SEM3.S1.2.

M
DChủ đề 3
Group 8 – YK1
 Các thành viên
• Nguyễn Đình An • Trương Tuyết Nhi
• Phùng Vi Hải An • Phạm Lê Diễm Quỳnh
• Bùi Kim Anh • Lê Trọng Tấn
• Trinh Khắc Tùng Anh • Đào Ngọc Thủy
• Lê Bá Hoàng Anh • Lê Thanh Vân
• Trịnh Nữ Tố Anh • Trần Lê Quốc Việt
 Chủ đề 3
Ngày 23/9/2020, Bệnh viện Nhi đồng thành phố (TP.HCM)
cho biết vừa cứu sống bé N.B.M (hơn 2 tháng tuổi, ngụ tỉnh
Long An) sau hơn 2 tuần điều trị do ngộ độc nitrit, hay còn
gọi là hội chứng "baby blue". Bé N.B.M nhập viện trong tình
trạng khó thở, suy hô hấp nặng, da tái xanh, môi tím, lơ mơ,
máu có màu nâu sữa. Qua khai thác bệnh sử được biết mẹ
bé M. ăn củ dền suốt mấy tháng thai kỳ và sau khi sinh.
(nguồn
https://tuoitre.vn/da-be-trai-tai-xanh-nguy-kich-do-ngo-doc-ni
trite-20200923185446833.htm
ngày 23/9/2020).
01 Nitrit là một trong các chất độc hại với cơ thể, nguyên tắc
xác định hàm lượng nitrit dựa trên phản ứng của nitrit trong mẫu thử
với thuốc thử 4-aminobenzen sufonamid với sự có mặt của acid
octhophosphoric ở pH bằng 1.9 để tạo muối diazo, mà muối này sẽ tạo
thuốc nhuộm màu hồng với N-(1 naphtyl)-1.2 diamonietan
dihidroclorua (được thêm vào bằng thuốc thử 4-aminobenzen
sufonamid). Đo độ hấp thu ở 540 nm. (nguồn
https://vanbanphapluat.co/tcvn-6178-1996-chat-luong-nuoc-xac-dinh-ni
trit-phuong-phap-trac-pho
). Hãy viết sơ đồ cho quá trình diazo và azo hóa nói chung. Trong phép
thử trên, có thể thay thuốc thử 4-aminobenzen sufonamid bằng amin
khác được không? Đề xuất một số hợp chất phù hợp làm thuốc thử
trong các bước của quá trình diazo và azo hóa để xác định hàm lượng
nitrit trong phòng thí nghiệm.
 Sơ đồ quá trình
diazo và azo hóa
Có thể thay thuốc thử 4 -aminobenzen
sufonamid bằng chất khác
 Diazoni là hợp chất kém bền dễ bị tác động bởi các
nucleophil giải phóng nitơ, tính chất này được ứng02
dụng trong điều chế một số dẫn xuất của benzen. Lấy ví dụ
minh họa.

• Sơ đồ tổng quát
 Một số ví dụ minh họa
• Phản ứng thủy phân (thay thế nhóm diazo bằng nhóm OH)
• Một số
phản ứng
khác
03
Phản ứng diazo và azo hóa tạo ra các sản phẩm có
ứng dụng trong cuộc sống. Hãy tìm hiểu về phẩm
nhuộm azo và những lưu ý đảm bảo an toàn khi sử
dụng.
• Ứng dụng
- Điều chế phẩm màu
- Sản xuất thuốc:
thuốc chống viêm,
điều trị viêm loét đại
tràng, viêm ruột,
giãn cơ, viêm khớp
dạng thấp.
Những nguy cơ về phẩm nhuộm Lưu ý an toàn khi sử dụng
azo
Phẩm nhuộm azo được điều chế từ muối - Tránh tiếp xúc trực tiếp với phẩm nhuộm,đeo
diazoni và một số amin thơm, tuy màu nhuộm đồ bảo hộ và khẩu trang khi sử dụng.
đẹp và đa dạng nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ - Khi mua quần áo,tránh những loại quá sặc
khi sử dụng: sỡ, chọn những sản phẩm từ những công ty uy
- Một số thuốc nhuộm azo khi phân hủy tạo ra tín, có nhãn mác và nguồn gốc xuất xứ rõ rang.
aromatic amine khi tiếp xúc nhiều Gây dị - Nên giặt quần áo mới và phơi nắng trước khi
ứng, kích thích da Các bệnh về da như sử dụng.
viêm da dị ứng, có thể gây ung thư.
- Gây tổn thương DNA con người.
- Trong phẩm nhuộm azo có chứa thành phần
fomaldehyde Gây phồng rộp giác mạc, kích
ứng mũi và họng, gây chảy nước mắt, hắt hơi
và ho; gây buồn nôn, khó thở…
- Một số phẩm nhuộm Azo chống lại hệ thống
xử lý nước thải.
 Các amin bậc hai khi tác dụng với nitrit tạo ra
nitrosamin, trong đó có một số nitrosamin là các
chất gây ung thư ở người. Hãy tìm hiểu về vấn
đề này và cách phòng tránh.
04
• Sơ lược - Có thể được tạo thành từ muối nitrit và
nitrat hay còn gọi là diêm tiêu có thể có
- Nitrosamin là hợp chất hóa học có trong lạp xưởng, xúc xích tạo màu đỏ đẹp.
công thức R1N(–R2)–N=O, trong đó
một nhóm nitroso liên kết với 1 amin. - Có trong thuốc bảo vệ thực vật, trong nhiều sản
- Nitrosamin là chất lỏng màu phẩm thực phẩm và tiêu dùng, sản phẩm latex
vàng, sánh như dầu, không tan như bóng bay, một số hợp chất nitrosamin có trong
trong nước. khói thuốc lá thường và thuốc lá điện tử.
- Sơ đồ chuyển hóa nitrosamine trong cơ thể:
Trong môi trường dạ dày:
NO2- + H+ HNO2 + H+ H2NO2+ NO+ + H2O
NO+ + amin bậc 2 Nitrosamin
 • NNK, 4′-(nitrosomethylamino)-1-(3-pyridyl)-1-
butanon: gây ung thư ở người. Ở phụ nữ mang
Một số nitrosamine gây thai tiếp xúc với khói thuốc lá hoặc sử dụng các
ung thư sản phẩm thuốc lá, NNK và/hoặc NNAL có thể đi
qua nhau thai đến thai nhi đang phát triển.
• N-Nitrosonornicotine (NNN):
là một nitrosamine dành riêng
cho thuốc lá

• N-Nitrosodiethylamin: Khi xâm nhập vào cơ

thể tạo nên các khối u thận và thực quản, gây
Gây kích ứng tại điểm hấp ung thư biểu mô tế bào gan.
thụ, buồn nôn và nôn, rối loạn
giấc ngủ, nhức đầu và đau
ngực, đặc biệt là gây ung thư
thực quản và mũi ở động vật.
 Tác hại
• Nitrosamin có trong dưa cà khú hỏng có
thể gây ra ung thư thực quản, dạ dày,
ung thư vòm mũi họng.
• Trong nước mắm có chứa hàm lượng
nitrosamin cao có thể gây ra ung thư dạ
dày (các thực phẩm ướp muối, thực
phẩm có hàm lượng N cao cũng có hàm
lượng nitrosamin cao).
Một số cách phòng tránh
• Hạn chế ăn quá nhiều thức ăn mặn, thức
ăn ướp muối, các phủ phẩm thủy sản,
thịt đỏ, phô mai, bia,…hạn chế ăn đồ
chiên, đồ rán do nấu thức ăn ở nhiệt độ
cao tăng khả năng hình thành
nitrosamine
• Nên hạn chế một số loại thịt chế biến
sẵn: thịt xông khói, xúc xích, lạp xưởng,
dăm bông,…
• Không hút thuốc lá hay thuốc lá điện tử.
• Có thể bổ sung acid ascorbic hoặc hợp
chất liên quan để ức chế hình thành
nitrosamin
• Tuyệt đối không ăn dưa cà muối khi còn
xanh
Thanks for
your
listening!