You are on page 1of 77

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG

KHOA KHXH&NV
BỘ MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
(Dành cho bậc Đại học hệ không chuyên lý luận chính trị)

Mã môn học: 306106

Giảng viên biên soạn: TS.Tăng Hữu Tân


Địa chỉ email: tanghuutan@tdtu.edu.vn

10/10/2022 306106_Chương 3 1
Chương 3
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP DÂN
TỘC VÀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

10/10/2022
Nội dung chương 3
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP DÂN TỘC
1. Vấn đề độc lập dân tộc
2. Về cách mạng giải phóng dân tộc
II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ XÂY DỰNG CHỦ
NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về CNXH
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng CNXH ở Việt Nam
3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam
III. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐỘC LẬP DÂN TỘC
VÀ CNXH
1. Độc lập dân tộc là cơ sở, tiền đề để tiến lên CNXH
2. CNXH là điều kiện để đảm bảo nền độc lập dân tộc vững chắc
3. Điều kiện để đảm bảo độc lập dân tộc gắn liền với CNXH
IV. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC LẬP DÂN TỘC GẮN
LIỀN VỚI CNXH TRONG SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG VIỆT NAM HIỆN NAY

10/10/2022 306106_Chương 3 3
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ
ĐỘC LẬP DÂN TỘC

1. Vấn đề độc lập dân tộc

2. Về cách mạng giải phóng dân tộc

10/10/2022 306106_Chương 3 4
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ
ĐỘC LẬP DÂN TỘC
1. Vấn đề độc lập dân tộc
a Độc lập, tự do là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm của tất
cả các dân tộc

b Độc lập dân tộc phải gắn liền với tự do, hạnh phúc của
nhân dân

c Độc lập dân tộc phải là nền độc lập thật sự, hoàn toàn và
triệt để

d Độc lập dân tộc gắn liền với thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ
10/10/2022 306106_Chương 3 5
I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ
ĐỘC LẬP DÂN TỘC
1. Vấn đề độc lập dân
tộc
a. Độc lập, tự do là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm
của tất cả các dân tộc

 Thứ nhất, độc lập, tự do là khát vọng


muôn đời của dân tộc Việt Nam

10/10/2022 306106_Chương 3 6
1. Vấn đề độc lập dân tộc
a. Độc lập, tự do là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm
của tất cả các dân tộc

 Thứ hai, khát vọng độc lập tự do đã chi phối mục đích suốt đời của Hồ Chí Minh

NỘI DUNG YÊU SÁCH


NHÂN DÂN AN NAM CỦA
Năm 1919, Nguyễn Ái Quốc gửi tới Hội nghị Vécxây bản yêu NGUYỄN ÁI QUỐC (1919)

sách của nhân dân An Nam đòi các quyền tự do, dân chủ và
bình đẳng cho nhân dân An Nam .

7
10/10/2022 306106_Chương 3
1. Vấn đề độc lập dân tộc
a. Độc lập, tự do là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm của
tất cả các dân tộc

10/10/2022 306106_Chương 3
Hội nghị thành lập Đảng (2/1930)
8
1. Vấn đề độc lập dân tộc
a. Độc lập, tự do là quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm của
tất cả các dân tộc
“… dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả
dãy Trường Sơn cũng phải cương quyết giành
độc lập cho dân tộc!”
(1945, Hồ Chí Minh)

LỜI KÊU GỌI


TOÀN QUỐC KHÁNG
CHIẾN
10/10/2022 306106_Chương 3 19-12-1946 9
306106_Chương 3
1. Vấn đề độc lập dân tộc
b. Độc lập dân tộc phải gắn liền với tự do, cơm no áo ấm và
hạnh phúc của nhân dân

“Người ta sinh ra tự do và bình đẳng


về quyền lợi, và phải luôn luôn được do
bình đẳng về quyền lợi”
TN nhân quyền và dân quyền của Pháp (1791)

Hồ Chí Minh khẳng định dân tộc Việt


Nam đương nhiên cũng có quyền tự
Học thuyết “Tam dân” của Tôn Trung
do và bình đẳng. “Đó là lẽ phải
Sơn về độc lập và tự do: Dân tộc độc lập,
không ai có thể chối cái được”.
dân quyền tự do và dân sinh hạnh phúc. Tuyên ngôn độc lập Việt Nam (1945)

10/10/2022 306106_Chương 3 10
1. Vấn đề độc lập dân tộc
b. Độc lập dân tộc phải gắn liền với tự do, cơm no áo ấm
và hạnh phúc của nhân dân

Cách mạng Tháng Tám


năm 1945 thành công,
Hồ Chí Minh nói:
“Nước giành được độc lập
mà dân không được hưởng
quyền tự do, thì độc lập
Bác Hồ với đồng bào các dân tộc chẳng có ý nghĩa gì”.
(Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam)

10/10/2022 306106_Chương 3 11
1. Vấn đề độc lập dân tộc
b. Độc lập dân tộc phải gắn liền với tự do, cơm no áo ấm
và hạnh phúc của nhân dân

Sắc lệnh Luật số 50 ngày 9/10/1945, văn bản luật đầu tiên
10/10/2022 306106_Chương 3 có ghi tiêu ngữ: "Độc lập-Tự do-Hạnh phúc. 12
1. Vấn đề độc lập dân tộc
b. Độc lập dân tộc phải gắn liền với tự do, cơm no áo ấm và
hạnh phúc của nhân dân
“Chúng ta tranh được tự do, độc lập rồi mà dân cứ chết đói, chết rét,
thì tự do, độc lập cũng không làm gì. Dân chỉ biết rõ giá trị của tự do,
của độc lập khi mà dân được ăn no, mặc đủ.
Chúng ta phải thực hiện
ngay:
1. Làm cho dân có ăn.
2. Làm cho dân có mặc.
3. Làm cho dân có chỗ ở.
4. Làm cho dân có học
hành ”
10/10/2022 306106_Chương 3 13
1. Vấn đề độc lập dân tộc
c. Độc lập dân tộc phải là nền độc lập thực sự,
hoàn toàn và triệt để
Chủ nghĩa thực dân, đế quốc dùng
chiêu bài mị dân như thành lập
chính phủ bù nhìn bản xứ, tuyên
truyền “độc lập tự do” giả hiệu cho
nhân dân các nước thuộc địa nhằm
che đậy bản chất “ăn cướp”, “giết
người” của chúng.

10/10/2022 306106_Chương 3 14
1. Vấn đề độc lập dân tộc
c. Độc lập dân tộc phải là nền độc lập thực sự, hoàn toàn
và triệt để

Độc lập về Trong lịch sử có những khoảng thời gian nào Việt Nam không có
chính trị độc lập về chính trị?

Thực dân Pháp đã sử dụng chính sách khai thác


Độc lập về
thuộc địa về kinh tế như thế nào?
kinh tế

Độc lập về Thực dân Pháp đã sử dụng chính sách khai


văn hóa thác thuộc địa về văn hóa như thế nào?

10/10/2022 306106_Chương 3 15
1. Vấn đề độc lập dân tộc
c. Độc lập dân tộc phải là nền độc lập thực sự,
hoàn toàn và triệt để
Theo Hồ Chí Minh, độc lập dân tộc
phải là nền độc lập thực sự, hoàn toàn
và triệt để trên tất cả các lĩnh vực.

Người khẳng định:


“Độc lập mà người dân không có
quyền tự quyết về ngoại giao,
không có quân đội riêng, không
có nền tài chính riêng…, thì độc
lập đó chẳng có ý nghĩa gì”.

10/10/2022
1. Vấn đề độc lập dân tộc
c. Độc lập dân tộc phải là nền độc lập thực sự,
hoàn toàn và triệt để
Hiệp định Sơ bộ (6-3-1946):

“Chính phủ Pháp công nhận


nước Việt Nam Dân chủ Cộng
hòa là một quốc gia tự do, có
Chính phủ của mình, Nghị
viện của mình, quân đội của
Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Hiệp định Sơ bộ
với đại diện Chính phủ Pháp Jean Sainteny mình, tài chính của mình”.
(6-3-1946)

10/10/2022 306106_Chương 3 17
1. Vấn đề độc lập dân tộc
d. Độc lập dân tộc phải gắn liền với thống nhất
và toàn vẹn lãnh thổ
Trong lịch sử đấu tranh giành độc lập dân tộc, dân tộc ta
luôn đứng trước âm mưu chia cắt của kẻ thù

- Sau cách mạng Tháng Tám, thực dân Pháp quay trở lại
xâm lược Việt Nam, âm mưu chia tách Nam Bộ ra khỏi
Việt Nam. Trong hoàn cảnh ấy, Chủ tịch Hồ Chí Minh
viết thư gửi đồng bào Nam Bộ:
“Đồng bào Nam Bộ là dân nước Việt Nam.
Sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy
không bao giờ thay đổi”.
10/10/2022 306106_Chương 3 18
1. Vấn đề độc lập dân tộc
d. Độc lập dân tộc phải gắn liền với thống nhất và
toàn vẹn lãnh thổ

Năm 1954, Hiệp định Giơnevơ được ký kết, đất nước tạm thời bị
chia cắt làm hai miền, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã kiên trì đấu tranh:
“Nước Việt Nam là một. Dân tộc Việt Nam là một”
10/10/2022 306106_Chương 3 19
d. Độc lập dân tộc phải gắn liền với thống nhất
và toàn vẹn lãnh thổ
Trong Di chúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện
niềm tin tuyện đối vào sự thắng lợi của cách mạng,
vào sự thống nhất nước nhà:

“Dù khó khăn gian khổ đến mấy, nhất


định nhân dân ta sẽ hoàn toàn thắng lợi.
Đế quốc Mỹ nhất định phải cút khỏi
nước ta. Tổ quốc ta nhất định sẽ thống
nhất. Đồng bào Nam Bắc nhất định sẽ
sum họp một nhà”.

10/10/2022 306106_Chương 3 20
VẤNĐỀ
VẤN ĐỀ
ĐỘCLẬP
ĐỘC LẬPDÂN
DÂNTỘC
TỘC

Độc lập,
Độc lập, tự
tự do
do Độc lập
Độc lập
Độc lập
Độc lập
là quyền
là quyền thiêng
thiêng dân tộc
dân tộc phải
phải Độc lập
Độc lập
dân tộc
dân tộc phải
phải
liêng,
liêng, gắn liền
gắn liền tự
tự do,
do, dân tộc
dân tộc gắn
gắn
là nền
là nền độc
độc lậplập
bất khả
bất khả xâm
xâm cơm no,
cơm no, áo
áo liền với
liền với thống
thống
thật sự,
thật sự, hoàn
hoàn
phạm
phạm ấm và
ấm và hạnh
hạnh nhất và
nhất và toàn
toàn
toàn và
toàn và triệt
triệt
của tất
của tất cả
cả các
các phúc của
phúc của nhân
nhân vẹn lãnh
vẹn lãnh thổ
thổ
để
để
dân tộc
dân tộc dân
dân

21
10/10/2022 306106_Chương 3
2. Về cách mạng giải phóng dân tộc

a. CMGPDT muốn thắng lợi phải đi theo con đường cách mạng vô sản
b. CMGPDT, trong điều kiện của Việt Nam, muốn giành thắng lợi phải
do Đảng Cộng sản lãnh đạo
c. CMGPDT phải dựa trên lực lượng đại đoàn kết toàn dân tộc, lấy liên
minh công - nông làm nền tảng
d. CMGPDT cần chủ động, sáng tạo, có khả năng giành thắng lợi trước
CMVS ở chính quốc
đ. CMGPDT phải được tiến hành bằng phương pháp bạo lực cách mạng

10/10/2022 306106_Chương 3 22
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc

a. CMGPDT muốn thắng lợi


phải đi theo con đường cách mạng vô sản

Tại sao phải đi theo con đường


cách mạng vô sản?

10/10/2022 306106_Chương 3 23
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
a. CMGPDT muốn thắng lợi phải đi theo con đường
cách mạng vô sản
Một là
HỒ CHÍ MINH
đã chỉ ra nguyên nhân thất
bại của các phong trào
yêu nước trước đó là: Do
chưa có đường lối và
phương pháp cách mạng
đúng đắn.
HOÀNG HOA THÁM
(1858- 1913)

10/10/2022 306106_Chương 3 24
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
a. CMGPDT muốn thắng lợi
phải đi theo con đường cách mạng vô sản
Hai là Tại sao?
Từ 1911 - 1920, Nguyễn Ái Quốc đã kết
hợp tìm hiểu lý luận (2 bản Tuyên ngôn
của Mỹ và Pháp) và khảo sát thực tiễn
(CMTS) Anh, Pháp, Mỹ, Người cho
rằng:
CMTS tuy thành công, nhưng
thành công không tới nơi (không
triệt để).

10/10/2022 306106_Chương 3 25
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
a. CMGPDT muốn thắng lợi phải đi theo con đường
cách mạng vô sản

Ba là
Hồ Chí Minh tìm hiểu, nghiên
cứu về CMT10 Nga: Không chỉ
là một cuộc CMVS mà còn là một
cuộc cách mạng GPDT.
“Mở ra trước mắt họ thời đại
CMT10 Nga là cuộc cách
cách mạng chống đế quốc, thời
mạng thành công tới nơi
đại giải phóng dân tộc”.
(triệt để)
10/10/2022 306106_Chương 3 26
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
a. CMGPDT muốn thắng lợi phải đi theo con đường
cách mạng vô sản

Muốn cứu nước, giải phóng dân tộc không có con


đường nào khác, ngoài con đường cách mạng vô sản”

10/10/2022 306106_Chương 3 27
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
b. CMGPDT, trong điều kiện của Việt Nam, muốn thắng lợi
phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo

-Thứ nhất, xuất phát từ thực tế cách mạng Việt Nam: Một số Đảng phái chính
trị ra đời trước năm 1930
1. Việt Nam quang phục hội (1912), Phan Bội Châu
2. Đảng lập hiến (1923), Bùi Quang Chiêu
3. Đảng Thanh niên Cao vọng (1925), Nguyễn An Ninh
4. Tân Việt cách mạng Đảng (1925), Tôn Quang Phiệt
5. Đảng thanh niên (1926), Trần Huy Liệu
6. Việt Nam Quốc dân Đảng (1927), Nguyễn Thái Học
7. ….

10/10/2022 306106_Chương 3 28
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
b. CMGPDT, trong điều kiện của Việt Nam, muốn thắng lợi phải
do Đảng Cộng sản lãnh đạo

Trong tác phẩm Đường cách mệnh (1927),


Hồ Chí Minh khẳng định: “Cách mệnh
trước hết cần phải có đảng cách mệnh…

Để trong thì vận động và tổ chức dân chúng,


ngoài thì liên lạc với các dân tộc bị áp bức
và vô sản giai cấp mọi nơi. Đảng có vững thì
cách mệnh mới thành công, cũng như người
cầm lái có vững thì thuyền mới chạy”.
10/10/2022 306106_Chương 3 29
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
b. CMGPDT, trong điều kiện của Việt Nam, muốn thắng lợi
phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo
-Thứ hai, Người khẳng định: Đảng Cộng sản Việt Nam là người
lãnh đạo duy nhất
“Bây giờ, Chủ nghĩa nhiều, học thuyết nhiều nhưng, chủ nghĩa
chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất là chủ nghĩa
Lênin”.
Đảng phải khắc phục những khuyết điểm của các đảng trước đó;
ĐCSVN là Đảng của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và
toàn thể dân tộc.

10/10/2022 306106_Chương 3 30
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
c. CMGPDT phải dựa trên lực lượng đại đoàn kết toàn dân tộc,
lấy liên minh công - nông làm nền tảng

10/10/2022 306106_Chương 3 31
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
c. CMGPDT phải dựa trên lực lượng đại đoàn kết toàn dân tộc,
lấy liên minh công - nông làm nền tảng

Sách lược vắn tắt của Đảng (1930),


Hồ Chí Minh xác định lược lượng
CMGPDT bao gồm toàn dân tộc:
“Đảng phải thu phục đại bộ phận giai
cấp mình, tập hợp dân cày nghèo và
phải dựa vào dân cày nghèo…liên lạc
với tiểu tư sản, trí thức, trung nông…”

10/10/2022 306106_Chương 3 32
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
c. CMGPDT phải dựa trên lực lượng đại đoàn kết toàn dân tộc,
lấy liên minh công - nông làm nền tảng

Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến (19-12-1946),


Người viết:
“Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già,
người trẻ, không phân chia tôn giáo, đảng
phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải
đứng lên đánh thực dân Pháp xâm lược để cứu
Tổ quốc”.

10/10/2022 306106_Chương 3 33
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
c. CMGPDT phải dựa trên lực lượng đại đoàn kết toàn dân tộc,
lấy liên minh công - nông làm nền tảng

Trong khi xác định lực lượng cách mạng là toàn dân,
Hồ Chí Minh lưu ý rằng, không được quên: “công
nông là chủ cách mệnh…là gốc cách mệnh”

Vì sao?
Giai cấp công nhân và nông dân là hai giai cấp đông
Hình ảnh Nguyễn Ái Quốc
đảo và cách mạng nhất, bị bóc lột nặng nề nhất “nếu
thời trẻ thua thì chỉ mất một cái kiếp khổ, nếu được thì
được cả thế giới”
10/10/2022 306106_Chương 3 34
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
d. CMGPDT cần chủ động, sáng tạo có khả năng
giành thắng lợi trước VMVS ở chính quốc

 Thứ nhất, Quốc tế cộng sản cho rằng: các nước thuộc
địa chỉ có thể giải phóng khi giai cấp vô sản giành
được thắng lợi ở các nước tư bản tiên tiến.
 Thứ hai, Hồ Chí Minh đã chỉ rõ giữa cách mạng ở thuộc
địa và các mạng chính quốc là mối quan hệ bình đẳng,
không phụ thuộc, lệ thuộc vào nhau.
Vì sao?
10/10/2022 306106_Chương 3 35
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
d. CMGPDT cần chủ động, sáng tạo có khả năng
giành thắng lợi trước VMVS ở chính quốc

• Trong tác phẩm Bản án chế độ thực


dân Pháp (1925) Người cũng viết:
“Chủ nghĩa tư bản là một con đỉa có một cái vòi bám vào giai cấp vô sản ở chính
quốc và một cái vòi khác bám vào giai cấp vô sản ở thuộc địa. Nếu muốn diết con
vật ấy, người ta phải đồng thời cắt cả hai vòi. Nếu người ta chỉ cắt một vòi thôi,
thì cái vòi còn lại sẽ tiếp tục hút máu của giai cấp vô sản, con vật vẫn tiếp tục sống
và cái vòi bị cắt đứt lại sẽ mọc ra”.
10/10/2022 306106_Chương 3 36
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
d. CMGPDT cần chủ động, sáng tạo có khả năng
giành thắng lợi trước VMVS ở chính quốc
 Thứ ba, là người dân xứ thuộc địa, là
người cộng sản, là người nghiên cứu
rất kỹ CNĐQ, Hồ Chí Minh cho rằng:
cách mạng thuộc địa không những
không phụ thuộc vào cách mạng vô
sản ở chính quốc mà có giành thắng
Thẻ đại biểu cấp cho Nguyễn Ái Quốc tham dự Đại lợi trước.
hội lần thứ V Quốc tế cộng sản
tại Matxcơva, năm 1924.
10/10/2022 306106_Chương 3 37
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
d. CMGPDT cần chủ động, sáng tạo có khả năng giành thắng lợi
trước VMVS ở chính quốc

Nguyễn Ái Quốc khẳng định: “tất cả


sinh lực của chủ nghĩa tư bản đều lấy ở
các xứ thuộc địa… ”
Hồ Chí Minh toàn tập, tập 1, tr 243
“Đằng sau sự phục tùng tiêu cực, người Đông Dương giấu một cái gì đang
sôi sục, đang gào thét và sẽ bùng nổ một cách ghê gớm, khi thời cơ đến”
Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 2011, tr.40.

10/10/2022 306106_Chương 3 38
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc

đ. CMGPDT phải được tiến hành bằng phương pháp bạo lực
cách mạng
- Tính tất yếu của bạo lực cách mạng:

“Trong cuộc đấu tranh gian khổ chống kẻ thù của


giai cấp và của dân tộc, cần dùng bạo lực cách
mạng chống lại bạo lực phản cách mạng, giành lấy
chính quyền và bảo vệ chính quyền”.
10/10/2022 306106_Chương 3 39
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
đ. CMGPDT phải được tiến hành bằng phương pháp bạo lực
cách mạng
- Tính tất yếu của bạo lực cách mạng:

+ Vì kẻ thù sử dụng bạo lực để xâm lược đất nước ta

+ Chưa đánh bại lực lượng và đè bẹp ý chí xâm lược của

chúng thì chưa có thắng lợi hoàn toàn

+ Bản chất cực kỳ phản động của đế quốc và tay sai


10/10/2022 306106_Chương 3 40
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
đ. CMGPDT phải được tiến hành bằng phương pháp bạo lực cách mạng

- Về hình thức bạo lực cách mạng:

+ Hai hình thức đất tranh: đấu tranh chính trị kết hợp với đấu tranh vũ
trang.
+ Phương châm sử dụng bạo lực: khởi nghĩa toàn dân, toàn diện, lâu dài,
dựa vào sức mình là chính

10/10/2022 306106_Chương 3 41
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc
đ. CMGPDT phải được tiến hành bằng phương pháp bạo lực cách mạng

- Tư tưởng bạo lực cách mạng gắn bó hữu cơ với tư tưởng nhân đạo và
hòa bình
+ Tận dụng biện pháp hoà bình
+ Tạo điều kiện cho kẻ thù rút lui
+ Đối xử nhân đạo với tù binh, tử sĩ
+ Phân biệt nhân dân Pháp, Mỹ yêu chuộng hoà bình và bọn hiếu
chiến, xâm lược
+ Bình thường hoá quan hệ
10/10/2022 306106_Chương 3 42
II. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CHỦ NGHĨA XÃ
HỘI VÀ XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT
NAM

2. TTHCM 3. TTHCM
1. TTHCM XÂY DỰNG VỀ THỜI KỲ
VỀ CNXH CNXH QUÁ ĐỘ ĐI LÊN
CNXH Ở VN
Ở VN

10/10/2022 306106_Chương 3 43
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội

a. Quan niệm của Hồ Chí Minh về CNXH

b. Tiến lên CNXH là một tất yếu khách quan

c. Một số đặc trưng cơ bản của xã hội xã hội


chủ nghĩa

10/10/2022 306106_Chương 3 44
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
a. Quan niệm của Hồ Chí Minh về CNXH

-Về quan niệm về CNXH:


+ Hồ Chí Minh không có khái niệm cố định
nào về CNXH
+ Các khái niệm về CNXH của Bác đều
hướng tới mục tiêu chung làm sao cho đất
nước được độc lập, nhân dân được tự do…

“Nói một cách tóm tắt, mộc mạc, CNXH trước hết làm cho nhân dân
lao động thoát nạn bần cùng, làm cho mọi người có công ăn việc làm,
được ấm no và sống một đời hạnh phúc”.
10/10/2022 306106_Chương 3 45
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
a. Quan niệm của Hồ Chí Minh về CNXH

-Về so sánh với các chế độ tồn tại trong lịch


sử:
+ Các chế độ có giai cấp thống trị, bóc lột: Chỉ
đem lại lợi ích cho thiểu số giai cấp bóc lột
+ CNCS: Đem lại lợi ích cho đa số nhân dân
lao động

Bác khẳng định:


“Mục đích của CMVN là tiến lên CNXH rồi đến CNCS”.

10/10/2022 306106_Chương 3 46
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
a. Quan niệm của Hồ Chí Minh về CNXH

CNCS - Về các giai đoạn của CNCS


+ CNCS có hai giai đoạn:
Giai đoạn thấp là: CNXH
Giai đoạn cao là: CNCS
CNXH + Giống nhau: Sức SX đã phát triển cao;
TLSX đều là của chung; không có giai cấp
áp bức, bóc lột
+ Khác nhau: CNXH vẫn còn chút ít vết
tích của XH cũ; CNCS thì hoàn toàn không
còn vết tích của XH cũ.
10/10/2022 306106_Chương 3 47
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
a. Quan niệm của Hồ Chí Minh về CNXH

Tóm lại theo HCM về CNXH


+ Là giai đoạn đầu của xã hội CSCN
+ Còn tồn tại chút ít tàn dư của XH cũ
+ Về cơ bản là xã hội không còn áp bức,
bóc lột.
+ Là XH do nhân dân lao động làm chủ,
con người được ấm no, tự do, hạnh phúc…

10/10/2022 306106_Chương 3 48
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
b. Tiến lên CNXH là tất yếu khách quan

Hồ Chí Minh khẳng định


Tiến lên CNXH là tất yếu khách quan

10/10/2022 306106_Chương 3 49
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
b. Tiến lên CNXH là tất yếu khách quan

Học thuyết HTKT-XH của C.Mác

+ “Quá trình phát triển của xã hội loài người là


quá trình lịch sử - tự nhiên”.

Căn cứ để HCM + “Sự sụp đổ của giai cấp tư sản và sự thắng lợi
khẳng định của giai cấp vô sản là tất yếu như nhau”.

10/10/2022 306106_Chương 3 50
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
b. Tiến lên CNXH là tất yếu khách quan

Hồ Chí Minh cũng chỉ rõ

+ Tuỳ hoàn cảnh khác nhau, các dân tộc có con


đường phát triển khác nhau

+ Có nước đi thẳng lên CNXH như Liên Xô


Con đường đi lên
CNXH + Có nước phải kinh qua “chế độ dân chủ mới”
rồi đi lên CNXH như Việt Nam, Trung Quốc,…

10/10/2022 306106_Chương 3 51
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
b. Tiến lên CNXH là tất yếu khách quan

Hồ Chí Minh kết luận

“Dù sớm hay muộn các dân tộc đều đi lên


CNXH…”
Con đường đi lên
CNXH

10/10/2022 306106_Chương 3 52
1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội
c. Một số đặc trưng cơ bản của XH XHCN

01
Về chính trị
Xã hội xã hội chủ nghĩa là xã hội có chế độ dân chủ

Về kinh tế
02 XH XHCN là xã hội có nền kinh tế phát triển cao dựa trên
LLSX hiện đại và chế độ công hữu về TLSX chủ yếu

03
Về văn hóa, đạo đức và các quan hệ xã hội
XH XHCN có trình độ cao về văn hóa và đạo đức; bảo đảm
sự công bằng, hợp lý trong các quan hệ XH

04 Về chủ thể xây dựng CNXH


CNXH là công trình tập thể của nhân dân dưới sự lãnh đạo
của Đảng Cộng sản
10/10/2022 306106_Chương 3 53
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh
về xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

a. Mục tiêu chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

b. Động lực của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

10/10/2022 306106_Chương 3 54
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng CNXH ở Việt
Nam
a. Mục tiêu chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
Về xã hội: Phải đảm bảo dân chủ, công bằng, văn minh

Về văn hóa: Phải xây dựng được một nền văn hóa
mang tính dân tộc, khoa học, đại chúng và tiếp thu tinh
hoa văn hóa của nhân loại

Về kinh tế: Phải xây dựng được nền kinh tế phát triển
cao gắn bó mật thiết với mục tiêu về chính trị
Mục tiêu CNXH
ở Việt Nam Về chế độ chính trị: Phải xây dựng được chế độ dân chủ

10/10/2022 306106_Chương 3 55
b. Động lực của CNXH ở Việt Nam
Về con người Việt Nam: “Muốn xây dựng CNXH, trước
hết cần có con người XHCN”.
Về hoạt động của những tổ chức, trước hết là ĐCS, Nhà nước và các
đoàn thể CT-XH khác, trong đó sự lãnh đạo của ĐCS giữ vai trò
quyết định.
Về sức mạnh đại đoàn kết toàn dân: Là lực lượng mạnh nhất trong tất cả
các lực lượng và CNXH chỉ có thể XD được với sự giác ngộ đầy đủ của
nhân dân…

Về dân chủ: Là của quý báu nhất của nhân dân; “địa vị cao nhất
là dân, vì dân là chủ”

Về lợi ích của dân: “Việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại
cho dân phải hết sức tránh”. “Đặt lợi ích nhân dân lên trên hết”.
10/10/2022 306106_Chương 3 56
Theo Hồ Chí Minh, động lực quan
trọng nhất, quyết định nhất là
nội lực dân tộc, là nhân tố
con người Việt nam
Lợi ích
của dân

NỘI LỰC
Hoạt DÂN TỘC,
động của
những tổ NHÂN TỐ Dân chủ
chức CON NGƯỜI
VIỆT NAM

Khối
đoàn kết
toàn dân
10/10/2022 306106_Chương 3 57
3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ
lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

a. Tính chất, đặc điểm và nhiệm vụ của thời kỳ quá


độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

b. Một số nguyên tắc xây dựng CNXH


trong thời kỳ quá độ

10/10/2022 306106_Chương 3 58
3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ
lên CNXH ở Việt Nam
a) Tính chất, đặc điểm và nhiệm vụ của thời kỳ quá độ
lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam
Tính Đây là thời kỳ cải biến sâu sắc nhất nhưng phức tạp, lâu dài,
chất khó khăn, gian khổ

Đặc điểm lớn nhất là từ một nước nông nghiệp lạc


Đặc hậu tiến thẳng lên CNXH không trải qua giai đoạn
điểm phát triển TBCN

Đấu tranh cải tạo, xóa bỏ tàn tích của


Nhiệm chế độ XH cũ, XD các yếu tố mới phù
vụ hợp với quy luật tiến lên CNXH trên tất
cả các lĩnh vực của đời sống XH.
10/10/2022 59
306106_Chương 3
Nhiệm vụ cụ thể
Về chính trị:
Phải xây dựng được chế độ
dân chủ vì đây là bản chất
của CNXH.
Muốn XD được chế độ này
phải chống CN cá nhân, trước
hết ở trong Đảng, trong bộ
máy chính quyền…

10/10/2022 306106_Chương 3 60
•Hồ Chí Minh xác định nhiệm vụ quan
trọng nhất của thời kỳ quá độ là:

Về kinh tế
Cải tạo nền kinh tế cũ, xây dựng nền
kinh tế mới có công nghiệp và nông
nghiệp hiện đại.
•Đây là quá trình xây dựng nền tảng
vật chất của CNXH.
•Giữa xây dựng và cải tạo thì xây
dựng là nhiệm vụ chủ chốt và lâu
dài.

10/10/2022 306106_Chương 3 61
Về văn hóa
Phải triệt để tẩy trừ mọi di tích thuộc
địa và ảnh hưởng nô dịch của văn
hóa đế quốc; đồng thời, phát triển
những truyền thống văn hóa tốt đẹp
của dân tộc và hấp thụ những tiến bộ
của nền văn hóa TG để XD nền VH
có tính dân tộc, khoa học và đại
chúng.

6 306106_Chương 3
10/10/2022 2
Về các quan hệ xã
hội
Phải thay đổi triệt để những quan hệ cũ
đã trở thành thói quen trong lối sống,
nếp sống của con người; XD xã hội
dân chủ, công bằng, văn minh, tôn
trọng con người; chú ý xem xét những
lợi ích cá nhân và đảm bảo cho nó
được thỏa mãn để mỗi người có điều
kện cải thiện đời sống riêng của
mình…
306106_Chương 3 10/10/2022 6
3
3. Tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ
lên CNXH ở Việt Nam
b) Một số nguyên tắc xây dựng CNXH trong thời kỳ quá độ
Thứ nhất, mọi tư tưởng và hành động
phải được xây dựng trên nền tảng chủ
nghĩa Mác - Lênin
Thứ hai, phải giữ vững độc lập dân tộc
Thứ ba, phải đoàn kết, học tập kinh
nghiệm từ các nước anh em
Thứ tư, xây phải đi đôi với chống

6
10/10/2022 306106_Chương 3 4
III. TTHCM VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐỘC LẬP DÂN TỘC VÀ
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

1. Độc lập dân tộc là cơ sở, tiền đề để tiến


lên CNXH

2. CNXH là điều kiện để bảo đảm nền độc


lập dân tộc vững chắc

3. Điều kiện để đảm bảo độc lập dân tộc gắn


liền với CNXH

65
10/10/2022 306106_Chương 3 65
1. Độc lập dân tộc là cơ sở, tiền đề để tiến lên CNXH

- Xuất phát từ lý Luận Quá trình vận động


cách mạng không ngừng cách mạng của
những người cộng
của CN Mác sản là một quá
trình phát triển
cách mạng liên
tục trải qua những
giai đoạn khác
nhau.

10/10/2022 306106_Chương 3 66
1. Độc lập dân tộc là cơ sở, tiền đề để tiến lên CNXH

- Chính cương vắn tắt của Đảng (2-1930)


Làm tư sản dân quyền
cách mạng
Mục tiêu
chiến lược Xã hội Cộng sản
Thổ địa cách mạng

Như vậy, giải phóng dân tộc giành độc lập dân tộc là mục tiêu trước mắt,
là cơ sở, tiền đề cho mục tiêu tiếp theo - CNXH và CNCS

10/10/2022 306106_Chương 3 67
1. Độc lập dân tộc là cơ sở, tiền đề để tiến lên CNXH

- Độc lập dân tộc cũng phải gắn liền với tự


do, cơm no, áo ấm,
hạnh phúc cho nhân dân.
CM Không ngừng Hạnh phúc cho
Độc lập dân tộc
nhân dân
(CM DTDCND)
(CMXHCN)

- Cách mạng DTDCND càng sâu sắc, triệt để thì càng tạo ra những tiền đề
thuận lợi, sức mạnh to lớn cho cách mạng XHCN.

10/10/2022 306106_Chương 3 68
2. CNXH là điều kiện để đảm bảo nền độc lập dân tộc
vững chắc

Theo Hồ Chí Minh, CMGPDT phải phát triển thành CMXHCN thì mới
giành được thắng lợi hoàn toàn và triệt để.

Độc lập dân tộc phải đem


“Chỉ có CNXH, CNCS lại tự do, hạnh phúc cho
mới giải phóng được nhân dân
các dân tộc bị áp bức CNXH mới thực sự đem
và những người lao lại tự do hạnh phúc cho
động trên thế giới nhân dân
khỏi ách nô lệ” CNXH giúp cho ĐLDT một
cách đầy đủ, toàn diện
10/10/2022 306106_Chương 3 69
2. CNXH là điều kiện để đảm bảo nền độc lập dân tộc
vững chắc

Muốn giữ được ĐLDT cần thiết


phải xây dựng đất nước vững
mạnh
CNXH là chế độ tốt đẹp, tiến bộ,
phát triển, văn minh
Như vậy
CNXH sẽ tạo nền tảng vững chắc
để bảo vệ nền độc lập dân tộc.
10/10/2022 70
306106_Chương 3
3. Điều kiện để đảm bảo độc lập dân tộc gắn liền với
CNXH

• Một là, phải bảo đảm vai trò lãnh


đạo tuyện đối của Đảng Cộng sản
trong suốt tiến trình cách mạng.

• Hai là, củng cố và tăng cường khối


đại đoàn kết dân tộc mà nền tảng là
khối công-nông-trí.

• Ba là, đoàn kết, gắn bó chặt chẽ với


cách mạng thế giới.
10/10/2022 306106_Chương 3 71
IV. VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐỘC
LẬP DÂN TỘC GẮN LIỀN VỚI CHỦ NGHĨA XÃ HỘI
TRONG SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG VIỆT NAM GIAI
ĐOẠN HIỆN NAY
1. Kiên định mục tiêu và con đường cách mạng
mà Hồ Chí Minh đã xác định

2. Phát huy sức mạnh dân chủ xã hội chủ


nghĩa
3. Củng cố, kiện toàn, phát huy sức mạnh và
hiệu quả hoạt động của toàn bộ hệ thống chính
trị
4. Đấu tranh chống những biểu hiện suy thoái
về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và “tự
diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ
10/10/2022 306106_Chương 3 72
1. Kiên định mục tiêu và con đường cách mạng mà Hồ Chí Minh
đã xác định

- Tiến lên CNXH và CNCS là quá


trình hợp quy luật, phù hợp với
nguyện vọng nhân dân ta.

- Thực tiễn cách mạng Việt Nam đã


chứng minh sự lựa chọn của HCM,
của Đảng ta, của nhân dân ta là
đúng đắn.

10/10/2022 306106_Chương 3 73
2. Phát huy sức mạnh dân chủ xã hội chủ nghĩa

- Phát huy sức mạnh bản chất ưu việt


của CNXH:
+ Quyền lực thuộc nhân dân
+ Dân chủ thực hiện đầy đủ
- Phát huy sức mạnh XHCN không
tách rời quá trình hoàn thiện hệ thống
pháp luật, tôn trọng bảo đảm quyền
con người.
- Phát huy sức mạnh XHCN đi đôi với
tăng cường pháp chế, đề cao trách
nhiệm công dân.
10/10/2022 306106_Chương 3 74
3. Củng cố, kiện toàn, phát huy sức mạnh và hiệu quả hoạt
động của toàn bộ hệ thống chính trị
- Đặc điểm của HTCT Việt Nam là tính
nhất nguyên và tính thống nhất
+ Nhất nguyên về chính trị, tổ chức, tư
tưởng
+ Thống nhất về sự lãnh đạo của Đảng
và mục tiêu
- Nguyên tắc: Đảng lãnh đạo, nhà
nước quản lý, nhân dân lao động làm
chủ
- Cần phát huy vai trò của Đảng, Nhà
nước và các tổ chức chính trị xã hội

10/10/2022 306106_Chương 3 75
4. Đấu tranh chống những biểu hiện suy thoái về tư tưởng
chính trị, đạo đức, lối sống và “tự diễn biến”, “tự chuyển
hóa” trong nội bộ

- Tình trạng suy thoái về chính trị, tư


tưởng, đạo đức của một bộ phận
không nhỏ đội ngũ cán bộ đảng viên
có chiều hướng gia tăng vì vậy cần
ngăn chặn đẩy lùi
- Sự chống phá không ngừng của các
thế lực thù địch… cần đấu tranh phản
bác

10/10/2022 306106_Chương 3 76
Câu hỏi ôn tập

1. Phân tích tính đúng đắn và sáng tạo trong tư tưởng Hồ Chí
Minh về độc lập dân tộc và CNXH

2. Phân tích tư tưởng Hồ Chí Minh về thời kỳ quá độ lên


CNXH ở Việt Nam.

3. Nêu bối cảnh xã hội Việt Nam hiện nay và những yêu cầu
cơ bản trong việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập
dân tộc gắn liền với CNXH
10/10/2022 306106_Chương 3 77

You might also like