Communiceren Rubriekspagina Jaaroverzicht

Begrijpen en begrepen worden. Belangrijk

voor patinten die anders communiceren.
Daarom de Persoonlijke Kaart.
Dit jaar komt de Zorg- en Ziekenhuiskrant
met speciale rubriekspaginas. Dit keer onder
meer Wondzorg en Innovatie.
Wat gebeurde er allemaal in 2012? De Zorg-
en Ziekenhuiskrant zet opmerkelijke feiten
op een rij.
09 08 10
Jaargang 7 nummer 1 9 januari 2013
Er vaar hoe leer zaam een leuke dag kan zij n !
Tijdens de jaarwisseling vielen weer de
nodige slachtoers. Rondvliegend of te
vroeg ontploft siervuurwerk kostte ver-
schillende mensen hun ogen. In Het Oog-
ziekenhuis in Rotterdam alleen al werden
zeker 23 vuurwerkslachtoers binnen-
gebracht.
Landelijk zijn er ten minste zeventig oogslacht-
offers. Ziekenhuis De Sionsberg in Dokkum
vervulde tijdens nieuwjaarsnacht een belang-
rijke rol bij de opvang van de slachtoffers van
het ongeval in Raard. Maar altijd is er ook
weer mooi nieuws: de eerste baby die in het
nieuwe jaar wordt geboren in een ziekenhuis.
Het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk maak-
te er melding van.
De helft van slachtoffers die in Het Oogzie-
kenhuis belandden, is dusdanig gewond ge-
raakt dat zij blijvend verminderd zicht heeft
of uiteindelijk blind is. Opvallend is dat het
voornamelijk (jonge)mannen betreft en vrij-
wel geen kinderen.
De letsels zijn veroorzaakt door te vroeg
ontploft siervuurwerk of vuurwerk dat door
de sterke wind afboog. Vijftig procent was
omstander en is geraakt door rondvliegend
vuurwerk. De denitieve cijfers van de vijfde
landelijke registratie worden door het Neder-
lands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) in
de loop van januari bekend gemaakt.
Voor Ziekenhuis De Sionsberg in Dokkum
was het de eerste keer dat de ADOA, die kort-
geleden werd gestart, te maken had met een
grote calamiteit. Vijf gewonden van het onge-
val in Raard waar een automobiliste inreed op
een groep bewoners, werden opgevangen op
de Acute Diagnose en Opname Afdeling van
het ziekenhuis. In De Sionsberg zijn, conform
de afspraken die met de Ambulancediensten
zijn gemaakt, met name de minder zwaar ge-
wonden opgevangen. Hierdoor konden ande-
re ziekenhuizen zich richten op de zorg voor
de zwaar gewonden.
Ziekenhuizen hebben tijdens de jaarwisseling niet alleen te maken met (vuurwerk)slachtoffers. Altijd weer zorgt de eerste baby van het nieuwe jaar voor extra blijdschap.
Daan Poelgeest is de eerste baby die in 2013 in het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk is geboren. Om 2.37 uur in de oudejaarsnacht kwam hij ter wereld.
Opvallend is dat de
slachtoers dit jaar
voornamelijk (jonge)
mannen zijn en vrijwel
geen kinderen
Drukte rond jaarwisseling
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isscureandcare.com
Tel: 030 - 24 24 800
Samenwerking bij
revalidatiezorg
Het Erasmus MC en Rijndam Revalidatie-
centrum in Rotterdam werken sinds dit jaar
nauwer samen.
Per 1 januari neemt Rijndam de zorgafdeling
revalidatiegeneeskunde over en de onder-
zoeksafdeling revalidatiegeneeskunde van
het Erasmus MC krijgt de regie over het ge-
zamenlijke wetenschappelijke onderzoek.
Om de verbinding tussen onderzoek, onder-
wijs en patintenzorg te verzekeren, richten
Erasmus MC en Rijndam een gezamenlijk
kennis centrum in.
www.medix.nl t. 013-5111111
Professionele
weegschalen
Andere naam
nieuwe website
Het is u vast al opgevallen: de naam van
deze krant is uitgebreid. Voortaan draagt
deze krant de naam Zorg- en Zieken-
huiskrant. Daarvoor hebben we gekozen
omdat we de inhoud wat breder willen
maken.
We kijken voortaan nog nadrukkelijker
naar de ouderenzorg. De zorg voor ouderen
binnen de ziekenhuizen, binnen de zorg-
instellingen, maar ook thuis. Zonder overi-
gens de ontwikkelingen in de ziekenhuizen
uit het oog te verliezen. Bij de vernieuwde
opzet hoort ook een nieuwe website:
www.zorgenziekenhuiskrant.nl. Een web-
site met een eigentijdse uitstraling. Rustig
en toegankelijk, zoals u dat van de Zorg- en
Ziekenhuiskrant gewend bent. Natuurlijk
is hier het laatste nieuws vanuit de zieken-
huizen en de ouderenzorg te vinden. Met
meer beeld materiaal dan voorheen. Met
blogs waar u terecht kunt voor interessante
columns en opinies. Zorginstellingen die
nieuws te melden hebben voor de krant, de
website of onze digitale nieuwsbrief kunnen
dat sturen naar redactie@ziekenhuiskrant.nl.
2 Actueel
Nummer 1
9 januari 2013
Plastisch chirurg Max Overgoor van de
Isala klinieken in Zwolle: Het bewijs is
er: het gevoel in de penis bij mannen met
lage dwarslaesie is vrij gemakkelijk te
herstellen. Voor veel patinten gaat een
nieuwe wereld open. De vervolgstap is dat
patin ten met een lage dwarslaesie weten
dat deze mogelijkheid bestaat en dat ik
niet meer de enige ben die dit kan, maar
dat veel artsen wereldwijd deze ingreep
beheersen.
Bij mannen met spina bida (open rug) of
een lage ruggenmergbeschadiging, zoals een
dwarslaesie is sprake van zenuwuitval in het
onderste deel van het lichaam. Gevoelsprik-
kels uit het lichaam bereiken de hersenen niet
meer. Deze mannen hebben wel gewoon ver-
langen naar seks en kunnen vaak een erectie
krijgen en ejaculeren. Vrijen is technisch dus
wel mogelijk, maar men voelt er niets van. De
gevoelloosheid van de penis is erg frustrerend.
Die gevoelloosheid komt door een onderbre-
king van de peniszenuw, waarmee de prikkels
van de penis bij de hersenen terechtkomen.
Opvallend is dat patinten met een lage
ruggen mergbeschadiging onder het niveau
van de eerste lumbale wervel (L1) wel gevoel
hebben in de regio van de lies. De oorzaak
hiervan is dat de peniszenuw lager in het
ruggen merg aansluit dan de lieszenuw en zich
daardoor onder de beschadiging bevindt. Alles
boven de beschadiging functioneert gewoon.
Dr. Overgoor stelde dat het gevoel in de penis
terugkeert als de niet werkende peniszenuw
verbonden wordt aan de lies zenuw. Een soort
neurologische bypass die de naam TOMAX-
procedure (TO MAX-imize sensation, sexua-
lity and quality of life) heeft gekregen. Van
belang is dat deze ingreep geschikt is voor
patinten met een beschadiging op of onder
het niveau van de eerste lumbale wervel. Als
het niveau hoger ligt doet ook de lies zenuw
het niet meer en heeft de ingreep geen nut.
Overgoor rondde onlangs een studie bij
dertig patinten af. In samenwerking met een
seksuo loog onderzocht hij of zijn operatie
daadwerkelijk leidt tot terugkeer van seksue-
le gevoelens en ver betering van de kwaliteit
van leven. Het resultaat van het onderzoek
laat zien dat tachtig procent van de patinten
gevoel terug krijgt. Max Overgoor is naar eigen
zeggen nu nog de enige plastisch chirurg ter
wereld die deze operatie beheerst. Onnodig,
want het is een relatief kleine ingreep. Alleen
niemand had nog bedacht het uit te voeren.
Overgoors ambitie is dat binnen vijf jaar deze
ingreep wereldwijd standaard praktijk is. Hij
staat klaar om collegas hiervoor op te leiden.
Hij hoopt dat deze artsen hun ervaringen
dan ook publiceren, zodat de resultaten ver-
geleken en verder bevestigd kunnen worden.
Om deze reden vindt hij het van groot belang
dat het vaktijdschrift The Journal of Urology
in februari een artikel over deze TOMAX-
procedure plaatst, waarin de ervaringen bij
de eerste dertig patinten worden beschreven.
Inmiddels heeft Overgoor ook in Seattle (USA)
samen met een uroloog en neuro chirurg een
patint behandeld met veelbelovend resultaat.
Recent is door deze Amerikaanse artsen een
tweede patint geopereerd.
Gevoelsprikkels uit het
lichaam bereiken de
hersenen niet meer
Smaakbeleving Pathologie
Minister Edith Schippers van Volksgezond-
heid, Welzijn en Sport bracht vorige maand
een werkbezoek aan het Endoscopisch
Diagnostisch Centrum (EDC) in Baarn. De
minister woonde een darmonderzoek bij
en sprak uitgebreid met de maag-darm-
leverartsen en verpleegkundigen. Het
EDC is onderdeel van Meander Medisch
Centrum en speciaal ingericht voor darm-
onderzoek om erfelijke vormen van darm-
kanker in een vroeg stadium op te sporen.
Vanaf dit jaar wordt in Nederland een be-
volkingsonderzoek darmanker ingevoerd.
Darmkanker is een van de meest voorkomen-
de soorten kanker. Hoe eerder darm kanker
wordt opgespoord, hoe groter de kans op
genezing. Darmkanker begint met een
goedaardige poliep, vertelt Menno Brink,
maag-darm-leverarts in Meander Medisch
Centrum. Als darmkanker wordt geconsta-
teerd worden onderzoeken in Meander
Medisch Centrum zoveel mogelijk gebundeld
om tot een spoedige behandeling te komen.
Patinten worden in dit proces begeleid door
een gespecialiseerd verpleegkundige. Jaar-
lijks wordt bij ongeveer 13000 mensen in
Nederland darmkanker vastgesteld en over-
lijden circa 5000 Nederlanders aan de gevol-
gen van darmkanker. Bij ongeveer tien pro-
cent van hen gaat het om een erfelijke vorm
van darmkanker. Het EDC is in 2011 geopend
en voorziet in de groeiende behoefte aan pre-
ventief darmonderzoek bij risicogroepen. Het
bevolkingsonderzoek darmkanker dat dit jaar
van start gaat, is bedoeld voor alle mannen en
vrouwen van 55 tot en met 75 jaar.
Half open
dagbehandeling
Maag-darm-leverarts Reinoud Vermeijden (links)leidt
minister Schippers (rechts) rond in het Endoscopisch
Diagnostisch Centrum in Baarn.
Spelers PSV bezoeken Elkerliek
Van slabberset tot spaarpot, van tandenborstel tot broodtrommel: alle patinten van de Kinderafdeling van het Elker-
liek ziekenhuis (Helmond) vorige maand uit handen van drie PSV-toppers een cadeautje. De verdedigers Jrgensen,
Bouma en Manolev brachten een bezoek van anderhalf uur aan het Elkerliek, overhandigden de cadeautjes en deelden
handtekeningen uit. Ook Phoxy was erbij om met iedereen te knuffelen (foto Martijn van den Baar).
Minister Schippers bezoekt EDC
Jonnie en Thrse Boer lanceerden onlangs, in
samenwerking met artsen Ellen Kuiper- Kramer
en Otto Visser, de website Beleefjesmaak.nl.
De website is een platform met recepten en
tips over smaakbeleving voor (ex-)kanker-
patinten. Chemotherapie tast bij veel patin-
ten het smaakvermogen aan. Beleef je Smaak
deed onderzoek naar smaakverandering bij
kankerpatinten en zet zich in om de kwali-
teit van leven voor deze groep te ver beteren.
Initiatiefnemer en chef-kok Jonnie Boer ont-
wikkelde samen met de artsen een smaakpa-
let van vijf smaken: zoet, zuur, zout, bitter en
hartig. Het palet is op een geselecteerde groep
patinten met smaakgels getest. Aan de hand
van de uitkomsten ontwikkelde Jonnie Boer
recepten voor (ex-)kankerpatinten
Bypass herstelt
gevoel in penis
Veiligheidsadvies
Als werkgever bent u verantwoordelijk voor de
veiligheid van uw organisatie en uw medewerk-
ers. Kent u alle risicos en heeft u deze in kaart? Van
Hesteren adviesbureau is gespecialiseerd in analyse
en advisering van risicos op het gebied van veilig-
heid en beveiliging, alsmede in het voldoen aan
wet- en regelgeving. Ik adviseer u graag vrijblijvend
over de mogelijkheden en kan u ondersteunen met:
www.adviesbureau-veiligheid.nl
www.sems.nl
ontruimingsplannen
calamiteitenplannen
BHV plan
risico-inventarisaties
risico-evaluaties
veiligheids audits
crisismanagementplan
crisiscommunicatieplan
Drie ziekenhuizen uit Groningen hebben een
intentieverklaring ondertekend samen een
pathologie laboratorium te realiseren. Het
laboratorium komt binnen de muren van het
Martini Ziekenhuis en gaat weefselonderzoe-
ken voor de Ommelander Ziekenhuis Groep,
het Refaja Ziekenhuis en het Martini Zieken-
huis uitvoeren. Het nieuwe laboratorium gaat
straks ook de pathologie diagnostiek voor het
Wilhelmina Ziekenhuis Assen verzorgen. De
verwachting is dat het nieuwe laboratorium
begin 2014 zijn deuren opent. Pathologie
houdt zich bezig met het bestuderen van weef-
sels en cellen waarna een diagnose kan wor-
den gesteld. Door het nieuwe laboratorium
kunnen de drie ziekenhuizen de groeiende
vraag naar pathologie diagnostiek vormgeven .
Momenteel wordt er de laatste hand gelegd
aan een co4mpleet nieuw dagbehandelings-
centrum voor het Streekziekenhuis Koningin
Beatrix (SKB) in Winterswijk. De nieuwe dag-
behandeling wordt volgens Bert Bartelink,
zorggroepmanager in het SKB, gebouwd vol-
gens de laatste normen en is geen verbouwde
bestaande afdeling maar een totaal nieuw
concept waarin naast goede zorglogistiek de
gastvrijheid voorop staat. De nieuwe dag-
behandeling wordt een half open afdeling.
Het open karakter van de afdeling geeft het
verplegend personeel goed zicht op de patin-
ten. We hebben vanuit alle ruimtes, zelfs van-
uit de medicijn kamer, zicht op de patinten
waardoor er altijd controle is, zegt Antoinette
Arink, teammanager bij de dagbehande-
ling. De dagbehandeling beschikt straks over
25 plaatsen waarvan vijftien plaatsen in de
half open zaal. De verwachting is dat de
nieuwe dag behandeling eind januari 2013 in
gebruik kan worden genomen.
Stelling van de maand
Het is terecht dat de grootverpakking voor
paracetamol uit de handel is.
Toelichting
Per 10 januari mogen doosjes paracetamol nog maar vijftig tabletten bevatten. De reden is
het aantal zelfmoordpogingen met een overdosis paracetamol. Terecht of is dit weer een
betutteling van overheidswege?
Stem op www.zorgenziekenhuiskrant.nl
Schematische weergave van de TOMAX-procedure
(bron Isala klinieken).
3 Actueel
Nummer 1
9 januari 2013
Vrouwen die veel te vroeg dreigen te be-
vallen, hoeven niet langer dan 48 uur be-
handeld te worden met weenremmers.
Dit concluderen onderzoekers van het
Verloskundig Consortium in JAMA (Journal
of the American Medical Association). Het
onderzoek naar de eecten van de behan-
deling van vroeggeboorte, gecordineerd
door het UMC St Radboud in Nijmegen,
vond plaats in alle Nederlandse ziekenhui-
zen met een intensive care voor te vroeg
geboren kinderen (NICU).
Vroeggeboorte is de belangrijkste oorzaak van
babysterfte en ernstige ziekte. Vaak worden
kinderen te vroeg geboren omdat de ween te
vroeg beginnen. In dat geval wordt geprobeerd
de baring uit te stellen met weenremmers, in
combinatie met medicijnen (corticosteroden)
die het kind beter bestand maken tegen vroeg-
geboorte. Tot nu toe was niet bekend hoe
lang weenremmers gegeven moeten worden.
Het is belangrijk om dat te weten, omdat het
onnodig geven van medicijnen aan zwangere
vrouwen mogelijk schadelijk is voor moeder
en kind. Het Verloskundig Consortium ver-
geleek tussen 2008 en 2010 het effect van het
kortdurend (48 uur) en langdurend gebruik
(twee weken) van weenremmers.
Aan deze APOSTEL II studie, gecordineerd
door het UMC St Radboud, namen ruim 400
zwangere vrouwen deel. Alle vrouwen kregen
48 uur weenremming om in die periode de
medicijnen voor de longrijping van het onge-
boren kind (corticosteroden) te laten inwer-
ken en de zwangere vrouwen over te plaatsen
naar een van de tien ziekenhuizen met een
neonatale Intensive Care Unit, een NICU.
Vervolgens bepaalde loting welke vrouwen
hierna gedurende twaalf dagen tabletten met
weenremming (nifedipine) kregen of tablet-
ten met een placebo (nepmiddel). Opvallend
genoeg was het aantal kinderen dat ernstig
ziek werd of overleed in beide groepen vrijwel
gelijk. Ook werd er geen verschil gevonden in
geboortegewicht, duur van beademing of op-
nameduur van de kinderen. Evenmin nam de
zwangerschapsduur toe bij de vrouwen met
langdurig gebruik van weenremming. Wl
hebben weenremmers enige invloed op het
bloedverlies tijdens de bevalling: vrouwen met
langdurige weenremming verliezen iets meer
bloed. Bij vrouwen met een verhoogd risico
op een vroegtijdige bevalling - bijvoorbeeld
bij een tweelingzwangerschap - werd evenmin
een verschil in zwangerschapsduur of kans op
ernstige complicaties bij de geboren kinderen
gevonden. Andere weenremmers lijken op
basis van literatuuronderzoek ook niet effec-
tiever bij langdurig gebruik. Op dit moment
worden in Nederland door het Verloskundig
Consortium (www.studies-obsgyn.nl) meer-
dere studies uitgevoerd naar de effecten van
behandeling van vroeggeboorte.
Vaak worden kinderen te vroeg geboren omdat de ween te vroeg beginnen. In dat geval wordt geprobeerd de baring uit te stellen met weenremmers, in combinatie met medicijnen
(corticosteroden) die het kind beter bestand maken tegen vroeggeboorte.
Het onnodig geven van
medicijnen aan
zwangere vrouwen is
mogelijk schadelijk
voor moeder en kind
EIB ondersteunt
innovatie AMC
Helpdesk voor
euthanasie stopt
De nanciering van de geriatrische revalidatiezorg is
veranderd.
Het AMC (Amsterdam) heeft een langjarige
lening van de Europese Investeringsbank
(EIB) gekregen. Het betreft een lening van
honderd miljoen euro, met een looptijd van
achttien jaar.
Het door de EIB gesteunde investerings-
programma van het AMC behelst onder
meer de bouw van een ultramodern operatie-
complex met een speciale infrastructuur voor
minimaal-invasieve ingrepen, de ontwikke-
ling van de faciliteiten voor de behandeling
en zorg voor chronisch zieke kinderen in het
Emma Kinderziekenhuis AMC en de opleve-
ring van een energievriendelijke warmte-
krachtcentrale waarmee de kritieke processen
in het AMC van stroom worden voorzien. De
EIB onderkent de noodzaak om te investeren
in patintenzorgfaciliteiten, zodat patinten
kunnen proteren van de nieuwste zorgont-
wikkelingen in de toonaangevende zieken-
huizen in Europa. We zijn er daarom mee in-
genomen dat we het investeringsprogramma
van het AMC kunnen ondersteunen, aldus
Pim van Ballekom, vice-president van de EIB,
die de overeenkomst eind december onder-
tekende.
KNMG en V&VN beindigden per 1 januari
2013 de SCEN-helpdesk voor verpleegkun-
digen en verzorgenden. Een telefonische
helpdesk blijkt niet de manier om verpleeg-
kundigen en verzorgenden met vragen over
euthanasie of andere beslissingen rond het
levenseinde te bereiken.
De gedachte van KNMG en V&VN achter het
project SCEN v&v was dat verpleegkundigen
en verzorgenden behoefte hadden aan een
tele fonische helpdesk voor vragen over eutha-
nasie. Uit onderzoek bleek dat de meeste ver-
pleegkundigen en verzorgenden wel eens te
maken hebben met de zorg voor terminale

patinten en betrokken worden bij beslis-
singen rond het levenseinde. Ook bleek onder
hen een duidelijke intentie om SCEN v&v
te gaan gebruiken. Maar in de praktijk is de
SCEN-helpdesk vanaf de start in maart 2011
tot oktober 2012 slechts 56 keer geraadpleegd.
De nanciering van de geriatrische revali-
datiezorg is per 1 januari 2013 veranderd.
Sinds die datum wordt de geriatrische
revalidatiezorg via de Zorgverzekeringswet
betaald. Specialisten ouderengeneeskunde
maken zich zorgen over verschillende
patintengroepen die tussen de wal en het
schip vallen door de nieuwe nanciering
van de geriatrische revalidatiezorg per
1 januari.
Te denken valt aan thuiswonende patinten
die via de Spoedeisende Hulp naar het ver-
pleeghuis gaan, patinten met de ziekte van
Parkinson, maar ook patinten met zeer ver-
hoogde kwetsbaarheid die voorheen binnen
samenwerkingsafspraken van ziekenhuis en
verpleeghuis vielen. Verenso (vereniging van
specialisten in ouderengeneeskunde) roept
het ministerie van VWS op om ook voor deze
patintengroepen geriatrische revalidatiezorg
(kwalitatief goed) mogelijk te maken. Ook
vraagt Verenso de ziekenhuizen en verpleeg-
huizen om samen met de specialisten oude-
rengeneeskunde met de zorgverzekeraars zo-
danige afspraken te maken dat de kwaliteit
van de patintenzorg niet in het geding komt.
2013 is een overgangsjaar. De nieuwe
structuur wordt verder ontwikkeld en het veld
moet materiaal voor die doorontwikkeling
aan dragen. De regels onder de Zorgverzeke-
ringswet zijn niet wezenlijk anders dan
die onder de AWBZ. Vanuit deze gedachte
zullen alle patinten die geriatrische revalida-
tie nodig hebben ook geholpen moeten
worden, stelt Verenso. Verenso is zich ervan
bewust dat de overheveling van AWBZ naar
Zorgverzeke ringswet een complexe zaak is en
dat alle betrokken partijen moeten wennen
aan de nieuwe situatie. Over vele aspecten
bestaat nog onduidelijkheid. Dit mag echter
niet ten koste gaan van de patintenzorg.
Wij adviseren de specialisten ouderengenees-
kunde om welbewust zodanig met de nieuwe
regels om te gaan dat patinten die geriatri-
sche revalidatiezorg nodig hebben, daar ook
voor gendiceerd worden. Bij twijfel zal altijd
een oplossing gezocht moeten worden waar-
bij het belang van de patint voorop staat.
Verenso stelt een meldpunt in. Onduidelijk-
heden over de geriatrische revalidatiezorg die
te maken hebben met de overheveling van
deze zorg van de AWBZ naar de Zorgverzeke-
ringswet kunnen worden gemeld aan Verenso
via info@verenso.nl.
Patinten dreigen buiten de boot te vallen
Liever niet naar
een verpleeghuis
Maximum aan weenremmers
Twee op de drie Nederlanders moeten er
niet aan denken later in een verpleeghuis
terecht te komen. Met name vijftigplussers
en mensen met een hoog inkomen blijven
liever thuis wonen. Dat blijkt uit een peiling
van Maurice de Hond voor het VARA Radio
1-programma DeGids.fm.

Wonen in een verpleeghuis heeft geen goede

naam. Beelden van vieze luiers, pyjamadagen,
onaardig personeel en lange lege dagen
maken het imago van de huizen er niet beter
op. Maurice de Hond peilde de mening
van Nederland op verzoek van DeGids.fm.
Kwaliteit moet boven alles staan, ook als dat
wat meer kost. Dat vindt ruim driekwart van
de ondervraagden. Al wil lang niet iedereen
zelf meebetalen aan een verblijf in een ver-
pleeghuis. Van de ondervraagden vindt 49
procent het prima om bij te betalen. Jongeren
(69 procent) en hoge inkomens (76 procent)
hebben er het minst moeite mee de portemon-
nee te trekken. Alle resultaten van de peiling
zijn terug te lezen op degidsfm.vara.nl.
4 Advertentie
Nummer 1
9 januari 2013
BOUWSTEENTJES
Gewichtsverlies is niet altijd gewenst. Door ziekte, ouderdom of gebrek aan eetlust kan de weegschaal steeds een beetje
minder aanwijzen. Bij dit onbedoelde gewichtsverlies wordt ook veel spierweefsel afgebroken. Dat kan leiden tot minder
kracht, vermoeidheid en een verminderde weerstand. Extra eiwitrijke voeding kan dit proces tegengaan. Wat meer eten, en
ook wat vaker tussendoortjes die extra energie en eiwit leveren. Dat dit ook lekkere tussendoortjes kunnen zijn, bewijst het
Bouwsteentje. De Bouwsteentjes hebben de vorm en smaak van een gebakje en zijn verkrijgbaar in vier verschillende smaken.
EIWITRIJK
De Bouwsteentjes zijn verrijkt met hoogwaardige eiwitten. Iedere portie bevat een klein volume maar liefst 8 gram eiwitten.
Een gezonde volwassene heeft 0,8 gram eiwit per kg lichaamsgewicht per dag nodig. Iemand
die ziek en ondervoed is, heeft juist meer eiwitten nodig; wel 1,5 gram eiwit per kilo
lichaamsgewicht per dag.
IN DIEPVRIES EN KOELKAST
Bouwsteentjes zijn diepgevroren, nu ook verpakt per 4 stuks in dezelfde smaak.
Eenmaal ontdooid, kunnen ze nog 5 dagen in de koelkast bewaard worden.
BOUWSTEENTJES
Door de hoge concentratie eiwitten (8 gram per portie) zijn Bouwsteentjes een uitkomst
bij (dreigende) ondervoeding. Ze versterken de conditie en bevorderen het herstel. Maar
Bouwsteentjes zijn meer dan een voedingssupplement. Het is vooral echte traktatie, een
gebakje. Heerlijk bij de kofe of thee, of als nagerecht.
KLEIN EN SMAAKVOL
Ieder Bouwsteentje bestaat uit zeer luchtig cakegebak met een zachte, romige vulling.
Nieuw is de smaak bosvruchten en wordt gelijk als lekkerste ervaren. Daarnaast zijn er
Bouwsteentjes chocolade, banaan en aardbei. Het Bouwsteentje is wat kleiner dan een gebakje;
vergelijkbaar met een Petit Four. Daardoor is een Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die
gedurende de dag regelmatig iets willen eten, maar opzien tegen grote porties en voedsel dat
snel verzadigt.
WAAROM ZIJN EIWITTEN ZO BELANGRIJK?
Eiwitten zijn essentieel voor groei en ontwikkeling; ze helpen het lichaam op te
bouwen en te behouden
Eiwitten leveren energie en bouwstoffen voor behoud van spieren, de aanmaak van
nieuw weefsel en nieuwe bloedvaten
Eiwitten zijn belangrijk voor herstel, bijvoorbeeld voor wondgenezing.
Eiwitten zijn belangrijke bouwstenen van leukocyten en lymfocyten, stoffen die
belangrijk zijn voor de afweer.
Eiwitten dragen bij tot de vorming van gezonde botten.
Eiwitten zijn nodig voor het transporteren van stoffen in het bloed.
Eiwit zijn bouwstoffen van hormonen.
Iemand die ziek/ondervoed is, heeft veel meer eiwitten nodig dan iemand die
gezond is.
Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nl
Of neem contact op met de heer Stan Mertens, direct bereikbaar 06 24 88 65 26
verkrijgbaar bij
In gezonde en duurzame voedselkeuzes
kunnen consumenten tot op zekere hoogte
worden gestuurd. Wageningen UR (Univer-
sity & Research centre), Schuttelaar &
Partners en HAS KennisTransfer hebben
onderzocht welke verkoop- en marketing-
methoden wel en niet werken om consu-
menten te bewegen tot de gezonde keuze.

Door de gezonde keus tot de makkelijke keus
te maken (zoals de daghap in een kantine of
restaurant) werkt bijvoorbeeld goed. Maar via
posters een bekende Nederlander een gezond
hapje te laten aanprijzen, lijkt weinig effect te
hebben. In een project over nudging, consu-
menten een licht duwtje in de goede rich-
ting geven, zijn zes verkoop- en marketing-
methoden bestudeerd die gebruikt worden
om consumenten te bewegen tot het kopen
van gezonde en duurzaam geproduceerde
voeding.
Producten middenin het supermarktschap
leggen, werkt goed. Dat is een uitbreiding
op eerder onderzoek dat liet zien dat het op
ooghoogte plaatsen helpt.
Duurzame producten verkopen beter als ze
niet in een apart vak bij elkaar liggen, maar
juist direct naast de minder duurzame optie.
En dan het liefst middenin het schap.
Vertellen hoe goed een product verkocht
wordt, werkt ook. Daarbij hoeft het niet te
gaan om grote aantallen mensen. Communi-
ceren dat een groeiend aantal treinreizigers
fruit koopt bij de kiosken van de NS, deed de
verkoop van fruit verhogen.
Posters ophangen in de hockeykantine met
daarop een foto van een bekende hockey-
ster die een appel eet, had weinig effect. Dus
goed voorbeeld doet goed volgen gaat niet
altijd op.
In de winkel informatie verschaffen over de
ingredinten, calorische waarde of afkomst
van producten, heeft ook nauwelijks effect.
Het is voor iedereen mogelijk om een ge-
varieerd en gezond voedingspatroon te
hebben, concludeert het Voedingscentrum.
Want in tegenstelling tot wat veel consu-
menten denken, hoeft gezond eten niet
duurder te zijn dan ongezond eten. Het gaat
om de juiste keuzes maken, bijvoorbeeld
minder uit te geven aan duurdere produc-
ten als vlees en kaas en meer aan groente
en fruit.
Deze conclusie trekt het Voedingscentrum
uit onderzoek van het Centraal Bureau voor
de Statistiek (CBS), dat cijfers over voeding
en gezondheid door de jaren heen vergeleek.
De resultaten zijn gebundeld in het CBS-
boek Smakelijk weten dat begin december
is verschenen. Het Voedingscentrum heeft
aan deze uitgave meegewerkt. Door het grote
aanbod van voedingsmiddelen is het voor
iedereen mogelijk om een gevarieerd en
gezond voedingspatroon te hebben, vindt het
Voedingscentrum. Maar op dit moment be-
steden mensen minder dan twintig procent
van hun voedingsbudget aan groente, fruit
en aardappelen. Dat is te weinig om aan de
dagelijkse aanbevolen hoeveelheid van twee
ons groenten en twee porties fruit te komen,
stelt het Voedingscentrum. De cijfers van het
CBS sluiten aan bij de Voedselconsumptie-
peiling 2011 van het Rijksinstituut voor Volks-
gezondheid en Milieu (RIVM). Een kwart
van wat men aan voedsel besteedt, geeft men
uit aan vlees en vis. Van vlees en kaas eten

mensen tegenwoordig 2,5 keer zo veel als in
1950 terwijl ze aan een kleine hoeveelheid
genoeg hadden om gezond te eten. In plaats
van vlees of vis kan men ook (een keer) kiezen
voor een vegetarisch alternatief. In 1960 be-
steedde een doorsnee huishouden meer dan
dertig procent van het budget aan voedsel. In
2011 was het aandeel teruggelopen tot elf pro-
cent. Door de toegenomen welvaart kunnen
mensen meer en kwalitatief betere producten
kopen. Tegelijkertijd is het aanbod van voed-
sel gegroeid door de fors gestegen produc-
tie van de landbouw en de komst van de
voedingsmiddelenindustrie. Uit cijfers van het
CBS blijkt dat de gemiddelde prijs van eten
en drinken niet sneller stijgt dan de prijs van
niet-eetbare producten. De dage lijkse produc-
ten in de supermarkt worden soms duurder,
maar soms ook goedkoper. In elf jaar tijd is
hetzelfde lunchpakketje slechts twintig cent
duurder geworden.
In de volksmond wordt een dikke, uit-
puilende buik vaak een bierbuik genoemd.
In een wetenschappelijke studie is de
relatie tussen bierconsumptie en buik-
omvang onderzocht. Er lijkt een trend te
zijn dat meer dan zestien glazen bier per
week bij mannen de buikomvang doet toe-
nemen. Maar voor een harde conclusie is
meer onderzoek noodzakelijk.
Onderzoekers van de Universiteit van Kopen-
hagen analyseerden alle bestaande studies
met data over bierconsumptie en overgewicht.
Overgewicht waarbij het lichaamsgewicht te
hoog is in verhouding tot de lichaamslengte
(BMI = Body Mass Index) en over gewicht
waarbij het vet met name in de buik zit
(buik omvang en middel-heupverhouding).
In totaal werden 35 bevolkingsonderzoeken
(ruim 620.000 deelnemers) en twaalf experi-
mentele studies (bijna 500 proefpersonen)
onder de loep genomen. Bij mannen werd
in de meeste bevolkingsstudies geen of
een positief verband gevonden tussen bier-
consumptie en overgewicht. Een beperkt aan-
tal studies heeft gekeken naar de relatie tussen
de hoeveelheid geconsumeerd bier en over-
gewicht. Uit deze studies blijkt dat bij mannen
een consumptie van meer dan vier liter bier
(= meer dan zestien glazen) per week mogelijk
gerelateerd is aan een dikkere buik. Bij matige
consumptie lijkt de buik niet in omvang toe te
nemen. Voor vrouwen waren er te weinig data
om een conclusie te kunnen trekken. Vrouwen
drinken in het algemeen minder vaak bier.
Kinderartsen in Nederland maken zich
zorgen over de voedingstoestand van
Nederlandse kinderen. Dit staat in het
decembernummer van Voeding Nu.
Als beroepsgroep moeten wij, samen met
andere belanghebbenden, onze stem hierover
laten horen, zegt Koen Joosten, kinderarts
van het ErasmusMC-Sophia Kinderziekenhuis
in Rotterdam en voorzitter van de Commis-
sie voeding van de Nederlandse Vereniging
voor Kindergeneeskunde. Hij zei dat tijdens
een bijeenkomst van het Platform Gezonde
Voeding 0-4 jarigen, waarvan hij eveneens
voorzitter is. Joosten weet nog niet precies
hoe hij namens zijn organisaties aandacht wil
vragen voor de voedingstoestand van kin deren
maar ziet wel een belangrijke rol weggelegd
voor kinder artsen.
In Nederland zijn zon duizend kinder-
artsen, in honderd ziekenhuizen, die per
jaar honderdduizenden zieke kinderen zien.
Daarnaast zijn er 500.000 kinderen met een
chronische aandoening bij wie later nog meer
gezondheidsproblemen kunnen ontstaan als
er geen aandacht aan de voeding wordt be-
steed. Kinderartsen moeten hun autoriteit ook
laten gelden bij de preventie van deze proble-
men. Als het niet lukt kinderen een gevarieer-
de maaltijd met voldoende groenten te laten
eten, zo stelt Joosten, dan kun je je afvragen
of het sowieso lukt om tot een ge varieerd
voedingspatroon te komen. In Nederland
haalt een groot deel van de kinderen niet de
aanbevolen hoeveelheid groenten terwijl het
belang van een adequate inname duidelijk
zou moeten zijn.
Als er geen aandacht is voor de voedingstoestand van een kind, kunnen gezondheidsproblemen ontstaan.
Gezonde keuze
makkelijk maken
Gezond eten is geen kwestie van geld
Nader onderzoek
naar bierbuik
In Nederland haalt een
groot deel van de kinde-
ren niet de aanbevolen
hoeveelheid groenten
Zorgen over voeding kind
5 Voeding
Nummer 1
9 januari 2013
Op dit moment besteden mensen minder dan twintig procent van hun voedingsbudget aan groente, fruit en aard-
appelen.
6 Advertentie
Nummer 1
9 januari 2013
REGIONALE BEURS VOOR
SLECHTZIENDEN EN BLINDEN
Reinecker
D
e
z
e

p
o
s
t
e
r

i
s

o
n
t
w
o
r
p
e
n
,
g
e
d
r
u
k
t

e
n

g
e
s
p
o
n
s
o
r
d

d
o
o
r

I
V
A

G
R
O
E
P

B
V



-


w
w
w
.
i
v
a
g
r
o
e
p
.
n
l
www.regionalehulpmiddelenbeurs.nl hulpmiddelenbeurs hulpmiddelenbeurs
De Regionale Hulpmiddelenbeurs is mede mogelijk gemaakt door:
Communicatiesponsor
www.ivagroep.nl
Bartimus ziet mogelijkheden
en wil de kwaliteit van leven voor mensen die
slechtziend of blind zijn verbeteren. Met persoonlijk
advies, ondersteuning en kennisoverdracht.
Koninklijke Visio
Expertisecentrum voor
slechtziende en blinde
mensen.
Bartimus ziet mogelijkhede
en wil de kwaliteit van leve
slechtziend of blind zijn verbe
advies, ondersteuning en ken
r
e
Babbage ...
Zichtbaar beter.
Radio 509
Voor iedereen die horen wil.
Saarberg
Grootste assortiment
voorlezende
beeldschemloepen.
Stichting Aangepast-Lezen
Lezen kan altijd!
Solutions Radio BV
Online daisyspeler, leest ook
TV ondertiteling en dagelijkse
krant voor
Lexima Reinecker Vision
De betere hulpmiddelenzorg
bij slechter zien.
Viziris
Optelec
Verbetert de kwaliteit van leven van mensen met
een visuele beperking en dyslectici door simpele
en effectieve oplossingen aan te reiken.
Iris Huys
Moeite met lezen?
Dan bent u bij
Iris Huys aan het
juiste adres!
Worldwide Vision
Brengt kwaliteit in uw leven.
Leverancier van producten voor mensen met
een visuele, auditieve en/of leesbeperking.
Freedom Scientic Benelux
...laat je meedoen!
Leverancier van alle
hulpmiddelen voor blinden
en slechtzienden!
Low Vision Totaal
Optische hulpmiddelen en
optometrie aan huis.
BEURSKALENDER 2013
31 januari Purmerend De Bibliotheek Waterlandlaan 40 0299 - 433323 10.00-17.30
14 februari Leiden De Bibliotheek Nieuwstraat 4 0900 - 2323000 10.00-16.00
7 maart Nijmegen Stadschouwburg Keizer Karelplein 32 H 024 - 3221100 10.00-16.00
21 maart Leeuwarden De Bibliotheek Wirdumerdijk 34 058 - 2347777 12.30-18.00
11-13 april Houten Expo Houten Meidoornkade 22 030 - 2616688 10.00-17.00
12 september Weesp De Bibliotheek Oude Gracht 67 029 - 4412704 10.00-16.00
26 september Enschede De Bibliotheek Pijpenstraat 15 053 - 4804804 10.00-16.00
10 oktober Breda De Bibliotheek Molenstraat 6 076 - 5299500 11.00-17.00
17 oktober Arnhem Musis Sacrum Velperbuitensingel 25 026 - 4437343 11.00-18.00
31 oktober Rotterdam De Bibliotheek Hoogstraat 110 010 - 2816100 10.00-16.00
21 november Urk De Koningshof Staartweg 20 0527 - 651651 10.00-16.00
12 december Den Haag De Bibliotheek Pr.Willem Alexanderhof 5 070 - 3140911 10.00-16.00
Toegang
G
R
A
T
IS
voor meer informatie:
www.regionalehulpmiddelenbeurs.nl info@hulpmiddelenbeurs.nl
06 - 24 23 29 72
(zat. tot
16.00)
Het UMCG (Groningen) test een sensor-
pen om de diagnose Parkinson vroegtijdig
te kunnen stellen. Deze pen is ontwikkeld
in het Europese onderzoeksprogramma
Diagnosing Parkinsons disease.
Met de sensor-pen zijn schrijfbewegingen te
analyseren. Hiermee worden veranderingen in
de samenwerking tussen het zenuwstelsel en
de spieren voor de jne motoriek onderzocht.
Dit biedt aanwijzingen of iemand een vroeg
stadium van Parkinson heeft. Deze uitkom-
sten kunnen er toe leiden patinten sneller
door te verwijzen naar een neuroloog. Op het
moment van diagnose zijn belangrijke her-
senfuncties al verslechterd. Een van de vroeg
merkbare kenmerken van de ziekte is het ver-
slechteren van de motoriek. De sensor-pen kan
meten hoe iemand schrijft of voorgeteken de
guren natekent. Bij de ziekte van Parkinson is
sprake van trilbewegingen, stijfheid en traag-
heid. De trilbewegingen zijn vast te stellen
tijdens de schrijftest met de sensor-pen.
Door de toenemende vergrijzing wordt de
aandacht voor de oudere patint steeds
belangrijker. Zorg voor de oudere patint,
waarbij de nadruk ligt op herstel en be-
houd van de zelfredzaamheid, is n van de
speerpunten van het Kennemer Gasthuis
in Haarlem. Daarom is medio december de
nieuw opgezette afdeling ouderengenees-
kunde geopend. Ook start het ziekenhuis
met nieuwe spreekuren.
Op de afdeling ouderengeneeskunde is de
geriater (specialist in ouderdomsziekten) in
een vroeg stadium betrokken bij de behande-
ling van patinten van zeventig jaar en ouder.
Deze groep is vaak onder behandeling bij
meerdere specialisten. Ervaringen elders leren
dat vroegtijdige betrokkenheid van de geria-
ter het aantal ziekenhuisbezoeken aan andere
specialisten vermindert. Ook verbetert de
kwaliteit van zorg, zijn patinten korter in het
ziekenhuis en neemt hun tevredenheid toe.
Het ziekenhuis is begonnen om de behande-
ling van ouderen met een gebroken heup op
deze manier te organiseren. Per jaar komen
er meer dan driehonderd patinten met deze
aandoening in het ziekenhuis. De chirurg is
verantwoordelijk voor de behande ling van
de breuk. De geriater zorgt onder meer voor
een screening van het hart, een screening
van het geheugen, bepaling van het risico
op vallen en geeft aandacht aan specieke
ouderdoms aandoeningen zoals osteoporose
(botont kalking). Ook wordt het medicijn-
gebruik onder de loep genomen. Patinten
met tekenen van geheugenproblemen, zoals
toenemende traagheid, worden op n dag
onderzocht door een geriater en een neuro-
loog. Aanvullend onderzoek bestaat uit het
onderzoeken van het bloed en een scan van
de hersenen. Ook neemt de geriater testen
af om de hersenfuncties te bepalen. Samen
met de neuro loog wordt vervolgens een
behandelplan gemaakt. Veel ouderen slikken
meerdere medicijnen (polyfarmacie) die niet
altijd op elkaar zijn afgestemd. Om dit te ver-
beteren is er onlangs een polyfarmaciespreek-
uur gestart. In dit spreekuur krijgt de patint
van 65 jaar en ouder, nadat hij eerst is onder-
zocht op lichamelijk en geestelijk functio-
neren, een advies voor het beter afstemmen
van het gebruik van medicijnen. De praktijk
laat zien dat hierdoor de werking van genees-
middelen verbetert en de risicos op bijwer-
kingen dalen.
In het centrum voor Reuma en Revalidatie
Rotterdam (RRR) zijn vorige maand weer
inzendingen voor weer een stRRRik en ver-
beteRRRpunt beloond. Saskia Hameeteman,
dochter van een patint in het RRR, geeft
de medewerkers van de revalidatieafde-
ling in het RRR een bijzonder compliment:
een dikke tien voor de liefde waarmee haar
moeder tijdens de revalidatieperiode werd
omringd! Milou Tjwa, kleindochter van een
patint, is in het zonnetje gezet, omdat zij
het beste verbeteRRRpunt had: een moge-
lijkheid voor bezoekers om ook s avonds
iets warms te eten.
Sinds 1 januari vorig jaar kunnen patinten
en bezoekers van het RRR een kaart invullen
met een pRRRima idee, verbeteRRRpunt of
stRRRik. Twee keer per jaar worden de beste
inzendingen beloond met een dinerbon, uit-
gereikt door Wim van Deventer, directeur in
het RRR.
Van Deventer: Kwaliteit staat bij ons voor-
op. Wij hechten veel waarde aan de mening
van onze patinten en bezoekers. Een idee
of suggestie is voor ons een kans. Een kans
om het hier nog beter te organiseren. Het
verbeteRRRpunt heeft ervoor gezorgd dat in
2013 diverse zaken in het Trefpunt, de ge-
zamenlijke ruimte die voor iedereen toeganke-
lijk is, onder de loep worden ge nomen. Zo
wordt de warme maaltijd verplaatst naar de
avond, waardoor de keuken langer open is
en er meer mogelijkheden met betrekking
tot warme snacks komen voor bezoekers en
patinten. Daarnaast is men op zoek naar meer
vrijwilligers, die een bijdrage kunnen leveren
aan het verbeteren van de dienstver lening in
het Trefpunt. Het RRR bestaat uit drie bedrij-
ven onder n dak: klinische revali datie, poli-
klinische revalidatie en het verpleeghuis. Het
RRR is het eerste en nog steeds enige ofcile
revalidatiecentrum gericht op ouderen.
Saskia Hameeteman, Wim van Deventer (directeur RRR) en Miou Tjwa.
Sensor-pen kan
Parkinson tonen
Kennemer Gasthuis richt zich op ouderen
Wij hechten veel
waarde aan de mening
van onze patinten en
bezoekers
Weer een stRRRik in het RRR
Zorg voor de oudere patint, waarbij de nadruk ligt op herstel en behoud van de zelfredzaamheid, is n van de speer-
punten van het Kennemer Gasthuis in Haarlem.
7
Nummer 1
9 januari 2013
Ouderenzorg
Column
Gelukkig
nieuwjaar
Ze is geboren in 1913. Dit jaar hoopt ze
honderd jaar te worden of dat hoopt haar
omgeving dan toch, zelf begrijpt ze niet zo
goed waar iedereen zich zo druk om maakt.
Ze heeft in haar leven twee wereldoorlogen
meegemaakt, al heeft ze van de eerste weinig
meegekregen. De tweede wereldoorlog her-
innert ze zich nog heel goed, steeds beter
eigenlijk. Ze vertelt hoe ze als jonge moeder
het bombardement op Rotterdam heeft
meegemaakt. Terwijl ze praat over de angst
die ze voelde voor haar dochter, die op dat
moment bij haar moeder elders in de stad
was, reali seer ik me hoeveel deze generatie
heeft moeten verwerken. Ze is geboren in
een tijd dat er nauwelijks auto`s rond reden
en dat de meeste mensen zich te voet, op
de ets of met paard en wagen verplaatsten.
Het leven speelde zich voor het grootste ge-
deelte af in en rond de eigen stad en men
had veelal nauwelijks weet van wat er zich
buiten de eigen beperkte kring afspeelde. De
indus trialisatie kwam net op gang en veel
van het werk, zeker dat van de vrouw moest
nog met de hand gedaan worden. Ze heeft de
opkomst meegemaakt van de radio, de tele-
visie en het internet en de teloorgang van de
katholieke kerk. Ze is overduidelijk intelli-
gent, maar studeren zat er voor haar als meis-
je van eenvoudige komaf destijds niet in. Op
haar veertiende ging ze het huis uit om in
de grote stad als dienstmeisje te werken. Ze
vertelt over een aantal van haar kinderen die
vlak na de geboorte gestorven zijn, omdat
ze, zoals ze veel later pas te weten gekomen
is, resus negatief is en ik realiseer me dat we
sindsdien veel bereikt hebben. Tegelijk zie ik
hoe ze in een wereld die steeds groter lijkt
te worden haar eigen wereldje steeds verder
ziet krimpen. Op haar verjaardagsfeest zal
ze de enige zijn van haar generatie. De bur-
gemeester, die haar zal komen feliciteren is
jong genoeg om haar kleindochter te zijn.
Tja dokter, we willen alle-
maal oud worden, maar
oud zijn valt niet altijd
mee, verzucht ze en ik
geloof haar.
Door Mascha Kuijpers,
klinisch geriater in
ziekenhuis Bernhoven
Tja dokt
maal o
oud z
mee
gelo
De NOVW, de nationale beroepsorganisatie
voor alle wondprofessionals van medisch
specialist tot verzorgende die te maken
hebben met wondzorg heeft per 1 januari
haar naam veranderd. Voortaan is het niet
meer de Nederlandse Organisatie Voor
Wondverpleegkundigen, maar Nederland-
se Organisatie Voor Wondprofessionals.
De afkorting blijft dus NOVW.
Deze aanpassing wordt ondersteund met een
campagne in 2013 waarin duidelijk wordt
gemaakt hoe belangrijk het is om in de toe-
komst multidisciplinair op te trekken. De
samenwerking met alle partijen die te maken
hebben met wondzorg moet worden versterkt,
vindt de NOVW. De voortgang en de stand zal
verder uitgebreid aan de orde komen op 7 en
8 oktober 2013 bij het Nationaal multidisci-
plinair congres voor wondprofessionals met
de titel Spelers in de wondzorg. Meer dan
een half miljoen mensen hebben complexe
wonden. Deze patinten zijn vaak maanden
tot jaren onder behandeling. Er is sprake van
pijn en verdriet en ze moeten intensief worden
behandeld willen ze kunnen genezen. Alleen
wondprofessionals die goed op de hoogte zijn
van de ontwikkelingen kunnen deze patin-
ten adequaat behandelen. In Nederland zijn
duizenden behandelaars in instellingen en
ziekenhuizen die worden geconfronteerd met
deze ernstige wonden of zijn daar dagelijks
mee bezig zijn. Om deze complexe wonden
te genezen is dus een multidisciplinaire aan-
pak vereist. Zowel in preventieve zin als bij de
behandeling van de wond. Dit vraagt om de
drie ks. Kwaliteit, Kennis, Kunde maar daar-
naast ook om samenwerking en ondersteu-
ning door middel van een nationale multidis-
ciplinaire beroepsorganisatie. De NOVW wil
deze ondersteuning per 1 januari 2013 bieden
aan alle wondprofessionals. Daarnaast zien
we steeds meer dat behandelaars regels krijgen
opgelegd door zorgverzekeraars, welke pro-
ducten ze wel of niet mogen gebruiken en
worden ze nauwelijks betrokken bij beslissin-
gen die zorgverzekeraars nemen. Als NOVW
vinden wij dit onaanvaardbaar en een gevaar
voor de patint.
De openingstijden van de polikliniek
Bloedafname van het Catharina Ziekenhuis
in Eindhoven zijn sinds woensdag 2 janu-
ari verruimd. Patinten die bloed moeten
laten prikken kunnen van maandag tot en
met vrijdag van 08.00 uur tot 20.00 uur te-
recht in het ziekenhuis.
Ook patinten uit andere ziekenhuizen en
van huisartsen zijn welkom in het Catharina
Ziekenhuis. Het ziekenhuislaboratorium zorgt
ervoor dat de uitslag bij de eigen (huis)arts te-
recht komt. De extra avondopenstelling biedt
gemak voor de patint die overdag andere ver-
plichtingen heeft. Mensen die bijvoorbeeld
overdag werken hebben nu de mogelijkheid
om s avonds langs te komen. Voor hen is deze
service een uitkomst, aldus Oscar van Duinen
manager van het Algemeen Klinisch Laborato-
rium.
Het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht/
Nieuwe gein en Philips kondigden vorige
maand een belangrijke doorbraak aan in
de behandeling van vaatpatinten onder
geleiding van rntgenbeelden. Voor het
eerst kunnen de interventieradiologen van
het St. Antonius bij deze dotteringrepen
de hoeveelheid rntgenstraling waaraan
de patint wordt blootgesteld fors vermin-
deren zonder dat dit ten koste gaat van de
beeldkwaliteit.
Ze doen dit met een nieuwe rntgentechno-
ogie. De kans op mogelijke schadelijke bij-
werkingen van rntgenstraling voor patinten
kan hiermee in belangrijke mate verder wor-
den verkleind. Daarnaast kunnen radiologen
en laboranten veiliger werken, omdat ze aan
minder straling worden blootgesteld. Het
zijn de eerste bevindingen van een nieuwe
klinische studie, die wordt uitgevoerd op
de afdeling Radiologie van het St. Antonius
Ziekenhuis. Ze zijn in lijn met de uiteindelijke
resultaten die de onderzoekers en ontwikke-
laars van de technologie verwachten te berei-
ken; een vermindering van de rntgenstraling
tijdens de veel voorkomende vaatingrepen met
minstens 75 procent. De denitieve onder-
zoeksresultaten worden in de eerste helft van
2013 verwacht. Het belang van minder stra-
ling is er voor iedereen, maar vooral bij de be-
handeling van jong volwassenen en patinten
die langdurige en complexe ingrepen moeten
ondergaan. Daarnaast ondergaat iemand met
vaatproblemen vaak meerdere keren dezelfde
soort behandeling. Met de stralingsbeperking
is het nu theoretisch mogelijk een patint vier
keer te behandelen met de hoeveelheid rnt-
genstraling die vroeger nodig was voor n
procedure, zegt dr. Marco van Strijen, inter-
ventieradioloog en hoofdonderzoeker in het
St. Antonius Ziekenhuis.
Tijdens de eerste fase van de klinische studie
zijn vijftig patinten gevolgd die behandeld
werden voor vaatvernauwingen in de bek-
kenslagaders als gevolg van aderverkalking.
Bij deze ingreep bracht de interventieradio-
loog een katheter via een kleine opening in
de lies de slagader in en spoot daar contrast-
vloeistof in om de bloedvaten bij rntgen-
opnames zichtbaar te maken. Voor een directe
vergelijking tussen de beide methodes werd
de eerste reeks beelden gemaakt met een con-
ventioneel interventiesysteem en de tweede
reeks met hun nieuwe rntgentechnologie.
Deze techniek maakt de forse vermindering
van rntgenstraling bij het maken van de
beelden mogelijk. De bevindingen werden
opgedaan door de dosis straling voor de
patint en de radioloog met een dosismeter
tijdens de gehele procedure te registreren. Bij
geen van de vijftig patinten hoefden wij als
interventie radiologen terug te vallen op het
bestaande interventiesysteem dat met een
gebruikelijke hogere dosis rntgenstraling
werkt. We konden zien dat de beelden van
het nieuwe systeem net zo scherp waren. Zo-
doende konden we de toegediende rntgen-
dosis voor onze patinten bij de behandeling
beperken, zegt dr. Marco van Strijen, hoofd-
onderzoeker van deze studie in het St. Anto-
nius Zieken huis. Het St. Antonius Ziekenhuis
is het eerste ziekenhuis in Nederland dat met
deze rntgentechnologie werkt. Op de afde-
ling Radiologie in het ziekenhuis worden jaar-
lijks ongeveer 1200 patinten geholpen met
een dotterbehandeling. In Nederland gaat het
in totaal om tienduizenden patinten die baat
kunnen hebben bij deze doorbraak.
Poli Catharina
langer open
NOVW voor alle wondprofessionals
Het belang van
minder straling is er
voor iedereen
Minder rntgenstralen
Niet alleen voor patinten is het terugbrengen van de straling belangrijk, ook voor radiologen en laboranten.
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd door de betreende organisaties of bedrijven
Nieuwe rubriek
De Zorg- en Ziekenhuiskrant introduceert
dit jaar een aantal regelmatig terugkerende
rubriekspaginas (die komen als extra naast
de specials bij deze krant). De pagina die
u nu leest,Wondzorg en Decubitus, keert
terug op 20 februari, 15 mei, 21 augustus en
20 november. Hier is allerlei informatie
te vinden over deze onderwerpen. Heeft u
vanuit uw instelling nieuws te melden dat
juist deze onderwerpen aangaat? Mail dan
naar redactie@ziekenhuiskrant.nl. Voor
adverteerders zijn er volop mogelijkheden
om hun publicaties bij deze pagina te plaat-
sen. Ook kunnen zij zelf een bijdrage leveren
aan de inhoud van deze rubriek. Neem hier-
voor contact op met Anneke de Pater, tele-
foon (0182) 322 451 of met Asteer Kunneke,
telefoon (0182) 322 448.
Flaminal Hydro en Flaminal Forte(Enzym Alginogel) zijn ontwikkeld voor de behandeling van acute en
complexe wonden. Een internationaal expertpanel concludeert dat enzym alginogels het herstel van de wond
bevorderen via continue debridement, antimicrobile activiteit, vochtig houden van de wondomgeving en bescher-
men van de wondrand en epitheelcellen.
Enzym Alginogel in de wondzorg
WONDZORG / DECUBITUS / PATIENTENZORG 8
Nummer 1
9 januari 2013
De extra avondopenstelling biedt gemak voor de patint
die overdag andere verplichtingen heeft.
*
Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG)
in Amsterdam startte op 4 januari met
een wekelijks spreekuur voor neurolo-
gische infecties. Het gaat om bijvoorbeeld
patin ten met neurologische complicaties
van een hiv-infectie, de ziekte van Lyme,
hersenvliesontsteking of sylis.
Zo kunnen patinten last hebben van proble-
men met het geheugen, gedragsafwijkingen,
gevoelsstoornissen, tintelingen, dubbelzien,
duizeligheid of gehoorverlies. De onderzoe-
ken vinden zoveel mogelijk op dezelfde dag
plaats. Op die manier hoort de patint veel-
al op dezelfde dag de diagnose. Daardoor
kan de behandeling snel beginnen. Neuro-
loog professor dr. Peter Portegies houdt het
spreekuur elke vrijdag: Ik krijg jaarlijks zon
250 aanvragen vanuit het hele land voor een
consult. Het leek mij efcint om hiervoor
een dag vrij te houden om deze patinten te
kunnen zien. Tijdens dit spreekuur maak ik
meer tijd per patint vrij en, afhankelijk van
de soort infectie, doen we alle onderzoeken
zoveel mogelijk op dezelfde dag. Zodat ik na
aoop op basis van de onderzoeksresultaten
direct de behandelmogelijkheden met de
patint kan bespreken.
Zeldzaam
In Nederland speciali seerden slechts een paar
neurologen zich in neurologische infecties.
Peter Portegies: Deze ziekten zijn relatief
zeldzaam, maar in Amsterdam hebben we
vooral bij de grote groep hiv- patinten veel
ervaring op kunnen doen. Het AMC doet
momenteel onderzoek naar hersenvliesontste-
king (bacterile meningitis). Door onze goede
contacten met de neurologen in het AMC
kunnen wij deze kennis ook in het OLVG
gebruiken.
Vacum extractor
Gelukkig komt het overgrote deel van de
mensen met geringe hulp via het normale
baringskanaal op de wereld. Desondanks ge-
beurt het nogal eens dat hierbij de hulp van
een specialist noodzakelijk is. Bekend is de
keizer snede, waarbij de baby operatief ge-
boren wordt. Deze naam is uit de Romeinse
tijd afkomstig want volgens overlevering zou
Julius Caesar zo geboren zijn. Al eeuwen lang
heeft de dokter de beschikking over een ver-
lostang, die in een grote variatie door verschil-
lende medici zijn ontworpen. Dit instrument
heeft echter een aantal bezwaren, zowel voor
de moeder als voor het kind. Nadat de zwan-
gere geruime tijd bezig is geweest zonder
dat de bevalling vordert, wordt de tang in-
gebracht, wat voor de vrouw een onaange-
name en pijnlijke ingreep is. Voor het kindje
zijn hieraan ook gevaren verbonden. De tang
wordt om het hoofdje van de baby gelegd,
dat erg kwetsbaar is. Het schedeltje bestaat
uit losse zachte bot delen, die door de tang
samengeknepen worden en dat kan natuur-
lijk schade berokkenen. Om die reden zijn
er zogenaamde uitgangstangen ontworpen
die veel minder schade veroorzaken. Verschil-
lende artsen waren al lang van mening dat
tractie via een zuignap op het hoofdje van
de baby een gevaarloos hulpmiddel zou zijn.
Hierbij ging de gedachte uit naar een kop-
glas dat bij diverse klachten na verwarming
op de huid werd gezet en waarin door af-
koeling de druk daalde. Met zon glas werden
de eerste proeven genomen. In 1954 slaagde
de Zweedse arts T.G. Malmstrm erin met de
vacum extractor succes te boeken. Dit was
een es waaraan hij een slang bevestigde met
een metalen kapje dat hij op het babyhoofdje
plaatste. Een handgreep met een kettinkje in
de slang was aan het kapje verbonden waar-
door gemakkelijk kon worden getrokken. Met
een pompje werd onderdruk verkregen. De
foto toont het eerste instrument. Inmiddels is
de techniek ver beterd en het principe voldoet
nog steeds goed.
Door Bob K.P. Grifoen
Medisch Farmaceutisch Museum Delft
Begrijpen en begrepen worden is voor
iedereen belangrijk. Maar zeker voor
kwetsbare groepen als mensen met een
verstandelijke handicap of demente oude-
ren. Om ziekenhuismedewerkers te
helpen deze kwetsbare mensen te begrij-
pen, ontwikkelde Ria Ceulemans een hand-
zame Persoonlijke Kaart.
Het is een kleine, compacte kaart die relevan-
te informatie bevat over de communicatie en
de eigen-aardigheden van een indivi duele
clint. Vaste begeleiders of directe familie
vullen de kaart in aan de hand van een vast
format. Het kaartje kan in een hoesje aan het
bed worden bevestigd en is dus altijd voor-
handen. Op deze manier krijgt de verpleging
snel en gemakkelijk een beeld van wat zij van
de patint kan verwachten en hoe zij hem
of haar moet aanspreken. Voor de patint
prettig, maar ook voor de verpleegkundigen.
Zij krijgen in hun opleiding vaak alleen de
medische kennis aangeboden, hoe zij moeten
communiceren met deze doelgroepen hebben
ze meestal niet geleerd. Ria Ceulemans werkt
bij een instelling voor verstandelijk gehandi-
capten. De Persoonlijke Kaart is haar idee.
Ze zag hoe belangrijk een handzame infor-
matiekaart kan zijn toen zij op bezoek ging bij
een van haar clinten die was opgenomen in
het ziekenhuis. Die clinte gebruikt geen ge-
sproken taal en heeft een ontwikkelingsniveau
van een driejarige. Het verplegend personeel
dacht dat zij hen niet duidelijk zou kunnen
maken dat ze naar het toilet moest. Daarom
had ze een luier omgekregen, waren de bed-
hekken omhoog en was er geen bel. Uit de
lichaamstaal van de clinte bleek dat ze zich
hier erg ongelukkig onder voelde en ook de
verpleegkundige liet merken dat ze niet goed
wist hoe ze met deze clinte moest omgaan.
Ter plekke kon ik de verpleegkundige uitleg-
gen dat deze dame niet kan praten maar wel
kan communiceren: wanneer je korte duide-
lijke zinnen gebruikt en gesloten vragen stelt,
kan ze ja of nee aangeven. Geef je haar enkele
pictogrammen, dan kan ze daarmee laten
zien wat ze wil. Enkele dagen daarna vertelde
dezelfde verpleegkundige dat die informatie
en de door mij aangeleverde pictogrammen
een wereld van verschil hadden gemaakt.
Als een clint in een ziekenhuis wordt op-
genomen, gaat er een zorgbegeleidingsplan
mee. Maar dat blijft doorgaans op het kantoor
liggen. Bovendien is het erg uitgebreid; voor
de verpleging is het vaak te tijdrovend om dat
door te lezen. Mensen met een verstandelijke
handicap (of demente ouderen) hebben een
individuele benadering nodig. Zeker in een
voor hen zo spannende omgeving als een
ziekenhuis. Om kennis over deze benadering
snel en makkelijk toegankelijk te maken heb
ik De Persoonlijke Kaart ontwikkeld. Ria
Ceulemans werkte daarvoor samen met er-
varen begeleiders, speciaal opgeleide verpleeg-
kundigen, logo pedisten en communicatiedes-
kundigen. De kaart kan volgens haar net het
verschil maken. De informatie Ik wil mijn
boterham in negen stukjes hebben, gaat voor
ons misschien nergens over. Maar het kan voor
de clint heel belangrijk zijn. Het geeft de clint
het gevoel begrepen te zijn. Meer informa-
tie over De Persoonlijke Kaart is te vinden op
www.depersoonlijkekaart.nl. Hier kan men
ook terecht voor informatie over workshops
en trainingen die Ria Ceulemans geeft rond
deze kaart.

Door Marja den Otter
De eerste vacum extractor.
Neurologische
infecties OLVG
Geschiedenis van de Gezondheidszorg
Het geeft de clint het
gevoel begrepen te zijn
De Persoonlijke Kaart
WORDEN UW PATINTEN GASTEN?
Parkeerservice
Golfkarservice
Thuisbrengservice
Gastheren / vrouwen
Ontslagbegeleiding
met mantelzorg
t Jeeves BV t T 010 43 33 921
t Steupelstraat 40 t I www.jeeves.nl
t 3065 JE Rotterdam t E info@jeeves.nl
F
o
t
o
:

o
p
e
n
in
g

p
a
r
k
e
e
r
s
e
r
v
ic
e

h
e
t

O
o
g
z
ie
k
e
n
h
u
is

R
o
t
t
e
r
d
a
m

ju
n
i
2
0
0
8
.
De zorg wordt steeds competitiever. Om patinten
loyaal aan uw ziekenhuis te laten zijn, moet u hun
verwachtingen overtreffen. Jeeves is met haar
unieke diensten reeds negentien ziekenhuizen
dagelijks van dienst. Deze diensten worden geheel
onder hun eigen vlag aangeboden, zonder dat het
ziekenhuis er omkijken naar heeft. Wilt u weten wat
Jeeves voor uw ziekenhuis kan betekenen? Ga naar
Jeeves.nl of neem contact met ons op:
010-4333921.
9 Patintenzorg
Nummer 1
9 januari 2013
De persoonlijke kaart is een complete waaier die informatie bevat over de communicatie met een patint. Inzet:
Ria Ceulemans.
Alle ziekenhuizen worstelen ermee: patin ten die bij een hartstilstand gn reanimatie wensen, wor-
den niet altijd direct herkend op het moment dat het erop aankomt. Bij de geringste twijfel over hun
wens, worden zij tch gereanimeerd. Op zoek naar een sluitende oplossing hiervoor, experimenteerde
het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht van 15 februari tot 15 mei op twee afdelingen met een
polsbandjes systeem. Patinten met een rood polsbandje willen geen reanimatie.
Rood polsbandje: niet reanimeren
10 Jaaroverzicht van 2012
Nummer 1
9 januari 2013
Voor het eerst in Nederland was behandeling van een patint met hartritmestoornissen live te volgen
via social media. De ingreep maakte onderdeel uit van een uniek initiatief dat is georga niseerd door het
Catharina Ziekenhuis (Eindhoven) en Philips. De patint Ad Langendonk, werd in januari behandeld.
Behandeling live via social media
Het UMC Utrecht startte op 2 april met de werving
van eiceldonoren. Dit is de eerste stap in de oprich-
ting van de eicelbank. Prof. dr. Bart Fauser, hoog-
leraar voortplantingsgeneeskunde: Met de oprich-
ting van de eicelbank voorzien wij in een duidelijke
behoefte bij een bepaalde groep vrouwen waardoor
zij eindelijk in eigen land terecht kunnen.
H UMC U h 2 il d i
Start eicelbank
Onderzoekers van het Maastricht UMC+ zijn erin
geslaagd borstkanker bij muizen te genezen door
gebruik te maken van zogenoemde natuurlijke killer-
cellen (in wetenschappelijke termen donor-NK-
cellen). Er is volgens de onderzoekers geen aanlei-
ding te veronderstellen dat het principe niet ook bij de
mens zou werken. Dit werd in maart bekendgemaakt.
O d k h t M t i ht UMC ij i
Killercel geneest
kanker
Onderzoekers van de afdeling Oncogenomics van het AMC (Amsterdam) zijn er als eersten in de wereld
in geslaagd het complete genetisch materiaal van de kinder tumor neuroblastoma te ontrafelen. Analyse
van 87 tumoren toonde twee belangrijke oor zaken voor het ontstaan van deze agressieve tumorsoort
aan. Het is wereldwijd de grootste serie tumoren waarvan de volle dige DNA-volgorde is vastgesteld.
De resultaten zijn 22 februari online gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature
Kindertumor geeft geheimen prijs
De ministers Schippers (VWS), Opstelten (Veiligheid en Justitie) en Spies (Binnenlandse Zaken) en
staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten (VWS) presenteerden in maart het actieplan Veilig werken
in de zorg, dat in samenspraak met sociale partners is opgesteld. De komende jaren wordt 6,4 miljoen
euro uitgetrokken om agressiviteit in de zorg tegen te gaan.
Actieplan tegen agressie
De samenwerkende ouderenorganisaties Unie KBO, PCOB, NOOM en NVOG willen dat zieken-
huizen meer rekening houden met de ongemakken en beperkingen van ouderen. Op donderdag 26
januari werd bij de Unie KBO in s-Hertogenbosch de aftrap gegeven voor het project Keurmerk
senior vriendelijk ziekenhuis. De samenwerkende organisaties screenden alle 137 ziekenhuislocaties
op seniorvriendelijkheid.
Keurmerk seniorvriendelijk
Op woensdag 29 februari om 8.41 uur hebben trotse ouders Teunisse een schrikkelbaby gekregen.
De bevalling vond plaats in een kraamsuite van het Sint Franciscus Gasthuis in Rotterdam. Deze
bijzondere geboortedatum kwam nogal onverwachts, omdat het kindje drie weken te vroeg is geboren.
Hierdoor had het op de dag van geboorte nog geen naam. Het kindje is gelukkig helemaal gezond en
weegt 2580 gram. Dat wordt lekker makkelijk met de verjaardag van onze kleine, die hoeven we
maar n keer in de vier jaar te vieren, grapte de gelukkige moeder.
Geboorte van schrikkelbaby
Een computerspelletje spelen blijkt een prima middel om stress en angst te ver minderen bij kinderen
die een operatie moeten ondergaan. Het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) in Nijmegen heeft
daarom in april twee draagbare gameconsoles aangeschaft. Tot vlak voordat de operatie daadwerkelijk
plaatsvindt en anesthesie moet worden toegediend, mag worden gespeeld.
Spelen tot op de operatietafel
De afdeling Revalidatiegeneeskunde van
Meander Medisch Centrum in Amersfoort heeft
in april zes iPads in gebruik genomen. Voor veel
kinderen en volwassenen die in Meander revali-
deren zijn deze tablet computers een waardevol
hulpmiddel tijdens hun behandeling.
D fd li R lid i k d
Revalideren
met de iPad
11 Jaaroverzicht van 2012
Nummer 1
9 januari 2013
Onder narcose gaan op de operatie kamer, terwijl je op de achtergrond je favoriete muziek hoort. Het
is sinds april mogelijk in het Tilbur gse St. Elisabeth Ziekenhuis. Het initiatief dat anesthesiemede-
werker Peter van Dun enige tijd geleden nam, is een succes. Daarom heeft het ziekenhuis dit op alle
operatiekamers mogelijk gemaakt.
Verzoeknummers op OK
In het Maastricht UMC+ zijn in september de eerste kunstevenwichtsorganen gemplanteerd. Met
deze primeur hopen de artsen en onderzoekers onder leiding van prof. dr. Herman Kingma in
Maastricht en prof. Jean-Philippe Guyot in Genve een stap te zetten in de richting van reparatie
van de functie van het evenwichtsorgaan.
Kunstevenwichtsorgaan
In 2012 is de Gouda media Groep gestart met het uitgeven van de Slechtziendenkrant. Deze krant
kwam als bijlage bij de Ziekenhuiskrant uit. De Slechtziendenkrant speelt in op vragen en behoeften
van honderdduizenden die vaak op latere leeftijd zo slecht gaan zien dat een gebruikelijke bril onvol-
doende meer kan corrigeren. De voor hen nu nog wazige wereld van het veel slechter zien wordt met
de Slechtziendenkrant inzichtelijker.
Slechtziendenkrant
Er valt binnen de zorginstellingen nog het nodige te doen aan bewustwording van de gevaren en de
gevolgen van brand. Zeker gelet op het onderzoek van vier rijksinspecties waaruit blijkt dat de brand-
veiligheid van veel zorginstellingen tekort schiet. Het Bouwbesluit 2012 legt de verantwoordelijkheid
voor de brandveiligheid meer dan voorheen bij de zorgbestuurders zelf. Van groot belang dus dat zij
zich bewust zijn van de impact van een mogelijke brand. Dat vinden Louis Cleef (Rockwool), Peter
Vink (HDI Gerling), Maarten de Groot (Altavilla) en Rens Verhagen en Anton van Nieff (Legrand
Nederland). In een rondetafelgesprek bij de Gouda Media Groep praatten zij in juni over het grote
belang van bewustwording, het formuleren van geaccepteerd restrisico en de gevolgen van Bouwbesluit
2012. De conclusie van dit geanimeerde rondetafelgesprek is dat er hard gewerkt moet worden aan be-
wustwording. Idealiter agenderen Raden van Bestuur steevast het punt brandpreventie. Ze bespreken
welk niveau van brandveiligheid zij aanvaardbaar vinden. En welk restrisico ze acceptabel vinden.
Dat moet binnen de organisaties duidelijk zijn. Er is volgens de heren nog veel (veld)werk te doen.
Rondetafelgesprek: Brandveiligheid
gaat verder dan regelgeving
De opleiders van de afdeling Maag-darm-leverziekten (MDL) in Medisch Centrum Alkmaar hadden
in mei een primeur. Als eerste ziekenhuis in Nederland begeleiden zij arts-assistenten in opleiding en
verpleegkundige endoscopisten via videosuper visie. Een goede oplossing om hen tijdens de endoscopie
(kijkonderzoek) te ondersteunen.
MCA start videosupervisie
VUmc in Amsterdam heeft vanaf het begin het mediaproject 24 uur tussen leven en dood onderschat.
De besluitvorming over dit project heeft niet op het juiste besturingsniveau plaatsgevonden. Bovendien
moet vooral de werkwijze van de communicatieafdeling worden bekeken. Deze en andere conclusies wer-
den in juni getrokken na intern onderzoek binnen het VUmc naar de gebeurtenissen van begin dit jaar.
VUmc erkent fout bij tv-opnames
Energiedrankjes worden op de markt gebracht als oppepper
voor lichaam en geest. Uit onderzoek van het Voedingscen-
trum is echter gebleken dat bijna de helft van de jongeren
niets merkt van het zogenoemde stimulerende effect. Twee-
derde van de jongeren krijgt zelfs te maken met nadelige
effecten van het drinken van energiedrankjes. Ze ervaren
klachten zoals moeilijk kunnen slapen of rusteloosheid.
E i d kj d d k b h l
Energiedrankjes
werken niet
Er ontstaat een tweedeling onder zieken huizen, blijkt uit de
BDO-Benchmark Ziekenhuizen 2012. Terwijl de meeste zie-
kenhuizen de turbulentie in de gezondheidszorg goed door-
staan, raakt een op de acht juist steeds dieper in nancile
problemen. Kleine provinciale ziekenhuizen zijn de zwakste
schakel. Middelgrote ziekenhuizen scoren qua nancile t-
heid juist bovengemiddeld hoog. BDO pleit voor eerder ingrij-
pen bij structurele nancile problemen.
E d li d i k h i blijk i
Klein ziekenhuis
heeft het moeilijk
De Raad van Bestuur van Zorgcombinatie Noorderboog heeft in november het besluit genomen om bevallingen
vanaf 1 januari 2013 niet meer in het Diaconessenhuis in Meppel te laten plaatsvinden. De begeleiding
tijdens en na aoop van de zwangerschap verandert niet en blijft in handen van de vertrouwde gynaecoloog in
het Diaconessenhuis. De gynaecologische zorg wordt intussen uit gebreid met verschillende specialisaties zoals
vruchtbaarheidsonderzoek.
Geen bevallingen in Diaconessenhuis
Het Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse werd in november onder verscherpt toezicht gesteld door de
Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Aanleiding was een onderzoek waaruit is gebleken dat het aantal sterf-
gevallen in 2010 op de afdeling Cardiologie boven het landelijk gemiddelde lag.
Ruwaard onder verscherpt toezicht
12 Advertentie
Nummer 1
9 januari 2013

Functie omschrijving:
ElderCare is voor haar commercile binnendienst op zoek naar fulltime of parttime Zorg-
adviseur (m/v) voor minimaal 32 uur. Een zelfstandige, veelzijdige functie binnen deze
ambitieuze organisatie. Kernwoord voor deze functie is: klantgerichte outbound calling
met verzorgingshuizen, waarvoor wij de medische en- logistieke problemen van deze
tehuizen oplossen. Opvolging van bestaande klanten kontakten, maken van afspraken en
geven van adviezen, alsmede het verwerven van nieuwe klanten per telefoon behoren tot
het kern takenpakket. Korte communicatielijnen met de mogelijkheid om eigen initiatieven te
ontplooien die passen binnen de vastgestelde prioriteiten.
ElderCare is een onafhankelijke leverancier van medische hulpmiddelen waaronder in-
continentie, wond en stoma producten. De organisatie richt zich op de sterk groeiend
markt van woonzorgcentra, thuiszorgorganisaties en verpleeghuizen door geheel
Nederland. Voor deze organisatie wordt per direct een zorgadviseur (m/v) gezocht.
ElderCare B.V. is gevestigd te Zoetermeer.
Profiel Zorgadviseur:
1. Ondernemende, commercile zelfstarter, met doorzettingsvermogen;
2. Zelfstandige, sociale en collegiale persoonlijkheid;
3. Goed in staat zijn via de telefoon contacten te onderhouden;
4. Enige jaren werkervaring in een commercile omgeving is een vereiste;
5. Opleiding minimaal VWO/HBO niveau;
6. Gewend met PC applicaties om te gaan.

Zorgadviseur (m/v)
Functie:

Heeft u interesse, stuur dan uw CV naar e.meurs@eldercare.nl of bel direct met E.M. Meurs 06-54737316.
INCONTINENTIE!?
DAAR LACH IK NU OM
DANKZIJ
Weg ermee!!
HET IS EEN GEHEEL NIEUWE
MANIER VAN LEVEN!
De revolutionaire ActiCuf Compression Pouch biedt een
comfortabele en veilige manier om lichte en matige urine
incontinentie te controleren. U kunt weer zorgeloos
genieten van een actieve levensstijl.
ONZICHTBAAR & VEILIG SYSTEEM:
Controle Gewatteerde klem drukt zachtjes de urethra
dicht om urine verlies te voorkomen.
Protectie De absorberende pouch beschermt
tegen urine verlies.
Voor verdere informatie & een gratis proefpakket:
www.acticuf.nl of bel 06-10017273.
Comfortabel Klein en Disposable
Bewaar een reserve exemplaar in uw broek of jaszak. Weg WWeg Weg Weg Weg We Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg WWeg Weg Weg Weg e Weg Weg Weg Weg Weg WWeg WWWeg We Weg e We Weg WWWWeeg Weg Weg Weg ee Weg Weg We WWee Weg g eg eg WWeg WWWeg eg ee Weg Weg g WWeg e Weg eeegg Weg Weg WWeg Weg We W gg WWWeeeeeeg Weg WWWWWWe Weg Wegggggggg WWe Weg WW ggggggggggggg eerme erme er erme erme erme erm rme me m erme erme mmme rme erme erme me erme erme erme erme erme er eer errm me erme erme mmm erme ermmme me erm erm ermmee meee meee erme erme eerm er erme erm rm m rme erme rm erme me mmme m ermeeeee erme eerme r ermme erm erme erme eerm ermmme m erm erm erme mme me me ermeee meee eeermmeeee e m ermee rmeee meeeee mmmeeee! !! e!! e! e!! e! ! e!! !!! e!! e!! e!! ! e!! ee!! e! e!! e! !! !!!!! ee!! e!! e!! e!! !! !!! ! ee! eee!! e!! e!! e! ! e! !! e!! !! ! eeee! !! e!! ! eee!! !! e!! e! !! ! e!! !!! eee!! ee!! e! !!!! e! e! e! !!! eee! e! !! !! eee !!! e! e!! eeee! ee!!!!!! eeee!! !! ee!
De revolu
comfo ff rta
incontine
genieten
ONZIC
Controle
dicht om
Protectie
tegen uri
Voor verd
www.acti
Comforta
Bewaar e
www.readspeaker.com
Geef uw website een stem
Zodat uw gebruikers kunnen
naar wat u te zeggen hebt!
luisteren
ReadSpeaker voegt spraak toe aan uw
online content, op PC en mobiel
ReadSpeaker
Dolderseweg 2A
3712 BP Huis ter Heide Tel: 030-692 4490 | nederland@readspeaker.com
De beschikbare behandelingen voor
vrouwen met urine-incontinentie veroor-
zaken vaak meer problemen dan ze op-
lossen. Veel vrouwen stoppen met deze
medicatie vanwege bijwerkingen zoals een
droge mond en obstipatie. De mogelijke
bijwerkingen moeten een rol spelen bij de
keuze van een middel.
Dat blijkt uit een analyse die enkele maanden
geleden is uitgevoerd door onder zoekers van
de University of Minnesota School of Public
Health in Minneapolis, Verenigde Staten.
De onderzoekers analyseerden ge gevens van
94 gerandomiseerde studies naar de werking
van de beschikbare geneesmiddelen tegen
urine-incontinentie. Ze beschouwden een ge-
geven medicament als effectief wanneer bij
de gebruiksters het aantal dagelijkse episodes
van urine-incontinentie vijftig procent of
meer verminderde. De wetenschappers keken
ook naar het optreden van bijwerkingen en
wanneer de medicatie als gevolg hiervan werd
gestopt. In het algemeen geldt dat genees-
middelen beter dan een placebo vrouwen
helpen om droog te blijven. Deze verbete-
ringen waren echter klein.
ElderCare, specialist in incontinentie-,
stoma- en wondzorg, brengt haar logistiek
per 1 januari 2013 onder bij CB. ElderCare
en CB zijn overeengekomen dat CB de
komende jaren opslag, distributie en ver-
voer uit handen neemt en zorgt voor leve-
ring aan zorginstellingen en aan particulie-
ren.
ElderCare heeft gekozen voor CB als logis-
tieke partner om zorginnovaties op het ter-
rein van logistieke one stop shop-concepten
vorm te geven. Hiermee kunnen zij gezamen-
lijk een bijdrage leveren aan de verbetering
van efciency en kwaliteit van zorg in zorg-
instellingen. Jan en Elmer Meurs, directeuren/
eigenaren van ElderCare: Wij zijn verheugd
om met een professionele organisatie als CB
samen te werken en zo (ouderen)zorginstel-
lingen in Nederland een zeer efcinte en
kwalitatieve service te leveren op het gebied
van medische hulpmiddelen. De dienstver-
lening voor ElderCare past in CBs strate gische
koers die ingezet is in 2012: uitbreiding naar
de markten Fashion en Healthcare. Na een
succesvolle entree in Fashion, bouwt CB haar
activiteiten in de zorgmarkt nu uit. Melbert
Visscher, Commercieel Directeur bij CB: Wij
zijn er trots op met ElderCare onze ervaring
in de zorgmarkt verder te ontwikkelen. Door
onze jarenlange, logistieke ervaring kunnen
we de eisen van ElderCare uitstekend ten uit-
voer brengen. Bovendien kunnen we samen-
werken aan continue verbetering van logis-
tieke modellen voor de zorg. ElderCare is een
onafhankelijke specialist op het gebied van
incontinentie-, stoma- en wondzorg en is een
sterk groeiende en innovatieve speler. Elder-
Care staat voor duurzame en innovatieve zorg
door betrokken professionals. Voor zorginstel-
lingen en particulieren wil ElderCare de beste
hulpmiddelenpartner zijn. Onder meer door
professioneel advies voor clinten, het pro-
actieve bestelsysteem - de ElderCare Planner
- en een innovatieve, servicegerichte logistieke
benadering.
De maatschap Urologie van het Haga-
Ziekenhuis in Den Haag wil een regiomaat-
schap vormen met de collegas van het
Medisch Centrum Haaglanden in dezelfde
stad en het Reinier de Graaf Ziekenhuis in
Delft.
Dat bevestigde Ren Kropman, een van de
vijf urologen uit de maatschap van het Haag-
se ziekenhuis tegenover Medisch Contact.
Kropman noemt in het artikel in dit blad
voor medici drie redenen voor de fusie van de
urolo gische maatschapen. In de eerste plaats
willen wij subspecialismen als oncologische
urologie goed organiseren in de regio. Daar-
voor hebben wij een voldoende aantal behan-
delingen nodig. Ook willen wij de opleiding
in de toekomst veiligstellen. In de derde plaats
is de krachtenbundeling bedoeld om de zelf-
standigheid van de specialisten na 2015 te
garanderen, aldus Kropman.
Cardiologen van het AMC (Amsterdam)
hebben bij een patint met hartfalen een
nieuwe techniek toegepast die het hart
beter moet laten werken. Hierbij wordt via
de lies een soort parachute tot in de linker-
hartkamer geschoven en uitgeklapt. Het is
de eerste keer dat deze techniek in Neder-
land is toegepast. De artsen berichten hier-
over in het Netherlands Heart Journal.
De Parachute is geschikt voor bepaalde patin-
ten die als gevolg van een hartaanval zodanige
schade aan de hartspier kregen, dat het orgaan
moeite heeft met het rond pompen van bloed.
Dat wordt hartfalen genoemd. Bij sommige
patinten ontstaat een soort uitstulping van
de linkerhartkamer, en dat heeft grote invloed
op de pompfunctie. De Parachute wordt
samen met een ballon netje via een katheter
in deze uitstulping ge manoeuvreerd. Door
het ballonnetje op te blazen wordt de uit-
geklapte parachute tegen de wanden van de
hartkamer gedrukt, waar hij zich met weer-
haakjes vasthecht. De patint krijgt vervolgens
bloedverdunners om de vorming van stolsels
te voorkomen. Dit biedt nieuwe behandel-
mogelijkheden voor hartfalen, zegt cardio-
loog Jan Baan, die de ingreep uitvoerde bij
een 69-jarige vrouw. Er zijn niet zo veel opties
voor patinten. Vaak proberen we met medi-
catie de hartfunctie te verbeteren. Daarnaast
kun je overgaan tot dotteren, een bypass of
resynchronisatietherapie door het plaatsen
van elektroden die af en toe schokjes afgeven
aan het hart.
De Parachute is in 2006 voor het eerst bij een
patint in de VS toegepast. Gedachte achter de
techniek is dat je het deel van de linkerhart-
kamer afsluit dat niet mee hoort te doen. Op
die manier hopen de artsen het hart te ontlas-
ten, zodat het makkelijker bloed rondpompt.
De patint heeft daardoor minder last van
kortademigheid tijdens inspanning. Bij de
Nederlandse patint, die in april van dit jaar
is geopereerd, zijn inmiddels enkele verbete-
ringen vastgesteld. Zij is minder kortademig
en liep 55 meter meer tijdens de zesminuten-
looptest dan voor de procedure. Kleine stu-
dies hebben volgens het AMC uitgewezen
dat het met de veiligheid van de Parachute
goed zit. Of de behandeling een positief effect
heeft, zal uit grote klinische trials moeten
blijken. Baan, als hoofdonderzoeker voor
Nederland, en arts-onderzoeker Kirsten Boer-
lage - van Dijk werken mee aan de Europese
PARACHUTE-studie, die hierover uitsluitsel
moet geven. Veel patinten komen voorals-
nog niet in aanmerking voor de behandeling.
Baan: Het inbrengen van de Parachute moet
technisch mogelijk zijn, soms past hij ge-
woonweg niet in de uitstulping. Al komen er
straks meer maten beschikbaar. Ook moet de
rest van het hart in orde zijn.
De Parachute is geschikt voor bepaalde patin ten die als gevolg van een hartaanval zodanige schade aan de hartspier kregen, dat het orgaan moeite heeft met het rond pompen
van bloed.
Medicatie bij
incontinentie
ElderCare kiest CB als logistieke partner
Haagse urologen
in regiomaatschap
ElderCare en CB na contractondertekening. Van links naar rechts: Elmer Meurs (ElderCare), Melbert Visscher (CB),
Jan Meurs (ElderCare) en Cees Pronk (CB).
Dit biedt nieuwe
behandelmogelijkheden
voor hartfalen
Parachute tegen hartfalen
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
Nieuwe rubriek
De Zorg- en Ziekenhuiskrant introduceert
dit jaar een aantal regelmatig terugkerende
rubriekspaginas (die komen als extra naast
de specials bij deze krant). De themas op
deze pagina, Urologie & Continentiezorg en
Innovatie keren later dit jaar terug. Urolo-
gie & Continentiezorg op 3 april, 26 juni en
9 oktober. Innovatie op 23 januari, 17 april,
17 juli en 23 oktober. Op deze paginas is
allerlei informatie te vinden over deze onder-
werpen. Heeft u vanuit uw instelling nieuws
te melden dat juist deze onderwerpen aan-
gaat? Mail dan naar redactie@ziekenhuis-
krant.nl. Voor adverteerders zijn er volop
mogelijkheden om hun publicaties bij deze
pagina te plaatsen. Ook kunnen zij zelf een
bijdrage leveren aan de inhoud van deze
rubrieken. Neem hiervoor contact op met
Anneke de Pater, telefoon (0182) 322 451
of met Asteer Knneke, telefoon (0182)
322 448.
UROLOGIE / CONTINENTIE / INNOVATIE 13
Nummer 1
9 januari 2013
*
14 Advertentie
Nummer 1
9 januari 2013
Bouwsteentje, 8 gram hoogwaardig eiwit per portie
Gewichtsverlies is niet altijd gewenst. Door ziekte, ouderdom of
gebrek aan eetlust kan de weegschaal steeds een beetje minder
aanwijzen. Bij dit onbedoelde gewichtsverlies wordt ook veel
spierweefsel afgebroken. Dat kan leiden tot minder kracht,
vermoeidheid en een verminderde weerstand. Extra eiwitrijke
voeding kan dit proces tegengaan. Wat meer eten, en ook wat
vaker tussendoortjes die extra energie en eiwit leveren. Dat dit
ook lekkere tussendoortjes kunnen zijn, bewijst het Bouwsteentje.
De Bouwsteentjes hebben de vorm en smaak van een gebakje en
zijn verkrijgbaar in vier verschillende smaken.
Eiwitrijk
De Bouwsteentjes zijn verrijkt met hoogwaardige eiwitten. Iedere portie bevat een klein volume maar
liefst 8 gram eiwitten. Een gezonde volwassene heeft 0,8 gram eiwit per kg lichaamsgewicht per dag
nodig. Iemand die ziek en ondervoed is, heeft juist meer eiwitten nodig; wel 1,5 gram eiwit per kilo
lichaamsgewicht per dag.
In de diepvries of koelkast
Bouwsteentjes zijn diepgevroren, nu ook verpakt per 4 stuks in dezelfde smaak. Eenmaal ontdooid,
kunnen ze nog 5 dagen in de koelkast bewaard worden.
Bouwsteentjes
Door de hoge concentratie eiwitten (8 gram per portie) zijn Bouwsteentjes een uitkomst bij
(dreigende) ondervoeding. Ze versterken de conditie en bevorderen het herstel. Maar Bouwsteentjes
zijn meer dan een voedingssupplement. Het is vooral echte traktatie, een gebakje. Heerlijk bij de
kofe of thee, of als nagerecht.
Klein en smaakvol
Ieder Bouwsteentje bestaat uit zeer luchtig cakegebak met een zachte, romige vulling. Nieuw is de
smaak bosvruchten en wordt gelijk als lekkerste ervaren. Daarnaast zijn er Bouwsteentjes chocolade,
banaan en aardbei. Het Bouwsteentje is wat kleiner dan een gebakje; vergelijkbaar met een Petit
Four. Daardoor is een Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die gedurende de dag regelmatig iets
willen eten, maar opzien tegen grote porties en voedsel dat snel verzadigt.
Waarom zijn eiwitten zo belangrijk?
E|w|eu .|ju esseu|ee| .oo| |oe| eu ouw|||e||u,
ze helpen het lichaam op te bouwen en te behouden
E|w|eu |e.e|eu eue||e eu bouwsoeu .oo| be|oud
van spieren, de aanmaak van nieuw weefsel en nieuwe
bloedvaten
E|w|eu .|ju be|au||j| .oo| |e|se|, b|j.oo|bee|d .oo|
wondgenezing.
E|w|eu .|ju be|au||j|e bouwseueu .au |eu|oc,eu eu
|,roc,eu, soeu d|e be|au||j| .|ju .oo| de awee|.
E|w|eu d|aeu b|j o de .o|r|u .au e.oude boeu.
E|w|eu .|ju uod| .oo| |e |auspo|e|eu .au soeu
in het bloed.
E|w| .|ju bouwsoeu .au |o|roueu.
leraud d|e .|e|/oude|.oed |s, |ee .ee| ree| e|w|eu
nodig dan iemand die gezond is.
Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nl
Of neem direct contact op met de heer Stan Mertens, direct bereikbaar 06 24 88 65 26
Lekkere en opbouwende tussendoortjes
bij ziekte en ondervoeding
verkrijgbaar bij
Het Ruwaard van Putten Ziekenhuis gaat
verder gaat als satellietziekenhuis. In het
eerste kwartaal van 2013 gaat het zieken-
huis samen met de zorgpartners de moge-
lijkheden voor samenwerking verder
onderzoeken.
Het Ruwaard van Putten Ziekenhuis vervult
een belangrijke zorgfunctie voor de bewoners
in de regio Voorne-Putten. Door de nanci-
le positie waarin het Ruwaard van Putten
Ziekenhuis verkeert, is een voortbestaan als
zelfstandig ziekenhuis niet langer mogelijk.
Het uitgangspunt van de intentieverklaring
is dat het Ruwaard deze zorgfunctie kan
blijven uitoefenen als een satellietziekenhuis
van het Maasstad Ziekenhuis, Ikazia Zieken-
huis en Het Van Weel-Bethesda Ziekenhuis.
Zorg verzekeraars CZ en Achmea zijn bereid
om nancile afspraken te maken met het
Ruwaard zodat het ziekenhuis de transitie-
periode kan overbruggen. Het satellietzieken-
huis zal gericht zijn op specieke functies voor
de verschillende patintengroepen, met opti-
malisatie van kwaliteit en borging van conti-
nuteit van zorg. Het onderzoek naar de wijze
van samenwerking wordt naar verwachting in
het eerste kwartaal van 2013 afgerond.
Ligduur neemt
opnieuw af
Mxima centrum
voor melanomen
Sionsberg behoudt
Kinderafdeling
Mxima Medisch Centrum is aangewezen
als het centrum in deregio Eindhoven waar
diagnostiek en behandeling van mela-
no men, een agressieve vorm van huid-
kanker, geconcentreerd wordt. Dit is be-
paald door de Nederlandse Vereniging voor
MedischeOncologie en geaccordeerd door
de minister van VWS.
Als mensen zich met een verdacht plekje
melden bij de huisarts zal deze bij een ver-
denking op huidkanker doorverwijzen naar
een dermatoloog. Indien tijdig opgespoord
hebben melanomen meestal een gunstigere
prognose en zijn ze uitstekend te behandelen
met een relatief kleine operatie. Als de tumor
in een later stadium wordt ontdekt, is een uit-
gebreidere operatie inclusief lymfklieroperatie
nodig.
Ziekenhuis De Sionsberg in Dokkum biedt
ook dit jaar klinische kindergeneeskunde.
Door de sluiting van de kinder/kraam-
afdeling op 17 december, moest er gezocht
worden naar een passende oplossing voor
de opvang van zieke kinderen. Daarom is
besloten dat vanaf 7 januari de klinische
kindergeneeskunde in het ziekenhuis ge-
opend is van maandagochtend 7.00 uur tot
vrijdagmiddag 14.00 uur.
Hierdoor blijft het door de week mogelijk om
acuut zieke kinderen te behandelen. In deze
periode is er ook in de nachtelijke uren een
kinderarts beschikbaar. Door de sluiting van
de klinische verloskunde is het aantal kin-
deren dat nog in De Sionsberg opgenomen
moet worden, meer dan gehalveerd. Jaar-
lijks worden er in het Dokkumer ziekenhuis
ongeveer zestig kinderen opgenomen met
acute problemen waarvoor een chirurgische
ingreep nodig is.
Ruwaard van Putten Ziekenhuis verder als satelliet
Het Catharina Ziekenhuis (Eindhoven) gaat
op het gebied van dermatologie samen-
werken met het Maastricht UMC+. Daartoe
hebben beide ziekenhuizen vorige maand
een intentieverklaring ondertekend. Op
deze manier wil het Catharina Ziekenhuis
de continuteit van zorg voor de dermato-
logische patinten en de opleiding voor het
specialisme dermatologie waarborgen.
Het Catharina Ziekenhuis heeft onlangs de
toelatingsovereenkomst met de maatschap
Dermatologie opgezegd omdat de vier derma-
tologen zonder toestemming van het zieken-
huis een praktijk voor cosmetische chirurgie
waren begonnen. De dermatologen lieten
volgens het ziekenhuis patinten betalen voor
verzekerde zorg. De dermatologen zijn het
hier niet mee eens en eisen schadevergoeding.
Na vertrek van de dermatologen wil het
ziekenhuis zijn patinten de beste specialis-
tische zorg blijven bieden. Daarbij hoort de
specialistische behandeling van oncolo gische
aandoeningen van de huid. Ook wil het
ziekenhuis zijn opleidingstaak blijven vervul-
len. Daarom heeft het Catharina Ziekenhuis
de samenwerking gezocht met het Maastricht
UMC+.
De intentie is dat dermatologen van het Maas-
tricht UMC+ met ingang van 17 mei 2013
de taken van de maatschap in het Catharina
Ziekenhuis overnemen. Zij gaan dan met
een vast team in het Catharina Ziekenhuis
werken. Zo ontstaat een samenwerking tussen
het Catharina Ziekenhuis en het Maastricht
UMC+ waarin een ervaren en gespeciali-
seerde groep dermatologen op twee locaties
werkzaam zal zijn. Volgens voorzitter Piet
Batenburg van de Raad van Bestuur van het
Catharina Ziekenhuis biedt de bundeling
van krachten voordelen. De continuteit van
zorg voor onze dermatologische patinten is
gewaarborgd. Zij kunnen rekenen op hoge
kwaliteit van zorg met academische expertise.
De dermatologen in het Catharina Zieken-
huis worden aangestuurd door prof. dr. Peter
Steijlen, hoofd van de afdeling Dermatologie
van het Maastricht UMC+. De keuze voor het
Maastricht UMC+ als samenwerkingspart-
ner ligt voor de hand. Het Maastricht UMC+
verleent als academisch ziekenhuis voor een
groot deel van Zuid-Nederland, inclusief
Eindhoven, topreferente en topklinische zorg.
In nauwe samenhang hiermee wordt klinisch
onderwijs gegeven en wetenschappelijk
onderzoek gedaan binnen deze regio.
De continuteit
van zorg voor onze
dermatologische
patinten is
gewaarborgd
Dermatologie samen met UMC+
Bovenste rij: prof. dr. Reinout Van Schilfgaarde, hoofd Dermatologie a.i. Catharina Ziekenhuis, prof. dr. Lodewijk van Rhijn, vice-voorzitter Stafconventsbestuur Maastricht
UMC+ en prof. dr. Peter Steijlen, hoofd Dermatologie Maastricht UMC+. Op de onderste rij: dr. Floor Haak, aankomend voorzitter van het Stafbestuur van het Catharina
Ziekenhuis en dr. Piet Batenburg, voorzitter Raad van Bestuur Catharina Ziekenhuis en drs. Guy Peeters, voorzitter Raad van Bestuur van het Maastricht UMC+.
Patinten liggen steeds korter in zieken-
huizen en het einde van deze ligduur-
verkorting is nog niet in zicht. Dat blijkt uit
de studie Ligduurmonitor 2011 van Coppa
Consultancy (een adviesbureau dat is ge-
specialiseerd in patintenlogistiek). Het is
voor de eerste keer dat Coppa het eect van
de ligduur verkorting op de winstgevend-
heid van het ziekenhuis heeft bestudeerd.
Coppa maakt in dit onderzoek gebruik van
de gewogen gemiddelde ligduur. De gewogen
gemiddelde ligduur voor alle ziekenhuizen is
dit jaar voor het eerst met 2,98 dagen onder de
drie dagen gekomen. Net als in de afgelopen
twee jaar, heeft het Zaans Medisch Centrum
ook dit jaar weer de kortste gewogen gemid-
delde ligduur; 2,21 dagen. De gemiddelde
ligduur in de kliniek is eveneens gedaald ten
opzichte van 2010. De gemiddelde ligduur is
nu 5,12 dagen; een daling van 5,47 procent.
Het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam had
met 4,05 dagen in 2011 de kortste ligduur van
Nederland. Voor zowel de gewogen gemiddel-
de ligduur als de gemiddelde ligduur geldt dat
de academische ziekenhuizen een beduidend
langere ligduur hebben dan de perifere en
topklinische ziekenhuizen. Patinten liggen
het langst in het UMC Groningen, dat een
ge middelde ligduur van 8,71 dagen heeft.
15 Kliniek
Nummer 1
9 januari 2013
Door de nanci le positie waarin het Ruwaard van Putten Ziekenhuis verkeert, is een voortbestaan als zelfstandig
ziekenhuis niet langer mogelijk.
16 Advertentie
Nummer 1
9 januari 2013
www.verian.nl
Of volg ons op
Word jij ons nieuwe gezicht
in de wijk?
We hebben regelmatig mogelijkheden voor
Verzorgenden en Verpleegkundigen
Belangstelling? Kijk dan voor onze actuele vacatures
op onze site www.verian.nl of bel 088-126 32 32
Verpleegkundige/Verzorgende IG
Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5 of verzorgende IG?
En ben je op zoek naar een afwisselende baan in de zorg?
Neem dan eenseen kijkje op onze vernieuwde website:
www.care4care.nl
Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende arbeidsvoorwaarden!

Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?
HET MAMMACARECONGRES: ZORG VOOR BORSTEN
Het evenwicht tussen praktijk en emotie
4 februari 2013 | 9.30 16.30 uur | ReeHorst, Ede
Kom tijdens wereldkankerdag
naar het Mammacarecongres:
Zorg voor borsten
VatisrniuwinoN/PONrichtli|n
Mammacarcinoomnwatbtknto
hrziningvoor|ouwwrk
Vatis|ouwrolalsmammacar
vrplgkunoigbi|n|arnlang
ournohormoonthrapitra|ct
Holavr|tussnmlvnmto
patintnprossionlastano
houon
Actie voor snelle beslissers: De eerste 100 aanmeldingen betalen
per persoon 179 (excl. btw) i.p.v. de reguliere 225 (excl. btw)!
Ki|kvoormrinormatinaanmlonop
wwwrobusinssvntsnlmammacar
Het UMC St Radboud in Nijmegen start met
de eerste opleiding in verslavingsgenees-
kunde. De Vereniging voor Verslavings-
geneeskundigen Nederland (VVGN) is blij
met de erkenning die het vak daardoor
krijgt van de KNMG.
Verslaving is een medisch probleem met veel
maatschappelijke consequenties. Zo behoort
tien procent van de bevolking tot de zware
drinkers. Jongeren tussen de achttien en
24 jaar scoren nu nog het hoogst, maar ze
worden snel ingehaald door de senioren. Het
aantal 55-plussers dat hulp zoekt in de ver-
slavingszorg is in tien jaar tijd meer dan ver-
dubbeld. Alcoholverslaving komt voor in alle
milieus, van hoog tot laag, en leidt tot veel
persoonlijke en maatschappelijke ellende.
De opleiding tot verslavingsarts heeft nu van
de Koninklijke Nederlandse Maatschappijtot
bevordering der Geneeskunst (KNMG) een
erkende status gekregen. Het gloednieuwe
KNMG-proel van de opleiding heeft betrek-
king op alle stoornissen en ziekten die ont-
staan door overmatig middelengebruik.
Daarmee voorziet de verslavingsgeneeskunde
in een maatschappelijke behoefte en dit is
dan ook een belangrijke reden voor de KNMG
om het als een speciaal vakgebied te erken-
nen. Ook de toenemende professionalisering
in de geneeskunde en de complexiteit van
de verslavingsproblematiek vragen om goed
opgeleide en gespecialiseerde artsen. Met de
tweejarige opleiding in Addiction Medicine,
die wordt aangeboden door het UMC St Rad-
boud, wordt nu ofcieel voorzien in de op-
leiding tot verslavingsarts. Het specialisme is
de afgelopen jaren ontstaan vanuit de sociale
wetenschappen. Aan de verslavingszorg kleven
immers veel psychosociale aspecten. Met de
nieuwe opleiding schuift het specialisme nu
wat meer op naar een medische, geneeskun-
dige aanpak, zonder dat aan de andere aspec-
ten afbreuk wordt gedaan. Terecht: verslaving
brengt een omvattende problematiek met zich
mee. Vandaar dat in de opleiding tot versla-
vingsarts zowel aandacht wordt besteed aan
de psychosociale componenten als de meer
medisch-biologische aspecten.
Tien procent van de bevolking behoort tot de zware drinkers.
Verslaving is een
medisch probleem met
veel maatschappelijke
consequenties
Opleiding verslavingsarts
Bent u net zo
veelzijdig als Vrian?
Interesse? Kijk op
www.verian.nl
Voor meerdere regios zoeken wij
Verzorgenden en
Verpleegkundigen
Mensen in de Zorg
17 Werk & Scholing in de Zorg
Nummer 1
9 januari 2013
Ex-huisarts Roel Leerling uit Badhoevedorp
en het Nederlands Nutraceutisch Genoot-
schap (NNG) pleiten voor een opleiding
Voedingsgeneeskunde naar Duits model.
Dit bleek tijdens het eerste Landelijk
Voedingsgeneeskundig Congres op
23 novem ber aan de Vrije Universiteit van
Amsterdam. In de opleiding tot basisarts
komt voeding niet of nauwelijks aan bod. En
ondanks dat de cruciale rol van voedsel en
voeding bij het verwerven en in stand houden
van een goede gezondheid al langer bekend
is, weet de gemiddelde arts nog steeds weinig
van de mogelijkheden tot proactieve diagnos-
tiek en ondersteunend preventief of therapeu-
tisch handelen die de voedingsgeneeskunde
biedt. Volgens Roel Leerling zouden artsen
zich moeten kunnen specialiseren in voeding
waardoor hun voedingskundige kennis zal
worden verdiept en de communicatie tussen
artsen en ditisten zal worden verbeterd.
Voeding in studie geneeskunde
Beginnend medisch specialisten voelen
zich goed voorbereid op hun medische
taken. Daarentegen ervaren zij hun voor-
bereiding op competenties zoals manage-
ment, bestuurlijke zaken en omgaan met
nancile aspecten van de gezondheids-
zorg als onvoldoende. Het grote aantal
burnoutverschijnselen onder jonge spe-
cialisten is hiermee in verband te brengen,
blijkt uit onderzoek van Michiel Wester-
man, die vorige maand promoveerde bij
VUmc in Amsterdam.
Westerman verrichte interview- en vragen-
lijstonderzoek in binnen- en buitenland. De
resultaten laten zien dat beginnend specialis-
ten zich goed voorbereid voelen op de nood-
zakelijke medische kennis en vaardigheden.
Daar staat tegenover dat zij hun voorberei-
ding op de meer algemene competenties zoals
management, bestuurlijke zaken en omgaan
met nancile aspecten van de gezondheids-
zorg als onvoldoende ervaren. Dat is opval-
lend gezien het feit dat dit wel de helft van
hun huidige werkzaamheden betreft. Wester-
man laat zien dat juist deze onvoorbereid-
heid op algemene competenties gerelateerd is
aan burnout onder nieuwe specialisten: tien
procent van hen voldoet aan de criteria van
burnout en bijna twintig procent voelt zich
emotioneel uitgeput. De resultaten wijzen
erop dat toenemende zelfstandigheid in de
medische vervolgopleiding noodzakelijk is
voor het opleiden van competente specia-
listen, maar dat de praktijk hierin geregeld
tekort schiet. Westerman pleit dan ook voor
extra training en toenemende zelfstandig-
heid tijdens de opleiding en gestructureerde
coaching en inwerkprogrammas voor begin-
nend specialisten.
Burnout door stress over niet-medische zaken
De Raad van Toezicht van het UMCG
(Groningen) heeft prof. dr. Ate van der
Zee (rechts), hoogleraar Gynaecologische
Oncologie en afdelingshoofd Obstetrie en
Gynaecologie, en drs. Henk Snapper RA RC,
directeur Financin en Control, per 1 janua-
ri 2013 benoemd tot lid van de Raad van
Bestuur van het UMCG. Snapper is benoemd
in de vacature die is ontstaan na de benoe-
ming van mr. Jos Aartsen tot voorzitter Raad
van Bestuur in juli 2012. Van der Zee volgt
drs. Frans Jaspers op.
Elisa Carter MBA heeft de Raad van Toe-
zicht laten weten haar functie als lid van
de Raad van Bestuur van het Erasmus MC
in Rotter dam in verband met persoonlijke
over wegingen met ingang van 1 januari 2013
neer leggen. Zij is tot de conclusie gekomen
dat zij zich gezien haar specieke kwalitei-
ten en belangstelling wil gaan richten op
een nieuwe uitdaging buiten het Erasmus
MC. In een toelichting op haar besluit geeft
mevrouw Carter aan: Ik kijk terug op een
boeiende en enerverende periode, waarin het
Erasmus MC zijn positie als vooraanstaand
universitair medisch centrum heeft verste-
vigd. Elisa Carter maakte twee jaar deel uit
van de Raad van Bestuur.
De Raad van Toezicht van Medisch Spec-
trum Twente (MST) heeft een nieuwe voor-
zitter van de Raad van Bestuur gevonden.
Per 1 mei 2013 wordt dr. Bas Leerink (50)
voorzitter, per 1 april treedt hij al toe tot de
Raad van Bestuur. Hij volgt daarmee prof. dr.
Herre Kingma (64) op die per 31 mei vertrekt
wegens het bereiken van de pensioengerech-
tigde leeftijd. Momenteel is dr. Bas Leerink
bestuurslid van de Raad van Bestuur van
zorgverzekeraar Menzis, verantwoordelijk
voor Strategie en Ontwikkeling.
Dr. Guusje ter Horst is benoemd als nieuwe
voorzitter van de Long Alliantie Nederland
(LAN). Guusje ter Horst is vanaf 2011 lid
van de Eerste Kamer en was van 2007 tot
2010 minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties. Daarvoor was zij onder
meer burgemeester van Nijmegen.
De Raad van Toezicht van Zorggroep Leveste-
Middenveld (Hoogeveen) heeft drs. Leo
L. Schoots per 1 januari 2013 benoemd als
lid Raad van Bestuur van Zorggroep Leveste
Middenveld voor een periode van zes maan-
den. Kees Donkervoort, huidige vice-voor-
zitter Raad van Bestuur van de zorggroep, is
aangesteld als voorzitter Raad van Bestuur
tot deze functie denitief wordt ingevuld.
Bijna twintig procent van de beginnend specialisten
voelt zich emotioneel uitgeput.
Maandag 4 februari
Mammacarecongres: zorg voor borsten
Over: Het evenwicht tussen praktijk en emotie
Voor: mammacare verpleegkundigen, verpleegkundig specialisten mammacare,
physisian assistants oncologie/mammacare en overige zorgprofessionals
Locatie: ReeHorst Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/mammacare
Verzeker jezelf van deelname en meld je snel aan!
Donderdag 7 februari
Dag van de Zorgnanciering
Marktwerking in de zorg, innovatie, preventie: hoe kunnen de kosten in de ge-
zondheidszorg worden verminderd?
Prominenten als Rien Meijerink en Ab Klink geven hun visie op de toekomst van
zorgnanciering.
Locatie: Hotel Houten
Info: www.reedbusinsessevents.nl/zorgnanciering
Discussieer met uw vakgenoten. Schrijf u direct in!
Dinsdag 29 januari
Congres Kinderobesitas - wat heb je nodig?
Organisatie: Ziekenhuis Gelderse Vallei in samenwerking met Wageningen Univer-
sity
Locatie: Ede, de ReeHorst
Informatie en aanmelden: www.congreskinderobesitas.nl
Donderdag 25 april
Symposium Spirituele zorg: wat is er mogelijk?
Bestemd voor: Verpleegkundigen en verzorgenden (accreditatie is aangevraagd),
onderzoekers, geestelijke verzorgers, (huis-)artsen
Organisatie: Helen Dowling Instituut (HDI) (www.hdi.nl)
Locatie: Bilthoven, nieuwe gebouw Helen Dowling Instituut (naast Berg en Bosch-
terrein, van 10.00 tot 17.00 uur
Informatie en inschrijven: Helen Koning: hkoning@hdi.nl
Zaterdag 9 februari
Meet VSO - over werken in een ontwikkelingsland
Organisatie: VSO Nederland
Locatie: omgeving Utrecht
Kosten: gratis
Informatie en aanmelden: www.vso.nl
Woensdag 16 januari
Congres Niet-aangeboren Hersenletsel
Omgaan met gedragsmatige en emotionele gevolgen
Met: praktische kennis & tips, direct bruikbare hulpmiddelen, gedragsinterventies
en inspiratie
Locatie: ReeHorst te Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/NAH
Nog enkele plaatsen beschikbaar. Meld je nu aan!
Dinsdag 5 maart
Congres Ziek van Darmproblematiek
Over: de veelvoorkomende behandelingen en de risicos en complicaties bij darm-
ziektes.
Voor: alle verpleegkundigen en overige zorgprofessionals
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/darmproblematiek
Vroegboekkorting tot 26 januari
2013
Agenda
Dinsdag 12 februari
Congres Palliatieve zorgverlening: voor en na de
dood
Over: De best mogelijke kwaliteit van leven voor ongeneeslijk zieke patienten en
hun naasten
Voor: alle verpleegkundigen en overige zorgprofessionals
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/palliatievezorg
Draag ook bij aan betere palliatieve zorg. Bezoek 12 februari dit congres!
Ook digitaal op de hoogte blijven?
Meld u nu aan voor de nieuwsbrief via www.ziekenhuiskrant.nl
Heb ji j z e al be st eld
voor he t ni euwe j a a r?
Ga naar www.nursenotebook.nl
en bestel de agenda gratis met
voucher code NN2013.
k a l e nde r a ge nda
18 Agenda
Nummer 1
9 januari 2013
Het Kunst & Antiek Weekend Naarden, dat
plaatsvindt van 24 tot en met 27 januari in
de Grote Kerk Naarden-Vesting, is dit jaar
groter dan voorheen. Het beursoppervlak
is uitgebreid met vijftien extra exposanten
in een stijlvol paviljoen dat direct aan de
Grote Kerk is verbonden.
Met deze uitbreiding is er een nog breder en
gespecialiseerd aanbod van toegankelijke
oude en hedendaagse kunst in Naarden te
bewonderen. Naast de bestaande deelnemers,
die al jaren in de Grote Kerk exposeren, wordt
meerdere toonaangevende nieuwe kunsthan-
delaren en galeries nu ook de mogelijkheid
geboden zich te presenteren. Nu zijn de col-
lecties van meer dan 65 standhouders in Naar-
den te bewonderen. Edith en Johan Rissik van
het organisatiebureau InterEvent organiseren
alweer voor de zestiende keer het Kunst & An-
tiek Weekend Naarden. Door de uitbreiding
ontstaat ook een sterk verbeterde publieksrou-
ting en ontvangstruimte bij de Grote Kerk,
zegt JohanRissik. Tijdens deze kunst- en an-
tiekbeurs gaan antiek en hedendaagse kunst
traditiegetrouw hand in hand. Objecten die
door de eeuwen heen hun bestaansrecht heb-
ben bewezen staan centraal naast aanspre-
kende moderne en hedendaagse kunst. Tij-
dens het Kunst & Antiek Weekend zijn er op
de vrijdag- en zaterdagmiddag uiteenlopende
lezingen in het oude stadhuis van Naarden.
De lezingen worden onder andere verzorgd
door door experts op het gebied van glas-
kunst, ikonen, empire meubelen en twintigste
eeuwse schilderkunst. Op de vrijdagavond 25
januari kunnen de bezoekers na 17.00 uur sa-
men voor de prijs van n het Kunst & Antiek
Weekend bezoeken. Deze extra avondopening
wordt muzikaal opgeluisterd door een DJ.
Informatie
Data: donderdag 24 tot en met zondag 27 ja-
nuari 2013, van 11.00 tot 18.00 uur (vrijdag
25 januari van 11.00 tot 21.30 uur)
Locatie: De Grote Kerk Naarden-Vesting
Entree: 16,50 euro aan de kassa, (13,50 euro
via voorverkoop online)
Parkeren: Gratis parkeergelegenheid en mi-
lieuvriendelijke shuttleservice.
Internet: www.kunstenantiekweekend.nl
Like Kunst en Antiek Weekend op Facebook
of volg op Twitter.
Het Beatrixziekenhuis in Gorinchem lanceerde eind september haar campagne Betrokken. Dichtbij. Beatrix. Bezoe-
kers van de stand van het ziekenhuis op de Botenbeurs konden deelnemen aan de actie door een foto te laten maken
die werd geplaatst op de Facebookpagina van het ziekenhuis. Degene met de meeste likes op 1 december 2012 werd
beloond met een prijs. Vorige week namen de winnaars hun prijs in ontvangst. De actie leverde twee winnende fotos
op. Allereerst die van Debbie en Marit Sprangemeijer. Moeder en dochter stonden samen op de foto en haalden in
totaal 83 likes binnen. Janneke, Maartje, Rianne en Els van Helden zorgden met hun vieren voor vijftig likes. Alle
personen die op de twee fotos stonden, ontvingen een VVV-bon ter waarde van vijftig euro.
Beatrixziekenhuis reikt prijzen uit
Kunst en Antiek in Naarden
Aan het werk
in arm land
VSO is een internationale ontwikkelings-
organisatie die door duurzame kennis-
uitwisseling werkt aan een rechtvaardiger
wereld zonder armoede. Op aanvraag van
lokale organisaties in ontwikkelingslanden
zendt VSO deskundigen uit die hun kennis
en ervaring daar delen. Lokale organisa-
ties kunnen daardoor hun werk eectiever
doen. VSO heeft zon 900 vacatures per jaar
in Afrika en Azi.
VSO organiseert een aantal keer per jaar
infor matiemiddagen. Tijdens deze bijeen-
komst kunnen belangstellenden presentaties
bijwonen over werken in een ontwikkelings-
land, de mogelijkheden binnen hun vak -
gebied en de sollicitatieprocedure van VSO.
Daarnaast vertellen uitgezonden deskundigen
over hun persoonlijke ervaringen en uit-
dagingen en is er gelegenheid voor specieke
vragen, bijvoorbeeld over praktische en nan-
cile zaken.
Meet VSO
Wie wil weten wat VSO hen te bieden heeft,
kan op zaterdag 9 februari naar de Meet VSO
komen in de omgeving van Utrecht. Meer in-
formatie over het werk van VSO is te vinden
op www.vso.nl. Hier kan men zich ook aan-
melden voor de informatiebijeenkomst. Na
opgave ontvangt men een bevestiging van
inschrijving en routebeschrijving.
Colofon
Uitgever, tevens redactie-adres:
Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
F (0182) 322 466
E redactie@ziekenhuiskrant.nl
Eindredactie:
Marja den Otter
Opmaak en fotograe:
Gouda Media Groep B.V.
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@ziekenhuiskrant.nl
Anneke de Pater
Laura Fuykschot
Asteer Knneke
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is
samengesteld, kan geen van betrokken partijen aan-
sprakelijk worden gesteld voor eventueel voorkomende
fouten.
Algemene servicevragen:
Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
E info@ziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artikelen
niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld
in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in
Nederland. Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan
leidinggevenden onder wie de hoofden inkoop in de
ziekenhuizen.
De oplage bedraagt 30.000 exemplaren.
Webkrant:
De krant kan ook geraadpleegd worden via
www.zorgenziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks
actueel medisch nieuws.
Komende verschijningsdata 2013:
Tweewekelijks. Klik op:
www.zorgenziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322 456
Lezeractie Kunst & Antiek
Lezers van de Zorg- en Ziekenhuiskrant ma-
ken kans op een gratis bezoek aan het Kunst
& Antiek Weekend in Naarden. Belangstel-
lenden hiervoor kunnen een e-mail sturen
naar info@ziekenhuiskrant.nl. Graag met
vermelding van naam en adres. Lezers heb-
ben hiervoor de tijd tot en met woensdag
16 januari. Uit de ingezonden reacties wor-
den vijf winnaars getrokken.
Prijswinnaars actie
Spinazieacademie
Tien lezers mogen gratis naar de tentoonstel-
ling De Spinazieacademie, 125 jaar Haags
huishoudonderwijs. Deze expositie is tot en
met 24 februari te zien in het Haags Histo-
risch Museum. De volgende personen krijgen
twee vrijkaartjes thuisgestuurd: Jolante
Luijendijk (Mijnsheerenland), Clementine
T.M.van den Belt (Gouda), Andrien Muij-
sers (Steenwijk), Rob Reimerink (Zoeter-
meer), Ans Lavn (Gouda), Jacques van den
Broek (s-Hertogenbosch), Lucy van den
Berg (Gouderak), Marianne van der Sluijs
(Amstelveen), Mirjam de Bus (Dordrecht),
A.van Tiel (Den Haag).
19 Service
Nummer 1
9 januari 2013
20
Nummer 1
9 januari 2013
Menacalcin - een speciale formule met een gepatenteeerd calciumcomplex en vitamine D3
Menacalcin
met extra
vitamine K2 &
calcium/magnesium
Draagt bij aan het behoud
van normale botten
Een nieuw, gepatenteerd complex van de mineralen calcium, magnesium en
kaliumbicarbonaat dragen bij aan het behoud van normale botten.
Het Westerse voedingspatroon bevat relatief veel dierlijke eiwitten. Dit kan
verzuring geven. De toevoeging van natrium- en kaliumbicarbonaat aan
calciumsuppletie ondersteunt de buercapaciteit van het lichaam. Calcium is
nodig voor het behoud van normale botten.
Nieuwe Menacalcin bevat tevens vitamine D3. Dit draagt bij aan de normale
opname en verwerking van calcium en aan de normale calciumniveaus in het
bloed.
Daarnaast draagt vitamine D3 bij aan het proces van celdeling en aan het
normaal functioneren van het immuunsysteem.
Menacalcin bevat een extra hoeveelheid vitamine K2 (180 mcg per dag).
Vitamine K2 krijgt steeds meer publicitieit, mede omdat het bijdraagt aan
normale botten.
Menacalcin bevat per tablet 200 mg calcium, 45 mg magnesium,
90 mcg vitamine K2 en 5 mcg vitamine D3.
Het aanbevolen gebruik is 1 tablet twee maal daags.
Een verpakking met 60 tabletten kost 34,95.
Springeld Nutraceuticals, T 0186-626173 E info@springeldnutra.com
Een slimme formule
eye q
en slimme form
eye q
Zuivere EPA-rijke visolie & omega-6 vetzuren met GLA