AMERIKA E JUGUT

RELIEVI DHE
THYERJA
BREGDETARE
 Relievi

Amerika Jugore përbëhet

prej tri pjesësh të relievit
natyror:

 Andet në perëndim,
 Rafshnalta e Brazilit dhe
malet e Gavajanit në lindje,
 Ultësirat e gjera përreth
lumenjve Amazon dhe
Parana
 Andet janë male të reja me
shum vullkane të gjalla dhe të
shuara. Ato lidhen me
Kordiljeret në Amerikën
Veriore, ashtu që shtrirja e tyre
vazhdon në bregun perëndimor
të kontinentit në gjatësinë rreth
9 000 km. Arrijnë një lartësi
prej 7 000 km. Paraqesin
ndarje natyrore ndërmjet
pellgjeve të Oqeant të Qetë dhe
Oqeant Atlantik.
 Andet lëshohen në pjerrtësi të
madhe drejt Oqeanit të Qetë,
ndërsa në lindje lëshohen në
mënyrë graduale. Afër brigjeve të
Oqeanit të Qetë gjendet
shkretëtira shkëmbore Atakama.

Akonkagua është maja më e lartë

e Andeve në Amerikën e Jugut
6 962 m. Akonkagua i ngjan një
kupe vullkanike
Akonkagua
Rafshnalta e Brazilit është tokë e
vjetër. Shtrihet në pjesët jugore të
Amerikës së Jugut. Lëshohet
përgjat ë bregut të Oqeanit
Atlantik, dhe pak përreth
rrafsheve të Amazonës dhe të
lumit të Paranës. Kryesisht
mbizotëron klimë tropikale, ashtu
që në te janë të zhvilluara pyje
tropikale dhe savana.
Malet e Guajanit janë male të
vjetra, që shtrihen në pjesën
veriore të Ultësirës së Amazonës,
në brezin ekuatorial. Ato janë
shumë të dendura me drurë.
 Ultësira e Amazonës paraqetë
rrafshinë të gjerë me pjerrtësi të
buta të territorit. Shtrihet në afërsi
të madhe të Ekuadorit. Disponon
me nxehtësi të madhe dhe reshje,
kështu që në Amazonë janë të
zhvilluara pyje të dendura dhe të
pakalueshme.
Një pjesë të posaçme relievi në
Amerikën e Jugut paraqesin
ultësirat në rajonin e lumenjve
Parava dhe Paraguai, të cilat janë
me drejtim meridian të shtrirjes.
Kjo ultësirë është një ndër
territoret më të zhvilluara
bujqësore në Amerikën e Jugut.
Ultësira e Amazonës
Thyerja bregdetare

Amerika Jugore, në krahasim me

kontinentet e tjera të botës,
spikatet me linjë me thyerje më të
vogël bregdetare. Më të njohura
janë delta e Amazonës, gjiri La
Plata, disa gjire më të vogla në
pjesët jugore të Argjentinës dhe
disa ishuj më të vegjël në pjesët
jugore të kontinentit.
Rio de Janeiro-Brazil