THUỐC CHỐNG TRẦM CẢM

BSCKII. TRẦN NGUYÊN NGỌC

 Lịch sử
• Đầu những năm 1950:
IPRONIAZID (MAOI): điều trị lao nhưng có tác dụng
cải thiện khí sắc ở bệnh nhân.
• Sau đó GS. Kuhn (Thụy Sĩ):
IMIPRAMINE dùng điều trị TTPL nhưng lại có tác
dụng cải thiện khí sắc ở bệnh nhân (CTC ba vòng).
• Sau đó các thuốc CTC 4 vòng như MAPROTILINE và
AMOXAPINE ra đời.
• Từ những năm 1970: FLUOXETINE, BUPROPION,…
 Phân loại thuốc CTC
1. Ức chế tái hấp thu serotonin (SSRIs)
- Citalopram
- Escitalopram
- Fluvoxamine (Luvox)
- Paroxetine (Paxil)
- Fluoxetine (Prozac)
- Sertraline (Zoloft)
Chỉ định:
- Trầm cảm
- Rối loạn ám ảnh cưỡng bức
- Rối loạn lo âu lan tỏa
- Các rối loạn ăn uống
- TC sau đột quỵ não
Các tác dụng phụ: buồn nôn, mất ngủ, bần thần,
run và giảm nhu cầu tình dục.
2. Ức chế tái hấp thu Serotonin và
Norepinephrine (SNRIs)
- Venlafaxine (Effexor)
- Duloxetine (Cymbalta)
- Levomilnacipral (Fetzima)
Chỉ định:
- Trầm cảm
- Chứng đau mạn tính
- Rối loạn lo âu lan tỏa
- Rối loạn stress sau sang chấn
- Rối loạn hoảng sợ
Tác dụng phụ: Buồn nôn, chóng mặt, mệt mỏi,
đánh trống ngực, khô miệng.
3. Chống trầm cảm ba vòng (TCAs): ngăn chặn
tái hấp thu của serotinine, norepinephrine và
acetycholine vào trong các tế bào TK.
- Amitriptiline (Elavyl)
- Imipramine (Tofranyl)
- Clomipramine (Anafranyl)
- Desipramine (Norpramine)
Chỉ định:
- Trầm cảm
- Chứng đau mạn tính
- Chứng tăng động giảm chú ý ở trẻ em
Tác dụng phụ: táo bón, khô miệng, nhìn mờ,
chóng mặt, buồn nôn, tăng cân, hạ HA, rối loạn
dẫn truyền trong tim, cơn co giật,…
4. Thuốc ức chế men MAO (MAOIs)
- Selegiline (Ensam)
- Isocarboxazide (Marplan)
- Phenelzine (Nardil)
Lưu ý khi sử dụng: Tránh dùng chung với các
thực phẩm có hàm lượng tyramine cao.
Chỉ định:
- Trầm cảm
- Ám ảnh sợ khoảng trống
- Ám ảnh sợ xã hội
- RL stress sau sang chấn
- Chứng háu ăn
Tác dụng phụ: buồn nôn, chóng mặt, bồn chồn,
mất ngủ,…
5. Các thuốc CTC không điển hình: Các thuốc
này tác dụng trên các thụ thể serotonin,
norepinephrine, và dopamine
- Trazodone (Oleptro)
- Mirtazapine (Remeron)
- Bupropion (Wellbutrin)
Chỉ định:
- Trầm cảm
- Rối loạn lo âu
- Rối loạn giấc ngủ
Tác dụng phụ: chóng mặt, khô miệng, mất ngủ,
buồn nôn, nôn mửa, táo bón, tăng cân, rối loạn
chức năng tình dục,…
 Một số lưu ý khi dùng thuốc CTC
• Chọn thuốc: thể TC, giới tính, khả năng dung
nạp,…
• Phối hợp thuốc, thực phẩm: hội chứng
serotonin, cơn tăng HA kịch phát.
• Thời gian tác dụng trên cảm xúc
• Thận trọng đối với trẻ em và người < 24 tuổi
• Phụ nữ có thai và cho con bú
• Hội chứng ngừng thuốc CTC:
- Lo âu
- Buồn
- Bồn chồn
- Mệt mỏi
- Đau đầu
- Buồn nôn
- Chóng mặt