Bukarski Luge Na Koi Ne Im Se Otvora Padobranot

TEMPLUM
Urednik na edicijata: Nikola Gelevski Grafi~ko ureduvawe i dizajn: To~kaTM Templum, adresa: Kliment Ohridski 15, 1000 Skopje www.templum.com.mk templum@mt.net.mk
- 2.5 : , , : . ( ). . . . -. http://creativecommons.org/licenses/by-nc/2.5/mk/ . . .
Blagodarnost do Komercijalna banka AD, koja go pomogna dodeluvaweto na nagradata Novite!
CIP - Katalogizacija vo publikacija; Nacionalna i univerzitetska biblioteka Kliment Ohridski, Skopje 821.163.3-32 BUKARSKI, ALEKS Lu|e na koi ne im se otvora padobranot / Aleks Bukarski Skopje : Templum, 2006. - 197 str.; 18 sm. - (Biblioteka Katapult; kn. 2) ISBN 9989-902-97-6 COBISS.MK - ID 67864074
k n i g a
Lu|e na koi ne im se otvora padobranot

ALEKS BUKARSKI
raskazi
T E M P L U M Skopje, 2006
SODR@INA:
NA PRIMER: PREDGOVOR BITOLSKA FAZA Zaqubeniot superheroj Lu|e na koi ne im se otvora padobranot Cve}e Tri svetli likovi Farina Ku~ebrka~ Vo ~est na Bureko Koj si ti da kritikuva{ mlad ~oveku ZPO Bt krimi fik{n SKOPSKA FAZA Alternativna ènska Kade e to~kata, da go ebam! Zastavnikot odi vo penzija Adolescentski faker Palestinska no} Tanc so brzosmrtkite Vikend na gladot
:15: :26: :37: :49: :68: :80: :94: :100: :109: :120:
:133: :144: :153: :159: :165: :175: :184:
Drago dete vo razvoj, pisatelu so nedosti`na ambicija, skoka~u na stap so previsoko postavena pre~ka, devoj~ence so }ibrit~iwa za~udeno zagledana vo zippo, Ti, kako zatapen otvara~ na Eva konzerva reè{ po na{iot intelekt, kako azbesten fakel sveti{ po patot po koj nikoj ne trga, vodi{ vo kompilaciski rakotvorbi, ti Glorijane na umot; goltni; Mirno; Staloèno; Pogledni okolu sebe; Sam, ogor~en, nerealiziran.(U pi~ku materinu nekade, god. 2053) eden od mnogute Nostradamusi
Likovite i nastanite se plod na imaginacijata na avtorot i nemaat nikakva vrska so li~nosti od realnosta. Sekoe sovpa|awe e slu~ajno i nenamerno itn. itn.
NA PRIMER: PREDGOVOR
EVANGELIE SPORED ALEKS BUKARSKI: UMRENI LU\E
stravot gi opi{uva, obezli~uva, obezvrednuva. se pla{at da kaàt {to navistina mislat ako nekoga{ si go zadadat toj duhoven luksuz i toga{ deluvaat zbuneto, upla{eno, nesigurno, se krijat zad zavieni formi na izrazuvawe, bladaj}i go izbegnuvaat ednostavnoto, ~istoto, iskrenoto. ne veruvaat vo niedni ideali! istrenirani se sme{no da im pa|a toj zbor. znaat samo da kvi~at i samo da kukaat, vo op{toto kukawe si baraat prijatel kuka~, da kukaat zaedno taka do beskraj. rano se otkaùvaat, posle eden posilen {amar, makar i figurativen, se raspla~uvaat, se àlat, baraat ne~ija pregratka i banaliziraat kolku ìvotot ili realnosta e surova. ni{to vpe~atlivo nema vo niv, nema àr, se prepu{taat na evtin hedonizam, dozvoluvaat vremeto da gi pogazi, u{te ne taka oformeni, razvieni, izdignati se ve}e uni{teni kako li~nosti. eden lo{ komentar koj ne e po nivna merka, eden zvuk ili {epot ne po niven sluh gi turka vo dlaboka depresija. slabi se, kukavi~ni, podlo se krijat zad tu|i imiwa, psevdonimi, ìvoti, nikoga{ so svoeto, vistinskoto, li~noto JAS. za niv sakaat nekoj drug da krvari i nekoj drug da se bori, spremni duri se da im go dadat svojot glas i gaz iako se svesni deka potoa }e bidat gadno izebani. sakaat i o~ekuvaat da bidaat izlaàni, samo da se potvrdi nivnata odamna vkoreneta pomirenost so rasporedot na ne{tata.
::
:10:
sakaat da dojde po nivno, ili barem po ona {to gi naterale da go zemat kako nivno - onie drugite. duhot im e mrzliv, spremni se za poinakvo razmisluvawe samo deklarativno, naizust gi znaat site demokratski principi, a vo su{tina se zakoraveni diktator~iwa i im e dovolna {aka vlast za da bi po~nale so zabrani, kladi i gilotini. stavot im strada od nepopravliva infantilnost od tipot ili si so mene ili protiv mene. kritika i mislewe ne im e potrebna osven ako ne e vo nasoka na nivnata samopotvrda. ne kreiraat apsolutno ni{to, nemaat doblest da napravat niedno delo, kreacija vo bilo kakva forma, so stav da go poddràt ili so verba da zastanat zad nego. ja posakuvaat slavata, no ne i posledicata na istata. retko se slu~uva da kritikuvaat, a koga toa go pravat, mavaat vo prazno, op{to, na kup~e, bez da ja pogodat su{tinata. bezopasniot kriticizam im pridava ~uvstvo na amnestija, oti taka uvereni se deka se oslobodile od odgovornosta, od dolgot kon prirodata. ne podnesuvaat angaìranost od bilo i da e kakov vid, ni{to za {to svetot beri gajle. iako nemaat ~uvstvo na pripadnost po sekoja cena sakaat da se zagnezdat bilo kade samo za da dobie teìna niviot kolebliv op{t stav. so tvojot stav go uslovuvaat prijatelstvoto, ili barem prijatelstvoto vo navodnici. le{inaraweto im e edna od najsilnite strani, edvaj ~ekaat nekoj da padne da go raskolvaat, vo toa se najsilni i dobivaat na mo}. nikoga{ ne se svesni za ubavoto, nikoga{ go nemaat ~uvstvoto, sensot i vkusot za ubavinata, kako i za se pozna~ajno toa nekoj od strana, nekoj od dale~ina i viso~ina da im go prikaè kako takvo. pa duri i toga{ nema navistina da progledaat ili po~uvstvuvaat i toga{ nema da znaat da uìvaat vo nego, i toa za àl }e go razberat kako servilna soglasnost pred avtoritetot za postigawe na eftina dopadlivost. te zatrupuvaat so lajneni moralizmi, so mediokritetizam od najodvraten vid sekoga{ koga }e proba{ da najde{ na~in da go
najde{ vistinskiot (i samo po sebe) trnliv pat vo ìvotot. prvi, prvi se tie okolu tebe, umrenite lu|e koi vo ime na tvoe dobro, }e ti ukaàt deka najdobro od se, e da ne prezema{ nieden rizik, samo za da go za~uva{ toa malku ni{to koe go poseduva{. koga }e istapi{ hrabro so vistinata, nema da go sledat tvojot ~ekor, li~no }e ti se voshitat, no vo nadvor zaedno so tolpata nevernici }e go frlaat kamenot po tebe, samo za da nikoj od niv ne se posomneva vo nivnata pokornost - pokornost koja samo toga{ imaat {ansa da ja pokaàt i dokaàt. i koga }e po~ne{ da gori{ poradi malkuta iskra nade` koja im si ja vdahnal na najslabite, radosno }e te gasnat so kofi polni sitnodu{nost ~ija edinstvena cel e da te nateraat da sfati{ deka nikoga{ pove}e ne smee{ i ne treba da se osmeli{. majstori se da go izbegnat konfliktot od sekoj vid, pogotovo onoj najnu`niot koj rezultira so strast neophodna za prodolènie na razvitokot. ne im veruvaj koga ti se àlat deka im e lo{o zo{to im e dobro, zo{to i vo lo{oto na{le dovolno dobro srawe koe gi tera mazohisti~ki da se samosoàluvaat i da se te{at so izlitenosta od tipot ima pobeter od momentalnata sostojba. ne im veruvaj koga ti se àlat deka znaat i pominale mnogu, i koga ti go odzemaat pravoto ti da doznae{ kako e. vo èlbata da doznae{ kako e, ili {to ima zad planinata, vo prirodnoto qubopitstvo leì sekoga{ mudrosta. i pokraj s, ne bidi surov kon umrenite lu|e, ne begaj od niv, bidej}i od niv i ne moè ~ovek da se skrie i pobegne. ne site umreni lu|e se umreni zasekoga{, ne site umreni lu|e se svesni deka umiraat, ako ti se posluì prilika bidi dovolno blisku do niv i so svojata sila, energija i pred se qubov pokaì im ìvost koja moèbi neo~ekuvano }e gi fascinira. fascinantnosta e ko zarazna bolest ~ija vtor stadium e idejata. zatoa ne gi odbegnuvaj umrenite lu|e, i ne mora{ da se trudi{ da gi preobrati{ t.e. da gi oìvee{, pove}e od dovolno }e bide da ne umre{ taka ko niv, mnogu predvreme, pred da dojde pravoto umirawe. p.s. inspiriran slu{aj}i gi stihovite "Umreni lu|e na uvo mi se derat / Umreni lu|e mnogu gomna sera-a-a-t," na bitolskite pankeri Parketi
:11:
BITOLSKA FAZA
ZAQUBENIOT SUPERHEROJ
o~iwata mi bea zatvoreni, maka ma~ev da gi otvoram o~nite kapaci. si vetiv deka ko }e porasnam golem }e bidam {to bilo samo nema da stanuvam rano. poluzamiàn pojdov da mo~kam v kupatilo. ve}e imav po~nato so mo~kawe koga mi tekna deka treba da ja krenam daskata. naglo prekinav i osetiv kako me pritiska mo~ta vo kureto. ova e navika koja sekoj den ja povtoruvam koga }e odam na u~ili{te. se pra{uvam nekoga{ {to ako stanam a ne mi se primo~a? zaradi navika najverojatno }e moram da se izmo~kam. sinata keceqa be{e obesena na stolicata v dnevna. ja poslu{av mama i od plakar gi izvadiv kafeavite pantaloni. sega zastuduva, i niv mora{ da gi nosi{ za da ne nastine{. toplo mi e vo niv i se potam postojano, no mama znae najdobro {to e za mene. okej, ne sum tolku male~ok, imam 10 g. i ja slu{am majka mi, samo za da ne mi vreska potoa. yidniot ~asovnik pokaà deka e sedum i pet i mi tekna deka toa e momentot koga treba da izlezam. izlegov, nadvor be{e esensko sveò utro, troa maglivito, go zdogledav ~i~ko Pece, ina~e rabotnik od pe~atnicata [iklo kako so greblo gi sobira padnatite lisja naokolu.
:15:
:16:
{koloto be{e blisku, na pet minuti. u{te pred da vlezam vo nego, mi tekna deka moè ne se is~e{lav najdobro, deka moè ne si gi miev zabite tri minuti kako {to velat na reklamata i deka moè imam zaboraveno gurelka, oti vodata mi se ~ine{e deka e prestudena. {to ako taa me zdogleda vakov? {to ako se pojavi tukutaka od negde i vidi deka li~am na karikatura, a? do pred nekoe vreme i~ ne mi be{e gajle kako izgledam. se vra}av doma naj~esto so skinati patiki, poln so razni damki na bluzata ili pantalonite. majka me kritikuva{e bukvalno pred sekoj gostin koj }e dojde{e kaj nas na gosti. za sre}a, taa ne se pojavi i jas brzo-brzo se {mugnav v u~ilnica, kade se po~uvstvuvav daleku posigurno. prviot ~as imavme matematika. ne bi vi raskaùval za nastavni~kata, za{to ovoj raskaz ne e za {koloto. ovoj raskaz e za edna koja ja sakam. navistina se sramam da & go kaàm imeto. se nadevam deka ponatamu vo tekstot }e soberam hrabrost. ete, taka... do kaj bev so mislata? ahh... ahh... ahh! ja zapoznav na 5 oktomvri (go pametam datumot za{to za mene stana praznik!), denot koga n$ odnesoa na onaa {kolska ekskurzija na koja sekoja godina se primorani da n$ nosat... i mi stanuva pomalce zdodevna... odime, pe{a~ime, nekoi odat so koli, drugi so taksi, treti so vespi i {to ne. stignuvame vo s. Trnovo-Magarevo. tamu jademe sendvi~i i gi gledame nastavnicite kaj {to pijat alkohol i pu{at pod eden visok i star dab. ako nosi nekoj topka, igrame fudbal, ako ne nikomu ni{to. koga za prvpat ja vidov nea? pojdov do ~e{mi~kata da napolnam voda i, normalno, bev posleden vo redot. za
moment se zavrtiv i ja zdogledav nea. ~udno ~uvstvo me oblea, neobjasnivo dotoga{ za mene, edinstveno sporedlivo moèbi pomale~ok tato }e mi kupe{e nekoe avion~e... a sega avion~iwata ne me raduvaat kako porano! M. (podocna od drugarka mi Vesna nau~iv deka taka se vika!) be{e zgodna, plavkasta so vitkani kosi, mi se nasmevna, gi pokaà belite zap~iwa, i jas ja pu{tiv zbuneto da napolni pred mene. taa se iznenadi, za{to prethodno site deca se turkaa. itro mi se nasmevna i re~e }e po~ekam i jas zedov da polnam mislej}i dali se izglupirav najmnogu na svet. koga potoa zdogledav vo {i{enceto toa po~na da se prepolnuva nekolku sekundi. mene mi stana u{te neprijatno. sakav vedna{ da is~eznam od tamu, da me snema, po~uvstvuvav neviden sram, sram koj ne e ni{to vo sporedba so onoj koga pred tatko mi me pee klasnata. toga{ duri mi idi da se smeam, no me fa}a àl koga go gledam tato kako se prepotuva slu{aj}i gi obvinuvawata na klasnata. nekako (imav ~uvstvo ko da polzam) uspeav da se ottrgnam, dojde druga grupa deca, se zavrtev malce pokasno i ne vidov dali taa vedna{ posle mene stigna do ~e{mi~kata. sum ~ital nekoi lektiri vo koi se opi{uvaat qubovni ~uvstva i moram da vi kaàm kolku se toa raboti koi nemaat vrska. vedna{ posle toa, ne mi dojde ~uvstvo da sedam miren na klupata da go xvakam sendvi~ot so salami~ka i margarin i da ~uvstvuvam nekakvi peperutki vo stomakot. koga se vrativ na {irinkata, decata od moeto oddelenie so decata od drugite oddelenie igraa fudbal, a vo mene se pojavi silna èlba da zaigram ko nikoga{ dotoga{. neviden polet me ponese {to me natera bezglavo da vtr~am vo terenot i izbezumeno da ja brkam topkata.
:17:
:18:
edno kurle koe sekoga{ ne{to izigruva glaven, vedna{ ja prekina igrata i po~na da objasnuva deka ako vlezam da igram jas od ednata ekipa, treba nekoj drug da vleze i vo drugata. za moment se za~e{kav za glavata i gi vidov ostanatite drugar~iwa koi sedea i bea publika. od niv nikoj ne znae{e da igra fudbal. deteto so nao~ar~iwata be{e Oliver, slabi~ko dete, mu prijdov i mu rekov - ajde Oli, vleguvaj. Oliver krena race da se odbrani i po~na da yifka ne, ne, se otkaàv odma oti dobiv ~uvstvo deka }e se raspla~e. probav so drugo dete, Bojan. Bojan e visoko, razvieno dete, trenira mislam ko{arka, no zo{to da ne poigra fudbal? i Bojan me odbi, malce na sila kako demek ispod ~est mu e da igra fudbal, koga toj trenira ko{arka za juniorskiot tim na Pelister. gi molev i ostanatite deca, no site }utea i odbivaa. najposle sfativ deka ako nekoj moàm da ubedam toa e Toni Veqonte (prekar od tatko mu) koj iako e debeli~ok sepak saka da igra fudbal. toj, ko da ~eka{e celo vreme i mi kaà da. ja krenav rakata, igrata se prekina i vlegovme zaedno so Veqonte koj pak go kladoa da brani. vlegov vo igra i toa ne moàm da kaàm deka be{e nekoj dobar fudbal. site tr~aa po topkata, se udiraa po noze, se diga{e i u{te tolku se golta{e pra{ina. jas tr~av ko lud po topkata. vo mene samo edna misla tlee{e, a toa be{e - da pomine devoj~eto ottuka i da vidi kolku umeam da igram fudbal. dodu{a ne sum igral fudbal mnogu, no ako dojde da yirne, kako {to ~esto idat da yirnat devoj~iwata koga igrame (ama toa go pravat demek nezainteresirano znam jas), ima najsilno da ja {utnam topkata i ima v gol da go piknam golmanot na sedmite. igravme moèbi 15 minuti, koga jas po~nav naglo da ja gubam silata (me zabole polovinata), vodevme so 9:6, mene i~ ne mi zna~e{e toa.
po malku razo~aran im rekov na soigra~ite deka jas }e sedam vo odbrana. }e spre~uvam kontra-napadi demek. i tokmu koga se vrativ do golmanot, zabeleàv deka na rit~eto se pojavi devojkata so svoite drugarki. blesok! ni pet ni {est se zatr~av so seta sila kon topkata. arno ama bidej}i tr~av prebrzo koga stignav do drugata polovina malce se podizmoriv, topkata po~na da odi od eden igra~ na drug i koga najposle stigna do mene, ja potturnav malce pred mene i ja za{utkav so cela sila. koga go krenav pogledov vidov deka se krena visoko nad golot, a koga poglednav okolu sebe, vidov deka sum na sredina od terenot! site se razvikaa po mene zaradi glupaviot poteg a jas, a jas... ne znaev kaj da se skrijam. se svrtiv i vidov deka devojkata ja nema? u{te tolku sega ne znaev dali mi go vide celo proma{uvawe? ili ako ne{to drugo barem }e se iznasmee{e na seta moja nesre}a. znam... mnogu zabegav so prikaznata i navlegov vo mnogu detali, no toa be{e prvata sredba. natamu ja gledav po golemite odmori, kako grizi kifla, no s$ u{te ne me pozdravuva{e. kako i da me pozdravuva? i dali voop{to se se}ava deka jas sum toj de~koto od ~e{mi~kata na kogo mu se pretura{e {i{enceto so voda cela edna ve~nost! s$ pove}e ja zasakuvav. da, toa e vistinskiot zbor, ja zasakuvav i mi be{e mila koga }e ja zdogledav. istovremeno pokraj toa {to se ose}av ubavo mi be{e i neprijatno, vo mene se javuva{e nekoja nesigurnost, zaradi izgledot ili moeto odnesuvawe. ako zboruvav pred drugarite ka~en na stolb~iwata od {kolskiot dvor, naedna{ prekinuvav a site drugar~iwa pra{uvaa {to e, {to ti stana?, i jas glupavo se vadev me zabole de ova, de ona ili prosto ja zaboraviv mislata, zaboraviv {to da kaàm a {to da se kaè vo takov moment? a navistina kako s$ pove}e
:1:
:20:
denovite odminuvaa mene me bole{e, ba{ tuka vo gradite. stopati vo sebe se preispituvav dali moèv podobro da se odnesuvam pred ~e{mi~kata ili koga dojde da gi vidi moite fudbalerski sposobnosti? sakav da ja vratam situacijata nazad ko na filmska lenta, no se ~ine{e nema vra}awe nazad i koga potrezveno razmisliv pobitno be{e vo slednata situacija koga }e bidam vo nejzina blizina da se odnesuvam najdobro {to umeam. postojano vo glavata, dodeka vrvea ~asovite, nezavisno dali bea predmetite koi gi sakav ko istorija, geografija ili mrazev kako matematika, hemija, jas si konstruirav vo glavata razni situacii, bi rekol mnogu filmski. toa zamisluvawe prave{e da ~uvstvuvam kako da sonuvam so otvoreni o~i. i toa najprijatni ne{ta. znam deka }e zvu~i pomalce ludo, no ja zamisluvav M. vo najrazli~ni situacii. na primer, zima e, go ima onoj mraz pred {koloto, M. se lizga, pa|a, ne se povreduva mnogu (kako bi moèl da ja zamislam povredena? ne, ne nikako!) i jas pritr~uvam od nekoja strana. & pomagam da stane, a taa so nasolzeni o~iwa, so tie najubavi o~iwa, najprvin se drì za mene za da se ispravi a potoa {iroko me gu{nuva! razmisluvav za najrazli~ni takvi situacii, i bez razlika dali se slu~uvaa vo zima, prolet ili leto, pred {kolo, prodavnica, vo parkot ili na korzo, jas ja imav taa herojska uloga na spasuva~ so golemo srce! iako prethodno ne mi se dopa|aa ni Supermeni, ni Betmeni ne{to posebno, site tie napumpani so muskuli heroi, so nekoi repliki jas sum najak, moram da go spasam svetot i sli~no, ne me voodu{evuvaa (ili mnogu pomalku otkolku kaj drugite vrsnici) mnogu. se razbira, vo nieden slu~aj ne morav da gi nosam nivnite sme{no bojadisani kostumi haha. doma, sepak po~nav i pred ogledalo da sedam. na majka mi & padna ~udno, sega kaj mene s$ be{e vo najdobar red, od frizura do li~nata higiena, no mama
ko mama, pak ne{to }e vika{e, }e najde{e nekoe kon~e na ko{ulata, ili nekoja damka od jogurt, pa toa }e & be{e dovolna pri~ina da go prevrti svetot naopaku. no, sega koga silno bev vquben vo M., za vozrasnite ko roditelite i nastavnicite ne mi be{e gajle. celo vreme mislev na M., na nejzinite o~i, usni, nos, uvo ma s$ na nea mi izgleda{e ubavo i neverojatno skladno, sovr{eno. popladne koga leèv vo detskata soba i se gledav vo tavanot razmisluvaj}i za sekakvi situacii na juna~ewe, }e dojde{e Oli so digitronite i hartiite so zada~i od zbirkata po matematika. Oli mi izgleda{e te{ko glup. najglup od koga i da e. porano mislev deka zaradi matematikata i vo toa {to ja saka e dobar, i deka malce drugite nepravedno se nastrveni sprema nego. no, sega, koga mislev na M., a toj na brojkite, uàsnite mnoèstva na prosti i sloèni matemati~ki operacii, mi izgleda{e epten glup. denovite odminuvaa s$ pove}e, a jas ve}e po~nav da se pra{uvam da ne sum i jas sepak glup? ja mislam M., no s$ pove}e vo nekakvi prikazni, a koga }e ja zdogledam negde sosema slu~ajno begam ko poparen od nea. begam od nejziniot pogled, a posle koga najposle }e pobegnam na bezbedno, se pra{uvam dali mi se pri~ini nejzinata nasmevka? ili od èlbata da ja vidam da mi se nasmee, podocna mojata fantazija sozdade takva slika? po~nav da se mrazam sebesi {to ete ne odam, kako da se izrazam, hmm ma{ki li?, da se zapoznaam so nea. no, toa mi deluva taka glupo. zdravo M., jas sum Aleks? i ako re~e pa, {to deka? ili ne{to sli~no. mislam, koga bi bilo s$ poednostavno, koga bi moèle da odime i da se zapoznaeme so site koi ni se ~inat prijatni, bez da ~ekame, {to znam, da zavrne sneg, da se sozdade mraz, da padne i jas da & pritr~am? sme{ki!
:21:
:22:
so ovie site zanosni razmisluvawa, denes, jas ve}e go isturkav i ~etvrtiot ~as. nej}ev da vi kaùvam za ~asovite, koi mi se dosadni i zamorni ko nikoga{ dosega. porano mislev deka se, no sega ova e vistinski pekol. dobro, koga }e letam so mislite, se ~ini vremeto minuva mnogu pobrzo. no, kako vremeto minuva pobrzo, a kako mi se zasiluva i mene ~uvstvoto ne{to moram da storam. ne{to, {to? ne{to {to bilo! misli, ajde si vikam. nemam nekoja verna drugarka koja bi ja pratila vo misija, pr. da me zapoznae so nea. a i toa ne mi izgleda mnogu hrabro. dodu{a site pravat taka, no nej}am ko site. ova ~uvstvo koe jas go nosam za nea, navistina e posebno, razli~no od s$ drugo. ne bi sakal sega da go upropastam toa... kako i vo naj~est broj slu~ai, el. yvon~e zayvoni, ~etvrtiot ~as zavr{i. dete od drugite oddelenija ja otvori vratata i vresna deka nemame petti ~as, deka }e imame prazen, {to vo prevod zna~i deka sme slobodni i moème da si odime doma. juhuuu! - najspontano izvikaa site. mahinalno zedov, gi napikav tetratkite vo ranecot. eden ~as porano ili podocna za mene i ne menuva{e ni{to. celiot u~ili{en hol be{e prepoln za{to prazen ~as dobija site oddelenija, a pri~inata ne ja znaev i ne bev dovolno qubopiten za da ja doznaam. golema gu`va se sozdade pred izleznata vrata. se zalepiv do lamperijata, sosem nastrana i re{iv da po~ekam, malku gu`vata da se namali... koga, koga ja zdogledav nea. vedna{ se frliv vo gu`vata kako vo najdlabok okean, i po~nav da turkam naokolu. turkaj}i se trudev da se dobliàm do nea, a {to }e pravam posle nemav poim, va`no samo da se dobliàm, e, ko }e se dobliàm }e razmisluvam {to ponatamu! se turkav, nekoga{ bev i jas turnat, a ako nekoj se nalute{e za moeto turkawe se pravdav so dobro poznatoto od nazad
turkaat. ne znam kako vo taa gu`va ja izgubiv. ne moèv da poglednam nazad, ili sega da se turkam nazad koga site se obiduvaat da odat napred, da izlezat napred. ne znaev dali taa zaostanuva, ili ve}e izlegla nadvor i spra{tila nakaj doma. prestanav da turkam i sega po inercija dozvoliv da me nosi tolpata. stignav do vratata, me pritisna eden korpulenten tip od pogornite oddelenija pri {to morav da se dràm cvrsto za vratata. najposle uspeav da izletam bukvalno niz vrata, ko kapa~e od gaziran sok... poglednav nadvor, u~enici nasekade, od nea nikakov aber. sepak ne moàm da opi{am kako mi se ogrea srceto koga ja vidov kako ~ekori sama nakaj edna od uli~kite koi vodat nadvor od {kolskiot dvor. totalno sama. i be{e mnogu daleku od mene... moè 10-tina metri... ili izgubiv ~uvstvo za dolìna, izgubiv sekakvi ~uvstva za presmetki... napraviv nekolku golemi ~ekori i bev ve}e zad grb. se pripremav da & se pribliàm i da se zapoznam! da, tuku taka! zdravo, jas sum Aleks. jas sum Superheroj! jas sum zaquben vo tebe. odevme vo paralela moè desetina ~ekori a jas s$ pove}e se silev sebesi da & pristapam. naedna{ taa se svrte, po {to jas se sepnav, kuso mi upati pogled, dovolno da me zamrzne za navek, ja krena svojata raka i im upati pozdrav na drugarkite. uh, za moment, mi se vrati zdivot nazad. nesvesno sega ve}e bev na ista linija so nea, a bevme oddale~eni ne pove}e od metar... {to se vika vo tie momenti? sega ili nikoga{! o, da, da, se veli taka, vo sebe, a {to & se vika nea? ne dozvoliv da mislam mnogu, oti krajot na uli~kata se pribliùva{e. edvaj uspeav da sklopam samo edna re~enica vo koja najrazbirlivo be{e po~etnoto: zdravo.
:23:
:24:
mi odvrati, pomalce za~udeno, a mojata nasmevka u{te tolku se ra{iri, pa nabrzo sfativ kolku moronski toa deluva, ko malo dete koga }e vidi sladoled ili taka ne{to. M.... - me izdade sovesta, M. se vika{, taka? da, od kaj mi go znae{ imeto? boo, utnav. kako utnav, ej, vo sebe si pomisliv. sega }e sfati deka sum se raspra{uval za nea. pa... pa drugarka od moeto oddelenie mi kaà... ete, namesto da izmislev ne{to ~uv nekni koga te pozdravi eden drugar, ili koga kupuva{e kifla prodava~ot te oslovi so poveli M. no, kaj mi be{e pametot! koja drugarka? koja drugarka? ete, utka pogolema. ete {to napraviv. sega, koga }e & kaè na drugarka mi Vesna... Vesna }e me ubie. ne e va`no - odgovoriv, i se napraviv mangup. probuvav da se pravam mangup. ah, okej. a ti se vika{ Aleks taka? da - celiot }eflosan i odgovoriv otse~no, bez dvoumewe DA! Aleks ami kako. toj sum! taa go znae moeto ime. od kaj go znae{? - pra{av. mi kaà deka go znae u{te od momentot koga {utnav so topkata gore vo Magarevo. i da, taka be{e, site vikaa po mene more Aco i sl. i ne moàm da vi go opi{am dijalogot natamu. be{e kus, razmenivme u{te nekolku re~enici, na koi jas i ne se se}avam. tolku. prekinav da ìveam vo realniot svet. natamu se be{e bajkovidno. znam deka zastanavme na trotoar i M. re~e:
sega tuka }e go ~ekam tatko mi so kolata da me zeme. se zadumav, da & re~am? da ti popravam dru{tvo, dodeka dojde? ne, ne bev presre}en i so tolku, bev presre}en so toa {to ~ekorev so nea 100-tina metri i se zapoznav. kojznae {to }e pomisli, moè }e & deluvam ko manijak, ajde prvpat me zapozna sega sakam da sedam so nea? a? {to }e pomisli? ajde, pak re{iv da ne mozgam tolku. ispukav od mene ko rafal: a saka{ da ti pravam dru{tvo? M. se nasmevna tolku ubavo {to mene mi se slu{na da bez razlika {to za sekunda ponatamu suvoparno odgovori ne, tato }e dojde odma, fala ama nema potreba. i celata moja privremena sre}a naedna{ propadna. kula od karti efekt {to bi rekol nastavnikot od istorija, koga }e raskaùva za propasta na rimskata imperija. moè nekomu ako mu raskaàm (a vetuvam nema, oti koj }e razbere?) }e se smee, koga }e mu kaàm deka vo toj moment se osetiv stra{no nesre}en. ma nesre}en e male~ok zbor, se osetiv proklet... mehani~ki i pu{tiv raka, i taa refleksivno ja prifati, se zelepija dlankite, pomina malce neprirodna pauza i jas & kaàv ~ao, }e se vidime. ne pamtam dali mi odvrati, oti ve}e odev, preku ulica, a koga ja preminav i & se izgubiv od vidikot, po~nav da tr~am istovremeno izguben ko zajak na ni{an i brz ko onie antilopi koi begaat od lavovi na Opstanok... stignav do pred mojata zgrada, usporiv... go vidov ~i~ko Zoran kako go poliva trevnikot pred na{ata zgrada. mu kaàv dobar den i silno ja turnav glomaznata metalna vrata pred vlezot.
:25:
LU\E NA KOI NE IM SE OTVORA PADOBRANOT
Vo Sajberot e~ea karnevali. po~nuvaj}i od vraboteniot Pece D [it koj be{e siten, slabi~ok i iscican. poradi mnogubrojnite tepa~ki zabite napred gi zameni so ve{ta~ki koi bea òlti i krivi. prekarot go dobil, koga se pozdravuval so nekoj goli~ kabadaja koj go pra{al Pece koj? Peckata naprickan vo xemsbondovski stil mu vratil: Pece be...Pece D [it. toa mu ostana prekar. Pece bato, vo ustata li~i{ ko da si lapnal kre{nik! - go zema{e naudolu Makarenko, Rom komu me{lakot mu se provira{e pod maicata so kratki rakavi. be{e vo docnite dvaesetti - lik od inventarno zna~ewe. obi~no ode{e od kompjuter na kompjuter, i koga negde }e zagleda{e porno ~udno `mijurka{e so o~iwata vikaj}i KLEPTOMAN!. dosieto na Makarenko govore{e deka bil osuden vo KPD Idrizovo na 6 godini robija. pri~ina: naneseni 8 ubodi so kujnski no` vrz babata na 12 godi{nata nevesta-begalka. odleà 4 god. i ne{to fazla.
sega Makarenko be{e ume{en trgovec. ironijata na sudbinata saka{e na pazar~e da {itka kujnski noìwa. {ankuriwata vo Cyber World ili Sajberot po na{ki, ne pravea ni{to osobeno. me|usebe si pokaùvaa sliki od iskompleksirani {tuk~iwa. tie isto kako i niv bea napaleni, seksualno nezadovoleni, i ne bea vo situacija da najdat partner vo 3D. tivko {u{tea naokolu - vidija brat ovaa, vidija brat onaa. masovno se sleguvaa porno klip~iwa so Silvia Saint, Jenna Jameson i Aria Giovanni. zaludno gazdata na Sajberot ima{e ispe~ateno lenti~ka so sledniot natpis: zabraneto sleguvawe na iks, iks, iks, filmovi denski na smena rabote{e eden star rodnina na gazdata. ~i~e so bela kosa i nao~ari so debela ramka. eks-rakovoditel vo fabrika za sto~na hrana. ~i~eto na site im se obra}a{e so Vie. kultura da go ebam. nam}orski raspoloèn kisne{e pred kvarcna pe~ka. re{ava{e ko ulav krstozbori. podocna go provalivme deka ~etuva. {ifra SeksiTi. se kaùva{e ko 17 m Bt, i praktikuva{e sajber-seks koga Sajberot }e se isprazne{e. be{e fkraj ufilman da si ibi pelenata. go dup~evme od drug Sajber so ènska {ifra - Ena18. irca{ka klasika. eba~kiot vokabular mu se sostoe{e od miks na stare~ki erotski izrazi od na Tito vremeto ko da ti go gricnam
:27:
kokov~eto so novi kvazi-romanti~arski ko da ti doletam draga do krevetot? i pogledni me v o~i. i Makarenko ~etuva{e isto. {ifra Dejan. edno, dve nau~i da pi{i asl,pls kaì src golta{ ili pluka{ a? mu be{e vtora i posledna napi{ana re~enica na Dejan. *** so denovi, so vrsnicite dodeka listavme virtuelni enciklopedii ko Wikipedia, pregleduvavme satelitski mapi na gradovi i mesta na Google Earth, i ilegalno sleguvavme epizodi od piratski t.n. warez serveri od omilenata crtana serija South Park, Makarenko drè{e predavawa za pi~iwata. kleckam bato jas kleckam. ne si igram igra~ki. {o se veli, klecni vamu, klecni tamu ne ostana vreme za tinkawe. v~era na edna {o i go fterav. abe ja iskinav od dupewe. alal da ti e - kuso mu odvra}a{e gazdata na Sajberot koj uìva{e kako se kr{at ki~mi vo brutalnite klip~iwa so Ultimate Fight. a ne, vii go trkaloto onde. more ti u~en si, ama xabe ti e toa. ne znaj{ ti so pi~iwata kako. }e im zazbora{ nekoi zboroj, zboroj, i~ nema da te svarat. }e te gleat ko zelen. {o kaka be ovaj? vo pravo si. malio po ulica ne znaj da odi - se nadovrzuva{e gazdata, ~ie okceto mi namignuva{e vo smisol se zaebavam.
:28:
Makarenko koga }e naprave{e nekolku sitni dalaveri zema{e devojki doma. demek nevesti, }e se èni ~oeko. }e gi potro{e{e parite i gi vra}a{e na kloci doma. gazda dali znaj{ {o e najakoto? da si so pi~e, da si na toplo, da si vo krevet... da ima muzi~e, normalno... i da ima kikikriki. poarno bademi zemi Makarenko - mu dofrli eden hronik koj sede{e na 6kata. Makarenko se popari: KOI BADEMI MORE? ZA TIJE PARI IMA DA KUPAM EDNA CENA KOKO[KA...EEEEBATE QOKOTO. Gazdata ko po obi~aj, se sme{ka{e: za takvi ko vas Alan Ford moì slobodno kanti lajna da jadi. *** pi~iwa naminuvaa se poretko i poretko. a {to kur da doa|aat? {ankuriwata gledaa klip~iwa so Zoo seks ili isklu~ivo debeli fufici kakvi {to preferira{e Pece D [it. (koi go potse}aa na negovata èna doma) be{e totalka neprijatno za devojkata vo tie pet minutki da pregleduva el. po{ta, dodeka glau~ite odzadi indiskretno i se yverat vo dekolteto. na primer kako da ne se pla{ea od 42 godi{niot {ofer Borko na Transkop. {ifra Alone42. za nego kruèa mnogubrojni anegdoti. edna od niv raskaùva{e deka vozel so svojot bus 120 km/~ koga soobra}aec go fatil na radar. no Borko ne zas-
:2:
:30:
tanal na palica, tuku prodolìl da {iba. znael deka mu sleduva kazna. za da ne mu ja pi{at, sepak se dosetil na edna originalna ideja. zastanal nekolku km potoa i go parkiral avtobusot. izlegol nadvor gi turnal pantalonite pred nekoj `bun demek kaka. koga pristignala patrolata Borko po~nal da im se pravda vo stilot morav lu|e, izvinete me stegna. voobi~aeno preku internet brka{e mlado meso. so fucking webcam. ~esto me masira{e da mu preveduvam na angliski. molimte pi{i i AJ LAJK JUR PUSI! I like your pussy yeah! too bato too! lele be da cepav kolku tebe angliski ima{e pi~nite ìli da im gi prevrtam na pi~iwava od po amerikive! na po~etokot na noviot zaeban tehno milenium stana moda niz internet da se pojavuvat doma{ni porno filmovi - home pornvideo na estradni yvezdi od celiot svet. ebana atrakcija. vo Sajberot po bezbroj pati go vrtea 11 minutnoto porno-film~e na hrvatskata pop-peja~ka Severina koja se roka{e so nekojsi tajkun vo jahta. Makarenko izigruva{e pi~leme pred drugar~iwata. vii ja be ova vo pi~kana. seta {uma e! - se ~ude{e eden od mladite Romi, aludiraj}i na Severina koja ne si gi ima{e sredeno sramnite vlakna. Makarenko zastanat so poza na belobrad akademik, ladnokrvno pretpostavuva{e deka: more |upci filmo po se izgleda 90ta e snimen!
najkrvavo be{e koga Makareno od pi~ku si materin, se pojavi napolnet tintak so mnogu ke{. be{e praznik. Vodici. Makarenko ~apnal 50-tina evra rovarej}i so krst na gradite niz gradot. nam, ne ni be{e jasen muabetot. dobro Makarenko ne dup~i{? si igra{ drndupka so nas? ne be, vnu~iwa. se zarabotiv sam. ba{ka {o i krsto go najdov za 180 dinari... i u{te ne mi e otplaten! - se kur~e{e Makarenko vo kabadajski manir. *** Pece D [it se su{e{e od alkoholite od den na den. xoka{e ko sun|er. de~ki do koga vi e rabotnoto vreme? - }e pra{a{e nekoj mu{terija po polno}. do Biiiiingooo! - odgovara{e Pece, {to vo prevod zna~e{e }e zatvorat koga }e im tekne. (koga toj }e re~e Bingo!) kolegite pijanduri mu idea na gosti, si nosea po edno i lokaa na mermernoto {ank~e postaveno na sredina pome|u izlogot i ogromnata masa so kompjuterite. nie si pivkame, taka za }ef. onie starine vo prodavni~kata ste gi videle be? moooore hronici ej. xigerot im visi ebago - filozofira{e eden maten tip Boò koj ne doznav koj kur faktor e, ama Pece go opi{uva{e kako ~oeko {o za nova godina bos ripna od vtori i nema{e i~ gajle. gazdata kova {valerka, oti pa i jas da nemam? da ne sum jas podolu? - ima{e navika Pece da se pravda za blud-
:31:
:32:
ni~eweto koe go prave{e so negovata {valerka. taa be{e debequca ko trafika. ja kova{e silno dolu vo vizbi~eto kade ima{e biljard masa. pokraj nea, ima{e dve obi~ni masi, pepelnici, zvu~nik, plasti~ni stolici i sekako yidovi. ~ojata ja kinea, topkite gi kradea, masite i stolicite gi kr{ea, zvu~nikot go dupea, semki i |ubre ima{e toni i toni, yidot be{e is{aran so potpisi, pepelnicite gi aramisuvaa... dovolno be{e {to prostorijata ne be{e nabquduvana od vraboteniot. biljard masi~kata isto taka mu sluè{e ko eba~ki krevet na Pece. a klecka{e na se {to }e naide{e, da go ebam. Mara, @aneto, Blaga Krivata... nekoi od niv na lu|e ne li~ea. i pravea redenka so Makarenko na edna koja ima{e krivi plavi o~i. nea ja vikaa Snajperot. *** postoeja i drugi likovi koi redovno se sobiraa vo Sajberot. bea sporedni. prete`no idea od naselbite Bair, Genimale... glavninata bea triesetgodi{nici so oskuden raboten sta`, so stoma~iwa, so proma{eni tiketi za sportska prognoza, so skr{ena sudbina. bea taksisti, kelneri. pred da ja ispijat na eks ~a{ata so Rizling rezignirano velea - {o moì drugo da se raboti vo ovoj posran grad?
povremeno navra}a{e pijan ili drogiran koj ti znae - Zlatko Morison, nekoga{ vaè{e za rokenrol car vo okolijata, frontmen na pank-rok bendot Kaktus. poslednite dve-tri godini svire{e turbo-folk po kafani i narodno po svadbi, rodendeni i kr{tevki. negovoto solo, mnogupati odeknuva{e vo Sajberot: so sebe sekoga{ si nosam ogledalce. srede nekoja pesni~ka od Sa{a Mati}, go vadam i vo nego se gledam. se pra{uvam - Zlate ti li si ovoj be brat...? ne be, ne sum jas. vrska nemam koj e ~oekov. ova mora da e nekoj drug! ima{e i eden sredove~en nastavnik po istorija. bara{e èni~ka preku internet. mi zdosadi, vika{e, u~enicite na sekoja matura da mi ja peat Ergen odev. pokraj nego, vrie{e polno pederi. isto se nao|a{e i po nekoja zalutana lezbejka. bea prili~no paranoi~ni na najmalo vrtkawe okolu niv. aman be lu|e ima li tuka nekakva privatnost? mala banda sostavena od nekolku 13-14 godi{ni klinci barata{e so kradeni kreditni karti~ki. se zboruva{e deka znaele i vo Interpol. ne znam, dali toa be{e vistina, no znam deka za toa znae{e Filip~e mlad xandar koj navra}a{e vo Sajberot. toj na klincite im vika{e da nemaat gajle. hehe aj da ve vidam kupete mi dres od Liverpul, ako ste tolku jaki haker~iwa. Filip~e sleguva{e maloletni~ko porno koe go snima{e vo papka so naziv Filip - ne brishi sepak po nekolku meseci se pojavi, vo civilka, so koèn udba{ki mantil fkraj ozbilen: ej, toa {to be{e so kreditnite pizdarii be{e. poj}e takvi raboti ne zo{to?
:33:
:34:
pa, nekni postanav inspektor za internet kriminal. nave~er moèa da se najdat i narkomani so usti polni pena. pa|aa vo koma i leèa na tastatura. }e se jave{e Pece ili gazdata. bato doj pali gi patikite da iznesime edna budala. }e pojdev. krevaj, krevaj, aaaaajde...pokroce...pazi da ne go ~uknime..ne mi e za nego, kolku {o mi e za plo~kite. - zbora{e gazdata davaj}i instrukcii koga na race gi izvlekuvavme od Sajberot. gi ostavavme da leàt na trotoarite otkar{i Cyber World pred turisti~kata agencija Dream Tours. tamu kutrite narkomani spieja, i se ~ini sonuvaa, patuvaa... ej, ~oek, glej namini no}eska da go pokrie{ bratkoto. oti kiznaj moì nemirno spie i moì da se otskrie niz smea }e re~e{e gazdata. *** vo Sajberot ima{e telefonski uslugi za razgovori vo stranstvo. Bitola, bitolsko e poznat (neo)pe~albarski kraj. sekoj ima po nekoj striko, vujko, baba ili dedo vo stranstvo. vo pazarnite denovi se sobiraa selani od okolnite sela. gi ima{e {iptari, |upci, torbe{i, kauri, najrazli~ni... ebana {arenolika multikultura.
vo pazarnite denovi se sozdavaa redici za javuvawe. vsu{nost od toa gazdata najve}e zarabotuva{e. bez razlika koj na koja nacionalnost & pripa|a{e, motivot na site im be{e da iscenkaat po nekoj cent od rodninite vo stranstvo. od site koi molea najubedliv be{e eden xuxest Tur~in so br~kosano lice, temen ten i bela bradi~ka, oble~en vo lilavi (violetovi) ènski trener~iwa. go vikaa Tasim, poznat u{te kako Vampiro. negovite seansi zapo~nuvaa so tivko civkawe koe potoa preminuva{e vo histeri~no vri{tewe vo improviziranata (od lesonitni par~iwa sklopena) telefonska kabina. kuka{e da mu pratat 100/200 evra. lekovi za negovata bolesna kutra majka, zaostanati smetki za struja, na brat mu }e mu ja se~ele nogata? sovesnite rodnini, posle mnogu molenici }e mu ispratea pari. Vampiro odma se puste{e vo kafuleto so akvarium, pu{e{e Marboro Light, ~este{e s$ {to }e vlezi vnatre. ode{e na komar, zad zgradi, xitka{e zarovi. parite gi ar~e{e za kuso vreme. potoa odnovo pak vo kabinata, pak mole{e i kole{e... gazdata mi raskaùva{e deka e fkraj is~ukan. vrati, prozorci, lavaboa, boljer, pa i parketot gi ima is{itkano vo stanot za toj pusti komar. majka mu od strav, se pla{i deka ako go mu go prepi{i stanot, deka i nego }e go frli rem. ***
:35:
:36:
Sajberot go zatvorija kako rezultat na odredeni sanitarni nedostatoci utvrdeni od gradskata inspekcija. oficijalno. neoficijalno pri~ina za zatvorawe be{e smrtta na Tasim Vampiro. toj samiot do{ol po kojznae koj pat da ispraktikuva edna od svoite donatorski seansi. bazdel kilometarski na alkoholni kiselini. so ke{ stoel - slabo. dolgo se nabeduval so Pece, koj od gazdata po telefon dobil uslovuvawe ako plati. Tasim urlaj}i zapalil nakaj izleznata vrata. {antal. stignuvaj}i do vratata poleka gi gubel ~ekorite. pred da ja otvori, namesto ~ekor napred, nezgodno nagazil ~ekor na levo ta po~nal da se trkala po skalite koi vodea so vizbi~kata so biljard. nekoj od prisutnite dreknal - ej, abe Vampiro gi frli ~elite alo! Pece kamenosan, se zatr~al da vidi {to se slu~ilo. na Vampiro glavata mu bila spleskana za yidot, kapele reki krv. prisutnite vo Sajberot go pra{ale Pece - more {o e rabotata? Pece D [it, go izvadil kre{nikot, i niz luda~ka smea im odgovoril: ni{to lu|e, na Vampiro ovajpat izgleda NE MU SE OTVORI PADOBRANO!
CVE]E
sinko, gi gleda{ ovie beli rakavici? dobro, star, {o ti e? gi gleda{!? ama se isklu~uva{ ti? }e gi za~uvam ovie beli rakavici za ponatamu i }e ti gi dadam eden den da gi oble~e{. fala ti. toa, znaj, }e bide denot koga tvoite drugari }e stanat ne{to pove}e od tebe, a tokmu ovie beli rakavici }e ti posluàt da im gi drì{ madiwata na krivina! vratata se lupna. toa be{e stariot so negovite sistematski ispadi. ~maev pred monitor obiduvaj}i se da napi{am raskaz. imav celi 16 i pol godini. raskazite gi pi{uvav za{to bea edinstvena prilika da se dobliàm do zanosnata M. koga }e na~krapav ne{to, so tr~awe i disketa vo racete odev kaj nea doma. taa }e gi ispe~ate{e nekolkute listovi i potoa na glas & gi ~itav od prva do posledna bukva dodeka taa klackaj}i se na stolica i lakiraj}i si gi no}tiwata odvreme-navreme povtoruva{e kolku ìvotot znae da bide nepodnoslivo zdodeven.
:38:
odnenade` vratata od detskata soba povtorno se otvori i ovojpat toa be{e majka mi. duduk, smesta dojdi v dnevna! ne moàm. zo{to? maka mi e. dojdi be, dojdi. ti kupiv kapa. plus, dojde da te vidi tetka Jana. mi e gajle za tetka Jana. dojdi ko ti velam! oti poj}e nema ni{to da ti kupam! tamu ne be{e samo tetka Jana, bea i nekoi drugi neidentifikuvani tetki. site bladaa - kolkav sum porasnal, kolku sum bil ubav i sl. mislam imav celi 16 i pol godini... toj fakt kako da ne im zna~e{e premnogu. eve, sinko, vidi ja kapata. majka mi ja stavi zimskata volnena kapa. gi pra{a - kako izgleda, a? ko Stiv Mekvin - dodade edna od tetkicite, koja veruvam prestanala da ~ita vesnici otkako toj javno prizna deka e peder. i ostanatite po~naa da redat nekoi imiwa, prete`no od na{ata estrada koi, ete, ne bea pederi za àl no isto taka ne i vredni za spomnuvawe. skontav deka kolku poo~igledno se murtam tolku pove{ta~ki bea vo iskaùvaweto komplimenti. nema ne{to pouàsno na svetov od vakvi situacii. elektro-{okovite, korneweto nokti, nabivawe na kolec i drugi izma~uva~ki metodi se nula vo sporedba so sredbite so tetkicite vo postklimakteralna faza. nekako so lazewe, {to se veli, se vrativ vo detskata soba.
leèv na krevetot polovina ~as obiduvaj}i da zaboravam na site ovie ne{ta i da se skoncetriram na noviot raskaz. Stariot povtorno ne zaboravi da navrati. jas samo da proveram, slu~ajno da ne u~i{. od vnatre{niot xeb na gornata trenerka izvadi edno golemo zeleno jabolko. go gleda{ ova zeleno jabolko? ostavi me na mira. eve ti pisatele edno golemo zeleno jabolko. aham. fala ti. vidi{, toa ti e isto ko tebe. golemo, so~no, vkusno no sepak premnogu zeleno... i od nego se dobiva proliv. dobro, star, ne gleda{ deka se obiduvam da mislam, da tvoram... tvori{{{{... a i smrdi{ da ti kaàm pravo. zavr{i svojstveno vo negov sarko-stil. sega ve}e bev vidno voznemiren i moè slobodno da se kaè dovolno frustriran, da sednam i napi{am nekolku reda tekst. ko za maler zayvoni telefonot. - ... te molam, brat, ìti s$, ìti s$... napraviv beqa na {kolo, eban sum fkraj... {o beqa be Stef~e ne zaebavaj kako toa ti taka primerno dete si... sedi podobro ne pra{uvaj. leàm i zatoa pra{uvam. e pa, igravme rakomet na {kolo... od koga igraweto rakomet se smeta za beqa? ~ek da ti dokaàm... i igravme vo dvorot na {koloto...
:3:
:40:
i, i zavr{ivme i negde ~as, ~as i polovina pred da po~ne nastavata otidov vo u~ilnica. tamu postoiv nekolku minuti koga me stegna golema nu`da... aha i? i ni{to. se ka~iv na katedra gi turnav ga}ite i se isposrav. allll... i? i ni{to. i nikoj ne te vide Stef~e brat? nikoj be ~oek. arno ama ne moèv a da ne se ispofalam. i me doznaa. i sega? ne{to crno mi se pi{uva... toa be{e (pretpostavuvam posle ovoj maestralno-kreativen ~in), Stef~e (so f, ne v) porane{no drugar~e od osnovno koe sepak vaè{e za preglupo za da moè{ da go odbie{. toj pretpostavuvam znae{e deka ostanatite go àlat pa nema{e sram ili kakov bilo problem da pobara nekakva usluga. vo slu~ajov treba{e da napravam internet-stranica za kanarincite na nekojsi profesor po biologija koj za vozvrat treba{e da mu pi{e krajna ocenka dvojka ili eventualno trojka. (ako bila grom str., re~e Stef~e) Stef~e me ima{e snabdeno nekolku dena prethodno so potrebnite sliki i tekstovi, no ne mislev deka za tolku brzo vreme }e se javi. izmina moèbi polovina ~as, i po~nav da se zanimavam so novata stranica, koga se pojavi majka mi koja me zamoli da otidam do prodavnica i da kupam pove}e kafe, sok i cigari. me isprati so:
sram da ti e! cel sok go ima{e ispieno! po patot do prodavnicata imav golema sre}a da ja sretnam niedna druga tuku nea - M. sekoga{ koga izleguvav od doma, pri sekoja prilika, vnimavav kako se dviàm, so koja brzina ~ekoram, kakva facijalna ekspresija & istaknuvam na okolinata... potajno me pla{e{e zakonot na verojatnosta da ne napravi da se sretneme vo moment koga go ~epkam nosot ili vadam marmalad od u{ite. M. bleska{e so svojata stava i dodeka mi se pribliùva{e na nekolku ~ekori od mene zjapav so {to e mo`no pootvoreni o~i za moàm da ja ovekove~am scenata vo mojata osiroma{ena tinka~ka memorija. toa {to taa go pridviì za moment zglobot i mi mafna dopolnitelno gi paralizira site moi di{ni organi. ej, pa kaj si ti? - izvikav od nebre`nost. tuka, ìveam skoro sproti tebe, neli? - odgovori so ~ista ladnokrvnost. kako si? superrr! te nema na {kolo, se otkaà li? - beznade`no se obiduvav da bidam duhovit. ne, be pa ti malce pauziram... a potoa {to e mo`no pospontano dodade - slu{aj, moè{ da dojde{ do Pirej? moàm sekako. ja imam doma. }e ja ~ita{? ne ne... toa samo kolku mama da me vidi deka dràm vo racete nekakva kniga? koga ve}e ja drì{ ne ti pa|a ideja da ja otvori{ i da ja pro~ita{? - ne uspeav da dodràm da pra{am. haahaaaa ne si salam ìmi s$ haaaha... - se keze{e ludo pa i jas se pridruìv vo smeeweto, za{to be{e glupost
:41:
:42:
{o i dadov takov predlog izgleda. vsu{nost pi{uvam nov raskaz... - toa treba{e da bide tajna s$ dodeka ne go dovr{am... no! da? za {o se raboti? - pra{a kurtoazno, normalno. za edno malo dete koe se nao|a vo fabrika za ~okoladi. ooo, interesno li e? - pra{a kurtoazno, nenormalno. se raboti vsu{nost za mene ko imav 7 i pol godini. se {o se raboti za mene e interesno. toa poslednoto go kaàv so te{ka povredena sueta. a kakov li e krajot? ti kaàv, go nemam dovr{eno. i kapata be Bogoja ti e mnogu sme{na, koga si ja kupi? kapata, sme{na? ohh, rekov sme{na? izvini ne sakav da te ismejam, sakav da kaàm simpati~no ti stoi... simpati~no mi stoela? se iskompleksirav. ja trgnav i ja staviv v xeb. se vrativ nazad vo stanot so pogre{na marka kupeni cigari, so sok od portokali mesto borovinki i zaboraviv da kupam kafe. zo{to ne ja nosi{ kapata? - me pra{a majka mi glupa e. ti si glup. izvadi ja i vedna{ stavi ja na glava. ja staviv i se vrativ nazad. ovojpat i patentot mi be{e podotpetlan no ne mi be{e voop{to grià. ona {to me ma~e{e be{e... M. ne me gleda kako ni{to pove}e osven kako eban lektiro-snabduva~? da & go najdam jas sega romanot Pirej???
Petre M. Andreevski, S. Popov, S. Janevski mi bea dosadni do poser. otpor, tvrdoglavost, kur se tresi i nepokor na makedonskiot narod. ne mi be{e poaren ni Goran Stefanovski. ima edna-dve dobri drami, napi{ani vo 70-tite... ostanite se intelektualni drvewa na koi s$ slepo se divi najodvratnata snobov{tina. podobro Bukovski, Fante i Selinxer. koga se vrativ trgnav nakaj ve-ce po golema nu`da no, popusto, stariot ve}e be{e vo nego. stoev pred vrata i sakav da pomuabetam so stariot vo vrska so situacijata. star, mo` da te pra{am ne{to? pra{aj {to saka{, samo ne mi baraj pari. ti so mama se zedovte od qubov taka? dobro, sine, zo{to ne si kako site drugi deca, da zeme{ eden ~ador i da skokne{ od balkonot? a ova mislam {o se raspravate na sekoe? nema nikakva vrska toa. jas ja sakam majka ti. mnogu. i pokraj {to se raspravame. ete i sega ja sakam. dodeka kaka{? }uti jas koga zboruvam. jas ja sakam majka ti, no sepak ne se griì mnogu mnogu za ènite. zo{to? stariot ja podotvori vrati~kata, mi upati strog pogled, i re~e: i edna sinko da ima{ i milion, }e dojde{ do istoto soznanie... a toa e?
:43:
:44:
deka site se vsu{nost isti! ne vredi da se zamara{. ajde zemi kniga u~i tamu. aha, razbrav. i, ej, sto pati ti rekov da ne mo~a{ preku daskata. glup si? sednav na kompjuter i po~nav nabrzina da pi{uvam. fabrika za ~okoladi i za deteto koe zaedno so u~itelkata i oddelenieto e vo poseta na istata. toa dete bev jas, a dejstvieto se zasnova{e vrz avtobiografski nastani. se se}avam na temnite hali koi te teraa da se ose}a{ ko da se nao|a{ vo dlabo~inite na nekoe sivo morsko dno. rabotnicite otse~no se sme{kaa gledaj}i vo ìvurkastata detska àr i op{to-raspostranetite nevini nasmevki. eden od niv so golema kafena damka na uniformata, na dosta teatralen na~in duri i za deca na taa vozrast go pojasnuva{e principot na rabota na okolnite ma{ini. nekolku minuti so pomo{ na eden viqu{kar dovezoa eden golem kartonski paket koj izgleda{e ne{to kako vetuvawe. vnatre vo toj golem paket se ~ine{e se krie dotoga{ neotkriena slatka tajna, fascinantno iznenaduvawe na ne{to {to e glomazno, masivno, ne{to {to dotoga{ ne moèvme da go vidime vo nitu eden poznat prostor i {to se razlikuva{e od seta fabri~kata melanholija naokolu. ne pomina mnogu koga odnenade` prvin se pokaàa crni vre}i, a potem mali ~okolatca za koi vedna{ po~na tepa~ka. rabotnikot se trude{e kobajagi da vospostavi nekakov red za{to s$ se odviva{e po budna nadzor na {efot koj pak postojano ekonomski-presmetlivo povtoruva{e -
ostavi gi, i onaka site se predvideni za niv. u~itelkata naredi sekoj eden po eden da otide i da si zeme po to~no tri ~okolatciwa. site lakomo se grabaa po ~okolatcata, a jas stoev mangupski potpren na eden od stolbovite i glumev nezainteresiranost. u~itelkata so svojot pogled nekolkupati predupreduva~ki mi prati i{aret da pojdam da si go zemam ona {to mi sleduva{e. otkako site si zedoa, u~itelkata se dobliì do mene, po~na da yve~ka so edno od ~okolatcata i milozvu~no me zapra{a: zarem ti ne saka{ ~okolatce? jas kako toa celo vreme da go ~ekav i odgovoriv to~no so ovie zborovi: MENE UÎTELKE EDNO ÔKOLATCE NE MO@E DA ME NAPRAVI SRE]EN!!! {to be{e toa? Ni~e - Ra|awe na tragedijata? ili moèbi Makijaveli Vladetelot? ne znam. ne moàm da utvrdam ni sega. telefonot i Stef~e povtorno me prekinaa. slu{aj ej... profesorot pra{uva dali moè... kanarincite od slikite da letaat po cel monitor... da letaat po cel monitor? da be. boèee. kaì mu ne sum jas Dejvid Koperfild... da ne mu tu{i lepenkata? ~ek, do mene sega }e ti go dadam... alo, alo... da. zdravo dete kako si?
:45:
:46:
arno. kaì mi, da te pra{am, dali postoi opcija moite pti~ki da letaat po monitorot. ne moè profesore. toa e te{ko izvodlivo. skoro nevozmo`no. dobro, te molam samo napravi go {to moè{ pobrzo za{to utre jas }e odam na izlo`ba i ve}e imam otpe~ateno vizitki so taa adresa... profesore, ve uveruvam }e storam s$ {to moàm. dojde ~asot za da zaminam na {kolo. raskazot go ostaviv za potoa. otidov na {kolo i tamu go sretnav Zlatko-glupakot, ve~en kandidat za pretsedatel na glasot. se obiduva{e da bide fer i korekten so site, naivno nadevaj}i se deka toa }e go napravi pretsedatel na klasot. ej, bato, gleda{e li ko{arka sno{ti? mrazam kolektivni sportovi. okej, a dali toga{ gleda{e formula 1? ne ba{. formulata ne e kolektiven sport. ne gledam formula od ista pri~ina {o ne gledam i porno. {o taka? i vo ednoto i vo drugoto stra{no se nerviram da gledam drugi kako go pravat toa. dobro, ete, kaì koj od individualnite sportovi ti se dopa|a? {ah. demek intelektualen tip si? oddale~i se!
imav nekoe sportsko iskustvo. fudbalot be{e grozen, i kako igra i za gledawe. ne znam kakvi zabegani ludaci se tie koi se palat na najglupiot sport na svetot - fudbalot. ~asovite si vrvea eden po drug, a jas s$ u{te razmisluvav za sportot. godina prethodno trenirav rakomet - sekako za{to roditelite mislea deka igraweto rakomet e bogznae kakvo zadovolstvo. izrazot - sin mi trenira rakomet - e toj koj nosi pogolemo zadovolstvo, a koga vo slu~ajov vie ste sinot s$ e taka besmisleno pa i rakometot. se se}avam, trenerot me stava{e da igram desno krilo iako imav dovolno visina da igram bek. bekovite pak ne bea kojznae kolku opasni tipovi, tuku ednostavno nivnite `lezdi la~ea pove}e i tie moèa da napravat skok-{ut od devet metri i pritoa da upatat udar koj ne e mlak i bajat. kako krilo topkata malce ili i~ ne stiga{e do mene. koga }e se slu~e{e i toa malce, kriloto od odbranata ne reagira{e na prozivka od kapitenot na nivnata ekipa koj naj~esto ima{e obi~aj da dofrluva - ostavi go - oti bea sigurni deka }e proma{am. i proma{uvav. stra{no me demotivira{e toa - ostavi go - mislam zo{to bi sakal da dadam gol koga nikoj ne se obiduva da me sopre? trenerot koj ponekoga{ igra{e kako organizator na igrata ~esto mi dava{e prilika da se istaknam bidej}i od dosada na krilo se prikraduvav na pozicijata centar pa neretko po~nav da postignuvam golovi. pove}eto smetaa deka toa ne e fer pa posle zavr{uvaweto na treningot, vo soblekuvalnite frlaa vintijagi na mene i udiraa so cela sila pritoa obvinuvaj}i deka davam golovi blagodarenie na toa {to - nedozvoleno ja m e n u v a m p o z i c i j a t a.
:47:
:48:
koga eden den dojdov doma so raskrvaren nos, mislev deka stariot }e odi da gi ispoubie, no toj samo promrmori - verojatno pak ne{to ti ima zboruvano muckata. ne moèv ni{to da mu objasnam, stariot moj oboàva{e ko{arka. na krajot ~ukna i yvon~eto. se vrativ (pravo) doma. bateriite od dale~inskiot se toplea na termoakumulacionata pe~ka. mama ima{e staveno novi isprani kadifeni zavesi, delot od yidot kade {to gi potpirav sekojdnevno nozete izgleda{e povpe~atlivo poòlt i povalkan. vlegov vo detskata, kompjuterot s$ u{te rabote{e, sednav da go zavr{am ve}e po~natiot raskaz. po nekoja minuta me fati kobna dremka i mi izgleda{e glupo da pi{uvam {to bilo, osobeno za nekoja glupava fabrika za ~okolatca za koja M. }e se iznasmee. za da bide polo{o tuka be{e i mojata sme{na volnena zimska kapa koja bev primoran da ja nosam aktivno. vidov-nevidov, go izbri{av celiot tekst {to dotoga{ go imav na~krapano. napi{av samo naslov so zadebeleni bukvi - Cve}e! a dolu pod nego nevino-pateti~na re~enica, no pred s$ najiskrena: U{te edno zaludno izminato doba vo koe ne uspeav ni za moment da pomirisam rosno cve}e.
TRI SVETLI LIKOVI
izlegov od vlezot na zgradata vo koja nekoga{ bev postojan stanar. se pojavija tri stari izdrltaveni kom{ivki. se bea vratile od pazar. po~naa detalno da me soslu{uvaat. abe dali sum dobar, dali sum zdrav, dali sum prav, dali }e se ènam!? u pi~ku mater ej. uspeav edvaj da zbri{am! zapaliv direk kon maalskoto statusno bakal~e. (se se}avam denta koga zaminuvav ottuka, tamu bea i sedea Dili~o, Cane Crvo i Bagata) i denes bea i sedea tamu. pleskaa karti. beqot po sok~e. standard. site bea na vozrast od 26-31 godina, bea èneti, Crvo i Dili~o ve}e imaa i deca. ìveeja vo stanovite na nivnite roditeli. zaedno. koga stignav, zedov stol~e i go staviv blisku do masi~kata. na nea se slu{aa pleskawata na plastificiranite karti. toa pleskawe i fintaxisko zamavnuvawe so zglobot be{e poseben ritual, na koj dolgo vreme me u~ea no ne me nau~ija da go ebam.
:50:
se slu{aa poznatite frazi beqot, rombeqot, cakam, odi dvaeset, petarda, dinar itn. koga sednav i me vidoa prv mi se obrati Dili~o. me pre~eka so: kaj si be Bukarski, da te rsnam od madiwa! Bagata i toj glasno kako i Dili~o, so smeewe dodade: zamina zna~i si iba mater, i i~ kuro poj}e ne te boli za staroto maalo. tuka sum, de tuka. {o mislite vie, Amerika da ne zaminav!? - odgovoriv jas. zamini, ako zaminuva{ sovreme, nie ve}e }e palime Amerika! - se javi za prvpat Cane Crvo. Amerika!? kade be vo Amerika? - pra{av. Las Vegas, se znae! kaj {o ima ke{ i pi~iwa - re~e Dili~o, i site graknaa od smea. }e go {itnam tomoso, i tamu }e si kupam Harli! - re~e Crvo. abe, ìmi petelo, }e si kupi{, glej igraj ovde... kaj ti se o~ite... ne znae{ {o karti frla{!!! - mu podvikna Bagata. se zanesoa vo igrata. prodolìja so beqot - rombeqot. znam }e igraat s$ dodeka ne izlezat preku iljadarka. abe, go slu{avte na TV v~era {o izjava dade ministerot? - na~na tema Crvo. pi~ka mu mater na ministerot... - dodade Dili~o, koj be{e iznerviran {to ja zagubi igrata i mora{e da si daj po edno. a Pecko, go ~itavte denes? - pra{a Bagata. Baga cel da go sedni{ i aram da ti e!... - re~e Dili~o, koj o~igledno ima{e golema èlba nekomu da ebi mater.
more Dili~, kolku {o ima{ ti vo kuro tolku imam jas vo glata! - vresna Bagata, no koga se seti {to lupna, pisklivo dodade - ama obratno, obratno. no, prekasno! site ve}e trkalavme od smea. i, Bukarski, kako e tamu gore!? - pra{a Dili~o. arno e. kako so skopskite peder~iwa da gi ebam? ne e lo{o. da ne go mrazi{ Skopje? {oznam. go mrazam ne pove}e od prose~en bitol~anec... a go sakam pove}e od prose~en skopjanec - izfilozofirav nekako. posle toj moj odgovor po~na te{ka raspravija. koj kaj bil, koj kolku {etal... i normalno ko se tepale so Komitite. i taka do eban nedogled. po~na {emata. site vrekaa, se derea, se nadvikuvaa eden so drug. se razbira, sekoj od niv vo toga{no vreme pretstavuval nekoj i ne{to. zboruva{e sekoj, bez nekoj osoben red, ~esto pati si redea s$ po spisok, i se prekinuvaa srede re~enica. jas ne zapametiv mnogu od nivnite prekini i dijalozi. no, glavninata na prikaznite na site trojca ja zapametiv prili~no jasno. ko da sum nekoja sovremena verzija na Petre M. Andreevski da go ebam, po~nav da gi beleàm prikaskite na ovie soselani. }e po~nam najprvin so Dili~o i negovata prikazna. napi{ana vo prvo lice, monologno.
:51:
:52:
ispoved na Dili~o: jas!? jas koj bev!? zakon!!! zapamti, }e ti povtoruvam bukva po bukva, za da moè{ ubavo da zapamti{... zzzzzz ... aaaaaa .... kkkk.... ooo... nnnnn! zakon! Dili~o broj eden, vo pogled na tepawe. sam i ferski! ~oek od akcija. ~oek {o ili po{tova ili ne po{tova. nema{e kaj mene trte-mrte. ni pet ni {est ako nekoj ne mi se bendisuva{e, odma mu ja ka~ev edna i odma d`nk na zemja. a se tepav po dva-tri pati na den. doma od u~ili{te nema{e den a da ne se vratam so iskinata obleka, ili so luzni na liceto ili teloto. stario prezema{e vospitni merki, me tepa{e so remeni, stapovi... ama sfe xabe, jas i ponataka bev ~ovek od akcija... imav pozadina... a nekoj mene me gibne{e, dovolno be{e da se javam na nekolku telefonski broevi i naedna{ }e se soberea 50 du{i. i posle. ihh... i posle se znaj, toj {o se ima{e gibano so mene, }e go naebe{e doìvotno... bevme vooruèni za tie vremiwa, maksimalno kolku {o se moè{e... sinxiri, boksira~i, metalni {ipki, hebli, leptiri... pa i pi{toli, samo {o tie pokasno izlegoa... i taka vi velam... u{te od osnovno gi {lakav site... site po red... ma{kite redovno gi maltretirav a ènskite pak gi gwavev... gi {tipev, gi trga~ev za kosi i to. bega{e s$ ìvo i divo od mene. Dili~o dilea prava, koj segde vo gradot be{e poznat ko ~oek so golemi jajca. jajca ko na slon ebate. nema{e toga{ ko sea tolku kopiqaci i tatini sinovi, da ne znae{ {o }e ti se desi, ako gi na{laka{. i vo tie vremiwa gi ima{e, ama od mene najve}e cmizdrea. se se}avam i prvpat me pribraa v xandarska... radi tepa~ka... me terea kodo{ da stanam... me tepaa... lo{ xandar, dobar xandar. gi znam jas site tie finti ehee. i ne se dadov... zo{to da bide{ kodo{ i da bide{ pizda, se znaj vo
na{e maalo {o zna~e{e toa... deka ako nekoj e takov, deka direk treba da poj na prevospitavawe... a na toa prevospitavawe ne samo {o }e go natera{e da se smeni i stani jak ma`, tuku i maj~inoto mlekce }e go propluka{e... ima{e mnogu takvi slu~ai na takvi pizdi. ete i Crvo pamti ìmi od Kamber du{ata! pamti{ be Crv, na Lambata eden {o go vikaa? Lambata {o n$ kodo{e{e na starite, deka pu{ime cigari zad garaì!? eee... se se}ava{, ko go zamavavme i go gazevme, i ko so martinkata na faca mu stapnav i mu go puknav nosot. boè... znam deka se se}ava{ i dvajcata se ispostravme od strav posle... mislej}i deka sme go ubile... ama tolku be{e stravot den dva... maksimum potoa pak kolevme besevme... site deca vo po{irokata okolina gi imav {lakano... koj {amar, koj tupanica, koj kloca, koj ~vrga, i lastik ili pak ~eki~... koj od s$ po ne{to... nekoga{ zaradi nekoja bezvrska pri~ina... nekoga{ bez pri~ina... onaka, kolku da se pokaè koj e ma{ koj ne e... i da se zaraboti nekoj stravopo~it vo okolinata... nekoe po{tovawe od ostanatite... a ne ko sega, peder~iwata {o se doteruvaat, se vo moda i se glavni mangupi... a porano... kako be{e porano... ne smee{e taka be bate... postoeja pravila... postoe{e zakon... i red... a zakonot bev jas... jas Dili~o, i nikoj drug... ima{e edna takva pizda {o se prae{e maneken... be{e kopile prva klasa, i organski mi ode{e na nervi... segde koristev priliki da go i{amaram i izgazam... no ne se pojavuva{e takva {ansa sekoga{... plus, se razbira, nastavnicite go sakaa, pi~iwata... a najve}e radi to {o tatko mu be{e vtor ~oek vo vnatre{ni... pa site ko da se pla{ea od nego... jas ne!!! edna{ se se}avam posle ~asovi, si begav i go na~ekav, onde kaj Magnolia, Marijanti kaj {o vika na sekoe daj edna banka ìti {valerkata.
:53:
:54:
i mu velam ej zastanii, zastani peder~e edno... i to kopileto mene mi se zavrti i mi veli - koj si pa ti da ti zastanam a!? koj si pa ti!? koj si pa ti!? lele... koj sum jas!? koj sum jas!?A? A? Aaa? ko mu ja vlepiv edna... pa u{te edna... pa padna na zemja.. pa d`nk, d`nk... pa po~na da vreska, da grovta... pa ko mu vlegov so kloci, so tupanici... pa od kolence go akav... d`nk, d`nk... toj pak, serlo najgolem... vri{ti ti se ~ini sviwa koli{... edno vreme po~na da vika - te molam... te molam ko Gospo te molam... aman te molam... Gospode, Gospode... i jas ko da omeknav... po{ten ~oek, {o veruva vo Gospo sum jas. rekov dosta, aj, dosta e, go natepav dovolno... taman, naprajv pet ~ekori, ko odzadi slu{am, kopileto tr~a i vika - Dili~... Dili~... da mi jadi{ Dili~o! ej Dili~... da ja ebam majka tii... da ja ebam majkaa tiiii... i toa v pi~ka!!! jas epten zbesnav. mo` da zamislite... se zatr~av i rekov, e }e go fatam makar i da go brkam do krajot na sveto!!! i go brkav niz cela ~ar{ija. i go fativ onde kaj Idriz semki {o prodava{e, vi teknuva? i ko go fativ, najdov edna drvena letva i so nego zedov da go perkam nasekade po teloto... fr{, fr{... nema{e mesto kaj {o ne go udriv... fr{... fr{... se umoriv duri i od mavawe... mavav moèbi 15-20 min... go naprajv vo surato ferfele! toj pak vri{te{e, pak vika{e ko da go kolat... pak Gospo ova-ona. pak prestanav, pa pobegna, pa po~na da mi pcue majka... pa go fativ i taka edno tri-~etiri pati zamisli, ej! sekoga{ mi prae{e taka plemeto da mu go ebam. godinite minaa i toa peder~eto nakondureno, stana nekoj visok slu`benik tamu vo ministerstvoto! politi~ar, ej! da mu ebam s$ doma {o mu e na {tikla! oti da znaev deka }e stani politi~ar, abe ne so letva, abe }e go otkornev semaforo od raskrnica i so nego }e go tepav... no toa e...
jas edna rabota ne moèv podolgo vreme da sfatam, a sega sfativ... ne moèv da sfatam kako moè ~ovek, dodeka go tepa{ da te moli, a potoa ~im si zamine{ da ti pcue majkata... koga stana ova peder~evo politi~ar, ~itav negde i doznav za {o se raboti... toa {o go prae{e ova peder~eto go vikaat korektnost... politi~ka korektnost... znam jas... jas nikoga{ ne ja imav taa politi~ka korektnost pizda li mu mater! ~oek od akcija. ~oek koj ili po{tova ili ne... ne, nema tuka nikakvi posrani korektnosti... i takvi ta{aci... no ete ova peder~e go bivalo za politi~ar od mali godini, po se izgleda... taka odi toa! toa vi e brat Dili~o... moì i ne sum jak eba~, ama va`no vo kuro sum NA! ispoved na Cane Crvo: ABE SITE KOMPLET DA SI KLAJTE MUSKULI NA NOYETE I SO TRÂWE DA SE XITNITE VO DRAGORO! ke{ poln xebot vo sekoe vreme. stario be{e {ofer, si ide{e edna{ nedelno, ostava{e ke{ i bega{e.... para eden kup... koj ima{e najdobar kasetofon, a!? koj donese prv cd-pleer!? se ~udevte ebave, kako napravile tolku mali gramafonski plo~i... koj ima{e prv mobilen vo maaloto, ako ne me|u prvite vo grado a? Cane Crvo, normalno. koj da vi ebam pelenata ako ne jas. ko go imav mobilnio ne moàm da zaboram, ko se javi Bagata kaj mene... se se}ava{ be Baga!? se javi i me pobara a jas ti se javiv i ti rekov - Crvo ne e dostapen, momentalno se tu{ira! i ti ko mu re~e na Silvana, na èna ti - lele èno, do kaj oti{la tehnikata... vo sekoe vreme znat {o praj Crvo... ete, sea mu se javiv i mi kaàa deka se tu{ira... da ne prajme sea muabet, da ne ispadni deka se kur~am, ama sekoja nedela ko {o se vika, doa|av so novo koli~e... te fiati... te fordovi... te opeli... te citroeni... a ne ko
:55:
:56:
Dili~o {o se falel vo sedmo deka negovite za rodenden mu kupile moskvi~ hahaha!!! dodeka jas ko gospodin... sekoga{ sum bil gospodin... galanton! ko jas vozev brzinsko jamaha, kavasaki ednodrugo vo gradot, ovie denes, maxari pravi... {o se pravat gazdi i bogata{i... vrvea pokraj mene i pra{uvaa dali moè da gi povozam krug~e ili dve... i koga gi vozev se serea v ga}i od strav... jas vozev brzinsko... pi~iwa da bira{... poln ke{... a tie nitu banka vo xebot... s$ ode{e arno, se dodeka so xandarite ne si fativ rabota... plemeto nivno... {o n$ zaebavaat nas, malite biznismeni... neka gi brkaat golemite ribi... tie se vinovni za ova {o ni se slu~uva... tuku koga sme kaj xandarite... da ne pravam muabet kolku mobilni i koli za kurovo zdravje mi imaat zapleneto... arami{ta najgolemi... posle }e sme pravele po{tena dràva... e nema dràva. a za dràvi i za {etawe segde sum bil be {o vie. po Zapadna, Isto~na Evropa. ete, vo Polska, Polska ko bev... sednuvam v restoran, idi kelner i mu velam dajte mi ~iken. za pile, de. ne znaev kako da mu re~am. a toj pa mi vika, kur~ak? jas pak, ~iken bato, ~iken. toj pak, kur~ak? e, mi skisna mene i mu velam, more bato na majka ti }e mu daj{ kur~ak, jas ebate ~iken ti baram. duri posle doznav ebago deka na polski kur~ak zna~elo pile. no ostaj to. da ti kaàm primer pred nekoj den... mi dojdoa doma edni dvajca xandari... i pet-{est pi{toli {o si gi imav zaka~eno na yidot tuku-taka mi gi sobraa. gi pra{vam zo{to be, kako smejte taka? tie mi velat nema{ dozvola vaka-taka... a jas dozvola, s$ si iam... tuku aj odi razberi se... toa ti e.. pi{tolite {o mi gi zedoa xandarite dodu{a bea stari... ama {o ima toa vrska... sepak bato rabotea!!! i da vi kaàm pravo mojo ìvot za vas e nau~na fantastika!
ispoved na Bagata: ne znam jas za vas dvajcata, te koli, te pi{toli... jas po pi~iwata si go imav i s$ u{te imam merako... mene ni{to vo ìvotot ne mi pravi }ef osven pi~eto... jas za i od pi~e ìveam... prva pi~ica }ariv u{te vo ~etvrto odd., u{te vie ko ne znaevte dali devoj~iwata mesto kure, imaat ne{to drugo ebave junferkovci. se se}avam se vika{e Marija, Mare... moja prva qubov... se lapame kaj nea doma, pod masa i toa... a nejzinite si mislea deka Mareto mi pokaùva matematika... samo {o ni{to stra{no... posle kako go zema{e Mareto ej. Ferus orginal! a da ne zboram ko pojdov sredno. ko po~naa da mi se redat pi~iwa na kup~e... ne moèv da gi izbrojam... edna vo parkot nosev, so druga si idev... moite se ~udea, po telefon non-stop nekoja me bara{e.... i vas... i vas koj prv vi namesti pi~ka!? a? Crv, aj ti kaì, i ti Dileo, ne }utete da ve ebam dvajcata, kaète, koj vi ovozmoì za prvpat pi~e da osetite da ve zalapa. {o? kako? ne mi gi prajte madiwata ~unga-lunga kurvi bile ne znam ti {o! na {o se u~i, ~oek, normalno na kurva... {o sakavte vie... a za @aneto? ko ja kovav vo Prespansko ezero, vo plitkoto? ja ebam, ja ebam taka nekoe vreme i mi idi za svr{vawe... @ana ofka li ofka, mi vika aman Baga nemoj vnatre! a jas pak ja ebam i vikam - sej mori, ako go turam v ezero ima ajkuli da porasnat. ili Prilep ko odev? vozam so kolata i mi se primo~a. zastanvam pokraj avtopato, go vadam i mo~am. mo~am, mo~am, koga se vrtam edno vreme gledam kolona koli duuuuri do Bitola. a jas Topol~ani ve}e! i si prodol`vam so mo~awe, {o gi ebam... edno bate izlegva od kola i mi vika - abe ~oek? i jas na sila {o be? i toj abe daj trgnija taa rampata da pominime. heheeeheee!!!
:57:
:58:
tuku aj... da ne kaùvam za vremiwata koga tuka vo blizina ima{e eden lokal vo koj sekoja ve~er se pravea pizdarii na golemo... poj}eto se tepaa se dokaùvaa koj sum jas ova ona... ama mene samo pi~ka da fatam me interesira{e... imav ko`na jakna, gel sfe... imav be razraboteno cel mehanizam, taktika na pona{awe, za koja pi~iwata nemaa kontra oru`je... da vi kaàm za lokalo... vnatre zabava sekoj den... jas ke{ normalno obezbeden... vnatre, pi~iwa broj ne im se znaj... sr~i do kolena... sr~i, sr~i do kolena be! jas pijam, ~astam s$ {o znam i s$ {o ne poznavam... od segde letaat, nara~ki, pija~ki, kelneri... ludnici... sr~i do kolena... sr~i nasekade... sekoj ceh ide{e po 50 marki, a jas normalno pla}av s$... drugite ovie ne rabotea, ne imaa od kade da platat! ~a{i, {i{iwa s$ se kr{e{e... sr~i do kolena... i se se}avam edno vreme pijan mortus, ne znaev kolku se imav nalokano, moè tri-~etiri litri vino, ako ne i poj}e... i taka edno vreme da dokaàm... da... edno vreme... zedov edna metalna masa i so nea po~nav da mavam vo yido... site vikaa aman Baga aman, Baga prekini, Baga be, Baga be smiri se... ne bre brate.. jas i ponatamu... udiram so seta sila... yido se roni... masata ve}e gotova, se raspa|a... edno vreme doa|a gazdata, a po{to mnogu ke{ ostavavme, epten ìveev so gazdata i toj izglea pijan drvo me glea preku o~i i mi vika - BAGA I^ NEMA PROBLEM SAMO MOLIMTE KA@I DA NE SAKA[ VRATA VO YIDOT DA OTVORIME!?... abe ludnici ej... sr~i do kolena... piewe do poser... edna pi~ka vo vece dupam... potoa na red idi druga... site mi velat, peder Svetlana }e te vidi, deka sega odi{ so druga a jas im velam, koja Svetlana, koja Metlana... koj ve ebi da vi kovam du{ata!... jas }e ebam sekoga{, ne vie ko }e sakate... tuku ovoj dolu... koga }e saka... i ebav... s$... s$ {o ima pi~ka .... ne prebirav... za{to za i od pi~ka ìveam!
Bagata... toj edno... edno... pi~kari{te nevidenooo... da toj Bagata!!! posle site ovie dokaùvawa, pokaùvawa i rasprikaùvawa, ve}e bea kapnati od umor, si pivkaa od pivciwata i za}utea nekoe vreme. se stemnuva{e i toa zna~e{e deka dru`bata e pri kraj. Dili~o pojde da se mo~a vo ve-ceto na bakal~eto. otkako izleze, go zaobikoli lavaboto i ne se izmi race. Crvo toa go zabeleà pa zajadlivo go pra{a: more bato, oti posle mo~awe ne si gi mie{ racete? e {o, ne mo~am so tvojo! - otse~no mu vrati Dili~o. gazdata na bakal~eto po~na da sureduva i da se priprema za zatvorawe.
:5:
*** trite svetli likovi, Dili~o, Crvo i Bagata, nemaa ve}e {to da kaàt. bea prili~no izmoreni; muckite im bea oèdneti od prethodnite prepirki. krotko si cucaa od yidarskite piva. Dili~o ja prekinata podolgata pauza so toa {to mi se obrati mene: ne slu{a{e be Bukarski!? ve slu{av - odgovoriv. e, toa e {o moè{ od nas da slu{ne{. ama ne samo toa, tuku i ne{to da podnau~i{... vaì be Dili~, }e podnau~am, nema problem. ti slu{am si pi{i{ ne{to kobajagi... {o pi{i{ be pederko!? - me pra{a. ni{to seriozno... onaka samo... se zaebavam...
:60:
ili zaebavaj se ili pi{uvaj... nema onaka ovaka. se vme{a i Bagata. za {o ~krapa{ be Bukarski!? hmm, za realnosta be Baga. realnosta a? - pra{a Bagata. aha. pa {o ne pi{i{ za nas. i nie sme del od realnosta a!? - pra{a Bagata. {o ima da pi{am za vas!? neli se znae!? usno se preraskaùva!? - so potsmev mu se obrativ. abe da... se znae.. samo za da pamtat i idnite generacii... - dodade Dili~o. ne moàm da pi{uvam za vas. ne veruvam deka ~itatelskata publika }e saka da ~ita za likovi kako vas. i{minkaj n$ malce... podoteraj n$... moèbi nekomu }e se bendisame... - be{e uporen Dili~o. ne moàm da {minkam... neli realnosta ja opi{uvav. kako, kako re~e be? ne si moèl da pi{uva{ za likovi ko nas!? e oti be trkalo... {o ni fali a!? - se javi Crvo. mislam deka ~itatelskata publika ne bi sakala da ~ita za izvetvetni, potro{eni likovi... kako vas... ej ej... vidi go odewe na sila. ima sam da si manam kloca! - re~e Dili~o. ama maxar si stanal... ko mal, nikoga{ ne saka{e da odi{ po cigari, i najve}e od site klinci jade{e }oteci... jade{e }otek kolku {o si teòk... {o ne ispi{i{ tamu nekoja prikazna kade {o te {lakavme... toa }e mu se vidi interesno na narodo... - objasnuva{e voznemireno Dili~o. ej, ej... aj ~ekajte... ej... aj poleka... e taka... aj pauza malce...
sega jas da kaàm ne{to... vaka sea... ti, Bukarski, nekako si u~en ama nedou~en. slu{aj ti sega {to }e ti kaè tebe Crvo. okej!? ne znam {o gluposti ve u~at tamu na skolija, no ako si vo tek so realnosta bi trebalo da sfati{ deka ne postojat ve}e heroi, be bate. nema ve}e bitki, borbi, tepa~i{ta, rambovci i revolucioneri. umrea tie vremiwa. i ako ti dadat tamu pravo da ~krapa{, nema da ~krapa{ za nekojsi svetli likovi ko {o be{e na vremeto. ima da ~krapa{ za lu|e ko nas i sli~ni na nas. ebivetri, xabolebari, propadnati slu~ai, siromavi... ama sepak lu|e so golemo srce... so mnogu golemi jajca!!! okej, jasno ti e sega be bate, {to ti isfilozofira Crvo!? ili treba podot da go svetnam so tebe? - se iznaluti Crvo i ve}e potstana o~ekuvaj}i jas da se izjasnam. }e probam.- odgovoriv smireno. e taka... - re~e Crvot i se zakotvi na stol~eto. bravo Crv... ubavo mu kaà - re~e Dili~o lu|e aj da palime... rano treba da stanam... - re~e Bagata. zaminaa. ostanav sam, zaedno so gazdata na bakal~eto. me ponudi pivo i prifativ. si go piev pivceto, dodeka pred mene se izdiga{e voenata zgrada na ul. na Yvon~arite vo koja nekoga{ sum ìveel. piev pivo edno 5-10 minuti koga po~naa da se slu~uvaat nekoi voobi~aeni i nekoi nevoobi~aeni raboti. voobi~aeni bea vikotnicite od treti, kaj {to ìvee Dili~o. otsekoga{ toj i negovite vaèa za krvava familija. po samo dve-tri minuti, pak, nevobi~aeno od petti od najgore, padna nekakov crn predmet.
:61:
televizor! samo {to padna dolu, na xamot go vidov suratot na Cane Crvo. se smeev dolgo vreme, s$ dodeka ne mi svetna edna ideja vo glavata. da zemam da pi{uvam kakvi situacii se slu~uvaat sega vo stanovite na trite svetli likovi... go doxokav pivoto nabrzina, za ~as se najdov v stan. go uklu~iv kompjuterot i po~nav. stanot na prviot svetol lik - Dili~o Dili~o ìvee{e vo stan od 45 kvadrati, zaedno so majka mu, tatko mu, èna mu Silvana i }erki~kata Elizabeta. nikoj ne be{e vraboten, osven Dili~o. ne saka{e ~esto da prestojuva doma. mu se lo{e{e od s$. plus, stariot mu be{e hroni~en pijanica. se be{e otkaàl, no po 20 godini pauza, povtorno po~na da pie. Pece Dili~o vleze... kone~no se pribra - iskomentira majka mu Mira. kaj si ti dosega!? - go pra{a isleduva~ki Silvana. e de de... tuka, kaj moè. kade e toa tuka!? ti demek ne znae{ kade e... aj da mi da ve~eram. Dili~o sedna na masata. mu donesoa ve~era, grav. srka{e. majka mu plete{e, èna mu re{ava{e krstozbor. potoa vleze tatko mu, Blagoj. Blagoj ima{e golema damka od kal na pantolonite. prave{e sitni ~ekori, i se dviè{e so ra{ireni race. o~igledno deka be{e pove}e od pijan. vo domot ve}e se imaa naviknato na ovie situacii. nikoj ni{to ne prezema{e. starata i ponatamu plete{e, Silvana i ponatamu igra{e krstozbor, Dili~o i ponatamu srka{e grav. Blagoj edno vreme podzastana i re~e - dobra ve~er.
:62:
no pak isto. nikoj ne go eba{e dva posto. mrmla{e i ponatamu em stariot em pijaniot Blagoj. vide-nevide trgna nakaj dnevnata. go zede dale~inskiot upravuva~. go priklu~i TV i pu{ti programa. na programata ima{e hot-lajn reklami za na telefon. po~naa da se slu{at zvuci, od ofkawa i stenkawa na devojkite od reklamite. stariot Blagoj go popu{ta{e glasot, s$ dodeka ne go pu{ti do daska. niz celata prostorija i vo stanot e~ea eksplicitnite zvuci na hot-lajn reklamite. Dili~o naglo prestana da srka i po~na da mu vika: star... ej star... stari... stari... stari be... namali be. staro... staro... namali da mu ja ebam majkata... staro... staro aro... staro... be, namali arno ti veli deteto... - se vklu~i i Starata. ~i~ko Blagoj... î~ko Blagoj... îi~kooo... - vika{e i Silvana. stariot Blagoj, po s$ izgleda im vra}a{e i se trude{e da ostane nezainteresiran. takov i ostana. vikawata da zapre i ponatamu prodolìja. starecot deluva{e kako da ogluvel. Dili~o izgubi kontrola i frli so laìcata vikaj}i: slu{a{ be star! tebe ti zboram... ako dojdam tamu... so glavata v televizor }e vlezi{!!! }e nurne{ so }ele{kata vo tie dundiwata {o gi gleda{... oj, stani be pak ti... odi zemi mu go dale~inskiot... - mu zapoveda majka mu. i }e odam da znae{. stana Dili~o, trgna nakaj tatka si. {o praj{ be star!? privlekuva{ vnimanie a... a... da ne misli{ deka si nekoja faca... a glumec nekoj? a a a!? [on Koneri !? a?!
:63:
:64:
Stariot i ponatamu stoe{e i mol~e{e. Dili~o so ogromnite svoi ra~i{ta se obiduva{e da mu go odzeme dale~inskiot koj be{e vo racete na Blagoj, koj pak, cvrsto i nepopustlivo go drè{e. aman be stari... ne ti go zemam... ne go jadam... ej... daj be... pu{ti.. pu{ti be... Blagoj vide deka dale~inskiot mu se lizga od racete i zede so lesni udari na dlankite da go udira sina si. Dili~o, otprvin se nasmea, no od koga vide deka tatko mu i ponatamu prodolùva, prvin go otturna od sebe, i potoa mu udri tupanica vo desnoto ramo. starecot padna na podot, do samiot }o{. Starata i Silvana se zatr~aa da go krenat. po~naa da raspravaat, da vikaat. od site, najmnogu vika{e Dili~o. vika{e i negovata sopruga Silvana, koja na krajot za malku ja proma{i eden pepelnik upaten od strana na nervozniot Dili~o. toga{ i majka mu po~na da vika, a i me|u drugoto re~e - ajde, udri i na mene sega. site gi iznatepa. ajde udri i na rodenata majka!!! ajde!!! Dili~o se zakanuva{e vikaj}i deka site }e prodolì da gi tepa i maltretira. kom{iite ne se trevoèa mnogu. znaeja za kakov sociopat se raboti... za Dili~o! stanot na vtoriot svetol lik - Bagata Bagata ìvee{e zaedno so èna mu Svetlana, bea zemeni ve}e tri i pol godini i nemaa deca. Svetlana rabote{e vo tekstilna fabrika ve}e dve i pol godini. Bagata be{e krajno uveren deka ve~erva Silvana mora da gi primi bez razlika kolku e umorna. vleze Bagata i ja vide Svetlana kako leì vo spalnata ~itaj}i od onie mali qubovni roman~iwa.
Bagata misle{e deka tokmu od qubovnite roman~iwa sega i taa }e bide motivirana. naprotiv, na Bagata ne mu be{e jasno deka ènite {to ~itaat qubovni roman~iwa imaat odamna raskrsteno so seksot. se soble~e po maica i ga}i i legna do krevetot, i so mali pomestuvawa se pribliì do Svetlana. po~na da & dufka vo vratot, no Svetlana ostana indiferentna. ja ligave{e po vratot, koga Svetlana se ottrgna velej}i: ne ve~erva... ne ve~erva... ne ve~erva... a koga!? drug den... ti stvarno ne si normalna, a!? ostavi me... ~itam... dosta ~ita{. ajde da se dupime... ajde malce praksa, dosta ~itawe... ama razberi deka ne moàm... i ne moàm... nema ne moè, okej!? ma` ti sum... dobro... {o o~ekuva{e od mene!? kako da reagiram, a? a? ne moàm da si ja ebavam sopstvenata èna!? ako ne moàm jas, koj moè, a!? da ne ima{ drug nekoj!? a!? ima{, a!? da ne saka{ razvod, a !? a!? a? aj aj, ne bidi sme{en... nemam drug i ne sakam razvodi... ne se glupiraj te molam.. ve~erva ne moàm... razberi me. Bagata go fati i go frli roman~eto. histeri~no i nasilno ja bacuva{e Svetlana v usta. Svetlana pruà{e otpor. Bagata i ponatamu be{e uporen, i prodolùva{e da ja baknuva. Celo vreme tivko pro{epnuva{e - nema pi~ka {o se rodila... {o me odbila... nema pi~ka... nema takva pi~ka... nema pi~ka {o mene }e me odbie... nema pi~ka... nema pi~ka... nema pi~ka..
:65:
:66:
trgni se idiotu! razberi deka ne sakam i ne sakam i to~ka! nema ne sakam... nema razberi... toa go nema... znae{ {o }e ima? {to? seks... }e vodime be qubov Svetle. ama razberi deka... nema ama... prestani... prestani... prestani!!! Bagata ja zavrti Svetlana so stomakot na krevet, i & gi previtka racete na grbot. so ednata raka Bagata & gi drè{e zarobeni racete, dodeka so drugata ja soblekuva{e. na krajot ja soble~e. Svetlana prestana da se sprotistavuva. Bagata java{e, a Svetlana po~na da pla~e. stanot na tretiot svetol lik Cane Crvo. Cane Crvo be{e mrtov gladen. cel den igra{e karti i pie{e pivo. koga vleze vo dnevnata, ja zate~e slednata atmosfera - èna mu si gi lakira{e noktite i ja gleda{e svojata omilena {panska serija, majka mu i tatko mu spieja, dodeka decata igraa na Plejstej{n na maloto televizor~e. Cane Crvo, u{te so nesobueni ~evli po malku ironi~no pra{a: ima li nekoj vo ovaa ku}a!? ima ima... - odgovori èna mu, Valentina. Vale... Vale... stavi mi ne{to za jadewe... {o da ti stavam za jadewe!? ne{to, {o bilo... oti gladen sum ko pes... nema leb be Cane. nema leb!?
da. a dobro, vie {to jadevte!? nie jadevme i lebot se izede. za tebe ne ostana leb. leb nema!? e pa, malku }e ja smenime taktikata, ko {o mene mi izgleda... vaka ne odi ve}e.. {o raboti{ ti da te pra{am!? ni{to {o da rabotam. si ja gledam serijata Klon. da ti ja ebam serijata Klon. jas umiram za jadewe, a ti si gleda{ serija. {o ne pravi{ ne{to pametno a!? ne{to pametno kako.... pametno... ne{to {to bilo.... Cane, maka mi e da se raspravame... maka ti e da se raspravame!? Taka zna~i... e gledaj sega za {to }e ti bide maka. gledaj! gleeeedajjjjj!!! Cane zastana pred televizorot. stoe{e nekoe vreme pred nego. go isklu~i od kablite, go otvori prozorecot i potoa go frli niz xam televizorot. Valentina po~na da mu vika deka e skrenat, nenormalen, ~uknat, budala. decata prestanaa da igraat i po~naa da pla~at. Cane Crvo vika{e i se zakanuva{e kako od utre }e ima nov sistem na pona{awe vo domot, kako otsega pa natamu toj }e komanduva, }e bide glaven... }e bide gazda... }e bide... }e bide... }e bide...
:67:
FARINA
ne znam dali imav dve, dve i pol ili moèbi tri godinki, utroto koga go zapoznav za prvpat. ne se se}avam nitu na formalniot pristap od tipot na - moè da si igram so tebe. znam deka samo gradevme ku}i~ki od pesok pred dvorot na po{tarot Van~o (ili pak Van~o Kapetan~o kako {to imavme obi~aj da go vikame) taka tipi~en lik so musta~iwa koj veselo ne pozdravuva{e sekoj den. naokolu postojano kruè{e ozloglaseniot, deùren kom{iski nam}or i ku~etruja~ ~i~o Milane. ~i~o Mile be{e sveò otiden vo penzija. nekoga{niot voeniot penzioner sega so zagubenata privilegija i avtoritet, ima{e navika da se tu{i na nas, glavu~ite. se se}avam eden vrel julski den ~i~o Mile pomina pokraj nas. zastana. gr~evito progovori nekolku zborovi so nerazbirlivo zna~ewe. so pokazalecot eksplicitno pokaà kon krajot na ulicata, kade {to se nao|a{e ku}ata na mojot prijatel. odi si be pred ku}a! i tamu igraj si.. pa po sekunda dodade - tamu kaj tvoite... silno vàreno vo mojata detska memorija ostanaa i ramnodu{nite crti na liceto na prijatelot. toj pomiru-
va~ki izgled na negovoto temno lice na koe mu zasjaija kafeavite o~iwa. bes{umno stana napravi nalevokrug i se vrati kaj svoite. toa be{e Farina. taka go vikaa. nikoj ne znae{e koe mu e vistinskoto ime. edna{ mi teknuva i mi go kaà ama be{e nekoe nepoznato muslimansko i prekomplicirano ime za pamtewe. potkrivnuvaj}i so desnoto noxe, sitno ~ekore{e po kaldrmata na toga{ seu{te neasfaltiranata ulica na Yvon~arite. igraweto so nego stana praktika sekoj den pokraj dvorot na Van~o Kapetan~o. abe Farina brat zo{to krivi{ na noga? - tuku-taka so prostodu{na qubopitnost edna{ go pra{av. bolen sum - mirno mi odgovori. od koga toa? od mal. e, kako do{lo do toa? ne se se}avam. no znam doma {o mi rekoja. {o? ami ko sum bil mal, sum igral so igra~kite pred ku}a koga eden lo{ ~i~ko vozej}i so kamion nevnimaval i mi ja pregazil nogata... i posle? ni{to {o...znam deka toj ~i~ko sega e v zatvor. koga mu go kaàv toa doma na moite, kiselo se nasmevnaa. majka mi re~e - aha, zna~i taka mu velat a? starata ve{terka i na{a kom{ivka tetka Mira, teatralno isrkna kafenceto i se vme{a vo muabetot:
:6:
:70:
ne mi e jasno {o go pu{tate sin vi da se druì so toa gnasno |up~e! ako de. nema vrska, neka se druì so site. nema ni{to lo{o vo toa. - me brane{e majka mi. neka se druì de. ama toa |up~eto mi izgleda somnitelno. kojznae kakvi se ne bolesti moè da nosi so sebe. tetka Mira go svrti strogiot pogled kon mene. glasot i yune{e so izve{ta~ena gordost, tresej}i mi ja pritoa rakata mi vresna na uvo: sineee more ej. }e se zarazi{! ~uma }e te fati. be{e mnogu dosadna. vo edna prilika me iskodo{i deka ne zdogledala kako jademe Sneèc i toa po principot edna{ liàm jas - edna{ liè{ ti. toga{ moite popadnaa pod nejzino vlijanie i probaa da me ottrgnat od Farina. ima i drugi deca vo kom{ilukot - mi zbora{e majka mi. kakvi drugi deca? milion. pametni i vospitani pred se! deca od koi moè{ ne{to korisno da nau~i{. a koi se tie? kako koi? kako koi? ete, zemi go Goran~e na Violeta od treti. go znam. druì se so nego - toplo mi prepora~a majka mi. maliot e genie. sviri na violina na 6 g. ve}e na dvapati ima odràno i mini-koncert na radio. mu se voodu{evuvam. a i stariot mu e doma}in - se vme{a tatko mi, koj sednat na foteqa boèm ~ita{e vesnik. na{iot e duduk. ne znae da pi{i, ne znae da crta, za tablica da ne zborame. - dofrli majka mi.
moment potoa dojde dedo mi od na ribi. ja razbra prikaznata po {to me is{tipi za obraz. si ja kaà negovata voobi~aena zakanuva~ka parola: vnu~ko koga }e porasne{ golem ima da kreva{ vre}i na èlezni~ka stanica breee ej! ovie se dup~at so mene - pod }ebe si zborav no}ta pred da zaspijam. Goran~e? Goran~e? ne razgovara, ne si igra, ne se druì, ne prdi i pra{awe e dali voop{to di{e. svirel na violina, drnkal na radio? golem uspeh ebago. koj {to }e stigne go {laka na skolija. ne znae da vozi to~ak. i toj ti bil genie? sega nastanaa te{ki dupe{ki i ne moèvme da si igrame dol` celata yvon~arska ulica. uspeavme da najdeme prostor pokraj garaìte na mestoto koe go vikame zad zgrada, iako tamu ima{e nova, i druga zgrada ~ie predvorje za tamo{nite de~iwa pretstavuva{e pred zgrada. tamu zad zgrada zna~e{e novo mesto, druga teritorija, problemi. povremeno na gre{ka od karantin }e izleze{e Goran~e i toj }e dojde{e da si igra so nas vo pesokta. eden ne taka son~ev den, mislam be{e rana esen, se pojavija decata od tamo{nata zgrada. bea godina, dve pa i pove}e postari od nas, a so toa zna~i posilni, porazvieni. za razlika od nas igraa igri so pu{ki i pi{toli. kaj ste beblaciii - ni se dere{e najvisokiot od niv, Dejan, koj im pretstavuva{e ko voda~ ne{to, nalik na lo{ite deca od Decata od Pavlovata ulica. sakate mlekce, bebenca? - se sile{e i brat mu Daniel, siten, male~ok ne tolku jak, so klempavi u{iwa i pegi na liceto.
:71:
:72:
ej ti... ej, slu{a{ trkalo tebe ti zboram. - mi se obrati mene Dejan. da. - izustiv ko bez du{a. aj kaì jas sum zabava~e skapano kola~e. kaìi, kaìii - vika{e vo hor cela nivna banda. jas }utev. mi vlepi edna è{ka {lakanica. pqas. u{te edna. ja staviv rakata na obraz. èè{e. trgni ja rakata. ja trgnav. slede{e u{te edno pqas dotoga{ i mene po~naa da mi naviraat solzi. na red go zedoa Goran~e koj me|u site talenti ima{e problemi vo govorot da ja kaè bukvata r. kaì ova, kaì ona - go maltretiraa nekoe vreme. Goran~e kaùva{e a tie teatralno se kezea. gi otvoraa naj{iroko ustite, pravea podbiven izraz i iznasileno ismevaa za najmali sitnici. kako {to dojde red, go zedoa Farina. Farina, Farina be...haha ama prekar. kaì kolku du{i ste doma? sto, dvesta? iljada? majka mu koga gi bara za jadewe, {eta po gradot i vika javi se ju`na - re~e Dejan po {to site poslu{no se iznasmeeja. kako vi gi pamti majka vi imiwata na site? - prodolì da se podbiva Dejan. izgleda go zema telefonskiot imenik i po~nuva so prozivka. - dofrli nekoj od grupata. no, Farina vsu{nost nema{e majka. {turo se se}aval na nea. na nejzinoto lice, na nejziniot glas, na nejziniot stas. voglavno.
se razbudil eden den i ja nemalo doma. pra{al kaj otide mama?, mu odgovorile vo Prilep. neprijatno mi be{e da go ispituvam ponatamu. stariot Sakip ne be{e ne{to gri`liv tatko. ili ru{e{e rekordi piej}i mali zeleni {i{enca so mastika ili go maltretira{e kowot so zapregata. na krajot i go ubi. se raskaùva{e vo forma na anegdota, denta koga go tepal pola sat na Crn mostmu pri{ol nekoj zagrièn ~ovek i mu rekol: aman dosta ne go tepaj poj}e, greota e. Sakip prodolìl da go kloca pcovisaniot kow odgovaraj}i mu: koj be greota? abe ostaj ti, neznaj{ {o glumec e toj! za sre}a ima{e Farina dve sestri. ednata od niv be{e rano omaèna, \ursade. za nego se griè{e pomale~kata, Ramajana. ko epot. dvete non-stop se karaa edna protiv edna druga, ili se pravea lom so edna stara Romka Sabina, koja brata si ìveea vo edna dràvna baraka. sej mori ti, kurvo - i re~e edna{ Sabina na \ursade. eee? ti najde da zbora{? brat ti {o te ebava{e! - i vrati \ursade. }uti mori, pijan be{e - edvaj tivko promrmori nataèno Sabina, i si se pikna vo kolipkata. izminuvaa nedeli i meseci a decata od pred zgrada se po~esto se izìvuvaa. na{iot kukavi~ki karakter ne ni pomisluva{e za eventualna borba ili kakvo i da e sprotistavuvawe. zatoa re{ivme da odime do sosednoto maalo se so cel da gi izbegneme koga tie si igraa. vo sosednoto maalo ima{e ko{. tamu se trudevme da igrame basket.
:73:
:74:
kaj ko{ot redovno go na~ekuvavme edno mom~ence so plavi kosiwa i crveni obrazi, sitno i malo - prava kopija na Pal~o od slikovnicite. sepak, se vika{e Sunaj. igra{e sam. koga }e dojdevme nie, napu{ta{e teren. edna{ ne zamoli nas da go igrame i nego. ne moè. - vedna{ go presekov. oti? oti si {iptar, ete zatoa - namesto mene mu odgovori Farina. ne ne sum {iptar. - srame`livo demantira Sunaj. toga{ {o si? ni{to. gluposti. ne{to mora da si. torbe{ e be - re~e nekoj od drugite deca. torbe{? koi se pa tie? - pra{a Farina. nekoj vid kenguri izgleda - mu odgovoriv. zedovme da se smeeme. popravo da ismejuvame. ne znam {o se, ama edna{ go slu{nav tato kako re~e deka tie se polo{i i od {iptarite - gugna i Goran~e. taka a? - pra{av. Sunaj }ute{e. {o ~ekate? ajde da go za{lakame - predloì Farina i se frlivme da go udirame. udiravme so seta sila. upotrebuvavme kloci, laktovi, kolena. udiravme so bes, Sunaj popadna na zemja i po~navme bukvalno da go gazime. go gazevme a sepak ne znaevme zo{to. ne se pra{uvavme zo{to. zavr{i se, koga Farina dade smel predlog: bi bilo super vaka da mu naprajme i na Dejanovci. Sunaj koj pak ja bri{e{e pra{inata od pantalonite so mol~aliv glas ponizno pra{a - moè sega da si odam?
sledniot den, povtorno bevme kaj ko{ot. sega tamu bea Dejanovci i oddaleku najprvin vidovme kako maltretiraat ne~ija silueta. toa be{e Sunaj. gi vidovme kako naredeni okolu ko{ot go laàt so topkata. Sunaj kutriot i pokraj se, tr~a{e smotano obiduvaj}i se da ja dofati. uporno. gledaj}i go takov, ni padna greota. mol~evme. Farina najposle zede zbor. moè uìva da go tepaat. ti uìva{? - go pra{av. ne. epa? dejanovci zapalija. mu se pribliàvme na Sunaj. mu pozboravme, go ute{ivme po {to go isprativme do doma. ottoga{ ni stana drugar~e. moè da se kaè postanavme mala druìna. postoe{e vzaemna potreba od eden za drug. osnovata be{e toa {to site bevme inferiorni. mnogu brzo potoa se slu~i Farina da vleze vo invalidska koli~ka. ne bevme svesni kako se slu~i toa. ni re~e samo odam na pregled vo Kov~enata vo Ohrid. go gledavme nemo dodeka toj samouvereno ne razubeduva{e. aman {o me gledate taka? - pauza. ova e samo privremeno - pauza. }e odam pak, }e se vratam ko nov. }e proodam! - pauza. ama ne ko porano. bez povreda bez ni{to. nie i natamu poti{teno gledavme vo bezìvotnite noze na Farina. i natamu si igravme. slu{ajte, ve}e mi e dosta od igrawe so koli~iwa vo pesokta - im pora~av.
:75:
:76:
stana epten dosadno. {o ne po~neme da pravime pu{ki na tapi kakvi {o pravat Dejanovci. pu{ki nie, pu{ki tie, pa koj e pojak... najprvin idejata ne be{e prifatena. no, koga ja zdogledaa mojata nova pu{ka na tapi, odma se soglasija. za kuso vreme site gi imavme. so Dejanovci pak ni{to novo. seu{te ne maltretiraa. re{ivme zdru`no da napravime plan za napad so kul naslov vojnata. vo pesokta so edno grmu{ka ja kreiravme celata strategija za napad. jas bev pe{adija, Goran~e be{e tenkista, Sunaj snajperist, a Farina so negovata stara invalidska koli~ka pretstvuva{e mo}na artilerija. denot d be{e docna esen. fr~e{e silen veter. majkite ne baraa doma...no imavme vojna. se zapo~na koga Sunaj se iska~i na garaìte i na moj znak treba{e da po~ne da frla so hartii napolneti so pesok. Goran~e vo ulogata na tenkista ja turka{e koli~kata na Farina, pred kogo be{e klaen golem karton koj go {tite{e Farina od tapite na protivnikot. so nas dojde i edno drugo detence, bratu~ed na Sunaj. pu{kite bea spremni isto taka. imavme i pi{tol~iwa na voda. se be{e na spremno. nie na gotovs. bavno im se pribliùvavme. nie, redovno tepanite, poniùvanite i maltretiranite, re{ivme da mu zadademe smrtonosen udar na maalskite silexii. odevme ispraveno ko nikoga{ dotoga{, di{evme dlaboko, gordo ~ekorevme - glumevme mar{irawe. vetrotot u{te se pove}e duva{e od pravec na ul. na Yvon~arite, goltavme pra{ina. jas bev pustinska lica, feldmar{al Romel. vo najposleden moment, koga treba{e da gi pritegneme vo samiot agol, kade Dejanovci zaneseno igraa so bilii
(xamlii) se slu{na pisklivoto glas~e na Jasna Krkmata kako {to ja vikavme. so samoto spomnuvawe na moeto ime, ne razotkri. Dejanovci brzo se osvestija, go ~apnaa oru`jeto i po~naa da tr~aat na kaj nas. e da go ebam pomisliv. edinstvenata vojna koja ne be{e po~nata zaradi èna, za inaet ja pokaka èna. prv zede da bega Genieto. vtor bratu~ed mu na Sunaj, pa jas, i na kraj samiot Sunaj koj ulav skokna 2.5 metri od garaàta. tr~avme i bezbedno se zatskrivme vo prethodno sredeniot bunker vo presu{eniot re~en kanal. Dejanovci se povrtkaa naokolu ko hieni i se otkaàa. preku napravenite dup~enca moèvme da posmatrame {to se slu~uva ponatamu. Farina! ah Farina go zaboravivme! nego ve}e go imaa fateno Dejanovci. pred nego ko oficer na Gestapo se ispre~i Dejan. go udri so silna {lakanica. po~naa i drugite da go udiraat. dodeka go mlatea nie zad dup~encata posmatravme kako krvavo zavr{i buntot na inferiornite. sfatija deka teloto mu e preslabo za da jade }otek, pa re{ija da go ma~at na poinventiven na~in. edno }elavo detence od Dejanovci donese vrvca od patika koja mu ja stavija okolu vratot. po~naa da ja stegaat, da go davat. Farina prave{e grimasi od bolka. solzi mu se trkalaa. no, ne pu{ti glas. invalidot Farina hrabro go izdrùva{e ma~eweto, a nie pravi, zdravi, kukavi~ki se krievme vo bunkerot.
:77:
ma~eweto najnakraj prestana i toa blagodarenie na pojavata na sestra mu Ramaja koja vedna{ zede da kolne po {to Dejanovci se razbegaa. izminaa godini od taa navidum nevina detska slu~ka, jas se u{te go druèv Farina iako ne tolku ~esto. kone~no ja doznav i pravata vistina za nego. doznav deka e bolen od detska paraliza. doznav deka mu se slu~uva ~esto na deca koi ne ja primaat zadolìtelnata vakcina pri samoto ra|awe. doznav deka tie deca, naj~esto i ne go preìvuvaat pubertetot. vo gradot vo sredinata na 90-tite se pojavija prvite sony-play station igri. Farina nekolkupati izrazi èlbata deka saka da gi poseti. ja zedov koli~kata (istata, starata) i turkaj}i go po Korzoto ~uvstvuvav mal kulturen sram. koga najposle go donesov pred klubot, izleze sopstvenikot i vedna{ stavi do znaewe deka za Farina pristapot ne e dozvolen. nej}am tuka da mi se sobira |up{tana! bev totalno nemo}en da storam ne{to pove}e. a moèbi treba{e u{te da se bunam kojznae...~ovek sekoga{ se kae za takvi situacii. no, se u{te bev dete i zaneseno vlegov da igram vo klubot. Farina ko ku~e pred izlogot nesre}no me ~eka{e. toga{ znam bev mnogu zanesen vo igrite no sega koga go vra}am filmot nazad, mi teknuva deka vo nekolku blic-pogledi nakaj izlogot zabeleàv kako se spu{taat ogromni solzi po negovoto kafeavo lice. od taa neprijatna slu~ka izminaa dve godini. se vra}av od skolia koga me vikna sestra mu Ramajana.
:78:
dojdi Farina mnogu saka da te vidi - mi re~e i jas pojdov. vlegov vo zadu{livoto sop~e. go vidov Farina vko~anet kako leì na isparaniot kau~. be{e paraliziran od glava do peti. moè{e da gi mrda samo klepkite. glavata mu be{e nesrazmerno pogolema od goleminata na teloto koe izgleda{e ko telce na bebe. pred nego ima{e masi~ka so televizor~e. o~ite mu bea {iroko otvoreni. sjaeja i bea vodenikavi. ne znaev {to da mu kaàm. ej Farina brat, slu{am sega moè sony-play da se iznajmuva doma. Farina mi vozvrati so smrznata polunasmevka. ne moèv ve}e da sedam. mi stana krajno nezgodno. gadno. lo{o. ba{ka bazde{e na nekakva zapr{ka. stanav. izvini moram da begam na skolia. utre }e dojdam pred ~asovi. nabrzina izlegov niz malata vrati~ka od ku}arkata. gazev na sega ve}e asfaltiranata ul. na Yvon~arite, gledaj}i gi novoniknatite 3 pogrebalni pretprijatija na mestata od nekoga{nite yvon~arski zanaetski du}ani. preostanatite lu|e od esnafot vo ~ar{ijata & izmislija novo tranziciono ime. taka ul. na Yvon~arite ja preimenuvaa vo ul. na Grobarite, ime koe mi izgleda{e sosem prikladno smisleno i silno simboli~no...
:7:
vo spomen na Ferdi Rustemov
KUÊBRKA^
nad gradot bea nadvisnati gusti sivi oblaci. do`dot naedna{ zapre. prestana da vrne, i so toa na gra|anite im se dade nova prilika da gi doìveat svoite zaebani ìvoti. vo ku}ata na 24 godi{niot Ma~kata nasekade vo sobite ima{e tenxeriwa, sadovi i legeni, koi ja imaa ulogata na rezervoar~iwa za apsorpcija na kapkite voda {to kapea od tavanot i niz yidovite. Ma~kata be{e vo forma i si gi tegne{e muskulite, koga tatko mu Bogdan, go prekina so zborovite: sine, aj otvori go prozorecot, izvadi ja rakata i vidi kokurofsi!? Toni Ma~kata go sfati tatka si, deka mu veli vidi kolku rosi. go otvori prozorecot, ja ispruì rakata, proveri i odgovori: ne be star ne vrne pove}e! stariot Bogdan ve}e se smee{e drèj}i se za stomakot. u{te nekolkupati povtori kokurofsi, kokurofsi. Ma~kata sfati deka be{e krvavo izeban.
tivko i toj se nasmevna pa pojde vo ve-ceto, kade {to izmi race i lice. gi oble~e sportskite trener~iwa. trgna kon izleznata vrata od ku}ata. pred da izleze na stariot Bogdan mu pora~a: ej star... ot{etav jas... ako me bara nekoj, kaì mu deka sum tuka vo bliskata meana. nekolku minuti podocna Ma~kata (vistinsko ime mu e Goran li Zoran, koj li znae?), koj e glomazen tip so ne mnogu zabi i crveni trenerki so znakot na UMBRO na gradite vleze vo maalskoto bif$. toa nema{e nekoe posebno ime, no site go vikaa spored prekarot na sopstvenikot, kaj Yverot. vnatre ambientot se razbira be{e isto taka yverski. be{e mnogu za~adeno, nekolkumina vreskaa, pove}eto pu{ea, i skoro site bea podednakvo iznervirani {to i denes kako i site prethodni denovi se zaglaveni na istoto mesto so istite surati slu{aj}i gi i govorej}i gi istite zborovi i frazi. pred da se upati na negoviot del od {ankot (Toni be{e del od inventarot), ja vide Lidija i so nasmevka & re~e: kaj si kukle? eve me be Ma~ka. arna si? da, arna, a ti? aren sum {o ti vaka tuka? abe ne znam dali slu{na... {o? pa, Tase od Avstralija e vraten. se dogovorivme da se vidime. da si poprikaème malce... znae{, odamna se
:81:
:82:
neame videno. pominaa celi 6 god. otkako zamina. super. ubo. Tase zna~i, a? {o go {lakavme postojano... se vratil veli{?... pa, {o se vratil? pak da ne saka da go na{lakame? aj dosta i ti sea... oti? navistina ne bevte fer sprema deteto a toa otsekoga{ bilo mirno, povle~eno {o bi se reklo... a vie nego epten go maltretiravte. Lidija aman. sea po~na i da go brani{. ne bidi sega Ma~ka takov... kaì {o ti ima zgre{eno. si znae toj... aj sea... odam da se vidam so Crvenio... }e dojdam poposle... Crvenio be{e kom{ija, eks-{kolski, i drugar na Ma~kata. i toj ne rabote{e ni{to, osven {to redovno kisne{e vo bifeto, pie{e gajbi pivo, i se druè{e so dve-tri {tuki povremeno. za da gi zaraboti gajbite i druèweto, dila{e koka, po potreba, kako prva rezerva na redovniot Ma~ka. Crven be kaj si? e be Ma~kata, aren si? jas aren... a ti {o pravi{? da ti ja rakopleskam starata! odmaram. e kaì kako da ne se smeam aj... kaì {o pie{.. vino li e toa? ne be. ami {o e? sok od borovinki.
tc, tc, tc. haha za da ne ti gor~i? da, za da ne mi gor~i? od kaj znae{ be ti Ma~ka? da ne si cical negde!? mr{ da ti ebam mamicata. more, aj za ubavo da e. aj aj... dolgo vreme Ma~kata i Crvenio pieja i muabetea na sekojdnevni temi. vo me|uvreme, vo bifeto vleze gostinot {to go ~eka{e Lidija. toa be{e Tase, visok, no slab, re~isi isu{en. nose{e farmerki i karirana ko{ula i nalikuva{e na avstraliski kauboj. bidej}i Tase be{e novo lice koe posle podolgo vreme se pojavuva tamu, site koi bea vnatre, koj glasno, koj poluglasno, boèm skri{no, zasileno go ojalavaja{e. Tase leèrno razgovaraj}i so Lidija postojano se sme{ka{e - mu bleskaa izrazito belite zabi. postojano be{e meta na opservacija na Ma~kata, koj sednat na nekolku ~ekori od nego, delimi~no smireno go {muka{e {i{eto so pivo. Ma~kata: {o e be ova sine Crven... Crvenio: e {o de? Ma~kata: sramotiloci! Crvenio: zo{to be? Ma~kata: oti gluv si, ne slu{a{ ebate. site sakaat xandari da stanat. Crvenio: e koga bilo be taka? Ma~kata: bato, mi doa|a nekoj da go tresnam od zemja. Crvenio: onaka bez pri~ina samo.
:83:
:84:
Ma~kata: bez pri~ina de.. kolku da se istu{ime vrz nekoj. Crvenio: da da da se izdi{ime... abe kako ne se naj nekoj. Ma~kata: odi stani aj, udri mu dva lastici na onoj narkomano Deki, epten {o mi odi na nervi... i ako ti re~i ne{to, daj mi samo znak. Crvenio: ostaj go be nego. ne glea{ grevoj e... vidi go kakov e... ko kostur... greota da go udri{ onaj ~oek! Ma~kata: lele be pa i ti.. od koga stana milosrden, da si ebi{ korenot. Crvenio:sej }e me nanervira{ sega }e treba da go udram dva-tri pati i da go op{touni{tam!!! samo {to Crvenio toa go izgovori, pred niv se pojavi Deki. edvaj {antaj}i nalevo-nadesno, se dovle~ka pred niv. naludni~avo se iznasmea edno 30-tina sekundi, i niz solzi im se obrati, im re~e: kaj ste be pijanici!!! ej, ej, pijanici... - re~e Ma~kata. ti najde da kaì{ be - re~e Crvenio. Deki be... ti sine, na pra{ok si ili tabletoman a? zajadlivo pra{a Ma~kata. aj pali pati~iwata - dopolni Crvenio. dosta be se pijanite be... pijanici... - re~e Deki. u{te edna{ ako re~i{ pijanici, ima najubavio ZAB da ti go skr{am... - se zakani Ma~kata. od onie {o mu ostanaa - dodade Crvenio. abe me slu{ate vie mene ili ne? - re~e Deki. {o be? - pra{a Crvenio.
ostajte go alkoholot. toa e |ubre. ne e toa vistinskoto - re~e Deki. kako be taka!? {o e vistinskoto be drogira{? - pra{a Ma~kata. da, {o e vistinskoto? - dodade Crvenio. se znaj! kanabisot, dar od bogovite. toa e zakon! - re~e Deki. ej ej.. duva~ - re~e Ma~kata. duva~ aj sea gitla... - re~e Crvenio. gitla Jasmina! oti }e go svetnam podot so tebe - se zakani Ma~kata. arno be lu|e, arno... kako sakate... mir! pis! sas samo sakav da vi gi pro{iram horizontite - se povlekuva{e Deki. Crvenio otide vo ve-ce, na kur-{um. koga se vrati, Ma~kata ja na~na temata za povratnikot od Avstralija. mu objasnuva{e na Crvenio zo{to otsekoga{ silno go mrazel Taseta. se se}avam ko imav 13 god. i ko si ja skr{iv nogata pa|aj}i od to~ak. nosev gips. tri nedeli otprilika. pokasno go izvadiv, no u{te potkrivnuvav dodeka odev. par meseci... ovoj Tase glej go ej, glej, ko gluvar~e {o e vo frizurata, mi izvadi majtapski muabet, deka koga sum si idel od {koloto, site ku~iwa vo maaloto, begale od mene... ku~iwata koga }e me videle si pomisluvale deka se navednuvam za da zemam kamen; i taka edno vreme site me vikaa ku~ebrka~. Crvenio ni{to ne odgovori. ti, Crven, se se}ava{! ku~ebrka~!? booo, te upropastil be Ma~ka - re~e Crvenio i po~na na kle{ti na cel glas.
:85:
:86:
abe da mu ebam mamicata... ene go, vidi go so koj sedi. kade be? levo, kaj kalendarot be }or. aha. go vidov. so Lidija a? Lidija ka~i se na kuro pa vidija! lele so Lidija li? da da. nea ja najde ba{... da, da... lele... tc tc tc c. abe. tc tc tc. znae{ {o? {o? mefciwa }e letaat od nego be Crven... aj sea palime. dvajcata stanaa, zapalija da fatat taksi pred [eherezada. taksi ima{e na krajot od ulicata na samiot agol. tamu go najdoa Mir~e, inaku niven kom{ija. vlegoa, se upatija kon bifeto na Yvero. koga pristignaa, Ma~kata mu re~e na Crvenio: odi soberi go Taseta, pod itno da se nacrta tuka. po dve-tri minuti Crvenio se vrati i mu prenese na Ma~kata deka Tase ne saka da dojde. Ma~kata be{e uporen i u{te edna{ go isprati i mu re~e: soberi go, da ne idam jas, i kaì mu deka ne mi e ubav denot; ako ne dojde, }e odi na ortopedsko, i toa na dva kreveti vertikalno nema da go soberat!!! ovojpat Crvenio izleze zaedno so Tase. Tase se be{e
navednal nad prozor~eto od kolata pra{uvaj}i go Ma~kata, {to saka{ od mene. vlezi, vlezi, }e imame... kako velat, mali konsultacii - mu odgovori Ma~kata. Lidija me ~eka vnatre. neka ~eka de. ìv }e te ostam ama budala }e {eta{. Tase go poslu{a i vleze. taksito trgna. napred sede{e Crvenio, na zadnoto sedi{te sedea Ma~kata i Tase. Tase prv, se obide da zapo~ne dijalog so prijaten ton: Ma~ka aren si ina~e? - pra{a Tase. Ma~ka aren si ina~e ti Tase izgleda se obiduva{ da se sprijateli{ so mene po |avolite!? fala sepak na pra{awe. aren ko kompir varen!- odgovori Ma~kata. oti be, zo{to sega vaka? {o imam lo{o napraveno. pa kaj smee{ be Tase lo{o da napravi{... smesta }e te likvidiram. ete, i samiot gleda{ be Ma~ka... ni{to, ni{to nemam napraveno... ajde pu{ti me da si odam. tokmu taka be Tase. ni{to nema{ napraveno. na vremeto te kaznuvaa ako napravi{ ne{to. odma ti sudea dali e dobro ili lo{o. ama toa Tase na vremeto. ko ima{e kriterium. sega ne. sega znae{ zo{to se tepa i kaznuva!? ne ne znam. pa za ni{to. kako za ni{to? pa taka, ni{to ne napraviv e dovolno golema gre{ka. kobna. sepak si trebal ne{to da napravi{. ej, ova e be ko vo srpskite filmovi - se vme{a taksistot.
:87:
:88:
}uti ti ìti najmilo, da ne te sednam tuka do Tase i ti da go papa{ malce! - se zakani Ma~kata. moment pokasno Ma~kata go fati Tase za vrat i po~na da go davi. odbranbeno reagiraa Crvenio i Mir~e taksistot koj vo panika zako~i so kolata. aman be Ma~ka!!! {o pravi{ da mu ja ebam majkata vika{e Mir~e taksistot. Ma~ka be, smiri ìvci - re~e Crvenio. {o be i vie... {o be Mir~e, maj taksi drajver... {o ne ti e tebe jasno? ma, ni{to, ne pravete beqa samo vo kolata... ne e moja... na gazdata e! {o demek ako be{e tvoja }e be{e okej? vozi aj tamu, da ne ti go aknam taksimetaro v glava i ne zapiraj se dodeka jas ne ti re~am. vidi... ti }e vozi{ sea, ili da te izvadam nadvor da te ebam na hauba pa potoa odzadi da ja turka{ kolata, a? dobro, bato dobro... }e vozam! - odgovori smireno Mir~e i gi stavi racete na volanot. a taka... se razbravme mislam... i popu{ti go muzi~eto. vo pozadina na radivce puka{e turbo-folk numera. abe, zo{to vaka be Ma~ka, ako vo ne{to ne se soglasuvame i ne moème da najdeme zaedni~ki jazik... daj ko lu|e }e otideme vo kafana... }e se napieme i najademe ne{to... }e porazgovarame... - re~e Tase. Ma~kata po~na da mu udira {lakanici i lesni tupanici po vratot, grbot i glavata.
e e e dosta mu e be Ma~kata - re~e Crvenio. krepi, krepi, nema gajle ovoj pe~albarski Romeo - re~e Ma~kata. abe Ma~ka. lele be! - se javi i Mir~e. {o leleka{ be ti mrsulav? - pra{a Ma~kata. ama... ama {o ama? ama praj {o }e praj{ samo da ne go raskrvari{ okej? oti {o? ti da ne si transfuziolog? ne. pa toga{ }uti. abe, tepaj go brat, neam ni{to protiv samo da ne go raskrvari{, }e mi gi izvalka novite navlaki - se poàli Mir~e. za navlakite ti e tebe? aha. epa nati 1000 den. ne, ne, ne. zemi gi be. a bre okej e. Ma~kata se zavrti nakaj Taseta: i sea Romeo, kaj stignavme so tebe. daj Ma~ka ostavi go... daj ìti najmilo ve}e edna{ da zavr{ime - re~e Crvenio. ~ek, be ~ek... kaì ni Tase... kako e preku okeanot a? rmbate od utro do ve~er - pra{a Ma~kata rabotime. rabotime, ama ne do tolku - odgovori Tase. e taka be Romeo. kaì ni so {o dojde? so parahodot? so na Paca brodot? ili mejbi so aeroplan? avijooon?
:8:
:0:
avion. vi~ kompani? Quantas? da. so Quantas. zatoa zna~i... go trgnale kengur~eto kako za{titen znak i na negovo mesto stavile magare. vo Australija nema magariwa. znam deka nema. zatoa be Tase gi uvezuvaat od Makedonija. od kaj znae{ Ma~ka. A ti si se vozel so avion nekoga{? - pra{a Crvenio. Au, au, au. {o me mislite be? deka sum maxar? sum se vozel iqada pati poj}e od tebe. posledniot pat se vozev koga bevme vo Germanija na rakomet. i celo vreme i vikam na edna plava stujardesa {o }e pie piloto od mene? a taa pak mi vika, pilotot ne smee da pie dodeka leta. a jas se smeam i i vikam e {o mori da ne go zastanat xandari da duva?, taka be{e be Crven? taka be{e - re~e Crvenio. a Crvenio {o go zgre{i vo Veles, patot za Bitola, i mesto Bitola, zamina Gevgelija. znae{ za toa Tase, a? - pra{a Ma~kata. ne znam - re~e Tase. ovoj gnojo vozel so fiatot s$ do Gevgelija koga go zastanale na granicata. tamu do{ol eden carinik i normalno pobaral paso{. Crvenio, gad, mu rekol - A BE [O BE BATE, OD KO PO^NAVTE DA BARATE PASO[I NA PATARINA!!?? eh, eh, ne be{e ba{ taka - se bune{e Crvenio. taksi voziloto naedna{ zako~i. ne moàm poj}e! - re~e Mir~e.
slu{aj be trkalo ej! ako ne prodolì{ da vozi{, tebe }e te sedneme ovde nazad, razbra? razbra? razbra? dobro, vo red - odgovori Mir~e i prodolì so vozewe. e taka bravo. a ti, Romeo, kaì dupi{ ne{to po Amerikite? - vrza nov muabet Ma~kata. Australija sum - odgovori Tase. okej de Australija... klecka{? kleckam be Ma~ka. {o klecka{ be aman!? pi~iwa be Ma~ka... ìmi petelot. kako da ne si kleckal. ne klecka{ i~. go tinka{. ti si tinka~. i tuka i tamu. ako si eba~, planetarno nasekade te biva, a ti oti si tinka~ nigde ne te biva. ne moì{ tamu da klecka{ be, pa idi{ tuka da si najde{ nevesta, a? taka? ama ne... dojdov samo. ne laì! }e dojde{ tuka oti si pe~alel sto godini tamu. site mislat deka si poln so pari. demek dete od familija, rabotlivo, mirno, doma}in~e, i? i {o? }e ja }ari{ najdobrata i siroma{na pi~ka vo maaloto, i so prviot aeroplan mu ja zduvuva{ vo Australija. taka? ne e taka, nikoj nikogo so sila ne go tera i... abe }uti, }uti... {o saka{ da kaè{, a? nie ovde {o ne moème da najdeme rabota; ili ne sakame da argatuvame za 100-150 evra plata, {o se pijanime i drogirame sekoj den, ne sme okej? a ti kobajagi si okej? ne sum vinoven jas za situacijata... {o ne zamina i ti negde ako tuka ne moè da se snajde{!? arno ti veli be Ma~ka, daj ostaj go - se vme{a i Crvenio.
:1:
:2:
jas ve}e nemam {o da kaàm, te molam pu{ti me da odam... Lidija s$ u{te me ~eka - re~e Tase. ma zaboravi na Lidija... sea }e te na{lakam i }e pojdam kaj nea. - ... me razbra? ke ja klecnam edno tri-~etiri pati. klecni ja, nemam protiv. a {o? demek nekoja ironija mi prodava{? ne ti prodavam. koj be ne... klo{ari{te edno... ej de~ko... Mir~e... zapri ja kolata... zapri ja... sakam da izlezam... zastani, zastani, zastani!!! - vika{e Tase. toj }e zastane koga jas }e mu re~am. a ti sedi miren i ne xafkaj, oti ti ebav mamicata. okej. kaì Tase, kako se orientira{ koga se vra}a{ od rabota!? po topolata!? abe znae{ {o Ma~ka!? kaì, kaì? aj, aj ni{to. kaì! oti te op{touni{tiv, ìmi se po najmilo! e pa da ti kaàm pravo be{e i ostana KUÊBRKA^!!! ku~ebrka~, a!? he-he-he. hehehehehee. he-he-he. heheheheeheh. he-he. pa, toa celo vreme ~ekam da go kaè{! kasno pali{, no sepak nikoga{ ne e kasno da go primi{ bruto. he-he! samo {to ja izre~e taa re~enica, Ma~kata fati da go kr{i Tase od }otek. najprvin mu go nabi kolenoto vo stomakot. so ednata
raka go fati za ramenoto a so drugata za vratot. taka pove}epati go udira{e od prozorecot vo kolata. od udarite na prozorecot na Tase mu pukna arkadata, po {to na negovoto lice po~na da te~e krv. Mir~e taksistot se ispla{i, ja zapre kolata i izbega od nea. Crvenio pak go trga~e{e Ma~kata za kolenoto i butovite, so cel da go spre~i tepaweto. Tase vreska{e od bolka dodeka krvta blika{e po novite navlaki na Mir~e. Ma~kata go zabrza udiraweto so tupanici po glavata i site ostanati delovi na teloto na Tase. duri edno vreme Tase se obide da vozvrati, no Ma~kata be{e daleku posilen i porazvien, taka {to u{te pove}e se razbesni. na krajot Crvenio posle nekolkuminitno tepawe se pokaà fer, ja otvori vratata i go izvle~ka krvaviot Tase od kolata. potem vleze vo taksito, go zapali i trgnaa. go ostavi Ma~kata pred ku}a, dodeka toj zamina da ja odnese kolata kaj Mir~eta. Ku~ebrka~ot Ma~kata be{e dosta izmoren. ve}e se stemnuva{e, po~na da svetka i pomalku da grmi. koga Ma~kata vleze vo domot, go zate~e povtorno stariot Bogdan, koj nasmean do u{i go pra{a: sine, da ne vrni? Aj, aj dosta... kakvo vrnewe kakvi crni kurovi. ne, ne navistina, kaì dali vrni? ne, ne vrni! e, da mi jade{ madiwata crni... hauahauahuaa! potoa Ma~kata go otvori prozorecot, ja ispruì rakata, po vtorpat deneska da se uveri dali e kokurof i navistina, takov i be{e. padvor, povtorno po~na da vrne do`d.
:3:
VO ÊST NA BUREKO
pi{am prete`no avtobiografski crti~ki. najgolem del od ne{tata gi imam li~no doìveano, mnogu malku karikiram. ponekoga{ maka mi e da pronajdam novi, poinakvi imiwa za likovite koi treba da se razlikuvaat od li~nostite vo realnosta. mi prio|aat ~itateli i qubopitno me pra{uvaat kolku od toa e vistina. im kaùvam kolku mnogu i tie se sme{kaat zadovolno. ne sekoga{ sum imal prijatni doìvuvawa. edna{ pi{ev raskaz za studentskiot dom za studenti od pove}e gradovi. mi se javija nekoi naprickani demirhisarci. izmeni go toa za demirhisarecot. napravi go pozitiven lik - mi kaà po mail nekoe besno {ankure. mu kaàv - pali pati~iwata. toj èstoko mi se zakani deka }e me natepa. pa kaj e da go ebam? no zatoa daleku poneprijatno iskustvo doìveav koga imav 18 godini i odev na kurs po angliski jazik. se druèv so edna fina devojka po unikatno staromakedonsko ime Despina. be{e navistina fina. be{e na raspolagawe na site. dava{e, pozajmuva{e, fokopira{e, mislam na u~ebnici, se razbira.
predavawata ponekoga{ ni bea nasabajle, mene mi se spie{e fkraj i Despina znae{e da yvoni i da mi kaè: ajde, doa|aj, bez tebe ne po~nuvame. i taka. eden den se vra}avme zaedno od kursot i otidovme do klupite vo parkot. tamu se odnesuvav kako najgolem skot. na toj na~in sakav da ja spre~am kobno da se zaqubi vo mene. me pra{a ne{to kako: Aleks, zo{to sekoga{ ima{ potreba da jade{ gomna? & odgovoriv to~no: takov sum jas. {o znam. toa me razlikuva od iljadnici fini deca niz Republikata. toga{ & se doveriv deka pi{am. ne da & se pofalam, demek pi~leme sum ova-ona, tuku deka moeto naludni~avo odnesuvawe ima pokritie. s$ e vo svojstvo na mojata pisatelska misija. oh, ba{ sum iznenadena. koj bi pomislil deka vo tebe se krie iden Pikaso. Pikaso e likoven umetnik be Despina. ama i ne{to ima pi{ano neli? aha, da, da. potoa se bacivme. premina vo lapawe. toa trae{e dolgo. sat, sat i pol. insistira{e da ostaneme u{te, no jas ne moèv da izdràm bidej}i treba{e da se pofalam pred drugarite. slednata nedela nema{e potreba da mi yvoni nasabajle za da me natera da dojdam na kursot. stanuvav ko pu{ka. po~nav da odam na predavawe redovno. i ne samo toa, tamu
:5:
bev fin, kulturen i smiren. ne dofrlav i ne se karav so nikoj iako tamo{nite trkala zasluùvaa da gi dup~i{ vùm i da vikaat u{te, u{te. no Despina go bara{e toa od mene. re~e: sakam pozitivno da vlijaam na tebe. utre jas i ti }e {etame za raka. nej}am lu|eto da re~at videte ja Despina odi so onoj budaliot koj tropa vulgarnosti na kurs po angliski. okej si rekov. se lapavme povtorno na klupite vo parkot. od rakometnoto igrali{te se slu{aa kako svirat Parketi. Simso fal{ira{e postojano. edna ista pesna ja po~nuvaa nanovo nekolkupati po red.
:6:
najposle se slu{na glasot na Sa{o: ajde, MA[KI edna{! na mese~ina te zaboraviv vo oblaci te zaboraviv. te laàm samo od drugite te skriv Despina trognata od pesnata i nastapot mi pobara da & napi{am pesna. ne znam Despina, pove}e po prozata sum nekako. te molam, te molam... BAC, BAC dobro, vidi, }e sednam }e ~krtnam ne{to. & go kaàv toa... i go zaboraviv. mislam toga{ i ne ni pi{ev ne{to seriozno osven po nekoja kolumna za portalot Opasna Bagra.
edna{ ne znam {to me mana dali toa deka Despina ne mi dava{e da ja kovam ili ne{to drugo, sednav, napi{av erotski raskaz. se vodev spored formulata preuveli~uvaj kolku {to moè{ pove}e i se ispadna ebano pretenciozno. kolku {to se se}avam (go zagubiv tekstot koga mi go ukradoa kompjuterot) ode{e vaka. Ahhhhh te nabivam na mojot cvrst kur, ti ofka{ s$ pozasileno, kau~ot krcka i taa ekstaza na uìvaweto pome{ana so stravot deka kau~ot moè vo sekoj moment da se raspadne go pravi pove}e od sovr{en ~inot na zadovolstvo. devojkata koja ja kovav vo raskazot be{e imenuvana kako D. raskazot se vika{e Dupewe do smrt so g-|a D. i~ ne mislev na Despina koga go davav, no se ~ini potsvesta me izdade. i na kursot koga u~evme nekoi imenki, zamenki ne znam ti {to, Despina me pra{a do kaj si so pesnata? jas pomisliv troa da se zafrkavam i & rekov: pojdi na Bagra }e ja vidi{ objavena. vaì, vaì - mi vrati celata nasmeana. vo me|uvreme kursot zavr{i. jas imav nekoja rabota kaj tetka mi i se razdeliv so Despina. taa po{la na kafe so drugarkite i tamu go na{la brat & Ivan - 22 godi{en manga. be{e ogromen, razvien, glavata mu be{e nasadena na torzoto, skoro i nema{e vrat, be{e visok metar i osumdeset i ima{e trkalezno me{e. ba{ka prethodno be{e poznat delikvent i celo maalo ima{e pla~eno od nego. Despina mu rekla pojdi na internet, otvori Bagra, Aleks mi posvetil pesna.
:7:
:8:
brat & sednal doma, se vklu~il na internet i ja zdogledal statijata najgore. vedna{ pomislil deka toa se odnesuva na sestra mu. normalno. telefoniral na u{te tri-~etvorica razvieni batki. se ka~ile v kola i se vpu{tile vo potera. istovremeno jas zaedno so edno debelo drugar~e so prekar Bureko spokojno {etkarevme pokraj ednosmernite uli~ki kraj Dragorot. osetiv kako odzadi nekoja kola {iba so sto na sat. se zavrtiv i vidov edno crveno BMW od starite kako se zabrzuva s$ pove}e i pove}e. se ka~iv na trotoarot, no i toa brzo, brzo se ka~i na trotoarot i po~na da lizga niz nego. skontav deka nekoj n$ brka. po~navme bez zbor da tr~ame so Bureko. tr~avme, tr~avme i stignavme do eden parking. tamu po~navme da se metkame niz parkiranite koli. bratot na Despina so drugar~iwata zastanaa, izlegoa od kolata i po~naa da tr~aat po nas. tr~avme so Bureko nezapirlivo iako s$ pove}e i pove}e ~uvstvuvav deka toj zaostanuva zad mene. tr~av silno kolku {to moàm za{to brat & na Despina vika{e deka }e mi ja ebi pelenata. vo racete drè{e edna ednometarska letva... po nekolku sekundi se zavrtiv i go zdogledav vo pozadina Bureko. racete mu bea klaeni na kolena. se izdi{uva{e. najprvin go na~eka Ivan i odma go zdrvi so letvata po bubrezi. tr~av. povtorno frliv pogled nazad, i vidov kako drugi dvajcata se vpu{taat po mene. ostanatite go gazea Bureko so kloci. si pomisliv: ako se vratam i mene }e me istepaat za xabe.
stignav do edna ograda, se iska~iv na nea, vlegov vo eden dvor so cre{a, se izmovnav niz trevi, xbunovi, vlegov vo vtor, tret dvor i uspeav da pobegnam. mu nosev banani i gusti sok na Bureko vo bolnica... so Despina poodiv u{te nekoe vreme i mi se skara. pri~inata: koga treba{e da glumime doktor i pacient za da go razvivame razgovorniot na angliski, jas se pretstaviv ko impotenten. Despina mnogu se iznervira velej}i deka drugite moèbi nema da go sfatat toa kako {ega. sakav da & go pokaàm dignat za da ja razuveram, no ne mi dade prilika i taka na{ata qubov trivijalno zavr{i. Bureko sega vozi taksi i ponekoga{ me nosi na èlezni~ka stanica. skoro sekoga{ me potse}a kako go papa zaradi mene. napi{anovo i posvetava mi e edinstven na~in da si gi iskupam grevovite kon nego.
::
KOJ SI TI DA KRITIKUVA[ MLAD ÔVEKU
{o kur voop{to pram tuka? sou~enicite re{avaat besilka, sou~eni~kite gledaat katalozi od {minki, vrapcite pitaat na granki za zrnca proso. ebate, site }e bideme taksisti. nastavnikot po likovno go vika{e toa koga }e po~uvstvuva{e deka nikoj ne go ebi 2 posto. MORE DECAAA ABE NA KOJ MU PREDAVAM JAS? XABEEE! ABE SITE ]E VOZITE TAKSI kade e sega istiot nastavnik? go suspendiraa za kurovo zdravje. ako razmislam podobro najaren be{e. a ovaa, ovaa pa? psiholog g-|a Beti. taa ni e psiholog nekolku meseci, no i pokraj toa ve}e sme se gledale vo nekolku seansi. xabe. s$ u{te se odnesuva kako da e v~era dojdena. zatoa jas & smisliv prekar. g-|a V~era{na. poveli, popolni go ovoj anketen list - lefterno mi podava nekoe liv~ence so na~i~kani pra{awa napi{ani na grd kirili~en font. abe kakov anketen list! ne popolnuvam ni{to. - & odgovoram, a rakata s$ u{te & stoi ispruèna so listot v raka.
of, ama si negativen be Nikola. ne moàm so sila da te teram. dobro, ajde dajte mi. go zemam i po~nuvam da ~itam. gledam ne mi se veruva! 1. dali poznavate va{ drugar koj koristi marihuana ili drugi drogi? Da. 2. i dokolku poznavate, zaokruète nekoja od slednite opcii: a. toj e od mojot klas. b. toj e od drugite klasovi. v. ne u~i vo na{eto u~ili{te. boo ne mi se veruva! a ovaa {utata da pojdi do gore! do vtori, da yirne vo ve-ceto. }e yirne? kur, }e yirne. izvinete, moram samo edna opcija da zaokruàm ili moàm pove}e? - ja pra{uvam. moè{ pove}e. dobro, gi zaokruùvam site. 3. napi{ete kolku nedozvoleni supstanci poznavate i navedete gi po imiwa. A-a!!! NA OVOJ TRIK MENE NEMA DA ME IZDUPAT. ne pi{uvam ni{to g-|o Beti. dobro kako saka{. tolku so anketata. ama zo{to...
:101:
:102:
zo{to? }e vi kaàm zo{to. pred dve godini ima{e sli~na anketa za da dademe mislewe za profesorite. i? i {o... za edna profesorka napi{av deka & se gledaat vlaknata pod mi{ki koga pi{uva so kredata na tabla. dopi{av da si nabavi vo najskoro vreme nekakov bri~. lele... e da, lele. ne & be{e te{ko da se doznae. po rakopisot. me pu{ti dvapati vo avgust. dobro e, se penzionira lani, inaku i godinava }e me pu{te{e. dobro, Nikola, ama toa na~inot na koj go kaùva{ e navredliv. na kakov nenavredliv na~in g-|o da & kaàm deka vlaknata i lebdat naokolu koga ni se potpi{uva za doma{no? ne kontam zo{to me maltretira koga dlaboko vo nea umira od smea. koga go napi{av sraweto razbrav deka cel kolegium se skinal od smea. na koj vo su{tina sega ovaa mu prodava pufki? ...vo sekoj slu~aj, Nikola, eti~kiot kod e mnogu vaèn segment od ~ovekovoto odnesuvawe - mi blaboti g-|a V~era{na. uf, si karam majkata {to & se zainativ. potem vleguva klasnata rakovoditelka. taa e starata baba vo bukvalna smisla. vidi be kakva so frizur~eto ala Hiro{ima, vo forma na bajata pe~urka. uàs e da se slu{a, gleda, uàs e da se deli kislorodot vo edna prostorija so nea. me klade na prva klupa za da me true so nejziniot gaden zdiv od koj ve|ite mi pa|aat. a kolku e zaboravena toa e ~udo. pi{uva edna{ ocenki vo dnevnikot i & vikam:
nastavni~ke gi pi{uvate ocenkite vo grafata za vtoro polugodie! taa, pak, me gleda samouvereno demek lupnav bezvrska i mi vika: {to zarem ne sme sega vtoro polugodie? e ne sme. ebate zaboravenata. ama kako da ne zaboravi edna{ da ne me stane koga ispituva. ups, eve, dojde i majka mi. se pozdravuva so g-|a V~era{na koja so nao~ar~iwata }orlavo s$ u{te buri~ka vo kupi{ta hartii na biroto. jas sum majkata na Nikola - veli majka mi i se pozdravuva so klasnata. eve dojdov i jas, }e se zadràm ina~e na kratko. za Nikola }e kaàm deka e eden soliden u~enik po uspeh no dosta problemati~en koga e vo pra{awe povedenieto - go po~nuva klasnata pozdravniot govor. mu zborame doma - dofrluva otse~no mama. znam. Starata i nema da kaè ne{to drugo. }e povtoruva kako naviena toa pa toa. mu zborame doma? ovie be lu|e me pravat nepovospitan. okej, podobro nevospitan otkolku lo{o vospitan. se àli na programata, banalni mu bile ~asovite, banalno mu bile pisatelite, biografiite, s$ nego ne{to go ma~i vo vrska so odredeni pra{awa. da, nie sme tuka za da dademe odgovori, da gi naso~ime kon vistinskiot pravec vo ìvotot, i da im izlezeme vo presret na site nivni barawa. no, negovite nemaat merka. slu{a{ Nikol~eee.... dosta mori skapana, ne me maltretiraj. - ... a ako ti e rodnina Ministerot, kaì mu nego deka ne ti se bendisuvaat pisatelite. JAS MORAM DA RABOTAM TAKA KAKO [TO TIE ]E MI NAREDAT.
:103:
:104:
dobro, dobro... inaku khm, Nikola ima dve slabi, i 11 neopravdani. povedenieto ve}e mu e namaleno zaradi incidentot so plakatite - se vme{uva i g-|a V~era{na. ahhh, glupostite so plakatot. misli na moronskite misli na kralot na moronite, gnasniot Paulo Kueqo inaku omilen pisatel na klasnata. na plakatot pokraj drugite grozni misli stoe{e i onaa be... demek ako saka{ ne{to s$ }e ti se ostvari i vselenata }e ti pomoè, taka ne{to. najprvin jas dopi{av so crn marker - skokni do prviot {alter i pomuabeti so slu`benikot da se uveri{ kolku ti e Vselenata nakloneta. pa se otvori ebena istraga koj go napi{al toa. pa me iznerviraa, pa go zedovme plakatot, pa go napravivme avion~e i go letavme vo hodnikot. na krajot Tom~e mu ja zapali opa{kata i go frli od xam. od kaj ti se neopravdanite? - vreknuva majka mi, koga & go pokaàa dnevnikot. }utam. dobro {to da & kaàm. treba koga }e doa|am doma da & velam mamo, denes me izbrkaa od ~as. kaì koj }e gi slu{a posle? pa... si begal? ne, nema begano mnogu. ovie mu se od isteruvawa mi se ~ini - veli klasnata. sramota mislam vaka TRETA GODINA si u{te da se raspravame so tebe - mi vika majka mi. me nerviraat starite koga me karaat pred drugite. okej, nasamo ko sme, pu{tam muzika i ne gi slu{am ba{. zboruvaat taka nekoe vreme a jas }utam. vo tie momenti iako te pra{uvaat ti vsu{nost treba da }uti{. demek ti stana jasno kolku s$ si usral. abe...
dobar den. ete go se nacrta i zamenikot direktor Dvesta Grama Kafe. da mu ebam facata nikakva. kako smoka krcnata e. imame slu~aj na u~enik koj ja popre~uva nastavata.. - ko od pu{ka graknuva g-|ata V~era{na. popre~uvawe na nastava? od kaj gi kopat terminite? koja crna nastava be? alo? aha, aha - kimnuva so glava zamenikot direktor Dvesta Grama Kafe i mi pra}a eden pogled ko da sum izbegan od Idrizovo. {to si se stepal so u~eni~kata na ~asot po geografija? - me pra{uva klasnata. da, i za toa ste viknati - se obra}a psihologot na majka mi. sum ste stepal? - pra{uvam za~udeno. da, da kaà nastavnikot. sou~eni~ka stanala pred site na ~as i te udirala. toa zna~i deka me tepala, a ne deka sme se tepale! ne se pravi pameten! - se zakanuva klasnata. sepak delumno to~no e ova. stana glupa~kata i me zdrvi so toj ranecot. prethodno & zborav ne{to odzadi. malo zadevawe vo vrska so nejziniot rep, a ènskite tie raboti epten ozbilno si gi sfa}aat pa. nema igrawe. & rekov - ej Maca, koga }e odi{ na berber (ima golemo kosi{te) namesto pred ogledalo kaj nego, te mesti pred Staklenata? Maca stana i zede da me tepa. me isposakati da ja ebam. spored tebe normalno li e da se tepa{ na ~as? - me pra{uva klasnata. ne. dali ti e ova prvpat da pravi{ problemi na ~as? ne.
:105:
:106:
dali sekoj ponedelnik na klasen vi zboruvam da ne gi pravite postojano istite gluposti? da. i pravi{ problemi i na nastavni~kata po germanski jazik taka? da. dobro kakvo e toa tvoe nadmeno odnesuvawe? - se javuva zamenikot direktor Dvesta Grama Kafe, koj, saka{ ubi me, nemam poim kako mu e imeto. videte... jas mislam deka ne ba{ sosema e vo mene krivicata. ami? be{e tuka Marija. TE KA@A! kaì ja i ti nea, kaì s$! - veli klasnata so xandarska retorika. {o da kaàm? kriv e i malce nastavnikot. ne moè da zboruvame za nastavnikot koga toj ne prisustvuva tuka. toa ne e eti~ki - veli g-|a V~era{na. okej. sakav da kaàm nastavnikot e ednostavno... dosaden. ako napravil ne{to interesno predavawe jas ne bi se zanimaval so sporedni raboti neli? site za moment za}utuvaat, koga ete ti sripnuva zamenikot. koj si ti da kritikuva{ be!? da, koj si ti da kritikuva{ be sinko? - povtoruva i majka mi po nego. tc,tc,tc, {teta za nego navistina, mlad ~ovek a tolku kriti~ki nastroen - veli rezignirano klasnata. Nikola, ne se obiduvaj da izbega{ od odgovornosta. fizi~kata presmetka e seriozen prekr{ok. za toa u~enici letaat od {kolo! - seriozno veli g-|a V~era{na. nie razgovarame so nego doma. se obiduvame da mu ukaème... - dofrla zagrièno majka mi.
go gledam zamenikot popu{ta, mu se temni. stanuva, edno vreme se povrtkuva so racete v xeb po {to ni veli: lu|e, vedna{ }e se vratam! gledam na satot: 3:15. kafe. }e loka od legen 200 grama kafe. eve ti, }e ja potpi{e{ ovaa molba, vo koja bara{ na nekoj na~in da te pomiluva nastavni~kiot sovet, bidej}i nastavnikot }e te predloì za kazna. povedenieto ti e ve}e na trojka. go zemam listot. ~ist, ubav, pedanten na majka. so taksena marka na }o{eto. saka{ da ti go namalime na edinica? - pra{uva klasnata ko da pla{i malo dete. ne, ne, }e se podobri, }e vidite - veli majka mi. i {o da napi{am ovde? - pra{uvam. NAPI[I DEKA NEMA DA TI SE POVTORI POVE]E - vresnuva klasnata. pa, napi{i nekoja izjava so koja }e izrazi{ àlewe za postapkata i deka }e stane{ podiscipliniran vo idnina. vo sekoj slu~aj tvoe e {to }e napi{i{ - dobronamerno sugerira g-|a V~era{na. napi{i deka mu se izvinuva{ na profesorot! - ostro zapoveduva klasnata. zna~i moè da napi{am {o sakam? da. majka mi gi kreva racete i po~nuva da vika: nemoj sinko. ne pravi novi gluposti ti se molam. poludevme so tatko ti ve}e. napi{i {to ti vika klasnata. napi{i be jas {to ti vikam! - vika klasnata. profesorke, moè da pi{uva po svoja voqa - ladnokrvno ja poprava g-|a V~era{na.
:107:
:108:
ne, ne. jas mu zboruvam {to da napi{e za negovo dobro, ne me sfa}ajte vie pogre{no - po~nuva da se pravda klasnata. za toa vreme dodeka se raspravaa se pra{uvam sebesi - dali voop{to ova srawe nekoj }e go ~ita? po~nav da pi{uvam. jas, Nikola Dimitrievski, davam vetuvawe deka pove}e nema da se povtori da ja popre~uvam nastavata... pa razmisliv dobro? tolku bunt ova-ona, pa sea za da se popizdam? dali sum i jas pizda ko site drugi? ili prosto pra{ano DALI SUM JAS KO MAKEDONCITE? ne, ne ba{, izgleda... dodadov i moète da me kaznete, no ne i da me pobedite. fin kompromis, pola re~enica e na klasnata, a vtorata polovina e moja. ili na nekoj slaven general koj odbil da potpi{e kapitulacija. a-ha, dobro - veli g-|a V~era{na. {to napi{a, {to napi{a? - nestrplivo pra{uva klasnata. korektno e - odgovora smireno g-|a V~era{na i go pika vo edna od papkite. majka mi se izdi{uva, i gi spu{ta racete na kolena spokojno. moè sega da si odam? - pra{uvam. da, da, AJDE BEGAJ NA NASTAVA! - vika klasnata. izleguvam. ~ekoram bavno pravej}i dolgi ~ekori koi silno odeknuvaat vo prazniot hodnik. poglednuvam na ~asovnikot. 3:35 (popladne) dobro e - si velam. ne mora da odam odma na ~as. ima u{te 15 minuti dodeka yvoni.
ZPO1
ne spiev cvrsto, se nao|av vo nekoja polusonliva sostojba. dotoga{ nekolkupati na kratko me bea razbudile vikotnicite niz stanot na majka mi i sestra mi... se spomnuvaa pantaloni, farmerki, a moèbi i {minki i drugi obleki. gi otvoriv o~ite, i vedna{ po~uvstvuvav kako ne{to go trese krevetot vo koj spijam. potstanav i go vidov tatko mi kako so desnata noga s$ u{te nasilni~ki go ni{a krevetot. vo levata raka pak drè{e metar, metar i pol dolg stap, so izbelen vrv, pretpostavuvam od var. majka mi be{e na rabota, postarata sestra skita{e ko po obi~aj, a maloto brat~e be{e na u~ili{te ili vo igra~nica. stanuvaj, ajde stanuvaj, pomina skoro cel den. dobro star, eve }e stanam - odgovoriv so cel da go zapre ni{aweto. no ne go zapre, prodolì pompezno da govori. denot da te vidi ejjj! sonceto nadvor bleska. povtorno zaspav. kone~no me razbudi upornoto yvonewe na vratata polovina ~as podocna. stariot se zatr~a da otvori. toa be{e zakaàniot pop, koj treba{e da ni bae vo ku}ata.
ZPO - nekoga{niot {kolski predmet - Zapoznavawe na prirodata i op{testvoto.
:110:
oble~i se i doa|aj vedna{ vo dnevnata - mi zapoveda stariot. na masi~kata ima{e dlaboka ~inija, polna voda koja neli treba{e popot da ja osveti li, blagoslovi li, ne znam. pop~eto be{e relativno mlado, pobrba na kompliciraniot staroslovenski 3-4 paragrafi. stariot pobo`no se prekrsti, mu se zablagodari i potem go iske{ira. vidi go, vidi go... po~nav da se buntuvam dodeka pop~eto prodolì da rovari po zgradata. nasekade korne{e na hemiski netestiran temjan. zrkav vo ~inijata koja be{e polna voda. voda ko voda. najdov edna udavena mu{i~ka vo nea. haa - si rekov, sega moèbi }e voskresne. ne mi se veruva ej... dojde brbr i ke{. drugar mi Spiro treba trista kilometri da izvozi dnevno za tie pari. edinstveniot bog koj nekoga{ sum go videl e \or|i Kolozov so belite ~ar{afi - rekov obiduvaj}i se da nametnam tema. stariot si go mie{e liceto i se trude{e da me ignorira. tebe ti se obra}am proleteru! - vresnav. stariot me pogledna nam}oresto i prodolì kako ni{to da ne bilo. toa me ohrabri. star, ne be{e ti komunist? ti si komunist, ne znam zo{to gi prima{ skapanite popovi? dobro, ~oek, ne gleda{ deka n$ kradat? sramota. ... bidi komunist do koska. do kraj. a ne ko sega. vidi se
sega. kameleonski si se pretvoril vo verski fanatik. {o znae{ ti {o e toa da si komunist? znam! - izvikav slaveni~ki, oti stariot kone~no padna na provokacija. toa ti e ~oek koj mu pruà otpor na religioznite reketari. ko ovoj... go vide? prava reketarska faca. koga bi si ja izbri~il bradata, normalno! eh? danok, ara~. dobro znae{ deka popovite vo tursko vaka sli~no reketirale po ku}i za praznici vo pridru`ba na zaptii? komunist ne be{e? ti si komunist za{to gi prima{ popovite, ne gleda{ deka n$ kradat, a? sramota. }uti aj, sma~en mi si. sepak, stariot poslednive nekolku godini koga go proglasija za tehnolo{ki i go penzioniraa so nekojsi tamu bezvrska sta`, be{e dlaboko indoktriniran vo religijata. kupuva{e kalendar~iwa, xebni biblii, ~uda! no, muabetov za komunizmot i tie drn-drn dosadni muabeti ko da go trogna i go popali da po~ne da polemizira na tema ubavinata na nekoga{nite socijalisti~ki vremiwa. ne se se}avam deka be{e taka. s$ {o se se}avam be{e budeweto rano. mama vika{e - ajde sinko kupi mleko. mleko ebate! ne stana do 8 ~., nema mleko. abe osum kasno e. do sedum i pol. ~ekaj vo red. i go pravea vo nekoi smrdeni najloni, ko da ne slu{nale za kartonska hartija. 1991 ja do~ekav na {est i pol godini. apsolutno nema{ poim {o zbora{! - se protive{e stariot. dobro, ete ajde. kaì ja najpozitivnata rabota na stariot golem ideolo{ki sistem? toa go lupnav na zaebancija, ama stariot si go zede na du{a.
:111:
:112:
ajde kaì, kaì ako postoi bilo {o pozitivno! stariot mozga{e ko odedna{ triumfalno zamavna so tupanicata na masa i vikna: toga{ toga{{{... moè{e slobodno da otide{ do, do... ajde da re~eme Pri{tina! Pri{tina? da! i da legne{ vo parkot na klupata tamu i ni{to da ne ti bide sledniot den koga }e se razbudi{. e i? kako e i, a denes... denes }e te krenat so se klupata, ima{ li ti um {o zboruva{? zedov vo sebe da se smeam. ve}e i na liceto ne moèv da sokrijam. klupata vo Pri{tina. jako. pra{av: oti na klupa? ako ve}e odi{ vo Pri{tina spij vo hotel. da de... ama za hotel trebaat pari... toga{ ne trebaa ni pari ni ni{to. za klupata? vo Pri{tina? ajde be, ne si igraj majtap so mene. gazot ti e poln lajnu{ki i uìva{ da se kontra{ so site. stariot stra{no se uqandisa a moite sarkasti~ni nasmevki go dotepuvaa. ne mi se veruva u{te zna~i. dojde pop i ne opqa~ka. ajde, ajde }uti tamu. i odi kupi mi vesnik. *** samo {to gi oblekov pati~iwata na vrata se pojavi Baksata. teòk pijanica-hronik zna~i. eks-kolega na stariot od propadnata fabrika za televizori koja e bez nikakvi realni nadeì za restart na proizvodstvoto.
me baci. me izligavi. so rakavot od bluzata zedov da si go bri{am izligaveniot obraz. ko vlegovme v soba stariot me pogleda so ukoruva~ki pogled. xabe, predocna. kako po kli{e, Baksata go pobara atlasot. ajde, otvori karta na SFRJ! kaj pi{uva Pula? e? baraj sega Tivat. ne, ne ne... tuuuka, tuuka, e tuka! go gleda{? mi go zede pokazalecot i po~na da mi go lizga niz izlitenata od lizgawe pateka na hartijata. true{e ko i obi~no za negoviot legendaren voen rok 76tata godina, ustata mu se pene{e, te~ea i ligi ko strmna planinska reka. raskaùva{e. isti te isti ne{ta. slu{avme po milioniti pat za edinstveniot eban period od negoviot eban ìvot vo koj imal nekakva ebana uloga. ima{e i tetovaà na podlakticata koja rado ja pokaùva{e. be{e toa mi se ~ini nekoja glupa kotva. nad nea ima{e hieroglifski vtisnat datum. se dofati za xebovite od pantalonite i izvadi edno snop~e pari. sine, ajde po pivo. frliv pogled nakaj stariot a toj ko da mi vika ne, i ne!, dobiv vpe~atok deka e gotov da skokne i da mi go odgriza uvoto od bes. kupi pivo... vidi go! ajde da ne se karame! ako go saka{ ~i~ko Baksa! - neumoliv be{e Baksata i navaluva{e pak da me izligavi. Baksa dojde do finalnata faza vo koja bevme da go izbrkame so planot B. stariot po~na da se oblekuva i mu kaà deka treba da odi na pazar. go gledav kutriot tatko kako nesmasno se oblekuva. deluva{e prili~no sme{no. gore be{e so ko`na jakna a dolu so sivi trenerki
:113:
so dup~enca napraveni od kiselinite na akumulatorot koj non-stop go vle~ka{e doma na polnewe. *** }uti da go ebam. mu gi manavme klocite nekako i stariot se vrati ko stana bezbedno. dojde vreme za ru~ek, majka mi se ima{e vrateno od rabota. bev ko pes gladen, ja pra{av - {o ima za ru~ek? ne gleda{ sinko sega doa|am od rabota, {o ne go pra{a{ tatko ti? i da sakav ne moèv da go pra{am tatko mi. se karaa so nego. kiraxiite nad nas tre{tea ko stoki. stariot go zede stapot i so nego po~na da udira i da pravi dupki vo tavanot. kiraxiite zaprea, no po~na da lae edno ku~ence. lae{e ko ulavo, go ~uva{e mlad bra~en par koj ne be{e tuka vo poslednite nekolku nedeli, no go bea ostavile ku~eto da lae vo dvorot od ku}ata pred na{ata zgrada. nie i ponatamu }utevme, no kutreto zaviva{e ko novokomponirana folk pea~ka ~ij gazda & vetil turneja po Avstralija. goga{ stariot stana. se odvivaa slednite sceni koi podocna detalno gi opi{av vo mojot dnevnik. tato go zede prvin skapaniot kromid. mama vresna, ostavi go nego, more so nego treba ru~ek da vi napram! tato vozvrati deka celiot e skapan i deka za kur ne go biva. mama obvini deka ne oti{ol na pazar da kupi s$ {o treba. tato se brane{e, tato go zede prvin skapaniot kromid. mama vresna ostavi go nego, so nego ru~ek treba da vi napravam. tato vozvrati deka e celiot skapan i za kur ne go biva. mama obvini deka oti ne oti{ol na pazar da kupi s$ {o treba. tato se brane{e i pra{a dali mislela malce so
:114:
glavata dali ima pari za da odi na pazar da kupi s$ {o treba. go frli golemiot skapan kromid. proma{i. ku~eto s$ u{te lae{e. se vrati do mijalnikot i ottamu izvadi bomba. toa be{e edno prazno pivsko zeleno {i{e vo koja mama porano polnela domati. go ponese so sebe. mu go zabri{i vrvot nebare ~isti topovska cevka. vo me|uvreme dojde i sestra mi, taka site se nacrtavme na prozorcite. mama ni naredi da posmatrame samo preku ~ipkastoto perde. podzamiàvme. tato silno zamavna propratno so crkni da ti ebam xukelata. {i{eto letna. ne vidovme to~no kaj padna moèbi zatoa {to stariot upotrebi prekumerna sila udiraj si go pritoa palecot. mu pote~e krv. ku~eto zakvi~i bolno ko {i{eto da mu ja raseklo glavata na sitni par~iwa. po dva-tri iznasileni laeì toa prestana. s$ po~uvstvuvame gordo. site go mrazea ebanoto ku~e vo maaloto no samo na{iot tato uspea da go zamolkne. ku~eto a ne nas. povtorno nastana molk vo sobata, s$ dodeka mama ne go prekina so voobi~aenata zakana: ebete si majkata, ima site da ve napu{tam! nikoj petpari ne dava{e za tie zakani na mama. taa pak isprovocirana od seto toa poèstoko povtoruva{e. potoa mu se obrati na stariot koj leè{e na kau~ot i gleda{e TV. dali mu gi ima{ videno patikite {o mu gi kupiv minatiot mesec? se svrti nakaj mene i re~e: glup! pi~ka mu mater, kaj odi ne znam. kaj gazi{ ebate, a? da ne gazi{ po minsko posle? - se vme{a i stariot.
:115:
:116:
ti rekov da ne igra{ fudbal so tie patiki. drugi ti se za igrawe. starite. na ovie poubav im e {picot - odgovoriv inaetlivo. go slu{na {o re~e? - mu vikna na tatko mi. stariot ladnokrvno gleda{e vo TV, gleda{e nekoi posrani vesti. sestra mi pojde vo kujnata, postavi folija na {poretot i po~na da pe~e lep~iwa. nevrozata na majka se nafrli vrz sestra mi. znae{ deka }erka ti ima de~ko? de~ko narkoman - rekov. mene epten mi izgleda smireno. ti si toj koj se fiksa! ne umee{ nitu edna{ da ja zatne{ muckata ovoj zema od tie drogi {o go teraat da ja drì muckata zatvorena. nema takvi drogi sinko. ako se drogira, }e se zabeleè{e i od avion! se vme{a i sestra mi i pukna raspravija. jas za}utiv i mi tekna za slu~kata minata nedela... toa be{e vo vtornik, a vo vtornikot od s$ mi be{e dosta. na u~ili{te kabadaite me na{lakaa... mi be{e dosta od drugarite pizdi koi sedea nastrana, od profesorite koi tvrdea deka se palavi deca ili beter tvrdea deka sam si go baram. se vrativ doma. vlegov vo spalnite. stariot hrka{e i navidum cvrsto spie{e. go otvoriv ormanot. od pod negovite peglani ko{ul~iwa za sve~eni ceremonii go izvadiv pi{tolot. za moment dodeka mi te~e{e krv od raspuknatiot nos, razmisliv deka e dobro da se vratam sega nazad i da gi
ispukam ebanite sadisti~ki kopiliwa. go razgledav temelno pi{tolot koj mi gi mrse{e prstiwata. stariot me u~e{e da pukam so nego. veruva{e deka ìveeme vo vojna ili deka vojna nabrzo }e dojde. proveriv dali e poln, oti stariot go ~uva{e poln - edna{ go ~iste{e i kaà na mama deka nekoj den ako go ponervirame }e go vidime pak pi{tolot napolnat. znajte toga{ deka toa }e e krajot na s$ i na site. {o pravi{? - me pra{a stariot koj vo me|uvreme se razbudil. ni{to. e ako e ni{to, mar{ na {kolo! bidej}i mu bev zavrten so grbot uspeav da go skrijam pod bluzata. sepak, mu priznav deka na skolija me natepaa. podobro be{e da odam tamu da gi ispoubijam otkolku stariot da doznae{e deka sum posegnal po pi{tolot. ajde, }e dojdam so tebe. otide i... se sretna so klasniot. stariot deluva{e bajagi vozbuden. pra{a dali e ova obrazovna ustanova ili Alkatraz?, klasnata se sme{ka{e. gi kaznivme se pravda{e, i ako treba pak }e gi kaznime. stariot edvaj se uspokoi. jas ne. trgnav po ulica nadevaj}i deka moè }e na~ekam nekoj od niv. na {irinka, na bulevar, vo parkot, kade {to }e moè da begaat no ne i da pobegnat. da gi ubivam ko za lov, filmski. za sre}a ili za nesre}a, seedno, ne uspeav da gi pronajdam. uspeav samo da ja zdogledam sestra mi kako se lapa vo
:117:
:118:
parkot so ebaniot sociopat. im se dobliìv i ni pet ni {est go izvadiv pi{tolot. ne taka, kaubojski tuku po malce smotano. bezdrugo, efektot be{e silen. sestra mi vresna, a potoa me frli vo skutot na tipot koj me gleda{e ramnodu{no. dobri bea tie drogi izgleda. zabeleàv deka sestra mi drì ne{to vo rakata. ja pra{av - {o e toa? mi odgovori - ni{to. ja pra{av u{te edna{. ne mi odgovori. nebare odgovorot zna~i smrt za niv dvajcata. najposle so sila i go zedov od race. toa be{e kreon. ili ne{to sli~no. ne se razbiram od {minki. go zedov kreonot, go fativ za vrat idiotot i na ~elo mu nacrtav edna crna to~ka. ete, ovde }e te pogodam ako i napraj{ ne{to na sestra mi, razbra? na sestra mi toa & se vide sme{no. po~na da se kle{ti. niz smea me pra{a: okej bato, a kaì {to misli{ za Darko? ubav e? te bendisuva? aha. ubav e. mnogu ubaj crti ima na liceto... ama za àl gre{no rasporedeni!!! - luto & odgovoriv. tipot ne prozbori ni zbor. se odvi cela ebana melodrama a toj stoe{e ko hiberniran. so to~kata na ~elo mi li~e{e na indijka. skoro. na sestra mi sepak & odràv mala pridika. sekoj za svoite dela snosi odredeni konsekvenci - da go ebam i ne znam {to najto~no zna~e{e toa, no go imav zapamteno od edna propagandna letka za borba protiv oru`jeto. ***
najposle mir vo ku}ata. taka redok... sestra mi be{e izlezena nadvor, najverojatno so indijkata, stariot zaspa vo idealna pozicija na kau~ot so dale~inskiot v raka, majka mi izleze so zborovite - nema da me vidite pove}e. si sprìv jajca i dodeka gi mlatev vo tav~eto dojde i pomaloto bratle. go ostavi {kolskiot ranec na stolot i kulturno pojde da gi izmie ra~iwata. niz site me{anici zaboraviv da vi kaàm za nego. toj ima osum i pol godini, vtoro oddelenie. ima svoj blog na internet no me zakolna na nikoj da ne mu go kaùvam. bato dojadi, pa dojdi vo detskata da mi pomogne{ malku okolu doma{nata zada~a. ja otvoriv tetratkata na ~ija korica so pe~atni bukvi pi{uva{e ZPO - doma{na prolistav nekolku stranici i naidov na naslov Moeto semejstvo ja zapaliv òltata svetilka. radioto pove}e {u{te{e otkolku {to emituva{e programa, go zedov penkaloto v raka i po~nav da pi{uvam ko da sum literaren klasik. ili moè sum. vo ra|awe. ...vo moeto semejstvo ulogite se odredeni. jas, na primer, sum zadolèn da go frlam |ubreto, sestra mi da bri{e pra{ina, koga majka mi e umorna ili e na rabota, dodeka tatko mi e toj {to oti na pazar i kupuva. nie prestojuvame vo na{ata detska soba. posebno toa e taka koga }e dojdat gosti ili nekoj kolega ~i~ko na tatko mi. koga }e se slu~i toa - tato qubezno pra{uva - {to }e se napie gostinot? i {tom gostinot }e odgovori, so tr~awe odam do samoposlugata za da gi kupam potrebnite artikli. isto taka imame i ku~ence koe radosno lae i vnesuva radost i ìvost vo ku}ata...
:11:
BT CRIMI FICTION: FILMO MOJ
seevme pievme v kafana. bevme uboto dru{tvo sobrani. puka{e igrata. po sedmi pat se pu{ta{e najnovata na Ceca, Vane so negojo bend Imperial. Vane sekoga{ e nasmejan. nekni zavr{i zemjodelsko posle {est godini vle~kawe. (Pepi gazdata na kafanata go dupe{e - E be Vane, ti dojde isto ko fakultet da zavr{i!) Vane be{e moì najglup no sekoga{ e najnasmean. kiznaj ima to skri{na logika. sega ni pee{e. naredeni na dolgi spoeni tri masi vo kafanata na Pepi koj od koj bea Lambata, Igeco, Muflata, Zoki {iptaro, Ka~o (ot {o se ka~val po drva, go vikame Ka~o) ...i edni genimalci, kabadaji site. pijat, krevat race. Ka~o na sekoe me trese{e za raka. bato, bato onaj mi okara... ne be, taka ti se ~ini, {o ti e. ìmi s$, stanvam sa i }e go ebam za primer! ot-ko-znam ima nekoj manat vo dru{tvoto. a e, pijan, mu se odvrzva ~afkata. poarno da palam porano. }e naprat mawe. slu{am pozadi nekoj mi vika: kaj oj{ more, da ti ebam ta edna sestra {o ja ima{ na spawe.
nemav sestra, to e majtap, ina~e gotovo }e se zakolime. kaj vujna ti samovila - mu vra}am. ìv ~oek gleam nema v ~ar{ija. duvka vetre, mi gi ladi mi{kite zapoteni. om nakaj ~e{mi~eto. taman stignav kaj klupite pred ~e{mi~e na klupite tamu sedea dve razvieni batiwa. nemturski me gledat. prodolìv po pato se ka~iv na trotoar. ose}am kako idea po mene. a, ova go papav, si vikam. zastani, zastani bato... ej Mendo! se mislev dali da fatam prskalica? ne be {o }e se ispi~karam sa. a? PQAS!!! PQAS!!! mi ja ftera ednio {o be{e ko kopa~ za bager i direk padnav kutka na zemja. drugio zede me zakloca dvatripati po slabina. se previtkuvav od {o bole{e. ti be koga misli{ da si go vrati{ bor~o? - mi vikna toj prvio {o me mana, gleam na uvo ima{e obetka vo forma na madiwa. koj bor~, bato be, ste zgre{ile. bea s$ na s$ 800 evra. zedov edno havarisano Fiat Punto od 95ta. ~ekav da dobijam edni pari {o gi dobiv rabotej}i vo turisti~ka agencija. ottamu me izdupija, agencijata ja zatvorija, gazdata {o be{e gi zapali klompite, a jas imav pozajmeno od edno {ankure v mala. arno ama, toa pobaralo nekoj od mafija{ite na Crvenio i toj mu dal. taka se iskompliciraja rabotite. na Crvenio be, }or. eeee.
:121:
:122:
e se seti da ti ebam. stani, ne se vle~kaj po zemi, sramota e - mi vikna toj so obetkata. gi znaev. umobolni bea. minatata nedela vo vtorniko pred Kiril i Metodij go naterale Tasim Vampiro da im gi liè ~evlite. zboraja kaj Pepi. nasila po~naja da mi se zakanvat: do utreve~er da gi naj{ parite kako znaj{ i da gi dojsi{, ina~e te ebavme tebe... a i cela familija. razbra, da ti ebam ìvite? si zaminaja. stanav, se istresov. dobro {o mi be{e tuka ~e{mi~eto, pa se zamiv. prvata pomisla mi be{e od kaj da nam sa ~akati da mu ebam majkata? re{iv u{te malce od kredito {o mi preostana da & se javam na Svetlana. Svetlana muce kaj si? ti rekov da ne mi se javuva{ ve}e. {o se sekira{, ti rekov }e sredam sfe. {o }e sredi{, umren eden. }e te zemam, za {es meseci najkasno. po ~etiri pati vo dve godini po {es meseci me zema{ more. haha, me iznasmea, kolku te sakam da znaj{ samo. tiit, tiit, tiit. yvonam pak, go isklu~ila da ja kovam. zato go iam broj~eto na Mara kurvicata. Maro kaj si? eve sedam doma se dosadvam. si za igra?
kaj to? si za igra? abe, kasno e? {o e mori da ne ti vikat tvojte? e, dobro aj. te otepav kandisvawe. aj idi vo parko. dojde Mara. ta mi e {valerka. pi~eto go ima frleno na asfalt. {om dojde odma ja zalapav. sednavme na klupa pred xamija i zedovme da se buri~kame. Mara bez zbor - Maro te sakam ìmi najmilo! {o vika{e dedo mi Pande, bog da go prosti - NA VREMETO PET KURVI NEMA[E VNU^KO; SA PET PO[TENI NEMA! Mendo, ko~an ladno e, matuf si kakof si. sej mori, romantika prajme e {o romantika more, aprilo ne e dojden u{te. ami da mi ja dava{e Ka~o pezetkata vo nea }e te zemev. pobaraj mu ja. e, kaj na kuro sea? kojznaj kaj se zapijani. povtorno se zalapavme, se naprajvme ìva kisla. ale mi studi - mi se àli Mara. da pojdam do doma... i? se mislam {o ako om doma pa? me fa}a smea i & vikam: da zeam vintijaga? ko se zasmeja Mara ({o gi kla~ka zabite ko zarovi, e to da vidi{ brat) pomisliv }e se ugu{i.
:123:
:124:
i taka pola sat pokasno, bes skr{en dinar, po farmerkite od pred vojska, oev nakaj korzoto. s$ mi be{e preku takvoto. ima{e nekoi kabadai {o se vra}aja od udolu, ednijo plav go izvaj kuro i se izmo~a pred Vero. ~oeko {o go obezbeduva{e konzulatot, izleze od butka i mu se razvika. ovoj kur go zabole. a jas oev i oev ko rtka. bev nekapan tri dena. smrdev kornev. me fatija krizi, me mana lo{oto v gla. mi padna ideja deka tuka podolu kaj Epinal ima taksi {o stojat. a da za~ukam nekoj? 800 evra bato nema da nam to sigurno, ama malce-pomalce mo` da se soberi nekoja banka! vlegov vo prvoto koli~e taka pogolemko od drugite tikovci, izgleda be{e golf trojka? bateto ja ima{e glata navednato na volan. dremka{e. se podrazbudi ko vlegov, ama jas direk go fativ odzadi za vrato i go izvajv leptiro. vadi go prometo. ko {o igravme ko mali kamaj, kamaj. me fati smea. ako se nasmeam go jaov na bel oriz. ne go zagledav v lice. Mende bato ti si? a? gleam poubo, toj da ti bil Zabo od Burime~ka. leeeeeeeeej!!! Mendo bato, pijan si? - mi vika. malce. trgni go noò, }e me zakoli{. e, izvini ~oek. si naprajvme muabet. koja ebana sre}a poj}e se ili kelneri ili taksisti ili ~uvari vo tulanata, ili kopat vo
REK kaj pepelta...ima nekoi mafija{i {o dilaat koka, ko Can~eto primer, koj {trbav od drogite celio, so ednobrzinsko Yamaha se pr~e{e pred ~upiwata. Zabo mi se àle{e deka nema rabota. nemam ja! izvadi edno tuce pari i po~na da prebrojuva. ami kako saka{ ti od dva do sedum vozi{ taksi do dva aka{ po meani, taka ne se praj to. stani si rano nasabajle od kaj sedum sedum i pol i teraj nakaj ru~ek, i }e go izvaj{ }aro. abe koj }ar treba da om doma da se kolam so stariot. i to {o vika{. emi taka de misli{ mene do }aro mi e. izlegov od taksito, vidov golf trojka ti bilo, ubo pogodiv. ne aramsivam {o... da pom doma od stario da pobaram nema suf e. to {o go imaja go potro{ija za brat mi na skolija, za da na fakultet go pi{at. po edna godina se vrati ko pokakan. otsekoga{ mi go praeja u~en, a vrska si nema{e. mene da mi gi dadoja tije pari tri fakulteti }e zavr{ev ebago. no, bataliv to. me zaboli srceto. bez pari, drugar eden neam so koj ìveam, drugarite v mala site laòvi, propadnati, bez èna bez ni{to se pijanat v mean~e. tie koi uspeja da fatat ènska ja napumpaja i napraja po tri deca. kaj eks Jat kaj kontejnerite pred Obitel na~ekav edna kloka kako sobira koleti, vlo{ki za jajca i druga hartija. bato, kaj da nam osumsto evra? - mu viknav na zafrkancija.
:125:
:126:
emi {o ne proba{ kaj [eherzada kaj tie kontejneri, tamu moì }e naj{. i klokite me dupea! posle to, izmoren, kapnat, pojdov doma. popat go gleav narodo kako se sobira po postojki za na rabota. ete, si mislat, mlado ~oe~e odi na rabota. vlegov doma i odvaj gi soblekov pati~iwata i legnav ko prokopsan. vo tri popladne se otvori vratata ja slu{nav majka mi kaj {o vika: ako ti se jaj ela da jaj{. ja isrkav le}ata. ubo mi dojde. starite ne{to drndaja ko po obi~aj ama ne se zamarav. mi zborat ko na dete. to e ako ne uspej{ site }e ti zborat, a demek se pojaki od tebe! mu go pobarav na stario pi{tolo. ima{e kratok muabet: za {o ti e? onaka. da ne ubiva{? moì treba da po~nam. se zamisli tro i luto re~e: poj v zatvor {o, ne }e te ranime cel ìvot stopankinamu! ne vlegvaj be star. }e pukame kaj ku}ata na Ka~o vo Bukovski livadi. pojde go zede i mi go donese. bev na ulica preku drvenoto mov~e, i Higiena pokraj Bezisteno, pa trgnav nakaj Javor. otkar{i zadnio del na Uredo, be{e kancelarijata na Crvenio. ima{e firma za nekakvo zastapni{tvo, da me ubie{ nemam poim za {o. tamu ko na filmojte, zastanati dve batiwa, me|u koi edniot od sno{ti, onaj so obetkata so madiwa.
kaj oj{? Zoran mi treba - mu velam oti na prekar samo drugarite smeat da go vikat. za {o? ima{ ke{? amante be vie? normalno deka imam. sakate da vi pokaàm? pretresi go. ostaj go be, ebiveter e celio. u{te za pretresvawe. v~era go istresovme ko vo{ka, {o }e napraj? - re~e toj so obetkata so madiwa. Crvenio re~e da tresime sekoj {o e sumqiv - dodade drugiot, edna grda odvratna faca, so debeli obrazi, ko buldogo od tom i xeri. gotovo sea mi go napikaja v gaz pomisliv. no, mu yvona mobilniot i se zazbora. toj so obetkata go gleam i mi vika: aj, beaj da ti ebam facata. vlegov vnatre, site mafija{i be. sej Crvenio vo edna ko`na stolica, se vrtka ko Kum. a koj be{e do v~era Crvenio? go tepavme ko malo dete. cigari ne ottuka blisku ami od kaj benziska ni kupva{e. sega sej so edna TORBA pred mene mrtov laden, polni ke{, so snop~iwa pari zema i gi prebrojuva. ooo koj gleam. kaj si, Crven. kako oj rabotata Mende bato? arno, eve... si za po edno? ne fala. ~e be sej. ne mi idi{ sekoj den na gosti.
:127:
:128:
zema vrti so debelite prstiwa po telefon. abe vie biznismenite. mu mavav ~etki. sej {o ti e. bato Crven ti go nosam bor~o. koj bor~ be bato? ja turnav rakata nadolu, nakaj pantolonite zastavata malce mi zalizga, naprajv naglo pokret so ramoto, ama Crvenio se keze{e i ni{to ne seti. ami 800 evra {o zedov od Ka~o. eeee... mi kaàja. epa arno. nego 1000, treba{e da daj{ so kamata. ama aj po{to cel ìvot se znajme, ednoto sme, ti pu{tiv na cena. me uqandsa fkraj. go izvajv pi{tolo. ej, ej, Mendi~ bato ulaf si? ne vikaj da ti ibam koreno. abe sej spu{ti go ]E RAZGOVARAME! {o }e razgovarame mamicata. neobjasnivo, neopi{livo, osetiv struja ko da me lazi. za sekunda, pukav. vo afekt! posle prvio kur{um, pukav praznam do kraj. ko gleam na vremeto na filmojte to mi izgleda{e preterano, sega sfe realno. teloto na Crvenio se spu{ta{e na zemja. cevkata na pi{tolo ~ade{e, ne mislev da duvam vo nea. ja ~apnav torbata so ke{. vo panikata nekolku iljadarki {o bea ne uspeav da gi napikam. pi{tolo so mene, izlegvam nadvor vo hodni~eto bea sobrani poj}e du{i. ~im vidoja pi{tol se zdrvija site. ebati maìte. ta sekretarka {o mu be{e vresna, no ne & padnaja filxanite. ne be{e fkraj ko na film. be{e ko na MOJO FILM.
trgnete se. ajde, ponastrana da vi go ebam plemeto! se trgnaja, mi napraja pat. ja otvoriv vratata i letnav niz skali. zedov vo panika da tr~am. pred postojka pred Uredo stoeja divite taksi. vlegov v kola, nekoja tetka ~eka{e. tetko izlegvaj. {o ja brka{ ènata more glau~ - mi se zadra taksistot. nati ke{. nekako glupo izvikav vadej}i kup pari. ~oeko otprvin se zbuni, ama parata ima jak efekt i ja zabrka gospo|ata koja so najlonite od pazar edvaj izleze. gleav naokolu da ne idi nekoj. kaj da vozam? - me pra{a taksisto. ami... vozi bato nakaj gr~ka granica - kabadajski mu odgovoriv. trgna so stoednoto celo r|osano. filmo moj po~nuva{e so nov po~etok...
:12:
SKOPSKA FAZA
ALTERNATIVNA @ENSKA
ja otvoriv vratata od studentskata soba i vnatre go na~ekav Zlatko. po~nav da go tormozam. nemav dupeno so meseci. nadvor be{e temna no}... a ni vo sobata nema{e svetlo. i ti ne{to si & kako drugar, a? - go pra{av. pa, da... nej}e{ da ja iskova{? ne. duri i ti dade od prva? duri i da ti se sme{ka i da ti gi ispakne goli ciciwata? ili pak, ne znam, da ti se natrti i seksipoviklivo da ti vika - dojdi plesni mi go! ne, ne. ne, a? NE! go gledam vo facata nemturska. prodolìv. ti mora da si buqa{ be bato. aj dosta. ne sum jas buqa{... tuku, sepak zavisi... ne, ne znam navistina. budala si kakov si? so cel pamet ~eka{ taa toa navistina da go napraj? ama...
:133:
:134:
nema ama. ne, ozbilno, kaì, sam se ~e{la{? - popizdiv za{to Zlate o~igledno be{e glup. nie sme pred s$ drugari! konta{? ne sme site ko tebe da ebime se {o ima p me|u noze... obidi se nekako toa da go skonta{. koi drugari, qoko qokosan. i re~i slobodno pi~ka. da te ebi p. dobro, eve - pi~ka. ete taka. tuku kaì mi kako toa nekomu mu dozvoluva da & go gali pi~enceto... a na nekoj drug ne. ko na primer tebe. isto ko onaa pesnata Skopje na T.B. Tra~eri - kolku bev sre}en koga so niv sedev/~anti im nosev do doma gi sledev. e {o sega i? kako {o? zo{to nekoj ja legnuva, a ti ne...ajde objasni mi. popusto krvarev trudej}i se da go ubedam. ne znam be ne znam, {o ne ja pra{a{ drugarka mi da ti kaè? vidi, jas moàm samo da ja ebam. ne i da & postavuvam pra{awa! sedi, maì{te! vo red, Zlate, ne moàm so tebe. bidi & ti i ponatamu veren drugar. sami pazi na ova: ènite site {o ne sakaat da gi legnat, gi pravat drugari ili taka ne{to... pa sega ti vidi! za}utevme i dvajcata. za volja na vistinata i jas (Stanko) od koga dojdov tuka (Skopjeto) na studii im stanav drugar na ednooo... 20-30 curi ovdeka. lu|e, toj fakt prosto ubiva. samo {to taa misla v um mi letna, vo sobata furiozno vleta cimer mi Branko. {est godini be{e tuka. eban
veteran. Branko be{e beter od mene. posleden pat bocna vo juni. da, i sega sme juni, ama godina dena podocna. àl mi be{e za nego... sekojdnevno vloùva{e ma~en trud. pi~ka & mater ej, da & ebam s$! - se iznarazvika u{te od vleguvawe. koja be, bato, koja e sega? onaa od Vinica taka? - pra{av. ami koja? epa da ja ebam i jas nea zna~i... tri dena, o~i mi solzea koga & ja pravevme prezentacijata vo Power Point. a ti, ti tenxere, demek skromen & vika{ - sedi, zlato ni{to ne treba. e, sega znae{ {o? {o? sej na kurov sega! Branko udri so tupanica vo orman~eto na koe vise{e poster od omileniot negov Man. United. udri i po masa, pa stana, dva-tri pati ja za~uka i vratata... i ja probi. bravata izleta niz hodnikot. vtorpat be{e vo mesecot da ja izlupame. lele }e dojdi upravnikot. go popu{ivme. prviot pat, xanam, jas ja zalupav, otkako (ne znaete, neli) M. fati xenem odovde. mu se pu{tiv na Branko: alo Branko, {o praj{ ebate? sega }e treba taa vini~ankata da ja viknam i pokraj {o ma{ki }e ja izebam, }e treba i nova vrata da mi namesti...slu{a{ more? lele be... lele be... kako se nerviram... - vika{e Branko mavtaj}i so racete vo vis. ti si kriv! - provocirav. ne jadi gomna!
:135:
:136:
okej, okej. go ostaviv malce da di{i. no, ne za dolgo: {o store be... koj od koj sme... tinka~ pogolem... a da se pogodev vo nekoe eba~ko dru{tvo pokraj vas i jas }e ebnev ne{to... ti ebammm dru{tvoto... ti ebammm... atmosferata... tinkatorska! ej, aj ne se nervirajte za gluposti... }e bide podobro - se vme{a, posle podolgo vreme, Zlatko. pi~ko, }uti. oti koj }e te slu{a ako po~ne{ da n$ sovetuva{ kako da drugaruvame so ènskite... siguren sum, znae{, deka tvoeto ime ZLATE e so ogromni bukvi na~krtano vo nejziniot drugarski spomenar, sostaven od stotici, milioni ovci-drugari ko tebe. gomnojadec - kuso odvrati Zlate. e {o da pram? da ebev, }e se smeev, ama vaka? Branko povredi prst od rakata od samiot udar. pojde da bara hanzaplast vo kom{ii. Zlate ne moè{e da me trpi. zapali i toj negde. ostanav sam. dojde vreme i jas da se obidam malku. izlegov na balkon~e. go izvadiv mobilniot. zavrtiv. alo, kaj si ti? ej Stanko. da, arna si? aha. eve me na~eka, pi{am. pi{i{? seminarska. popravo eden drugar mi ja pi{i. jas mu potpomagam samo. mu pomaga{? kako? go kuraì{? mu diktiram.
ha, na {o? ahh! ko }e te fatam jas tebe! znam deka }e me fati{, ama pra{awe e koga? ne znam. koj znae? ako e do mene...moè da ~eka{ i cel ìvot! u pi~ku mater! kako re~e? ni{to, ni{to... i koga }e se vidime? utre? zadutre? idnata nedela... mi se ~ini. ti se ~ini? imam mnogu za u~ewe... a, da, da. }e se ~ueme, ajde ~ao. cel eban ìvot da ~ekam? da & bidam drugar kako Zlatko? da kr{am i lupam kako Branko? mi dojde preku kur! }e ve ~ekam, }e ve ebam koka-kola bes~uvstvitelni klonovi. mora da ima ~are, ej! tamu negde, ta neli sekoga{ postoi alternativa? - pomisliv vo sebe dodeka mar{irav kon ~italnata. tamu: ima{e neonki, pi~iwa vo trenerki i skripti nasekade. Zlate ve}e ~ita{e. mu gi zedov klu~evite od jugoto. kaj odi{, gad? - ne zaboravi da pra{a. na pi~ka - gordo vozvrativ. go zapaliv koli~eto. ne treba{e mnogu vo`wa. dve, tri, koj broi ve}e, visea na agolot kaj benzinskata kraj zgradi{teto na MRTV.
:137:
:138:
parkirav i izlegov. ja ispruìv rakata nanapred i na najvisokata od niv & pokaàv da se nacrta. go prifati povikot. kurva si? - tremaxiski ja pra{av. ne... - xva}aj}i mi odvrati taa. kurva si? - povtoriv nervozno. Mimi sum. Mimi, a? se vikam Mimi. ahaha! okej, a jas pa mislev deka se vika{ kurva. Mimi srcka te zamara li maliot? - dovikna nejziniot debel makro koj od odnenade` se pojavi na sprotivnata strana od ulicata. ne, s$ e u red - mu odgovori Mimi. sigurno? aham. sfativ deka mora da reagiram brzo. za da go popravam op{tiot vpe~atok, rekov: fala... ama izvini...prvpat idam na... (se dumav izvesno vreme) na... kurva! ima{ ke{? - me pra{a i zede zavodlivo da go gali retrovizorot. imam okolu 50 evra skoro! te biva ko taka. super si znae{! ei? misli{? ajde da se povozime naokolu? - kabadajski i predloìv. vlegovme vo jugoto i trgnavme. sega kade? - zbuneto pra{av. teraj pravo. teram pravo, ve}e polsat, src ova e Partizanska.
ti samo vozi, }e ti kaàm... eheee u{te 50-tina metri... vrti tuka... desno, desno! e taka, ajde sega u{te malku 20-tina metri pravo... dobro, stop. gleda{ onamu kaj e temno? ohoho-oh Mimi. samo crni temni~i{ta gledam pred sebe... - se izraziv poetski. nejziniot surat kiselo mi se nasmevna. znae{, poet sum. dete, aj ne }e muabetime cela ve~er... gajle mi e {o si! po~na da se soblekuva. bez da & re~am. nit pomo{ za gradnikot ne pobara. brilijatno. gledav so neveruvawe. mi ja klade rakata na cicka i me pra{a: saka{ tuka ili na zadni? se isklu~iv fkraj. prodolìv da ja mesam za cickata koja & be{e meka, mnogu meka ko moeto sino jorgan~e. za sekunda celata be{e gola. barav da ja fatam za pi~ka. kaj & e zlatnata po |avolite? koga mi ja pokaà pi~kata... se zaprepastiv!!! u pi~ku mater ej! edno meso vamu, drugo meso tamu, treto pak na asfalt! mi li~e{e ko, ko [AMBRELA SKINATA. (ili ko ambrela?!) uspeav da izvikam edno oh. {o e? da ne vide prvpat pi~e? - zajadlivo me pra{a. ne, no moè oralen? kako? {o? sakam da kaàm, moè da mi go goltne{? moè kako ne. samo toa }e te ko{ta dopolnitelni 10 evra. okej.
:13:
:140:
& nabrojav na raka. Mimi ne ~eka{e mnogu. se navedna mi go goltna i po~na da gi kla~ka zabite ko zarovi ({to bi rekle vo moeto maalo). ~ekaj, zapri malce - rekov. {o sega? ohohoho! ~ekaj, ~ekaj...popoleka! jazi~eto go vrte{e ko zmii~ka. gi znae{e skokotlivite delovi kako 100 godini da lapala kurovi. ej, ajde, sega zavrti se... sakam da ti go na~ukam otpozadi... - vlegov vo porno film. turnav tri-~etiri pati. ~ekaj! - rekov. aman be mali. ... tc, tc, tc... mali, gleam baba~ko si svr{il? aha... po~ekaj nekoja minutka. }e mi se regenerira. no ne me bacuvaj v usta, okej? uìvaj. izminaa pet minuti. sega ne razmisluvav na ni{to. bukvalno na prazno ni{to. ili na sosema sporedni raboti. ko utakmica me|u Pelister-Vardar. uh, toa vozbuduva. pove}e ko Ba{kimi-Vardar. moè sega? - me pra{a ko da gubi vreme. spremen sum. svr{iv. iscrpen. racete mi otrpnuvaa. se pra{uvav kako }e go vrtam volanot. vo jugoto bazde{e na sperma. dodeka se vozevme nazad, ne zaboravi na marketingot milo, sledniot pat koga }e ide{, glej mene pobaraj me! jas pak & odgovoriv - fintata e da ne doa|am. ama ako dojdam, davam zbor deka tebe }e te pobaram.
se vrativme nazad. apla be{e prazno, osven ako ne se zemat predvid nekolkute kombiwa na grani~nata policija koi stoeja parkirani pred novoto paso{ko. stignavme...kaj ti e gazdata? nemam poim. treba{e ovde da e! - re~e Mimi i pogledna zagrièno na saatot. moè da ti pravam dru{tvo dodeka ~eka{... - predloìv. moè, ako ti ne se brza{ za negde. gledav nakaj kompleksot fakulteti. taa toa go zabeleà. so neobi~na qubopitnost me pra{a: tuka studira{? aha. na koj fakultet? hmm. astrofizika. i kako e? ne e ba{ sjajno. znae{, i jas koga bi imala prilika bi sakala da se zapi{am na faks. dupi{? ozbilna sum. }e studiram nekoj stranski jazik. hmm, italijanski moèbi. {o }e zbora{? namesto bonxorno, pornoxorno? sedi ne zafrkavaj... podobri sedi si. za{to? sega vaka barem znae{ na {o si. se oneraspoloìv. i za}utiv. go slu{nav te~eweto na Vardar. Mimi ne izdrà, ja prekina ti{inata: se{to ~uv, imeto ne ti go ~uv.
:141:
:142:
Stanko - odgovoriv, pa se dosetiv: - znae{ od kaj doa|a imeto Stanko? ne. od toa {o postojano kurov mi e stanat! - poslednite bukvi gi izrekov vo naludni~ava smea. Stanko? - smeej}i se, me pra{a. da, toj sum. sme{en si... fala. ne, navistina. misli{ imam smisla za humor? ima{. ne preteruvam? i~. super. da ne se pleska{e naokolu po tolku }e te zemev za èna. - i povtorno luda~ka smea me izdade. pa od kaj si siguren kakva èna }e zeme{? - me pra{a Mimi so seriozen ton. i toa {o vika{. mo`no e nekoja od tvoite kole{ki. ahahaha! }e ti gi bacuva decata pred spiewe be Stanko... okej, koga }e razmislam potrezveno, ne se ènam. tuku }e ostanam samec... do umira~ka. ostavi umira~ki sega. kaì ima{ devojka? tuka me zdrvi. ne. {o misli{ ako imav }e barav usluga od tebe? - & odgovoriv podnaluteno. sigurno postoi nekoja koja ja saka{? prokleti kurvi zna~i - vo sebe si rekov. i tie imaat slu{nato za qubov.
da - po podolgo tintrawe & odgovoriv. kako se vika? ne e bitno. pred malce spomna deka si poet, pi{e{? ne be, se zaebavav. samo & sum pi{el qubovni pisma na mojata sakana M. i? & se bendisuvaat tvoite pisma? ne. veli deka sum zabegan {ovinist. ako. neka ja. misli{? more goni ja u pi~ku mater ako ne ja razbira tvojata literatura be dete - naedna{ izbuvna Mimi, po {to po~na da se kikoti. mojata literatura, mojata literatura... - fasciniran od mislata na Mimi poluglasno povtoruvav. o,o. moram da si odam. a gazdata? moàm i bez nego ne se sekiraj. sigurno? ~ao milo - re~e Mimi i izleze od jugoto. ~ao. se gledame, ej! pa-pa! - & mafnav i zaminav. koga se vrativ vo studentskiot, go na~ekav Branko kako ja poprava vratata... ne moè{e da ja popravi. vratata ovojpat ne se poprave{e.
:143:
KADE E TO^KATA DA GO EBAM
ajjjj fakultetot. i tamu ni{to. mislam, o~ekuvav ne{to. iako, {tuki vrie. barem na mojot. momentalno seto ova go pi{uvam na skalite vo holot. karnevali e okolu mene. pi~iwa {lak-{lak, so {tikli i so skripti vo racete kruàt postojano. me iritiraat i sakam barem pola od niv da gi legnam. pi{uvam li pi{uvam. ostava li toa intelektualen vpe~atok kaj niv!? pred malku se obidov da polagam. profesorkata go naostri pogledot, gi potkrena nao~ar~iwata, za da deluva pozastra{uva~ki i so prili~no golema doza omraza re~e: znae{ li koga }e poloì{? ne, ne znam. }e ~eka{ prvin jas da umram, pa duri potoa jasno!? jasno. go jadov brutot. sega edinstveno mi preostanuva{e da pi{uvam, s$ dodeka ne ogladnam. se nadevam deka doma }e me primat. a kade e gre{kata!? odnosno kade e To~kata da go ebam? }e se vratam nazad u{te na po~etokot. koga be{e obla~no i oktomvri. vo grupata site bea }utuci. site sakale knigi, site slu{ale Doors (bqak), site go cenele Kafka (bqak), pi{uvale poezija a ne objavuvale najmnogu pak od s$, me razo~araa devojkite.
rekov devojkite!? okej e, napreduvame. da, mislev na pi~iwata koi glumea deka knigite im se mnogu va`na rabota vo ìvotot. drugite bea beter. za niv napraviv lista. edna kloka (nagaleno od klo{ar) sede{e na poslednata klupa, isto kako i mene, samo od drugata strana dade interesen odgovor. sakam da dobijam Nobelova - re~e so dlabok glas. imav vpe~atok deka glasnite ìci mu se nao|aat vo nekoj dlabok selski bunar. Nobelova? - pra{a profesorkata, da, Nobelova, smetam deka dosega ne ja dobil nitu eden Makedonec a koj od makedonskite avtori ja zasluùva a ne ja dobil? - pra{a povtorno profesoricata o~ekuvaj}i klokata da dade odgovor, vo koj }e gi spomene nekoj od ovie (blaè maè i kompanija). ne, nikoj od Makedoncite ne ja zasluìl dosega. osven, jas se razbira. vakviot odgovor me voodu{evi za kratko. pomisliv, vedna{ posle predavaweto }e otidam da se zapoznaam. sepak misteriozniot kloka mu ja spra{ti nabrzinka. doa|a{e i na drugite predavawa ama glas ne mu se slu{a{e. koj go ebi! pove}e ne me interesira. ne pomina mnogu, isto kako vo osnovno, sredno i nasekade kade {to ima kup {ablonski srawa, dojdov vo konflikt so mediokritetite. Bor~e ~ita{e poezija. poezijata mu be{e: meka, mlitava, ligava, stereotipna; znaete, so onie idei od stilot vidi me, vide me, jas tebe te sakam i jas pravam s$ za tebe, ti ne me ebi{ 2 posto, nemam ke{, ama imam srce polno qubov itn. maloumnive freneti~no mu rakopleskaa. profesorkata zadovolno se kikote{e. atmosferata korne{e na licemerie. vo sekoj slu~aj, Bor~e ne be{e kriv. toj be{e eden od
:145:
:146:
prototipite kade {to gi ima nasekade. znaete, zemaat eden prose~en ama uporen degenerik, mu vgraduvaat mislewe deka toa {to go pravi e okej i kul, i taka so godini go forsiraat postojano nasekade. zo{to taka? ednostavno, na ovaa budala nikoga{ nema da mu tekne da kaè deka OVA i OVA ne e vo RED, deka toa i toa ne e kako {to treba. }e }uti i taka nema nikoga{ nikogo da provali, posebno ne tie na ~ie blagodarenie doturkal nekade. Bor~e po~na da ja ~ita pesnata so naslov ]erkata na kralot. po~na da redi kolku e ubava i seksi, {to im pravi na maìte koga se trti i sli~no. na krajot profesorkata banalno pra{a {to doznavme od ovaa pesna!? re{iv da preminam vo akcija. ovaa pesna - rekov... Bor~e... - i mu se obrativ nemu, slobodno moè{ da ja prekrsti{ vo DUDLAWE. site po~naa prvin da se smeat a potoa i da negoduvaat. kakaa ne{to demek kobajagi svesen si li ti {to kaà; nema{ li po~it sprema profesorkata; se kaùvaat li takvi raboti na fakultet itn. gwavaì. profesorkata, ne znam dali od kultura ili od neznaewe pra{a {to e toa dudlawe?, ama ne se najde junak da & odgovori. Zatoa To~kata se vklu~i velej}i: Jas, koga bi bil kral, i koga nekoj bi mi napi{al pesna so bor~eviot dudlaizam (taka re~e, ubavo ~uv), jas smesta bi go obesil. dobro e {to ne si kral, inaku ti site }e n$ obesi{ - se pobuni i nesre}niot Bor~e. site ne... ama pola... - ekspresno mu odgovori klokata. dobro, dobro, da premineme del po del da ja razrabotuvame pesnata - se vme{a i profesorkata so cel da gi prekine replikite. ajde, kaète mi, {to misli poetot so toa {to veli
sedum dena sum bolen/sedum dena nea ne sum ja videl? toa zna~i deka za u{te sedum dena kaj i da e }e crkne - sarkasti~no dofrli klokata. se kezev jas, se keze{e toj. drugite n$ gledaa so prezir. {to saka da kaè vo ovoj del - ne sakam nikakvi lekovi, mevlemi, trevki i bilki/sakam samo nea da ja vidam? ne e bolen. se folira. do trevkite }e da e. nekvalitetna roba nabavil. prestanete i dvajcata! - rastrevoèno vikna profesorkata. profesorke, i jas }e bidam nekulturna ama moram da im re~am i na dvajcata - aj prestanete da go drvite! - se javi edna vidno vozbudena kole{ka. ottoga{ ne vidov Bor~e ve}e da ~ita poezija. sega ~ita{e Petar. videte, toa e najgolemiot problem. bez razlika {to eden }e istrebite/likvidirate, naedna{ }e se pojavat 100, koi so zadovolstvo }e mu go zamenat mestoto. *** kone~no, se zapoznavme posle zavr{uvaweto na ~asot. vikaj me To~ka. To~ka? aha. saka{ da pro{etame naokolu!? aj. mi skur~i ve}e ovde. izlegovme na parkingot. dvajca debeli gangsteri kilavo turkaaa da zapalat edna stara {koda. edniot od niv, otkako so rakata si ja izbri{a potta na ~eloto, ni dovikna: ej, izvinete de~ki? nie? - pra{a To~kata pritoa krevaj}i gi ve|ite vo oblaci.
:147:
da, vie. moè da dojdete da ni pomognete da ja turneme kolata? pomisliv deka treba da trgneme natamu, koga To~kata mu odgovori otse~no na debelkoto: ne! NE? da, re~e NE i prodolì da odi, kako ni{to da ne se slu~ilo. po inercija se dvièv i jas, iako ne bev na ~isto {to se slu~uva. me pra{a dali mi se jade. mu odgovoriv potvrdno po {to se upativme do sendvi~arnica. ***
:148:
jadevme tost. kako i pred mnogu sendvi~ari, i tuka deùra{e edna rtka, celata vo crna boja, kako od }umbe izlezena. jas lakomo si go jadev tostot, To~kata nemo ja posmatra{e xukelata. edno vreme, otkina malo par~e od tostot, i mu go frli na xukelata milozvu~no i humano velej}i - eve na! jadi i ti ne{to... od sindikatot. sepak, ima srce ~ovekov - vo sebe si pomisliv, za sekunda potoa To~kata vedna{ me demantira. nabrzina go doxvaka tostot, ja stutka hartijata i napravi top~e. ja nameri xukelata i potoa udiraj}i ja so top~eto naedna{ izvika - REÎ FALA! kutrata rtka kvi~ej}i ispopla{ena fati xenemite. mu rekov: {o napravi be kloka... mi go zede dandalo! i ku~iwata ne se toa {to bea. neblagodarni se i tie. pa, se nema kultura... toa ti e. ***
nabrzo so To~kata stanavme ednoto. vo su{tina gledano, ne be{e nekoj opasen tip, osven na momenti koga go prifa}a{e, se razbira. od tamu doa|a{e i negoviot prekar To~ka. koga vo momenti na afekt, na nekoja vrska epilepti~no ludilo ne znael {to zboruva ili pravi naokolu, drugarite velele, go udri to~kata. otprvin se bunel koga go vikale taka no duri potoa koga sfatil kakva e negovata priroda, smireno go prifatil. vo edna druga prilika dodeka me voze{e so kolata, ja pricka{e do kraj na avtopat, uveren bev deka }e zagineme. voze{e ko ulav, s$ dodeka ne zdogledavme soobra}aec kako so palka pokaùva da zastaneme. To~kata edvaj uspea da zako~i 200 metri podolu. dojde xandarot celiot uqandisan. dobro be ti }or si, ne ja vide palkata - be{e negovata prva reakcija. ne be... abe jas gledam samo nekoe ku~e, ma~e da ne pomine, kakva palka... - odgovori smireno To~kata. sekako, xandarot napi{a kazna, no To~kata ne izgleda{e premnogu voznemiren. meseci i nedeli so To~kata ne se pribiravme doma. {etavme, akavme, pievme, povremeno na mesta i provociravme, pravevme incidenti, tepa~ki, gluposti broj. na fakultet odevme povremeno, zaebavaj}i se so site kompletno, trgnuvaj}i od kolegite, asistentite, profesorite... pi~vajz nasekade. otidovme vo Studentski pra{awa. odma se javi problem so tamo{nite birokratski skotovi. kako i nasekade, ni{to, ni{to ne e formalno vo ovaa dràva. jas uspeav da sredam nekako, dodeka To~kata, pak, go vra}aa pet-{est pati nazad. sedmiot ili ve}e ne znam kojpat re{i da im
:14:
:150:
ja ebi majkata. kako {to prethodno se izrazi. aj, potpi{i se tuka be... - mu re~e birokratot. kaj da se potpi{am!? izlezi, izlezi. koj jas? ti, ti izlezi, izlezi... da ti se potpi{am. {to ti e be? da, da da se potpi{am... izlezi da ti ja ebam familijata! vikajte policija aaaa.. vikajte policija... aaa... - po~na da pani~i edna postara gospo|a, koja mafta{e naokolu so ladaloto. izlezi, izlezi dibek. i {to deka }e izlezam be, {to deka, a!? ìv }e te ostam ama budala }e {eta{! za nekolku sekundi vnatre divee{e totalen haos i anarhija. slu`benicite sedea zaklu~eni vnatre, dodeka To~kata rasfrla{e hartii, udira{e po staklata, gi prevrtuva{e klupite i stol~iwata. vreska{e i bara{e nekoj da izleze za na ~elo da mu se potpi{am, vika{e To~kata. ostanatite studenti potajno navivaa. kone~no, so madiwa. posle taa slu~ka, odredeno vreme is~eznavme od fakultetot. se krievme vo dupkata na To~kata. pomislivme deka starata tetka, {to se {logira od reakcijata na To~kata e ve}e mrtva. pievme, se izleùvavme, gledavme TV... kone~no eden den re{ivme da pojdeme povtorno na fakultet. abe, To~ka, èna nekoja. a da dupnevme ne{to!? aha. aj ~ekaj. alo ti si? si spremna za utre!? ne za vo sekoe vreme glupa~o, tuku za vo osum. Da, da, na istoto mesto. pa-pa. aj sine utre. utre?
dojdi porano pola sat, pred predavawa. }e te ~ekam kaj avtomatot za kafe. okej. sledniot den, To~kata dojde so devojkata {to ja dogovori. sredna visina, cicka prosek, malce po{iroooki kolkovi, nose{e nekoe bezvezno plavo kostum~e, beli sandal~iwa... mu rekov: To~ka, ovaa e kurva! a koja ne e!? ama {o ja nosi{ tuka na fakultet? tuka ami kade. praten si da u~i{ tuka, taka? da. e pa, zemi u~i. prvin jas ili ti? {o znam? odlu~i se be ajde, devojkava raboti na saat ebate. hmm... ddi de odi. vtor }e bidam jas. sigurno? da. ~ekav nadvor, dodeka To~kata ja eba{e vo ve-ceto, i toa ènskoto. ako dupime vo ma{koto, }e se nasoberi publika - mi re~e prethodno i mi namigna so okceto izigruvaj}i pi~leme. gledav na saatot i edno 20 min. ako ne i pove}e To~kata ne izleguva{e. vlegov vnatre. se slu{a{e {lapkawe. ne znaev samo ~ij gaz se pleska{e od plo~kite. To~ka poleeeka, aman - vika{e devojkata. {o ti e? podizvadi go malce zo{to? haha, {to misli{? za da si go krcnam vratot? To~ka, ajde be {o napravi - viknav. po~ekaj, bato, po~ekaj. Sowa ne e lesna ènska ko {to
:151:
:152:
ti si misli{. po pet minuti To~kata izleze celiot ispoten i zadi{an. odam na vozduh jas. vlegov vnatre. koj si be ti? jas? da ti. majka ti ja bara{ tuka? ne. e pa? jas sum vtoriot... ma kakov vtor, budalo edna, ne sum raspoloèna za redenka denes dobro ko taka. izvini. izlegov nadvor, To~kata pu{e{e cigara pred spomenikot na Kire i Mende. To~ka, To~ka zo{to me zaeba be kloka!? te zaebav!? ima{ ti um vo glavata, a!? lekcija prva bato. za seks red ne se ~eka. ili odi{ da ja is~uka{ ma{ki, ili toa nekoj drug }e go napravi. nema vtor, tret, posle taka zna~i!? uìvaj. ~i~o }e ti najde ne{to. kade-kade pojaka od ovaa. ba{ka ciclesta. i so pocvrst vrat bato. normalno. toa be{e posleden pat koga se vidovme. ottoga{ nitu aber nitu trag od nego. zemjata ko da go lapna i potoa `drigna vo vselenata. ne moè{e, pustata taa, da ja trpi negovata histerija. To~kata be{e kraj za site. no, sega go nema. da, kade e To~kata da go ebam? moram da prekinam so pi{uvawe. }e odam da ja zamolam profesorkata, ako moè, sepak da mi dozvoli da polagam.
ZASTAVNIKOT ODI VO PENZIJA
1. toa be{e posledniot raboten den na zastavnikot. sede{e na ostarenata ko`na foteqa vrzuvaj}i dve papki so naznaka strogo doverlivo. da gi spastram na brzinka i da se kurtulam {to pobrzo... - si re~e vo sebe. potoa pu{ti raka do fio~eto od biroto i od pod negovata omilena lektira Nema koj da mu pi{e na polkovnikot od G.G. Markez, izvadi eden smetkovoditelski tefter so novi svetnati skaj korici. zede bavno da gi razlistuva i da gi ~ita prigodnite bele{ki. gi napi{aa negovite kolegi i prijateli na sve~eniot skromen ispra}aj nekolku dena prethodno. gi ~ita{e site, red po red, ve}e po iksti pat. zastavni~e mi be{e vistinsko zadovolstvo da rabotam so vas ~etvrt vek skoro... ... nezaboravni bea va{ite vicevi! eh, eh Ivo ostanavme ~esni i po{teni, dodeka nekoi drugi... toa pak bea poplakite na eden kolega koj duri i za vreme na proslavata kuka{e poradi svojot ~inovni~ki status.
:154:
sepak pokraj vakvite, obi~ni, zdodevni i izliteni ima{e tekst~iwa koi kaj nego predizvikuvaa voshit i prili~no mu go galea zastavni~koto ego. zastavni~e se se}avam koga dojdovte 83-tata vo kasarnata... bevte mlad, revolucioneren, buntoven vo sekoj pogled, za site nas pretstavuvavte makedonski Leh Valensa! i edna druga, sosem kratka: 24 januari 78ma, Krivolak, Ladno mu polazija mornici po teloto. se priseti na premrznatite prsti, kopaweto bunkeri i rovovi, gladot, neredovnata ishrana, pijanite stare{ini, izmatufenite vojnici, nepodnoslivoto tre{tewe na haubicite od 101 milimetar, na milion bezuspe{ni obidi da se zatoplat vo vojni~kiot {ator na Kajmak~alan. se navrati i na prviot den koga be{e na voena ve`ba i koga nenadejno od eden kamion izleta dva i pol toni teòk top koj mu gi sma~ka nozete na eden negov vojnik. vojnikot vreska{e od bolka bara{e pomo{, vikaj}i na cel glas majko, majko... 2. u{te dolgo gi ~ita{e spomenarskite bele{ki koga nekoj zatropa na vratata. ajde. vleze slu`beni~ka Nata{a. visoka i stamena, so tenka stava, ma~kini o~i, kosa so crven preliv, prili~no simpati~na na vozrast od 35 godini. izvini Ivo ama mislev deka treba da te pra{am... ne me pra{uvaj ni{to denes mi e posleden den. abe imaat dojdeno dvajca novinari. {to da im kaàm? kaì im zastavnikot odi vo penzija.
ma ne. doa|aat da napravat intervju so generalot. kakvo intervju? pa, za reformite. kakvi reformi? onie koi NATO gi bara od nas. a-ha i {o ima vrska toa so na{iot generalisimus? slu{aj cel ìvot si ovde, daj kaì kaj bi moèl da bide. tuka e mi kaàa... mobilniot mu e isklu~en. tuka e de, tuka. se {utka negde po kancelarii. aman Ivo be, novinarite se nestrplivi. dobro toga{, vikni gi neka vlezat ovde. zo{to? abe odi vikni gi. zbuneto vlegoa dvajcata novinari. izvinete vie ste generalot? zastavnikot cini~no nasmevna: star sum ko general. s$ drugo me pravi zastavnik.. i potoa tivko dodade - koj denes odi vo penzija. kade moè da go najdeme generalot? ka~ete se najgore na treti. soba 44. igra {ah so potpolkovnikot Kosta. Ili pak ako ne e tamu barajte go eden sprat podolu vo oddelenieto za bezbednost. tamu so nekoj od bezbedwacite pie viski. slu`beni~kata napravi za~uduva~ka grimasa od drskosta na zastavnikot. nemu s$ mu be{e ramno. i novinarite bea nekako za~udeni od odnosot. sastavnikot prodolì: znaete otsekoga{ kaj bezbedwacite imalo viski. kaj nas ima vino, rakija, pivo..no ne i viski. prete`no ima rakija{o ja nosat vojnicite. rakijata te potkupuva viskito
:155:
te kupuva. bidi dovolno vreme zastavnik i se }e ti bide jasno. fala vi gospodine... prijatno. 3. nekolku ~asa posle taa slu~ka, zastavnikot sede{e vo svojata kancelarija i pomireno gleda{e vo yidniot ~asovnik koj go ima{e dobieno kako zasluga za krvodaritelstvo. ima{e u{te 15 minuti od rabotnoto vreme. moè{e vedna{ da stane i da si zamine, znae{e deka nikoj nema poradi toa da mu pravi nikakov problem. sepak, janya go jade{e za toa {to se slu~i denes. pomisli nekomu da mu raskaè edno iskustvo od minatoto za koj toj smeta{e deka e od osobeno zna~ewe. no, na kogo? na mladite potporu~nici koi se besni zo{to nemaat seu{te re{enie? na kolegite stare{ini koi se vo nekoja dupka zapieni? na slu`benicite koi vrtoglavo {etaat po kancelarii i o~ajno se obiduvaat da bidat ottrgnati od sledniot spisok na otpu{awe? go otvori povtorno smetkovoditelskiot tefter i kako êhov vo najdobrite denovi, po~na da zapi{uva. generalot go baraat za NATO reformi? vidi majkata. eh, koga pred dvaesetina godina bev mlad vodnik... bev mnogu slobodoumen, buntoven... dobro ne epten mnogu, da bidam realen... tuku tolku kolku {to toga{nite vremiwa dozvoluvaa... za da stane{ trn vo oko dovolno be{e da slu{a{ rokenrol na pr. gi slu{av ôrba, Azra, Buldoèr... sega imam sin vo pubertet koj gledam se zanesuva ne{to, postojano se buni. sviri vo bas gitara vo bend. uveren e deka stariot negov cel ìvot bil napikan vo nekoja vakva posrana kancelarija zatrupan so sekakvi birokratski srawa...
:156:
ne be{e sekoga{ taka. se se}avam 83-tata sproti 84-tata me stavija deùren za novogodi{nata ve~er. nie malkute stare{ini {to bevme na smena si imavme naseckano salati~ka, salam~iwa, mesni narezoci, mala sofri~ka onaka... alkohol se razbira ne ni smeevme da pomirisame... koga negde polsat pred n.g. ni zayvoni telefonot... se javi generalot! onoj koj denes go intervjuiraa. samo {to toga{ be{e major. zastana so pi{uvawe. hmm, pomisli zastavnikot, tolku sveò se se}avam {to napamet go znam i dijalogot koj se odvi taa ve~er. {to da ne go zapi{am kako {to si be{e vo original. {ta se to dole kod vas de{ava? pa slavimo druè majore kako to slavite majku vam bo`ju, tenkovska brigada svakog nas momenta moè napasti! neprijateq je na 50 km, u Gr~koj druè majore... nisam ni pretpostavqao... znaete nova godina je... i za nas i za wih! ma jebe se meni za novu godinu vi ste na ratnom poloàju... ej, nije to zajebancija ovo ne traìm ja od vas, to traì na{e najvi{e dràvno partisko rukovodstvo! u redu, druè majore razumem! samo mi xibrite tamo, zbog vas u zavr{iti na vojnom sudu... 4. Zastavnikot najposle, dovr{i so pi{uvawe i izleze. frli pogled na kasarni~kiot krug. esenskite lisja eden po eden pa|aa. naskoro celata kasarna treba{e da se zatvori.
:157:
garnizonot se prefrla{e vo drug grad. vojnicite mirno stoeja. bea pretposledna klasa, pred totalno da se ukine zadolìtelnoto sluèwe vo vojska. desetarot im dava{e naredbi. nekoi nosea kapi, drugi ne. eden namesto vojni~ki pantaloni nose{e farmerki, vtor namesto maslinesto zelena, nose{e bela maica, tret ima{e dolga kosa i be{e nebri~en... zaedni~ki site otpozdravuvaa pred izbledenoto dràvno zname.
:158:
ADOLESCENTSKI FAKER
posle obemno prebaruvawe na Google ispe~ativ podatoci vo koi se sodrèa objasnenija za tolku eksploatiranoto zbor~e - adolescencija. pojdov doma i legnav. leèv neodredeno vreme cvrsto zakovan na krevet~e prou~uvaj}i gi zna~ewata. da ne vleze{e vujko mi i da ne ja prekine{e navreme ovaa naporna psihoanaliti~ka seansa, }e gi izxitkav hartiive na pravlaviot pod, }e go zemev ma{ki v race, }e go istinkav, i }e se ~uvstvuvav mnogu mnogu podobro. vujko mi koj inaku ima 46 god. ne e oènet (i zaedno so eden negov drugar odi duri vo Bugarija samo za da klecne), me pogledna so negoviot nemturest off fashion pogled i so cel da zvu~i em pointelektualno em pomangupski, napravi edno khm, hmm..., pa prodolì velej}i: mnogu ~ita{ more ej... znae{ li deka tie {to mnogu ~itaat mnogu i znaat... a seto toa gi tera da se razo~aruvaat od ìvotot... - vedna{ potoa gi spu{ti ve|ite i ko za prvpat na negovoto poligonsko ~elo zabeleàv deka nema nekoi izraziti br~ki. i nema èna koja bi mu gi napravila - so pritaen cinizam si spomnav vo sebe. kaì {to saka{ - arogantno mu se oxvrgaliv, {to e patem sosema dozvolivo za eden adolescent so nedefinirani genijalnosti.
:160:
dojdi da vidi{ kako sviram. si kupiv gitara. po~etnik sum, no ve}e umeam da sviram nekolku akordi. se zaprepastiv. ova ne go o~ekuvav. od kade li se probudil siot muzikalen entuzijazam koga za nekoja godina }e slavi polovina vek!? po~ekaj me, te molam, mora da odam po nu`da - rekov i mu dadov znak da se odvisi od vratata so cel da mi obezbedi prostor za izlez. dodeka si mo~kav, {ablonski razmisluvav mora da ima povtorno buri~kano vo nekoj od onie xxx-oglasite...i ima najdeno nekakov oglas so sodrìna od tipot - baram ume{en de~ko koj znae da sviri na gitara, ne baram da e ubavec ili da poseduva materijalni bogatstva, samo sakam nave~er da mi svirka qubovni baladi - potpis Muzikalna. epa dali e muzikalna ili ne, ne moèv ba{ da voo~am, no sepak o~igledno na{ol nekoja. posledniot pat, tokmu vo ekot na negoviot sredove~en zanes me tera{e da mu dràm ~asovi po angliski jazik. ima{e konkretna i lo{a ideja da stane recepcioner. no... varijantnite misli prestanaa koga go slu{nav zaripnatiot glas na baba Cana kako veli: sine, ne zaboravaj da polie{ voda so kofeto. dobro, babi~ko - milozvu~no & odgovoriv. baba mi Cana samo za da za{tedi (koja stipsa bo!) za mali nu`di strogo zabranuva{e da pu{tame voda od kazan~e. ne tera{e da koristime kofiwa polni so valkana voda, koja prethodno be{e obezbedena od edno-dozvolenoto sedmi~no tu{irawe. koga na moite im se àlev za vostanoveniot preterano {tedliv reìm, dobiv prekor koj oficijalno glase{e otprilika vaka: toa }e te nau~i na red!
vo toj moment naedna{ mi se pojavija nasilni~ki porivi (pomisliv kolku bi bilo dobro kofeto da go aknam od zemja), no uspeav so krajni napori da gi skrotam. trezveno pomisliv deka: popusto e da se obide{ da promeni{ naviki na 84-godi{na babi~ka so severnokorejski naviki i sfa}awa. go napu{tiv nu`nikot. ne mi be{e dojdeno da otidam vo dnevnata da go slu{am vujkovoto po~etni~ko gitarsko drnkawe. na sila ja otvoriv vratata i za ~as se najdov vo polutemniot hodnik, vo tet-a-tet sredba so stariot voen penzioner @arko. sredbata be{e neizbe`na. da ìvee general Francisko Manera! - izvikav kako {to voobi~aeno se pozdravuvame. ne - izvikna otse~no @arko pedago{ki pokaùvaj}i so pokazalecot kon mene. Da ìvee Augusto Pino~e! - vikna @arko pravej}i go negoviot mal fintaxiski saluto. se ~ini stavovite na @arko se bea radikalizirale. meksikanskiot general go be{e zamenil so suroviot ~ileanski diktator. iako toa be{e edinstvenata novost bidej}i pri natamo{niot kratok razgovor, standardno po {ema, me pome{a so nekoj od negovite vnuci. amnezijata prodolùva - konstatirav po kojznae kojpat. edvaj uspeav da se izvle~am, i toa najmnogu blagodarenie na nekolku lokalni klinci, koi skokaj}i okolu mene vri{tea Faker, faker, faker... ahh, da... prekarot koj na nesakawe go zdobiv vo dosega{noto 6mese~no ìveewe vo ludovo maalo vo Vlae. nekni vujko mi ima{e doneseno eden ~i~ko koj imal problem so kompjutorot i me zamoli da otidam do kaj nego za da mu pomognam.
:161:
:162:
problemot be{e sosema ednostaven i ne mi odzede mnogu vreme. dodeka rabotev ~i~koto (koj doznav deka se vika Borjan) postojano histeri~e{e vikaj}i de~ki alal da ti e, de~ki be bravo, de~ki abe racete da mi ti se pozlatat. a klikni na iksot za da ja zatvori{ aplikacijata - mu rekov. koj iks!? - zabezeknat me pra{a. toj... vo gorniot desen agol - mu pojasnuvav bidej}i o~igledno be{e dupka od osnovnite poznavawa. aaa.. go gledam.. e kako da go isklu~am sega. pa, so glu{ecot, se razbira... Borjan go ~apna glu{ecot v raka, i nesmasno go zalepi na desniot goren agol od monitorot. toga{ mi be{e neprijatno da se smeam, i za toa potoa se pokajav. negovata sopruga insistira{e da probam slatko od smokvi. dobro, re{iv da go probam slatkoto samo za ne bidam primoran da gi slu{am pofalbite na ~i~ko Borjan, koj so toa pretpostavuvam saka{e da me kupi za da ne go prekaùvam kolkav neznajko e pred drugite. opasen si de~ko, opasen - po stopati povtoruva{e. a-ha... haker sum - {egovito dofrliv zaboravaj}i deka toj ne znae {to zna~i zborot. haker vika{, a!? opasen haker si... opasen...tuku, ti kaàv deka imame i }erka... se vika Simona... ima sedumnaeset godini... nekoj den }e te zapoznaam so nea... biva li!? nema problem - promrmoriv, pra{uvaj}i se vo sebe, dali ne e toa zgodnata riba so crvena tanga koja sekojdnevno mi gi para o~ite vo ulazot. da, taa be{e - pra{alnikot ve}e be{e re{en sledniot den, koga Borjan zapoznavaj}i me so nea go odrà vetuvaweto.
toj e }erko... toj e... opasniot... Fakerot. Faker, faker li be{e!? H, haker, ne faker, ~i~ko Borjan - najprvin rutinski go popraviv, a duri potoa sfativ kakov gaf trasna... i vedna{ go svrtiv pogledot kon }erka mu koja ima{e nekoja zgr~ena nasmevka - najverojatno toa treba{e da ja prikrie neprijatnosta predizvikana od neznaeweto na zborot {to stariot nejzin pred malce go izusti. hah, sega listaj}i gi mozo~nive datoteki celava rabota dobiva humoristi~ni dimenzii, no toga{ mi se ~ini }e propadnev v zemja od sram. no za da ne bide taka s$ krasno se pogriì maalskata mangupana koja xokaj}i pred kooperacija go slu{a{e razgovorov. i ne treba{e mnogu za Borjanovata blamaà da se pro{iri. i jas da go dobijam zasluèniot del - ironi~niot prekar FAKER. *** se pribliùvav do eden od gradskite parkovi, koj ~estopati go posetuvav... sam, ~itaj}i dneven pe~at i trudej}i se da ostanam nezaineresiran za okolinata - okolina vo koja ispome{ani bea: {umoleweto na deceniskite dabovi; xagorot proizveden od naivnata detska igra; vrevata na tn. klup~e na penzioneri koi simuliraa sobranie i pred s$, najmnogu i pred s$, zgodnite devojki koi nosea provev paradiraj}i pokraj mene, {to pak nezadr`livo gi provocira{e moite hormonalni resursi. naedna{ osetiv frustrantni vibracii, osetiv kako mi se vrti, lo{i i povra}a. stanav i se pribliìv do fontanata bez razmisla i vedna{ se frliv vo nea. vodata
:163:
:164:
mi be{e do kolena i azdisano se {lapkav, pliskav, se obiduvav da plivam. zabeleàv deka pri padot si go izgrebav kolenoto od koe po~na da grga krv. minuva~ite okolu mene mi posvetuvaa samo nekolkusekundno vnimanie. po s$ izgleda pomislija deka sum alkoholiziran, ili deka sum pod dejstvo na nekakvi stimulansi. koga svesno se glupira{ ti fali samo eden ~ovek komu bi moèl da mu kaè{ deka ne ti e gajle za misleweto na drugite - genijalno zaklu~iv od celava budala{tina. toj eden o~igledno deka go nemav. prikve~er se vrativ vo stanot. baba mi okokoreno se xare{e vo televizorot gledaj}i ja dnevnata sapunica, dodeka vujko mi s$ u{te ve`ba{e na gitara istovremeno fal{livo svirej}i i peej}i nekoja ligava glupa balada od repertoarot na Vlado Janevski. po s$ izgleda ba{ ne ostanuva u{te mnogu vreme... prokomentirav vo kli{e fazon i pojdov vo sobata, kade {to gi sobrav hartiite... i potoa gi frliv vo |ubrexiskata crna vre}a.
PALESTINSKA NO]
1. me razbudija vikotnici. na radio postojano vrte{e vesta za ubienite vojnici na ARM, na~ekani na zaseda na [ara sedummina od niv bea od Bitola. se ~itaa nivnite imiwa. re{iv da izlezam, da pro{etam malku, da poglednam {to se slu~uva vo gradot. *** gore{e du}anot San-prom. se nao|a{e na vlezot od ~ar{ija na desetina metri od zgradata vo koja ìveam. pove}eto kom{ii od maaloto bea izlezeni pred brezite kaj parkingot pred Lenski most. tivko muabetea. pomali deca palavo tr~kaa navaka-nataka. nervoznite im majki pobesnuvaa - èstoko davaa naredbi da ne go preminuvaat drvenoto mov~e preku reki~kata Dragor koja odamna àburka{e kako krv vo venite na ~ovek pred umirawe. celata navidum mirna atmosfera ja naru{i tromavoto dvièwe na debelata starica tetka Letka (vo na{eto ma-
:166:
logra|ansko sosedstvo site babi gi vikame tetki) koja juri{no ja kreva{e rakata vikaj}i: samo so Gospo napret! toa go prave{e nekolkupati po red. edinstveno izreagira ~i~ko Mile, penzioniraniot nastavnik po fizika. lu|e ova e lo{o. vakov primitiven nacionalizam ne smeeme da si dozvolime. Baksata i Crvo, dvajca maalski likovi koi xokaa pivo, go gledaa ko da e ~uknat. zemi napi se ~i~o Mile - go ponudi Baksata. e {o da se napijam, ne e na arno rabotava - rezignirano odbi nastavnikot i prodolì da drnda po inercija. toa go isprovocira maalskata budaletinka Mule da se vrtka i podripnuva kako dete koga }e vide ubava igra~ka na najgornata polica vo prodavnica. a, na na{ite vo Tetovo {o im pravat? - mu se yvere{e na uvce. nastavnikot mirno mu replicira{e, no se ~ini Muleto ne ~eka{e da odgovori do kraj. ko navien go povtoruva{e toa pa toa. {outo prodolì koga tetka Letka skonta deka nastavnikot e ne{to protiv, pa u{te poiritira~ki po~na da izvikuva: So Gospo napret. i Muleto i Letka zamrea. nastavnikot vide deka nikoj ne go ebi dva posto i zapali. nekoj dofrli deka bil pizda, drug potvrdi i re~e ne{to vo stilot u{te na vremeto be{e takov i ne sluè{e vojska.
od nekade se pojavi nekoga{niot voda~ na ^kembarite, Tomaso. so akcent na prvoto o. go galka{e za vrat ogromniot vu~jak koj pove}e li~e{e na stepski volk. ja pra{av majka mi dali }e dozvoli da pro{etam so nego niz gradot. nikako, nema {ansi - be{e nejzinata prvi~na, da ne re~am prirodna reakcija. no, }e bidam so Tomaso, vi kolkavo ku~e ima. nastana pauza. Tomaso oseti deka e prikle{ten, no ne me izneveri. bidete bez gajle, gospo|o - krotko & re~e Tomaso. nikako. sepak, starata mi popu{ti. avanturata moè{e da zapo~ne. imav 16 godini. poluanarhija vo rodniot grad ne se gleda sekoj eban den. izlegovme na ulicata na Yvon~arite i se najdovme pred starata stokova koja denes e nekakov supermarket. kar{i nego be{e du}anot na poznatiot skaraxija Aj~o. se zbora{e deka kaj nego prona{le spisok za finansirawe na U^K. koga se nacrtavme tamu, banda mladi lu|e vooruèni so stapovi, palki i metalni {ipki, sistematski go delkaa du}anot. Tomaso me pra{a: a, taka, a taka. ako saka{ pojdi i ti? odi istu{i se malce... ne, ubo mi e i vaka - mu odgovoriv. obikolkata prodolùva{e niz centarot na gradot. razgledavme 10-tina slatkarnici, semkarnici koi bea is-
:167:
:168:
pokr{eni, iskradeni... na niv stoeja nacionalisti~ki poraki i pravoslavni krstovi. edna od pokomi~nite sceni taa ve~er, be{e koga vidovme kako tr~a eden Rom so maica po preramki i so ka~en klimatizer na ramo, dodeka drug koj zaradi debelinata ne moè{e da go sledi mu dovikuva{e: kaj tr~a{ more umren? abe go zaboraj daqinskoto. pred polno} se spu{tivme po [irok Sokak... zastanavme to~no kaj ulicata pred hotel Epinal. glupite xandari dotoga{ nigde gi nemav videno. sega dvajca xandari stoeja pokraj znakot stop. onamu znaete kaj {to obi~no parkiraat taksistite. pred niv, na 15-tina metri na golemo se graba{e dragstorot. (stariot dragstor koj vo socijalizmot be{e edinstvenata prodavnica koja rabote{e do polno}.) a {o kur dragstorot? - instinktivno pra{av. Tomaso ne znae{e. potoa gi pra{a dvajcata kopiqaci koi sigurno nemaa pove}e od 14,15 godini. nosea po dva paketi vo racete i lakomo se kle{tea. neznajme kolku e vistina ama slu{navme deka gazdata so {iptar bil ortak... a i eve xandarite ne prat problem - re~e prviot. so {iptar na{ol ortak da bide? - pra{a vtoriot. ih, sami si prajme da ni bide vaka be - odgovori Tomaso. se zavrti nakaj mene: pojdi kreni i ti nekoj paket be. mi se jaj sladoled. ne. ako se pla{i{ od xandarite ne beri gajle. jas sum tuka!
}utev. edno od decata me spasi: nie eve imame sladoled. povremeno zastanuvavme za Tomaso da se pozdravi so negovite drugar~iwa. mi be{e neverojatno kul scenata koja ja povtoruva{e so sekoe. prvin }e se navedne{e na prozorecot od kolata, }e frle{e eden dlabok pogled pravo a potoa dramati~no }e go pogledne{e {oferot v o~i. gi potsobira{e debelite obrazi, rutinski prave{e edno c i go kaùva{e sledniot tekst: BATO... UTRE... NA PAZAR... DA SE SOBERIME edno destina du{i... jas, ti Bale, Kapsata, ti rekov mi re~e... zna~i, na{i lu|e {o sne i... pot hitno da se UDRI NA @IVA SILA, daaali me raz-bi-ra{! {oferot }e ja klae{e rakata na menuva~ot. }e se zaduma{e za da & dade na iskaànata ideja golemo zna~ewe. Tomaso ne moèj}i da do~eka }e go prekine{e: ti teknuva, da gi na~ekame {iptari{tata {o idat od po selata na pazar? okej, vo red, javi mi se, go ima{ mojot broj, javi mu i na Zeko. naporno se trudev da mu objasnam na Tomaso deka lu|eto koi ima namera da gi tepa so svoeto dru{tvo ne se Albanci tuku siroma{ni Makedonci od Mala Prespa koi preprodavaat na pazarot za gi prehranat svoite semejstva. no Tomaso ko da ima{e nekoja ~udna logika da misli deka od Albanija doa|aat samo Albanci. Albanci koi normalno treba da se iskolat. potoa mu zayvoni telefonot i eden od negovite prijateli go izvesti deka interesnoto e vo Maxar Male.
:16:
:170:
fativme taksi. koga stignavme kaj Crn most od gore, od Ohridska vidov mala grupa deca kako odat vo redici. pred niv eden de~ko vee{e dràvno zname a site zad nego ko papagali povtoruvaa za {iptari gasna komora! maliot broj Albanci koi ìveeja vo Bitola bea smesteni vo naselbata Maxar Male. naselbata be{e prete`no so ku}i i edna od najstarite naselbi vo Bitola vo koja nekoga{ ìveele Turci. (ne{to ko skopski âir) gledav kako gorat ku}i... celiot eban ritual pri palewe na edna ku}a be{e vakov: itreci se pribliùvaa do ku}ite, gledaa da ne ima postaveno bomba, a potoa {ankure }e izleze{e na terasa za da kaè deka e bezbedno. tolpata nadvor toa nestrplivo go ~eka{e... razjareno }e se vturne{e, i po~nuva{e direk so pqa~kawe. od balkonite, od prozorcite frlaa mebel, aparati i sekakvi drugi predmeti... na krajot, otkako }e se umorea, ednostavno ja palea. potoa se ode{e na druga, pa na treta itn. ko le{inari posle zavr{etokot na cela ceremonija idea somnitelni tipovi so pikap kamion~iwa i digaa s$ {to }e najdea. kradea, aramisuvaa... i toa go pravea sosema rutirano i spokojno kako da dostavuvaat, a ne kradat... gledav krvava prestrelka na 100 metri rastojanie so svoi o~i koga se puka{e od kombe vo dvièwe... site se isxitnavme vo bliskite trevi i xbunovi... dodeka se odvivaa pukotnicite a racete mi bea staveni nad glavata dali pomisliv deka eve u pi~ku materin sega moè da bidam lesno ubien? ne, kako vo najopasnite slu~ai ne ni imav vreme da razmisluvam za smrtta... ne ni razmisluvav kako moè da me pogodi kur{um... leèa site, leèv i jas po nekakov refleks... po nekoja minuta se zavr{i, po~naa
site da stanuvaat, po {to nekoj od tolpata gordo pra{a koj e hrabar ko nas?...nema{e nitu ronka ironija vo negovoto pra{awe. eden avgobus so policiski specijalci vedna{ se istovari na mestoto na raskrsnicata kade {to se puka{e, pa tolpata po~na da vreska: dajte ni oru`je, dajte ni oru`je. {o kur baram ovde jas? e prvoto ne{to {to mi padna na pamet. Tomaso bato, abe vaka da n$ gleda nekoj od strana, ne li~ime na Palestinci? abe {o ti e tebe... ne, jas mislam deka li~ime na Palestinci... mislam, oti ne li~ime na Francuz, Germanec nekoj... koj leì na plaà vo Majorka, go pr~i, jadi portokal i gleda tanga naokolu? oti, kako oti? oti imame vojna i eve ja branime dràvata. a ti dobro, Tomaso bato, ti si nacionalist? da. sekoj nad 40 godini ebate e nacionalist. apsolutno ne znam {to mu zna~e{e toa sekoj nad 40 godini e nacionalist. poglednav ubavo oddelno vo sekoe lice na tolpata pred mene. ne vidov eden koj bi moèl da mi dade odgovor. Tomaso be{e tuka i s$ u{te sre}ava{e svoi prijateli i im go kaùva{e golemiot plan so istite caki i zborovi. bato, da se udri na ìva sila, ìva sila. besprekorno odyvonuvaa vo mene negovite zborovi...
:171:
:172:
2. rano izutrina, po cela ve~er akawe so Tomaso, se najdov so drugarite od gimnazija. so nas be{e u~ili{niot voda~ (denes ima bleskava partiska kariera), Tom~e, koj prethodno denski gi vode{e klasovite u~enici da protestiraat po ulicite. mi re~e: doa|aj ti sine so nas, pameten si, ni treba{. jas sum za pred kameri, ama ti znae{ kako da zbora{. se nao|avme kaj edna portokalova sendvi~arnica kaj avtobuskata stanica. ~udno mi be{e kako ve}e e ~etiri po polno} a ja ostavile ne~epnata. najverojatno za{to se nao|a{e nadvor od gradot. drugarite se nafrlija vo sendvi~arata i po~naa da ja kr{at. jas ko po obi~aj sedev nastrana i nabquduvav. Igor od tretiot klas go oble~e beliot mantil, izleze pred izlog i po~na da vika: povelete, povelete, kakov sendvi~ sakate? napraj mi eden so pleskavica - vikna nekoj. mene so vir{la - vikna drug. da ti ja dam vir{lava? - pra{a Igor. ako tvojot e vir{la mojot e kolbas - odgovori Tom~e. izbi spontana smea. jas sedev na friìderot koga dojde Crevoto. ako ne pravi{ ni{to, barem ne pre~i. go zede friìderot, udri i go skr{i stakloto. oh tuka ima samo ovo{ni - re~e nekako razgaleno. potoa go ras{utka friìderot sose trkalca na avtopatot za Grcija. a ti sedi{ so skrsteni race, a?
pi~ka e - dovikna nekoj. sejte, ne me silete. e {o nie kr{ime ti se praj{ na umen. dobro be, eve. ima{e edna reklama za bitolsko pivo. mi dadoa edna malku r|osana metalna {ipka. udriv edna{, no ni{to. udriv pove}e pati, no samo napuknuva{e. niv im zdodea da ~ekaat da gledaat kako se kr{i. va`no im be{e {to zedov u~estvo. na krajot sepak ja skr{iv, se razleta na desetici par~enca. Tom~e go spu{ti svojot ranec na zemja. izvadi eden molotov koktel od nego i go frli. sendvi~arnicata plamna. nie od blisku sedevme i sve~eno vo taa Palestinska no} posmatravme kako da sme podmladok na kjukluksklan.
:173:
TANC SO BRZOSMRTKITE
Brzosmrtka - evtin pijalak, nekakva me{avina na proyirno vino i kiselkav ocet, za koja velat deka se pravi od ostatokot talog vo vinskite buriwa. se pakuva vo plasti~ni tubi po 2-3 litri. ja konzumiraat naj~esto siroma{ni studenti ili pijanata rabotni~ka klasa. alo, Bukar, per kaj si? na gosti kaj eden drugar. Lazo ti si? da, da... slu{aj ej, doa|aj navamu, po{to ovoj tvojov skroz polude da go ebam! {o kur napraj ovajpat? se naxokal izlea... kr{i, mava, lumpuva...a, be, doj smiri go da ne mu idam ja da go za~ukam! okej idam. prvo na {to naidov koga vlegov vo studentskata naselba Stiv Naumov bea iskastreni drvja od domskoto park~e. bea po{tedeni samo steblata i toa negde vo visina od dva, dva i pol metri. po~uvstvuvav grozni~av ambient; sogolenite stebla mi li~ea na klasi~ni besilki. se ~ine{e ova }e bide no} na masovni pogubuvawa. vlegov vo vtorata ma{ka zgrada. od pove}e sobi tre{tea
turbofolkerski pesni~iwa... so onoj gaden sintisajzerski zvuk tiu, iu, iu, iu... Lazo portirot (bez re{enie, kako {to ~esto naglasuva{e) sede{e na portirnica i so prstiwata nervozno tropka{e na masa. vozbudeno go pra{av: kaj e be bato? mi odgovori: ne znam. i ja go baram. e se skina barawe, vo sebe si rekov. gi zapaliv pati~iwata na vtori. pred soba 106 ima{e topka narod. ima{e mladi mnogu... pi~iwa. se trudev da prepoznaam nekogo. go zdogledav Stariot, ko-{o-go-vikavme - eden od [tip. celi petnaeset godini ìvee{e vo Stiv. v ra~e drè{e brzosmrtka. pederi{~e, pederi{~e... ti }e bide{ isto kako Qub~e! stari, halucinira{. veruvaj mi. se}avam se ko deneska. on sede{e gore u 202 i isto kako tebe i on pi{uva{e... ima{e edna ma{ina za ~ukawe, i ~uk, ~uk ~ukaa{e so nea po cel den! golem kur. e pa ti ima{ kompjuter! ponapreden sum, ebate! tuku kaj e Mar~e be? ne znam. pitaj go [minkata, moè on znae. kaj e pa [minkata? dolu u 24-ka praat ùrka. slegov vo 24-ka. pred vratata od sobata kisnea tolpa studenti.
:175:
:176:
na nea tropaa pove}emina. izgleda be{e zatvorena. najsilno tropa{e [minkata, ~ove~eto so karirana ko{ula {to jas go barav. Mar~e be da ne si go videl? ne dobiv odgovor. slu{nav kako blada nema solu{n. uporen bev so pra{uvaweto, po {to po~na da objasnuva: si sedaame, si pijaame od tii brzosmrtkite i sa veseqaame... Vane zema ga i ga izvadi maasta, stolofto u hodniko i izgasi ga muzikata i po~na da vika - izlezejte vonka izlezejte vonka! nii izlezeeme kak edno vreme zakca ga vratta misq{ si~ko }e padne{e. i zema zakqu~i se! vikaame, vikaame, ni{to ne otvara. aj pi~ka mu maj~ina {o da praame saa? od kaj znam ebate. aj be glavo gulema, probi ti, mo` na teb }e ti otvore taa na{io lungur! {o da pram? a da ja vikneme Ceca toga{ }e izlezi a? molimte, molimte batko probaj nekako. trop-trop zatropav na kom{iskata vrata, i mi izleze edno korpulentno bate vo teget piàm~iwa. mu objasnav {to, kako. me pu{tija vnatre, pojdov na balkonot. nadvisnav i po~nav da vikam: Û[KOOOOOOO!!! Û[KO javi se!!! koj e tama? haha kuro moj e! hahaaaaaaa!!! ti li si GLAVO DEBELA! {o praj{ be gnoj? ja si sedam i piim.
more kako si sedi{ taka, slu{am si im gi manal klocite na gostite? kako? si gi izgonil gostite ebate matuf eden! ejjjjj...abe... oni sami si ojdea. kako be sami? {o stori isklu~vawe! slu{i abe jas epten se opijah i mi sa spoii ì~kite u glavata, taka da ni{to ne znam {o sum pravil! ... i saa ne moàm da go naam kqu~o po{to ni{to ne gledam oti neonkata isfarbaame ga sino i saa unatre ko sinata soba! a slu{am vonka nekoj se dere... [minkata lee taj? ne, vujna ti samovila e. toj e ami koj! ~ek, odma }e se vratam. dek }e ode{ be eeeee? }or }e ti dojsam eden elektrik pa so nego }e go svetka{ naokolu i }e go bara{ klu~o, ti teknuva! kak, kak {o da praam? sej tamu da ti ibam i }uti. ahauahahaha! BUKARSKA GLAVA!!! AAAAA GLAVA DEBELA AAAAA!!! sobata moja be{e kr{: krevetite bea izmesteni na srede, postelata sose ~ar{afi be{e xitnata na zemja, knigite, listovite hartija, skriptite, higienskiot pribor, s$ be{e rasfrlano. probav da zapalam svetlo, a-a, ne rabote{e. pod patikite krckaa staklencata koi bea ostatoci od neonkata. buri~kav na slepo, levo-desno, i uspeav najnakraj da go najdam elektrikot koj tenok ko vir{la be{e ispikan
:177:
:178:
me|u dve rebra od parnoto. po pet minutki se vrativ rikverc kaj [minkovci. tuu narodot go nema. vratata gledam {irum otvorena: vo sobata za~ekav eden pijan-|on berov~anec so vanila ajs frizur~e. leè{e letargi~no na siv rasparan du{ek od koj pufkaa partal~iwa. aqo {o se slu~i be pederko? ni{to Buki se stepaa! koj i koj? [minkata se iznervira i udari po vratata po {to flazina fnetre, najde go tove Vane i stro{i mu koskite od ~ote}. abe aman {o zbora{? kaj se sea? u ve-ce si mijat i dvata! ne kontam? e neli si ka~ea po dve-tri dosea? Buki be Buki sfatija odma oti od tepawe air nema pa udarija na piewe. a drugite kaj se? drugite ojdea fof parko tam da prodolàt da se TROVAT. se zavrtiv i go vidov duoto Vane & [minka kako se nabliùva nakaj mene. bea gu{nati, peeja. brat~e slu{i ga pesni~kata, nogoo jaka! od koga znam vo sobata na Vane so br. 24 se slu~uvaa najpakosnite ùrki. upravnikot pred samo nekoj den be{e mu napravil nenajavena inspekcija i posle kako {to sam raskaùva{e go videl slednovo: trieset iljadi narod ima vo toa sop~eto, plus masi~ka,
ba{ka friìder si stavil... dobro ajde toa... ama vrie, vrie, peeset du{i ima{ samo na stol~iwa, trieset stojat, osumdeset leàt na krevet, dva-tri trojca pak visat na prozorecot... ~oek da saka da svitka nekoe |ubrence i skri{no da go xitne pod krevet, {o }e vidi tamu? sigurno u{te 10-tina du{i POD KREVET KAKO ZEAT PI^KA IM MATER! *** vo me|uvreme uspeav da zapalam i trgnav da se ka~uvam na vtoriot sprat kaj mojata soba. vlegov vnatre, vozdivnav, se dumav od kaj da po~nam koga nekoj mi zatropa na vrata. Palu~kata od Demir Hisar, ina~e isto taka lik od ve~nata studentarija. cirkusi be{e so cimer ti... kaj e be toj go baram? znae{ {o s$ ne mi napravi more? ispoturi pivo na tastatura, me ga|a{e so stolicata... ama }uti odblizu be{e... klu~ot go zagubil popat pa malce ja probi bravata... so edna drvena nogalka mafta{e i se zakanuva{e... i ti? ni{o... rekov sej da ne go zeam edna{ vùm v kostozglobno }e se najdi! pred nekoja ve~er tokmu zaradi diveeweto na Palu~kata ne moèv da zaspijam. ti ne lupa{e pred nekoj den be Palu~ka? jas mavav, ama mavav trezen... na aparaton za kafe. dagebam mi izede tri banki po red a ne mu tekina duplo toplo ~okolado da turi. e ko go razmavav nej}i ni pari~ka ni
:17:
:180:
butur. navali cel dom da lokat s$ dodeka ne se iscica do posledno. tri dena ko vampiri {etaja site budni nalokani. i nikoj ne mi re~e za toa fala. arno be uìvaj ruski! kaì kaj da najdam osvetluvawe? treba da go ras~istam neredot, kako da spijam ebate? dobro da mu se pluknam do koa da te u~am oj kreni edna od ~italna. ne go dupi kowo od ~italna... trebaat tamu. more poj tamu i ako ti praj nekoj problem kaì Palu~kata te prati. i {o ako ne te znaj? }e mu se soberime }e mu pojdime i }e go zalupame! vo ~italnata be{e pritu{no, nikoga{ ne moèv da u~am tamu. nikoga{ ne skontav kako drugite moàt da u~at tamu... edvaj uspeav da se provnam niz debelata metalna cevka koja be{e stavena pred vratata za da ne se krade inventar. vnatre ima{e studenti po trener~iwa navlezeni vo materijalot, ~itaj}i od lo{o fotokopirani skripti. }e gi bide. za da stignam do neonkata isturkav edna klupa i se ka~iv na nea. eden student koj {kolski so ra~iwata klaeni na klupa ~itka{e vo debeli u~ebnici, prezrivo mi vikna: de~ko {o pravi{ ako smeam da pra{am? ja digam neonkata be bato... ako? pa, kako? Palu~kata me prati da ja zemam. tipot popareno stana i si rekov, gotovo sega }e padni te{ka tu~a. namesto toa, ja fati klupata i re~e:
teraj bato, jas eve dràm! se vrativ v soba . Palu~kata mi ja namesti neonkata... *** leèv na krevet~eto, imav sredeno malce; go isprativ Palu~kata. mp3 na Mizar svire{e na kompjuter. na parnoto ima{e stari vesnici a nad niv tri-~etiri roman~iwa. poglednav {to imam na raspolagawe: nema{e kojznae {to. prviot avtor be{e doma{en, vtoriot isto, tretiot be{e stranec ama se vika{e Umberto Eko... najposle stanav i od plakarot ja izvadiv Nikoj i ni{to vo London i Pariz, na Xorx Orvel. pi{uva{e deka Xorx Orvel miel ~inii po 12 sati vo Pariz, skapuval po ulicite vo London i posle toa na ~ovek nekako polesno mu pa|a deka ìvee vo ovakvi lajna. po~nav so ~itawe, ne znam ne pominaa pove}e od pet minuti, koga nekoj tropna na vrata. Palu~kata: cimero ti e vo veceto... ja aka korpata od zemi! e {o sea da go otprevrtam? samo {to go dorekov toa, se slu{na kr{ewe na stakla. doa|a{e od pravecot na veciwata. se zatr~avme so Palu~kata. cimerot Marko leè{e potpren na edna vrata od tu{evite; par~enca staklo od ogledaloto bea rasfrlani nasekade. od edna od cevkite viree{e cel eban vir voda.
:181:
:182:
naedna{ se sobra xgan od stanari. Palu~kata odma se spre~ka so eden sme| de~ko koj ~inam deka be{e pretsedatel na sovetot na stanarite. a utre utre koga }e dojdat od sojuzot {o da im kaàm a? ni{to {o... izvaj se nekako, kaì im deka... kurov mi, studentite re{ile da si naprat {adrvan. hehe znae{ ne e ti lo{a idejata! glej be kakvi zaebanti imame na funkcija. mi stana jasno deka Palu~kata e gotov da go za{laka. pojdov da go smiruvam. najposle go smiriv. kaj e Marko? - viknav, po {to sfativ deka Marko se izmu{nal i zagubil negde vo gu`vata. pani~no vrtev so glavata vo hodnikot, dodeka ne slu{nav kako vikaat ej, }e se se~e. se zavrtiv vo veceto i go vidov Marko. nikoga{ go nemav videno taka zbesnat, so krvosjani o~i, so otvoreni usni i zategnata vilica, animalno zbivtaj}i ko da saka nekoj ìv da izede. vo racete drè{e golemo par~e staklo. silno go stega{e. kapea kapki krv koi mu se lizgaa niz prstite. pove}eto od studentite okolu nego po~naa da se povlekuvaat. Marko bato {o ti e be. celiot se trese{e mumla{e ne{to totalka nerazbirlivo. mu zboravme se{to. Marko nemoj be, aman, poleka, daj smiri se! taa napnata dramatika trae{e minuta do dve. na kraj go
udri stakloto od zemja, se zatr~a nakaj lavaboata i po~na zasileno da povra}a. *** Lazo portirot ko xandarite od niskobuxeten krimifilm pristigna najposleden i iskaka ne{to vo manirot: }e ebam sea nekoj u gz be smradovi! mene u{te pola saat mi zavr{uva smenata. glejte prajte {o }e prajte, po~ekajte samo ja da si zaminam pa da doe kolegata... a on koa }e doe ako sakate zapalete go celiov dom, ebete si skroz majkata. isto vide deka e skr{eno ogledaloto. beqa. go razubeduvavme pola sat da ne vika xandari. Palu~kata mi pomogna da go odvle~kame grogiraniot cimer v soba. mu ja prevrzavme rakata i go legnavme na krevet. se pozdravivme so Palu~kata. posle siot toj celove~eren tanc, mrtov umoren se bapnav v krevet da spijam.
:183:
VIKEND NA GLADOT
Petok vo xebot imav u{te 100 denari i treba{e da se vidam so devojkata koja mnogu ja sakav pred 3 godini. pojdov do bakal~e. si kupiv litar ipolsko kenbach. be{e tri i ne{to popladne, nemav zalak klaeno v usta. na gladno, pivoto najubavo slizguva. za polsat go ispiv slu{aj}i gi Klati i trkalaj od TB Tra~eri. pivoto troa me opu{ti no istovremeno mi dade i zasil. mi dojde ko spana}ot na Popaj. izlegov i se nacrtav na klupite pred domskiot park. tamu, nikoj banka vo xebot. Mango ne bi moèl da ima begalec od Tetovo so te{ko dosie. 35 g. ve~niot student [minka isto taka. toa se moite prijateli. vo internet kafeto bor~ev 700 denari. Mango mi predloì da pobaram od Dare. ve}e mu dolàm. ne znam kako da ti pomoàm. trgnav.
abe aj? kaj odi{ be Bukar? sekako ribite me sakaat i bespari. slu{nav silna smea zad mene. i ete me, pred Holyday Inn ja ~ekam devojkata na koja & ispi{av cela biblija qubovni pisma na vremeto po {to taa mi vrati: nema da iska~am so tebe za{to 1. sebi~en si 2. saka{ premnogu da dominira{ 3. tvoeto pona{awe u ìvo e uàs posle dve godini od na{iot sostanok se gledame povtorno. dojde vo beli {tikli i tesni farmerki so bela maica korset. razgovaravme i mi kaà deka gi ~uva site moi pisma. da znae{ deka koga bi gi izdal na hartija }e stanat bestseler. sigurno. no, }e ti serat znae{. i vaka i onaka serat, pa {o? nea pove}e ja interesira{e ne{to drugo. dali jas sum klu~na devojka za po~etok na tvoeto pi{ewe? klu~na? moè da se re~e bitna. dali bev prva?
:185:
:186:
prva? moè. zrkav indiskretno vo nejzinite potporasnati cicki. prekini da me gleda{ vo cickite. nabrzina go oble~e farmerskoto. ti porasnale... znam. no, i gazeto mi e dobro. moj za{titen znak. gazeto? da, da. aj stani. i? pokaì mi go. pred cel narod? aha. aj podobro ne. na krajot dojde kelnerot. edna{ jas da platam - re~e i izvadi pari. se pravev mangup. ja baknav za na kraj. }e te pobaram denovive - mi re~e. se vrativ vo studentskiot. dotoga{ ne mi se jade{e, no poleka po~na da mi stanuva ma~no. iako s$ u{te nemav razvieno apetit. legnav na krevet, po~nav da go tinkam. go tinkav nekoe vreme, mislev na M.; mislev na site devojki koi gi markirav popat dodeka se vidov so M.; mislev na site devojki koi gi markirav popat otkako se vidov so M. najmnogu od s$ mislev na eden kus, blic moment koga pri ispra}aweto podzastanav i ja pu{tiv dva, tri ~ekori pred mene i dolgo, dolgo go gledav nejzinoto najprekrasno gaze. svr{iv, ne isturiv sperma kojznae kolku. se zabri{av, pojdov do ve-ce, vidov kako eden student frla |ubre i pri isturaweto vidov kako se trkala eden krae{nik.
da go jadam? ne bev do tolku gladen. go pu{tiv laptopot. toj eban, star pettodi{en laptop na koj monitorot na momenti trepka KAKO NA STARITE TELEVIZORI i treba da mu se mavaat boksovi. ne rabotat eden kup kop~iwa od koe najva`no e ona back space. lu|eto me pra{uvaat kako funkcioniram bez toa kop~e? jas se kur~am pa, s$ {o }e napi{am NAPI[ANO E I NEMA VRA]AWE NAZAD. pi{am ama nekako slabo mi odi, pove}e mi teknuva na hrana. zemam da ~itam raskazi od Irvin Vel{. vo ~itatelskite pauzi si sozdavam ute{itelni misli: sekoga{, sekoga{ koga ti e te{ko, najte{ko na svetot, pomisli deka vo momentov postojat barem 1000 du{i vo svetot na koi im e pote{ko pa ne kukaat. posle si rekov, koj kur pa ima sigurno 1000 du{i koi sega jadat, pijat, `derat na prostrana livada mrsna skara, okolu niv vrie zgodni pi~ki, slu{aat Dragana Mirkovi} i sl. prodolìv da ~itam do dva po polno}. potoa se prevrtiv i uspeav brzo da zaspijam. Sabota se razbudiv. poglednav vo mobilniot. mi be{e stignata sms poraka od majka mi: bankata ne raboti vo sabota. snajdi se nekako do ponedelnik. pcuev edno pet minuti.
:187:
:188:
cimerite bea zaminati za vikend. kom{iite ~esto mi baraa laì~ka {e}er no jas nikoga{ ne im dadov ni{to za sega da moàm da im pobaram pari. ja otvoriv komodata so ali{ta. po~nav da preturam po ionaka izrasturenite raftovi. vadev valkani ali{ta. buri~kav po xebovite baraj}i eventualno nekakvi zaboraveni pari. barav vo krem pantalonite, vo teget farmerkite, vo vietnamskite. i najdov. 10 denari! pojdov do bakalnica. ne sum vlegol vo prodavnica so 10 denari moèbi od 93-tata, no toga{ so 10 denari se kupuvaa mnogu produkti. gledav dolgo, za 10 denari ima{e mastiki i toa dve... nekoe bonbon~e. na krajot vidov deka treba da izbiram pome|u smoki i eurokrem~e od 50 grama. re{iv da go kupam eurokrem~eto. ima pove}e kalorii, }e drì nekoja sekunda pove}e. go izlapav eurokrem~eto. mi istekna na eden kolega od faks. so koj imav kakovtakov muabet. bato, daj nekoj ~akat na zaem? mi stigna sms-replika: mislev ba{ od tebe da pozajmam, nemam. sednav na kompjuter. otvoriv dokument i po~nav da pi{am: dragi idni mladi u~enici koi sega sedite na ebano dosadniot ~as po literatura...
na po~etokot na 21 vek mladiot Bukarski ja prodolì tradicijata na gladuvawe na makedonskite dejci. Grigor Prli~ev, Ko~o Racin... prekinav. pojdov na internet, otvoriv prebaruva~ i otvoriv nekolku pesni od Ko~o. ne bea ne{to. barav u{te i najdov izvadoci vo eden dneven vesnik od negovite poetski karti~ki. A vo karti~kata so stihovite pod naslov Ispovest K. R. u{te edna{ se ispoveda: Ja, {to prezirem ceo jedan svet i borim se protiv wega, onoj, za koju sam probu{io sopstveno Ja po~etnim slovima wenog imena, kojoj sam poklonio i svoju du{u i sve... i sve... a koja mi je poklonila Ni{ta... Prokletstvo. Sram. Ismejavawe... i Bol. zedov da go dopi{uvam vo pismoto do idnite generacii. LU\E 70 GOD. OTKAKO KOÔ NAPI[A I POTOA OGLUVE PA GO STRELAA BO@EM E ISTO. FKRAJ ISTO. NI[TO NE E SMENETO. ... EVE ME, CRKNUVAM OD GLAD DODEKA KNI@EVNIOT ESTABLI[MENT IM GI CICA KUROVITE NA TRANZICIONATA BUR@OAZIJA!!! ...
:18:
PI[AT ZA GLADNIOT NAROD A NIVNITE GAZOVI SE SMESTENI NA T.N.ULICA NA PISATELITE NA VODNO! *** IM GO ODZEMAM PRAVOTO DA PI[AT ZA GLADOT. GLADOT IM E TU\, KAKO I NARODOT, KAKO I LITERATURATA... sfativ deka nema fajde pi{ewe na gladen stomak. gnev, gnev, i samo gnev. dali idnite generacii moèbi voop{to }e u~at za literatura? stigna 11 ~asot. re{iv da odam do studentskoto mean~e. tamu ~esto jadam, verojatno }e mi dadat na veresija. de~ko, zatvorame - mi re~e devojkata so crna vitkana kosa. Nedela stanav. se ~uvstvuvav ~udno. stomakot mi be{e prazen, ja ose}av dupkata vo nego, mislite mi bea ~isti, no ne i dlabo~ni. pa, ej, vaka moàm da teram u{te. po~nav sam da si zboruvam. nekoi dijalozi, ve`bav. dali leka-poleka poluduvam? ili otsekoga{ sum bil lud, no treba{e da izgladnam za da doznaam. se izmiv lice i zabi vo ve-ce. mi dojde ideja. a da preburi~kam vo korpata kaj {to go vidov par~eto leb? toa na raskazot }e mu dade pojak efekt. ulav sum, duri pri umira~ka od glad mislam na mojata literatura. da si gladen tri dena i ne e ne{to posebno. no da
:10:
buri~ka{ vo korpa so otpadoci baraj}i par~e leb e navistina jako. vo ve-ceto se bri~e{e nekoj tip. ~ekav da zavr{i. si zamina, frliv eden pogled vo korpata koja be{e pretrupana. zedov edno plasti~no {i{e i po~nav da prebaruvam. hartii i otpadoci pa|aa na plo~kite. povremeno vleguva{e nekoj na mo~awe i me gleda{e no jas i ponatamu prebaruvav. kaj e ebaniot leb. me fati inaet. ne velam deka }e go jadam, ama go sakam, sakam da go najdam, toj e mojata inspiracija na krajot na krai{tata. ja krenav korpata, izlegov vo holot i pojdov do negoviot kraj vo koj ima{e druga korpa, re~isi prazna. vnimatelno preturav, no ni{to. od krae{nikot ni traga. izlegov nadvor, nedelnoto sonce sjae{e i mi gi podzatvora{e o~iwata koi od tri dena v soba mi bea zakr`laveni ko na krt. poodiv stotina metri i sednav pred studentskoto kafan~e. povelete - mi veli qubezno devojkata so crna vitkana kosa. 20-ka so kromid, {opska i krigla. se vrtam, gledam vrvi Mango. od kaj najde pari Bukar? ne najdov. ami? dolgot }e go pla}aat idnite generacii. kako? ni{to, ni{to. mi go donesoa pivoto. manav edno sedum, osum goltki. vozdivnav zadovolno {to go preìveav ovoj vikend. vikend na gladot.
:11:
BELE[KA ZA AVTOROT
Aleks Bukarski, roden vo Bitola, 11.12.1984. Osnovno i sredno u~ili{te (gimnazija "dolna") zavr{uva vo svojot roden grad. Momentalno studira na Katedrata za op{ta i komparativna knièvnost vo Skopje. Ova e negova prva kniga, sostavena od raskazi koi prethodno gi objavuval na razni stranici na internet. Najgolem del od niv se objaveni na blogot Crti~ka. www.bukarski.com e-mail: bukarski@yahoo.com

Bukarski Luge Na Koi Ne Im Se Otvora Padobranot

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bukarski Luge Na Koi Ne Im Se Otvora Padobranot

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TEMPLUM

Blagodarnost do Komercijalna banka AD, koja go pomogna dodeluvaweto na nagradata Novite!

Lu|e na koi ne im se otvora padobranot

:133: :144: :153: :159: :165: :175: :184:

EVANGELIE SPORED ALEKS BUKARSKI: UMRENI LU\E

LU\E NA KOI NE IM SE OTVORA PADOBRANOT

TRI SVETLI LIKOVI

vo spomen na Ferdi Rustemov

KOJ SI TI DA KRITIKUVA[ MLAD ^OVEKU

BT CRIMI FICTION: FILMO MOJ

KADE E TO^KATA DA GO EBAM

ZASTAVNIKOT ODI VO PENZIJA

You might also like