MAPAGPALANG

ARAW KAIBIGAN!

Pagbati mula sa inyong Guro

Fil 7:
Ginoong HELSON L.
Gawain 1: Punan Mo!

Panuto: Alamin mga salita na

mabubuo sa tulong ng Periodic Table
of Elements.
1. nickel =
2. da + hydrogen + iodine + l =
3. Pa + titanium =
4. Ka + silicon =
5. Potasium + uranium + nitrogen + g
=
Gawain 2: Sabayang Pagbasa
Kilala ang Mindanao sa may pinakamaraming
naninirahang pangkat etniko ng bansa. Isa na
sa mga pangkat-etnikong ito ay ang mga
kapatid nating Blaan. Karamihan sa kanila ay
nakatira sa probinsiya ng South Cotabato. .
Naging tanyag ang tribong ito dahil sa
yaman at makulay nilang tradisyon at
kultura. Ilan sa mga ito ay ang
kanilang tradisyonal na sayaw at mga
awitin gamit ang kanilang sariling
wika.
Nakilala rin sila sa kanilang angking
talento sa paggawa ng mga native
costume na gawa sa abaca at
dinidisenyohan ito sa pamamagitan
ng pagbuburda at paglalagay ng mga
maliliit at makukulay na butil
(beads).
Ayon sa kanila bago nila nabubuo ang mga
disenyo ito ay nagkakaroon muna ng
ritwal na ang tanging nakakalaam lang ay
ang mga gumagawa nito at naniniwala rin
sila na ang mga disenyong kanilang
nagagawa ay dahil sa tulong ng I’nilong
(fairies) isa sa mga tagapangalaga ng
kalikasan.
Patunay lamang ito na ang kapatid nating
mga Blaan ay gumagawa ng may
dedikasyon. Dahil sa kanilang kasipagan
ay maraming mga Blaan na nakapagtapos
ng pag-aaral at nagtatrabaho sa ating
gobyerno at makikita sa kanila ang
dedikasyon sa trabaho. Sila ang mga
Blaan, kapwa natin Pilipino.
Paano inilarawan ang
mga Blaan sa maikiling
talatang iyong binasa?
Ano ang napansin ninyo
sa teksto?
Ano ang napansin ninyo
sa teksto?
Ano-anong mga salita
ang nakasulat sa kulay
dilaw?
Ano ang tawag natin sa
mga salitang ito?
RETORIKAL NA
PANG-UGNAY
Layunin:
 Nagagamit nang wasto ang mga retorikal na pang-ugnay na ginamit sa
akda (kung, kapag, sakali at iba pa), sa paglalahad (una, ikalawa,
halimbawa, at ipa pa, isang araw, samantala) at sa pagbuo ng
editorial na nanghihikayat (totoo/ tunay, talaga, pero/subalit, at iba
pa) F7WG-If-g-4)

a. Nakikilala ang mga retorikal na pang-ugnay;

b. Natutukoy ang tamang pang-ugnay para mabuo
ang diwa ng pangungusap; at
c. Napapahalagahan ang tamang paggamit ng
mga pang-ugnay.
PAG-ALIS NG SAGABAL
Pagpapakahulugan sa mga salitang pang-ugnay at salitang
retorika.

1. Pang-ugnay – ay mga salitang

nagpapakita ng relasyon ng dalawang
unit sa pangungusap, maaaring salita,
dalawang parirala, o dalawang
sugnay.
PAG-ALIS NG SAGABAL
Pagpapakahulugan sa mga salitang pang-ugnay at salitang
retorika.

1. Retorika – tumutukoy sa sining nang

maayos, malinaw, mabisa at kaakit-akit na
pagpapahayag upang maunawaan at
makahikayat sa tagapakinig o
mambabasa.
 Ano ang angkop na ilagay sa
patlang?

Bibisitahin nila ang kanila___ lolo at

lola sa probinsya.
Bumili sila ng pasalubong na biskwit
___ mansanas.
Ang pag-uuganayan ng iba’t-ibang bahagi
ng pagpapahayag ay mahalaga upang
makita ang pag-uugnayang namamagitan
sa pangungusap o bahagi ng teksto. Sa
Filipino, ang mga pang-ugnay na ito ay
kadalasang kinakatawan ng pang-angkop,
pangatnig, at pang-ukol.
1. Pang-angkop(ligature)- Ito ay ang mga katagang
nag-uugnay sa panuring at salitang tinuturingan.
Ito ay nagpapaganda o nagpapadulas sa pagbigkas
ng mga pariralang pinaggagamitan. May tatlong
uri ang pang-angkop.

a. na - Ito ay ginagamit kapag ang unang salita ay

nagtatapos sa katinig maliban sa n. Hindi ito isinusulat
nang nakadikit sa unang salita. Ihinihiwalay ito.
Napagigitnaan ito ng salita at ng panuring.
Halimbawa:

1. Mataas na puno.
2. Matangkad na babae.
3. Mabilis na kotse.
b. –ng - Ito ay ginagamit kung ang unang
salita ay nagtatapos sa mga patinig.
Ikinakabit ito sa unang salita.
Halimbawa: Mabuting nilalang.
Magandang dalaga.
Matalinong mag-aaral.
b. –g - Ito ay ginagamit kung ang unang
salita ay nagtatapos sa n. Ikinakabit ito sa
unang salita.
Halimbawa: Mahanging gabi.
Huwarang pinuno.
Milyong pera.
 2. PANGATNIG

-mga kataga o salitang nag-

uugnay ng dalawang salita,
parirala o sugnay.
Halimbawa ng mga pangatnig
A. Pangatnig na pandagdag- Nagsasaad ng pagpuno o
pagdaragdag ng impormasyon.
hal: at, pati
B. Pangatnig na pamukod- nagsasaad ng pagbubukod o
paghihiwalay.
hal: o, ni, maging
c. Pangatnig na sanhi/dahilan- pag-uugnay ng mga lipon ng
salitang nagbibigay-katwiran o nagsasabi ng kadahilanan.
hal: dahil sa, sapagkat, palibhasa
Halimbawa ng mga pangatnig
C. Pangatnig na bunga/Resulta- nagsasaad ng kinalabasan o
kahihinatnan.
Hal: bunga, kaya o kaya naman.

D. Pagbibigay ng kondisyon- Nagsasaad ng

kondisyon o pasubali
Hal: kapag,pag,kung, basta

E. Pagsasaad ng kontrast o pagsalungat- nagsasaad ng pag-

iba,pagkontra o pagtutol.
Hal: ngunit,subalit,datapwat, bagama’
Halimbawa ng pangungusap

A. Kapag ako ay lumaki magiging kagaya ako ni tatay na

masipag.
B. Hindi niya kayang mabuhay kung wala ang kanyang
nanay.
C. Lumipat ka kapag ang amo mo ay masama.
D. Si Juan ay may 2 kalabaw at 1 baka na alaga.
E. Mahal ka ni Juan maging sino kaman.
F. Sinasabing siya ay nagbago na subalit iba ang kanyang
ipinapakita.
 Halimbawa sa pangungusap

Pandagdag
1. Ako ang naglinis ng bahay at nagluto ng ulam kahapon.

2. Inaayos ko ang mga damit pati na rin ang aking higaan.

Pamukod
1. Saan ka tutungo? Singapore o Thailand?
 Halimbawa sa pangungusap

2. Ni kumain, ni maligo ay di niya nagawa.

3. Maging ikaw o ako ay hindi kailanman mapipili.
Sanhi/Dahilan
1. Dahil sa hindi niya pag-aaral, siya ay nakakuha ng
mababang marka.
2. Lumakas ang kanyang katawan sapagkat siya ay nag-
eehersisyo at kumain ng gulay at prutas.
 3. Pang-ukol

Pang-ukol – kataga o salitang nag-uugnay sa pangngalan o

panghalip sa iba pang salita sa pangungusap.

Naririto ang mga kataga/pariralang malimit na gamiting pang-ukol

ng, sa, nasa, kay/kina, para sa/kay/kina, ayon sa/kay/kina, tungkol
sa/kay/kina, laban sa/kay/kina, hinggil sa/kay/kina, ukol
sa/kay/kina, alinsunod sa/kay/kina,
 Halimbawa:

1. Alinsunod sa kalooban ng Diyos, ang kaniyang naging

desisyon.
2. Ang lahat ng ating ginagawa ay para sa ating pamilya.
3. Ang mga inilabas na ebidensya ay laban sa ating
pangulo.
4. Ang ating aralin ngayong araw ay tungkol sa Retorikal
na Pang-ugnay.
 PAGSASANAY
Panuto: Tukuyin kung anong uri ng pang-ugnay ang salita/mga
salitang may salungguhit sa bawat pangungusap.

Pangatnig
_________________ 1. Hindi matatapos ang krisis ng ating
bansa kung patuloy tayong magmamatigas at magrereklamo.
 PAGSASANAY

Pang - ukol
_________________ 2. Ayon sa IATF, kinakailangan pa ring
sumunod sa quarantine protocols at social distancing measures.

Pang-angkop
_________________ 3. Maraming buhay na ang nawala dahil
sa mapaminsalang COVID-19 na iyan.
 PAGSASANAY
Pang-angkop
_________________________ 4. Nagbigay ng ayuda
ang ating pamahalaan sa mga mahihirap
na mamamayan.
Pangatnig
_________________________ 4. Namatay si Mang
Isko ngunit ang kanyang prinsipyo ay
mananatiling buhay.
PANGKATANG GAWAIN
PANGKAT GAWAIN

1 - Manunulat Magbigay ng hindi baba sa limang(5)

pangungusap gamit ang pang-ugnay na
tinalakay.
2 - Mamamahayag Magsagawa ng isang pag-uulat sa naganap
na talakayan at gamitin ang mga pang-ugnay
na nabanggit.
3 – Aktor /Aktres Gumawa ng isang maikling pagsasadula na
napapaloob ang iba’t-ibang pang-ugnay.
4 – Mang-await Bumuo ng sariling awit o action song
tungkol sa mga retorikal na pang-ugnay.
PAGLALAHA
T
PAGTATAYA
PAGTATAYA
Panuto: Ilagay sa patlang ang tamang pang-angkop (- ng, -g, o na).
na bato na nakatayo pa sa Vigan.
1. May mga bahay _____
2. Ang Qatar ang isa sa pinakamayaman __ g bansa sa buong
mundo.
3. Limandaan ____g piso ang sinukli ng kahera.
na silid.
4. Si Nico ay takot pumasok sa madilim ____
ng kotse sa karera.
5. Nauuna ang pula_____
 PAGTATAYA
Tukuyin ang pang-ukol at pangatnig na ginamit sa pangungusap.
Bilugan ang tamang sagot.
6. May balita ka ba tungkol kay Rosa?
7. Ang patalastas ay ukol sa paglikas nila sa bayan
8. Bagaman mayaman ay nagawa niyang makisalamuha sa mga
simpleng tao.
9. Ayon kay tatay, mas mabuting hintayin natin ang tamang panahon.
10. Dahil sa sipag at tiyaga’y umunlad siya sa buhay.
Takdang Aralin: