You are on page 1of 91

CHƯƠNG III:

NHÀ NƯỚC PHƯƠNG TÂY CỔ ĐẠI

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Chương III.
NHÀ NƯỚC PHƯƠNG TÂY CỔ ĐẠI

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


CHƯƠNG III:
NHÀ NƯỚC PHƯƠNG TÂY CỔ ĐẠI

Mục tiêu bài học


• Xét về nhà nước, những yếu tố nào dẫn
đến sự hình thành nhà nước phương Tây
cổ đại.
• Tại sao các nhà nước phương Tây cổ đại
có đa dạng hình thức chính thể.
04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo
NỘI DUNG BÀI HỌC

I. Sự hình thành nhà nước phương Tây cổ đại

1.1 Cơ sở hình thành các nhà nước phương Tây cổ đại

1.2 Lịch sử hình thành, phát triển và suy vong của các nhà nước
phương Tây cổ đại

II. Các nhà nước cổ đại điển hình ở Phương Tây

2.1 Nhà nước Spác

2. 2 Nhà nước Athens

2.3 Nhà nước La Mã cổ đại

III. Nhận xét về nhà nước cổ đại phương Tây


04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo
•Đ
n1. 1.1 Cơ sở hình thành nhà nước
ê
hi
n

t
n

ki
u
iề
1.

phương Tây cổ đại

•Đ
tế
h
n
ki
n

ki
u
iề
1.
1.

•Đ
ội
h
ã
x
n

ki
u
iề
1.
1.

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


1.1 Cơ sở hình thành nhà nước
phương Tây cổ đại

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


1.1 Cơ sở hình thành nhà nước
phương Tây cổ đại

1.1.1 Điều kiện tự nhiên Bản đồ Tây Âu cổ đại


• Các quốc gia cổ đại phương Tây
ra đời vào khoảng thiên niên kỷ
thứ II –Thiên niên kỷ thứ I TCN).

• Vào thế kỷ thứ VIII – V TCN, nhà


nước với hình thức là các quốc
gia thành bang bắt đầu xuất hiện
ở bán đảo Bancan vào thế kỷ IV
TCN

ThS. Nguyễn Phương Thảo


1.1.1 Điều kiện tự nhiên

a. Điều kiện tự nhiên Hy Lạp


Hy Lạp là một quốc gia ở
khu vực Địa Trung Hải, có vị trí
địa lý rất quan trọng trong việc
giao thương giữa phương Đông
và phương Tây. Lãnh thổ Hy Lạp
cổ đại bao gồm ba phần: phần Hy
Lạp lục địa, Hy Lạp quần đảo và
Hy Lạp Tiểu Á

ThS. Nguyễn Phương Thảo


a. Điều kiện tự nhiên Hy Lạp

Bản đồ Hy Lạp cổ đại


ThS. Nguyễn Phương Thảo
a. Điều kiện tự nhiên Hy Lạp

- Hy Lạp ít đồng ruộng, đất đai không thuận lợi

cho việc trồng cây lương thực.


- Hy Lạp giáp biển thuận lợi cho việc đẩy mạnh

hoạt động mậu dịch với các quốc gia khác.


- Địa hình Hy Lạp bị xé nhỏ bởi các dãy núi tạo

thành các thung lũng hẹp.


ThS. Nguyễn Phương Thảo
1.1.1 Điều kiện tự nhiên
b. Điều kiện tự nhiên La Mã

Bản đồ bán đảo Italia

ThS. Nguyễn Phương Thảo


b. Điều kiện tư nhiên La Mã

Lược đồ dãy núi Anpơ


Bán đảo Ý không bị chia cắt
thành những vùng biệt lập. Ở đây
có khá nhiều đồng bằng màu mỡ và
các cánh đồng cỏ rộng lớn.

ThS. Nguyễn Phương Thảo


1.1.1 Điều kiện tự nhiên

• Nhận xét

- Thứ nhất, các nhà nước phương Tây cổ đại được


hình thành trên các đảo, bán đảo, các mặt giáp biển
thuận lợi cho sự phát triển kinh tế thương mại, mậu
dịch hàng hải.
- Thứ hai, khí hậu ôn đới, đất đai phù hợp với việc
trồng cây công nghiệp, là nguyên liệu cho các ngành
thủ công nghiệp, thương nghiệp.
ThS. Nguyễn Phương Thảo
1.1.2 Điều kiện kinh tế

Săn bắt Chăn nuôi

Hái
Trồng trọt
lượm

ThS. Nguyễn Phương Thảo


1.1.2 Điều kiện kinh tế

- Sự phân công lao động ở xã hội phương Tây cổ


đại rõ ràng và triệt để.

ThS. Nguyễn Phương Thảo


1.1.2 Điều kiện kinh tế

• Kinh tế phát triển mạnh, sản phẩm làm ra ngày


càng nhiều đã nhanh chóng phá vỡ chế độ sở
hữu chung của chế độ công xã thị tộc.

Năng suất lao Tư hữu về sản


động tăng, của phẩm làm ra + tư
cải dư thừa liệu sản xuất
ThS. Nguyễn Phương Thảo
1.1.3 Điều kiện xã hội

Năng suất
Phân hóa
lao động Tư hữu
giai cấp
tăng, của xuất hiện
sâu sắc
cải dư thừa

ThS. Nguyễn Phương Thảo


1.1.3 Điều kiện xã hội
Giai cấp thống trị Giai cấp bị trị

• Quý tộc thị tộc • Bình dân


• Quý tộc công • Nông dân lao
thương nghiệp động
• Nô lệ

ThS. Nguyễn Phương Thảo


1.1.3 Điều kiện xã hội

• Nô lệ có nguồn gốc rất đa dạng:


- Từ tù binh chiến tranh
- Nông dân phá sản biến thành nô lệ
- Mua bán nô lệ
- Con do nô lệ sinh ra
- Cướp biển bắt về làm nô lệ

ThS. Nguyễn Phương Thảo


Con đường hình thành Nhà nước theo học
thuyết Mác - Lênin
Nhà nước

Chế độ Phân Mâu Đấu tranh


hóa giai thuẫn giai giai cấp
tư hữu cấp cấp

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


1.2. Quá trình phát triển và suy vong của các nhà
nước phương Tây cổ đại

a. Hy Lạp
• Văn minh Cret – Myxen

• Thời kỳ Hôme

• Thời kỳ các quốc gia thành bang

• Thời kỳ Macedonia và thời kỳ Hy Lạp hóa

ThS. Nguyễn Phương Thảo


a. Hy Lạp

• Văn minh Cret – Myxen (khoảng TNK III – thế kỷ


XII TCN)
- Crét là một hòn đảo lớn nằm ở phía nam bán đảo
Êgiê với những thành thị nổi tiếng như Cơnôsốt,
Phaitốt, Malia…
- Văn minh Myxen nằm ở vùng đồng bằng bán đảo
Pôlôpône.
ThS. Nguyễn Phương Thảo
Bản đồ Hy Lạp cổ đại
ThS. Nguyễn Phương Thảo
a. Hy Lạp

- Thời kỳ Hôme (thế kỷ XI đến Thế kỷ IX TCN)

Xã hội Hy Lạp thời kỳ Hôme là xã hội thị tộc,


bộ lạc ở giai đoạn mạt kỳ. Các thành viên thị tộc,
theo truyền thống, được thị tộc phân chia cho
những mảnh đất để trồng trọt và chăn nuôi.

ThS. Nguyễn Phương Thảo


a. Hy Lạp

• Thời kỳ các quốc gia thành bang (thế kỷ VII – IV


TCN)
Trong tất cả các thành bang tồn tại thời kỳ
này, Spác và Athens là hai thành bang có vai trò
quan trọng đối với Hy Lạp cổ đại.

ThS. Nguyễn Phương Thảo


1.4. Sơ lược quá trình phát triển của văn minh Hy -
La cổ đại

1.4.1. Hy Lạp

• Thời kỳ Macedonia và thời kỳ Hy Lạp hóa (337 – 30TCN)

Sau khi Phillip II bị ám sát năm 337 TCN, con trai là Alecxandre lên

cầm quyền, thống lĩnh lực lượng liên quân Hy Lạp Macedonia tiến đánh và

chiếm Ba Tư, chinh phục vùng Tây Á, Trung Á, Ai cập, tới vùng bắc Ấn độ lập

nên một đế quốc rộng lớn được gọi là thời kỳ Macedonia.

323 TCN, đế quốc Macedonia tan rã tuy nhiên do văn hóa Hy Lạp

được truyền bá rộng rãi nên người ta gọi thời kỳ này là thời kỳ Hy Lạp hóa.

ThS. Nguyễn Phương Thảo


1.4. Sơ lược quá trình phát triển
của văn minh Hy - La cổ đại

b. La Mã
• Thời kỳ Vương Chính

• Nhà nước La Mã cổ đại thời kỳ cộng


hòa
• Thời quân chủ chuyên chế
ThS. Nguyễn Phương Thảo
Người

Người Ligua
b. La Mã Êtơrútxcơ

(trước thiên (Thế kỷ X


niên kỷ II TCN)
TCN) Người Latinh

(cuối thiên niên kỷ II TCN)

Người Gali

ThS. Nguyễn Phương Thảo


b. La Mã
• Thời kỳ Vương Chính (753 - 510 TCN)

Theo truyền thuyết, thành Roma do Romullus xây dựng vào

năm 753 TCN trên bờ sông Tibres thuộc miền trung bán đảo Ý,

nơi quần cư của 3 bộ lạc người Latin (mỗi bộ lạc 100 thị tộc).

Quản lý xã hội thị tộc của người Roma thời kỳ này là 3 cơ

quan: Đại hội nhân dân (Curi), Viện nguyên lão (Senat) và "Vua"

(Rex)

ThS. Nguyễn Phương Thảo


b. La Mã

ThS. Nguyễn Phương Thảo


b. La Mã

• Thời kỳ Vương Chính (753 - 510 TCN)

Quản lý xã hội thị tộc của người Roma

thời kỳ này là 3 cơ quan: Đại hội nhân dân

(Curi), Viện nguyên lão (Senat) và "Vua"

(Rex)
ThS. Nguyễn Phương Thảo
b. La Mã
• Thời kỳ Vương Chính (753 - 510 TCN) - thời kỳ dân chủ quân sự

Đại hội nhân dân Là cơ quan quyền lực tối


(Curi) cao

Viện nguyên lão Quyết định quan trọng của


(Senat) quốc gia

Vua (Rex) Là thủ lĩnh quân sự của 3 bộ lạc

ThS. Nguyễn Phương Thảo


Người
Êturớtxc
Người
b.ơ La Mã
Ligua Người Latinh
• Thời kỳ Vương Chính (753 - 510 TCN) - thời kỳ dân chủ quân sự
Người
Gali
Người
Ples

ThS. Nguyễn Phương Thảo


b. La Mã

• Nhà nước La Mã cổ đại thời kỳ cộng


hòa (thế kỷ VI – I TCN)

Năm 510 TCN, sau khi người Roma


lật đổ Rex Tarquin kiêu ngạo, La Mã bước
vào thời kỳ Cộng hòa

ThS. Nguyễn Phương Thảo


b. La Mã
• Thời quân chủ chuyên chế: (30 TCN - 476
SCN)

Từ cuối thế kỷ II TCN, nhất là từ giữa thế kỷ


I TCN, do sự đấu tranh của quần chúng nhân
dân, sự chống đối ngày càng mạnh của các tỉnh,
nhà nước La Mã ngày càng có xu hướng tăng
cường chuyên chính.
ThS. Nguyễn Phương Thảo
II. Các nhà nước cổ đại điển hình ở Phương
Tây

2.1. Nhà nước thành bang Spác


a. Quá trình hình thành nhà nước Spác
b. Tổ chức nhà nước Spác
c. Nhận xét về nhà nước thành bang Spác

ThS. Nguyễn Phương Thảo


II. Các nhà nước cổ đại điển
hình ở Phương Tây
2.1. Nhà nước Spác
a. Quá trình hình thành nhà nước Spác
Sự ra đời của nhà nước Spác là kết quả của quá
trình thôn tính của tộc người Đôriêng đối với tộc người
Akêăng.
Khi củng cố được sự thống trị của mình, người
Đôriêng tiếp tục tổ chức chiến tranh và xâm chiếm cùng
đồng bằng của người Hilốt (Thế kỷ VIII – VII TCN) biến
toàn bộ dân cư của họ thành nô lệ.
ThS. Nguyễn Phương Thảo
II. Các nhà nước cổ đại điển
hình ở Phương Tây
2.1. Nhà nước Spác
a. Quá trình hình thành nhà nước Spác

Akêăng Nhà
Đôriêng nước
Spac
Hilốt
ThS. Nguyễn Phương Thảo
Giai cấp thống2.1.
trị Nhà nướcGiai cấpbang
thành bị trị Spác
a. Quá trình hình thành nhà nước Spác

Người
Người Pêriét
Đôriêng
(người Akêăng)
(người Spác)

Người Hilốt

ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.1. Nhà nước thành bang Spác
a. Quá trình hình thành nhà nước Spác

Người Hilốt: Là nô lệ chung của cả xã


hội người Spác, họ không thuộc quyền sở
hữu của từng chủ nô – nô lệ tập thể.

ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.1. Nhà nước thành bang Spác
Hai vua
b. Tổ chức bộ máy nhà nước Spác

Hội đồng trưởng


lão

ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.1. NhàHai vua
nước thành bang Spác
b. Tổ chức bộ máy nhà nước Spác

Hội đồng trưởng


Hội nghị công dân
lão

ThS. Nguyễn Phương Thảo


Hai2.1.
vuaNhà nước thành bang Spác
b. Tổ chức bộ máy nhà nước Spác

Hội đồng
trưởng
lão Hội nghị công dân
Hội đồng
năm quan
giám sát

ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.1. Nhà nước thành bang Spác
b. Tổ chức bộ máy nhà nước Spác
• Hội đồng năm quan giám sát

+ Giám sát hai Vua, HĐTL, HNCD


+ Có quyền giải quyết các công việc quan trọng
của Nhà nước về chính trị, ngoại giao.
+ Có quyền kiểm tra tư cách công dân.

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.1. Nhà nước thành bang Spác
c. Nhận xét về nhà nước Spác

• Thứ nhất, tất cả các thiết chế quyền lực trong


nhà nước đều do tầng lớp quý tộc chủ nô nắm
giữ.
• Thứ hai, nhà nước thành bang Spác được xem
là một “trại lính”, một nhà nước mang tính quân
phiệt với sự lạc hậu về kinh tế, bảo thủ về mặt
chính trị. ThS. Nguyễn Phương Thảo
2.2 Nhà nước thành bang Athens

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


2. Nhà nước thành bang Athens

a. Quá trình hình thành nhà nước Athens

b. Quá trình dân chủ hóa ở nhà nước


Athens

c. Nhận xét về nhà nước Athens

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


a. Điều kiện
2.1tự nhiên
Quá trình hình thành nhà nước
Athens

b. Điều kiện kinh tế

c. Điều kiện xã hội

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


a. Điều kiện tự nhiên

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


b. Điều kiện kinh tế

- Không thuận lợi để phát triển nông


nghiệp

- Có điều kiện phát triển thủ công


nghiệp và thương nghiệp, mậu dịch
hàng hải;

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Quý tộc
c. Điều kiện xã hội
thị tộc
Giai cấp
Quý tộc
thống trị
công
Phân
thương
hóa giai
cấp
Phân Bình
hóa Giai cấp dân
giàu bị trị
nghèo Nô lệ

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


c. Điều kiện xã hội

Bình
nghiệp

thươn
Quý

dân
chủ
tộc
Quý

công


chủ

Quý

tộc

lệ

tộc

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Tổ chức bộ máy nhà nước Athens khi
mới hình thành

Hội đồng Hội nghị


trưởng lão nhân dân

Hội đồng
quan chấp
chính
04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo
2.2
Cải Quá
cách trình
của dân (Solon)
Xôlông chủ hóa ở Athens

Cải cách của Clixten (Cleisthenes)

Cải cách của Pêriclet (Pericles)

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.2 Quá trình dân chủ hóa ở Athens
Về kinh tế

ách của Solon Về xã hội

Về tổ chức bộ máy
nhà nước

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Về - Xóa bỏ nợ, cấm biến dân tự do
kinh tế Cải
Athens thành nôcách
lệ của Solon

- Quy định hạn mức tối đa sở


hữu ruộng đất

- Cải cách hệ thống tiền tệ và sử


dụng thợ thủ công nước ngoài

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Về Đẳng cấp thứ nhất: Giữ chức vụ cao
xã hội cấp trong nhà
Cảinước
cách của Solon
Đẳng cấp thứ hai: Tham gia Hội đồng
400 người; đội kỵ binh
Đẳng cấp thứ ba: Tham gia Hội đồng
400 người; đội bộ binh
Đẳng cấp thứ tư: Không được tham gia
bộ máy nhà nước, đi lính, đóng thuế

ThS. Nguyễn Phương Thảo


Thành lập Hội đồng 400 người
Cải cách của Solon
• Tư vấn cho Hội đồng quan chấp chính
• Soạn
• Cải cách
thảo về tổtrước
nghị quyết chứckhibộ máy
thảo luậnnhà nước:
tại Hội nghị công
dân
• Giải quyết công việc giữa hai kỳ họp Hội nghị công dân

Thành lập Tòa án công dân

Hội nghị công dân có quyền thảo luận, quyết định vấn đề

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Cải cách của Solon
• Cải cách về tổ chức bộ máy nhà nước:

Hội đồng 400


Hội nghị công dân
người

Tòa án

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Ý nghĩa cuộc cải cách Solon

• Ý nghĩa cuộc cải cách Solon

 Tạo điều kiện kích thích công thương nghiệp phát

triển

 Hạn chế bớt thế lực của quý tộc chủ nô cũ, nâng

cao địa vị kinh tế của quý tộc chủ nô mới

 Xây dựng nền tảng vững chắc cho nền cộng hòa

dân chủ;
04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo
Về xã hội
Cải cách của Clixten (Cleisthenes)
• Chia cư dân theo đơn vị hành chính lãnh thổ;
• Công dân phải đăng ký hộ tịch và gọi theo tên riêng
từng người.
Về bộ máy nhà nước
• Thành lập Hội đồng 500 người;
• Thành lập Hội đồng tướng lĩnh phụ trách việc quân
sự.
• Thực hiện luật bỏ phiếu bằng vỏ sò.

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Cải cách của Clixten (Cleisthenes)

Hội đồng 400 người Hội đồng 500 người

Hội đồng tư lệnh

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Ý nghĩa cuộc cải cách của Cleisthenes

 Xóa bỏ tàn tích cuối cùng của xã hội công xã


nguyên thủy
 Mọi công dân đều được tham gia hoạt động bộ
máy nhà nước;
 Chính thể cộng hòa dân chủ chủ nô đã được
thiết lập.

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Trả lương cho những người tham gia vào cơ
Cải cách của Pericles
quan nhà nước.

Thay chế độ bầu bằng chế độ bốc thăm để


chọn ra nhân viên nhà nước.

Thực hiện biện pháp tăng cường quyền lực của


Hội nghị công dân.

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


 Ý nghĩa cuộc cải cách của Pericles

Pericles không chỉ có công lao lớn trong việc


xây dựng Athens thành một thành bang phát triển
về mọi mặt mà ông còn đưa chế độ dân chủ chủ
nô ở Athens phát triển tới đỉnh cao.

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.2 Quá trình dân chủ hóa

Cải cách
Pericles
Cải cách
Cleisthenes

Cải cách
Solon

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Cơ cấu tổ Công dân nam từ
2.3 Tổ chức
chức bộ máy18nhà
tuổinước
trở lên

Quyết định những


Hội nghị vấn đề quan
công dân trọng
Quyền hạn: cơ Bầu và giám sát
quan quyền các cơ quan nhà
lực cao nhất nước

Ban hoặc tước


quyền công dân

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Cách thức
Do HNCD bầu
2.3 thành lập
Tổ chức bộ máy nhà nước
Tổ chức Gồm 10 ủy ban
hoạt động nhiệm kỳ 1 năm
Hội đồng
Thường trực của
500
HNCD
người
Thi hành quyết
Quyền hạn: nghị của HNCD
cơ quan Thảo luận trước
hành pháp khi HNCDquyết
định
Giám sát hoạt
động của cơ quan
nhà nước

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.3 Tổ chức
Cách bộ máy nhà
thức Bầu nước
từ 10
thành lập phân khu
Hội đồng 10
Thống lĩnh
tướng lĩnh
quân đội
Quyền hạn Thực hiện
chính sách
đối nội, đối
ngoại

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


Hội nghị công
Cách thức
2.3 Tổthành
chứclập bộ máydân
nhà
bầunước
thẩm
phán
Tòa bồi
thẩm Cơ quan xét
xử tối cao
Quyền hạn

Giám sát tư
pháp

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.3 Tổ chức bộ máy nhà nước

Hội nghị
công dân

Hội đồng
Hội đồng Tòa bồi
10 tướng
500 người thẩm
lĩnh
04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo
 Nhận xét về nhà nước Athens

+ Hình thức chính thể của nhà nước Athens là cộng hòa
dân chủ chủ nô.
+ Tổ chức bộ máy nhà nước đã có sự chuyên môn hóa
giữa các cơ quan:
 Hội nghị công dân thực hiện quyền lập pháp
 Hội đồng 500 người thực hiện quyền hành pháp
 Tòa bồi thẩm thực hiện quyền tư pháp

04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo


 Hạn chế của nhà nước Athens

- Chỉ những công dân nam Athens từ 18 tuổi trở


lên mới có quyền tham gia vào HNCD, còn phụ
nữ, kiều dân và nô lệ thì không có quyền này.
- Các cuộc họp của Hội nghị công dân đa số
được tổ chức tại thành Athens nên các công
dân sinh sống ở những vùng nông thôn xa xôi
không có điều kiện để thường xuyên tham gia
hội nghị.
04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo
2.3 Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)

ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.3 Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I
TCN)

b. La Mã
• Thời kỳ Vương Chính
• Nhà nước La Mã cổ đại thời kỳ cộng hòa
• Thời quân chủ chuyên chế

ThS. Nguyễn Phương Thảo


Người

Người Ligua
2.3 Nhà nước La Mã (thếÊtơrútxcơ
kỷ VI – I TCN)
(trước thiên (Thế kỷ X
niên kỷ II TCN)
TCN) Người Latinh

(cuối thiên niên kỷ II TCN)

Người Gali

ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.3 Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)

• Thời kỳ Vương Chính (753 - 510 TCN)

Theo truyền thuyết, thành Roma do Romullus xây dựng

vào năm 753 TCN trên bờ sông Tibres thuộc miền trung bán

đảo Ý, nơi quần cư của 3 bộ lạc người Latin (mỗi bộ lạc 100

thị tộc).

Quản lý xã hội thị tộc của người Roma thời kỳ này là 3

cơ quan: Đại hội nhân dân (Curi), Viện nguyên lão (Senat)

và "Vua" (Rex).
ThS. Nguyễn Phương Thảo
2.3 Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)

ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.3 Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)

• Thời kỳ Vương Chính (753 - 510 TCN)

Quản lý xã hội thị tộc của người Roma

thời kỳ này là 3 cơ quan: Đại hội nhân dân

(Curi), Viện nguyên lão (Senat) và "Vua"

(Rex)

ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.3 Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)

• Thời kỳ Vương Chính (753 - 510 TCN)

Đại hội nhân dân Là đại hội nhân dân của


(Curi) 300 thị tộc

Viện nguyên lão


Là cơ quan có quyền lực tối cao
(Senat)

Vua (Rex) Là thủ lĩnh quân sự của 3 bộ lạc

ThS. Nguyễn Phương Thảo


Người
Êturớtxc
Người
2.3 Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)
ơ
Ligua Người Latinh
• Thời kỳ Vương Chính (753 - 510 TCN) - thời kỳ dân chủ quân sự

Người
Gali
Người
Ples

ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.3 Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)

2.3.1 Cải cách của Hoàng đế Xecviut Tuliut

2.3.2 Sự thành lập của chế độ cộng hòa

ThS. Nguyễn Phương Thảo


2.3 Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)

2.3.1 Cải cách của Hoàng đế Xecviut Tuliut


Hoàng đế Xecviut Tuliut đã tiến hành cải cách chia xã hội thành 6 đẳng cấp căn
cứ vào tài sản:

- Đẳng cấp thứ nhất bao gồm những người có 5 ha ruộng - giá 100.000 át

- Đẳng cấp thứ hai gồm những người có ¾ của 5 ha ruộng – giá 75.000 át

- Đẳng cấp thứ ba gồm những người có 2.5 ha ruộng đất – giá 50.000 át

- Đẳng cấp thứ tư gồm những người có 1,25 ha ruộng đất – giá 25.000 át

- Đẳng cấp thứ năm gồm những người có 0,620 ha ruộng đất – giá 11.000 át

- Đẳng cấp thứ sáu Những người dân nghèo


04/16/2024 ThS. Nguyễn Phương Thảo
2.3.1 Cải cách của Hoàng đế Xecviut Tuliut

• Thành lập đại hội Xăngtuari. Mỗi Xăngtuari (gồm 100


người/binh sĩ).

+ Đẳng cấp I tổ chức 18 Xăngtuari kỵ binh và 80 Xăngtuari


bộ binh.

+ Đẳng cấp II, III, IV mỗi đẳng cấp có 20 Xăngtuari bộ binh.

+ Đẳng cấp thứ V có 30 Xăngtuari bộ binh.

+ Đẳng cấp thứ VI có 5 Xăngtuari bộ binh.

Mỗi Xăng tuari có một lá phiếu biểu quyết. Quá ½ số phiếu thì
quyết định được
ThS. Nguyễn thông qua
Phương Thảo
2.3.1 Cải cách của Hoàng đế Xecviut Tuliut

• Nhận xét:

- Ưu điểm: Tính huyết thống trong quan hệ xã hội được


giảm nhẹ và yếu tố địa lý khu vực được tăng cường, tạo
điều kiện cho bình dân Ples nhanh chóng hòa nhập vào
khối công dân Roma => Thủ tiêu dần chế độ thị tộc.

- Nhược điểm: Người Ples chưa được phân chia ruộng đất,
chưa được quyền kết hôn với người Roma, chưa có người
đại diện trong BMNNThS. Nguyễn Phương Thảo
04/16/2024
2.3.2 Sự thành lập chế độ cộng hòa

Đại hội nhân dân Là cơ quan có quyền lực


(Xăngtuari) tối cao

Viện nguyên lão Là cơ quan thường trực


(Senat)
của Đại hội nhân dân

Hội đồng quan chấp chính Trực tiếp điều hành công
(2 người) việc của xã hội, nắm
quyền lập pháp, hành
pháp, tư pháp
ThS. Nguyễn Phương Thảo
2. Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)
- Cuộc đấu tranh của người dân Ples

HỘI NGHỊ CÔNG DÂN


(thời kỳ vương chính)

Đại hội Xăngtuari


(cải cách của Hoàng đế
Xecviút Tuliút)

Viện Hội đồng


quan
nguyên
chấp
lão chính
ThS. Nguyễn Phương Thảo
2. Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)
- Cuộc đấu tranh của người dân Ples

HỘI NGHỊ CÔNG DÂN


(thời kỳ vương chính)

Đại hội Xăngtuari


(cải cách của Hoàng đế
Xecviút Tuliút) Đại hội bình dân

Viện Hội đồng


quan
nguyên
chấp
lão chính
ThS. Nguyễn Phương Thảo
2. Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)
- Cuộc đấu tranh của người dân Ples

HỘI NGHỊ CÔNG DÂN


(thời kỳ vương chính)

Đại hội Xăngtuari


(cải cách của Hoàng đế
Xecviút Tuliút) Đại hội bình dân

Viện Hội đồng


Viện quan bảo
quan
nguyên
chấp dân
lão chính
ThS. Nguyễn Phương Thảo
2. Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)

Đại hội Đại hội bình


Xăngtuari dân

Hội đồng Hội


Viện Viện
quan đồng
nguyên quan
chấp quan
lão chính bảo dân
án

ThS. Nguyễn Phương Thảo


2. Nhà nước La Mã (thế kỷ VI – I TCN)

• Đặc trưng nhà nước phương Tây cổ đại

+ Các nhà nước phương Tây cổ đại ra đời là kết quả


của cuộc đấu tranh giai cấp khi mâu thuẫn giai cấp gay
gắt.

+ Các nhà nước phương Tây cổ đại có sự đa dạng về


hình thức chính thể.

+ Bộ máy nhà nước mang nặng tính chất quân sự


ThS. Nguyễn Phương Thảo

You might also like