ФИЗИКАЛНА ТЕРАПИЈА И РЕХАБИЛИТАЦИЈА НА

ПАЦИЕНТИ СО ТЕНДИНИТИ И ТЕНДИНОПАТИИ

НА ГОРЕН ЕКСТРЕМИТЕТ

Periarthritris humeroscapularis

Epycondylitis medialis et lateralis

Доц. Д-р. Валентина Коевска специјалист по физикална

медицина и рехабилитација
УК за Физикална медицина и рехабилитација
Скопје, 2020 година
ТЕТИВИ
 Тетивите се сврзни ткива составени од клеточни
елементи-теноцити, колагенски влакна и матрикс-
протеогликани и вода
 Подложни се на големи еластично напрегање,
функционираат како лостови кои ја пренесуваат силата од
мускулите на коскените структури
 Највообичаени механизми за повреда се акутна траума и
прекумерна, репетитивна употреба
 ТЕТИВИ

Нормална тетива Абнормална тетива

v.s

 Правилни колагени
влакна  Неорганизиран
алтериран колаген тип3
 Незабележлива основна
супстанца-матрикс  Обилен матрикс

 Теноцити во облик на  Реактивни клетки и

вретено хиперцелуларност

 Минимум  Зголемена
васкуларизација и васкуларизација и
инервација присуство на нерви

Durey A, Baek YS, Park JS, et al. Levofloxacin-induced Achilles tendinitis in a young adult in the absence of predisposing
conditions. Yonsei Med J. 2010;51(3):454–456

Astrom M, Rausing A. Chronic Achilles tendinopathy–a survey of surgical and histopathologic findings. Clin Orthop Relat R. 1995:
151–64
 ТЕТИВИ

Нормална /Абнормална
 Тендинитис Инфламација на тетивите

Хронично Дегенерација Болка

Тендинопатии Намална фукнција
оштетување на колеген

Kader D., Mosconi M., Benazzo F. Achilles tendon rupture. In: Maffulli N., Renstrom P., Leadbetter W.B., editors. Tendon
Injuries. Springer London; London: 2005. pp. 187–200
 Механизам на настанување

Внатрешни
Мултифактрони Надворешни фактори
механизми механички Возраст
Генетски
предиспозиции
фактори
Нарушен баланс
Облик на
на синтеза и
акромион деградација

Тендинопатиите настануваат како резултат на имбаланс помеѓу

заштитните/регенеративни и патолошките одговори на
прекумерната употреба на тетивите.
Краен резултат е дегенерација на тетивите, слабост, руптураи
болка.

Darmawan L., Valkenburg H.A., Muirden K.D. The prevalence and mechanism of soft tissue rheumatism. Rheumatol
Int. 1995;15:121–124

Abate M., Silbernagel K. G., Siljeholm C., et al. Pathogenesis of tendinopathies: inflammation or degeneration? Arthritis
Research & Therapy. 2009;11(3):p. 235. doi: 10.1186/ar2723
 Третман

Анамнестички податоци
Тип на активност, возраст, дискомфорт, историја за слабост, претходна
руптура

Физикален преглед
диференцијална
опсег на движења специфични тестови
дијагноза

Imaging
УЗ –неинвазивен,
РТГ МР ефтин, динамички

Almekinders L. C., Temple J. D. Etiology, diagnosis, and treatment of tendonitis: an analysis of the
literature. Medicine & Science in Sports & Exercise. 1998;30(8):1183–1190.
 Tретман на тендинитис и тендинопатии

Периодична
PRICE (protection, апликација на
Тендинитис rest, compression, НСАИЛ кортикостероиди
elevation) локално

• оперативен
• кинезитерапија, • трансверзална третман,
фракциона • третман со
Тендинопатии масажа матични клетки,
• физикални
модалитети • ПРП,
• склеротерапија • пролотерапија
 Рехабилитација

Точна дијагноза

Стадиум на заболувањето
пи
ци
р ин Механизам на повреда
П
Функционално биохемиски недостатоци

Намалена функционалност и секундарни промени

на поодалечени делови од кинетичкиот синџир
 Фази на рехабилитација-Киблер
АКУТНА ФАЗА

 Намалување на симптомите и олеснување на заздравување на

ткивото
 RICE (rest, ice, compression, elevation)
 Kраткотрајна имобилизација (најдобро ортоза што може да се
отстрани при вежби)
 Oдржување на кардиоваскуларна подготвеност
 Пасивни вежби
 Вежби за стабилизација и структурно зајакнување на околните
зглобови и мускули
 Да се откријат и коригираат нарушувањата во кинетичката верига
 Аналгетици, локална апликација на кортикостероиди, dry needling,
taping
 Електропроцедури со аналгетско и спазмолитично дејство: DD,
TENS, Интерферентни струи, ласеротерапија, магнетотерапија,
екстракорпореална терапија со ударни бранови.
 Фази на рехабилитација-Киблер

ВТОРА ФАЗА ИЛИ ФАЗА НА ЗАЗДРАВУВАЊЕ

 Започнува откога ќе се постигне аналгезија и целосен

опсег на движења
 Вежби за јакнење на болната рака, враќање на
флексибилност, јачина и проприоцепција на заболената
рака
 Вежби за корекција на дисбалансот во јачината на
мускулите и флексибилност
 Кардиовежби, вежби за општа подготвеност на пациентот
 тераписки УЗ, термотерапија , Тaping и PRP
 Фази на рехабилитација-Киблер
ТРЕТА ФАЗА ИЛИ ФУНКЦИОНАЛНА
ФАЗА

 Започнува кога ќе се врати 75-80% од нормалната јачина во

споредба со здравата рака
 Тука спаѓаат функционални активности со прогресија
специфични за професијата и слободни активности

 Крајна цел : Да се оспособи пациентот за вршење на

нормалните активности!
 ТЕНДИНИТИ И ТЕНДИНОПАТИИ НА ГОРЕН
ЕКСТРЕМИТЕТ

 На рамен појас:
- Тендинопатија/калцификантен тендинитис на ротаторна
манжетна;
- Биципитален тендинитис;
 На лакт :
- Латерален епикондилитис- „тениски лакт“;
- Медијален епикондилитис- „голферски лакт“;
 На рачен зглоб и прсти:
- Теносиновитис “De Quervain”
- Стенозирачки теносиновитис-Trigger finger
ТЕНДИНОПАТИЈА НА МУСКУЛИ НА РОТАТОРНА
МАНЖЕТНА

 РМ е заедничко име за група од 4 одвоени мускули и нивните

тетиви кои обезбедуваат снага и стабилност при движењето на
рамото
 Periarthritis humeroscapularis
Тендинопатија на мускули на Ротаторна манжетна

Најчестиот тип на болка во рамото

ја има кај 30% од вкупното население
Зголемена инциденца има кај индивидуи кои учествуваат во активности на
подигање на рацете над висина на главата
Инциденцата се зголемува со возраста

Ризик фактори: адипозност, метаболни нарушувања како хиперхолестеролемија,

дијабетес, мускулен дизбаланс, намалена флексибилност, прекумерна тежина,
понапредната возраст

Професионални ризик фактори: принудни ставови, тешка работа, директно

оптоварување, повторувачки движења, работење со рацете над висина на
рамената, умор. Спортови (бејзбол, одбојка, тенис), професии (сликање,
молерисување или столарија).
 Клинички карактеристики

Тапа, прогресивна болка и

осетливост во рамениот зглоб,
особено при подигање на раката над
висина на рамото, зад грбот, спиење
на болната страна

Елевацијата и абдукцијата се
неможни над 90степени

Зголемена слабост и намалена

подвижност

Може да има и локален едем

Cook J. L., Purdam C. R. Is tendon pathology a continuum? A pathology model to explain the clinical
presentation of load-induced tendinopathy.
 Дијагностички иследувања

Jobe test Drop arm

ВАС, SPAD- test (m.supraspinatus),
Shoulder pain and Belly Press Test,
УЗ, РТГ, МРИ, disability index, Lift off test
КТ, ЕМГ DASH score (m.subscapularis)

Клинички преглед

Aнамнеза

Almekinders L. C., Temple J. D. Etiology, diagnosis, and treatment of tendonitis: an analysis of the literature. Medicine
& Science in Sports & Exercise. 1998;30(8):1183–1190.
 Третман

Иницијално “мирување” и криотерапија

Масажа за припрема на мускулите за вежби за ROM
и вежби за јакнење
Мобилизација на скапула
Правилен распоред на вежби: истегање(stretching),
ROM вежби, а потоа вежби за јакнење на
мускулатурата – со отпор
Работна функционална терапија
Кинезитејпинг
Електропроцедури, ЕКТУБ
Кортикостероидни апликации
ПРП
 Препораки!

•Вежби за одржување на кинетичката верига

•Коригирање технички грешки при тренирање
•Корекција на скапуло-хумералниот ритам и
гленохумералната нестабилност
•Изометрички вежби за намалување на болката
•Изотоничките (концентрични и ексцентрични
контракции)
•Физикални модалитети како УЗ, ласеротерапија,
средно и високофреквентни струи
•ЕКТУБ има бенефит кај калцифицирачки
тендинити на Ротаторна манжетна
 Кинезитерапија

 Пендуларни вежби- (Codman exercises) овие

движења се генерирани од движењето на трупот (не
се прават активни вежби со раката!)
 Кинезитерапија

ВЕЖБИ ЗА МОБИЛИЗАЦИЈА НА
СКАПУЛА
Кинезитерапија

ВЕЖБИ ЗА МОБИЛИЗАЦИЈА НА СКАПУЛА

 Кинезитерапија

ВЕЖБИ ИСТЕГАЊЕ
 Кинезитерапија

ИЗОМЕТРИЧКИ ВЕЖБИ
 Кинезитерапија

ВЕЖБИ МОБИЛИЗАЦИЈА СО СТАП

 Кинезитерапија

ВЕЖБИ МОБИЛИЗАЦИЈА СО PULLEY

 Кинезитерапија

ВЕЖБИ ЗА ЈАКНЕЊЕ НА МУСКУЛАТУРАТА СО ОТПОР-

ЕЛАСТИЧНА ЛЕНТА
 Кинезитерапија

ВЕЖБИ ЗА ЈАКНЕЊЕ НА МУСКУЛАТУРАТА

СО ОТПОР- ТЕГОВИ
Функионална работна
терапија
ЛАТЕРАЛЕН ЕПИКОНДИЛИТИС-ТЕНИСКИ ЛАКТ
МЕДИЈАЛЕН ЕПИКОНДИЛИТИС- ГОЛФЕРСКИ ЛАКТ

Тендинопатии кои ги вклучуваат ектензорната или флексорната група

на мускули на подлактицата , а се манифестираат со болка и
биомеханички нарушувања
 ЛАТЕРАЛЕН ЕПИКОНДИЛИТИС- TENNIS ELBOW

•Најчесто се јавува на возраст помеѓу 40 и 50 години, почесто кај

тенисерите и при повторувана прекумерна активност на
латералната група на мускули на подлактицата

•Најчесто се јавува во коренот на m.extensor carpi radialis brevis,

нешто поретко m.extensor carpi radialis longus и m. extensor
diggitorum.
 МЕДИЈАЛЕН ЕПИКОНДИЛИТИС-GOLFER’S ELBOW

Оштетувања на мускулно-тетивни структури на заедничката

тетива на флексорите и пронатори на подлактицата
 Третман

 Намалување на болката: НСАИЛ, мирување, криотерапија ,

физикални модалитети, ЕКТУБ
 Локална апликација на кортикостероиди
 Активни РОМ вежби на рачниот зглоб- дорзална и воларна
флексија
 Истегање на екстензорите на рачниот зглоб (со екстендирани и
флектирани прсти)
 Примена на супортивна ортоза за тениски лакт/голферски лакт
 Вежби флексија и екстензија на рачниот зглоб со отпор (тегови)
 Ексцентрични вежби со Armbar
 Вежби за стабилизација на мускулите на раката со Armbar
 Мобилизација и масажа на меките ткива во предел на екстензорите
Кинезитерапија
Кинезитерапија
Кинезитерапија
 ТЕНОСИНОВИТИС “DE QUERVAIN”
 Инфламација на синовијата и тетивите на m.extensor
pollicis brevis et m.abductor pollicis longus.
ТЕНОСИНОВИТИС “DE QUERVAIN”
 Болка и оток во предел на коренот на палецот
 Отежнато движење на палецот и рачниот зглоб
особено движења што вклучуваат фаќање и
штипење.
 Finkelstein’s test
ТЕНОСИНОВИТИС “DE QUERVAIN”
 Ризик фактори

 Возраст од 30 до 50 години
 Почеста кај жените, во бременост и при одгледување
и нега на бебе
 Професии кои вклучуваат повторувачки движења на
рачниот зглоб и палецот.
 ТЕНОСИНОВИТИС “DE QUERVAIN”
 Третман
 Да се избегнуваат повторувачки движења на рачниот
зглоб
 НСАИЛ, локална апликација на кортикостероиди

 Криотерапија

 Примена на ортоза во акутна фаза

 Физикални модалитети без термичко дејство

 Вежби

 Оперативен третман
ТЕНОСИНОВИТИС “DE QUERVAIN”
ПРИМЕНА НА ОРТОЗА
Кинезитерапија
СТЕНОЗАНТЕН ТЕНОСИНОВИТИС –TRIGGER FINGER

 Состојба која предизвикува болка, вкочанетост и

чувство на заклучување (блокада), или заглавување
кога се флектира, а потоа исправа засегнатиот прст.
СТЕНОЗАНТЕН ТЕНОСИНОВИТИС –TRIGGER FINGER

 Најчесто се јавува во предел на метакарпофалангеалниот

зглоб , на ниво на А1 pulley.
 Воспалителни промени во акутна фаза и фибро-рскавична
пролиферација на А1 pulley во хроничната фаза.
 Кај деца помали од 6 години или возрасни постари од 40
години.
 Почесто кај жени.

 Најчесто на средниот и домалиот прст.

 Почест кај дијабетичари.

СТЕНОЗАНТЕН ТЕНОСИНОВИТИС –TRIGGER FINGER

 Терапија
 Криотерапија
 Примена на кортикостероиди или хијалуронска киселина
локално.
 Физикални модалитети ( УЗ, ЕФ, Ласер, ЕКТУБ)
 Масажа на тетивата
 Примена на ортоза
 Ограничување на активностите кои бараат стисок, активна
флексија или повторливо напрегање со флексија во
рачниот зглоб и прстите
 Истегање
 Вежби
 Оперативен третман
СТЕНОЗАНТЕН ТЕНОСИНОВИТИС –TRIGGER FINGER

 Ортози
СТЕНОЗАНТЕН ТЕНОСИНОВИТИС –TRIGGER FINGER

 Вежби