ENËT E GJAKUT- LLOJET DHE NDËRTIMI;

QARKULLIMI I VOGËL DHE I MADH I GJAKUT

Arteriet që bartin gjakun prej barkusheve të zemres deri
te kapilaret e indeve.. Muri i tyre është i ndërtuar nga tre
shtresa (e jashtme, e mesme dhe e brendshme). Shtresa e
jashtme është e përbërë nga indi lidhor, i cili lidh enët e
gjakut me indet përrreh. Shtresa e mesme është e ndërtuar
nga shtresa më e trashë e muskujve të lëmuar, që u japin
elasticitet më të madh enëve të gjakut. Për këtë arsyje gjatë
lëndimit të arterieve, gjaku rrjedhë më shpejtë. Shtresa e
brendshme është e paraqitur me epitel njështresor të
quajtur endotel.
Arteriet më të vogla quhen arteriole.
Arteria më e madhe –Aorta
Të gjitha enët arterike, me përjashtim të arteries mushkërore, bartin
gjak të pasur me oksigjen (të oksigjenuar) enët arterike dhe venoze
ndërmjet veti lidhen nëpërmjet kapilareve.
 Venat kanë ndërtim të ngjashëm me arteriet, por kanë disa
dallime. Ato kanë diametër më të madh dhe shtresë muskulore më
të hollë, e cila e bënë murin më joelastik. Për këtë arsyje gjatë
lëndimeve muret e enës ngjiten dhe gjaku rrjedh më ngadalë.
Shtresa e brendhme e venëve formon kllapa (valvula), që
ndihmojnë që gjaku).
i cili kalon në mënyrë pasive nëpër to mos të
ktheht mbrapa. Të gjitha venët (me përjashtim të venëve
mushkërore, prej indeve deri në zemër, bartin gjak të
pasur me dioksid karbon (gjak i reduktuar.
Kapilaret e gjakut janë enë me diametër prej 5-25 mikrometra. Ato
janë të ndërtuara vetëm nga endoteli. Gjaku nëpër ato kalon
shumë ngadalë, me çka mundësohet kalimi i materieve prej gjakut
në lëngun ndërqelizor dhe anasjelltas.
Të gjithë enë t e gjakut e formojnë qarkullimin e
gjakut I cili mun dtë ndahet në dy pjesë :mushkë
ror-qarkullim I vogë l dhe I pë rgjithshmë -
qarkullimi I madh.
1.Qarkullimi I vogë l:pë rmes kë tij gjaku lirohet prej CO2
dhe pasurohet me oksigjen.
2.Qarkullimi imadh:Enë t e tij të gjakut e furnizojnë të
gjitha indet me oksigjen ndë rsa I lirojnë nga produktet e
dë mshme..