QUAY

8
10
7
CẦU VỒNG LỬA
Đây là hiện tượng thiên nhiên thường sảy
vào mùa hè?
9
6
5
Vì sao khi chiếu một chùm sáng vào một chậu
nước hoặc một gương phẳng thì thấy trên bức
tường đối diện có một vùng sáng?

Ánh sáng phản xạ chiếu lên tường

Quan sát hình ảnh sau em có nhận xét gì về
ánh sáng khi đi từ nước vào không khí?

Ánh sáng bị gãy

Sự truyền ánh sáng trong môi trường trong suốt,
đồng tính là đường thẳng hay đường cong?em có
nhận xét gì về sự truyền đi của ánh sáng?

Đường thẳng,ánh sáng truyền thẳng trong

môi trường trong suốt đồng tính
Nguồn sáng lớn nhất là gì?

Mặt trời
 Khi đi buổi tối vì sao ta phải chiếu đèn xuống
đường mà không phải vào chính mình?

Vì để mắt nhìn thấy được vật thì phải có ánh sáng

từ vật truyền tới mắt
Ánh sáng truyền đi tốt nhất trong môi trường
nào?

Không khí
 Phần 2:Quang Hình

CHƯƠNG VI:
CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

KHÚC XẠ
Lăng Thấu
kính kính ÁNH SÁNG
VÀ
PHẢN XẠ TOÀN
PHẦN

Kính thiên văn Kính hiển vi Kính lúp Mắt

I. Sự khúc xạ ánh sáng.
1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
 LỆCH PHƯƠNG

1 Mặt phân cách

2
I. Sự khúc xạ ánh sáng.
1. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
- Là hiện tượng lệch
phương (gãy) của
các tia sáng khi
truyền xiên góc qua
mặt phân cách giữa
hai môi trường
trong suốt khác
nhau
2. ĐỊNH LUẬT KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Pháp tuyến Tia phản xạ

Tia tới N S
S xạ
ả n
h

Gó
c p

ct
G ó

ới
 i i
Mặt phân cách

 I

r
Góc khúc xạ

N R Tia khúc xạ
2. ĐỊNH LUẬT KHÚC XẠ ÁNH SÁNG
a. Các khái niệm:
• SI: tia tới;
• I: điểm tới
• NN’: pháp tuyến với
mặt phân cách tại I
• IR: tia khúc xạ
• IS’: tia phản xạ
• i: góc tới
• i’: góc phản xạ
• r: góc khúc xạ.
* Mặt phẳng tới: tạo bởi tia tới, pháp tuyến.
https://phet.colorado.edu/sims/html/bending-
light/latest/bending-light_vi.html
sin i
i r sini sinr
s inr

sin i
s inr
 2. Định luật khúc xạ ánh sáng:
Nội dung:
Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới (tạo bởi tia tới
và pháp tuyến) và ở bên kia pháp tuyến so với tia tới.
Với hai môi trường trong suốt S
nhất định, tỉ số giữa sin góc tới
(sini) và góc khúc xạ (sinr) luôn i
không đổi: 
I

sin i 
 Hằng số(1)
sin r r
R
 n21: chiết suất tỉ đối
sin
II. CHIẾT SUẤT CỦAi MÔI TRƯỜNG
 n21 (2) của môi trường thứ hai
1. Chiết suấtsin r
tỉ đối đối với môi trường thứ
nhất.

Nếu n21 > 1 thì r < i Nếu n21 < 1 thì r > i
Môi trường 2 chiết quang hơn Môi trường 2 chiết quang
môi trường 1 kém môi trường 1

S
sin i S

n21>1 n21<1

sin r
i
1 i
1

2 2
r
r R
R
II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG
2. Chiết suất tuyệt đối (n)
 Chiết suất tuyệt đối (thường gọi tắt là chiết suất) của một môi
trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó đối với chân không.
- Chiết suất của chân không bằng 1
- Chiết suất của không khí bằng 1,000293 thường lấy
bằng 1
- Mọi môi trường trong suốt đều có chiết suốt lớn hơn 1
- Có thể lập được hệ thức:
n2
n21  (3)
n1
 II. CHIẾT SUẤT CỦA MÔI TRƯỜNG

 Công thức của định luật khúc xạ:

n1 sin i  n2 s inr (4)

Trong đó: n1- chiết suốt(tuyệt đối) của môi trường 1

n2 - chiết suốt(tuyệt đối) của môi trường 2

i - Góc tới
r - Góc khúc xạ
ẢNH CỦA MỘT VẬT ĐƯỢC TẠO BỞI SỰ KHÚC XẠ ÁNH
SÁNG QUA MẶT PHÂN CÁCH HAI MÔI TRƯỜNG
 III. TÍNH THUẬN NGHỊCH CỦA SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG

Ánh sáng truyền đi theo đường nào thì cũng

truyền ngược lại theo đường đó.
1
n12 
n21
* Ghi chú: Tính thuận nghịch biểu hiện ở cả 3 hiện tượng:
sự truyền thẳng, sự phản xạ và sự khúc xạ.
S S’ S

I I

R
 Bài tập áp dụng
Chiếu một tia sáng đi từ nước có chiết suất là 2 tới mặt phân cách
giữa nước và không khí, tính góc khúc xạ trong hai trường hợp:
a) Góc tới bằng 300
b) Góc tới bằng 450 Giải
c) Góc tới bằng 600 Áp dụng định luật khúc xạ ánh sáng:
Tóm tắt : sin r n1
n1 = 2 n1 sin i  n2 sin r    sin r  n1 sin i
n2 = 1 sin i n2
r=?
a)i = 300 a )i  30  sin r  2 sin 30  sin r  2  r  450


b)i = 450 2
c)i = 600 
b)i  45  sin r  2 sin 45  sin r  1  r  90 0

c)i  60  sin r  2 sin 60  sin r  1, 225

( Vô lý )
=> Không có tia khúc xạ
Mối liên hệ góc tới và góc khúc xạ
 IV. SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG VÀO MÔI TRƯỜNG
CHIẾT QUANG KÉM HƠN

2 Góc giới hạn phản xạ toàn phần

2

24
IV. SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG VÀO MÔI TRƯỜNG CHIẾT QUANG KÉM
HƠN

Dựa vào định luật khúc xạ ánh

sáng, hãy xác định góc igh?

25
 II. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN
1 Định nghĩa

Phản xạ toàn phần là hiện tượng phản xạ

toàn bộ tia sáng tới tại mặt phân cách giữa
hai môi trường trong suốt.

So sánh hiện tượng phản xạ một phần và

hiện tượng phản xạ toàn phần?

26
 V. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN
2 Điều kiện để có phản xạ toàn phần

• Ánh sáng truyền từ một môi trường vào

môi trường chiết quang kém hơn.
n1> n2
• Góc tới lớn hơn hoặc bằng góc giới hạn
phản xạ toàn phần (góc tới hạn).
i ≥ igh

27
3 Giải thích các hiện tượng trong tự nhiên

Hiện tượng ảo tượng (lúc trời nắng đi trên

đường nhựa khô ráo, nhưng nhìn từ xa có vẻ
như ướt nước), hiện tượng ảo ảnh.
Các hiện tượng này được giải thích là do
các tia sáng bị phản xạ toàn phần trên các lớp
không khí có chiết suất biến thiên liên tục (do
nhiệt độ các lớp không khí sát nhau là khác
nhau) đi vào mắt.
28
 VI. ỨNG DỤNG CỦA HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN.
CÁP QUANG
1 Cáp quang
a. Cấu tạo

29
 III. ỨNG DỤNG CỦA HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN

1 Cáp quang
a. Cấu tạo

30
 Nếu phần vỏ có chiết suất lớn hơn phần lõi thì
tia sáng sẽ đi như thế nào?

• Nếu phần vỏ có chiết suất lớn hơn phần lõi thì

một phần của tia sáng sẽ bị khúc xạ đi ra phần
vỏ

31
 III. ỨNG DỤNG CỦA HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN

1 Cáp quang
4

lạc
n l iê n
ô ng ti
t h
h vực
ng lĩ n
Tro
Ứng Trong lĩnh vực Y học
dụng Tron
gl ĩnh v
ực vă
n hó
a ngh
ệ thu
ật

32
 III. ỨNG DỤNG CỦA HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN

Ứng dụng của cáp quang

Trong
Trong lĩnh
lĩnh vực
vực thông
thông tin
tin liên
liên lạc
lạc
Hệ thống Mạng Internet trong 1 vùng 33
 III. ỨNG DỤNG CỦA HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ TOÀN PHẦN

Ứng dụng của cáp quang

Trong
Trong lĩnh
lĩnh vực
vực thông
thông tin
tin liên
liên lạc
lạc
Hệ thống cáp quang xuyên Thái Bình Dương 34
Ứng dụng của cáp quang

Trong
Trong lĩnh
lĩnh vực
vực thông
thông tin
tin liên
liên lạc
lạc
Sơ đồ tuyến cáp cáp quang
SMW3 còn lại duy nhất có
tram cập bờ Việt Nam
35
 Trong lĩnh
Trong lĩnh vực
vực thông
thông tin
tin liên
liên lạc
lạc
36
Ứng dụng của cáp quang

Sợi cáp quang biển

Ứng dụng của cáp quang

Trong
Trong lĩnh
lĩnh vực
vực YY học
học
Sử dụng cáp quang chế tạo dụng cụ y tế
37
Ứng dụng của cáp quang

Trong
Trong lĩnh
lĩnh vực
vực YY học
học
Thiết bị nội so bằng
cáp quang
38
Ứng dụng của cáp quang

Trong
Trong lĩnh
lĩnh vực
vực văn
văn hóa
hóa nghệ
nghệ thuật
thuật
Chế tạo sợi chiếu sáng, đồ chơi bằng cáp quang

39
Ứng dụng của cáp quang

Trong
Trong lĩnh
lĩnh vực
vực văn
văn hóa
hóa nghệ
nghệ thuật
thuật
Trang trí cột đèn, lễ hội và các điểm văn hóa du lịch 40