Kujdesi infermieror në

sistemin kardiovaskular
MSC. EGLENA HOXHA
Sistemi kardiovaskular është thelbësor për funksionimin e trupit dhe përmban shumë
organe dhe procese komplekse që përshtaten për të furnizuar trupin me oksigjen dhe
ushqyes, si dhe për të larguar produkte të shkëputura dhe mbetje të tjera të dëmshme nga
metabolizmi.

Kur ky sistemë nuk funksionon si duhet, mund të shkaktojë probleme serioze

shëndetësore si hipertensioni, sëmundjet e zemrës, apo edhe sulme kardiakë.
 Etiologjia e sistemit kardiovaskular

1. Faktorët Gjenetikë: Disa gjene mund të rrisin rrezikun e zhvillimit të

hipertensionit arterial, kolesterolit të lartë, apo sëmundjeve të tjera të
zemrës.

2. Stili i Jetesës: Stili i jetesës, përfshirë ushqimin, aktivitetin fizik, duhanpirjen,

dhe konsumin e alkoolit.

3. Hipertensioni arterial: Tensioni i lartë i gjakut mund të dëmtojë enët e gjakut

dhe të rrisë rrezikun e sëmundjeve të zemrës dhe të trurit.

4. Hipertensioni i kolesterolit: Nivelet e larta të kolesterolit në gjak mund të

formojnë pllakat aterosklerotike në murin e enëve të gjakut, duke shkaktuar
bllokim dhe dëmtim të rrjedhjes së gjakut, dhe kështu shkaktojnë sëmundje
të zemrës dhe të trurit.
 Etiologjia e sistemit kardiovaskular

5. Diabeti: Nivelet e larta të sheqerit në gjak mund të

dëmtojnë enët e gjakut dhe të shkaktojnë dëme në zemër
dhe në tru.

6. Stresi

7. Moshë: Strukturat dhe funksioni i sistemit kardiovaskular

ndryshojnë me kalimin e kohës.
Simptomat dhe shenjat të problemeve kardiovaskulare
mund të përfshijnë:

1. Dhimbje në gjoks: Ndjenja e dhimbjes, shtypjes, ose

presionit në gjoks mund të jetë një shenjë e problemeve të
zemrës, siç janë infarkti i miokardit (ataki i zemrës) ose
angina.

2. Dhimbje në krahun e majtë: Dhimbja ose mpirja në krahun e

majtë, sidomos kur shoqërohet me dhimbje në gjoks.

3. Probleme me frymëmarrjen: Frymëmarrja e vështirë ose

frymarrjet e shkurtra mund të jenë shenja të problemeve
kardiovaskulare si insuficenca kardiake ose embolia
pulmonare.
Simptomat dhe shenjat të problemeve kardiovaskulare mund të
përfshijnë:

4. Ënjtje në këmbët ose në anët e tjera të trupit: Ënjtja e papritur,

zakonisht në këmbët, anët e shtratit, ose në fytyrë, mund të jetë
një shenjë e problemeve me zemrën ose me enët e gjakut.

5. Lodhje e pashpjegueshme: Ndjenja e lodhjes së vazhdueshme dhe

të papritur, që nuk mund të shpjegohet me aktivitetin e
zakonshëm fizik, mund të jetë një shenjë e problemeve
kardiovaskulare.

6. Rrahje të shpejta të zemrës: Rrahjet e shpejta, të

pakontrollueshme të zemrës mund të jenë një shenjë e aritmive
ose të sëmundjeve të tjera të zemrës.
 Procesi infermieror

Procesi infermieror në semundjet e sistemit kardiovaskular është një qasje holistike për
kujdesin e pacientit që përfshinë shprehjen e kujdesit për pacientët me semundje të
zemrës dhe të enëve të gjakut. Ky proces është i përqendruar në identifikimin,
vlerësimin, planifikimin, realizimin dhe vlerësimin e kujdesit për pacientët me këto lloje
të semundjeve.
 1. Mbledhja e të dhënave

1. Historia e shëndetit: Historinë e semundjeve të tij kardiovaskulare, historinë e rritjes së peshës, stresit, dietës,
ushtrimeve fizike, dhe faktorët e rrezikut të tjera si duhani dhe alkooli.

2. Monitorimi i parametrave vitale: Matjen e presionit të gjakut, ritmi kardiake, puls, saturim të oksigjenit në gjak
(SPO2), dhe temperaturës së trupit.

3. Vlerësimi i simptomave dhe ndjekja e progresit të tyre: Dhimbja në gjoks, frymëmarrje e vështirë, lodhje e
papritur, edhe ngjyrat e lekuresë së tyre.

4. Vlerësimi fizik: Përfshinë një vlerësim të detajuar fizik të pacientit duke përfshirë vlerësimin e ritmit kardiak,
presionit të gjakut, tretjes së të caktuara si edema në këmbë, simptomat neurologjike si konfuzioni, dhe ndonjë
simptomë e tjera fizike.
 1. Mbledhja e të dhënave

5. Monitorimi i infuzionit dhe terapisë intravenoze: Pacientët me sëmundje kardiovaskulare mund të kenë nevojë
për terapi intravenoze me medikamente të specializuara, p.sh., për të menaxhuar presionin e gjakut.

6. Vlerësimi i rrezikut: Infermieri duhet të identifikojë faktorët e rrezikut për zhvillimin e komplikimeve të sistemit
kardiovaskular si hipertensioni, diabeti, kolesteroli i lartë, obeziteti, dhe historia familjare e sëmundjeve të
zemrës.

7. Testet diagnostike: Infermieri mund të asistojë në kryerjen dhe interpretimin e testeve diagnostike të tilla si
elektrokardiogrami (EKG), analizat e gjakut për enzimat e zemrës, ecografia e zemrës, dhe angiografitë koronare

8. Regjistrimi i ushqimit dhe të konsumimit të lëngjeve: Infermierët regjistrojnë llojet dhe sasisë e ushqimeve dhe
lëngjeve të konsumuara nga pacientët për të vlerësuar se si ky faktor mund të ndikojë në gjendjen e tyre
kardiovaskulare.

9. Vlerësimi emocional dhe social: Përveç aspekteve fizike të vlerësimit, infermieri duhet të mbledhë informacion
në lidhje me ndjenjat emocionale të pacientit dhe mbështetjen sociale që mund të ndikojë në shëndetin e tij
kardiovaskular.
 2. Diagnozat infermierore

1. Rreziku i rritur për hipertension: Kur pacienti ka faktorë të rrezikut për të zhvilluar hipertension, si historia
familjare, stili i jetesës, dhe faktorë tjerë të rrezikut të identifikuar.

2. Dëmtimi i perfuzionit të papërballueshëm cerebral: Kur perfuzioni i dobët cerebral është në rrezik për shkak të
ndonjë çrregullimi kardiovaskular, si aritmia ose insuficienca kardiake.

3. Rreziku i rritur për insuficiencën kardiake: Kur pacienti ka faktorë të rrezikut për të zhvilluar insuficiencë
kardiake, si hipertensioni ose histori e sëmundjes së zemrës

4. Rreziku për komplikacione tromboembolike: Kjo diagnozë përfshin pacientët që kanë një rrezik të lartë për të
zhvilluar trombozë ose emboli, të cilat mund të shkaktohen nga gjendje si ateroskleroza, aritmia, apo
insuficienca kardiake.

5. Rreziku për edemë: Ky diagnozë vlen për pacientët që kanë një rrezik të lartë për të zhvilluar akumulimin e
lëngjeve në trup, si rezultat i një insuficiencë kardiake, hipertensionit, ose dëmtimit të enëve të gjakut.
 3.Planifikimi infermieror

Planifikimi i kujdesit është i përqendruar në arritjen e objektivave të kujdesit për të përmirësuar shëndetin
dhe cilësinë e jetës së pacientit. Këtu janë disa hapa dhe elemente të rëndësishëm të përfshirë në
planifikimin e kujdesit infermier në semundjet kardiovaskulare:

1. Identifikimi i objektivave të kujdesit: Bazuar në diagnozat infermierore dhe nevojat e pacientit, infermieri duhet të
identifikojë objektivat e kujdesit specifike. Këto objektiva duhet të jenë të arsyeshme, specifike, realiste dhe
kohëzgjatëse.

2. Planifikimi i veprimeve infermierore: Pas identifikimit të objektivave të kujdesit, infermieri duhet të planifikojë
veprimet specifike që do të ndihmojnë në arritjen e tyre. Këto veprime mund të përfshijnë monitorimin e shenjave
vitale, ofrimin e edukimit për pacientin dhe familjen, menaxhimin e medikamenteve, dhe udhëzimet për dietë dhe
aktivitet fizik.

3. Koordinimi i kujdesit: Infermieri duhet të koordinojë veprimet e tij me anëtarët e tjerë të ekuipazhit shëndetësor,
duke përfshirë mjekun, terapistin fizik, dientistin, dhe specialistët e tjerë që janë të përfshirë në kujdesin e
pacientit.
4. Vlerësimi i ndërhyrjeve: Infermieri duhet të monitorojë dhe vlerësojë efektshmërinë e
veprimeve të tij në përmbushjen e objektivave të kujdesit. Në bazë të këtij vlerësimi, mund të
nevojiten rregullime në planin e kujdesit për të siguruar që të përmbushen nevojat e
pacientit.

5. Edukimi i pacientit dhe familjes: Një pjesë e rëndësishme e planifikimit të kujdesit është
edukimi i pacientit dhe familjes në lidhje me semundjen, trajtimin, dhe mënyrat për të
mbajtur një stil jetese të shëndetshëm. Infermieri duhet të sigurojë që pacienti dhe familja të
kuptojnë rëndësinë e ndjekjes së planit të kujdesit dhe përmbushjes së udhëzimeve të
dhëna.
 4. Zbatimi infermieror në semundjet kardiovaskulare

1. Monitorimi i shenjave vitale: Infermieri duhet të monitorojë shenjat vitale të pacientit si

presioni i gjakut, ritmi kardiak, frymëmarrja dhe temperatura për të identifikuar shenjat e
komplikimeve të mundshme dhe për të monitoruar përgjigjen e pacientit ndaj trajtimit.

2. Administrimi i medikamenteve: Infermieri ka përgjegjësinë për administrimin e

medikamenteve të nevojshme për të trajtuar semundjen e pacientit kardiovaskular, duke
siguruar dozimin e saktë, ruajtjen e regjistrave të duhura dhe monitorimin e efektivitetit
dhe efekteve anësore të tyre.

3. Monitorimi i terapisë intravenoze: Në rastet e nevojshme, pacientët me semundje

kardiovaskulare mund të kërkojnë terapi intravenoze për të mbajtur stabil presionin e
gjakut, nivelin e elektrolitëve, ose për të trajtuar aritmia. Infermieri duhet të monitorojë
drejtpërdrejtë infuzionin, të kontrollojë për komplikacione si trombozë apo infeksion, dhe
të raportojë ndonjë problem që shfaqet.
4. Menaxhimi i dëshirës së pacientit për aktivitet fizik: Pacientët me sëmundje
kardiovaskulare mund të kenë nevojë për mbikëqyrje të kujdesshme gjatë ushtrimeve
fizike. Infermieri duhet të përcaktojë nivelin e sigurt të aktivitetit fizik për pacientin dhe
të sigurojë që aktiviteti të bëhet në mënyrë të kontrolluar dhe të sigurt.

5. Edukimi i pacientit dhe familjes: Infermieri ka një rol të rëndësishëm në edukimin e

pacientit dhe familjes në lidhje me semundjen, trajtimin, dietën, aktivitetin fizik dhe
menaxhimin e faktorëve të rrezikut për semundjet kardiovaskulare. Kjo përfshin edhe
dhënien e udhëzimeve për sigurinë dhe kujdesin në shtëpi.

6. Monitorimi dhe vlerësimi i përgjigjes së pacientit ndaj kujdesit: Infermieri duhet të

monitorojë përgjigjen e pacientit ndaj trajtimit dhe të vlerësojë përparimin e tij gjatë
kohës së kujdesit.
 Vlerësimi perfundimtar infermieror në semundjet kardiovaskulare

1. Vlerësimi i përparimit të shëndetit: Kjo përfshinë vlerësimin e simptomave, funksionit të zemrës,

rezultateve të testeve të diagnostikuara dhe performancës së pacientit në aktivitetet e përditshme.

2. Vlerësimi i përshtatshmërisë së kujdesit: Infermieri duhet të vlerësojë nëse plani i kujdesit ka qenë i
përshtatshëm dhe i efektshëm për nevojat dhe përparimin e pacientit. Nëse ka nevojë, mund të ketë
rregullime të bëra në planin e kujdesit për të përshtatur me ndryshimet në gjendjen e pacientit.

3. Vlerësimi i edukimit të pacientit dhe familjes: Infermieri duhet të vlerësojë nëse pacienti dhe familja
kanë kuptuar dhe zbatuar informacionin dhe udhëzimet e dhëna në lidhje me semundjen, trajtimin,
dhe menaxhimin e rrezikut.
4. Vlerësimi i nevojave të shërbimit të kujdesit të shëndetit: Infermieri duhet të
vlerësojë nëse nevojat e kujdesit të pacientit janë të plotësuara dhe nëse ka
nevojë për ndonjë ndryshim në strukturën ose proceset e kujdesit për të
siguruar që pacienti të ketë kujdesin më të mirë të mundshëm.

5. Vlerësimi i ndjekjes së protokolleve dhe procedurave: Infermieri duhet të

vlerësojë nëse protokollet dhe procedurat për trajtimin e pacientit janë
ndjekur në mënyrë adekuate dhe nëse ka pasur ndonjë problem ose
shqetësim gjatë kujdesit të ofruar.