BETON TERMLER

A
Abrams Kural Ayn beton bileenleri ve test koullarnda karmdaki imento miktar ve su/imento orannn beton karmnn ilenebilir olmas kouluyla beton dayanmn belirlediini belirten kuraldr. 1892 ylnda Fransa'da Ferret ve daha sonra Amerika'da Abram's tarafndan ortaya konulan kural. Bu kurala gre , bir beton veya harcn mukavemeti yalnz , karmda kullanlan su ktlesinin , imento ktlesine oranna baldr. Betonarme demiri ile beton arasndaki yapma, aderans derecesi , beton dozaj ,su/imento oran , agrega granlometrisi , kr koullar ve betonarme demiri yzeyinin durumuna gre adrerans kuvveti deiir. Sisteme s giri veya knn olmad durum Betonda kullanma uygun taneli mineral malzeme. Agregalar, doal, yapay veya daha nce yapda kullanlm malzemelerden tekrar kazanm yoluyla elde edilmi olabilir. Agrega birim arl, belirli hacimdeki bir kab dolduran agrega tanelerinin toplam arlnn kabn hacmine blnmesi ile saptanr.Agrega birim arl gevek yada skk olarak llebilir. Genel olarak agrega stok belirlemesi iin yaplr. Den byk, TS 706 EN 12620 'e gre, agrega byklne bal olarak tarif edilen en byk elek gz akldr Agrega tanelerinin, byklklerine gre belirli boy gruplarna snflandrlarak, her boy grubunda ne kadar miktarda agrega bulunduunu ifade eden tane dalm oranna gradasyon denilmektedir. Elek seti kullanlarak yaplr.Bu tanm, granlometri olarak da adlandrlmaktadr. atlak veya derzin bir tarafndaki agregalarn dier taraftaki agregalarn bir blmleriyle yk transferi salamasdr. Agregann, alt (d) ve st (D) elek gz aralklar cinsinden ifade edilen d/D olarak gsterilir.Bu gsterili , st gz aklkl elekte kalan (elek st) ve alt gz aklkl elekten geen baz tanelerin (elek alt) varln kabul eder. TS 706, iri agrega olarak krmata kullanldnda agregann dona dayankl olduunu, tan su emme orannn arlka % 0.5 den byk olmamas elde edildii kayacn suya doygun haldeki kp basn dayanm en az 1500 kgf / cm2 olmas halinde, kabul etmektedir. Kukulu koullarda deneyler uygulanr. Donma ve zlmeye maruz kalan bir ortamda kullanllacak betonlar iin donmaya direnci agregaya ihtiyac duyulmas durumunda, EN 1367-1 veya EN 1367-2'ye uygun olarak donma direnci belirlenir. Baknz agrega gradasyonu Kmr ve linyit taneleri, odun paralar, ayrm ist ve dier muhtelif yumuak taneler gibi younluklar genellikle mineral kkenli agrega tanelerinin younluklarndan daha dk olan maddelere denir. Agregalarda su ierii. Agregalar tartlr. Daha sonra frnda ktlesi sabit hale gelinceye kadar etvde kurutulur. Daha sonra tekrar tartlarak aradaki farkla ilk arln oran hesaplanr buna kuru haline gre ierdii nem denir. Humus, turba ve organik balk gibi organik maddelerin beton agregasnda bulunmasna denir

Aderans(Beton ve demir)

Adiabatik Agrega

Agrega Birim Arl

Agrega En Byk Tane Bykl Agrega Gradasyonu

Agrega Kenetlenmesi Agrega Tane Snf

Agregalarda Dona Dayankllk

Agregalarda Granlometri Agregalarda Hafif Maddeler Agregalarda Nem erii

Agregalarda Organik Maddeler

Agregalarda Zararl Maddeler

Zararl maddeler, betonun prizine (katlamasna) veya sertlemesine zarar veren, betonun dayanmn azaltan, paralanmasna neden olan veya beton iindeki donatnn korozyona kar korunmasn tehlikeye dren maddeler olarak tanmlanr. Kalplara nceden yerletirilmi ve sktrlm uygun gradasyonlu ve temiz iri agrega taneleri arasndaki boluklara imento+ince agrega+su karmnn pompalanmasyla elde edilen bir betondur. Bu uygulamayla, agrega miktar yksek, youn betonlar elde etmak mmkndr. zellikle, su alt ilerinde ve onarmlarda kullanm alan bulur. Bugne kadar baz kpr ayaklar, nkleer reaktrler, tneller, madenler gibi yerlerdeki eitli beton ilerinde uygulanmtr Etv kurusu durumdaki birim hacim ktlesi ( younluu ), 2600 kg/m3'ten daha byk olan beton. EN 1097-6'ya uygun olarak tayin edilen etv kurusu tane birim hacim ktlesi en az 3000 kg/m3 olan agrega. Akc dolgu betonu dkm sonrasnda gerektiinde kazlabilecek dayanmda olan ,akkan kvaml ve dk dayanml betonlardr. Kuru kvaml olan betonlara denir. S1 kvaml betonlara denir. Yaylma deneyinde kullanlan laboratuvar aleti. ki molekl kristal suyu ieren kalsiyum slfat (CaSO4.2H2O) (jips)ve kalsiyum slfat CaSO4 minerali halinde bulunur. Kalsiyum slfat mineralleri evaporit oluumlu yataklarda bulunur. imento retiminde genellikle jips kullanlmaktadr.Doada bulunan altalar ancak %8595 arasnda bir saflkta bulunabilmektedir. imento retiminde alta , klinker iine %3-5 orannda kartrlarak kullanlr. Al tann SO3 oranna gre kullanm oran tayin edilmektedir.Burada al tann rol imento harcnn priz sresini ayarlamaktr.

Agregas nceden Yerletirilmi Beton

Ar Beton Ar Agrega Akc Dolgu Betonu Akmaz Kvaml Akma Tablas Al Ta

Alit (C3S, klinker bileii) Trikalsiyum silikat (3CaO.SiO2). Klinkerin en nemli minerallerindendir. Hidratasyon kabiliyeti yksek ve klinkerdeki ilk mukavemeti veren bileendir. Hidratasyon ss yaklak 502kJ/kg dr. Portland imentolar iinde %40-70 arasnda bulunur. Klinkerin soutulmas srasnda 1250oC nin altnda yavaa ayrr. Eer klinker hzl soutulursa halini korur. imentonun ilk dayanm alit oran ile doru orantldr. Alkali- Agrega Reaksiyonu Alkali agrega reaksiyonunu imentodaki alkali ile , agregalardaki aktif sili ve nem neden olur. Agraga iinde bulunan aktif silisler riolit, opalit, tridimit vb. aktif silis ieren baz minerallerdir. Aktif silis, alkali ve nemin bir araya gelmesiyle reaksiyona girerek jel kvamnda alkali silikat bileikleri olutururlar. Bu bileikler beton iinde ime yapar ve betonun atlamasna neden olurlar. Bu reaksiyonun nlenmesi iin alnacak nlemlerden biri edeer alkalinite deeri % 0,6 'dan daha dk olan imentolar kullanlmasdr.ASR 'nn balca tr alkali-silika reaksiyonudur. ASR 'nin nemli derecede olumas faktre baldr.: 1. imentodaki alkali (Na2O + 0.658 K2O) miktar %0.6 dan byk ; 2. Agregada alkaliye duyarl silisli mineraller bulunuyor ise ; 3. Betonda yeterli miktarda rutubet bulunuyor ise; ASR aada aklanan iki aama sonunda zararl etkisini gsterir; Alkali + Silika == Jel ( alkali silikat zeltisi ) Jel + Rutubet == Genleme Ana bileeni kalsiyum silikatlar yerine kalsiyum aluminat olan hidrolik imento. Baknz kalsiyum aluminatl imento

Aluminatl imento

Alumin

Al2O3

Alumin Modlu Portland imentosu iinde bulunan alminyum oksit yzdesinin demiroksit yzdesine orandr. Normal portland imentolarnda bu oran 1,5 ile 2,5 arasnda olmaldr.AI2O3 bulunan imentolarda alminyum modul daha yksektir. Aluminyum modul dk ise klinkerde yalnzca C4AF oluabilir. Bu yzden imento iin C3A bulunamaz. Bu durum dk hidratasyon ss ve yava prize neden olur. Aluminyum modul yksek, buna karlk silis modulnun dk olmas sonununda daha abuk priz alan imentolar elde edilir. Bu durumda priz sresini ayarlamak iin daha fazla miktarda al ilavesi gerekir. anhidrit Ardgermeli beton Asit Etkisi (Havadan ve ortamdan kaynaklanan) Anhidrit kalsiyum slfat (CASO4), kristal haldeki suyu uzaklatrlm al ta Betonun dkmnden sonra ardgeme metoduyla betonun basn altnda tutulmasyla byk aklklarn geilmesi salanr. Hidrate olmu imento alkali bir ortam oluturur. Alkali ile asitler reaksiyona girerek kalsiyum tuzlar eklinde zmektir. Kalsiyum tuzlarn oluturma gcne bal olarak asitlerin etkisi olur. rnein, hidroklorik asit imentoyu, kalsiyum klorr veya znmeyen kalsiyum tuzlarn aa kararak zer. Buna kar dk zme kabiliyetinde olan asitler agresif deillerdir. Slfirik asit kanalizasyonlarda biyolojik rn olarak ortaya kabilir.Asit betonda ntr hale geldii iin etkisi snrldr.Asit etkisi ne byk hasarlarn meydana gelmesi iin ok fazla asite ihtiyac vardr.Ama bu snrl etki sonucu aa kan maddeler dier hasarlara neden olabilir.rnein hidroklorikasit etkisi sonucu yksek konsantrasyonda kalsiyum klorr aa kar bu da hasar grmemi betonda,betonarme eliinin korozyonunu balatabilir. Agregalarn anma dayanmn elde etmek iin en ok Los -Angeles deneyi uygulanr. EN 1097-2'te belirtilen Los Angeles katsays cinsinden tayin edilmelidir. Los Angeles katsays, belirli bir uygulama veya nihai kullanma gre belirlenir. Yaplarda kullanlacak betonlarda %50 yi gememesi tavsiye edilir. Yol betonlar veya dier anmaya maruz kalan beton yzeylerde daha dayankl agregalar istenebilir. Bir atomun arl ekirdeindeki protonlarla ntronlarn arlklarnn toplamna eittir. Elektronlarn ktlelleri ok kk olduundan arla katklar ihmal edilebilir. Tanm olarak bir atomsal ktle birimi karbon atomu ktlesinin 12 de biridir. 0.6 1024 (1 gr daki atomsal ktle says) Taze betonda ayrma iki ekilde grlr. Birincisi, kaba agrega tanelerinin betonun yerletirilmesi srasnda dier tanelere gre daha aalara kme eiliminden kaynaklanr. Bylelikle doru bir yerletirme uygulanmamsa kalplarn alt katmanlarnda kaba agrega younluu beton karm orannda ngrlenden daha fazlayken st katmanlarda daha az olacaktr. kinci ayrma ekli ise yksek kvamdaki betonlarda suyun beton iinde ykselerek beton yznde birikmesidir. Bylece beton karm ince malzemenin az ve ok olduu blgelere ayrlr. Betonu falza vibrasyon uygulamak ayrmaya neden olabilir.

Anma Dayanm Agregada

Anma Dayanm Betonda Beton yzeyinin srtnmede ypranmaya kar koyma yetenii
Atomsal Ktle Birimi

Avagadro Says Ayrma

B
Bal Atomsal Ktle Atomsal ktle birimi ok kk olduundan uygulamada onun yerine kullanlr. Ve birimi gr 'dr. Bir gr atomsal ktle 0.6 1024 (Avagadro says) kadar atomsal ktle birimi vardr.

Bal Nem

Balayc Bal Su

Hava iinde bulunan su buhar ktlesinin, ayn scaklk ve basnla bulunan doygun hava iinde bulunan su buhan ktlesine orandr. Bir havann bal nemi,sz konusu hava iinde bulunan su buhar ksmi basnc, ayn scaklkta doygun halde bulunan havann su buhar ksmi basncna oranlanarak hesaplanr. Asfalt, har , beton gibi kompozit malzemelerin matriksini oluturan malzemeler Klinker bileikleri tarafndan hidratasyon reaksiyonu srasnda kimyasal olarak balanan ve stmak suretiyle uzaklatrlamayan su. Bal su "buharlatrlamayan su" adn da alr. Basn bloku , eilme altndaki bir betonarme eleman kesitinin basn blgesinde oluan ve betonun gerilme ekil deitirme erisi biiminde olan gerilme dalmdr. Yk/alan , uygulanan ykn etki eden alana blnmesiyle elde edilir. Basn dayanm, C20 iin karakteristik dayanm silindir numune iin 20N/mm2'dir. Dikalsiyum silikat (2CaO.SiO2). Klinkerin piirilmesi srasnda oluur.Hidratasyon ss yaklak olarak 260 kJ/kg dr. Normal portland imentolar iinde % 15- 30 arasnda bulunur. Bu bileeni fazla miktarda ieren imentolarn mukavemet alma hzlar yavatr. imento, iri agrega, ince agrega ve suyun, kimyasal ve mineral katk da ilve edilerek veya edilmeden kartrlmasyla oluturulan ve imentonun hidratasyonu ile gerekli zelliini kazanan kompozit malzemedir. Beton basn dayanm , bakm ilgili standardna gre yaplm ,28 gnlk , ap 150mm ve ykseklii 300mm olan standard beton silindir numunenin , ilgili standardnda belirtilen hzla uygulanan tek eksenli basn altnda tayabildii en byk gerilme deeridir. lgili zellikleri arasnda gvenli iliki kurulan ve bu ilikinin kayda geirildii karm oranlarna sahip olan grup. Betn karakteristik dayanm , beton snfn tanmlama iin kullanlan , istatiksel verilere dayanlarak belirlenen ve bu derden daha kk dayanm deeri elde edilmesi olasl , belirli bir oran olan (genelde %5) dayanm deeridir. Genel olarak btn ime ve kullanma sular beton karma suyu olarak kullanllabilir. Beton karma suyu iinde znm organik bileikler ve sspansiyon halinde kat maddeler bulunmamaldr. Deniz suyu gibi iinde fazla miktarda znm tuz ieren sularn beton karma suyu olarak kullanlmalar halinde beton mukavemeti, priz sresi ve betonarme demirlerinin korozyonu zerine zararl etkisi vardr. Beton dkmnden sonra evrenin scaklk ve bal nemin beton hidratasyonu iin uygun koullarda tutulmas ilemidir. Beton rts, boyuna donat arlk merkezi ile en d beton lifi arasnda kalan uzaklktr. Paspay olarak da adlandrlr. Beton karm hazrlandktan hemen sonra ollen scaklk. Souk ortamlarda yaplan betonlamada bu scakln belli bir deerden yksek olmas istenir. Betonun, taze ve sertlemi durumda belirlenmi artlar salamas iin, seri imaltn balangcndan nce, yeni beton veya beton grubu karm oranlarnn belirlenmesi iin yaplan deney veya deneyler. Seilen harmanlarn veya yklerin, uygun yndan alnp alnmadn belirlemek iin yaplan deney.

Basn Bloku

Basn Gerilmesi Basn Mukavemeti Belit (C2S, klinker bileii)

Beton

Beton Basn Dayanm

Beton Grubu Beton Karakteristik Dayanm

Beton Karma Suyu

Beton Kr Beton rts Beton Scakl

Betonda Balang Deneyi

Betonda Tanmlama Deneyi

Betonda Uygunluk Deerlendirmesi Betonda Uygunluk Deneyi Betonun Ya

Mamuln, belirlenmi zellikleri salamasn temin iin yaplan sistematik muayene. TS EN 206'ya gre yaplr. Betonun uygunluunu belirlemek iin imalt tarafndan yaplan deneyler. Uygun scaklk ve nem ortam saland srece betonun dayanm yala birlikte artar. Dayanm art hz erken yalarda daha yksektir. Pratikte, betonun 28 gnlk dayanm byk nem tar. Bunun nedeni, betonun zaman iinde ulaabilecei en yksek dayanmnn yaklak %60-80ini ilk 28 gn iinde elde etmesidir. Daha ileri yalarda dayanm kazanma hz azalr. Dayanm kazanma hzn etkileyen bir dier faktr de kullanlan su-imento orandr. Su-imento oran dk olan betonlarn dayanm kazanma hz daha yksektir. Portland imentosu gri renktedir; beyaz portland imentosunun rengi beyaz veya beyaza yakn bir renktedir. Portland imentosnn retilmesinde (beyaz kil, kaolen) kil ve (CaCO3 oran yksek %97 ve st , mermer gibi) kalkerin piirilmesiyle elde edilmektedir. Bir miktardaki alta birlikte tld takdirde, portland imentosu elde edilir.Portland imentosundaki gri renk retim kullanlan hammaddelerde kk miktarlarda yer alan demir oksit ve mangan oksitten kaynaklanmaktadr. Beyaz portland imentosunun retilmesi de ayndr. Ancak, bu tr imentolarn klinkerlerinin ierisinde demir oksit ve mangan oksitin yer almad (veya ok az miktarlarda yer ald) iin, hammaddelerin piirilmesi sonucunda beyaz veya beyaza yakn bir renk elde edilmektedir.Bu imento mimari ve dekoratif amalarla kullanlr. Birim hacimdeki ktledir. TS EN 12350-6 Taze beton deneyleri Blm 6 Younluk.Kullanlan ekipman:Kap , sktrma ubuu , terazi, dz kenarl mastar, kepe , mala , krek , tokmak . ilem: En az 5ltlik kabn hacmi ve ktlesi belirlenmi olmaldr. Beton en az iki tabaka halinde sktrlr. Beton tam skma elde edilecek ancak ayrma olmayacak ve yzeye ar erbet kmayacak ekilde sktrlr. Sktrma ubuu darbeleri kap en kesitine eit ekilde datlmaldr. Her tabaka en az 25 kez ilenmelidir. Beton yzeyine hava kabarcklar k duruncaya kadar tokmaklanmaldr. Kap st yzeyi elik mala ile tesviye edilmelidir. Yzey dz kenarlar mastar ile syrlmal ve beton seviyesi kap st kenarlar seviyesine getirilmelidir. Daha sonra kalbn d yzeyi temizlenmelidir.Kap iindekilerle birlikte tartlarak ktlesi belirlenmelidir. Birim boydaki malzemenin uygulanan ykler altndaki ekil deitirmesi Birim deformasyon Birinci mertebe yapsal zmleme, yap tayc sisteminin ekil deitirmeler ncesindeki geometrisini temel alan ve ekil deitirmeler sonucu ortaya kan i kuvvet deiimlerini iermeyen yapsal zmleme trdr. Hava geirgenliini lerek ince tlm imentonann (bir gr malzemenin kaplad alan)len alet(cm2/gr) Agrega numunesini homojen halde rneklemek iin kullanlan alet Prefabrike beton retiminde betonun ksa srede mukavemet kazanmas iin uygulanan yntem. Bu amala doygun buhar kullanlmal ve beton scakl belli bir dzeyi amamaldr. Relatif rutubet % 95 den yksek olmaldr. Buhar ile beton kuru souk havalarda dklen betonlann don etkisinden zarar grmesini nlemekamacyla da kullanlr.

Beyaz Portland imentosu

Birim Arlk Birim Arlk Deneyi

Birim Deformasyon Birim ekil Deitirme Birinci Mertebe Yapsal zmleme

Blaine Aleti Blge(agregalar) Buhar Kr

Bzlme

Betonun su kaybetmesi sonucu ekil deitirerek klmesi

C
C Tipi Uucu Kl Cruf Cruflu imentolar (Yksek Frn Crufu) C tipinde SiO2 (%35-60) Al2O3(%10-%30) Fe2O3(%4-%20) bileenin toplam en az %50 olmaldr. C tipinde genel olarak %20nin zerinde CaO bulunmaktadr. ASTM standardlarna gre Baknz yksek frn crufu Cruflu imentolar, portland imento klinkeri ile karlkl olarak granule yksek frn crufunun bir miktar alta ile birlikte tlerek elde edilen hidrolik balayclardr.

abuk Sertleen Portland imentosu akl atlam Kesit Alan atlam Kesit Eylemsizlik Momenti ekme Dayanm Normal portland imentosuna oranla daha abuk sertleen ve mukavemet kazanan portland imentolar.Bu imentolarn bileiminde C3A ve C3S oran yksektir. Aynca zgI yzeyi 3500 cm2/g dan fazla olacak ekilde ince tlmtr. krlmam tanelerden oluan iri agregadr atlam kesit alan, ekme blgesindeki beton ihmal edilmi ve tm boyuna donat alan beton dntrlm kesitin alandr. atlam kesit eylemsizlik momenti, atlam kesit alannn tarafsz eksene gre eylemsizlik momentidir Betonun ekme dayanm ve eilme dayanm basn dayanmnn, srasyla, yaklak %10u ve %15i kadardr. Basn dayanmyla bunlar arasndaki bu nemli fark betonun heterojen ve olduka karmak bir yapya sahip olmasndan kaynaklanr Betonun maruz kald kimyasal ve fiziksel etkilerdir. TS EN 206-1 izelge 1 'de verilmitir. Beton, donat veya betona gml metal zerindeki bu etkiler yap tasarmnda yk olarak alnmaz. Betonun geirgenlii ve dier zellikleri gz nne alnarak TS EN 206 EKF F blmnde beton ierii ile ilgili olarak snrlar getirilmitir. Baknz XO , XC , XD , XS , XF , XA , XM. TS EN 206'ya gre snflandrlr. Beton boluklar iinde bulunan suyun, kapiler boluklar arasndan hareket ederek beton yzeyine ulamas ve orada buharlaarak iinde bulunan tuzlarn kristal halinde yzeyde toplanmasdr.Beyaz renkteki leke ve akntlardr. Yzeye kmasyla bunlarn daha nce betonda igal ettikleri yerlerin boluk olarak kalmasna neden olmas dolaysyla, dayankllk asndan da nem arzeder. Boluk suyu iinde bulunan kalsiyum hidroksit yzeyde hava iinde bulunan karbon dioksit ile birleerek kalsiyum karbonat oluturur. Bunun sonucu olarak yzeyde beyaz -gri renkli tuzlarn oluturduu ieklenme denilen olay meydana gelir. Su ile kartrldnda, hidratasyon reaksiyonlar ve ilemleriyle priz alarak sertleebilen plastik bir yapda olan ve sertletikten sonra dayanm kazanan tlm inorganik malzeme. Kalker ve kil yksek scaklklarda frnda birletirilerek klinker oluturulur. Bu klinker ve bir miktar alta birarada tlerek portland imentosu meydana getirilir. imento + su karmnn oluturduu malzeme imento hamuru adyla anlmaktadr. Plastik kvamdadr. (su oran dk) Beton veya harcn birim hacimde bulunan imento miktar

evre Etkileri

evresel Etki Snf ieklenme

imento ( Hidrolik balayc )

imento Hamuru imento erii

imento Jeli

imento erbeti ok nce Malzeme(agregalar) kme Deneyi

Portland imentosu ve su bir araya getirilir getirilmez aralarnda kimyasal reaksiyonlar balamaktadr. Bu reaksiyonlar sonucunda oluan hidratasyon rnlerinin boyutlar imento tanesinden yaklak 1000 kat daha kktr. imento jeli olarak adlandrlan hidratasyon rnlerinin arasndaki ekim kuvveti, bu rnlerin biribirine balanmasn salamaktadr. imento ve su. Akc kvamda su oran yksek. 0,063 mm goz aklkl elekten geen agrega tane snf. TS EN 12350-2 Beton Taze Beton Deneyleri- Blm 2:kme deneyi.Kullanlacak ekipman: Kalp,Sktrma ubuu, doldurma kepesi, cetvel, taban plakas, krek, nemli bez.lem:Kalbn i yzeyi ve taban plakas yzeyinde serbest su kalmayacak ekilde nemlendirilir. Kalbn iki yannda yerde bulunan ayak basma paralarna baslarak sabitlenir.Taze beton kalba eit ykseklikte olacak ekilde doldurulur. Doldurma esnasnda her tabaka 25 defa ilenir. 2. ve 3. tabakann ilenmesi bir alt tabakaya hafife ileyecek ekilde olmaldr. Sktrma ilemi sonrasnda kalbn st seviyesi beton sktrma ubuu zerinde yuvarlanarak dzlenir. Taban plakas zerine den beton temizlenir. Kalp el tutamaklarndan tutularak dey ekilde yukar ekilir. Kalp 5-10 saniye ierisinde ekilmelidir. Deney 150 saniye ierisinde tamamlanmaldr. Kalbn alnmasndan hemen sonra , kalp st seviyesi ile ken beton ktlesinin en yksek noktas arasndaki kme mesafesi (h) llerek kaydedilmelidir. kme deneyinde kullanlan 30cm yksekliinde konik kalp kme deneyi sonrasnda 0cm kmesi olan beton Hidroklorik asit ierisine konulan imento numunesinin asit ierisinde znme gstermeyen ksmna znmeyen kalnt denilmektedir. imento numunesinde bulunabilecek bir miktar SiO2 dndaki btn maddeler bu asit ierisinde znmektedir.znmeyen kalnt miktar, dner frnn ierisinde kalsiyum silikatl anabileenlerin oluumu srasnda bir miktar SiO2nin bileime girmemi olmasndan kaynaklanmaktadr.

kme Konisi kmesiz Beton znmeyen Kalnt

D
Dalc Vibrasyon Dayankllk i tipi olarak da adlandrlan betona daldrlarak ktrma aleti Malzemelerinin ilevlerini uzun yllar bozulmadan yerine getirilebilmelerine dayankllk, kalclk veya durabilite ad verilir. Dayankllk, bir malzemenin evre koullarna kar direnci olarak tanmlanabilir. Betonda,genel olarak, geirimlilii az olan, youn betonlar dierlerine oranla daha dayankldr. Beton, hizmet grecei koullara gre tasarlanm ve iyi bir kalite kontrol sistemi iinde hazrlanm, yerletirilmi ve baklmsa, uzun yllar hi bir onarm gerektirmeden grevini yerine getirir. Dayankl bir beton bu etkilere kar bozulmadan ve kendisinden beklenilen performans drmeden diren gsteren betondur. Bu nedenle, betonun dayankll mekanik ykler dndaki kimyasal ve fiziksel etkilere kar bozulmadan diren gstermesi olarak tanmlanabilir.

Dayanm Malzemenin krlma olmadan alabilecei en yksek gerilme olarak tanmlanr. Beton basn ykleri altnda daha iyi davran gsterdiinden, betonun dayanmndan sz edildiinde, dier dayanmlar belirtilmemise, basn dayanm anlalr. Betonun dayanm imento hidratasyonunun bir fonksiyonu olduundan ve bu ilem de zamana bal olduundan, dayanm belirtilirken ounlukla betonun yayla birlikte sylenir. Standardlara (TS EN 206 ve TS EN 197'ye gre) dayanm, standart ortam koullarnda (scaklk ve nem) tutulan, standard boyutlardaki numuneler ve standard deney yntemleri kullanlarak belirlenir. Daha nce belirtildii gibi, bir ok yapda normal dayanml (28 gnlk basn dayanm 20-40 N/mm) betonlar kullanlr. Malzemelerin tlmesi ileminde kullanlan makineler. Bilyal boru deirmenler olarak bulunabilir. Denge burulmas , kullanlabilirlik ve tama gc snr durumlarnda tayc sistemdeki dengenin salanmas iin hesaba katlmas zorunlu olan burulmadr. Dengeli donat oran, eilme altndaki betonarme bir kiriin tama gcne, ekme donatsnn akmas ve en d basn lifindeki betonun ayn anda ezilmesi ile ulalmasn salayan donat orandr. Baknz belit Mekanik ilem dnda herhangi bir ileme tabi tutulmam olan mineral kaynaklardan elde edilen agrega.Doal agregalar, doadaki agrega yataklarndan veya ta ocaklarndan alnarak krlma, elenme ve ykanma ilemlerinin dnda, doadaki yapsnda deiiklik yaratacak hi bir ilem uygulanmadan kullanlan agregalardr. "D" degerinin 8 mm'den kk veya 8 mm'ye eit oldugu buzul ve/veya nehir kkenli doal agregalara verilen isim. Doada bulunan ve bir n ilem yaplarak veya dorudan tlerek kullanlan puzolanlar. Volkanik kller,tf, tras vb bu gruba girer. TS EN 197'de P harfi olarak ksaltlmtr. Belirlenen artlarn yerine getirildiine dair somut delillerin muayenesi ile yaplan teyit. ounluu, 0,063 mm gz aralkl elekten geen ve yap malzemelerine belirli zellikler kazandrmak amacyla ilave edilen malzeme. Agregalar iin baknz agregalarda dona dayankllk. Betonda dona dayankllk iin gerekli artlar evresel eklerde TS EN 206'da verilmitir. Betonun ekme dayanmn artrmak iin konulan elik ubuklar Donat akma dayanm , eksenel ekme altnda denenen donat eliinin , akmasnrna ulat anda tad gerilme deeridir. Donat ekme dayanm , eksenel ekme altnda denenen donat eliinin , kopmadan nce tayabildii en byk gerilme deeridir. Donat karakterisitik akma dayanm , istatiksel verilere dayanlarak belirlenen ve bu deerden daha kk dayanm deeri elde edilmesi olasl belirli bir oran olan ve donat snfn tanmlamak iin kullanlan akma dayanm deeridir. (o tr elik iin ynetmelikte ngrlen en kk akma dayanm deeridir.) Belli bir paketleme yaplmadan silobasla transfer edilen imento

Deirmen Denge Burulmas

Dengeli Donat Oran

Dikalsiyum Silikat Doal Agrega

Doal Olarak Snflandrlm 0/8 mm'lik Agrega Doal Puzolan

Dorulama Dolgu Agregas Dona Dayankllk Donat Donat Akma Dayanm Donat ekme Dayanm Donat Karakteristik Akma Dayanm

Dkme imento

Dner Frn

Deme Drenaj Durabilite Dk Hidratasyon Isl imento

Belirli aplarda ve uzunlukta olan , ii atee dayankl tula ile rlm eimi olan en az 3 istasyon zerinde oturtulmu galeler zerinde dakikada 1.5-4 devirde dnen bir borudur. Farin ierisindeki komponentler reaksiyona girerek 1450oC sertleme scaklna kadar stldktan sonra klinker haline dnr. Kiri ve kolonlarla tanan yatay olan ykleri kiri ve demeye aktaran yap eleman Suyun ortamdan uzaklatrlmas iin kurulan dzen Baknz dayankllk. Priz ve sertleme srasnda normal portland imentosuna oranla daha yava olarak ve daha az miktarda s aa karan bir imento. Bu imentonun bileiminde dikalsiyum silikat (C2S) ve tetrakalsiyum almino - ferrit (C4AF) oran yksek, buna karlk trikalsiyum silikat (C3S) ve trikalsiyum alminat (C3A) oran dktr. Balang mukavemeti dk olmasna ramen nihai mukavemeti dier portland imentolar ile ayndr. Bu imento dk hidratasyon ss nedeniyle ktle betonlar iin uygun bir imento trdr.

E
Effloresans Baknz ieklenme Eilmede ekme Dayanm Betondan hazrlanan kirilerin moment altnda krlarak elde edilen ekme dayanm Eilmede Uyum Eilmede, uyum denge alt donatl elemanlarn snek eilme davran (Momentlerin yeniden nedeniyle ortaya kan ve momentlerin kapasitesine ulam kesitten dalm) ulamam kesite aktarlmasdr. Elastik Davran Bir ok malzemede (r. elik) gerilme-birim deformasyon ilikisi iki ana blme ayrlr. Balangta, gerilme ve birim deformasyon birbirleriyle dorusal orantldr ve yk kaldrldnda malzeme eski eklini almas Elastik davran blgesindeki deformasyon, yk kaldrldnda geri kazanabilen deformasyon Daha fazla ekil deitirmenin geri elde edilmedii gerilme dayanm Elastik davran blgesindeki gerimeyle ona kar gelen elastik birim deformasyonun orandr agrega numunesindeki tanelerin byklklerine gre dalm orann, yani numune ierisinde hangi boy byklnde ne miktarda agregann yer aldn belirlemeye yarayan deneysel bir yntemdir Elektron alt enerji seviyesnine dnerken yaylan radyasyon enerjisi frekansla doru , dalga boyu ile ters orantldr. Atom ekirdei evresinde belirli yrngeler zerinde srekli hareket halindedirler ve belirli enerji dzeyine sahiptirler. Elektronlar ekirdek etrafna yerleirken nce en dk enerji dzeyine sahiptirler. Svnn iine ekilerek geirgen boluklarn dolmas , geirgen bir katnn iine sv girmesi sonucu ktlesinin artmas imento iinde bulunan alkali oksitler, sodyum oksit ve potasyum oksit toplamnn, sodyum oksit cinsinden edegeri. Bu deger aagdaki bant ile hesaplanr: Edeer alkalinite = % Na20 + 0,658 ( % K2O) Edeer basn bloku, tama gc analizinde (zmlemesinde), basn blokunun yalnzca bilekesi ve bilekenin yeri nem tadndan, analizi kolaylatrmak amacyla gerek basn bloku yerine kullanlan, bilekesi ve bilekenin yeri yaklak olarak ayn olan basit gerilme blokudur.

Elastik Deformasyon Elastik limit Elastisite Modl Elek Analizi

Elektro Manyetik Radyasyon Elektronlar

Emme Edeer Alkalinite

Edeer Basn Bloku

Etkili Boy Etkili Su erii Etrenjit Etriye

Etkili boy, bir elamann iki bkm noktas (moment sfr noktas) arasnda kalan uzaklktr. Taze beton bnyesinde mevcut toplam su miktar ile agrega tarafndan emilen su miktar arasndaki fark.

6CaO.Al2O3.3SO3.32H2O C6AS3H32, doal olarak veya slfat etkisiyle oluur. Betonun hacimce genlemesine sebep olur.
Yap elemann kesme gerilmelerini almak zere konulmu donat

F
F Tipi uucu kl Farin F tipinde SiO2 (%35-60) Al2O3(%10-%30) Fe2O3(%4-%20) bileenin en az %70 olmaldr. ASTM C618'e gre. Farin kelimesi Franszcada un anlamna gelen farine szcnden alnmtr ve Trkiyede, imento retiminde hammaddelerin dner frna girmeden nceki tlm, ince durumunu tanmlamaktadr. Faydal ykseklik, ekme donats arlk merkezinin en dtaki beton basn lifine uzakldr baknz taunu, dolgu agrega Agrega tanesi iindeki tm boluklarn kuru olmas

Faydal Ykseklik Filler Etv Kurusu(agregalar)

G
Geciktirici Geirgenlik Geirimlilik Geirimlilik dardan baka bir malzemenin dier malzemenin iine girmesi olarak tanmlanabilir. Beton iine su geii geirimlilie bir rnektir. imento jeli ok dk geirgenlie sahipken imento hamurunun geirgenlii ok daha yksektir. Bu yzden imento hamurunun geirimliliinin byk oranda kapiler boluklara bal olduu sylenebilir. Betonun dayankllnda tek bana en etkili olan parametre su-imento orandr. S/ oran arttka, imento hamurunun gzeneklilii ve dolaysyla betonun geirgenlii artar. Ayrca yeterli miktarda imento hamuru da bulunmaldr. Geirgenlii yksek olan betonlara zararl sv ve gazlarn nfuz etmesi ok daha kolaydr. Ayrca, S/ oran yksek olan betonun dayanm dk olacandan, eitli kimyasal ve fiziksel etkilerle beton iinde meydana gelebilecek isel gerilmelere yeterli diren gsteremeyecek ve atlayacaktr. Genletirilmi Kil Agregas Kil, dner frn olarak adlandrlan frnda 1000 - 1200 C scaklkta sl ileme tabi tutulduunda, scaklk nedeniyle aa kan gazlarn bir miktarnn malzeme ierisine hapsolmu olmalarndan dolay, genleme olmaktadr. Bylece, younluu 1.4 - 1.8 t/m3 olan hafif ve sert durumda taneli bir malzeme elde edilmektedir. Genletirilmi kil agregas, hafif beton yapmnda kullanlmaktadr. Perlit, bnyesinde %2 - %6 orannda su bulunduran volkanik bir kayatr; genellikle gri veya koyu gri renktedir. Perlitin kimyasal yapsnn yaklak %75ini silika (SiO2) ve %15ini almin (Al2O3) oluturmaktadr. Perlit, 850 - 1100 C arasnda stldnda, yapsnda bulundurduu suyun ve scakln etkisiyle, balangta volkanik bir ta olan perlitin hacmi 5 - 25 kadar bym olmaktadr. Baknz priz sresini geciktirici Baknz geirimlilik

Genletirilmi Perlit

Geri Kazanlm Agrega Gerilme

nceden yaplarda kullanlm olan inorganik malzemelerin ilemden geirilmesi sonucunda elde edilen agrega. birim alana uygulanan yk. Gerilmenin malzeme zerindeki uygulan biimine gre basn, ekme, eilme, kesme, burulma gibi eitleri bulunur gerilme ekil deitirme erisinde alttaki alan az olan ve dk ekil deitirmeye sahip malzeme Agrega l kabna stten serbest ekilde boaltlarak doldurulmasyla elde edilen birim arlk Agregann belli bir elek takmnda gsterdii dalm, baknz agrega gradasyonu

Gevrek Krlma Gevek Birim Arl Granlometri

H
Hacim Genlemesi imentoda imentolarda hacim genlemesi isel gerilmelere ve betonun atlmasna neden olabilir. imentolarda magnezyum oksit (MgO) ve CaO 'in belirli bir deerin stnde bulunmas zararldr. nk bu madde su ile yapt reaksiyon sonunda nemli derecede hacim artmasna neden olarak yaplarda atlamalara yol aabilir. Bu bakmdan hacim genlemesi deneyi sertlemi bir imento hamurunun katlatktan sonra hacminin bu gibi zararl maddelerden dolay sabit kalp kalmayacan belirlemek iin yaplr. Hacim genlemesi tayininde Le Chatelier (l atliye) kalb kullanlr EN 1097-6'ya uygun olarak tayin edilen etv kurusu tane birim hacim ktlesi 2000 kg/m3 den kk veya EN 1097-3'e uygun olarak tayin edilen etv kurusu yn ( boluklu ) birim hacim ktlesi 1200 kg/m3 den kk olan mineral esasl agrega. Etv kurusu durumdaki birim hacim ktlesi ( younluu ), 800 kg/m3'ten byk, 2000 kg/m3'ten kk olan beton. Hafif beton, betonda kullanlan agregann bir ksm veya tamam hafif agrega olarak imal edilir. Beton yapmnda hafif agrega kullanllarak veya beton iine alminyum tozu gibi hava kabarc oluturacak maddeler katlarak elde edilen dk younluklu beton. Hafif betonlann mukavemeti dk buna karlk s izolasyonu zellii yksektir. Younlugu 1440 kg/m3 olan bir betonun s iletimi katsays yaklak olarak 0,3 W/m C dir. Baknz imento hamuru Betonda, plnlanarak oluturulanlar ( srklenen ) dnda oluan hava boluklar. hamur + agrega Har imentosu, yksek basn dayanm istenmeyen betonlarda ve, isminden de anlalaca gibi, har ilerinde kullanlabilinmektedir. (TS 22'ye gre ). Har imentosunun ierdii puzolanik malzeme miktar ok yksek olduu iin, bu imentonun priz sresi, portland imentosunun priz sresine gre, daha uzundur. Har imentosunun dayanm kazanma hz yavatr. Hareketli yk, kullanm sresi boyunca yap zerinde uzun sreli olarak kalmayacak olan yklerdir. Kartrcda ( mikser ) bir ilem dngsyle iml edilen veya srekli kartrcdan bir dakikalk srede boaltlan taze beton miktar. betonda hava dolu boluk. Skan hava genel olarak 1mm'den fazla ve dzensiz bir ekilde olur. Betonun iindeki hava miktar

Hafif Agrega

Hafif Beton

Hamur Hapsolmu Hava Har Har imentosu

Hareketli Yk Harman Hava Boluu Hava erii

Hava erii Deneyi TS En 12350-7 Taze beton deneyleri Blm 7: Hava Muhtevasnn Tayini Basn Metodlar. Kullanlan ekipman: Hava ler, sktrma ubuu, kepe, mala , krek, su kab , tokmak. ilem: TS EN 123506da belirtildii gibi beton sktrlarak hava ierii deneyine hazrlanr. Kapak dzenei yerletirilerek kaba kelepelenir. Cihaza su doldurulur ve kap i yzeyinde kalan hava boluklarn karmak iin hafife vurulur. Fazla suyun tahliyeden kmasna izin verilir. Kapal hava hcreine bal hava tahliye vanas kapatlr ve basn gsterge ibresi balang seviyesine gelinceye kadar hava pompalanr.Dier vanalar kapatlarak ana hava vanas alr. ibre kararl hale gelince A1 deeri okunur. Agrega dzeltme katsaysnn karlmasyla hava ierii AC bulunur.AC=A1-G Agrega kuru havada tutulduunda; yzeyden itibaren belirli derinlikte boluklarn rutubetsiz, i ksmnn rutubetli olmas Betonun suya doygun olduu veya doygunluk derecesine yakn olduu durumlarda tekrarl donma-zlme altnda nemli bir dezavantaj ortaya kar. Byle bir ortamda beton ksa bir srede dalabilir. Dolaysyla, donma-zlme etkisi, gerekli nlem alnmad taktirde, betonun yol kaplamalar, barajlar, temeller gibi yerlerde kullanlmasn gletirir. Bilindii gibi, su donduunda hacimce genleir. Betonda gzeneklerde ve klcal boluklarda bulunan su da donduunda genleerek bu boluklarn ve gzeneklerin duvarlarna gerilmeler uygular ve mikroatlaklar olumasna neden olur. Hava srkleyici katklar kullanldnda betonda meydana gelen, birbirinden bamsz hava kabarcklar bu isel gerilmelere kar bir tr yastk vazifesi grr. Su hava kabarcklarna doru hareket ederek bunlarn bir ksmn doldurur ve genleme srasnda tamam dolu olmadndan isel gerilmeler meydana gelmez. Hava srkleyici katklar, karm ilemi srasnda betonda yaklak 0.2mm boyutlarnda birbirinden bamsz hava kabarcklar olutururlar. Bu hava kabarcklar priz tamamlandktan sonra da beton iinde kararl bir yapda kalrlar. Betonun donma-zlme direncini artrmak iin hacimce %4-8 hava iermesi nerilir. Hava kabarcklar ayrca betonda atlak genilemelerini de engeller. Kullanc olmayan ahs veya kurulu tarafndan hazrlanarak taze halde iken teslim edilen beton. Aada verilenler de hazr beton olarak kabul edilir : - Kullanc tarafndan antiye dnda hazrlanan beton. - antiyede, kullanc haricindeki kii veya kurulularca hazrlanan beton. Hesap yk etkisi, karaketristik yk etkisi deerinin, gvenlik pay oluturmak amacyla 1,0 veya 1,0 den byk bir yk katsaysyla arpldktan sonra uygun yk birleimine konulmasyla elde edilen ve hesaplarda esas alnan yk etkisidir. imentonun su ile reaksiyonu sonucu aa kan s miktardr. Bu snn yaklak yars ilk gn iinde,% 90' da ilk ay iinde aa kar. Portland imentosunun hidratasyon ss katkl imentolara gre daha yksektir.lk gnde aa kan hidratasyon sslarna gre sralarsak C3A bykt C4AF byktr C3S byktr C2S. Hidratasyon Iss Dk imento Hidratasyon Reaksiyonu Yksek s kayna olan bileikleri ( C3A ve C3S) snrlandrlm imento Hidrolik balayc ile suyun arasndaki reaksiyon., imento ve su arasndaki kimyasal reaksiyonlar hidratasyon adyla anlmaktadrlar.

Hava Kurusu(agregalar) Hava Srkleyici Katklar

Hazr Beton

Hesap Yk Etkisi

Hidratasyon Iss

Hidrate kire Hidrolik Balayc Hzlandrc Hizmet Verme ( kullanm ) mr

Baknz kalsiyum hidroksit Su ile reaksiyon sonucu hem havada ve hem de su altnda katlatklar ve sertletikleri iin hidrolik balayclar olarak snflandrlrlar Betona, harca hidrolik balaycnn hidratasyon hzn artran ve priz alma sresini ksaltan veya dayanm veya her ikisini artran malzeme Betona uygun bakm yaplmas artyla, yapda kullanlan beton performansnn, yapnn performans artlarn salamaya uygun seviyede tutulduu sre.

malt nce Agrega ncelik imentoda ncelik ne kadar fazla ise imentonun dayanm geliimi ilk yalarda o kadar hzl olur. imento hamurundaki imento tanelerinin etrafn saran su filminin ortalama kalnl su-imento oranna ve imento inceliine baldr. imentonun incelii zgl yzeyi ile tanmlanr. zgl yzey, 1g imentonun iindeki tanelerin cm2 olarak yzeylerinin toplamdr. zgl yzeyin belirlenmesinde "Blaine" aletinden yararlanlr. Blaine aleti kullanarak llr. Bu deney yntemi TS EN 196-6 no.lu Trk standardnda anlatlmaktadr ncelik Modul Bir agregann granlometrik bileimi hakknda bilgi veren tek bir saydr. ncelik modl, her bir elee kar gelen % ordinatlarn, 100 'den farklarnn toplanmas ve bu toplamn 100 'e blnmesiyle elde edilir. Agrega taneleri kldke incelik modl azalr, taneler iriletike incelik modl artar. Puzolonik aktivitesi bulunmayan dolgu malzemesi olarak betona katlan mineral katk "Denbyk" degerinin 4 mm'den byk veya 4 mm'ye, "d" degerinin ise 2 mm'den byk veya 2 mm'ye eit oldugu tane byklklerindeki agregaya verilen isim. Taze beton imal eden kii veya kurulu. "Denbyk" degerinin 4 mm'den kyk veya 4 mm'ye eit olduu tane byklndeki agregaya verilen isim.

nert Mineral Katk ri Agrega

rsaliye Fii

Betonun tesliminde reticiye verilmesi gereken bilgileri ierir - Belgenin seri numaras, - Ykleme tarih ve saati (imento ve suyun ilk temas etti saat ), - Kamyon numaras veya arac tantc bilgi, - Alcnn ismi, - antiyenin ismi ve yeri, - artnamelerle ilgili detaylar veya atf (kod no,sipari no gibi ), - Beton hacmi, m3 olarak, - artnamelere ve EN 206-1'e uygunluunun beyan, - Varsa belgelendirme kurumunun ismi ve iareti, - Betonun antiyeye ulat saat, - Boaltmann balad saat, - Boaltmann tamamland saat. lve olarak sevk ve teslim belgesinde aada verilenlerle ilgili detay bilgiler de bulunmaldr. a) Tasarlanm beton iin : - Dayanm snf, - Etki snflar, - Klorr ierii snf, - Kvam snf veya hedef deer, - Belirtilmise beton karm oranlaryla ilgili snr deerler, - Belirtilmise imento tipi , miktar ve dayanm snf, - Belirtilmise kimyasal katk ve mineral katk tipi, - Gerekliyse zel nitelikler, - Agregann en byk anma tane bykl, - Hafif veya ar beton iin, birim hacim ktlesi snf ve hedef birim hacim ktle deeri. b) Tarif edilmi beton iin : - Beton bileimi ile ilgili detay bilgiler, imento miktar, gerekliyse katk tipi gibi, - Su/imento oran veya snf belirtilerek kvam veya belirtildii ekilde hedef deer, - Agregann en byk anma tane bykl.

Is Geirgenlik Islak(agregalar) lenebilirlik

Bir birim kalnlkta ve birim alanda iki yzey arasndaki s ak hzdr; metrik sistemde kal.g/cm.saat oC olarak belirtilir Agregann yzeyinde de serbest suyun bulunmas durumdur Taze betonun, ayrmaya uramadan, tanmas, dklmesi, yerletirilmesi, sktrlmas ve sonlanmas ilemlerinin kolaylkla yaplabilmesi zellii olarak tanmlanabilir.

K
k Deeri Kaba Agrega puzolonik aktivitesi olan uucu kln, silis dumannn beton ierisinde gsterecei etkinlik katsays 4mm zerindeki agregalar Belli bir yzeye ince sva ncesi uygulanan kaba sva Platik deformasyon Kalc yk, kullanm sresi boyunca yap zerinde her zaman kalacak olan yklerdir. (tayc eleman z arl, tayc olmayan dier kalc elemanlarn arl vb.) Kalp stne yerletirilen vibratrler. Titreimle betonun yerletirilmesini salarlar.

Kaba Sva
Kalc Deformasyon Kalc Yk

Kalp Vibratr

Kalker

Kalkersi (kaya) Kalkersi Uucu Kl

Bileiminde % 90 'a kadar kalsiyum karbonat bulunan kayalara kalker veya ok saf haline kire ta denir. Genel olarak kimyasal bileimleri CaCO3 (en az %70 TS EN 197-1)olan minerallerden oluur. Bu kristaller halinde krlgan yapl bir mineraldir. Bu tip kalkerler, genellikle kalsiyum bikarbonatl sularn uygun scaklk ve basn; koullar altnda karbon dioksitini kaybederek kelmesi sonucu oluur. Kalker doada kalsit ve aragonit kristallerinden olumu bir kaya olarak bulundugu gibi ift karbonat CaMg(CO3)2 eklinde de bulunur. ift karbonat oldugu zaman kristal ekli degiir ve dolomit adn alr. Kalsiyum karbonatn yan sra, degiik oranlarda magnezyum karbonat, kil mineralleri, demir silikatoksit ve slfrleri ve silis gibi bileikleri ierirler. Kalkerler aada verildigi gibi adlandrlr. CaCO3 En ok % 5 MgCO3 ieren kalkerler 90-100 Kalker 85 - 90 Marnl kalker 70 - 85 Kalkerli marn 50 - 70 Marn 30 - 50 Killi marn 10 - 30 Marnl kil 0 - 10 Kil TS EN 197-1'e gre imentonda kullanlacak kalkerde kalsiyum karbonat miktar %75 olmal. Kil miktar 1.2gr/100gr ' gememeli ve toplam oraganik kalker miktarna gre %0.2'ye kadar L , %0.5'e kadar LL olarak adlandrlrlar. Genel olarak kalsiyum karbonat trevi malzemeler ierir Hemz puzolonik , hem de hidrolik zellik gsterir. Reaktif CaO ; reaktif SiO2 ve Al2O3'ten oluur. Kzrma kayb %5'ten azdr. Reaktif CaO %10'un altnda olmamaldr.reaktif SiO2 %25 'in zerindedir. 28 gnlk basn dayanm 10MPa olmaldr. 40 mkronluk elekte ya elem yapldnda kalan kl oran %10-30 arasnda kalmaldr. Hacim genlemesi 10mm altnda kalmaldr. TS EN 197-1'de W harfi ile ksaltlmtr.

Kalsinasyon Kalsine Kalsit

CaCO3 'n 800-900oC scaklklarda CO2 'un ayrmas sonucu CaO'in olumas Bileimi veya fiziksel fazn paralanmas snn altnda stlarak deitirilmesi Kalsiyum karbonat , mineral, (CaCO3) formunda olan ve belli bir kristal yapsndadr. (tebeir , kire vb)Kalsit portland imentosunun en byk hammaddelerindendir. Uygun miktarda aluminli ve kalkersi malzemenin karmyla elde edilen klinkerden elde edilen ana bileeni kalsiyum aluminatlar olan imentolar.

Kalsiyum aluminatl imentolar Kalsiyum Alumino Monoslfohidrat Kalsiyum Hidroksit Kalsiyum Slfat Kaolen

4CaO.Al2O3.SO3.12H2O Ca(OH)2 CH
Baknz alta.

C4ASH12

hidrate kire

Kapiler

Kimyasal formulu 2SiO2AI2O32H2O olan ve monoklinik"kristal yapl kil minerali. Volkanik veya metamorfik kayalarn zellikle feldspatlarn bozulmas rndr. Suyun bir malzemenin ierisinde yukarya doru hareket etmesini salayan mekanizma

Kapiler Su

Beton iindeki boluklarda kat yzeyler zerine fizikokimyasal balarla yapm olan suya denir. Bu ekilde balanan su filminin kalnl 6 molekl kalnlna yani 15Ao kalnlna kadar kabilir. Film kalnl , evre atmosferin bal rutubeti ile deiir. Beton iinde ap 0,05 mikronm den daha byk kapiler boluklar iinde bulunan su. Bu su kat faz ile bal deildir. Buharlatrlarak uzaklatrlabilir. Baknz beton karakteristik dayanm Karbonatlama, atmosferden gelen karbon dioksitin beton boluklannda bulunan serbest kire ile reaksiyona girmesi ile oluur. Kirein karbondioksit ile reaksiyona girmesi ile birlikte zlm kire konsantrasyonu azalr ve beton pH derecesi der. CO2 + Ca(OH)2 = CaCO3 + H2O Karbonatlama olay beton yzeyinden balar ve azalan bir hzla beton derinliklerine doru ilerler. Penetrasyon hz betonun geirgenlik zelliklerine baldr. Yksek kaliteli ve dk poroziteli betonlarda karbonatlama etkisi ok azdr. Ayrca evre atmosfer koullar da karbonatlama olaynda etkili olur . Ancak penetrasyon hz en kt koullarda bile ortalama 1 mm/yl' dan daha azdr. Karbonatlama derinli ile betonun su/imento oran arasnda lineer bir bant vardr. TS EN 206'da karbonatlama etkisi izelge 1'de XC olarak verilmitir.Karbonatlamay azaltmak iin betonun geirimsiz olmas gerekir. Bu amala betonda daha fazla imento kullanmak, su-imento orann azaltmak, vibratr kullanarak betonun daha iyi yerlemesini salamak betonun bakm sresini uzatmak gibi nlemler alnabilir. Karbonatlamann donatlara daha ge ulamasn salamak iin pas payn arttrmak dnlmelidir Karakteristik yk etkisi, istatistiksel verilere dayanlarak belirlenen ve kullanm sresi boyunca alma olasl genellikle %10 olan yk etkisidir ri ve ince agregalarn karmndan oluan agrega. Adlarndan da anlalaca gibi, bu katklar belirli bir ilenebilme deeri iin betona gerekli olan karm suyu miktarn azaltrlar. Bu zelikleriyle eitli avantajlar salarlar: stenilen beton kme deerini daha az miktarda suyla elde ederek, sabit bir imento miktar iin, su/imento orann (S/) drrler. Bylece, dayanmn artmasn, geirimliliin azalmasn ve dayanklln artmasn salarlar. te yandan, S/ orann sabit tutarak, kullanlan imento miktarn azaltmak suretiyle, sabit bir ilenebilirlik elde edilebilir. Betondaki imento miktarnn azaltlmas ekonomik gerekelerle yaplabilecei gibi, hidratasyon ssnn azaltlmas gibi teknik gerekelerle de yaplabilir. Son olarak, taze betonun yerletirilmesini kolaylatrmak iin, hem S/ oran hem de imento miktar sabit tutularak daha yksek kme deeri elde edilebilir. Genellikle kamyon asisi zerine monte edilmi ve hazrlanm taze betonu, tanma sresince homojenliini bozmadan kartrmaya uygun ekipman. Betonu kartrmakszn tamada kullanlan ekipman, damperli kamyon veya tama kovas. imento, agrega ve gerektiinde baz katk maddeleri ile biraraya getirilen su, bu malzemelerin karlmasnda ve bylece, betonun retilmesinde kullanlmaktadr Yerine yerlemi ve sertlemi betondan delinerek alnan numune Agregaya ait bir zelliin,bir deerler aral veya bir snr deeri olarak ifade edilen seviyesi.

Kapiler Suyu

Karakteristik Dayanm Karbonatlama

Karekteristik Yk Etkisi

Kark(tvenan) Agrega Karm Suyunu Azaltc Katklar

Kartrmal Tayc

Kartrmasz Tayc Karma Suyu

Karot Kategori(agregalar)

Katkl imento Kendiliinden Yerleen Beton Kenetlenme Boyu Kesikli (Sreksiz) Granlometri Kesikli Gradasyon Erisi KiI

EN 197-1'de belirtilen katklar ve portland imento klinkeri ile elde edilen hidrolik balaycdr.CEM I dndaki imentolarn tm. Kalbn eklini sktrma uygylanmakszn alan beton. Kenetlenme boyu, donat ubuunun akma dayanmna eit kenetlenme dayanm salayabilen en kk gmlme derinliidir. Granlometri erisinde yatay bir izgide ise denir. baz orta byklkteki taneleri iermeyen eridir. Kil terimi genel bir kavram olup bileimi esas alnarak kesin snrlar iinde tanm yaplmamtr. imento hammaddesi asndan, kil minarellerinden olumu kayalar kil olarak tanmlanabilir. Kil minerallerinin esas unsuru kimyasal bileimlerinde alminyum oksit (AI2O3)bulunmas ve alminyum silikat hidratlardan meydana gelmesidir. imento yapmnda kullanlan nemli bir hammaddedir. imento, agrega ve suyun dnda, betonun taze veya sertlemi haldeki zeliklerin istenen ekilde deitirmek zere, kartrma ileminden hemen nce veya kartrma ilemi srasnda betona katlan malzemelerin genel addr. Katklar, kimyasal katklar, hava katklar ve mineral katklar olmak zere, ana gruba ayrlrlar. Ayrca, bunlarn dnda, zel beton retiminde kullanlan dier baz katklar da bulunur. Bu iki ana grupta ok sayda deiik katklar toplanmtr. Katk eitlerinin ok olmasnn arkasnda yatan gerek, betonun hemen hemen tm zeliklerinin, deiik leklerde, bu katklar tarafndan deitirilebilmesidir CaO, Kalsiyumoksit . Baknz kasliyum hidroksit (hidrate kire), snmemi kire Byk talarn veya iri agregann konkasrde krlmas ile elde edilen ince agregaya denir Betonda kullanlamayacak kadar byk talarn veya byk akllarn konkasrde krlmas ile elde edilen iri agregadr betonun akkanln gsteren bir ldr. Betonda artan su miktar kvam, dier bir deyile, betonun akkanln artrr. nk artan su miktar, betonun akmaya, yerlemeye ve skmaya kar direncinin temel sebebi olan kat taneler arasndaki srtnme katsaysn drr. Ancak, su miktar ok yksek olan beton ilenebilir beton anlamna gelmez. lenebilmenin tanm hatrlandnda, taze betonda ayrma olmamas gerektii grlr. Ayrma, taze betonda iri agrega tanelerinin hartan ayrlarak kalplarn alt ksmna kelmesidir. Bu suretle beton homojenliini kaybeder ve beton elemann alt ve st blgelerindeki zelikler farkllar.

Kimyasal Katklar

Kire Krmakum Krmata Kvam

Kzdrma Kayb

Kzdrma kaybn bulabilmek iin, arl nceden bilinen (1 0.05 gram) imento numunesi ok yksek scaklkta (975 25 C) kzdrlmakta ve daha sonra hassas olarak tartlmaktadr. Ortaya kan arlk kaybna kzdrma kayb denilmektedir. Bu deer, % olarak ifade edilmektedir
Kzdrma Kayb Uucu Kl Uucu kldeki karbon miktarnn kzdrma kaybndaki miktara eit olduu dnlr

Klinker Kire, almin, demiroksit ve silika bileimli hammaddelerin uygun oranda kartrlp 1350 - 1450 C scaklkta piirilmeleri sonucunda elde edilen rne klinker ad verilmektedir. EN 197'ye gre C3S ve C2S toplam 2/3'nden fazla olmaldr. CaO/SiO oran 2'den fazla olmaldr. MgO 'in %5'tez az olmas istenir. Portland imentosu klinkeri, okditler olarak ifade edilen CaO, SiO2, Al2O3, Fe2O3 ve az miktarda dier maddeler ihtiva eden hammaddelerin hasssa bir ekilde sinterlenmesi ile hazrlanr. Farin , pasta veya amur ok ince tlm ve homojen olmaldr. TS EN 197'de K olarak ksaltlmtr. Klor erii Betonda Betonda izin verilen en yksek klor miktar. EN 206 standardnda maksimum klor miktar yerine klor ierii sonflar kullanlmaktadr. Klorr iyonlarnn imento ktlesinin yzdesi olarak ifade edilen betonun klorr ierii, seilen snf iin izelge 10'da verilen deeri gememelidir. Kalsiyum klorr ve klorr esasl katklar, elik donat, ngerilmeli elik donat ve dier gml metal ihtiva eden betonlarda kullanlmamaldr. Betonun klorr ieriini belirlemek iin, bileen malzemelerden gelen klorr toplam, aada verilen metotlardan birisi veya her ikisi birlikte kullanlarak tayin edilmelidir. - Her bileen malzeme iin imalt tarafndan beyan edilen veya ilgili standardda bileen malzemesi iin izin verilen en fazla klorr ieriini esas alan hesaplama. - Her bileen malzemesine ait en az 25 adet klorr ierii tayini deney sonucu ortalamasve standard sapmalar ile yaplan hesaplama. Kompasite birim hacmindeki tanelerin igal ettii gerek hacimdir.(birim arlk/zgl arlk)Birim arlk daima zgl arlktan kk olduuna gre kompasite 1 ' den kk deer alacaktr. Bu durumda, yn halindeki agregann birim hacmindeki boluk kompasiteyi 1' e tamamlayan deer olacaktr.Bir betonun veya harcn kompasitesi, kat maddelerin doldurduu gerek hacmin, betonun grnen toplam hacmine orandr. Kompasite, betonun birim hacim arlnn, zgl arlna blnmesi ile de elde edilebilir. Donatnn oksijenle temasa geerek paslanmasdr. Yap veya bir bileenin yapm iin taze beton kullanan ahs veya kurulu Kullanlabilirlik snr durumu, yap elemanlarnda ar ekil deitirme, ar atlama, ar titreim gibi, kullanm gletiren ve kullanm dzenin bozan sorunlarn bulunmasn engellemeye ynelik deerlendirmelerin yapld snr durumudur. 4mm elek alt granuler malzeme Suyun santralde katlmayp antiyede katld hazr beton Kurumadan dolay betonun eklinin klerek deimesidir. Taze betonun iinde bulunan serbest kalan suyun yzeye kmas .Beton sktrlnca, yzeyde toplanan ince bir su tabakas. Kusma olaynn ,biri yararl dieri zararl iki etkisi vardr. Beton dkmnden hemen sonra yzeyde toplanan su betonun kr edilmesine yardmc olur. Ancak fazla suyun bir ksm betonarme demirleri ve iri agrega evresinde toplanr. Bu su beton iinde boluk yapar ve imento hamurunun agregaya yapmasn nler. Beton iine plastikletirici katk katlarak betonun su/imento oran azaltlr ve bylece kusmann zararl etkileri nlenebilir.

Korozyon Kullanc Kullanlabilirlik Snr Durumu

Kum Kuru karm Kuruma Rtresi Kusma

Kr Kr Malzemesi

Betonun hidratasyon reaksiyonlarn yapmas iin bakmnn yeterli scaklk ve nemim salanarak yaplmas Betonun zerine serpilerek betonun iindeki suyun buharlamasn engelleyen katk Hidratasyon iin gerekli suyun buharlaarak kaybolmas halinde, imento ile su arasndaki reaksiyonlarnn tam olarak oluamamaktadr. Bylece, betondan beklenilen dayanm ve dayankllk elde edilememektedir. Hidratasyon iin betonun ierisinde yeterli miktarda suyun bulunabilmesini salayabilmek amacyla, yerine yerletirilen betona eitli kr yntemleri kullanlmaktadr. Kr yntemleri arasnda en ok kullanlanlar, taze betonun yzeyini sulayarak veya slak bezlerle rterek beton yzeyinin slak kalmasn salamak ve bylece betonun ierisindeki suyun buharlaarak kaybolmasn nlemek olmaktadr

Kr Suyu

Ktle Betonu

Scaklk ykselmesini ve termal genlemeyi nlemek iin dk dozaj ve hidratasyon ss dk imento kullanlmas gibi nlemler alnmas gereken byk hacimdeki beton.. Bu suretle ayn zamanda rtrede azaltlm olur.

L
Le Chatelier aleti
Aletin silindirik halkasnn kalnl 0.5 mm, i ap 30 mm, ve ykseklii 30 mmdir. Silindirik halka ekseni dorultusunda yarktr. Yarn her iki tarafna ve silindirin tam ortasna gelmek zere 150 mm uzunluunda iki ubuk lehimlenmitir.Deneye balamadan nce silindirik halkann yark kenarlar birbirine demi durumda olmaldr. Silindirik halkaya imento hamuru doldurulurken ubuklarn arasnn almamas iin ubuklar lehim yanndan iple balanmaldr. Birgn suda bekletilir 4 saat suda kaynatlr . Ularn ne kadar ald llr. Lifli beton uygulamalar, esas itibariyle, betonda atlaklarn ilerlemesini ve yaylmasn nlemek, sneklii ve tokluu artrmak maksadyla yaplr. Lifli betonlar, genel olarak, atlak ilerlemesinin istenmedii, enerji yutma kapasitesinin yksek olmas gereken yerlerde kullanlr. Bunlara rnek olarak, kprler, beton yollar, hava alanlar, endstriyel demeler, kayalarda ev stabilizasyonu gibi iler gsterilebilir.

Lifli Beton

Lineer Genleme Katsays Bir birim boyutun bir derece scaklk deimesi ile ne kadar uzama veya ksalma yapacan belirtir; metrik sistemde cm/cm/ oC olarak gsterilir. Los Angeles Anma Dayanm Bu deneyde kullanlan cihaz iki taraf kapal, ekseni etrafnda dnebilen, i ap 710 mm, boyu 508 mm olan bir elik silindirden olumaktadr. Silindir iinde belirli arlkta ve sayda elik bilyeler mevcuttur. Tane bykl snfna gre miktar ilgili tabloda gsterilen agrega silindir tambur iine konarak, tambur dndrlmeye balanr. Deney srasnda taneler elik bilyelerin arpmasyla paralanr ve ufalanr. Alet 100. ve 500. devir sonunda otomatik olarak duracak ekilde ayarldr. Bu devirler sonunda silindirden karlan numune 1.6mm lik kare gzl elekten elenerek, alta geen miktarn % si saptanr. Bu deer deney sonrasndaki kayp yzdesini ifade eder

M
Magnezyum oksit Major Katklar MgO. Betonda fazlas genlemeye yol aar. EN 197-1'e gre %5'ten fazla katlan katklar.

Maksimum Agrega Tane Bykl Malzeme Katsays

Agregann maksimum tane bykl, agrega numunesindeki tanelerin tmnn geebildii en kk gz aklkl standard kare delikli elein boyutuna eit olan byklktr Malzeme katsays, hesapta kullanlacak dayanm deerlerinin elde edilmesinde, gvenlik pay oluturmak amacyla, karakteristik dayanm deerlerinin blnmesinde kullanlan 1,0 veya 1,0 den byk katsaylardr. Betonun yzeyini bitirme ilemi Grnr beton yzeyler, bask betonlar gibi estetik olara kullanlan betonlar Betonun baz zelliklerini iyiletirmek veya betona zel nitelikler kazandrmak amacyla kullanlan ince malzeme. TS EN 206'da inorganik iki tip mineral katk tarif edilmitir, bunlar ; - Hemen hemen inert mineral katklar ( Tip I ), - Puzzolanik veya durgun hidrolik mineral katklar ( Tip II ) EN 197-1'e gre %5'e kadar katlan majr dndaki katklar. verilen bir hacim kat veya sv ktlesinin belli bir scaklkta gazdan arndrlm ar suyla belli bir scaklkta oran kat cisimlerde partikllerin kendisinin hacimlerinin geirgen olan ve olmayan boluklar dahil olmak zere fakat partikller aras boluklar hari. Svlarda ise hacimleri dikkate alnr.

Mastarlama Mimari Beton Mineral Katk Betonda

Mineral Katk imentoda Mutlak Birim Hacim Arlk Mutlak Hacim

N
Narinlik Etkisi Nervrl demir Net Beton rts Normal Agrega Normal Arlkta Beton Numune Narinlik etkisi, bir kolonda, ekil deitirme nedeniyle ortaya kan ikinci mertebe momentinin, kolonun tasarmnda veya zmlemesinde gznne alnmasn gerektirecek dzeyde olumasna yol aan davrantr. Betonla donat arasndaki aderans artrmak iin donatnn zerine ekil verilmi hali Net beton rts en dtaki donat d yz ile en d beton lifi arasnda kalan uzaklktr. EN 1097-6'ya uygun olarak tayin edilen etv kurusu tane birim hacim ktlesi 2000 kg/m3 - 3000 kg/m3 arasnda olan agrega Etv kurusu durumdaki birim hacim ktlesi ( younluu ), 2000 kg/m3'ten byk, 2600 kg/m3'ten kk olan beton Malzemenin tamamnn temsil ettii varsaylan rnek

O
Olgunluk Ortalama Dayanm Betonun belli scaklk ve kr altnda kazand dayanm. Ortalama dayanm, yeterli sayda deneyden elde edilen dayanm deerleri ortalamasdr. zellikle prekast endstrisinde yksek s dayankll nedeniyle kullanlr. Portland imentosu , kum veya siilsli malzeme, al ta ve kire ve ince tlm aliminyjmve suda yaplr. lk karm portland imentosu , kum , kire ve altandan oluan bir hartr. nce tlm aliminyum eklenir ve kalplara yerletirilir. nce tlm aliminyum imento ve kirele reaksiyona girerek hidrojen gaz aa karrlar. Homojen olarak hacmi 5 katna karrlar. stenilen ekilde kesilirler. Kesilen malzemeler yksek s ve basnl kr uygulanr ve son hacmin %80 i hava kabarcklarndan oluur.

Otoklavlanm gzenekli beton

Oturma

Yetersiz sktrmadan dolay betonun daha sonra boluklar doldurarark seviyesinin dmesi. zellikle derin kirilerde ve kolonla tabliyenin birlikte dklmesi ile birlikte kolonun stne denk gelen yerlerde grlr. Demir donat kmeyecei iin stnde kalan beton tabakas atlar. Kirilerde ilk etapta etriyeler eer oturma ok daha fazlaysa boyuna donatlar da grnr.

n Yapml Beton Mamul ngermeli beton Son kullanlaca yer dnda dklen ve kre tbi tutulan beton mamul elik tendonlarn gerilmesinden sonra betonun dklerek betonun basn altnda tututalarak ekme gerilmelerinin etkisinin azaltlmas byk aklklarn geilmesi salanr. Boluksuz birim hacmin arl Herhangi bir maddenin zgl arl, o maddenin younluunun suyun younluuna orandr. Genel olarak, zgl arlk, S = Maddenin havadaki arl/Maddenin hacmine eit hacimdeki suyun arl eklinde hesaplanr. Maddenin hacmine eit hacimdeki suyun arl ise, o maddenin su ierisine konulduunda tarm olduu suyun arlna eittir. Bir birim ktlede bir derece scaklk deiiklii yapabilecek s miktardr; kal/g oC olarak belirtilir. Baknz Blaine. zgl arlk zgl Arlk Agregada

zgl Is zgl Yzey

P
Parti(agregalar) Paspay Penetrasyon Perde Duvar Pimi ist retim miktan, sevkiyat miktan, ksmi sevkiyat miktar (demir yolu vagon yk,kamyon yk,gemi yk) veya uniform olduu varsaylan artlar altnda bir defada retilen agrega stou. Demir donat ile d beton yzeyi arasnda kalan yer. eliin evre etkilerine kar korunmas iin braklr. Geirimlilik Yaplarda , eni boyunun 7 katndan fazla olan tayc dey yap eleman Pimi ist, zellikle yal istten zel bir frnda yaklak 800C scaklkta retilen puzolanik zellikte bir maddedir. Bileim ive retim prosesi nedeniyle esas olarak dikalsiyum silikat ve monokalsiyum aminat olmak zere klinker fazlarn ihtiva eder. 28 gnlk basn dayanm en az 25MPa olmaldr. EN 196-3 'e gre teste tabi tutulduunda genleme 10mm altnda olmaldr. Su kaybndan dolay betonun kalc olarak klmesinden dolay ekme dayanmna dayananamayan betonun atlamas Kalc ekil deiitirme dikey eksendeki elastik blgede yanal ekil deitirmenin boyuna ekil deitirmeye oran. Beton iin gendel 0.2 oranndadr. Metallerde 0.25 civarndadr.

Plastik Rtre atla Plastik ekil Deitirme Poisson Oran

Polimer-Portland imentosu Betonu

Polimer-portland imentosu betonlar (a) Lateks Modifiye Betonlar (LMB) ve (b) Polimer Emdirilmi Betonlar (PEB) olarak iki gruba ayrlr. LMB, karm suyunun bir ksm yerine polimer emlsiyonlarnn kullanlmasyla elde edilir. PEB ise monomerlerin betona emdirildikten sonra polimerletirilmesiyle elde edilir. LMB retiminde genellikle elastomerik, stiren butadien ve poliakrilat kopolimer esasl malzemeler kullanlr. Bu betonlarda su-imento oran 0.40-0.45, imento miktar ise 400-420 kg/m3tr. PEB daha ok prekast eleman retimi iin uygundur. Metilmetakrilat ve stiren gibi monomerlerin betona emdirildikten sonra katalizr, gamaradyasyonu veya scaklk uygulamalaryla polimerletirilmesi sonucunda PEB elde edilir. imentonun hidratasyonu iin gereinden fazla kullanlm olan su beton kutlesi indeki boluklarda kalr ve beton dayankllna nemli lde etki yapabilir. Fazla su betonun kurumas ile birlikte kaybolur ve bu betonun porozitesinde arta sebep olurken mukavemeti drr. Birbiri ile balantl olan boluklar dardan gelen zararl maddelerin gemesi iin kanallar oluturur ve bylece birbiri ile balantl boluklar betonun geirgenliini artrr. Portland imentosu klinkerinin bir miktar al ta (CaSO4, 2H2O) ile birlikte tlmesi sonucu elde edilen hidrolik balayclardr.

Porozite

Portland imentosu

Potas
Priz Alma Priz Balama Sresi

K2O
imento hamurunun ekil verilebilir bir durumdan kat bir duruma gemesine priz alma denilmektedir imentoya su katlarak hamurun oluturulduu andan itibaren hamurun akcln ve plastikligini kaybettigi an arasnda geen sre. Bu sre Vicat aleti ile yaplan zel bir deney ile belirlenir. Bu deney ile Vicat inesinin cam levhaya 3 mm- 5 mm uzaklk kalncaya kadar inmesi arasnda geen zaman llr. EN 196-3'e gre Standart koullarda hazrlanm imento hamurunun belirli bir sertemeye eritigi ana kadar geen sre. Bu sre, imento ile suyun kartrld andan itibaren vicat inesinin hamura 1 mm' den fazla giremeyecei kvama ulat ana kadar geen sre llerek belirlenir. EN 196-3'e gre Scak havalarda beton dklmesi; beton kartrma ve yerletirme ilemleri arasndaki srenin uzun olduu durumlarda; ktle betonlarnda pepee iki dkm arasnda souk derz olumasn nlemek amacyla ve demelerde kalp deformasyonlarndan meydana gelebilecek beton atlaklarn nlemek gibi maksatlarla kullanlrlar. Geciktirici etkilerini imentolarn ana bileenlerinden olan C3Sin hidratasyon hzn azaltarak gsterirler. Geciktirici etkileri kullanlan katk miktaryla dorudan ilikilidir. Bu miktar belli bir kritik deerden fazla olduu taktirde, C3S hidratasyonu tamamiyle durur ve beton hi bir zaman sertlemez. Dolaysyla, priz geciktirici katklar reticinin belirttii en ok miktarn zerinde kullanlmamaldr

Priz Bitme Sresi

Priz Sresini Geciktirici Katklar

Priz Sresini Hzlandrc Katklar

Sonlama, kalp skme gibi ilemlerinin daha ksa srede gerekletirilmesi; erken yksek dayanm elde edilmesi ve souk havalarda beton dklmesi gibi amalarla kullanlrlar. Hzlandrc etkilerini imentolarn ana bileenlerinden olan C3Sin hidratasyon hzn artrarak gsterirler. Hzlandrc katklar kullanldnda betonun tama, yerletirme ve sktrma gibi ilemleri iin gereken srenin de ksalaca unutulmamaldr. Dolaysyla, sz konusu ilemler iin iyi bir zaman programlamas gerekir. Baz priz sresini hzlandrc katklar klor iyonlar ierir. Klor betonarme donatlarnn paslanmasn hzlandrdndan bu tr katklar kullanmak zararl olabilir. Bu yntemde, portland imentosu +Uucukl %25+ kum + su kullanlarak elde edilen harlarn basn dayanmlar bulunarak, ierisinde puzolan olmayan imento harlarnn TS EN 450'ye gre 28 ve 90 gnlk basn dayanmlar ile karlatrlmaktadr. Puzolanik malzemeler kendi balarna balayc zellii bulunmayan, ancak ince tlm halde ve rutubetli ortamda kalsiyum hidroksitle reaksiyona girip balayc zellie sahip bileenler meydana getiren silisli veya silisli ve aluminli malzemelerdir. Bims, eitli volkanik kller ve tfler doal puzolanlardr. uucu kller; silis duman ise yapay puzolanlara rnek olarak gsterilebilir. Puzolanik malzemelerin betonda kullanm, esas itibariyle, imentonun hidratasyonu sonucunda nemli miktarlarda ortaya kan ve gerek dayanm gerekse dayankllk asndan betona her hangi bir olumlu etkisi sz konusu olmayan, kalsiyum hidroksitin bu malzemelerle raeksiyona girerek daha fazla miktarda balayc zelik gsteren bileenler oluturmas temeline dayanr. Bu bileikler hidrolik maddelerinin sertlemesinde oluan bileiklerle benzerdir. Reaktif silisyumoksit oran %25'ten az olmamaldr. Tnel gibi kalpsz yzey betonu uygulamalarnda kullanlr. zel bir karm dizayn vardr ve priz alma sresi ok ksadr.

Puzolanik Aktivite (Uucu klde)

Puzolanlar

Pskrtme Beton

R
Refrakter Beton Renk Katklar Reoloji Is geirimlilii az olan yksek slara dayankl beton. Bu betonun yapmnda kalsiyum aluminatl imentolar ve refrakter agregalar kullanlr. Betona eitli renkler vermek iin kullanlan katklar genellikle saf minerallerdir. Betonun ilenebilirliinin kme gibi deneylerle belirlenmesi ok pratik olmasna ramen kesin sonular vermez. Esas olan betonun iki noktal ilenebilirlik deneyine tabi tutulmasdr. Betonun iine konulan bir pervanennin ilk olarak hangi kuvvette dnerek almaya balad ve dnme srasnda harcad kuvvetler belirlenir.

Rtre Betonda, hi yk uygulanmamken bile, ortam rutubeti ve scaklna bal olarak, deformasyonlar grlebilir. Taze haldeyken ierdii suyun ortam rutubetine brakldnda buharlama yoluyla kaybolmas betonun rtre denilen bzlmesine neden olur. Byk ktleler halinde dklen betonlarda (rnein, beton barajlardaki ktle betonlar) yzeyinin soumas, i ksmlarnn scak kalmas nedeniyle sl rtre meydana gelebilir. Rtre beton asndan kritik bir olgudur. Engellendiinde, ekme gerilmeleri yaratr. Betonun ekme dayanmnn dk olduu gz nnde bulundurulursa, bu ekme gerilmeleri atlaklarn olumasna neden olur

S
Schmidt ekici Serlemi betonun hasarsz deney metodlarndan biridir. Yzey sertliine gre dayanm belirleme metodudur. Yalanm betonda karbonatlama sertlemesinden dolay doru sonular vermez. Kalbirasyonunun belli aralklarla yaplmas gerekmetedir. Schmidt ekici eski betonlarda alnan karot zerinde okunduktan sonra binann dier elemanlarnda okunarak korelasyon yaplmaldr. Ayrma Klinker oluurken silisyum oksit, aluminyum oksit ve demir oksit ile balanmayarak kalsiyum oksit serbest kire olarak adlandrlr. Genlemeye neden olur. imento hamurunun kaydadeer bir dayanm kazand durumu ifade etmektedir. Hidratasyon reaksiyonunun ardndan katlam durumdaki, belirli seviyede dayanm kazanm beton Standardlar tarafndan belirlenenden daha dk olmamak kaydyla mteri tarafndan belirlenen yap mr. Binann kullanm srasnda maruz kalaca yk Agrega l kab ileme ubuu ile sktrlarak veya kaba titreim uygulanarak yerletirilmesiyle elde edilir. Doal olarak bir agregann skk birim arl deeri genelde 1.20 ile 1.80 kg/dm3 arasnda deiir. Birim arlk deerleri, agregann granlometrisine, kusurlu malzemenin miktarna, yerletirme ekline ve agregann zgl arlna baldr. Taze beton karmlarnn ilenebilme zelliini belirlemek amacyla yaplan bir deney. Beton karm, kontrll koullar altnda bir l silindirinin iine drlr ve bu suretle ksmen skm olur. Bu halde arl llr. Ayn kalp iinde,ayn kanm ilenerek iyice sktrlr ve tartlarak arl belirlenir. Ayn hacimdeki ksmen sktrlm karm ile tam sktrlm karm arlklar oranna denir. kme deeri 0 olan bir beton karmnn toprak dolgu veya kaya dolgu baraj inaatlarnda kullanlan deney dzeni kullanlarak tanmas, yerletirilmesi ve sktrlmasyla elde edilen ktle betonudur. Normal betonlar iin geerli olan S/-dayanm ilikisi bu betonlar iin geerli deildir. Uygun bir karm sktrma deney dzeninn beton zerinde rahata, betona batmadan hareket edebilecei en fazla su ieren karmdr. lenebilirlik bakmndan, bu betonlarda uucu kl kullanm yaygndr.

Segregasyon Serbest Kire

Sertleme Sertlemi Beton Servis mr Servis Yk Skk Birim Arl

Sktrlabilme Derecesi

Silindirle Sktrlm Beton

Silis Duman Yksek miktarda amorf silisyum dioksit ihtiva eden ok ince kresel partikllerden oluan endstriyel yan rn bir puzolanik maddedir. lem esnasnda byk bir miktar SiO2dan oluan gaz oluur, SiOnun, frnn nispeten souk ksmnda havadaki oksijenle hzl bir ekilde soumas sonucunda, cams yapdaki SiO2 paracklar olumaktadr. Bu paracklar fiber filtrelerden geirildikten sonra younlatrlm silis duman paracklar olarak elde edilmektedirler. EN 197-1' e gre S ad olarak adlandrlrlar. Silisli Uucu Kl Puzolonik zellie sahip reaktif SiO2 ve Al2O3 'ten oluur. Kzdrma kayb %5 'ten azdr. Reaktif CaO %5'ten az iken reaktif SiO2 %25'in zerindedir. TS EN 197 standardnda V harfi ile ksaltlmtr. Kayalarn paralanmas sonucu elde edilen granuler malzeme. 75 mikron alt malzemelerdir. 1450oC civarnda kuru fazda ve sv fazda imento klinker bileenlerinin meydana gelmesi Belirtilen bir elek serisinden geen ve ktlece yzde olarak ifade edilen tane byklk dalm. Yaplarda i ve d cepheye mimari zellik kazandrmak , yap elemanlarn korumak ve izolasyon iin uygulanan koruma tabakas. Betonun yerletirilmesi srasnda gecikme veya baka nedenlerden dolay betonun sreklilii olmamas. Yerletirilmi beton tabakasnn dier tabakannn dkmnden nce sertlemesi sonucu elde edilir. Kalsiyum oksit CaO . Ana unsuru kalsiyum karbonat olan kire tann ve az miktarda magnezyum karbonat ieren doal talarn yksek scaklkta kzdrlmas ile elde edilir. Su ile kartrlmak suretiyle sndrlr. Yanm kirecin (CaO) su ile sndrlmesi sonucu elde edilen kalsiyum hidroksit Ca(OH)2 . Ticari snm kire beyaz bir toz halinde torbalar iinde satlr. Bu kirecin iinde az miktarda magnezyum hidroksit de bulunur. Standard sapma deerlerin ortlamadan nasl bir dalm gsterdiini lmenin yntemidir. Betonun kullanlaca yerde geerli standardda verilen karm oranlaryla tarif edilen beton. Katya emme yoluyla giren su Taze betonda etkili su ieriinin, imento ktlesine oran ( ktlece ).Uygun bir ekilde sktrlm bir betonun ierdii boluk miktar suimento oranyla dorudan ilikilidir. Herhangi bir malzemenin ierdii boluk oran arttka dayanm azalr. Betonda imentonun hidratasyonu iin gerekli su miktar imento miktarnn %25-30u kadar olmasna karn, ilenebilirlik asndan daha fazla su kullanmak gereklidir. Ancak, kullanlan su miktar arttka dayanm azalr. Doada bulunan slfat iyonlar betona nfuz ederek burada imentonun hidratasyonuyla elde edilen kalsiyum hidroksit (CH) ve kalsiyum aluminat hidratlarla (C-A-H) reaksiyona girerek, srasyla al ve etrenjit ad verilen rnler olutururlar. Bu rnlerin her ikisi de betonda genlemelere ve dolaysyla atlama ve bozulmalara yol aarlar. Slfat etkisinin azaltlmas iin iki nlem tr bulunur. Bunlardan birincisi, imentodaki C3A miktarnn azaltlmas, ikincisi ise imento hidratasyonu sonucunda oluan kalsiyum hidroksitin eitli mineral katklar ieren imentolar kullanlarak azaltlmasdr.

Silt Sinterleme Snflandrma(agregalar) Sva Souk Derz Snmemi Kire

Snm Kire

Standard Sapma Standarda Gre Tarif Edilmi Beton Su Emme Su-imento Oran:

Slfat Etkisi

Slfatlara Dayankl imento Sneklik Snme

C3A miktar en ok %5 olan portland imentosu klinkerinin bir miktar alta ilavesi ile tlerek elde edilen hidrolik balaycdr Enerji emme kapasitedir. Basn gerilmesi ekil deitirme grafiinin altnda kalan alandr. Sabit bir yk altnda betonun tedricen ve sresiz olarak yapm olduu deformasyon. Snme yava yava azalr. Snme betonun plastik akc olarak da kabul edilebilir. En kk agrega tane byklnden balayarak belirli bir bykle kadar btn agrega tanelerini ieren eridir Kalc ykler ile yap zerinde uzun sre kalaca bilinen haraketli yklerin tm srekli yklerdir (srekli kalacak eya arl vb.) Genellikle yzey aktif katk maddesi kullanlarak, karm esnasnda taze beton ierisinde tasarlanarak oluturulan, 10 mikronm-300 mikronm arasnda apa sahip kre veya kreye yakn ekilli mikroskopik hava kabarcklar.

Srekli Gradasyon Erisi Srekli Yk Srklenmi Hava

antiye ( inaat antiyesi ) antiyede Hazrlanan Beton artname artname Hazrlaycs Yapm ( inaat ) ilerinin yrtld alan. Beton kullancs tarafndan, sadece kendi kullanm iin antiyede hazrlanan beton mlatya, performans ve bileim oranlaryla ilgili teknik artlar bildirmek zere verilen belgeler btn. Taze ve sertlemi betonla ilgili artnameleri hazrlayan ahs veya kurulu.

T
Tarif Edilmi Beton Kullanlacak bileen malzemeler ve karm oranlarnn imaltya tarif edildii ve imaltnn bu karm oranlarna sahip betonu temin etmede sorumlu olduu beton. Tasarm dayanm (hesap dayanm), karakteristik dayanmn gvenlik pay oluturmak amacyla, 1,0 veya 1,0 den byk bir malzeme katsaysna blnmesiyle elde edilen ve kesit hesabnda temel alnan dayanm deeridir. Gerekli zellikler ve ilve karakteristiklerin imaltya tarif edildii ve imaltnn bu zellikllerle ilve karakteristiklere uygun betonu temin etmede sorumlu olduu beton En yksek yk tama kapasitesidir. Tama gc snr durumu, yap elemanlarnn tayc zelliklerini yitirerek gmeleri durumunda ulaacaklar tama kapasitelerinin yap gvenlii asndan deerlendirilmesi snr durumudur. TS 706 EN 12620 - Beton Agregalar isimli Trk standardna gre, 0.25 mm gz aklkl kare delikli elekten geen ince malzemeye denir. Betonun, btn hammaddelerinin kartrma ilemi tamamlandktan sonra, seilen metotla sktrlabilir haldeki durumu. Taze betondaki suyun klcal boluklardan yukar doru ykselmesine verilen addr. Ayrmayla aaya kelen iri agrega taneleri aralarnda suyu tutamadklarndan bu suyun bir ksm yukarya doru ykselir. Ykselirken ince agrega tanecikleri ve imento taneciklerinin bir ksmn da birlikte srkler. Yzeye ulatnda zayf bir kaymak tabakas oluturur. Ayrca, su terleme yoluyla ykselirken agrega tanelerinin ve donatnn alt yzeyinde birikerek bunlarn betonla aderansn (ban) azaltan boluklara neden olur. Tasarm Dayanm (Hesap Dayanm)

Tasarlanm Beton

Tama Gc Tama Gc Snr Durumu Taunu Taze Beton Terleme

Teslim Tetrakalsiyum Almino Ferrit

Taze betonun imalt tarafndan teslim edilme ilemi. Klinkerleme scakln drerek imento retimine yararl olur. C4AF olduka sratli bir ekilde hidrate olmasna ramen dayanm kazanmnda etkisi ok azdr. 4CaO.Al2O3.Fe2O3 C4AF 3CaO.2SiO2.3H2O C3S2H3 hidrate olmu kalsiyum silikat , CaO:SiO2 oranlar 1.39-1.75 arasndadr. Portland imentosunun ana balayc blmn oluturan katmanl kristalleri oluturur. Trikalsiyum silikatn su ile reaksiyona girmesi sonucu oluan bileik 3CaO.2SiO2.3H2O birim hacmi krmak iin harcanan enerjidir. Karm suyu, agregann bnyesinde ve yzeyinde bulunan su, hamur eklinde kullanlan mineral katk ve kimyasal katk ierisinde bulunan su, betona buz ilave edilmesi veya buharla stma yoluyla giren sularn toplam. 50kg -+%2 olarak ambalajl olarak torbalanmas. Kamyon asisi zerine monte edilmi, betonu homojen ekilde kartrma ve teslime (boaltmaya) uygun beton kartrcs. Aktif volkanik tf olan tras bir doal puzolandr. Trasn kimyasal bileiminde % SiO2 + % Al2O3+ % Fe2O3 %70'den fazla olmaldr. Tras silika ve almin ieren volkanik bir tftr. Kendi bana bulunduu zaman balayc zelik gstermedii halde, bu tf ok ince taneli olacak tarzda tld takdirde ve kalsiyum hidroksit ile sulu ortamda biraraya getirildiinde, balayc zelik gstermektedir. Bu bileiin erken yalardaki dayanm geliimi zerine etkisi ok azdr. Klinkerin tlmesi srasnda katlan alta C3A 'nn hidratasyon hzn yavalatr. Alta ilave edilmemi C3A 'l bir imento hzl bir ekilde katlar. C3A yzdesi dk imentolar zelikle slfat ihtiva eden su ve zemine kar dayankldrlar. 3CaO.Al2O3 = C3A Baknz alit Boy snflarna ayrlmadan, olduu gibi kullanlan doal kark agregadr Tm kesit alan, atlamam varsaylan betonarme elemann donat kesit alan ihmal edilerek hesaplanan kesit alandr. Tm kesit eylemsizlik momenti tm kesit alannn tarafsz eksene gre eylemsizlik momentidir Doada kark halde bulunan ve olduu gibi kullanlan agregadr.

Tobermorit

Tobermorit Jel Tokluk Toplam Su erii

Torba imento Transmikser Tras

Trikalsiyum Alminat (Selit)

Trikalsiyum Silikat Tuvenan Agrega Tm Kesit Alan Tm Kesit Eylemsizlik Momenti Tvenan Agrega

U
Uucu Kl
Baz termik santralda, elektrik retimi iin gerekli enerjiyi salayabilmek amacyla, yakt olarak kmr kullanlmaktadr. Pulverize kmrn yanmasyla ortaya kan kllerin bir ksm ocak tabannda birikirken byk bir blm (yaklak %75-80i) gazlarla birlikte bacadan darya srklenmektedir. Bu kllere uucu kl denilmektedir. Uucu kller byk miktarlarda silika ve almin iermektedir; ok ince taneli olan bu malzeme amorf yapya sahiptir. O nedenle, uucu kller puzolanik zelik gstermektedirler. Uygunluk Burulmas Uygunluk burulmas , tama gc snr durumunda tayc sistemdeki dengenin salanmas iin hesaba katlmas zorunlu olmayan burulmadr.

V
Vakum Betonu Vakum betonu, yerletirme ileminden hemen sonra beton yzeyine konulan vakum panelleri ve uygun bir vakum pompas vastasyla karm suyunun bir ksmnn betondan uzaklatrlmasyla elde edilir. Vakum uygulamasyla, yzeyden 15-30cm derinlikteki blgede bulunan suyun yaklak 1/3 alnabilir. Ancak, yaygn uygulama 15cm derinlie kadar olan ksmdan karm suyunun yaklak %20sinin vakumlanarak alnmas ynndedir. Vakum betonlarnda, suyun bir ksmnn alnmas nedeniyle, suimento oran azaltldndan daha yksek dayanmlar ve dayankllk salanr. Bu uygulama geni yzey alanna sahip, kalnl fazla olmayan betonlarda olumlu sonu verir. Kuru kvam betonlara uygulanan betonun belli ykseklikten akma hz Betona enerji verilerek iinde hapsolmu olan havann dar kartlmasn salayan dalc , yzey veya kalp vibratr gibi eitleri olan alet Priz balama sresi tayininde kullanlr. Akkanla kar dayanm

Ve Be Vibrasyon

Vicat Viskozite

X
XA... XC... XD... XF... XM XO XS... Kimyasal zararl etkiye sahip olan etki snflar. Karbonatlamann sebep olduu korozyon tehlikesi olan etki snflar. Deniz suyu dndaki klorrlerin sebep olduu korozyon tehlikesi olan etki snflar. Donma zlme etkisine sahip etki snflar. Anma etkisine sahip olan etki snflar. Korozyon veya zararl etki tehlikesi olmayan etki snflar. Deniz suyundaki klorrlerin sebep olduu korozyon tehlikesi olan etki snflar.

Y
Yalanc Derz Saha betonlarnda braklan derzlerdir. Beton atlaklarnn belli yerde toplanmas ve burada zerinin derz dolgusuyla doldurulmas salanr. Saha betonlarnda derinliin 1/3 veya 1/4 kadar kesilerek yaplr. imentoya su ilavesinden hemen birka dakika sonra imento hamurunda grlen katlama ile karakterize edilir. 110oC-300oC arasnda olur. Daha ok altann (CaSO4(1/2)H2O) yarm molekl su veya susuz anhidrit (CaSO4) eklinde olmasndan kaynaklanabilir. Yangn Hasar Is etkisiyle scaa olarak hidrate imento su kaybederek dehidrate olur. Betonda, hidrate yapdaki elemanlar belli scaklklarda yaplarndaki suyu kaybeder. rnek olarak kalsiyum hidroksit 650C de yapsndaki suyu kaybeder. Kristalize olmayan elemanlar rnein hidrate kalsiyum silikat jeli yapsndaki suyu scakla bal olarak verir. Bu dehidratasyon , yapnn mukavmetinde nemli lde dmeye sebep olur. Agregalar da s etkisiyle yaplarn deitiribilirler Ama imentonun dehidratasyonu ile karlatrldnda bu etkiden doan hasarlarn ageregalarn yolat hasarlara gre daha erken ve ciddi olduu grlebilir. Yalanc Priz

Yapay Agrega

Ya karm Yaylma Deneyi

Isl veya diger uygulamalar ihtiva eden bir endstriyel ilem sonucunda elde edilen mineral kkenli agrega.Yapay agregalar, beton retimi ile dorudan ilgisi bulunmayan bir endstri kolunda yan rn olarak ortaya kan malzemeden retilen agregalar, veya bir malzemeye sl ilem uygulayarak beton yapm iin uygun duruma getirilen agregalardr.Yksek frn crufu, uucu kl agregas, genletirilmi perlit, ve genletirilmi kil, yapay agregalardr. suyun nsantralde kartr-d hazr beton sistemi TS En 12350-5 Beton Taze beton deneyleri Blm 5: Yaylma tablas deneyi Kullanlacak ekipman: Yaylma tablas , kalp( 200 mm taban, 130mm st yzey ap,200 mm ykseklik), sktrma ubuu(40mm kare kesitli), cetvel , kepe , nemli bez, krek. lem:Tabla ve kalp temizlenir ve deneyden hemen nce nemlendirilir. Kalp st plakaya ayak paralarna baslarak sabitlenir. Taze beton iki eit tabak halinde doldurulur ve her tabaka sktrma ubuu ile 10 defa tokmaklanarak sktrlr. Kalp st seviyesinden taan beton syrlr ve tabladaki beton kalntlar temizlenir. 30 saniye sonra kalp dey olarak 3-6 saniyede kaldrlr. Yaylma tablas sabitlenir ve st plaka , durdurma parasna kadar yavaa kaldrlr. st plaka , alt durdurucular zerine 15 defa (25 saniye ierisinde)serbeste drlr. Drme ilemi tamamlandktan sonra st plakaya yaylan beton tabakasnn en byk boyutlar , plaka kenarlarna parallel iki dorultuda cetvelle d1 ve d2 olarak llr. Betonun son kullanlaca kalba sertlemesi zere sktrlarak son haline getirme Su, agregalar ykama ilemi dnda, beton karlmas bittikten sonra, betonyeri ykama ve temizleme amacyla da kullanlmaktadr. Betonyeri ykamak iin kullanlan suyun ierisinde ar miktarda yabanc maddeler bulunduu takdirde, bu maddelerin bir miktar, betonyerin i yzeyine yaparak bir sonraki beton karmnn ierisinde yer alabilmektedirler. Bylece, elde edilen beton zelikleri olumsuz etkilenebilmektedir. Betonun basn dayanmn belli bir yzdesi ile tekrarl yklenmesi sonrasnda daha dk bir dayanmda krlmas Bir arata tanan ve bir veya daha fazla harmandan meydana gelen beton miktar. Yk, kullanm sresi boyunca yapy etkileyebilecek ve tasarmda gz nne alnmas gerekli olan, eitli fiziksel etkilerdir. (dey ykler, rzgar, deprem vb. Yatay ykler, farkl temel oturmalar, scaklk deiiklikleri, snme, bzlme vb. Sonucu oluan ekil deime etkileri) Yk birleimi, bir yapy etkileyen eitli yk trlerinin ayn anda yap zerinde olumas olasl kk olduundan nemsenebilir bir olaslkla ayn anda oluabilecek yk trlerini biraraya getiren birleimlerdir. Yk etkileri, kullanm sresi boyunca yapya etkileyebilecek dey ve yatay ykler, zorlama ekil deimeleri, scaklk deiiklikleri vb. Gibi eitli fiziksel etkilerin,yap elemanlarnda oluturduu ve istatistiksel bir dalm gsterdikleri varsaylan i kuvvet bileenleridir (eilme momenti, kesme kuvveti, burulma momenti vb.) Yk katsays, tasarmda kullanlacak yk deerlerinin elde edilmesinde gvenlik pay oluturmak amacyla karakteristik yk deerlerinin arplmasnda kullanlan katsaylardr.

Yerletirme Ykama Suyu

Yorulma Yk Yk

Yk Birleimi

Yk Etkisi

Yk Katsays

Yksek Dayanml beton

Yksek Frn Crufu

Yzey Atmas Yzey Kuru Suya Doygun(agregalar) Yzey Vibratr

Basn dayanm snf C 50/60 'dan daha yksek olan normal beton veya ar beton ve basn dayanm snf LC 50/55' den daha yksek hafif beton Demir cevheri, esas olarak demir oksit bileenlerinden olumaktadr. Hematit (Fe2O3), magnetit (Fe3O4), limonit (Fe3O4.nH2O) ve siderit (FeCO3), doada en yaygn olarak yer alan cevherlerdir. Demir cevherlerinde, demir oksitin yansra, kk miktarlarda silika ve kil gibi yabanc maddeler de bulunmaktadr. Demir elde etme ilemi, yksek frn denilen frnlarda gerekletirilmektedir. Cevherdeki demir oksit, demir durumuna dnmektedir. Eriyik durumdaki demir, frnn en alt blmnde toplanmaktadr. Yine scakln etkisiyle, kalkerdeki kalsiyum oksit ve demir cevherindeki silika ve alumina gibi yabanc maddeler, eriyik durumda bir topluluk oluturarak frnn alt blmnde (eriyik demirin hemen stnde) yer almaktadr. Yksek frndan kartld zaman yaklak 1500 1600 C scaklkta ve eriyik durumda olan curuf, su ierisine dklerek veya bir baka yntemle ok abuk soutulduu takdirde, iri kum taneleri gibi granle duruma gelmektedir. ok abuk soutulma ilemi nedeniyle, curufun yaps amorf durum kazanmaktadr. Curufun bu haline granle yksek frn curufu denilmektedir.Puzolanik zelik gstermektedir. Granule yksek frn crufu , demir cevheri frnnda eritilip artlrken elde edilen uygun bileimdeki ergimi crufun hzla soutulmas ile elde edilir, ktlece en az 2/3 orannda cams cruf ihitiva eder ve uygun bir ekilde aktifletirildiinde hidrolik zellikler gsterir. Granle yksek crufun ktlece enaz %66's kalsiyum oksir, magnezyum oksit, ve silsiyum dioksit toplamnda meydana gelmelidir. Geri kalan ksm bir maktar aliminyum oksit ihtiva eder. Ktlece (magnezyum oksit+kalsiyum oksit)/silisyum dioksit) miktar 1.0'den fazla olmaldr. TS EN 197'de S harfi ile kslatlmtr. Yzeydeki beton tabakasndan para kopmas Agregadaki boluklarn suyla tamamen dolu, yzeyin ise kuru olmas Saha betonlarna uygulanr. Mastara taklan bu vibratrlerle beton sktrlabilir. Fakat belli bir kvam ve derinlik snrlar vardr.

Hazrlayan: Tmer AKAKIN Yaralanlan Kaynaklar; 1. Sorular ve Yantlaryla Betonu Oluturan Malzemeler, Turhan Y. Erdoan,2004, Trkiye Hazr Beton Birlii Yaynlar 2. Meslek Liseleri in Her Ynyle Beton , M. Tokyay, M.A. Tademir, H. zkul , M. Uyan, Trkiye Hazr Beton Birlii Yaynlar 3. Beton retimi in Temel Bilgiler, 2003, Trkiye Hazr Beton Birlii Yaynlar 4. TS EN 206-1 Beton, Trk Standardlar Enstits, ubat 2003 5. TS 12350 Taze Beton Deneyleri, Trk Standardlar Enstits, 6. TS 706 EN 12620, Beton Agregalar , Trk Standardlar Enstits 7. TS EN 197-1, Genel imentolar, Trk Standardlar Enstits