Универзитет Св.

Кирил и Методиј
Медицински факултет-Скопје

Click to add text

Кинезитерапија кај пациенти со

анкилозантен спондилит
Доц.др.Валентина Коевска
 Кинезитерапија кај пациенти со
анкилозантен спондилит
 Анкилозантен спондилит (Morbus Bechterew) е воспалителна,
хронична, системска, прогресивна ревматска болест која ги зафаќа
сакроилијачните зглобови, ‘рбетните пршлени, костовертебралните,
костотрансверзалните зглобови, зглобовите на рамото и колкот,
акромиоклавикуларните, стерноклавикуларните,
темпоромандибуларните а поретко малите зглобови на шаките и
стапалата.
 Болеста е почеста 3-10 пати кај машките и се јавува најчесто меѓу
15-29 години.
 Присуството на HLA B 27 генот е позитивен во 95% од случаите.
 Болката е честа и дифузна, наместо локализирана и се чувствува
длабоко во задникот. Отпрвин може да биде само од една страна,
или наизменично помеѓу двете страни; сепак, во рок од неколку
месеци станува хронично и се чувствува на двете страни
(билатерално). Во текот на неколку месеци или години болката во
‘рбетот постепено може да се прошири до површината помеѓу
лопатките но може и до вратот.
 Болеста се манифестира со фиброза и анкилоза на сакроилијачните
зглобови со окостување на лигаментите по должина на пршленските
зглобови, костовертебралните и костотрансверзалните зглобови.
‘Рбетот се претвора во еден цврст блок како бамбусова трска.
Поради овие промени настануваат и други деформитети на другите
зглобови.
 Клинички симптоми

 Почетокот на болеста во повеќето случаи е

 Кај напреднати случаи 'рбетот станува
Пациент со Анкилозантен спондилит
( Morbus Bechterew)
постепен, со повремени напади на болки во
крстот кои можат да ирадираат кон нозете. Со
понатамошно напредување на болеста болките
се јавуваат и во повисоките сегменти на
'рбетниот столб, обемот на подвижност на
'рбетот се намалува, физиолошката лумбална
лордоза се израмнува, додека кривината на
торакалниот дел се зголемува. Колковите и
колената се благо флектирани (приказ на
слика). Се појавува и атрофија на
мускулатурата на трупот. Ширењето на градниот
кош е ограничено како последица на зафатеност
на костовертебралните зглобови.
фиксиран, така што движењата во сите правци
се ограничени така што пациентот добива став
на скијач. Текот на болеста се карактеризира со
ремисии и егзацербации.
Дијагностицирање
 Најмеродавен дијагностички знак е HLA-B27 генот кој е
позитивен и основен дијагностички знак.
 Лабораториски, -забрзана седиментација на еритроцитите.
Може да постои и леукоцитоза и анемија..
 РТГ на рбет: Радиолошката дијагноза се развива покасно
после неколку години, полсе првите симтоми. Првите
промени се во сакроилијачните зглобови , а потоа
постепено се шират зафаќаки го целиот ‘рбет, се окостуваат
лигаментите, сејавуваат синдезмофити, кои ги
препомстуваат пршленските тела.

Мерења кои се изведуваат од страна на терапевтот

 а) Shober-ов тест
 д) Анализа на одењето
 е) Проценка на респираторната функција
 ф) Проценка на мобилноста на периферните зглобови и Радиолошкиот наод дава класична слика на
еластичноста на придружните меки структури. бамбусово дрво
 Лекување

спречување на одржување на
болката и функционалниот
спазамот т.е. капацитет на
воспалението локомоторниот
систем

Во фазата на зголемена активност фазата на ремисија -

на болеста се применува физикална терапија.
антивоспалителна терапија
 Физикална терапија:
Медикаментозна терапија:
 Салицилати;
 Нестероидни антиинфламаторни
• Кинезитерапија;
• Физикална агенси;
лекови;
• Балнеотерапија.

Кортикостероиди.
 Физикална терапија
Целта е да се ублажи болката; да се намали вкочанетоста во ‘рбетниот столб и да се
подобрат движењата во ‘рбетниот столб, да се подобри обемот на движењето на
периферните зглобови за да се воспостави и одржи правилен став на телото и да се олесни
дишењето.

 Дијадинамски струји;
 Криотерапија;
 Интерферентни струји ;
 Термотерапија;
 Хидрокинезитерапија;
 Пулсирачко нискофрекфентно маглетно
 Хидробалнеотерапија;
поле;
 Рачна масажа;
 Ласер со ниска сила на биолошки  Работна терапија;
активни точки и рефлексни зони;
 Кинезитерапија;
 Електрофореза;  Ергономско советување.
 Mикроталасна терапија;
 Ултразвук;
 ТЕНС на стандардни акупунктурни
точки на грбот ;
 Кинезитерапија
Пред да се почне со кинезитерапијата
потребно е да се направи проценка на
состојбата на пациентот со анкилозантен
спондилит.

Таа може да биде субјективна и објективна.

 I -Субјективна проценка
a. Да се процени степенот на болка
б. Да се процени вкочанетоста
ц. Чувството на замор.
 II -Објективна проценка
а. Набљудување
ц. Shober-ов тест;
д. Анализа на одењето;
е. Проценка на респираторната
функција;
ф. Проценка на мобилноста на
периферните зглобови.
 Кинезитераписки план и програм

 Вежби за подобрување и одржување на мобилноста на кичмениот

столб техника на истегнување;

 Вежби за зачувување на подвижноста на градниот кош со вежби

дишење;

 Вежби за одржување и подобрување на подвижноста на

проксималните зглобови;

 Вежби за зајакнување на снагата на мускулите и издржливоста;

 Вежби за одржување правилно држење на телото;

 Вежби фитнес за подобрување на кардиоваскуларна

издржливост.
 Приказ вежби во кинезитераписки програм

Во акутниот стадиум во фаза на егзацербација потребно е мирување, затоа

тогаш терапијата се насочува кон смалување на инфламацијата и болката. За
смирување на болката се користат аналгетици. После тоа се започнува со вежби за
одржување на мобилноста во аксијалните зглобови, правилно стоење, превенција од
настанување на деформитети, и да се одржи функцијата на градниот кош. Во акутниот
стадиум се прават вежби за јакнење на паравертебралната мускулатура и зачувување
на респираторниот капацитет.

Лесна стимулација на Лесно истегнување

движењата на лумбалната кичма на паравертебралните
во акутната фаза. структури на лумбална кичма.
Вежби за одржување на подвижноста на ‘рбетниот столб,
зглобовите и еластичноста на меките ткива

Овие вежби се изведуваат непосредно после давање на

кортикостероиди затоа што под дејство на кортизонот еластичноста на
сврзните ткива се подобрува.
а. Истегнување, после пост изометриска релаксација;
б. Maitland-ова техника со лесно истегање на паравертебралните
структури на лумбалната кичма;
ц. Вежби на топка се погодни во почетните стадиуми и може да се
применуваат во домашни услови;
д. Напреднатите стадиуми бараат поголема прецизност во
изведување, тука може да се користи хидрокинезитерапија и вежби во
суспензија.
 Минимизирање на деформитети и вежби истегнување
После настанатата анкилоза, пациентот е во поголем проблем ако во
спиналниот дел од трупот е флектиран; затоа е потребно да одржува исправен став
на телото и активноста на движењата на телото. Воведување на вежби во лежечки
положби, со тоа може да се зачува екстензијата на кичмата, додека носење ортози
или продолжена имобилизација носи додатна опасност, да освен смалување на
еластичноста значајно ослабат и мускулите на трупот.
Вежби за одржување на мускулна снага и
подобрување на издржливоста

Овие вежби имаат секундарно значење во однос на подвижноста-

еластичноста во ‘рбетниот столб. За да се постигнат двете цели се користат
комбинирани техники за јакнење на мускулатурата на трупот и истегнување
(PNF модел). Треба да се знае дека активните вежби со цел јакнење на
мускулната снага се изведуваат кога и да може пациентот.

Вежби за истегнување со истовремено јакнење на проксималната

мускулатура прилагодени на PNF моделот (a,b) кај напреднати стадиуми (c).
 Вежби за подобрување на дишењетo

Вежбите за дишење со длабок инспириум и експириум треба да се

изведуваат секојдневно и да бидат задолжителни во супинирана и пронирана
положба.
Се изведува така што длабоко се вдишува, се задржува здивот и се
брои до 10 потоа се издишува постепено. Оваа вежба се повторува околу 20 пати
и се изведува 3 пати дневно. Со цел да ги спречиме негативните ефекти врз
белите дробови и срцето и зачувување на подвижноста на градниот кош.

Вежбите за дишење со длабок инспириум и експириум во супинирана положба.

 Едукативен дел кој треба да се даде на
пациентот

 Лежење на рамна подлога;

 Ако е кичмата укочена, да се најде адекватна положба
на главата (перници колку треба, но што е можно
помалку);
 Пациентот да лежи 12 часа дневно во пронирана
положба со лицето меѓу шаките;
 Правилно одење и седење;
 Читање и пишување на висок стол;
 Облека удобна, мека и еластична за полесно да се
применува;
 Да прави секојдневно вежби неколку пати дневно за
опуштање;
 При вежбите несмее да дојде до болка;
 Пациентот треба да вежба 2 пати дневно по 20
минути, некои вежби може да се користат и на
Навалена работна површина со работно место;
цел да се избегне стрес во
вратот.
 Вежбите треба да се објаснат на пациентот, за да се
знае за нивната цел.
Благодарам на
вниманието!!!