Mục tiêu

bài giảng

Cung cấp một công cụ để

đánh giá thái độ tâm lý của
người phạm tội đối với HV,
HQ và trên cơ sở đó xác
định TNHS của họ
 1. KHÁI NIỆM VỀ
MẶT CHỦ QUAN
CỦA TỘI PHẠM

2. LỖI
NỘI
DUNG 3. ĐỘNG CƠ VÀ
MỤC ĐÍCH
PHẠM TỘI

4. SAI LẦM VÀ ẢNH

HƯỞNG CỦA SAI
LẦM ĐỐI VỚI TNHS
1. Khái niệm
Những biểu hiện bên ngoài
1. HV nguy hiểm cho XH
2. HẬU QUẢ nguy hiểm
3. QUAN HỆ NHÂN QUẢ
4. Biểu hiện khác
Tội phạm
Những biểu hiện tâm lí
1. Lỗi
2. Động cơ PT
Mặt tâm lí 3. Mục đích PT
bên trong
của TP
 2. Lỗi
2.1. Khái niệm lỗi
Có lỗi
là nguyên tắc
cơ bản Không chấp
nhận việc
quy tội
khách quan
Thừ nhận
Thỏa mãn và tôn trọng
nguyên tắc quyền tự do
có lợi là: của con người

Nhằm cải tạo,

giáo dục
người PT
 Có
Có Xử sự
trái
lợi
lợi PL

NGƯỜI
phạm
tội

Xử
Xửsựsự
phù
phùhợp
hợp
với
vớiquy
quy Có
Cóđiều
điềukiện
kiện
định
địnhcủa
của
PL
PL
Định nghĩa có lỗi

Hành
Hành Cố
Cố
vivi ýý

Thái
Tháiđộ độ
tâm
tâmlílícủa
Lỗi
Lỗi người
của Thể
Thểhiện
hiệndưới
dướidạng
dạng
ngườiPT PT
tới
tớiHV
HV

Hậu
Hậu Vô
Vô
quả
quả ýý
2.2. Lỗi với vấn đề tự do và trách nhiệm

Đặt vấn đề

Vì sao XH có thể buộc

con người phải chịu trách nhiệm
về hành vi của họ?
 Giải quyết vấn đề

Con người Đồng thời mọi

Hành động thỏa
sống trong nhu cầu của
mãn nhu cầu
xã hội có con người đều
là tất yếu
nhiều nhu cầu phải hành động
 Nhu cầu của con người
do các điều kiện tự nhiên
và xã hội tạo nên
 Hành vi của con người
có tính quy định trước

Hành động Là kết quả của sự ác động

thỏa mãn qua lại của những điều
nhu cầu kiện xã hội và con người

Được hình thành

một cách có quy luật
 Mọi xử sự Con người không
của con người thể và thỏa mãn
đều bị chi phối nhu cầu mà xử sự
bởi quy luật đi ngược lại
khách quan lợi ích của XH
 •Nhận thức được
quy luật

• Sử dụng quy luật

đó thực hiện mục
đích của mình

Tự do ý chí là khả năng tâm tí của con người

có thể tự mình lựa chọn biện pháp xử sự
trong điều kiện XH nhất định
Kết luận vấn đề

 Trong
Tự do khilàcócơtựsở
do
mà
 Tự do là cơ sở
của
Người trách
con có
người nhiệm
lợi khi
hànhthực
động
hiện
để
trái với lên
lợián
ích người
của nhàcónước
hành và trách nhiệm
vi nguy hiểm cho
, xã hộihành
thì cóvinghĩa
chỉ
XHđặt thìraphảikhi conTNHS
chịu người
tráihọ pháp
có lợiluật
có tự do
 2.3. Lỗi cố ý

Nhận thức được tính chất của HV

Lí trí

Cố ý Thấy trước được hậu quả

trực tiếp

Ý chí Mong muốn cho HQ xảy ra

 2.3. Lỗi cố ý

Nhận thức được tính chất của HV

Lí trí

Cố ý Thấy trước được hậu quả

gián tiếp

Ý chí Bỏ mặc hậu quả xảy ra

 Bé trai 3 tuổi tử vong vì điếu cày của bố
Mâu thuẫn gia đình, chồng ném điếu cày vào vợ nhưng lại trúng cậu con trai
3 tuổi, khiến cháu chết sau đó tại bệnh viện.

Ngày 23/7, hai vợ chồng anh Nam và chị Hoa ở

Ngô Quyền (Hải Phòng) đã xảy ra xô xát.
Theo anh Nam, buổi tối, hai vợ chồng giục nhau
kèm con trai lớn học bài, nhưng chị Hoa bỏ ra
ngoài.
Tức giận, anh Nam ném điếu cày về phía vợ. Cùng
lúc đó, đứa con bé là Hùng, 3 tuổi, lẫm chẫm chạy
theo mẹ nên chiếc điếu cày đã bay vào người cháu.
Cơ quan chức năng đang điều tra, làm rõ vụ việc
 Bẫy chuột thành ra giết bạn
Người đàn ông 46 tuổi (bị cáo Phạm Quốc Việt ) đứng trước tòa
cứ vục mặt vào lòng bàn tay nghẹn ngào: "Gà bị mất nhiều quá
nên bị cáo mới chăng dây điện quanh chuồng chứ không cố ý giết
người"... Người vào vườn và bị điện giật chết chính là bạn nhậu
chí cốt của ông (Nguyễn Văn Hiếu - láng giềng thân thiết của bị
cáo)

Phiên tòa kết thúc với mức án 5 năm tù cho bị cáo Việt. Vẻ
đau đớn khắc khổ đều hiện rất rõ trên gương mặt của hai
người phụ nữ: vợ của bị cáo và bị hại. Giờ đây hai trụ cột
cùng lúc vắng bóng, còn những đứa trẻ thiếu cha liệu có
tiếp tục được đến trường
Một số lỗi cố ý khác
Một số lỗi cố ý khác
 2.4. Lỗi vô ý

Lí trí Thấy trước được HQ

Vô ý vì Tin HQ không xảy ra

quá tự tin

Ý chí Tin ngăn ngừa được HQ

TNGT nghiêm trọng làm 31 người bị thương
Khoảng 13h20' ngày 24/7/2017, tại Km15 QL21 thuộc địa bàn
xã Mỹ Thuận, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định đã xảy ra một vụ
tai nạn giao thông nghiêm trọng, làm 31 người bị thương, trong
đó có 7 người bị thương nặng.
Theo nguồn tin ban đầu, xe ôtô khách BKS 18N-3019 do Phạm
Văn Quyên (31 tuổi, trú tại phường Châu Sơn, thị xã Phủ Lý,
Hà Nam) điều khiển, trên xe chở 30 hành khách.
Đến Km15 QL21, do phóng nhanh vượt xe cùng chiều nên xe
18N-3019 đã đâm vào xe ôtô tải BKS 29M-2068 chạy ngược
chiều, do Nguyễn Ngọc Sơn (27 tuổi), trú tại đường Điện Biên,
phường Cửa Bắc, TP Nam Định điều khiển.
Hậu quả làm 2 lái xe và 5 hành khách ngồi các hàng ghế đầu
của xe ôtô khách bị thương nặng, 24 hành khách ngồi phía sau
bị thương nhẹ, hai xe ôtô hư hỏng nặng.
 Không thấy
trước
Người hậu quả
thực
Vô ý Phải thấy
hiện
vì trước
cẩu thả hành hậu quả
vi
Có thể
PT
thấy trước
hậu quả
 Cấu
thành Hậu Tình
tăng quả tiết
nặng

Vô ý Cố ý

Lỗi
 2.6. Sự kiện bất ngờ

Không thể
thấy trước
hậu quả

Sự kiện Người gây

bất ngờ hậu quả

Không buộc
thấy trước
hậu quả
 Đọng lưc
Có thểthúc
Không được phản
đẩylà
thể dấu ánh
hiệu
Có
làbắtCó
tìnhĐộng
thể
thểlàm
tiếtlàm cơ
tăngthay
thay đổi
nặngđổi
Chỉ buộc
có
mức tội
độ chung
phạm
nguy cho
cố
hiểmýý
, mớiChỉ
giảm
mỗi
có
phạm
mứccó
nhẹ
cấu
tội
độ
động địnhtội
phạm
nguy
thành
cơ
cố
hiểm
khung
phạmTPtội
cho
mớiCon
cócho XH
động
XH của
cơcủa HV
phạm
HV tội
người
hoặc tăng nặng, giảm
nhẹ TNHS
Thực hiện
hành vi
 Kết quả
trong ý thức
Nếu đúng
chủlà nguyên
quan
Mục Chỉ
nhânđích các
của TPphải
không
hành cố ý
vi
làMục
Cần
điều
thì đích
phân
kiện
mục phạm
biệt
bắt
đích mục
buộc
là
trực tiếp mới có
tội
đích
PT
củavà hậuhướng
Người
mọi
khuynh quả
PT của TP
CTTP
mụcđặt
đích
ra
PT
của ý chí

Phải đạt
được khi
thực hiện
TP

29
 Hậu quả của tội phạm Mục đích của phạm tội

 Thuộc MKQ của TP  Thuộc MCQ của TP

 Tồn tại trên thực tế  Tồn tại trong ý thức
 Có sau khi thực hiện  Có trước khi thực
hành vi phạm tội hiện hành vi phạm tội
 Có thể không phát  Luôn luôn tồn tại
sinh
 Có thể có trong tội  Chỉ có trong các tội
phạm phạm CYTT
Cần phải nhớ

1. Khái niệm về lỗi

2. Các hình thức lỗi
3. Trường hợp hỗn
hợp lỗi
4. Sự kiện bất ngờ
 Điền từ còn thiếu vào chỗ trống

Người thực hiện hành vi nguy hiểm

cho xã hội (...)bị coi là có
(...) (...) (...)lỗi
(...) khi người đó
đã tự mình lựa (...)chọn một(...)
(...) (...) xử(...)
sự(...)
trái
pháp luật trong khi có đủ khả năng và
(...) (...)
điều kiện lựa chọn một xử sự khác phù
hợp
(...)với
(...)quy
(...) định của pháp luật
(...) (...)
Khẳng định nào đúng?
1. Cố ý gián tiếp là lỗi của người gián tiếp
thực hiện hành vi phạm tội.
2. Khác nhau duy nhất giữa lỗi cố ý trực
tiếp và lỗi cố ý gián tiếp là ở dấu hiệu ý chí.
3. Người gây thiệt hại trong sự kiện bất ngờ 20
thì không phải chịu TNHS vì họ không có
lỗi. 15
4. Động cơ phạm tội là dấu hiệu bắt buộc 10
của mọi tội phạm 5
 4. Sai lầm và ảnh hưởng của sai lầm đối với TNHS

Tính chất pháp lí

Nhận của hành vi
thức
Sai lầm không
đúng
Những tình tiết
đắn vì: thực tế của hành vi
 Sai lầm
về pháp luật

Sai lầm về
Sai lầm
khách thể
Sai lầm về
đối tượng
Sai lầm Sai lầm về
về sự việc đánh giá QHNQ
Sai lầm về
công cụ, phương tiện