IŞIK VE RENK KULLANIMI

ÖĞR. GÖR. DR. MURAT YILDIZ

 Işık bir çok hızlı hareket
eden enerjili taneciklerdir.
Yapılan pek çok bilimsel
çalışma sonrasında ışığın
uzayda hareket ettiği ve
elektromanyetik bir
varlığa sahip olduğu ifade
edilmektedir.
İnsan gözünün
algılayabildiği ışık
bölgesindeki ışıkların
dalga boyları, insan
saçının kalınlığının %1’i
kadardır.

IŞIK

Işık insanın evreni Yaşamın temel

algılaması ve yaşamını
devam ettirmesi adına kilit
bir işleve sahipken diğer
taraftan fiziki dünyada
renklerin oluşumuna da
etki etmektedir.
unsurlarından biri olarak
kabul edebileceğimiz
ışık, sanatta ve özellikle
de fotoğraf sanatında da
varoluş ile ilgili bir rol
oynamaktadır.
 • FOTOĞRAF MAKINELERI ISE GÖZ ILE IŞLEYIŞ
AÇISINDAN BENZERLIK GÖSTERIR.
• FOTOĞRAF MAKINELERINDE GÖZDE BULUNAN VE
IŞIĞIN ŞIDDETININ AYARLAYAN GÖZBEBEĞINE
BENZER BIR SISTEM YANI DIYAFRAM, IŞIĞI
IŞIK ODAKLAYAN GÖZ MERCEĞINE BENZEYEN LENS VE
GÖZDEKI RETINAYA BENZEYEN DUYARLI FILM
KULLANIMI YÜZEYI VEYA SENSÖRLER BULUNUR.
• FOTOĞRAF MAKINALARINDAKI TÜM BU TEMEL
DONANIM IŞIKLA ILGILIDIR VE BU NEDENLE
FOTOĞRAFIK GÖRÜNTÜNÜN TEKNIK OLARAK
ORTAYA ÇIKMASI IÇIN IŞIK EN ÖNEMLI
FAKTÖRDÜR.
 • FOTOĞRAFIN ORTAYA ÇIKMASI IÇIN
KULLANILAN TEKNIK AYDINLATMA, GÜN IŞIĞI
VE GÜN IŞIĞININ ETKILERINI TAKLIT EDEN
DIĞER IŞIK TÜRLERININ KULLANIMIDIR.
• GÖRÜNTÜNÜN OLUŞMASI IÇIN GEREKLI OLAN
TEKNIK AYDINLATMADA DIKKAT ÇEKILECEK
HUSUSLAR IŞIK KAYNAKLARI, IŞIĞIN ŞIDDETI,
TEKNIK KONTRAST, PARLAKLIK, IŞIĞIN KALITESI VE
AYDINLATM IŞIK YÖNÜDÜR.
• BU UNSURLARI DA FOTOĞRAFTAKI IÇERIKTEN
A BAĞIMSIZ DÜŞÜNMEMEK GEREKMEKTEDIR.
• HER NE KADAR IŞIĞIN TEKNIK VAR OLUŞU IÇIN
BU ÖZELLIKLERI KONTROL ETMEYE ÇALIŞSAK DA
BU DURUM DOĞRUDAN IÇERIKLE BAĞLANTILI
OLMAK ZORUNDADIR.
• GENEL ANLAMDA HIÇ BIR BIÇIMSEL ÖGE (IŞIK
DA DÂHIL) IÇERIKTEN BAĞIMSIZ OLAMAZ, ONU
ETKILER ONDAN ETKILENIR.
 • ORTAM IŞIĞI; GÜN IŞIĞI, TUNGSTEN EV AMPÜLLERI,
FLORESAN VE ATEŞ IŞIĞI OLARAK DÖRT SINIFTA
INCELENMEKTEDIR.
• GÜN IŞIĞI VEYA GÜNEŞ IŞIĞI BASKIN VE ANA
(ANAHTAR) IŞIK OLARAK KABUL EDILIR. GÜN
İÇERİSİNDE FARKLILIK GÖSTERİR.
• TUNGSTEN EV AMPULLERI YAYGIN KULLANILAN
ELEKTIRIKLI IŞIK TÜRÜDÜR VE FOTOĞRAFTA ANA
IŞIK KAYNAK OLARAK TERCIH EDILIRSE SICAK TONLAR
ÜRETIR.
KAYNAKLARI • FLORESAN IŞIK FOTOĞRAFIK GÖRÜNTÜ ÜZERINDE
DÜZELTILMESI ZOR BIR YEŞIL TONLAMA
YAPACAKTIR.
• ATEŞ IŞIĞI ÇIPLAK ALEVLERDEN GELIR VE IŞIK
YOĞUNLUĞU DÜŞÜK OLABILIR.
• UZUN POZLAMALARLA KIRMIZI TONLARI ILE GÜÇLÜ
ETKILER YAKALANABILIR.
• GÜNÜMÜZDE LED AYDINLATMANIN GELIŞMESI ILE
TUNGSTEN AMPULLER YERLERINI LED
AYDINLATMAYA BIRAKMAKTADIR.
 • IŞIĞIN YOĞUNLUĞU FOTOĞRAF ÇEKİMİMİ
ÖNEMLİ KONULARINDANDIR.
• IŞIK VE MESAFE ILE ILGILI OLARAK “TERS KARE
YASASI” KONUNUN ANLAŞILMASINI
KOLAYLAŞTIRACAKTIR.
IŞIĞIN • TERS KARE YASASI IŞIĞIN ARTIŞ VEYA
AZALIŞININ IŞIK KAYNAĞININ KONUYA OLAN
ŞIDDETI MESAFESININ DEĞIŞIMININ KARESI ILE TERS
ORANTILI OLMASINI ANLATIR.
• YANSIYAN IŞIK ÇEKİMİ ETKİLEYEN BİR DİĞER
NOKTADIR.
• YANSIYAN IŞIĞIN YOĞUNLUĞU IŞIK KAYNAĞI
SABIT KALSA BILE KONUNUN RENGI, DOKUSU
VE AÇISINA GÖRE DEĞIŞMEKTEDIR.
 • FOTOĞRAFÇILIKTA SIKÇA KULLANILAN
KONTRAST, FOTOĞRAF GÖRÜNTÜSÜNÜN VEYA
NESNELERIN EN AÇIK VE EN KOYU TONLARININ
FARKINI ANLATMAKTADIR.
• YÜKSEK KONTRASTLI BIR FOTOĞRAF
DENILDIĞINDE, KOYU TONLARIN VE PARLAK
TONLARIN GÖRÜNTÜ IÇINDE ORTA TONLARA
KONTRAST HAKIM OLDUĞU ANLAŞILMALIDIR.
• DÜŞÜK KONTRASTLI BIR GÖRÜNTÜ ISE ORTA
TONLARIN GÖRÜNTÜYE HAKIM OLDUĞU BIR
GÖRÜNTÜDÜR.
• SIYAH-BEYAZ FOTOĞRAFLARDA, KONTRAST
KOMPOZISYONUN EN KARANLIK VE EN HAFIF
ALANLARI ARASINDAKI FARKLA
OLUŞTURULURKEN RENKLI FOTOĞRAFLARDA HEM
IŞIK HEM DE RENK UNSURU BIR ARADA IŞLER.
 • FOTOĞRAFTA PARLAKLIK UNSURUNU IŞIĞIN
MIKTARI BELIRLER.
• FOTOĞRAFTA KULLANILAN IŞIĞIN MIKTARININ
DÜŞÜK OLMASI DURUMUNDA NESNELERIN
HATLARININ BELIRSIZLEŞTIĞI GÖZLEMLENIR.

PARLAKLIK • DÜŞÜK MIKTARDA KULLANILAN IŞIK

NESNELERIN ÜZERINDE KARANLIK BÖLGELERE
NEDEN OLACAĞI IÇIN DERINLIK ALGISINI
GÜÇLENDIRECEKTIR.
• IŞIĞIN MIKTARININ ARTIRILMASI ILE GÜÇLÜ
YANSIMALAR VE PARLAMALAR ORTAYA
ÇIKARAK NESNENİN ALGILANMASINI
ZORLAŞTIRACAKTIR.
 • TEK BIR NOKTADAN, GÜNEŞ VEYA FLAŞ GIBI
KAYNAKLARDAN GELEN IŞIK “SERT IŞIK” OLARAK
TANIMLANIR.
• SERT IŞIĞIN OLUŞTURDUĞU GÖLGELERİN TAMAMEN
KARANLIK OLMASINI ENGELLEYEN YANSIMA
IŞIKLARINA İSE YUMUŞAK IŞIK ADI VERİLİR.
• BELİRLİ OBJELERE ODAKLANMAK İSTENDİĞİNDE SERT
IŞIK KULLANILIRKEN ÇEVRENİN GENELİ ÇEKİLMEK
IŞIĞIN İSTENİLDİĞİNDE YUMUŞAK IŞIK ÖNEM
KAZANACAKTIR.
KALITESI • SAHNE KULLANIMINDAN KONU ŞÖYLE
ÖRNEKLENDİRİLİR:
• FON MÜZİKLE DUYGUSAL MÜZİKLERDE TEK IŞIK SOLİSTE
VURURKEN HAREKETLİ VE ENSTÜRÜMANLARIN ÖNPLANDA
OLDUĞU MÜZİKLERDE BOL IŞIKLA GÖLGE OLUŞUMU
ENGELLENİR.
• BİR IŞIK KAYNAĞININ KALİTESİ, IŞIK KAYNAĞI VE
ÖZNE ARASINDA BELİRLİ MALZEMELER
YERLEŞTİRMEK SURETİYLE DAĞITILABİLİR VE
DEĞİŞTİRİLEBİLİR.
 • FOTOĞRAF ÇEKERKEN KULLANACAĞINIZ IŞIĞIN
KALİTESİ, İSTER SERT İSTER YUMUŞAK OLSUN,
YAYILMA (DİFÜZYON) VE YANSIMA (REFLECTİON)
İLE KALİTESİNİ DEĞİŞTİRİLEBİLİRSİNİZ.
• BİR IŞIK KAYNAĞININ KALİTESİ, IŞIK KAYNAĞI
VE ÖZNE ARASINDA BELİRLİ MALZEMELER
YERLEŞTİRMEK SURETİYLE DAĞITILABİLİR
IŞIĞIN (DİFÜZYON). SOFT BOXLAR VEYA ŞEMSİYELER BU
İŞLEMİ GERÇEKLEŞTİRMEK İÇİN
KALITESI KULLANILMAKTADIR.
• DİĞER TARAFTAN IŞIĞIN YÜZEYLERE DEĞİŞEN
DERECELERDE YANSIMASI DA IŞIĞIN KALİTESİNİ
YAPAY OLARAK KONTROL ETMEYE YARAR.
• YANSIYAN BU IŞIĞA “RÖFLE” IŞIK
DENİLMEKTEDİR.
• IŞIK, YÜZEYLERDEN DEĞİŞEN DERECELERDE
YANSIMAKTADIR. IŞIK EN İYİ GÜMÜŞ RENKTEN
YANSIR.
IŞIĞIN
KALITESI
BIR DIŞ ÇEKIMDE GÜNEŞ
IŞIĞINI YANSIMAK IÇIN
KULLANILAN REFLEKTÖR
VE YAPAY IŞIK
KAYNAĞINDAN GELEN
IŞIĞIN YAYILMASI IÇIN
KULLANILAN ŞEMSIYE
GÖSTERILMEKTEDIR.
 • IŞIĞIN YÖNÜ FOTOĞRAFLANACAK NESNELERIN
KAMERANIN KONUMUNA GÖRE NEREDEN
AYDINLATILDIĞI VE GÖLGELERIN NEREYE
DÜŞTÜĞÜ ÖNEMLİDİR.
• YÖNLERE GÖRE EN YAYGIN DÖRT IŞIK TÜRÜ, ÖN
AYDINLATMA DIĞER BIR IFADEYLE CEPHE
AYDINLATMASI, ARKA AYDINLATMA YANI TERS
YÖNLERE IŞIK, YAN AYDINLATMA VE TAVAN
AYDINLATMASIDIR.
GÖRE IŞIK • BUNLARINDA DIŞINDA BIR DE ÇOK SIK
KULLANIMI KULLANILMAYAN ALTTAN AYDINLATMADAN SÖZ
ETMEK MÜMKÜNDÜR.
• DOĞADA EN ILGINÇ VE DRAMATIK AYDINLATMA,
GÜN IÇINDE ERKEN VE GEÇ SAATLERDE
GERÇEKLEŞIR.
• STÜDYO FOTOĞRAFÇILIĞINDA ISE IŞIĞIN EN
ETKILI KULLANIMI FOTOĞRAFÇININ DOĞADAKI
IŞIĞI IYI GÖZLEMLEMESIYLE MÜMKÜN
OLACAKTIR.
 CEPHE
AYDINLATMASI
•FOTOĞRAFÇININ ARKASINA GÜNEŞİ
ALARAK YAPTIĞI ÇEKİMLERDE GÖLGELER
NESNELERİN ARKASINA DÜŞER VE
YÜZEYLER NİSPETEN EŞİT ŞEKİLDE
FOTOĞRAFA YANSIR.
•ÖN AYDINLATMA DA RENK DOYGUNLUĞU
ARTAR VE AYRINTILAR DAHA GÖRÜLÜR
HÂLE GELİR.
•GÖLGELERİN YOKLUĞU, DOKU VE FORM
İÇİN DEZAVANTAJDIR (ÜÇ BOYUT HİSSİ
AZALIR).
•DİĞER BİR DEZAVANTAJ İSE MODELLİ
ÇEKİMLERLERDE MODELLERİN DİREK
GÖZLERİNE GELEN IŞIK İSTENİLEN
ÇEKİMİN OLUŞMASI ADINA BİR
ENGELDİR.
 TERS IŞIK
•ARKA AYDINLATMADA IŞIK KONUYA
ARKADAN VURUR.
•TERS IŞIK OLARAK DA IFADE
EDILEBILECEK BU TÜR AYDINLATMADA
YÖNÜN YARATTIĞI SONUÇLAR
DRAMATIK ETKIYI ARTTIRMAKTADIR.
•ÖZELLIKLE GÜN DOĞUMU VE
GÜNBATIMINDA ÇEKILEN GÖRÜNTÜLER
ARKADAN AYDINLATMANIN HARIKA
ÖRNEKLERI OLARAK KABUL GÖRÜR.
•TERS IŞIKTA KONUYU DOĞRUDAN
AYDINLATAN BIR IŞIĞIN OLMAMASI,
FORMUN VE RENGIN KAYBOLMASINA
NEDEN OLMAKTADIR.
PROFİL AYDINLATMA
•YAN AYDINLATMA ISMINDEN DE ANLAŞILACAĞI ÜZERE
NESNELERIN YAN TARAFLARINDAN (AÇILI) GELEN IŞIĞI
TANIMLAMAKTADIR.
•KONUNUN BAZI ALANLARI IYI AYDINLATILIR VE RENK
DOYGUNLUĞU YÜKSEKTIR. BAZI ALANLAR ISE GÖLGEDE KALIR VE
DETAYLAR ILE RENKLER KAYBOLUR.
•FOTOĞRAFÇININ VEYA FOTOĞRAFI ÇEKILEN NESNENIN YÖNÜNÜ
DEĞIŞTIRMEK IŞIĞIN AÇISINI BÜYÜK ÖLÇÜDE DEĞIŞTIRIR.
•YAN IŞIĞIN DRAMATIK ETKISI DE OLDUÇA GÜÇLÜDÜR. ANCAK
KULLANIMI DA AYNI ORANDA DIKKAT VE USTALIK ISTER.
•YAN IŞIKLA GÜÇLÜ DUYGULAR YAKALAYABİLECEĞİNİZ GİBİ
ÖZELLİKLE PORTRE ÇEKİMLERİNDE İNSANLARIN GÖRÜNTÜSÜNÜ
BOZABİLİR ÖRNEĞİN GÜZEL BİR KADINI ÇİRKİNLEŞTİREBİLİRSİNİZ.
 YUKARIDAN
AYDINLATMA
•TAVAN AYDINLATMASINDA IŞIK
DOĞRUDAN KONUNUN
ÜZERINDEDIR.
•GÖLGELER NESNELERIN ŞEKLINI
TANIMLADIĞI IÇIN, BU DÜZ
IŞIKLANDIRMA KENDI BAŞINA
ÇOĞU ZAMAN ISTENILEN
SONUÇLARI VERMEZ.
•IŞIK KAYNAĞININ DOĞRUDAN
TAVANDAN GELMEDIĞINI
ANLAMANIN EN HIZLI YOLU, YERE
VE GÖLGELERE BAKMAKTIR.
•GÖLGELER GERÇEKTEN KÜÇÜKSE
IŞIK KAYNAĞI ÜSTÜNÜZDEDIR.
 • FOTOĞRAFTA IŞIK GÖRÜNTÜNÜN TEKNIK
OLARAK VAR OLUŞUNDAN DAHA FAZLASIDIR.
• IŞIK ILE IÇERIK VE DUYGU ARASINDA
DOĞRUDAN BIR BAĞLANTI SÖZ KONUSUDUR.
• GÖRÜNTÜNÜN BIÇIM VE IÇERIK BAĞLAMINDA
IŞIĞIN KULLANIMINA BAĞLI OLMASI DURUMU
IŞIK VE ILK OLARAK RESIM SANATINDA KARŞIMIZA ÇIKAR.
• RESSAMLAR ÖZELLIKLE RÖNESANS SONRASINDA
DRAMATIK KOMPOZISYON VE DESEN GIBI RESMIN TEMEL
ÖGELERININ YANINA IŞIĞIN GÜCÜNÜ DE
ETKI EKLEMIŞLERDIR.
• RESIM SANATI ETKISINDE FOTOĞRAFÇILARIN
STANDART BIR AYDINLATMANIN ÖTESINE
GEÇEREK SIKÇA “RESIMSEL” IŞIĞI
KULLANDIKLARINI GÖRMEKTEYIZ.
• TEMATIK VE PSIKOLOJIK ETKILER YARATAN
RESIMSEL IŞIK ISE DRAMATIK IŞIĞA KARŞILIK
GELMEKTEDIR.
 CHIAROSCURO
(IŞIK VE GÖLGE)
•KELIME ANLAMI AÇIK/KOYU
DEMEKTIR.
•IŞIK ILE YÜKSEK KONTRASTLAR
OLUŞTURULUR VE VURGULANMAK
ISTENEN NESNE VEYA
FIGÜRLER AÇILI BIR IŞIKLA
ORTAYA ÇIKAR.
• GÖLGELERDEKI DETAYLAR
KAYBOLMUŞTUR VE SANATÇI SERT
YAN IŞIĞIN GÜCÜNÜ KULLANIR.
•DRAMATİK ETKİSİ GÜÇLÜDÜR.
•FOTOĞRAFA KASVET VE GİZEM
ETKİSİ KATAR.
YUMUŞAK IŞIK
•RESIMSEL IŞIK TÜRÜ OLARAK YUMUŞAK IŞIKTA IŞIĞIN
ŞIDDETI AZDIR VE KALITESI YUMUŞAKTIR.
•KONTRAST ETKI DÜŞÜKTÜR VE GÖLGELERDEKI DETAYLAR DA
GÖRÜLÜR.
•RAFFAELLO BU IŞIĞI KULLANAN TIPIK SANATÇILARDANDIR.
•FOTOĞRAÇI DAHA SOĞUK BIR ETKI YARATMAK IÇIN BU IŞIĞI
KULLANABILIR.
•DIĞER BIR IFADE ILE IŞIK BU TÜR BIR AYDINLATMADA KONU
ÜZERINDE BELIRLEYICI BIR VURGU UNSURU DEĞILDIR.
•CHIAROSCURO OLARAK BILINEN DRAMATIK IŞIKLANDIRMA, IKI
BOYUTLU GÖRÜNTÜLERDE AYDINLIK VE KARANLIK DEĞERLERIN
KARŞIT TONLARINI VURGULARKEN, YUMUŞAK AYDINLATMA BU
FARKLILIKLARI EN AZA INDIRIR.
•İÇ MEKÂNDA ÖZELLIKLE DOLGU IŞIĞI VE YAYILMA TEKNIKLERI
KULLANILARAK GERÇEKLEŞTIRILEBILIR.
•DIŞ MEKÂNDA ISE KONU DOĞRUDAN SERT IŞIĞA MARUZ
KALMAZ VE GENELLIKLE GÖLGE ÜZERINE MEKANDAN YANSIYAN
IŞIK ILE OLUŞTURULUR.
 BOYASAL IŞIK
•BIRDEN ÇOK IŞIK KAYNAĞI BULUNUR.
REMBRANDT’IN ISMIYLE ANILAN BOYASAL
IŞIKTA,IŞIK KONUNUN FARKLI
YERLERINDE VE ISTENEN ŞIDDETTE
KULLANILABILIR.
•FOTOĞRAFIN GENELINDE IŞIK- GÖLGE
ARASINDA AŞIRI SERTLIĞE DAYANMAYAN
BIR ILIŞKI SÖZ KONUSUDUR.
•CARAVAGİO IŞIĞINA KIYASLA DAHA
YUMUŞAK BİR AYDINLATMA TERCİH
EDİLDİĞİ İÇİN KONTRAST ETKİ DE DAHA
DÜŞÜKTÜR VE GÖLGELERDEKİ DETAYLAR
ORTAYA ÇIKAR.
•PORTRE FOTOĞRAFÇILIĞINDA ISE
REMBRANDT IŞIĞI 45 DERECE SOLDAN
GELEN BIR ANA IŞIK ILE TAM ZIDDINDAN
GELEN VE ANA IŞIK ILE OLUŞAN SERTLIĞI
ORTADAN KALDIRACAK BIR BAŞKA IŞIK
KAYNAĞININ VARLIĞI ILE MÜMKÜN OLUR.
 GÜNIŞIĞI VE GÖLGE
•GÜNEŞ IŞIĞININ TARIHE, GÜNÜN SAATINE, HAVA
KOŞULLARINA VE BAKIŞ AÇISINA GÖRE DEĞIŞMESI
DURUMU DRAMATIK BIR ETKI YARATMAK IÇIN ONU
ELVERIŞLI BIR HÂLE GETIRIR.
•IŞIĞIN FOTOĞRAFTAKI DRAMATIK ETKISI IŞIK VE
GÖLGENIN MÜCADELESI OLARAK DA OKUNABILIR.
•LEONARDO DA VINCI’NIN BAĞLI VE DÜŞEN
(ATILI) GÖLGE OLARAK GÖLGELERİ İKİYE
AYIRMIŞTIR.
•BAĞLI GÖLGE BIR NESNENIN AYDINLATILDIĞI IŞIK
KAYNAĞININ YÖNÜYLE BAĞLANTILI OLARAK
NESNENIN KARANLIK KALAN BÖLÜMÜNÜ ANLATIR.
•DÜŞEN GÖLGE ISE NESNENIN MEKANDA BIR BAŞKA
NESNEYE YA DA YÜZEYE DÜŞMESIYLE OLUŞUR.
RENK
•GÜNEŞTEN GELEN BEYAZ IŞIĞI NESNELERİN BİR KISMINI
YANSITMASIYLA RENKLER OLUŞUR. BÜTÜN IŞIĞI YANSITAN
RENKLER BEYAZ, HİÇBİR IŞIĞI YANSITMAYAN RENKLER İSE
SİYAH GÖZÜKÜR.
•MOR, KIRMIZI VE YEŞİL IŞIKSAL ANARENKLERDİR VE BU ÜÇ
IŞIĞIN KARIŞIMI BEYAZ IŞIĞI VERİR. DİĞER RENKLERİN
TAMAMI BU ARA RENKLERİN KARIŞIMI İLE VERİLİR.
•RENK KONUSUNUN DAHA IYI ANLAŞILABILMESI IÇIN BIR
RENK ÇEMBERINE IHTIYAÇ DUYULMAKTADIR.
•RENK ÇEMBERINE BAKARAK KARŞIT RENKLERI, RENKLER
ARASI UYUM VE UYUMSUZLUĞU ANLAMAK MÜMKÜNDÜR.
•RENK ÇEMBERINDE YANYANA OLAN RENKLER BIRBIRLERIYLE
UYUMLU OLARAK NITELENDIRILIRKEN BIRBIRLERININ
KARŞISINDA OLAN RENKLER ISE UYUMSUZ RENKLER OLARAK
IFADE EDILMEKTEDIR.
 • NESNELER ARASI ISI FARKLILIĞI BEYAZ
RENKLERİ GERÇEK TONLARINDA KULLANMAYI
ENGELLEMEKTEDİR.
• FARKLI RENK SICAKLIKLARINDA GERÇEK BEYAZI
YAKALAYABİLMEK İÇİN DİJİTAL FOTOĞRAF
MAKİNELERİNDE “WHİTE BALANCE” YA DA DİĞER
BEYAZ DENGESİ İFADEYLE “BEYAZ DENGESİ” AYARLARI
BULUNMAKTADIR.
• FOTOĞRAFÇI MAKİNESİNİN BEYAZ AYARLARINI
DÜZGÜN YAPMAZSA FOTOĞRAFTAKİ RENKLERDE
SAPMALAR OLMAKTADIR.
• İÇİNDE BULUNDUĞUNUZ ORTAMDAKİ IŞIĞIN
SICAKLIĞI İLE BEYAZ AYARLARININ
UYUŞMAMASI BU DURUMUN TEMEL NEDENİDİR.
 • AWB: OTOMATİK OLARAK 4.000 VE 8.000 KELVİN ARASINDAKİ
UYGUN DEĞERİ BELİRLER VE BEYAZI DÜZELTMEYE ÇALIŞIR.

• GÜN IŞIĞI MODU: 5500 KELVİN DEĞERİNİ UYGULAR. FAKAT

GÜNÜN FARKLI SAATLERİNDE IŞIĞIN ISISI DEĞİŞTİĞİ İÇİN
FOTOĞRAFLARDA KİMİ ZAMAN ÇOK SICAK ALTIN RENGİ BİR
TONLAMA OLABİLİR. BU DURUM İSTENMİYORSA GÜN IŞIĞI
MODU HATALI BİR TERCİH OLACAKTIR.

• GÖLGE MODU: 8000 KELVİN İLE FOTOĞRAFLARA SICAK BİR

BEYAZ DENGESİ GÖRÜNTÜ KATACAKTIR.

• BULUTLU GÖKYÜZÜ MODU: 6000 KELVİNLİK BİR DEĞERLE

AYARLAMA YAPAR. GÖLGE MODUNA GÖRE AZ DA OLSA
FOTOĞRAFLARINIZA SICAK BİR ETKİ KATACAKTIR.

• FLÜORASAN IŞIK MODU: BU IŞIK TÜRÜ YEŞİL DALGA

BOYUNDADIR. BU MOD İLE YEŞİL TONUN BASKINLIĞI
KIRILACAKTIR.

• TUNGSTEN IŞIK MODU: 3200 KELVİN DEĞERİNİ VERİR. TUNGSTEN

VE EV İÇİNDE KULLANILAN AMPÜLLERİN SICAK ETKİSİNİ KIRMAK
VE SOĞUK BİR ETKİ YARATMAK İÇİN TERCİH EDİLEBİLİR.
 • AWB: OTOMATİK OLARAK 4.000 VE 8.000 KELVİN ARASINDAKİ UYGUN DEĞERİ
BELİRLER VE BEYAZI DÜZELTMEYE ÇALIŞIR.

• GÜN IŞIĞI MODU: 5500 KELVİN DEĞERİNİ UYGULAR. FAKAT GÜNÜN FARKLI
SAATLERİNDE IŞIĞIN ISISI DEĞİŞTİĞİ İÇİN FOTOĞRAFLARDA KİMİ ZAMAN
ÇOK SICAK ALTIN RENGİ BİR TONLAMA OLABİLİR

BEYAZ DENGESİ • FLAŞ IŞIĞI MODU: FLAŞLI ÇEKİMLERDE BEYAZ DENGESİNİ SAĞLAMAK İÇİN BU
MOD TERCİH EDİLMELİDİR. 5500 KELVİN DEĞERİ VERİR.

• GÖLGE MODU: 8000 KELVİN İLE FOTOĞRAFLARA SICAK BİR GÖRÜNTÜ

KATACAKTIR.

• BULUTLU GÖKYÜZÜ MODU: 6000 KELVİNLİK BİR DEĞERLE AYARLAMA YAPAR.

GÖLGE MODUNA GÖRE AZ DA OLSA FOTOĞRAFLARINIZA SICAK BİR ETKİ
KATACAKTIR.

• FLÜORASAN IŞIK MODU: BU IŞIK TÜRÜ YEŞİL DALGA BOYUNDADIR. BU MOD

İLE YEŞİL TONUN BASKINLIĞI KIRILACAKTIR.

• TUNGSTEN IŞIK MODU: 3200 KELVİN DEĞERİNİ VERİR. TUNGSTEN VE EV İÇİNDE

KULLANILAN AMPÜLLERİN SICAK ETKİSİNİ KIRMAK VE SOĞUK BİR ETKİ
YARATMAK İÇİN TERCİH EDİLEBİLİR.

• MANUEL MOD: PEK ÇOK DSLR FOTOĞRAF MAKİNESİNDE BU MOD

BULUNMAKTADIR. MANUEL MOD İLE FOTOĞRAFÇI KENDİ İSTEDİĞİ KELVİN
 • RENKLERIN INSANLARIN RUH HÂLLERINI ETKILEMESI
NEDENIYLE FOTOĞRAFIK DÜZENLEMELERDE FOTOĞRAFÇI
IÇIN OLDUKÇA ZENGIN FIRSATLAR SUNDUĞU
BILINMEKTEDIR.
• YÜKSEK ENERJILI RENKLERDE SICAK BIR GÖRÜNTÜ, DÜŞÜK
ENERJILI RENKLERDE ISE SOĞUK BIR GÖRÜNTÜ VEYA
BUNLARIN BIRLIKTE KULLANIMLARI MÜMKÜNDÜR.
• GÖZE HOŞ GELME BAĞLAMINDA ELE ALINAN UYUM
RENK ANTİK YUNANDA İKİ TEMEL GURUPTA İNCELENMİŞTİR.
• BU GURUPLARDAN İLKİ KONTRAST RENKLERİN YANİ RENK
DÜZENLEME ÇEMBERİNDE BİRBİLERİNİN TAM KARŞISINDA OLAN ZIT
RENKLERİN UYUMLU KULLANIMIDIR.
SI • DİĞERİ İSE RENK ÇEMBERİNDE YAN YANA OLAN RENK VE
BU RENKLERİN TONLARININ UYUMUDUR.
• RENKLER İLE ETKİLERİNİ ŞU ŞEKİLDE ÖZETLEYEBİLİRİZ:
• BIR RENGIN ALGISI YANINDAKI DIĞER AÇIK, KOYU RENKLER
ISE BEYAZIN YANINDA DAHA KOYU ALGILANIR.
• KOYU TONLAR ZIT RENK OLMAYAN KOYU ZEMINLERDE ZAYIF
GÖRÜNÜRLER. AÇIK RENKLER IÇINDE AYNI DURUM GEÇERLIDIR.
• AÇIK RENKLER KOYU BIR ZIT RENKLE GÜÇLÜ BIR
KONTRAST OLUŞTURUR.
KONTRAST • KONTRAST RENKLERIN FOTOĞRAFTA BIRLIKTE
KULLANILMASI HER IKI RENGIN DE TEK
(ZIT) RENK BAŞLARINA ALGILANIŞLARINI AŞMAKTA VE
BU RENKLERIN DAHA FAZLA ORTAYA
KULLANIMI ÇIKMASINA, BELIRGINLEŞMESINE VE BIR ÇEŞIT
VURGU UNSURUNA
KONTRAST (ZIT) RENK KULLANIMI
•KONTRAST RENKLERIN FOTOĞRAFTA BIRLIKTE KULLANILMASI HER IKI
RENGIN DE TEK BAŞLARINA ALGILANIŞLARINI AŞMAKTA VE BU
RENKLERIN DAHA FAZLA ORTAYA ÇIKMASINA, BELIRGINLEŞMESINE VE
BIR ÇEŞIT VURGU UNSURUNA BELIRGINLEŞMESINE VE BIR ÇEŞIT
VURGU UNSURUNA DÖNÜŞMESINE NEDEN OLMAKTADIR.

•KONTRAST RENKLERIN YARATACAĞI ETKIYI EVRENDE HER ŞEYIN ZITTI

ILE VAR OLDUĞUNU SAVUNAN DIYALEKTIK DÜŞÜNCEYE
DAYANDIRDIĞIMIZDA ZIT RENKLERIN BIR ARADALIĞI VE ETKISI DAHA
IYI ANLAŞILACAKTIR.

• EŞIT BÜYÜKLÜKTE KULLANILAN ZIT RENKLER RAHATSIZ EDICI VE

UYUMSUZ GÖRÜNMEKTEDIR. FOTOĞRAÇILAR BU NEDENLE ZIT
RENKLERI KULLANIRKEN GENEL OLARAK ZIT RENKLERDEN BIRISINI
GENEL KOMPOZISYONDA DAHA BÜYÜK VEYA YOĞUN DIĞERINI ISE
DAHA PASIF OLARAK KULLANMAKTADIRLAR.
 RENK UYUMU
•RENKLERIN BIRBIRLERI ILE
UYUMLARI HAKKINDA ÜÇ TEMEL
RENK UYUMUNDAN SÖZ EDEBILIRIZ.
•BUNLARDAN ILKI “TEK RENK
UYUMU” DUR VE AYNI RENK
ÖZÜNDEKI TONLARIN UYUMUNU
ANLATMAKTADIR.
• İKINCISI “BENZER RENKLERIN
UYUMU”DUR VE RENK ÇEMBERINDE
BIRBIRINE YAKIN OLAN FARKLI
ÖZLERE SAHIP RENKLERIN
UYUMUNU IŞARET EDER.
• SONUNCUSU ISE ‘ÜÇLÜ UYUM’
ADINI ALMIŞTIR VE ÇEMBERDE EŞIT
UZAKLIKTAKI ÜÇLÜ RENK
GRUPLARININ UYUMU OLARAK
IFADE EDILIR.
RENK VURGUSU
•RENK VURGUSU ÖZEL BIR
RENK KONTRASTI OLARAK
KABUL EDILMEKTEDIR VE
NESNENIN RENGININ
VURGULANMASI ILE ONUN
KONU IÇINDE
BELIRGINLEŞMESINI SAĞLAR.
•ÇEKİLEN FOTOĞRAFLARDA
İFADEYİ GÜÇLENDİRMEK İÇİN
FOTOĞRAFÇILARIN KİMİ
ZAMAN “HAKİM RENK”
UNSURUNU DA TERCİH
ETTİKLERİ GÖRÜLMEKTEDİR.
•HAKİM RENK, BİR RENK VE BU
RENGİN TONLARIN
FOTOĞRAFIN TÜMÜNDE YER
ALMASI İLE İLGİLİDİR.
 • RENKLER ARASINDAKI UYUM KADAR UYUŞMAZLIK DA
FOTOĞRAFÇININ ÖNEMSEMESI GEREKEN HUSUSLAR
ARASINDADIR.

• BIRBIRLERINE RENK ÇEMBERINDE YAKIN OLAN IKI

RENK BIR ARADA KULLANILDIKLARINDA RENKLERDEN
BIRISI KENDISINE KONTRAST OLAN RENGI BITIŞIK
RENK RENGE VERIR. ÖRNEĞİN YEŞİLİN YANINDA YER ALAN
BİR SARI YEŞİL RENGE MOR RENK VEREREK ONU
UYUMSUZLUĞ KİRLETİR.

U • FOTOĞRAFÇILARIN RENK KONUSUNDA DIKKAT

ETMELERI GEREKEN HUSUSLARDAN BIRI DE RENK
BINDIRMESIDIR.

• FARKLI RENKLERIN MEKÂNIN DERINLIĞINDE ÜST

ÜSTE KULLANILMASI PERSPEKTIFI GÜÇLENDIRIRKEN
DERINLIKTE AYNI RENGIN TEKRAR ETMESI
PERSPEKTIFI ORTADAN KALDIRMAKTA VE BIR TÜR GÖZ
YANILGISINA DÖNÜŞMEKTEDIR.
 • RESIMSEL RENK: TABLO GIBI
RENKLENDIRMEYI ANIMSATIR, RESIMSEL
KOMPOZISYONU DA IÇERIR.
• TARIHSEL RENK: BIR DÖNEMIN RENKLI
ATMOSFERINI YARATMAYI AMAÇLAR. BU DURUM
GENELLIKLE RENKLI BASKININ ORTAYA
RENK ÇIKTIĞI DÖNEMLERDE FOTOĞRAFIN GENEL
TONLAMASININ BELLI DÖNEMLERI YANSITTIĞI
KULLANIMI DÜŞÜNCESINDEN ORTAYA ÇIKAR.

TEKNİKLERİ • SEMBOLIK RENK: SEMBOLIK RENKLER

KÜLTÜRLE VE DILLE DOĞRUDAN ILGILIDIR. PEK
ÇOK KÜLTÜRDE YEŞILIN ÜMIT VE KIRMIZININ
IHTIRASIN SEMBOLÜ OLDUĞU
DÜŞÜNÜLMEKTEDIR.
• PSIKOLOJIK RENK: SOĞUK RENKLER ILE SICAK
RENKLERIN AYRI AYRI PSIKOLOJIK ETKILER
YARATTIĞI TEORISINE DAYANMAKTADIR
 • BAZI RENKLERIN YARATACAĞI PSIKOLOJIK ETKI
ILE ILGILI GÜÇLÜ ORTAK KANAATLER
BULUNAKTADIR.
• KIRMIZI RENGIN SINIRLERI GERDIĞI, MAVI
RENGIN ISE TAM TERSI DINLENDIRICI BIR
ETKISI OLDUĞU KABUL GÖRMEKTEDIR.
RENK VE • MOR RENGIN MELANKOLIK BIR DUYGU
PSIKOLOJI YARATACAĞI, KARAMSARLIĞI YÜKSELTECEĞI,
SARI RENGIN NEŞE VERECEĞI, YEŞILIN
ENERJI VERECEĞI ILE ILGILI GENEL IFADELERE
KAYNAKLARDA RASTLAMAK MÜMKÜNDÜR.
• RENKLERIN BOYUT, GEOMETRI VE BIRBIRLERI
ILE İLİŞKİLERİ DÜŞÜNÜLDÜĞÜNDE SON DERECE
KARMAŞIK BİR PSİKOLOJİK ETKİDEN SÖZ
EDİLEBİLİR.
 • DIJITAL OLARAK ÜRETILEN GÖRÜNTÜLERDE FOTOĞRAFÇININ
YARATACAĞI ANLAM VE DUYGUYU GÜÇLENDIRMEK IÇIN PEK ÇOK
MÜDAHALEYI YAPMAYA OLANAK VEREN BILGISAYAR YAZILIMLARI
GÜNÜMÜZDE VAZGEÇILMEZ HALE GELMIŞTIR.

• DSLR FOTOĞRAF MAKINELERI GÖRÜNTÜLERI JPEG VEYA RAW

FORMATLARINDA KAYDEDEBILME KABILIYETINE SAHIPTIR.

DİJİTAL ORTAMDA • JPEG FORMATI DAHA AZ YER KAPLAYAN VE SIKIŞTIRILMIŞ BIR

FORMAT OLDUĞU IÇIN GÖRÜNTÜLERDE ÖNEMLI DÜZEYDE VERI
KAYBI SÖZ KONUSUDUR.
IŞIK VE RENK
DÜZENLEMESİ • RAW SIKIŞTIRILMAMIŞ BIR FORMATTIR. RAW DOSYALARI
HEM FOTOĞRAF MAKINENIZIN HAFIZA KARTINDA HEM DE
BILGISAYARINIZIN DEPOLAMA ALANLARINDA DAHA FAZLA YER
KAPLAR VE HER ZAMAN IŞLENMESI GEREKIR. BİR “DİJİTAL
NEGATİF” OLARAK TANIMLANABİLİR.

• RAW FORMATINDA ÜRETILEN FOTOĞRAFLARIN IŞLENMESI

NOKTASINDA GEREK WINDOWS GEREKSE MACOS IŞLETIM
SISTEMLERI ILE ÇALIŞAN BILGISAYARLARDA GENELLIKLE
FOTOĞRAFÇILAR ADOBE PHOTOSHOP, ADOBE LIGHTROOOM VE
BAZI FOTOĞRAF MAKINELERININ KENDI YAZILIMLARINI
KULLANMAKTADIR.