Intervista

Guerilasit

Rrfimi

Filip Roth: Un jetoj, sepse shkruaj

NE FAQEN 18

T luftosh ndryshe ndaj padrejtsive

NE FAQEN 19

Simona: N TV ka vend pr t gjith

NE FAQEN 20

Drejtor Kryeredaktor

BESNIK URIM

MYFTARI BAJRAMI

Adresa e redaksis: Rr. Sami Frashri, Pallatet e Aviacionit, Nr. 4 Tel: 04 2 272 565 069 20 35 300 E-mail: info@gazeta-shqip.com

Viti IV - Nr. 43 (1053)

E hn, 16 shkurt 2009

E prditshme e pavarur

mimi 50 lek, 1.5 euro

www.gazeta-shqip.com

INTERVISTA/ Kreu i AKKP-s tregon ngrin e krijuar, problemet me ligjin 7501 dhe strategjin e re: Kthimi dhe kompensimi, brenda vitit 2015

Pronat, arsyet e bllokimit t procesit

efa: Procedurat pr 600 milion lekt dhe pse nuk jam dakord pr faturn financiare
VITI I MBARE I DESHMIMIT
DR. FATMIR SEJDIU President i Republiks s Kosovs

thimi dhe kompensimi i prons vazhdon t mbetet plag sociale e shum familjeve shqiptare, por nga ana tjetr penges serioze pr investitort e huaj dhe vendas. Edhe pse e ndrgjegjshme pr problemet q sjell moszgjidhja e procesit t prons, qeveri t ndryshme nuk kan ofruar strategji t plota...
NE FAQET 4-5

Shqipni tavolinash

MINATORI PA NUMER
ARTAN LAME

iti 2008 do t jetoj n kujtesn e brezave t ardhshm t Kosovs si viti i shpalljes s pavarsis. M 17 Shkurt 2008, prfaqsuesit legjitim t popullit t Kosovs e shpalln Kosovn shtet t pavarur, sovran dhe demokratik. Ky akt madhor i historis son u arrit fal sakrificave pothuajse njshekullore t popullit t Kosovs, si dhe ndihms...
NE FAQEN 8

Prokuroria: Falsifikimet, biznes fitimprurs

Harta e mbivendosjeve, zbardhet skema pr trojet

NE FAQEN 5

Qeveria e hedh posht: E kemi liberalizuar

Imazhet e mrekullueshme t Fert

Propozimi: Ent rregullues pr tregun e karburanteve

NE FAQEN 6

ot po shkruaj pr nj tem q rrezikon t mos e lexoj njeri. N Bulqiz u varros i gjall nj tjetr minator dhe kjo s'bn m lajm. Aq nuk bn m lajm, sa jam i bindur q nj pjes e juaja do kaloni n faqen tjetr t gazets q pas ktij rreshti. Megjithat un po vazhdoj pr ata pak t tjer q, ose u ka mbetur ende ndrgjegje, ose q s'kan mbaruar akoma kafen e mngjesit dhe kshtu u duhet ta lexojn gazetn rresht m rresht. Kur vdiqn minatort e par, bnin buj. Politikant vrapuan t'i ngushllojn atje mes maleve, ndrsa ministri la ministrin te sheshi "Sknderbej" dhe u ngrit e shkoi atje ku Sknderbeu kish luftuar prej vrteti dhe...
NE FAQEN 9

Ditari i gazetarit

Fotoreportazhi, Independence Day: Kosova nj vit m pas

rshkrimi: Monumenti i quajtur "NEWBORN", i cili qndron n qendr t Prishtins, simbolizon situatn e vendit pr t cilin edhe u krijua. N 17 shkurt 2009, qytetart do t festojn datlindjen e par t shtetit t tyre. Po flasim pr Kosovn, shtetin m t ri n bot...Quhet Bruno Fert, sht francez. Ka zgjedhur...
NE FAQET 28-29

Gjykata Kushtetuese merr n dor ankimimet. Kryeministri: Do presim vendimin e saj NE TOKEN E

Dosjet, Berisha ndal hapin R

Po pengohet komisioni ad hoc

FARAONEVE...
MITRO ELA

PS: Zgjedhjet n rrezik! PD ka skenar manipulimi

NE FAQEN 2

azhoranca nis lkundjet e para prball ligjit t lustracionit. Presioni i prfaqsuesve diplomatik n Tiran, por edhe institucioneve ndrkombtare ka detyruar kreun e qeveris, Sali Berisha, t 'ndal hapin' pr ngritjen e Autoritetit t Verifikimit t Figurave. Kryeministri Berisha...
NE FAQEN 3

uana Zot! U b koh q as shkruaj e as botoj! Dembelizm me brir. Sot thash me vete: Sikter dembelizmit! Dhe rrmbeva penn. Ngeca. Ndryshkje truri, llafos Avokati tani q ka br parti edhe t re edhe me statut, edhe grusht-bashkuar rreth Polit t Qendrs me n krye Nuku ka emra t prvem. N Pol t gjith jan edhe antar, edhe kryetar! Bir o Mina! Po halli i honorareve? Kur m kan munguar idet pr t shkruar, m leht e kam pasur t riprtyp kujtime, si puna e bagtive me stomak! Bagtit riprtypin ushqimin kur jan me nge dhe nuk bjn zarare. Edhe un me nge jam. Pa telashe. Buxhetin e Bashkis s Tirans, ku jam kshilltar me 140 mij lek t...
NE FAQEN 11

Kronik

BIG BROTHER 2

Sociale

Sarand, n krkim tre shqiptar. Frik nga incidentet

Hollsit ligjore pr zgjidhjen e problemeve q ata kan

Pazaret e drogs, gjendet i vrar n kufi nj i ri grek

Prgjigje pr 10 pyetje t emigrantve shqiptar n Itali

an plot 10 pyetje q i jan drejtuar nga ana e emigrantve shqiptar q jetojn e punojn n Itali, specialistit t Emigracionit n Ministrin e Puns, shtjeve Sociale dhe Shanseve t Barabarta, Durim Hatibi. Mungesa e informacionit, si dhe mosnjohja e ligjeve i bn bashkatdhetart tan q qndrojn n shtetin fqinj, m vulnerabl n kt vend t huaj, n t cilin kan pretenduar...
NE FAQEN 25

jetja e kufoms s nj t riu grek disa dhjetra me tra n brendsi t kufirit shqiptar rrezikon t shndrrohet n nj incident mes dy vendeve. Kufoma sht gjetur nga disa barinj t fshatrave kufitar n Rrethin e Sarands, por lajmi sht br fillimisht publik nga mediat greke, t cilat kan nxituar ta cilsojn nj vrasje nga shqiptart, duke mos kursyer ktu edhe akuzat pr autoritetet ...
NE FAQEN 12

Erjola apo Zhuljeta, cila do t largohet nga shtpia?

NE FAQEN 27

GAZETA GAZETA SHQIP SHQIP

P P P P E E EE R R R R R R R R E E E E K K K K L L LL A A A A M M M M A A A AK K K K O O O O N N N T T T A A A K K K T T T O O O N N N IIIN N N E E EN N N U U U M M M R R R A A A T: T: T: 0 0 6 6 9 92 2 0 0 05 5 5 0 0 04 4 4 2 2 2 0 0 0 FA F FA F A A X X X X0 0 0 0 4 4 4 42 22 2 2 2 7 7 7 2 2 25 5 5 6 6 6 7 7 7 0 0 0 0 6 6 6 6 9 9 9 92 2 2 2 0 0 0 05 5 5 5 0 0 0 0 44 4 4 55 5 5 88 8 8

marketing@gazeta-shqip.com marketing@gazeta-shqip.com

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

POLITIKE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

PS: Zgjedhjet n rrezik! Berisha, skenar manipulimi

Xhafaj: Pengohet qllimisht ngritja e komisionit ad-hoc
DARDAN MALAJ

Zgjedhjet

kziston nj skenar politik pr manipulimin e zgjedhjeve. Ky ishte konstatimi i br dje publik nga sekretari pr shtjet ligjore n Partin Socialiste, Fatmir Xhafaj. Selia roz ndihet tepr e shqetsuar pr faktin se procesi i ardhshm zgjedhor sht n rrezik. Sepse 1/4 e votuesve t lists potenciale t zgjedhsve ose rreth 1/3 e zgjedhsve t mundshm pr t votuar nuk mund t votojn, sepse nuk kan nj prej dokumenteve identifikuese q krkon Kodi Zgjedhor, u shpreh Xhafaj. Sipas tij, qeveria po tregohet trsisht e paaft t mirorganizoj kt proces, paaftsi t ciln po prpiqet ta mbuloj me deklarime e premtime demagogjike e mashtruese ndaj opinionit publik dhe partnerve ndrkombtar lidhur me afatet e ktij procesi. Ne shohim me shqetsim se prapa ktij procesi t rrezikuar seriozisht fshihet nj skenar politik pr ta dshtuar pajisjen me letrnjoftim t shtetasve me qllim krijimin e mundsive pr manipulim t procesit t ardhshm elektoral, nnvizoi drejtuesi socialist. Teksa argumentoi se Ministria e Brendshme ka br publike se jan rreth 730000 shtetas pr t cilt sht e nevojshme pajisja me letrnjoftim elektronik dhe se ky proces do t jet detyrues pr periudhn deri m 31 mars, dat

Shtabet lokale, monitorim procesit prgatitor

KONSTATIMI

Infrastruktura zgjedhore, PS raportim te ndrkombtart

P
Reagimi
artia m e madhe e opozits ka lluar nj proces monitorimi n baz pr prgatitjen e infrastrukturs zgjedhore. Burimet nga selia roz sqarojn se shtabet lokale kan marr porosit q t ndjekin me vmendje procedurat e aplikimit t shtetasve me karta identiteti. N qendr t vzhgimit do t jen ata qytetar t cilt jan n moshn e votimit, por nuk jan t pajisur me pasaporta. Evidentimi i rasteve t abuzimit me kto lista po regjistrohet n degt lokale pr tiu prcjell m pas shtabit qendror n selin e Partis Socialiste n Tiran. Problemet me listat e zgjedhsve dhe me pajisjen me karta identiteti do t raportohen n vijimsi te faktori ndrkombtar i akredituar n kryeqytetin shqiptar. Nj praktik kjo q ka ekzistuar n vijimsi teksa socialistt informojn ndrkombtart do t premte lidhur me zhvillimet politike. N strukturn qendrore msohet se kan lluar t vijn informacionet e ksaj natyre prej disa ditsh. Puna e shtabeve lokale do t vijoj deri n fushatn zgjedhore dhe m tutje edhe gjat dits s votimit n 28 qershor. Sakaq, organizatat socialiste kan marr n dorzim nj kopje t listave pr qendrat e votimit q mbulojn. Prej kohsh sht kryer evidentimi i ktyre emrave dhe skanimi i situats paraelektorale. Socialistt pretendojn se nj numr i konsideruar personash q nuk kan pasaporta po rrezikojn t mos pajisen as me karta identiteti. Kjo pr shkak t orientimit t ktij procesi dhe mungess s nj plani t qart nga ana e qeveris. Opozitart pretendojn se n kt form do mund t privohen nga e drejta e votimit nj kategori e konsiderueshme qytetarsh. D.M.

sht kjo arsyeja e vrtet q Kryeministri, n t kundrt t deklarimeve t tij publike, nuk po lejon krijimin e komisionit parlamentar ad-hoc

Vetm n Tiran kan aplikuar 100 mij vet

Ministria e Brendshme: Procesi po ecn normalisht

M
inistria e Brendshme informoi dje opinionin publik se procesi i pajisjes s qytetarve shqiptar me letrnjoftime elektronike po ecn normalisht sipas t gjitha planikimeve t parashikuara. Sipas zdhnsit, Fatmir Konja procesi ka lluar dhe vazhdon normalisht n Tiran, procesi ka lluar n Durrs, n Shkodr, n Elbasan, n Lezh, n Kor, n Kamz dhe n Lushnj. N llimin e javs procesi llon n Fier, Vlor dhe Gjirokastr, ka prbn mbulimin deri m tani t rreth 60% t popullsis s vendit. Vetm n Tiran kan aplikuar deri m tani 100 mij qytetar, theksoi Konja. Ministria nnvizon faktin se qeveria shqiptare ka ofruar pr her t par standardet m t larta t infrastrukturs zgjedhore. Teksa pr her t par sot ka nj regjistr elektronik t shtetasve shqiptar, ka lista zgjedhsish pa publikime, paraqiten listat paraprake katr muaj prpara zgjedhjeve. Pr her t par sot ka lista zgjedhsish me adres t sakt t qendrs s votimit, vijoi ai. Ministria e Brendshme n bashkpunim me t gjitha njsit e qeverisjes vendore thot se ka realizuar njoftimin individual t t gjith qytetarve q nuk kan pasaport, pr t aplikuar t part pr letrnjoftime elektronike. D.M.

Ne i krkojm publikisht Kryeministrit t heq dor nga deklarimet politike demagogjike q fshehin transparencn e procesit
n t ciln do t lloj aplikimi i sanksioneve pr qytetart q nuk e kan plotsuar kt detyrim. Sot gjendemi n kushtet kur qytetart jan t interesuar pr tu pajisur me letrnjoftim elektronik, por sht qeveria ajo q po i privon nga kjo e drejt dhe pr rrjedhoj edhe nga e drejta kushtetuese pr t votuar, konstatoi Xhafaj. Ai i krkoi publikisht ministrit t Brendshm t prmbush prgjegjsit ligjore dhe politike si autoriteti shtetror prgjegjs q ligji ka caktuar pr prmbushjen e ktij detyrimi ligjor. Sekretari socialist sqaroi se ky proces krahas Tirans ka filluar vetm n 7 qytete nga 65 t tilla n shkall vendi, pra vetm n rreth 10% t tyre. Kjo situat rrezikon seriozisht pajisjen e shtetasve me letrnjoftim elektronik kur kan mbetur vetm 42 dit pune nga afati i caktuar pr kt proces nga vendimi i KM dhe ky proces nuk ka filluar ende n 57 qytete dhe ende n asnj komun nga 348 t tilla n t gjith vendin, vijoi Xhafaj. Socialistt gjejn rastin t akuzojn si prgjegjsin kryesor politik e ligjor pr kt situat t papranueshme Kryeministrin e vendit, zotin Sali Berisha, i cili n mnyr sistematike me nj sr deklaratash politike t paprgjegjshme ka mashtruar opinionin publik vendas dhe partnert ndrkombtar pr ecurin e ktij procesi. Ne vrejm me shqetsim se sht Kryeministri ai q po pengon kt proces n mnyr t qllimshme pr t rikthyer ndrrn e tij t votimit me certikatat q ai i ka shum pr zemr, tha Xhafaj. do dshtim, shtoi ai, n kt proces dhe pr rrjedhoj do implikim negativ n procesin zgjedhor t pritshm, jan dhe do t mbeten prgjegjsi e drejtprdrejt e Kryeministrit Berisha.

Lushnj

Turi

Ilir Meta: Qeveria ka ln trsisht pas dore bujqsin

reu i LSI-s, Ilir Meta, zhvilloi dje nj BUJQSIA takim me antar dhe simpatizant n sht nj nga qytetin e Lushnjs. Kryetari i Bashkis s sektort q Lushnjs dhe antar i Kryesis s LSI, Albert kontribuon Sanxhaku, u shpreh se LSI sht jo vetm m shum n nj forc e re dhe nj forc e madhe, por GDP , por sht sht forca e ndryshimit, e integrimit dhe prtuesja m progresit. Meta, u shpreh i knaqur q ndode vogl nga hej n kt takim, q mbahet n pallatin q buxheti i shtetit mban emrin e Artistes s Popullit, Vae Zela. Duke folur pr projektligjin e LSI pr kujdesin ndaj moshs s tret, i cili nuk u miratua nga deputett e mazhorancs aktuale, Meta theksoi se pak dit m par pas m shum se nj viti, Kryetarja e Parlamentit, e cila shkeli t gjitha procedurat pranoi t fuste pr diskutim projektligjin pr kujdesin ndaj moshs s tret t hartuar nga LSI-ja dhe sindikata e pensionistve. Por Topalli, vijoi ai, u kujdes q kjo seanc t mos jepej nga asnj teleBILANCI vizion. Meta sqaroi se qeveria jon, e cila 600 milion harxhon para pa fund pr gjra krejtsisht euro q vijn nga jasht nga t panevojshme, injoron 380 mij pensionist, kur ndrkoh fatura nanciare pr kt emigrantt shkojn pr t projektligj ishte vetm 60 milion dollar, theksoi Meta. Ai u ndal edhe n gjendjen mbuluar kt e rnd n t ciln ndodhet sot bujqsia bilanc negativ dhe alternativat dhe programin konkret q t importit LSI do t ket pr t zhvilluar kt sektor t rndsishm t ekonomis shqiptare.

Edi Rama sulmon nga qyteti i Skraparit politikn e vjetr

K
reu i socialistve, Edi Rama, deklaroi dje se politika e re nuk i konsideron Skraparin apo Shkodrn si bastione t atyre q zgjidhen, por si bastione t atyre q zgjedhin. Sipas tij, kjo politik nuk e konsideron Skraparin dhe Shkodrn si bastione t atyre q prfaqsojn njerzit, por t njerzve q meritojn t prfaqsohen m mir, m denjsisht dhe q meritojn q me votn e tyre, t marrin mbrapsht ato pr t cilat votojn. Nuk kam ardhur ktu pr ta ndar, por pr ta bashkuar Skraparin. Nuk kam ardhur ktu pr tju thn pse nuk duhet t shikoni majtas dhe djathtas, por kam ardhur pr tju thn pse duhet t shikojm drejt e prpara, pr nj politik t re, e cila nuk sht e politikanve, por e qytetarve, u shpreh Rama. Ai ftoi t pranishmit t bhen zdhns t nevojs pr ndryshim, q edhe Skrapari si gjith Shqipria, ka nevoj pr 18 vjet, duke u br lajmtar t rrugs s ndryshimit, se n Shqipri nuk mund t duroni edhe 4 vite t tjera n keqqeverisje. Ne dhe ju s bashku, do ta bjm t mundur ndryshimin m 28 qershor dhe do ta garantojm pr 4 vjet me radh, prmes nj qeverie q do t jet e juaja, me ju dhe pr ju, theksoi Rama. Ju them qytetareve e qytetarve t orovods dhe Skraparit, vijoi ai, se kto 10 km t fundit t rrugs pr t ardhur deri ktu ne do ti bjm. Kto pak km jan fytyra e politiks s votuar 18 vjet me radh prej jush. Por gjithashtu do t ndrtojm dhe rrugn pr t dal te 3 Urat, premtoi Rama. N vlersimin e kreut t socialistve askush nuk mund ta besonte n lindjen e demokracis, se Skrapari i 18 viteve m von, do t ishte vend i nj papunsie t madhe dhe nj varfrie q ndihet kudo. Kush mund ta dinte se edhe 18 vjet pas lindjes s demokracis, arratia nga Shqipria do t mbetej ilai i vetm i qindra mijra familjeve t varfra, t papuna, t pashpresa, insistoi Rama. 132 dit nga sot, tha lideri i opozits, ne s bashku do ti japim prsri rrug ndrrs evropiane t marr peng nga politika e vjetr e interesave dhe pazareve personale majtas e djathtas.

NDRRA

132 dit nga sot, ne do ti hapim rrug ndrrs evropiane, t marr peng nga politika e vjetr e pabarazis, majtas e djathtas

shqip
3

E HENE, 16 SHKURT 2009

POLITIKE
Kryeministri Tahiri

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Gjykata Kushtetuese

Po shqyrtojm ankimimet
Antart e Gjykats Kushtetuese kan nisur punn pr shqyrtimin e ligjit t dosjeve. Drejtoria e Marrdhnieve me Publikun e Gjykats Kushtetuese ka br me dije pr Shqip se gjykatsit kan marr n dor ligjin e lustracionit bashk me katr krkesat q synojn rrzimin e ktij ligji. Burime t tjera pran ksaj gjykate kan sqaruar se Gjykata Kushtetuese krkon m shum koh pr tu njohur me ligjin dhe bjn me dije se prpara mbledhjes q do t jet transparente pr publikun, shtja do t prfundoj n kolegj pr diskutim

Do respektojm shtetin ligjor

Kryeministri lshon pe prball presionit t ndrkombtarve pr lustracionin. Deklarata e tij se Shteti ligjor sht nj kusht i ktij vendi, por, gjithashtu, kusht jetik sht edhe ndarja nga kapitulli i komunizmit, ka treguar se Kryeministri do t pres vendimin e Gjykats Kushtetuese pr t miratuar m pas ngritjen e Autoritetit t Kontrollit t Figurave. Nj tjetr shenj q tregon trheqjen e mazhorancs sht fakti q emrat q duhet t zgjidheshin sot n seancn parlamentare ende nuk jan br publik nga Partia Demokratike

Berisha, bajraktari i fundit komunist

Antari i Asambles Kombtare t PS, Saimir Tahiri, i sht kundrprgjigjur dje Kryeministrit Sali Berisha. Sipas tij, bajraktari i fundit komunist n pushtet n Evropn ish-komuniste, duhet t kuptoj se krimet e komunizmit nuk dnohen me metoda komuniste. Sali Berisha bajraktari i fundit n pushtet n Evropn q doli nga diktatura e sekretarve t partis, duhet t kuptoj se krimet e komunizmit dnohen duke mbrojtur parimet e vlerat e familjes evropiane, jo duke mbrojtur familjen politike nga drejtsia, theksoi Tahiri

Lustracioni, Berisha ndal hapin, pret vendimin e Kushtetueses

Gjykata merr n dor dosjen e ankimimeve
ERJON AJAZI

Ceremonia

Politika, homazhe pr diplomatin Vladimir Prela

azhoranca nis lkundjet e para prball ligjit t lustracionit. Presioni i prfaqsuesve diplomatik n Tiran, por edhe institucioneve ndrkombtare ka detyruar kreun e qeveris, Sali Berisha, t ndal hapin pr ngritjen e Autoritetit t Verikimit t Figurave. Kryeministri Berisha ka ln t kuptoj dje se do t pres vendimin e Gjykats Kushtetuese pr ligjin e lustracionit. T jeni t bindur ju, se pr forcn politike q un kryesoj ndarja e Shqipris nga krimet kundr njerzimit, t kryera nga sistemi komunist, sht nj proces i pandalshm dhe i pakthyeshm, sht nj proces jetik, por q do t kryhet n prputhje me t gjitha rregullat e shtetit ligjor, tha Berisha. S pari, Kryeministri n deklaratn e tij sqaron se do t respektoj shtetin ligjor, ka nnkupton se do t pres vendimin e Gjykats Kushtetuese pr dosjet dhe s dyti bn me dije se ndarja e Shqipris nga krimet kundr njerzimit n periudhn para viteve 90 sht nj shtje e pakthyeshme pr partin Demokratike. Ajo q vlen t theksohet sht toni i zbutur q kreu i qeveris bri pr ligjin e dosjeve n krahasim me qndrimin e dy ditve m par nga kryeparlamentarja Topalli se axhends parlamentare do ti shkohet deri n fund. Duket qart q qeveria ka vendosur t pres vendimin e Gjykats Kushtetuese m pas t prcaktoj ngritjen e autoritetit t verikimit t gurave. N axhendn e seancs s sotme t Parlamentit, pika tet e

ANKIMIMET PS, prokurort, Dhoma e Avokatve dhe Komiteti i Helsinkit kan br ankimimet n Gjykatn Kushtetuese ndaj ligjit t lustracionit

Presioni i prfaqsuesve diplomatik n Tiran, por edhe institucioneve ndrkombtare e ka detyruar kreun e qeveris t ndal hapin pr t pritur verdiktin e Kushtetueses
rendit t dits prcakton zgjedhjen e antarve t Autoritetit t Kontrollit t Figurs. Selia blu, prpos faktit q antart e ktij autoriteti duhet t jen me profesion jurist nuk ka t pacaktuar emrat konkret me t cilt do t prfaqsohet. Nj tjetr fakt, q tregon se Kryeministri do t pres vendimin e Gjykats Kushtetuese sht se n deklaratn pr vonesn e ngritjes s Institutit t Memories n Shqipri, ai u shpreh se Instituti po ngrihet. Ligji i lustracionit ka shkuar n Parlament, do t studiohet dhe do t shqyrtohet. Sipas tij, ky institut do t ket si nj nga qllimet m madhore, krijimin e nj qndrimi t drejt dhe t ri q buron nga dokumente ndrkombtare q i ka rmosur Shqipria, si sht Konventa e Gjenevs pr dnimin e krimeve kundr njerzimit, por q buron edhe nga vendosmria e shqiptarve pr t ecur s bashku n respekt t njritjetrit, n harmoni, n toleranc, n mirkuptim, n paqe sociale dhe kto kan kusht dnimin e krimeve t shmtuara kundr njerzimit. Megjithse duket se ka lshuar pe, kreu i ekzekutivit ka adresuar kritika pr ata q pengojn dhe vonojn nismn pr t dnuar krimet e komunizmit. Problemi sht se n kt vend jan ende t pranishm mendsit e mbrojtjes s krimeve kundr njerzimit dhe parimeve barbare t lufts s klasave, tha ai. Gjykata Kushtetuese Antart e Gjykats Kushtetuese kan marr n dor ligjin e lustracionit bashk me katr krkesat q synojn rrzimin e ktij ligji. Lajmi sht konrmuar nga Drejtoria e Marrdhnieve me Publikun e Gjykats Kushtetuese. T tjera burime pran ksaj gjykate kan sqaruar gjithashtu se shqyrtimi i ligjit t lustracionit krkon kohn e duhur dhe se vendimi nuk do t merret ditn e sotme. Zdhnsja e Gjykats Kushtetuese bn me dije se n axhendn e sotme nuk sht parashikuar nj mbledhje q t shqyrtoj prfundimisht ligjin e lustracionit, duke hedhur posht n kt mnyr pretendimet se verdikti pr ligjin q verifikon zyrtart e lart do t jepet sot nga Kushtetuesja. Partia Socialiste, prokurort, dhoma e avokatve dhe Komiteti i Helsinkit kan br ankimimet n Gjykatn Kushtetuese ndaj ligjit t lustracionit.

olitikant kan zhvilluar homazhet e fundit dje pr diplomatin Vladimir Prela. Ish-ambasadori i Shqipris n Maqedoni u nda nga jeta ditn e shtun nga nj atak n zemr. Kryeministri Berisha e ka quajtur nj humbje t madhe, ndarjen nga jeta t ambasadorit Prela. sht nj zi e vrtet pr diplomacin e Shqipris, e cila ka pasur te Vladimir Prela nj nga prfaqsuesit e saj m dinjitoz, nj intelektual dhe zyrtar t ndershm, t prkushtuar, t menur, nj diplomat q ka dhn kontribut t veant pr vendin dhe kombin n trsi, nj prind, familjar, nj qytetar dhe mik t shklqyer , u shpreh Berisha. Vladimir Prela u lind m 30 korrik t vitit 1949 dhe kreu studimet e larta n Fakultetin e Shkencave Politike-Juridike, n degn e Gazetaris. Gjat karriers s tij, ai ka ushtruar disa funksione t larta shtetrore si drejtor i kabinetit t Kryeministrit, kshilltar i Presidentit t Republiks, i ngarkuar me pun n Kosov dhe s fundmi, q nga viti 2003 at t ambasadorit t Republiks s Shqipris n Republikn e Maqedonis. Kryeministri Berisha i ka shprehur dje ngushllimet familjes, bashkshortes, fmijve, t gjith diplomacis shqiptare dhe miqve t diplomatit Prela.

NATO, Shqipria n pritje t rms greke

reqia, do t jet vendi i fundit q do t ratikoj protokollin e antarsimit n NATO t Shqipris. Pas ratifikimit nga Portugalia, Greqia dhe Holanda jan dy shtetet antare t NATO-s q megjithse jan shprehur pro Shqipris n NATO, nuk e kan dhn ende OK zyrtarisht. Senati i Holands pritet t ratikoj kt t mart protokollin e antarsimit t Shqipris n NATO. Zyra e shtypit e Kuvendit t Shqipris bri t ditur se ky ratikim sht prfshir n rendin e dits s seancs s dats 17 shkurt 2009. Pas vizits s ministres s Jashtme greke, Dora Bakojanis n Shqipri, Tirana zyrtare sht m e qet prball faktit se Greqia nuk do t bhet asnj penges q Shqipria t jet antare me t drejta t plota t strukturs s Atlantikut t Veriut.

Kryetarja e Kuvendit, Jozena Topalli, n Shkodr pr 64-vjetorin e kryengritjes antikomuniste

Dmshprblim pr familjart e t pushkatuarve pa gjyq

K
ryetarja e Kuvendit, Jozefina Topalli, zhvilloi nj vizit n Kelmend t Shkodrs n prkujtim t 64-vjetorit t kryengritjes antikomuniste. Kryetarja e Kuvendit e cilsoi kt si nj dit t madhe reflektimi. N ligjin pr dmshprblimin e t prndjekurve politik do t prfshihen edhe familjart e atyre q jan pushkatuar pa gjyq, u shpreh Topalli. Duke e cilsuar kt dat t shnuar si nj dit t madhe reflektimi, Kryetarja e Kuvendit theksoi se kjo qeveri sht e angazhuar plotsisht jo vetm t respektoj kt kategori martirsh, por dhe t nderoj kujtimin e tyre si pjes e ndritur e historis s Shqipris. Un, shpreh keqardhjen q Edi Rama dhe nj pjes e Partis Socialiste nuk gjejn kurajn t krkojn falje, nuk gjejn kurajn t dnojn krimet e komunizmit. Kjo sht nj dhimbje e madhe. Kt e them pr krert e Partis Socialiste q e kan t vshtir t ndahen nga e kaluara dhe jo pr at pjes t shoqris q ata prfaqsojn, u shpreh Topalli. Ky prkujtim, vijoi Kryetarja e Kuvendit, sht nj dit e veant jo vetm sepse sht moment reflektimi, por edhe pasi koincidon me vetm dy dit distanc para nj feste shum t madhe, q sht nj vjetori i pavarsis s Kosovs. Kjo sht nj dit e madhe pr t gjith ne dhe ne jemi shum optimist pr t ardhmen e saj, theksoi Topalli.

shqip
4

E HENE, 16 SHKURT 2009

INTERVISTE
Filozoa e Berishs

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Verikimi i prons

Miratimi i ligjit Pr verikimin e titujve t pronsis dhe ngritja e komisioneve prkatse ka si qllim, prve riparimit t gabimeve t bra n procesin e ndarjes s toks bujqsore, edhe pasurimin e fondit t kompensimit zik me toka t cilat jan prtuar n mnyr t kundrligjshme nga zbatimi jo i drejt i ligjit nr.7501

Filozoa e tij pr zgjidhjen e problemit t prons n Shqipri, besoj se tashm sht qartsisht e pasqyruar n politikn e qeveris. N funksion t ksaj, porosia e Kryeministrit sht trajtimi serioz, i drejt dhe mundsisht i shpejt i t gjitha krkesave t subjekteve t shpronsuara, me qllim nalizimin e ktij procesi

Flet kreu i AKKP-s, Elvis efa: Shprndarja e fondit 600 milion lek, n qershor 2009

Kthimi dhe kompensimi i pronave, brenda 2015

thimi dhe kompensimi i prons vazhdon t mbetet plag sociale e shum familjeve shqiptare, por nga ana tjetr penges serioze pr investitort e huaj dhe vendas. Edhe pse e ndrgjegjshme pr problemet q sjell moszgjidhja e procesit t prons, qeveri t ndryshme nuk kan ofruar strategji t plota pr mbylljen sa m shpejt t kthimit dhe kompensimit t prons. Sipas Elvis efa, i sapoemruar n krye t Agjencis s Kthimit dhe Kompensimit t Prons, afati maksimal i prfundimit t procesit t prons do t jet 2015, por nuk prjashtohet mundsia pr shtyrje t afatit. N intervistn pr Shqip, kreu i ri i AKKP-s, tregon problemet dhe arsyet q kan penguar zgjidhjen n koh t procesit. I pesti zyrtar q merr postin e kreut t AKKP-s brenda nj periudhe 4-vjeare, efa tregon strategjin q do t ndjek, ndryshe nga pasardhsit e tij, n drejtim t shtjes s prons. Kt post e konsideroj si nj sd personale, e cila do t ver n prov aftsit dhe dijet e mia profesionalesht shprehur n fund t intervists kreu i AKKP-s, ndrsa m hert zbardh nj pjes t procedurave q do t ndiqen pr ish-pronart q presin nga fondi 600 milion lek. far pune sht br deri tani pr kthimin dhe kompensimin e ish-pronarve? Sa sht numri i atyre q kan prtuar dhe cila fatura nanciare? Procesi i njohjes, kthimit dhe kompensimit t prons sht nj proces kompleks dhe i shtrir gjat n vite. Pa prmendur ligjin nr.7501 Pr tokn, procesi i kthimit dhe kompensimit t prons ish-pronarve ka lluar n vitin 1993 me ligjin nr.7698 dhe nr.7699. Ligji nr.7698 ka qen n fuqi deri n vitin 2004, koh n t ciln sht miratuar ligji nr.9235 Pr kthimin dhe kompensimin e prons, ligj i cili, pas disa ndryshimeve thelbsore q ka psuar n vitin 2006, sht aktualisht n fuqi. Me kt ligj sht krijuar Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit t Pronave si nj institucion administrativ teknik pr trajtimin e krkesave t subjekteve t shpronsuara. Sigurisht, n tr kt hark kohor 1993-2009 sht br mjaft pun pr realizimin e procesit pr kthimin e kompensimin e prons. T gjitha strukturat prkatse n vite kan trajtuar pronat, por mendoj se cilsia e trajtimit t krkesave t subjekteve t shpronsuar dhe cilsia e vendimmarrjes sht prmirsuar dukshm e pas ndryshimeve t bra n ligjin nr.9235 n vitin 2006. Pr sa i prket procesit t kompensimit nanciar t subjekteve t shpronsuar, pr tiu prgjigjur konkretisht pyetjes suaj, ju sqaroj se ky proces ka lluar pr her t par n vitin 2005. Fondi i ather-

Fatura nanciare 4 miliard lek?

N fakt, kjo fatur nuk m rezulton reale. S pari, un nuk e di n far vlerash dhe siprfaqesh jan referuar kta ekspert n nxjerrjen e ksaj shifre. S dyti, un nuk e di nse nga kta ekspert sht marr n konsiderat ndikimi q do t ket n kt fatur llimi i procesit t kompensimit zik, q e trajtova m lart?

Problematikt

Tirana, Durrsi dhe Vlora, konsiderohen zonat m problematike pr kreun e AKKPs, pr vet faktin e vlers tepr t lart t prons
Prokuroria

Pr hetimet e fundit nga organi i akuzs lidhur me disa mbivendosje pronash, efa u tregua i hapur pr t bashkpunuar

shm i kompensimit financiar ka qen 200 milion lek. Gjat viteve 2005, 2006, 2007 dhe 2008 kan aplikuar pr kompensim n t holla 1562 subjekte t shpronsuara dhe kan prtuar 369 subjekte. Fondi i kompensimit n total pr kt periudh sht 1,5 miliard lek, pa prfshir ktu fondin e kompensimit nanciar t vn n dispozicion t AKKP nga qeveria pr vitin 2009, i cili sht n shumn 600 milion lek. Sapo mbaruat procesin e shprndarjes s 500 milion lekve ku prfituan 163 ishpronar, q i takonin fondit t vitit 2008. Pse u vonua procesi? Vonesat n proces kan ardhur pr arsye teknike. Mbi t gjitha pr faktin se, duke qen se kishte vrejtje pr vlerat e trojeve t prcaktuara n hartn e vlers, n mnyr q kjo vler t ishte sa m afr realitetit t tregut sot, u b rishikimi i harts s vlers. Kjo sigurisht krkoi kohn e vet. Por e rndsishme sht t theksohet se megjithse pak i vonuar, procesi i shprndarjes s fondit t kompensimit n t holla pr vitin 2008 rezultoi i suksesshm. Kur mbyllet i gjith procesi dhe sa ish-pronar jan n prije? Procesi duhet t mbyllet brenda 10 viteve nga miratimi i ligjit Pr kthimin dhe kompensimin e prons, por nuk prjashtohet mundsia pr shtyrje t afatit. Sa i takon numrit t ish-pronarve q jan n pritje nuk mund t them nj shifr t sakt, pasi numri i tyre ndryshon do vit. P.sh pr 2009 ka nj rritje t interesit pr shprndarjen e fondit 600 milion lek, ku numri i aplikantve e kalon 800. Kur do t nis shprndarja e 2009-s, fondi i t cils sht 600 milion lek? A mund t mbaroj brenda qershorit 2009? Sa mund t jet numri i ish-pronarve q mund t prtojn dhe cila do t jet kategoria q kan m shum shanse?

Sigurisht q shprndarja e ktij fondi do t filloj shpejt. Sapo 163 tuesit e fondit t vitit 2008 t likuidohen duke marr parat e tyre. AKKP ka kontakte t rregullta me Ministrin e Drejtsis me t ciln shum shpejt do t llojm t bashkpunojm pr hartimin e vendimit t qeveris prkatse pr prcaktimin e procedurave t shprndarjes s fondit t vitit 2009. AKKP synon q tuesit e fondit t vitit 2009 t shpallen brenda dats 30 qershor 2009, ka sht edhe afati i prcaktuar n ligj. Pr sa i prket numrit t subjekteve t shpronsuara q mund t prfitojn nga ky fond, kt nuk mund ta them n kt moment. Ky numr varet nga disa faktor. Kategoria e subjekteve t shpronsuara q do t ken m shum shanse pr t tuar, nse u prmbahen kritereve t aplikuara pr vitin 2008, do t jen ata subjekte t shpronsuara q kan vendime pr kompensim t t gjith prons s tyre, t cilat datojn m hert n koh, me kusht q t mos ken prtuar nga kompensimet financiare t mparshme, t mos ken prtuar tok n zbatim t ligjit nr.7501 dhe t mos ken ushtruar t drejtn e parablerjes. Sipas jush, cili sht problemi real i procesit t kthimit dhe kompensimit t prons? Pr sa i prket procesit t kompensimit, qoft nanciar apo zik, problemi kryesor konsiston n faktin se n periudhn 19932006 nuk sht br pothuajse asgj. Deri n vitin 2005, mund t them se nuk ka pasur asnj strategji pr realizimin e procesit t kompensimit zik. Qeveria aktuale sht ajo q krijoi konceptin dhe strategjin pr kompensimin zik t subjekteve t shpronsuar dhe lloi realizimin konkret t tij. Aktualisht sht evidentuar pjesa m e madhe e pronave shtetrore disponibl dhe sht krijuar e po azhurnohet sistematikisht fondi i

kompensimit zik. Pr sa i prket problemit real n procesin e kthimit t prons, nga prvoja ime, mund t them q ky problem konsiston fillimisht n mungesn e nj kulture t mirllt n trajtimin e prons n Shqipri. Shteti shqiptar para vitit 1944 nuk arriti t krijonte baza solide pr zhvillimin e nj shoqrie kapitaliste t mirfillt. Pr rrjedhoj, kjo prapambetje u reflektua, me prjashtim t qyteteve t mdha, edhe n sistemin e trajtimit t dokumentacionit t pronsis. M tej, diktatura komuniste 50-vjeare pothuajse ka fshir nga ndrgjegjja e shqiptarve kulturn e sjelljes ndaj prons, sidomos asaj private. Ky regjim, ndr shum t kqija t tjera, nuk kishte aspak respekt pr arkivat n prgjithsi dhe pr dokumentacionin e prons n veanti. Kta faktor kan ndikimin kryesor, mendoj un, n shum gabime t bra, me ose pa dashje, n kt proces. N punn ton t prditshme konstatojm shpeshher vendime pr kthimin e prons t dhna ndr vite, t cilat nuk bazohen n nj dokumentacion t mirfillt hipotekar apo kadastral. Kjo ka sjell si pasoj mbivendosjet n pronat e kthyera t disa pronarve e madje edhe n kthimin e prons personave q nuk kan qen realisht pronar. Kjo dukuri, n fakt sht e ndeshur shpesh pas vitit 1997, e sidomos n disa zona ku prona ka pasur vler t konsiderueshme si Tirana, Durrsi apo Vlora. Qeveria, duke pasur si nj nga shtyllat kryesore t programit t saj shtjen e pronsis dhe duke qen e ndrgjegjshme pr kto probleme, ka ndrmarr nisma t rndsishme me an t ndrhyrjeve n ligj, duke i dhn AKKP t drejtn e rishikimit t vendimeve t mparshme t marr n mnyr t kundrligjshme, me qllim pr t kthyer pronn te pronari i vrtet i saj. Sa m ngadal ecni me procesin e likuidimit t pronarve, aq m tepr rritet fatura. A keni menduar ndonj strategji q i jep zgjidhje m t shpejt ktij problemi? Fatura tashm sht krijuar. Strategjia pr zgjidhjen e ktij problemi sht br nga qeveria dhe po implementohet n mnyr t vazhdueshme nga AKKP n bashkpunim me t gjitha institucionet e tjera t administrats shtetrore. Paralelisht kompensimit nanciar t

subjekteve t shpronsuara, fond i cili ka ardhur do vit n rritje, jemi duke br inventarizimin e pronave publike, pr efekt t krijimit t fondit t kompensimit zik. Ky proces pothuaj sht n prfundim. Nga ky inventarizim sht br n pjesn m t madhe prcaktimi i tokave bujqsore, pyjeve, kullotave e objekteve shtetrore q do t vihen n dispozicion t kompensimit zik t subjekteve t shpronsuara. N bashkpunim me Ministrin e Drejtsis, nga AKKP po punohet pr prcaktimin e modaliteteve dhe procedurave t kompensimit zik, t cilat do t miratohen nga qeveria. Nga ekspert t pavarur sht br nj pr llogari nga ku del se fatura nanciare arrin deri n 4 miliard USD, n nj koh kur pr 4 vjet qeveria ka shprndar rreth 16 milion USD. Me kto ritme procesi rrezikon t mbyllet shum m gjat se dy apo tre mandate qeverisse... N fakt, kjo fatur nuk m rezulton reale. S pari, un nuk e di n far vlerash dhe siprfaqesh jan referuar kta ekspert n nxjerrjen e ksaj shifre. S dyti, un nuk e di nse nga kta ekspert sht marr n konsiderat ndikimi q do t ket n kt fatur fillimi i procesit t kompensimit zik, q e trajtova m lart? Nga dixhitalizimi i arkivave t AKKP, pavarsisht se shifrat nuk jan 100% t sakta, pr arsye se ka gabime n saktsimin e pronave t trajtuara me vendimet e dhna nga komisionet e mparshme (ka vendime q kan br trajtim t pasakt t prons, ka vendime q jan djegur gjat vitit 1997), me shifrat q disponojm, fatura rezulton t jet shum m e vogl se kaq. Prve ksaj, krijimi i fondit t kompensimit fizik dhe shprndarja e tij do t ul ndjeshm kt fatur dhe pr rrjedhoj do t shkurtoj kohn e mbylljes s procesit. Mund t na thoni se ku do t gjenden parat, far formash do t prdoren? Si e theksova m lart, nuk bhet fjal vetm pr kompensim n para. Paralelisht do t procedohet edhe me fondin e kompensimit zik. Pr sa i prket kompensimit financiar, tashm ekziston nj vullnet dhe strategji e qart e qeveris pr shprblimin financiar t subjekteve t shpronsuara duke

shqip
5

E HENE, 16 SHKURT 2009

AKTUALITET

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Falsikimi i pronave shtetrore dhe private sht kthyer s fundmi n biznesin m timprurs. Rastet dhe hetimet

Prokuroria zbardh hartn e mbivendosjeve

rokuroria e Prgjithshme mbledh t gjitha denoncimet dhe ankesat pr mbivendosjet e pronave nga Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit t Pronave. Sipas burimeve t gazets, n t gjith Shqiprin jan evidentuar rreth 10 procedime penale q flasin pr qindra hektar mbivendosje. Kryesisht zonat m t prekura jan Durrsi, Kavaja, Fieri, Vlora dhe Saranda. N kto qytete, AKKP-t lokale kan br krdin. Nn ryshfetin e majm, krert vendor t AKKP-s u kan dhn tituj pronsie individve q nuk kan trashguar asnj metr katror pron. Burime nga Prokuroria e Prgjithshme deklarojn se kan n dor t gjitha pronat q ka dhn agjencia vitin e fundit. Jan kryer verifikimet e para

Punonjsi hidhej n rrug, ndrsa dokumenti q kishte rmosur i jepej personit prtues
dhe zyrtart e akuzs qendrore kan prcjell n prokurorit prkatse t gjitha verifikimet e dhna. Mekanizmi Prokuroria e Prgjithshme ka zbardhur mekanizmin q AKKPja lshonte tituj pronsie ndaj familjeve t mdha. Nprmjet prgjimeve dhe vzhgimeve sht arritur n konkluzionin se punonjsit e agjencis merreshin n pun me kontrata tremujorshe. Gjat ksaj periudhe urdhroheshin t kryenin ato procedura q u nevojiteshin eprorve t tyre. Pasi mbaronte detyrn, punonjsi hidhej n rrug, ndrsa dokumenti q kishte firmosur i jepej personit q kishte vn n lvizje t gjith kt mekanizm. Zyrtart e Prokuroris s Prgjithshme, gjat marrjes n pyetje t ishpunonjsve t AKKP-s, kan zbuluar dhjetra raste t abuzimit me pronat shtetrore dhe private. sht dokumentuar trsisht mbivendosja n vendin e quajtur gjiri i Gjeneralit. Ndrsa nn proces verifikimi sht edhe nj siprfaqe toke n gjirin e Lalzit n periferi t Durrsit. Flitet se n kt zon biznesmen t ndryshm kan shfaqur interes pr ndrtimin e fshatrave turistik. Kjo ka br q banort e zonave tu vrsulen atyre pronave q kan mb-

etur pa pronar. Kan marr e falsifikuar disa dokumente dhe jan drejtuar te zyrat e AKKPs. Kjo e fundit ktu ka filluar lojn e kompensimit me trojet n bregdet. Zonat e mbivendosura Mbivendosjet jan shtrir n zonat turistike, kryesisht n bregdetin e jugut. Prokuroria e Vlors konfirmoi sa ka nisur hetimet ndaj nj prone t mbivendosur n vendin e quajtur gjiri i Jalit, me nj siprfaqe prej 40 hektarsh. Por ngjitur me kt plazh, sipas burimeve nga akuza qendrore, po verifikohet nj pron tjetr q sht bler n mnyr t dyshimt. Burimet pohojn se zona sht nj nga vendet m t bukura t bregdetit jonian dhe sht e lakmueshme pr investitor shqiptar dhe t huaj. Por probleme ka edhe n zonn e Himars. N kt zon, prokuroria deklaron se nuk ka shum mbivendosje por probleme infrastrukture. Gjithsesi, hetimet do t prcaktojn abuzimet. Krahas ksaj zone, mbivendosje dyshohet se ka n zonn bregdetare t Fierit, n vendin ku mund t ndrtohet parku industrial. Mjaft biznesmen dhe banor t zons kan depozituar n zyrat lokale t AKKP-s krkesa pr kompensim me pron n kt zon. Prokuroria e Prgjithshme deklaron se procesi sht n fazn e verifikimit t t gjitha pretendimeve. S.obo

Prokuroria

HETIMET Jan evidentuar rreth 10 procedime penale q asin pr qindra hektar mbivendosje. Kryesisht zonat m t prekura jan Durrsi, Kavaja, Fieri, Vlora dhe Saranda RYSHFETI Nn ryshfetin e majm, krert vendor t AKKP-s u kan dhn tituj pronsie individve q nuk kan trashguar ndonj metr katror pron JALI Prokuroria e Vlors konrmoi sa ka nisur hetimet ndaj nj prone t mbivendosur n vendin e quajtur gjiri i Jalit, me nj siprfaqe prej 40 hektarsh HIMARA Por probleme ka edhe n zonn e Himars. N kt zon, Prokuroria e Prgjithshme deklaron se nuk ka shum mbivendosje, por probleme infrastrukture

Prokuroria e Vlors

Masa arresti pr prtuesit e pronave n Jal

M
Masat

Gjat ksaj jave do t drgojm n gjykat masat e siguris pr personat q dyshohet se kan prtuar 40 hektar pron

asa shtrnguese pr prfituesit e pronave n Jal, me mbivendosje. Prokuroria e Vlors tha dje se ka prgatitur masat e para ndshkimore ndaj personave q kan falsifikuar dokumentet pr 40 hektar pron n bregdetin e Jalit, n Rrethin e Vlors. Gjat ksaj jav do t drgojm n gjykat masat e siguris pr personat q dyshohet se kan prtuar 40 hektar pron, n mnyr t paligjshme n gjirin e Jalit, than burime nga Prokuroria e Vlors. Sipas tyre, nga hetimet ka rezultuar se nj person me dokumente t falsikuara ka shkuar n AKKP-n e Vlors dhe ka marr vrtetimin e pronsis pr 40 hektar pron. N mnyr investiguese, hetuesit

e Prokuroris s Vlors kan zbuluar skandalin dhe kan kryer veprimet e para. Ka rezultuar se t gjitha dokumentet kan qen t falsikuara. Burime nga grupi hetimor deklarojn se prona sht shitur n mesin e vitit 2008 dhe skandali i tjetrsimit t pronave sht zbuluar disa muaj m von. Nga burime konfidenciale msohet se troje n kt zon kan bler njerz t afrm t politikanve n Tiran. Ata kan bler troje me qllim ngritjen e kampeve t pushimit. Sipas hetuesve, zona q sht mbivendosur prona sht nj nga zonat m t bukura bregdetare n Shqipri dhe sht shum e lakmueshme pr ndrtimin e fshatrave turistik. S..

prdorur burime t ndryshme. N funksion t ksaj, para pak ditsh Kryeministri deklaroi qart q nj nga burimet kryesore t t ardhurave, pr efekt t kompensimit nanciar, do t jen edhe fondet e prtuara nga privatizimet n sektor t ndryshm t ekonomis. Po pr fondin zik, far po bhet? Si ka ecur bashkpunimi me ministrit? A ka pasur vonesa? Procesi i akumulimit t fondit zik t kompensimit sht nj proces q po vazhdon me intensitetin e duhur dhe do t vazhdoj n t ardhmen. Kjo pr arsye se shteti mund t heq dore gradualisht nga prdorimi apo administrimi i shum pronave t tij, t cilat automatikisht do t kalojn n dispozicion t ktij fondi. N vijim t asaj q parashtrova m sipr, miratimi i ligjit Pr verifikimin e titujve t pronsis dhe ngritja e komisioneve

prkatse ka si qllim, prve riparimit t gabimeve t bra n procesin e ndarjes s toks bujqsore, edhe pasurimin e fondit t kompensimit zik me toka t cilat jan prtuar n mnyr t kundrligjshme nga zbatimi jo i drejt i ligjit nr.7501. Nse do t riktheheshim edhe nj her nga e para kur u krijua AKKP-ja, far do t bnit ndryshe? Krijimi i AKKP nga kjo qeveri, si organ administrativ i ngarkuar me zbatimin e politiks qeverisse n kt drejtim, sipas ndryshimeve n ligjin nr.9235 dhe n aktet nnligjore n zbatim t tij, sht br me qllim pr ti shrbyer sa m drejt dhe n koh subjekteve t shpronsuara. Kjo mendoj se sht rruga e duhur dhe m e mir e mundshme aktualisht. Sigurisht, kjo nuk prjashton mundsin e plotsimit sistematik t ktij kuadri ligjor. Ju jeni emruar direkt nga Kryeministri. far porosie t

veant dha kreu i qeveris para se t merrje postin? far lozoe ndjek Berisha pr zgjidhjen e shtjes? Kryeministri sht i mirinformuar mbi procesin e kthimit dhe kompensimit t prons dhe problemet e hasura n koh. Filozofia e tij pr zgjidhjen e problemit t prons n Shqipri, besoj se tashm sht qartsisht e pasqyruar n politikn e qeveris. Reformat e iniciuara q nga viti 2005 e n vazhdim n kuadrin ligjor, rritja konstante e fondit t kompensimit financiar dhe krijimi i fondit t kompensimit zik, dshmojn qart vullnetin e Kryeministrit dhe t qeveris s tij pr zgjidhjen e shpejt dhe prfundimtare t ktij procesi. N funksion t ksaj, porosia e Kryeministrit sht trajtimi serioz, i drejt dhe mundsisht i shpejt i t gjitha krkesave t subjekteve t shpronsuara, me qllim nalizimin e ktij procesi. Sipas jush, ligji 7501 solli prob-

leme n zgjidhjen e procesit? far po bhet me verikimin e titujve t pronsis? Pr mendimin tim personal, ligji nr.7501 sht nj ligj q nuk u zbatua mir. Kjo ka ardhur pr shum arsye, nj pjes t t cilave i kam cituar m lart. Miratimi i ligjit Pr verikimin e titujve t pronsis e dshmon kt. Pr sa i prket procesit t verikimit t titujve t pronsis, ju sqaroj se nuk sht AKKP organi ligjrisht i ngarkuar me kt detyr. Mund t them se ky ligj ishte i nevojshm n funksion t zgjidhjes s drejt t shtjes s pronsis. A po bashkpunoni me prokurorin rreth disa shtjeve t bra publike koht e fundit, si jan Plazhi i Gjeneralit, Gjiri i Lalzit dhe Jala? Mendohet se n t tria zonat ka rreth 80 ha mbivendosje t pronave. N fakt, n momentin e ardhjes time n krye t AKKP, nga prokuroria ishte br ndrkoh sekuestrimi i dosjes me dokumen-

tacionin prkats pr llogari t hetimit t shtjes Plazhi i Gjeneralit. Prvese pr kt shtje, un nuk kam dijeni pr hetime lidhur me shtje t tjera. Sigurisht q, n zbatim t detyrimeve ligjore t institucionit q prfaqsoj, do t jem i hapur pr bashkpunim. Cilat jan zonat m problematike, t hasura gjat procesit t trajtimit t prons? Zonat q kan pasur m tepr probleme jan n fakt zonat ku vlera e prons dhe pr rrjedhoj interesi pr t sht m i madh. Konkretisht mund t prmend qytetet e mdha si: Tirana, Durrsi dhe sidomos Vlora, e cila gjat trazirave t vitit 1997 ka pasur dmtime t mdha pr sa i prket dokumentacionit arkivor t pronsis e madje edhe ndrhyrje n kt dokumentacion me qllim prtime n rrug t paligjshme. far mendoni se mund t bni m mir se pasardhsit tuaj? Brenda 4 vjetve jan shkarkuar nga kjo detyr 4 zyrtar. Nuk ju

tremb fakti q karriera mund tiu ndrpritet n mes, sikundr ndodhi me t tjert? Aktualisht sht shum shpejt pr t thn dika t till. Un do t prpiqem q performanca e AKKP t shkoj vazhdimisht n rritje. Kjo nuk sht e leht. Procesi i njohjes, kthimit dhe kompensimit t prons, sipas konceptit t ligjit organik, ushtrohet nga zyrat rajonale t AKKP n qarqe. AKKP n qendr mbikqyr dhe drejton kt proces duke ndrhyr sipas ligjit aty ku dika duhet br me mir. Pra, punn nuk e bn vetm drejtori i Prgjithshm, por sta i tij n strukturat e agjencis, staf i cili, prvese profesionalisht i aft duhet t ket dhe integritet t lart moral. Un tashm kam hyr n vitin e 13-t t puns n administratn shtetrore dhe pretendoj se e njoh at. Kt post e konsideroj si nj sd personale, e cila do t ver n prov aftsit dhe dijet e mia profesionale. ARD KOLA

shqip
6

E HENE, 16 SHKURT 2009

EKONOMI

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Ent rregullator pr tregun e karburanteve

Bizneset i propozojn qeveris krijimin e nj strukture t re pr mimet

endimet e fundit t Autoritetit t Konkurrencs pr munges transparence n tregun e karburanteve, si dhe privatizimi i ARMO-s, kan sjell propozimin e radhs nga ana e bizneseve. Grupi i bizneseve industriale, si m t prekurat nga tregu jokonkurrent i karburanteve, i kan drguar nj letr Kryeministrit Berisha, duke i propozuar krijimin e nj enti rregullator, i domosdoshm n kushtet kur sektori i hidrokarbureve nuk funksionon sipas parimit t ekonomis s lir. Me an t Konndustrias, bizneset e kishin paraqitur m hert iden e krijimit t entit rregullator t pavarur pr monitorimin e tregut t karburanteve, por tashm propozimet duken m konkrete. Gjergj Buxhuku, administrator i Prgjithshm i Konndustrias, argumentoi krijimin e strukturs s re, e cila duhet t funksionoj pran Entit Rregullator t Energjis Elektrike, ERE, sikundr ndodh n disa vende t rajonit dhe BE-s. Pas vlersimit edhe t Autoritetit t Konkurrencs pr problematikn n tregun e karburanteve dhe sidomos pas vendimit t Kshillit t Ministrave pr tregtimin e kuzuar t nafts s standardit D2, Konndustria i krkon vendimmarrjes politike t ndrmarr hapin e domosdoshm t radhs: krijimin e Entit Rregullator t Karburan-

mimin e karburanteve, por edhe me cilsin e tij. N kt pik, Konndustria ka prsritur krkesn e saj, q ekzekutivi t

marr masa pr t vn n pun sa m shpejt Inspektoratin Qendror t Cilsis, pr t luftuar realisht abuzimin e vazhdueshm

me cilsin e karburanteve si mnyrn kryesore t abuzimit n tregun e karburanteve me kosto t pallogaritshme prej

qindra milion eurosh pr ekonomin kombtare, biznesin dhe qytetart shqiptar. A.KOLA

Shkurt
OSSH

Parashikimi, 20 USD

pritje t llimit t javs, kur bursat nisin tregtimin, nafta regjistron nivelin m t ult n vitet e fundit. T premten e kaluar, n mbyllje t burss s Nju Jorkut, nafta psoi rnie me 5.5 pr qind, duke u kuotuar pr rreth 34 dollar/fuia (33,98). Rnia e mimit t nafts vjen si rrjedhoj e reduktimit t krkess pr t n kt koh krize. Pr kt qllim, vendet eksportuese t OPEC parashikojn nj ulje t prodhimit me rreth 500 mij fui n dit. Ndrkaq, ekspertt japin nj parashikim sa pozitiv, aq edhe t frikshm. mimi i nafts mund t prek kurin e 20 dollarve n nj koh tepr t shkurtr. Vlera e ult e nafts n tregjet e huaja ka hyr n muajin e tret, ndrsa n tregun ton mimi i nj litri ka mbetur i pandryshuar me 100 lek q prej dy muajsh nga 150 q ishte n gusht t 2008-s.

Nafta n bursa, 34 dollar/fuia

Largimet nga puna R

reth 30 punonjs t OSSHs dega Fier rrezikojn largimin nga puna. Propozimi pr shkarkimin e ktyre punonjsve q jan n pozicionin e faturistit bhet pas ankesave t konsumatorve lidhur me faturat fiktive. M shum se 100 ankesa n nj dit regjistron filiali i Fierit. Nj dit m par Bibo ka firmosur largimin nga puna pr 12 faturist t degs Vlor. Nuk mund t paguaj 7 mij lek n nj muaj. Konsumi real i familjes time nuk shkon m shum se 2500 lek, pasi gatimin dhe ngrohjen i kam me gaz, shprehet e shqetsuar nj banore e Fierit.
BSH

Indekset e besimit P

Autoritetet e kan hedhur posht krkesn me pretendimin se tregu paraqitet i liberalizuar

teve, shprehet Buxhuku. Sipas tij, enti do t jet i vetmi mjet rregullator n duart e shtetit, pas shitjes s kompanis publike t karburanteve ARMO, me an t s cilit mund t ndikohet n uljen e pjess s kostos shtes s karburanteve t krijuara nga mungesa e elasticitetit t mimeve t tregut vendor n krahasim me tregjet ndrkombtare dhe rajonale. Krijimi i entit rregullator nuk do t mund t lejoj mbartjen e kostos s kuzimit t tregtimit t nafts s standardit D2 n konsumatort fundor: qytetar dhe biznese, shtoi Buxhuku. Monitorimi Me koh, nga ekspert t ndryshm sht hedhur ideja e nj enti rregullator pr karburantet, por autoritet shtetrore e kan hedhur posht krkesn, me faktin se tregu paraqitet krejtsisht i liberalizuar. Bizneset prodhuese n vend nuk e konstatojn kt liberalizim dhe pr kt qllim i kan krkuar zyrtarisht Kryeministrit Berisha q t marr iniciativn pr themelimin dhe funksionimin sa m par t entit rregullator t karburanteve, ERK. Sipas bizneseve industriale, ERK-ja duhet t jet nj institucion i pavarur nga ekzekutivi, ose i krijuar n nj departament t veant pr karburantet, pran Entit Rregullator t Energjis, duke kryer dhe prmirsimet e nevojshme ligjore. Domosdoshmria e krijimit t ERK-s shtohet m tepr nse vlersojm se Kshilli i Ministrave ka prcaktuar disa elemente rregullatore t shtetit n tregtimin e nafts s standardit D2, si mjet zbuts i pasojave t ardhura nga kuzimi i subjekteve tregtuese t karburantit t standardit n fjal. Cilsia Ankesat e individve dhe bizneseve nuk lidhen vetm me

Abuzimet

Fier, aksion kundr pikave t paligjshme. Vendosen 162 gjoba

Ulja e temperaturave rrit mimin e gazit n 150 lek/litri

U
lja e temperaturave n ditt e fundit ka sjell rritjen e mimit t gazit t lngshm. I ndikuar edhe nga mungesa e energjis elektrike, rritja e krkess bri t mundur q nj litr gaz dje n qytetin e Fierit t shitet pr 150 lek nga 130 q ishte nj muaj m par. Probleme jan hasur edhe me pikat e paligjshme, ndaj t cilave jan vendosur 162 gjoba, si dhe masa t tjera ndshkimore, n kuadr t mungess s standardit t siguris. Lidhur me mimin e rritur me rreth 20 lek pr litr, qytetart kan deklaruar se e kan t domosdoshme t blejn edhe m shtrenjt lndn djegse, pr shkak se temperaturat kan shkuar nn zero. Nuk kemi korrent pr tu ngrohur dhe gatuar. Kjo i ka shtyr tregtart t luajn me ne, duke na uar drejt blerjes s detyrueshme t gazit, u shpreh nj banore e Fierit. Krkesa n rritje pr prdorim t gazit ka shtyr edhe tregtart e paprgjegjshm t rrisin mimin, duke prtuar edhe nga temperaturat e ulta t ktyre ditve. Ndrkaq, n t gjitha pikat e tregtimit t gazit t lngshm n Rrethin e Fierit mungojn kushtet e siguris. Si rezultat i ktij konstatimi t kryer nga Reparti i Mbrojtjes nga Zjarri dhe Shptimi pran Prefekturs s Fierit, jan prer me dhjetra gjoba dhe sht marr vendimi i bllokimit pr shum njsi tregtimi. Kreu i repartit, Xhevat Mrnica, tha pr Shqip se ka tregtar q i rreshtojn bombolat e gazit dhe depozitat e tyre n katet e para t pallateve. Ka njsi tregtimi q vijojn aktivitetin e tyre shum pran qendrave t banuara. Ka me dhjetra raste t tilla q prdit e m shum rrezikojn jetn e banorve. Gjat ksaj jave ka nisur kontrolli n t gjitha njsit e tregtimit t gazit t lngshm. N kuadr t ktij kontrolli jan prer 162 gjoba pr njsit e tregtimit t gazit t lngshm q jan gjetur duke tregtuar gaz n kundrshtim me kushtet e tregtimit. Prve gjobave jan prer gjithashtu 6 akte bllokimi pr kto pika tregtimi, si dhe nj tregtar sht uar n ndjekje penale. Ndrkoh q akt ndalese t tregtimit jan dhn pr 7 dyqane n Fier dhe 9 t tjer n Patos, tha Viron Balla, kreu i Emergjencave Civile. m.troka

r her t par Banka e Shqipris do t prezantoj sot Indeksin e Besimit t Konsumatorit dhe Indeksin e Besimit t Biznesit. Indekset e besimit jan anketime q BSH u drejton agjentve t ndryshm ekonomik t vendit, ku prfshihen biznese t sektorve t prodhimit, t ndrtimit dhe t shrbimeve, si dhe konsumatorve. Kto indekse i ofrojn BSH-s informacion mbi ecurin e mimeve, t konsumit, t t ardhurave, t prodhimit, t punsimit, t investimeve e t shum treguesve t tjer, t cilt ndihmojn n vendimmarrjen e politiks monetare.
KUVENDI

HEC-i i Devollit K

omisioni i Veprimtaris Prodhuese do t diskutoj sot pr miratimin ose jo t kontrats s koncesionit, ndrmjet Ministris s Ekonomis, Tregtis dhe Energjetiks, si autoritet kontraktues, dhe AVN, Statkraft dhe Devoll Hydropower, si bashkkoncensionar pr projektin e nancimit, ndrtimit dhe marrjen n pronsi pr rreth 1 miliard euro t hidrocentralit n lumin Devoll. I pranishm n komision do t jet zv/ministri Neritan Alibali. HEC-i do t ket nj kapacitet prodhimi prej 320 MW, si dhe 62 km tunele.
PDS:

Paket antikriz P

artia Demokracia Sociale shpreh shqetsimin pr krizn ekonomike q po kalon vendi dhe sjelljen e paprgjegjshme t qeveris n trajtimin e pasojave negative t saj. Nn presionin e Kryeministrit, pr t mos e prmendur fjaln kriz, ministrat e Berishs i gnjejn shqiptart me mesazhe t paqarta e mashtruese, duke tentuar tu hedhin hi syve, si bn n vitet 1996-1997, tha dje Artur Duckallari, sekretar politik. PDS krkon nga qeveria t nis menjher zbatimin e masave antikriz, me konsensusin e opozits pr zgjidhje t rndsishme pr vendin.

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

OPINION

VITI I MBARE I DESHMIMIT

DR. FATMIR SEJDIU

President i Kosovs

iti 2008 do t jetoj n kujtesn e brezave t ardhshm t Kosovs si viti i shpalljes s pavarsis. M 17 Shkurt 2008, prfaqsuesit legjitim t popullit t Kosovs e shpalln Kosovn shtet t pavarur, sovran dhe demokratik. Ky akt madhor i historis son u arrit fal sakrificave pothuajse njshekullore t popullit t Kosovs, si dhe ndihms s prhershme t prijatarve t demokracis dhe t liris s kombeve, Shteteve t Bashkuara t Ameriks, Bashkimit Evropian dhe vendeve t tjera demokratike nga t katr ant e globit. Gjat vitit t par t pavarsis s saj, Republikn e Kosovs e njohn 54 shtete, n mesin e t cilave, ndr t parat, SHBA-t, vendet m me ndikim t BE-s, Turqia, Japonia, Australia, Kanadaja, Emiratet Arabe etj. Pr ne, jan shum t rndsishme dhe domethnse njohjet nga vendet tona fqinje, Republika e Shqipris, Republika e Maqedonis dhe ajo e Malit t Zi, me t cilat kemi marrdhnie t shklqyeshme bashkpunimi e miqsie. Njohja nga kto vende sht nj tjetr dshmi se pa-

varsia e Kosovs jo q nuk e ka trazuar rajonin, si trumbetonin kundrshtart e saj, por ka krijuar mundsi t reja pr prparimin e prgjithshm t ksaj pjese t Evrops Juglindore. Populli i Republiks s Kosovs sht i prkushtuar q tragjiken e prjetuar ta mbaj n kujtes, sepse vendi yn sht i vendosur pr t ecur prpara drejt integrimit n Bashkimin Evropian dhe n NATO. Na gzon fakti se edhe vendet e tjera t rajonit kan po kt prkushtim. Sukseset e tyre ne i mojm si nj mundsi m shum pr rajonin dhe pr synimin ton pr paqe, stabilitet dhe ardhmri m t mir pr t gjith popujt tan. N kt kontekst, ne presim q edhe fqinji yn verior, Republika e Serbis, tu bashkohet sa m par prpjekjeve t prbashkta pr krijimin e nj fryme t re t bashkpunimit e t mirkuptimit rajonal. N fund t fundit, t gjith jetojm nn t njjtin diell dhe nuk kemi udh tjetr prvese tia shtrijm dorn e pajtimit njri-tjetrit, n mnyr q fmijt tan t jetojn n nj bot m normale e m t lumtur sesa jetuam ne dhe baballart tan. Republika e Kosovs, gjat vitit t par t pavarsis, shnoi prparime t prekshme n t gjitha fushat e jets. N aspektin e formsimit t legjislacionit dhe t strukturave shtetrore jan arritur rezultate t rndsishme. M 15 qershor 2008 u miratua Kushtetuta moderne e Republiks s Kosovs, e cila ka prfshir

n vete ligje t rndsishme q dalin nga propozimi i Presidentit Ahtisari, t cilat japin garanci t fuqishme pr respektimin dhe mbrojtjen ligjore t komuniteteve pakic, t kulturs dhe t trashgimis s tyre shpirtrore. Ndonse jo pa vshtirsi, sht br pun e madhe edhe n procesin e krijimit t Forcs s Siguris s Kosovs, e cila do t punoj sipas standardeve dhe parametrave t NATO-s, pr t qen nj dit edhe vet e gatshme

t jap kontributin e saj pr sigurin dhe paqen globale. S fundi, jan themeluar edhe Agjencia e Inteligjencs e Kosovs dhe Kshilli Kombtar i Siguris, q do t punojn me profesionalizm pr t krijuar nj mjedis t qet e t sigurt pr t gjith qytetart e Kosovs pa dallim etnie apo besimi. Institucionet tona jan t vendosura t punojn edhe m tej, me kujdes dhe n bashkpunim t ngusht me EULEX-in, KFOR-in, Policin e Kosovs dhe me FSK-n, me qllim q vendi yn ta mbaj kt stabilitet t prgjithshm q ka, pavarsisht se n Veri ende ekzistojn struktura jolegale q po prpiqen t mbjellin anarki dhe t rrnojn imazhin e mir t Kosovs n bot. Ne u bjm thirrje atyre q t trhiqen nga kto prpjekje t padobishme, sepse ato nuk jan n t mirn e askujt, aq m pak t qytetarve t pakics serbe n Kosov, pjestar t shumt t s cils po japin do dit ndihmes t veant pr forcimin e institucioneve t Republiks s Kosovs dhe thellimin e besimit ndrmjet t gjitha komuniteteve t saj. Edhe n aspektin ekonomik ka pasur suksese t ndjeshme. Buxheti i Kosovs sivjet sht 15 pr qind m i lart se sa ai i vitit t kaluar, sektori privat dita-dits po arrin t rigjallrohet, ndrsa vendet tona mike, si gjithmon, vazhdojn ta mbshtesin Kosovn qoft me donacionet e dhna ve e ve, qoft me zotimin

e vers s kaluar n Konferencn e Donatorve pr Kosovn. Pra, sht krijuar nj rrafsh i mir zhvillimi, i cili na bn optimist se e ardhmja do t jet edhe m e mir. Natyrisht, para nesh mbesin sfida t tjera t mdha, pr t cilat jemi t vetdijshm t gjith. Vendi yn ende ballafaqohet me nj shkall t lart papunsie. Zbutja e ksaj gjendjeje duhet t jet prioriteti kryesor i qeveris s Kosovs, e cila edhe n periudhn e ardhshme do t ballafaqohet me vshtirsit e prditshme n arsim, n shndetsi, n infrastruktur etj. Por, besojm q angazhimi i t gjithve nuk do t mungoj, n mnyr q kto shtje t ndjeshme t zgjidhen me radh n t mir t prmirsimit t standardit jetsor t qytetarve tan. N fund, duke ju prgzuar t gjithve n prvjetorin e par t Pavarsis s Republiks s Kosovs, si President juaji, konstatoj pa hezitim se viti 2008 ishte vit i mbar i dshmimit ton si shtet i pavarur, demokratik, funksional e ligjor. Kosova sovrane po bhet nj faktor prcaktues i siguris dhe i paqes n rajon, duke u br shembull i gatishmris pr bashkpunim dhe miqsi n kt pjes t Evrops dhe t bots.

Pavarsia e Kosovs dhe zhvillimi i hapsirs shqiptare

GENTI KAPLLANI*

b nj vit nga shpallja e Pavarsis s Kosovs dhe sht koha pr t prkujtuar t shkuarn e pr tu prqendruar n lidhje me t ardhmen. Pavarsia e Kosovs i ka rrnjt n luftn shekullore t shqiptarve pr liri dhe vetvendosje. Ajo nuk mund t shihet e ndar as nga Lidhja e Prizrenit, si e para lvizje politike kombtare, as nga 28 Nntori 1912, ku prfaqsuesit e t gjitha trevave shqiptare shprehn vullnetin pr pavarsi e as nga prpjekjet e vazhdueshme t shtetit t ri shqiptar nga njra an, por sidomos t shqiptarve t ish-Jugosllavis nga ana tjetr pr t ruajtur dhe forcuar identitetin e tyre shqiptar. Mbi t gjitha, Pavarsia e Kosovs nuk mund t shihet e ndar nga lvizja politike e shqiptarve n Kosov n vitet 80 e 90, q kulmoi me luftn e Ushtris lirimtare t Kosovs dhe ndrhyrjen e miqve tan ndrkombtar n vitin 1999. 17 Shkurti 2008 sht kurorzimi i nj etape shum t rndsishme t ktij procesi 130-vjear. Prandaj, ndonse nuk mund t jet nj etap prfundimtare, ajo sht nj dat historike pr t gjith shqiptart. Pas lirimit t vitit 1999, Pavarsia e Kosovs formalizoi vullnetin e shqiptarve pr liri dhe vetvendosje. Gjat nnt viteve me radh, bisedimet me ndrkombtart rezultuan n nj marrveshje q duhet t merrte parasysh vullnetin e shqiptarve pr pavarsi nga Serbia, t garantonte sa m shum t drejta pr serbt e Kosovs dhe t parashikonte nj mekanizm ndrkombtar, i cili do t kujdesej pr mbarvajtjen e ksaj marrveshjeje. Ky mekanizm ndrkombtar, i shprehur n fillim n formn e UNMIK, ndrsa tani edhe n formn e EULEX, ka ngatrruar shpesh misionin pr shoqrimin e Kosovs n rrugn e saj drejt pavarsis me mbrojtsin e interesave, jo t serbve t Kosovs, por t vet Serbis, duke

anashkaluar vullnetin e kosovarve pr pavarsi. sht e natyrshme prania e forcave ushtarake t NATO-s pr ruajtjen e integritetit territorial t Kosovs deri n formimin dhe konsolidimin e nj force t mirfillt mbrojtse t Kosovs. sht e pranueshme q misioni civil i EULEX t shoqroj institucionet kosovare drejt forcimit t tyre. Por sht e papranueshme q segmente t caktuara, t cilat bjn vend n kta organizma ndrkombtar t cenojn integritetin territorial t Kosovs dhe vullnetin e popullit t saj pr vetvendosje. Duke filluar nga 17 Shkurti i vitit t kaluar, Kosova sht njohur nga nj numr i rndsishm vendesh dhe institucionet e saj kan marr form. Njohjet e pamjaftueshme ndrkombtare, roli i paqart i organizmave ndrkombtar dhe pengesat q vazhdojn ti vijn nga Serbia dhe aleatt e saj kan prer hovin e zhvillimit t shtetit t ri shqiptar. Duket sikur institucionet e Kosovs jan vn n pozita pritse qoft n lidhje me zhvillimet e brendshme, sidomos n Veri t Kosovs, qoft n lidhje me ato ndrkombtare. Pr sa i prket organizimit politik, prcaktimi i lokaliteteve me shumic serbe sht br n mnyr plotsisht arbitrare, duke futur n to edhe shum fshatra t populluar vetm ose pothuajse vetm me shqiptar. Zmadhimi artificial i lokaliteteve me shumic serbe, q i jep nj pakice prej 6-7% t popullsis rreth 25% t territorit, reflektohet edhe n mungesn e proporcionalitetit t pushtetit qendror q u sht garantuar serbve. Kjo vjen nga paprgjegjshmria e organizmave ndrkombtar, por edhe nga mefshtsia e autoriteteve shqiptare, jo vetm n Kosov por edhe n Shqipri e gjetk. Ky proces cenon jo vetm zhvillimin politik dhe ekonomik t Kosovs, por edhe t Shqipris dhe t trevave t tjera shqiptare. Zhvillimet politike, ekonomike dhe shoqrore nuk duhet dhe nuk mund t shihen si t veuar. Prandaj, ky proces duhet t kundrshtohet me forc, jo vetm nga institucionet e Kosovs, por nga t gjith shqiptart. Simbolika dhe retorika politike, e kshilluar nga ndrkombtart dhe e

prdorur nga institucionet e Kosovs, nuk knaqet me ngritjen n kmb t institucioneve q garantojn t drejtat e minoriteteve, por krkojn t japin pamjen e nj shteti shumetnik, i cili funksionon n baz t marrveshjes midis grupeve etnike. Krkohet t krijohet nj identitet i ri kombtar sikur shtetforcimi i Kosovs t varej nga riformatimi kombtar i saj. Krkohet t ruhet nj distanc e pashpjegueshme midis dy shteteve shqiptare sikur Kosova t kishte krkuar pavarsi prej Shqipris dhe jo prej Serbis. Bashkimi Evropian na jepet si shembull i zhdukjes s identitetit kombtar dhe n emr t tij na krkohet t heqim dor nga prkatsia jon kombtare. Ndrkoh q do bashkpunim midis Republiks s Shqipris dhe Republiks s Kosovs shihet si hap drejt krijimit t s ashtuquajturs Shqipri e Madhe. Ne na jepet nj imazh i gabuar pr Bashkimin Evropian dhe pr veten ton, pasi n t vrtet, BE nuk i ka kaluar caqet e nj organizmi ndrkombtar dhe ne si shqiptar nuk duam vese t krijojm mekanizmat e nevojshm pr zhvillimin ton. Kjo bn q sot marrdhniet Shqipri-Kosov t mos jen as n nivelin e marrdhnieve midis dy vendeve t BE-s. Pr m tepr, ideja e nj Shengeni mbarshqiptar, e cila u hodh n takimin midis dy Presidentve shqiptar, nuk mori asnj reagim nga qeverit prkatse. Pavarsia e Kosovs, e shpallur m 17 Shkurt 2008, nuk sht nj qllim n vetvete. Mundsit q na jepen nga ekzistenca e nj shteti t dyt shqiptar t pavarur duhet t shfrytzohen n funksion t zhvillimit politik, ekonomik dhe shoqror t t gjith shqiptarve. Zhvillim politik pik s pari, pasi kuadri i marrdhnieve shqiptaro-shqiptare sht ende i paqart. Marrdhniet midis Republiks s Shqipris dhe Republiks s Kosovs nuk duhet t synojn fqinjsin e mir, por mbrojtjen e interesave kombtare t shqiptarve. Marrdhniet midis shteteve shqiptare nuk duhet t jen diplomatike por vllazrore. Kur do t mblidhet Kshilli i prbashkt i Ministrave i bashkkryesuar nga kryeministrat shqiptar pr tu

dhn zgjidhje shtjeve me karakter jo vetm ndrshtetror, por edhe kombtar? Kur do t mblidhen n seanc t prbashkt Parlamentet shqiptare? Po Gjykatat e Larta t t dyja shteteve shqiptare kur do t marrin parasysh, edhe pse jo n mnyr t detyrueshme, vendimet e njra-tjetrs? Pak rndsi ka nse qeverit prkatse do ta shesin kt bashkpunim si parakusht i integrimit evropian apo si mbrojtje t interesave kombtare. Ajo q ka rndsi sht nevoja q kan shqiptart pr kt bashkpunim. Pr sa i prket zhvillimit ekonomik, ai mbetet i vakt. Shkmbimet tregtare midis Kosovs dhe Shqipris jan t paprfillshme dhe kjo si pasoj, sidomos, e mungess s infrastrukturave rrugore, energjetike, financiare dhe asaj t telekomunikacioneve. Kto prbjn matricn e zhvillimit ekonomik ndrshqiptar. Heqja e taksave t aeroporteve do t prmirsoj ndjeshm komunikim ajror, ndrsa rruga Durrs Prishtin do ta zbeh edhe m shum rolin e kufirit shqiptaro-shqiptar. N fushn energjetike, sht e nevojshme t mendohet nga t dyja qeverit nj strategji e prbashkt n fushn e energjis. Krijimi i nj tregu t prbashkt energjetik nnkupton ngritjen e nj autoriteti rregullues t prbashkt dhe lejimin e operatorve t prodhimit dhe t shprndarjes s energjis t veprojn lirisht n t dyja shtetet. sht e vetmja mnyr pr tu dhn zgjidhje problemeve kronike q ka Kosova dhe Shqipria me ndrprerjen e energjis. E njjta gj nevojitet t bhet edhe n fushn e telekomunikacioneve. Zgjerimi i tregut t telekomunikacioneve do tu mundsoj operatorve t veprojn n t dyja shtetet. Kjo do t ket si pasoj rritjen e konkurrencs, uljen e mimeve pr konsumatort dhe rritjen e numrit t shrbimeve q do t ofrohen nga operatort. Prmirsimi ose ngritja e infrastrukturave t msiprme duhet t shoqrohet nga krijimi i nj infrastrukture t prbashkt financiare, ku do t spikasin veanrisht rregullator t prbashkt sidomos pr bankat, kompanit e sigurimeve dhe institucionet e tjera financiare dhe nj burs e prbashkt n

formn e nj platforme elektronike me dyer hyrse n Tiran dhe n Prishtin. Hapja e tregut t puns nga t dyja ant e kufirit shqiptaro-shqiptar do t ishte nj tjetr hap i rndsishm n krijimin e nj tregu t prbashkt. Shum gjra mbeten pr tu br edhe n fushn e zhvillimit shoqror. Ajo q e karakterizon m shum identitetin ton kombtar sht gjuha. Lvrimi i saj n administrat, n median e shkruar dhe t shikuar dhe mbi t gjitha n arsim ka nevoj t kontrollohet dhe t disiplinohet. Akademit e Shqipris dhe t Kosovs kan interes ti bashkojn forcat e tyre pr zhvillimin e shkencave shoqrore dhe t shkencave t natyrs. sht e nevojshme q Ministrit e Arsimit, sidomos ajo e Shqipris, t parashikojn nj z t veant n buxhetin e tyre pr udhtimet e nxnsve, respektivisht n Kosov dhe n Shqipri. Ndrsa n fushn e arsimit t lart, sht e nevojshme ngritja e nj Erasmus-i shqiptar, n mnyr q t nxitet qarkullimi i studentve n t gjitha universitetet shqiptare n Shqipri, Kosov dhe Maqedoni, si dhe organizimi i universiteteve t vers me student nga t gjitha trevat shqiptare. N fushn e disiplinave t ndryshme sportive, sht e nevojshme ngritja e federatave t prbashkta n do lloj sporti. Kjo do t ndikoj n rritjen e cilsis s performancave t sportistve shqiptar. A nuk do t ishte m mir sikur t kishim nj kampionat futbolli t prbashkt nga Mitrovica n Sarand? Mbi t gjitha, a nuk do t ishte m mir t kishim nj Kombtare t vetme? Errat e ngrohta dhe t ftohta t globalizimit q po fryjn n hapsirn shqiptare kan nevoj pr nj shoqri shqiptare t fort, t ditur dhe t zhvilluar. Globalizimi prkthehet n mundsi pr shoqrit e zhvilluara dhe n vshtirsi pr shoqrit m pak t zhvilluara. Mirpo, zhvillimi yn kalon nga bashkpunimi n rang kombtar. * Rrjeti i Organizatave Shqiptare

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

OPINION

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

ARTAN LAME

lameartan@yahoo.com

ot po shkruaj pr nj tem q rrezikon t mos e lexoj njeri. N Bulqiz u varros i gjall nj tjetr minator dhe kjo sbn m lajm. Aq nuk bn m lajm, sa jam i bindur q nj pjes e juaja do kaloni n faqen tjetr t gazets q pas ktij rreshti. Megjithat un po vazhdoj pr ata pak t tjer q, ose u ka mbetur ende ndrgjegje, ose q skan mbaruar akoma kafen e mngjesit dhe kshtu u duhet ta lexojn gazetn rresht m rresht. Kur vdiqn minatort e par, bnin buj. Politikant vrapuan ti ngushllojn atje mes maleve, ndrsa ministri la ministrin te sheshi Sknderbej dhe u ngrit e shkoi atje ku Sknderbeu kish luftuar prej vrteti dhe ku pasardhsit e heroit po vdisnin si minjt nn dh. Gazetart mbushn gazetat dhe kameramant filmat. Shkrova dhe shkruaj edhe un, ky sht shkrimi i katrt. Mirpo minatort vazhduan t vriten e shtypen shpellave t Bulqizs me nj ritm q ministrit si dilte m koha t ndiqte edhe privatizimet n Tiran edhe xhenazet n Bulqiz. Duhej t zgjidhte dhe zgjodhi privatizimet. Diku nga mesi i vitit t shkuar than q t lanin duart duke u br nj monument t vdekurve. E derdhn n bronz, bn nj miting ditn e prurimit, u prbetuan pr shpirtrat e tyre dhe ikn, ministrat n Tiran dhe bulqizakt n vrimat e tyre. Pas dy javsh, monumenti prej bronzi u vodh dhe prfundoi pr skrap n Mal t Zi. M mir kshtu, se t paktn shrbeu pr dika, pr tu mbushur barkun me buk atyre q e vodhn. Monumentet jan shpikje e bots moderne pr t nderuar t rnt sipas kauzs pr t ciln jan vrar. Por, kushti i par q nj monument t mbijetoj, sht q prreth tij t mos mbretroj uria. Mes t uriturve monumenti sht luks absurd dhe nuk meriton tjetr fat, ve t shitet pr t zbutur urin. Skllevrve q ngritn piramidat tremij vjet

MINATORI PA NUMER
m par, mund tu ngrem shtatore bronzi vetm sot q e kemi kaluar epokn e uris, se, po tua ngrinim ather kur sfiliteshin pr t ngritur gur, do qe tallje e madhe. Edhe gazetart i mrziti kjo puna e minatorve q vdesin kshtu njri pas tjetrit dhe gjithnj e m tepr kolona q shkruante pr t shtypurin e radhs, sa vjen e shkurtohet. Ca syresh humbn edhe radhn e t numruarit dhe sot sgjen dy gazeta q ti vn numrin e sakt t vdekurit t radhs. Pr kt fatkeqin e fundit, ca than se qe i shtatmbdhjeti, ca than i nntmbdhjeti, e ca t tjer i njzeti. Qeveria tashm mund t rrij e qet n Tiran. N nj vend ku shtypen njzet vet nn dh dhe sbzan njeri, nuk mund t pritet m asgj. Halli ishte tek i pari, i dyti e i treti. Pas t tretit, tani ata nuk jan m lajm, por vetm numra q ngatrrohen nga nj gazet n tjetrn. Po ju e mbaruat kafen tani? Si ishte br? GRUSHTI I SHTETIT T mrkurn u thirrn n gjyq 4 gjeneral dhe nj karvan kolonel e funksionar t tjer t lart t mbrojtjes. Me di un, ne gjithsej kemi nja 6 gjeneral dhe kjo do t thot se 2/3 e tyre paskan probleme me drejtsin. E thn ndryshe, sht njsoj sikur t onin n gjyq n Amerik njhersh nja 300 gjeneral, apo n Turqi njhersh t onin n gjyq nja 40 gjeneral. Ju siguroj se, pa nj pa dy, n kto vende do t ndodhte grusht shteti, pasi, kur e gjith komanda e ushtris ohet n gjyq, ose ata jan komplotist dhe n kt rast do bnin grusht shteti pr t shptuar kokn; ose ata jan n rregull dhe sht mendur shteti, ndaj ata duhet t bjn grusht shteti pr t vn gjrat n vend. Po ktu pse nuk ndodhi asgj? Ndodhi, por ne nuk morm vesh gj. T martn, gjeneralt dhe kolonelt morn fletthirrjet pr n gjyq. Gjat nats, ata mblidhen dhe vendosin t fillojn puin. T mrkurn n mngjes, gjenerali merr n telefon kolonelin dhe e urdhron: Nxirr tanket n rrug. Prgjigjja: Si urdhron zoti gjeneral, por ne nuk kemi m asnj tank, se i kemi shitur pr skrap. Lri tanket. Merr gjeneralin e aviacionit dhe ngri aviont n fluturim mbi Parlament. Shef, gjeneralin e aviacionit po e marr se sht kollaj, po ne nuk kemi m asnj avion luftarak. Dhe koloneli i shpjegon shefit t vet se, n kohn e Enverit ushtria nuk arriti t kishte asnj gjeneral aviacioni, por kishte aviacion ama, ndrsa sot ne kemi gjeneral aviacioni, por nuk kemi m asnj avion. Varja, e ndrpret nervoz gjenerali, shko merr nja njzet diagae, mbushi me ushtar dhe rretho Parlamentin. Si urdhron shef, ja sa t shkoj t bj aplikimin pr letrnjoftimin, se nuk marr rrogn n fund t muajit pastaj. Lere ore letrnjoftimin dhe shko merr diagaet. Koloneli merr n telefon nnkolonelin dhe i thot: Urgjent, njzet diagae t ngrihen n alarm. Prgjigjja: Si urdhron zoti kolonel, diagae kemi, po skemi naft. Fol nj her me ata t Tai Oil ose t Alpet-it, se mos t japin paradhnie ca bidona, sa t bjm tenderin dhe nisu.

Kushti i par q nj monument t mbijetoj sht q prreth tij t mos mbretroj uria, pasi mes t uriturve monumenti sht luks absurd dhe nuk meriton tjetr fat, ve t shitet pr t zbutur urin

Nnkoloneli merr n telefon majorin dhe i thot: Urgjent, sill ushtart pr t mbushur njzet diagae. Prgjigjja: Si urdhron zoti nnkolonel, vetm se nuk kemi ushtar pr aq, se nga t rinjt, ata q kemi mobilizuar me polic, jan akoma me atlete, ndrsa nga t vjetrit kan mbetur vetm ca evgjit q nuk na ikin se skan ku ven. Majori merr n telefon kapitenin dhe i thot: Urgjent, njzet shofer diagaesh t mobilizohen n alarm. Prgjigjja: Si urdhron zoti major, po ku i kemi ne njzet shofer. T shof se mos i bj aq, duke mbledhur ca kaptera q din ti japin makins. Nisu ather. Si urdhon shef, po edhe kta vetm mbasdite mund t vijn, se paradite punojn shofera taksie privat. Kapiteni merr n telefon togerin: Urgjent, nisi forcat pr t rrethuar Parlamentin. Prgjigjja: Si urdhron zoti kapiten, po fol nj ik me ndonj nga t policis, t na japin nja dy polic q ta shoqrojn karvanin rrugs, q t mos i ngacmoj njeri. Pasdite gjenerali merr n telefon oficerin n terren: Urgjent, trupat t hapen n formacion luftimi rreth Parlamentit. Prgjigjja: Si urdhroni shef, po kemi nj hall ktu te rruga e Parlamentit. Bashkia ka hapur nj kanal se kan gjetur ca mure antike dhe diagaet skalojn dot, ndrsa nga ana tjetr nuk kalohet se i ka dal pronari lulishtes dhe sna le. Pastaj, ca nga jevgjit q kishim marr ushtar, na ikn kur ju tham se do niseshin me detyr. Nafta q na dha Armo ishte me shum pisllqe dhe na bllokoi filtrat e diagaeve, kapterat q kisha marr pr shofera ikn se ju vajti ora pr t punuar taksi, koloneli iku se kishte hallin e rrogs dhe kam ngelur vetm ktu me pronarin e lokalit prball Parlamentit, q nuk m lejon ta ndaloj autoblindn ktu, se i kam zn tabeln e dyqanit. Pres urdhra. Vari hejben grushtit t shtetit, lere fare kt pun dhe kthehu n kazerm. Gjeneralt vendosn t deklaronin se nuk mund ti ngrinin kurr armt kundr popullit t tyre.

Demokracia shqiptare dhe institucioni Zogby

LORENC RABETA

uk ka dyshim q Top Channel sht kthyer vitet e fundit n nj prej faktorve m t rndsishm t zhvillimit t shoqris shqiptare dhe t shqiptarve n trsi, duke qen se sht pik referimi edhe e bashkkombsve tan t shteteve t tjera dhe atyre qindra mijra emigrantve q prej vitesh jetojn jasht vendit. Paralelisht, gjat gjith ktyre viteve ka qen pa diskutim edhe faktor vendimtar n ecurin e demokracis n vendin ton, por tashm, me kontraktimin e kompanis Zogby International pr t pasqyruar n vazhdimsi zhvillimet e opinionit shqiptar n kta muaj parazgjedhor, po u dhuron shqiptarve nj prej institucioneve m t rndsishme pr nj shtet demokratik, institucionin e sondazheve jo se n Shqipri po kryhen pr her t par survejime t ktij lloji, por sepse pr her t par sht ftuar ta bj kt kompania lider n rang botror n fushn e sondazheve, pikrisht ajo q dgjuam t citohej nga t gjitha mediat amerikane e botrore gjat fushats t zgjedhjeve t fundit presidenciale n Shtetet e Bashkuara t Ameriks. Kjo pasi duhet vrejtur q sondazhet shum m tepr se nj mekanizm q

shrben thjesht pr t kuptuar humorin e publikut n nj ast t caktuar, vlejn pr t lexuar dhe pr tu dhn z nj serie t rndsishme perceptimesh e trendesh t tjera t palexueshme n siprfaqe. Gjat zgjedhjeve presidenciale amerikane t fundvitit t shkuar qen sondazhet Zogbi ato q ndjen s pari efektet e krizs ekonomike n mentalitetin e votuesve. E mira e ksaj qe se nuk ishin vetm kandidatt ata q msuan se gjat ksaj fushate ishte e padobishme t luftohej me armt e dikurshme, pro a kundr abortit, pro a kundr ndrhyrjes s armatosur n Irak e Afganistan, pro a kundr martesave t individve t t njjtit seks, por se n rend t dits qen tashm problemet ekonomike, gj q, sht edhe m e rndsishme, e msoi gjat atyre ditve edhe publiku amerikan. Qen pikrisht deklaratat e Zogbit mbi faktin q MekKein po humbte terren m s shumti pr shkak se fushata e tij nuk prqendrohej te kriza ekonomike ato q e shtyn stafin e kandidatit republikan 72-vjear ta drejtonte gjith artilerin nga kriza ekonomike, gj q i dha shum shpejt frytet: vetm pas pak dit shifrat e nxjerra nga sondazhet flisnin ndryshe dhe vet Zogbi deklaronte: Gjakrat po marrin pr mir pr MekKeinin. Numrat e tij po rriten, ndrkoh q ato t Obams po bien dit pas dite. Duket se ky trend sht e lidhur n mnyr t drejtprdrejt me prqendrimin e MekKeinit te shtjet

ekonomike. Po ashtu qen pikrisht rezultatet e ktyre survejimeve fal t cilave MekKein msoi se loja e telefonatave automatike t mbushura me nota negative ndaj kundrshtarit kishte luajtur efektin e kundrt. Prmes atyre telefonatave, zra t regjistruar u drejtoheshin zgjedhsve me fjalt: Duhet t dish q Barak Obama ka punuar krah pr krah terroristit Bill Ajers, organizata e t cilit sulmoi me bomba selin e Kongresit Amerikan, Pentagonin, shtpin e nj gjykatsi dhe vrau amerikan. Demokratt do vn n jet nj axhend t ekstremit t majt n rast se fitojn kontrollin mbi Uashingtonin. Nj tjetr model telefonate thoshte: Barak Obama dhe kolegt e tij demokrat vn Hollivudin mbi Amerikn. Gjat po asaj dite kur lidert tan t zgjedhur nga populli u mblodhn n Uashington pr ti gjetur zgjidhje krizs financiare, Barak Obama shpenzoi vetm 20 minuta me kshilltar e tij ekonomik. Qen rezultatet e sondazheve Zogby ato q ndjenin me prpikri dmin q i shkaktonin kto taktika t pandershme vet kandidatit, por sht m e rndsishmja, nxjerrjen n siprfaqe t nj lloj neverie q ushqente publiku amerikan pr taktika t tilla, madje shum shpesh edhe n radht e republikanve. Edhe n kt rast MekKeini mbajti shnim e iu drejtua taktikave t reja. T njjtn gj shohim t ngjas

edhe me sondazhin n Shqipri, t publikuar t hnn prmes valve t Top Channel. I shohim t dy lidert e forcave kryesore politike shqiptare t trumbetojn pafundsisht sukseset e panumrta n pun, bombardohemi me lajme pr arritje, fonde t shfrytzuara n mnyr t efektshme, inaugurime rrugsh madhshtore, e megjithat, sipas ekspertve t Zogby-t, msojm se q t dy (po u referohemi vetm liderve t dy forcave kryesore) nuk paskan arritur t bindin as gjysmn e elektoratit me sukseset e tyre - pr njrin mendon pozitivisht m pak se gjysma e t intervistuarve, ndrsa pr punn e tjetrit shprehet pozitivisht m pak se nj e treta, ashtu si edhe n rastin e asaj pike t sondazhit Zogby, e cila i vinte t anketuarit para dilems nse Shqipria po ecte n drejtimin e duhur apo jo. Po tu referohemi atyre q na servir pjesa m e madhe e mediave kronika a artikuj ku shtetart tan nnshkruajn e celebrojn prfshirjen apo ftesat pr prfshirje n forumet ndrkombtare m t rndsishme t globit thuajse bindemi se Shqipria sht n rrugn e duhur. Ama t pyetur nj nga nj, vetm 44 pr qind e shqiptarve mendokan se jemi n drejtimin e duhur, 41 pr qind mendojn t kundrtn, ndrsa 15 pr qind t tjer as e kan iden ku po shkojm. Por vlejn edhe m shum n rastin e nj shteti me demokraci t brisht si i yni, ku manipulimet me votat e

zgjedhsve jan n rend t dits. Sa pr t marr nj shembull, n fund t do procesi zgjedhor, fillimisht uditemi me lajmet q na bjn t ditur se rregullisht festojn fitoren t dyja selit rivale, ndrsa m pas po rregullisht dgjojm akuzat e pals s humbur ndaj asaj triumfuese pr vjedhje votash. Asnjra prej palve nuk do arrinte t manipulonte m votat e zgjedhsve (t paktn n masn e zgjedhjeve t mparshme), n rast se do t ekzistonin t dhna apo pritshmri t ofruara nga survejues prestigjioz, t cilat do apo sdo politika shqiptare, jan pik reference pr faktorin ndrkombtare gj q mund t shpjegoj edhe motivin pr t cilin Zogby International menjher u vu n shnjestr nga segmenteve t caktuara t politiks shqiptare. Kritikat u prqendruan kryesisht mbi njohjen e kufizuar t shtresave t elektoratit shqiptar nga ana e Zogby-t, i cili sipas zrave, qenka shum m i shtreszuar, i copzuar dhe vshtirsisht i klasifikueshm, sa edhe vet elektorati amerikan. Por a mund t mendohet vrtet se elektorati 3 milionsh shqiptar sht m i shtreszuar dhe m i paklasifikueshm se elektorati 300 milionsh amerikan, ku pr m tepr jan kryqzuar (e ndahen) racat, etnit dhe besimet fetare t t gjitha vendeve t globit?

shqip
11

E HENE, 16 SHKURT 2009

OPINION

KONTAKT info@gazeta-shqip.com rrethe@gazeta-shqip.com

Ditari i gazetarit

NE TOKEN E FARAONEVE
MITRO ELA

Ftojm Berishn pr kafe Ruana Zot! U b koh q as shkruaj e as botoj! Dembelizm me brir. Sot thash me vete: Sikter dembelizmit! Dhe rrmbeva penn. Ngeca. Ndryshkje truri, llafos Avokati tani q ka br parti edhe t re edhe me statut, edhe grushtbashkuar rreth Polit t Qendrs me n krye Nuku ka emra t prvem. N Pol t gjith jan edhe antar, edhe kryetar! Bir o Mina! Po halli i honorareve? Kur m kan munguar idet pr t shkruar, m leht e kam pasur t riprtyp kujtime, si puna e bagtive me stomak! Bagtit riprtypin ushqimin kur jan me nge dhe nuk bjn zarare. Edhe un me nge jam. Pa telashe. Buxhetin e Bashkis s Tirans, ku jam kshilltar me 140 mij lek t vjetra n muaj, e mbetm n klas. Le t vrasi veten Rama me shok Sa pr t thn. Rama, n vend q t bj kompromise si Obama n Senat, mjaftohet me vetnumrimin e votave n Kshillin Bashkiak! Pastaj bn llogo n takimet me vullnetart rreth m rreth. Thot: Buxhetin e miratova. Por ndalu Beg, se ka hendek, llafos populli yn, q sipas sondazhit amerikan, ka nisur t bhet merak edhe pr ekonomin! Duhet edhe rma e prefektit t Tirans. Duhet edhe Thesari t hap thesin e parave, q Rama t bj rrug e t mbjell pem m shum se Berisha E zgjatm dhe e bm trkuz. Seria e kujtimeve t mia sht pa nishan. Duhet nj sebep. Dhe sebepi ishte vizita e Berishs n Amerik. Sukses i madh. Takime e prqame t niveleve t larta shum. Por nuk ka asgj t re pr t kullotur un. Haberet jan botuar e strbotuar pr dit me radh. Pa folur pr konferencn e shtypit t Doktorit. Na e bri zemrn mal, ne, demokratve!... Nuk di pse Amerika m kujtoi vizitn e Doktorit n Egjipt Vjesht e tret 2007. Sebep pr t shoqruar Berishn n Egjipt u b nj mesazh (sms) i Filipit: Doktor! Kshilltari yn, Mitro ela krkon t na jap kafe! Nuk vonoi prgjigjja: Filip, si shum xhymert ky kshilltari yn?! Ndodhi, q at dit Berisha ishte n Shkodr. Pr ngushllim. Kishte vdekur ish-deputeti demokrat, Ferit Hoti Kaluan disa dit. Asnj ftes. Filipi bie n t thella: Kto dit Fiksi ka qen i ashpr. E ka par Doktori. sht thartuar. N mri e sipr, ka nxjerr nga sirtari fermanin e vjetr: Le t ringrij e t bhet kallkan Filipi?! Ke argumente kundra? M mungoi takti pr tu prgjigjur. Zanati i lasht i kshilltarve: Heshtin kur duhet t a-

sin. Flasin kur duhet t heshtin Ato dit mora vesh nj haber. Nj delegacion me n krye Kryeministrin do t shkonte n Egjipt, ditt e fundit t tetorit 2007. Haberi m ngacmoi kujtime t vjetra. Kur vran Sadatin Shtator 1981. Punoja n gazetn Zri i Popullit. M thrret kryeredaktori, n at mot Mehmet Elezi. M tha: Ansambli i kngve dhe valleve do t shkoj pr disa koncerte n Egjipt. Partia mendon t t drgoj ty pr t br reportazhe. Gzimin e ndava me zonjn, n at mot t fejuar taze. U kapardisa. Pas 10 viteve pun si gazetar, ishte hera e par q do t shkoja pr vizit jasht shtetit?!... Plotsova letrat. U pren biletat, por nuk t l tersi. 6 tetor 1981. N Kajro u organizua nj parad ushtarake n kujtim t lufts t vitit 1973. N tribun, Presidenti Sadat. Para tribuns parakalonte ushtria. Nj tank ndaloi. Zbriti nj ushtar me nj mitraloz n dor. Gjakftoht. Armn e drejtoi nga Presidenti. Hapi zjarr. Sadati vdiq n vend U trazua bota. U shkund Egjipti Mbeta edhe un pa shkuar n Egjipt. Normale. Nuk mund t ket kng e valle pas nj tragjedie Sebep pr t anuluar ftesn Duke nakatosur kujtimet me realitetin, thash ti bj nj surpriz Filipit. N llim ftova pr kafe Grid Rrojin, drejtor

shtypi i Kryeministrit. Un: Me Filipin na ka ngelur gozhd. Nuk kemi vizituar tokn e faraonve Ai: Jeni me fat. Kryeministrin e kan ftuar n Egjipt. Mund t vini. Un: Me nj kusht. Ftesn ta bj Doktori! Ai: Pa problem. Ka vetm nj penges. Parat duhet ti gjeni vet Brenda dits, Gridi tha ok. Na u deshn dy dit pr t gjetur sponsorizim. Na u ndodh pran Agim Shnediela. Si biznes zgjidhi qesen. Na bleu dy bileta, edhe pse Filipi dhe un paraplqyem para t thata n dor!... Nj dit para nisjes, ndodhi hataja. U smur vjehrri me vjehrrn e Filipit, q jetojn n Divjak. Miku im, nga dashuria pr gruan, la Kajron pr Divjakn. Gjest snik! Kshtu do t veproja edhe un... Berisha m bn nj ofert t lart shum 27 shtator 2007. Zum vend n aeroplan. N rreshtin e par Berisha me zonjn. N krahun e iftit, u ul ministri i Ekonomis, Genc Ruli. Prapa tyre kshilltart e Kryeministrit: Arben Imami, Grid Rroji, Selami Xhepa dhe shefi i protokollit, Kujtim Xhani. M pas, grupi i gazetarve t nakatosur me nj tuf biznesmensh t njohur: Behar Malaj, Agron Musarai, Vasil Nai, Gjok Uldedaj etj. Kur kaloi ora e par e udhtimit, zura vend n krah t Rulit. Me kt rast shkmbeva dy pare muhabet me Doktorin dhe zonjn

Liri. Kur aeroplani qndroi, vura re nga dritarja. Ishte shtruar qilimi i kuq pr t pritur delegacionin. U ngrita pr t shkuar n vendin tim. Berisha: Ku shkon Mitro! Qndro aty ku je! Ti do t jesh zvendsi im i ardhshm! Tha kto fjal dhe, s bashku me Lirin dhe Gencin, u drejtuan te shkallt. Pash m bisht t syrit kshilltart. Ndjeva pak xhelozi. Pr t zbutur efektet dhe keqkuptimet, sidomos tani q hartohen listat pr deputett e ardhshm, nga fjalt e Doktorit, nisa debatin: Un: E dgjuat me vesht tuaj! S shpejti do t jem kshilltar pr shtypin! Gridi: Kryeministri e ka drejtorin e shtypit Imami: Gridi ka t drejt. Doktori tha: zvendsi im. Kjo nnkupton se do t zsh vendin e Okets! Ende nuk kishte shprthyer baruti n Grdec. Oketa mbante fronin e zvendskryeministrit Ma ka nda. Ka ndryshuar bota N vitin 1992, kur gatuhej qeveria Meksi, isha axhami, ndaj nuk e pranova fronin e ministrit t Turizmit! Tani q mbusha 60, m kan ardhur mend edhe pse populli thot: Kur t vin mendt, nuk i duan as qent Drejtova trupin. Nxora gjoksin prpara, si heronjt e realizmit socialist, t hedhur n bronz dhe thash: Zoti Imami! Fraza e Doktorit: Ti do t jesh zvendsi im i ardhshm! krkon shqiprim me autorin, pr t mos lindur keqkuptime,

po t kemi parasysh se fraza u tha n uturim, d.m.th n ajr... N Kajro E njjta dit. Ora 13. Zum vend n autobus. Nisemi drejt Kajros. Peizazh abstrakt. Rr pa fund. Mbi rr, t montuara shtpi banimi. As pallate. As skelete. Gjysm pr gjysm. Godinat n kuptimin gurativ ishin edhe male, edhe kodra, edhe tarraca. Brenda godins 10-katshe, gjendej nj dykatsh, i ln prgjysm. N vazhdim nj peskatsh, s bashku me nj trekatsh. Futemi n rrugt e Kajros. O Zot! Kaos i vrtet. Lum makinash. As semafor e as polic qarkullimi. Ec t ecim. Makina t plagosura nga prplasjet. Shofer q shajn! Pasagjer q mallkojn. Mishmash. Autobusi qndroi. Nuk mund t shkonte m tej. Rrugn e kishte bllokuar nj makin. Kishte parkuar anapulla. Po halli? Nga autobusi zbritn disa biznesmen. M t fuqishmit. Jo nga timet. Nga muskujt. Nuk do harruar fakti q mes biznesmenve ishte edhe presidenti i Federats s Sporteve t RndaU afruan te makina. E ngritn pesh dhe rruga u hap. Holli i hotel Hilton. N pritje pr tu regjistruar, u ula n kolltuk. Pran meje nj egjiptian. Mesoburr. N duar mbante nj libr. Pash me bisht t syrit, portretin e nj hoxhe: allm e mjekr e bardh Burri, pa m prshndetur, ma zgjati librin. Autori: Gilbert Sinoue. Titulli: Faraoni i fundit. Nntitulli: Mehmet Aliu me origjin shqiptare, i mbiquajtur Napoleoni mysliman Hapa syt, sikur t m ishte shfaqur qoftlargu. Egjiptiani kishte n dor nj libr t prkthyer nga Luan Rama Burri nisi t m as me nj shqipe t al: Gruan e kam shqiptare. Nga Vlora. Ku e gjeta? M gjeti ajo. T dy student. Pr ekonomi. Deri n martes ishte e urt, si gamile. Pas martess nisi t hedh shkelma. M thot: Mso shqip ose t ndava! Duke qen e huaj, ligji e mbron, d.m.th m rrmben pasurin. Hapa faqen e par. Citat nga libri Kujtimet e prtej varrit, i Chateaubriand: Francezt mbolln n Egjipt farn e qytetrimit, t ciln e kultivoi Mehmet Aliu. Lavdia e Bonopartit u rrit dhe nj rreze drite deprtoi n errsirat e islamit. Dy dit n Kajro. Takuam Presidentin, Kryeministrin, ministrin e Jashtm Na premtuan se do t njihnin Kosovn Por dele pa qumsht, thot populli. Egjipti i bn hosana Serbis, n kujtim t miqsis s vjetr mes Naserit, ish-president i Egjiptit dhe Marshallit Tito, ish-president i Jugosllavis! Ktu z ll nacionalizma ime: fshiu nga kujtesa nj sr bmash t kolme shum, por q nuk ia vlen t tregohen, deri n ditn kur Egjipti t njoh Kosovn!

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

12

AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Dyshohet pr pazare t prishura mes trafikantsh. Tre shqiptar n krkim

Sarand, gjendet nj grek i vrar n kufi

jetja e kufoms s nj t riu grek disa dhjetra metra n brendsi t kurit shqiptar rrezikon t shndrrohet n nj incident mes dy vendeve. Kufoma sht gjetur nga disa barinj t fshatrave kufitar n Rrethin e Sarands, por lajmi sht br llimisht publik nga mediat greke, t cilat kan nxituar ta cilsojn nj vrasje nga shqiptart, duke mos kursyer ktu edhe akuzat pr autoritetet policore. Burimet e policis s Sarands bn t ditur se kufoma e nj 28-vjeari me shtetsi greke sht gjetur n afrsi t piramids numr 54 n territorin e fshatit Janjar. Policia tha se sht e sigurt se bhet fjal pr nj vdekje jonatyrale, por nuk ka detaje pr kt, pasi n rrethana ende t paqarta, kufoma e gjetur n brendsi t territorit shqiptar sht trhequr shum shpejt nga autoritetet greke dhe policia vendase nuk ka mundur t bj ekspertizn mjekoligjore. Gjithsesi, burime t policis s Sarands than se kan nisur hetime intensive pr rastin dhe pr kt po bashkpunohet edhe me policin greke. Sipas nj versioni paraprak, vdekja e 28-vjearit grek, Gaxelios Vasilios ka ardhur si pasoj e injektimit t nj doze t madhe lnde narkotike. Por n trupin e viktims jan gjetur edhe plag t shkaktuara nga rnia nga lartsia dhe policia shqiptare nuk mund t thot ende nse t riut i sht injektuar droga dhe m pas sht hedhur nga lartsia, apo

Prtej Lajmit
Tentativ pr t zbardhur kronikat e zeza
NGA POLI HOXHA

far t bjm me vetvrasjen?!

Para tri ditsh, vet kryeredaktori i gazets Ekspres (e prditshme kosovare), Berat Buzhala, n median q drejton botoi shkrimin: Vetvrasja si smundje ngjitse. Nj dit m pas, nj e prditshme e Tirans e ribotoi me titullin e prshtatur: Media dhe vetvrasjet. Qkurse lloi pun shtypshkronja e par e Gutenbergut, t gjith e din se plagt socio-kriminale t nj shoqrie ekzistojn vetm ather kur t gjith msojn se ato jan kryer. Dhe pr t mir a pr t keq, kt funksion e bn media. Tashm dihet se media kosovare ka pasur nj kndvshtrim t detyruar komplet tjetr, krahasuar me at t zhvilluar n Republikn e Shqipris pas viteve 90. Nse gazetart shqiptar thithn shum shpejt aksiomn lajmi sht mbreti, kolegt kosovar vuajtn shum nga patetizmi dhe idealizmi nacionalist q normalisht, prve kushteve pr arritjen e ndrrspavarsi, funksionuan edhe si rudiment i strategjis s komunizmit t moderuar titist. As t mbyllur dhe as shum t hapur... Gjithsesi, kolegu Buzhita ka prekur n shkrim-vendimin e tij nj shtje tejet t mpreht dhe delikate, sidomos pr shoqrin e shqiptarve n Shqipri. Jan vetvrasjet. Por kemi planikuar t merremi n vijim me argumentin pse Buzhita dhe t gjith ata q duan t vn n funksion zbardhsin apo korrektorin pr nj plag kaq t rnd dhe komplekse si vetvrasja, e kan gabim.

nse pr shkak t ksaj overdoze ai sht rrzuar vet. Ajo q thuhet me siguri nga policia sht se injeksioni nuk ka qen i vullnetshm,

por i detyruar. Ndrkoh, burimet zyrtare t Komisariatit t Policis s Sarands than se kan tashm nj pist t qart hetimi dhe kan

nj ide se cilt jan personat e prfshir n kt ngjarje. Kshtu, msohet se jan shpallur n krkim policor tre djem nga fshati Markat, q ndodhet pran vendit ku u gjet trupi i pajet i grekut. Policia tha se personat e shpallur n krkim, emrat e t cilve nuk bhen publik, jan t skeduar nga policia si kontingjent kriminal. Ata dyshohen pr prfshirje n rrjetet e trakut t paligjshm t drogs dhe qenieve njerzore n kurin Shqipri-Greqi dhe mendohet q edhe vdekja e t riut grek t ket lidhje me kt aktivitet. Policia e Sarands dyshon se edhe viktima e djeshme ka qen pjes e traqeve dhe mund t jet vrar pr shkak t mosmarrveshjeve me shqiptart. Thoma Nika

Vetvrasja, vetm si statistik?!

Gazeta Shqip, n nj nga numrat e fundit t vitit 2008, bri nj bilanc t zi pr kt shtje. Autori i shkrimit, Kamber Velaj, n atak e quan shifrn t llahtarshme. Dhe n fakt ashtu sht kur mson nga policia edhe faktin se shumica e tentativave nuk regjistrohen n polici. Nse bjm nj bilanc t shpejt, jo vetm statistikor, rezulton se n vendin ton, por edhe n Kosov, m s shumti vitet e fundit korrjet dhe krimi ndaj vetvetes kan lulzuar. Flasim pr Shqiprin dhe me shifra zyrtare... Bhet fjal pr nj bilanc tragjik t nj fenomeni q jo vetm po rrnon shoqrin ton, por duket se edhe nuk ka asnj shans t zbutet e jo m t zhduket. Dhe e dini pse? Sepse vetvrasja vazhdon t konsiderohet si nj shtje individuale; si nj akt q do njeri e ka n dor vet, ta kryej apo jo. As policia dhe prokuroria se heton. Por t gjith e din se prve njerzve me t meta mendore, apo atyre me indronktrinim fetaro-mistik, t tjert i shtyn nj tuf jo e vogl protagonistsh n jetn e viktims, pr t marr vendimin fatal. Statistikat thon: Shumica e t vetijuarve jan t gjinis femrore, t varfr ose t pa prkrahur nga shoqria dhe shteti. Ka nevoj pr shpjegim pse? Plot 332 shqiptar kan vrar veten nga 1 janari i vitit 2008 e deri n fund t tij. M shum se 150 t tjer kan tentuar n mnyra t ndryshme ti japin fund jets, por nuk ia kan arritur. Pra, do dit zyrtarisht m shum se nj qenie jo vetm frymore, vetekzekutohet ose tenton pa sukses t kryej zhdukjen nga bota e t gjallve. Por duket se shifrat e msiprme jan vetm maja e ajsbergut. Nga nj krahasim i shifrave zyrtare t nxjerra prej Drejtoris s Policis s Qarkut Kuks, me numrin e vetvrasjeve t raportuara n media rezulton se policia nuk ka regjistruar n statistika dy nga pes rastet e vetvrasjes. Dhe ky fenomen i fshehjes s nj akti individual sht po kaq i prhapur n gjith drejtorit e policis s vendit. Po shifrat zyrtare t policis na vn n dijeni se pas bilancit t br pr vitin q shkoi rezulton q numri i vdekjeve t tilla (lexo vetvrasjeve) n total sht rritur me 24% dhe n zonat-fshat me rreth 70%. Edhe dje n kryeqytet nj 37-vjear vrau veten. Nse pyesni nj reporter t kroniks, lajmi pr nj vetvrasje kushton maksimumi 10 radh gazete...

Hetimet

Krimet e Rnda thrrasin pr her t dyt 20 persona

Atentati ndaj Nunit, ripyeten dshmitart

tentati ndaj gjyqtarit Ardian Nuni ka detyruar agjent t Antiterrorit dhe hetues t Prokuroris s Krimeve t Rnda t rimarrin n pyetje mbi 20 persona. Dshmitar t rastsishm, roje parkimi, fqinj t gjyqtarit Nuni, personat q e kan uar at t gjakosur mbrmjen e 8 shkurtit n Spitalin Ushtarak do t jen protagonistt kryesor ku do t mbshteten hetimet, pas deklarats s gjyqtarit se nuk e ka njohur personin q e ka qlluar. Prokuroria ka mundur t krijoj nj imazh mbi autorin q qlloi mbi gjyqtarin Nuni, ndrsa ky i fundit parkonte makinn posht apartamentit t tij. Nj hetim i hollsishm i ngjarjes q ngjalli shum reagime edhe n institucionet legjis-

lative ka nisur n Prokurorin e Krimeve t Rnda. Prokurori Xhevat Hana ka marr prsipr drejtimin e hetimit pr t zbardhur motivet e ktij atentati t mbetur n tentativ, duke rimarr personalisht n pyetje t gjith personat q e kishin par Nunin n datn 8 shkurt. Kjo me t vetmin qllim pr t verikuar t gjitha lvizjet e gjyqtarit para atentatit, pasi kjo sht pika e errt n hetime. Megjithat, dshmit e 20 personave duket se nuk i kan ndihmuar hetuesit pr t prcaktuar shkakun e vrtet t plagosjes. Tashm po verikohen t gjitha pistat e mundshme, ndrsa n duart e hetuesve ndodhen edhe lista e gjyqeve t Nunit n Gjykatn e Lart. S.obo

Tiran

Vret veten, e shesin pr vdekje natyrale

etvrasja e nj 37-vjeari sht dashur t mbahet e fsheht nga familja e tij, q sht munduar ta quaj nj vdekje natyrale. Armando Zogu, 37 vje, sht drguar n gjendje t rnd i vethelmuar. Ngjarja ka ndodhur rreth ors 18:30, kur familjart e viktims e kan gjetur at n dhomn e gjumit n gjendje t rnd. Menjher ata e kan marr dhe e kan nisur n drejtim t urgjencs s QSUT-s, por kur kan shkuar atje, ai kishte ndrruar jet. Ka qen mjeku roje q ka br dhe njoftimin e policis n lidhje me kt vdekje. N drejtim t vendit t ngjarjes dhe spitalit kan shkuar disa patrulla policie. Uniformat blu kan marr n pyetje personat q ishin n spital dhe njkohsisht kan drguar trupin e 37-vjearit Zogu n morg, pr t nxjerr shkakun e vrtet t vdekjes. T afrmit e viktims kan deklaruar llimisht pr policin se Zogu kishte ndrruar jet n mnyr natyrale, pasi nuk kishte asnj shenj helmimi apo ndonj gj tjetr.

Vendim radikal
Edhe viti 2009 ka startuar me shum vetvrasje n Shqipri dhe Kosov. N shkrimin e siprcituar t kolegut Buzhala, si rezyme dhe alibi theksohet: Hulumtova pak n internet dhe hasa n debate t shumta pr Mediat dhe raportimi pr vetvrasjet. T shumtn, kto debate kishin konkluzione uniforme: mos t raportohet pr vetvrasjet individuale... N vitin 1987 u organizua nj fushat, ku u jepej vrejtje gazetarve q raportimet e tyre potencialisht mund t ken efekte negative dhe u propozua pr forma alternative t raportimit. N gjashtmujorin e par, pas ksaj fushate, vetvrasjet n metro ran tet pr qind. Numri i prgjithshm i vetvrasjeve n Vjen zbriti gjithashtu, thuhet n nj raport pr kt tem t shkruar nga Organizata Botrore e Shndetsis, n bashkpunim me dhjetra institucione t ndryshme. Dakord! Por as n Shqipri, as n Kosov dhe as kurrkund n Ballkan (e theksoj) nuk rezulton ndonj ngjarje q t ket si protagonist ndonj tuf njerzish q vetvriten prnjhersh dhe pr motive snobiste apo ekzistencialiste. Jan mijra vetvrasje, por individuale. Njerz t vetmuar, t keqtrajtuar, t braktisur, t varfr, t falimentuar, t dhunuar sistematikisht, t mendur... N fund t fundit, t pashpres edhe pr nj jet fare t zakonshme. N shkrimin e siprcituar thuhet edhe se n at raport kshillues pr mediat, sht raportuar se vetvrasja sht smundje ngjitse. far ironie pr gjith ato femra shqiptare dhe kosovare q han dru nat pr nat nga burrat burra. far cinizmi pr ata q vetijohen sepse skan mundsi t ushqejn fmijt, sepse skan pun (Ky po q sht stil patetik gazetarie). Ndrkoh, raporti kshillon q rastet e vetvrasjeve t mos dalin n ballina t gazetave, ose n llim t lajmeve, dhe q n storie t mos jepen detaje t shumta se ka e shtyu dik t kryej aktin. Pra, gazetat, mediat n prgjithsi e paskan fajin. Dhe prfundimi: Express ka marr qndrim editorial q, radikalisht, ta ndryshoj qasjen e raportimit pr vetvrasjet. Storiet pr vetvrasjet nuk do t publikohen tash e tutje n faqen e par t gazets. Edhe njher dakord, por si do zgjidhet kjo plag q po traumatizon shoqrin shqiptare? Duke mos e prekur, pra fshehur? Duke ln policin q ta quaj aktin e vetijimit si shtje t zbardhur dhe njkohsisht t mbyllur? Pra, ja ku keni autorin, ja ku keni edhe viktimn Nuk e di pse hidheshin t rinjt e borgjezve t Vjens n vitet 80 n mnyr masive n shinat e trenit, por di se 4 femrat e fundit q kan vrar veten n Shqipri e kan nga nj vrass dhe kurr sdo ta kishin br at akt t fundm nse do kishin edhe nj rrugzgjidhje apo ndihm sado t vogl. Ndrsa nse e kan br sepse kan lexuar gazeta, ather le ti djegim ato

Aksidenti, plagoset kampioni i iklizmit

ksidentet kan sjell dhe tre t vdekur t tjer gjat dy ditve t fundit n Tiran. Nj aksident i rnd ka ndodhur n Rrugn e Durrsit n kryeqytet, mbrmjen e djeshme, n t cilin u prfshi edhe ish-kampioni i iklizmit, Agron Talica. Aksidenti ndodhi kur dy motort u prplasn me njri-tjetrin. Motori drejtuar nga Shklqim Bomi sht prplasur me nj iklomotor q drejtohej nga qytetari Talica. Si pasoj e ktij aksidenti ka gjetur vdekjen Bomi dhe sht plagosur Agron Tafilica. Policia ka shkuar n vendngjarje dhe po punon pr shkaqet e aksidentit.

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

@
INTERVISTA

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

13

Simona Ventura, nj nga prezantueset m t suksesshme t TV italian, thot se "ekrani ka vend pr t gjith". N nj intervist, ajo shprehet se i urren njerzit q ndihen dhe shfaqen superior

NE FAQEN 20

sht 76 vje dhe thot se e ndjen sa vjen e m shum peshn e moshs

PRVJETORI

Filip Roth: Jetoj sepse shkruaj

Shkrimtari rrfen pr t shkruarit, Amerikn, Obamn dhe lumturin

ilip Roth, tanim 76 vje (ka lin dur n Newark, Nju Xhersi, n mars t vitit 1933) shkruan prej m shum se 50 vjetsh. Librat e tij kan qen subjekte t disa filmave, mes t cilve prmendim "Njolla njerzore" me Nikol Kidmanin dhe "Elegji" me Penelop Kruz. Megjithat, n rrjedhn e kohs, temat e 23 romaneve dhe nj numri t pafund tregimesh q ai ka shkruar, kan ndryshuar. Dikur, personazhet e tij karakterizoheshin nga dashuria pr jetn, optimizmi dhe satira, ndrsa sot, jan t friksuar, i vret ndrgjegjja dhe kan parandjenja frike. Romani i fundit i shkrimtarit amerikan titullohet "Indignation" dhe konsiderohet nga kritika amerikane si nj ndr m t mirt e tij. Ngjarjet zhvillohen n kohn e lufts s Kores dhe protagonisti kryesor sht nj burr, i rn n at konflikt q u drejtohet lexuesve nga varri. Zoti Roth, ky roman shnon nj kthes q ripasqyron raportet tuaja me plakjen? Kam frik se po. far kuptimi ka fjala "kam frik", nuk keni qen i ndrgjegjshm pr zgjedhjet tuaja? Le t themi se ato q m udhheqin jan interesat e mia t momentit dhe kur zgjedh nj tem, kt e bj n mnyr t ndrgjegjshme. Sot do ta kisha t pamundur t shkruaja gjra alegro ose vetm argtuese. Pas zgjedhjes sime nuk ka asgj q i ngjan nj ideologjie, madje nuk ka asnj planifikim t puns sime. Po e prsris, ajo q shkruaj sht gjithnj dhe vetm refleksi spontan i interesave t mia dhe asgj tjetr. Plakja po afron? Nuk po afron, ka ardhur. Megjithat nuk duhet t mrzitem, sepse kam...
NE FAQEN 18

FOTO FAKT

Kjo grua, dy vjet m par, theu rekordin e qenies njerzore me thonjt m t gjat n bot. Tri dit m par, ajo psoi nj aksident automobilistik, q e la pa pjesn e trupit me t ciln krenohej prej vitesh

130 vjet nga lindja e t madhit Gurakuqi

Prpjekjet e dy artistve nga Nju Jorku pr mbrojtjen e t drejtave t njeriut

Guerilasit mediatik, n sulm kundr padrejtsis

sht mngjes dhjetori n Paris, nuk ka vajtur ende ora tet. Nj kameraman ndjek me nxitim nj burr teksa hyn me shpejtsi n studiot televizive t BBC-s. Burri sht veshur me kostum e kravat - n dor shtrngon nj tuf letrash, t cilave edhe vet duket se nuk u beson shum. Pas pak, do t'u thot

miliona telespektatorve se pranon prgjegjsin pr rrjedhjen katastrofike t gazit helmues n Bhopal t Indis, n vitin 1984 dhe se dmshprblimi prej 12 miliard dollarsh sht tashm gati t'u shprndahet viktimave. sht prvjetori i njzet i aksidentit...
NE FAQEN 19

ak nga jeta. Luigj Guraku qi, nj atdhetar i flakt dhe personalitet i shquar i kulturs shqiptare, publicist dhe poet i njohur, lindi n Shkodr, m 19 shkurt 1879, 130 vjet m par dhe u vra n Bari t Italis, m 2 mars 1925. Shum shpejt u b nj figur e njohur n qarqet politike dhe kulturore. Nj portretizim t goditur i bri Luigj Gurakuqit organi "Liria e Shqipris", m 22 prill 1913, pak muaj pasi populli shqiptar kishte fituar pavarsin, duke e konsideruar: "I menur, i matur, enciklopedik, i strvitur me hollsi n do shtje politike dhe kombtare, poliglot etj. Ishte me t vrtet i zoti pr barrn q i ka dhn kombi". Gurakuqi ndoqi msimet n Gjimnazin Saverjan t Shkodrs, me msues Anton Xanonin dhe Gaspr Jakova-Merturin, t cilin e prfundoi me rezultate t shklqyera. M pas, pr t vazhduar m tej studimet, djaloshi 18vjear do t regjistrohet n seminarin e Shn Adrianit n Shn Mitr Koron. E veanta n kt kolegj qe se pati si msues poetin e madh arbresh, Jeronim de Rada, por tashm n nj mosh t thyer. Takimi i par me De Radn Gurakuqit i la mbresa t pashlyeshme. Sipas studiuesve t autorit, De Rada e ka mbajtur...
NE FAQET 14-15

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

14

Nj vmendje t veant Luigj Gurakuqi u kushtoi shtjeve t drejtshkrimit t shqipes, si nj problem parsor edhe pr zgjidhjen e gjuhs s prbashkt shqipe. Kshtu, m 1905, shkruante n mes t tjerash: "Zgjidhme pothuajse shtjen e abes, tash do t mundohemi me u marr vesh edhe pr shtje t ortografis...", faktor me rndsi edhe pr krijimin e gjuhs letrare
PROF. DR. TOMOR OSMANI

ak nga jeta. Luigj Guraku qi, nj atdhetar i flakt dhe personalitet i shquar i kulturs shqiptare, publicist dhe poet i njohur, lindi n Shkodr, m 19 shkurt 1879, 130 vjet m par dhe u vra n Bari t Italis, m 2 mars 1925. Shum shpejt u b nj figur e njohur n qarqet politike dhe kulturore. Nj portretizim t goditur i bri Luigj Gurakuqit organi "Liria e Shqipris", m 22 prill 1913, pak muaj pasi populli shqiptar kishte fituar pavarsin, duke e konsideruar: "I menur, i matur, enciklopedik, i strvitur me hollsi n do shtje politike dhe kombtare, poliglot etj. Ishte me t vrtet i zoti pr barrn q i ka dhn kombi". Gurakuqi ndoqi msimet n Gjimnazin Saverjan t Shkodrs, me msues Anton Xanonin dhe Gaspr Jakova-Merturin, t cilin e prfundoi me rezultate t shklqyera. M pas, pr t vazhduar m tej studimet, djaloshi 18vjear do t regjistrohet n seminarin e Shn Adrianit n Shn Mitr Koron. E veanta n kt kolegj qe se pati si msues poetin e madh arbresh, Jeronim de Rada, por tashm n nj mosh t thyer. Takimi i par me De Radn Gurakuqit i la mbresa t pashlyeshme. Sipas studiuesve t autorit, De Rada e ka mbajtur afr nxnsin e tij dhe e ftonte her pas here n shtpi. Aty Gurakuqi pati rastin dhe u njoh me korrespondencn mjaft t pasur t De Rads me personalitete t shquara dhe t njohura t kohs. N kt kolegj qndroi dy vjet. Studimet e larta do t'i fillonte n Napoli n Fakultetin e Mjeksis. Por ky fakultet nuk i dha Gurakuqit knaqsin e dshiruar, gj q bri q t vazhdoj studimet n degn e shkencave fizike e natyrore, t ciln e prfundoi. Gjat pushimeve, ai vinte n Shkodr, por vendlindja, me varfrin e saj i sillte brenga dhe trazime, t cilat do t'i pasqyronte n poezit q do t'i botonte n disa organe t kohs, me pseudonimet Lek Gruda e Jakin Shkodra. Autorin ton e rrmbeu edhe lvizja patriotike e atyre viteve, e cila luftonte pr lirin dhe pavarsin e Shqipris, por pa u shkputur nga ajo kulturore. Me krijimin e shoqris "Bashkimi" n Shkodr nga Preng Doi, m 1899, ndonse sht shum i ri, 20 vje, Gurakuqi do t zgjidhet antar i saj. Vitet kalonin dhe ai do t merrej me probleme t ndryshme t kulturs son, si me njsimin e alfabetit t shqipes, t gjuhs s prbashkt etj. Fillimisht Gurakuqi merret me veprimtari shkencore hulumtuese dhe botuese, m pas do t'i kushtohet veprimtaris politike. M 1908 do ta kemi delegat t shoqris "Bashkimi" dhe t arbreshve t Italis n Kongresin e Manastirit. Gurakuqi qe drejtori i par i Normales s Elbasanit, m 1909. Mori pjes n Shpalljen e Pavarsis dhe qe nj ndr bashkpuntort m t ngusht t Ismail Qemalit. N qeverin e Vlors zgjidhet ministr i Arsimit (1912), ndrsa n at t princ Vidit (1914) zvendsministr i Arsimit. Gjat pushtimit austro-hungarez, 1916-1918, do t caktohet drejtor i prgjithshm i arsimit. Luigj Gurakuqi qe ndr themeluesit e Komisis Letrare Shqipe n Shkodr (1916-1918) s bashku me Gjergj Fishtn dhe

Luigj Gurakuqi pr gjuhn shqipe

Problemi i par q e ka shqetsuar Luigj Gurakuqin ka qen shtja e zgjidhjes s alfabetit t njsuar t gjuhs shqipe, pasi ishte edhe problem i dits pr at koh. Konsideratat dhe mendimet pr kt shtje i pasqyroi n artikujt publicistik dhe n letrkmbimin e tij t pasur
Ndre Mjedn etj. Nuk qndroi indiferent ndaj politiks dhe kulturs s kohs. N qeverin e prkohshme t Durrsit, m 1918, ai do t caktohet prsri ministr i Arsimit. M 1921-1924 qe deputet i Shkodrs n Kshillin Kombtar, ndrsa n qeverin e Fan Nolit do t drejtoj Ministrin e Financave. Gurakuqi, megjithse pati nj jet t shkurtr, q nuk arriti t'i mbush t 50-at, por veprimtaria politike dhe kulturore qe e pasur dhe e shumanshme, saq ne sot kemi ka t kujtojm nga jeta dhe vepra e tij. Kshtu Gurakuqin, krahas studiuesit, e kemi edhe politikan t aft. Pr L. Gurakuqin jan shkruar dhe botuar disa monografi, nga M. Gurakuqi, P. Tako, V. Hoti etj. Jan botuar me dhjetra artikuj pr kontributet e tij n disiplina t ndryshme shkencore, ndrsa pr kontributin e tij n fushn e gjuhsis ka shkruar J. Kastrati. Ai sht Hero i Popullit dhe Msues i Popullit. *** Nj aspekt i veant i puns s tij ka qen kontributi pr gjuhn shqipe, duke dhn pr nj periudh 20-vjeare nj ndihmes pr hartimin e alfabetit t njsuar t shqipes, pr gjuhn e prbashkt dhe drejtshkrimin e saj, pr fonetikn, leksikologjin, terminologjin etj. *** Pr njsimin e alfabetit t gjuhs shqipe. Problemi i par q e ka shqetsuar Luigj Gurakuqin ka qen shtja e zgjidhjes s alfabetit t njsuar t gjuhs shqipe, pasi ishte edhe problem i dits pr at koh. Konsideratat dhe mendimet pr kt shtje i pasqyroi n artikujt publicistik dhe n letrkmbimin e tij t pasur. Shum i ri, pa mbaruar kolegjin e Shn Adrianit, ai do t merret me vlerat dhe kritikat e sistemeve shkrimore t asaj periudhe si t "Drits" dhe "Shqipris" s Bukureshtit, "Albanis" s Konics, alfabetit t De Rads, Skiroit etj., duke mos plqyer asnjrin prej tyre q t bhet alfabeti i vetm i shqipes. Mendime t tilla i ka dhn n nj shkrim t botuar n gazetn e A. Lorekios "La Nazione Albanese". M 1901, Gurakuqi bri prpjekjen e par pr t hartuar nj alfabet. N bashkpunim edhe me arbreshin Enrik Kremonezin prktheu nga letrsia bashkkohore italiane 30 poezi. Alfabeti i zbatuar n kt prkthim, hartuar nga Gurakuqi, nuk pati jehon. E kjo e bindi autorin se ky problem nuk mund t zgjidhej nga nj njeri, pavarsisht nga dshira e mir q mund t kishte. Disa vjet m von, m 1904, Gurakuqi deklaronte: "N kohnat e para vuna dor t nxjerr nj abe t re, por m von u kujtuesh se njsia e abes nuk asht pun q mund ta baj nj njeri i vetm". Edhe alfabetin e shoqris "Bashkimi" autori e plqente, por ai kishte nevoj t'i bheshin gjasht a shtat ndryshime. Pr autorin problem ishte bashkimi, se kshtu kjo shtje mund t zgjidhej m leht. Ishte nj ide q autorin e udhhiqte gjithnj n punn e tij. Gurakuqi i vazhdoi pa ndrprerje prpjekjet e tij pr zgjidhjen prfundimtare t alfabetit t prbashkt t shqipes. U aktivizua jashtzakonisht shum q problemi i zgjidhjes s alfabetit t prbashkt t merrte zgjidhje. Lviz gjithandej npr Shqipri, Selanik, Shkup e Manastir pr t'i dhn nxitje prfundimit t ksaj shtjeje. Pak dit para se t fillonte punn Kongresi i Manastirit, n letrn q i drgonte nj miku i shkruante: "...jan dy muej q kam ardhun n Shkodr, por ende s'kam mbujtun dy jav n shtpi, her andej, her ktej tue bamun propagand. T shkuemit n Selanik m ka nxjerr ma shum se tri jav, por kjo nuk asht koh e humbun. Kam mbetun tepr i knaqun nga shqiptart e Selanikut, t Manastirit e t Shkupit".

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

15

Nj aspekt i veant i puns s tij ka qen kontributi pr gjuhn shqipe, duke dhn pr nj periudh 20-vjeare nj ndihmes pr hartimin e alfabetit t njsuar t shqipes, pr gjuhn e prbashkt dhe drejtshkrimin e saj, pr fonetikn, leksikologjin, terminologjin etj.

N Kongresin e Manastirit do ta kemi nj nga delegatt m aktiv n cilsin e nnkryetarit t Kongresit t Manastirit dhe t sekretarit t komisionit pr hartimin e alfabetit t gjuhs shqipe. Luigj Gurakuqi, gjat diskutimeve n ditt e kongresit, dha mendime me vler pr rrugt q duhet t ndiqen pr alfabetin e prbashkt t shqipes. Prve ans shkencore, duhet vlersuar edhe ajo patriotike, pasi ai luftoi pr t sheshuar mosmarrveshjet dhe pr t'i hapur rrug zgjidhjes s ktij problemi. Dhe ashtu ndodhi. Pas shum diskutimesh, Kongresi i Manastirit arriti t gjej rrugn e prbashkt dhe t'i jap fund nj her e mir atij pshtjellimi q ekzistonte pr shkrimin e shqipes, duke miratuar alfabetin q kemi sot.

*** Pr drejtshkrimin dhe gjuhn e prbashkt shqipe. Nj vmendje t veant Luigj Gurakuqi u kushtoi shtjeve t drejtshkrimit t shqipes, si nj problem parsor edhe pr zgjidhjen e gjuhs s prbashkt shqipe. Kshtu, m 1905, shkruante n mes t tjerash: "Zgjidhme pothuajse shtjen e abes, tash do t mundohemi me u marr vesh edhe pr shtje t ortografis...", faktor me rndsi edhe pr krijimin e gjuhs letrare. Rol t veant luajti Luigj Gurakuqi n Komisin Letrare Shqipe n Shkodr (1916-1918) q arriti t miratoj "Rregulla mbi orthografin e gjuhs shqipe t shkrueme", q pr J. Kastratin "kjo sht piknisja e normalizimit t shqipes s shkruar t pr-

bashkt". "Rregullat..." mbshteteshin n parimin fonetik, por pr antart e Komisis duhet t ishte nj ortografi sa ma tepr e prbashkt pr t dyja dialektet. Kshtu u b nj hap prpara pr zgjidhjen e shum problemeve drejtshkrimore, duke i afruar n t shkruar t dyja variantet letrare. Luigj Gurakuqi, q hert e kishte par si nj problem t mpreht zgjidhjen e shtjes s gjuhs s prbashkt. N letrn q i drgonte Jeronim de Rads, msuesit t tij, m 1899, shtronte nevojn e mbledhjes s nj kongresi gjuhsor, ku mund t zgjidhej problemi i gjuhs letrare, pastaj do t zgjidheshin edhe probleme t tjera gjuhsore. Ksaj ideje autori i ka mshuar n disa shkrime q ka botuar m

von, si: Themelimi i gjuhs letrare, Gjuha e shkencave, Pr themelim t gjuhs letrare etj. Ai po ecte n vazhdn e rilindsve tan t mdhenj pr zgjidhjen e gjuhs s prbashkt t shqipes t popullit ton. Gurakuqi, ndonse n mosh mjaft t re, por me kompetenc dhe intuit, ngre mjaft probleme pr kt shtje pr t'i dhn nj zgjidhje. Gjithnj faktor me rndsi pr kt dhe pr shtje t tjera kulturore dhe politike ishte bashkimi. Ide sunduese, fillimisht ka qen njsimi i drejtshkrimit dhe zgjidhja e problemit t gjuhs s prbashkt, q, sipas Gurakuqit, duhet t zgjedhim e t ngulim "nj mnyr t posame e t veme pr me shkrue nj fjal si tosknisht, si gegnisht". "Gjuha e prbashkt pr t ciln dona me punue, do t rrjedhin prej dialekteve ma t mdhenj t Shqipnies e nuk do t jen tjetr ve t afritunit bashk e t derdhunit n nji", shkruante L.Gurakuqi. Ndrsa n nj shkrim tjetr t botuar m 1905, prsri Gurakuqi e ngre kt problem, duke theksuar se "duhet t'i lam mnjan simpathinat dialektore...dhe t ndihemi vetm shqiptar as tosk, as geg". Por n nj letr q i drgonte Asdrenit n fillim t shekullit t kaluar i shkruante: "Kto dit drgova nj artikull t gjat me t cilin ftoj shkrimtart tan t prpiqen pr shtje t orthografis, q do t jen themeli i nj gjuhe gjysm gegnisht e gjysm tosknisht". Me nj formim t till do t marr pjes n Komisin Letrare Shqipe n Shkodr (19161918) q do t luaj nj rol t veant pr ta zgjidhur kt problem. N Komisi morn pjes edhe antar t tjer. Tashti problemi do t zgjidhej nga nj grup studiuesish q ishin dhe figura t shquara dhe prbnin nj elit t inteligjencies shqiptare t kohs. Gjithashtu problemi i gjuhs s prbashkt do t zgjidhej mbi baza shkencore. Kryetari i Komisis Letrare, Gjergj Pekmezi, paraqiti tri alternativa t mundshme ku mund t mbshteteshin antart e Komisis n diskutimin e tyre. Gurakuqi prkrahte mendimin se n baz t gjuhs s prbashkt duhej t merrej nj dialekt, i cili t ishte "si ur n mes dy dialekteve". Autori ndonse ishte pr t folmen e Elbasanit, nuk e paraplqente ashtu si ishte, por shtronte problemin pr t gjetur forma t mesme me prmirsime pr t'i futur n gjuhn e prbashkt. Do t jet formulimi i br nga Luigj i Gurakuqi q u miratua nga Komisia. Aty thuhej: "Tue qen se dialekti i Elbasanit edhe ndn pikpamjen e formavet, por sidomos ndn pikpamjen e sintakss asht si nj ur n mes t tosknishtes e gegnishtes duhet t zgjidhet si gjuh shkrimi me at rregulla ortografike q na duken t drejta e t'arsyeshme. Por tue dhan kt vendim Komisia Letrare duhet t mbaj gjithnj parasysh detyrn q t bahen krkimet e nevojshme q t gjenden forma t mesme, t cilat t'afrojn ndryshimet dialektologjike t dy dielekteve". Ky vendim u pranua nga t gjith antart e KLSH, duke e

quajtur nj ngjarje solemne. Kshtu Luigj Gurakuqi dhe antart e tjer me kt zgjidhje synonin q t'i jepnin gjuhs s prbashkt nj baz dialektore sa m gjithprfshirse ku t konvergonin edhe t folmet. Dhe pr m shum se erekshekulli, vendimet e Komisis Letrare Shqipe n Shkodr u zbatuan n t gjitha aktet zyrtare. *** Pr shtje t tjera gjuhsore. Luigj Gurakuqi prmendet si leksikograf, jo i prmasave t mdha, me veprzn "Fjalorth shqyp frangisht e frangisht shqyp i fjalve t reja", Napoli, 1906.

Ai ka punuar pr hartimin e fjalve dhe termave t rinj, mbshtetur n disa kritere q i ka paraqitur te shkrimi "Gjuha e shkencave", botuar m 1905 dhe q studiuesi duhet t'i ket parasysh. Gurakuqi e gjen me vend q t kritikoj ata shkrimtar, t cilt pa ndonj kriter t caktuar nisen pr t krijuar nj fjal t vetme, sipas bindjeve t secilit
sht nj vepr e vogl me rreth 1400 fjal. Qllimi i autorit sht q t vr n lvizje ato fjal q ishin krijuar n fillimet e shekullit XX. "Pasi mbarova "Vargnimin", shkruante autori n parathnie, tek i cili qesh i shtrnguem t'shij disa fjal e disa skaje (=terma) q nuk ndodhen n prdorim t prgjithshm, m'u duk pun e mir dhe e nevojshme si pr mim (=vler), veprs, si pr dobi e fitim t'kndojtorve, me i mbledh t'gjitha fjalt e reja e kufizat teknike e me i rreshtue n'mbarim, n'nji

radh bashk me vshtrimin frangjisht t'gjithsecils". Me nj vepr t vogl, autori krkoi t kryente shum pun e n mnyr t veant t'i shrbente lvrimit t gjuhs shqipe, kur vendi yn ende ishte i pushtuar dhe n radh t par rndsi kishte zhvillimi dhe pasurimi i gjuhs shqipe. "Lypset pra, q ne t mundohemi, me zell e me kujdes pr me e rrit dhe me e shtue e me nji pun t vmendshme e t parreshtun, t kqyrim me i dhan shkas kah prparimi, pse vetm tue e lvrue e tue u prpjek dit pr dit me t do t'mund ta prmirsojm e ta rrisim, do t'mund t'i shohim nevojat, t'i qortojm gabimet, t'i mbushim mungesat e t'i shtojm termat e fjalt e nevojshme q ka mangut". Ndonse ky nuk qe qllimi i tij pr t hartuar nj fjalorth, por si thekson ai n fillim t veprs "Nj pun pjell nj tjetr". Autori me koh kishte mbledhur fjalt e hartuara prej tij, por edhe ato "t shprndame andej e kndej". Tashti i erdhi koha q t hartonte kt fjalorth q do t'u shrbente atyre q "zhvillimi e prparimi i gjuhs iu rri pr zemr". N kt fjalorth autori, me sa mundet, prpiqet t tregoj edhe etimologjin e disa termave t prfshira ktu. Metoda q ka ndjekur ai n krijimin e fjalve t reja, ka qen brumi i shqipes, duke u mbshtetur n gjedhet ekzistuese t gjuhs son. Ai ka punuar pr hartimin e fjalve dhe termave t rinj, mbshtetur n disa kritere q i ka paraqitur te shkrimi "Gjuha e shkencave", botuar m 1905 dhe q studiuesi duhet t'i ket parasysh. Gurakuqi e gjen me vend q t kritikoj ata shkrimtar, t cilt pa ndonj kriter t caktuar nisen pr t krijuar nj fjal t vetme, sipas bindjeve t secilit. Ai e ilustron kt me fjaln n frngjisht patrie, q nga ajo krijuan mmdhe, atdhe, patridhe, prindvend, atme etj., kur t part tan prdorn vendi yn, vendi i t'parve etj. Nj dukuri e till nuk ndeshet as edhe n gjuht e tjera. Ky fjalorth q kishte m shum karakter praktik, do t lehtsonte punn e njerzve q t mos krkonin andej e kndej pr t'i gjetur ato fjal, njkohsisht edhe nuk do t'i mundonte ata t krijonin fjal q do t'u nevojiteshin. Pra Luigj Gurakuqi ka qen i ndrgjegjshm pr punn q kishte kryer, pr vlerat e saj, si dhe pr rolin q ai do t lozte pr krijimin e fjalve t reja nga autor t tjer. Por interesat e tij gjuhsore u shtrin edhe n disiplina t tjera, si n fonetik, kryesisht rreth prdorimit t zanores n shqipe, shtje t historis s gjuhs, gramatiks, hartimit t teksteve etj. Veprimtaria e Luigj Gurakuqit pr gjuhn shqipe prfshin nj periudh rreth 20-vjeare (18991918). M pas do t merret kryesisht me shtje politike. Vepra e Luigj Gurakuqit n fushn e gjuhs shqipe, edhe pas kaq vitesh, ruan disa vlera, kryesisht pr historin e mendimit gjuhsor.

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

16

PROGRAMI DITOR I DIGITALB

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

SERIAL

KINEMA AUTOR

BOT A E MAKINA VE BOTA MAKINAVE

HISTORI

"NIKITA"
NGA E HNA N T ENJTE, ORA 21:00
Nj organizat klandestine antiterroriste sajon vdekjen e nj vrasseje t burgosur dhe duke besuar n bukurin dhe aftsin e saj pr t vrar. E trajnuar pr t qen nj lufttare perfekte, nj vrasse e ftoht dhe e bindur, vajza me emrin e koduar "Xhozefin" nuk sht aq e pamshirshme sa 'kishin menduar...

"ATIA E QIELLIT"
ORA: 21:30
Regjia: Bernardo Bertolui Aktort: John Malkovich, Debra Winger Fitues i mimit "Bafta" dhe i "Globit t Art". Nj ift niset n nj udhtim, duke zbuluar bashk me natyrn e mrekullueshme t vrtetat e bashkjetess s tyre, vetveten dhe forcn e dashuris...

FIFTH GEAR, PJ.19

ora 21.00
do t hn, "Explorer 1" prezanton serit m t reja t "Fifth Gear". Nga prezantimi i detajuar i makinave m t fundit, por edhe atyre klasikeve t kthyera n mit, deri te provat spektakolare n pistn e garimit dhe humorin e paprsritshm. Mos humbisni makina t jashtzakonshme dhe sfida midis kompanive m t njohura automobilistike...

"N ZBULIM T JAPONIS"

Ora 20:00
Nga trenat super t shpejt, dritat e neoneve dhe celulart, deri te tempujt antik, kimonot dhe lulet e qershis. Nj shtet q prqafon t ren dhe t vjetrn dhe thekson rndsin e natyrs dhe stinve. Zbuloni prbrjen e mahnitshme t Japonis, njihuni me mjeshtrit e s ardhmes dhe gardiant e s shkuars...

DEBA T DEBAT

AVENTUR

KOMEDI

SERIAL PR FMIJ

TALK SHOW (DEBAT POLITIK): SHQIP

ora 21.00
Permbledhje: Shqip n Prishtin. Lvizjet qytetare t Shqipris, Kosovs, Maqedonis, Malit t Zi, Camris, bashk n nj vjetorin e pavarsis. Drejtprdrejt nga Prishtina, prfaqesues t lvizjeve rinore nga t gjithe trojet, bashk n shtpine e politiks mbarkombtare. Shqipria e t Rinjve...

"LUFTTARI I 13-T"
ora 21:00
Regjia: John McTiernan Aktort: Antonio Banderas N vitin 922 pas Krishtit, nj arab do t bhet shoqrues i nj ushtrie vikingsh drejt Veriut, n prpjekje pr t luftuar prijsin barbar Uendol. Gjat udhtimit, ai do t mrekullohet nga zakonet e tyre, seksualiteti i tyre i hapur, shprfillja e tyre pr rregullin e pastrtin dhe sakrificat e tyre gjakftohta...

"AVIONI SHPIRTI"
ora 21:30
Regjia: Jesse Terrero Aktort: Tom Arnold, Snoop Dog Pse t fluturosh me avion, kur mund t fluturosh me shpirt? Pas nj eksperience turpruese n nj avion, Nashoni hedh n gjyq linjn ajrore dhe merr nj dmshprblim t majm. I vendosur pr t br maksimumin me parat e tij, ai krijon linjn ajrore t ndrrave t tij. N avionin e tij ka stjuardesa seksi...

"SEKRETI I ISHULLIT"
Nga e hna n t premte, ora 19:30
Skoti do t shkoj t jetoj pran Ishullit t Ngjalave dhe ktu nis aventura e tij n zbulim t mistereve q mban fshehur ky ishull i mbushur me legjenda...

HOROSKOPI
07.05 08.58 09.00 09.20 09.23 09.29 09.52 10.55 11.58 12.00 12.20 12.25 13.25 14.20 14.58 15.00 15.30 15.35 17.00 17.28 17.30 17.50 17.56 18.30 19.00 19.28 19.30 20.10 20.18 21.00 22.30 23.02 23.10 01.00 01.35 02.13 03.30 04.05 TV Show premiere "Wake up" Programi i dites Lajme Moti Horoskopi Newsroom ritr. Film Serial ritr. "Kjo eshte Toka Jone" pj.6 (sezoni 1) Film Serial Vizatimor "Oborri i fermes" pj.17, 18 Programi i dites Lajme Moti Film Serial "Smallville" pj.117 (sez.6/7) Film Serial ritr. "West Wing" pj.83 (sez.6/15) Reportazh "Rrugetim - Permeti i panjohur 1" pj.7 Programi i dites Lajme Moti Top Fest 6 Pr. (direct) TF Pr. "100 vitrinat" pj.1355 Programi i dites Lajmet Moti Episodi Ditor Reality Show "BIG BROTHER 2" TN Pr. "Parajse tropikale" pj.134 TN Pr. "Nje zonje e vertete" pj.138 (135b) Programi i dites Lajmet Moti Program TV Premiere "Fiks Fare" Talk Show Pr. "SHQIP" Lajme Moti Show Premiere "Procesi Sportiv" Lajme e Moti Program TV "Fiks Fare" (rit) Top Fest 6 (rit) Lajme e moti Muzike

DASHI
Keni aftsin t kuptoni n ajr situata dhe persona dhe kjo do t'ju lejoj t jeni nj hap para t tjerve. Nj mbrmje e gzueshme do ta bj jetn tuaj sentimentale t mbushur me situata t kndshme dhe emocionuese.

PESHORJA
Dita e sotme do t jet e pasur me emocione dhe ju do t ndjeheni sensual dhe trheqs. Sot mund t merrni ndonj vendim t rndsishm n pun ose biznes pr t rritur fitimet tuaja. Yjet ju favorizojn dhe humori juaj duket shum pozitiv. E Merkure 18 Shkurt

DEMI
Fitime t papritura parash n nj biznes do t'ju lejojn t plotsoni ndonj tek pa llogaritur shpenzimet si ndodh shpesh. Kjo gjendje e mir ekonomike do t kontribuoj t rigjeni sigurin dhe optimizmin.

AKREPI
Mos merrni meritat pr dika q nuk e keni br, e vrteta do t dal nj dit n shesh. Dita e sotme pr ju do t jet shum stresuese, do t ndjeheni t irrituar dhe nervoz. Keni nevoj pr mbshtetje nga ana e personave q ju rrethojn.

Zenith St.P.-Stuttgart Olympiacos-St. Etienne Aston Villa-CSKA M Bremen-Milan Czestochowa-Piacenza Man Utd-Fulham

18:15 18:30 20:00 20:30 20:30 21:00

SS1 SS2 SS3 SS1 SSHD1 SS2

BINJAKET
Jeni energjik dhe t pasur me nj shpirt organizativ. N pun mundohuni t shfrytzoni plotsisht kto ndikime me fat, mund t jet rasti i duhur pr t'u vlersuar si e meritoni n pun. N dashuri do t jeni t parezistueshm.

SHIGJETARI
Planett n nj bashkim pozitiv do t favorizojn ditn e sotme, duke nxjerr n pah aftsit tuaja profesionale dhe sociale. Keni shum energji, kshtu q do t'ia dedikoni nj pjes personave q jan n vshtirsi pa e ndjer fare peshn.

E Enjte 19 Shkurt Muszyna-Cannes 18:00 Kobenhavn-Man City 20:05 Fiorentina-Ajax 20:45

SSHD1 SS2 SS1

GAFORRJA
Me Hnn n shenjn tuaj do t ndjeni nevojn t meditoni dhe t'i shikoni m mir gjrat brenda vetes. Studimi i mir situats n t ciln ndodheni sht gjithmon nj fillim i shklqyer pr do gj.

BRICJAPI
Gjat ksaj dite duhet t keni kontrollin e plot t vetes, si n pun, ashtu edhe n jetn profesionale. Xhelozia dhe mria do t'ua ln vendin rasteve t bukura, ku do t merrni knaqsi t mdha, sidomos n familje.

LUANI
Fantazia dhe imagjinata do t jen armt tuaja m t mira sot. Kini besim te kto cilsi pr t'i dhn nj zhvillim t mtejshm puns suaj cilado qoft ajo. Qndrimi mes miqsh n nj mbrmje mondane do t'ju ndihmoj t harroni nj zhgnjim.

UJORI
Nj dit, ku do t keni kontakte pozitive sidomos me persona q i prkasin shenjave s Toks, t cilt do t'ju dhurojn emocione pozitive t vlefshme pr humorin tuaj. Mundohuni t gatuani dika t mir sot.

VIRGJERESHA
Konfigurimi yjor, jo n harmoni me shenjn tuaj, ju bn t impenjoheni m shum pr t zgjidhur shtjet sentimentale dhe profesionale. Mund t jeni t stimuluar pr t krkuar sensacione t reja jasht lidhjes aktuale. Sigurisht q rastet nuk ju mungojn.

PESHQIT
N qoft se doni t'i komunikoni dikujt dika t rndsishme, bjeni vet personalisht sot dhe sigurohuni q sht asti i duhur. N qoft se nuk ndjeheni mir nga ana shndetsore, bni nj kontroll mjeksor. N ditn e sotme, dominuese do t jet miqsia dhe dashuria.

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

18

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

N moshn 76-vjeare, shkrimtari Filip Roth thot se po e ndjen gjithnj e m shum peshn e moshs q kalon. N kt intervist, ai shpjegon raportin e tij me t shkruarin, tregon pr Amerikn, Obamn, frikn dhe lumturin

ilip Roth, tanim 76 vje (ka lindur n Newark, Nju Xhersi, n mars t vitit 1933) shkruan prej m shum se 50 vjetsh. Librat e tij kan qen subjekte t disa filmave, mes t cilve prmendim "Njolla njerzore" me Nikol Kidmanin dhe "Elegji" me Penelop Kruz. Megjithat, n rrjedhn e kohs, temat e 23 romaneve dhe nj numri t pafund tregimesh q ai ka shkruar, kan ndryshuar. Dikur, personazhet e tij karakterizoheshin nga dashuria pr jetn, optimizmi dhe satira, ndrsa sot, jan t friksuar, i vret ndrgjegjja dhe kan parandjenja frike. Romani i fundit i shkrimtarit amerikan titullohet "Indignation" dhe konsiderohet nga kritika amerikane si nj ndr m t mirt e tij. Ngjarjet zhvillohen n kohn e lufts s Kores dhe protagonisti kryesor sht nj burr, i rn n at konflikt q u drejtohet lexuesve nga varri. Zoti Roth, ky roman shnon nj kthes q ripasqyron raportet tuaja me plakjen? Kam frik se po. far kuptimi ka fjala "kam frik", nuk keni qen i ndrgjegjshm pr zgjedhjet tuaja? Le t themi se ato q m udhheqin jan interesat e mia t momentit dhe kur zgjedh nj tem, kt e bj n mnyr t ndrgjegjshme. Sot do ta kisha t pamundur t shkruaja gjra alegro ose vetm argtuese. Pas zgjedhjes sime nuk ka asgj q i ngjan nj ideologjie, madje nuk ka asnj planifikim t puns sime. Po e prsris, ajo q shkruaj sht gjithnj dhe vetm refleksi spontan i interesave t mia dhe asgj tjetr. Plakja po afron? Nuk po afron, ka ardhur. Megjithat nuk duhet t mrzitem, sepse kam br pr vete shum lexues t rinj. A mund t na flisni pak pr personazhin kryesor t librit? Mund t them se gjuha, toni i zrit t personazhit prfaqsojn periudhn e viteve '50, kur zhvillohet edhe shtja. N at koh nuk e kuptonin se sa shtyps mund t ishte shteti. Pastaj erdhn vitet '60. Ngjarja zhvil-

lohet n kohn e qeverive t Trumanit dhe Ajzenauerit. Ju shkruani shpejt, ndrsa Thomas Pynkon, q sht duke publikuar nj roman t ri, sht i ngadalt, sepse nuk arrin t ndahet leht nga personazhet q ka krijuar. N fakt, personazhet e mi jetojn vetm n tregime. Jan t lidhur ngusht me ngjarjet n romanet q kam shkruar. Ju jeni nj shkrimtar realist. N librat tuaj keni trajtuar nj tem antike, at t jets n familjet hebreje. Si e shihni t ardhmen e hebrenjve amerikan? E ardhmja e tyre sht n Amerik, ku ata jan prshtatur plotsisht. N vitet '60, nj rabin n Nju Jork

Personazhet e tij karakterizoheshin nga dashuria pr jetn, optimizmi dhe satira, ndrsa sot, jan t friksuar, i vret ndrgjegjja dhe kan parandjenja frike
pati thn pr ju: "Kush do t'ia mbyll gojn atij njeriu"? Ai burr vdiq pak koh m par. Emri i tij ishte Emanuel Rakman. A ishte ai n dijeni t karriers suaj? Eh, njeriu pr t cilin Rakman fliste, isha un, dhe n at koh, isha vetm 26 vje . Sulmi i tij m'u duk i rnd. U mrzita shum. far ideje kishit n at koh pr hebrenjt? Para Lufts s Dyt Botrore, isha vetm nj fmij. N at koh, hebrenjt ishin t ndrgjegjshm pr at q ishin. Diskriminoheshin hapur. N vitet '30, antisemitizmi nuk ishte i ndaluar dhe as tabu. Lufta e Dyt Botrore ndryshoi gjithka. Kolegjet q nuk pranonin student hebrenj, i hapn gjersisht portat ndaj t rin-

jve me nj intelekt t jashtzakonshm. T rinjt hebrenj e dinin se duhej t fitonin shum pr t dal nga getot dhe pr t jetuar n lagjet e qytetit. Nuk besoj se termi "prthithje" sht ai i duhuri pr hebrenjt amerikan, sepse t jep ndjenjn e pasivitetit dhe t nj klime autoritare, gj q nuk mund t thuhet pr hebrenjt amerikan, t cilt jan br amerikan me dshirn e tyre, duke investuar shum energji n kt proces. Tani asnj i krishter nuk pyet m nse nj person sht me origjin hebraike apo jo dhe askush nuk sht m i detyruar t ndrroj mbiemrin. Kjo sht dika pozitive. Me prjashtim t ndonj gjje t paparashikuar, mund t them se n Amerik, antisemitizmi ka vdekur me t vrtet. Nuk mund t thuhet e njjta gj pr antiamerikanizmin n pjesn tjetr t bots? N Evrop, gjithnj ka pasur nj form antiamerikane, qesharake dhe injorante. Por n kto tet vjet, bota ka pasur t drejt t mbaj nj qndrim kundr Ameriks,

pr shkak t politiks s ndjekur nga Bush, nga dshira e tij pr luftra, provincializmi, injoranca historike dhe mungesa e aftsis s tij pr t gjykuar. Ruzvleti thoshte se e vetmja gj nga e cila duhet t kemi frik sht vet frika. Bushi e ndrtoi themelin e pushtetit t tij mbi frikn. Ktu lind antiamerikanizmi i ri. Kur Barak Obama mbajti fjalimin n Berlin, gjat fushats elektorale, ishin t panumrt ata q e dgjuan, sepse ishin t lumtur q kishin gjetur vlersimin, respektin pr Amerikn. A do t mund t'ia dal mban? Pas Tomas Xhefersonit, ai sht Presidenti m inteligjent q ka pasur ndonjher Amerika. Por 'mund t bj n kt situat sot? Problemet q rndojn mbi t jan jashtzakonisht t mdha. Mund t themi se nj lloj qndrimi kundr amerikanve u duk edhe n jurin suedeze pr ndarjen e mimeve "Nobel". Tetorin e kaluar, sekretari i saj pati thn se autort amerikan ndikohen shum nga tendencat e kulturs s mass n vendin e tyre. Sot, sipas tij, qendra e letrsis sht Evropa. Probabiliteti q "Nobelin" pr letrsin ta fitoj ndonj shkrimtar amerikan sht thuajse zero? Nuk besoj se e ka thn kt. Po, e ka thn Kushdo q ka pak njohuri n fushn e letrave, e di se q nga viti 1945 letrsia amerikane ka dhn prova t nj force t jashtzakonshme. Mund t'ju citoj qindra shkrimtar t mdhenj amerikan. A jeni i lumtur? Nuk e pyes kurr veten. Prse? Sepse nuk m intereson. Rndsi ka q puna ime t ec prpara. T shkruash nj libr, pr mua do t thot t jetosh. N mngjes, sapo zgjohem, kam dshir t rinis punn. Periudha m e keqe sht gjithnj intervali mes dy librave. N ato aste, nuk di si t'i kaloj ditt e mia. Nuk di asnj mnyr pr t kaluar kohn. Thjesht kam lindur pr t shkruar. Kur nuk shkruaj, m duket vetja si nj makin, rrotat e s cils xhirojn kot n bor.

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

19

Dy artist nga Nju Jorku jan kthyer n yjet e skens s aktivistve pr mbrojtjen e t drejtave t njeriut. Ata po bhen gjithnj e m shum nj krcnim i vrtet pr kompanit e institucionet me pesh. Me fushatat pa shum shpenzime mediatike, jan n gjendje t shkatrrojn brenda pak sekondave nj imazh q profesionistve t marketingut e t marrdhnieve publike u sht dashur vite t krijojn (edhe miliona euro e dollar)

Guerilasit mediatik, n sulm kundr t mdhenjve e t padrejtve

sht mngjes dhjetori n Par is, nuk ka vajtur ende ora tet. Nj kameraman ndjek me nxitim nj burr teksa hyn me shpejtsi n studiot televizive t BBC-s. Burri sht veshur me kostum e kravat - n dor shtrngon nj tuf letrash, t cilave edhe vet duket se nuk u beson shum. Pas pak, do t'u thot miliona telespektatorve se pranon prgjegjsin pr rrjedhjen katastrofike t gazit helmues n Bhopal t Indis, n vitin 1984 dhe se dmshprblimi prej 12 miliard dollarsh sht tashm gati t'u shprndahet viktimave. sht prvjetori i njzet i aksidentit, ku gjetn vdekjen mijra njerz, ndrkoh q mijra t tjer vuajn pasojat e ksaj dite. Telespektatort e BBC-s duhet t besojn se njeriu flet n emr t "Dow Chemical", nj prej kompanive t prodhimeve t kimikateve m t mdha n bot dhe t shoqris "Union Carbide", e cila menaxhonte fabrikn ku ndodhi aksidenti i rnd. N fakt, zotria me shprehje t rnd, nuk sht aspak nj zdhns i "Dow Chemical", i quajtur Xhud Finistera, si thot. Quhet Endi Bilbaum dhe sht kthyer n numrin nj t gueriljes mediatike, prmes s cils, aktivistt krkojn t vn n vmendje t opinionit publik padrejtsit q u bhen njerzve. Sigurisht q shfaqja n rrjetin BBC nuk u b n dhjetorin e ktij viti, por n 2004-n, por, q prej asaj kohe, Bilbaum dhe partneri i tij, Maik Bonano, q t dy artist nga Nju Jorku, jan kthyer n yjet e skens s aktivistve pr mbrojtjen e t drejtave t njeriut. Bonano e nisi kt aktivitet duke u hequr pjest e brendshme elektronike kukullave Barbi dhe ushtarve lodr - fmijt habiteshin kur nj z brenda ktyre lodrave u thoshte "shkojm t psonisim bashk". Ishin hapat e par modest t nj gueriljeje mediatike, n emr t t gjith atyre q nuk u dgjohet zri q tashm ka trhequr vmendjen e s gjith bots. Shkatrrimi i fushatave reklamuese Dy t rinjt e quajn veten "Yes Men" ("Njerzit Po") dhe po kthe-

Mngjesin e 12 nntorit t shkuar, mijra amerikan shqyen syt t habitur kur pan se n faqen e par t s prditshmes "The New York Times" shkruhej se lufta n Irak kishte prfunduar dhe se trupat po trhiqeshin. Vetm pasi e pan me m shum vmendje gazetn q mbanin n duar, kuptuan se bhej fjal pr ndonj sajes

"Korrektim identi" e quan dyshja kt strategji, q u ka hapur shum pun kompanive t mdha. Synimi i tyre sht i qart: t'u hedhin shkopinj n rrota bizneseve q prdorin metoda e mjete t pandershme. Sajesat e tyre m t mira tashm mund t shihen n filmin "Njerzit po rregullojn botn", i cili u shfaq n Festivalin e Filmit t Berlinit javn e kaluar

hen gjithnj e m shum n nj krcnim t vrtet pr kompanit dhe institucionet me pesh. Me fushatat pa shum shpenzime mediatike (por nga ana tjetr tepr t frytshme), dy artistt jan n gjendje t shkatrrojn brenda pak sekondave nj imazh q profesionistve t marketingut e t marrdhnieve publike u sht dashur vite t krijojn (edhe miliona euro e dollar). "Korrektim identi" e quan dyshja kt strategji, q u ka hapur shum pun kompanive t mdha. Synimi i tyre sht i qart: t'u hedhin shkopinj n rrota bizneseve q prdorin metoda e mjete t pandershme. Sajesat e tyre m t mira tashm mund t shihen n filmin "Njerzit po rregullojn botn", i cili u shfaq n Festivalin e Filmit t Berlinit javn e kaluar. Si edhe filmi i tyre i par, i titulluar thjesht "Njerzit Po", sht nj lloj homazhi pr guerilasit antimarketing. Bilbaum dhe Bonano kan shkuar vet n Berlin pr t paraqitur filmin n Festival. N t jan prmbledhur rrengjet m t fundit q kan sajuar. Mngjesin e 12 nntorit t shkuar, mijra amerikan shqyen syt t habitur kur pan se n faqen e par t s prditshmes "The New York Times" shkruhej se lufta n Irak kishte prfunduar dhe se trupat po trhiqeshin. Vetm pasi e pan me m shum vmendje gazetn q mbanin n duar, kuptuan se bhej fjal pr ndonj sajes. Gazeta, e shprndar pa pages, mbante datn 4 korrik 2009 dhe n t ishte shkruar me germa t dukshme slogani, "T gjitha lajmet q do donim t dgjonim". N at gazet t stisur gjendej edhe prgzimi i br me kt rast nga gjigantja e tregtimit t nafts, "Shell", sipas s cils "edhe paqja mund t garantoj fitime". far nuk qe shkruar n at gazet. "Nj przierje udish e kaosi", e quan Bilbaum. Ai tregon se dita e publikimit ishte shtyr disa her, pjesrisht pr shkak se 9 mij dollart e nevojshm u grumbulluan pak nga pak fal donacioneve. Prve ksaj, dy prej shtypshkronjave q kishin marr fillimisht prsipr shtypjen e numrit u trhoqn n astin e fundit. N vitin 1999, dy artistt krijuan nj sit t rrem n internet t Orga-

nizats Botrore t Tregtis, i cili nisi t binte n sy e t klikohej vetm pas shum muajsh. Por kur erdhi dita, gjrat u zhvilluan me madhshti. Nga nj konferenc e rndsishme n Strasburg, n sit mbrriti krkesa q t merrte pjes si i ftuar nderi drejtori i prgjithshm i ksaj organizate, Maik Mur. N vend t tij, u drgua njfar doktor Andrea Bibauler. Pa asnj protest nga audienca, ai shpjegoi 'duhej br pr t shitur votat dhe lvdoi politikat ekonomike t Adolf Hitlerit. Groteske Duke par at q bn aktualisht, duket disi ironike q Bilbaun u prjashtua nga grupi teatror i universitetit pr munges talenti. Megjithat, prpiqet t'i kompensoj aftsit e kufizuara autoriale me tabela apo prpunime kompjuterike, q nuk ln dyshime te t pranishmit, duke i br t kuptojn se mund t gjenden para ndonj rrengu. Si ishte rasti i nj takimi ku u hoq si prfaqsues i Organizats Botrore t Tregtis prpara nj grupi prodhuesish tekstilesh n qytetin finlandez Tampere. Fjalimi i tij arriti pikn kulmore me thirrjen pr monitorimin e pandrprer t puntorve. Pr t ilustruar at q donte t thoshte, asistenti i tij hoqi kostumin, duke nxjerr n pah nj pal kominoshe t lara n ar, ku binte n sy nj penis gjigant n t cilin qe montuar nj pajisje monitorimi. T tilla gjra mund t konsiderohen mashtrim dhe ndodh jo rrall her t prfundojn n skedart e policis. N fakt, Bonano pranon se sht i habitur q kjo ka ndodhur kaq rrall. Pasi, pr shembull, n Finland, t dy u duartrokitn pr prezantimin para bosve t industris s tekstileve. N vend t shqyejn syt nga ato far shohin, tregon Bilbaum, shpesh na krkojn kartvizitat. Dhe n ato raste kur zbulohen, fjala prhapet me aq shpejtsi n internet, sa kompanit nuk guxojn t'i padisin n gjykata. N rastin e lojs me kompanin "Dow Chemical", sajesa u zbulua q pas dy orsh. BBC e ftoi Bilbaumin n studio, ku iu desh t pranonte lojn, por sqaroi se n fakt mashtrimi ishte nisur nga "Dow Chemical" dhe jo nga ai.

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

20

NDRYSHE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Simona Ventura
I urrej ata q ndihen superior: n TV ka vend pr t gjith
T
elevizioni "sht pasqyra e qenies son. Tash m publiku mund t zgjedh vet". Kto jan fjalt e Simona Venturs. Prezantuesja e famshme italiane mendon se spektatori sht i lir t zgjedh programin q dshiron t shoh n televizor, ose ta fik e t "zhytet" n internet. "Spektatori i sotm, thekson ajo, sht aktiv, ka mundsi pafund dhe nse zgjedh t shikoj 'Grande Fratello' ('Vllai i Madh'), ather zgjedhja e tij duhet respektuar, gjithmon. Sot, publiku, ktu prfshij edhe veten, ka dshir t argtohet". Simona Ventura ia dedikon nj pjes t suksesit t saj televizionit dhe skuadrs me t ciln punon, duke e quajtur at fituese. Simona Ventura, far mendimi keni pr at q po ndodh sot n botn e televizionit? sht nj revolucion i heshtur: Sky dhe MediasetRai jan n konkurrenc me njra-tjetrn. Kjo m plqen, sepse n njfar mnyre "betejat" hapin horizonte t reja n televizion. Ju keni qen drejtuesja e spektaklit "Ishulli i t famshmve". far mendoni pr t? Mendoj se spektatori mund t zgjedh, nse nuk dshiron t ndjek nj program mund ta fik televizorin dhe t "zhytet" n internet. Spektatori i sotm sht aktiv, ka mundsi pafund dhe nse zgjedh t shikoj "Grande Fratello" ("Vllai i Madh"), ather zgjedhja e tij duhet respektuar, gjithmon. Sot, publiku ka nevoj t argtohet, ktu prfshij dhe veten. Thon se televizioni sht vulgar, q nuk ka hapsir pr kulturn. Ju si e gjykoni? Mund t them se hapsirat kulturore ekzistojn, edhe pse n fakt shpesh dhurohen n momente t vshtira. Gjithsesi, edukata msohet n shkoll, n familje. Televizori sht plotsues. Duhet t them se nuk e moj qndrimin intelektual, radial-shik, t atyre q ndihen superior dhe mendojn se popullorja sht e barabart me mbeturinat. Popullorja mund t jet edhe kulturore: duhet t ekzistojn shum spektakle si "Ishulli i t famshmve", "Vllai i Madh", "Talpa", t cilat kan nj objektiv preciz. Televizioni nuk duhet t jap vetm lajme. A ka shum politik n televizion? Jo, mendoj se emisionet bashkbiseduese n televizion na ndihmojm t kuptojm politikn. Politika duhet t kuptohet nga njerzit dhe kto lloj emisionesh na ndihmojn disi. Ju plqen sporti? sht fantastik. Futbolli sht nj prej vitrinave m Prisni nj Rai ndryshe, nj drejtues t ri, nj kshill t re? Jam ushtar dhe jo gjeneral. Jam nj njeri q pret urdhra nga Roma. Bj emisionet e mia dhe kam mundsi t bj at far dua dhe m plqen. Kam dy grupe pune fantastike. Ju nuk keni dshira t reja? Jo, e ndiej veten me fat, kam shum gjra pr t br. Tani do t shkoj n Amerik dhe do t prezantoj filmin "E fejuara e babait" me aktorin Masimo Boldi dhe m pas do t shkoj n Nju Jork pr sfilatn time t par t tutave t mia "Star Chic". Pr mua sht nj mundsi fantastike. Besoj se e ardhmja ime do t jet ndihma q do t'i jap Italis pr t'u prezantuar para bots n mnyrn m t mir t mundshme. Ndiheni e lir, e kam fjaln n programet tuaja? Po, jam nj njeri i lir dhe kam pasur shum fat. Kam ditur t luftoj pr gjrat e mia edhe ather kur fati nuk ka qen me mua. A i keni ruajtur lidhjet me pjestart e "Ishullit t t famshmve"? Po, natyrisht. Ky ka qen nj vit me rezultate shum t mira. "Ishulli i t famshmve" pati nj sukses t jashtzakonshm, me m shum shikueshmri se sa vitin e kaluar. "X Factor" po m jep shum knaqsi. far ka ndodhur? Mos vall ka ndryshuar roli juaj? Un jam sulmuesi q bn gol, por pas meje qndron nj skuadr fitimtare. Sipas mendimit tim, fitoret lindin nga dhomat e zhveshjes t cilat qndrojn pas meje. Simona, cila sht cilsia juaj m e madhe? Di t jem pjes e provave, arrij gjithmon t krijoj nj skuadr, jam shum direkte dhe arrij t'i zgjidh problemet menjher, nuk pres kurr. Ky qndrim i juaji nuk sht shum italian... Keni t drejt, gjithmon kam dyshuar se n nj jet tjetr un mund t isha amerikane ose braziliane. A mund t jetoni n nj vend tjetr? Jo, kur jam n ndonj vend tjetr, m mungon shum Italia dhe nuk do ta ndrroja me asgj n bot. E dua shum.

Jam nj njeri i lir dhe kam pasur shum fat. Kam ditur t luftoj pr gjrat e mia edhe ather kur fati nuk ka qen me mua

Te spektakli "X Factor" kam qen kryetarja e kngtarve nga 16 deri n 24 vje. Zbulova se t rinjt jan ndryshe nga 'jemi msuar t'i shohim zakonisht. Kan vlera, ndrra t mdha, nj vullnet t hekurt: studiojn dhe punojn pr t ndryshuar jetn e tyre
t mdha t Italis n bot dhe mendoj se pr t rinjt mund t jet nj msim i vlefshm pr jetn. Te spektakli "X Factor" kam qen kryetarja e kngtarve nga 16 deri n 24 vje. Zbulova se t rinjt jan ndryshe nga 'jemi msuar t'i shohim zakonisht. Kan vlera, ndrra t mdha, nj vullnet t hekurt: studiojn dhe punojn pr t ndryshuar jetn e tyre. Natyrisht q npr gazeta jemi msuar t shohim gjithmon fmijt e dhunshm, t droguar, anoreksikt, jotolerantt dhe vrassit.

Di t jem pjes e provave, arrij gjithmon t krijoj nj skuadr, jam shum direkte dhe arrij t'i zgjidh problemet menjher, nuk pres kurr

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

BOTE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

21

Rreth 15 mij trupa sovjetike e 1 milion afgan gjetn vdekjen para se Moska t kuptonte q se fitonte dot luftn e t trhiqej nga vendi n vitin 1989

Perndimi n Afganistan, si sovjetikt

ombat e avionve ndezn fshatin afgan, Ali Mardan, ndrsa t gjith festonin n nj dasm. Gjetn vdekjen 30 burra, gra dhe fmij. Pasi tymi u davarit e varrosn t vrart, t gjith burrat e fshatit morn e armt e u ngritn kundr pushtuesit sovjetik. Kjo ndodhte n vitin 1982, por pr korrespondentin e agjencis Reuters Abdyl Sabur, trupat e armatosura t Shteteve t Bashkuara t Ameriks dhe ato t NATO-s po prsrisin t njjtat gabime dhe rrezikojn po aq shum sa sovjetikt t bhen pre e nj revolte mbarpopullore. Sipas OKB-s, nj seri sulmesh ajrore nga forcat e NATO-s e t Shteteve t Bashkuara t Ameriks vran 455 civil gjat vitit t shkuar. Veanrisht rreziku sht i madh gjat dasmave, prej numrit t madh t t pranishmve, por edhe prej zakonit afgan pr t shtn n ajr. Vetm gjat vitit t shkuar aviont amerikan goditn dy dasma dhe hakmarrja pr kt popullsi sht veprim i detyrueshm. N fshatin Ali Mardan, pran Kabulit, kryeqytetit t Afganistanit, fshatart vazhdojn ti vizitojn rregullisht varret e t vrarve prej atij bombardimi nga ana e sovjetikve dhe i mbajn ende n vende t dukshme fotot e tyre, pr t kujtuar mizorin e lufts. Isha nnt vje. Ishin ort e para t mngjesit ditn e martess s sime motre, kur aviont na bombarduan, kujton Abdyl Bashir. Mund ta shihni q at dit humba nj sy, si edhe disa dhmb. Edhe im vlla u plagos. Motra, babai dhe xhaxhai im u vran. Nuk do ta harroj kurr at dit. Fillimisht lidert sovjetik e refuzuan krkesn e qeveris marksiste t Kabulit pr t drguar trupa kundr lufttarve islamik n zonat rurale, prej friks se mund t ziheshin n kurth n brendsi t vendit, tamam si kishte ndodhur me britanikt n shekullin XIX. Por m 25 dhjetor t vitit 1979, qindra tanke sovjetike mbushn rrugt e vendit e mijra trupa u transportuan prmes aeroportit t Kabulit. Pavarsisht 120 mij ushtarve sovjetik t mbshtetur nga 300 mij forca qeveritare afgane, sovjetikt nuk arritn t shuanin revoltn e lufttarve muxhahedin, t mbshtetur me para e arm nga Shtetet e Bashkuara t Ameriks. Rreth 15 mij ushtar gjetn vdekjen prpara se Moska t kuptonte se nuk mund ta fitonte kt luft e t trhiqte trupat nga vendi n vitin 1989. Deri n at koh kishin humbur jetn rreth 1 mij afgan dhe 5 milion t tjer qen strehuar si refugjat n Pakistan e Iran. Tani shigjetat jan kthyer dhe Shtetet e Bashkuara po vendosin t drgojn apo jo edhe 25 mij trupa t tjer, pr tia shtuar forcs perndimore t prbr nga rreth 70 mij njerz, t ngujuar n nj betej t verbr me rebelt e drejtuar nga krert taleban. Po ju them nj gj me siguri, q nse NATO dhe Amerika e prqendrojn gjith vmendjen te lufta dhe investojn vetm n planin ushtarak, nuk kan shanse t tojn, tha pr Reuters ish-lideri Muxhahedin dhe ish-presidenti afgan, Burhanudin Rabani. sht nj msim q Amerika dhe forcat e NATO-s duhet ta msojn patjetr pr t mos psuar fatin e ish-kundrshtarit t epoks s Lufts s Ftoht. Nuk besoj se NATO ka arritur ta kuptoj sa serioze sht kjo shtje, tha nj analist perndimor n Kabul. Sigurisht q kan br kan mundur pr

t shmangur viktimat civile, por nuk kan arritur ta kuptojn n thelb kt vend dhe banort e tij. T njjtn bindje ka edhe Burhanudin Rabani: Gjat op-

eracioneve ushtarake jan br disa gabime dhe sht m e keqja, vazhdojn t prsriten. Jan t njjtat gabime q bn edhe sovjetikt.

Shkurt
Izrael

Mohohen raportet pr paqe me Hamasin

ryeministri izraelit i mohoi raportet mediatike sipas t cilave Izraeli po negocion me grupin e militantve t Hamasit, i cili ka nn kontroll Rripin e Gazs, por tha se t dieln u konsultua situata n jug t vendit. Nj vendim i mundshm do t merret vetm nga takimi i Kabinetit t Sigurimit dhe vetm pas shqyrtimit t rrethanave t reja politike q jan krijuar pas zgjedhjeve t reja n vend, tha n nj konferenc pr shtyp Janki Galanti, kshilltari pr mediat i Olmertit.

SHBA

Edhe emigrantt pranohen n ushtri

U
Nuk besoj se NATO ka arritur ta kuptoj sa serioze sht kjo shtje, tha nj analist perndimor n Kabul. Sigurisht q kan br kan mundur pr t shmangur viktimat civile, por nuk kan arritur ta kuptojn n thelb kt vend dhe banort e tij

shtja sht kthyer n rend dite n astin kur edhe dy djem t tjer pretendojn se jan ata baballart

shtria e Shteteve t Bashkuara t Ameriks ka ndrmend t pranoj n radht e saj edhe emigrant me viza qndrimi t prkohshme, gj q, sipas t prditshmes The New York Times, ndodh pr her t par q pas lufts s Vietnamit. Pentagoni shpreson se skema e re do t mbuloj mungesat n fusha si kujdesi mjeksor apo t prkthimit. Autoritetet amerikane presin gjithashtu q aplikantt pr t hyr n radht e ushtris t jen m t kualikuar se ata q thjesht krkojn viza amerikane.

Tre adoleshent britanik krkojn atsin e voglushes Maisi

L
ajmi q nj 13-vjear qe br baba zuri menjher faqet e para t gazetave e revistave britanike, ashtu si edhe kronikat kryesore t lajmeve televizive. Por tani shtja sht kthyer n rend dite n astin kur edhe dy adoleshent t tjer pretendojn atsin e voglushes Maisi. Pasi tabloidi Sun, aq kishte hedhur n faqen e par foton e nj adoleshenti baba me t bijn n dor, fryt i marrdhnieve seksuale me nj 15-vjeare, gazeta Daily Telegraph u hodh n kundrsulm: dy adoleshent t tjer, njri 16-vjear e tjetri 14-vjear pretendojn se jan baballart e foshnjs. I pari, Riard Gudsell, kmbngul se ka pasur raporte t rregullta seksuale me Shantel Stidman, maman e foshnjs, n periudhn gjat s cils ka mbetur shtatzn dhe ka krkuar nj test ADN-je pr t zgjidhur dilemn: E di q mund t jem un babai, t gjith mendojn kshtu. Shokt m thon se voglushja ka syt e mi, edhe ime m e pranon se m ngjan shum. Kam t drejtn ta di me saktsi. Tjetri sht 14-vjeari Tailer Barker, por shkruan Daily Telegraph - sht i llahtarisur nga ideja e t qenit ai babai: Kam br dashuri me Shantel para nnt muajsh dhe kam vrtet frik se mund t jem un babai. Babai 13-vjear 13-vjeari Alfi, rezident i Istburnit, u b baba para katr ditsh shkruante artikulli i Sun. E dashura e tij, 15-vjearja Shatel, solli n jet Maisi Roksann, n nj spital t Susek-

Nju Jork

Ish-punonjsi i spitalit vret 4 vet

utoritetet njujorkeze bn dje me dije se nj ish-punonjs spitali vrau katr vet. 34-vjeari Fren Garsia u arrestua ort e vona t s shtuns. Policia bri me dije se vrassi i njihte t katr viktima. T katr individt q u qlluan dhe u vran njiheshin nga i dyshuari, tha sheri i kontes Monro. Dy viktimat e para u vran n spitalin ku Garsia dikur kishte qen i [unsuar. Nj tjetr grua u plagos dhe sht n trajtim intensiv. Dy t tjert, bashkshort, u ekzekutuan nga Garsia n shtpin e tyre.

SHBA

Ngrohja globale, e nnvlersuar

rmasat e dukuris s ngrohjes globale jan nnvlersuar n mas shum t madhe dhe efektet e saj gjat ktij shekulli do t jen m t rnda nga besohet. Paralajmrimi vjen nga profesor Kris Fild, autor i nj raporti mbi ndryshimet klimaterike n vitin 2007. Profesori Fild tha se Paneli Ndrqeveritar pr Ndryshimet Klimaterike e ka nnvlersuar dmin q do t psoj ambienti. Shtoi se lshimi n hapsir i gazrave t dmshm sht shtuar m shum se parashikimet n vitet 2000-2007.

sit Lindor. Dshironim ta sillnin n jet kt fmij, i kishin thn t dy gazetarit t Sun q i intervistoi. Alfi prshkruhet si fmij i ndrojtur, por i vendosur. Mendova se do kish qen bukur t kisha nj fmij, shpjegonte n intervist. Do t jem i dashur e do kujdesem pr time bij. Sun

bn gjithashtu me dije se Alfi ishte 12 vje n astin e llimit t shtatznis s t dashurs. N nj ast t dy kishin rn dakord t mos u tregonin asgj prindrve duke marr vendimin q fmija t vinte n jet, por plani nuk zgjati shum: pas pak kohsh Shantel e pati t pamundur t fshihte shtatznin dhe q nga

ai ast, prindrit e t dyve, q sot jan br gjyshr, vendosn ti ndihmonin bijt. Al vazhdon t luaj si gjithnj me Playstation, por shkon do dit n klinik pr t vizituar t bijn, tha i ati i 13-vjearit. Im bir nuk e kupton sa e rnd sht kjo situat, por ka vendosur t jet baba i prgjegjshm.

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

22

AKTUALITET

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

KUKS/ Nj doganier dhe nj polic u arrestuan pr kalimin kontraband t nj furgoni me mall

Korrupsioni n dogana, dy punonjs n pranga

K
orrupsioni n sistemin doganor ka dhn viktimat e veta edhe n doganat e vogla n verilindje t Shqipris, n ku me Kosovn. Shrbimi i Kontrollit t Brendshm, n baz t nj deponimi t nj t paraburgosuri, ka arritur t mbledh faktet q kan uar n arrestimin e dy punonjsve t Dogans s Qafs s Prushit n Has. Ata jan Dashamir Sadikaj 31 vje nga fshati Zogaj i Tropojs, me detyr doganier n Pikn e Kalimit Kutar Qaf Prushi, si dhe Besnik Jaku 36 vje nga fshati Nikoli i Rrethit t Hasit, me detyr punonjs policie. Ndalimi i tyre sht br dje rreth ors 11:00 n vendin e puns n Has. Zdhnsi i Drejtoris s Policis s Qarkut t Kuksit tregon se akuza kundr ktyre dy punonjsve sht kontraband nga punonjs q lidhen me veprimtarin doganore, si dhe shprdorim i detyrs, sepse, sipas ktij burimi, nj dit m par, pikrisht n ditn e Shn Valentinit, policia e Komisariatit t Tropojs kishte arrestuar n agranc shtetasin e quajtur Leonard Hasaj, 25 vje nga Fierza e ktij rrethi, sepse me furgonin e tij me targa TR7580R kishte transportuar 3 ton miell, si dhe disa artikuj t tjer pr fmij t bler n Kosov, mallra t cilat jan futur pa zhdoganim nprmjet vendkalimit kutar Qaf Prush dhe pr kt shkak edhe jan sekuestruar nga policia. Pas pohimit dhe pranimit t veprs penale nga ana e Hass, vargu i prgjegjsis ka prekur punonjsit e turnit n kt pik kalimi t kurit q sht edhe dogan, pikrisht punonjsin civil Sadikaj dhe policin-kontrollor t mallrave Jaku. Pas kryerjes s disa procedurave n Drejtorin e Policis s Qarkut t Kuksit, tropojani Sadikaj sht nisur drejt Bajram Currit pr tu paraburgosur atje, ndrsa polici nga Nikoiliqi i Hasit sht mbajtur n Kuks, pasi n Has nuk ka nj gjykat dhe nj prokurori, pasi mbulohen nga Kuksi. Ky sht rasti i dyt i ndalimit t doganierve brenda nj viti n Qarkun e Kuksit, pas nj grupi t ndaluar muaj m par n Morin pr ryshfetet q u krkonin dhe gjobat q u vinin udhtarve nga Kosova. Por njerzit, prfshi punonjs brenda policis, jan skeptik se n t ardhme mund t eliminohen dukuri t tilla. S.Dida

Operacioni Vjosa prfundon me arrestimin e nj grupi prej pes personash q vidhnin banesa dhe lokale

Tepelen, shpartallohet banda e hajdutve

jat nj operacioni t gjer t koduar Vjosa, organizuar dy ditt e fundit, agjentt e policis t sektorit t krimeve t rnda n Drejtorin e Policis s Qarkut Gjirokastr, n bashkpunim me policin e Tepelens kan mundur t asgjsojn dhe vn nn pranga nj grup kriminal q grabiste me thyerje dhe vidhte banesa dhe lokale n qytetin dhe disa fshatra t Rrethit t Tepelens. Kulmi i operacionit u shnua m 14 shkurt 2009, kur grupet e agjentve, n baz t informacioneve t grumbulluara n rrug operative arritn t kapnin disa prej personave t dyshuar si autort e nj numri t madh grabitjesh dhe vjedhjesh n qytet dhe n disa fshatra t Rrethit Tepelen. Pas skedimit t nj zinxhiri prej afro 10 vjedhjesh dhe grabitjesh q kan ndodhur gjat 2-3 muajve t fundit, ekspertt e krimeve t rnda nisn veprimet n kuadrin e operacionit t koduar Vjosa q u nalizua me arrestimin e pes personave t dyshuar si autor t ktyre vjedhjeve. Burime t policis bn t ditur se pjestart e ktij grupi kriminal t mirorganizuar pr kryerjen e grabitjeve vepronin sipas nj skeme t studiuar mir dhe pr realizimin e aktivitetit t tyre kriminal prdornin automjetin tip Benz 250 me targ TP1988B, n pronsi t Luan Cacs, i cili sht edhe pronar i nj dyqani n qendr t Tepelens. Burime t policis bn t ditur se gjat ktij operacioni u b e mundur kapja dhe ndalimi i pes personave t ksaj bande grabitsish q jan 38-vjeari Luan Caca, 27-vjeari Erjon Balliaj, 22-vjeari Jonid Haxhiraj, 26-vjeari Haxhi Salaj dhe 28-vjeari Klodjan Musara, t gjith nga Rrethi i Tepelens. Zinxhiri i vjedhjeve Zdhnsi i Drejtoris s Policis s Qarkut t Gjirokastrs, Gentian Mullai, bri t ditur pr gazetn Shqip se t ndaluarit gjat operacionit Vjosa, n bashkpunim me njri-tjetrin kan kryer nj sr vjedhjesh. Sipas skedave t policis, m 27 janar t ktij viti kjo band ka vjedhur me thyerje lokalin e shtetasit E.A., n vendin e quajtur Uji i Ftoht n Tepelen, ndrsa m 2 shkurt kan kryer dy vjedhje brenda nj nate n fshatin Dhmblan. Seria e gjat e vjedhjeve t ksaj bande n Dhmblan vazhdon m 3 shkurt, kur n ort e para t mngjesit banda ka vjedhur me thyerje lokalin e shtetasit A.K. Sipas zdhnsit t policis, zinxhiri i vjedhjeve ka vazhduar n nj krahin tjetr t Rrethit t Tepelens, n fshatin Nivic t Kurveleshit, ku n datn 06 shkurt 2009 sht vjedhur me thyerje lokali i shtetasit S.L. Vjedhja e fundit pr t ciln dyshohen pes t arrestuarit ka

ndodhur m 10 shkurt n nj lokal t fshatit Kaliva, pran kantierit t hidrocentralit n ndrtim. Ndrkoh, burime policore bjn t ditur se pes t arrestuarit jan t dyshuar edhe pr disa vjedhje t tjera banesash dhe dyqanesh n qytetin e Tepelens dhe n fshatrat rreth tij. Pr gjasht vjedhjet e siprprmendura policia thot se ka prova q implikojn bandn, ndrsa pr vjedhjet e tjera t mbetura pa autor po punohet pr t provuar implikimin e ktyre personave.

Provat Sikurse ka rezultuar nga ndjekjet e policis, mallrat e vjedhura nga banda fshiheshin pjesrisht n nj lokal n qendr t qytetit t Tepelens, n pronsi t pjestarit t bands, t quajturit Luan Caca dhe pjesrisht npr banesat e t arrestuarve, sipas ndarjes q bnin pas do grabitjeje. Gjat kontrolleve q bri policia n banesat e ktyre t ndaluarve u gjetn dhe sekuestruan n cilsin e provs materiale shum prova dhe gjurm t vjedhjeve, mes t cilve nj magnetofon, nj

mulli kafeje i madh, nj aparat marrs dixhital, dhjetra steka cigaresh t markave t ndryshme, pije alkoolike dhe energjike, pije freskuese, 80 litra raki, 2 stabilizator energjie, 2 telefona celular, t cilt ashtu si edhe automjeti i marks Benz Mercedes, me targa TP1988B, jan sekuestruar. Gjat kontrollit q iu b lokalit t t ndaluarit Luan Caca, policia gjeti dhe sekuestroi n cilsin e provs materiale edhe 4 kallpe dinamit (gjithsej 800 gram) dhe 26 metra til zjarrprcjells. Agjentt e policis, pjesmar-

rs n kt operacion, kan br dokumentimin me prova ligjore t t gjitha vjedhjeve t kryera nga grupi me pes t ndaluar dhe materialet i kaluan Prokuroris s Rrethit Gjyqsor Gjirokastr pr veprime t mtejshme. T arrestuarit akuzohen pr vjedhje t kryer n bashkpunim, parashikuar nga neni 134/2 i Kodit Penal, ndrkoh q pr t ndaluarin Luan Caca ka nj akuz m shum, at pr veprn penale t Mbajtjes pa leje t lndve plasse, parashikuar nga neni 278/2 i Kodit Penal.

Veprimtaria
5 vjedhje n 9 dit
M dat 2 shkurt 2009, n fshatin Dhmblan kan vjedhur me thyerje lokalin e shtetasit A.M., ku kan marr 15 steka cigare t markave t ndryshme, nj stabilizator energjie dhe 3 mij lek t reja. Po m datn 2 shkurt 2009, n fshatin Dhmblan kan vjedhur me thyerje lokalin e shtetasit B.M., ku kan marr 14 steka cigare, nj stabilizator energjie, 4 karta rimbushse dhe 7 mij lek t reja. M dat 3 shkurt 2009, n ort e para t mngjesit kan vjedhur me thyerje lokalin e shtetasit A.K., n fshatin Dhmblan, ku kan marr 2 steka cigare dhe 4 mij lek t reja. M dat 6 shkurt 2009 kan vjedhur gjat nats n fshatin Nivic t Tepelens lokalin e shtetasit S.L., ku kan marr 70 steka cigare t markave t ndryshme, 36 karta rimbushse telefoni, nj aparat marrs dixhital, 4 karta rimbushse Digitalb dhe 2 mij lek t reja. M datn 10 shkurt 2009, gjat nats, n fshatin Kaliva t Tepelens kan vjedhur me thyerje lokalin e shtetasit P .Rr., ku kan marr nj mulli kafeje lokali, nj magnetofon t madh lokali, 4 steka cigare dhe 20 mij lek t reja.

Luan Caca, 38 vje, lindur n Xhafaj t Tepelens dhe banues n Tepelen

Erjon Balliaj, 27 vje, lindur dhe banues n fshatin Mamaj, Tepelen

Jonid Haxhiraj, 22 vje, lindur dhe banues n fshatin Veliqot, Tepelen

Haxhi Salaj, 26 vje, lindur dhe banues n Dhmblan, Tepelen

Klodjan Musara, 28 vje, lindur dhe banues n fshatin Luzat, Tepelen

Rrugt

Shpejtsia e madhe dhe mungesa e ndriimit, shkak i ngjarjeve t rnda

Elbasan, tre t vdekur n dy aksidente gjat nats

ri persona kan gjetur vdekjen gjat nats s t shtuns si pasoj e dy aksidenteve tepr t rnda. T dyja ngjarjet kan ndodhur n rrugt e Qarkut t Elbasanit dhe viktimat jan nga Lushnja dhe Elbasani. Aksidenti i par ndodhi rreth ors 22:30 t s shtuns, n aksin Elbasan-Peqin. Makina tip Honda me targa TR5215B sht prplasur me mjetin me targa LU7377B, drejtuar nga shtetasi Ilirjan Osmani, 50 vje. Aksidenti ndodhi n afrsi t fshatit Papr

t Rrethit t Elbasanit. Si pasoj e prplasjes s mjeteve gjeti vdekjen drejtuesi i automjetit me

targa t Lushnjs, Ilirjan Osmani, ndrsa u plagosn dy persona q udhtonin me mjetin tjetr.

Burimet nga spitali i Elbasanit bn t ditur se gjendja e t plagosurve sht e mir. Aksidenti i dyt ndodhi n aksin Elbasan-Librazhd, rreth ors 04:00 t s diels. Makina me targa t huaja, GF613IW, ka dal nga rruga n vendin e quajtur Labinot dhe sht shkatrruar plotsisht. N aksident mbetn t vdekur dy t rinj: I.Muzhaqi 19 vje dhe A.Biaku 24 vje, t dy nga qyteti i Elbasanit. Policia rrugore q bri kqyrjen e vendngjarjeve, bri me dije

se n t dyja rastet shkak kryesor i aksidenteve ka qen shpejtsia e madhe dhe pakujdesia e drejtuesve t automjeteve. Nj tjetr faktor q ka ndikuar n ndodhjen e ktyre ngjarjeve sht mungesa e ndriimit rrugor, si dhe e shenjave fluoreshente q tregojn kufijt e karrexhats. Dje jan raportuar disa aksidente automobilistike edhe n Tiran, por fatmirsisht n asnj rast nuk ka pasur viktima apo plagosje t rnda.

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

24

SOCIALE
Aksioni

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

Ministri i Arsimit ka premtuar se ky dokument do t shprndahet t hnn n t gjitha universitetet

Studentt e trevjearit marrin sot suplementin e diplomave

S
uplementi i diplomave sipas sistemit t Karts s Bolonjs sht premtuar se do t shprndahet sot n t gjitha universitetet publike n vend. Nj deklarat t till ministri i Arsimit, Fatos Beja, e ka br jo vetm n nj takim t zhvilluar me t rinjt q protestonin pr modelin e diplomave t tyre, por edhe publikisht n nj konferenc pr shtyp. Do t ojm n universitete suplementin e diploms, i cili sht nj dokument dhe nj instrument, pjes e procesit t Bolonjs, ku studenti bashk me diplomn merr edhe nj suplement, q prshkruan t gjitha njohurit q ky student ka marr n shkoll, sht shprehur Beja. Sipas tij, ky suplement sht jashtzakonisht i dobishm pr pundhnsin, sepse kupton qart njohurit e punmarrsit. Kreu i Ministris s Arsimit dhe Shkencs ka treguar se ky suplement i diploms sipas sistemit t Bolonjs sht prgatitur me nxitim brenda nj harku kohor njjavor. Pr kt, ministri Beja ka pranuar se sht kshilluar edhe me Kshillin e Arsimit t Lart dhe Shkencs, pr t ecur trsisht n parametrat e standardeve t Bolonjs dhe Evrops. Suplementi sht konsideruar si nj arritje, q pr Bejn do t thot nj ecje e prbashkt me t gjitha vendet e tjera t Evrops. Gjithashtu, po sot sht premtuar edhe drgimi i nj udhzimi t ri n universitete, i cili ka pr qllim sipas drejtuesve t Ministris s Arsimit prmirsimin e diplomave n kuptimin e shmangies t disa elementve q mund t mos ishin t domosdoshm, duke respektuar gjithmon t drejtn e universiteteve, q n nj hapsir t caktuar ata t zgjedhin. Kjo hapsir ka ekzistuar edhe n udhzimin e mparshm. Q prej shum kohsh studentt q kan prfunduar ciklin e par t studimeve t larta 3-vjeare sipas sistemit t Bolonjs kan kundrshtuar modelin e diplomave t dorzuara. Ata kan krkuar prcaktimin e titullit n to. A.Rr.

Sindikatat i bashkohen Frontit Qytetar 15 mars

Mjaft! dhe G99 kujtojn tragjedin e Grdecit

ryetari i Konfederats s Sindikatave t Pavarura, Kol Nikolla, njoftoi dje angazhimin e sindikalistve shqiptar n Frontin Qytetar 15 mars, duke e marr kt dat si prfaqsimin m ekstrem t shkeljes s t drejtave t puntorve. Nisma 15 mars sht nj ast n t cilin duhet t prfshihen t gjith puntort, pensionistt, t rinjt dhe t gjith qytetart, si nj moment kulmor kur shkelja e t drejtave tona dhe tragjedia shndrrohen n pik kthese n krkesat pr drejtsi dhe prgjegjsi institucionale dhe politike, tha ai. Nikolla vrejti se n ndjekje t shembullit t aktorve t shoqris civile dhe grupeve qytetare t interesit, edhe konfederata dhe sindikatat q ajo prfaqson i bashkngjiten ktij fronti qytetar, duke krkuar garanci q nj tragjedi e ktyre prmasave, rrjedhoj e dshtimit t plot t strukturave shtetrore, nuk do t prsritet m. Fronti Qytetar 15 mars ka pr qllim sensibilizimin dhe presionin ndaj politiks dhe institucioneve t tjera ligjvnse mbi tragjedin e Grdecit, nj vit pas shprthimit fatal q mori 26 jet njerzish. Sakaq, 11 muaj pas tragjedis s Grdecit, aktivist t G99-s: Erion Veliaj, Milva Ikonomi, Juli Hoxha, Olta Xhacka etj., t shoqruar dhe nga aktori Gazmend Paja, zhvilluan nj vizit solidariteti te familja e Festime Hasajt, e cila ka humbur t shoqin, Benin, nj puntor i fabriks s demontimit n Grdec. Prkushtimi yn personal sot sht q t vazhdojm t ndihmojm nanciarisht kt familje dhe familje t tjera n fshat, deri n datn 28 qershor, shpjegoi Erion Veliaj, i cili i dhuroi familjes disa ndihma t mbledhura me kontribute vullnetare t G99-s. D.M.

Pr her t par, studime t avancuara n nj fakultet rajonal

Doktoraturat, licenc pr Universitetin e Elbasanit

Krkes edhe pr ngritjen e Qendrs s Akreditimit t Msuesve
niversiteti i Elbasanit do t el kt vit studimet Diplom e Nivelit t Dyt n degt Mbrojtje Mjedisi dhe Biologji. Por ky universitet ka aplikuar edhe Doktoraturat, n degt Histori, Linguistik dhe Trashgimi Kulturore, ka e bn at t parin universitet rajonal q hap cikl studimesh t avancuara. Deri tani, Doktoraturat jan lshuar vetm n Tiran. Rektori i UE-s Aleksandr Xhuvani, Liman Varoshi, tha pr Shqip se diplomat e nivelit t dyt q jan miratuar tashm kan t bjn me dy prole t domosdoshme n kt qytet. Nj zon e ndotur si e njohim t gjith pr shkak t ish-kombinatit, Elbasani pas dy vjetsh do t nxjerr specialistt e par n shkencat e mjedisit. Ndrkoh q jan n proces miratimi pran Agjencis s Akreditimit edhe Doktoraturat pr Histori, Linguistik dhe Trashgimi Kulturore. Numri i studentve t interesuar sht mjaft i madh pr t ndjekur studimet e Doktoraturs, ndaj pritet q aplikimet t llojn kt vit akademik. Studimet Master zgjasin dy vite akademike dhe m tej nj vit pr t mbrojtur tezn e Doktoraturs. Po kshtu edhe Master i Nivelit t Dyt pr Linguistik sht par me interes n kt qytet, ku ka nj fakultetet me tradit dhe pr m tepr shkolln e par t msuesis n Shqipri, Normalen e Elbasanit. Universitetet rajonale n vend jan prmendur shpesh pr munges t stafeve akademike dhe pr pasoj edhe munges konkurrence n tregun akademik, krahasuar me universitetet n Tiran, apo edhe me universitetet private. Por duket se miratimi i Masterave t Nivelit t Par dhe pr m tepr atyre t Nivelit t Dyt do t bjn q shum student t preferojn t shkojn n universitetet rajonale. Ky t paktn sht qllimi. Aktualisht kan nisur studimet pr Masterin e Nivelit t Par, ku msojn t gjith studentt q mbaruan sipas sistemit t Bolonjs ciklin 3-vjear t studimeve. Sipas rektorit Varoshi, Universiteti i Elbasanit, pr her t par pas 6 vitesh t aplikimit t sistemit t Bolonjs, po el Masterat e Nivelit t Par n t gjitha degt e msuesis. Kshtu Master 2-vjear ka n fakultetin e Shkencave t Natyrs, Shkencave Humane, n fakultetin e Gjuhve t Huaja dhe

OPINION

n Fakultetin e Edukimit, ku jan hapur dega e Msuesis dhe dega e Redaktoris. Qyteti ku u el shkolla e par e msuesis krkon t bhet qendr kombtare e kualikimit t msuesve. Kjo pret nj prgjigje nga Kshilli i Ministrave. Por rektori Varoshi shprehet optimist: Ne kemi br nj projekt rigoroz, q Universiteti i Elbasanit t bhet

Qendra e Akreditimit t Msuesve, kjo do t thot q msuesit nga i gjith vendi t bjn specializimet profesionale n kt universitet. Me kt projekt sht njohur Ministria e Arsimit, e cila i ka dhn OK dhe pritet ta kaloj pr miratim n Kshillin e Ministrave. Jo vetm me Normalen e Elbasanit, por edhe me zhvillimet q ka psuar ky universitet lidhet km-

bngulja e drejtuesve universitar pr ta tuar kt projekt. Varoshi shprehet se universiteti yn po binjakzohet me universitetin Bochum n Gjermani dhe me universitetin Roatie t Francs. Marrveshja do nnshkruhet n muajin mars, ndrsa sipas rektorit binjakzimi nuk do t mbetet vetm n letra, si ndodh rndom.

15 MARS
LEART KOLA

15

Universiteti
DOKTORATURAT

Pr her t par nj universitet rajonal do t el nj cikl studimesh pr Doktoratur n Mjedis, Trashgimi kulturoreetj.
TRAJNIMET

Pran UE-s pritet t ngrihet Qendra e Akreditimit t Msuesve, e cila do t trajnoj msues nga gjith vendi pr pedagogji
BINJAKZIMI

N mars nnshkruhet marrveshja e binjakzimit t Universitetit t Elbasanit me dy universitete t huaja n Gjermani dhe Franc

Rektori i Universitetit t Elbasanit, Liman Varoshi

Marrveshja

Pedagogt e Fan Nolit do t zhvillojn msim pr degn e turizmit n qytetin buz liqenit

Universiteti i Kors, lial n Pogradec

niversiteti i Kors do t el nj deg t Fakultetit Ekonomik edhe n qytetin e Pogradecit. Bhet fjal pr nj deg turizmi, ku pritet t aplikojn t gjith studentt e qytetit bregliqenor, t interesuar pr t vazhduar studimet e larta si pjes e universitetit shtetror t Kors, i cili do t kryej edhe diplomimin e ktij kontingjenti t ri. Pr faktin se dega e turizmit mbetet nj nga m t preferuarat, studentve t cilt vazhdojn studimet n qytetin e Kors do tju shtohet edhe nj numr m i lart gjat aplikimeve, duke shtuar vendet sipas krkess q vjen nga studentt e Rrethit t Pogradecit. Pas nnshkrimit t nj marrveshjeje mes Universitetit t Kors dhe Bash-

kis s Pogradecit, kjo e fundit ka miratuar hapjen e lialit pr degn e turizmit. Me nj vendim t kshillit bashkiak sht aprovuar tashm ngritja e ksaj strukture, ndrkoh q paraprakisht sht vendosur q klasa e par ku do t studiojn t rinjt do t vihet n dispozicion nga ambientet n varsi t bashkis. Nj klas pr studentt e par t ksaj dege do t elet n ambientet q disponon bashkia pran Qendrs Kulturore t Fmijve. Fakulteti q do t jet n varsi t Universitetit t Kors do t hapet me llimin e vitit t ri akademik, sipas marrveshjes mes palve. Edhe pse nuk sht prcaktuar ende se sa do t jet numri i studentve t cilt do t pranohen si llim n

kt deg, sipas t dhnave nga Universiteti i Kors, ky proces do t jet gati me nisjen e vitit t ri akademik. Sipas rektorit Gjergji Mero, kjo sht nj nism q do t ndihmoj jo vetm studentt q vijn nga ky qytet, por edhe pr ti dhn nj nxitje t mtejshme turizmit n qytetin bregliqenor. Pas nnshkrimit t marrveshjes mes dy palve, sipas Meros, dega e turizmit pritet t nis s funksionuari me vitin e ri akademik si pjes e Universitetit t Kors, me nj lial n varsi t tij. Gjergji Mero deklaron se nga ana e Universitetit t Kors do t vihet n dispozicion edhe personeli akademik q do t shrbej n kt lial. J.Dhimitri

Marsi i vitit 2008 na tregoi se far sht n gjendje t bj nj qeveri e zhytur n korrupsion dhe krim. Ajo dat na komunikoi haptazi diferencn mes demokracis dhe diktaturs, na e tregoi kt fakt n mnyrn me makabre, duke mbytur miliona shqiptar n gjakun e pafajshm t 26 banorve t ktij vendi, duke e ashuar n do mur, n do der, dritare, fush, lum, liqen, fshat, qytet, rajon t ktij vendi q ne nuk kemi t drejt t jetojm, por vetm t mbijetojm. Qeverit dhe sistemet e tyre korruptive m 15 mars t 2008-s, me arrogancn me absolute vshtruan veprn e tyre m t llahtarshme. N at ast kur fmij, gra, pleq, plaka, burra masakroheshin nga predhat, po ato predha ktheheshin n kapital pr qeveritart. Nga shkatrrimi i shtpive n fshatin e varfr t Grdecit, qeveritart ndrtuan fshatrat e tyre turistik buz detit; nga pluhuri i predhave n nj an, ndrtoheshin numra t majm n llogari bankare n ann tjetr. M 15 mars u vran 26 shqiptar q ndrronin t ndrtonin nj jet n kt vend, ku kishin zgjedhur q me parat e pakta t ndrtonin shtpi, t ndrtonin familje. U vran gra q prisnin burrat t ktheheshin nga punt e keqpaguara e t pasiguruara; u vran fmij q nesr mund t ishin msuesit, inxhiniert apo doktort e ardhshm; u vran burra q inin n ndrrn q n kt fshat n rrz t kryeqytetit jeta do ti ndihte m shum; u vran pleq q kishin ndrtuar jetn me thonj, n kt komb i cili nuk po bn dot nj shtet. Por predhat uturuan dhe te ne, te t gjith shqiptart, tek ata q punojn n ministri dhe tek ata q punojn npr fabrikat e kpucve si skllevr. Predhat i gjymtuan dhe ata q ishin me pushime jasht, por dhe ata q duke punuar n punt m t rndomta n vendet fqinje, mendonin q do t ktheheshin pr t ndrtuar vendin e tyre. Akoma i ndjejm n trup ato cia artilerie q na hodhn m dat 15 mars. Qeveritart jan t sigurt q ne kemi harruar, q sjemi aq t mendur sa tu dalim kundra, q do shohim punn ton, duke menduar shyqyr q nuk isha aty. Ata jan t sigurt q ne jemi nj kope q nuk e dim se far sht liria, drejtsia dhe demokracia. Ata mendojn q frika nuk do na lejoj t luftojm pr drejtsi, q do stepemi n shtpit tona t ftohta, duke na ofruar debate shterp televizive. Jan tashm t sigurt q Grdeci do harrohet si u harruan t prndjekurit politik, si u harruan dshmort e 2 prillit. Do harrojm, mendojn ata, si bm me 97-n. Jan t sigurt q ne harrojm Ne t Frontit Qytetar 15 mars ju deklarojm haptazi dhe pa frik madje, duke ju premtuar nga thellsia e ndrgjegjes qytetare, q ne nuk harrojm, q 15 marsi i 2009-s do t jet guri i kthess pr kt popull q po e zhysni n mizerje! M 15 mars do ndjeni energjin e nj populli q sht futur n Evrop pa ju pritur ju. M 15 mars kombi duhet t ndaloj. do klas gjimnazi, do aul universiteti, do shesh i Shqipris, do vatr familjare do kthehet n nj kala rezistence kundra makutris tuaj. M 15 mars do jemi t gjith n sheshin Sknderbej, n sheshin e heroit ton kombtar, i cili luftoi pr liri, pr t treguar q ne e dim se far sht liria. M 15 mars t 2009-s t gjith do ti kemi syt te njri-tjetri. Do jemi m solidar se kurr, m t afrt me njri-tjetrin se kurr, me rezistent se kurr, pr t marshuar n Bulevardin e Liris, i cili nuk duron m q gjaku i shqiptarit t derdhet pr t mbushur xhepat tuaj. M 15 mars ne do tju sulmojm. Do tju sulmojm pr tu vetmbrojtur me ato mnyra demokratike q disponojm, sepse ligji sht i barabart pr t gjith.

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

SOCIALE

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

25

Specialisti i Emigracionit n Ministrin e Puns, Durim Hatibi, shpjegon hollsit ligjore pr zgjidhjen e problemeve t bashkkombsve tan n vendin fqinj

an plot 10 pyetje q i jan drejtuar nga ana e emigrantve shqiptar q jetojn e punojn n Itali, specialistit t Emigracionit n Ministrin e Puns, shtjeve Sociale dhe Shanseve t Barabarta, Durim Hatibi. Mungesa e informacionit, si dhe mosnjohja e ligjeve i bn bashkatdhetart tan q qndrojn n shtetin fqinj, m vulnerabl n kt vend t huaj, n t cilin kan pretenduar t gjejn nj jet m t mir. Pr ti ndihmuar sadopak n prpjekjet e tyre t prditshme botojm t plota prgjigjet e specialistit t Emigracionit, Durim Hatibi, njohs i detajeve ligjore pr t cilat kta bashkkombs kan nevoj. Pyetje: Jam Ana, nj shtetase shqiptare e martuar me nj shtetas italian. A duhet t krkoj, domosdoshmrisht leje qndrimi pr t jetuar n Itali? Nse nj shtetas/e shqiptar martohet me nj shtetase/s italian/e dhe mban shtetsin shqiptare, ai mund t qndroj pa ndrlikime dhe telashe n Itali duke krkuar kartn e qndrimit si familjar i nj shtetasi t BE-s. Pyetje: Jam shtetas shqiptar, rezident n Itali; jetoj me vllain tim shtetas italian dhe zotroj leje qndrimi si punmarrs. A mund t krkoj kartn e qndrimit? Nuk sht e mundur t konvertosh lejen e qndrimit si punmarrs n kart qndrimi si familjar i shtetasit italian, sepse nuk bhet fjal pr familjar n ngarkim t shkalls s par, si e parashikon edhe Direktiva Evropiane nr.38/2004, pra pr bashkshort/e dhe prindr dhe pasardhs/fmij. Pyetje: Jam n Itali pr motive turistike n harkun kohor 22 janar-1 mars 2009. Desha t di nse mund t rikthehem atje dhe a prllogaritet gjithnj gjashtmujori i par nga data e hyrjes, apo gjashtmujori i par nga data e largimit nga Italia? 90 ditt e qndrimit maksimal pr motive turistike prllogariten duke iu referuar 6-mujorit q vjen nga data e hyrjes s par. Deri m 22 korrik mund t qndrosh edhe pr 90 dit t tjera, por me viz t re hyrjeje, sepse nuk mund t shtyhet ky lloj qndrimi, ve shkaqeve shum madhore dhe t rralla. Pyetje: Jam shtetas shqiptar, rezident n Itali. Desha t di shumn e t ardhurave bruto q m mundson t krkoj ribashkim familjar me bashkshorten dhe dy fmijt e mi, prkatsisht 2 dhe 9 vje. T gjitha krkesat e tjera pr ribashkim familjar i kam plotsuar. Paga ime aktuale mujore sht 906 euro bruto dhe 785 neto pr 14 muajt e fundit. Shuma e t ardhurave vjetore, e modifikuar me dispozitat e reja t miratuara tani von nga qe-

10 prgjigje pr pyetjet e emigrantve shqiptar n Itali

veria italiane sht rritur m tej, duke filluar nga 1 janari 2009, n vijim t rregullimeve, lidhur me shumn e ekut social. N zbatim t Nenit 29 t Tekstit Unik mbi Imigrimin, duhet t realizohet nj e ardhur vjetore, nga burime t ligjshme, jo m e vogl sesa shuma e ekut social, q shumzohet me gjysmn pr do familjar kandidat pr ribashkim familjar. Pr ribashkimin me dy a m shum fmij n moshn nn 14 vje, apo me dy a m shum familjar t mbajtsve t statusit t mbrojtjes s prkohshme do t mjaftoj nj e ardhur jo m e vogl se dyfishi i ekut social. Meq shuma vjetore e prcaktuar e ekut social pr vitin 2009 sht baras me 5.317,65 , del me prllogaritje se ty t krkohet pr ribashkimin me bashkshorten dhe dy fmij nn 14 vje t realizosh nj t ardhur vjetore 13.294,75, n nj koh q ti realizon 12.684,00. Disa sportele unike mbi imigrimin, si organe kompetente pr shqyrtimin e ktyre krkesave jan shum t ngurt n prllogaritjen e t ardhurave, duke krkuar edhe n qindarka respektimin e ligjit. Ndrsa disa t tjer jan m fleksibl dhe mbajn parasysh qndrueshmrin e marrdhnieve t punsimit dhe disa parametra t tjer, kur t ardhurat shmangen jo shum nga kufijt ligjor. Pyetje: Kam paraqitur krkesn pr shtetsin italiane dhe kam katr vjet q po pres. Ende nuk kam marr asnj prgjigje. A sht normale kjo dhe far duhet t bj n kt rast? Jo, kjo nuk sht aspak normale. Afati maksimal i pritjes me ligj sht parashikuar 730 dit. Ke mundsi ama t kontaktosh Qendrn e Thirrjeve t Ministris s Brendshme me numra telefoni: 06 48042101 -102 -103 -104 pr t marr informacione mbi ecurin e praktiks tnde. Pyetje: Jetoj n Itali q nga viti 1994, me leje t rregullta qndrimi. N prill t vitit t shkuar u martova ligjrisht me nj shtetas italian, duke qen edhe vet shtetase italiane. Desha t di nse, vllai im, q jeton me mua me leje t rregullt qndrimi, a mund t bj krkes pr marrjen e shtetsis italiane, duke qen se bn pjes praktikisht n familjen time n Itali? Aq m shum dy fmijt e mi t mitur jan shtetas italian. Nuk ka asnj shteg t shkurtr pr vllain e nj shtetasi/e italian/e, pr t krkuar dhnien e shtetsis italiane. Pr kt vlejn t gjith rregullat n fuqi pr shtetasit e huaj, duke nisur nga ai i qndrimit t rregullt 10-vjear minimalisht n Itali, mes disa t tjerash. P y e t j e : Ka m g j e t u r n j pundhnse italiane, e cila sht e gatshme t m punsoj si bashkpuntore familjare (colf ), me kontrat t rregullt t ksaj kategorie. far dokumentesh mund t prgatis ajo pr mua dhe far duhet t prgatis un? Ku duhen paraqitur kto dokumente? N dekret-flukset 2008 nuk sht dhn mundsia pr t paraqitur krkesa t reja pr punsim, ve atyre t mbetura t paplotsuara me Dekretin 2007. Sidoqoft, sipas zhvillimeve mund t botohen dekret-flukse t reja, ku t parashikohet kjo mundsi pr punsime t reja t

Durim Hatibi

Nuk sht e mundur t konvertosh lejen e qndrimit si punmarrs n kart qndrimi si familjar i shtetasit italian, sepse nuk bhet fjal pr familjar n ngarkim t shkalls s par, si e parashikon edhe Direktiva Evropiane nr.38/2004, pra pr bashkshort/e dhe prindr dhe pasardhs/fmij

shtetasve nga shtete joantare t BE-s. Pyetje: Kam lexuar diku q pundhnsi, nse ka punsuar n t zez ndshkohet me nj gjob 150 euro n dit, nse punmarrsi provon se ka punuar n t zez. A sht e vrtet kjo? Pundhnsi im nuk do t m paguaj punn e kryer pr t n kto pes muajt e fundit. Inspektorati i Guardia di Finanza krkon prova. Un zotroj vetm fotokopje, sepse origjinalet jan shkatrruar nga pundhnsi im? Po, kjo sht e vr tet. Pundhnsi duhet t paguaj nj gjob administrative 150 euro n dit, si ndshkim maksimal. Provat t takojn ty, sepse ai jo vetm q nuk do ti ofroj, por madje edhe do t bj t pamundurn pr t provuar t kundrtn. Pyetje: Po ju shkruaj nga Siena. Nna ime jeton me mua prej dhjet vitesh. N prill 2008 bri krkes pr lshimin e Karts s Qndrimit dhe e mori. Dua t di, nse mbajtsi i ksaj karte ka t drejtn e nj pensioni minimal, apo social. Kjo fillon ditn kur kemi paraqitur krkesn pr pajisje me kart qndrimi, apo nga dita kur na u dorzua? Mes t tjerash nna ime sht 72 vje. Nj shtetas i huaj, tashm mbajts i karts s qndrimit (dhe jo nga dita e paraqitjes s krkess) mund t parashtroj krkes pr prfitimin e ekut social, kur nuk realizon asnj t ardhur, apo realizon t ardhura nn vlern monetare t ekut social, aktual, ka mbushur 65 vje dhe ka qndrim t vazhdueshm n Itali. Nse mbajtsi i ekut social e zhvendos rezidencn e tij jasht, ather e humbet kt t drejt. eku social sht nj prfitim q nuk u kalon trashgimtarve. Pyetje: Do t doja nj informacion, lidhur me lejen e qndrimit CE t rezidentit afatgjat, apo kartn e qndrimit. Pr personat q kan rinovuar pasaportn, m kan thn se duhet rinovuar edhe karta e qndrimit. Cilat do t ishin pasojat, nse nuk do t rinovohej kjo kart? Nse po, ajo nuk do t ishte m kart qndrimi, por leje qndrimi CE e rezidentit afatgjat? Data e skadencs do t ishte po ajo, d.m.th. n kartn e qndrimit sht shkruar pa kufizim kohor. A do t kt skadenc pas pes vitesh? Nuk ka ndryshim mes karts s qndrimit dhe lejes s qndrimit CE t rezidentit afatgjat, pr sa pyet dhe nuk krkohet rinovimi, por vetm azhurnimi me pasaportn e re. Afati i skadencs sht i pakufizuar n koh, por pas do pes vitesh dokumenti elektronik duhet t azhurnohet dhe jo t rinovohet.

shqip shqip
E HENE, HENE,16 16 SHKURT 2009 SHKURT 2009

27

SPEKTAKEL
Erjola
apo

27

& TELEVIZION

Banort e Big Brother kan kaluar me sukses provn e javs s par n shtpi. N spektaklin e s shtuns mbrma, pr her t par ata u prballn edhe me nominimet. Erjola dhe Zhuljeta prjetuan t parat tronditjen prej nominimeve. Ndrsa Zhuljeta ka deklaruar se e priste, Erjola nuk i ka shmangur lott

Zhuljeta
K
ujdestar i javs, Qetsori, nuk ka pritur pr t shfaqur cilsit organizuese e drejtuese. N ditn e par pas nats s spektaklit e pasi u zgjodh prej banorve t shtpis si lider, ai ka filluar menjher t ndaj detyrat pr secilin e t prcaktoj se cili prej tyre do ta ndihmonte gjat hartimit t lists s buxhetit. Kshtu ka nisur pr banort e shtpis m t madhe n vend dita e par e javs s re, pas nj spektakli t madh, t cilit sigurisht q nuk i munguan surprizat dhe emocionet. N javn e par u nominuan Erjola dhe Zhuljeta. T dyja nuk e prisnin kt nominim. Erjola m shum se Zhuljeta, pasi mendonte se kishte krijuar miqsi mjaftueshm sa pr t mos u nominuar kaq hert. Ja ku ju sjellim disa prej asteve m interesante t kaluara n shtpi... Banort kalojn p rovn e javs! Autort kan vendosur q si prov t par pr banort e shtpis s Big Brother t ishte prezantimi i tyre n 5 format e artit. Por kjo perfomanc, duke qen se do t ndodhte pikrisht n ditn e Shn Valentinit, do t kishte si tem dashurin. Ndaj ka zgjedhur pr ta interpretimin e nj skene romantike nga filmi Kur Herri takoi Sellin, t kngs Pr nj ast m ndali zemra, t tragjedis shekspiriane Romeo e Zhuljeta, por ksaj radhe n nj version humoristik, t vendosur jo n mesjet, por n ditt tona, dhe t nj valsi. Dimensioni i pest ishte piktura dhe detyra e banorve pr kt ishte t bnin nj grafit, q t kishte lidhje apo t prmbante simbole t dashuris, n dern e oborrit. Banort kan debutuar me radh n kategorit prkatse. Kaprcimi i provs do t thoshte pr banort mosprekje e buxhetit javor, ndrsa moskalimi i saj, prvese dshtim moral, do t ishte edhe prgjysmim i t ardhurave t tyre. Vllai i Madh, pasi ka vzhguar me kujdes performancat e tyre gjat spektaklit, q sipas tij nuk kan qen shum t mira, por duke marr parasysh vshtirsit e shkaktuara nga shiu dhe impenjimin e banorve gjat javs, ka vendosur q provn ta quaj t kaluar. Vendimi i ka gzuar banort. Ata arritn t ruajn t paprekur buxhetin. Erjola dhe Zhuljeta, n nominim! Banort e dinin dhe ishin t qart se far i priste t shtunn e dyt t spektaklit. Nominimet! Megjithat, t ndodhur prpara faktit t kryer, situata ndryshon. Ata kan hyr nj nga nj n dhomn e rrfimit, t thirrur nga Arbana dhe kan dhn emrat e banorve q donin t nominonin dhe arsyet pr kt. N fund t t gjithave, banort e nomi-

Cila do t largohet nga Big Brother?

tu mallur e biseduar me njri-tjetrin, pas nj shkputjeje njjavore, ata e refuzuan ofertn e Vllait t Madh. Pyetjes s Arbans se prse e bn kt, ata nuk i dhan shpjegime, por iu prgjigjn thjesht se kshtu kishin vendosur t dy. Adelajde flet me t fejuarin Surpriza edhe pr Adelajden. Edhe pr t ishte Shn Valentin. Ndaj, gjat spektaklit, Vllai i Madh ka dashur q ajo t flas me t fejuarin. N fakt, gjat gjith javs autort kan krkuar e kmbngulur q ai t vinte n studio, por pa arritur q tia mbushnin mendjen. E vetmja alternativ e mbetur ishte mundsimi i nj lidhjeje telefonike mes tij dhe Adels. Por fillimisht edhe kjo rezultoi e pasuksesshme: telefoni i tij ishte i fikur. Por, me sa duket, ai, si n fund t fundit t gjitha familjet shqiptare, ishte duke ndjekur spektaklin Big Brother n Top Channel dhe menjher e ka hapur telefonin. Kshtu sht br e mundur q me ndihmn e Arbans, ata t flasin me njri-tjetrin. Por nuk ka ndodhur ajo q ndoshta prisnin t gjith, nj bised me nota romantike mes tyre. N fakt, ai ka qen kundr vendimit q Adelajda t hynte n shtpin e Big Brother dhe kjo ka shkaktuar nj shkputje n lidhjen pesvjeare t tyre. Mundohu t jesh vetvetja, ti je vajz e mir dhe e sjellshme!, i ka thn i fejuari Adelajdes. Me insistimin e Arbans dhe ngacmimeve t saj, pyetjes A e ke ti xhan Adelajden?, ai mezi iu prgjigj q e ka. Bjorni dhe Aida flen n tend Darka e mrekullueshme q priste Dritanin dhe t fejuarn e tij dhe tenda n zonn e kampingut nuk mund t shkonin kot. Prandaj, Big Brother vendosi tu linte banorve nj mundsi pr ta shfrytzuar at. ifti q do t ofrohej pr ta br kt e q nuk do t kundrshtohej nga banort e tjer do ta gzonte darkn dhe at hapsir t gjithn pr vete. Fillimisht u ofruan Lirita dhe Aida, por duke qen se duhej t ishin nj mashkull e nj femr, gjithmon sipas rregullave t Vllait t Madh, u zgjodhn Bjordi dhe Aida. Ata kan shijuar

nuar kan qen dy: Zhuljeta dhe Erjola. Ato do t votohen gjat gjith javs nga publiku dhe njra prej tyre, ajo m pak e votuara, do t lr prfundimisht shtpin e Big Brother, duke hequr dor nga shuma prej 70000 eurosh e duke u larguar nga nj eksperienc unike dhe e paprsritshme, bashkjetesa n shtpin m t vzhguar e m t veant n Shqipri, shtpin e Vllait t Madh. Zhuljeta: E prisja nominimin! E prisja nominimin, u ka thn Zhuljeta dje banorve. E ndjeja! Aq m tepr kur m vun bashk me Mimozn. Ajo skishte krijuar konflikte, kshtu q aty u binda njqind pr qind. Ajo ka vazhduar duke thn se i vinte keq pr Erjoln, por ka theksuar se nse ajo ndihet keq tani, apo ndihet e zhgnjyer, e ka fajin vet. Sipas saj, Erjola sht treguar e dashur, madje m shum se duhet, me t gjith. Nuk ke pse t jesh e dashur me t gjith. sht shum hert pr t qen e till!, ka thn ajo. Erjola: Nuk e prisja nominimin! E tronditur nga fakti i t qenit e

nominuar dhe e zhgnjyer nga banort e shtpis, Erjola, duke qar, nuk i ka fshehur emocionet e veta. Nuk e prisja t isha e nominuar!, ka thn ajo. Aida nuk ka vonuar ti thot se ajo nuk e kishte nominuar dhe ajo nuk duhet t kishte dyshime pr kt. N bisedn me Liritn, Erjola sht shprehur se banort nuk e kan vlersuar si duhet at dhe kontributin e saj n shtpi. E dija q kjo ishte dika q do t na ndodhte t gjithve ktu, por m erdhi e papritur!, ka thn ajo. Surpriza e Big Brother pr Dritanin Meqense ishte Shn Valentini, dita e t dashuruarve, Big Brother ka vendosur ti bj Dritanit nj surpriz, duke i sjell n shtpi t fejuarn. Momenti i takimit t t dyve ishte mjaft preks. Dritani nuk e lshonte at nga kraht e tij, madje ju prlotn edhe syt. E fejuara e tij i kishte sjell dhurat nj byzylyk. Por surpriza pr iftin nuk prfundonte ktu. Big Brother u ofroi dy t dashuruarve mundsin pr ta kaluar t gjith natn bashk n tendn e kampingut. Megjithse nj rast i paprsritshm pr

t knaqur darkn e mrekullueshme t prgatitur pr Dritanin e t fejuarn e tij dhe e kan kaluar gjith natn duke biseduar. N mngjes, Aida e lodhur, por e knaqur nga nata, ka thn: Ku sht ai Dritani, se do ta vdes fare, pse kishte turp ai?! Nuk e keni iden sa mir kemi kaluar. Si tha edhe Bjordi, vazhdoi ajo, edhe nj shoqe po t m kishte ardhur, un do t kisha pranuar t flija n tend. Thjesht pr tu mallur, pr t folur. E shoqja i shpreh dashurin! Nprmjet nj mesazhi t regjistruar, bashkshortja i ka shprehur Qetsorit dashurin dhe keqardhjen pr faktin se nuk ishin bashk n kt Shn Valentin. T uroj dy gjra n jet, i ka thn ajo, gjithka dhe asgj! Gjithka q e bn jetn tnde t lumtur dhe asgj q t bn t vuash. Gzuar dhe fitore. Gzuar ditlindjen mami! Nprmjet nj letre, t lexuar gjat spektaklit, Zhuljeta i ka uruar t ms ditlindjen. Ajo i ka thn se ishte krenare q ishte bija e saj, se ishte e lumtur q i ngjante fizikisht dhe shpirtrisht, pa ln jasht edhe t atin, t cilin e donte dhe e respektonte. Un po jetoj tani, i shkruante ajo nns, at q ti do t kishe dashur t jetoje n rinin tnde. Un jam tani ashtu si do t ishe ndoshta edhe ti, po t jetoje tani moshn time. Fjalt e Zhuljets e kan emocionuar t mn q ndodhej n studio. Ajo nuk ka munguar kurr n ditlindjen time, ka thn e ma e Zhuljets, ajo ma festonte. Nuk mungoi as ksaj radhe! Qetsori zgjidhet kujdestar Vllai i madh i ka krkuar secilit prej banorve t shtpis, n dhomn e rrfimit, q t shkruanin emrin e banorit q ata mendonin se duhet t ishte kujdestari i tyre pr javn n vazhdim dhe q do t vendoste pr buxhetin e administrimin e tij. Pasi e kan shkruar secili emrin q mendonin n flett prkatse (prve Mimozs, q n vend t shkruante n fletn me emrin e saj, shkroi n at t Bjornit), Dritani, me krkes t Vllait t Madh, i ka lexuar ato. Me shumic votash, Kujdestar i javs sht zgjedhur Qetsori. Banort zgjohen dhe diskutojn buxhetin Q n ditn e par t tij si Kujdestar i javs, Qetsori ka shfaqur m tej cilsit e tij organizuese e drejtuese. Ai ka filluar menjher t ndaj detyrat pr secilin e t prcaktoj se kush prej tyre dhe si mund ta ndihmonte gjat hartimit t lists s buxhetit. M pas, gjat kohs s caktuar nga Vllai i Madh, ata kan nisur diskutimet pr buxhetin dhe pr ushqimet q do t porosisnin ksaj radhe. Duke qen se provn e javs e kaluan me sukses, buxheti i tyre ngeli i paprekur.

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

28

KULTURE
Ndrhyrja

Gjirokastriti shemb vet ndrtimin e paligjshm t kryer prej tij n banesn monumentale t Angonatve, t ciln e ka n pronsi

Fotografi francez, Bruno Fert, ka realizuar nj set fotografik n Kosov, t cilin do ta publikoj me rastin e njvjetorit t shpalljes s pavarsis s shtetit m t ri n bot. N fokus t fotoreportazhit t tij gjenden portrete njerzore, histori t suksesshme q dshmojn lindjen e shtetit t Kosovs
ARJOLA HEKURANI

Kompleksi arkitekturor monumental i Angonateve

Shemb shtpin pr ti hapur rrug restaurimit t UNESCO-s

j pronar banese monumentale n qytetin e Gjirokastrs ka shembur me iniciativn e tij nj pjes t mir t baness s tij q ndodhet n zonn e mbrojtur nga shteti, qeveria shqiptare dhe UNESCO si pasuri kulturore kombtare dhe botrore. Pjesa e godins t ciln ka vendosur ta shemb, ishte e ndrtuar nga vet pronari. Ajo binte ndesh me standardet, parimet, kriteret dhe rregullat e restaurimit t objekteve t shpallura monument kulture. Shklqim Kotoni, pronar i nj pjese t kompleksit arkitekturor t Angonatve, q konsiderohet si ikona e ansamblit arkitekturor t Gjirokastrs, t shtunn ka shembur tarracn prej betoni t shtpis s tij, q ai vet e kishte ndrtuar, por q nga ekspertt e Drejtoris Rajonale t Monumenteve t Kulturs sht konsideruar si ndrhyrje e paligjshme n kt banes. Kompleksi arkitekturor monumental i Angonatve n lagjen Palorto t ktij qyteti sht prfshir n nj projekt t madh restaurimi t financuar dhe monitoruar nga UNESCO, por ekspertt e monumenteve kishin vendosur q projekti t mos vazhdonte nse pronart e ksaj banese nuk do t eliminonin m par ndrhyrjen e tyre jasht kritereve restauruese q prbhej nga nj shtres betoni mbi muret e gurt. Ky ndrtim kishte eliminuar atin karakteristike gjirokastrite t mbuluar me rrasa guri. Projektet restauruese t rreth 17 banesave dhe objekteve karakteristike n Gjirokastr t financuara nga UNESCO, kan nisur nj vit m par. Deri tani, kan prfunduar disa ndrhyrje restauruese n disa objekte n pjesn e pazarit karakteristik. Ecuria e punimeve ka hasur probleme n disa objekte private q ende banohen nga pronart dhe qiraxhinjt ku jan br ndrhyrje jasht kritereve restauruese pr nevoja jetsore t banorve. Kto ndrhyrje jan evidentuar nga ekspertt e UNESCO-s, t cilt kan krkuar ndrprerjen e puns s restauruesve deri n momentin e eliminimit t ndrhyrjeve t paligjshme nga vet banort dhe pronart q i kan shkaktuar ato. Pas nj ndrprerjeje shumvjeare t ndrhyrjeve restauruese n banesat monument t qytetit t Gjirokastrs, pranimi nga UNESCO si pasuri e kulturs botrore n vitin 2004, n dy vitet e fundit, kan rinisur ndrhyrjet t financuara nga MTKRS dhe UNESCO. Gjat ksaj periudhe, shum prej banesave monument kulture jan dmtuar rnd,

jan shembur apo jan n rrezik shembjeje. Ndrhyrjet e banorve n pjes t ndryshme t ktyre banesave jan br pr nevoja jetike t prshtatjes s tyre pr banim. Sipas ekspertve t monumenteve ato konsiderohen t paligjshme. Jan evidentuar t paktn 300 ndrhyrje t tilla n vlerat unike arkitekturore, ndrtimore dhe urbane. Por, pavarsisht nevojave jetike t banorve dhe pronarve, pas eljes s fondeve financiare pr realizimin e restaurimeve nga UNESCO, ekspertt e saj, rigoroz ndaj standardeve pr ruajtjen e autenticitetit arkitekturor dhe ndrtimor t ktyre objekteve t ndrtuara shpeshher 300400 vjet m par, i kan konsideruar ato ndrhyrje t paligjshme dhe pa eliminimin e tyre nuk mund t vazhdojn ndrhyrjet e ekspertve pr kthimin e tyre n identitet. Drejtori i DRMK, Spartak Drasa, thot se pas kmbnguljes s ekspertve t UNESCO-s, u sht br thirrje pronarve q t veprojn me urgjenc pr eliminimin e ndrhyrjeve jasht kritereve pr ti hapur rrug projekteve restauruese. Shklqim Kotoni sht i pari qytetar gjirokastrit q ka reaguar pr shembjen e shtess n banes dhe hapjen rrug t restaurimit t banesave monumentale. Pr ekspertt vendas dhe ata t UNESCO-s, n vazhdim t ndrhyrjeve prioritet do t ket restaurimi dhe jo shembja e disa objekteve monumentale me rrezikshmri t lart. Sipas drejtorit Spartak Drasa, me nj fond t veant t MTKRS t destinuar pr shpenzimet e mirmbajtjes s monumenteve t kulturs nga punonjsve t Drejtoris Rajonale t Kultur Kombtare n Gjirokastr, do t bhen sistemime t pjesshme t mureve dhe ative me synimin pr t eliminuar rrezikshmrin. Dy dit m par sht ndrhyr te nj banes n lagjen Varrosh. Kemi ndrhyr pr momentin vetm pr shembjen e kontrolluar t baness s Koloit, n lagjen Varrosh, e cila ka kaluar n proces projektimi dhe s afrmi do t nisin punimet pr kthimin e saj n identitet, tha pr Shqip drejtori i DRKK, Spartak Drasa. Jan 23 shtpi karakteristike gjirokastrite t cilsuara monument kulture t kategoris s par dhe t dyt, t cilat nga ekspertt e monumenteve, si Prof. Emin Riza dhe Ark. Genc Semini t Institutit t Kulturs Kombtare, kan rrezikshmri. Kto shtpi jan duke u rrnuar si pasoj e mungess pr nj koh t gjat t investimeve, si dhe ndrhyrjeve t paligjshme prej pronarve. Engjll Serjani

rshkrimi: Monumenti i quajtur NEWBORN, i cili qndron n qendr t Prishtins, simbolizon situatn e vendit pr t cilin edhe u krijua. N 17 shkurt 2009, qytetart do t festojn datlindjen e par t shtetit t tyre. Po flasim pr Kosovn, shtetin m t ri n bot... Quhet Bruno Fert, sht francez. Ka zgjedhur fotografin si mjetin m t mir pr tu shprehur. Nuk fotografon peizazhe, as perndimin apo lindjen e diellit... N fokusin e tij jan portretet njerzore. Nprmjet tyre ka zgjedhur t rrfej ndryshimin, histori t suksesshme dhe t guximshme personale. Kta jan personazhet e tij, fotografi kshtu i do. N Kosov u gjend me nj qllim t caktuar. Takime dhe fotografi portretesh t shqiptarve t Kosovs. Fotografit dhe personazhet q pasqyrohen n to jan edhe imazhi i Kosovs, t cilin me rastin e njvjetorit t shpalljes s pavarsis do ti publikoj n nj prej mediave m t rndsishme n vendin e tij, n Franc. sht nj projekt t cilin e ka nisur i vetm. Jan nj mesazh pr publikun francez, por edhe nj tjetr arritje vetjake pr fotografin, i cili pasi ka studiuar n Shkolln e Arteve t Bukura t Parisit e m pas edhe n Nju Jork, e vendosi prfundimisht se fotografia sht profesioni dhe dashuria e jets. Ka sjell reportazhe prej kampeve t refugjatve palestinez n Lebanon. M pas realizoi edhe nj seri fotoreportazhesh prej Lindjes s Mesme, n vende si Iraku, Izraeli, territoreve palestineze dhe Egjiptit. Ai punon si fotoreporter pr media t ndryshme franceze dhe ndrkombtare. N vitin 2007 u vlersua me mimin e tret n konkursin World Press Photo. Me rastin e njvjetorit t shpalljes s pavarsis s Kosovs, ju keni prgatitur nj set fotografish, portrete njerzore. A keni par ndryshime n saj t tyre? Un i kam realizuar kto fotografi sepse kam shum dshir ti shpjegoj publikut francez situatn e ktij vendi. Secili portret q kam realizuar n Kosov, rrfen nj pjes t historis s ktij shteti t ri. Un dshiroja t ilustroja shtje t ndryshme nga njerzit. Cili sht mendimi juaj pr Kosovn pas gjith sa keni par aty? Un dua t tregoj n Franc se Kosova sht nj shtet i ri, m i riu n bot. Se prgjat ktyre dhjet viteve t fundit sht kthyer n nj lloj laboratori pr komunitetin ndrkombtar, q ka ndrtuar t gjitha institucionet duke imponuar n kt mnyr edhe standarde demokratike. T rinjt sidomos e kan ndier ern e ndryshimit dhe kan prqafuar e ndrruar kapitull pas lufts. Pas periudhs s gjat t represionit serb n kt vend t ri, gjithka mbetet pr tu ndrtuar nga e para, ose t krijohet srish. Pavarsisht vshtirsive politike dhe ekonomike shum t larguar i jan kthyer Kosovs, kan zgjedhur t ndrtojn jetn n shtetin e tyre t ri. Jan ata q kan fuqin t ndrtojn kt

Independence Day

Kosova, nj vit
vend t cilin e kan ndrruar pr nj koh shum t gjat. E jan pikrisht kta edhe subjektet t cilve u jam referuar pr t ndrtuar fotoreportazhin tim, q do ta publikoj n Franc me rastin e njvjetorit t shpalljes s pavarsis s Kosovs. Bruno, far sht pr ju fotografia, si ndodhi q u lidht kaq shum pas saj? Mua m plqen t rrfej histori. Nisa t studioj fillimisht videot dhe t realizoja dokumentare, e filma gjithashtu, pr t kaluar m pas te fotografia, sepse t merresh me t sht vrtet m e thjesht: ty nuk t duhet t gjesh nj producent pr t fotografuar. Mund t nissh nj projekt tndin privat dhe m pas mund ta bsh at publik nse dshiron. N kt kuptim me fotografin ndihesh m i lir. Pse keni zgjedhur t jeni fotograf i portreteve njerzore? Kam zgjedhur t fotografoj portrete njerzore, sepse m plqen q nprmjet jets s njerzve t arrij t shpjegoj situata t caktuara. Pr mua, kjo sht nj mnyr pr t shpjeguar edhe situata t caktuara politike, por pa e humbur sfondin human t ksaj situate. Me pak fjal, kjo zgjedhje e imja do t thot se pas politiks, lufts, apo marrveshjeve pr paqe, gjithnj ka njerz q jetojn dhe i prjetojn
43% e popullsis sht e papun. Shefqeti, 36 vje, ka nisur t shes cigare n rrug q kur ishte 17 vje. Ai asnjher nuk ia ka dal t gjej nj pun t vrtet. Ai arrin t toj prafrsisht 250 euro n muaj, q do t thot rreth 100 euro m shum se sa nj rrog mesatare

Ajo ka marr diplomn e gjimnazit n moshn 30-vjeare. 13% e femrave n zonat rurale t Kosovs jan t paarsimuara. Shehendere nuk shkoi m n shkoll, sepse ishte tepr e rrezikshme pr nj vajz nga nj fshat i izoluar t shkonte e vetme n shkoll. Pas lufts, ajo krijoi nj organizat, qllimi i s cils sht arsimimi i femrave n fshat

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

29

Nj amur politikisht korrekt. Trimi ka qen lufttar i UK-s. Tani sht nj dizajner, tues i konkursit pr realizimin e amurit t Kosovs. Administrata ndrkombtare ndaloi prdorimin e ngjyrave kuq e zi, ngjyrat sllave dhe shqiponjn si simbol etnik... Nuk kisha zgjedhje tjetr, ve prdorimit t ngjyrave t amurit evropian! Po realizimi i amurit t Kosovs mbetet puna m e bukur e jets sime

Prvjetori

Radioja m e madhe n vend, lindi 11 vjet m par, m 14 shkurt 1998

Duke u frymzuar... Flutura dhe Gresa e din se kosovart kan probleme shum m t mdha e nuk mund ti kushtohen bots s mods. T porsadiplomuara pr dizajn, ato punojn pr koleksionin e tyre t par. E nism nga zeroja. Ne frymzohemi prej detajeve t s prditshmes, thon ato

N fest me Top Albania Radio!

itlindja e saj festohet prher me dashuri. Prtej prkushtimit, dashuria buron edhe prej vet dits kur u krijua. 14 shkurt 1998. N frekuencat 100 mgh/fm, vazhdon t dgjohet me po t njjtn dashuri Top Albania Radio. E themeluar n vitin 1998 prej presidentit t Top Medias, Dritan Hoxha, Top Albania, hyri n transmetim duke aplikuar standardet m t larta teknologjike krahasuar me vendet m t prparuara t Ballkanit. Tashm ky medium radiofonik sht shndrruar n radion m t suksesshme n vend, me muzikn m t zgjedhur shqiptare dhe t huaj dhe me edicionet informative, t cilat transmetohen do 60 minuta me lajmet m t fundit nga vendi dhe bota, por dhe me nj larmi programesh kulturore e sportive, t cilat nuk mungojn asnjher n TAR. E dashuria mbetet pjes e pandar e saj, jo vetm prej dits

NEWBORN. Fisniku 35-vjear sht drejtori artistik dhe ideatori i skulpturs monumentale m t njohur kushtuar shpalljes s pavarsis s Kosovs. Tashm ky monument sht kthyer n nj pik t rndsishme n Prishtin, ndrsa sht vlersuar edhe me mime t ndryshme ndrkombtare

Maa dhe korrupsioni. Astriti dhe Teuta interpretojn n "Our Cafe", nj prej telelmave m popullor n Kosov. Bekim Qorri (Astriti) sht maoz: korrupton politikant, shet arm e sht pjes e traqeve t ndryshme

kur feston vitet, por edhe prej prkushtimit e dashuris me t ciln vazhdon transmetimin suksesshm dit pas dite. Top Albania Radio numron nj audienc t madhe brenda dhe jasht Shqipris, kjo fal puns s stafit t talentuar, i cili ka punuar n vitet e para t krijimit t Top Radios dhe stafit t ri q punon aktualisht, t cilt s bashku kan arritur t ndrtojn nj media moderne dhe bashkkohore, duke br realitet ndrrn dhe idet e themeluesit t Top Radios, presidentit t Top Medias, Dritan Hoxha. Q prej dits s par, TAR, tashm radioja kult pr t gjith shqiptart, informon dgjuesit me kngt m t reja t ofruara prej tregut muzikor n bot. Edhe pse nj iniciativ private, e krkuar me ngulm e me mjaft dshir, n mnyr t padiskutueshme Top Albania Radio, u kthye n nj prej ngjarjeve m t rndsishme t vitit 1998 pr Shqiprin.

Teatr

m pas
kto situata. A i shikoni kto fotografi, kto portrete, si nj lloj ditari t atyre q ju keni par kudo ku keni qen dhe ku keni fotografuar? jo, nuk sht saktsisht kshtu: sepse q fotoreportazhet e mia t publikohen m pas, sht e rndsishme q t fokusohem n tema apo histori t veanta, m mir akoma n histori t reja. Pra, n kt kuptim kto fotografi nuk
Administrim ndrkombtar apo neokolonializm? Albin Kurti, 33 vje. Karizmatik dhe i palodhur, Albini ka qen i burgosur n Serbi. Sot ai drejton lvizjen "Vetvendosje", e cila denoncon mosplqimin ndaj administrimit ndrkombtar n institucionet m t rndsishme t vendit

Gjithka prve politiks! Rona Nishliu, 22 vjee, sht nj yll i ri i njrs prej radiove m t ndjekura n Kosov. Gjat programit t saj, Rona, q sht edhe kngtare, u et dgjuesve pr gjithka prve politiks. Programi im sht nj dritare pr jetn e vrtet, thot ajo

Shfaqet n Teatrin e Kors, komedia me regji t Gzim Kames. Interpretojn aktort Rajmonda Bulku e Roland Trebicka

jan nj ditar personal. E duke qen se portretet gjithnj rrfejn dika, kt nuk e bjn vetm pr veten e tyre, ato rrfejn edhe pr fotografin, transmetojn veten e tyre para objektivit. far kan t prbashkt t gjitha portretet njerzore te t cilat jeni fokusuar, pavarsisht se ku i keni realizuar ato? Pavarsisht origjins dhe ndryshimeve, subjektet t cilave un u jam referuar kan t prbashkt

identitetin, marrdhnien midis atdheut, toks dhe vetes. N kndvshtrimin tuaj si fotograf, sa t rndsishme jan emocionet e figurave te t cilat prqendroheni pr t realizuar fotografit? Jan shum t rndsishme dhe kto emocione jan t lidhura ngusht edhe me sjelljen time prball modelit. Pr kt arsye un them se portreti i dikujt tjetr sht n nj far mnyre

disi edhe portreti i vet fotografit, nj lloj autoportreti. Prvese n Kosov, a keni qen ndonjher n Shqipri? Cili sht opinioni juaj pr kto dy vende? Un nuk kam qen asnjher n Shqipri. Ndoshta do t vij s shpejti, sepse m plqen mjaft Kosova dhe mendoj se m ka ndikuar n kureshtjen pr t par edhe vendin tuaj. Duket se jan t njjtt njerz n kto dy vende.

Kora pret Koh pr tu mendur

oh pr tu mendur. Nn kt titull ka zbritur n Kor jo vetm nj komedi brilante, por edhe m tej se kaq nj inskenim i veshur me petk aktorsh gjigant, jo nga prmasat trupore, por nga interpretimi dhe madhshtia e tyre si aktor t skens. Roland Trebicka prkrah Rajmonda Bulkut, i sht bashkuar aktorve korar n nj komedi q ka prhapur jo vetm humorin, por edhe ka rikthyer mes publikut korar n kt sezon emra t prmasave kombtare. Trupa e aktorve mes t cilve sht rikthyer n skenn e teatrit ajupi edhe aktori Roland Trebicka, kan interpretuar prmes humorit fatin e nj individi n kohn e nj shoqrie n tranzicion. Piknisja mund t ishte nj dram. Megjithat, vepra e vn n skenn e teatrit

T jesh serbe n Kosov. Adrijana jeton n nj fshat t vogl serb n Kosov. Pas largimit t ushtarve francez t KFOR-it, ajo srish nuk e ndien veten rehat n vendin e saj t ri. Ajo ndjek universitetin serb n veri t Mitrovics. sht e shqetsuar pr t ardhmen e saj, edhe pse et shqip

Zegut 78-vjear asnjher nuk i kishte shkuar n mendje se do t arrinte ta prjetonte pavarsin e Kosovs. Dy prej djemve t tij kan ndrruar jet n mosh t re n burgjet jugosllave. Ai sht i shqetsuar: n nntor t vitit 2008, Kombet e Bashkuara dhe Serbia negociuan nj marrveshje q krcnon integritetin territorial e Kosovs

Minoritetet. Arianiti sht rom. Ky komunitet prfaqson 1,7% t popullsis. T par si bashkpuntor prej shqiptarve, m shum se 200000 rom lan vendin pas lufts. Edhe pse t mbrojtur prej Kushtetuts, romt e Kosovs kan ende vshtirsi. Vetm 10% e fmijve rom prfundojn shkolln llore

t Kors ka qen nj komedi, me ngjarje q i prkasin kohs s sotme. Ajo sht prcjell prmes humorit pr publikun korar. Jo pa qllim ka qen kjo zgjedhje e regjisorit Gzim Kame, n veprn e cila sht bazuar n skenarin e Kio Blushit. Nprmjet humorit, regjisori Kame ka sjell pjest e nj realiteti, i cili mund t shikohet edhe ndryshe, jo pr nga dramaticiteti, por nga optimizmi dhe ngjyrosja me nota gazmore. Aktort e Teatrit Kombtar, Trebicka dhe Bulku, kan interpretuar me trupn e Kors. N qendr t komedis, personazhi kryesor interpretuar nga Roland Trebicka me batutat dhe humorin e zgjedhur, ka prcjell individin mes nj shoqrie q duket se ka humbur vlerat morale dhe njerzore n kushtet e tranzicionit. J. Dhimitri

shqip shqip

E 16 SHKURT 2009 EHENE, HENE, 16 SHKURT 2009 30

30

SPORT
Superiore

JAVA 20
Teuta-Lushnja 1-1 Vila 75 / Topi 51 Elbasani-Vllaznia 0-0 Besa-Tirana 1-3 Mihani 45 / Xhafa 29, Agolli 53, Memelli 76 Shkumbini-Partizani 1-0 R. Dervishi 42 Dinamo-Apolonia 3-2 Sefa 44, 63, 74 / Brki 10, Haxhibuli 81 Bylis-Flamurtari 1-1 Mua 13 / Galica 71

KLASIFIKIMI
1. Tirana 2. Vllaznia 3. Dinamo 4. Shkumbini 5. Besa 6. Teuta 7. Flamurtari 8. Elbasani 9. Apolonia 10. Partizani 11. Lushnja 12. Bylis N 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20 20

P 39 38 32 30 29 26 25 24 24 19 18 18

Tirana riton kreun pas 79 ditsh

Bardheblut tojn 3-1 n Kavaj dhe prtojn nga ndalesa e Vllaznis n Elbasan
ERALD KODHELI

irana rimerr kryesimin n Kategorin Superiore pas 79 ditsh. Me toren 3-1 n fushn e Bess, 23-her kampiont ngjiten n kuotn e 39 pikve dhe prfitojn nga ndalesa e Vllaznis n Elbasan. Bardheblut kthehen n vendin e par pas tet javsh (e humbn kreun n javn e 13-t, m 29 nntor), por fakti m interesant sht se ata jan paraqitur si nj skuadr e paprmbajtshme, menjher pas largimit t Blazh Slishkovi. Statistikat flasin pro trajnerit Agustin Kola, i cili pas emrimit m 12 dhjetor 2008 (prpara javs s 15-t) ka regjistruar 5 fitore n gjasht sda. I vetmi hap fals sht ai i javs s 16-t, me humbjen 2-0 n fushn e Flamurtarit. Kola, nj prej lojtarve m t mdhenj n historin e klubit sht shfaqur n rolin e bomberit edhe tashm q punon si trajner. Me t n stol, Tirana ka marr pamjen e nj makine golash: 18 rrjeta t realizuara n total (7 t psuara), ku mesatarisht jan shnuar 3 gola pr ndeshje. N fitoren e djeshme prball kavajasve kan vendosur Daniel Xhafa, Ansi Agolli dhe goleadori Migen Memelli. Ndrkoh, goli i kapitenit t verdhezinjve, Mihani, i cili solli barazimin e prkohshm 1-1, ishte thjesht sa pr statistik. Kryeqytetasit dominuan pjesn m t madhe t takimit, duke prtuar edhe pr shkak t gabimeve t shumta t mbrojtjes vendase dhe ngjitja n vendin e par ishte shprblimi i ecuris pozitive t javve t fundit. Tirana falnderon edhe Elbasanin, q ia bri jetn t vshtir Vllaznis n Ruzhdi Bizhuta. N sfidn q solli debutimin e trajnerit Faruk Sejdini te verdheblut, shkodrant e drejtuar nga Agim Canaj konfirmuan momentin e vshtir q po kalojn. 4 pik t grumbulluara n katr ndeshjet e fundit (1 fitore, 1 barazim dhe dy humbje), nuk jan statistika t prshtatshme pr nj skuadr q pretendon titullin. Kuqeblut kan tentuar deri n fund t largohen me tri pik t plota

nga Elbasani, ashtu sikurse edhe vendasit, por n fund t dyja ekipet jan ndar n nj barazim pa gola. Java e 20-t e Superiores ka sjell nj tjetr debutim n klubet elitare: at t Shklqim Mus me Dinamon. Pr ish-zyrtarin e Tirans

prballja me Apolonin ka qen mjaft e vshtir dhe n fund blut triumfuan me rezultatin 3-2. Tregolshi i Fatjon Sefs ka br t pavlefshm golat e dy serbve t bardhjeshilve, Brki dhe Haxhibuli. N kt mnyr, Mua ndrpret serin

negative t dinamovitve, q kishin humbur n dy takimet e fundit nn drejtimin e kroatit Zlatko Dali, por trajneri ka marr edhe sinjale t qarta se skuadra ka ende nevoj pr riparime. Pr fier akt, humbja n Selman Strmasi regjistroi

fundin e seris me katr fitore radhazi. N Peqin ndrpriten edhe fitoret e Partizanit (prej tri ndeshjesh radhazi). T kuqt e drejtuar nga Shptim Duro mposhten 1-0 nga Shkumbini, ku goli vendimtar mban firmn e Roland Dervishit. Kryeqyteta-

sit nuk arritn t merrnin t paktn 1 pik nga kjo prballje, edhe pse vendasit luajtn pr afro 33 minuta n inferioritet numerik, pas kartonit t kuq t Turdiut. Barazime 1-1 n dy takimet e tjera Teuta-Lushnja dhe Bylis-Flamurtari.

Bundesliga

Boks

Skela, frymzuesi i Kotbus

E
rvin Skela vazhdon t frymzoj Energie Kotbus n garn pr t mbijetuar n Bundeslig. Mesfushori shqiptar ka qen protagonist i nj tjetr paraqitjeje t mir, n barazimin 1-1 q skuadra e tij arriti n fushn e vshtir t Borusias s Dortmundit. Vlonjati sht aktivizuar pr 87 minuta, ndrkoh q ka qen i rrezikshm me aksionet personale, gjuajtjet drejt ports kundrshtare dhe harkimet nga goditje standarde pr shokt e skuadrs. Madje, goli i Kotbus, q solli avantazhin e prkohshm 1-0 t miqve erdhi pr merit t 32-vjearit kuqezi. Kur kronometri shnonte 31 minuta loj, Skela merr nj pasim t shkurtr nga goditja e kndit dhe lshon nj predh t pakapshme pr portierin Veidenfeler. Por, pr fatin e keq t shqiptarit topi prplaset n shtyll, ndrkoh q Kagdas i gjendur aty pran e ka shtyr drejt rrjets. Gjat ktij sezoni n elitn e futbollit gjerman, Skela ka realizuar vetm nj gol, at t javs s 14-t, n portn e Bajernit t Mynihut, ndrkoh q numron edhe tri rrjeta n Kup. e. kodheli

Kosovo Kid mposhtet n duelin e zhvilluar n Xhersi, me vendim unanim t gjyqtarve

Muriqi humb shansin pr titull Disfat n 12 raunde me Vuds E

lvir Muriqi humbet shansin q t bhet sfidant i ad Douson pr titullin botror n peshn gjysm t rnd t versionit IBF. T paktn pr momentin, 29-vjeari nuk shfrytzoi shansin m t mir, pasi u mposht nga Klinton Vuds n duelin eliminator q u zhvillua t shtunn n mbrmje n Xhersi t Anglis. Edhe pse ka rezistuar deri n fund prball ish-kampionit t ksaj peshe, Kosovo Kid nuk arriti t shpaloste t gjith potencialin e tij. Vuds ka dominuar pjesn m t madhe t ndeshjes, t ciln ai vet e kishte cilsuar pr jet a vdekje. Anglezi, i cili ka pasur mbshtetjen e madhe t tifozeris, toi me vendim unanim t gjyqtarve (119-110, 117-111, 117-111). Tashm, 36-vjeari ka edhe nj duel t fundit pr t pretenduar t kthehet n majat e boksit, at kundr Douson, sd q sipas t gjitha gjasave do t zhvillohet n fund t ktij viti. Pr sa i takon Muriqit, q regjistroi humbjen e pest n 39 duele dhe t dytn si profesionist, e ardhmja nuk duket kaq e ndritur, pasi ai rrezikoi t bjer n klasikimin e versionit IBF. Boksieri i lindur n Kosov, por q jeton dhe strvitet n SHBA hyri n ring i bindur se tuesi do t ishte pikrisht ai. Kjo edhe pas paraqitjes s jashtza-

Itali

Filipi, gol n toren e Ravens

rian Filipi, sulmuesi i Kombtares Under-21, po konrmohet si nj lojtar mjaft i vlefshm pr Ravenn n Serin C1 A. 20-vjeari, kartoni i t cilit sht n pronsi t Palermos, ka shnuar t dieln n sdn kundr Lumecanes. I aktivizuar si zvendsues n minutn e 60-t, Filipit nuk i sht dashur shum koh q t ingranohet n loj. Vetm tri minuta m pas, ai ka krcyer m lart nga t gjith, duke drguar n rrjet nj harkim t Trots. Sulmuesi kuqezi ka pasur mundsi t shnoj edhe n minutat e mbetura t takimit, por pa arritur t gjej srish rrjetn. N fund t ndeshjes, ai tha: Arritm nj tore t bukur dhe shum t rndsishme. Po strvitemi mir dhe ndjekim me prpikmri udhzimet e trajnerit. Nse hyjm n fush me kt mentalitet mund t pretendojm dika m shum sesa thjesht mbijetesa. N aksionin e golit tim, Trota tregoi klasin e tij, duke harkuar n mnyr t mrekullueshme. Mund t kisha shnuar edhe disa minuta m von, por gjuajtja nuk ishte aq e mir. e. kodheli

Boksieri i lindur n Kosov, por q jeton n SHBA, hyri n ring i bindur se tuesi do t ishte pikrisht ai
konshme n duelin e tij t fundit, ku u mposht mes polemikave nga ish-kampioni, Antonio Tarver. Ndoshta n humbjen e Muriqit ka ndikuar edhe vlersimi i pakt pr kundrshtarin: n fakt, Klinton Vuds kishte deklaruar se n rast humbjeje (duke marr n konsiderat edhe moshn e

madhe), do t trhiqej nga duelet. Kosovo Kid dominoi raundet e para t duelit, por me kalimin e minutave situata ndryshoi. Plakushi Vuds lloi t tonte terren, duke prmbysur superioritetin e Muriqit, i cili dukej n vshtirsi pr t mbajtur ritmin e kundrshtarit. Edhe pse arriti t qndronte n kmb deri n kambann e fundit, boksieri i cili konkurroi srish me shqiponjn me dy krer t stampuar n pantallona, n fund e kishte t qart se ishte mposhtur. Shpeshher ai detyrohej t mbshtetej n litart e ringut, sepse kombinimet e kundrshtarit ishin mjaft t fuqishme. e. kodheli

shqip
E HENE, 16 SHKURT 2009

SPORT
Talenti

PER ME SHUME www.gazeta-shqip.com

31

Rekordi

Xhuzepe Rosi: Nuk kthehem te Junajted S

22-VJEARI N dy sezone me Manesterin, Rosit nuk iu dha asnjher besimi pr t konrmuar talentin

ulmuesi i Vijarealit, Xhuzepe Rosi, deklaroi se nuk i intereson t kthehet n Angli pr t vazhduar karriern me Manester Junajted. 22-vjeari kaloi dy vjet n Olld Traford prpara se t transferohej te klubi spanjoll n vitin 2007. Red Devils pretendojn se kan nj klauzol, sipas t cils ata jan klubi i par q mund ta blejn, nse talenti italian vendos t largohet nga La Liga. Megjithat, Rosi nuk mendon t rikthehet n Premiership: Nuk kam arsye prse duhet t krkoj t bind Fergusonin. Kur isha n Angli nuk m dhan asnj shans, e nuk kam ndrmend t kthehem. Ndihem mir te Vijareali, ktu kam mundsin t toj eksperienc dhe jam i lumtur me ecurin time. M tej ai shtoi: Nuk kam ndonj projekt q t luaj prsri n Premiership, n kto momente as q nuk e shqyrtoj iden e transferimit. Gjithsesi, nuk e kam iden se far do t ndodh n t ardhmen.

Raul, 309 gola me fanelln e Realit R

EMRIMI Nse zgjidhet president i Realit, Florentino Perez, mendon ta emroj Raul zv/president t klubit

aul Gonzales bhet golashnuesi m i mir n historin e Realit t Madridit. T dieln, n fushn e Sporting Gijon, sulmuesi 31-vjear ka realizuar golin numr 309 me fanelln merengue, duke kaluar me dy rrjeta legjendarin Alfredo di Stefano. N munges t Van Nistelroit (i dmtuar), kapiteni po shfaqet gjithmon e m shum si lojtari-gol i Realit, ndrkoh q ekzistojn t gjitha mundsit q rekordi t rritet m shum. Ky ishte goli i tij i 216 n La Lign spanjolle, n 15 sezone t gjitha t kaluara n Santiago Bernabeu. Raul sht njkohsisht edhe golashnuesi m i mir n Kupat e Evrops (aktivitete t organizuara nga UEFA), me 65 rrjeta. Ndrkoh, sipas mediave spanjolle, nse Florentino Perez do t rikthehet n drejtimin e klubit madrilen, ai synon ta emroj sulmuesin zv/president. Ai do ta lejoj Raul q t luaj vetm nj nga dy vitet q goleadori ka n kontrat.

Sitizens ndodhen vetm 8 pik nga zona e ftoht n kampionat dhe synimet pr nj vend n Kupat e Evrops duken t parealizueshme

SERIA A

Luis Felipe Skolari, pasardhs i Mark Hjuxhs te Manester Siti

Tekniku brazilian shihet si elsi pr t arritur te ylli i Milanit, Kaka

REZULTATET
Atalanta-Roma Kapeli 52, Doni 55, 59 Kaljari-Lee Fini 49, Matri 90 Kievo-Katania Xhenoa-Fiorentina 1-1 3-3 Kolui 90 / Ledezma (11m) 10 Mota 12, Paladino 38, Milito (11m) 56 / Mutu (11m) 60, 80, 90 Juventus-Sampdoria 1 - 1 Amauri 62 / Pacini 10 Rexhina-Palermo Siena-Udineze Makarone (11m) 50 / Di Natale 72 0-0 1-1 2-0 3-0

etm pak dit pasi u largua nga elsi, Luis Felipe Skolari sht gati pr nj tjetr aventur n Premiership. Tekniku ish-kampion bote do t ket nj shans t dyt pr t shklqyer n at q cilsohet kampionati m i fort n bot, pasi drejtuesit e Manester Sitit po mendojn ta emrojn n krye t skuadrs. Sipas tabloidit News of the World, sheikt n Istlends po prgatiten q t largojn trajnerin aktual, Mark Hjuxhs, dhe posti i tij do ti besohet Skolarit. Edhe pse u shkarkua nga Stremford Brixh si i dshtuar, duke i ln blut e Londrs n vendin e katrt n klasikim (t kaluar edhe nga Aston vila), braziliani krkon t qndroj n kampionatin anglez, pr tu br nj prej trajnerve m popullor. Me sa duket, ish-drejtuesi i stolit t Portugalis nuk do t qndroj shum koh pa pun: humbja e s shtuns, q Siti psoi n fushn e Portsmuthit ka konrmuar momentin e keq t Sitizens dhe ka krijuar bindje te drejtuesit e klubit se Hjuxhs nuk sht njeriu i prshtatshm pr t drejtuar nj skuadr q pretendon majat. Pavarsisht se ka n organik yje t klasit botror si Robinjo, Irland apo t tjer, tekniku nuk ka arritur t siguroj vazhdimsi n rezultatet e bluve. Momentalisht Manester Siti renditet n vendin e nnt, por vetm tet pik e ndajn skuadrn nga zona e ftoht, ndrkoh q diferenca me Arsenalin e vendit t pest (pozicion q do ti siguronte nj vend n Kupn UEFA) sht 13 pik. Skolari ishte kandidat pr t drejtuar klubin n Istlends q prej llimit t sezonit, periudh kur u largua Sven-Goran Erikson, por n at periudh tekniku preferoi nj pozicion m prestigjioz, si ai te elsi. Emrimi i Big Fil te Siti sponsorizohet edhe nga

Robinjo
Sulmuesi brazilian, i cili shihet si nj prej sponsorve m t mdhenj pr emrimin e Skolarit te Manester Siti, u shpreh se drejtuesit e elsit gabuan rnd duke e shkarkuar nga detyra

LA LIGA

prezenca e Robinjos dhe shum lojtarve t tjer brazilian q mbrojn ngjyrat e klubit. Ideja pr t afruar Luis Felipe Skolarin nuk sht e rast-

sishme. Edhe pse trajneri shihej si alternativ edhe n t kaluarn, tashm emri i tij lidhet n mnyr t drejtprdrejt me synimin pr t ndrtuar nj skuadr me yje. I

pari q do t tentohet t afrohet n klubin veriperndimor t Anglis sht Kaka. Gjat merkatos s janarit, sheikt ishin fare pran blerjes s mesfushorit

t Milanit, por marrveshja nuk u realizua n astet e fundit. Pavarsisht oferts multimilionere, lojtari preferoi t qndronte te Milani, pr t fituar titullin n Serin A. N kt kndvshtrim, Skolari cilsohet si elsi pr t zhbllokuar nj transfert t komplikuar si ajo e Kakas, q prve parave krkon siguri se do t luaj n nj skuadr me t ciln do t toj tituj e prestigj. Manester Siti ende nuk ka dal me nj reagim zyrtar n lidhje me kto spekulime.

REZULTATET
Almeria-Vajadolid 3-2 Krusat 62, Ue 70, Negredo 78 / Leon 17, Goitom 22 Ath.Bilbao-Rekreativo1-1 Tokuero 50 / Aitor 33 Numansia-Majorka Aduriz 21 Rasing-Vijareal Zigi 24 / Kacorla 42 Sporting G.-Real M. 0-4 Raul 15, 76, Huntelar 37, Marselo 49 Espanjol-Sevilja Kanute 84, 90 0-2 1-1 0-1

Deklarata

Pas lamtumirs, tekniku holandez mendon ti prkushtohet lufts kundr varfris n Tanzani

Hidink: N vitin 2010 largohem nga futbolli

rajneri i ri i elsit, Gus Hidink, pohoi se ka planikuar t largohet nga futbolli pas Kups s Bots 2010 q do t zhvillohet n Afrikn e Jugut. Holandezi, i cili do t qndroj n Stemford Brixh deri n fund t ktij sezoni dhe njkohsisht do t vazhdoj punn me Kombtaren ruse, cilsohet si nj prej teknikve m t mir n qarkullim. Pavarsisht respektit dhe vlersimit q gzon n ambientet e sportit m popullor n bot, pr Sunday Mirror, ai deklaroi se do tu prkushtohet veprave bamirse. Hidink tha: Mendoj se do t trhiqem nga futbolli n vern e vitit 2010, menjher pas Botrorit 2010. Pasi t shkputem do t bj xhiro me motorin tim Harley-Davidson dhe do

BUNDESLIGA

REZULTATET
Borusia-Kotbus Hamburg-Arminia 1-1 2-0 Frai (11m) 36 / Kagdas 31 Troovski 32, Guerrero 60

t jem m aktiv n rolin si ambasador i Nike. Privatisht, do t kujdesem edhe pr nj projekt pr t ndihmuar njerzit e varfr n Tanzani. Kjo sht nj iniciativ q sapo e kam lluar. sht mjaft modeste, por ka shum vler pr mua. Kto jan gjrat me t cilat do t merrem nga 2010-a n vazhdim.

Hidink ndoqi nga tribuna toren 3-1 q elsi arriti n FA Cup kundr Uatfordit, ndrsa n fundjavn e ardhshme pritet t debutoj n stolin e elsit, n sdn me Aston Viln. Trajneri nuk prjashtoi mundsin se mund t qndroj m shum se disa muaj n Stemford Brixh, n rast se aventura e tij rezulton e suksesshme. Asnjher nuk mund ta dish me siguri se far do t ndodh. Sipas marrveshjes, n fund t sezonit do ti prkushtohem totalisht vetm prfaqsueses ruse. Gjithsesi, nuk m plqen t as shum pr at q mund t ndodh pas ktij edicioni. Ekzistojn disa mundsi, por m par duhet t shohim rezultatet e puns time me elsin, prfundoi Gus Hidink.

LIGA 1

REZULTATET
Lion-Le Havr 3-1 Ederson 33, Keita 44, Zhuninjo 74 / Nestor 81 Sosho-Tuluz Afolabi 11 / Fati (ag) 32, Ginja 65 1-2

Bajern Mynih

Oferta

Klinsman: I zhgnjyer dhe i mrzitur

T
rajneri i Bajernit t Mynihut, Jurgen Klinsman, sht shfaqur shum i zhgnjyer pas humbjes 2-1 me Hertn e Berlinit. Kampiont n fuqi t Bundesligs humbn shansin q t merrnin kryesimin e kampionatit, pas hapit fals t Hofenhaimit. Voronin, me dygolshin e tij, ishte vrassi i gjigantve bavarez. Jemi shum t zhgnjyer dhe t mrzitur pr kt humbje, pasi nuk shfrytzuam shansin pr tu ngjitur n vendin e par, deklaroi Klinsman. As vet lojtart nuk arrinin ta besonin at q ndodhi n ndeshjen me Hertan. Gjithsesi, futbolli kshtu e ka. Besoj se hert apo von do ta marrim vendin e par n Bundeslig.

Juve, 30 milion euro pr David Silvn

andidatura e David Silvs, pr t qen pasardhsi i Nedved te Juventusi po bhet m konkrete. Sipas mediave ndrkombtare, klubi bardhezi ka br nj ofert zyrtare si pr lojtarin 23-vjear ashtu edhe pr Valencian. Drejtuesit e Zonjs s Vjetr prtuan nga miqsorja e mesjavs s kaluar ndrmjet Spanjs dhe Anglis. Sipas As, pr mesfushorin kampion t Evrops, Juventusi ka ofruar 25 milion euro, plus 5 milion euro shprblim sipas rezultateve q do t arrij skuadra. David Silva do t prtoj rreth 4 milion euro n sezon nse pranon transferimin n Torino. Pr lojtarin interesohet edhe Barcelona.