POMIARY

PRZEMIESZCZEŃ I
ODKSZTAŁCEŃ
• Odkształcenie – to zmiana kształtu lub
objętości albo zmiana kształtu i objętości
obiektu powodująca zmiany wzajemnych
odległości jego punktów
Odkształcenia mogą być:
- liniowe,
- postaciowe,
- objętościowe,
- trwałe,
- sprężyste,
- graniczne.
• Przemieszczenie – zmiana położenia obiektu
polegająca na przesunięciu lub obrocie albo
przesunięciu i obrocie, przy której wzajemne
odległości wszystkich punktów obiektu nie
ulegają zmianie.
Przemieszczenia mogą być:
- trwałe,
- nietrwałe,
- graniczne.
• Zmiany budowli i obiektów dające się
geometrycznie określić to również
przemieszczenia podłoża.
• Zmiany obiektów mogą być wyznaczane i
kontrolowane pod warunkiem wykonania
wcześniejszego pomiaru (pierwotnego).
• Pomiar pierwotny stanowi odniesienie dla
kolejnych pomiarów kontrolnych.
• Pomiar pierwotny wykonywany jest przed
oddaniem obiektu do eksploatacji lub przed
próbnym rozruchem.
• Niektóre konstrukcje wymagają badania już
w czasie wznoszenia.
• Jeżeli przewiduje się przemieszczenia
podłoża podczas budowy obiektu, to pomiar
pierwotny powinien być wykonany możliwie
wcześnie przed rozpoczęciem prac, które
mogą te przemieszczenia wywołać.
• Stanowisko pomiarowo – kontrolne –
miejsce przeznaczone do wykonywania
okresowych pomiarów, służących do
wyznaczenia przemieszczeń lub odkształceń,
zaopatrzone w urządzenie ustawcze
przyrządu mierniczego lub zainstalowany na
stałe przyrząd mierniczy.
• Punkty kontrolowane – punkty sieci
kontrolnej zasygnalizowane na powierzchni
obiektu, których przemieszczenia są
wyznaczane okresowo w celu wyznaczenia
przemieszczeń i odkształceń.
• Punkty kontrolne (odniesienia) – punkty sieci
kontrolnej umożliwiające wyznaczenie
przemieszczeń punktów kontrolowanych w
układzie odniesienia oraz wyznaczające
położenie tego układu.
• Techniki pomiarowe związane z określaniem
przemieszczeń i odkształceń:
a) przemieszczenia pionowe:
- metody niwelacji (techniczna,
trygonometryczna, precyzyjna);
- metoda przestrzennego wcięcia w przód
b) wychylenia od pionu elementów
konstrukcyjnych:
- metoda stałej prostej (instr. geodezyjny,
wiązka lasera, napięty drut, inklinometr lub
wahadło),
- moda przestrzennego wcięcia w przód,
 c) pomiary rys obejmujące pomiar
rozwarcia, głębokości, długości, położenia i
przebiegu rys,
d) wyznaczanie kształtu krawędzi
budynku:
- metoda „śledzenia krawędzi”,
- metoda przestrzennego wcięcia w przód,
e) kontrola zmian nachylenia
fundamentów budynków za pomocą:
- sensorów,
- pochyłomierzy.
Przemieszczenia pionowe
 Pionowość budowli wysmukłych
• Metoda bezpośredniego rzutowania:

- składowa wychylenia d
d – odl. Instrumentu od łaty
D
D – odl. Instrumentu od obiektu
• Metoda trygonometryczna:
• 3 stanowiska; odl. = 1,5h

d i   i
ri 
 "

 i   q   d
• Metoda wcięć kątowych:
• Metoda fotogrametryczna
Dokumentacja pomiarów do określania
przemieszczeń i odkształceń
1. Dokumentacja pomiarów wykonywanych w
celu określenia przemieszczeń i odkształceń
powinna obejmować:
- projekty badań przemieszczeń i odkształceń,
- program stabilizacji punktów pomiarowych i
urządzeń pomiarowo – kontrolnych,
- program wykonania pomiarów,
- obliczenia przygotowawcze i ich wyniki,
- zestawienia wyników pomiarów,
- opracowania wyników dostosowane do
wymogów ich interpretacji,
- opracowania interpretacyjne,
- protokoły uzgodnień i posiedzeń dotyczących
kontroli bezpieczeństwa obiektu związane z
wyznaczeniem przemieszczeń i odkształceń.
2. Powyższą dokumentację należy
przechowywać przez cały okres eksploatacji
obiektu. W okresie budowy przechowuje ją
inspektor nadzoru inwestorskiego, a w
okresie eksploatacji – inspektor nadzoru
eksploatacyjnego.
3. Projekt badań i przemieszczeń powinien
zawierać:
- określenie celu badań oraz charakteru
czynników wywołujących odkształcenia,
- plan osnowy pomiarowej i rozmieszczenia
punktów kontrolowanych oraz urządzeń
pomiarowo – kontrolnych,
- metody pomiarów wraz z uzasadnieniem ich
wyboru,
- harmonogram pomiarów,
- opis sposobu opracowania wyników,
- ewentualny sposób identyfikacji stałego układu
odniesienia,
- wymagany skład dokumentacji pomiarowo –
obliczeniowej.
4. Określenie wartości przemieszczeń granicznych
lub odkształceń granicznych oraz
współczynników precyzji należy do projektanta.
5. Opracowanie wyników pomiarów w zakresie
ustalenia najbardziej prawdopodobnych wartości
obserwowanych wielkości , ich błędów średnich i
granicznych należy do geodety.
6. Obliczenia interpretacyjne nie należą do
geodety, ale mogą być mu zlecane (współpraca
ze specjalistami np. geofizycy, konstruktorzy,
specjaliści mechaniki gruntów i
fundamentowania).
7. Sporządzenie wniosków interpretacyjnych należy
do ww. specjalistów.