KURSUS

ARAHAN PERUBAHAN KERJA BERDASARKAN

SYARAT-SYARAT KONTRAK JKR

13 DISEMBER 2018
B I L I K TA K L I M AT, M E N A R A D B K L 3 ,
JALAN RAJA ABDULLAH,
KAMPUNG BHARU, KUALA LUMPUR

OLEH
Sr NOLIZA BINTI DIN
JURUUKUR BAHAN KANAN , CKUB, IP. JKR
IJAZAH SARJANA MUDA UKUR BAHAN (KEPUJIAN) UITM
PROFESSIONAL QS (LBJM & RISM)
DIPLOMA PROFESSIONAL PENGURUSAN & INNOVASI UTM
SIJIL ADJUDIKASI, KLRCA

1
 PERUBAHAN KERJA

KANDUNGAN
1. Peraturan Semasa
2. Proses Perubahan Kerja
3. SAKPKR Bil 5/2008
4. Klausa Kontrak Konvensional & Reka Bina
5. Penilaian Perubahan Kerja
6. Punca-punca Perubahan Kerja
7. WPS
8. KKS
9. Isu & Masalah Perubahan Kerja
2
 PERATURAN SEMASA & RUJUKAN
Peraturan Semasa
• Arahan Perbendaharaan( AP202 & AP 203)
• SAKPKR Bil 5/2008 – Peraturan Mengenai Arahan Perubahan Kerja
• Mekanisme Kawalan Projek Oleh Kementerian Kewangan
• Syarat-syarat Kontrak
• Senarai Kuantiti
• Spesifikasi
• Need Statement
• Lukisan Kontrak

3
 Proses Penyediaan Perubahan Kerja
Kaji PK Kurangan
Keperluan
Sediakan
PK
Anggaran
Input: (Semak Sediakan Hantar utk
Nilai
Dokumen Senarai Laporan kelulusan

>Hadkuasa
Jabatan
Kontrak Semakan) Justifikasi Treasury/
yang telah PK PKewN
ditanda PK Tambahan
tangani
Tentukan
peruntukan Semak Sediakan
ATDA mencukupi/ had kuasa Arahan Samb.
Peruntukan luluskan Perubahan
tambahan PK Kerja
Sediakan
<Hadkuasa

projek
Jabatan

KPK
disediakan
Dapatkan
kelulusan
JKPK
Peringkat
Jabatan
Gagal Lulus

4
 Proses Penyediaan Perubahan Kerja
< Nilai APK
Tentukan
Nilai
Input: Muktamad Sediakan Hantar utk
Borang Laporan kelulusan

>Hadkuasa
APK

Jabatan
JKR-APK Justifikasi Treasury/
(Pind. PK PKewN
1/2008) > Nilai APK

Tentukan
peruntukan Semak
Sediakan
had kuasa Sediakan
ATDA mencukupi/ luluskan
Pelarasan
Perakuan
Peruntukan Harga
tambahan PK Muktamad
Sediakan Kontrak
projek
<Hadkuasa

KPK
Jabatan
disediakan
Dapatkan
kelulusan
JKPK
Peringkat
Jabatan
Gagal Lulus

5
 DEFINASI PERUBAHAN KERJA
JKR 203 A ( Rev 1/2010)
Perubahan atau pengubahsuaian
tentang rekabentuk, kualiti atau
kuantiti kerja sebagaImana yang
ditunjukkan dalam pelan kontrak,
senarai kuantiti, spesifikasi,
termasuk tambahan, peninggalan
atau penggantian apa-apa kerja,
perubahan tentang jenis atau
piawaian apa-apa bahan atau barang
yang dilaksanakan atau dibawa ke
tempat kerja oleh Kontraktor (bukan
disebabkan oleh Kontraktor tidak
mematuhi Kontrak)
DB (Rev 1/2010)
Pengubahsuaian terhadap Kehendak
Kerajaan yang memerlukan pindaan
atau pengubahsuaian kepada
rekabentuk, mutu kerja atau kuantiti
berkaitan dengan kerja dan yang
menjejaskan Harga Kontrak (bukan
disebabkan oleh rekebentuk asal
kontraktor yang tidak mematuhi ciri-
ciri kefungsian, kesesuaian dan
keselamatan atau kehendak statutori
yang berkait dengan klausa 14)
6
 ALIRAN KERJA/AKTIVITI
PERMOHONAN PERUBAHAN KERJA
BIL AKTIVITI TINDAKAN CATATAN
/TANGGUNG
JAWAB
1 KENAL PASTI PEGAWAI (Konvensinal )
PERUBAHAN PENGUASA Rujuk Syarat Kontrak JKR 203 A (Rev
KERJA 1/2010) , PP boleh menurut budibicaranya
yang mutlak mengeluarkan arahan – arahan
yang berkehendakkan sesuatu perubahan dan
boleh memberi pengesahan secara bertulis

7
 ALIRAN KERJA/AKTIVITI
PERMOHONAN PERUBAHAN KERJA
BIL AKTIVITI TINDAKAN CATATAN
/TANGGUNG JAWAB

1 KENAL PENGARAH PROJEK (Reka & Bina )

PASTI Rujuk Syarat Kontrak PWD Form DB (Rev
PERUBAHA 1/2010) klausa 23.2 , PP boleh mengeluarkan
N KERJA arahan perubahan kerja kepada pihak
Kontraktor dan arahan ini merupakan arahan
yang melibatkan perubahan Kehendak
Kerajaan .

8
 ALIRAN KERJA/AKTIVITI
PERMOHONAN PERUBAHAN KERJA
BIL AKTIVITI TINDAKAN CATATAN
/TANGGUNG
JAWAB

2 PENILAIAN PEGAWAI Projek Konvensional

PERUBAHAN PENGUASA Rujuk Syarat Kontrak JKR 203 A Klausa 24.1-
KERJA Perubahan kerja tambahan atau gantian hendaklah dinilai
berdasarkan peraturan –peraturan berikut :-
• Sekiranya perubahan kerja yang telah dilaksanakan
serupa jenisnya dan dilaksanakan dalam keadaan
yang sama, maka kadar harga kontrak hendaklah
digunakan
• Sekiranya perubahan kerja tidak serupa jenisnya atau
tidak dilaksanakan dalam keadaan yang sama, maka
kadar harga kontrak digunakan sebagai asa penilaian
selagi kadar harga itu munasabah
• Sekiranya kadar-kadar harga tersebut tidak boleh
digunakan, satu penilaian yang saksama hendaklah
dibuat.

9
 ALIRAN KERJA/AKTIVITI
PERMOHONAN PERUBAHAN KERJA
BIL AKTIVITI TINDAKAN CATATAN
/TANGGUNG
JAWAB

2 PENILAIAN PEGAWAI Projek Konvensional

PERUBAHAN PENGUASA Rujuk Syarat Kontrak JKR 203 A Klausa 25.1
KERJA Segala perubahan yang dibenarkan atau disahkan
secara bertulis oleh P.P, menurut Klausa 24
hendaklah diukur dan dinilai oleh P.P . Penilaian
perubahan dan pengukuran kerja hendaklah dibuat
mengikut peruntukan –peruntukan di bawah
klausa 25 iaitu, Kadar harga Kontrak, kadar harga
munasabah, kadar harga hari (jika kerja tak dapat
diukur dan bukti baucer, resit dan buku gaji untuk
buruh, loji dan bahan yang digunakan)

10
 ALIRAN KERJA/AKTIVITI
PERMOHONAN PERUBAHAN KERJA
BIL AKTIVITI TINDAKAN CATATAN
/TANGGUNG
JAWAB

3 KELULUSAN • PEGAWAI • SYARAT-SYARAT KONTRAK

PERUBAHAN PENGUASA • ARAHAN PERBENDAHARAN 202
KERJA • PIHAK YANG • SAKPKR BIL 5/2008
DIBERIKUASA • 1PP – MEKANISME KAWALAN KOS
MELULUS (PBM)

11
sr ag
ajKRITERIA PERUBAHAN KERJA si
na aa
al ln
aa
nn d
b
ae
ds p
s
ie aa
m A.P.202.1(b) tr
ta
as d
s
pa ik
a k
o
kA ep
P n
bK 12 ak
NILAI APK TERKUMPUL (ACCUMULATIVE %)

APK yang
menyebabk Pertambaha
an AP n bersih
penambah kepada
an harga 203.1 substitution
kontrak VO
sahaja

13
 M E K A N I S M E K AWA L A N K O S P R O J E K

•Penangguhan AP 202 sementara

Dikeluarkan •Pengecualian perubahan kerja
oleh hanya untuk sebab-sebab berikut :-
Kementerian •Keselamatan negara & ancaman
Kewangan nyawa
pada •PBT
14 Sept 2016 •Teknikal hanya dibenarkan
sebanyak RM 1 Juta sahaja

14
 BORANG JKR KPK

• Nilai anggaran kerja perubahan yang terlibat juga

perlu dikemukakan.
• Nilai ini merupakan nilai sementara dan hendaklah
disokong dengan butir-butir pengiraan yang
disahkan oleh P.P./Wakil P.P./Wakil P.P. Pakar.
P.P./Wakil P.P. juga dikehendaki membuat perakuan
pematuhan kepada kehendak A.P. 202 iaitu
sebagaimana yang tercatat di Bahagian D borang
JKR-KPK

15
 BORANG JKR KPK

P.P. hendaklah memastikan bahawa semua

permintaan perubahan kerja daripada
Agensi Pelanggan hanya boleh diterima
sekiranya ia dibuat secara bertulis oleh
pihak-pihak yang dikenalpasti sebagai
pihak yang diberi kuasa bagi Agensi
Pelanggan tersebut

16
 BORANG JKR-KPK

Sekiranya terdapat pertambahan kepada

nilai perubahan kerja yang telah
diluluskan, kelulusan ke atas pertambahan
tersebut hendaklah diperolehi daripada
Jawatankuasa Arahan Perubahan Kerja
yang berkenaan mengikut had nilai yang
berkenaan

17
BORANG JKR- KPK

18
 PENYEBAB PERUBAHAN KERJA

1. PEGAWAI PENGUASA
2. PERUNDING
3. KLIEN
4. KONTRAKTOR
5. PIHAK KETIGA

19
 SEBAB-SEBAB PERUBAHAN KERJA

• PROJEK KONVENSIONAL
1. PERUBAHAN REKABENTUK
2. PERTUKARAN JENIS BAHAN
3. PERCANGGAHAN ANTARA DOKUMEN-DOKUMEN
4. KESAMARAN HURAIAN KERJA
5. PERUBAHAN UNDANG-UNDANG
6. PERMINTAAN KLIEN
7. CITARASA
8. KETINGGALAN

20
 SEBAB-SEBAB PERUBAHAN

• PROJEK REKA & BINA

1. PERUBAHAN NEED STATEMENT
2. PERMINTAAN KLIEN
3. PERUBAHAN UNDANG-UNDANG
4. PERCANGGAHAN DOKUMEN-
DOKUMEN
5. CITARASA

21
 SAMPEL PERMOHONAN PERUBAHAN KERJA

BIL 35

30

25 KONVENSIONAL
20
REKA & BINA
15

10

0
uk an na ra
n
ad
a al
nt g
kb
i
tu i As
be ng ra Se
d p
a l a pa Pe
o
ek Pe Ta n ta
n Sk
R an an ha a a m
pa
n
nt
a lu ba dm al
l a i p er ru hi a D
si e rm Ke Pe
e rk ad
Ke P
n
P Ti
i ha
al
ng
Pe

22
BORANG JKR-APK (PIND. 1/2008)

23
 BORANG JKR -APK

• Kelulusan telah diperolehi oleh Pihak Berkuasa

Melulus
• Semua arahan yang melibatkan perubahan ke
atas kerja hendaklah diberi secara bertulis
dengan menggunakan format JKR-APK
(Pind.1/2008)

24
BORANG JKR- APK

25
 BORANG JKR -APK

Jika arahan lisan dikeluarkan atas sebab-sebab yang tidak dapat

dielakkan, P.P hendaklah :-
1. Mengesahkan arahan lisan yang dikeluarkan secara bertulis
dalam tempoh tujuh (7) hari selepas arahan lisan dikeluarkan.
Kegagalan mengesahkan arahan lisan secara bertulis boleh
menyebabkan Kontraktor tidak terikat untuk mematuhi arahan
tersebut.
2. Apabila Kontraktor gagal mematuhi arahan tersebut selepas
tujuh (7) hari dari tarikh penerimaan notis bertulis, P.P. boleh
melantik pihak ketiga atau dilaksanakan oleh Jabatan sendiri
untuk menyiapkannya. Segala kos dan perbelanjaan yang
terlibat hendaklah ditanggung oleh Kontraktor.
26
 BORANG JKR -APK

Perubahan kerja diarahkan menggunakan borang JKR-APK (Pind.1/2008)

Peraturan-peraturan yang hendaklah dipatuhi dalam penyediaan dan
pengeluaran Arahan Perubahan Kerja adalah seperti berikut:-
1. Semua butiran di dalam Arahan tersebut hendaklah diisi dengan betul.
Butiran Kontrak dan Kontraktor yang diisi di dalam arahan tersebut
mestilah sama dengan yang terdapat di dalam Dokumen Kontrak. Semua
ruangan yang disediakan di dalam arahan tersebut hendaklah diisi.
2. Tarikh arahan tersebut hendaklah tarikh ianya ditandatangani oleh
pegawai yang diberi kuasa untuk mengeluarkan arahan.
3. Sebelum Arahan Perubahan Kerja (APK) dikeluarkan P.P. perlu
menganggarkan nilai kerja perubahan yang terlibat. Nilai ini adalah nilai
sementara dan hendaklah disokong dengan pengiraan sewajarnya.

27
 BORANG JKR -APK
5. Kontraktor hendaklah menandatangani borang APK ini sebagai tanda
penerimaan arahan perubahan kerja serta mengambil tindakan sewajarnya.
Jika Kontraktor enggan atau gagal menandatangani APK setelah ianya
dikeluarkan dan enggan atau gagal melaksanakan arahan perubahan kerja
tersebut, P.P boleh melantik pihak ketiga untuk melaksanakan kerja
berkenaan. Segala kos berkaitan hendaklah ditanggung oleh Kontraktor.
6. Semua lukisan, lakaran dan butiran lain yang berkaitan hendaklah
disertakan
7. Jika keadaan perubahan kerja tersebut memerlukan rekod tapak bina
dan/atau kerja harian, Kontraktor hendaklah diarahkan supaya menyimpan
dan menyerahkannya mengikut peruntukan berkaitan di dalam kontrak.
8. jika perakuan perubahan kerja dikendalikan oleh Wakil P.P Pakar (Juruukur
Bahan / Perunding atau pegawai selain daripada pegawai yang
mengeluarkan arahan), salinan arahan tersebut mestilah dikemukakan
kepada beliau semasa ianya diedarkan kepada Kontraktor. APK hendaklah
diedarkan kepada Kontraktor, Wakil P.P. Utama dan semua Wakil P.P. 28
(Pakar).
 PERUBAHAN KERJA
PROJEK REKA & BINA (TAMBAHAN)
BIL KETERANGAN CATATAN
PERUBAHAN KERJA

1 Kerajaan / P.P. arahkan Pindaan adalah berdasarkan

pindaan kepada Kehendak klausa 23 syarat-syarat
Kerajaan kontrak PWD Form DB
(Rev.1/2010)

29
 PERUBAHAN KE RJA
PROJE K RE KA & BINA (TAMBAHAN)
BIL KETERANGAN PERUBAHAN
KERJA
2 Kerajaan terima manfaat ke atas
sesuatu perubahan kerja walaupun:
Tiada arahan P.P. untuk
laksanakannya;
Tiada bantahan daripada
P.P./Kerajaan ke atas perubahan
kerja tersebut;
Tiada arahan untuk hentikan kerja;
dan
Tiada kemungkiran berhubung
dengan cadangan reka bentuk atau
kemungkiran tanggung jawab
pihak Kontraktor.
CATATAN
• dibina adalah melebihi Kehendak Kerajaan
dan/atau Cadangan Reka Bentuk
Kontraktor.
• pindaan terhadap cadangan reka bentuk
kontraktor dibuat tidak disebabkan oleh
isu-isu kefungsian, keselamatan dan
kesesuaian.
• tidak disebabkan pematuhan kepada
keperluan statutori.
• kontraktor tidak memungkiri tanggung
jawab reka bentuknya di bawah klausa 14
syarat-syarat kontrak PWD DB (Rev.
1/2010).
30
 PERUBAHAN KERJA
PROJEK REKA & BINA (TAMBAHAN)
BIL KETERANGAN
PERUBAHAN KERJA
3 Reka bentuk Kontraktor
perlu diubah disebabkan
pindaan kepada keperluan
statutori selepas tarikh tutup
tender
CATATAN
1. Pindaan adalah berdasarkan kepada
klausa 5.5 syarat-syarat kontrak PWD
Form DB (Rev. 1/2010).
2. Kontraktor perlulah terlebih dahulu
membuktikan keperluan statutori
sebelum penutupan tender dan
perubahannya selepas tender.

31
 PE RUBAHAN KE RJA
PROJEK REKA & BI NA (TAMBAHAN)
BIL KETERANGAN CATATAN
PERUBAHAN
KERJA
4 Kerajaan / P.P. 1. kontraktor perlulah membuktikan pindaan
minta Kontraktor terhadap cadangan reka bentuk asal Kontraktor di
pinda Cadangan dalam kontrak bukanlah disebabkan isu-isu
Reka Bentuk kefungsian, kesesuaian dan keselamatan serta
Kontraktor bukanlah disebabkan memenuhi kehendak
disebabkan oleh statutori.
citarasa 2. kontraktor perlulah membuktikan cadangan reka
bentuk asal adalah memenuhi Kehendak
Kerajaan.
3. kontraktor tidak memungkiri tanggung jawab reka
bentuknya di bawah klausa 14 syarat-syarat
kontrak PWD DB (Rev. 1/2010).
4. Kontraktor perlulah membuktikan pindaan
cadangan reka bentuk semata-mata disebabkan
cita rasa.
32
 PE RUBAHAN KE RJA
PROJE K RE KA & BINA (TAMBAHAN)

BIL KETERANGAN CATATAN

PERUBAHAN
KERJA
5 Pertambahan keluasan 1. memastikan tambahan keluasan lantai cadangan
lantai yang melebihi reka bentuk bukanlah disebabkan isu-isu
Kehendak Kerajaan kefungsian, keselamatan dan kesesuaian.
disebabkan oleh
permintaan Kerajaan 2. memastikan tambahan keluasan lantai bukanlah
disebabkan pematuhan kepada keperluan
statutori.
3. memastikan tambahan keluasan lantai bukanlah
disebabkan pematuhan kepada Kehendak
Kerajaan.
4. samaada kontraktor tidak memungkiri tanggung
jawab reka bentuknya di bawah klausa 14 syarat-
syarat kontrak PWD DB (Rev. 1/2010).
33
 PE RUBAHAN KE RJA
PROJE K RE KA & BINA(TAMBAHAN)

BIL KETERANGAN CATATAN

PERUBAHAN KERJA
6 Kerajaan terima manfaat 1. tambahan keluasan lantai cadangan reka
ke atas pertambahan bentuk bukanlah disebabkan isu-isu
keluasan walaupun: kefungsian, keselamatan dan kesesuaian.
Tiada arahan daripada 2. tambahan keluasan lantai bukanlah
Kerajaan/P.P. untuk disebabkan pematuhan kepada keperluan
pertambahan tersebut; statutori.
Tiada bantahan daripada 3. tambahan keluasan lantai bukanlah
P.P./Kerajaan ke atas disebabkan pematuhan kepada Kehendak
pertambahan tersebut; Kerajaan.
Tiada arahan daripada 4. kontraktor tidak memungkiri tanggung
Kerajaan/P.P. untuk jawab reka bentuknya di bawah klausa 14
hentikan kerja; dan
syarat-syarat kontrak PWD DB (Rev.
1/2010).

34
 PE RUBAHAN KE RJA
PROJEK REKA & BINA( TOL AKAN)

BIL KETERANGAN CATATAN

PERUBAHAN
KERJA
1 Kerja yang dibina • Penelitian perlulah dibuat bagi
tidak menurut memastikan tahap pembinaan dari
Kehendak sudut gred, spesifikasi teknikal dan
Kerajaan dan / atau
bahan-bahan binaan adalah lebih
Cadangan Reka
Bentuk Asal rendah
Kontraktor

35
 PE RUBAHAN KE RJA
PROJEK REKA & BINA( TOL AKAN)

BIL KETERANGAN CATATAN

PERUBAHAN
KERJA
2 Kerajaan / P.P. arah Sekiranya melibatkan kos tambahan,
Kontraktor pinda maka ia hendaklah ditanggung oleh
reka bentuknya bagi Kontraktor.
tujuan kesesuaian, Sebaliknya jika ada kurangan, tolakan
kefungsian dan hendaklah dibuat daripada Harga
keselamatan Kerja. Kontrak selaras dengan klausa-klausa
23.3 dan 23.4 syarat-syarat kontrak
PWD Form DB (Rev.1/2010).

36
 PE RUBAHAN KE RJA
PROJE K RE KA & BINA(TOLAKAN)
BIL KETERANGAN CATATAN
PERUBAHAN
KERJA
3 Keluasan lantai di 1. klausa 2.1 syarat-syarat kontrak PWD DB (Rev. 1/2010)
dapati kurang dengan balasan Harga Kontrak yang dinyatakan dalam
daripada apa yang klausa 2.2 syarat-syarat kontrak yang sama, Kontraktor
dinyatakan dalam hendaklah tertakluk kepada peruntukan kontrak
Kehendak Kerajaan
atau yang merekabentuk dan menjalankan serta menyiapkan kerja-
diperuntukkan dalam kerja pembinaan.
Cadangan Reka
2. klausa 2.2 syarat-syarat kontrak PWD DB (Rev. 1/2010)
Bentuk Kontraktor
Kerajaan berwaad untuk membayar Harga Kontrak dalam
tempoh masa dan mengikut cara yang dinyatakan di dalam
kontrak.

3. klausa 53.1 syarat-syarat kontrak PWD DB (Rev. 1/2010)

haya kerja yang dilaksanakan dengan sempurna sahaja
boleh dibayar. Ini bermakna kerja yang tidak dilaksanakan
tidaklah boleh dibayar.

37
 PE RUBAHAN KE RJA
PROJE K RE KA & BINA(TOLAKAN)
BIL KETERANGA CATATAN
N
PERUBAHAN
KERJA
3 Keluasan lantai 4. Bayaran Harga Kontrak adalah dalam tempoh masa dan
di dapati kurang mengikut cara yang ditetapkan di dalam kontrak. Ini
daripada apa bermakna Harga Kontrak hanyalah boleh dibayar
yang dinyatakan
menurut peruntukan kontrak khususnya klausa 53.1
dalam
Kehendak syarat-syarat kontrak PWD DB (Rev. 1/2010).
Kerajaan atau 5. klausa 53.1, kerja yang tidak dilaksanakan sebagaimana
yang
diperuntukkan yang diperuntukan dalam kontrak tidaklah boleh dibayar.
dalam 6. apa-apa kekurangan keluasan lantai yang tidak dibina
Cadangan Reka
menurut peruntukan kontrak ataupun yang tidak dibina
Bentuk
Kontraktor menurut cadangan reka bentuk kontraktor, pelarasan
(sambungan) harga kontrak perlulah dibuat sebagaimana wajarnya.

38
 PENILAIAN PERUBAHAN KERJA

Fasal 25 PWD 203/203A 2010 menggariskan 4 kaedah dalam

menentukan kadarharga :-
• Kadarharga dalam senarai
1 kuantiti

• Kadar harga
2 dipersetujui(agreed rates)

3 • Prorata rates

4 • Daywork rates
39
 KADAR HARGA KONTRAK

• Syarat kontrak memperuntukkan bahawa kadar harga

kontrak digunakan sebagai asas penilaian perubahan
kerja
• Sifat dan jenis perubahan kerja adalah sama
sebagaimana yang telah dihargakan dalam kontrak
• Klausa 12 (5) syarat-syarat kontrak memperuntukkan
bahawa penilaian kerja tambahan atau gantian
hendaklah konsisten dengan nilai-nilai yang sama
keadaannya seperti dalam kontrak. Jika tiada kerja
yang sama sifatnya maka, penilaian yang saksama
wajar dibuat.
40
 KADAR HARGA KONTRAK

• Perbezaan keaadan kerja adalah seperti :-

1. Kesempitan kerja
2. Tahap kuantiti kerja
3. Saiz bahan-bahan binaan yang digunakan
4. Faktor pembaziran
• PP perlu membuat taksiran berdasarkan
keadaan kerja tersebut

41
 KADARHARGA SAKSAMA(MUNASABAH)

• Kadar harga kontrak tidak lagi sesuai digunapakai

• Mengambilkira kadar harga pasaran semasa
perubahan kerja tersebut dilaksanakan oleh pihak
kontraktor
• PP perlu menambilkira kos bahan-bahan binaan,
buruh, kos loji & peralatan. Jumlah kos tersebut
kemudiannya akan dicampur dengan kos
pengurusan dan keuntungan.

42
 KADAR HARGA KERJA HARIAN

• Kerja yang tidak dapat dinilai atau diukur, contohnya

seperti kerja-kerja meroboh
• PP perlu mengarahkan kerja dinilai secara hari.
• Kontraktor perlu merekodkan buruh, loji dan peralatan
yang terlibat
• Kontraktor perlu mengemukakan rekod helaian kerja
harian
• Baucer bayaran perlu disertakan sebagai bukti.

43
 PERAKUAN PELARASAN HARGA KONTRAK
(PHK)

• Setelah kerja perubahan ditapak disiapkan, satu perakuan

Pelarasan Harga Kontrak (PHK) hendaklah dikeluarkan ,
menggunapakai Borang JKR – PHK seperti mana dalam SP
KPKR bil 5/2008

• Nilai bersih perbezaan diantara nilai muktamad dengan nilai APK

berkaitan hendaklah di muktamadkan melalui PHK ini.

• PHK hendaklah ditandatangani oleh PP.

44
 PERAKUAN PELARASAN HARGA
KONTRAK (PHK)

• Setiap JKR-APK yang dikeluarkan hendaklah dimuktamadkan

nilainya berdasarkan pengiraan, sama ada nilai berubah atau
tidak.

• Borang JKR-PHK (Pind. 1/2008).

• Nilai yang dinyatakan adalah merupakan nilai bersih

perbezaan di antara nilai muktamad dan nilai sementara
dalam JKR-APK.

45
 LAIN-LAIN PELARASAN HARGA
KONTRAK

Pelarasan-pelarasan harga lain di bawah kontrak disediakan

dan diperakukan menggunakan Borang JKR-PHK (Pind.
1/2008) seperti mana dalam SP KPKR Bil. 5/2008.

1. Wang Kos Prima

2. Wang Peruntukan Sementara

3. Pengukuran semula kuantiti sementara

4. Tuntutan yang diluluskan

46
 KELULUSAN PELARASAN HARGA
(WANG PERUNTUKAN SEMENTARA)
TETAPI Sebelum pelarasan-pelarasan PHK di bawah
kontrak diperakukan, kelulusan dari Pihak Berkuasa
hendaklah diperoleh:

1. Wang Peruntukan Sementara dan Wang Kos Prima

2. Surat Arahan KPKR

3. Panduan Pengurusan Wang Peruntukan Sementara

dan Wang Kos Prima.
47
 KELULUSAN PELARASAN HARGA
KONTRAK

Pengukuran Semula Kuantiti Sementara :-

• Pengukuran semula berdasarkan keadaan sebenar di tapak bina

dilakukan secepat mungkin setelah kerja fizikal dimulakan.

• Permohonan untuk kelulusan penambahan nilai pengukuran

semula dibuat apabila jumlah nilai muktamad semua kuantiti
sementara dijangka melebihi jumlah nilai asal kuantiti sementara
dalam kontrak.

48
 KELULUSAN PELARASAN HARGA
KONTRAK

Pengukuran Semula Kuantiti Sementara :-

• Nilai tambahan kuantiti sementara yang perlu mendapat

kelulusan adalah satu bersih bagi semua item yang terlibat
dengan pengukuran semula kuantiti sementara.

• Dikemukakan kepada Jawatankuasa berkenaan mengikut nilai

tambahan yang dijangkakan.

49
 PENGUKURAN SEMULA KUANTITI
SEMENTARA
• Nilai tambahan kuantiti sementara yang perlu
mendapat kelulusan adalah merupakan satu nilai
bersih bagi semua item/komponen yang terlibat
dengan pengukuran semula.

• Permohonan ke J/K APK adlah menggunapakai

Borang JKR-KKS seperti mana dalam SP KPKR
bil.5.2008
50
 PANDUAN PELAKSANAAN BAGI
PENGUKURAN SEMULA KUANTITI
SEMENTARA
• Selepas mendapat kelulusan masih terdapat tambahan
kepada kerja kuantiti sementara yang tidak dapat dielakkan,
kelulusan daripada Jawantankuasa berkenaan atau
Jawatankuasa bagi nilai tambahan yang lebih tinggi
hendaklah didapati.

• Semua permohonan menggunakan borang JKR-KKS (Pind.

1/2008)
51
 ALIR KERJA KEATAS APK/KPK/KKS/PHK

P
erK
uerja
bta
am
hb
aa
nh
a
K
nerja
m
eb
nersi
gh
a
k(
iN
bet
A
atd
kd
ait
no
kn
u)
ra
nK
gP
aK
n—
A
P
A
K
P
—
K
P
—
H
P
K
H
K

P
e
n
y
e
l
a
r
a
s
a
n

P
r
o
v
.
S
u
m
/
P
.
C

s
u
m
/
v
.
o
.
p

P
H
K

s
a
h
a
j
a
.

52
 PIHAK BERKUASA MELULUS
Bil Nilai Perubahan Pihak Berkuasa Melulus

(a) Hak < RM10 juta dan ∑ PK terkumpul < 10% Harga JK dipengerusikan oleh
Kontrak PP
HAK > RM10 juta dan ∑ PK terkumpul < RM 1
juta
(b) HAK <RM10 juta dan ∑ PK terkumpul < 20% JK dipengerusikan oleh
Harga kontrak TKP
HAK > RM10 juta dan ∑ PK terkumpul < RM 2
juta

(c ) HAK <RM20 juta dan ∑ PK terkumpul < 30% JK dipengerusikan oleh

Harga kontrak KP
HAK > RM20 juta dan ∑ PK terkumpul < RM 6
juta

(d) Dalam semua hal lain KSU Perbendaharaan

 PIHAK YANG MELULUSKAN
Bil NILAI PERUBAHAN PIHAK BERKUASA
MELULUS

(a) APK/Pengukuran semula kuantiti sementara Pegawai Penguasa

yang menyebabkan pengurangan harga kontrak

(b) Perubahan harga yang diluluskan oleh Pegawai Penguasa memohon

Perbendaharaan melalui JK APK KPKR
sebelum ke MOF

(c) Pengubahsuaian WKP, WPS Pegawai Penguasa atau

TKPKR/KPKR (mengikut
nilai)
 PIHAK YANG MELULUSKAN
Bil NILAI PERUBAHAN PIHAK BERKUASA
MELULUS

(d) Pengukuran semula kuantiti sementara tanpa

tambahan atau perubahan kepada skop kerja
asal

(i) Nilai harga tambahan < 30% HK atau RM 3 JK Dipengerusi oleh PP

juta, yang mana lebih rendah

(ii) Nilai harga tambahan <50% HK atau RM 6 JK dipengerusikan oleh

juta, yang mana lebih rnedah KP/TKP

(iii) Dalam semua hal lain KSU Perbendaharaan

 J/K KUANTITI SEMENTARA

Keanggotaannya adalah sama dengan J/K APK :-

30% ataupun
RM3juta, mana • J/K APK (PP)
lebih rendah

50% ataupun • J/K APK

RM6juta, mana
(KPKR/TKPKR)
lebih rendah
 JAWATANKUASA PERUBAHAN KERJA
JKR
(IBU PEJABAT JKR)
Peringkat Keanggotaan Urusetia
Jawatankuasa

Ketua Pengarah Pengerusi : Pembentang :

Kerja Raya Ketua Pengarah Kerja Raya Pegawai Penguasa /
Pengarah Projek /
Ahli : Wakil P.P.
1) Pengarah Kanan/ Pengarah
CKUB. Urusetia :
2) Pengarah Kanan/ Pengarah Caw. Bahagian Kontrak &
Kerja Berkenaan. Keurusetiaan,
atau CKUB.
3) Pengarah Kanan/ Pengarah Caw.
Lain jika Pengarah Kanan Caw.
Berkenaan merupakan PP.

57
JAWATANKUASA PERUBAHAN KERJA JKR

(IBU PEJABAT JKR)

Peringkat Keanggotaan Urusetia
Jawatankuasa

Timbalan Ketua Pengerusi : Pembentang :

Pengarah Kerja Timbalan Ketua Pengarah 1 (Sektor Pegawai Penguasa /
Raya Bisnes) Pengarah Projek /
Wakil P.P.
Ahli :
1) Pengarah Kanan/ Pengarah Urusetia :
CKUB. Bahagian Kontrak &
2) Pengarah Kanan/ Pengarah Caw. Keurusetiaan,
Kerja Berkenaan. CKUB.
atau
3) Pengarah Kanan/ pengarah Caw.
Lain jika Pengarah Kanan Caw.
Berkenaan merupakan PP.
58
JAWATANKUASA PERUBAHAN KERJA JKR
(IBU PEJABAT JKR)
Peringkat Jawatankuasa Keanggotaan Urusetia

Pegawai Penguasa/ Pengerusi : Pembentang :

Pengarah Projek Pegawai Penguasa / Wakil PP
Pengarah Projek
Urusetia :
Ahli : Pejabat Pegawai
1) Ketua Bahagian Penguasa / Pengarah
Bukan Portfolio Kerja Projek
berkenaan
2) Jurukur Bahan Di
Cawangan

59
 JAWATANKUASA PERUBAHAN KERJA JKR
(JKR NEGERI)
Peringkat Jawatankuasa Keanggotaan Urusetia

Pegawai Penguasa/ Pengerusi : Pembentang :

Pengarah Projek Pegawai Penguasa / Wakil PP
Pengarah Projek Jurutera Daerah @
(Pengarah @ Jurutera Jurutera Bangunan
Daerah) /Pendidikan /Jalan

Ahli : Urusetia :
1) Ketua Bahagian Pejabat Pegawai
Bukan Portfolio Kerja Penguasa / Pengarah
berkenaan Projek
2) Jurukur Bahan Di
Cawangan

60
 I K T I B AR / PA N D U A N

Peringkat Rekabentuk & Dokumen Tender

1. Pengambilan balik tanah selesai
2. Aras tanah terkini
3. Tapak binaan yang tepat
4. Pastikan Penyediaan Spesifikasi, Lukisan Tender (susunatur
dan butiran) dan lukisan pembinaan (susunatur dan buturan)
sama dan tidak bercanggah
5. Huraian dalam dokumen tender tidak bercanggah dengan
lukisan
6. Keperluan Undang-Undang Binaan ,PBT, Arahan
Perbendaharaan dan Surat Pekeliling KPKR Jabatan perlu
dipatuhi
7. Kehendak Kerajaan untuk projek reka & Bina jelas
8. Koordinaasi antara Struktur, Awam, Akitek, Mekanikal ,
Elektrikal dan Kontraktual perlu dilaksanakan sebelum tender61
 IKTIBAR/PANDUAN
Peringkat penilaian Perubahan Kerja

1. Semua tindakan ke atas kelulusan Perubahan Kerja (KPK),

Arahan Perubahan Kerja (APK) dan Pelarasan Harga
Kontrak (PHK) hendaklah diambil semasa perubahan kerja
tersebut dilaksanakan dan tidak menunggu sehingga akhir
kontrak.
2. Perubahan Kerja hendaklah dikenalpasti dan diasingkan
sekiranya Kontrak melibatkan ‘Provisional Quantity’
3. Pengeluaran Arahan Melaksanakan Perubahan Kerja
kepada pihak Kontraktor selepas Sijil Siap Kerja tidak
boleh dikeluarkan.
4. Perubahan kerja hendaklah diminimakan

62
 IKTIBAR/PANDUAN

5. Sebarang permohonan perubahan kerja untuk kerja

Elektrik dan Mekanikal hendaklah melalui Wakil PP
Kerja Utama.

6. Kelulusan KPK diperingkat JK APK-PP hendaklah

disertakan dengan Borang APK untuk tandatangan
Pegawai Penguasa.

7. Kesilapan dalam huraian atau kuantiti atau peninggalan

Kerja dari Senarai Kuantiti perlu mendapat kelulusan
Pihak Berkuasa Melulus.

63
 IKTIBAR/PANDUAN

8. Butiran/perincian Perubahan Kerja (BQ Sheets)

hendaklah ditandatangani oleh pihak-pihak yang
bertanggungjawab mengesahkannya sebelum
dikemukakan kepada Jawatankuasa APK untuk
kelulusan.
9. Arahan PP keatas ‘Omission VO’ dengan niat untuk
menyerahkannya kepada pihak ketiga untuk
dilaksanakan hendaklah dielakkan.

64
 IKTIBAR/PANDUAN
10. Percanggahan maklumat dalam kontrak seperti diantara
lukisan dengan BQ atau spesifikasi perlu dirujuk kepada PP
untuk keputusan muktamad.
11. Kawalan kos hendaklah sentiasa dilaksanakan keatas semua
APK/PHK yang dikeluarkan untuk memastikan peruntukan
yang mencukupi. ATDA pindaan perlu dibuat jika perlu.
12. Pihak MOF dan Jabatan Audit Negara telah meminta pihak
Agensi Pelaksana untuk membuat pemantauan yang rapi
bagi projek yang melibatkan Perunding dari segi prestasi
dan kualiti kerja. 65
 IKTIBAR/PANDUAN
13. Apa-apa perubahan untuk porjek reka & bina hanya boleh
dilakukan sekiranya terdapat arahan PP untuk mengubah
dan/atau meminda Kehendak Kerajaan atau Cadangan
Rekabentuk Kontraktor samada melibatkan kos tambahan
atau kurangan.
14. Untuk projek reka & bina, sekiranya arahan PP untuk
meminda rekabentuk kontraktor yang disebabkan oleh
ketidaksesuaian atau ketidakfungsian atau ketidakselamatan
cadangan rekabentuk kontraktor sendiri setelah penelitian
dibuat oleh PP atau Kontraktor sendiri, kos tambahan terlibat
perlu ditanggung oleh Kontraktor, sebaliknya sekiranya
pindaan rekabentuk tersebut melibatkan pengurangan harga
kontrak, maka pelarasan pengurangan harga kontrak perlu
dibuat.
66
 KESAN PERUBAHAN KERJA

1. PERTAMBAHAN KOS
2. PENGURANGAN KOS
3. JANGKAMASA PROJEK
4. PERTIKAIAN
5. KUALITI
6. HUBUNGAN PROFESIONAL

67
 LAPORAN KETUA AUDIT NEGARA

1. Dokumen ditandatangani oleh pegawai yang tidak diberikuasa

2. Kerja dilaksanakan ditapakbina sebelum Arahan Perubahan Kerja
Diluluskan
3. Kelulusan Perubahan Kerja Di luluskan selepas Sijil Siap Kerja
Dikeluarkan

AKIBAT/KESAN TIDAK MEMATUHI PROSIDUR DI BAWAH

AP DAN SAKPKR.
4. Tindakan tatatertib ke atas Pegawai yang terlibat.
5. Tuntutan Kerugian kepada pihak perunding yang terlibat.
6. Yuran tambahan akibat kesilapan Perunding tidak akan dibayar.

68
 ISU PE RUBAHAN KERJA DI LUAR SKOP KONT RAK AS AL

• Peruntukan syarat kontrak memberikan budibicara kepada PP

untuk mengeluarkan arahan perubahan kerja kepada pihak
Kontraktor. Walaubagaimanapun sebelum sesuatu perubahan
kerja dilaksanakan , ianya mestilah diluluskan terlebih dahulu
dari PBM yang berkenaan bergantung kepada nilai perubahan
kerja tersebut.

• Perubahan kerja mestilah dalam lingkungan skop asal kontrak,

contohnya seperti pertukaran jenis kemasan yang bukan berpunca
dari cadangan kontraktor.

• Tidak boleh membuat penambahan sebuah lagi bangunan.

Pertambahan skop boleh dibuat dengan kaedah perjanjian
tambahan kepada kontrak asal.
69
 ISU PERTUKARAN JENIS DINDING
Perubahan kerja ini melibatkan kerja-kerja pertukaran dinding
daripada ‘blockwall’ kepada ‘brickwall’. Punca-punca perubahan
kerja ini adalah permintaan daripada Arkitek, pada mesyuarat
tapak.

1. P.P. perlu menjelaskan dan memberikan justifikasi dari segi

teknikal kenapakah pertukaran dari ‘blockwall’ ke ‘brickwall’
diperlukan.
2. P.P. Perlu mastikan supaya apa-apa arahan perubahan
rekabentuk dimasa hadapan yang dikeluarkan oleh
Arkitek/Perekabentuk perlu disahkan semula sebelum kerja-
kerja tersebut dilaksanakan sekiranya ianya melibatkan
pertambahan kos.
3. Disamping itu P.P. juga perlulah meneliti samada apa-apa
tambahan kerja yang dicadangkan oleh Akitek adalah sesuai
bagi sesebuah projek tersebut.

70
 ISU PERTUKARAN JENIS DINDING
Iktibar Kes
1. terdapat arahan perubahan rekabentuk yang dianggap oleh Jawatankuasa
tidak diperlukan seperti mengubah dinding ‘blockwall’ kepada
‘brickwall’.
2. Arahan perubahan ini telah dikeluarkan dan dilaksanakan tanpa melihat
kepada keperluan dari segi teknikal dan kos yang akan terlibat adalah
benar-benar diperlukan dari segi teknikal serta keperluan tapak bina. Ini
adalah kerana apa-apa arahan perubahan kerja akan menambahkan kos
keseluruhan projek.
3. Tambah lagi ia mungkin akan mengganggu kemajuan kerja kontraktor di
samping mungkin akan memangjangkan tempoh pembinaan. Kesannya
akan menyebabkan satu lanjutan masa boleh diberikan kepada kontraktor
akhirnya menyebabkan kontraktor mempunyai hak untuk menuntut
kerugian dan perbelanjaan tambahan daripada Kerajan.

71
 ISU KERJA-KERJA LUAR SEMPADAN

Isu Kes :
Perubahan kerja ini melibatkan kerja-kerja di luar sempadan iaitu
tambahan 1500 Diameter Pipe Culvert and Sump

Perubahan kerja ini adalah disebabkan oleh keperluan teknikal

dan diluar skop asal kontrak. P.P. menjelaskan projek ini pada
asalnya adalah projek PMC dan telah diserahkan semula kepada
pihak Jabatan. Projek ini telah dirunding oleh pihak PMC pada
tahun 2003 dan Kementerian Kewangan meluluskannya pada
tahun 2005. Pelaksanaan projek ini bermula pada tahun 2006.

72
 ISU : KERJA-KERJA LUAR SEMPADAN

Kerja-kerja luar sempadan ini telah diperuntukkan

sebagai Wang Peruntukan Sementara dalam kontrak
disebabkan tiada skop kerja pada masa tersebut. P.P.
memaklumkan ianya telah dicadangkan untuk
ditukarkan kepada Perubahan Kerja dan diberikan
kepada Kontraktor Utama kerana projek ini adalah
projek Reka & Bina.

Rekabentuk ‘pipe culvert’ & ‘sump’ diperlukan atas

permintaan Pihak Berkuasa Tempatan.

73
 Isu : Kerja-kerja luar sempadan
Jawatankuasa mendapati terdapat Wang Peruntukan Sementara
(WPS) untuk Kerja Luar Sempadan yang telah dimasukkan dalam
projek Reka dan Bina. Jawatankuasa mengingatkan agar pada masa
akan datang, Pegawai menyediakan dokumen tender perlulah
mengkaji terlebih dahulu akan keperluan WPS dalam projek yang
dilaksanakan secara Reka dan Bina dimana sepatutnya pihak
Kontraktor telah mengambil semua risiko daripada awal sehingga siap
projek. Kerajaan tidak sepatutnya menanggung kos sekiranya berlaku
kenaikan kepada peruntukan WPS secara mendadak tersebut yang
mana pada kebiasaannya diperuntukkan dengan jumlah yang kecil
sahaja. Oleh itu amalan meletakkan peruntukan WPS ini perlulah
dielakkan kerana ianya tidak bertepatan dengan konsep Reka & Bina,
lebih-lebih lagi yang mana melibatkan bidang kerja yang mana secara
lazimnya di bawah tanggungan Kontraktor.

74
 Isu : Kerja-kerja luar sempadan

Perbelanjaan WPS yang diperuntukkan di bawah

kontrak reka dan bina sekiranya hendak dilaksanakan
di bawah kontrak reka dan bina, ia hanya boleh
dilaksanakan oleh kontraktor utama reka dan bina. Ini
adalah menurut perlaksanaan konsep kontrak reka
dan bina.

Namun demikian P.P. masih mempunyai budi bicara

untuk mengeluarkan butiran WPS tersebut daripada
kontrak dan melaksanakannya secara berasingan.

75
 Isu : Kerja-kerja Sementara Kepada Kekal

Isu Kes
Kontrak ini merupakan satu kontrak reka dan
bina. Perubahan kerja ini melibatkan kerja-kerja
mengekalkan ‘Double Flange Butterfly Valve
(VTV) yang merupakan sebahagian daripada
kerja-kerja sementara. Punca-punca perubahan
kerja ini atas arahan pihak SYABAS bagi
keperluan kerja-kerja penyelenggaraan di masa
hadapan.

76
 Isu : Kerja-kerja Sementara Kepada Kekal
Semasa mengadakan lawatan tapak bersama perunding pada 5
Mac 2007, pihak SYABAS telah meminta supaya injap kupu-
kupu 900mm dikekalkan sebagai permanent works untuk tujuan
penyenggaraan berdasarkan surat bertarikh 21 Mei 2007 dan
bertarikh 8 Julai 2008.

Permohonan ini telah dibawa ke Jawatankuasa Arahan

Perubahan Kerja Peringkat Pegawai Penguasa bertarikh 2
Januari 2008 tetapi ditolak dengan alasan kerja-kerja tersebut
adalah memenuhi keperluan penyelenggaraan pihak SYABAS
dan sewajarnya pihak SYABAS menanggung kos tersebut.

77
 Isu : Kerja-kerja Sementara kepada Kekal
Pihak P.P. berpendapat bahawa:-
Kadar harga bagi kerja ‘Hot Tapping’ di bawah
item 3A.20.0 dan 3A.20.2 di dalam Senarai
Kuantiti adalah termasuk ‘all necessary equipment,
mobilization and demobilisation, and all the
temporary pipes, fittings, specials and valves etc.’
Kerja-kerja pemasangan 4 bilangan injap kupu-
kupu 900mm adalah sebahagian daripada kerja
‘Hot Tapping’ dimana pemasangan injap tersebut
adalah sementara sahaja dan perlu dialihkan
selepas kerja-kerja penyambungan paip selesai
dilaksanakan.
78
Isu : Kerja-kerja Sementara Kepada Kekal
Pemasangan injap kupu-kupu 900mm untuk kerja ‘Hot
Tapping’ adalah kerja sementara sahaja (temporary
works) dan Kontraktor berhak mengambil semula
apabila penyambungan paip selesai dilaksanakan.

Pihak SYABAS telah mengeluarkan arahan supaya injap

tersebut dikekalkan semasa mengadakan lawatan tapak
pada 5 Mac 2007 berdasarkan surat rujukan pihak
SYABAS bertarikh 21 Mei 2007 MENGAKIBATKAN
Kontraktor menanggung kos tambahan.

Dengan itu, berdasarkan Fasal 12.3.1 Syarat-Syarat

Kontrak, dicadangkan permohonan ini dipertimbangkan.
79
 ISU : KERJA-KERJA SEMENTARA
KEPADA KEKAL

• Jawatankuasa tidak bersetuju untuk meluluskan

perubahan kerja ini. Jawatankuasa mendapati pihak
Kontraktor melaksanakan kerja tanpa persetujuan
JKR. Tiada bukti yang menunjukkan arahan
daripada pihak JKR telah dikeluarkan kepada
Kontraktor untuk melaksanakan kerja. Sekiranya
pihak Kontraktor tidak berpuas hati dengan
keputusan ini, pihak Kontraktor boleh
mengemukakan kes ini sebagai kes tuntutan.

80
 Isu : Kerja-kerja Sementara kepada Kekal
Iktibar Kes

Permohonan P.P. dengan menggunakan klausa 12.3.1 syarat-

syarat kontrak PWD DB/T Edition 2002, hanya boleh
dipertimbangkan sekiranya terdapat pindaan kepada Keperluan
Statutori yang menyebabkan satu pindaan kepada Cadangan
Reka Bentuk Kontraktor. Keperluan SYABAS untuk
mengadakan injap kupu-kupu bukanlah satu pindaan kepada
keperluan statutori oleh kerana keperluan SYABAS adalah
lebih untuk tujuan penyenggaraan di masa hadapan. Pindaan
kepada keperluan statutori akan berlaku sekiranya pindaan
tersebut dibuat menurut undang-undang oleh Pihak Berkuasa
Tempatan (PBT).
81
Isu : Kerja-kerja Sementara Kepada Kekal
Iktibar Kes
Apa-apa arahan perubahan kerja daripada Pengarah Projek bagi
kontrak reka dan bina menurut klausa 27.2 PWD DB/T Edition 2002,
adalah berkaitan dengan perubahan kepada Kehendak Kerajaan
sahaja. Apa-apa perubahan kerja yang dikeluarkan oleh P.P. terhadap
cadangan reka bentuk kontraktor berhubung dengan kefungsian,
kesesuaian dan keselamatan sekiranya melibatkan kos tambahan
hendaklah ditanggung oleh kontraktor melainkan ia melibatkan
kurangan yang mana perlulah dipotong oleh P.P. daripada Harga
Kontrak (rujuk klausa 27.3 dan 27.4 syarat-syarat kontrak PWD DB/T
Edition 2002). Dalam hal ini P.P.tidak pernah mengeluarkan apa-apa
arahan untuk meminda Kehendak Kerajaan. Pindaan yang berlaku
kepada cadangan reka bentuk kontraktor disebabkan kepada
pematuhan kepada Pihak Berkuasa Tempatan bukanlah satu pindaan
kepada Kehendak kerajaan.
Maka dengan itu ia bukanlah satu perubahan kerja dalam kontrak
reka dan bina.
82
 ISU : PEMILIHAN JENIS KEMASAN LANTAI R&B

Perubahan kerja ini melibatkan penambahan kerja-kerja bagi

Penggantian Pelbagai Kepingan Lantai Vynil ke Piawaian yang
Pelbagai (Substitution of Various Vynil Sheet Flooring to a Varied
Standard)

Kontraktor mendakwa cadangan pihaknya di dalam dokumen

kontrak dahulu adalah memenuhi spesifikasi, namun semasa
mesyuarat interaksi bil 4/2002 (16/5/2002) Kerajaan telah memilih
“vynil sheet” yang lebih tinggi dan Kontraktor menganggap ianya
perubahan kerja kerana terdapat perbezaan harga.

Nilai anggaran kos yang terlibat adalah RM 5,290,233.39 atau

0.53% dari jumlah harga kontrak.

83
 Isu : Pemilihan jenis kemasan lantai R&B

Iktibar Kes :

Dalam kes ini meskipun tiada arahan resmi secara bertulis

dikeluarkan, namun pihak P.P. tidak menafikan bahawa
arahan telah dikeluarkan kepada kontraktor bagi
menukarkan mutu serta piawaian jubin vinyl. Penjelasan
yang dikemukakan oleh Wakil P.P. mengapakah arahan
bertulis tidak dikeluarkan oleh kerana Wakil P.P.
berpendapat ia bukanlah satu perubahan kerja. Namun
demikian adalah tidak dinafikan bahawa satu arahan telah
dikeluarkan kepada kontraktor oleh Agensi meskipun secara
tidak bertulis. Maka dengan itu adalah didapati arahan
perubahan kerja sebenarnya telah dikeluarkan meskipun ia
tidak dikeluarkan secara bertulis 84
 I S U : P E M I L I H A N J E N I S K E M A S A N L A N TA I R & B

Iktibar Kes :
Apa yang berlaku dalam kes Wakil P.P. telah menegaskan bahawa
cadangan asal kontraktor sebenarnya memenuhi kriteria
kefungsian, kesesuaian dan keselamatan dalam kontrak reka dan
bina dan cadangan asal tersebut telah pun dipersetujui oleh
kedua-dua kontraktor serta Kerajan semasa rundingan harga
diadakan. Namun demikian pertukaran bagi vinyl tiles tersebut
didapati mutunya adalah lebih tinggi daripada apa yang telah
dipersetujui, ia adalah lebih kepada kecenderungan citarasa pihak
Kerajaan dan maka dengan itu ia bukanlah berpunca daripada
kemungkiran kontraktor dalam pelaksanaan tanggung jawab
kontrak reka dan bina. Maka dalam hal ini Jawatankuasa
Perubahan Kerja memutuskan ia adalah satu perubahan kerja
dengan itu kos tambahan perlulah dibayar kepada kontraktor.
85
Isu : Ground Improvement (Projek Konvensional)

Perubahan kerja ini melibatkan kerja-

kerja pembaikan tanah (Ground
Improvement). Punca-punca perubahan
kerja ini adalah untuk keperluan selepas
keputusan ujian tanah.

86
 Isu : Ground Improvement (Projek Konvensional)
Jawatankuasa telah bersetuju meluluskan perubahan kerja
berdasarkan sebab-sebab berikut :

PP telah menjelaskan bahawa projek ini perlu ditender segera,

tanpa siasatan tanah (Soil investigation) siap oleh pihak
IKRAM.

Pihak klien telah bersetuju untuk menambah peruntukan

kewangan untuk perubahan kerja ini dan terdapat surat
pengesahan

87
 ISU : GROUND IMPROVEMENT (PROJEK
KONVENSIONAL )

Jawatankuasa meminta serta mengarahkan PP

menyediakan Perjanjian Tambahan yang mengandungi
terma-terma yang jelas agar tidak ada tuntutan kerugian
dan perbelanjaan tambahan dari pihak kontraktor.

88
 ISU : GROUND IMPROVEMENT (PROJEK
KONVENSIONAL)

Iktibar Kes
Dalam hal ini pindaan kepada skop kontrak berlaku oleh kerana
kerja-kerja pembaikan tanah tidak dimasukkan dalam skop asal
kontrak kerana tidak dijangka semasa kontrak diikat di antara
kontraktor dengan Kerajaan. Pertukaran ini melibatkan satu
pindaan kepada keadah pelaksanaan kerja dan juga peningkatan
kos yang tinggi di mana ia adalah di luar jangkaan kedua-dua
belah pihak. Sehubungan dengan satu perjanjian tambahan
perlulah dilaksanakan di antara kedua-dua belah pihak oleh
kerana ia bukanlah tergulung sebagai satu perubahan kerja
menurut peruntukkan kontrak.

89
 I S U : G RO U N D I MP R O V EM E N T ( P R O J E K K O N V EN S I O N A L )

Perlulah diingatkan apa-apa arahan P.P. berhubung dengan perubahan kerja

menurut peruntukkan kontrak adalah untuk menganjurkan sekop asal tetapi
bukanlah untuk mengubah skop asal dan dengan itu pindaan kepada terma
kontrak jua oleh P.P.

Menurut beberapa kes yang diputuskan di mahkamah sekiranya satu

perubahan kerja dilaksanakan didapati di luar skop kerja kontrak ataupun
melibatkan tambahan kos yang besar, maka ia bukanlah satu perubahan kerja
menurut syarat-syarat kontrak binaan dan maka dengan itu masa bukan
menjadi teras kepada kontrak (time is at large). Ini adalah kerana mahkamah
akan mentafsirkan bahawa kedua-dua belah pihak didapati secara tingkah laku
menulis semula kontrak tersebut dan tempoh masa asal kontrak sudah tidak
lagi mengikat dan juga berkaitan. Sehubungan dengan itu adalah wajar satu
perjanjian tambahan dilaksanakan bagi memastikan sekop kerja yang baru itu
direkodkan terma-termanya disamping memastikan masa terus menjadi
kepada kontrak tersebut. 90
 I S U : G R O U N D I MP R O V E M E N T ( PR O J E K K O N V E N S I O N A L )

Iktibar Kes
Adalah juga wajar satu kelulusan diperolehi
daripada Pihak Perbendaharaan serta
Kementerian Pelanggan oleh kerana ia
melibatkan pindaan kepada skop serta terma-
terma kontrak dan juga melibatkan peningkatan
kos yang tinggi sebelum Perjanjian Tambahan
dilaksanakan di antara Kerajaan dengan
kontraktor.
91
Isu : Loose Furniture (Projek Konvensional)

Perubahan kerja ini melibatkan kerja-kerja

tambahan kerja perabut terlerai yang tidak
dimasukkan dalam dokumen tender . Punca-punca
perubahan kerja ini adalah disebabkan keperluan
teknikal.

92
Isu : Loose Furniture (Projek Konvensional)

Jawatankuasa bersetuju meluluskan kerana

Perubahan kerja ini perlu dilaksanakan di
mana jenis perabot tiada dalam bekalan
Kontrak Pusat Kerajaan.

93
Isu : Loose Furniture (Projek Konvensional)
Bagi perubahan kerja perabut terlerai, adalah wajar
diperuntukkan sebagai satu Wang Peruntukan Sementara
(WPS) di dalam kontrak ataupun dilaksanakan secara
berasingan. Ini adalah kerana menurut syarat-syarat
kontrak, WPS ditakrifkan sebagai sejumlah wang yang
diperuntukkan bagi kerja atau bekalan barang-barang atau
bahan yang sama sekali tidak boleh diramal, ditetapkan
atau dihuraikan semasa dokumen tender dikeluarkan.
Dalam hal ini, P.P. berpendapat bekalan perabut terlerai
tersebut boleh diperolehi daripada kontrak pusat. Tetapi
malangnya bekalan perabut pusat tidak menepati
keperluan projek. Maka dengan itu adalah wajar
peruntukkan WPS ke dalam Dokumen Tender oleh kerana
ketidaktentuan skop kerja yang terlibat.
94
 Isu : Loose Furniture (Projek Konvensional)

Sebagai satu langkah alternatif, adalah wajar juga

dipertimbangkan samaada perolehan perabut terlerai
ini boleh dilaksanakan secara berasingan daripada
kontrak memandangkan ia boleh mengganggu
kelancaran serta boleh memanjangkan tempoh
penyiapan projek yang boleh melibatkan lanjutan masa
diberikan dan kemudiannya membolehkan kontraktor
menuntut kerugian dan perbelanjaan tambahan
terhadap Kerajaan.

95
 Isu : Perubahan Kerja Cerucuk
(Projek Konvensional)

Perubahan kerja ini melibatkan perubahan

kerja cerucuk. Punca-punca perubahan
kerja ini adalah disebabkan perubahan
susun atur (Layout) tapak bangunan dan
kegagalan ujian beban pada cerucuk (Bore
Piling).

96
 Isu : Perubahan Kerja Cerucuk
(Projek Konvensional)
Jawatankuasa bersetuju meluluskan berdasarkan sebab-
sebab berikut :-
Perubahan berlaku apabila kontraktor membuat pengukuran
tanah dan mendapati keluasan tapak adalah tidak sama
seperti mana di dalam pelan yang disediakan oleh Perunding
Juruukur .
Maka pihak perunding telah merubah rekabentuk besmen
yang melibatkan perubahan pada struktur asas bangunan.
Saiz cerucuk ditukar supaya dapat mengurangkan bilangan
titik cerucuk dan mempercepatkan kerja.
Apabila berlaku kegagalan ujian beban cerucuk, kontraktor
diarah melakukan kerja tambahan bagi siasatan tanah
(seperti surat Arahan tapak oleh PP bertarikh 13hb Ogos
2009).
Dengan laporan terkini, Jurutera Perunding telah
mencadangkan penggunaan cerucuk jenis cerucuk spun yang
dapat mempercepatkan kerja. 97
 Isu : Perubahan Kerja Cerucuk
(Projek Konvensional)
Kerajaan perlulah memastikan juruukur tanah yang dilantik
menyediakan pelan ukur dengan tepat agar kedudukan
bangunan dapat direka bentuk dengan sewajarnya. Dalam
hal ini adalah didapati pelan juruukur yang diperolehi
daripada Juruukur Tanah berbeza dengan keadaan sebenar di
tapak bina. Maka adalah wajar sebelum tender dipanggil,
Pasukan Projek menentusahkan aras-aras yang tertera di
lukisan ukur tanah tersebut adalah tepat dan tidak
menyimpang daripada keadaan sebenar.

Berkaitan dengan perubahan cerucuk daripada bore pile

kepada cerucuk spun, adalah wajar Cawangan Pakar dirujuk
oleh P.P. sebelum mengarahkan kontraktor menukar sistem
cerucuk tersebut agar pertimbangan yang sewajarnya dapat
dibuat.

98
 Isu : Pertambahan Skop (Projek Konvensional)

Perubahan kerja ini melibatkan kerja-kerja tambahan

untuk sistem penyaman udara, sistem pencegah
kebakaran dan sistem aerobridge. Punca – punca
perubahan kerja ini disebabkan tiada dalam skop asal
tetapi diperlukan untuk operasi.

Perubahan Kerja ini merupakan kerja yang melibatkan

kerja-kerja Elektrikal dan Mekanikal yang telah disemak
dan disahkan oleh Penolong Pengurus Besar Pembinaan
(Elektrik dan Mekanikal) bagi projek ini.

99
 Isu : Pertambahan Skop (Projek Konvensional)
Menurut klausa 4.0 syarat-syarat kontrak JKR 203A (sem.10/83) di
bawah tajuk ’Bidang Kontrak’, ia antara lain memperuntukkan
tanggung jawab kontraktor adalah untuk membina dan menyiapkan
Kerja yang ditunjukkan dalam Pelan-Pelan Kontrak dan diperihalkan
dalam Senarai Kuantiti dan/atau Spesifikasi.

Ini bermakna, ia bukanlah menjadi tanggung jawab kontraktor untuk

menentukan aras struktur yang perlu dibina. Ia terserahlah kepada
P.P. bagi menentukan aras yang perlu dibina di tapak bina. Dalam
hal ini kontraktor telah membina sebegaimana yang diarah oleh P.P.,
namun didapati aras yang dibina tidak tepat dan dengan itu
kontraktor didapati perlu membetulkan aras aerobridge tersebut.
Memandangkan kontraktor tidak silap dalam menentukan aras
aerobridge tersebut, malah perlu mengubahnya menurut aras
sebenar, ia merupakan satu perubahan kerja oleh kerana P.P. perlu
mengarahkan kontraktor untuk menyiapkan kerja-kerja pembinaan
aerobridge tersebut menurut keadaan tapak yang sebenar.

100
 ISU : PE RUBAHAN KEHENDAK PBT
(REKA & BINA)

Perubahan kerja ini melibatkan pertambahan kerja infrastruktur

elektrik disebabkan oleh keperluan “Tapping From Existing UteM’s
SSU (Ring Circuit)”. Punca-punca perubahan kerja ini adalah
kerana semasa tender, bekalan elektrik dimaklumkan dapat
diperolehi dari sambungan langsung bekalan sediaada Tenaga
Nasional Berhad (TNB). Setelah permohonan dibuat kepada pihak
TNB, didapati bekalan elektrik perlu diperolehi dari Stesen Suis
Utama (SSU) UTeM sediaada. Ini telah mengakibatkan perbezaan
anggar kira harga tender bagi item sambungan bekalan elektrik, di
mana kerja-kerja meningkatkan keupayaan bekalan seperti
penambahan transformer serta melibatkan tambahan kos dan masa.

101
 Isu : Perubahan Akibat PBT (Reka & Bina)
Jawatankuasa bersetuju meluluskan perubahan kerja ini atas
sebab-sebab berikut:-

Perubahan fungsi bangunan menyebabkan sambungan asal elektrik

yang sepatutnya ditarik dari TNB turut bertukar;

Perubahan menyebabkan pihak pelanggan perlu menaiktaraf sub-

station sediaada seperti penambahan transformer dan kerja-kerja
infrastruktur yang lain;

Pertukaran kefungsian bangunan menyebabkan semua kos

rekabentuk dan pendawaian kabel ditanggung oleh pelanggan dan
bukannya pihak TNB;

102
 Isu : Perubahan Untuk Tujuan Keselamatan

Perubahan kerja ini melibatkan kerja-kerja tambahan

untuk prasarana keselamatan seperti pagar dan rumah
pengawal. Punca – punca perubahan kerja ini adalah
untuk penambahbaikan keperluan keselamatan dari
Bahagian Keselamatan Perlindungan, Cawangan Khas,
Bukit Aman, sepertimana surat dari Bahagian
Keselamatan Perlindungan Cawangan Khas, Bukit Aman.

103
 ISU PER UBAHAN KERJA YANG M ELIB ATKAN KOS
YANG TINGGI

• Terdapat pertambahan kos yang besar akibat dari

pertambahan bangunanyang baharu dan tidak dapat
dikesan dalam skop asal
• Ianya bukan satu perubahan kerja
• Ianya merupakan satu perjanjian tambahan kepada
skop asal.
• Kadarharga baru boleh digunakan,
walaubagaimanapun ianya boleh dirundingkan dengan
pihak Kontraktor untuk menggunapakai harga kontrak
sediada.
104
MENGELUARKAN SEBAHAGIAN SKOP KONTRAK

• Skop dikeluakan bagi tujuan untuk diberikan

kepada Kontraktor lain
• Berlaku kemungkiran kontrak dipihak majikan
• Kontraktor telah ditegah dari melaksanakan
keseluruhan skop kontrak
• Kontraktor berhak menuntut gantirugi dan
tertakluk kepada bukti yang dikemukakan.

105
 PINDAAN REKABENTUK ATAS
CADANGAN KONTRAKTOR

• Kontraktor mencadangkan perubahan kepada

rekabentuk asal kontrak dengan rekabentuk alternatif
• Sekiranya rekabentuk tersebut diterima oleh pihak PP,
ia merupakan saru perubahan kerja dibawah kontrak
• PP perlu memastikan cadangan rekabentuk tersebut
bukan untuk menolong kontraktor menambah
keuntungan berbanding dengan kontrak asal.

106
 PERUBAHAN KERJA DALAM TEMPOH PEMBINAAN

• Keadaan merumitkan bila pihak Kontraktor

mengemukakan tuntutan perubahan kerja
selepas beberapa tahun projek disiapkan
• PP sukar menilai
• Tiada arahan PP dikeluarkan (bertulis /lisan)
• Kontraktor perlu membuktikan ada arahan PP
• Pihak Kontraktor perlu mengemukakan sebagai
tuntutan dibawah pertikaian/tuntutan lain

107
 PERUBAHAN KERJA & TUNTUTAN
KONTRAK & PERTIKAIAN ?

1. Perubahan kerja yang tidak diluluskan

diperingkat Jabatan , pihak Kontraktor
kebiasaanya akan membuat rayuan dan
sekiranya masih tidak dilulusakan akan
memjadi pertikaian di peringkat Jabatan dan
akan berpanjangan. Kontraktor akan
membawa pertikaian perubahan kerja melalui
Timbangtara, Adjudiukasi atau Mahkamah.

108
 PERCANGGAHAN DALAM DOKUMEN KONTRAK

Dokumen Kontrak
1. Secara amnya dokumen kontrak mengandungi perkara
yang sama dengan dokumen tender.
2. Akan menjadi rujukan dan panduan dalam perlaksanaan
projek
3. Isu –isu berkaitan terdapat dalam klausa 4,7 dan 8

Klausa 4 (JKR 203A (1/83) dan Klausa 6 (JKR 203A Rev

2007 & 1/2010)
• Skop kontrak seperti pelan-pelan, spesifikasi, perkara-
perkara perjanjian dan syarat-syarat kontrak.

109
 PERCANGGAHAN DALAM DOKUMEN KONTRAK
Dokumen Kontrak (samb)
Klausa 8 (JKR 203 A 1/83 dan JKR 203A (Rev 2007 &
Rev 1/2010)
• Klausa ini menjelaskan dua aspek penting dimana
setiap kandungan dalam dokumen kontrak mestilah
saling jelas menjelas antara satu sama lain. Tindakan
yang perlu diambil oleh kontaktor sekiranya terdapat
percanggahan diantara kandungan dokumen kontrak ,
dimana kontraktor dipertanggungjawabkan untuk
memaklumkan percanggahan berkenaan kepada PP.
Lanjutan daripada itu PP hendaklah mengeluarkan
arahan terhadap penyelesaian kepada percanggahan
berkenaan.

110
Klausa 8.3 JKR 203 A - Kecukupan Dokumen Kontrak

a. Dokumen Kontrak hendaklah dianggap sebagai saling menjelaskan antara

satu sama lain. Kontraktor hendaklah memberikan semua yang perlu bagi
pelaksanaan sewajarnya Kerja sehingga ia siap mengikut niat dan
pengertian sebenar Dokumen Kontrak pada keseluruhannya sama ada niat
dan pengertian sebenar itu ditunjukkan atau diperihalkan atau tidak
ditunjukkan atau tidak diperihalkan secara khusus DENGAN SYARAT ia
boleh semunasabahnya disimpulkan daripadanya.

b. Jika Kontraktor mendapati terdapat apa-apa percanggahan atau

penyimpangan antara mana-mana dua atau lebih Dokumen Kontrak
termasuklah percanggahan atau penyimpangan antara bahagian-bahagian
dalam mana-mana satu dokumen itu, dia hendaklah dengan serta merta
memberi kepada P.P. suatu notis bertulis menyatakan percanggahan atau
penyimpangan itu dan P.P. hendaklah mengeluarkan arahan berkenaan
dengannya DENGAN SYARAT SENTIASA BAHAWA percanggahan atau
penyimpangan itu tidak akan menidaksahkan Kontrak ini

111
 Proses Klausa 8 JKR 203 A Rev 1/2010
(Percanggahan dokumen)

Dokumen
Kontrak
Kontraktor kenalpasti
percanggahan/divergence within
contract document

Kontraktor mengemukakan notis secara

bertulis kepada PP berkenaan dengan
percanggahan tersebut

PP mengeluarkan arahan utk menyelesaikan

masalah percanggahan tersebut

Kontraktor tentukan samada arahan

Kontraktor patuhi kaedah tersebut menyebabkan kos
penyelesaian tambahan/kerugian

Notis pada PP Ya Tidak

untuk menuntut
112
 DOKUMEN-DOKUMEN YANG BERKAITAN
PERCANGGAHAN DALAM KONTRAK
1.Lukisan
2.Spesifikasi
3.Senarai Kuantiti / Ringkasan Tender
4.Syarat-syarat Kontrak / Arahan Perbendaharaan
5.Addenda Spesifikasi
6.Peruntukan Khas
7.Katalog / Brosur
8.Jadual Kadar Harga
9.Arahan kepada Pentender
10.Perjanjian Tambahan
113
 PERCANGGAHAN BERKAITAN DENGAN
SYARAT-SYARAT KONTRAK

Klausa 26 (a) - JKR 203A (1/83 dan JKR 203A (Rev 2007 &
1/2010)
Klausa 26 (a) - Perbezaan kuantiti dalam Senarai Kuantiti dan
Lukisan )
Kualiti dan kuantiti Kerja sebagaimana yang dinyatakan dalam
Senarai Kuantiti hendaklah menjadi asas Harga kontrak. Apa-apa
kesilapan dalam perihalan atau kuantiti atau peninggalan Kerja
daripada Senarai Kuantiti tidak akan menidaksahkan Kontrak ini
tetapi hendaklah dibetulkan dan amaun berkenaan pembetulan itu
hendaklah ditambah kepada atau ditolak daripada Harga kontrak
mengikut mana-mana yang berkenaan.

114
Klausa 26.0 JKR 203A - SENARAI KUANTITI
Asas Harga Kontrak
Klausa 26.1 Kualiti dan kuantiti Kerja sebagaimana yang
dinyatakan dalam Senarai Kuantiti hendaklah menjadi asas
Harga kontrak. Apa-apa kesilapan dalam perihalan atau kuantiti
atau peninggalan Kerja daripada Senarai Kuantiti tidak akan
menidaksahkan Kontrak ini tetapi hendaklah dibetulkan dan
amaun berkenaan pembetulan itu hendaklah ditambah kepada
atau ditolak daripada Harga kontrak mengikut mana-mana yang
berkenaan.
Klausa 26.2 Kerajaan mempunyai hak untuk mengubah harga-
harga dan kadar harga dalam Senarai Kuantiti yang dikemukakan
oleh Kontraktor untuk memastikan kemunasabahan harga-harga
dan kadar harga itu sebelum penerimaan tender dan keputusan
Kerajaan adalah muktamad.
115
Klausa 26.3 -Apa-apa pelarasan harga dan/atau kadar dalam Senarai
Kuantiti yang dikehendaki di bawah klausa 26. 2 dan apa-apa kesilapan
aritmetik atau peninggalan dalam harga atau kadar dan/atau pengiraan
Kontraktor dalam Senarai Kuantiti hendaklah sebelum menandatangani
Kontrak ini dibetulkan dan dilaraskan supaya apabila dikira dengan betul,
jumlah amaun dalam Ringkasan Senarai Kuantiti hendaklah
menunjukkan amaun yang sama seperti amaun tender dalam Borang
Tender. Amaun tender yang ditunjukkan dalam Borang Tender tidak
boleh diubah tetapi amaun agregat bersih bagi perbezaan antara jumlah
amaun yang dilaraskan dalam Ringkasan Senarai Kuantiti dengan amaun
tender yang ditunjukkan dalam Borang Tender, sama ada potongan
bersih atau penambahan bersih, hendaklah dikira sebagai peratusan
jumlah amaun yang dilaraskan yang ditunjukkan dalam Ringkasan
Senarai Kuantiti dan semua harga dan/atau kadar dalam Senarai Kuantiti
adalah tertakluk kepada peratusan diskaun atau premium mengikut
mana-mana yang berkenaan. Dengan syarat sentiasa bahawa Wang
Peruntukan Sementara dan Wang Kos Utama tidak termasuk dalam
pengiraan itu dan tidak tertakluk kepada peratusan diskaun atau
premium. 116
Kaedah Pengukuran Standard
Klausa 26.4 Senarai Kuantiti, melainkan jika selainnya
dinyatakan dengan nyata berkenaan dengan mana-mana
barang atau barang-barang yang tertentu, hendaklah
disifatkan telah disediakan mengikut prinsip Kaedah
Pengukuran Standard bagi Kerja Bangunan sebagaimana
yang diterbitkan oleh Pertubuhan Juruukur (Malaysia)
atau Kaedah Pengukuran Kejuruteraan Sivil yang
diterbitkan oleh Pertubuhan Jurutera Sivil (London) atau
Kaedah Pengukuran sebagaimana yang dinyatakan
dalam Senarai Kuantiti

117
Kuantiti Sementara
Klausa 26.5 - Melainkan jika kuantiti Kerja atau mana-mana bahagian
daripadanya dinyatakan sebagai ‘sementara’ dalam Senarai Kuantiti
kuantiti tersebut adalah muktamad dan Kerja itu tidak tertakluk kepada
pengukuran semula melainkan jika Senarai Kuantiti terbukti salah dan
hendaklah diuruskan di bawah klausa 26.1.
Klausa 26.6 - Jika kuantiti Kerja dinyatakan sebagai “sementara”
dalam Senarai Kuantiti, kuantiti itu adalah kuantiti yang dianggarkan
yang tidak boleh diambil kira sebagai kuantiti Kerja yang sebenar dan
betul yang hendak dilaksanakan oleh Kontraktor dalam memenuhi
obligasinya di bawah Kontrak. Amaun yang hendak dibayar kepada
Kontraktor berkenaan dengan Kerja tersebut selepas siapnya Kontrak
ini hendaklah diperoleh melalui pengukuran semula kerja
sebagaimana ia sebenarnya disempurnakan dan dinilai mengikut
klausa 25.1, selepas pelarasan jika perlu sebagaimana yang
diperuntukkan dalam klausa 25.3.

118
Klausa 26.7 -Bagi maksud klausa 26.6, amaun yang hendak dibayar
kepada Kontraktor hendaklah ditolak terhadap amaun bagi kerja itu
dalam Senarai Kuantiti, dan baki itu hendaklah ditambah kepada atau
ditolak daripada Harga kontrak mengikut mana-mana yang berkenaan.
Klausa 27.0 PENGUKURAN KERJA
Klausa 27.1 P.P. hendaklah, jika dia menghendaki apa-apa bahagian atau
bahagian-bahagian Kerja untuk diukur atau diukur semula bagi maksud
klausa Perubahan di bawah klausa 24 dan kuantiti sementara di bawah
klausa 26.5, memberikan notis yang munasabah kepada Kontraktor yang
hendaklah menguruskan atau menghantar seorang ejen berkelayakan
untuk membantu P.P. atau Wakil P.P. dalam membuat pengukuran itu dan
hendaklah memberikan segala butiran yang dikehendaki oleh P.P.
Sekiranya Kontraktor tidak hadir atau mengabaikan atau tidak
menghantar ejen tersebut, maka pengukuran yang dibuat oleh P.P. atau
diluluskan olehnya hendaklah dianggap sebagai ukuran yang betul bagi
kerja itu.
Klausa 27.2 - Selepas siap pengukuran mengikut klausa 27.1, P.P.
hendaklah memberikan Kontraktor ukuran itu berkenaan dengan
bahagian tersebut. 119
 PERCANGGAHAN BERKAITAN DENGAN
SYARAT-SYARAT KONTRAK

D&B
Klausa 7.3.1 -Discrepancies
(a) Should be taken as mutually explanatory
of one another
(b) Government’s Requirements prevail
Contractor’s Proposal
(c) Ambiguities in Government’s
Requirements resolved by PD
120
 TA F S I R A N P E R C A N G G A H A N S E P E RT I M A N A S YA R AT- S YA R AT K O N T R A K

Penyelesaian Percanggahan melalui :

1. Syarat-syarat Kontrak
2. Perjanjian Tambahan (Supplementary
Agreement)
3. Tuntutan

121
 ISU-ISU BERKAITAN
PERCANGGAHAN ANTARA DOKUMEN
1. LUKISAN
a) Isu percanggahan antara Lukisan dan Senarai Kuantiti
PP perlu menyediakan penyelarasan kenaikan kos
b) Isu percanggahan antara Lukisan tender dan Lukisan
Pembinaan
PP perlu mengeluarkan arahan perubahan kerja kepada
Kontraktor dan diluluskan oleh Pihak berkuasa Melulus
bagi projek Kerajaan.

122
 ISU-ISU BERKAITAN PERCANGGAHAN ANTARA
DOKUMEN

1. LUKISAN (samb)
c) Isu percanggahan antara Lukisan Tender dan
Lukisan Kontrak .
Sekiranya terdapat percanggahan antara lukisan tender
dan lukisan Kontrak, Kontraktor perlu memaklumkan
pada PP akan percanggahan tersebut beserta dengan
bukti. PP perlu menyelesaikan dengan kaedah APK

123
 ISU-ISU BERKAITAN PERCANGGAHAN ANTARA
DOKUMEN

1. LUKISAN (samb)
c) Isu kesilapan indeks dalam Peruntukan Khas untuk
Variation Of Prices (VOP)

Sekiranya terdapat kesilapan memasukkan indeks seperti

untuk Negeri atau indeks asas semasa tender , maka
Kontraktor perlu memaklumkan kepada PP dan PP perlu
menyediakan Perjanjian Tambahan dengan persetujuan
Penasihat Undang-Undang atau dengan menyediakan
Laporan penilaian dan mengesyorkan kepada JK Tuntutan.
124
 ISU-ISU BERKAITAN PERCANGGAHAN ANTARA
DOKUMEN

1. LUKISAN (samb)
d) Isu kesilapan dalam lukisan yang sama diantara Nota
dengan Lukisan
Sekiranya terdapat kesilapan tersebut contohnya seperti
jenis kemasan yang dinyatakan dalam Nota (contohnya
homogenius tiles) , manakala dalam lukisan lantai
dinyatakan sebagai ceramic tiles). PP telah membuat
keputusan untuk menggunakan kemasa yang lebih mahal ,
maka Kontraktor berhak untuk mendapat keniakan kos
tersebut dengan melalui APK atau JK Tuntutan.
125
 ISU-ISU BERKAITAN PERCANGGAHAN ANTARA
DOKUMEN

1. LUKISAN (samb)
e) Isu kesilapan lukisan dan Ringasan tender
Sekiranya terdapat kesilapan antara Lukisan tender
yang dinyatakan sebagai 4 Tingkat manakala
Ringkasan Tender adalah 3 Tingkat (Lump Sum), di
mana PP telah membuat keputusan untuk membina 4
Tingkat, maka Kontraktor berhak untuk mendapat
kenaikan kos tersebut dengan melalui APK atau JK
Tuntutan.
126
 ISU-ISU BERKAITAN PERCANGGAHAN ANTARA
DOKUMEN

1. LUKISAN (samb)
f) Isu percanggahan Spesifikasi dan Senarai Kuantiti

Sekiranya terdapat percanggahan antara Spesifikasi

dan Senarai Kuantiti di mana PP berhak membuat
keputusan dan sekiranya keputusan yang diambil
melibatkan pertambahan kos, maka kaedah APK atau
penyelesaian melalui Tuntutan perlu dibuat.

127
 ISU-ISU BERKAITAN PERCANGGAHAN ANTARA
DOKUMEN

1. LUKISAN (samb)
g) Isu kesilapan antara Borang Tender, SST dan Perkara
Perjanjian.

Kontraktor perlu memaklumkan kepada PP, di mana PP

berhak membuat keputusan dan sekiranya keputusan yang
diambil melibatkan pertambahan kos, maka kaedah APK
atau penyelesaian melalui Tuntutan perlu dibuat. PP juga
boleh memilih kaedah penyelesaian melalui Perjanjian
Tambahan dengan persetujuan Penasihat undang-Undang.

128
SEKIAN TERIMA KASIH.

129