Lại bài viếng Vũ Thị

Nghi ngút đầu ghềnh tỏa khói hương,

Miếu ai như miếu vợ chàng Trương.
Bóng đèn dầu nhẫn đừng nghe trẻ,
Cung nước chi cho lụy đến nàng.
Chứng quả đã đôi vầng nhật nguyệt,
Giải oan chẳng lọ mấy đàn tràng.
Qua đây bàn bạc mà chơi vậy,
Khá trách chàng Trương khéo phũ phàng.
Lê Thánh Tông
(Trích: “Truyền kì mạn lục” - Nguyễn Dữ)
 TIẾT 14, 15, 16-17: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
I- Tìm hiểu chung
1 Tác giả: Nguyễn Dữ ( ? - ?)

- Quê ở - Ông sống ở - Ông là

thế kỉ XVI,
huyện người học
thời kì XHPK
Trường rộng tài cao
khủng hoảng
Tân, nay là nhưng chỉ
với sự tranh
Thanh làm quan có
giành quyền
Miện ( Hải lực của Lê – 1 năm rồi
Dương) Trịnh – Mạc. về ở ẩn.

Ông là tác giả của tập truyện

“ Truyền kì mạn lục”
2. Tác phẩm
a- Truyền kì mạn lục - Nhan đề: Truyền kì mạn lục là ghi chép
những điều tản mạn được lưu truyền

- Tác phẩm viết bằng chữ Hán, có dựa

vào các truyền thuyết lịch sử, dã sử
của Việt Nam, gồm 20 truyện.

- Nhân vật chính:

+ Người phụ nữ…
+ Người trí thức….

 Áng “thiên cổ kì bút”

( Áng văn hay ngàn đời)
Chuyện người con gái b. Chuyện người con gái
Nam Xương
Nam Xương - Là truyện thứ 16 trong
20 truyện của “ Truyền kì
mạn lục”.
- Truyện có nguồn gốc từ
một truyện cổ dân gian
trong kho tàng truyện cổ
tích Việt Nam “ Vợ
chàng Trương”
 Tiết 14, 15, 16: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
( Trích “ Truyền kì mạn lục”) -Nguyễn Dữ
- Bố cục: 3 phần:

P.1.Từ đầu ”như cha mẹ đẻ mình.

Cuộc hôn nhân của Vũ Nương và Trương Sinh.

P.2.Tiếp  “đã qua rồi”.

Nỗi oan khuất và cái chết bi thảm của Vũ Nương.

P.3.Còn lại

Vũ Nương dưới Thủy Cung và được giải oan.

- Tóm tắt văn bản
1. Vũ Thị Thiết là người con gái đẹp người đẹp nết, lấy chàng Trương
Sinh con nhà hào phú ít học.
2. Đang sum họp đầm ấm, xảy ra nạn binh đao, Trương Sinh phải đi lính,
Vũ Nương ở nhà phụng dưỡng mẹ già, nuôi con nhỏ…
3. Giặc tan Trương Sinh trở về, nghe lời con trẻ nghi ngờ vợ thất tiết và
đuổi vợ đi.
4. Vũ Nương thanh minh không được bèn gieo mình xuống sông Hoàng
Giang mà chết.
5. Sau khi Vũ Nương chết, Trương Sinh được con chỉ cái bóng trên
tường, chàng tỉnh ngộ, hiểu nỗi oan của vợ.
6. Phan Lang gặp Vũ Nương ở dưới thuỷ cung, Vũ Nương gửi chiếc hoa
vàng và lời nhắn Trương Sinh.
7. Trương Sinh lập đàn giải oan ở bến Hoàng Giang, Vũ Nương chỉ hiện
về trong chốc lát, rồi biến mất.
 Tiết 14, 15, 16: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
( Trích “ Truyền kì mạn lục”) -Nguyễn Dữ
II. Tìm hiểu văn bản:
1-Nhân vật Vũ Nương
a. Vẻ đẹp của Vũ Nương
- Vũ Nương(Vũ Thị Thiết) :
+ Thùy mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp.
+ Trương Sinh xin mẹ đem trăm lạng vàng cưới về.
- >Cách giới thiệu vừa cụ thể, vừa khái quát. Kết cấu “ đã…lại”
=> Vũ Nương là người con gái đẹp người đẹp nết(hoàn mĩ).
 Tiết 14, 15, 16: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
( Trích “ Truyền kì mạn lục”) -Nguyễn Dữ
a. Vẻ đẹp đức hạnh của Vũ Nương

Vũ Nương đã được đặt

Qua 5 tình huống
-Trong cuộc sống vợ chồng
- Khi tiễn chồng đi lính
-Khi xa chồng
vào những tình huống,
mối quan hệ nào để thể
hiện vẻ đẹp của mình?
Qua đó, trình bày vẻ đẹp
của nhân vật.

-Khi bị chồng nghi oan

-Khi ở dưới thủy cung
 Tiết 14, 15, 16: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
( Trích “ Truyền kì mạn lục”) -Nguyễn Dữ
1-Nhân vật Vũ Nương
a.Vẻ đẹp đức hạnh của Vũ Nương
-Trong cuộc sống vợ chồng
- Hiểu chồng có tính đa nghi.
- Luôn giữ gìn khuôn phép.
- Không để lúc nào phải thất hòa.
=> Khéo léo, đúng mực. Luôn chăm lo cho hạnh phúc gia đình
 Tiết 14, 15, 16: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
( Trích “ Truyền kì mạn lục”) -Nguyễn Dữ
- Khi tiễn chồng đi lính
- Không ham hiển vinh mong chồng “hai chữ bình yên”
- Thông cảm cho những nỗi gian lao, vất vả mà chồng sẽ phải chịu đựng
“chỉ e việc quân khó liệu….lo lắng”.
- Những lời tâm tình về nỗi nhớ nhung, trông chờ khắc khoải của mình
khi xa chồng “Nhìn trăng soi thành cũ….đất thú”
=>Những lời văn từng nhịp, từng nhịp biền ngẫu như nhịp đập trái tim
nàng - trái tim của người vợ trẻ khát khao yêu thương đang thổn thức lo
âu cho chồng. Những lời đó thấm vào lòng người, khiến ai ai cũng xúc
động ứa hai hàng lệ.
=> Giọng điệu tha thiết, đằm thắm, sử dụng điển tích “mùa dưa chín quá
kì”, ước lệ tượng trưng
=> Thể hiện khát vọng chính đáng. Coi trọng khát khao hạnh phúc gia
đình.
a. Trong cuộc sống b. Khi tiễn chồng đi lính
vợ chồng

- Hiểu chồng có tính đa - Không ham vinh hoa phú quý, chỉ
nghi. cầu bình an.
- Luôn giữ gìn khuôn - Cảm thông, lo lắng trước nỗi gian
phép. nan của chồng.
- Không để lúc nào phải - Bày tỏ nỗi nhớ thương chồng da diết,
thất hòa. khắc khoải
=> Khéo léo, đúng mực. -> Giọng điệu tha thiết, đằm thắm, ân
Luôn chăm lo cho hạnh tình của một người vợ luôn lo lắng cho
phúc gia đình chồng và khao khát gia đình đoàn tụ.
 Khi xa chồng
Đối với chồng Đối với mẹ chồng Đối với con
-‘ 'Mỗi khi thấy bướm - Mẹ ốm: hết lòng - Một mình sinh và
lượn đầy vườn... không thuốc thang, khuyên nuôi con khôn lớn.
thể nào ngăn được'‘. lơn. - Trỏ bóng mình trên
- Mẹ mất: thương xót, vách nói đùa con trẻ.
- “Giữ gìn một tiết, tô Người mẹ thương
lo ma chay tế lễ chu
son điểm phấn từng đã
đáo. con, tâm lí, mong con
nguôi, ngõ liễu tường
hoa chưa hề bén gót”. - Lời trăng trối: Xanh có một gia đình trọn
kia …chẳng phụ mẹ. ven.
Người mẹ ghi nhận

 Khắc sâu nỗi nhớ công lao của con dâu

của người vợ thủy với gia đình.
chung. Vũ Nương là người

con dâu hiếu thảo.

- Lời thoại 1: Khi bị chồng nghi oan:

->Câu văn biền ngẫu giàu hình ảnh-lời chân thành, phân trần, thanh minh, giãy bày tình
cảm và nỗi lòng xa cách, hy vọng níu kéo hạnh phúc.
- Lời thoại 2:

=> Vũ Nương đau khổ tột cùng khi hạnh phúc tan vỡ- Cam chịu số phận.
- Lời thoại 3:

=>Lời thề ai oán: nàng bế tắc , tuyệt vọng, phẫn uất, quyết lấy cái chết để chứng minh
 Khi bị chồng nghi oan:
- Nàng phân trần, giãi bày tấm lòng cho chồng hiểu
- Bày tỏ nỗi đau đớn, tuyệt vọng khi hạnh phúc gia đình bị tan vỡ.
- Quyết tìm đến cái chết để minh oan.
=> Là một người phụ nữ đức hạnh, coi trọng hạnh phúc gia đình.
Một đoạn sông Hoàng Giang trước đền
Khi dưới thủy cung:
->Luôn nặng lòng với quê hương bản quán
=> Sống trọng ân nghĩa, giàu lòng vị tha.
 Phẩm chất, đức hạnh của Vũ Nương

Người vợ thủy Người con dâu Vị tha, trọng ân

chung, nết na, đảm đang, hiếu nghĩa
đức hạnh thảo, người mẹ
hiền.

- Tác giả đặt nhân vật trong các hoàn cảnh khác nhau để bộc
lộ phẩm chất cao đẹp của nàng: thùy mị, nết na, đức hạnh,
hiếu thảo, vị tha, yêu thương chung thuỷ son sắt. Nàng là hiện
thân tiêu biểu cho vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam.
b. Số phận bi kịch
* Tình huống truyện:
- Bi kịch của Vũ Nương
- Trương Sinh trở về: mẹ mất,
- Bị chồng nghi oan thất tiết, bị đối con còn nhỏ không nhận cha.
xử tàn nhẫn. → Tình huống truyện bất ngờ,
- Nàng hết lòng phân trần, giãi bày, gay cấn.
cầu xin… - Nghe lời con trẻ, Trương Sinh
nghi ngờ vợ thất tiết.
-Đau đớn, thất vọng vì hạnh phúc
gia đình bị tan vỡ. → Làm cho nỗi oan của Vũ
Nương không thể nào thanh
Bị bức tử, đầu hàng số phận. minh được.
Là lời tố cáo XHPK nam quyền.
 Người phụ nữ có số phận bi
thảm, bất hạnh. Nàng là hiện
thân cho người phụ nữ trong
XHPK .
b. Số phân bi kịch của Vũ Nương
- Bi kịch của Vũ Nương
- Nguyên nhân cái chết của Vũ Nương
Nguyên nhân

Trực tiếp Gián tiếp

Lời nói
Do
ngây thơ
Trương Lễ
của bé Đản,
Sinh vô Chiến Chế độ giáo
sự thiếu suy
học, đa tranh nam PK
xét của
nghi, xử PK quyền khắt
Trương
sự hồ đồ, khe
Sinh
độc đoán
 Có ý kiến cho rằng hành
động gieo mình của Vũ
Nương là hành động bột
phát trong lúc nóng giận, có
ý kiến lại cho rằng đó là
hành động có sự chỉ đạo của
lí trí ? Em đồng ý với ý kiến
nào ? Vì sao ?

Thực chất là Vũ Nương đã bị bức tử, nhưng nàng đi đến cái chết
thật bình tĩnh: tắm gội chay sạch, ra bến Hoàng Giang ngửa mặt lên
trời mà than rằng ... Hành động của nàng có nỗi tuyệt vọng, đắng
cay, nhưng cũng có sự chỉ đạo của lí trí.
Tiết 16-17: CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
Nguyễn Dữ
2.Trương Sinh:

- Con nhà hào phú, ít học.

- Một người chồng độc đoán, đa nghi.
- Một kẻ vũ phu thô bạo.

-> Trương Sinh là hiện thân của chế độ nam quyền phong kiến bất
công, phi lý
 CHUYỆN NGƯỜI CON GÁI NAM XƯƠNG
Nguyễn Dữ
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
Hình ảnh cái bóng: - Dỗ con.
- Cho khuây nỗi nhớ chồng
g
ư
ơn - Là tình yêu thương dành cho chồng con.
N
V ũ
V ới
Cái bóng
Với bé Đản Là người đàn ông lạ, bí ẩn
Vớ
iT
r.
Si
nh -Lần 1: Là bằng chứng cho sự hư hỏng
của vợ.
-Lần 2: Mở mắt cho chàng tỉnh ngộ về
tai họa do chàng gây ra.
Là điểm thắt-mở nút của tấn bi kịch
 3/ Những yếu tố kì ảo:
+ Phan Lang nằm mộng, thả rùa xanh.
+ Phan Lang lạc vào động rùa của Linh Phi, được Linh Phi cứu sống,đãi
yến tiệc và gặp Vũ Nương...
+ Hình ảnh Vũ Nương xuất hiện khi Trương Sinh lập đàn tràng giải oan
* Ý nghĩa:
- Hoàn chỉnh thêm những nét đẹp vốn có của nhân vật Vũ Nương: bao
dung, vị tha, nặng lòng với gia đình.
- Tạo nên một kết thúc có hậu cho tác phẩm: khao khát được phục hồi
danh dự.
- Thể hiện ước mơ ngàn đời của nhân dân về lẽ công bằng trong cuộc
đời, người tốt dù trải qua bao oan khuất cuối cùng vẫn được minh oan.
* Chi tiết có thực:
+ Sông Hoàng Giang.
+ Nhân vật Trần Thiêm Bình.
+ Ải Chi Lăng, quân Minh đánh nước ta nhiều người chạy trốn ra bể bị đắm
thuyền...
→ Yếu tố kì ảo xen kẽ những chi tiết có thực làm cho thế giới kì ảo lung linh trở
nên gần gũi với cuộc đời thực, tăng độ tin cậy.
Bảng di tích văn hóa trước cổng Cổng đền

Đền Vũ Điện, còn gọi là Đền Bà Vũ, miếu vợ chàng Trương

thuộc thôn Vũ Điện, xã Chân Lý, huyện Lý Nhân, Hà Nam.
 III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
- Khai thác vốn văn học dân gian
- Sáng tạo về nhân vật, cách kể chuyện, sử dụng yếu tố
truyền kì
- Sáng tạo nên một kết thúc không mòn sáo
2. Nội dung
- Qua câu chuyện về cuộc đời và cái chết thương tâm của
Vũ Nương, “Chuyện người con gái Nam Xương” thể hiện
niềm thương cảm đối với số phận oan nghiệt của người
phụ nư Việt Nam dưới chế độ phong kiến, đồng thời
khẳng định vẻ đẹp truyền thống của họ.
 3. Ý nghĩa:

Với quan niệm cho rằng hạnh phúc khi đã tan vỡ

không thể hàn gắn được, truyện phê phán thời ghen
tuông mù quảng và ngợi ca vẻ đẹp truyền thống của
người phụ nữ Việt Nam.
 Nhân vật Vũ Nương
Vũ Nương vừa đẹp người, vừa đẹp nết “ tính đã thùy mị nết na lại thêm tư dung tốt đẹp”

Người vợ thủy Người con dâu hiếu Người mẹ yêu Người phụ nữ trọng
chung thảo thương con danh dự, trọng tình
nghĩa, bao dung...

Mới về nhà chồng, biết Trương
sinh có tính đa nghi nên nàng luôn
giư gìn khuôn phép
Tiễn chồng, nàng dặn dò những
lời thiết tha “ ngày về…bình
yên”
Xa chồng, nàng luôn nhớ mong,
lấy bóng mình tưởng tượng là
chồng lúc dỗ con
Thay chồng chăm sóc mẹ chồng
chu đáo
Mẹ chồng ốm: lo chạy chữa
thuốc thang, lễ bái thần phật, lấy
lời ngọt ngào khuyên nhủ
Mẹ chồng mất , lo ma chay
như với cha mẹ
Hết lòng yêu thương, - Chồng nghi oan, chọn
nuôi dạy con trai cái chết để bảo vệ nhân
nhỏ phẩm
Chỉ bóng mình trên - Không ở lại dương gian
vách để dỗ dành vì muốn giữ lời hứa với
con, bảo đó là cha để
Linh Phi, coi trọng nghĩa
con không phải sống
tình với ân nhân của mình
thiếu thốn tình cha

Chồng nghi oan, nàng tìm mọi cách hàn gắn tình
cảm, không thể giải oan được nàn tự tử để khẳng
định lòng chung thủy

Sống ở thủy cung, nàng vẫn nặng tình với chồng con,
quê hương, làng xóm
 Nhân vật Vũ Nương
Vũ Nương có số phận khổ đau, bất hạnh

Khi Trương
Sinh đi lính Lúc Trương sinh Khi Vũ Nương
trở về ở thủy cung

Nàng phải chịu oan khuất: nỗi

Vũ Nương phải tự Vũ Nương được giải
oan xuất phát từ lời bé Đản nói
bươn chải nuôi gia oan:Trương Sinh biết
về cái bóng. Vũ Nương bị
đình, lo giải quyết vợ bị oan khi con nói
chồng la mắng, đánh đập và
mọi việc từ lớn đến về chính bóng, theo lời
đuổi đi
nhỏ dặn của vợ Trương
Nàng phải chết bi thảm Sinh đã lập đàn giải
Nàng phải sống oan cho Vũ Nương
trong cảnh cô đơn, Là hành động quyết liệt để
nhớ nhung, lo bảo vệ danh dự Nàng sống ở thủy
lắng, mỏi mòn chờ cung vẫn không
chồng, sinh con và Cái Nói lên nỗi oan đau đớn tột hạnh phúc, vẫn
nuôi con một chết cùng không nguôi nỗi
mình, lo toan của Vũ
nhớ gia đình, người
chăm sóc mẹ già Nương Lên án xã hội trọng nam thân nhưng không
con thơ kinh nữ, bất công, tố cáo thể trở về
chiến tranh phi nghĩa
 LUYỆN TẬP

1- Kể tóm tắt văn bản Chuyện người con gái Nam Xương
2- Viết đoạn văn trình bày cảm nhận về vẻ đẹp của nhận vật Vũ
Nương/ Số phận bi kịch của Vũ Nương.
 HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Phân tích giá trị nhân đạo của truyện “Chuyện người con gái
Nam Xương”.
-Kể lại truyện Chuyên người con gái Nam Xương theo cách của
em.
- Chuẩn bị bài : Cách dẫn trực tiếp, cách dẫn gián tiếp.