Lëvizja e lirë e mallrave

Gur themeli i
tregut të
brendshëm

Eliminon
pengesat për
lëvizjen e
mallrave
intra-BE
 Pengesat

Pengesat private Pengesat publike

Krijuar nga ndërmarjet Pengesat fiskale

Pengesat
jo-fiskale
Legjislacioni i Legjislacioni për
konkurrencës tatimet Të paharmonizuar

Harmonizim Nenet 34-36 TFBE

Neni 34 TFBE

• “Kufizimet sasiore për importet dhe çdo masë

me efekt të njëjtë janë të ndaluara midis
vendeve anëtare”
• Dispozita të ngjashme për eksportet - Neni 35
• Aplikohen për sektorët e paharmonizuar dhe për
sektorët që nuk mbulohen nga dispozita
specifike (p.sh. tatimet)
Neni 34 TFBE

• “ Effekt i drejtpërdrejtë” i Nenit 34

• Juridiksion detyrues i Gjykatës DBE
• Vendime paraprake (Neni 267 TFBE)
• Procedurat e shkeljes kundër vendeve
anëtare (Nenet 258-260 TFBE)
Përjashtimet – Neni 36 TFBE
“Dispozitat e neneve 34 dhe 35 nuk pengojnë ndalimet
ose kufizimet mbi importet, eksportet ose mallrat në
regjim tranzitor, të arsyetuara me moralin publik,
politikën publike ose sigurinë publike; mbrojtjen
e shëndetit dhe jetës së njerëzve, kafshëve ose
bimëve; mbrojtjen e thesareve kombëtare që kanë
vlerë artistike, historike ose arkeologjike; ose
mbrojtjen e pronësisë industriale dhe tregtare.
Megjithatë, ndalime ose kufizime të tilla nuk do të
përbëjnë një mjet për diskriminim arbitrar ose
kufizim të maskuar të tregtisë midis Shteteve
Anëtare.”
Aplikimi i Nenit 36 TFBE

• Morali Publik: Case 34/79 R v Henn and

Darby ; Case C-121/85 Conegate Ltd v
Commissioner of Customs and Exercise
• Shëndeti Publik: duhet të ketë një rrezik
real për shëndetin –Case C-40/82
Commission v UK
• Politikat Publike: vështirë të pranohen si
bazë e mjaftueshme – Case 231/83 Cullet v
Centre Leclerc
• Siguria Publike: Case 72/83, Campus Oil
Justifikimi i pengesave sipas Nenit
36 TFBE
• Barrën e provës e ka shteti që kërkon të përdorë
dispozitën
• Plus ‘testi i proporcionalitetit’; Case 72/83,
Campus Oil
“Neni [36], si një përjashtim nga një parim themelor
i Traktatit, duhet të interpretohet në mënyrë të
tillë që fushë-zbatimi i tij të mos shtrihet përtej
asaj që është e domosdoshme për mbrojtjen e
interesave që kërkohet të garantohen dhe masat e
marra mbi bazën e këtij neni të mos krijojnë
pengesa që në shpërpjesëtim me këto objektiva”
 Parimi i Njohjes së Ndërsjelltë

• Cassis de Dijon PJESA I: “nuk ka asnjë

arsye të vlefshme për të cilën një produkt
i prodhuar dhe i tregtuar sipas ligjit në një
vend anëtar, …të mos lejohet në një vend
tjetër anëtar”
 Cassis de Dijon PJESA II
• “Pengesat që dalin nga ndryshimet midis
legjislacioneve të vendeve anëtare mbi
tregtimin e produkteve, duhet të pranohen
për aq sa këto dispozita mund të njihen si të
domosdoshme për të plotësuar kërkesa të
detyrueshme që lidhen në veçanti me…
mbrojtjen e konsumatorit, shëndetit publik
…”

• Dhe të mos jenë diskriminuese (case C

320/86 Commission v Denmark))
 Parimi i njohjes së ndërsjelltë

PRA:
Kufizimet e importeve nga një vend anëtar janë të
mundura, vetëm kur mund të justifikohen me
arsyet e Nenit 36 apo me kërkesat e
detyrueshme të njohura nga Gjykata DBE.
POR:
Nëse një produkt ofron një nivel të barazvlefshëm
mbrojtjeje të interesit legjitim në fjalë (Neni 36,
kërkesat e detyrueshme), atëherë vendi i importimit
duhet të lejojë hedhjen e produktit në tregun e tij =
parimi i njohjes së ndërsjelltë
Problemet me njohjen e ndërsjelltë
• Njohje e kufizuar
Normat e brendshme krijojnë përshtypjen që mbizotërojnë
gjthmn.
Merren të mirëqena nga bizneset dhe administratat.
Njohja e ndërsjelltë = parim i vendosur nga jurisprudenca
e GJDBE. Parim pak i njohur
• Jo siguri juridike per fushështrirjen dhe
barrën e provës
• Rrezik i mohimit të aksesit në tregun e një
vendi tjetër anëtar
Vështirë për bizneset të dijnë nëse, kur dhe si aplikohet
njohja e ndërsjelltë
• Mungesë dialogu midis autoriteteve dhe
operatorëve ekonomikë
 ↑ Rregullorja për njohjen e ndërsjelltë
N° 764/2008
• Njohja e ndërjelltë bëhet norma dhe mohimi i saj
– përjashtimi
• Përkufizim i të drejtave dhe detyrimeve:
• Barra e provës tek shteti i importimit
• Afate të ngushta për shtetin e importimit
(20 ditë pune)
• Pika kontakti për produkte në shtetet anëtare
• Listë e produkteve
• Detyrim për autoritetet kombëtare që të hyjnë në
dialog me operatorët ekonomikë dhe të ndjekin
procedurat që vendos Rregullorja
Metodat për eliminimin e pengesave
për lëvizjen e lirë të mallrave
• 1. Sektorët e • 2. Sektorët e
paharmonizuar harmonizuar
• Vazhdojnë të • Neni 114 TFBE
ekzistojnë norma të • Norma të përbaskëta
brendshme të për të gjithë BE
ndryshme nga nj-tj
• Aplikohen nenet 34-36 • ≈ 600
TFBE (njohje e direktiva/rregullore
ndërsjelltë)
• Notifikim i projekt-
• Mbulojnë ≈ 80% të
akteve të brendshme–
mallrave,
Direktiva
2015/1535:Justikimi; Shumicën e
Komentet për pengesat nga produkeve industriale 13
Kom., V.A. duhen reflektuar
Sektorët e harmonizuar –
“Qasja e Vjetër”
• Specifikime teknike të detajuara
• Autorizim për hedhje të treg, miratim paraprak
• p.sh.: automjetet, kimikatet, prodhimet
farmaceutike, ushqimet
• Kërkohen ndryshime të shpeshta të specifikimeve
teknike
• Mungesë fleksibiliteti
• Proces sh i gjatë miratimi në Këshill

14
 Harmonizimi- “Qasja e re”
 Vetëm KëRKESAT THELBëSORE në
direktiva

 ZGJIDHJET TEKNIKE (= specifikimet

teknike) zhvillohen nga specialistë
(standardizimi)

 Standardet e harmonizuara zhvillohen nga

CEN, CENELEC, me kërkesë të Komisionit
– publikohen në Gazetën Zyrt.

Internal market,
Industry,
Entrepreneurship
and SMEs
 Harmonizimi- “Qasja e re”
RREGULLLORJA 765/2008
• 1. Akreditimi

• 2. Mbikëqyrja e tregut
 1. AKREDITIMI
 Sistemi zyrtar i certifikimit të organizmave të vlerësimit të
konformitetit
 Këto organizma (kryesisht laboratorë) lëshojnë certifikatat
e konformitetit.

 Rregullorja: kërkesat për akreditim

 Kompetencë, profesionalizëm, pavarësi, integritet

 Një institucion i vetëm akreditimi për cdo

vend anëtar
 Kërkesat: pavarësi, paanësi, jo konflikt interesi
(psh jo i përfshirë në vlerësim konformiteti)

 Kuadër për bashkëpunim evropian

 EA (European Accreditation) ku anëtarësohen institucionet kombëtare
 Peer evaluation
 Notifikim i organizmave të certifikuar për vlerësim
konformiteti - listë
17
 Marka

Vendosja e ‘CE’ mbi një produkt dmth që prodhuesi

deklaron që produktit i është kryer një ekzaminim
(qoftë dhe nga prodhuesi vetë) dhe produkti është
në konformitet me kërkesat e legjislacionit
harmonizues të BE

Informacion për autoritete kombëtare, që të lejohet

importi (jo për konsumatorët)

↑ Ekzaminim: procedura përcaktohet në

legjislacionin e BE,
Por është përgjegjësi e prodhuesit
Internal market,
Industry,
Entrepreneurship
and SMEs
 Marka

 Kjo nuk dmth që autoritetet nuk bëjnë kontrolle

shtesë: në fakt produktet me CE i nënshtrohen
kontrolleve strikte nga autoritetet e mbikëqyrjes
së tregut

 CE ka vlerë vetëm nëse respektohen kërkesat e

legjislacionit të BE

 Vendet anëtare duhet të sigurojnë zbatimin e

këtyre kërkesave dhe të dënojnë abuzimin me CE

Internal market,
Industry,
Entrepreneurship
and SMEs
 2. MBIKËQYRJA E TREGUT
 Sistem për të kontrolluar që produktet e
hedhura në treg plotesojnë kërkesat
ligjore (shëndet, siguri, mjedis, etj.)

 Pra kontroll pas hedhjes së produktit në

treg nga operatori ekonomik

 ↑ Kërkesat ligjore = Normat e legjislacionit

të BE + të legjislaciont kombëtar (për
sektorët e paharmonizuar)

20
 Mbikëqyrje nga kush?

 Vendet anëtare përgjegjëse për zbatimin e

legjislacionit të BE:
 Një treg i vetëm, 27 autoritete të
mbikëqyrjes së tregut
 Bashkëpunim i tyre që sistemi të
funksionojë
 Kryesorja: duhen vendosur kritere të
përbashkëta për mbikëqyrjen e
tregut - Rregullorja:
 Detyrimet për mbikëqyrjen e tregut
nga autoritetet kombëtare 21
Detyrimet për mbikëqyrjen e tregut
nga autoritetet kombëtare
 Instrastrukturën e nevojshme, burimet dhe
kompetencat për mbikëqyrjen
 Programe të mbikëqyrjes së tregut
 Procedura ankimimi dhe monitorimi të
aksidenteve të produkteve
 Detyrime informimi: të informojnë Komisionin
dhe publikun mbi sistemin e mbikëqyrjes
 Kryerja e kontrollove:
 Kontrolle dokumentash fizike, laboratorike
 Pushtet për të kërkuar dokumentacion, hyrë në mjedise, marrë
kampione

22
Tregu i brendshëm i BE për produktet industriale

Sektorët e
Sektorët e harmonizuar (~ 80%) paharmonizuar
(~ 20%)

Qasja e vjetër Qasja e re Parimi i njohjes

së ndërsjelltë
(p.sh. Sektori i (p.sh. produktet
automjeteve) elektrike/ (p.sh. mobiljet)
elektronike,
lojërat, telekom)