Bài 6

THIẾT KẾ CƠ SỞ DỮ LIỆU

GV: Từ Thị Xuân Hiền 1

Ánh xạ mô hình đối tượng thành mô hình quan hệ
Việc ánh xạ mô hình đối tượng thành mô hình quan hệ có thể
dựa vào sơ đồ lớp phân tích hoặc sơ đồ lớp thiết kế.
Ánh xạ lớp thực thể - lược đồ quan hệ
Một lớp thực thể (entity class) ánh xạ thành một quan hệ cùng tên
 Một dòng trong bảng biểu diễn một đối tượng duy nhất trong lớp thực thể.
 Một thuộc tính của thực thể tương ứng với một thuộc tính trong quan hệ.

 Đưa thêm một thuộc tính ID kiểu int làm khóa chính cho quan hệ.

 Ví dụ: Lớp khachhang Quan hệ khachhang

KhachHang KhachHang
HoTenKH
Ngaysinh ID
Diachi HoTenKH
DienThoai Ngaysinh
Diachi
DienThoai

GV: Từ Thị Xuân Hiền 2

Ánh xạ mô hình đối tượng thành mô hình quan hệ
Ánh xạ các liên kết 1-1
Thêm một khóa ngoại vào một trong các quan hệ. Quan hệ
chứa khóa ngoại tham chiếu đến khoá chính cuả một quan hệ
khác. Hoặc gộp 2 bảng thành 1 bảng
Ví dụ:
SinhVien HosoSV SinhVien HosoSV
HoTenSV HoTenSV IDSV 1 1 MaHS
Ngaysinh 1 1 Lylich HoTenSV HoTenSV
Diachi Hocba Ngaysinh Lylich
DienThoai bangdiem Diachi Hocba
DienThoai Bangdiem
IDSV

GV: Từ Thị Xuân Hiền 3

Ánh xạ mô hình đối tượng thành mô hình quan hệ
Ánh xạ các kết 1-n: thêm một khóa ngoại vào bảng “nhiều”
Ví dụ:

SinhVien SinhVien
Lop
1 HoTenSV Lop IDSV
1..*
Malop Ngaysinh HoTenSV
Diachi Malop 1 n Ngaysinh
Tenlop
Dienthoai Diachi
Tenlop Dienthoai
MaLop

GV: Từ Thị Xuân Hiền 4

Ánh xạ mô hình đối tượng thành mô hình quan hệ
Ánh xạ các liên kết n-m: Lớp kết hợp được chuyển thành quan
hệ kết hợp, chứa 2 khóa ngoại của 2 quan hệ tham gia.
Ví dụ: SinhVien
LopHocphan IDSV
HoTenSV
Ngaysinh
MalopHP
Diachi
TenlopHP Dienthoai
MaLop
1
1

Ketqua

n Diemso
MalopHP n
IDSV

GV: Từ Thị Xuân Hiền 5

Ánh xạ mô hình đối tượng thành mô hình quan hệ
Ánh xạ các quan hệ kế thừa: có nhiều cách để ánh xạ mối quan
hệ kế thừa
Cách 1: gộp các thuộc tính của các lớp trong một quan hệ

Ví dụ: Nhanvien
MaNV
Nhanvien
Hoten
MaNV
Hoten
LuongNgay
LuongThang
HesoLuong
LoaiNV
NhanvienHD NhanvienBC
LuongNgay LuongThang
HesoLuong

GV: Từ Thị Xuân Hiền 6

Ánh xạ mô hình đối tượng thành mô hình quan hệ
Ánh xạ các quan hệ kế thừa
Cách 2: ánh xạ một lớp thành một quan hệ, thêm các thuộc tính của lớp
cha vào mỗi quan hệ tương ứng của lớp con.

Nhanvien Nhanvien
MaNV MaNV
Hoten Hoten

1 1

n n
NhanvienHD NhanvienBC
MaNV MaNV
NhanvienHD NhanvienBC Hoten Hoten
LuongNgay LuongThang LuongNgay Luongthang
HesoLuong HesoLuong

GV: Từ Thị Xuân Hiền 7

Ánh xạ mô hình đối tượng thành mô hình quan hệ
Ánh xạ các quan hệ kế thừa
Cách 3: tương tự cách 2 nhưng chỉ thêm thuộc tính khóa ngoại vào các
quan hệ tương ứng với các lớp con để tham chiếu đến quan hệ tương ứng
với lớp cha.
Nhanvien
Nhanvien
MaNV
MaNV Hoten
Hoten
1 1

n n
NhanvienHD NhanvienBC
MaNV MaNV
NhanvienHD NhanvienBC LuongNgay HesoLuong
LuongThang
LuongNgay LuongThang
HesoLuong

GV: Từ Thị Xuân Hiền 8

Ánh xạ mô hình đối tượng thành mô hình quan hệ
Ánh xạ các quan hệ kế thừa
Cách 4: Đưa tất cả thuộc tính của lớp cha và mỗi lớp con, chỉ ánh xạ mỗi
lớp con thành một quan hệ.
Nhanvien
MaNV NhanvienHD NhanvienBC
Hoten MaNV MaNV
hoten HesoLuong
LuongNgay LuongThang

NhanvienHD NhanvienBC
LuongNgay LuongThang
HesoLuong

GV: Từ Thị Xuân Hiền 9

Quản lý bán hàng
Khách hàng
Sản phẩm
Loại sản phẩm
Nhà cung cấp
Đơn hàng
Nhân viên

GV: Từ Thị Xuân Hiền 10

Bài tập
Phân tích use case tính tiền trên hệ thống tính tiền hóa đơn của
siêu thị
Bước 1: Tìm lớp phân tích
 Lớp giao diện: 1 lớp giao diện
 Lớp điều khiển: 2 lớp đk

 Lớp thực thể: 4

GV: Từ Thị Xuân Hiền 11

Masp Tensp Đơn giá Số lượng Thành tiền

1 A 100 10 1000

2 2000

Tổng $tong

Tình tiền

GV: Từ Thị Xuân Hiền 12

Bước 2: tìm phương thức cho lớp dựa trên sơ đồ tương tác
Vẽ sơ đồ tương tác: sequence
Bước 3: gán phương thức vào lớp
Trên sơ đồ tuần tự, lớp nào nhận thông điệp thì lớp đó có
phương thức tương ứng

GV: Từ Thị Xuân Hiền 13