DİŞ HEKİMLİĞİNDE ’RUBBER DAM’

UYGULAMASI

HAZIRLAYAN: SERRA ÇELİK

OKUL NO: 200301021
ÖĞRETİM GÖREVLİSİ: BURCU ÖZTUNÇ KESKİN
RUBBER DAM NEDİR?

 1864'te Amerika Birleşik Devletleri'nde Sanford

Christie Barnum tarafından tasarlandı Hastalarda
genellikle endodontik diş tedavisi sırasında kavite
içinde kuru ortam sağlamak amacı ile geliştirilmiş,
esnek plastik malzemeden üretilmiş olan elastik
ince bir örtüdür.
RUBBER DAM TARİHÇESİ

 Rubber dam izolasyon yönteminin kullanılmasından önce, birçok diş

prosedürü, bir prosedür sırasında dişe sızan tükürük ve bakterilerden
kaynaklanan yüksek kontaminasyon riskine sahipti. Bu, üstlenilen
tedavinin başarısız olmasına neden olabilir ve bu da daha fazla
müdahaleye veya bir dişin kaybına neden olabilir. 1864'te Amerika
Birleşik Devletleri'nde Dr. Sanford Christie Barnum tarafından
tasarlandı . 1882'de Dr SS White, kağıda açılan deliği ayarlayarak
tasarımı daha da geliştirdi. Bu değişikliklere rağmen, Dr. Delous Palmer,
barajı seçilen dişin etrafına sabitleyen metal klempleri geliştirene kadar,
barajı diş çevresinde stabilize etmenin zor olduğu bulundu. Bu
kelepçeler, farklı diş yapılarına ve morfolojisine uyacak şekilde
tasarlanmış çeşitli şekil ve boyutlarda mevcuttur.
NERELERDE KULLANILIR?

 Inley-Onley, estetik dolgu gibi restorasyonlarda,

kanal tedavilerinde, diş beyazlatma
uygulamalarında ve amalgam dolgu çıkarılırken
tercih edilen Rubber-Dam, dişlerle tükürük arasında
bir bariyer görevi görmektedir. Hastanın uygulama
yapılacak dişi haricindeki tüm ağız bölgesini ekarte
etmeye yarayan bu ince örtü sayesinde hijyenik ve
daha aydınlık bir çalışma ortamı sağlanmış
olmaktadır.
KANAL TEDAVİSİ DOLGU İŞLEMİ
NASIL UYGULANIR?

 Önce tedavi olacak olan dişlerin yerleri Rubber-

Dam üstünde kalem ile işaretlenir ve bu noktalarda
delik açılır. Bu deliklerden metal tutucular (clamp)
geçirilir ve dişlerin üzerine oturtulur. Rubber-
Dam’ın kenarları özel çerçevesine geçirilir ve
böylece lastik örtü gerilmiş ve açık kalır.
Tedavi sırasında oluşan su, ağız içine giremez ve
lastiğin üstünden diş hekiminin yardımcısı
tarafından temizlenir.
 Örnek uygulama videosu:

https://www.youtube.com/watch?v=B5PtkI0kw0k
AVANTAJLARI NELERDİR?

Diş prosedürleri için bir lastik baraj kullanmak birçok avantaj sağlayabilir. 
 1-Rubber-Dam, hem hasta hem de diş hekiminin konforu açısından gerekli bir uygulamadır. Kullanılan
malzemelerin hastanın ağız içi ile temasının engellenmesi ya da aletlerin uygulama yapılan diş dışındaki yumuşak
dokularla temasının kesilmesi bu sayede mümkün olabilmektedir.
 2-Kullanılan solüsyonların hasta tarafından yutulmasını engelleyen Rubber-Dam sayesinde hastanın konforu
sağlanırken diş hekiminin de tedavi alanını daha rahat görmesi sağlanabilmektedir.
 3-Adeziv uygulamalar sırasında ağız içindeki nem kontrolünün sağlanması adına Rubber-Dam kullanılması
oldukça faydalıdır.
 4-Diş eti ve ağız içindeki yumuşak dokuların kullanılan kimyasal materyallerden korunması bu sayede
sağlanabilir.
 5-Hastanın ağzının hekimin daha iyi görebilmesini sağlaması ve hastanın ağzını daha uzun süre açık tutabilmesini
sağlaması açısından da Rubber-Dam oldukça kullanışlıdır.
 6-Rubber-Dam kullanımının yapılan restorasyonun performansı açısından olumlu katkılar sunduğu görülmüştür.
 7-Rubber-Dam sayesinde dişin, bakteri ve tükürük ile olan teması kesilir.
 8-Hastanın dudağı, dili ve yanağı pamuk ve el aleti kullanılmadan Rubber-Dam sayesinde ekarte edilir ve çalışılan
bölgenin daha fazla ışık alması sağlanır.
 9-Bu sayede, tamamen kuru bir ortam oluşması, Diş Hekiminizin tedavi alanını daha iyi görmesini ve titizce
çalışmasını kolaylaştırır.
 10-Aynı zamanda, tedavi sırasında oluşan atıklar veya kullanılan yabancı cisim maddelerinin (amalgam dolgu
parçaları, sıvılar, ilaçlar, kanal tedavisi aletleri gibi) hasta tarafından yutulması veya aspire edilmesi (nefes
borusuna kaçma) engellenir.
 11-Rubber dam , tükürük ve kan gibi maddelerden uzak, temiz ve kuru bir çalışma alanı sağlayabilir. Bu, restoratif
materyaller, dentin ve emaye arasında maksimum adeziv gücü sağlamak için, olası kontaminasyondan uzak temiz
ve kuru bir alanda adezivlerin ve simanların bağlanma yeteneği artırıldığından diş prosedürleri için
önemlidir . Malzemenin zayıf bağlanmasına neden olacak şekilde ortam kontamine olursa, restorasyonun başarısı
ve ömrü kısalır.
 12- Rubber Dam kullanıldığında, bir veya daha fazla dişi izole
edebilmektedir. Bunu yaparak, diş veya dişlerin etrafındaki
lastik örtü ile kontrastın artması nedeniyle klinisyenlerin dişin
görünürlüğü büyük ölçüde iyileştirilir. Aynı zamanda
dudaklar, dil, yanaklar gibi yumuşak dokuları geri çeker ve
ayna buğulanmasını azaltır, klinisyenin yalnızca restoratif
bölgeye odaklanmasını sağlar ve bu da prosedürün daha
verimli olmasına neden olabilir. Lastik örtünün
uygulanmasının birçok yönden çok fazla zaman aldığı yaygın
olarak söylense de, sadece dişi izole etmekle kalmayıp,
hastanın klinisyenle iletişim kurma yeteneğini de azalttığı için
prosedür için gereken süreyi azaltabilir. Bu, bazen tedavinin
etkinliğini engelleyebilen ve bunun yerine prosedürün daha az
zaman alması için klinisyenin eldeki göreve odaklanması için
daha fazla zaman tanıyabilen aşırı konuşkan hastalar için en
faydalıdır. 
 13-2016 yılında yapılan bir Cochrane incelemesi, bir izolasyon yöntemi olarak rubber dam kullanımının dental
restorasyonların daha uzun süre dayanması için bir şans sağladığını öne sürüyor. Düşük kaliteli kanıt olduğu
gerçeği göz ardı edildiğinde, iki yıllık bir süre boyunca, lastik bentler kullanılarak yapılan restorasyonlar ile
pamuk rulo izolasyonu karşılaştırıldığında, lastik bent grubunun, 0.80'lik bir risk oranı ile daha düşük bir
başarısızlık riskine sahip olduğuna dair hala kanıt var.
 14-Ek olarak, lastik bir baraj bir enfeksiyon kontrol bariyeri görevi görebilir ve çapraz kontaminasyon ve
enfeksiyon riskini azaltabilir. Hastanın bulaşıcı bir hastalığı olması durumunda, lastik örtü, hasta öksürürse
mikrobiyal içeriğin sıçraması veya tripleksten gelen basıncın neden olduğu mikropların yayılması olasılığını
azaltır. [20]
 15-Sadece aletler veya artıklar değil, dişçilik
prosedürlerinde kullanılan asitle aşındırma, mühürler
ve amalgam gibi kimyasal maddeler de zararlı etkilere
sahip olabilir. Endodontik prosedürlerde, sodyum
hipoklorit (ağartıcı) gibi aşındırıcı irriganlar
bulunur . Bir lastik örtü koruması olmadan, bu
kimyasalın ağzın yumuşak dokularına zarar verme ve
yutulduğunda daha zararlı olma riski artar. Başka bir
örnek, amalgam restorasyonları sırasında , amalgam
cıva elementini içerir ve amalgamın yerleştirilmesi
sırasında yutulursa tedavi edilmezse potansiyel olarak
zararlı yan etkilere neden olabilir. Ancak amalgam
güvenli bir şekilde yerleştirildikten sonra, kanıtlar
cıvaya maruz kalmanın insan vücudu için zararlı
olmayan ve güvenli bir seviyede olduğunu
göstermektedir. 
 16-Lastik bent ayrıca , alet ve yumuşak doku arasında bir bariyer görevi görerek , ağız mukozasının yumuşak
dokularının keskin aletlerden korunmasını da sağlayabilir . Buna ek olarak, kauçuk baraj ile ilişkili
bir kalafat yapıştırıcıdır, kalafat tanımında eklemleri kapatmak için kullanılan bir malzemedir, bu, ıslak lastik
baraja veya mukozal dokulara yapıştığı için lastik baraj ve diş eti arasındaki boşlukları doldurmak için
kullanılabilir.
 17-Son olarak, bazı hastalar, aslında, lastik barajı söylendiği gibi kullanmayı ve riskleri anlamayı, bunun yerine,
onsuz olmaktan daha güvende olduklarını bilmekten daha rahat hissettiklerini ve ayrıca sondaj gibi etraflarında
meydana gelen seslerden kopmuş hissetmeyi tercih ederler. Ek olarak, bazı hastalar ağızlarında su ve emme
olmaması hissini tercih edebildikleri için daha rahat olma eğilimindedirler. 
DEZAVATAJLARI NELERDİR?

Diş tedavisi sırasında lastik barajların birçok avantajı

olmasına rağmen, bununla ilişkili riskler ve
dezavantajlar da vardır. 
 1-Lastik barajın uygulanması fazladan zaman alabilir; ancak, diş hekimi tarafından tutarlı uygulama ve
kullanımla, bunun randevunun uzunluğu üzerinde bir etkisi olmayabilir. 
 2-Yetersiz eğitim ve uygulamanın zorluğu da kullanımı için caydırıcı olabileceği gibi zaman kaybına da katkıda
bulunabilir. 
 3- Diş barajlarının maliyeti diş hekimliği muayenehanesi için bir masraftır ve ayrıca caydırıcı olabilir. Lastik
barajların satın alınması ucuz olsa da, diş deposunun başlangıç maliyetleri yüksek olabilir.
 4-Bir son kimyasal etkilere uygulama sırasında kırılma lastik baraj kelepçeler riski vardır , sodyum hipoklorit,
kanal tedavisi sırasında kullanılan antimikrobiyal çözeltisi, klinik kullanım sırasında oluşan stres ya
da otoklavlama gibi potansiyel olarak malzemeyi zayıflatabilir. 
 5-Kırılan klemplerin yutulmasını veya aspire edilmesini önlemek için diş hekimi, bir prosedür sırasında
koptuğunda veya fırladığında geri alınmasını sağlamak için klempin etrafına diş ipi yerleştirmelidir.
 6-Dental bent kelepçesi diş eti çizgisi boyunca yerleştirildiğinden, bu biraz rahatsızlık veya ağrıya (özellikle lokal
anestezi gerektirmeyen bir hastada), diş etlerinde
kanamaya, periodontalbağda hasara veya sementin kökte aşınmasına neden olabilir. 
 7-Diş barajı ağzın üzerine yerleştirilir ve hava yolunu etkili bir şekilde bloke eder, bu da hastanın burnundan
rahatça nefes alabilmesi gerektiği anlamına gelir. Bu, soğuk algınlığı, kırık burun, geniz eti , tekrarlayan sinüs
sorunları veya ağızlarından nefes almayı alışkanlık haline getirenler gibi nazal hava yolu tıkanıklığı olan hastalar
için bir sorundur . 
 8-Hastalar ayrıca diş hekimi ile kendileri arasındaki iletişimin
azaldığını ve bunun da klostrofobi, kırılganlık ve endişe duygularıyla
sonuçlanabileceğini görebilirler. Diş fobisine yatkın olanlar ve öğrenme
güçlüğü, engelleri veya özel ihtiyaçları olan bireyler, diş barajlarının
kullanımını imkansız ve dayanılmaz bulabilirler. 
 9-Bir diş barajının kullanılması, diğer dişler ve ağzın geri kalanı görüntüden gizlendiği için diş morfolojisinin
görsel olarak bozulmasına neden olabilir. Bu, kök kanal tedavisi sırasında bir erişim boşluğunun yanlış açılı
olması durumunda perforasyona neden olabilir . Bu nedenle endodontistler barajı uygulamadan önce rutin olarak
giriş kavitelerine başlayabilirler. Bu, kan damarlarının, sinir dokusunun ve diğer hücresel varlıkların dişten
çıkarılmasına başlamadan önce doğru yönlendirmeyi sağlayacaktır.
 10-Genellikle parlak renkli (mavi veya yeşil) olan lastik örtü, dişin görünen rengini değiştirebilir, bu da
örneğin bir restotatif prosedür sırasında bir dental kompozitin yerleştirilmesi sırasında yanlış renk seçimine yol
açabilir . Bu nedenle diş hekimleri, rubber dam uygulamasından önce uygun renk tonunu seçmelidir.
 11- Lastik örtüler esas olarak lateksten yapıldığından, hastalar rahatsız edici ( alerjik kontakt dermatit,alerjik
kontakt keilit, alerjik kontakt stomatit) ile hayatı tehdit eden anafilaksi arasında değişen reaksiyonlar
yaşayabilir . Lateks alerjisi olanlar için nitril versiyonları mevcuttur ve hastalar tedaviden önce lateks alerjileri
hakkında diş hekimlerini bilgilendirerek veya lastik örtü uygulamasından sonra istenmeyen reaksiyonlardan
kaçınılabilir.
BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR
EDERİM 😊