CĐ CNTĐ

Bộ Môn Khung Gầm Ô Tô

Hệ Thống Treo
  :Khái niệm hệ thống treo trên ô tô
• Laø boä phaän bao goàm caùc phaàn töû ñaøn hoài, giaûm chaán, lieân keát vaø
daãn höôùng. Caùc boä phaän naøy noái baùnh xe vôùi caùc caàu vaø baùnh xe
oâtoâ, töøng boä phaän thöïc hieän nhieäm vuï sau ñaây :
• Boä phaän ñaøn hoài giaûm nheï taûi troïng ñoäng taùc duïng töø maët ñöôøng,
ñaûm baûo tính eâm dòu caàn thieát.
• Boä phaän giaûm chaán ñeå daäp taét caùc dao ñoäng cuûa phaàn ñöôïc treo cuûa
oâtoâ.
• Boä phaän daãn höôùng ñeå truyeàn löïc doïc vaø moâmen töø maët ñöôøng taùc
duïng leân caùc baùnh xe. Ñoäng hoïc cuûa boä phaän daãn höôùng xaùc ñònh tính
chaát dòch chuyeån töông ñoái giöõa baùnh xe vaø khung xe.
• Loáp laø thaønh phaàn ñaøn hoài thöïc hieän vieäc naâng ñôõ vaø truyeàn löïc cho
oâtoâ, ñaûm baûo cho baùnh xe tieáp xuùc toát vôùi maët ñöôøng vaø laøm giaûm
nheï taûi troïng ñoäng taùc duïng leân phaàn khoâng ñöôïc treo.
• Khaùi nieäm veà caùc thoâng soá töông ñöông: OÂtoâ laø moät heä dao ñoäng bao
goàm nhieàu boä phaän noái vôùi nhau. Moãi boä phaän coù khoái löôïng vaø caùc
thoâng soá ñaëc tröng rieâng cuûa noù. Boä phaän coù taùc duïng laøm giaûm chaán
ñoäng töø maët ñöôøng leân laø heä thoáng treo. Heä thoáng treo laø ñoái töôïng
chính khi nghieân cöùu dao ñoäng. Baûn thaân heä thoáng treo cuõng coù caùc
thoâng soá ñaëc tröng. Caùc thoâng soá cuûa heä thoáng treo luoân luoân ñi keøm
vôùi moät boä caùc thoâng soá khaùc cuûa oâtoââ nhö khoái löôïng ñöôïc treo, khoái
löôïng caùc phaàn töû khoâng ñöôïc treo, tyû leä phaân phoái khoái löôïng treân caùc
caàu … hình thaønh moät theå thoáng nhaát quyeát ñònh ñeán caùc chæ tieâu veà ñoä
eâm dòu, oån ñònh chuyeån ñoäng cuûa oâtoâ.
• Ñeå khaûo saùt dao ñoäng oâtoâ vaø tính toaùn noù, thoâng thöôøng ta phaûi moâ taû
oâtoââ baèng moät sô ñoà dao ñoäng töông ñöông, trong sô ñoà töông ñöông phaûi
coù ñaày ñuû caùc ñaïi löôïng chuû yeáu lieân quan ñeán dao ñoäng oâtoââ nhö:
 : Mô hình dao động trên ô tô

Mô hình dao động dọc ô tô

c) khi ô tô đang ở trạng thái cân bằng d )khi ô tô ở trạng thái nghiêng
Mô hình ô tô dao động ngang
 A) CÔNG DỤNG, PHÂN LOẠI ,YÊU CẦU
• I) Công Dụng:
Hệ thống treo dùng nối đàn hồi giữa khung hoặc vỏ ô tô với hệ thống
chuyển động.
Nhiệm vụ chủ yếu giảm va đập sinh ra trong khi ô tô chuyển động,
làm êm dịu khi qua các mặt đường gồ ghề không bằng phẳng
• II) Phân Loại:
* Theo Boä Phaän Höôùng Chia Ra:
Truï loø xo Daàm caàu Daàm caàu Nhíp
Baùnh xe

Heä thoáng treo ñoäc laäp Heä thoáng treo phuï thuoäc

Hình 1:Hệ thống treo phụ thuộc và độc lập

 : Hệ Thống Treo Phụ Thuộc
Hình 2. Heä thoáng treo loaïi Nhíp
söû duïng daàm caàu lieàn baèng theùp chöõ I.
1. Baùnh xe
2. Daàm caàu lieàn ñöïôc
cheá taïo baèng theùp chöõ I
3. Khung xe 4. Nhíp boä.

• Ñaëc tröng keát caáu cuûa heä thoáng treo phuï thuoäc laø daàm caàu cöùng lieân keát
giöõa hai baùnh xe. Khi oâtoâ chuyeån ñoäng toaøn boä cuïm truyeàn löïc caàu oâtoâ
ñaët trong daàm caàu.
• Treân oâtoâ caùc caàu bò ñoäng thöôøng daàm caàu ñöôïc cheá taïo baèng theùp
ñònh hình duøng ñeå lieân keát dòch chuyeån cuûa hai baùnh xe. Trong heä thoáng treo
phuï thuoäc caùc
• baùnh xe traùi vaø phaûi noái vôùi nhau baèng moät daàm caàu cöùng neân khi dòch
chuyeån baùnh xe naøy trong maët phaúng ngang thì baùnh xe coøn laïi cuõng dòch
  :Ưu nhược điểm hệ thống treo phụ thuộc
• Ưu điểm: Trong quaù trình chuyeån ñoäng, veát baùnh xe ñöôïc coá ñònh do vaäy ñoä
moøn loáp xe ít.
Khi chòu löïc beân (ly taâm, ñöôøng ngang, gioù beân) hai baùnh xe lieân keát cöùng laøm
haïn cheá hieän töôïng tröôït beân cuûa baùnh xe.
Coâng ngheä cheá taïo ñôn giaûn; soá löôïng caùc chi tieát ít; deã thaùo laép, söûa chöõa vaø
baûo döôõng; giaù thaønh thaáp.
Vôùi nhöõng öu ñieåm treân, heä thoáng treo phuï thuoäc thöôøng ñöôïc duøng chuû
yeátreân oâtoâ taûi, buyùt, duøng cho caàu sau cuûa oâtoâ con. Ñoái vôùi nhöõng oâtoâ coù
tính vieät daõ cao, vôùi toác ñoä khoâng lôùn laém thöôøng duøng heä thoáng treo phuï
thuoäc cho caû hai caàu tröôùc vaø caàu sau.
• Nhược điểm: Khoái löôïng phaàn khoâng ñöôïc treo (phaàn lieân keát baùnh xe) laø raát
lôùn, ñaëc bieät ôû treân caàu chuû ñoäng. Khi oâtoâ di chuyeån treân nhöõng con ñöôøng
khoâng baèng phaúng, taûi troïng sinh ra seõ gaây neân va ñaäp maïnh giöõa phaàn khoâng
ñöôïc treo vôùi phaàn ñöôïc treo, seõ laøm giaûm ñoä eâm dòu trong khi chuyeån ñoäng. Maët
khaùc, baùnh xe va ñaäp maïnh treân neàn ñöôøng laøm xaáu ñi söï tieáp xuùc caùc baùnh xe
vôùi maët ñöôøng.
Khoaûng khoâng gian phía döôùi saøn oâtoâ phaûi lôùn ñeå ñuû baûo ñaûm cho daàm
caàu thay ñoåi vò trí, cho neân chieàu cao troïng taâm cuûa oâtoâ seõ lôùn vaø seõ laøm
giaûm ñi theå tích chöùa haøng hoùa sau oâtoâ.
Söï noái cöùng giöõa hai baùnh xe nhôø vaøo daàm caàu lieàn gaây neân caùc traïng thaùi
ñieån hình veà ñoäng hoïc, neáu boá trí heä thoáng treo naøy cho caàu tröôùc daãn höôùng,
seõ laøm xaáu ñi tính oån ñònh trong khi chuyeån ñoäng treân ñöôøng khoâng baèng phaúng.
  :Hệ Thống Treo Độc Lập

a. Khi oâtoâ chuyeån ñoäng treân ñöôøng b. Khi moät baùnh xe trong heä thoáng treo ñoäc laäp
khoâng baèng phaúng. ñöôïc naâng leân vaø haï xuoáng.
Hình 3. Heä thoáng treo ñoäc laäp cuûa oâtoâ ñang hoaït ñoäng treân con ñöôøng khoâng
baèng
Treânphaúng
heä thoáng
. treo ñoäc laäp, daàm caàu ñöôïc cheá taïo rôøi, giöõa chuùng
lieân heä vôùi nhau baèng caùc khôùp noái, boä phaän ñaøn hoài laø loø xo truï, boä
giaûm chaán laø giaûm chaán oáng.
Trong heä thoáng treo ñoäc laäp hai baùnh xe traùi vaø phaûi khoâng coù quan
heä tröïc tieáp vôùi nhau. Vì vaäy, chuùng ta dòch chuyeån baùnh xe naøy trong
maët phaúng ngang, baùnh xe coøn laïi giöõ nguyeân.
Do ñoù, ñoäng hoïc cuûa baùnh xe daãn höôùng seõ giöõ ñuùng hôn, nhöng
khoâng phaûi taát caû caùc heä thoáng treo ñoäc laäp ñeàu coù ñoäng hoïc cuûa caùc
baùnh xe daãn höôùng laø ñuùng.
 : Ưu điểm hệ thống treo độc lập
• Khoái löôïng phaàn khoâng ñöôïc treo laø nhoû, ñaëc tính baùm ñöôøng
cuûa baùnh xe laø toát, vì vaäy seõ eâm dòu trong khi di chuyeån vaø coù
tính oån ñònh toát.
• Caùc loø xo trong heä thoáng treo ñoäc laäp chæ laøm nhieäm vuï ñôõ
thaân oâtoâ maø khoâng coù taùc duïng ñònh vò caùc baùnh xe (Ñoù laø
chöùc naêng cuûa caùc thanh lieân keát), ñieàu coù coù nghóa laø coù
theå duøng caùc loø xo meàm hôn.
• Do khoâng coù söï noái cöùng giöõa caùc baùnh xe phía traùi vaø phía
phaûi neân coù theå haï thaáp saøn oâtoâ vaø vò trí laép ñoäng cô, do
ñoù coù theå haï thaáp ñöôïc troïng taâm cuûa oâtoâ.
• Keát caáu cuûa heä thoáng treo phöùc taïp hôn.
• Khoaûng caùch baùnh xe vaø caùc vò trí ñaët baùnh xe thay ñoåi cuøng
vôùi söï dòch chuyeån leân xuoáng cuûa caùc baùnh xe.
• Nhieàu kieåu oâtoâ ñöôïc trang bò thanh oån ñònh ñeå giaûm söï laéc
ngang khi oâtoâ chuyeån ñoäng quay voøng, caûi thieän ñöôïc tính oån
ñònh vaø caùc tính naêng khaùc.
  :Theo phần tử đàn hồi chia ra các loại
 Loại nhíp
 Loại lò xo
 Loại thanh xoắn
 Loại cao su
 Loại hơi (khí)
 Loại thủy khí
 Loại liên hợp
III) Yêu Cầu:
 Có độ võng động fd đủ để không sinh va đập lên các ụ đỡ cao su

 Có độ dập tắt dao động của vỏ và bánh xe thích hợp

 Có tần số dao động riêng của vỏ thích hợp, tần số dao động này được xác
định bằng độ võng tĩnh ft

 Khi quay hoặc khi phanh ô tô không bị nghiêng

 Đảm bảo cho chiều rộng cơ sở và góc đặt các trục đứng của bánh dẫn hướng
không đổi

 Đảm bảo sự tương ứng giữa động học các bành xe và động học của truyền
động lái
 B) PHÂN TÍCH KẾT CẤU HỆ THỐNG TREO

* With stabilizer1 (sự ổn định)

* Without stabilizer (sự không ổn định)
a): thanh ổn định ( khi xe di chuyển qua
một khúc quanh, thân xe có
khuynh hướng nghiêng ra phía ngoài. Làm tay
đòn dưới di chuyển theo chiều đối nghịch lại làm
vặn xoắn thanh ổn định

Ưu điểm của hệ thống treo phụ thuộc là đơn giản về kết cấu, trong khi đó
vẫn đảm bảo được yêu cầu êm dịu cần thiết của ô tô nhất là những ô tô có
tốc độ lớn. Khuyết điểm là tốn nhiều thép và thời gian phục vụ ít. Được sử
dụng nhiều ở ô tô tải, hành khách và một số ô tô du lịch và một vài loại
khác.
Hệ thống treo độc lập có ưu điểm là tăng tính êm dịu của ô tô khi chuyển
động ở các điều kiện đường xá khác nhau, nhưng nhược điểm là kết cấu
phức tạp . Được sử dụng nhiều ở ô tô chuyền động lớn
 C) HỆ THỐNG TREO CHIA LÀM BA PHẦN CHÍNH:
BỘ PHẬN HƯỚNG; BỘ ĐÀN HỒI ; BỘ PHẬN GIẢM CHẤN
I) Bộ phận dẫn hướng:
Loaïi söû duïng loø xo xoaén hay khí neùn.

•
• Hình 4. Boä phaän daãn höôùng söû duïng loaïi loø xo truï vaø baàu khí neùn trong heä thoáng treo phuï
thuoäc

a. Boä phaän daãn höôùng söû duïng loø xo truï
loø xo truï
cuûa heä thoáng treo phuï thuoäc.
1. Ñoøn daãn höôùng chòu löïc doïc phía treân
2. Ñoøn daãn höôùng chòu löïc doïc phía döôùi
daãn höôùng
3. Khôùp noái ñoøn treân vôùi khung xe
b. Boä phaän daãn höôùng söû duïng
cuûa heä thoáng treo phuï thuoäc
6. OÁng giaûm chaán
7. Daàm caàu chuû ñoäng 8. Ñoøn
chòu taùc duïng cuûa löïc ngang
  :Đặc điểm bộ dẫn hướng sử dụng lò xo xoắn hay khí nén
• Loaïi naøy chuû yeáu söû duïng ôû caùc caàu sau chuû ñoäng cuûa
oâtoâ con vaø treân moät soá oâtoâ khaùch hieän nay. Goàm giaûm
chaán, loø xo hoaëc caùc tuùi khí neùn, caùc thanh phaûn löïc doïc
vaø ngang (ñeå truyeàn caùc löïc beân, löïc phanh, löïc keùo töø
baùnh xe qua caàu leân khung voû xe).
• Do loø xo vaø tuùi khí neùn khoâng coù khaû naêng truyeàn löïc
doïc vaø löïc ngang, cho neân caùc thanh chòu caùc phaûn löïc doïc
vaø ngang laøm nhieäm vuï laø cuûa boä phaän daãn höôùng.
• Ưu điểm:
• Heä thoáng treo phuï thuoäc loaïi loø xo vaø khí neùn naøy chieám
ít khoâng gian hôn loaïi nhíp, so vôùi heä thoáng treo loaïi nhíp thì
loaïi loø xo coù troïng löôïng nhoû coù tuoåi thoï cao.
• Nhược điểm:
Phaûi theâm caùc boä phaän giaûm chaán, daãn höôùng vaø heä
thoáng taïo khí neùn
 :Loại sử dụng nhíp
Hình 5. Boä phaän daãn höôùng trong
heä thoáng treo phuï thuoäc.
1. Baùnh xe
2. Daàm caàu
3. Khung xe
4. Khôùp noái chòu löïc
doïc vaø löïc ngang
5. Nhíp boä
6. Bu loâng baét chaët nhíp
vôùi daàm caàu.

Heä thoáng treo phuï thuoäc loaïi nhíp laù söû duïng quang treo
nhíp thöôøng xaõy ra hieän töôïng “töï xoay caàu cuûa oâtoâ”.
Hieän töôïng naøy neáu xaõy ra ñoái vôùi caàu daãn höôùng thì
khoâng coù lôïi, coøn ñoái vôùi caàu sau hieän töôïng naøy thöôøng
daãn ñeán dòch chuyeån taâm quay voøng theo höôùng thu nhoû
baùn kính quay voøng.
 II) BỘ PHẬN ĐÀN HỒI:
* * Bộ phận đàn hồi truyền các lực thẳng đứng và giảm tải khi chuyển động trên
đường không bẳng phẳng, đảm bảo độ êm dịu . Bộ phận đàn hồi có thể là :
nhíp, lò xo, thanh xoắn, cao su ,khí ,thủy khí, liên hợp…..
a) Nhíp: Nhíp vöøa coù chöùc naêng laø moät cô caáu ñaøn hoài theo phöông thaúng ñuùng, vöøa
coù chöùc naêng laø cô caáu daãn höôùng: truyeàn löïc doïc, löïc ngang vaø caû löïc beân vaø
moät phaàn laøm chöùc naêng giaûm chaán nhôø söï ma saùt giöõa caùc laù nhíp, ma saùt trong
caùc khôùp cao su vôùi nhau nghóa laø thöïc hieän toaøn boä chöùc naêng cuûa moät heä thoáng
treo.

• Hình 3. Nhíp boä.

1.Tai nhíp chính 2. Khung xe 3. Laù nhíp chính 4. Giaù ñôõ uï cao su 5. UÏ cao su 6. Cuøm nhíp 7.Quang nhíp.
•

• Öu ñieåm: Nhíp coù keát caáu ñôn giaûn, chaéc chaén vaø reû tieàn, cheá taïo vaø söûa chöõa nhíp cuõng ñôn
giaûn.
• Nhöôïc ñieåm: Troïng löôïng lôùn, thôøi gian phuïc vuï ngaén, ñöôøng ñaëc tuyeán cuûa nhíp laø ñöôøng thaúng.
b) Lò xo:

Lò xo phụ thuộc nhiều ở ô tô du lịch với hệ thống treo độc lập .

Lò xo trụ có ưu điểm là kết cấu đơn giản, kích thước gọn nhất là
khi bố trí giảm chấn ống nằm lồng trong lò xo. Lò xo trụ chỉ làm
nhiệm vụ đàn hồi mà không làm nhiệm vụ truyền lực đẩy hoặc
dẫn hướng bánh xe.
A : Loại lò xo trụ
B : Loại lò xo côn

HỆ THỐNG TREO BỘ PHẬN LÒ XO

 c) Thanh xoắn:
• Chức năng: Gioáng nhö loø xo xoaén loaïi naøy cuõng chæ coù chöùc naêng laøm
ñaøn hoài khi coù löïc töø maët ñöôøng taùc duïng thaúng ñöùng leân baùnh xe laøm cho
thanh bò xoaén, coøn laïi caùc chöùc naêng khaùc seõ ñöôïc thöïc hieän do caùc boä
phaän khaùc cuûa heä thoáng treo.
• Hình III.10. Boä phaän ñaøn hoài duøng Thanh Xoaén.
• 1. OÁng giaûm chaán
• 2. Ñoøn treân
• 3. Khôùp caàu
• 4. Ñoøn döôùi
• 5. Khôùp truï
• 6. Khôùp noái
• 7. Ñaø ngang cuûa khung xe
• 8. Thanh xoaén
• 9. Khôùp noái vôùi ñoøn döôùi.

• Thanh xoaén ñöôïc cheá taïo töø thanh theùp daøi, coù tieát dieän troøn, ñaøn hoài theo
chieàu xoaén vaën, ñöôïc thay theá cho loø xo xoaén trong heä thoáng treo. Thanh xoaén
coù hai ñaàu, neáu ñaàu naøy ñöôïc gaéng cöùng treân khung xe thì ñaàu coøn laïi seõ
gaén vaøo moät tay ñoøn (coù theå laø ñoøn treân hay ñoøn döôùi) cuûa heä thoáng treo
ñoäc laäp loaïi hai ñoøn.
• Khi hoaït ñoäng, tay ñoøn ñöôïc noái vôùi thanh xoaén seõ xoay quanh baûn leà leân
xuoáng laøm xoaén vaën vaø ñaøn hoài. Söï taùc ñoäng ñaøn hoài cuûa thanh xoaén
gioáng nhö loø xo xoaén vaø nhíp laù
•
 d) Loại khí ( hơi):
Loại khí được sử dụng ở các loại ô tô có trọng lượng được treo thay đổi lớn như ô tô
tải, ô tô khách, đoàn xe.
1: Túi khí
2: Buồng khí phụ
3: Buồng khí chính
4: Màng chắn
5: Máy nén

* cấu tạo gồm :

 Bơm nén không khí
dẫn động bằng điện
 Bộ điều khiển vi tính MCM
 Bộ cảm biến chiều cao xe
 Hệ thống phân phối khí

* hoạt động : cảm biến chiều cao duy trì khoảng cách
chuẩn giữa mặt đường và sàn xe . Nếu chiều cao xe quá cao
( qua cảm biến) MCM điều khiển cho túi khí mở van xả để hạ thấp xe . Nều chiều cao
xe thấp hơn quy định , MCM điều khiển cho máy nén hoạt động
 e) Loại thủy khí:
Chaát khí

Piston
Chaát ngaên caùch
loûng

Van tieát löu

moät chieàu
Piston thanh
ñaåy

Hình 4 :Heä thoáng treo boä phaän thuûy khí

Boä phaän ñaøn hoài thuûy khí coù söï keát hôïp giöõa chaát loûng vaø khí. AÙp
suaát khí ñöôïc truyeàn qua chaát loûng seõ daäp taét dao ñoäng. Vì theá boä phaän
ñaøn hoài thuûy khí seõ laøm luoân caû nhieäm vuï giaûm chaán.
Do laøm kín chaát loûng deã hôn laøm kín chaát khí neân boä phaän ñaøn hoài
thuûy khí goïn hôn boä phaän ñaøn hoài khí.
 III) BỘ PHẬN GIẢM CHẤN
Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa taát caû caùc loaïi giaûm chaán thuûy löïc:
Chaát loûng bò doàn töø buoàng chöùa naøy sang buoàng chöùa khaùc kha caùc van tieát löu raát beù neân
chaát loûng chòu söùc caûn chuyeån ñoäng raát lôùn. Söùc caûn naøy laøm daäp taét nhanh caùc chaán
ñoäng vaø naêng löôïng cuûa dao ñoäng bò maát bieán thaønh nhieät naêng nung noùng chaát loûng
chöùa trong giaûm chaán.
• Hình III.18. Giaûm chaán oáng.
1.Buoàng ñieàn ñaày
2. Thanh daãn höôùng
3. Buoàng döôùi cuûa xylanh laøm vieäc
4. Ñeäm laøm kín caùc tieát löu 8 ôû haønh trình traû
5. Píttoâng coù caùc loã tieát löu
6. Caùc tieát löu cung caáp chaát loûng
töø buoàng treân xuoáng buoàng döôùi khi traû
7. Ñeäm laøm kín caùc tieát löu 6 ôû haønh trình neùn
8. Caùc loã tieát löu caáp chaát loûng cho buoàng
treân khi ôû haønh trình neùn
9. Ñeäm laøm kín caùc tieát löu
10. ôû haønh trình traû
Giaûm chaán oáng goàm ba phaàn chính:
Phaàn daãn höôùng 2 goàm píttoâng 5 vôùi caùc loã tieát löu 6 - 8 cuûa xylanh laøm vieäc 13 vaø caùc van
10 – 12 ôû ñaùy cuûa xylanh laøm vieäc 13.
Thanh 2 coù píttoâng 5 ôû ñaàu ñöôïc noái vôùi phaàn khoâng ñöôïc treo. Trong oáng 14 laø xylanh laøm
vieäc 13.
Khoaûng caùch giöõa oáng 14 vaø xylanh laøm vieäc 13 phaàn khoâng khí aùp suaát hôn cao so vôùi khí
trôøi, goïi laø buoàng ñieàn ñaày- Ñaây laø phaàn ñaëc bieät cuûa giaûm chaán oáng- Trong buoàng
ñieàn ñaày- moät phaàn laø daàu, moät phaàn laø khoâng khí coù aùp suaát cao hôn aùp suaát khí
trôøi.
Xylanh laøm vieäc thì chöùa ñaày daàu
 : HOẠT ĐỘNG CỦA GIẢM CHẤN:
Trong haønh trình neùn, khi thanh 2 ñi vaøo xylanh laøm vieäc 13 (Ñang ñi xuoáng) thì
moät phaàn chaát loûng phía döôùi trong xy lanh laøm vieäc 13- coù theå tích baèng theå
tích phaàn choaùn choã cuûa thanh 2 trong haønh trình neùn- seõ chaûy vaøo buoàng
ñieàn ñaày 1 qua ngoû van moät chieàu coù vieân bi 12. Moät phaàn buoàng ñieàn ñaày 1
do chöùa khoâng khí coù aùp suaát cao hôn aùp suaát khí trôøi moät ít. Khi giaûm chaán
laøm vieäc, chaát loûng beân trong giaûm chaán seõ noùng leân neân taêng theå tích leân
roõ reät; Ñeå buø laïi caàn taêng aùp suaát khoâng khí trong buoàng ñieàn ñaày.
Trong quaù trình neùn thanh 2 vaø píttoâng 5 ñi vaøo trong xy lanh laøm vieäc 13. Van
neùn 8 ñöôïc môû ra, chaát loûng töø buoàng döôùi píttoâng chaûy leân buoàng treân moät
caùch töï do. Nhöng taát caû chaát loûng khoâng theå leân ñöôïc buoàng treân cuûa
píttoâng vì theå tích cuûa thanh 2 ñi vaøo xy lanh laøm vieäc 13 choaùn choã neân moät
phaàn chaát loûng( baèng theå tích choùan choã cuûa thanh 2 trong haønh trình neùn ) seõ
chaûy qua caùc loã 10 vaøo buoàng ñieàn ñaày laøm taêng aùp suaát khoâng khí beân
trong buoàng naøy leân moät ít.
Trong haønh trình traû thanh 2 vaø píttoâng 5 dòch chuyeån leân treân, van 8 töï ñoùng
laïi vaø aùp suaát chaát loûng treân píttoâng seõ taêng leân.
Neáu traû thì chaát loûng töø buoàng treân seõ chaûy xuoáng buoàng döôùi cuûa
píttoâng 5 qua caùc loã tieát löu 6 beân trong pittoâng 5.
Theå tích treân píttoâng seõ lôùn hôn theå tích chaát loûng chaûy töø buoàng treân
píttoâng xuoáng buoàng döôùi vì theå tích naøy goàm caû theå tích moät phaàn cuûa
thanh 2 ñöa ra khoûi xylanh. Nhö vaäy soá chaát loûng chaûy xuoáng buoàng döôùi
píttoâng seõ thieáu vaø buoàng ñieàn ñaày 1 seõ buø soá chaát loûng vaøo cho ñaày.
Khoâng khí bò neùn trong buoàng ñieàn ñaày seõ ñaåy chaát loûng qua caùc loã tieát löu
10û. Vì vaäy aùp suaát chaát loûng trong buoàng ñieàn ñaày vaø trong buoàng döôùi cuûa
píttoâng trong thöïc teá nhö nhau
 E)Hệ thống treo khí nén – điện tử EAS
• Với hệ giảm chấn quá mềm hệ thống treo sẽ tạo ra nhiều rung động đàn hồi khi làm
việc, ngược lại với hệ quá cứng sẽ làm cho xe bị xóc mạnh. Sự dung hoà giữa hai đặc
điểm trên chính là ý tưởng để các nhà thiết kế đưa ra hệ thống treo khí nén - điện tử.

• Khi ôtô chuyển động trên đường không bằng phẳng, xe thường chịu tải trọng dao động do bề mặt
đường mấp mô sinh ra. Những dao động này ảnh hưởng xấu tới tuổi thọ của xe và đặc biệt là gây
cảm giác không thoải mái đối với người ngồi trong xe. Các kết quả nghiên cứu về ảnh hưởng dao
động của ôtô đối với cơ thể con người đều đi tới kết luận là nếu con người phải chịu đựng lâu trong
môi trường dao động của ôtô sẽ mắc những bệnh về thần kinh và não. Vì vậy tính êm dịu trong
chuyển động là một trong những chỉ tiêu quan trọng của xe. Tính năng này phụ thuộc vào khá nhiều
yếu tố trong đó hệ thống treo đóng vai trò quyết định. Hệ thống treo của xe con ngày nay thường sử
dụng hai kiểu chính: hệ thống treo phụ thuộc và hệ thống treo độc lập. Hai hệ thống treo này tuy
khác nhau về cấu tạo nhưng mục đích chính cũng đều là làm giảm rung xóc khi xe vận hành trên
đường không bằng phẳng, tạo điều kiện cho bánh xe dao động theo phương thẳng đứng, tránh dao
động lắc ngang hay lắc dọc đồng thời đảm bảo truyền lực và mômen ổn định. Với hệ giảm chấn quá
mềm hệ thống treo sẽ tạo ra nhiều rung động đàn hồi khi làm việc, ngược lại với hệ quá cứng sẽ làm
cho xe bị xóc mạnh. Sự dung hoà giữa hai đặc điểm trên chính là ý tưởng để các nhà thiết kế đưa ra
 : KHÁI NIỆM HỆ THỐNG TREO KHÍ NÉN - ĐIỆN TỬ EAS

• Hệ thống treo sử dụng nhíp lá, lò xo xoắn… ra đời từ rất sớm

nhưng chưa thể đáp ứng đòi hỏi cao về độ êm dịu của xe con,
hệ thống treo khí nén cũng không phải là một phát minh mới,
nó xuất hiện từ những năm 1950 cùng với hệ thống treo Mc
Pherson. Ở hệ thống treo khí nén người ta sử dụng những gối
cao su chứa khí nén thay vì dùng lò xo xoắn, nhíp lá hay thanh
xoắn. Nhưng ở thời kỳ này ngành công nghệ vật liệu chưa đáp
ứng được độ bền cũng như yêu cầu kĩ thuật cho các chi tiết
trong hệ thống treo khí nén nên người ta vẫn phải dùng lò xo
xoắn, nhíp lá, thanh xoắn làm cơ cấu giảm chấn. Ngày nay các
nhà thiết kế ôtô đã ứng dụng nhiều thành tựu mới của công
nghệ vật liệu, kỹ thuật cơ - điện tử để cho ra đời hệ thống treo
có tính năng kỹ thuật tiên tiến, đó là hệ thống treo khí nén -
điện tử EAS hiện đang dùng cho dòng xe cao cấp như Audi,
BMW, Lexus… Với hệ thống treo này người lái có thể lựa chọn ,
điều chỉnh độ đàn hồi cho thích hợp với chế độ vận hành của
xe trên đường thông qua công tắc điều khiển lựa chọn chế độ
Comfort hay Sport. Chế độ “Comfort”: tạo sự êm dịu tối đa cho
người ngồi trên xe còn chế độ “Sport” tăng độ ổn định và an
toàn khi xe chạy ở tốc độ cao.
 Nguyên Lý Hoạt Động Hệ Thống Treo Khí Nén - Điện Tử EAS:
• Sơ đồ bố trí hệ thống treo khí nén - điện tử:

Các chi tiết trong hệ thống treo: 1: Giảm xóc khí nén tự động điều chỉnh độ giảm
chấn; 2: cảm biến gia tốc của xe; 3: ECU (hộp điều khiển điện tử của hệ thống
treo); 4: Cảm biến độ cao của xe; 5: Cụm van phân phối và cảm biến áp suất khí
nén; 6: Máy nén khí; 7: bình chứa khí nén; 8: dường dẫn khí.
  HOẠT ĐỘNG HỆ THỐNG KHÍ NÉN – ĐIỆN TỬ EAS
• Hệ thống treo khí nén - điện tử hoạt động dựa trên nguyên lý không khí có tính
đàn hồi khi bị nén. Với những ưu điểm và hiệu quả giảm chấn của khí nén, nó
có thể hấp thụ những rung động nhỏ do đó tạo tính êm dịu chuyển động tốt
hơn so với lò xo kim loại, dễ dàng điều khiển được độ cao sàn xe và độ cứng lò
xo giảm chấn. Khi hoạt động máy nén cung cấp khí tới mỗi xi lanh khí theo các
đường dẫn riêng, do đó độ cao của xe sẽ tăng lên tương ứng tại mỗi xi lanh tuỳ
theo lượng khí được cấp vào. Ngược lại độ cao của xe giảm xuống khi không
khí trong các xi lanh được giải phóng ra ngoài thông qua các van. Ở mỗi xi lanh
khí nén có một van điều khiển hoạt động ở theo hai chế độ bật - tắt (on - off)
để nạp hoặc xả khí theo lệnh của ECU. Với sự điều khiển của ECU, độ cứng, độ
đàn hồi của từng giảm chấn trên các bánh xe tự động thay đổi theo độ nhấp
nhô của mặt đường và do đó hoàn toàn có thể khống chế chiều cao ổn định của
xe. Tổ hợp các chế độ của của “giảm chấn, độ cứng lò xo, chiều cao xe” sẽ tạo
ra sự êm dịu tối ưu nhất khi xe hoạt động. Ví dụ: Bạn chọn chế độ “Comfort”
thì ECU sẽ điều khiển lực giảm chấn là “mềm”, độ cứng lò xo là “mềm” và chiều
cao xe là “trung bình”. Nhưng ở chế độ “Sport” cần cải thiện tính ổn định của
xe khi chạy ở vận tốc cao, quay vòng ngoặt… thì lực giảm chấn là “trung bình”,
độ cứng lò xo “cứng”, chiều cao xe “thấp”.
• Các bộ phận chính của hệ thống treo EAS bao gồm:
Giảm xóc khí nén (hình 2)

Hình 2 - Giảm xóc khí nén

 Giảm xóc khí nén:

• Trong mỗi xi lanh, có một giảm chấn để thay đổi lực giảm chấn theo 3 chế
độ (mềm, trung bình, cứng), một buồng khí chính và một buồng khí phụ để
thay đổi độ cứng lò xo theo 2 chế độ (mềm, cứng). Cũng có một màng để
thay đổi độ cao xe theo 2 chế độ (bình thường, cao) hoặc 3 chế độ (thấp,
bình thường, cao). Lượng khí vào buồng chính của 4 xi lanh khí thông qua
van điều khiển độ cao. Van này có nhiệm vụ cấp và xả khí nén vào và ra
khỏi buồng chính trong 4 xi lanh khí nén (phía trước bên phải và trái, phía
sau bên phải và trái). Khí nén trong hệ thống được cung cấp bởi máy nén
khí.
• Cảm biến độ cao xe: Cảm biến điều khiển độ cao trước được gắn vào thân
xe còn đầu thanh điều khiển được nối với giá đỡ dưới của giảm chấn. Với hệ
thống treo sau, các cảm biến được gắn vào thân xe và đầu thanh điều khiển
được nối với đòn treo dưới. Những cảm biến này liên tục theo dõi khoảng
cách giữa thân xe và các đòn treo để phát hiện độ cao gầm xe do đó quyết
định thay đổi lượng khí trong mỗi xi lanh khí.
• Cảm biến tốc độ: Cảm biến này gắn trong công tơ mét, nó ghi nhận và gửi
tín hiệu tốc độ xe đến ECU hệ thống treo.
• ECU hệ thống treo: Có nhiệm vụ nhận tín hiệu từ tất cả các cảm biến để
điều khiển lực của giảm chấn và độ cứng của lò xo, độ cao xe theo điều kiện
hoạt động của xe thông qua bộ chấp hành điều khiển hệ thống. Bộ chấp
hành điều khiển hệ thống treo được đặt ở mỗi đỉnh của mỗi xi lanh khí. Nó
đồng thời dẫn động van quay của giảm chấn và van khí của xi lanh khí nén
để thay đổi lực giảm chấn và độ cứng hệ thống treo. Bộ chấp hành điều
khiển điện tử phản ứng chính xác với sự thay đổi liên tục về điều kiện hoạt
động của xe.
  Ưu điểm hệ thống treo khí nén - điện tử:
• “Thông minh” và “linh hoạt” đó là những gì có thể nói về hệ thống treo khí nén -
điện tử. Khả năng điều chỉnh độ cứng của từng xi lanh khí cho phép đáp ứng với độ
nghiêng khung xe và tốc độ xe khi vào cua, góc cua và góc quay vô lăng của người
lái. Như vậy, khi xe chạy, độ cứng các ống giảm xóc có thể tự động thay đổi sao
cho cơ chế hoạt động của hệ thống treo được thích hợp và hiệu quả nhất đối với
từng hành trình. Ví dụ khi phanh, độ nhún các bánh trước sẽ cứng hơn bánh sau,
còn khi tăng tốc thì ngược lại.
• Hệ thống treo khí nén - điện tử tự động thích nghi với tải trọng của xe, thay đổi độ
cao gầm xe cho phù hợp với điều kiện hành trình. Ví dụ: Độ cao bình thường được
tự động xác lập khi vận tốc xe đạt 80 km/h. Nếu các cảm biến tốc độ ghi nhận được
rằng kim đồng hồ tốc độ đã vượt qua mức 140 km/h thì hệ thống tự động hạ gầm
xe xuống 15mm so với tiêu chuẩn.
• Một lợi thế nữa của hệ thống treo này là các lò xo xoắn được thay thế bằng túi khí
cao su nên giảm bớt một phần trọng lượng xe. Bớt được khối lượng này sẽ cho phép
các lốp xe chịu tải tốt hơn trên các điều kiện mặt đường không bằng phẳng mà ít
ảnh hưởng đến độ cân bằng của xe, vì vậy cảm giác khi lái sẽ nhẹ nhàng và dễ chịu
hơn.
• Với hệ thống treo khí nén điện tử, những chỗ mấp mô hay ổ gà trên mặt đường
hầu như không ảnh hưởng nhiều đến người ngồi trong xe.
• Tuy vậy, đối với bất cứ loại hệ thống treo nào, tác dụng giảm xóc của lốp cũng rất
quan trọng. Kiểu dáng lốp và áp xuất lốp luôn có vai trò hỗ trợ tác dụng giảm xóc
của bất kỳ loại hệ thống treo nào: phụ thuộc hay độc lập.

Hình 3: Kết cấu của hệ thống treo cầu trước