W.

V-i^afdinei' ec

EDVARDl

1*0(

OCK,

S.T.P.

'

y// i/(V//U////// C/r^/i/^^i^/

yi^^/^/jrr.

p^4^^^

SPECIMEN
HISTORI^ ARABUM;
AUCTORE EDVARDO POCOCKIO.
ACCESSIT

HISTORIA FETERUM ARABVM EX ABUL FEDA:

CURA ANTONII
I.

SYLVESTRE DE SACY.

EDIDIT JOSEPHUS WHITE,

LINGUARUM HEB. ET ARAB.

S. T. P.

^DIS CHRISTI CANONICUS,

IN ACAD. OXON. PROFESSORi

MT
rii

OXONII,
E TYPOGRAPHEO CLARENDONIANO.
MDCCCVI.
\

HONORABILI

ADMODUM

VIRO

GULIELMO SCOTT,
EQUITI AURATO,
JUDICl IN CURIA

SUMMA MARIS

PR/EFECTUR.'E.

&c. &c.

&:c.

OpUS

quod ad

te defero,

primum Editorem

habuit

Edvardum
ab

PococKiUM, egregium
omnibus qui
aeftimatum.

illud literarum Orieiitalium decus, et

in eo genere aliquid faperent fuit

femper magni

Neque temere

me

a<ftum efle opinor, quod

Te

potilTimum ad partes meas

in prccfentia

advocem.

Cum

enim

animadverterem quod Yir eruditiffimus primam

tionem dicatam
voluilTet

ipfe libri fui Edi-

magno Seldeno, mihi

circumfpicienti,

quemnam
tioni

pari gravitate et nominis fplendore adfcifcerem Edi-

mccT patronum, ad
Fuit

Te

prrecipue vifum eft id patrocinium

pertinere.

nempe Seldenus

literarum fautor eximius, dein

que Academia noftra optime meritus propter beneficia fua

BibUothccam Bodleianam

collata

idem
;

ipfe

omni

eruditione

inftructifTimus, jurifconfultus peritiflimus

fenator denique ab

Academia
,

legatus.

Cujus
ell?

viri

laudum
fit

et titulorum qucC in Literis,

tandem

pars penes

Te non

Quantum
vita

quod potes
et

dudum
place-

cognovimus, tum
bat, five

quum

Academica
in

umbratiUs

tibi

ftudia humanitatis

Praeceptoris

munere fungendo

a 2

IV

DED
ifta

ATI

O.

pro elegantia
ProfcfToris

tua juventuti noftrae commendares, five ex

Cathedra antiquce Hiftoriae monumenta dodiflime

dilucidiora
faceres.

exponendo

Interea Bibliotheca Bodleiana,

quod

reditibus

hoc tcmpore fruatur tam amphs, adeoque confpi-

ciatur copiis in

omni gencre

indies inftrudior, id tuo eft

ohm
jam
Etfi

cfTedum confiho, tua providentia. Poftquam autem ex Academia

exccireris, in

Foro talem

fuifle

Te accepimus, qualem

nobis

antea poUicebatur fpeclata ingenii vis et mentis acumen.

vero

Te etiam abfentem
elle nobis

et in ahis

verfatum negotiis,

fatis aftric-

tum

animo

et benevolentia tua confidimus,

tamen quo
defi-

arctiori necelTitudine

conjunclum haberemus,

et

ne nofter

neres

efle,

deledus

es, univerfis

confpirantibus fufFragiis, qui res

noltras in

fummo

totius Gentis

conciho

fide tua et aucloritate

defenderes.

Merito

igitur, et jure,

ad tuum Patrocinium confugit Operis

;

Pocockiani quae nunc prodit Editio

et doclifhmis ihuftrata
Parifienfis,
;

Commentariis

ipfius copiofis

Opufculo eleganti a
aucfta
;

manu Amici mei

et cura

A.

I.

Sylvestre de Sacy,

mea quah-

cunque

nitidior faltem et

emendatior faAa.

JOSEPHUS WHITE.

EDITORIS PRiEFATIO.

LECTORI
IN

S.

hac noftra Editione Libri laudatilTimi quid praeftiturn

fit,

vel

tentatum, paucis te

commonitum

velim.

Totum
infinitis

opus, antehac

peirime habitum a typothetis, mendifque

depravatum,
in liac

conatus lum pro

virili

emendatius dare.

Neque tamen
:

parte voluntati meae fatisfecille ipfe mihi videor

prccfertim in

Notis

propterea quod, quos citat ex variis fcriptoribus locos Yir

eruditiffimus pcene innumeros,

fme

ulla capitis vel

Hbrum fuum conjecerit pagince commemoratione, nuUa mea indultria

in

cum

potui

omnes

indagare, et ad veritatem perducere.

aucftoris

Non

nefcius

eram, extare operis exemplar

manu

confcriptum,
:

cum

ca^tera ejus fupelledile literaria

confervatum

cujus exemplaris

ope

ct

admonitu,

fi

eo uti mihi hcuiiret, intelHgebam polfe plura

meUus conditui. Idcirco precibus egi cum Viro beato qui thefaurum eum jam poffidet, ut Codex ille evolvendus mihi permitteSed nefcio qua mala mea fortuna preces ill mihi minus retur.
fucceflbrunt.

Ufus fum tamen exemplari impreifo

cum

notis IMSS. cafu quoid

dam ad manus

delato,

quod oHm

fuilfet
:

Geokgii Sale^,

quod

limihtudine fcripturce deprehendi

habet enim notas nonnullas

margini adfcriptas, breves quidem et raras, quas tamen, ne

*

omhoc

Cujus Prolegomena ad Verfionem Alcorani, ut

Pocockiano defumpta.

id

obiter

notcm, funt

fcre tota ex

ipfo libro

v\

EDITORIS PR.EFATIO.

nino intercidercnt, dignas judicavi qu^e in Editionem noftram

transferrentur (defignantur litera S. appofita).
gina^,

Singulae item pa-

corre(ftionibus ad

tertce, prie fe

rem typographicam pertinentibus referunt fpeciem operis prelo deftinati. Virum autem
novce Editioni hujufce Libri adornandae ope-

iltum

dodiHimum

ram

dediile conliat ex

commcntariolo

ejus,

quod

in

Bibhotheca

Bodleiana inter Chartas Gagnki^anas extat.

quo loquor, ut pateat

BibUothcca.

Eruditis,

Ipfum codicem, de jam reponendum curavi in eadem

ornamentum, et acceiTio pulcherrima, ell Appendix a Viro ClariiTimo Sylvestre de Sacy, Parifienfi, Siilit ea tibi confecla, et humaniiTime mecum communicata.
Sed uniciim operis
noitri

Excerpta ex parte
ante
nitu,

Annahum Abulfedce inedita de rebus Arabum Mohammedem. Cum enim partem illam utihirimam coget a Pocockio in Notis fuis multo cum fruclu tradlatam,
editio

nulla hucufque

Abulfedte proponat

particulas

tantum

decerplit A. SchuUeniius in Hifloria Imperii vetujiijfimi Jochtani-

daruni

illuilris

ihe Pariiieniis, pro

in

a?gre ferens

eam

tenebris

amore quo eil in has hteras, deUtefcere, Excerpta inde, quae

juilum aUquod opufculum de Hiiloria

ficerent, e

Arabum Paganorum con-

MSS.

defcripta et Latine converia, ad

me

tranfmiiit.

Quo nomine quicquid grati^ vel ei omne lubens acceptum refero.

pretii chartis noflris accedat,

Ad

calcem hbri habes Indiceni a

me

conflatum.

Atque

in-

fuper Pocockii Effigiem, juxta tabulam in Bibliotheca Bodleiana

peniilem excufam, in fronte operis propofui; ut ne cui ignotum

ilt,

quaUs

fuerit

vukum

atque oris Uneamenta Vir,

doclrina, ingenio, atque animi fanditate polleri

fuipicicnt.

quem prae nunquam non

P E C

E N

HISTORI^E ARABUM,
SIVE

GREGORII ABU'L FARAGII MALATIENSIS,

DE

ORIGINE ET MORIBUS ARABUM

SUCCINCTA NARRATIO,
IN

LINGUAM LATINAM CONVERSA, NOTISQUE E PROBATISSIMIS

APUD
IPSOS AUTHORIBUS, FUSIUS ILLUSTRATA.

OPERA ET STUDIO

EDVARDI POCOCKII,
LINGUARUM HEBR. ET ARAB.
IN

ACADEMIA OXONIENSI

PROFESSORIS.

Quod

totumfciri non potejl, ne omittatur totumy Jiquidem Jcientia partis melior

ignorantia toiius.

eji

AbuIFeda.

P R

^ F AT

AD LECTOREM.

IN

ON

allus

de legentlum affelu magis

follicitus

temere
liber.

prodiit,

quam
;

qui fe prefentem oculis tuis ingerit,

Idque merito

utpote qui

cum

illos

quibus fe

viae indi-

cem

pollicetur, per Arabice,

minus

Foelicis, faxa et arenas

illi

circumducat, eorum expecftare poffit fortem, quibus

qui eorum opera per loca non ante trita utuntur, fenti-

bus et
vitia

vias afperis offenfi, olyiyotq licet

non

infidis,

con-

rependunt.

Verum

ego bonarum mentium can-

dore
in

me
aliis

confolor, facile fperans eos qui melioribus detenti

h^c

obiter

tantum oculos

conjeeerint,

veniam
illos

ejus

quo

prodeffe ftuduerim laboris conceffuros;

au-

tem, quibus hasc etiam ftudia cordi funt,

bonam

faltem

voluntatem agnituros.

Utrifque (ut

aHquam

inftituti

mei ratlonem reddam,) aliquod operae pretium fa6turum

me

arbitrabar,

fi

quorum linguam docendi mihi incum-

bebat munus, eorum etiam mores,

fuerunt, notiores facerem
invenerint, ex
ipfis
;

quam
iis

hadtenus noftris
nihil

ut

fi

in

imitandum
fit

faltem quid fugiendum

difcant.

Quem

in

finem, hcEc e diverfis apud ipfos authoribus

R .E F A T

fide

dlgnls deprompta,
iis

in

unum

quafi

fafciculum

ita

congefTi, ut qua; de
tus, reliqua,

fummatim

narrat Gfrgorius, tex-

qu^

ad

illa

fufius illuftranda faciant,

notarum

locum occupent.
thoris,

Gregorti igitur,

tanquam

prascipui auilli

dudlum cum

fecuti fuerimus, hic etiam

honos

debebitur, ut de eo, ejufque

venit
fcripto,

quod ad manus

noftras perIpfe

aliqua praefationis loco diiferamus.

quis, et

qua

inter do6los

fama

fuerit,

ex hoc exemplaris,

anno Hejrae 900.

exarati, titulo difcimus.

U^a^

cJ' ^

iU^jJl

JIaJI (j^aJiaJI ^iJJI

(j^JOUl

v^l
^\yi\^

lJJu>^j

^Uyai
^la.LyJ'

A^zJlj
VsaIcsa^I

J^AJI J^l

jl^l
DmV

^ji\
nojier,

i^^T^I

J^AilJU'

dominus

pater fanius, exi?mus, doSirina

et eruditione injignisy do6io-

rum

reXf excelientium

exceiientijjimus,

temporum fuorum ex-

empiar, fecuii ph.(nix, fapientum gioria, dodor divina ope

fnffuitus,
entis

Mar

Gregorius Abu'lFaraj, fiius

:

exceiienter fapi-

Ahronis, medici Malatienfis

quorum verborum
appofitum
eft,

re-

gione in margine,
/

manu

recentiori,

j(^q^\}

j|-A^'l

ii

(M--'

KofF, Ciirifiani,

V i- e. qut vuigo notus efi nomine Ebn Nec minus gloriofis elogiis (pro more
fci-

Orientalium) ad alterius exemplaris calcem ornatur,

Ucet,
(J^:sr*

^J^jUI r^-M ^-^y^\ ^^A^

UJsa.sm* Ua;'

AD LECTOREM.

XI

AjJ* y^xJI
(^l-eJI

iAa::^*.*

^^1_j-A4I

L-J^I

JvaakJI

y^Aj^iAjij_i

Fatn

ct

dommtis

7iofler,

rex dodoriim, et corona

virorum virtute priijiantlum, duhiorum in theologwis occulto-

rum

sTTtXvTi^g,

Chri/iia?wrum princeps primarius,fe6ice '^aco-

hittcce

* medulJa,

Mar

Gregorlus, dominus, pater,

unlciim
titulo

* Ad
tiii.

vcrb.

pura Jubjlan-

cevi

decus,

et fccult

phxntx.

His addi pofTunt, e

Grammaticae
"11

Syriacae ab ipfo confcriptas hjc,

b^tr"'1p

plb^

:iic^ iii^ ^^n::i?2i ^^is-^idd

DV"n:i^-^;i "^"id :n:i?TT''

^b^

t^n^n^^^^ ^.D^ p-,n^^

Fatcr nofer fan^fus, rex do5iorum,

orientis,

Mor
igitur

Gregorius, doBor

qui
i.

idem
e.

ejl

AhulFaraj,
Ipfi

flius Ahronts, medtct Militinicfifs,

Malatienfs.
a
filio

nomen proprium,

Gregorius,

agnomen
Ahrun:

de-

fumptum, Abu/-Faraj,
proprio,
fignitur.

a patre, E/?n
^l^ijtJ!
fibi

titulo quafi

omnium

confenfu

O^i^ doBorum
famam

rex in-

Eruditione autem

conciliafle,

non

folum apud Chriftianos, fcd

mediflas videtur.

et

apud Judasos

et

Mohamhifto-

Utrorumque manibus tritam

riam

ejus, teftatur

duorum quibus

ufus fum, exemplanotis palfim in-

rium alterum, cujus margines ipforum

terpolati,

et

ad cujus calcem de authore

cenfura hasc

do6li alicujus

Mohammedani
^J.a^2S.4
^-A:i.

adfcribitur, r taJI

oI

<JJ<.aa^

ijj^
A_>

'-^aA^
Jl

vJvJoJI -AA~J (^l=5

AJl^j
/

l^-X^

(^J

^0\^

,5

(^.--vlaJlj

il* c^,Aj*I*

L^i/JUl

_>JC== 4\aC Jv^LI Ij^/j^a^

o'-^^ V^r^v''

\J^J^-}

(J'-^7-'

xu

PR

^FATIO

Syr.

\jA^^jfJ\ ^UacI Author

Uhn

ejl

Abu'1-Faraj

Ebn

Ho-

Kn:r
mcre

[i.e.

medici] cxprli'oiuit.

cima, vir multce

leSilonts,

varYifque fcientm infiruBus et

penitus imhutus, pracipue autem medicince gloria feculo fuo

claruSj adeo
tit

ad eum

plagis occidentalihus frequentes con-

tendercnt.

Chrijiianus erat, a quo tamen didicerunt. multi e

dodiis.

Muflemorum eximie
afide Chrijtiana

Ferunt ipfim morti propinquum,

defciviffe.

Hasc

ille;

quem non

aliam ob

caufam fufplcionem hanc, quafi a

ciffet hic nofter, injecifle

fide

Chriftiana defe-

puto,

quam quod tantam

eru-

ditionem Chriftianis invideret. Si enim apoftatam

egiiTet,

nequaquam

tanto

eum

honore, fed anathematis potius

et diris profecuti fuiffent ejus temporis Chriftiani.

Cujus

autem

inter Chriftianos fedae fuerit, et

jam

didicimus,

Jacohita fcihcet, ut perhibet exemplar a Chriftiano exara-

tum, cui potius fidem habemus, quam dod:o cuidam JudiEO, qui

eum

vocat 'Ehnol Koff, Chri/iianum Malatienfem,

feSia Melcliitam,
certius difcimus,
UiUj, Jl t

Quo tempore
quam

floruerit,

non aliunde
fe hiflo-

ex ipfius verbis, quibus

riam hanc ufque t ad tempora fua perduxiffe teflatur^.

Floruit ergo

quo tempore Tatari Moguli Mefopotamiam

et

Syriam pervaferunt, quorum

res geflas tradit a Jingifchan

(qui occifo Ung-Chan, eo qui Ur^^^j

OlLc Rex
Bibl.

Yuhafina,

"

Vide omnino Vitam Abu'1 Faragii, apud Affeman.

et feq.

Or. tom.

ii,

p.

244

W.

AD LECTOREM.
feu
JoJiannes
diclus
eft,

xui

tribu

^j.^

Carrity

qua; M.

Polus

Fcn. Prcjhyte-

Chriftianam profelTa
eft

eft

religionem, ad imperium cve6tus rum Joamum

'vocat
:

et

inde

circa

annum

Alex.

15 14.

Hcjrce ^gg.)
(4^*^

ufque ad
obiit

Scalig. de

Emend. Tcmp.

Ahaga

Il-Chan, anno Hejr^e ^7S'

tempore

NaJiroJdmiis Tujicnjis, Philofophus et Mathematicus infignis,)

vel,

ut in altero exemplari, ufque ad

Argun

11-

CJuDi,

anno Hcjne 683, A/ex. 1596.

Hiftoriam autem
* unde nomine

fuam,
fcribit

quam

in

decem Dynajiias

* divifit, contexuifte fe

ex eorum qui hoc in genere diverfis linguis, Sy-

^^.OJI

i.e.

riaca fcihcet, Arabica, aUifque fcripferunt,

monimentis.
et

Compcndium
Dynajliarum,
nota
ejl.

In priore ejus parte, fecutum

fe ait,
iis

Eujehium

Androni-

cum Chronologos, quod cum

convenifte videret erudi-

tilTimo Viro Jacoho RoJiawienJi, trium

ccB fcihcct,

hnguarum, HehraiIn ea quas

Grceca, et Syriacce peritia infigni.

Arahes

et

MoJiammedanos

fpec^tat,

fecutus pra^cipue vide-

tur Saedum

quendam, ^hn AJimed AndaJoJenum, feu HifToJaiteJcs,

i.

panum, urbis

e.

Toleti judicem.

H^c

autem

qus

ex

hiftorias

ipfius

corpore excerpta damus, quafi

prolegomena qusedam funt Dynajlic? non^e, quae apud

ipfum

eft

Arahum Moham?nedanorum, quibus eorum, quodeinceps exphcaturus

eft,

rum
res,

res geftas

originem et
:

mo-

brevi quafi tabella, lecluri ob oculos ponit

methodo

certe

magis perfpicua et fuccind:a,

ejus

quam apud ahum

quemvis gentis

Hiftoricorum

idere nobis contigit

ita

quam

ideo

fequendam duximus, ut

qua? ex ahis con-

PRiEFATIO
geiTimus authoribus, fingula ad caplta ab ipfo indicata
referrentur, pleraque conceptis ipforum verbis, in gratiam linguas Arabicae ftudioforum,

(cum

libri

adhuc
fine,

oiviychToi

fmt,)

Latinitate

tamen omnia donata, eo

ut qui

hlftoriae

magis

quam lingua

notitiam quasrant, omiffis

Arabicis, pede inofFenfo pergant.

Arahum

interim noftro-

rum monimenta, cum

efle operis

Grcecis et Laiinis conferre, hujus

non duximus.
in

Porro monendus
five

es,

Benevole

Ledlor, nos

nominibus,

virorum,

five

locorum
pro-

propriis, fuperftitiofe

Arahumy tam

fcribendi,
;

quam

nuntiandi in plerifque mori adhafiffe

vulgo
etferri

non

fatis ea,

quo

vel

appellari

folent

modo,

exprefla ratos,

cum
quam

nihil in

Arahum

Ubris, vel tranfcribendis vel tranffuerit,

ferendis,

plurium errorum (imo monftrorum) caufa

hac ex parte incuria; nec tamen,

cum

nimis fre-

quenter

punda Hterarum
fcribas, in

ofjLou^oov

dlacritica omittere, vel

mutare foleant

omnibus, quod volui alTecutum

exemplaria magis fida contiIn expri-

me

polHceri aufim.

Si cui
fit,

gerint, ficubi

erratum
Latinis

facile erit corrigere.

mendo autem

literis

Arahka,

fi

more recepto

alicubi recefferim,

fa6lum hoc in noftratium gratiam, qui

certe Arabicis pronuntiandis apti fatis nati funt, nec ta-

men omnes
efferunt.

Alphabeti Latini

literas

eo,

quo

aUi,

modo

Hanc ob caufam cum Arahum ^

vulgo, nec

inepte per Italorum gi exprimatur, et

Anglico, fuo loco

AD LECTOK
refpondeat
iftius

h:

M.

XV

quia

tamen non

eft

ea conftans apud nos

erroris haec

litera fonus, adeo ut viris

non indodis

aliquando caufa fuerit, malui iftam ipforum literam per^'

confonam, quod perpetuo fonum iftum apud noftros

net, exprimere,

reti-

quamvis

et

nomine
fi

et natura ad

propius
Htera-

accedere videatur.

Quod

alicubi a viris

harum

rum

peritilTimis,

quorum famam integram

vero,

volo, in diillud

verfum, cogente
prjsftitiiTe fpero,

abierim,

eo

me

candore

qui

eundem mihi ab

ahis vicifTim

im-

petret, a quibus doceri, et

amice moneri
ad majora

beneficii loco

duxero.

Utere interim

iftis,

tibi forfan

admi-

niculo futuris, quas aifecutus, nobis etiam impertiri ne

graveris.

Sunt enim Arahihus,

reclufae,

in

omni Hterarum

genere,

gaza2
vere,

nondum

quibus eruendis

manum admoviros, et

quo minus

infra

ftudiorum tuorum gravitatem ex-

iftimes, habes

ubique fere gentium nobiUftimos

confdio et exemplo praeeuntes, quos inter, primas apud

noftros tenet NobiUffimus et

Dodiflimus Vir

^.Izk^'! *

decus ex-

cellentium

,^Xjis.

aLu>.I-i4

J-.^a.M

J.^1

Johannes Seldenus,
publicis,

et

praecipuus unio monilis

cui multis

me nominibus qua
hoc quodcunque

qua

privatis de-

eorum.

vindum

profiteor,

meaeque erga ipfum obfervantiae

eft

et

gratitudinis
volo.

opellaj

tciTeram

efte

(^'L^^L*

v^^' ^i

j^j

D E

ARABUM POPULIS,
EORU

MQUE
I

O R

S.

(31an.^'1

Joj.5

L_^,xJlJU-^l

-^d

b'Julj

J5

('nI_aJ5,5

1^)\
;

(-,1

^iaAik? AajJv,^

.
^

Liii

A^^^
s^A^ j

l^^l

c:^_-jl=2J

bJ^jUJI iCj-AJI
4

Ul

aajjIj

^:?j-5j

r^v^il ,JlJI

r^OlAxJ

^wj^jJs:^

j,jskJo

d^^A

0>ljt^=
l-^
'^'^

,^j'J'l.' ^ljiJI L_jUijj|

Ui: c:^ji.LajL

^^U^kl
*'^^-'

/^jlJi^i.

^^'

U-^

(^ka^Js.:^ (^/^

A^jAa/^

L5~^''

UJ '*^"'j"*"^

'

Jl_^ O^'-^ ^"^t^T^ ^-^ir^^^J ^IjJv^j JvaC jj.i^ Jl.^ iU.l^lzs:-^l f}^,x}\ Jl^ UlJ ('J^jsw^l
J'-^ iU.l^lsrl
J^jIaj

/^
,j'-AW

*^==2A^ i^{==:?j

AAa^JU ^JI

^j^^

*^^I

K!Z
'

UU
-J

AajIaaII
'

&',j'.a:s:-^I

^'

JJOiUJI lJ~aA1I
-7

'

j^aX^ ^

J.itU

jJ^

J^i^l

^^aaJiaU

Ujl^i

iv_r-HI Jsjtj

AaA^I::^:-'^

L^X'| (^l_^>jgj ,^U:srl

AAvi.'.iU

^2J jJ^-^JI
iciUA.ji.Xl

J^^l

l_^U

,_j*

J.:s.^U

<^^):JI

^^
^-^

Q^Jj':s::^

l^jl^j

,^lUi

^^i

j^JI J,^|
^^'-aJ!

Ulj

&jl3r^-^ u^j^'l
(M^^;^A^.j

^i V-^lj
I

^ r '.^j^i^j J^j^f

\jA~=^j lC^Ls:^!

D E

ARABUM MORIBUS
ANTE MOHAMMEDEM.

Y\ U O
femis,

funt (inqult

AiKddi

Saifd Eb?i

Aiomed Andaio- Duo Arabum

gencra.
;

Judex

quod

periit,

Arabum genera unum alterum adhuc fuperfiies. Quod ad illos qui

urbis T^olaiteic?)

perierunt, gentes erant copiofa^, velut

et T^ejm, et Jadis, qui

Ad,

et

'Tfjomud,

quod

ita

pridem

deleti funt, certis

eorum memoriis

deftituimur, et defecerunt prorfus ra-

tiones quibus in ipforum Yeiligia inquiramus.

Quod
;

ad

eos qui fuperfunt,

illi

duplici ftirpe oriundi funt

;

fcili-

cet Kaijtdn

et

Adndn

duplexque

iis

pariter

convenit
Eoritm anfe

ftatus, Ignoranttce alter, alter IJiamiJmi.

Status

autcm Ara-

bum,

Hlamifmum
Ignorantice

temporibus,

robore et potcntia inter

tri-

Jlatus.

gentes celebris

eft.

Fuitquc regnum ipforum penes

bus Kaijtdn, ct pr^cipua regum familia apud Hamyarenfes,

quibus fuerunt Reges, Domijii,

'Tyra?ini et 'Tobi^di.

Reliqui vero
ges,

Arabum, per
erant

Ignora?itice

tempora, poft Reet No?nades.

duorum

erant ordinum,
;

JJrija?2i fcilicet

Quod

ad Urba?jos

illi

urbium

ct

oppidorum incofru6libus, pe-

l^, qui
core, et

vidlum fuum

c fatione,

palmarum

mercaturam peregrc exercendo quasrebant. Quod

;

ad Nomades

defertorum

illi
}]

incolas,

quibus camelorum

^A-^^s^

y-jj^ v>-*-^^ ^^j-^' j._^i

,_Lx}\

%-^\j~J ^^dijyc ^-AIJI C^^jU^J

^^1 .^j^^l^
''J

^^x:sr^^

c/.-V^
^M Jl'j

UOlv^ o^vt^^^^
(MA^:i.AXj
>J

JU

bI_a_J,I

l^j'j

L-^>i>wxJl v_^iJaJ

ixj .42_A^:2JtJ

Lj>

L_Y_:3 Jl_:>._.J* J^:

^J/^U

IuXjI

iXijeS

IvJ^I

ji^^Ij J=.^JJI
/

J^l
IacI

^AAJ

l^*

^^
qUJ

^A_J

Ijli

._A_j Jlj j^.-v^I

I4

>C-.-''t^
'i\A

UJJ
l_>!
/i>

(o^^J
II

/^_JI

^^^=2j\

i^^j^jj\

ui; ,ji;^

l:^
.^jl

CSI-X^ \j^^J;^
/^>vA
J

fl^^iJI

s^^Jo\j

jl^JI s^i
^-^-r*
(si^;^

/^^
c:^

^^r!

Yr^^'*3
iutiwXis:''

AwwIa^
:

1=23

^^JijO>l

c:-ij 1^=54

/ji*joJI

^}

Ji-^J

^^

Jw^lj

^A_j ^^l-^^Jj <3;llaC Jwl*

* Al. exempl.

J (M^5

'-'^^^!/'

>^^

2J

vO

J^^ AX^IJ

dJ

,31"'

/^K^ (jl

LJl=5 C-^JJ' cj'^' z-^

''^

U>i.U

^'i*^

cJJj JoiAj

Dc'

Arabum Moribus

cvite

Moliammedcm,

lac et carnes vicflum pra^bcbant,

dum

loca herbida peribi

quirerent, et aquae pluvialis defluvia fe^larentur,

toria figentcs

tenpaf-

quamdiu
;

terras uberis beneficio,

quo

cerentur, invenirent

deinde ad hcrbas, et aquam, in-

dagandas proficifcebantur,

nunquam

alternis,

fedes

ii-

gere, et fubinde migrare, dcfiftentes, ficut ex ilhs

non-

nemo

quafi fub cameli fui perfona loquitur.

Dicit,

cum

in

eum

clitellas

meas injicerem,

Hceccine femper

ipjius,

et

mea

conditio ?
ct

^otumne tempus

inter

morandum,

[fubinde] mi-

grandum

tranfigetur ?
miferebitiir

Annon

aliqua?ido

mei,

et

rationcm falutis

7nece habebit f

Fuitque
verno
:

iflia

eorum confuetudo, temporibus

teftivo

et

adventante vero

jam hyeme, cum

herbis nuda-

retur terra, ad Erdci rura, et Syrice confinia fe rccipientes,

hiemabant, temporis incommoda tolerantes, et con-

tra vidius

penuriam patientia

lu6tantes.

Quod

ad reh- Eorundem
\0TICS.

giones eorum, diverfa^ erant.

Colebat Hamyar Solem,

Cendnah
ri],

Lunam, Mifam
et

ftellam Aldebaran [oculum

T^ai flellam Sohail
lobiir

Tau[Ca-

Lachamus

fedamus Jovem,
ftellam Aljhaari'

nobum], Kais
Mercurium,

[Sirium],

Afad

Tl^tf^i/'

asdiculam in fuperiore parte Nachlce,

quas vocabatur Allat.

Erant ex

ipfis
fi

qui refurre(5lionem
cujus camelus fu-

mortuorum

agnofcerent, afferentes,

per ipfius fcpulchrum

madatus

fuerit,

ipfum,

cum
fieri

ad

judicium refurgat, equitaturum;

curavcrit,

at

qui

hoc

non
Arabum Sa-

pcditem futurum.

Eruditio autem Arabum,

^iUN)\ 3_A_5

u-,^1 ^!^-^^

JiJ

>^_jiJ
.-,0

['l^raiiikl 4

w^JIakJ

j^XaJ

c\j

^^a

,:i.l

i_-\_J
x_vii,)'l

IlA^
l^*lj

*-^

-'

(^l

w^zs:-^!
.Jl

v^^^^-^^-Jj

J^

Ac l^iL.
j^^^.c^l l_^
X5->^

i^e* 1^*3:^1

[^^ *^ljjlj A^ .x^

L Jij
(i
j,}^

^>^:^

^i::: l^^lk^lj
t\j

l^^U^I
(^j^j AjUaJI
L_jU>jj1

^Oj
UcU

jJI

w^:i:.UA:^^

js:'^l

/*ijlA:s:"I

Axj

/'^.y^

lA'^

A^i^AJtil

^:pt.j[^i^

'

^^

^^-^ '- ^^

*'^-''

r*o"^^^ f*^ AJuwJJU!

5'A^i
<XJ

l_^U

AA-y^lrs:-^!

/j

/3^'-^

O.Jl==3

iCjl-oiJJ

aAJI

vAa^ (.o

vA^zs:'*

AA^JlivN^I AJu,>i>.J|

L-^^Ua
-~ir>j

i^

>

<^AJI.^kmI

^XJ
<^J

,J

i\A>.AKKj

(Jj]

r^AjljsNKAJl

AA:i.jj I^.Um A^I

j^I-^

LljjJ* C^JJI
'*'"-^'

(J^xirs-^l *><^ljjl

<\jU.jI~j-' 5

li>;^-***^5

(J>tV*'

^^'^

^^''^v:'

0(^J'4 /^jl^s*

iw^J,A/Ju

(jl

AA/M

Oty^

IV^'*

c;^'*

vJ

jO^^Z^i^jKj

L-^* OkJu Aa^I

L--^XU4I

^UcI

%^

(^l==Jj

o^jI

AJJI t-Xxr
/^^jyUvi

^L^
C^>jy*

iAaS
1

oJ^
<\ajI
,

A>JI

oJ\2kI

C^sjJ [,J3
AJ' ys^^Si

L^'IU

jl

^jI

eliJI

1.^13

AaIc

iJok*

^jI ^^j A_J ^.<.

^-J- aAa:

De Arabum

Moribus ante Mohainmedem.

cujus glorlae praecipue ftudiofi erant, ha^c erat

fua^
peritia,

lingua:i

fermonis proprietas, carminum textura, et

orationum compofitio.
ortus,
fint,

Noti etiam

illis

erant ftellarum
ita

et

occafus,

item
hac,

qusnam
occidat,

ex

illis

oppofitas
in

ut, oriente

illa

quamque

pluviis
at-

excitandis

vim habcant

quantum quidcm fumma

vita^ ratio illis

tentione, et diuturna experientia aflecuti fmt, (quod fcilicet

hanc rerum illarum cognitionem

ne-

cefTariam faceret,) non, qua vcra fcientia acquiritur,

me-

Verum quod ad philofophiae fcientiam, nihil ejus admodum concefferat iUis Dcus, nec eos ad h2?c ftudia*
thodo.

Statns Juh

idoneos fecerat.
rajitice

Atque
;

hic ftatus

eorum

erat per Igno-

Illamilmo.

tempora

at fub IJlamifmo talis,

qualem, volcnte

Deo, quam breviffime

defcripturi fumus.

et compendiofilfime fieri poffit,

Author Legis

Ijlamiticce

Mohammed Ebn
Dei, fiho,
ejus.

Abdallah,
ipfius

Tradunt originum
ab
ilh

fcriptores

dcduci originem

Mohammcdis profupui r/

Ifmaele,

Abrahami, Amici

quem
eft

pepcrit

riativhas

Hagar, ancilla Sarce uxoris

89:2
;

Natus

Meccce,
a:tatis

anno Alexandri

antequam autem annum

mortuus

fccundum
fex annos;

tranfegiffict,

eft pater ipfius Abdallah.

Manfit ergo apud matrem fuam Amenam, Wahebi fiUam,

qua dcfundla,

eum
Abu

ad

fe

receptum avus
donec
ct

ipfius

Abd' almotallab tencro

fovit

affcd:u,

ipfe

jam
pras-

morti vicinus fiho fuo

Taleb

eundem curandum
tutorem
fe

commendavit, qui
buit, deinde

ei

ad

fe

recepto

annos

deduxit.

Cum

jam novem natum fecum Damafcum autem jam Bofram pervenilfent, progref-

^^>.:^A AAJt^AA.j
Jljj*
^^'-N^J

(^^

^Tt^^^
/

*.Vy>j^l

.^_

j^^ h

'-r^^L'

/^'

oArkU
^}^^

A>JI
3'*'

^ajI
t

iJ^^
l^-X^

f*^-^^
(/^'*

(3-i2s::^

O ,^= J

y^^^^^^J

cr'*^-''

(M ^^~?;^
VjUwsy^

^Ail

,iij|

Ova:^^ AJli
(jK^

^j iIa^4

^^^;.^

JI

(^^:k
ll

^.xJI
^
^

aJ

^y^ip
Cl ,^l

l-v-^^

AJJ.ldJ'

^l^i AaXc*
&Xu4
{'jASktS.k

JsW^J^

^ Si^

^lj

<^^-^^

Ll^.\<0-^

<XJt/^

Oa./.c'

'

='J

Aa>

\^

^x.jj

lAx^ J

'^

r^J

u
-AlaJtJ /jiAjJ*

AajI

\<:;l

Aa^o

AZSl^^v-Xii.

a^jI

OaJI

-e*

* Al. ex-

(j^IaJI
tXAAKKj
i.

(^J^IS:"'^

^sJj-^r

(^^
>.

^Ja^l
tl

t\AAW.Jl

^-5

J V]'^
A>JI

C-.5

S.jlv-Xd

(^j.^

X.

(<^
aj

0-/w2Jj

e.

X>jx!.^
ei

praccpit

Deus utfugeret

Aaj Jv.^J

/J

.^
,::^

^^^ Aaj UJi

Medinam.

Di' Arabiim Moribiis pojl Mohamjnedem,

fus ad eos e ccenobio fuo

monachus quidam

dotlus, no-

mine

Bobira, per

mcdiam turbam ad ipfum

Futurum
eji

contendcns,

manuque
magnum
fundct
:

ejus prehenfa,

(inquit) ab hoc puero

et

aliquid, cujus fama

per orientem

occidentem fe dif-

nam cum

appropinquaret nube obumbratus appaj^uit.

Cumque jam
obtuHt
dijah,
ei

viginti

quinque

astatis

annos compleviffet,

foemina qua:jdam nobihs et dives, nomine Cha-

conditionem,

cum

facultatibus fuis ad
fe plus

mercaturam
illi

exercendam, Damafcum proficifcendi,

quam

ahi

cuipiam daturam
eflet,

cui

cum

ille

morem

gerens profe<5lus

ea ipfius amore capta, fe ilU in

uxorem obtuUt.

Duxit ergo iUam annos tum natam quadraginta, quce

cum

eo viginti duobus annis conftanter

obiret.

vixit,

donec
an-

Mecca tandem dicm

Poft completos

demum
et

nos ^tatis quadraginta, prophetiie

munus

fibi arrogavit.

Mohammed
prophetiam
njenditat.

Mortuis autem
Chadijah,

jam Abu

T^aleb

patruo ejus,

uxore

cum magno

illum malo afficerent Koraijhita,

fugit
:

ab

iUis

Medijiam, Tathebrum fciUcet,

ubi anno Medinamylt.

Fugce primo congrcgati funt ad ipfum, qui contra Meccenfes

hoftes fuos

opem

ipfi

ferrent.
exiit ipfe

Anno autem,

ex
Pral/um Eedrenfe.

quo Medinani
renfe,

fugit,

fecundo

ad prashum Bedet

celebre

iUud certamen, in quo trecentorum

tredecim Mufemijiorwn ope miUe e Meccejifbus Idololatris profligavit.

Eodcm anno
templum

converfa

eft

Keblah, ab ea
fpe(5lat,

Mutatio Keblae

feu

loci

ad

coeU parte quse

Hierofolyjnitanujn

ad
eft

qucm facicm inter orandum

ohvcrtunt Mo-

cam

qua3 Caabce imminet.

Eodem

ctiam injun(5tum

hanimcdani.

^Jl:^l*

^4^:^JI

y^^^^\

/^J

Iji^

iXAjlJI

^<

A^l
(LwJI

(^5^*

v-jjJI4J.jIaj> i^^j^ C_5"^^

j^^aJI

"^'j^' /v^V
Ij.Ay:i^

':V'_^

/JI
3L^

rj^
;Jv>

A__AjuXiI

/JI

'jJ^J A==^ J.^1

r^
o*:s:"'
/

^jOJSJU

c^

^^r^
5*
jJ-X

1/<*J

(/_J'r!3*^'^^

LX/^J
A:islj

JLNwi JlyJ-JI

(<JI ^*-\! (^r^^^^v^'

3a OaJIL3
/

CJ^'*
j|

aJ

l>.:ikL<2

(J</!

i-j^

l4^

*^0>Jv:z

aJ^rs

(X^

L_j|j:^^l A^J,'^
X\>w>J!

l--^>.wj

L^^Xo ^i^z^j
>^<^-X

iLcjti jjlic c:-\jl=r AisNK^Lk^l

<f

i*

^J**
1

.:L

AamOLwJI a_a^wJI
I-tVt"**^

^j
,

(^Ucsr'
/

^^j I^j (JJ*^^

Lax^=3

/^'* L_jL^I*

*^AiaA<24l

^J

jjl^

JI ^u^jJ^
/

O^^aJI aXjO\^ y^r^ ^'t^

_A/>eL

5J1

r y^

xxjLj.JI

AaawJI

i*

L_jlj

;<I-C

aj*I

l--aJLL3

(cjI (^J

L_^ U"^

cK-^-Vj

jjLi O^Jl==> iCLcUJI

/Jj

*^Ajlj>* Uzs:"^ aXx:^^*

AJtiAjU

v-\3i^r
/-

(J<2L<^
^^-^!
1*

(^i^

(^'Ij

^'-^'

/^^J^

(j^'*

^I
C

I-

-^

*4.Aju

(/^'f^

^,_J-'5 *Vv ^^*J

l^=>

<rJ^

*r"^'

(JJ"*^

^J* Aj*j%j
(^K^
i

^j3

iSy^
A__>^*

X/uX^zJI ^l

A>jjl

^-~?_, ><

j.Ai:.C

(jjUA^w

j1

j,A>*jI

De Arabum

Moribus

pojl

Mohammcdcm

I I

jejunium menfis Ramaddni.

lium
0/nid,

Anno

tertlo prodilt

ad

pras-

jfejiinr.uji

Ra-

quo

Idololatra^ Mojlcminos in

fugam dede-

runt, ipfique

Mohammedi vulnus

in facie inflidium, et

madan. Pralium Ohud.

dentcs primores confra6li.

Anno

quarto

'Judceos, did:os

Bani Nadir,

bello aggreflus in Syriam fugavit.

Eodem,
egreflus
Bcllum
fojfic.

cum
eft
;

collcdlse e diverfis

Arabum

tribubus, copiie plures

Meccenfcs Mcdinam

comitarentur,

obviam

illis

cumque

id terrori effet Mojleminis^ cffodi juffit valeft

lum, quo fa(5lum

rint,

ut ultra viginti dies quicti manfePoflea ex Idololatris

Ali duellatO'
res

nullo inter eos inito pr^lio.

quendam, qui ad duellum provocaverat, accurrens Ali

interfecit,

mox

et

focium ejus
iftse

quorum

ca^des in caufa

duos fupC'

rat.

fuit

ut fugerent copias

tanta et virorum multitudine,

et

armorum

copia inftru^t^.

Anno

quinto fuit pr^eda-

toria illa excurfio Dumatol^Jundaly

et praslium

Bani La-

hyan.
lak,

Anno

fexto exiit ipfe ad oppugnandos

ipfis

Bani Mojiafeptimo
:

multofque ex

captivos cepit.

Anno

exiit

ad expugnandam Chaibar Judaorum urbem

T!aleb narratur,
ilbi

in

quo
FaElum
ejus

fadlum Ali Ebn Abi

ipfum portas Chaibar

ita

cgregium,

loco motas et avulfas

pro fcuto fumpfiife, atque

fuit

cum

illis

pugnaife.
fcilicet

Anno odavo
expugnata
efl

pr^lium expugna-

Expvgnatio

tionis,

quo

Meccae.

Mecca^ ubi Mujleminis

nifi

pra^cepit

ne in ea quempiam occiderent,

qui ipfbs

oppugnaret, et fecuritatem conceffit omnibus, qui

Tem;

plum

ingrederentur, et qui janua

occlufa fe a pugna

continercnt, et qui aulaea Caabce

apprehenderent

illis

tantummodo

exceptis

qui

damno
a

ipfum

affecerant.

Cumque jam Abu

Sojydny

quidam e Meccce primoribus,

12

^iL^S)!

^ v>-^^
lXu
'i\j-t

^'^y-^^

j-^S

1^x1^2 OCa<^I

i^jI

^-^I JOU J^/^I l jI

l_^Jl
L_x3;:::^j

L.j

/c-^J ojl
cis^lj

A^

(JL_o

iJAAA.'!

aJ

JIa_J
A.wJl

(^^ ^^^^-y

ij\

r;=s.

AXamI_A_JI A

^i

\MjJl

/_^-j L_,,_:i.
I

Cj5^^
4

^-t^'
9l<3JI

-^^^^- /> 'U rjr"'^'

t\2s:^

*.\_^I^aJIj

\ \_j
L-a^Uo^

L_4_A5

^^

e^LxJI
a^Aa>jsk^

(^IJl_A_J
l^l^
-^.T^^
^p'

jlzsz^H

J^a:s^ L-jIJv^=JI

(^-^^i^^ LS~^^

A A_JI

^JtJl
\

^AaJ

JUaaS

[**

(^^Jj U-^rM
o,

(''^^wj.JI

iXAi^ L_X:s:

a_>.>jJI

olX^

AXLj.::^.

C j^l^=5* .x^
(M^-^-^j'
AAJ*
^

(jkao

I-aaAj (^ka/^vaAJ (^t^AA-jJ'!

(^AJ A/.AW
^i

^A^
l

A
,^

Aaw
i

(^A_>aw

l_jJL^
^t^
y.^'*'-^

i>jj

-iikC

^^

^vAjij

^* HaAaJI Ha

l^A^

1^,^'^^

,>w^^

is.s:"^!

(-X.XJ

'

gA^^
l

A~=2^

(^^

^^AJv-X^I

J.^1

^LU

AxK.!^

iaA.>js>.^

flj^

^^-^^

*^^

Ajy^
iJ

^lvXoj xj.:s:^jIo l ^*^ AJLnAilj AJLi<3 jL^*^l

aJ^

>^<-XAil

O
/

Jl Aljij

AJ^ysT^"

o^>iJo

A_AjJvJ,lj JuoJ
\.:i..ljl

/Ac

LJiAJl

J'

Ia>>.jJ^I

Uljj Lo JC^=3U
JJJaI A.XAKKI
<jJ

ciJ^r

s IaJlIa^I* i^^AiJ
(^4>Js(

^>^

J^J * (^jl-AwJl

cL^I

B.^jX ^A>*j

Dc' Arabiim Moribus pojl

Mohammedem,

qui religionem IJlamitlcam prae

rat,

metu

gladii

amplexus fue-

Mojlemiiiorum copiis confpe(5lis diceret Abbdjo, Heus

fadl,
tibi,

Abu

certe

magnum jam
ille,

evajit

imperium nepotis tui

ejl.

V^
ille,

inquit

imo vero, prophetia

Refpondit

EJlo igitur \Ji libet\

Anno nono

egrefTus eft ad ex-

pugnandam

T^abuc, quas regio efl

Gracorum, qua in oc-

cupanda pugna opus non habuit.

tuit peregrinationem valedictionis,

Decimo demum

infti-

quo etiam pro proMofeilema

pfcudopropbetu.

pheta

fe venditans, in [regione]

Tamdma, Mojeilema meneft,

dax, librum Corano fimilem

componere aggreffus

in

quo hasc habet.

vidce,

Utique

Deus

benignitatem prajiitit gra-

educens ex ea Jpiritum, qui currat inter cuticulam et

vifcera, Cyc.

Porro hoc anno febricula correptus

Mohamtres,

Olnt Moham-

med.

medes cEgrotavit, et

diem

obiit die

Lunas, qui vicefimus

oftavus fuit menfis Safar, annos natus fexaginta

quorum quadraginta
propheticum
fubfifteret,
fibi

[tranfadli
;

funt]

antequam munus
alii

vendicaret

tredecim

dum

Meccce

et

decem demum

poft Hejram, quibus Medi-

na

Cumque jam mortuus eifet, voluemnt Meccejjes Jugce Comites Meccam eum reportari, quod ibi natus eflet at Medinenjes Adjutores, Medince eum fepefubfliitit.
;

liri,

quod AJylum

ipfi fuifTet, et

auxihi locus.
transferri,
:

Voluerunt

demum

nonnulli Hierojolymas

eum

locum

fci-

hcet in quo fepulti effent prophetas

at in

hoc tandem
manjiuncula
Sepcntur
diiia;.

convenerunt ut Medince
fua humarunt,

fcpeliretur, ubi

eum

]\Ie-

eodcm quo mortuus

eft loco.

Porro in

numero uxorum

ejus alfignando variatur.

illi

Qui plurimas
concubinas.
^tot uxores
babuerit ct
heros.
11-

dicunt, feptendecim

aflignant,

praeter

14

^^'SS ^.

.yJI ^l

ja^-jI

^I

JC:sr^Jv:i.

{^^ *^X=3 ^[Xj

^jU

{^^^f:^

AJsij
AajI

/wg.*i^JLtl

l_^

C^J L^^

AaIoaxJI AJjLo

(^^

<\J*li

u^lL /^l ^J /J^

^^0

i^^lols

^^

iJJv^L aJoI ^l
-XiXJ

Atj^^jiij

A__xL<J I^^jI

OuO*,J

(w^A

(^^

<JlL'I

1:5.

iul

(^aS AjjaaJI

/J

l_-<l

aJ'^! aXJI

l^

j5|^i^;cJI

Jj;-J (Jl ^\j[~^\ 5u\^ Ul_i*

^j|;t-5

^ %A^A^
UQ_-L!

(^^^ AiJl

j^liiJ

AjI

t^-^

JO^I

,t~

L^Ia

(^_^J^

j^ J.Ai^^l

I^JlJi

^^^^Y^'*

^>1^\

Jvjj

/-^^ ^

LaAiijUJI

^-^jl

il

(jl

Cum
eft

Mariam

iftam, poft heri obitum, in Arabia manfifTe, et Medijus tan-

dem mortuam
dandus

ac fepultam fuifle, conftanter tradant

Arahum

Hiftorici,

emen-

proculdubio hic locus, quantumvis contra fidem exemplarium quidoftiffimus Editor

3

bus ufus

eft

Codice item nitidiffimo,

quem nunc

fub oculis

De

Arahiun Moribus pojl Mohanwiedcm.

15

Llberos genuit feptem,

Chadtjah omnes,
eft

filios

tres,

et quatuor
lio,

filias

uno excepto Abrahimo

qui natus

ex Maria Cophtitica,

quam una cum

Nequc
nifi

forore Shirina

Alexandriam * mifit Makokus.

ante ipfum ex uxoribus ejus

vero mortu^e funt

duLe,

neque ex

liberis
fcili-

fuperftites reliquit praster filiam

cet,

unicam, Fatemam

uxorem Ali Ebn Abi

obiit.

'Taleb,

qua^ et tribus poft pa-

trem fuum menfibus

E C T

I.

PORRO
Lege,

aflerunt IJlamitarum do6li faftam fuifTe

in libris a

men-

Textus S.
Script. qui

tionem Mohammedis
ifto textu,

Deo
:

demiffis, fcilicet in
et ortus eji

MohammeJfectare
dicuntur.

* Venit Deus a Sina

a monte Paranis

a Sair, dem

et manifejlatus eji

quibus verbis indicari

* Deut.
xxxiii. 2.

dicunt defcenfum Legis ad Mojem, Evangelii ad fejum,

et Alcorani
ifto
da7i\

ad Mohammedem.

Porro in libro Pfalmorum,

e Sione

textu, t Manijejia^-cit

Deus
per
e.

\Eclilan

Mahmuaiunt

t Pf

1.

2.

Coronam laudatam

Coronam

indigitari

Regniim, per Mahmiid,

i.

laudatam, Mohajnmedetn.

In
X

Evangelio
cletus

demum,
veniet.

ifto textu,

Si ego non abeam, Para-

Joh.xvi.7.

ad vos non

Narrantur etiam de eo miracula

fiffura
;

Mobammedis
miracula.

qua^dam, qualia, lunae

arborum

ei

obviam eun-

tium procellus

quod a

lapidibus

falutaretur, et

quod

habeo, nequicquam reclamante

ac pro J^

legendum ^_<

ut fenfus

fit,

quam

una cum Jorore Shirina ah Alcxandria [dono nempe Mobanwiedi'] mijerat kus
:

Mako-

quod

veritati hiftoricae

confentaneum.

S.

i6

^iU^Ji

^i

.\s

^\^\

'

^Jl

Jsj

^UaJI

Js>2i*

<w^jI-jUI

oA^

jjljj

^>-t!

(*-^

L^'!
j^lJJI

Jl^^^^l
/

^l^
AJ4AJ*

Jl-.:^'!

J<A_^>^
5

L^-^ oJJU
A
A<J'V>j.)Jil

^^XZ

U1;LajI

/^

(^^

^-^

J.A^

^jA-0 4/^e

(_5^^ JjA^lil

/5'

^^*-:?

-J"^

^**

*^;t^

*
1

..

t^2_Ji

II

iCAJUUIj

Js.A2ij>JI*

^[a^}\ ^_J^I
iv

(-X^U^

6j_>
*A1. exempl.
^^L.iJ^_5 fed

JJI

-jUI

J^^-^'j vJ^jJI

)1>l'I

jJJjlj
*

<5Lel.<Jil *

perperam.

S.

AAjUuaJI
AjjuXJJl
^

J' iu>!jLLI

^AN

(j^j^^a-JjaoJI

V.5

^U^=?
\-^^j
J

OCjJs^j

C^UdxJl

<J.jULj
AA:i^J,l4

{^UijLiL>U
Aj-Arsi-^l

ilj^l A-OUyiJlj AjAaTjJJ

ciLo

De Arabum
aqua intcr

Moribus

pojl

Mohammcdcm.
quod turbam muladgemifcerct trabs;
;

^7

ipfius digltos fcaturiret

tam cxiguo

cibo faturaret;

quod

ipfi

quod apud cum quererctur camelus

niumi perhibuerit ovis
f?ie

quod

ei

tcftimo-

afTa,

cujus armus
infeSlum.

ipfi dixerit,

Cave

comedasj 'veneno Jiquidem

At cum non ad

eum numerum

pcrvenerint qui haec miracula narrarunt,

ut frequenter fad:a prodantur, fed ut femel patrata recenfcantur, innituntur magis IJlamitarum dodli, ad pro-

phetiam cjus confirmandam, uni Alcorano

hoc pro miraculo habent, quod
tilTimi

in

quo

ipfo

cum

conati fmt eloquen-

quiquc

ei

par ahquid

elaborare, ne

capitulum

quidem unicum

ipfi

conferendum proferre potuerint.

E C T

11.

JAM
tics

vero in religione IJlamitica ortas funt varice difeft,)

D'ijfcnfio7ics

nonnullas mifmo. fenfiones, (ut et in aUis fadum circa Radices, qua^ fubje^lum funt Theologiie Scholaf-

quarum

ortce in

Hla-

aUas circa

Ramos, qus fubjedum funt

Scientia:?

Juris.

Quae

circa Radices funt differentiae ad quatuor

reducuntur capita, quorum

Unitas Dci
tcrtium,
;

primum

eft

Attributa
et

et

fccundum, Dccretum

cjus
,

Judicium
et
*

Promifta et

Mina;

quartum

Prophetia

Antiftitis
Secftas

munus.
circa has radices verfantur

Al ka.
Mo-

Fides.

autem eorum qui

Sca.v

praecipucB fex funt, fciUcet Motazalce,

tum

Sefatii,

atque

hammedanorum fracipuce.

hi inter fe contrarii funt, ut ct Kadarii Jabariis adver-

fantur, et Morgii Waidiis, ct Shii Chawarigiis.

Oriuntur

i8

OUa^^I

^^
L-,'lj

/^^
(^_C

(__^->Jli

aJjaxLI LoI A_i'J ^^AXAiJJJ

LIjIaa^I
/^''^'

(^jU!
iSuljU

Ay.J^JLH

(^A_-ij J^A_JI

^NJ ^^v' C5^'L^'I

(^-0

'V;^ C5^^-'

UClJu\^j
CaaJI
/

AJ'I

j
'Ij

j^ J^J Jlc
L;^!; A^Xa/2}\

A_jl
[XJ

JU

;^_^

/^'^'^

-jl_X
^j^l

Jj^lj
l-^-*-tV*:'

/^ ^C^la
C_5^
iC_A>s^
(^l-5.J'

!UoJl==D

(^^-^^

IjAi-jlj ejl j
J^:s:'

*Al.exempl.

ejjA^
/

^,-^ j^j
^C^A^tsi^lj

^i
I

dJl:k.^

* OJv:s:'

^i

^^

;:^La^2JL

/^

A_Jl_X<l L-^A_^=54
CjLiyyaJI
(^l

l<-XA_Ail

(^_jjJI

AJtivNs^ljLll

(^^ (^AA_A^

l_^_Ai

ij

Jl==i
r*^J

!^

ijj::::.!*

/^J'-X^ci^l

5^J'

5^

LJI ^'Ij

'

O^

^:'.'-^

(C^-^

AJjAjtil

(^^j ^-^^!

AyjA._)LJI iCyi=JI

A^

/^Jl^KKi.rs:'^!

iAwjv:s:-^Ij

^jO^

y^^\

xJj^A^il

(^^j (^^IaCaJI UJf-^ t^"^

J^-^J'
A

iJv-X/j^Kis:'*"'^

^IJUI /j^^^^
Ji^Ia.2
3
<S

Cs^ /^'v
(jJ^^

<^l0>,ilj l-^aAII

/^j.*aC

{^J^^
AA

IajI^=? ^JjAJI

(^U

.K

I-aaII
i-^C

Ijljj AJ

('L^_^^'l (^^ Ij>-Lo l^jJ

(^^4A
)

^i^Jj
>

(M-^
/

^Jjt

^'IAaO A_iJ

*^4
'j

jliy^l

,__3

*^/^J

A^J

^-

rS^J ^i^t^

JJjJsJCU
\Ju^}\

>AjJ

^IajI

Dc Arabum

Moribus

pojl

Mohammedcm.

19

dclnde ab unaquaque harum fed:arum fpecies diverlk,

adeo ut ufque ad feptuaginta

tres

fcdas numerentur.

Quod ad Motaza^s

attinct,
eft,

illud

de quo inter eos in

attributa a^terna ab
excclfus,

Motazalae
<iuid Jlatuu7it

univcrfum convenit, hoc

quod

eflentia Creatoris, qul fupra

omnia

amoveant,

fugientes [dillindlionem] perfonarum

ChriJ}ia7ii\

quam
et

[conftituunt]

funtquc ex
fcire,
effe, et

ilhs

qui dicant,

Deum

per cflen-

tiam fuam

fed

non per fcientiam,

:

codem modo
atque eo-

potentem
fcire

vivere

ex

ilHs

etiam qui dicunt ipfum

eft,

per fcientiam, quas ipfa eifentia cjus

efle ct vivere.

dem modo potentem

omnino
ipfa

Primi

ilU attributa

rejiciunt, fecundi
:

attributa

afferunt

qua^

fmt

eilentia
efle

hoc

unanimiter

ftatuunt,

verbum Dei
Negatio

creatum
ejufque

in fubje6lo, fiterifque et voce confiftere,

libris

exemplar in

fcriptura exprimi.
efl:

autem attributorum omnino defumpta

Dei eifentiam unam
tatem
alTcrentibus.
effe citra

a philofophis,

ullam omnino multiphci-

Motazalis autem

AJmed Ebn Hayet

induifle,

afferuit Chrijium corpus propric

dicSum

efleque

eum Verbum asternum incarnatum, ficut dicunt Chriftiani. Ex lifdem Ifa, cognominatus Merddd, eo procelTit
ut aiTererct

ipfum Alcoramim creatum

efTe,

ct potuiiTe
effet

Arabes aHquid quod clegantia ct eloquentia par

ponerc,
nifi prohibiti effent in id

com-

animum

intcnderc.

MoSefatii.

tazalis contrarii funt Scfatii, qui ftatuunt in

Deo

attributa

a^terna fcientia^, potcntiae, vita^, et cjufmodi aha.

Imo
attri-

eoufque procefTerunt eorum nonnuHi in adftruendis

butis,

quaHa auditus,

vifus,

et loquela, ut corporcitatem
2

20

L-^Ac

:OL\JI ^-^b^l j^\

(^

J^j^

JULJ

*A^s=-^l

Sz

l.^:-b

Ll o._>s_i^

Cj5.ji;j;j^l

^^s^^ksi-^I

jI^

*Al.exempl,

/^JI aajIaa^I

aJLw *

cxUi

X-JL ^l.ysrlj A

iwJI
UU
*^>^^

AjjbL.ij^l

iu iJOlIIj U>otJ

L^'U UojI
*^'li

X)'ajl^o

*^

Aj^J^jUI
jJs.JiJI

J^AjJI

^^1

^jJAiij

oUI

>^"Uj^ ^

L^
(^l

(^_5-''^

;.is:^^ l^y;;^ '^;^^^ Jljti^

/pl<. jt^lS

(^jX oJ

K^

JLaJ' L_jJl^

Ax^^ LUj aXxaj

1"*^

OjlXcis^

!^J^

iayAJI iJv^ L^-r*^^

i5.25.j

r*^J

^^^

^i^^L^OJ
J

A_3r"^-^U
-{Al.

L_jU>u2JI
Ijlj*

(5-'^

(J<.3tAJI

j|J</ol
^-^
*-

*S

>(

exempl.

A-J^JJJI
(JjIaJI

A^^=23rl

^^
J.JtAJI

(J^JLxJl

j^

at

^^^^ 5;JsaJU

(^*jUj (^jJJI

AJ-A3=-^I

J^JLxJI

lJJJvj a_aA>Xc

ejJvi'

^jIamj'^'I

j_5--

/^iis:.-^*

^^A^4 JsAaJI lJv

Jj
J'l

/^_l.c

H^JsJiJI

LJL.i>J

-ajIj

!^*

JjuUI (^5 U

Cjlj

'ij\Xi

JsaxU C^>.JL-j (m^

De Arabum

Moribus

poft

Mohammcdcm,

21

adftruant, aflerentes neceiTe efTe ut textus

fit

iftl

in quibus

eorum mentio,
peradla;,

puta,

felTionis

in

tlirono, creationis

manu

et ejufmodi aliorum, fenfu literali inteliit

llgantur, ut

non opus
nifi

ad

explicationem

aliquam

confugere

quod eorum nonnulli,

aliique,

inter quos Abiil

fcholafticas
*',

Hafan

Ajharius,

dum

Theologiae

praecepta

tradunt,

comparationem
iis

prohibeant

quic

ScUicet, ne

quce in

Deo
qU(S

fententia recepta eft ab

dis'^

qui traditionibus

\MohammeAtqiie
eft.

funt

iis

in creaturis

et

fociorum

[ipfius]

confenfui

innituntur.

Junt comparcntur.

ita dod:rina Sefatiorum

ad hanc Afhariorum tranflata

illi

Afliarii.

Jam

vero AlKadarii funt et

fortiti,

e Motazalis,
i.

nomen

Kadarii.

AlKadariorum inde

quod alKadar,

e.

Decretum
Affirmant

[divinum] tollant, non quod illud afferant. fiquidem

edat

hominem poteftate pra^ditum effe, qua aftiones tam bonas quam malas, mererique ob ea quae facit
et

praemium

poenam, longeque abeffe ab hoc

Dominum
ini-

fuper omnia excelfum, ut attribuatur ilU

quitas
:

et

malum et hoc dogma Mquitatem nominarunt, quam

fecundum

de-

finiunt Ordinationem a6lionis

dinis,

modum

red:itu-

et

redlam difpofitionem ejus quod

Contrarii

flatuit intellec-

tus

fecundum fapientiam.

AlKadariis

funt
in
Jabarii.

Aiyabariiy qui ab

homine aftioncm, aut poteflatem

ad:ionem, prorfus removent, dicentes,

Deum

fupra

om-

nia excelfum creare adlionem, et creare potentiam in

homine, quae ad adlionem illam pertinet, nec tamcn

effe

ahquem

in iftam acflionem ab ifta potentia influxum.

Sunt

et ex iUis qui afferant in

homine potentiam quce

in

imprcffionem aUquam habcat

ac^ioncm, dicantque

22

^iUNI

u^yJI ^l^_^l

JOb

al.'J

J^

^^ij^ Jj

l;_^^

^^ ^

j\jj\

A_^:J^j l^i ^^^^aJI

/-rl!;

^-5-^

JJoJl ^^^
?^>l!tl

O^-A^LIaJ

^I

^CoUaJI /^JI ^^-yLc^tl

Lo
*^i=2s;::'

(^j^

B ,-AA-.^=3J

(^^

IaJuXJI

/i
AJl

^"^

OJ'"^^^--^

^^'

^^

-az:j

L^jl

(^JjAj* L==Jl^ jl

La^U

<\j^=>

.a_ajCJI

L^iul^ ,aA-CJJ

(^ JjUlJI

ajJ^atJI

^Aia.J,l

>-^_i

A-s.A/i^'1

^Ijj'JlC_JI
7.

l-jUx j^^

^^^'

AjlJir

A>JeLc'o

IJii* L-JLLa ^c-jl (^J

i^^j^

/_Ac

Ljtjl/i:^

(^jJJI
<JwXj

Jil

Oc^Jil

T"^ ^

^^

-cl ^^I

(^j (^''y^^
f**V^^

^^^ ^J^J ^S^^I

^'-^=5;l
A^I-xJI

Ay<v2^ ^^-^-^^ (J^-'^'

iJcl-^^l

J^i^j

ij-c

t^^=^

(^U
^j

j}Jtj^\j

,_jUXUI
^
e^r!^-''

^'1 4S^jXj ^j d^Vxt\

^^^^AvUj

J^:s^

Dc
Deo
rit;

Arahiim Moribus

pojl

Mohamjnedcm.

23

jus clTe in creatiiras fuas,

quicquid velit in

illis

la-

ciendi, ita ut

nemo

ab co quasrerc debeat cur hoc fece-

quod

fi

omnes

fnie difcrimine

homines

in paradifum
fi

admitterct, nullam hic fore injullitiam, aut

in

ignem

omnes
ipfum

injiceret,

nullam hic
iftis

fore injuriam, fed

futurum

in

omnibus
efl

juftum.

Juftitiam fiquidem cfle

illo

cum

ut vifum

utatur qui jus habet,

in

quod jus

habet.

Jam quod
miferit,

ad Morgios, affcrunt

ilU diffcrri

judicium

Morgil.

cujufvis MuJIemini, qui

pcccatum ahquod grande com-

ufque ad

rcfurrecflionem
iri

mortuorum
;

fcihcet

non

prius

vocatum

illum in qu^eftionem

neque fen-

tentiam dc eo in hoc feculo ferunt,

condemnationis.

five abfolutionis, five

Dicunt infuper non nocere

cum

fidc

impietatem, uti neque prodeffe

cum

infidehtate pietatem.

Morgiis adverfi funt AlWaidii, qui

pro

fidei

defcrtore Waidll.

habent illum qui peccatum aliquod grande commifcrit,

ipfumque perpetuo
amplcdlatur fidem
:

in

gehenna manfujum, hcet veram

ipfius levioshli.

futuram tamen poenam

rem,

quam inhdehum.
in Antiftitis

Porro AlShii (fcihcet Alis Sec-

tatores) iUi funt qui fe Aii fiho

Ahi

l^alcb

addixerunt,

ipfumque
runt, ncc

munere Prophetaj
prasterquam

fucceffifTe affeipfius progenici,

munus

illud ahis
:

nifi injuria,

deferri

in

hoc omnes confpirant, quod

af-

ferant debere neccflario antiftites, cohibere fe a peccatis,

tum
nus
aut

grandioribus,

tum

levioribus
fidei,

eifeque antiftitis

muefie,

unam
illud

columnis

cujus aut

neghgentem

vulgo permittcrc, non

conveniat

prophcta^.

24

^iU:^^

vjr-*-^' y^y-=-^

^bu"

aAJI

^^Ij

(-jAijUiJI

Ajj-y^!
/j
LoJj

AjLA^iJI

'iy^t

(^^
t^

/vIxaJ Ly^ 't^=^ ^

(*^-^-'

J'->^J

/3'^

^>^^.-'

O^ L^

!^"^

(-*-*

f>^J j\^^y\

;^U_J

* Al. exempl.
u/

*^.^*

x>o

^ j .A^'
^{^\
I

Lj-o

(^---JLL)

^jI

(^j

.-ac

ILckl

-^^1 ^^j
f

(*ui
1

Jbc'i

^_i ^y5 ^ o^ J>^

C-j
(^l Jacs:

IaIsaj

ftl

Iv-Xa^

^~''

aaJI

f*lXL^^I

^^^

(^AJLUIisr!

^j>

Ar*.jUI

L^^lJ^

UL

^^^1 L--A^J^4
(.^!^.3_>L:i.jsI

^^/.ACi.

(^J

J.

Cii.1

L-^J^
(^I.jJlJI
S.

_31 j l.iiJ
Jt

(^!.~=5)I* c:aj'J

(m-j

a::;.

^l-oi

)lj

V L^i.^Ij

^Aw^Hj l_jU;==JI

5i__jjl

Ia^jI

Dc Arabum

Moribus

pojl

Mohammcdcm.

25

Jam

inter eos qui

AlNofairii, qui

modum excefTerunt ex AlShiis funt aflerunt Deum fupra omnia cxcelfum

et lingua ipfius

Nofairii.

forma Alis apparuifle,

ad abditiffima
etiam nonnulli
antiltitcs

locutum, ea quas

myfteria

pertineant, enarraffe.

Eorum
quse ad

modum
ipfis

adeo excefferunt in

iis

fuos fpedant, ut cos extra tcrminos creaturaproprietates divinas attribuerint.

Chawarigii.

rum

eduxerint, et

AlShiis contrarii funt AlChawarigii: e quibus funt qui Ali

Ebn Abi
pingant
;

'Talcb,

in

iis

qu^
alii

adminiflravit,

peccatum im-

et

ex

illis

qui in eo peccati arguendo eo

;

tranfeunt, ut et infidelitatis accufent

et ex

illis

demum
mundo
vel fer-

qui aflerunt admitti poiTe ut nullus

antiftes
;

fit

omnino

in

quod
liber,
fi

fi

tali

opus

fit,

competere ut
Koraijhita,

fit

vus vel
fit
;

vel

Nabataus vel

modo

juftus

quod

a veritate declinaverit, gradu moveri, et morte

affici

debere.

Atque

haec narratio eft fed:arum quas cir-

ca fundamenta verfantur, juxta viam compendii.

E C T

III.

JAM

vero inter fedas qua^ circa

diffisrunt

Ramos

verfantur,

Sea^s JunJtarum quatuor

qua^que inter fe

de conclufionibus legalibus, et
cadentibus,

dubiis fub difquifitionem

funt quatuor

fcilicet

Se6la

maxime celebres Malcci Ebn Anas, Seda MoSe6la Ahmcdis

Makci,
Sbafn,
Hunbali,
Hancfi.

hammcdis Ebn Edris

bal,

Asfiajic?ifis ,

Ebn HanFun[fcili-

et Se6la

Abu

Hanifce

AlNoomdn

Ebii 1'hdbct,

damenta etiam
cet A/coranus],

difquifitionis funt quatuor,

Libcr

Afonnah

[i. e.

Traditio], Confcnfus, et

Ra-

26

.iUV'

.^i

)>\^\

iV..>^ -

ysM

c\

jc^l^ >_^

ci^jijj

jl ajI^

l-CJ jj

*Al.excmpl.

CjH
V

(*^''

bl' * o'^

^^--S^''I

'^-^'^

^^1

l^^j-^

L^^I

;^ 'H

U^ji ^Ij iX^XL

/^^^

IjJj-'

j>^ lX_Jj
x_jl:s:^l
.J^

(^Xi
f Al.exempl.

(^jjt.^-AL-3:V.

(_5>^=^

OJ^-^b

(*^*^

>^l>jiJi .,^ o-* u^^

c

JI ^jZ^. L^ji ^Jl

/

^L Jilj

o oLoXJuo

^Ac A L^'
/

jJl^;:-^

aa^Ia_X (^aa^Ij aa^LLJU) jAC

.jLjJIj cj(3lA3rl

-WjLo

J^ACJShl

AA^-i^ A_JJl;i:* (J-^3 ^iJ^A^J (jjA^ZsJ

.X^usl

/vwLouI
[JvAj

<,

>

/^l^A>u3JiI
A
jIajJI

C^Aft^ Ay-".-!^l
J^jJSii)

(l^'*^

/wvIaaJI

L^JJJ AJ

A Aa>^

ajI*

^jIj ,^^_3uil;UIj lJJUjjU:^:^^!

/

(^1:^1

(^
^

^:s:-^l

j-^

^J
^

/^-isi-^l
..S

qwUaJI (^JI
>^>.AJ*
I.^I

Q^-*^:*';.-!

cJ^aJ^

(*LX2:kJI ^

^JJLazLI

L/.^ IjJS:^a
l^AJ

U
^

lJ^

)Jo r^Jj !^ ldIjjLLo L^A^*

ixj-fij

y-xj\^
<J.aA.a^j

-^J^

^J\aw^I

(j^A<J

A.

A^:srLj4

jj*

Tt^-*-^^

L (^'Lkm;^

&

^'t^Ij

(^LnkJ^I

/__>ijl*2i,

i_5i

e^l^J^Jl

3lJ:Ljj 9jA^i^

(s^

cJa<2JL uuLwi^i-^n L^-VLjjJL^*

L_3^3 Hl^rsJIj
&,'_xJI

JLa_il* A_JaX^j

jjL^lAy^

^_)J

De Arabum
tio.

Moribus

pojl

Mohammcdem.

27

Nempe
de

quia,

cum

orta tucrit nova aliqua quasftio

legalis
tes,

licito

et illicito,

ad difquifitionem confugienfi

primo Akoranum adeunt, ubi

;

textum aliqucm

intra* Diatim
altquod ab
ipfo

venerint, ei adhaerent

fni

minus, ad AJ[o?inah, feu

fi

ditionem Prophctas confugiunt, ubi

quid occurrat *

[quod

dubium
fin

exphcet], in

ipfius

fententiam defccn\ejus\

relatum.

dunt

minus,
ilU

ad

conjenfum fociorum

confu-

giunt,

quoniam

orthodoxi cenfentur ut in errorem

:

confpirare

noluerint

ibi

ergo

fi

inciderint

in

aliquid

quod dubio fuo

tione fua

affine fuerit,
;

ad ejus

normam

de qua:f-

flatuunt
oriri et

fm minus, ad

rationem itur, quo-

niam quse
authoritates

accidere poffint [dubia] infinita funt,

ita

vero finit^,

ut paria non

fmt.

Jam
an-

certo conftat

quod

ratio neceiTarii fit

ufus, ut fecundum

eam de unaquaque
tiftitibus

quccftione legali difquiratur.

Ex
fe

vero

David

Afphahanienfis rationis [ufum] peni-

tus rejecit, cui e contra

dixit,

Abu Hanifa plurimum

ad-

adeo ut non raro rationem manifeftam vel

tefti-

moniis particularibus prasferret. Malec autem, Shafeius, et

Ebn Hanbaly modo

minime
recurrunt.

occurrat vel teftimonium, vel praftve

ceptum, ad rationem

manifeftam,
inter hos

five

obfcuram,

Jam cum

fmt

in fcntentiis
libri

ferendis differentias, dc quibus extant

apud eos

et

difputationes,
tatis

non tamen ideo quifquam corum

In
i
.

infideli-

aut erroris reus exiftimatur.

Iflafniticce

fumma, FundaMunditici in ex-

menta Legis

hsc

funt

tremis corporis partibus, et veftium

oris,

quod depenOratio
;

Fundamenta Hlamifmi.

deant et rebus fpurcis occurrant, cura. E 2

2.

quae

28

^iL-^Sll

v/--J^

^^^

C^^"-?

.juJl^ lXJ j
CIaIxzs:-'

P^iUj iU^ ^v^"^

/^Ls'^!*

tiU^^L ^Cxy^

'

^U

Lcl

^^aXknkJ'*

s)\ajI

Aj3 A_AMg

A^

(^l

^Lzk"^!

De Arabum
eft fubje^lio et

Moribus pojl Mohammedem,

29

demiirio fui coram

;

Domino omnipotente.
quod
eft fui

3.

Eleemofyna

quas eft communicatio in miferiis, et

4.

auxilium, et largitio.
matio,
et deprcffio,

Jejunium

do-

et fubjugatio

concupifcenti^, qua
5. Pcre-

producatur teneritas cordis, et animae puritas.

grinatio
;

quae cxitus e
:

mundo

et

itionis

in

occurfum
in ea ob-

futuri typus eft

ncc

alio plerique

eorum qui

fervantur ritus, tendunt,

quam

probationi et tentationi
ftnt fecftari velit
;

hominis, an ea quae
les

ipfi

mandata

qua-

funt curfus et properatio in circuitione [Caabc^e], et

jaftus lapillorum.

Quod

vero ad obfervationem diei

Vea

neris et feftorum, inftituta funt ea

ad congregationem
vifant,

populi,

quo conveniant,
tcediis

et fe

mutuo

et in

iis

laborum
eft,

quiefcant.

Circumcifio autem injun6tio

cui ineft tentatio et probatio, et deditio fui [Deo].

Quod

ad prohibitionem morticinii, et fanguinis, in eo

et

quod horreat ea animus, quod abftinentiam ab

illis

refugiat

natura,

fatis

eft

ut necelTariam fuadeat.

N O T ^,
IX auiBUS

ALIQUAISIMULTA
QU^ AD

HISTORIAM ORIENTALIUM
APPRIME ILLUSTRANDAM
PACIUNT,

E MELIORIS

APUD

IPSOS NOTiE

AUTHORIBUS

IN

MEDIUM PROFERUNTUR,
OPERA ET STUDIO

ED. POCOCKII,
LINGU^ ARABIC^
IN

UNIVERSITATE OXONIENSI PROFESSORIS.

33

iE.

yfR^BUM]
viris dodlis

Illis

quae de

Arabum

appellatione a

Pag. 3.

1.

2.

traduntur, lubens acquiefco; inde fci-

licet

nomen

accepiife
eft,

quod Regionem illam incolant

vel propter

quae Arabia didta

coUuvionem

et mifilla

cellaneam plurium gentium turbam, quse in

olim

promifcue habitarunt, vel quia folitudines immanes et

campeflria multa haberet, ex vi vocis Hebraicce 1"^^.

Atque
in

his

etiam

ipfi
juj.r

Arabes fidem faciunt.

AlMotarrezi

hbro Mogreb,

^\

\^j^

^\ ^^\^

)fjj^\

^^\ U^'

^y^

SUl^J

^^

i-

e.

^*^'' i -^^ Diverfafunt de

Arabum
quam

dcnominatione fententice, at omnium veriiJima quce

illam deducit ab olim Ifmael

Araba, quce Tahamce

eorum pater
incoluit.

regionis

pars

ejl,

Idem

afferit

Mo~
ap-

hammed AlFirawzabadius, Kamujiy

Arabicae, author,
pellari
c_.jjJ!

five
Xj^x

Oceani linguai

&c.

Sajio^ddinus

Arabah

ait

'iyy^^-

totam Arabum Peninfulam, atque inde

denominari Arabes.
raceni didli fint,

At cur qui
in
iis

oHm

Arabes, poflea Sa-

nondum

quae a noftris edita funt

reperio

quod

inquirenti fatisfaciat.

Explofa
traxiffe

eft

merito

eorum

fententia, qui a Sarah

nomen

autumant

34
et paffim

N O T
jam obtinuit ut a

^.
Sarak, quod furari de-

6^
At

notat, appellati exiftimentur, voce quae

genus

ferox et

XT^^piKov
?

indigitet.
ipiis,

a quibus

hominum hoc nomen iUis

:

inditum

Non

ab

qui famae fuse pepercilTent

fin

ab ahis, fua potius lingua, ad opprobrium fonat,

* Id genus hominum noftrates etiam-

quam Arabmny quibus hoc locuturos fuifle credibile efl. DeCiy**

inde viderint eruditi an a

fignificat,

* Sarak, quod clam furari

nomen, quo

publicis latrociniis infames defig-

num

appeUa7it

Shark.

commode petatur. Me fi quis in indagandis Saracenis ducem fequetur, ad orientem faciem convertaf. Quid enim aUud fonat Saracenus et Saraceni quam ^^yii>
nentur,
Sharkion, et in plurali ^^r^y^ et
kiin,
les
i.

^AAlj.-i

Sharkiun et Sharincolas,

e.

oj-iiJl

^S

ahlolShark, Orientis

Orienta-

? quales habiti

olim Arahes, fudceis praefertim, quo(inquit 'Tacitus -f) , qua

Ita
S.

t Hift.

1.

V.

rum

terra finefque,

ad Orientem
pofieros,

vergimt, Arahia terminantur .

+

JoBanis

qui

Gen.

Arabes, ad Orientem collocat

cet plaga qua^ MejJiam et
terjacet,
^^sy^\
i.

Scriptura J, in ea fciliin-

Sapharum montem Orientis

e.

fi

audiendus R. Saadias, J\
i.

^:^

^i

j\

xjCx

^^

yj^^

XIjJs-o

e.
;

a Mecca ufque dum pervenias

vel, ut in

ad

urbe?n tnontis Orientalis

Codice

MS.

legi-

tur,

Reg.

iv.

xo'^' J^ ^^ urbem Orientalem {Medinam, puto, Perhibetur fapientia Salovult) ad Orientem fitam.

^^!

30.

monis major
lium,
i.

quam
(ut

fapientia ^"'i?
ille,

*-?^

^^ omnium Orienta-

e.

Judaus

quifquis fuit, qui libros

Re-

gum
II

in

linguam Arabicam
Ita fciUcet

vertit) 6ji^l!

^\

Saracenorum,
\\

Jer.

xlix,

feu

Arabum.

vocantur Arabes Kedareni

:n

28.

CDIp Filii Orientis, five Orientales.

Sapientes iUos qui

N
oLTTo

^.

zs
* Alatth.

avAToXMv venifle dicuntur *, ab Arabia venilTe, vete-

ii.

rum Chriftianorum fententiam fuiile obfervat Nobiliffimus et Docfliffimus Hugo Grotius, quam et ipfe fequitur.
bit

NonnofuSy apud Photiu?n, legatione

fe

fundlum
'zs-fo?

fcrik>i\A

ad JEthiopeSy HomeritaSy atque Saracenos, v^

a,va.ToMiccc iB-yyi.

Saraceni ergo inter Orientis gentes

imo

non aliam ob rationem Saraceni, quam quod ad Orientem.

ne,

Vicos quofdam, Orientalis ad

alia loca fitus ratio-

'iJiySM

Sharakah et

i y**t

Sharakiah

nomen

fortitos

meni

morant Mohammed AlFirauzabadius,

eoque incolas eorum
pari ratione et
illi

Sajio'ddinus,

&c. ad-

^^y^

Saracenos audiiffe.

Quid

qui totam regionem quae aliarum relive Oriens,

fpe(flu oj-iJ^ alShark,

dici

meruit occupant
illis

Nec

alias fe ipli

melius diflinxerint ab
i.

quos

ipfi

vul-

go Magrebinos,

e.
:

Occidentales,

nuncupant, Mauritaaj.UJ.!

nice fcilicet incolas

ut

illi

alMogrebini, feu
Xi'

alMa-

gdrabc?, ita qui

Arabiam incolunt

l<i^

Mafdracce et

Saraceni merito audiunt, nomine non a vitae inflituto,

fed a
fitu,

impofito

ut et librum inter celebris iflius

'j3yi;X\

philofophi Avicenti^e praecipuos, cui titulus

wuJw.]\

alFefafato Hmaflirekiah, Phihfophiam

infcripferis,

Saracenicam re6te
Orientalis.

non quod Barbara, fed quod

litera

Quod Arabum
lum
braorum
X!)

per Gracorian L efferatur, nul-

hic fcrupulum injicere debet,

cum non

aliter

He-

exprimere foleant.
fcilicet ^iyi

Sonabit vox Saraceni ab

^oivmrfo'.^
;

aHo themate,

Sharac, Idololatras,
confortes adjungunt

Commwiicatores, qui

Deo

fed hoc

nomen, ut merito Arabibus

F

antiquis, ita Chrifianis

2

im-

36

N O T
pie et blafpheme impingunt

iE.

Mohammedaniy

ipli

horrent

nec hujus

efl:

loci.

Pag. 3. 1.4.

Ady

et

T/iomud] vel Thamud.

Frequens horum

in Alco;

rano mentio.

Quae de

illis

traduntur haec funt

fihi

fuifle

Adum fiHum ^ys. Auji, fiUi Arami,

pofl confufionem

Semi, fiUi Noce, qui

hnguarum fedem
;

fibi c,y^^ta^

in re-

gione Hadramautica fixerit

ejus pofteri

cum

ad idolola-

triam delapfi
* Surat.
II, 26, 46.
7.

efi"ent, mififiTe

ad eos

Deum prophetam Hud,

cum
et a falfo cultu

illum, cujus

meminit Alcoranus *, (eundem quidam

volunt,) et

&c.

Ebero

fuifi^e

cum

ei

monenti

revocanti

aurem

praebere noUent, immifix) vento qui fep-

tem nodles

et odto dles continuos flaret, paucis

admoeo
fe

dum
in

exceptis qui

Hudo

crediderant, et una
e

cum

locum ahum receperant,

medio

fuiluhfie.
efi!e

RegiooUL>n)\ al

nes quas obtinuerunt

Ado

oriundi didtas

Ahkdf, quod Arenas fexuofas fonat, Tamano et

adjacentes
:

Ommdno
de

primum omnium apud

ipfi

illos

regnafi^e Shedfucceflifi^e,

dadum Adi fihum,

quibus

e pofteris

multos

muha et diverfa a fcriptoribus traduntur, omnia Lobndnum quendam ex his falfo quam vero propiora. fuifle narrant, ahum a Lokmdno Sapiente, quem Davidis tempore floruifi^e perhibent, qui Meccam, una cum ahis
quibufdam, a popularibus

Deo impetrandam milfus, cladem iftam evaferit idem cui a Deo concefiiim ut feptem aquilarum, quorum morienti uni
fuis

ad pluviam a
;

alter recens

ovo exclufus fubftitueretur, sstatem viveret,

fabulantur poetie.

Haec Ifmael, Provincias Hamah prin-

N
ceps, celebris
ille

^.

37
iii

Geographise author,

Hiftoria fua,

qui quod noftris Abulfedce nomine notior,

ceps a nobis laudabitur.

eodem

deinet

Meminerunt Aiyannabius
fihus,

Aluncd Ebn Tufef, feu fofephi

prioris
periilfe

Adi

pofterioris, qui

rehquiae

iUi

nempe qui Mecccv

in fimias fcihcet

fubftiterunt
(fit

tamen

et ipfos,

penes

hammedem authorem

fides)
fi

converfos.

celebri

Mohorum

antiquitate obtinuit, ut

quid valde antiquum innuere

vehnt,

jiU

jS;,

fliian

Adian^ quafi rem Ado coaevam,

duraverit, appellare

feu quae ab

Adi ufque temporibus

foleant, ut Graeci }L^ovikov et 'riyvyiov,

Thomtld] vel T^hamud.

Sunt

et hi

Arabum

antiquionon

rum
undi,

tribus,

ThamudOf Getheri^, ut perhibent, fiho orii.

^L

-^"
fit

e.

Populus
(ita

Sdlehiy inde did:us,

quod ad

Jcihicet,

yA.s. uthivieo

ipfos miffus

Sdlehus^

tradente Alcorano -^^ qui a

Abu'lfed?e.?.v-

emplarl, Icgen-

plurium adunius Dei cultum invitaret.

Cui pauci ad-

dum
'vel

conjldt.

modum
pleto
fuit,
fe

paruerunt, rehquis fignum petentibus, quo im-

V.Gen.x.2j.
potius
j.jLs.,wf

etiam credituros

pohiciti funt.
ipfis

Signum hoc
:

Heb.

j cfferrc folcnt

ut e rupe
a

quadam camelam

educeret

quod

Arabes.

cum
lum
lae

Deo

impetrafi^et, et e

rupe prodiens camela pul-

f Surat.
1

7,

26, &;c.

ederet, increduh nihilominus perfi:iterunt, et

:

came-

infuper fufiragines fucciderunt

pofi:

quo

fa(5to

provocatus

Deus, iUos,

triduum, horrido fragore ccehtus de-

mifib confternatos perdidit.

Sedem popuh hujus

excifas,

fi:a-

tuunt regionem ^^:^ ^^j^'y q"^^ Hegidzunr et Syriam interjacet

\

ubi et

domus eorum rupibus

quarum

meminit Alcoranus, adhuc

videri afierunt, e quaruin al-

38

N O

>E.

titiidine nihilo hodiernis celliore,

ftied

argumentum
jsS

petityf,^-

Ebn

Ti/fcfcontra. ea quas

de immani eorum proceri:

tate narrantur.

"Verba

apponam

J^s.

*^_i_-^U*^^

i.

e.

Domus autem eorum

ejufdem funt

cwn

nofiris

magni-

tudinisy atque hoc indicium cfi fuifie corpora

eorum corpori-

bus nofiris Tou^ir^A,

Tefn (vel T^afm),

Semi dztmt

et

Jad/s]

^afnum
filiis

e pofteris

Ludi

filii

Ahu

Ifeday

fadifiunt

Getheri; promifcue

autem

habitafle tribus iftas in peninfula

Arabumy imperio
fit

penes 'Tafnum manente, donec devolutum tandem

ad

tyrannum quendam qui legem condidit ne nuptum daretur cuipiam e fadifo virgo,
nifi a fe

prius vitiata

quod

cum

aegre

tandem

ferrent yadifidc^y inter eos convenifi^e

ut gladiis arena tedlis

regem una cum

medio

viris e

Tafmo priita

mariis

ad

convivium evocatum adorirentur, atque

e
fufi:ulifi"e.

maximam Tafmi partem

eorum
facfto

De quo

Tafmidarum quendam apud Tobbaum Tamani

ipfo contra eos impetrafie;

regem quefi:um, auxilium ab

qui ergo tribum fadis adortus eos internecione delevit,

adeo ut poft h^c nuUa fere Tafmi et Jadls memoria fuperfit.

Porro tribubus Arabum deperditis accenfetur etiam

^^y^ forham prior altera enim ejufdem nominis memoratur, quibufcum Ifmaelis pofiieros coaluifie volunt.
^yS\
:

forhamum autem priorem, Ado

riifi^e,

a-vyxp^^vcvy

funditus

pe-

et obliteratam

efi"e

eorum memoriam.

Qui od:o-

N
glnta capita una
tur, inter eos

O
Noa/i

JE.

39

cum

arcam receptos fabulan-

'Jorhamum horum patrem numerant. Multa

de his, quas recenfuimus, gentibus, fabulantur Arabes,

quae

omnia

nihil aliud funt

j?iera

quam

^^U^^I^

^u^

Coj>U\

fabulce de Tafmo, et
in

fomnia, ut proverbio jadlant

inefl: certi,

eum

qui mira, quibus nihil

narrat.

Haec
in-

praecipue ex Tfmaele Abulfeda, qui fabuHs

non nimis

dulgere videtur, ahifque, referre vifum

poetis et proverbiis

eft,

ut Alcorano,

Arabum,

in

quibus frequens eorum

afferrent.

mentio occurrit, lucem allquam

Verendum
dicerem,

enim hic
poetarum

fuit

magls ne nimium,

quam
iftis,

ne

fatis

ideoque non folum a fabulolis

fed et Alcorani et

teilimoniis adhibendis abftinui,

Duplici firpe oriundi funt, fcilicet Kahtdn,

et

Adndji]
Ita

Pag.3. i.s.

Fuerit ergo Kahtan idem qui

SchoUaftes in

foBan
v

filius

Eberi.

Poema Ebn Abduni,

-,

u^ w

y> ^kju Toktan

idem qui Kahtdn

in verfione

quod R. Saadias pro concelfo habens,

^^LkisrJ",

Pentateuchi Arabica pro |Dp fubftituit

et Georgius

KbnolAmid, Ehtacini (quod epitheton, ab eru-

ditionis foHditate, potius

in

prima Hiflorias

fuas

quam nomen) titulo jam notus, parte, foBanum Patrem Arabum

inter Ifnaelis pofteros cenfetur.
^yt^S

vocat.

Adndnus autem

Kahtdno ergo oriundi

Adndrio juyu^l
cjjjtJ!

iL,Lx!\

Arabes puri, genuini

infititii.

Arabes faBi, feu

Hasc Ara-

bum

qui jam fuperfunt recepta efl apud hiftoricos diftri-

butio, tefte Ifmaele Abulfeda.

AHi tam hos quam

iUos

pro

infititiis

habent, hac differentia quod Kahtdni pofte-

40
ros xjyjW

iE.

Mota-Arabes nuncupent, Adnatji, quafi longius

Moji-Arabes,

tranflatos, iuyCUJH
AJfoyiitio in libro

(monente

'Jallalo^ ddin-

Mez/iary) neutros pro Arahibus puris

reputandos
Adi,

illos fcilicet fuiire, praeter

jam
et

did:as tribus
tres
alias,

Thamudi,

Tafmiy Jadifiy

et

Jorhami,

nempe juUc Amalecumy mumy quibus et alii duas

et

^S

Amtemum
fit,

^U Hdflie:

prasterea addunt, ^.xjU Abilum,

Ju Bdr,

nifi

a fcriba erratum

quod

fufpicor

hos

omnes

periifle, exceptis reliquiis

quibufdam

reliquis

jam

tribubus confufim permiftis, nec fupereffe qui

Arabum

purorum nomine cenfendi

ipfum,

fint.

Sunt et qui Kahtdnum

quem

praecipuarum apud Arabes tribuum patrem

ftatuunt, pofleris Ifmaelis accenfeant, ut teftantur Jallah^^ddinus Afjoyutius,

Scholiaftes

in

Poema

'Ebn Abduni,

Ahmcd Ebn Tufef in Hiftoria, &c. nec reperiri jam alios quam Arabes Ifmaclitas, quae nomina idem fonant
apud Paraphraftas Chaldceos
et Arabes,

Genef xxxvii. Sed

ut fententiam magis receptam et

viam a pluribus tritam

ftirpe

fequamur, Arabes qui jam fuperfunt dupUci

oriun-

dos pro concefTo habeamus, Kahtdno puros, Adndno Moftarabesy feu

infititios.
;

Hos

cur

ita

nuncupent, rationem

hanc afiignant
origine et

quod

fcihcet Ifmael

eorum

pater,
flierit,

cum
pofl-

hngua non Arabs,

fed Hebrceus

quam cum
oriundi in

Jorhamidis afhnitatem contraxiffet, ipforum

vitse

moribus, dialed:o, et

inflituto

afTueverit, ipfoque

unam cum ilHs gentem coaluerint. Cur autem Adndnum potius quam ipfum Ifmaelemy vel ahquem e
pofleris

ab ipfo propiorem, tribuum patrem flatuant.

N
in caufa eft

^.

41

quod ad ipfum ufque

in genealogiis fuis in-

offenfa ferie afcendant,

Jfmaeleui intercelTerint

cum

de

iis

qui inter ipfum et

fit.

controverfum

His

prasmiffis,
ftirpe

operas pretlum duximus, ut tribus quiE utraque

ortas

perhibentur pra^cipuas recenfeamus.

Erunt forfan
fuis

quibus non ingratum erit quid Arabes de Originibus

tradant audire.

yoBano
duo
i_>v3tj

ergo, feu Kahtdno, ex

eorum

fententia

filii

Taarab, feu Jareb, qui

Arabum Tamanenjium
:

pater,

f,>y:^

yorhafn, <\m Hejazenfium

(filios ei triginta
*'

unum una
filio,

matre genitos aflignant,

tefle

Ahnede yofephi

* V.
in

et Scbcl.

fed reliquos Arabic^ finibus egreflbs Indice regiones

filius
c^a^^iio

Poema Ebn

Abduni.

occupafTe:) yarebo
\

Tafhhab, Tajlihabo

filius

ju

Saba, a quo originem ducunt quotquot funt

tribus
et
reges.

Arahuic
Mq

bum Tamanenfum
complures
Cahldn,
fuifi^e,

Filios

fcilicet

quorum numero
j.x^\

y^ Hamyar,
Ab

^^

Amrus,

AJliar.
XcLfli'

Hajnyaro tribus

Hamyarenfes,

quarum pater

Koddah, a quo tribus

Hamyarenfium complures oriund^e Kodaenfes denominantur.

Ex

illis

^Ji^ Calb, feu c^)i^

^ Banu
j^xiscU!

Calb,

filii

Calb,

Calbenfes,

quorum

fedes

olim

'Lc^i^

Duma

vel Daumato^^ljandal, et S^jji Tabuc, et AJ;^\ extretnce 6\J^\

Syria Da?nafcence

orce.

2. iv^

Bahrdo.
ell:,

3.

XJL^ yohainah,

quae famiUa feu tribus

magna
quod

et diverfas fub fe faillis

miHas contribules continet.

partes, quas

Sedes

boreales Hejdzi
efi:,

mari

fcilicet

juxta yoddam
traxit

alluuntur.
JiJ^ j.xs=\ll

Ex his
iuA^

fuit a

quo originem
G

proverbium,

^c Apud yohainam

[feu yohainicnfem\

42

N O
verum
cji

iE.

fiuntium, frequentis
in

apud Arabes ufus

hifto-

riam ad calcem,
* Si
Tolucrit
(13
1

proverbiorum elencho, attexemus,

Baliyo.

4-

^^

Dcus. S.

hanc nobihtavit

inlignis

^y3 T^anuch. Tribum poeta AbulOla alMaarri qui

5.
docftifli-

^^Ki

'Tanuchienfis fuit.

Ejus vitam defcribens

T^anuch

mus
et
f Ideoque

hiftoricus

Rbn

Chalican,

non tam tribum

ftatuit,

{ingularem,

quam pkirium tribuum complexum

literam

primam nomini
f'.

vocaU

Damma

infignien-

dam
qui

6.

j^^Ju ^Zj

Ba?iu Salih,

filii

Salihi, SalihenfeSy

nomen Tonilcb efferen-

cum

defertum

Syrice incolerent a regibus GaJJanen-

dum.

S.

fbus

vidti et

deleti funt.

7. -if^ y.j Ba?2u Odhra,

filii

Odhra.

8. js^

^ Banu Nahd,
^l/jLi
i.

Nahdienfes.

9.

famiUis

etiam Hamyarenftwiy

Shaabdn.

Pofteri Cahldn fiUi Sabc:e.

figniores

Horum
c^ps

tribus diverfas
2.

in3.

autem feptem.

AlAzd.
5.

j^

T^ay,

^^
his c
:s\y^

Madhej. 4.
<;d

!^ Hamddn.
Anmdr. Has

^^\

alCendi, celebris

SjJ^ Cendah : ex Arabum Philofophus. 6.

finguljs varias continent
i
.

Mordd.

7. .Uj\

famihas.

Famihas Azdejifum praecipuas funt,

^U*i
tj*,^:^!

Gafdn-j quas

regum

Syricje

Damafcence

2Lmi\iz.

2.

AIAus,

et

3.

^ykO\ AlChazraJ, Tathrebi

incola^,

qui

Jj^^\ alAfifdr, Anfarii, fcihcet Mohammedis profugi adjutores, di(fli. 4. 'i^S-yL Chozdah, Chozaenfes, inde appellationem
a rehquis
X Dilwvium alArem. V.

fortiti

quod

,-.Vpv^.v

fcihcet, quafi abfcif/i fuerint

Tamanenfum

tribubus,

cum ob celebrem
fe

ifi:am

inundationem, ^^\
tare coadti, in
rent, ubi et

j^

in Alcorano didtam, fedes

mu-

Alcor. Surat.

vahem Marri, Meccce vicinam,

et

recipe-

34. com, 16.

S.

principatum obtinuerunt,

clavium Caabcs

iE.

43

cuftodiam, donec eas tandem venderet

Abu

Gahjhdn qul-

dam

Cofaiyo Koraijliidce, utre vini, cujus ftultitia et fera

\

pcenitentia proverbiis Arabiim decantata

unde y_^_^\

^lixxi ^i
vel

^ dicunt,

et

^^\

i.

e.

Magis dajnnwn pqfus,

Magis fera

pcenitentia cruciatus

quam Abu

GabJJidn.

De

Chozaenfium origine dubitatur Maadienfes fuerint et

in

Ifmaele oriundi, an Yamanenfes

eam autem

fententiam

a pluribus itur, ut pro Tamanenfibus habeantur,

pofteris.

ex Azdi

Porro e Chozaenfiun familiis fuerunt LJ(UiAaJi^

Banul
eft

Moflalak, pojfteri Mofalaki, quos bello aggrefTus

5.
o,lj

Mohanunedes.

Bdrek, qui a loco juxta

funt.
6.

quem
8.

fedem fixerunt nomen mutuati

^^^ Daus: regS^j^ Atic.

num
oiili

hi in rc;a confiniis occuparunt.

7.

Gdfek.

9.

Azdenfes etiam c <;io\^\ ^^ Banulfo-

landa, qui reges

Ommdni quorum unufquifque

Atque

tf jJJls^H

aljolandius audiit.
2.
filius

has Azdenfium familiae.

'Taiyenfwn pater

'Taiyiis,

qui

jb^^

Odad

fiHus Zeidi,

Cahldn.
jiJ\

Hi, irrumpente inundatione

,

prasdicfta, fci-

licet ^

j^

Tamano

pulfi

fedem fixerunt
et

in

Najd He-

jdzi provincia juxta montes ^^\ Aja

inde montes
I.
'T^:?}/

^Ju
3.

Saima^ qui

appellati.
2.
',

Taiyenfium

autem famih^,
^n^^

XLj^

Jadllah.

^l^ Nabhdn.

Bauldn.
5.

4. (^LciU

Saldmdn

e quibus

^Xa^ ^j Bohtarenfes.

Hana. Ex
fucceffit.
^///i',

his ^iry^x fiUus Kabifce, qui

6.

Noomano
-,

in

regno

^^.x>w Sodus,

cum Damfna

atque

ita a S^-

altera tribu e Rabice pofteris, vel ut aljauharius, e

7.

Shaibdni, diftinguitur.

His accenfentur

jjtj

^ 5j;z

Thoaly

fllli

Uhoali, qui

(inquit aljauharius)

pater tribus

44

N O T

iE.

inter Tniyen/esy e quibus fuit ^x*JL!

sihi filius,

^^ ^y^s.

Amrus Ma-

qui ^U!! ^^J homtnum fagittandi arte peritif-

fimus.

Tribus etiam Taiyenfium nobilitavit

cantatcC inter Arabes liberalitatis vir
:

j.jU.

Hdtemus, deut,

adeo

cum
^^

in^\

ilgnem beneficentia virum denotare

JS\^
3.
I.
V,

velint, dicant

Jidtemo Uheralior.
et

Quin

Madhejo oriundiE

familiiC plures

e quibus

'Janb. 3. ^,^ Aud. 4. :sxm y^ ^^y^ Chawldn. 2. Banu Saad: quorum pater non antea mortuus efi; quam
viris ipfo oriundis,
tis

c^

qui equitantem comitarentur, trecen-

ftipatus incederet,

quos

ii3yjJ;:^s.

i.

e.

cognatos fuos ap-

pellavit,

/jjJ^

^^

ad

oculi invidi fafcinum

ceffit
sj.Aiij3!

avertendum,
ajliirah.

Unde
* quibus alMotanabbi poeta infignis.
S.

ipfis in

cognomen

^x^ Saado'l
:

Ex horum
Ans.
4.
et

familiis

j^x^ Jofius, Jofenfes *

et

^j

Zo-

baidfZobaidienfes. ^.

^^^^\AlNachaa,Nachaenfes.

6. yjic

J>^^ Hamddn, Hamdanenfes, tribus funt et ante pofi; Mohammedem celebris, ^iUv^)!^ XxXi>Lrsvl! j C<j<*o 5. Tribus quinta efi: x. vi^ Cendah-, ita eorum pater,

^
i.

cui

nomen ^^ Thaur, cognominatus

efi:,

sL!

<na^

*3^

e.

quod patris erga fe benefcentiam

inficiatus efi.

Cenden2. ^^Cw^

fum
6.

familiis funt i. ^-1.^3^ Sacdfec, Sacfacenfes.

Sacuny Sacunienfes
tSy^

Morddy Moradienfes. Eorum fedes erant montes

Zabid.
familiae duic.
jjcU.

Taman prope ^jj

7. ^Ui!

Anmdr, Anmarie7ifium ,
J^s:\.j

i.

XXas^u

Baftla,

unde

Bajalienfis.

2.

Chathaam.

Baja-

N
lienjis

^.

45
fociis,

erat

^^^ yarir

quidani e Mohammcdis

qui

ob inlignem pulchritudinem gentis

poeta non fine inligni tribus
fliiE

fuas 'Jofephus audiit, a

opprobrio laudatus hoc

carmine,

i.

e.

Si

?2on

ejjet

yarlr,
tribus

periijfet Bajilah
!

quam bonus

puer,

quam mala

De
flierint
tierint.

duabus hifce tribubus dubitatur

origine, an

num

Tamanenfes

Maado

oriundas Tamafzum poftea peet

j^jti^

uiljauhariusy
hce

^.^ss^

Atque
filio

Bani Cahldn famiU^ prascipux. Tribus Amro

i
.

Sab(X oriundiE funt,

^^

Lachmy hachmenfes

quibus Mundariy celebris

illa

regum

Hirenfiufn familia

nec non
^y^S ,Sj^

^l^j^

y^ Banul Ddr, Darenfes, quorum patrem

Abdo'l

Ddr nomen

a Ddro, Arabuffi idolo, ac2.

cepifTe

monet AlFirauzabadius.

Jsh^

Jodhdfn

r,

quos

non

TaffianenfibuSy

fed Maadienfibus a

quibufdam adnu-

merari monet Alfauharius: qui etiam (ut et AlFirauzabadius) fedes

eorum
filii

in

montibus ^***^

Hefn ai collocat.
^.1^.^

Jodhdmo autem

duo,

^,^
Atib

Jojhaffi et

Jordfn, qui

omnium
bris,

Jodliaffienfiufn patres.

E
Ebn

familiis Jojhaffio oriun-

dis eft illa A,j\

<

^^

Aflafn proverbio celefciH-

referentibus Aljauhario, et
t^^x::-

Al Firauzabadio,
:

cet,

^s^^

i-

e.

Periit Atib

quod

in

eos ja(flatur

qui

dum

fpe falutis inani fe ladtant mifere pereunt.

Tribus AJhaaro fiHo Sabce oriundi^ ^'^iS y^ Bafiul

AJhaar, et

^^yd^S

AJIiaariefifes appellantur.

AJIiaarufn
;

filium S>abce, fiUi TaJliJmbi bcc.

ftatuit

Aljauharius

at

46

S O T
AlFirauzabadius Afliaarum

JE.

ait efle

Nabtum

filium Oddi,

APiaarum autem didtum quod cum nafceretur,

lofus fiaerit.
teri

^Jix />/-

Porro
filii

5Ju>lc ^Lj

Bayiu Amelcey AmelenfeSy pof0(fto tribu-

Amela

Saba perhibentur, funtque ex

i.

bus quas ab Tamano ob ^^\ \j^

in
in

e.

inundationem

Arem,

Syriam Damafce?iam profedla?, fedem prope Da?nafcum,

monte qui ab

illis

XJucU

J.a:^

Mo?is Amelde audit, fixeefTe eos

runt.

De

his

monet Aljauharius,
efi^e

revera

TamaAtque
inco-

nenfes e Sabce pofteris, at

qui eos Kafedo oriundos

.

volunt

atque

ita

certe ftatuit AlFirauzabadius

hi quos ordine recenfuimus Arabes regionis

Ise,

Taman

Sabce pofteri,

quorum ad nos memoria

pervenit.
QJTI

ARABES MOST-ARABES, SEU INSITITII, ISMAELE GENUS DUCUNT.

I/maeli peperit

AB

uxor quam

e yorha?nidis duxit fiUos

duodecim

e quibus ^\jyj' Kiddry

fuis

quem nonnulU
vel

.
..

volunt

ab avunculis
fihus j
^

diademate
-y

et

imperio ornatum.
.1

Kiddri
\

-^

Hamal

Ha?naii

ci^ Nabt

Ndbet,

(quanquam
fiiatuunt)

aUi Ndbetu?n Kiddriy aUi ipfius Ifnaelis filium

Ndbeti

^U^Lm

Sald?ndn, Saldmdni ^j^^jj^S Al^^!

HomaifaOj Homaifai %^\\ AlTafao, AlTafai

il

Odad, Odadi
tSCc

Oddoy Oddi

/^Uac Adndn : Adnd?io

AccenfeSy et
;sxx>
;

fiUi

duo,

Acc,

quo

i*JCc

yo

Maad Maado
Nazdr,

nati X-cLai"

Kodday a quo Kodaenfes, et

I
.

.^-j

cui fiUi quatuor, 2

ytA^

Modar,

in re6ta linea genealogias Moham?nedis.

iL,\

Extra Hneam

Aiydd, qui Modaro natu major,

om-

nium

Aiyadenfiiun qui e

Maaddi

pofi:eris pater.

Aiyadus

autem, rehdta patria HejdZy una

cum

familia fua in Erdci

^
iines
fe

JE.

47

recepit.

Aiyadcnjis fuit

<

^x^
abiit,

C^^z/^
<

ifte

cujus
^,_j.i.?

infignis

liberalitas in
'y

proverbium
^^i* KoJfiiSy
:

^x^

Caabo Ubcralior

ut et

cujus eloquentia pro-

verbio non minus noto celebrata

et
j_^-

dicunt enim
3.
Xxaj^

^^

^j\

^^ t__^l Eloquentior
Xx/j,

Kojjo.
e.

Rabiah, qui

(jyLl!

Kabiatoljaras,

i.

Rabiah equorum, cognofit.

minatus, quod patris equos jure haereditario fortitus

Huic
dailah,
j*=-.;

nati ,y^\ jlfad, et

mj^

Dabiyah, Afado 'i^cs^ Jo3,^^^

&c.

Jodailenfibus tribus

Wdyel, e Wdyel

5tTr, et

<__aXxj T^aglab,

e T^aglabo t__^jL^ Colaib rex

B^;z/ Wdyel,

quem

interfecit

^Uc=> Jajfds, cujus c^des

:

belli inter Wdyelenfes,

i^^^r^?

Becrenfes, et Taglabenfes caufa

^LxA/i ^j

B^;zz<f

Shaibdn, e quibus ij^ Morrah, et

^ii

iilius iplius fajjas-,

nec non

la

Tarafah poeta celebris

5^fmz/'j-etiamj.J':^! ^jic^^ Morrakkefliol acbar, i.e. major,

etyu^Nil
B^(:r(?

^^ Morakkejlwl
y-

afgar,

i.

e.

minor, poetiE.

E
ifle

item XiuJ^ y^ 5^;zw Hanfah, e quibus famofus

pfeudopropheta Mofailemah ?nendax.

fuper ays Anzah, a quo
/^^rz

Ex

Afadi

fiHis in-

;^

^j

J5^;zz/

Anzah, qui
coriarii,

C/2^/-

incolcE;

ex his

^Lli^Uiii

feu

Z)^/(?

quorum

infortunium anfam dedit proverbio

i.

^^^Ui^lx]! s^^^j

^ S^\

e.
j!

Non ad
tfvjjO! ^2sJj1\

te
\

njeniam donec redierint duo coriarii : et

!i! i.

e.

^ando

coriarius Anzienfis re^jm^Ju^

:

dierit.

Porro e Dobaiyce

filii

Rabicc pofleris

Motafcih-

lammes poeta, a quo et ortum habuit proverbium

cet,
L)**Ju)L!

H>-=ru Literce

Motalammeji.

tribubus itidem

Rabice

^ Ne?nr,

et ^j^)
.

Lohaim, et

J^snx Ajal, et j^xr

y*^! Ba?iu Abdt IKais

pofteris etiam

/^ Rabuv ^^>s^ Sa-

N O T
dus, et
-jl^JiH

i^.

AlLahdzcniy et ^Ui? Anmtir^,

ciijus in

Ya^

man

profe<fti

cum

multiplicarentur pofteri, Tamanenfes

habiti funt.

Modaro
licet

praedidlo natus in redla ferie

^jJJ^S

(genealogiae fci-

Mohamfnedis)

AlTds; extra feriem ^iUr Lro

in

Kais Aildny qui et ^LUJ AlNds didtus, ut

(jS^S

proverbio,

^:^\

(j-U!?

iJd^S

V:,\

i.

e.

Si perdiderit AlNds, repenOrtas fcilicet

det

AlTds.

Multarum

hic tribuum pater.

filii

illo tribus (.\\\y^

HawazenenfeSy qui
nutritus

Saad JLhn Becr

Ebn Hawdzen, apud quos

bus Kaifi etiam
five Aleppi
>

Mohammedes.

E tribu-

.M<=^

yj Banu

Celdby e quibus Halebi

domini,

das.

Ex

iifdem

quorum primus ^U^ Sdleh Ebn Mertribus ^Ss. Okaily quas regum Mufal fa)

milia.
Xjs.li^

Item

i.t. ^A ^^l

Banu

Afner, et

Saafaahy et

Chafdjahy penes quos ab antiquo ad haec ufque

tempora imperium Erdci.

Hawaze7ienfes etiam ^ouj^

y^

Banu Rablah Ebn Amer Ebn Saafa^y &c. Nec non

* Al.
f.AiO>

*.>i^*

faflom *

e faJ}iimo

^^^ Doraid Ebn AlSammah.

^iVib ^ij

Jojbm)

Kais etiam

Bacr, et
(quos

Ba?2u Heldly et
alii

c-AJij

Thaktfy

ThakifenfeSy

alii

AiyadenfeSy

Thomudi

reliquias perhibent)
yKj^'i

AlTdyefi incolic.

Kaifenfes infuper

^Xj

Banu Nomair^

et XJutL_j Bdhelahy et

jU Mdzen,
Abafenfis au-

et ^^ULkx Gatfdny et

j_^,uc

yL_j

i?^/zz/ v^^^^j

tem

erat sjO-JLc Antarah, ifte decantatae inter Arabes for-

titudinis heros.
a

Kaifenfes etiam Gatfanidce ^ss^S Asjaa,

male
difpofitis et interpunftis, videtur

Ex

aucloris verbis

Anmdr iftum

fuifle e pofteris Rabice,

filius,

cum

fucrit

ejufdem Rabice
S.

frater, et

quartus Nazdri

qui numero alioquin deerit.

N O
Jlsjacnfcs
:

T.

iE.

49
et

nec non tribus

y.j

*.A*

SaUm

^Lji y^ Banu
;

Dhobydn, e quibus 'ijy

Banu Fazdrah

atque ex his
ita prasdicat

^^

Hcjhus^ cujus infignem liberalitatem

poeta:

i.

e.

Vidchls

eum cum
illi,

acccjfc7'is

exultantemf

Ac fi
lum Ddhes
et

dares

quod ab

eo petis,

Inter Dhobya?ienfes et Abafejifes fuit celebre illud bel-

Gabrah (qui duo equi

litis

materia) quod
difficiles

quadraginta annos duravit.

Unde

lites

fedatu

hoc

indicant proverbio, Acciditinter eos bellwn Dahes et Gabrah.

Dhobya?ienfis fuit 'HAi^sAINdbegah poeta celebris.

Porro e

tribubus Kaifo oriundis

^A^<y>s:

Adwdn, AdwanenJeSy qui

regionem AlT^ayef ante Thakife?fes incoluerunt.

^j^^SiS

Ex

his

^3

Dhul Afbaa

poeta.
(ut loquuntur
7i:z-

AlTdfo
Arabcs)
bechah.
ti,

feriei

genealogica^ colu?nna

filius Xf, js^

Modrecah ; extra columnam JbkvU

6.x;l=l

Hi, quibufdam a matre

Che?idaf ^^nomwoL-

J^:^ yo Ba?iu Chendaf, ChendaA Tabechah ^j^ yo Banu Ta??ii?ny et v_.L.^ Rabbdbf fidce. et 'ij^ ykj Banu Dabbah, et 'Ss..>y, y^ 5^ Mozainah, a
et tribus ipfis oriundcc

matre appellati. Modreccc natus

zai??iah,

in recfta linea

^j\^

C//5-

extra lineam ^oAj^ Hodhaily

xAc^W Hodhalie?ifiu?n

pater,

(e quibus 4_^^i

y\

Abu

Dhoivaib poeta,) et ^V^

Gdleby et jou^ Saady et

^^' AWj.
ferie natus
x'.!:-^

Chozai?na in
feriem ^^^^^

re(5la

Cendnahy cxtra
tri-

AlHawny

et js^^

Afad: Haiiiio oriundic

*

II

5^
bus

N O T

iE.

3^

Adal,

quarum
qui

pater Adaly
frater.

Hawni

filius.

Et
g,liJ!

Qio>l! AlDaifli

Hawni

Di6lse hae tribus

*^ljo:l!^

AlKdrahy

fcilicet

(monente Aljauhario)
c-vfjbTriTrXiy^ivaji

^Ux^^S
Afado

quod

in

unum

colleflae et

fuerint.

oriundi XJubL^J! CdhelienfeSy et ^:,^ Duddny aliique qui

omnes ab eo
complures,

Afadienfes denominati.

Cenance in re6la linea natus

fcilicet

y^\ AlNadr
Mdlec.

cui fratres

,^l^U Malcdn, xU^ ^xc Abd Mandh,

<iClU

j^
^Ui

Amrusy y^ ^lc Amer,

;

Malcano oriundi

Banu Malcdn
yL)

Abd Manaho autem tribus complures. i Banu Gefdr. i. j^. ^Xj Banu Bacr, e quibus
3,
5*:'

j^jj^ AlDiyal, Diyalienfes.

i>jLacO!

jB^wz/

Laith.
6.

^A

Banul Hdreth.

5.

^lj^^

^^ Baiiu Modlaj.

ly^

^ Banu Damrah.
autem, Cenance
filio,

Ab Amro
!o ij^ijj
* Vel HahaJbita.

ortum ducunt ^^^^!

;

Amrienfes, ab

Amero ^^^Ul!

Atnerienfes

a Maleco
,CuAA^-i,\
U**^:^

^
Al-

5^ Ferds.
quos

tribubus etiam Cenance

Ahdbifti *,
j^/j-

falfo nonnulli,

nomine

decepti, pro

^4^
^^i

habent.

Nadro,

quem
ille

falfo nonnulli KoraiJJium vocant, natus

in redta ferie

^iJjLj

Malec

Maleco

^^

Fd^/zr,

qui et

Koraijh, feu

potius a

quo denominati
quod

Koraijhitce

ob au-

daciam,

fcilicet a ^^i* Korjh,

belluce 772arince

nomen.

F^/^ro in redla linea

cJU Gdleb, extra lineam

4_|^Uev^

M?-

hdreb, et

,ij.^

Hareth,

Moharebo oriundi w_^U^

^1-*.^^;

Mohdreb, qui iidem

Shaibdn: Haretho

^OlsvJ!

^ Banu ^

Banul
tra

Chohj.

Galebo natus in redla linea ^s^

-.aj

Lowa, exTaiyem im-

lineam

-,^^^1

Taiyemo"*!

Adram,

i.

e.

berbisj

cujus pofteri

BanuH Adrajn. Lowce

i
.

natus in red:a
2
.

linea t-oi^

Caab : extra lineam,

3. c^l^J^

csxm Saad.

j^j

Chozaimah.

AlHdreth. 4.
libri

^U

Amer.

5,

Ajdmah, (quibus addit author

ci^c

Mafdlcc ^,,^ 'Jojhamy

fingulis,

^z^
^A

et ^yj^ Amruf?i)

quorum

excepto

Haretho, denominatae tribus.

et
i_5

iiliis

Ameri ^^^ Amrus,

Abd

Woddi.

Caabo natus in linea redla s^ Morrah, extra lineam

(jaAAai

Hofaisy et

t^j>x

yf^^.

Hofaifi pofleri ^:^. ^l, 5^;z2^

fe?nahy et

*^
^jj

y^

5^;zz/

S^//;/? ;

^^<^,

Banu Ada,

e qui-

qus

4_,lks0^

v^i 0;;;^r Ebno''l

Chetdb, &c.

Morra; in

re(fla linea fucceflit

xiiju

_,U^
:

C^/<:^/^

.*

extra

li-

neam
Banu

funt ^^i T^aiyem et

'Taiyem, e quibus

Tokdhah

T^aiyefno

oriundi
-,

Abu

Becr, et X_:s^_X-J3 'Talhah

Tokdhaho autem -j\^^ ^j B^;z Machzum, e quibus C/za/f^ 'Ebnol Walld.

Celabo natus in redta linea

^Aoi*

Kofa

extra lineam

ijjjfcj

Zohrah, a quo

B^z;zz^

Zohrah, e quibus

originem duxit A?72enah, Mohammedis mater.

Magni au-

tem

erat Ko/d inter Korafliitas fuos nominis, et cui claves

Illi

Caabce reflitutas debent.

c_JU.

natus in linea red:a

'iy^ui

^
li-

Abd Mandf
o^aj;

(cui

nomen

Mogirah)

extra

neam^ljO!

Abdo7 Ddr,
'ixx^

et csyM ou^

Abdo7 Uzza. Ab-

doH Daro oriundi

^ Banu

Shibah.

Ex Abdo7 Uzzae
Hdfliem, qui poi.

pofteris ^^bj Zohair, et

xsajj^ Chadtjah.

Abd Manafo

natus in linea redta

^K^

puli fui princeps fuit, ac primus ^aLs.jJI

e.

binas

pa-

bulatorum catervas, aeftivam

fcilicet et

hybernam, quainftituit
:

rum

in *

Alcorano

fit

mentio, apud eos

extra

* Surat, io5.

52
liiieam
a

N O T
i
.

i^.

^j^

^j^

Abd
e

S/ienis,

qui pater

'ij^\

Ommaiycey

quo Ommawaida,

quibus OtJwidn Ebn Affdni; nec non

Modwiah Ebn Abi

tallaby a

Sofydn, et

Merwdn,
:

2.

c-_AU^

AlMoEbnil

quo

^xjJiLai^

Motallabida:

e quibus fuit antiftes

fedtic

Shajienjis,

fcilicet

Mohammed Ebn
&c.
3.

Edris

Abbds Ebn ^-^LJ;

Shafeiy

yi^ Nawfaly a quo

^^\ Nawfalidcc
Hafliemo natus in linea redia
lab.
<__^XkILl

Abdo'l Motal-,

Abdo'1 Motallabo

^i j^
a

Abdo^llahy in linea redta

extra lineam

omnes

patrui Mohammedis, fcilicet

'iy^

Hamzah, ^Ux]\ AlAbbas,

ducunt,
.

quo

Chalifce Abbafidce

genus

JUa

yj\

Abu

'Tdleby

pater Alisy c^J ^\

s^.:^

Abu
KeiVii?-

Laheb, c-Jl^l AlGiddk, q^UUl AlHdreth,

-yii\

Jahel,

AlMokawam,
Xa

j\yo Dordr, j^yW AlZobair,

Jij

tham, Xax^!

Abd6'l Caaba;.
i.

Abdollahi

filius

hammedes, qui natus anno 3^1

e.

Elephanti, quas

^r^-

bum

ante

Hejram Epoche.
hae praecipuae funt

Atque

Arabum antiquiorum
non magni

tribus.

Ego

certe Maimonidi, inter eos qui

lint

moAra-

menti, quibufque pervolvendis non

beat temporis, libros,
u_>>ytJ!

multum infumi dei-

u_jL*j!

e.

Origines

bum numeranti
qua potui
jfide,

facile alfenferim,

quas tamen hoc loco,

et Shahdbo' ddino

ex Ifmaele Abulfeda

Ah-

mede Ebn Tahyce aliifque ut referrem eo indudius fum,

quod

fcribit ille,

qui Chronicon Saracenorum quod in calce

fcilicet,
libris

Alcorani Latine verii habetur, edidit,

barbara
illa

Non

poffe

nomina re5ie injiaurari Jine

in his

Arabicis
eji

bene addit, Nec etiam multum

momenti

ftum^

N O
Quod
li

JE.

Sl

vel aliquantlllLun infit,

tabulam iftam, ex qua

reponi pofTint, ledloris oculls fubjecimus.

Duplcxqice
alter

iis

pariter convenit Jiatus^ IgnorantlLC alter,

Ita
fcilicet

\'.Z- 1-9-

Iflamifml.]

tempora

et

conditionem
diflinguunt.
fic

Arabu7n, qui ante

et

poft

Mohammedem^

xJubLs^J\ five Ignorantice,

quem

vocant, ftatum

defcri-

bit

Ehnol Athir

-y

efle fcilicet

^yxW L^xJLr

c^\^ ^\
in quo

\\^\

^i

yj.'z^

y.=^\^ yj^\^

L__,UJiJb

i.

e.

Statum

fueet

runt Arabes ante IJlamifmum, quod ad ignorantiam Dei

apofoli ejus et conjlitutioniun religionisy et gloriationem de

/T^^/t?

[nobilitate], et fuperbiam, et fajlum, h.Q.

IJla-

mifmum autem vocant

tiam et fubmijfwnem
tafa

iLju^J!^

XcLU!
:

>

cum

quis obedien-

Deo

profiteatur

vel, ut redlius
^^>iLsO!

Muf-iU-^n

Ebn

KaJJai in libro I^aarifdt,

:jIJuN)!^
ejl,

yb

j_ywjJ! sj.x^! U-j Is

demum

IJlamifnus

cum quisfe

iis

quce

a Mohammede tradita Jint fubmittat

et aufcultet,

feu reli(refe-

gionem ab eo inftitutam ampled:atur.

Ita fcilicet

rente ShahreJlanio) roganti Gabrieii fpeciem ac habitum

Arabis mdiMlo,
jnedes,

^id ejfet
^\^

IJlamiJmus? Refpondit

iVf:?/^^/;?-

'i^W

^
^^!

AJ!

^^^
ejje

j!^

^:! ^!

a1!

"i

^!

wV^J

^!

AaI! (.ILocloJCw.!

vJIaajJ!

^Kssxi^

i:^'^^

J'^ i^y^i

'iy^EsJW J^-J^

iUju*
et

i.

e.

Ut conftearis non
Apojiolum Dei,
et

Deum prater Deum

illum, di-

Me

ejfe

ut tempora

precum Jlatuta

ligenter objerves, et eleemojynam prcefes, et menje

R.amadd-

ni jejunes, et ut

ad Caabam, Ji cofnmode

pojfis,

peregrina-

tionem religionis ergo injiituas.

Addit, hanc definitionem

54

N O T

iE.

teftimonio fuo comprobafTe Gabrielem.

Hinc ergo

fec-

tam fuam AlEJldm^ IJlamifmum,

tas appellant
tas,
:

fe

Mujlemos, feu IJlami-

at Judcei, tranfpofitis literis, eos Ifmaeli-

et religionem
at

ipforum Ifmaelifmum
ipli facile

per contemp-

tum quidem,

nomine quod

admiferint; ut-

pote qui Ifmaelem

tam

generis

quam

religionis fuae paeile

rentem poft Abrahamum agnofcant, nec aliam

tendant

conipfe
fuis

quam

profitentur dodirinam ab ea

quam

olim a patre Abrahamo acceptam profeiTus, pofleris

commendatam

reliquit.

Quod

li

femel a Shahreflanio

didicerimus, melius

qu^

poflea dicenda funt, et quid

praetexuerit Mohafjwiedesy et
Sic igitur ille
:

quid egerit intelligemus.

(joLsxU^M j^
S

]aj

yiA

Ia_H jy^\
ti*^^'^*^^

j^Xc

j*XXw<o

/^X^
j

sjsXo

JIjL

^^i^kvJl

jy^^

(J^^

tja:svii

jjojkvXi

^>*>*^^

J^^!^

.,t>

^<^ ^\j^l\

js.[^l\

XjUj XajUJ!

AXjj-i^

-UC:a.^!

*Ji!^

J^iJ!

i.

e.

Pofquam

divifa

cfi

lux qua: ab Adaino

eft,

ad Abrahaduas parteSy

mum,

deinde ab eo

ad poferos derivata
Ifraelis

in

quarum una apud flios

IJmaelis
;

manfit, altera
pojleros

apud filios
defcendit
-,

fuitque lux
quce

quce

in

Ifraelis

jnanifeflay

ad

pofleros Ifmaelis pe?'ve?2ity occulta

lucis

N
illius

7E.

SS
multarum perfonarum
5

clarioris

indicium

fadlum

efl

apparitionCy et prophetia in multis ex ipfs 7nanifeflatione

at lucis ohfcuriorisy declaratione rituum et fignorum, et inter

paucos conclufus
fuit templiun

efl

rei flatus.

Keblah autem feBa; primce

'vero

Hierofolyfnita?2um, fecundce

'Templum

Meccanum. Lex

prioris judiciis manifeflis conflabat, pofle-

rioris, ohfervatione

ftgnorum facrorum.
et

Inimici prioris fue-

runt

i?jfdeles,

ut

Pharaoh

Haman,

poflerioris aute?ny koi-

vmviTou

feu

idololatrci

idoloriim et flatuaru?n cultores.

Haec

ille.

Quid

aliud ergo erit Ifla??iifnus

quam If
J|

maeUf?tus ?

Ifmaelem forha??iidas et A?nalekitas J^j^\

:

feu ad Iflamif??u?n invitafTe dicunt

Moha?n??iedes ergo, in

quem lucem
num,
defiifle

illam, prophetiae in ipfo terminandas fig-

volunt,

dum

apertiorem rituum Ifnaelita(coelitus,

7'im fedtae propriorum

dodrinam Alcorano

ut

fingunt, demifTo) tradidit, Arabefque fuos ab idolorum

cultu revocavit,

Ifmaelif??ii

fub Iflamifmi titulo reftaurator

haberi voluit.

Fuitque regnum ipforu?n penes

de veterum Arabioc
i.

tribiis

Kahtan, &c.]

Quod
jJii"
efl:.

p. 3.

1.

12.

regum memoria
traderentur

fupereft, yjpS ^.^

e.

paucu?n ad?nodum de multo

penitus
res

effe

extra

dubium

Ne

oblivioni

eorum tam nomina

debemus qui anlabili

quam
(qui

gcflae,

illorum diHgentiae

tiquitus

ore tradita,

nec aHis
,

quam

hominum
*
S.
i.e.

^^L.*_Av>-JLJ\

y^^

* ac apud Arabes juxta gramoblivione

literis

Suhjcc-

maticorum non paucos ab

moria,
archivis
repofita

nomen

fortiti)

mecui

tum obliviouis.

confignarunt.

Si

56

N O T

iE.

operse pretium videatur veteris

hiftoriae

reliquias ty-

porum etiam

fidei

committi, non gravabimur hic catalo\\\

gum tam eorum

regnarunt,
fiHo,

qui apud Hamyarenfes

regione

Taman
alibi

(quibus primas defert author nofler)

quam

qui

ex Abulfeda, Alfannabioy Ahmede Jofephi

fcholiafle in

Poema Ebn

Abdiini,

&c. excerptum

fubnedlere.

^^\
1.

^ykx,

REGUM YAMANEN3IUM
i.

SERIES.
Fertur hic

^^Ua^*

Kahtdn

e.

^oBan, Eberi
^^\
i.

filius.

^S
2.
\

^j^^ ^j^S ^jS

jJCJlo

^^

e.

primiu

qiii in

Taman

regnaint, et diadema induit

i-_j.vxj

Taarab, Kahtani fiUus

-^i-f^ t2>JJH

atque hic jikj ^^

-.*

),^

^ MS 1^^^ (j*^^
e.

^UjcOu xJJ^ slx2

eji,

^^^5 Xa__jjJj3L

i.

primus qui Arabice locutus

filii ipfius

et

quem primo faluta-

runt

falutatione regni (feu

^^

i.

e.

RegumJ
feu

propria,

nempe, Abnuas

malediclionem,

et profpere,

jucunde agas mane.

De

falutandi, five

bene precandi foreffe

mula
o;

ifla,

quam regum fuorum propriam

voluerunt

'zs-^oa-B-tv

Arabes, non inutile fuerit pauca hic exphca-

tionis gratia attexere.

Sic Jgitur

AlMotarrazi
^'^

m hbro Mogreb:
^^\ ^^W*^
'ijl<:^\

iLLfcLsvli ^i>\ ^^S

J*^

^j^

*j ^^^xIsLkvj

(j*^^

'^^yX\ ^^j^AJs^j
lil jwfcj^>l

lyL^
i.

jL.ASv;:_li jLJ

^^^

a1

3^- sCjjli^

^y

^l

e.

Arabes prifci reges fuos falutabant

ledidlionem
:

his verbis,

Abnuas ma-

nec alium quempiam prceter eos hac formula

cojnpellabant , adeo ut
effet,

cum ipforum
Alva,

quis

ad regnum eveBus

de eo dicerent,
i.

falutationem accepit.
ipfos

Unde
i.

et
e.

SU^^l

e.

Salutatio,

idem apud

per

jbcv.

N O T

^.

S7
^L-. (quod proprie

fiietaphoram valet ac 'Regnum-y et

*XJ!

fonat, T)eus vitam tibi prolonget, feu, falutari te faciatj

idem ac

i^\ tiCiEaJLo

Deus

te

ad

imperiujn evehaty teftibus

Alfauhario et AlFirauzabadio, &c.

Quod ad

formulcC

autem

{ignificationem,
A

fic

Ebno^lAthir
J

^
:

^"

A sUxx^

^l

r*\31^ XAi^Lsrv!!

^LSa ^^\ C^j.jS ^^\ jl^rj J Jsi>

\
!

- jo'j ^xAAMu

i.

e.

^^' 5U5 }mu i. e. Formula hac, Abaitalhian, Abnuas maledidlum, r^^d^j fuos olim falutabant, iif
;

que bene precabantur

fenfus autem ejus hic

iriceffajity

ejiy

Cave facias
pro-

aliquid cujus caifa malediSiis te

et convitiis

fcindant.

Eadem

fere

apud Aljauharium legimus.

eft

Obiinpe-

fervatu

autem hic dignum

praeteriti

verbum d<^! quod

efFerri,

randi

vim habet,

forma

ac fonare, quafi

rem

gefi:am narraret, Abnuifliy feu Noluijli maledidiio:

nem Quod
non adeo

et in aliis five bene, five

fieri folet.

male precandi
rei

for-

mulis, apud Arabes

trita
efi:,

Cujus

rationem, quia

ex AlBarezii in Sermones Ebn NobaIlle igitur

tde Scholiis referre libet.

comprecationem

if-

tam qua,

quoties Mohammcdis
*X1^

nom^n
ei
^

proferunt, utun-

tur, fcilicet aJi

rus, ha^c

Jl^ Propitius fit

c__s\

Deus, explicatu.xJi

habet U^ xds y^ ^^\

!^:i!^!

xUx^) ^iL^

>i

t^Ji (jE j$^Uj!

^-^^ ^-*^!5

^^^

'i.Juja kjLJuas

Laa!! ^^1^
x^-Xxsx?

j \o^

[j*^^^ t^X-J! ^jAVk=>'j

i^

aXI! jXs^

3^

^^^'^ la-JLJj
i.

^_^j ^!^ y^ V J!
riti

^j^Lo jjtij

XiJi^l!

e.

Verbum

prcetefcilicet,

temporis hic
fis
illi

comprecandi fignificatum habet,

Dcus

propitius.

Cum

autetn hujifmodi locutiones im-

perii fpeciem habeanty imperari autem inferioribus foleaty

hoc refugienteSy eas verbo prceteriti enuntiant, ut

I

aXJ!

yii

58

N O T

iE.

Propitius fuit tibi Deus, et AJI ^rms^ Benefecit tibi Deus;

ubi non pro revera praterito haberi debet verbum, fed pe~
titioniSf

ac fuppUcationis fenfum habere, ut imperativi viviz.

cem
Deus.
3.

fuftineat,

Propitius

tibi

fit,

Benefaciat tibi

(.^..^.zs^^TaJhhabyTaarabi^Yixxs.

4.

LT^

^Afi

(q- d.

Servus

So/is) Tajlihabi filius,

qui

quod multa ab hoftibus

i.

fpolia reportaverit I^axT UUi^

\

^^^
^^

e.

multos fecerit captivos, inde cognominatus eft

Saba.
ftruxit,
i.

Hic celebrem

in regione

_^u Mareb aggerem

\

atque ipfam urbem Mdreb, quse inde

Alii
v__j;Lo

joww

'1^^^

e.

Urbs Sabce audit.

\

Mdreb nomea
Sabc^

arcis

^^& volunt,

jow

Saba autem

urbis,, alii

Mdreb cognoifti
filii

men

regis

qui Tamano imperavit.

erant

complures, e quibus
Cahldn,
5.

^^^ Hamyary
filius,

^^

Amrus,

m ,^'^.
(ut vo-

^\ AJhaary &c.
Hamyar
Sabce
cui

^A<c^

nomen
i.

illud

lunt) inditum

^^^S vW^I ^^ 'iyk^

ac

e.

quod plerum-

que vejlibus rubris indutus incederet.

Hic 'Thamudw72 ex
e regibus

Tamano

in

Hejazum expulit

primum hunc

Hamyarenfibus capiti fuo diadema aureum impofuifife referunt Aljannabius et

6. ytS^ JVdyely

Ahmed Jofephi
filius
;

filius.

Hamyari
ipfius

ita

AbulFeda-,

at alii

Hamyaro fratrem

Cahlamun

fucceffifi^e

volunt, et

pro Wayel habent ^^^ Wdthel.

7.
aLLI^

A.,S^\AlSacfac,Wayeli^\ms. Alfauharius ^\S^\

tj^

AlSacdfec filium Wayelce vocat.

8.

jjt,

Taafar, A/Sacjaci hVms.

N O T
9.

JE.

59
^lmer, e pofle-

JiLj ^i

D/m

RiydJJi, cui

nomen^U
filius,

ris Aiiji filii

Hamyar.

10. ^Ux^S

AlNooman, Taafari

^iUJ! AlModfer

di6tus, qui colle6lis copiis

1
.

A^nerum fugavit.
filius.
filii

j<v^!

Afmah, Noomani

12. iLvi; Shadddd filius ^^/,

AlMatatce,

filii

Saba^,

qui ad ultimum ufque occidentem pertingens multa potentiae fuae veftigia reliquit.
1

(. ^Uiii

Lohndn, Shaddadi
jviy

frater

at

Alfannabius
^^^ ^3, Z)/^z^

pofl:

Shaddadiim collocat

Morthedwn, qui

Aud cognominatus, (quem

ftvtAlFirauzabadius) deinde
14.
^jvys**

fexcentos annos regnaffe re-

^^ A?nrum, Morthedi ^\iu.m.

Sadadi ^Yius, qui
^jioljJ!

3^

Dhu

Sadad, ejufdem frater.

15. c,ys=^ AlHareth,

Dhu

Cj^\

AlHareth

alRdyefli,

quod

reportatis in
efi:
:

Tamanum fpoliis po(jL_JLJ) ji!^

pulum

ditavit,

cognominatus

quoniam j

A^LI [Becaufe in his days they feathered their nejis, ut lo-

quuntur noflrates], a

^,

quod proprie plumam, per me-

taphoram
Tobbaa
16.
lius
:
'

o^^j denotat.

Hic

ille

efl

qui ^^^\ ,>j

i.

e.

pri77ius audit.
v^! (jyj-^J' 5^ )/?'/

Karnain AJfaab,

RaycJJii fi* Surat. 18.

atque hunc Bicornem iflum, cujus in Alcorano *

effe

mentio, non Alexandrum Macedonem,

Abbafi fententia.
17. Kib^!
filius,
jUJLl

volunt ex Eibn

^i

Dhu l Mandr Abrahah, Dhu

(^
^-

IKaj-naini

inde cognominatus, quod primus *JuJs j^jUi! vr^

^j

li!

L^

t5jo:^J

*j)^

^'

pb^ros invia Jlruxit cumhojvioc indices habiturus.

tes bello iiivaderet, eos intcr

redeundum
I

6o

N O T

iE.

i8. uJujil Afncus, Abrahce filius, a

quo denominata
Jofephi
iilio,

Africa referentibus
Scholiafta in

Alfannabio Ahmede
y

et

Poema Ebn Abdmi,

a JoJJiua fugati reliquiae, e

^j^ Barbari, populi Falceftinay Mgypto, &c, in eas

et
tranllati.

quam jam
19. ^y^

occupant fedes,
,lci^)^
jj.

T>hul Adhadr Amrusy Africi

terribilium,

frater,

inde Domi?ius terroriwi, feu

cognominatus,

quod monflrofum quoddam hominum, quos bello ceperat, vel (ut aHi)

limiarum, aut fatyrorum, genus in Ta-

manum

invexit, quibus tunc

primum

vifis

territus atque

conflernatus eft populus.

20. ^yxx^y^ Sharhabil, e Sacfaci pofteris,

quem, pulfo

Dhul Adhaar,
22.
fertur
:

regno praefecerunt Hamyarenfes..

21. iXi,^\ AlHodhdd, Sharhabili ^Yms.

u*.JiJb

Balkis,

Hodhadi

filia,

annos viginti regnaffe

atque hanc
adiit,
yLXii

eam

perhibent Sabce reginam, quae

Salomonem
23.
ita

eique nuptam.
NdJhero'l neam
i.

^S

e.

Spargens

beneficia-,

di6lus
effet

ob infignem liberaHtatem,
tjjCsLo

cum

aHas

nomen
in

ipfi

Mdlec.

Hunc, cum exercitum quem

perdidifTet,

Occidentem duxerat, arena obrutum

ex
aere

ftatuam

conflatam erexifTe tradunt

cujus pe6tori charac,s\j^

teribus antiquis infculpenda curavit haec verba,

v^js-
i.

e.

Non

eft

pone me aditus

Non

ultra.

Shar-

habili fiHus.

24.

^^ y^
',

Shamer Taraaflt

i.

e.

Shamer qui

tremit,

tremens

a tremore qui

ipfum occupaverat denominatus.

Samarcan-

Naflieri fiHus, vel juxta aHos, Africi: ab eo

N O T
dam nomen
25.
26.
fc,C]L3

iE.

61

traxifTe volunt.

^!
t
*-

Abu

Mdlec, Shameri

iilius.

\j

Afnrariy

Ameri

iilius,

e pofleris

Cahlani,

tranllato tunc
fratris ipiius

imperio a pofteris Hamyari ad pofteros

Fuit

Cahhin.

Amran

ifte

Uj^L^ hariolus.

27.

^l_-

_, ^j-^-s Amriis iilius Ameri, cui

q-uaii

cognomen
* AbulFcda
paulo
aliter,

L^AJuyo Mazikia,

Dilacerator dicas, inditum, * quod

binas, quas quotidie induebat, veftes, vefperi dilaceraret,

quod Jcdtcct quoties in publicum pradirety

eas vel ipfe

rurfum induere, vel ut ab

f-.

aliis.

induerentur,

pati dedignatus

novam ajfumerct %'ejlem, la-

28. (^^^"^! AlAkran, 29.

eft
/. ^UiA- .i Z)/z^^

iilius

Abi Maleci.
iilius
;

cerata priore.

fV.AlJauha-

Hahjhdn, Akrani

atque hic
fuf-

rium

ct

Al-

Firauzabadi-

qui

Tafmum

et

yadijmn (ut perhibent) e medio

um, &c.

tulit.

30.
3
;/2f^
1
.

^
.

T^obbaa, alAkra?ii ^Vms.

_.j^A^

Colaicarb, vel, ut Aljannabius et ^/zT^obbai iilius.

^;2 Tufef,

^^ .sXJu Molaic Tacrab,

32. jou.!

v>^ ^' ^^^

^^^^ Afaad; qui

^'
;

Lu^^^i

i.

e.
t Surat.

Tobbaa medius, cujus in Alcorano J mentio

ante

feptingentis

44

etjo.

Mohammedem

annis floruiiTe perhibetur, ac primus

Caabce aul^ea circumdediife.

in rebus dubiis confulebant,

Ejus fuafu ac ignis,

quem
dice-

quod

iJi^cvU y*a3 t^ j^IaA! ^.^L:'

qui fafum prcetenderet, confumere foleret, qui

ret,

verum

intaSium relinqueret, indicio, Hamyarenfes ab idoioconverii, atque inde fuit

\^^\

rum cuhu ad Judaifmum

tuus efb a fuis occifus.

yj^\ ^i *j.5^Ai! Judaifmi apud Tamane?fes origo .

Mor-

V. Aljan-

nab.

Ahmeet

dem
:

Scbo-

33. ^^U*s. Hajfiin, T^obbai iihus

hic

cum

lidjhn

eos qui pa-

bn

Abduni.

62

N O T
trcm interfecerant e medio
fedtus eft.

iE.

fuftuliiTet, ipfe

a fratre inter-

34. jwc

Amrus
i.

T^obbai

jfilius,

cognominatus

:i1^_^1

^i

Dhu l awdd

e.

Dominus lignorum, quod continuis vexa-

tus morbis, ne ad feceffum, nifi fella portatus, iret.

35. ^il^ xxs 36.

.

Abd

Coldly

Dhur awadi
ytjo^SS

filius.

L^

KjJ 'Tobbaa Hajfdn, (at

filii

AbulFedce 'Tobbaa
kjJ

fi-

lius Hajjdnij

Colaibarb,)

Tobbaa minor, vel

minimus, didtus.
37.
JijUsrO?

AlHdreth, A^nri

filius

qui et "Judaifmum

43mplexus
38.

efl.

jsi^^

Morthed,

Co/a/i Rlius;

poil

quem

divifum

eft

Hamyarenjium imperium.
perhibetur,

RegnalTe tamen poft illum

39. 'xj^^ JVacma, Mort/iedi ^Yuis,

40.

'gj>yj\

Abrahah, A/Sabahi

filius

qui cognominatus

eft -vt-^u Xxxi Sheibato/Ziatnd.

41.

1a^^ Sahbdn-,
^;r/

\t2i

Abu/Feda

at loco ejus

ha-

bent A/Jannabius et A/imed /^Uuai

fiiit

^j? <^/z Da/ii/idn, cui

celebris

ille

/^/2

Maadi Carbi

gladius, iUUa^-^

Samjdma

diftus, qui

cum

poftea in

manus

Rajhidi Cha/i-

fce perveniftet, ac ad ipfum Grcecorum imperator gladios

quofdam

praeftantes mifiifet, ille

coram

legatis

prehenfo
fcidit,

Samfama eos omnes medios, raphanorum

ut ne

inftar,

minimum
^LLi ^i
aJ

interim in Sa?nfamce acie veftigium ap-

pareret.

42

Dhu

S/iandter.

Ita, tefte
i//i

A/Firauzabadio,
fuperjiuus
:

did:us

jjjy^j

2^^

quod

digitus

effet

at

jE.

63

Aiyauharius ^-UiiJ^ Yamanenfibus

Lachtiaah.

inaures dici fcribit, at-

que inde cognominatunn regem iftum, cui nomen wu;l^

Homo

impurifiimus, qui pueros nobiles tur-

pi libidine dehoneftavit,

quo Hamyarenjiutn, apud quos

efTent.

cinaedum regnare nefas, imperio inepti

43.
di6tus,
(_^!y ^s

T)hu Nowdsy

ita cincinnis a

tergo pendulis
^^^ 'J^fi'

cum

alias

nomen
ignis

ipli effet

oi*^

"^^{ftf

phus.
.^Jn^ 'J\
i.

Hic omnes qui yudaifmwn

t.foveam

profiteri recufarent in

accenfam conjecit. Unde

appellatus.

et ty^L^
* Surat. 85.

^jjvii^)! quciii

Dominus fovei^e

Ejus meminit^/fioruit.

coranus *

annis feptuaginta ante

:s.

Mohammedem

44. CD'

^j,

T)hu fadan,
fiiatuit

i.

e.

Voce amcend prceditus.

Ultimum hunc
at

AhulFeda regum Hamyarenfium,

duravit annos
ultra

quorum imperium (juxta ipfum)

fecundum Aljannabium
annos finguli regnarunt
iis

2020

et

Ahmedem,

3000.

^ot
Unde

non defignavimus (inquit)

vulgo attribuitur fpatium.

quod omjiino incertum fit quod

efi:

quod

dixerit

Author

^'^SS

^J^y

i.

e.

JErarum,
hifi:orias

feu Hifiorias gentium, non

efi^e

inter

omnes

y^ S^
cos

?=VjV

(j-*

r**^^

\.

^'

jninus

fana quam

hifiorice

regum Hamyarenfum, cum pro

numerent reges. Sex enim

tot

annorum fpatio tam paunume.

et viginti reges (inquit)

ranty quorum
ille
;

rcgnum 2020. annorum fpatium cojnpleat

erroris
fit

Hasc

at

authorem ab eo citatum
quod certum
ita

hac ex parte in-

cufat Alfannabius,

et ahos pofi:

Mazi-

kiam regnafie.
fex folum
cos.
efi!*e

Nifi

excufari pofilt ut dicatur viginti

inter hifiori-

de

quorum regno conveniat

Annos

ergo, quos ipforum nonnullis afilgnant aHi,

64
omifimus
et nos,

iE.

AbulFedce judicium
regioni

fecuti.

Poft

Dhuleft.

yadan imperarunt
odto
Ita
:

Taman ex
et

Abyjfmis et Perjis

deinde in Mojlemannorum poteftatem redadta

at

AbulFeda :

AIJajinabriis

Ahmed Ebn

Tufefv\t\-

mum

regum Hamyarenjium

flatuunt

Dhu NowaSy

qui

cum 260

annos, juxta Aljajznabiumy 66, juxta Ahmedem,

anguftias ab Abyjfinis redacftus, in
periit.

regnaflet, in

mare,

equo concitato, irruens

ipiius

Caufa

belli

crudelitas

erga Chriftianos, quos vivicomburio, et variis cru-

ciatibus, e

medio

fuftulit,

qua motus ^UrvjJ? AlNajdJhi

JEthiopum rex, copias fuas contra ipfum in

Taman

milit.

Sub

ipfo

tamen Chriltianifmum amplexos Najrani incoAljannabius.

Arydt, ^thiops.

las refert

45.

^\^j\

46.

^yL*SiS 'ii>y^

Abrahah

alAJJiratn

ita

a cicatrice vuleft

neris ipfi in facie inflid:i

j>aI!
i.

denominatus.

Hic

qui ^^\ja
a

e.

Dominus

elephanti audit, ejus

nempe,

quo ca-

i.

e.

Surala
;

pitulo Alcorani,

quod

^\
fit

^^^ *

dicitur, titulus.

Caput

ekpkantl quse

ordlne lo^ta.

ipfum, quod et breve

ciat,
3.Ajb!

et

ad illuflrandam hiftoriam fa-

apponemus.
\y^
('^l^

X,

^xi yjuj^

^
.

^\

^^\

^^^\
y^^

Al! f^,
cjLkusIj
1.

3^jS

J^A*aj

j.i>XA^
^

3^?^

(^!

jj^^j^-wo otAax^i *.^Axrs^i 3^s\a

y><

ajl.a=v.-x\j

*.^^jj
vidijti

e.

In

nomine Dei mijeratoris,

egerit Do77iinus tuus

jnijericordis.

An

non

quomodo

cum

domifzis

ekphanti? an non dolum

ipjorum irritum feciti mijitque contra eos avium greges quce

in ipfos lapillos e -f luto co5lo dejicerenty

eofque pofuit inftar

fegetis depafla: ?
JaUuldln.

Hiftoriam, ad

quam

alludi hic volunt,

ita

narrant interpretes.

Abraham

fciUcet iflum,

Tamani

N
fub
A*jcuo^

JE.

65

As^hama AlNajaflii, feu /Ethiopum rege,

urbe Sanaa ecclefiam
ftruxiffe,

prae-

fedlum

in

ad quam, neginfhi-

ledlui habita Caaba, peregrinationes

tui voluit
:

ab hominibus

eam cum Arabs quidam

confpurcalfet, et in-

digne

tradlaffet,

ad iram provocatum

Abraham

fe

ad di-

ruendam Caabam juramento

gratia colle6tis copiis,
illi

obftrinxilfe, atque, ejus rei

Meccam
:iy^zs^^

re6ta tetendiffe.

Fuiife
* UtaUiyCteJtc

* elephantem nomine

Mahmud,

qui,

cum jam

Meccce propinquis faciem Caabcc advertere cogeretur, in

AbulFeda)

plures.

genua procumbens progredi recufabat

ter pergebat.

cum

alio alacri-

Mififfe

autem

Deum avium
et

greges, quas
re-

lingulic ternos geflabant lapillos, ore

unum, pedibus

liquos,

magnitudine inter lenticulam

in

cicerem, ejus

tamen ponderis, ut cum

hominem

galea obted:um
yallala-

deciderent, perforatis galea et

w/,

homine (addunt
:

et

elephanto) in terram caderent

Contigiffe

iis

infcripta fuiffe
t rde AlCefliaf, AlBi-

perdendorum nomina-f-.

hoc tradunt anno

efl

Anuflierwani quadragefimo fecundo, quo et natus

ha?nmedes J.

Mo-

dawium,
ialani,

Jal-

qui

Commentarios

47- r;^-^:. Tacfum^ Abrah(;e 48. o^juM^ Mafruk, Abrahce

filius.
;

in

Alcoranum
;

fcripferunt

et

filius

qui ultimus JEthio-

Hijioricos

A-

pum Tamano
Mthiopum

buMFedain,

imperavit, reverfo ad Hamyarenfes regno. Aljannabiautem imperium annos feptuaginta duos circi- um, Ahmedem, &c.
l

ter duraffe rtitrt

Aljannabius

-,

regnante Aryato, viginti,

Tacfumo, duos.

Abu'l Feda.

Abrahah, quinquaginta
49.

circiter,

^'^

tfi ^j>

\^ju^

Saif Ebn

Dhi Tazan, Hamyarenpetierat)

copiis,

Jis; qui, impetratis

ab AnufJierwano rege Perfarum, (quas

imperatore

fruflra

prius

ab

Heraclio

66

N O T

iE.

regnum avitum ex Mthiopum manibus

tamen

eripuit: a

quorum

aliquibus, quibus familiariter ufus eft, et ipfe in-

terfedlus eft.

Mortuo

eo,

non

alii

Taniano imperarunt

quam quos
ac pro Saifo

praeficeret iSy*^^ Cefray feu

Ferjarwn rex

Ahmed Ebn Tifef ipfius

fubftituit,

filium

^y.

<=h is^sx^

Maadi Carb

Saifo fcilicet ante impetratas a

Cefra copias, in Ferfia mortuo^

pibiu interempto,
fiifle,

Maadi Carbo ab Mthiopofteris penitus tran-

regnum

Sab^

praefedto a Cefra

primo

y^i>^

JVahzar, pofl

eum

/^Lj^ Marzabdny deinde

medi

^^Lcu,a

Sihdn, quarto ^^j^y^

Jorjis, feu Georgio, ultimo (. ^ijL

Bazdno, quo Moham-

nomen

dante, ad

Mohammedanos devoluta Tajnani

2i

prcefediura, cujus

partem

Mohammede

accepit

y^

Shahr,

Bazani

filius.

Atque

haec

regum Hamyaren/ium

feries

efl:,

quorum
et

fingulis titulus erat

T^obbaa, ut

Romanis Ca:far, Perfis

^a*=*

<sy*M^ Cefra

iis

nempe qui

regionibus
;

Hamyar,

c^y^y^ Hadra?nut, dominarentur

non
yA^^ \-.^i

alios

enim Tobbaos
^,.,m.;

audiiffe tefhatur AlFirauzabadius. \__30j

^y^y^

^J
Fuifle

^^A^
nifi

Non

infigniebantur titulo

Tobbai (inquit

Fbn AthirJ

qui Hadramut, Saba, et

et in aliis

Hamyar,

poffiderent.

tamen

Tamani parde quo-

tibus reges

Saba oriundos teflantur

et

hiflorici, fed

rum numero
tem Tobbai
^iUi)! j

nominibus nihil

certi conftet.

Cur auquo-

didli fuerint
^lju

rationem hanc reddit AlKoddi,

UUl^!

U^

i^\>o

^ j^ J^
modo quo

^^

i.

e.

niam alter

alteri fuccederet, eodem

et Chalifce pofi

Mohammedem

appellantur,

Nomen

ergo Tobbdi in verfio-

yi

JE.

67
quas
alii aliis

ne adhibuimus, ad quod in voce

cedentes fonat, alluditur
tineis erofo,
;

'ixj^sZc

fuc-

tum quod

in alio exemplari, a

fcriptum
,

fuiffe, praefixa ^

copulae nota, conDicfli

jicimus
alias

'gjuVjJlS^

quod

plurale eft ri ^jj.

autem

et

Tamanenfmm

reges, jUi^ Akydl, et

^^^M

Akwdl

fmgulari 3^' Kail, quafi diBatores a 3^' quod diSlwn fignificat: jouxi

U Lo

jyu

aS'^

^^

//^?

vocatur rex (inquit Alet

FirauzabadiusJ quia dicat quicquid voluerity

tranfit iLJULi *

didlum

ejus, feu fubditos

dido obfequentes habeat: eanMakdivel ab eodem themate

Ebno'l Athir.

dem ob
efl,)

rationem
Aliis

et

-1-

^^ULo

dicuntur.

tamen

placet,

(ut et

apud ipfum videre

t ^

hos titulos potius regibus minoribus, feu prasfedlis

attributos
eft e
:

Mg-

3yu

regum

J^^SS

^^\

^^^

y^ ^^

^^

XJu,

}uSl\

AlKail rex
inquit

regibus
.

Hamyar^

infra regem fnaximum,

AbulFeda ; ^^jJi *.> i^\xt\\ jlt^\ ci^l^n (^,^. i. e. alMakawel fw2t qui ^^\ magnis Tamani provinciis prafunt,

AIJauharius

Ita et

^
BI

REGES ARABUM ^^\ y^

QJJAM IN
'i^j^\

j \y\S

^^^oJi 1. C.

QJJ

ALIPRIYamano,
oh 3^^

YAMAN REGNARUNT; AC
REGES HIRENSES.

MO
1.

^^

Primus

in

J Hira regnafTe perhibetur ^Lo Mdlec

quidam
yju\^\

e Cahlani pofleris, ac fioruiffe

i.

tempore ^_^_L-
;

fcllicct,
jjJiJ!

inunda-

e.

regum provinciarumy feu partium

ita

vo-

tionem

AIA-

cant reges quos provinciis Perfce Alexandrum pra^feciffe

rem

cgTeJJus.

autumant.
2.
3.

.^

AmruSy Maleci

ra.ter.

XfoJ^ Jodaimahy

Ma/eci fiVms,
K
2

^^n)J AlAbraJJi dicipfi

tus

aJ

^y^

\jojj.\

fcihcet

ob lepram quas

inerat;

unde

68

N
^joyjS^

T
:

iE.

alAbras dicendus fuerat

(jij^^<

quod

ipfi

nomen impoquod molIta

nere veriti Arabcs^

lius

alAbrafli dixerunt,
fcilicet

quid fonare videtur,

maculis afperfum.

AlFirauzabadius.

Hic

efl cujus et in

proverbio mentio

X^jo^ jUiXJj'

i.

e.

hiflar

duorum ^odaimde compotatorum.

fibi tJiAl^s^;*!^
i.

Primus idem ex Arabum regibus qui

machinam

e.

bellicam, feu balliflam, confecit,

primus cui *

cerei pra?ferebantur, primus

f
i.

quem

^LJL_a-J^

^ ^^_j

j^j^ ,

e.

qucm

f-

referentibus

Aljannabio^ Ahmede Jofephi

iilio,

et

obledarimt

MuU.

Scholiafle in

Ebn Abdun.

Bellum cum Amro quodam

gelfit,

Amalekitay qui Mefopotamice imperavit,

e

eumque
iilia,

medio

fuflulit

ipfe

deinde a

jj

Zoba^

Amri

cujus amore irretitus fuerat, aftu interfedlus periit.

Qui

fequuntur reges ^^^x^jkOJ^

LachmienfeSy feu Lachmidce

j

audiunt ; e pofteris fcilicet Lu^

Afnriy
filii

^y^z

*.s\J

Lachmi

filii

Sab(^

dicuntur et j^HXS Mondari, et j^j^S

^!

Familia Mondari.
4.
cf jsx^jj

^y^ Amrus Adi

filius,

e ^li^ RakdfJi Jodai-

ma
nuit

forore, qui avunculi fui

caedem ut ulcifceretur, dolo

Jodaimof fervus fuerat, obtiet ter-

yj^
;

Kofair i cuju{d.2.m,

qiii

hoc pa6lo.
flagellis

Praecifi Kofairo volenti nares,

gum
quafi

laniatum, quo melius fe in gratiam Zobcef

tradtatus fuerat

Amro, a quo tam indigne

fummo-

pere infenfus, infmuaret, atque

ita

opportunitatem nadtus

vindidtam de ea fumeret; quod et fecit mercium (quibus

importandis a Zoba, quae iidem
tus efl,) praetextu,
ferat,
ipfi

adhibuerat, prafecciflis

hominibus armatis, quos

introdu(5tis
:

inclu-

in ipfius

arcem

cujus fadti

memoria

N
ne periret cautum
efl

JE.

69
^^i"
cwV=.

provcrbio

^l
j.jj'

j^)^

i.

e.

O/^ caiifam aliquam ahjcicUt fibi Kofair nafiim.

Eft et ab
eji

Aynro proverbium
qiiam
5.
iit

6^i

^^ j^

i.

e.

Major

Aw,riis

torqiie indiiatur.
,

^^^\ y^\ Amrio'1 Kais, Amri ^Mms S^\ AlBaddy i. e. 3_jNI! Primus.
6.

cui

cognomen

j^

Amrusy AmrioU Kaif

filius.

Floruit regnante
cfi^^jLyi.

apud Perfas Sdburo Dhil Aoidf ^\j^^\

e.

Sd-

bur Scapularum Domifio (qui inde did:us quod Arabum,

quos devicerat, fcapulas abfcinderet *, non quod ipfe

latis

* AbuIFeda.

humeris pra?ditus
dus).

eliet,

ut autumat do(ftiilimus Schichar-

Mater

ipli fuit ^j

.U Mdriay cujus inaures in pro-

verbium abiere ;
7.
8.
(_^_j\

Xj ,L) ihji

Inaures Maria'.
Amalekitce,
clvuwijlo^,

Aus, Kaldmi

.^'o filius,

Alius quidam ex Amalekitis

deinde reverfo

ad Lachfnidas regno.

^j^\ yA Amrio'lKais, Amri filius, cognominatus o;..^! AlMohrck, i. e. Vjhr, quod primus fuerit qui
9.

fontes igne cruciavit

10.
,y:NJ!

-,

^U!L

c-^i"U

^^!
i.

UxJJ!

AlNoomdn AlAwar

e.

Lufcus,

Am~

riol Kaiji

filius,
r^;,
i-

qui
^-

cum

annos triginta regnaffet,

y^y
i.

s^\

^^^'um

mundanarum curam
J!

abjecit et
tf!

regno Je abdicavit, dicens iL_i_:

x^!

.sSJu

^^
?

e.

^id
jerdi

prodtji reg?ium, quod certo periturum

eji

Fadlum

hoc regnante apud Perjas

filio.

^^

CondidifTe fertur

^!^ Bahrdmjaur, TazdeAlNooman ifte decantatas

AlCha-

Arabum carminibus

et proverbiis arces t-JLJ,^^!

warnak, et^o^i! AlSadir. Chawarnaki OT^i^txj.^ Sene?n-

N
mdry ab eo de arcis
tus,

iE.

quam

ftruxerat faftigio prasceps da^y=.

proverbio anfam dedit,^UjU

Sefiem?7iari

pr^^mium,

teftibus Aljauhario, AlFirauzabadio, SaJioddinOy et

Al-

Midanio.
1
.

jCsX^S

AlMondar, Noomani

filius,

regnavit impe-

rante Perjis Firauzo, Tazdejerdi

12. ^y^^ss

filio.

AlAJwady AlMondari

^Xius.

Hic

GaJ/anidas,

Arabes

fcilicet Syric;e incolas,

bello fuperavit, multofque

:

e regia ipforum familia captivos cepit

tradunt
ipfi

alii
;

(re-

ferente

Ahmed Ebn
:

TuJeJ) prasvaluifTe

GaJJan

atque

ipfum interemifle
I

tempore item Firauzi.

frater.
efl

3.

.<>JJH

AlMondar, AlAJwadi

Ju^^^ 'k^d<s. Alkamah AlDhamyali: Dhamyal famiiia qusedam Lachmidarum.

14.

autem

3.^^^

15.

y^!

y^\

Amrio"! Kais,

filius

Noomani,

filii

AmAbul

nV/Kais alMohrek: hunc

arce

eum

efle

qui Senemmarum de

quam

ipfi

ftruxerat prascipitem dejecit, volunt

Feda, A/Jafinabius, et
16.
.csi\S

Ahmed Ebn

TuJeJ.

AlMofidar, Amrio' IKaiJ ^Yms, cujus mater nofilia,

\

mine xj^U Mdwiah, Aiji

ob infignem pulchritudi^ Mao^JJamdi,

i.

nem cognominata
ccelejlis
;

eft

U_^!

e.

Aqua

unde

et ipfe

AlMondar Ebn MaiJJamdi

Filii aquce coelejiis
:

audiit, et

pofteri ejus U*Ji

^j

quas appellatio

regibus hifce Eracenjibus

communis
;

eft
ita

cum

iis

qui in

Syria regnarunt, tefte Aljauhario

natis a patre fuo j.^U yi\

fciUcet

denomi-

Mazikice pater) qui

Abu Amer Azdienji (qui et Amri Mao^Jfamai, feu Aqua ccelejiis dici
i.

meruit, xJL_- cjUi^ ^:^

e.

quod vices

ejus,

popularibus

N O
fuis

iE.

71

annonic carltate oppreflis, fupplerety vel, ut loquitur

ILjc <s\

Aljannabius, \^y^^
^^/5^/ liberalitate ac

^LJLJl -Uu) *_]U.

*^

(j:^\'^

a-^^

benejicentia

Jua

opes

Juas pluvicc loco

fubjlitueret, feu opibus fuis largiter in ipfos erogatis pluviiE

defec^um compenfiret.
rcgno

In

locum autem AlMondari

Cefra (feu Chofroe) Koba-

iftius

pulli fuffeitus efl, a

de,

Perfarum rege, AlHareth.

17.
o.Lsrv!^

AlHdreth Ebn Amri

Cendienfis

-y

quo defi-

inde pulfo
lius.

AlMondarum

reftituit AnuJIierwan,

Kobadis

Cujus

rei caufa fuit

quod Mazdaci cujufdam im-

puriffimi nebulonis haerefin,

quam amplexus

eft

Kobad,

fequi noluerit AlMondarus, nec

AlHarethum eam ameft relatu hiftoria

;

plexum

pati

Anufierwan.
in vita

Digna

quae

apud AbulFedam
intelhgatur,

Anufiierwani occurrit
in

quns ut

prsmittendum quod
refert
:

vita

Kobadis de
fe

Mazdaco ejufque dodtrina

ipfum fciHcet
^S^^^SS
i-

pro-

phetam mentitum
!_^^ ^^\

praecepifte

hominibus
J

J cf^U^_Ilj
^^
'/'^-^

A w.^
qui

'iyL\

^^
Eva

l^vJJl

\3-^y^:y. ^^^

^-

^^

uxores communes haberent, iitpote qui fratres effent iifdem

parentibus
rejlanius,
fe(flas

Adamo

et

geniti.

Siquldem (ut
inter

refert

Shah-

cum ejufque numerat) cum omnia

opum cauja

afleclas

Manichciorum
diflidia,

inter

homines

odia,

et bella toni vellet,

i.

quae plerumque

M^_.^5!^ l*vJJ!

__v>^

e.

mulieru?n et
fibi

oriri videret ,

non

aliter

quafi

lem
ea

finxit

pacem

ftabiliri pofTe

autumavit,

quam

qu2 unufquifque
faceret,

communla
^

y^w^

i.

e.

aqua,

maxime propria ducit, omnibus eodem modo quo fe habent J6^\^ W ignis, ct gramen. Magno hominum
fibi
\

N O T
malo
in fententiam

iE.

fuam

traxerat impoftor ifte

Kobadem
Anujher-

regem, cui
iva?!
^ilxJ^
i.

cum
e.

fucceflifTet

melior patre

iilius

Jujius cognominatus, profefTus eft fuis

duo
da.

fe

Deo vovilTe, li ad imperium perveniret, peragenPrimum fcilicet, fe Mondari familias regnum ^ir^e
;

reftituturum

alterum,

fe

Mazdaci

afleclas,

qui rerum

ftatum penitus turbaverant, e medio fublaturum.

rente MazdacOf qui folio ipfius adftitit,

Rege-

Tantamne ho-

minum multitudinem morte

*

afficies

Erit hoc j ^U^amJ

^jSi\ dcfolationetn terra: accerfere,

cui reparandas non per-

Ad

verb.

dendae pra?fecit te Deus

inquit rex,
ut

Heus * impuriftime homuncio,

petiiffes

Fili meretricis

annon meminifti quod cum a Kobade

tibi

copiam

cum matre mea

tibi

pernod:andi faceret, at-

que impetraffes, ego

occurrens ac pedes tuos deof-

culatus (cujus ofculi fcetor adhuc nares occupat) non

deftiterim rogare donec a te obtinuerim, ut ab ea abfti-

neres
juflit

Ita eft, refpondit

occifi
tolli,

Mazdacus.

Occidi ergo
tradi,

eum

rex, atque
ipftus e

cadaver flammis
ut et ManichccoSy
:

affeclas

item

medio

quo antiquam

Magorum fedam
tis,

ftabiliret

ita

rebus in ordinem redacfibi

et

unoquoque opes uxorem ac hberos fuos

habe-

re jufTo, datifque iUis qui a

Mazdacianis Venere pro-

mifcua geniti fuerant, legitimis uxorum maritis in vernas,

imperii ftatum, qui in ruinam vergere maleficorum ifto-

rum
Jephi

nequitia coeperat, in integrum reftituit.

Illorum

qui Mazdaco adhaeferunt hic erat (referente Ahmede Jofiiio)

^M
cr*

praetextus

\^\

^,^^

^UJ! ^_/-j

j.aJLJ

^^

^Ji^ Nos

res inter homincs a'qualiter dividi-

N O T
mns
;

^.

73

?ios

pauperibiiSy quce

illis

a divitibus debebantur, re-

ftituimus:

quo obtentu,
i.

.O^JuJLi J.^y!

X)LJ^ i^S^S

e.

qiiemlibet libere invadentes^ ipfi

(^^^^. 'v^^ opum vel

jjiulierum caufa vita?n eriperent.

i8. ^y^
a^jUcvzs^!

Amrus, AlMo?idari ^iwi, cognominatus

ii

l^j.,^

ModretoH hajdrah, ac

dicas Lapillos

c/.TroTrip^cJv

fcilicet i>_j^\ya^ iucsJ;^ ob

fummam
;

ejus audacia^n,
alias

et
>

robur

inviditmy tefte * Aljauhario

did:us

^sX^

Ebn
eft

* In

L vti

Hend, a matre Hc?ida.

Anno

regni ejus odtavo natus

Mohammedes.
19. o-^L Kdbus, A??iri frater
alii
:

quem tamen

volunt

non regnaffe, fed quod

regis et iilius fuerit et frater,

eodem ipfum
20.

titulo infignitum.
ipfius

j^\

AlMondar,

itidem frater.
iilius,

21. ^^UjuJ5 AlNoomdn,

AlMondari

qui ^^\: ^\

Abu Kdbus cognominatus

jasXj
tf JOI
i.

eft: hic eft (inquit

AbulFeda)
ejus ad
t AlMiilani,
et

e.

qui Chrifto nome?i dedit.

Caufam

Chriftum converfionis hanc narrant

Arabum

hifhoride,

AlNoomano

ilH amici, feu compotatores, bini erant,

Ahmed quos Ebn Yufcf.

ahquando ebrius vivos (vino tantum fomnoque fepultos)

fepeliri julferat.

Fadli autem,

cum

a vino expergifce-

retur, pcenitentia dudius, in veteris amicitise

tumuKim

ilhs condidit, ac
i.

duos

fibi dies

memoriam ftatuit, quorum

^^xj

alterum ^^j ^^
lcctitice

e.

diem

triftitice,

alterum

-^

die?n

appellavit, hac lege in

triflitiae

perpetuum obfervandos,

ut

fi

die qui

dicatus fuerat, cuipiam profedtus

occurreret, fufo ipfius fanguine

fi

tumulum

iftum tingeret;

eo qui

laetitiae,

muneribus onuflum dimitterct.

L

Die

74
igitur triftitias

n O T
cum
ei

JE.

occurreret Taiyenfis quidam, a quo

benigne quondam,

cum

venatu defefTus et a comitibus

divulfus in ipfius tugurium incidiifet, exceptus fiierat,

quem

nec dimittere voluit contra

morem

diei,

nec inter-

ficere falvo hofpitii jure

(cujus obfervantiffimi ArabesJ

potcrat, ita utrique fatisfaciendum putavit ut

miferum,
def-

vade dato, qui,

nifi

poft elapfum

tinatus rediret, ipfms vice

annum cert'. neci mortem fubiret, opibus,

qui-

bus familiae
ret.

fui

jadturam compenfaret, ditatum remittemifericordia erga peregrinum, et

Vadem

fe fiftit,

de rege tam bene meritum, commotus, ex aulicorum

praecipuis

quidam.

Cum

adveniffet igitur dies qui fpatii

concef]i ultimus erat, nec

fervi

dum

rediiffet

l^aiyerifis,

rex,

morte hofpitem non invito redempturus, aulicum

pofcit.

ad mortem

Nondum

elapfum
effet,

effe

tempus

quod

non

nifi

vefpera terminandum

clamitant qui ad-

ftant,

debere adhuc expedlari

haec aguntur advenit.

Taiyefifis

adventum, qui
viri

et

dum
rat,

Miranti regi

conftan-

tiam, qui fe morti,

quam

vadis periculo effugere pote-

Ubenter

ofi^erret,

ac quid illum promifli adeo tena-

cem faceret, ut ejus fervandi gratia vitae aUenas majorem quam fuae rationem haberet roganti, refpondit ille, Ita fe rehgionis quam profiteretur praeceptis edoitum. Quaerenti rurfus,
quit.

Qusnam

effet ifta

rehgio

Chriftiana, infibi

ni

Rex ergo cum fidei petiiffet, eam amplexus

Chriflianae

dogmata

expo-

ac T^aiyenfi et vade vivere juf-

fis,

barbarum, cui infueverat,

morem

penitus abolevit,

unaque cum

ipfo in Chrifimn crediderunt, ^jyt^\ 'iy^^

^\

N
of}mes Hirci' 'mcoUe^ tefte

iE.

75
at

AlMidanio

Clirijiianifmum

Hirenfibus

innotuifTe,
ibi

tum primum nec AlNoomamim

nec

primum ex

illis

qui imperium

tenuerunt, Chrifto noin

men

dediile difcimus

ex AbulFeda

Geographia
^! J^jLj:^

fua,

ubi Hirce

urbem

defcribens

hsc habet,

cix-iL^^

2U.xlU!i

i.

e.

Fuitque fedes familia; AlNoomani Fbntl

MonAlPorro

dariy atque in ea fidem

Chrifianam amplexus

eft

AlMondar

Rbn Amriil

Kaifiy et ecclefias
ifle

magnas

in ea ftruxit.

Mondarus autem
ab AlNoomano

AlNoomani

noftri avus fuit.

ifto T^ulipct

apud Arabes nomen ceperunt,

qui quod eas magni fecerit et

tuerit,

communes

effe

primus ve-

didtiE funt ^.^UjuJi

Joliui

Flores variegati

AlNoo-

mani.

Hic,

cum

annos viginti duos regnaffet, a Cofroe

;

Parwiz

occifus efl

ac tranflatum deinde Hirc^

regnum

a Lachmidis ad

Aiyafum Taiyenfem.
ejiis

22.

^_^L,i

Aiydsy fexto regni

menfe prophetam

agere ccepit Mohammedes.

23.
/u^iij

Zddawaih, Mahani ^\\x%, Hamdanenfis.

filius

24. ^jJii AlMondar,

Noomani,

fiUi

Mondari,

filii

Mondari,

fiUi

Maiffamdi,^^^ ^/M^^rz/r appellatus. Qui

HircE imperavit ufque

no*l Walid.

dum eam

occupaverit Chaled Kb-

Duravit autem Mondarorumy qui

y^

^i

feu

pofteri

Nadari Ebn Rabia: cenfentur, regnmn,

tefte

Ah-

mede, annos fexcentos viginti duos, menfes

0(flo.

Fue5?Ux

runtque
^\
iJi

^U ^\^ ^^ ^ iJ^LiJa
\

3JU t-JiyJi
'SUs.

^y.
e-

s^L^SU
ut

(^^
\.

i-

prcnfeBi Arabibus
reges

Eracenfbus a Cefrais, feu Perfarum regibus,

1

76

N O T

iE.

Gajfanii Arabibus Syri<x a Ccefaribus.

f^^^ctpov Toov
Za,pci,Ki^vct)v

Sic Procopius 'AAtruiv '^cLpct

Ts-cLpa,

nipreti^,

Aretham vero

'?u^aJmi

regem

vocat, in Perjicis

apud Photium.

Obiter

autem

hic notare liceat quid de ifta

regum

Perjice appel-

latione, c

cjm.*^ Cafra, five Cejra obfervarunt dodliffimi

efle fcilicet

grammatici Aijauharius et AlFirauzabadiuSy

,__,yc

Arahicum fa5fu?ny feu ad linguiE Arabicce normam

a Perjico

formatum

^^^l Chojrau, quod fonat (inquit

i.

AU

Firauzabadius) ,x^\ %^\^

e.

Late regnans.
in Perjide ante

Quatuor autem eorum, qui

propagatam

Mohammedis fectam regnarunt, ordines ftatuunt Arabum

hiftorici
;

quorum primus
illis

eft

Xj^ljsii^xl^

AlPiJhdddarum,
i\Ai:.Aj

quia fcilicet appellatio

communis
^^\
i.

erat

Pifliddd,

quod fonare dicunt ^^\

vitae,

'iy^
:

e.

Primus curjus (feu

illius

vel fed:ae) jujiitice

at in

margine

quo ufus
itjj-gJu

fum AbuIFedce exemplaris annotatum

interpretationem feu Jignijicationem ejus

reperio, effe
^jsxii

yjX^ Abun-

dans jujlitia; JUj

denotare.

PiJJi, fcilicet

multumy ^b ddd, cequitatem

fcilicet

Secundus 'i^W^\ Caidniorum, quorum

(tefte
i.

nominibus
* In Komencl.
Perfico-Turc.

Aljannabio) praemitti folebat

magnusy fonat: ut
^Ui*

^^

Cai,

quod *

jkJic

e.

^^

Cai Kobdd,

qufeorum primus, &c.

Alexandro
;

fj^s

rcdditur

Eorum
SAJljLiN)!

ultimus Darius, qui ab

AJiigdniorum, feu Ajh-

sLiL) Bafha

vi(flus.

[w/

potius

Tertius

ganidarum, qui a patre, ut videtur, ^lilii AJIigdn denominati; cujus

filius lii^ AJiigd,

uLi^U
fhah,
i.

Pad-

primus

eft

de quo ahquid

e.

Rex. V. Meninfki Tbe-

memoriae proditum

eft.

Quartus ji^L^i)! Cejraorum,

faurum.']

feu Chojravorum, qui fcilicet

tione gaudebant, qui

communi Chojrau

appella-

idem

et jLoULJi Sajanidce,

ab avo

N O T
ipforum .,UU. Safdn denominati.
revertendum.
^ms^\

..

77

Sed ad Arabes noftros

Sy^ REGES GASSANII.

praefe6ti,

Erant hi a Cafaribus Arabibus Syrice

origine

TamanenfeSy ex AzdeTiJiu?n familia, unde inundatione ^^\

alArem

faepius

memorata, migrare

coadti,

fedem ad aquam
fixerunt, at-

in Syria^ quae

i^^

GaJJan appellata
funt.

ell:,

que inde denominati

Ante eos Syriam occuparunt

di6ti,

Arabes 'i^V=c^\ AlDajaamii

fugatis, ac regibus
1
.

Salihenfes,

quibus

illi

eorum
filius

occifis,
filii

fuccelTerunt.
'Thaalabc^y
filii

'gSx^

Jafnah

Amri,

Amri,

filii

Mazikice, cujus imperio occifis regibus Salihenfibus,

fe

fubmiferunt

Arabes Kodaenfes,
^^^\.

et qui in Syria

Dama-

fcena erant Grofci,

2.

^^

Amrus Jafnae

filius:

qui in Syria multa ftruxit

et

monafi:eria, veluti jJLai

Dair
3.

Ayiib, et
XjJixj

<xJL(fc

v^

^j^ Dair Chdled, Dair Hend,

^^1 j^a

Seii vlcos

Thaalabah,

Amri hVms.
filius.
filius.

4.
5.

L.;;;Uc\I5

AlHareth, feu Aretas, Thaalabc^

XJuji.

Jabalah, AlHarethi

6.

clt^licU^
.

AlHareth, Jabala

filius.
i.

7. ^

v\

j^^^ AlMondar alAcbar,

AlMondari

e.

maximus,

Harethi
8.

filius.

(^U*JJ^ AlNoo7nan,

ir^Xtx

9.

*Ju^ Jabalah, ejufdem frater.

10. ^":^\
1
.

AlAiham, eorundem

frater.
frater.

^y^ Amrus, prasdi(florum etiam

12.

^NJi

iLJjL^ 'J^j^^^f^ alAfgar,

i.

e.

Minor, AlMon-

78
dari alAcbari
filius

'S

J^,

hic
i.

urbem Hiram

incendit, inde ip-

fius pofteri o^^s^J^

\)

e.

familia incendiarii didti.

ipfius frater.
filii

13.
14.

JL.^i)^

c:)'-^'

AlNooman alAfgar^
filius

^^Ux-JU

AlNooman,

Amri,

AlMondari:
non
fuifle.

volunt quidam patrem ipfuis

15.
XJLx=

Amrum regem
filius
:

fabalahy AlNoomayii
iilio

hic

cum AlMon-

daro Mai'Jfamdi
16. ^UxJJ^ 17.
18.

belkim
;

geflit.
filius.

AlNooman

AlAihami

,_i_^LsrJ!

AlHarethy

ipfius frater.

\^\ AINooman, A/Harethi

..>JLJ\

fiYms.

19.

AlMondar, AlNoomani
ipfius frater.

fihus.

20.

^^

AmruSy

21.

^cua.

Hajary eorundem frater.

filius.

22. CL|;LJ1 AlHarethy Hajari 23.

'iiu^

fabalahy A/Harethi fiYms.

filius.
filius
;

24. tj;LKUl A/Hareth, Jabalce

25.
(^UjuII

A/Noomany A/Harethi
j.Uai>

qui et <^j^ yj\

Abu

Carb, et

Kotdm

appellatus.

26. *^:^j A/Aihamy Jaba/ce fiUus; qui et T^admori ^o-

minus.
27. jOJLj! A/Mondar, ipfius frater.
28. 3wo>!y; Shardht/,

eorundem

frater.

29. *j^ AmruSy praedicflorum etiam frater.

30. aXx:* Jaba/ahy fihus Harethi, fiUi faba/ce.
3
1
.

Ju^ Jaba/ahy A/Ailiami fiHus, qui

regum

Gajfa-

niorum ultimus, fub Omaro Cha/ifa MoJiammedi

dedit, deinde
profefiTus eft.

nomen
in Syria

Conf/antinopo/im petiit, ubi fe Chrifianum

De

fpatio

quo regnarunt Gafanii

N O T
dubitatur
unt,
alii
:

.^.

79
fuifle ai-

quldam annorum quadringentorum

Multi ex
iis

fexcentorum.

Harethi, feu Aretce

;

(ut Graece et Latine effertur)

(pvXocpx^^

dicfti

at

omnes Arabum
ab Ara~

Aretas appellatos, quod

afferit Sca/iger;

bibus

obfervatum nondum reperi.

Scholiaftes in

Poema Khn Abduni

Primus (inquit)
filius

paulo aliter

quam
fuit

AhulFeddy &c.
cij^LsrUl
filii

Regum
Ameriy

Syrice

AlHarethy

Amri^

filii
filii

iilii

HarethcBy
et

Amrii^lkaisj

filii

Mazeniy

AlAzdi, &c. qui

y*^ ^l ^\ Ebn Abi Shamer appellatus.

Succefi^erunt ipfi
*

in imperio * ^^yJ^j^ ^c> triginta et feptefn reges, fpatium

Mak
Jum

in

autem quo regnarunt

erat

annorum fexcentorum

exempl. quo

et fe-

ufus
tur,

legi-

decim, ufque ad ultimum ipforum jUu^ yahalahy qui imperante Omaro Chrijlianifmum amplexus
fe
eft.

^.yXXM*

Quod

fi

ita

habeat, ac B. Pauius anno Chrifti tricefimo quarto (ut

Sethus Calvifius) per Damafci

mifiiis
fit,

munimenta
Aretas
-f-,

in fporta de-

Omar autem anno

erit

fexcentefimo
ifle

tricefimo

quarto imperare cceperit,

in
epifiiola

cujus mentio
f Cap.xi. 32,

ad Corinthios fecunda

e prioribus famihas

Gajfanice regibus, forfan

primus

ifle

Harethus.

^yc^

REGES JORHAMIDi^.
in

Regnante Taarabo
*.4)^^

Taman^ regnavit
frater.
filius.

in

HejaZy

Jorhamy ipfms
.\a

j^L

Abd

Tdlily

yorhami

^y^
^^cKtW jLJuxj

forjiiamy

Abd

Talili filius.
filius.

Ax

Abdol Maddn, yorjhami

X_Jla3u

Nogailah (vel forfan

^\\\%.

Nakilah, vel iLJiJu

Nofailahy

Abdo IMadani

8o

N
6.

^.

^.ju^S

y^

AbdolMafihy Nogailcv
filius.

filius.

7.
8.

^L^

Modddy AbdolMaJihi

9.

^y^ Amrus, Modadi filius. cLwLscUi AlHarethy ipfius frater.

AlHarethi
filius.

10. ^y^ AmriiSy

1
.

Bajhar, ejus frater.

filius

12. o^ Li^ Moddd,

Amri,

filii

Modadi.

Cum
fius

yorhajnidis

iftis

affinitatem contraxifle perhibent

filia
^

Ifmaekfny du6ta in

uxorem Modadi

eofdem ab
contulifi^e,

ip-

pofteris fedibus pulfos

Johainam

fe

ubi

poft varios cafus irruente

Aljannab.

tandem aquarum

diluvio obruti

atque abfumpti funt *.

^SX^
1
i.
.

^^

REGES CENDJE, SEU CENDINI.

^^\ AceldlMordry
eft
ipfi infenf^e,

j_;^,^ HoJTy qui didtus eft jSy-X\

e.

Comedens alMorar, quae fruticis amari fpecies

appellationem fortitus a did:erio uxoris

quae

eum camelo
fcilicet (ut

fruticem iftum depafcenti affimilavit,. quod

contradiiora ei efi"ent

monet AlFirauzabadius)
ut dentes abfconderent.

labia
fV.AlJauha- j\y^\
rium.

quam y^\

Inde et

pofiieri ejus

y^j Filii Acelo' IMordr

audiunt -f-.

Nomen 'isX^
.^S

Cendcey (a

quo

Cendiniy feu CendenfeSy) fuit

filii

Thaury e

pofteris Cahlani

Saba.

Quod
illis

ad populi autem fla-

tum, antequam imperaret

bu'lFeda,
t_5ujui]i

HojruSy Erant, inquit

i.

A-

<s^\ ,3^Li

ijJCJu j-axj

e.

rege dejiitutiy

ac devorabat potentior infirmum ; quibus malis regis beneficio liberati funt.

2.

^y^ AmruSy Hojri

filius, jya^iXS

AlMakJur appellafcilicet

tus (quafi Contra5iumy feu Abbreviatumy dicas)

N O T
Xkj\ tiXXo

iE.

81

^^

j..

aJ^

i.

e.

quod regno patrio

cotitetitus

fue-

rity

atque bitra ejus limites fe continuerit

cbjLsvIi

3.

AlHareth, Amri

filius.
fecftce

Atque hic

ille eft

quein Kobades, quod Mazdaci

adha?reret, pulfo Al-

MondarOf Lachmenfibus
dejecit Ajiujlierwan,

priefecit,

ac iterum prasfecftura

reftituto
fe

AlMondaro.
ad
:
<

Hofles qui

ipfum infequerentur fugiens

rccepit, ubi
bitatur.

A^ ^L^

Diyar Calb
periit

tandem

effe defiit

de

modo quo
rcTf

du-

Prxfecit

autem AlHareth

ifle

Bani Afad filium

alios e fiHis fuis

fuum

^;i=vs*

Hojrumy aHifque tribubus

fcilicet

Becro

y-r^y^

tf .3ot-o

Ebn Wayel 3^!^ Sharahilwn, Kais Gilano Maadi Carbumy Taglabo et AlNemro ^^ Selifle

mam. Hojrus
celebris.

pater fuit ^jii\ ^^\ AmrilKaif, poet^

Imperavit ad tempus Afadenfbus, quos cum,

ipfi
fl:ru(5tas,

ob

inlidias

durius

ahquando
;

.traiftaffet,

ab

ipfis

demum

aflu interfedus eft

quo audito, auxilium

contra eos petiit Amrio IKais a tribubus Becr et l^aglaby

atque impetrato, ipfos fugavit

prag
illas

poflea autem, difHpatis

copiis, ipfe ab his ad

metu AlMondari quas habebat

e tribubus

Arabwn fubinde

fe

contuHt, donec tan-

dem Cafarem, opem

rit.

petiturus, accefferit, atque

ab eo

reverfus in ditione Grcccorwn prope

Ancyram diem obie-

Quod autem dicant nonnulli imperatorem ilH vefte veneno imbuta mortem conciHafTe, libi videri ait Abuli.

Feda c-Li^^ll ^^
confidas,

e.

inter ajiiles fabulas, feu res plane

numerandum. Porro regibus

^Lkii]!
^

Cendinis accenfet

AlFirauzabadius

-I
^

^\ Ebn Ommi'lKotdm quendam.

'

IVI

82

N O T

iE.

REGES ARABUM DIVERSI.

1
.

^jckO

r^

^y^ AmruSf Lahii

:

filius,

e Cahlani poide-

ris.

Imperavit Hejazo
hiftoria

frequens ejus in Arabiun anti-

quiorum

mentio.

Eo

oriundos

fe

praedicant

ChozaenfcSy efle fe fcilicet pofteros C'^^^/

filii

Amri.

At-

que hic

eft

qui primus idola in Caabam invexit, et Hobaplura loco

fuo

lumy Afafumy et Nayela?n, de quibus

(Deo volente)
2.

didluri

fumus, Arabibus colenda obtuHt.

u_>LAaaH

iji

Calbenfis,

qui

y^j Zohair, Ebno'l Habdby Ebni'l Hobaly a ^w i. e. Ariolus, ob miram ingenii

\

fagacitatem, appellatus efl

toriis celebris.

fx^aKfioQios fiiit,

ac multis vic-

AlTumptis fecum Kodacmfibusy Bani Gat-^

eft, eft,

fan, feu Gatfanidas, bello aggreflus

quod

fibi

afy-

lum
rent.

ac locum, inftar ejus qui Meccce

facrum conde-

Cum
fibi

Abrahah alAJhramo, elephanti domino, ami-

citiam coluit.

Tandem

nimia vini meraci ingurgitatione

mortem
3.

concihavit.

tj.^ Colaib Ebn Rabict, 6cc. cui

nomen

ju!^ JVayel,

Colaib
ravit.

cognomen
Tanta
libi

toT?

Bani Maad, feu Maadenis, impenec venatu capi feras in

fuit fuperbia ut

locis

vicinis

pateretur, nec

una

cum
^jSi

camelis fuis

aquatum duci aUoruin camelos, nec accendi ad ignem

ipfius,

ignem

[vel,

juxta

ipfius

ignem,

^ J^ ^y^.
quod
:

^l'

JaJJafo
,

tandem
Sardb

interfedtus efl, fcihcet

didtce,

ipfe ca-

meliE
did:o

,\y^

quam

in loco a fe ahis interfagitta transfixiffet

ijh^maj

pafcentem inveniret, ubera

erat

camela cujufdam

quem

hofpitio exceperat

Bafus,

N O T
Jr.Jfafi

i^.

83

amita.

Fadlum hoc cum

belli diuturni,

annorum
dicunt

fcilicet
t__,!j^

quadraginta caufa
AS:,\ *li;!
i.

fuerit,

in

proverbiis

(j-^j

^ ^

e.

Ominis magis infaufii quam Sardb, et

Liceat hic obiter notare

Ominofior Bajufa,

morem regum et eorum

runt, ahis interdicendi.

qui pKis caeteris olim apud Arabes

pollerent, locis et pafcuis, quae libi propria effe volueIta

memorant Aljauharius
i.

et

AlFirauzabadius ^1^^. regum Tafna?tenfum,

quae fui tantum juris efle voluerunt
%yjl
;

e.

loca

oo*!^

3^

icijis

slr^

'i

^^4^

i.

e.

Erat unicuique eorum

locus aliis inter-

diSluSy in quo nemini prceter ipfum pafci liceret.

Quod

ta-

men non
in

ab Ta?nanenfbus folum fadlitatum, fed et

alias

ufu

quos autem

fibi limites
;

prsefcriberent, et

qua

lege, ita nos docet

Ebnol Athir

*>Ii>L^! j -^.r^'
\

e)^
^*

^ c_,J:=J!
.sxi

t!^r:

isiK^
yiS***

cr*^* IjJ.^ c ^^.xX^! *xi^ J

^j-^

>hj,

)^y> !i!

I. \^j>J

V__^

7\fi?j-

^r^7/

J f>*^' '^'^. y^i temporibus ignorantia' , ut

^^

^j-*^.

^*

cum

princeps fedem

apud tribum aliquam fgeret, canem ad latrandum compelleret,

et

totum illud terra; fpatium quo audiri poffet latra-

tus canisy

fbi proprium

effe

juberet, nec alii cuipiam per-

mifum ; cum
lo

ipfus interim gregibus qucccunque effent popu-

pafcua
4.

libere

pervagari

liceret.

^4^^ Mohalhel Ebn

Taglabenfum

Rabicr, Cohiibi frater

qui con-

vocatis
gefTit,

familiis,

belknn

cum

Becrenfbus

quo

fratris

mortem

ulcifceretur.
ifti

5.

JUj^

^ yj^\
^o^S^

Zohair Ebn fodaimah. Erat

veftigal,

a tri-

bubus Hawazenenfum

quod quotannis
folebat.

in celebri

Arabum foro

Ocddh accipere

A Chaledo

quo-

M2

84

N O T
dam
occifus eft
;,

^.

qui

cum

deinde ad

AlNoomanum Amril-

Kaiji filium Hircc regem, confugilTet, atque ab ipfo in

tutelam receptus, ab AlHarctho quodam, qui

cutus
efk,

eum

infe-

clam

interfedtus effet, caufa

fuit

multorum

bellorum.
6.
fuit

^^

}\\

Rex

Kaisy Zohairi

filius.

Dominus

hic

equorum celeberrimorum Dahes

curfu, provocante Hadifa

et Gabrah,^ quibus

cum
aliis

quodam, cum duobus

plgnore centuni camelorum contenderet, ortum inde

difiidium diuturni et notiffimi apud Arabes belli caufa

fuit.

Rex

Kais, juxta

quorundam fententiam, demum

amplexus
eft,

poenitentia dudtus religionem Chrijlianam

et

Ammanum
Atque

profe<5lus, t-ub^"

monachus faBus.

hi funt quos recenfent hiftorici

Arabum

anti-

quorum

reges

qui tamen omnes qui ubique apud eos

u^i;.\

regnarunt minime recenfuerunt, fed eos folum

* Cap.

v;^l ^^ ^^^5 *^iX^

i.

(ut loquitur * Ah??ied

Ebn Tufef)
regnaverint

e.

quorum

et

celebre fuerit

regnum,

et ubi

notiim.

Non
Gracos
quirere

efl hic

animus

in ea, quae paflim

apud fcriptores
veftigia in-

et Latinos occurrunt,
:

harum rerum
in

ad pauca faltem quae

promptu funt digitum

intendere liceat.
riae

Scribit Philojiorgius libro tertio Hifto-

Ecclefiafticae

(cujus

indicium debeo ClarilTimo et

Dodliffimo Viro Gerardo hangbainio S. Th. D", et Collegii Reginenfis

apud Oxonienfes

prsepofito, qui

ex eo a

Photio excerpta, antequam ederentur,

Bibliothecae pubHcas codice

manu

propria e

MS.

tranfcripferat) T^heophi-

vE.

85

lum olim, primum Conjiantinit deinde Confiantii nomine,

legatione fundlum ad eos qui olim Sabceiy tunc temporis

Homeritce vocabantur, (quos Cetura Abrahami uxore ori-

undos, et e quibus

ginam

aflerit,)

eam quse Salomonem adierit, reeum qui tum genti praserat ad Chrifli
fuifTe
tres-

fidem ampledtendam hortatum, ab ipfo obtinuiiTe ut

Chriilianis ecclefias in regione ifha extrueret,
ipfa regionis

unam
in

in
in.

metropoli Tafaro,
i.

i.

e. jsis

alteram

Ro/nanorum emporio Adane,

e.

(^^', tertiam

em-

porio Perfariwiy quod finus Ferjici oftio adjacet.

Quo
nomen

Hamyaritis imperante hoc faftum

fdentio praeterierit,

lit,

cum
eft.

regis

omnino incertum
reginjE, freq:uens

Mawice, Arabum
clefiafticae

apud Hifloria^ Ec~

?

fcriptores

mentio

at cui genti pr^efuit

In

regum
mine

cefte Hirenfium ferie fcemina percelebris hoc no-

occurrit,

Amri

IKaiJi regis decimi quarti conjux,.

AlMondari decimi

quinti mater, at ut

eam

effe,

cujus
ratio,

meminerunt

hiftorici,

credamus, non

fert

annorum

cum eam
tiniani
iius fiHus

fub Valentiniano collocent, hasc autem ad fuf-

tempora propius accedat.

is

AlMondarus cnim

ip-

videtur cujus in belUs inter imperatores Ro-

manos et Kobadem, ac AnuJJierwanum (quem, titulo pluribus communi, Cofroem vocant Gri?'^') Ferjice reges m.entio
;

ac

idcm

forflin

ad

quem milfum
.>;_^^

a yujiino

legatum
j^.

fcribit Gregorius nofter his verbis

'L-L^A\ s_js^

XA/-

eJ^^

L5^5

'j-^^

^if^

^j^

'isy^SJA

ibiAjli^L

(jaJwjLju!

>LV\

^J:^

Kkj^^^i dO-J!

.iU!a*il

86

N O T

iE.

i.

e.

Eoque anno

(fcilicet

feptimo imperii
et

fiii)

mijit 'Juf-

tinianus (lege Jujlinus,

a.tqiie ita tres
V.
1.

nam

hunc Jujlinianum vocat,

ordine recenfet Jujtinianos) legatum ad Alut pacis

Evagr.
c.

iv.

IX.

Mondarum regem Arabum,

rety

cum

eo

fcedera fafici-

quoniam

ille

Rojnanorum ditionem

hojliliter invajerat,

eamque vajiaverat, ac multos abduxerat captivos : cauja autem inter Arabes

et

Romafios
illos

dijjidii erat,

quod perjequeretur

rex Jujiinianus patres

Jererent,

qui ufiam in Chrijio naturam aj-

cum qui tunc

temporis erant

apud Arabes Chrijiiani

non aliam quam Jacobitarum confejjionem ampleSlerentur,

Quis aiitem a Jujiino miflus ad AlMondarum

Nonnofi apud Photium excerptis difcimus
licet
-,

fuerit e
fci-

Abrafnum
quas fub
quas

Nonnof patrem.

Mawiah ergo
alia erit

ifta,

Va-

lente et Valentiniano floruit,

ab

ifta

AlMonolim et

dari mater.

Non

diffimili

tamen de caufa

et illa

poftea AlMondarus infenfo in partes Romanas animo fuit

ob

Chriflianos fcilicet qui

ejufdem

cum
:

Arabiim Chrijiiahac autem difFe-

nis fententias fuerant,

durius traftatos

rentia,

quod fub Mawiah

Arriafiijmi fautores

Orthohaerefim

doxos, fub AlMondaro Orthodoxi

Jacobitarum

amplexos perfequerentur. Qucecunque autem

wiah
ifta,

fuerit

MaBo-

ex eo quod tunc temporis Saracenis imperafle

Docftiffimus Vir Samuel

dicatur,
rf-

argumentum fumit
Addudtis ab

Ervd\ujmu chartus -^ fententias fuse confirmandce regnafie

bes fcEminas.

apud Ara-

operis Jui,

Geogr. Sacr
lib.
ii.

ipfo teflimoniis liceat et alte-

cap.

26.

rum

Georgio Ebno'1

Amdi

addere, cujus hasc in vita

>i>' ^^}

Reu (quem Argu vocat) funt verba;

i3

N
LiiAxj

^.

87

(^^\^^\ j^
^jj

i^^h
tos

(^UaLw

-L)< J? L-.a><

X^aJU^

i.

e.

Diebus

Argu mul-

annos occupavit fcemina regmun Saba:, et poji eam regibi foetnince iifque

narunt

ad

tetnpus Salomonis flii Davidis:

fit

quod qua

fide

ab

ipfo traditum

nefcio,

Aliter fenfeferie

runt authores quos in texenda

fecuti

regum Hamyarenfwn
Belkis

fumus

illi

enim unam tantum,

floruerit,
alio jure

nomine,

quas Salomone

regnante

reginam memorant.
regi nupta

Quod ad Mawiam, non

fuerat,
fui

quam quod

rerum potitam teflantur qui eas ab

adminiftratas fcribunt.

ipfa poft viri

mortem

Circa illud tempas

* Lib.
cap.38..
vi.

refert Sozojnenes *

gentem quandam Arabum univerfam

a

ad religionem Chrifianam tradudiam

cipe.

Zocomo ejus prin-

Quis

fuerit princeps ille nefcimus.

Nomen

Zocopofi-

mi non

occurrit, nifi forfan

;

Zocomum pro Lachamo

Hirc:e regibus

tum fufpicemur

ut

ita

aliquem ex

La-

chamiis defignari putemus.

Meminit Nonnofus

alterius

etiam legationis, qua

niani

nomine fufiimperatoris ad Kaifum quendam, Aretc^ nepotem,

et ipfe fundlus eft,

qui Cendinis et Maadenis praeerat.

Kaifus, Hojri
filius,

Num

forte

is

Amrio'l
fuilTe

quem

et Aretaj
iis

nepotem

et

Confantinopolim petiifie ex

quic in catalogo

regum
gentis
f Lib.
cap. 21.
vi,

Cendinorum did:a funt, conftat?

Quod
tum
tam

refert

Rvagrius

-f-,

Naamanem quendam

Scenitarum tribunum, gentilem adeo nefarium et fceleraut propria

manu homines

da:moniis fuis ma(ftaret,

if-

ad fandlum

acceffilTe

baptifmum, forfan ad hiftoriam

AlNoo77ianiy fihi AlMondari, cujus in ferie

regum

88

N O T
Hirenfium
diximus,

iE.

meminimus,

pertinet.

Verum non

eft,

ut
eft

inftituti noftri hcec longius perfequi.

Satis

nos bona iide quod apud Arabes fupereft de veteri re-

gum fuorum memoria

liari

retuliffe
iis

quod

li

qus apud
facile

alios

occurrant quibufcum ab

tradita

non adeo

conci-

polTmt, liberum erit

fuerit judicare.

le<flori utris

potius fides adhi-

benda

P. 3.

1.

16,

IJrbani et Nomades'] Arabes utrique appellati: hac ta-

men
^AsanJi

differentia,

quod urbium

et

pagorum

incolae

v__>jjJ^
illi

AlArab

audiant, folitudinis vero u_j^j^^M

AlAardb:

hi

^\ Ahlo'1 hadar i. e. populus iirbiwn feu oppidorum\ ^joJl ^\ AhloH badiviy populus deferti, et Badawiyun,
lUi

vulgo Bedawini.
noftrum,
ita

rurfum (ut hic apud Gregorium

.jsJ.!

apud optim^ not2e authores)

fcilicet

^\
i.

Ahlo'1

madary eodem fenfu

populus feu incolce urbium

e.

quae ^^J! dicuntur, a domibus forfan e jis^

confi:rud:is,

luto

ut hi ^j^!

^\
fic

Ahlo'l wabar^ quod proprie

a tabernaculis cognominati
cili-

populum pilorum fonat,

ciis,

ut loquitur Plinius,

quod fciHcet
;

in tentoriis e ca-

m^lorum
defumpta
domos

piHs contextis degant

L-^^jvsvZ,

ita
^^)i

rationem reddente
J^^^

Ebnol Athir, ^^
efi

^y*^

^^ (>
forfan

^3

^*

^*

hccc appellatio a pilis camelorumy quoniam fibi

e pilis

camelorwn

conficiunt.

Unde

mehus

nominis fignificationem expHcabit vox

\^ScenitcB\,

cum

\Komades\

vitae

rationem, quas plurimum cameHs paf-

cendis occupatur, indicat.

Eofdem

et aHas ^

-^^x ^\

AhloH hajar,

i.

e.

populus petrce, feu petrarum et

mon-

'S

JE.

89
Obfervatu

tium

incolas,

cognominari docet Ejbno^lAthir.

hic non indignum puto quod in marginc exemplaris fe-

cundi de Arabujn moribus annotatum reperio,

llCet
i.

efTe fci-

XJLsnJ^^ (*J^'3

J.x_K_31 *x=cv^^ Lo.>Ji jJuu*,^

v^j^U -^i^-L

^
te-

e.

e proprietatibus

eorum

belluniy et effuJione?n Janguinist

et aniorejn ca;disy

et doloris illatione?n,

et irce, Jive odiiy

nacitatem.

Infita hasc ilHs quali a

natura vitia

quomodo
red:e
* Autbor
libri

incrementum
unaque

capiant, prasfertim

apud

folitudinis incolas,

cum

ipforum corporibus nutriantur,

num

nos docuerit do(flus apud eos medicus*, ut judicent noftri,

ipfius

verba apponam.

j>_^l

..i^

tn

Jj^ ^^ y^3

'iy^\^ ixli

SLLffj

^iiS

^y'^ (^J*^'
J>.j

3^^^ t__>\jx^1 J

ixX..,f jj

c^i^

tj>*^

^*^'V^

ij^^^*'*^,

U mI?

^ 'ij\^\

^>iL

!.XA_i^i

^A^ <Xj ^ XAii^i

j-.3:0i

-ys\Xj j.^xX_Aj

jjJiXJi

.*i3xXi

Clj^**'^i
ly'*^'^^^^***:^

j.^xJ

j^i

i^i ^vXj^
^j-j^i

j..x\!i SiXjfc

^'-^

^^f'^
\

o"

V*

<^'

(^^'y*

j^L^ ^jjj
j^^^if

^' ji^^
j^
.<x.

5L4_jlii^
jjjvc

(^^a=uj iji!iU!i

(^lij-^^i

XJi^-xacUi
^uumJL

jtXi^iii

^^Xc i^Ls^.^ m'-*^^ (^=^^

>

^*^^^

^^'

l^w^j^i
(:)

r>

(j**a!

^i^A.3c;3i iXi^
i

i^iy^i i^
^iiXXt^i jjT

^^
rj^

ci^ui^xrcvii

ACji

^js!^

cxLi
vAfr^l

a!

U-0 x^jcu^ kaaJ!

V

/.:e\!

J^^i

fji> .*X!3J^

aX^L

XLkv!i ijxJi ^Uvj^i tKAXAAMU iU!

i.

e.

^i carnibus ca?nelorum vefci folent,

odii tenaces funt.

Unde infitwn Arabibus

deferti cultoribus hoc vitium, ideo

quod cameloru?n carnibus vefcantur.

fefia
ejiy

Cujus rei caufa mani-

quia fcilicet necejfe

eji

ut mutetur corpus

ad

quali-

90

N O T

iE.

tatem ejus alimenti, quo quis continuo nutritur: ita

cum

quis diu utatur alimentis calidisy Jieri non poteji quin cali'

diim evadat temperamentum ejus: quod Ji diu Jrigidis nutriatur,

temperamentum
Je res habet

ejus necejfario frigidum exijlet.

in cceteris qualitatibus
-,

Eo-

dem

tnodo

ideoque qui
eji

carnibus ajinormn domejiicorum vefcuntur, necejfe

tetur

ut

mu-

temperamentum eorum
afinis

in

temperamentum
-,

ijiiy

quod hu-

jujmodi

proprium

efty

fimile

quo fit ut hebetes evareferant.

danty aliifque qualitatibus afinos

eft

iftos

Atque hinc

quod carne ovina magis quam aliorum animalium carnibus

qua-

vefci permijfum Jit, quia huic animali non attribuitur

litas aliqua vituperio dlgnay

quam

ejus eju acquirat

homo.

Et

ob eandem caujam prohibitc^

Junt multorum animalium

Ideoque in-

carnes ; quod rebus Jcilicet noxiis pajci Joleant.

terdicia
eft

caro leonum, aliarumque ejujmodi Jerarum, quacequalis

rum natura

temperamenti terminos excedit, ne eju

et ipje

carnium earum ejujmodi naturam

homo induat,

Tzg.S- 1.18.

^f.]

Religiones eorum, diverja erant.

Si

Colebat Hamyar Jolem,

quibus nominibus, aut qua fpecie, coluerint

ifta cceleilia,

Arabes corpora

expreffilTet
aliis

author nofter,

melius intelligeremus quae ab

de idololatrico eorum

cultu traduntur, ab his fono faltem diverfa.

his conferri poffint, paucis referemus
:

Ea, ut

cum

ac primo quas in
;

Alcorano recenfentur idolorum nomina

* IdeJ
lae;

quaha

in

Suraet

Stelordi-

toUNojm * occurrunt, ci.^i Allaft %

*

(syU>\

AlOzza,
:

qua

Tn Alcorario fcribitur Allat, fine Tejhid; nihil tamen

duplici
^

muto
illis

quia hoc no-

men cum

"

nonnunquam

efferri videtur,

ab

faltem qui ejus

N O T
bIjLo

^.

91

Mandh

quae fub
\^

nomine foeminino
i-

culta

monent
mafculi

hsEC verba jySiS

^^JO! f^W

e.
'?

A/^w;// 'uo^/jfilii,

erunt, et iUi \T)eo fciUcet\ foemince

liae ?

Vobis

Deo

fi-

Vos qui

filias

calamitatis loco ducitis, eafque vobis

finitis,

nafci 2egre fertis, tiec vivere

bitis,
tis,

Deo tamen

adfcri-

et foeminas honoris
i.

illi

foli debiti participes faci?

et x^! Elahat,

e.

deas appellatis
vita

Angelos enim
credebant, vel
ac ab
iis

et idola quae vel a

iC^WLl

Deo

infpirari
ejfe,

3^1>J>

i.

e.

angeloriim facella

anife

mari, Dei flias vocabant, et quod apud

intercedere putarent, divinum
Allatt, five Allatto,
vel, ut alii, in
illi

Deum
in

pro

illis

honorem

tribuebant.

idolum erat a T^hakifenfbus

Tayef

loco didto Nachlah, cultum.

Nomen

a (s^ lawa
;

quod

feSiere, inclinare, incurvare, fignifi-

cat

quod

in

eo colendo corpora fledterent, feu incHnafiiatuam, vel

rent, vel

quod

fanum

ipfius,

cultus et hocui hic

noris gratia circumirent, feu

dignum putarent

cultus adhiberetur.
mifcere
;

Alii

nomen deducunt

a cLk\ latta,

quod qui idolum

erexerat, butyro ac oleo perfe recipientes cibaret

miftis, peregrinos
alii

eo cultus gratia

ftatuam ipfam in honorem cujufdam qui in Tayef

i-

peregre venientes uJij^

excipere
gratia,
foleret,

e. ptifano

butyro permifto,

ac cujus

mortui fepulcrum, honoris

ambire folebant, erediam autumant. Ha^c Al Za~

machJJiarius, et
tariis.

AlBidawius in

fuis in

Alcoranum commen-

AUud
^-11^5

infuper

thema

afilgnant dodifiimi

gramma-

etymon a
lebaturj

lalta

deducunt. Idulum certe quoddam fub nomine AlLatt cofuerit ac

quod an idem

AUat Alcoram non

liquet.

S.

92

N O T
tici

iE.

Al^Jauharius y et AlFirauzabadius,
obtcBujn^ feu occultum
ejfe,

fcilicet

^ii,

Idha,

quod

ejje

denotat, item excelfum,

i^\

elatum

unde quibufdam
'i^^^S

Deum
x.zS^\

Alldho appellari
;

placet, et folem

Eldhahy quafi dea

fi

fcilicet

l^LiuV,"i{

ob elationem

fuam

-,

inde

Allat deducatur, erit

i^\

forfan quafi

fcemininum quod mafculino

:

Alldho re-

fpondeat, et fonet deatn

a

afferit certe

Aljauharius eam

quibufdam Arabum ^^\ Allah

vocari,

mutata deinde
jullu

litera

^Hm cLi^^i Allat.

Dirutam Allat

Moham-

mcdis anno Hejra:

nono docet nos AbulFeda.

Quod

ad

* AlOzza, five AlUzza, idolum erat, ut volunt c__sy^\ ^sn^ Idohm quidam, (referente Aljauhario) tribubus Koraijh et Bani
aut Arbor.

Aljannab.

Cananah, (et quibufdam e Bani

taniusy)

Solainiy ut addit

Shahref"^,

f
t:a.

Scilicet

ut

alii,

'iy^\ alSamora, qu^e arbor

quaedam

Spina jEgypS.

tribui Gatfan,

zabadio,

quam primus confecravit, tefte AlFirau^Ui Dhdkmus quidam, domo ei, quam Uo Bofs
qua fonus ab ingredientibus

appellavit, fuperilrudta, in
X An. Hejr. 8.V.AlJan-

nab.
\

MifTus J a Mohammede Chaledus quidam ad idolum hoc e medio tollendum, domum diruit, limuaudiri folitus.

<}* t^V

lachrum, feu arborem excifam

||

igne combuffit, et

AlZamach.
el

daemoniflam (ut referunt)

piti,

paffis crinibus,

manuque

ca-

AlBid.

^^^^
Aljauhar.
AlFirauz.

lugentis

more, impofita, inde

egreffiam, et prae do-

II

et

lore

exclamantem, gladio

percuffit.

Quod cum
ille,

a fe

fadlum Mohammedi

retulilTet,

H^c,

inquit

erat

Al-

Uzza, jam non amplius

in

f^culum colenda.

Haec inter

casteros refert AlFirauzabadius de idoli et iJcdXiia excidio, in

Kamufo,

five

Oceano

fuo, ad

vocem
et

vx

qui taBofs

men

in

themate ^^ a Zohairo quodam

domum

N O T
dirutam
et

i^.

Dhalemu?n, qui eandem ad peregrinos a Mecca

vifenda avertendos, et Caabce

caverat, e

famam minuendam,

dedi-

medio fublatum
potentia
illi

tradit.

Qiiod ad nominis ori-

ginem; a

inditum, formae eft fcemininas ab -^S

quod

robore fupra alios excellentem denotat, quafi

fumme

potentemy aut potentijjimam dicas, quare et inter

Dei no-

mina apud Arabes y-^\ AlAzizy

Athir,
<-_JuL,

i.

e.

explicante Ebno'1-

^ cf^i t?yi-^^ <--Jli!i qui omnes potentia fupe-

rat, nec

a quoquam fuperatur, a themate Hebrceis noto.

Jam

vero gUu Manahy feu Meneth, ut in veriione Alco-

rani Latina,

nomen

erat (inquit
et

AIJauharius)
i.

idoli

quod
ct

* a tribubus Hodailo

Chozaah inter Meccam

et

Medifeu

* Ah Aufo Chazrajo
Shareit. et

nam
bus

colebatur.

Idolum hoc (^iy_^^

et

e. petram-,

(///

AbulFed.),

faxum vocant AlZamachJJiarius

AlBidawius) a tribuaVLifque

jj

modo

indicatis et, ut alii, a Thakifo

cultum, donec
idolis
qui ejujdern
eraJit religw-

tandem anno Hejrce odtavo (qui multis Arabum

fatalis fuit, referente Aljannabio) a Saado

quodam de-

nis (ut
libri

author Mojid-

molitum

fuerit.

Nominis

ratio

duplex affertur j quarum

^.<,

traf).

prima deduci

illud vult a

verbo

mana, Jiuere, ob victefle

timarum fanguinem apud ipfum eftufum,

machjliario, vel (ut
let

AlZa-

AlBidawius) ea notione qua idem va-

ac ^23 fcindere, quod jugularentur coram eo vid:imiE.

illud petit a

Secunda
viis

^ Naw,
fufis

quod

fellas, quas in plu-,

efHciendis

vim habere putant,

indigitat

quod

fcili-

cet precibus

coram eo
elici, et

benigniorem ftellarum

ifta-

rum influxum
derent.
rit

pluvias tempeflivas impetrari cre-

Conferri
OtD

cum hac

idoH

iflius

appellatione potef Cap.

II.
Ixv.

vox

Meni, quae in Ifaia

occurrit, et interpretes

I
94
SS*. Scripturae
pofitis,

N O
adhuc dubios
iis

JE.

tenuit.

Verbis textus apSic

melius de

quse di6turi fumus judicabitur.

ergo

fe

habent: IDtDO '^di D^NVtram \nbiy l^b

DOliyn,
libamen.

quae juxta interlinearem Pagnini verfionem fonant ad

verbum, Parantes yovi vienfamy

Vulgat.

et implentes

Meni

^i ponitis fortunce menfaniy et libatis fuper eam. Tremell. ^i inflruitis turmc^e menfamy quique impletis
illi

numeris

illis

libamen.

Hic, ut genuinus vocis

ly.

fenfus

habeatur, ad lingu^e Arabica;

ufum recurrendum
:

ftatuunt

dodi, unanimi fere confenfu

ri,

quidni et pari (ne majo?

dicam) ratione inde de Meni judicandum

efle fciliilli
xy[

cet

proprium

idoli

nomen.

Quod

de libatione

fufa

dicitur, fatis convenit

cum eorum

fententia, qui

Mana
*n'J231

nomen inditum
efl in iis, qu-as

a fundendi notione autumant; et pulchra

allufio:

proxime fequuntur,
;

DDD^^

mnb

P^t

numerabo vos gladio

jugulandos

fcilicet; feu ut

Quod fi, (ut vult R. Mofes, referente Aben Ezra, et eum fecutus Daijid Kimchi) ftellae, feu conftellationis nomen (it, vel etiam ftellas feu
effundatur fanguis vefher.
conflellationes
J,:3

plures compledatur,
iiU^

idem

erit

prorfus

Meniy quod

Manahy

illis

qui nominis originem a

y ftellamy
* Sed Deus
hcsc optime no-

five conftellationemy cujus vi excitatur pluvia,

:

denotante, petunt

Jic^^M^*.

Eadem

ratione

qua no-

vh. S.

men

obtinuit idolum hoc ^ fufo vidiimarum fanguine,

appellatur etiam locus

quidam

^^ Mena,
Meccam

ubi facrificia

fua et hodie ma6tant peregrini

quse e

vifentes.
et alia e

His,

SuratolNojm habuimus, addi pofTunt

-f-

Su-

rata Noc^

Arabum

idola

qualia funt ^^

Waddy

a^

.^.

95
Nafr.
FuiiTe hsec

Sawdoy cLiyv Taguthy oytj Tauky

y^

idola antiquitus culta etiam ante diluvium, pofliea vero

ab Arabibus recepta,

et

pro

facris habita;

Waddum
loco did:o

fcili* Aiyauhar.
et

cet a tribu Calby in * T)aumatol 'Jandal \ Sawailm ab

Hajnadano, vel, ut
hat
',

f'

alii,

ab Hodailoy

Shahreft.

Ro-

Taguthum

a Medhajo'^, aliifque Tamanenjium tribu-

f Iidem, ut ct AIFirauz,
el

Safiu'din.
+

bus

Taukum

2.

Morado
;

(vel, juxta alios,

||

Hamadano)
in

Shahreft.

Najrum ab Hamyaro

[feu

T)hul Chalaah

regione
et

!!

Aljauhar. Aljauhar.
Shahrert.

Hamyar'^ referunt AlZamachfliarius et AlBidawius, &c.

Fuiffe

autem nomina virorum

pietate infignium,

quorum
induc-

cum memoriam charam

tos fuiffe,

haberent

fui, diaboli aftu

ut ipforum effigies honoris gratia ob oculos

ponerent

hunc honorem

illis

adhibitum pofleros ipfoita

rum

in

cultum Deo debitum mutaife, atque

Coluilfe

ad idoviri,

lolatriam delapfos.

autem Arabcs Waddmn

leonis,

Sawaum
aquila?,

mulieris,

Taguthim

Taukum equi, Najrum

His con-

(quse et nominis fignificatio) fpecie.

fentanea videre efl apud

in

Mohammedem AlFirauzabadium
^ ^.^ et

Oceano

fuo, ad

themata

oU

Sawaiim

fcilicet

idolum

fuiffe

antediluvianum, quod poflquam aquis oba diabolo deted:um,

et

rutum diu
fumpferint

latuiffet,

colendum

fibi

Hodailenjes,

peregrinationibus

religionis

ergo

inftitutis

fubinde viferint.

Taukum

viri pii

nomen
illius

fuiffe,

cujus obitum

cum sgre

ferrent fui, diabokim,

fpecie

humana

illis

fe

ingerentem,

opem fuam ad

fimilitudinem ad
in

vivum exprimendum poUicitum, quam

adytis pofitam fubinde inter oran-,

templorum fuorum

dum

refpiciendo, defideria fua dehnirent

quem hono-

96

N
rem cum
ipfi

T
et

iE.

(yauko

fcilicet)

feptem

aliis

de

fe

bene

meritis praeftitillent, eo

tandem rem

procefliiTe ut diviet pro idolis fta-

nus a pofteritate
tuae in

illis

honos tribueretur,
effidtae

memoriam ipforum
ifte,

haberentur.

Ita fac-

tum

ut Yaitkiis

quifquis fuerit, ficut verbi

6U
qui

aka

(quod impedire, avertere, cohibere denotat) futurum nominis fono refert,

^>jkO\
ita rei veritate fadlus lit talis

3^

^
at

<jLU^

i.

e.

homines a bono impediret, feu avertefui

ret

non aeque Taguth nominis

quod

fonum

re exprimit,

cum

cL.^sb a cl^s. gdtha,

efl auxiliari,

opem ferre,

dicatur.

Quod
non

li

adeo antiqua fuerint, ac perhibent,

haec idola,

eft
li

temere de nominis ratione ftatuen-

dum
nili

imo, nec

nomina vera Arabica origine

fuerint,

praeeuntibus

Arabum grammaticis, cum

\

tot fint
^*

oHm
Af-

impofita ob caufas

(^LJ^^

^^'

^*^

^*

?^^ Ara-

bibus olim nota, nobis ignotce, ut regerit 'Jallald ddinus

foyutius

iis

qui

omnium rationem
pars
in

reddi poflulant, praefer-

cum Quod ad
tim

tanta Hnguae

defuetudinem

abierit.

originem autem cultus fimulachris adhibiti, in

hoc omnes fere confpirant, illam a majorum erga viro-

rum
teris

meritis infignium

memoriam

et

honorem

cura, pof-

non

intelledia, fluxiffe,

accedente diaboli aftu, cum,

.

ut loquitur Georgius Ebno'lAmdi, L_^JLo

i.

^-xisLJiJ!

-^xJl^

e.

alloquerentur eos e flatuis quas colerent dcetnonia, atita

que

ad cultum

fibi

deferendum adigerent. Qua

iis

in fen-

tentia ilHs

cum aUis

convenire patet ex

quas Nobiliffi-

* Cap.

iil.

mus et Dodiiffimus Seldenus, m Prolegomefiis ad Syntagma de Diis Syris *, obfervavit. Non minima autem pars

T
iftis

.E.

97

honoris ab Arabibiis idolis

delati videri poflit,

quod

eorum

fe

nominibus appellari, atque inter cultores nu:

merari, gloria^ loco ducerent

^_5

inde

nomina apud
\

ipfos

Osxc

Abd
i.

Waddiy
e.

i.

e.

Scrvus Waddi
-^

(jl.yL-j o^aj:
i.

Abd

Taguthy

Serviis

Taguthi
i.

Abd Manahy

e.

Servus

Mance ; Abdo'l Uzza,

e.

Servus Uzz^y &c. Hacflenus

Alcorani dudlum fecuti fumus in idoiolatricis

tibus eruendis
:

Arabum cul-

aliorum apud

alios

authores mentionem
J^s.\
i.

reperimus, ac primo ri

y^

Hoba/iy qui j^^U.o!

iis

e.

maximum, feu pracipuwn idolorum ab

Shahrejlanium
et

cultorum, apud

AbulFedam
iifdem,

audit.

Politus erat

Ho-

bal, referentibus

'ij.x^\\

y^

i.

e.

ad

pojlerio-

rem, feu exteriorem Caabo' partem; ut ahi, in ipfa Caaba,

ifi^ j
i.

e.

in intcriore ejus parte,

fecundum authorem

Whvi Mojlatraf ^t Sajio^ddinmny qui alia fuiile ilHs iimula-

chra
eamy
loco

ait

Xjjt^E^H

^j^

^i in ipjd Caaba, alia

^!^-.

circa

quorum omnium
collocandus.

princeps erat Hobah, primario ergo

Idohun autem hoc, unde Arabibus

fuerit ut fciamus, tradunt

Amrum

Lohaii iiUum,

cum

Belkam

Syrict

urbem

profed:us ritus incolarum idolola-

tricos animadvertilTet,

eorumque ab
fe

ipfis

rationem per-

contatus,
beneiicio

hoc refponfum tuHHet,

idolorum iftorum
phivia indigeV.
et

opem cum

ope, pluviam

cum

Jannab.
S".

rent, confequi, ab ilhs ut libi

idolum colendum tradereportaile,

An. Hejr.

rent petiiiTe,

acceptumque Hobalum fecum

ilatuiife.

atque in Caaba Arabibus colendum

chre convenit iigmento
nitas
!
ifti

Quam
iit

pul-

nomen fuum,
K)

ut

"^nn

Va-

Quod

ii

cum nomine

fuo ad Arabes traniierit,

98
erat forfan

N O T
illis

iE.

a quibiis

mutuatum fumpferunt
o

'^J^nn

Habbaaly vel *7in Habbel

B>fA.

Arabibus

alias

nomen
nominis

hoc

themate
<5r/j/t'

jjjfc

//^/^<^/

deducftum, obefwn, grandem,

:

vel et

proveBum fonabit

et

apud

ipfos

impofiti rationem
*
i.

nondum

reperimus.
,

Statua (referente

*.

Lapitk
rubro.

Sajio^ddim) erat ex *

Akik

dextra
raiPiitiX
fidi

j^\ i^^ji^is. effigie hominis, cui amputata, quam ei jadturam ut refarcirent Koauream fubftituerunt
fallar)
;

et (ni

exemplaris non

fatis

mendo
:

feptem

fagittas

manibus tenebat^ ver,

ba funt
-^jJOi
,

x,^ ^^^ Xx*^ $^ ^U&J^ quod fagittas nondum alis

quam,

qus

(fi

rede legatur

et fpiculis inJiruBas de-

notat), quid aliud fonant

E,t fagittce, quce

numero

feptem, inter manus ejus

ejus
?

(i. e.

coram eo)

vel in

manibus

Verum nec
fcilicet

de ledtione, nec de fenfu

bitare finit

quod apud

AbuWedam aliofque

multum dulegimus, Mo-

hammedem

expugnata Mecca, anno a fuga odtavo,

reperiffe ibi

Caabam ingreffum

x^. m^u ^^^

>^

^^^^:\

\\

,yaLi\

.JXaJu

yQ\
i.

|J

fXj^l?

(^W^

^ C^^W

(~*'*>'^*<>:>.

Us^a^

^nh
i.

.ytU;

e. ejigies forma

angelorum, -^ et figuram

Abra-

aTiorimupi.e.

Aljannab.

hami manu fua fagittas ad fortitionem aptas

tenentis, [iif-

quc
e.

vifis] dixifje

-y

Perdat

illos

Deus! Senem noftrum fagit-

Jiguras

propbctarum

tis fortientem finxerunt.

^id Abrahamo ciim fortibus? 'Juffu

ifice.

Camel.

ergo ejus deletce funt figurof

j^3
,

Addunt Ebno' lAthir

in

et

Aljannabius, Abrahamo comitem Ifmaelem h^mfcilicet

f/.c^(pov ;

manibus tenentem
,

^Vj^^S

i-

e.

fagittas

)cXr^ci)TiKcic,

idem prorfus quod Ji^\

quas Hoba/um

ma-

nibus geflaffe tradit Safio'ddinus.

Synonyma enim plane

.E.

99
alteri

funt apud Arabes haec vocabula,

quorum alterum
AlAzlam

explicando infervlt.

^!joi]\
i.

^^ipS

funt alKe-

dahy inquit EbnoUAthiry

Sagitta

e. fagittae,

quibus fortiebantur.

enim
ki'
,

(tefte

eodem), cum primo exfcinditur, ap(Syi

,

pellatur

cum

laevigata fuerit

cum

dired:a ^^'i

ubi

demum

alis

et fpiculo inftruda
,

^^.

Efl:

ergo ^jotH

cujus plurale

^S^W

proprie fagitta nondiim alata:

^Yj^n
^i^

idem

etiam

A-SS cujus plurale

docente AlFiraiizabadio.
i-

A'A\ (inquit ille) efl *J,c

^^

^^5

e.

fagitta

alis care?2s.

His (ut videtur)

tur,

cum

ad fortiendum plerumque uteren-

obtinuit ut ad fortes fignificandas ufurpentur, uti et

A^

etiam, quod

proprie tamen, ut vidimus, fagittas

quibiis

uhima ri

(^iAoTroi^

manus

impofita

eft,

denotat.

De
in

Arabum
infignia

fortitionibus, et per fortes divinandi

more,

fequentibus plura, volente Deo.

gellantes
et

Cum autem
eos
fuilTe

eadem jam

Hobalum

et

Abrahamiim habeamus,
fufpicemur
?

quid

li

unum eundemque
in

Apprime quadrabit
fententia

haec conjediura
ipfo

cum

Safio^ddim alio-

rumque, qui Hobalum

:

Caabce adyto collocant,

qui Hobalum
foras,

at

contrarium

fuadent

Abrahamum
effigiem

intus poiitum ailerunt; nili ab iifdem for-

tium infignibus, cujus ftatuam extra Caabaniy ejufdem

intra

eam depid:am

fuiffe
i.

putemus.
e.

Certe
vtto-

et flatua illa juxta ^^^\y^\

TTo^iov

-.l_K_^

Abrahami

pofita dicitur,
iis

apud A/Jan^iabium.
inter fe

Sed non funt

foUiciti funus.

hasc tanti ut de

componendis

Ut

vero intus Abrahamus multis angelorum, et prophe(ut Ali Ebno'l AthirJ imaginibus
( )

tarum

flipatus

fuit.

100

N O T
ita et foris

.E.

Hobalus

magno ftatuarum

fatellitio,

quae for-

fan
Ebno'l Athir,
in Caviel.

minorum gentium numina.

i.

Erant (inquit Aiyane.

*V.etAU nabius*) Cu^\ ^^^ circa domum^

Caabam ^^J^^

x>UaX5

^M

i.

e.

idola

tercentum
-,

et

fexaginta^

quorum maxi-

mum
gula,
f Mohammed. Ebn
Abdo'llahi.

fuit
fi

Hobal

adeo ut Arabibus lingulis diebus fin-

liberet,

numina invocare

liceret,
-f-

aut

fingulos

non folum menfium fuorum (ut

gelis),

folent

Perfae ab an-

fed totius anni dies ab idolis denominare.

Haec

omnia

Moham??jedis, inter tranfeundum, nutu J in terdecidiife

e.

ram
^\

proftrata,

tradit.

lifdem accenfenda et

*^^

^.liXAxI!

jUUi*

i.

colwnba lignea,

quam

in

Caaba reperi.

Aljannab.

tam

(referente

eodem) L^jJs
quod

*i s^Xaj Ia ^v'^^
;

e. ??ianu
^Xao
i.

fua fregit Mohammedes

Chozaenfiu?n idoliun,
ba?n poiitum
i.

et abjecit

nec non
\

's.\yL

e.

'i

.*'=-.\

c_JJy

i-

e.

fupra Caa-

ut dejiceret Ali,
fuppofuiife

illi

Mohammede?n ipfum
Sed
fuis

e.

Erate
i'ajis

que

humeros fuos

ferunt.

perierunt

ifta,

vitreis et

are covfe^um.

prout merita funt,

cum nominibus

omnia.

Inter ea

quorum
notae
(

fuperfunt nomina, maximse funt pofl Hobalum

jL^i

AfaftX. *JbU Nayelce fimulachra;

quorum una

cum

Hobalo allatorum

unum

in Safa,

alterum in

Merwah
et ad

pofuiiTe fertur

idem A?nruSy eaque ut colerent,

Deum
fiffe.

mediatoribus uterentur, popularibus fuis perfua-

Tradunt autem Afafum fub

fuiffe
3

viri,

Nayelam fub

fce-

miniE imagine cultum

ac fuiffe

quidem Afafum
forhamiin

Amrt cujufdam
das-y

filium, Nayela?n Sahali fiiiam,

in

qui

cum ob fluprum

Caaba commiffum a Deo

hoc
fceleris

lapides converfi efient, a KoraijJiitis

pretium

tulerunt, ut pro diis haberentur.

Idola hcec ab

Amro

N O

JE.

lOI

dedicata imperante Ferjis Sabiiro, feu Sapore

D/u l ABafoy

ac

demum

fub Mohammedey novae fedtae conditore, ab;

olita aiferit Shahrejianius

quem tamen

eo erroris arguit

AhiilFeda quod Amriis cultus

ante Saporem etiam

idololatrici author, multis

primum

qui Dhi' l Adlafo m\i\to antihaec praecipuce

quior, feculis floruerit.

bes famae idola.

Atque

apud Ara-

Aha

fe inter

legendum

offerunt,
a Ba?ii

nomiMalcan

ne tenus, non pauca.

Ex

Aljauhar. AlFirauz.
Safio'ddin,

his ^ou. Saady

Ebn Canana
mine
redlius

cultus, tefte Shahrejlanio,

&c. de cujus nu-

quam
hoc

populares fuos judicaffe apud ipfos

ipfius

poetam

patet ex

carmine

I"

XXam

i^f^^

^^

X**

\ JLAA/Cii

V
i.

^j

^^

^ ^d^

^ ^j:i\ t>
colligerety

e.

Venimus ad Saadum ut res nojiras

At

dijperft nos Saadus, nec

Jumus

nos a Saado,

^id enim aliud ejt Saadus quam petra in deJertOy E terra, quce nec ad Jaljum nec ad verum invitat ?
Juxta thematis rationem projperitatem fonat nomen,

cum
niii

tamen, ut red:e cenfuit poeta, cultoribus

miferiae caufa fuerit.

fuis

non

Fuifle

autem idokun hoc iy^^

jjj^:^

'iL^

i.

e.

petram feu Jaxum ohlongum ad Uttus

Joddce

teflatur Safio ddinus : ab

eodem themate

'icyjji^

Sdidah no-

men
liti

fuifle

domus, ad quam peregrinationes

inltituere fo.

Arabes, teftantur idem et

dem

etiam

aXv

Soairum

AIF irauzabadius nomen idoli fuiffe

Ab

iif-

difcimus,

quod Sdirum, nomine ahas ignem denotante, vocat Al-

102

iE.

Jauharius, ac tribui Anzct peculiare

fuiffe refert

quam

fententiam poetit nefcio cujus authoritate confirmans,

hoc
V. Aljauhar.
hi jX*M et
jjtfjX et

ipfius

did:um laudat.

m
171

Juravi per fanguinem Jiuentem

circa Audujn,

Et per Jlatuas
Ubi

quce reliBce funt

apud alSdirum.

et alterius idoli

feculo (teftantibus

nomen occurrit, ^^z Audi fciHcet eodem et AlFirauzabadio) cognominis,

^__,UaJ!

quod apud tribum Becr Wayeli pofteros facrum.

autem

in did^o poetas vel fiatuas reddere licet, vel,

hoc

loco, potius lapides circa u^caKim pofitos, fuper

quibus

madlabantur

vicftimae.

Utrumque enim denotare vocem

docet nos AlFirauzabadius, qui

cum

^
i.

effe

dixiifet

quicquid pro

Deo colendum

erigitur, fcilicet idolum, Jia-

tuam, addit et

t__,U2J! fuiffe lapides

circa

Caabam
e.

pojitos,

fuper quibus facrijicarent ^IUJ

*_X_J! j.Ai_3
;

aliis

quam

Deo
V

altijjimo.

Clarius adhuc Safid' ddinus

j,Ul?nj!

*__vaJLJ!

^aAj:

(jxysu^
i.

L^^jjwaAJ! !_jjL^ XjLjs\=j

Js^LaxXI

Xj^^a^J!

,.L_JL^iM

e.

AlNofb

iignificat fiatuas pojitas

ipfis

ad cidtumy

item lapides quos pofuerunt ut fuper

facrifcia ma5ia~

rent

tdolis

inde did:um cujufdam fanguine fe perfufum

autumantis, y^^\
.!_;.

^a

ji^

i.

e.

ac fi effem lapis rubens,

^-.^asuIL^
;

explicat EbnolAthir,

^W^\

-j.^

y.,^\

i.

e.

in-

fiar lapidis rubentis fanguine viBimarum

quo did;o vel

ad lapides fuper quibus jugularentur vid:ima2 alludi poteft,

vel ad

ipfum idolum

nam

et ea

* fanguine

vid:i-

marum

oblinere folitos docet Shahrejianius, acceffurum

N O T

tE.

103

inde opibiis fuis incrementum fperantes.

Najl), vel Nojb^

Porro
lVi et

ut et literis et fenfu

cum

niVD

convenit,

ita fignificatione

optime refpondet voci Hebrai-

ccey^'^, curn

utrumque
y^\
i.

et idolum denotet et molejiiam, feu

dolorem, ^UJ^^

e.

?nalum et miferiam, quas cultoriIdolis fupra enumeratis accenti^xl!

bus

fuis

abunde creant.

fenda etiam^l^^ Jehar, Hawazenenjium idolum, et

alAiif, alibi

cultum

-,

necnon

\jhj

Reda, apud pofteros

'R.abice {i^ooXucv.

men
nii

*,

^^y^S AlDaizan, quod idem forfan erat cum Saturno :

fcilicet

etiam

idoli

no* Aljauhari
et

conjed:urae an-

Kamus.

fam quod apud Ebn Chalecanum

;

legitur, in vita

AlBatta-

regem

quendam
efl

^^^.laLww

Satrun appellatum,

quod

(inquit)

vocabulum

Syriacum et fignificat

regem,
^=>.^\

nomen autem

ipfi fuiflb ^.

^^^

XaULscOI J ij^
ijie.

^v^ Daizan,

^_U quod efi: ^S

idoli

^'^'

'2^^^'^^ idoli

antiqui, quo ap-

pellabatur vir

Quidni autem
fcilicet
f
:

et

^^^^Ls Satrun
efi:,

nomen
denotat.
tio,

fit ?

Saturni

at

Syriacum

et

regem

Syris certe

iiSs.iD

Setoro efl adjutorium, protecefi:,

patrocinium,

quod regium
-l^

necnon abjconditum,
eft, et

latibidum,
dere,

&c.

^^vXD quod tt protegere

latuit, abjcondidit Je.

abjcon-

Et in dlaledo Chal-j-

ab Hebraico "inD
latentis
efi:

Saturni au-

daic.

-)J3;3

tem

indicium
Syris

eft

Latii nomen, et Jj*^iS^ Satro-

no forma

non

inufitata.

Dicitur autem Saturnus \yS Caiwan^.

Syris alias xO)-D Cevan, ut et Arablbus

*

Hic

obiter explicandus efl locus in Kannifo, feu

Oceano Linguae Arabicse,

Sic

qui in quibufdam exemplaribus male habitus, Viro Doftiffimo mihique merito

grata

memoria colcndo, Ludovico

v.

de Dieu labendi occafio fuit.

enim

ille

in

Notis tam ad Amofi cap.

et in Lexico Arahico cui

quam

ad Aftorum
jVD ^\j^

vii.

quid

fit

^'O explicatums,
Vir

uomcn

Camus

expUcatur

104
His addi polTunt
OjLiJ!
AlFirauz.

N
et

O
alia

.E.

ejufmodi terricula, qualia

3JJ;^\ .xxs

AlSharcky a quo cognominatus

filius

Abdol-

Shareky

AbdilU-zzcc^ q. d. Cultor Shareki ; et oUu

jlju Xa ^if^^

r>/>. p.51
it

Manafy
cui et

quo

Manaf\
ShamSy

q. d.
i.

Cultor Manaji,

52

quod
710

et

4"

rc-gum

Ya-

filius ,_j^i;

^xs
i.

Abd
e.

e.

Cultor Solis: ita

mai^nr

men. p. 58,

enim

^^\ ^^^^ ^^

a Sole qui

in ccelis lucet

di6tum

monet AlFirauzabadius, quod eum

quibus
fiiifi^e

fcilicet

colerent e

ille

oriundus ^

cum tamen

alias

^j,^ Shams

nomen

idoli antiquitus culti

doceat idem, quod Sajio^d-

dinus ij,^ -^ Shoms vocat, cui

fanum apud Bani Tamim

}

dedicatum.

Num
b Dar,

folis

forfan effigies

Eidem

Abdo'l-

Manafo

frater (ut vidimus) et tribus pater, ^l^ij j^xr a

Ab-

doUDar

idolo

ab eodem themate

^l^^

Dowar
In fexxc

et Caaba: et idoli
AbdYalll /jlhd Colali.

nomen apud AlFirauzabadium.

\xe

rie

regum forhamidarum j^L

Abd

Talil et

\^

Abd Madan habuimus,

(^ijv-o

illum ab 3._x_!l_, Talilo, hunc a

"^SJ

AlFirauz.

Madano

idohs.

Awal

ut idolum tribubus Becr

yxiJCll _ji

et T^aglab

pecuHare memorat AlFirauzabadius,

Dhul

Caffain ut tribui Daus,

(quem

Safioddinus Caffain,

omifTo Dhuy vocat;)

bus cultum perhibent
kaijar

^L

Bajar, vel Bajer, ab Azdenjiet

idem

Fbndl Athir.
j.UiJi

^Aa^i"i)\

AIOe.

eidem idoU nomen, quod

o,Li;^

i.

in

orientali Syrice

Damajcence plaga pofitum a tribu non una

ad
queni acccjfus quafi
ejl

rigidus et aujlerus, proprie probihitus,

prohibitus oh moro:

Jitatem

et

morum

difficuhatem, cujujmodi
vitio fraudi

apud Etbnicos depingitur Saturnus

fit,

qui

locus ne tibi
rajolon
vinuoii)

exemplarium

fcias

legendum non ^y^*^ ^

^j
ma-

mamnuon,

vir rigidus, &c. fed c^yLt-* 3"^=^

eft

mIj^

Caiivaiio ZobaJo,

quae fonant, Caiivano

invariabilc,

idem quod Zobalo

(i. e.

Suturnus), ellque

nomen

quod quid

fit

grammatica notum.

N O T
cultum
bufdam,
refert
tefte

iE.

105

Safio'ddinus.

i^

Bag,

quo

(ut

qui-

AbulFeddy videtur) urbs Bagdad nomen

cepit, ut Perjice

Bag

dedit,

feu Bagi donum, fonet, Perifte

farum

five

Lidorum, a quibus oriundus Eunuchus

potius

qui

hoc nomen impofuit,

puto
:

quam Arabum idolum

i.

fuiife

3yi^\ J AJ^osAXj inquit,

e.

in Oriente illud colebant.

Idoli a

Bani Salim cuhi, ac a Qawio Ebn Abdi'lUzzce,

pro merito fuo
tradiati,

ipfius aedituo,

nomen

licet

non

expreflerit AlFirauzabadiuSy

non indigna tamen funt meofficii

moratu quae
fui

narrat.

Spedtante fcihcet aedituo, fed

(ut videtur)

neghgentiore, accurrentes

vulpeculse
:

duae idoh confcenli caput urina confpurcarunt

ille

in-

dignum cuku

fuo

dominum

ratus, qui hsec inultus pate-,

retur, in haec verba prorupit

i.

e.

Num
Certe

ille

dominus

eji,

fuper cujus caput mingunt vul-

pesf
vilis

ejifuper quem minxerint vulpes,

SolaimenfeSy certe nec obefi hic nec prodeji, nec largitur,

;

nec impedit

correptumque idolum confregit.

in

Contigit

hoc poft Mohammedem natum, qui

riam nomen ejus c
<;vx-J! xxc

boni

fa<fli

memo-

tf^U

Gawi Ebn AbdilRabbehi,

e.

Uzza,

i.

e.

Errans

filius

cultoris

Uzzce, magis faufto,

fcihcet *_j^ JO.C ^_j .\_j;^ RaJJied

Ebn Abd

i.

Orthodoxus

filius cultoris

Domini fui, commutavit.

Nec

magis
fidce,

injurii erga

deum fuum Banu

Hanifce, feu Hani-

quos idolum e maffa quadam confedtum, quod diu

io6

N
coluiflent,

iE.

annonae tandem caritate opprefTos devorafle

,

referunt Aljaiiharius et Author libri j^taV>MU

ut, qui
fa(5to lic

non
* In voce

aliter poflet, vel flc eos pafceret

de quorum

poeta ab Aljauhario * laudatus,

^Comedit trihus Hanifcc dominum

caritate et fatne

i.

e.

fuum

prtx annonce

Non
'kt^Js^\

timuerunt a domino fuo

malum

pcence et vindiStce.

Dhul

Chalafahy vel, juxta alios, DhulCholofahy

-f*
,

f ^iatuoT
a Mccca Jia
tionibus.
fio'dd.

(referentibus Aljauhario, et AlFirauzabadio)

erat

domus
id
efl:,

Sa-

apud tribum Chathaam quae

in
i.

'ijSL^S

'kxx^S

Conalii

temiunt

AlCaaba Tamanenfis vocabatur,

AlChalafah didtum:
AXmsS cljo^

qua idolum
e.

erat jlJls^I^

ipfum idolum

Domum

idolorum vo-

Dhu'l Chalalah vocatum Ebno'l Athir.

+ Sic ct

cat Safio'ddin, quafl plura in eo collocata efl^ent flmula-

Ebn chra, quae

Badit.

ab

aliis

etiam J praeter Chathaamenfes culta tra-

Athir,
a

fcilicet
et

Daus

Diruta

demum

anno Hejra decimo

(uti et narrat

jilah, i^c.

Aljannabius) a Jariro

quodam eum

in finem a

Moham-

mede

miflTo.

Inaudita forfan Grcecis et Latinis haec noita

mina, at non
tus.
vafl^e

\^\

/o Dhujhara qui a Daufenfibus cul-

Neque enim ahus

fcriptores

hic

quam

(ut

rede mihi obferAva-Apri^,

videtur Clarifllmus vir Sam.

Bochartus)

quem
bent.
ct/ji?

Grceci et Latini Arabu?n

deum
efle

perhi-

Suidamj qui
S-gcff

Deum Martem

interpretatur, quafl ex

et

compoflta voce, hallucinatum

et

monet
originis

Nobiliflimus

DodilTimus

SeldenuSy

nomen

Arabicce efle, non Grceccc, ac Dufarem Bacchum efle, non

Bacchus

Martem.

Quid ergo apud Arabes

fonat

Num

\ fplen-

W^iyi*r,(.

N O T

iE.

107

didum vel corufcantem ? a qua verbi l^ Shara

tione

{igiiifica-

nomen

fortitum fplendidum fovis fidus docet * Alait tfjXiwc

* In

Hi/i.

JEgvpt.

Makrizius: didlum enim

-f

Mojhtari aJ:*^^

i.

e. ob

pulchritudinemfuamy ^uJu!
emiffet,

^^y*^^ ^y^^^

ajI^

i-

e.

ac fifibi

t Aflerit
Diod,
lj)e
1.

iii.

pulchritudinem

ac propriam vendicalTet; fatis frigi^syJi^

Baccbum fuTu
T>)
v.ai,KKii,

de: quin potius a ^sy^ et

et

quod, juxta Aljauharium

X.XI

puixri

EbnoU Athir,

corifcarey

inter alia fignificat.

^c__a_>J!_5 \yI;^S

Aliam
.^j^jf

etiam nominis rationem addit,

*^i

i.

e.

X Dejwtat alias Rei ali-

^iod

flella fit quce emptioni

ita

et

venditioni

praft.
Syi;.

Et

cui inftare, et ftrenue agere.

AlFir.

et

Eb-

num
quod
ra;?

deus

ifte

apud

illos

aut potius a
quali

Shara,

loci

nomen, didium putemus,

Dominus Sha-

nol Atbir. Baccbus primus emere

et

quam notionem Dhu vel T>hi apud Arabes habere notiflimum efl||, eaque nominum feu cognominum compofitionem frequenter ingredi. Unde inter reges Tamanenfes qui ^\ !^i! AdhwaolTaman appellantur, i. e. reges Taman, quorum nomen a Dhu (et in obliquo Dhi) incipit:
quorum, exempli
licet
I.

vendere in-

jTituit.

<s*^ ^^
Aljauhar.

II

gratia, fex

enumerat Aljauharius,

fci-

^v^S Dhu Tazan,

a valle

Tazan^ cujus dominus

2.

erat, tefle Safioddino, xienominatus.

^^j^ ^i

Dhu Jai.

dan,
tefte
^jioli

qui primus cantando apud Tamanenfes excelluit,

e.

Primus

AlFirauzabadio**

3.

^S^

^^i

Dhu Nowasif.
fibi

4. ^i

qui cecinit in

Dhu

Faye/h, a valle FayeJJi,

quam

peculiarem

Yaman. ** V.p.63.

habuit, ut vult AlFirauzabadius.

6.

5. ^y-^! ^S

Dhu

Afbah.

ff Ihidem.

j-M^u

^i

Dhul

Colaa: duos hoc nomine appellatos

^i^^i!
i.

refert

AlFirauzabadius ^x^sn et

e.

Majorem

et

Minorem, didos autem quod apud eos congregatae Hatnyarenfium tribus foedera inierint, quod inter hujus thematis fignificatus numeratur.
p
2

Horum

nonnullos in re-

io8

N O T
gum
Hamyarenfium
ferie,

^.

una

cum

aliis,

habuimus.
(uti

De
Dhu
Doideo

caeteris,

quorum

nulla ibi mentio,

videtur,

idem

jam antea
^i

monuimus) ftatuendum

quod de ^x,

Roain, alio item non obfcur^ apud Tamanenfes famae

mino, (cui

nomen

dedit vel
,

mons

vel arx

quam

in

monte
;

munitam habuit *

aliifque

innuit Alfannabius

^-^
^^jAa^
fuit, 'vcl

J^
i.

ab

hiftoricis,

dum eorum

qui iUis olim regionibus impeomifTos,

e.

rarunt
aetate,

catalogos

contexant,

quod de eorum

Roaln arx illi mons

numero,

et rebus geftis nihil certi definire au-

in quo fuit

arx.

AlFirauz. V, Safio'd. et AlJauhar.

Ex his autem qu^e dicfla funt de vocis ^s in compofitione nominum et agnominum ufu conftat. Jam vedeant.
ro,
ita

quod ad

^5:^1

vel \y; S/iara,

nomen

eft loci

non unius
!

appellatur Via quaedam in Salma

;

.y^-^S

j-y^
necnon

e.

leo-

Aljauhar. AlFirauz.
Safio'ddin.

et

nibus infefta

ita

Mons quidam

in Najd,
e.

alius in

Tahama

cL*uJ!

y^j

ti^^

i.

ferarum (leonum, puta,

tigrium, &c. qualibus vehi Bacchum fingunt) copia celebris

y

ita

et

Vallis

quaedam

inter

Cabcab et Naaman,

unius nodlis itinere ab Arafa diflans, necnon locus juxta

Meccam, referente Safioddino, qui

cfji:Ji

dum

loca haec enu-

merat, addit
et

^i DhuJJiara idolum fuiffe Daufenfium,

(fecundum ahos) alterum etiam apud Bani Hareth,

Erit ergo Dyfares,
^i DhuJJiara,
iUis
i.

Azdenfes.
hibent,

quem Arabum deum

e.

per-

(sJ;^\

Dominus Sharce, atque

:

idem (inquiunt)
Gre:ecos

qui Gracis Aiowa-og

.?

at

unde apud
fi

hoc

ilH

nomen

Vox

erit

hybrida,

Diodori

fententiam amplecftamur, ex

^ilg

et Nyfa, Arabice five

JEgypti Arabice vicina urbe, apud

phis educatus, confiata.

quam

Bacchus a

Nym-

At cur non

et haec pure Arabica,

N
ut

O
?

i^.

109

Dominim
Nifa
reperi
;

Nyfcv fonet

Quo modo autem Nyfa

ab

Arabibus olim fcripta fuerit non habeo quod ftatuam.

\

.^

inter Arabice urbes recentioribus notas

ita

non-

dum

appellatam Mgypti provinciam quandam

refert Safioddiniis,

eandem

quae et ^yu^

Samanmid

audit,
* NcJJil alazbar.

divcrfam tamen
gos viginti

ftatuit

author Hbri *
continere,

.Lhji)!

uJuio et pa-

unum tantum
(>
i-

cum Samanmid cenSafo'ddi-

tum

viginti et ofto contineat. ^j^\^

eft

Nawas apud
Tamani.

mim

^J! i^>^^

^*

^ cajlellis

Apud ^/praeftantiff Nuni forfan is qui apud Stcpbumim

Byza?iti?iU7n
i^aaac-n, cxoTTiXoi;, y.xi
(pr,

Firauzabaditmiy

Kamufo

fuo, reperimus

^!yJ\ feu A7b-

wafienfes appellari

fpeciem quandam uvarum

-^y

fimarum
Hejazi

in

'iSy^

Sarah

qui, tefte Safio^^ddino, montium

;

altiffimuSy iivis et

facchari cannis abundans

vel

quae

tamen
net.
(^l^:

num

a loco

ahquo

aHunde

fic did:ae, nihil

mo^^i

Intcr reges Tama?2enfes

unum habuimus nomine

KOfV-

v-^r,XoTaTif)

Dhu Nowas, quod fi Aiovjtrcg Grccce efferatur propius aberit a fono, quam qua^ ab una in alteram iflarum hnguarum
Arabice
chusy
tranflata funt,

non pauca.

Sed ne incerta

fe(5te-

mur, cum ab omnibus pro concelTo habeatur Nyfam

urbem

fuiffe, in

qua educatus a Nymphis Bac-

ohm notam

licet nobis

jam incognitam, atque ab

ea denominari

eum quod

ad pofteriorem nominis partem

efl,

magnis authoribus placeat, quod contenderim hoc

non minus probabiUter priorem

ejus

partem Arabum ^i

Dhuy

vel in

obhquo

cfi ^i, flatui:

fed qui Arabibus debet

?

ut Nyfce

Dominus

audiat, unde BdKxof nuncupatus

fi

ab

incondita Bacchantium vociferatione, ut Eujiathio placet,

annon

et hic Arabijfantes ejus cultores

habeamus judi-

IIO

N O T
uu

iE.

cent qui audierint

'EuoT yo7,

^ ^ Bacche Bacc/ie,

Ol

quod plane

eft

vel

EuflT Bst;c%g,

ab Arabibus ingeminari,

cum
ejfe,

rem aliquam
ment,
et
-,

laudibus efferant, vel admirabundi excla-

Baccha grandem, magnum, prceclarum

denotare

ut et hoc etiam Bacchi

nomen ab Arabibus ad

Gra^cos una

cum
apud

ipfius

cultu tranfmilTum videatur, qui

tamen

aliis

ipfos

Arabes nominibus notior, Dy^

faris (ut vidimus), et Ourotalti, vel potius Ourotali i\ih~

lata
T'.
:

'Ovo^d^^m

01 Tov

fjLiv

Aiovvirov OvpoTstA, Try oi OvpAViriv

'hXiKAT

Bacchum

et Ura?iiam

cum

folos deos effe arbi-

trentur Arabes,

Bacchum

appellant Ourotal

[Orota/]

et

Uraniam
* Et
in ahe-

Aiilat,

inquit Herodotus.

Quid vero

OvporuX,

{ive

(ut in *

MS.

Bod/ciance legitur), 'O|0ArctA, Orata/?

ro 'OfoT-JXaT.

Libens Dodliffimi Viri Sam. Boc/iarti judicium fecutus,

ut de vocabulo

quod

in ufu

^^^

defiit, clttix'^'

Quod

nifi

audacis

nimium
omnia

effet conjedturae

pro

Ol^oTa.\, five
/j

Opa-

taX, fubftituere 'OActr^A, (ut

tabiles)

literae

et

facile

commuut

hasc expeditu effent facilia.

Quid enim
(fi

aliud effet

OXctTuK,

quam
i.

jUi'

aJJ^

0//a taa/

nunc

olim pronunciabant)
t In MS.
Bibl. Bodl.

e.

Deus
-f-

exce/fus,
i.

fummus, wt\ fu~

e.
'i^^SS

premus

'.

cui adjundta vox

'AAiAcir,
i.

A/i/aha,
tefle

'AXiaT, quaji

vel in plurali oijUfc^^M A/i/ahat

e.

Dea (quomodo,
i.

Jine articulo,

Elahat.

A/Firauzabadio, et So/em, et ^"^S A/he/a/,

y^i

e.

Lunam,

et

Nafrum

(ut addit Jauharius)

aliaque quaevis idola,

inter quae cij^\ A//att, et reliqua

minorum gentium nuHabebant

fiqui-

mina, appellabant), univerfam ^r^^z^/^ Ido/o/atriam nobis

ob oculos ponit

et

Pantheum

referat.

dem

\KihccT A/i/a/iat, deas,

minorum gentium

deos, et

N
Allah taal 'OXctclK
filias

i^.

1 1

Deum fupremum.
illis

Illas

Dei fupremi

(ut vidimus)

flatuebant, ac pro ipfis

apud eum
j

in-

tercedere,

adeoque divinum

cultum deberi

fub

Deo tamen fummo,

de Sahiis idem
at

ut inquit Shahrejianius, fcilicet (ut

idola ifta deos vcl deas vocabant
ifta

alTerit)

Deum

verum, Deum Deorum:

:

dominos, illum Do-

minum dominorum
atque
dUk^
i.

adeoque

cum

fe

coram Deo

iifterent
;

eum

laudibus celebrarent hac forma ufos tradit

Lj^ A.^aJuJ

^ ^^
me

<^.y^ ^^

"^.y^ ^

<^^

^^^CaJ

^\

iC.x!

e.

Cultui tuo

dedo,

Deus^ cultui tuo me dedo.

pojfides et

Non
ille

ejl tibi

fociusy niji focius

quem tu

una quicquid

pofjidet.

Quae

fic

explicat Ebno^lAthir ut per focium de-

notetur idolmn, quod una

oblatis

cum

vidtimis et donariis ipiis

ad

Deum fummum
iis

pertineret,

non

fui juris eilet:

quam
rentur,

inique

tamen erga eum quem pro Deo fupremo

quae ad

agnofcerent, etiam in

eum

pertinere confite-

agebant,

hinc

patet

quod

in

Alcorano capite
*
i. :

* Anaam, Deus de eorum

ducitur his verbis
*.^Li=j.ii.J
:

injuftitia

queribundus intro]^i
i
\

e.

Pecu-

-f ^joS\^

cl'^M

dum

^l
\

^wd

'>^^

ordme fe.xtum.

/^L^

Ui UjL^j-iJ

\csi>^

.^^jj

*XJ

j^

I^Uii

^asj
fci-

Comm.

136.

i.

e.

Et fatuerunt Deo
et de

ex eo quod creavit de frugibus ter-

rce,

pecore partem, dicentes,

et

Hoc Dei

ejl,

juxta

licet

ipforum opinionem,

hoc fociorum

nofrorum (quos

fcilicet ei

adjunximus)

^od autem
;

adfocios ifos pertinere

volunt,

ad

Deum

non pervenit

at quod

Dei

efty

illud

ad

focios iflos pervenit.

^am male judicant ! Ad

haec intel-

ligenda atque illuflranda faciunt quas in Ubro ^y^S

112

N
i.

iE.

e.

Unionum
vel

compofitioy

legimus,

fcilicet

Arabes prifcos

cum
in
citra

agrum
linea

fererent, vel arbores plantarent, obdud:a

in duas partes dividere folitos, quae

medio

locum

lineam elTent

idolis fuis dicantes, quas ultra,

Deo.

Quod fi ex iis quae idolis fuis dicaffent, quicquam i:i partem Deo facram decidiflet, illud protinus rell:ituere, at fi eodem e parte Dei in eam quae idolis dicata, retinere modo fi aqua quam in idolorum portionem immififfent,
j

perrupto canaliculo Dei partem irrigaret, obftruere,

e contra, fluere fmebant, dicentes,
bere,

fin

Ka Dei rebus

opus ha-

Deum Jibi fujicere.

Quod

fi

quis verba prout apud

fic fe

ipfum authorem Arabice habentur, legere malit,

habent

1^^

^\

li^ ^y^

lj>\

lyL^i

cjI.^^I^ ^^.xjl

^S

U|^

UIl I^JUm.I lii^ *^r^^ (^%'^ ^J^*^

^^

*^

^^^-^^

'--*

^^***

Clj!^ ^^^j

Sic et Bidawius

fi

quee

Deo

dicata magis

opima

effent,

mutare

folitos

non

e contra, refert.

Praeter

ea

quae

hadtenus a nobis
je<5la,

commemorata
fciHcet

funt publici cultus ob-

alia fuiffe

innumera, a
i

privatis culta, teftis eft

au-

thor Hbri o^LXmmJ?

lias

deos

fibi

fedturus,

et

unumquemque patrem-famipenates habuiffe quos ultimo omnium proprimo reverfus falutaret. Quo in genere
fuiffe ait,

cenfendus videtur jU^\ AlDomary apud AlFirauzabadium,

i.

quem idolum
ab Abbafo

^j^

u^^ciyo

^^

(j*.L*jJ!

jjj^
ac-

e.

Ebn Mardas

et ipfius

familia cultum

N
ceptum
illud a patre fuo

JE.

113

Mardajo flammis

tradidifle

Ab-

bafiim refert Sajio' ddinus , ubi

Mohammedi nomen
Jfmaelis

dediffet.

Primos lapidum apud Arabes cultores

ftatuit * author

pofteros
* Scihcct Mofta-

modo

laudatus, ac

eorum

idololatriam

hinc originem traxiife, quod

cum jam

lib.

crefcente ipforum
illos

traf,

Eadem
ejl

numero, adeo ut quae Meccam circumjacet regio

apud Aljann. ad
viJere
an. Hejrae

non caperet,

in alias fe conferre partes coa(fti lint,

non

odavum.

proficifceretur

quifquam quin aliquos

f-

e loci iftius facri

fige-

\y=a^ t

lapidibus

fecum aifumeret, quos, ubicunque fedem

J eodem

ret depofitos,

modo quo Caabam

folebat, cir-

cumiret

eo tandem deventum ut ipforum pofteri lapiafpe6lu pulchrum colerent, atque

ita

(^^^>^

dem quemcunque religionis quam ab

Ifmaele acceperant, obliti, in foediffi-

mam

ruerent idololatriam.

Ab

Alilahat^ feu

multorum
illius

(ut loquuntur)

fociorum, ad unius Ollataali, non

Bacchiy fed Dei fupra

omnia

excelfi,

rerum omnium

conditoris cultum, Arabes fuos

ritibus licet idololatricis retentis
;

revocavit Mohammedes,

adeo ut pofl introduc-

tum ab
lolatriae

ipfo Iflamifmum aHis potius

nominibus

quam

ido-

incufandi videantur.
i.

Dnnil

Dmi:'Dt01 DDVyiOI

Dnn^?

e.

Error eorum,

et flultitia

eorum

aliis in

rebus

confftit, (ut

rede Maimofiides,

in Epiftola ad

profelytum
in codicibus

religiofum, cujus verba ideo appofui,

imprefils, editionis faltem Buxtorfiance,

quod

non reperiantur)
falfo

non tam quod

lant.

falfa

numina, quam quod

verum cofalfo inu-

Idololatrias

notam quam

ipfi Chrifiiianis

rere conantur,

ut abfiiergerent, ipfos ejufdem criminis

;

incufarunt nonnulli

fed

caUimniam calumnia^ reponere

114

N O T ^.
cum
trise

Chriftiano indignum

fit,
fi

jure id

iiat

an injuria, non
idolola-

melius judicabimus
rei

quam

ea,

quorum nomine

peraguntur, limul congefta ledloris oculis fubji-

ciamus.

Ea prout

in Saracenicis a Sylburgio editis,

Eu-

thymii fcilicet,

&c. (neque enim aliorum nobis copia)

Xot<i^

haec praecipue funt.

pro Lucifero et Venere pofi-

tum, pag.

I.

et pag. 85.

ubi qui a Saracenorum

dogma-

tibus ad fidem Chriftianam converfus fuerit, anathemati-

zare docetur eos qui matutinum fidus {ive Luciferum et

Venerem adorant,

quam Arabum

lingua Xc-^^ (inquit)

nominant.

Idem pag. 71.

khQa^

Ky^otp efFertur, ubi et haec

-,

pro Venerem colentium precationis formula habetur

AAAce, cayjsk iik
a,>^ci.

Pag, 15. adhasrere eos

aflerit

Tu
* Pag. 82.
To Bocx^t rnoi To

KiB-co

ri (ifctx^civ lapidi Brachthan.

tca^^^^f^ivov

Ibidem

effe illis ait

t6

BctKXA WfjiMKix

H^ooXov *,

fmulachrum Baccha
-sirgoir-

Maxi

Ifmakech di^um, quod

Kvyyjf^ci
'zs-a.pccTyj^yjfcoLTo^
-f-,

ipfe

{Mohammedes fcihcet)

Ibid.-ETgo-

Adoramen

obfervationisy appellat,

axt;FijT?fio

t5

et,

ut miferi barbari adorarent, praecepit.

KCt>)

Ibidem
TCt)V

iuti Svo

ETa^aTJjfi^aT05.

ai CVOf^CLTCL (^dliQoLpctf TO TQtOX,<PcL

eivcu

fJLObOiiCti

iK

(ri^Ct^fJcdTOOV

Kiysi tS B-iS.
et

i.

e.

fed

et

duo vocabula barbara Tzitzaet

pha,

Marua, (pag. 78. Tzapha

colitur ejje dicit.

Marua,) ex

iis

in

quibus

Deus

Pag. 85. in medio domus

precationis

Make

jacere
j

ait

lapidem

magnum

Veneris ef-

figiem in fe
quafi

habentem

honorari autem iflum lapidem,

Abrahamus fuper eo cum Agare coierit, aut camelum

ei alligaverit

cum

Ifaacum facrificaturus erat.

Hasc praecipue funt quorum nomine Mohammedis fectatores

idololatriae
rei

peraguntur.

Quid vero de

his

N O T
ftatuendum
fit,

JE.

115

ubi Arabice exprefla fuerint quae EuthyGrcrce protulerunt, melius patebit.

XctQoLp

w/wj- caeterique

et

Kii(^clp

magjium in lingua Arabica fignificare alTerunt.

Illis

Redle.
rali

enim^xx^
et

Cabir, et
dicitur.

^Us

Cobar, et in plutitulo indigi-

p^ Cebary 7uagnus
Luciferum
oL^oi,
:

Eo autem
formula,

tari

Venerem probatur ex

illa

precationis
ce-^Aot

(ut loquitur author)

apud
ct?itia,

illos

'APAct

iik

K^dp

ubi

'A>>Koi

Deus, Deus, fonare dicitur.

at quis

Et hoc rede.
docuerit
?

Ova.

autem major:

Arabum hoc nos

Si

Arabice haec omnia, ad fonum

efFerantur, haec erunt verba

quam
;

proxi-

me

fieri pofTit,

^ ^^ ^\
i.

aM^^U^ Allah, Allah, howa cobar allah. i. e. Deus, Deus, Ille Magnus Deus: at precatio illa quam exprelTam hic
voluit, nihil
f4,iyuXva-ixo?,

aUud, puto,
feu

erit

quam^:=ai:li

a/'Tecbir,

e.

^orpAoyict ifta

Mohammedanorum, quam fubet

inde inter

precandum repetunt,

de cujus vel femel ex

animi fententia prolati^

efficacia,

mira praedicant, fciHcet

yx^S

aXJ!

Allaho acbar (vel, ut ilH male diftindiis Hteris,

Allah hoa cbar, vel ut ab hominibus Grcecis pronunciari

poffit cobar)
i.

e.

Deus maximus
menfes
et

eji:

qua ingeminata quod

iUis

primam

lunae, quae

annos

numerat, et

fefta

defignat, (pdnv falutent, fuperftitioni magis

imputandum
(quas pro-

quam
tus)

idololatriae, quafi

jam Lunce feu

Ve?teri

mifcue hoc in loco fumi obfervavit Dod:iilimus Bochar-

divinam afcribant potentiam.

Proximo

in loco, ut

ad ea verba quibus afferitur fimulachrum

X^oi
'

iUis effe tq Bct^-

la-fjLObKix
fi

did:um, accedamus,

t6

Baccha Ifmakech, Ara^JS V'^;

,

bice

proferas, quid erit

aHud quam X^a^

i.

e.

ii6

N o
Bacca, feu Becca, nomen
eft

a:.

Maccce, feu Mecca';

quomodo
Bsik-

forfan, qu^renti quid effet jL^u Bacca, refponderit ali-

quis qui Arabice loqueretur.

%6
iTToi

Melius ergo pag. 82.

To

MxKi

VI

Maksx,

Bacclie, Jive

Make, aut Makech,

Adoramen

habetur.

Quod idem

7xrpoT}cvvt]fA.a, 'za-ccpoLTrjpyixctTo^,

obfervationls,

vocatur pag. 14, et pag. 82.

'zs-poa-KvvriTvipiov

Ti

7rApctT^pvifjt,(\c? ,

Adoratorium

obfervationis,

(qua periphrafi

Arabiim

xXxi'

Keblah, locum fcilicet ad

dum
oTjcas-

faciem convertunt, qui

efl,) et

quem inter orannon alius quam templum

Meccanum
hamo
de
* Aljau-

quod

in priori loco ^^caKov^ in pofteriori

'7*rpca-dj-xyig,

domus

orationis, appellatur,

quam ab Abrat?$-

et Ifmaele ftrudtam fingunt.

Sciendum ergo quid

y^.

dicant Arabes; t^Q fcilicet

nomen

*=-.^

Mec~

Ebn Athir, ct Kahar.

ca, inde ilH

inditum quod tanta

fit

illuc rehgionis prae-

mus, aliam
afferunt ratio-

textu confluentium turba ut fe

mutuo

impellant et pre:

mant

*,

qu^

inter caeteras verbi

TUm, quod Juperha immon-

qui loci proprie Becca didti

'zs-poa-KvvviTripicv

S^ notiones efl: funt limites non ultra illum in quo

fit,

geroTum
Juhigat
conterat.

colla
et

illud

ftrudtum

proferant,

quod extra

illum

eft dici

Mecca, teftibus Ebno'/ Athir, Safo^ddin. &c.

at Euthymius, et alter ille,

utramque pro

ipfo oratorio ibi

conftrudto,
Ebno'lAthir.

quod

ipft

Caabam vocant,
ol

fumplifle videtur.

Cui qui quantum detulerint et

f Idolum
olim ihi cul-

'zs-poa-B-iv

Arabes, et qui

cis
in

Mohammedem, honorem

reputaverit,
El^coMiov

non male forfan

olim
fuifte

tum,
eo

et

jam

illud

ipforum u^mAov dixerit.

-f,

vidi-

occuhum Jeu Jepuhum

manere, credi

mus

locum jam autumant Deo

ipfi

in terris unice caalias

rum, quemque

facrum habent, adeo ut non

verfa efFufas preces,

a Judais patet

ex EpiJiola

quam

facie

ad

eam

Deo

acceptas
illa

Maimonidis
fradida.

credant.

De

ea, cujus

meminit, fabula, qua domus

iE.

117

ab Abraliamo et Ifmaele ftrudia perhibetur, plura mox,

ubi prius de lapide ri
Bpc*;^9-^i/

pauca.

^omodo

(inquit)

vos lapidi adhccretis Brachthdriy et ipfum ofculamini^

Lapire-

dem

defcribere videtur iftum

quem

ofculari

Meccam

ligionis

ergo vifentibus, et Caaham circumeuntibus, cul-

tus pars eft

i.

non minima.

c.y^^SS

e.

lapidem nigrum vocant.

Al hajar al afwad, At unde illi nomen Brachy^sjs^\

c3j.j

than ?

num
fit,

forfan quali 'i^\^ Barracaton, a

corufcare,

fulgere, quia

cum primo
^>Aj-

e paradifo (ut fabulantur) de^yASj^

miffus
i.

^iJI

U^

^JlJ\

^ ULj
ut

joil

j,l^

c.

candore nivem fuperabat, et fplendore folem cequabat,

ut loquitur * Ahfned

Ebn Tufef? qui fadum

* In njita

Adami.

^/ color albus erat nunc fit contrarius albo,

mox
pidis

dicetur.

At

certe crediderim Brachthan

nomen

la-

non

fuilTe,

fed qui ea voce ufus fuerit, rationem

reddere voluilfe, cur lapidem iflum ofcularentur, eique

adhaererent, fciUcet ut inde

X^^

Baracatan,

i.

e.

bcne-

diciionem confequerentur; ofculantur

eum

fiquidem

*j \Syj3

tabarracan behi, boni ominisy feu benediSiionis captandce gratia.

Nam,

ut aflerit Safo^ddinus,

^Jix^ ^j^scUI

\'^
i-

^\j

^^oju^

AJ^i \iyo^ *j ijJ^\ '^yjy^ -iU-^Jl^ XAi^LssJ!

c.

?ion

dtfiit lapis ijle in

magno honore

efje, et

olim ante

Mohamme-

dis

tempora,

et,

pojt

immutatam ab
i.

eo cultus

rationem, tata-

barraco'lnas behi,
7nines,

e.

benediSlionem ab eo captabant ho-

fub

eo tranfire,
Btfctx-^ctJ'

eumque venerabundi ofcuhri.

lapis benediBionis, feu

Erit

ergo lapis t5
tionis

quem

benedic-

confequendae gratia ofculantur.

Ut

intelhgantur

quas

tam de

lapide iiio,

quam

de oratorio adduntur, de

N O T
utroque paucis
illud
eft

JE.

erit

dicendum.

Quod

ad

'zs-^oTKwriTfipiov,

quod

Xax:=J! alCaaba,

Caabam^ vel

Xot^Act,

(ut

efferunt Gr^eci) vocant,

^iia
re-

nomine

vel ab eminentia indiet

to *, quia fcilicet quicquid

eminet

excelfum

eft

liqua in jVIec-

^^
lit

ca adificia fufcreminet.

Caab

dicitur

vel

l.
(^

..

^v\ hetacibeha^ quod formas

Ahmed Ebn
\
ulet,

quadratce, a t__ot^ quadratutn facere ,

Vocant etiam

Ckj^\

in

Mecca. V, Kam. &c.

-^^^1 alBait-al haram,

feu afylum
;

Domum

interdidlam,

f Alcor. Sur.
5X

-f

^\y^\ clkj^\ X>x^!

-,

Deus Caabam domwn interdiBam

^ianalii

^W imo

i.

e.
e.

facram
Pq/uit

i.

et Jys^\ js=cuJ.!

quam

pcr
ip-

Adoratorium facrumy ut

mox

didturi

fumus.

Ejus ftm-

AlBait

al-

maamur

endae rationem hanc affert Shahrefanius (quem, ut

non

fam Caabam, infimas notse authorem in re de qua tam varia et inquam Adami temporc Dcus certa apud aUos reperiantur, prceeunte jnendaciorum fonte
e coelo demiferat,

diluvii

Alcoram, non tamen ut hic

fcihcet
libi

iide

dignum laudamus), quod

tcmpore iterum
in coelum re-

Adamus

ceptam, atque
ibi

fervatam
i?i

domus ad

cum a Deo peteret ut fimihtudinem ejus quam in ccelo viderat

paradifo pulfus,
^-

intelligant.

Zamach.

(X jy^^ *-^W^^

^-

^o^^^

habitatam, et ^jUaJ! AlSareh,

Com. ad

Alc.

quod excelfum denotat, vocant) ftruendae copia concederetur ad

Sur. 2. Kugis
hifce tcflimo-

quam

preces fuas dirigeret, et

quam

cultus

nium perbibet
ipfe

Alc.

dum
vo^.^

gratia circumiret, ut coeleffem illam angeli et fpiritus

Caabam
cat

ambiunt,
liffe,

Deum
quam

lucis

quali aulsa

forma domus demiconverteret,

ipiius

ad

inter

orandum faciem

eam-

.UJd
i.

e.

Domum
quce

que circumiret.
ejufdem form^e

Mortuo Adamo, Sethum,

fihum,

primam

pofita ejl bo-

domum

e lapidibus et luto fabricaffe,

minibus, et ab

Abrahamo
et

quam cum
Ifmaele,
difle
;

dejeciffet diluvii vis,

Abrahamum cum
a
ix^...

fiUo

Ifmaele

Dei mandato aham

ejus

ejus loco et

forma condi'j

conditam ajfcrit. Alc. Sur.

3.

locum

Abrahamo monftratum

i.

e.

Comm.
2.

96. Sur.

n^Otl^ refert Alfannabius in vita Abrahami.

Eandem

Comm.

126,

N O T
cum
ad ruinam vergeret ab
aliis

iE.

119

atque

aliis

fubinde refa

titutam ac renovatam, poft

rai/Jiitisy

Mohammedem natum

Koqua

deinde ab

Ebn

Zobair, atque ea

demum

nunc

eft

forma ab Hejajoy anno Hejr^ feptuagefimo

libri

quarto tradunt AbulFeday autbor

bius,

Mafalec, Janna-

Ahmed Ebn
fibi

Tujef,

&c.

licentiam
tur, ut

fumerent poft

Quo minus ejus mutandas eum alii, inde faftum videRefert

fcilicet

honori ejus confuleretur.

Aljan-

nabius ut
alii,

cum

in

animum

induxiftet

Harun
alii,

ArraJIiid, vel,

pater ipfius Mohdius, imo, ut

avus Almanfor,
ita

illud

quod ab Hejajo fadtum fuerat mutare (ut

in

Caa-

bam ad eam
reftitueret),
fuafilfe,

quam

a Zobairo reda6ta fuerat

formam
lu-

accedentem Malecum quendam ne

id faceret

ne

fieret

Domus Dei

^^UXl XaxJu

i.

e.

regum

dicrum, et

dum

ad uniufcujufque arbitrium fubinde

mu-

taretur *, excideret animis

hominum qua eam

profeque-

rentur, reverentia.

Magnifico jam circumdata traditur

-f-

periftyHo (quod columnis 448.

conftat, ac portas ha-

f At Author
Vib.

bet 38. tefte authore

t__vl^snjil\

Xjo^^)

cujus,

Hcet ad
ac

Malalec.

eum quo jam

funt

fplendet faftum
crevit,

muhorum magnatum
aedificiis

484. qiu-e ct partkuldtim

recenfet
;

ad

principum munificentia
fundamenta,
qui

prima ab Omaro jadia

orieiitcm fcili-

ne

privatis

temph atrium ftrudo modicas

akitudinis

cet 103. ad artftaretur partem gius fpcdat muro cavit, Safamad occi141.

cum
refert

fub

Mohammede

et

Abubecro area

effet patula (ut

dentcm 105.

author

^U^)

nullo inclufa fepto.

Vocatur atrium

hoc

cum

periftyho fuo

J^!

.x=^w.J\

AlMosjad al haram,
ahas et
ipfl

ad feptctitrionm 135, V. et Lcx.

Geogr.
in

Adoratorium facrum, quod

alias

nomen
et

Caabce,

etiam

toti

Mecccc (imo

regioni

circumjacenti

120

'N

JE.

quae

^^

audit), tribui

monet author proxime

quod cum Caabam
;

laudatus,

adeo ut

mirum non

fit

indigitare vo-

luerit EuthymiuSj

Mecca?n nominaverit

quam etiam
eam
jQc

to-

tam a

nobiliori fui parte

facram Dei domum appellari

de-

difcimus a Sajio^ddino in Lexico Geographico

fcribente, -.i^l!
^Xii

ci^^ JcSa^

i.

e.

Mecca domus Dei

facra.

Eft ergo

templum Caaba apud Arabes

ilU

antiquitus fa-

crum, nec jam de prima ejus conditi ratione, inter eas

quas ad

honorem

conciliandum narrantur, fabulas certi

quicquam

expifcari hcet, nifi forfan illorum fententias

accedamus qui (referente Shahrejianio) eam olim t^ jo^

i.

e.

Saturni 2Lnum

fuilTe afTerunt,

eique a primo condi-

tore dedicatum.

Quam

fententiam, hcet ab ipfo rejecfacit

tam, probabilem tamen

quod perhibet,
in rebus

fuiffe

ohm

Arabibus et Indis (quorum

magnum

ad rehgio-

nem

fpedlantibus confenfum praedicat) feptem confpi:

cu2e famae delubra, feptem planetis dicata

e quibus (ne
ait

Arabicc noftrce terminos egrediamur) fuilTe

Bait Gomdan in

^^y^ tlX*- urbe Sanaa Tamanenfum, quod condidit

Dahac

yi>vJi

*^S

nomini Veneris facrum, diruit autem

Othman Ebn Affan.

fuiffe

Narrat Alfannabius infcriptum

i.

iUi

),^k-x^ .*L<j>U (^i^xti

e.

Gomdan, qui

te diruit in~
efl.

terficietury

quod Othmani

caede
ipfi

comprobatum

Quanunde

quam autem Caabam fuam

et
Safio'dd.

mundo

fere

coaevam (ne,

ut nugantur ahqui, antiquiorem dicam), jadlitent,

t

V;Vn

'
.

...w

i.

e.

domum

antiquafn vocant,
durationis

quo mi-

&c.

nus tamen

eundem cum mundo

terminum

N O T

iE.

121

habituram alTerere audeant, prohibentur vaticinio (ab

ipfo, ut videtur,

Mohammede

profedlo, vel ipfius

fahem

authoritate munito)

quo illam ab Mthiopibus ahquando

dirutum

iri

prsdicitur.

Hoc

fcihcet (referentibus Al~

yannabio et Ahmede yofephi fiHo) ab eo didlum fertur

!ju\

i.

e.

venturos ultimis temporibus JEthiopes, eamque pe;

nitus demolituros

nec ea?n pojiea rejlauratu??i iri in fecu-

lum.

Haec de AlCaaba, templo fcihcet Meccano, a quo

ut

diverfum

memorant AlFirauzabadiuSy

SaJio'ddi?ius,

&c. ciijLjt^l AlCaabat,

bice

domum

etiam

quam

Ba?Tu

Ravero

circumire olim rehgionis ergo folebant.

?

Jam

de lapide nigro quid non fabulantur

radiii lapidibus

eum

e pretiolis

pa-

cum Adamo
i.

in

terram demiffum, ac poft-

ea diluvii tempore rurfus in ccelum fublatum, vel ahbi

(^!

i cisxi.

e. ubi

Deo

'vifiun eft,

ut loquitur

Ahmed
* hi Alcorani Sur. 2.

fofephi fihus, in

monte Abu

Kobais, ut Zamachjharius*),

repofitum, ac

demum

asdificanti
:

templum

Abraha??io ab
t Al Azali,
Shahabo'ddin, et

angelo Gabriele reportatum

i.

effe

e.

dextram Dei

in terris

J.

^J3\ j aXI! cm^ "t* Situs efl in angulo Caabce

refpicit, cubitis hinis et

eum

Eracienft, iho fcihcet qui

Bafram

Ahmed Ebn YuX Exemplaria TionTmlla

M.

tertia cubiti parte a terra

remotus, juxta Safo'ddinum,

i.

vel

quod eodem
diftantia,

recidit ^lxi! Xjcu-

e.

feptem Jpithama-

frce fd ferrc
'videntar ^jKC
i.

rum

juxta Shahabo ddinum, authoremhbri ^Lwm^

(ut autu-

e.

oculus

J<ju^\

6cc.

quem tamen, tam Deo carum

Dei, &c. fed

mendofe.

mant), tam Arabibus ac Mohammedanis omnibus facrum,

Karmatii

anno Hejrce 317. juxta AbulFedam

obiit

et

Ah-

Nomeu.

medem yofephi fihum (quo anno

celeberrimus af-

feda.

122

N O T

^.
ddinum,

* ruigoKV
BateErnius.

tronomus * AlBattanius), vel 319. juxta

loco

^ajio

motum

abftulerunt, nec ante

annum

339. (morte
AlFarabiiy
Tufef,

philofophorum inter Arabes

celebrem) ut iterum

facile principis,

AbuWeda
ipfis

et

Ahmed Ebn

vel 335. ut Safioddinusy ab

vel prece vel pretio

Ck*^.\

impetrari potuit ut remitterent: idque y>ys:G ^^

^^As.
^lasvrsU^
i.

U.J

e.

cum

viderent nullo modo fieri pojfe, ut

diverterent, ut ait

peregrini ad ipfos a
Tufef'y qui
\

Mecca

Ahmed Ebn

merito

afferit fuilTe

hoc

-nu:^^ <-r-^'

'gju<*a^

A 'i^.

i.

e. infortunium cui
:

nullum unquam par paffa

efi

ipforum
regrinos

religio

Karmatias enim duce

fpoliaife,

Abu Dhahero

pe-

Meccam accedentes

imo eorum, dum

inter-

ipfam Caabam circumirent, mille

feptingentos

emiffe in adoratorii fui tam facri pomcerio, lapidem ni-

grum, quem ut
f Abu'lFed.

coelitus

demifTum venerantur,
f-

fufluliffe,

templi portam dejeciffe,

unice facrum habent,
viffe,
illis

puteum Zamzam, quem

et

mortuorum cadaveribus imple-

aliaque ejufmodi facinora perpetrafTe, exprobrante

interim

Abu

Dhahero, eorum duce, qui equi

fui ex-

Ahmed
Yufef.

crementis ipfum

Ebn

Caaba adytum confpurcaverat, J manifeftam ipforum flultitiam, qui templum illud Dei domum
vocarent,

quod

fi

carum

fibi

haberet

fieri

non
ac

pofTe

quin in

ipfius, qui illud

tam indigne tradaret

omni-

mode
tingui

violaret,

caput ignem ccelitus effunderet.

Sed ex-

nuUo modo potuit Mohammedanorum erga facrarium

zelus, nec ab eo cultibus anniverfariis frequentando

fuum

avertii

quod cum viderent Karfnatii lapidem demum,

pofl viginti

duorum annorum fpatium, remiferunt, mi-

N
feris

JE.

123

interim illudentes, quafi lapidi fuppofititio, ac a fe

mutato, eundem

quem
elfet,

antea

honorem perhibentibus

quibus refponfum aiunt hoc indicio

fciHcet,
fi

rem

patefieri, lapis
* Idem
Safio'ddin,
ct

genuinus

* aquam innatajibi qualitate fufpedlantibus Karmatiis fdceret,

pernataturum; quod

cum

amolitum

omnem

ex animis

hominum

qui inde

oriri

poffet fcrupulum.

Verba, prout apud Ahmede?n yofephi

j\
Ji

fiUum
<__^^_

fe

habent, h^ec funt,

;:L-^!

^^ lyikj ^! ^^
i-

x^^
efl

^
quo

jjj

Jl^ ^y.y^

^'

Illi

figJium

dig?2ofcatury fcilicet

qu^d fuper aqua?n natet, &c.

nivei primo coloris,

Lapi-

dem autem
menftru^

iftum,

nigredinem a

oHm

contadtu contraxifTe tradunt (referenti-

bus AlZamachJhario,
aHi,

Ahmede Ebn Tifef &c.)

vel, ut

f In Comment. ad Alcor.

ab ipfo Moha?n??iedis ore accepta mutati

coloris rajvil

Suf. 2.

tione,

cum
pltis

e paradifo defcendilfet f

^^\

^ U-asUj

In marg.

Cefliafi,

ad

candore
illi

quam

laBeo,

^^^^

(^

conciliajje
(. ^^i

hominum peccata:

i)^ ^i'^^ nigredine?n quam tamen adhuc ^_i

^

eundem locum.

x^Um

HsahSj

caput, vel exteriorem tantum ejus pa?-te?n,

pervafiffe, reHquis partibus

albedinem priflinam retinena Karmatiis loco fuo

tibus,

palam fadum quo tempore

efl, teflatur

motus

Ahmed Ebn

Tufef; adeo ut ab ofcu-

lantium anheHtu ac contadtu fcedatum, ut aHbi

giffe, vel

me

le-

faltem a Moha?n??iedanis accepiife memini, crediFuifTe

eum ex illis qui oHm idololatrice culti Qua eum nunc fuperftitione venefacile crediderim. rentur Moha?n?nedis fed:atores, cum in reHgionis ab ipfo
bile
fit.

traditae

fundamenta inquirendum

infra fuerit, videbimus.

fi

Quod autem

a Da??iafceno, et Euthymio afferitur,

quis

124

N O T

^.

accuratius infpedlet videri in eo figuram capitis fcalpro

expreflam, quod Veneris efle volunt, ex

Arabum
efl:

fcriptis

puto probari non

pofl!e.

Alius

illis

lapis

facer, cui

infculptam, vel potius impreflTam, tradunt figuram, fed

tantum
tem,

a figura capitis

quantum caput a pedibus

quo

diflian-

nifl

oculi fuperftitione lippi caput a pedibus diftin:

guere nefciant

lapis

fcilicet

in

veftigia

pedum
Caa^
caput,

Abrahami imprefla ; cum vel

illi

inter asdificandum
;

bam
* In

infifteret,

ut innuit

AbulFeda

vel

dum
illi

ipfi

Iftfiaelisy
-vita

quem vifum

venerat, uxor (ut AJvmed Eb?i

Tu^ULo

Ifmaelis.
hct etiam

HaSa-

fef*i

et Safio' ddinus) lavaret.

y

Unde

et

nomen

tio'ddin.

^^>i\ Makam Abrahim^ Locus fcilicet Abrahamiy vel, quo ftetit Abrahamus : hoc enim nomine vocari monet
f-

Ad

Sur.

AlZamachfliarius

tum lapidem

cui imprefl^a videntur

in

2. Alcor.

pedum
mine

ipfius veftigia,
ifte.

tum locum

quo tunc temporis

i Safio'ddin.

jaceret lapis

Pofitum jam aiunt f in loco eo noA^z^S

celebri in

^^^\

feu adoratorio praedido.

Sur. 2.

Fieri apud

eum

preces prsceptum in Alcorano .

teftis
:

Sed,

ne multa, audiamus quid de eo narret

II

oculatus
Inclufus

In^vita If-

Ahmed Rbn Tufef

"
'*

||

cujus haec funt verba

"

maelis.

eft

nunc temporis
vidi

lapis ifte arc2e ferreas in loco

Abra-

hami :

eum

ac ofculatus

fum eum,

et pofitam

**

mihi in eo aquam putei Zam:i:,am

veftigium depreflius efle
t^
u!;

bibi, vidique pedis

finiftri,

." dextri
'*

quam

ac

eflfe

(jt^?^*

^l^

quafi caput fuper pafta efligiatum

"
**

(forfan et capitis efligiei

digitos

quam

pedis fimiUus) fuifl^eque

pedum
Haec

ipfius longitudine digitis

manuum

pa-

"

res."

ille

in vita Ifmaelis

-,

ac alibi, ne a

Kar-

N O T
matiis

i^.

125

una

cum

lapide nigro auferretur

cautum

aedituo-

rum

diligentia, qui

eum

in

quodam

montibus Meccc^

abfconderant.

Idem

hic lapis effe videtur de

iplis

quo

affir-

mare Mohammedanos ideo ab

hamiis fuper eo
verit

magni

fieri

quod Abraei alliga-

cum Agare

coierit, aut

camelum
enim

cum

Ifaacum facrificaturus

eflet,

afferitur

ab ait

thymio, et in Catecheji Saracenorum : jacere

hunc

lapidem in medio oUa

telligendo

tyi?

ivx^^y

quod de hoc

lapide (inillud al~

non ipfam Caaham, fed periftylium

poteft,

Mesjad al haram did:um) affirmari

ger Caaha:
tione ob
in

cum

lapis ni-

muro
ab

infixus
illis

fit.

Fabulae autem
afficiatur

ifti

de ra-

quam

honore

(cum

nihil tale

eorum

fcriptis reperiri

putem) anfam prasbere potuit

alia ifta,

quam jam

recenfuimus, de uxore Ifmaelis quj

ifto

caput iUi mundaret, lapide

pedibus ejus fuppofito.

ifti

Ac

certe videntur mihi authores

[Euthymius fcihcet,

et author Catechefeos) de

uno

lapide affirmare quae ad

duos (alterum muro infixum, alterum in terra jacen-

tem) pertineant
teriorem iftum

quanquam omnia
-ULo

quae dicant ad pof-

^SJ\

Makam
'B^a.x^a.v,

Abrahim, imo
referri

et ip:

fum nomen
briori,

(ut volunt)

poffint

fed

vix crediderim hujus fohus, omifix) altero longe cele-

famam ad

ipfos

pervenifiTe.

AUus

eft

et lapis,

qui quo in honore apud Arabes idolorum cultores olim

fuerit,

incertum; jam vero pro Ifmaelis fepulchro habeejus nobihs author Sharifo' lEdrif * (ut
* Ita cum
appcUant bu'lFeda
nus.

tur.

Meminit

Act

vulgo audit) in Hbro titulo tenus notiffimo, fciUcet Xjby

(_JUt^< (-Jjly:^) J c_JlXiU3^
i-

e.

Egrcfjio cupientis

ad per-

Shahabo'ddi-

126

N O T

iE.

agrandas terrce regiones: ubi Meccc^ defcriptionem habet^

quam totam
alienum,
ita

hic apponere, ut ab eo

quod agimus non

erit
;

nec

ledlori

ingratum, puto,

ut

ita

au-

thorem ipfum audiat ea hic enarrantem quae epitomator penitu5 omifit.

*^:sr^

^JIj

Aa/^^akiJI \j^jJ\
L_>bt;ij

.a^s^

^^^

'i^S^hOX^

IJaLj JU:srl
(M>'0

(^a_j a_ajJs^ l_4^5

^^L?!*'*"''^

J^^

(l^tV^'^ ^~^"'

^ ^ "*

^'^-jJI

(^

c-'l

CsXjtYJl

(^2^

J^Aiii ^J^XnkiI

(^^

Jl^ii^JI

^(^:ia.

^Jl

L_>A>.3rl

Sa.

(j^Ls*
Ionn*
L

7-?-^

^6'''^'*":'3 Ia^_aJI
L^l
A/wl

IlX^ iawj*
/2K/.0

^S Aaa>-^
5;l-i>

t^ ^ AAxAJJ

L^lAafc

L^J^t^-^J

IJ^

(j^>Jj

fWl
IJv^j

(^_5v>^-r^l
-jl<3

^Lzs:-^!

(jbJv:?::^
^j;aak)
^ A^KKyJ

iCC

A^ a>jOCJI* 5-AJa3rL^

4^ L^JU
(^^^s

3L^l:srl
I

aJaL c:^^JI
L-ilij
A_^:ifc

Tj
,

i^^j
VyiiJI

ci^A/JI

j^4.,'iKC4
/

^^J;l
/

tX-o^kU

(^^^o

Ari^lik

^^^

1^jUL_j

-xJI
iS

A_Ji>iJI

(jJ^ (wX._J<A==j
C_5^V^i^ Vj-*Y^'
(_5^^
i^i^^

AsUj;!* AAJtXl-JI ^jL

J.<^lj
JjKKi^l

:^JI

Ijv.^

^^
-

iCAJt-CJI
I

j^^j A^U

^:sr^ u-4^^1
^
'^

-^^

AA^=y LS""'^ ^^"

(^'

i^^>*^

f-^ jt_^'^i ^^-^

AJLiJl L_X_Jjv.^=3 Li^[;J

^"-^^

L-jL-s^-^i
aLA-J*

jy^
I

(^^.>i^j &

/_-..*oL->i>.J


N O T

i^.

127

t
^.:srl
^^i^

A^*'*

AajjJuJI a^:^'I
(^

^-J^

^JI>j.j.JI

l-Y-aAAi:

^^^LjI

^USa>^1 Le Ajc^^^aJI AAi'5

*;;"-"":'

f*T'^

^>~^^

(^IajOI A_a-J
Al. ex.

La^ *

(J.A.Ul_j A-A_i

Joaj

*Al2:i^

a1==3 Aaa^=JIj

OA;i>^

^M-^c

^jIjA^

c-3

OkAA.'l

r^"^

15"^'

^'^^

/:

"^"

^*
AJ
)

AJl
I

\JSs
I

Cj^^^I
.jAc

p?^'
(\r'

C_5'^ ^-V.

*V
\J
I

<wCl.Jjj
^_}.AJt ^ivw
l

i-Xaa^j

^ j I2S*

AA==5 C^AA

oJv^* L^I^j
t3lv-Xjlj

(M^^/i^^^

cVX.A/wj

jA^rsJs^l OiaaJI lX^*^

L-^:i.Lj4
'^jaJI

C^;^* jhy^

^^

Ji_AjUo

5a>jj.^=JI
/

>wJCa5

Aaaw
J\::^\

^^-

'

^ l^wj-j

XAaa:s:^

,_y>^^'I

Oj\t [^iju^X)
(

^iJsAJ
(.J

^j

l^Ai;

(^

2k^I Jlj

Jj Iaj
f Al.
t

\j

jCJI

_-a-.^-^! J^I ,^Jv. i^.f

('Jl>*j.Jl

ex.

(^^jsaULj
i5JV/.o

A__aaa^ C^jl=?j

AaIc

(*J!

Ay_a_-::L J
bj L_^'^ l^

t^3 Al. ex.

C <r~

^^^2^ c^aAj*

(mI-^^I^JI

l^v-X^

L^-/<l

iUJI (^l
/

JLJiyo ('JI>JI I-Y^A-^ J^r^^v'^'^ /*^^'w'

Aa^vC
I

ajI

II

|*J'1.akJ|

*a^Ii
'^.^f

'I

\^jw2^A__i
Lj^ALjtj* jju^jj

^j'Laa>u

e;^'j
i^j^
I

j=
aJI

^
j

Lt~^

^A <Ajt,

C^;=r^^
^^AAWJJ

C^jl^^ L^i
oLyoj
oLaj

L5~^ -^' y'^ ^ ^'-^ ^yV (J^i^^S J JvAaJI (^^ JvjtJ c:X. (MsA^
/

j,aXanI

fwjL>ouI

(_5 Aj (j^^ j'Aa

jOI

[*LjI

128

iE.

(^^JslsUj

^L-J^UJI
*Lk3

,2^'*'

^l
A_-J

,Y-'*''

f?^'^

^^
AAao

^^Y^^
V--^:i>.Uo

%Joj,^

jU

A^3r L>

,Ai2JJ

/^3

v^'

^^j

^^-^ (^j^ c3^^^

J>

Sj^s iX^

Ajtj.^ij
I

k^^Y*j

l^j uX^xJI Aaj

aJ*a>U

^jJs::^,

o^jLsr'* s^ls:'^
cJ^-S-^'

t^^

L^^

^"^

^Y^
^
--p

'^J

U^

--^A^J CJ^As:-'

a:::^

^^^'^l^O

(^JJ-v^

o^^=>

j*

\^j^2AxJI

>jl.^Ij

VJ^^^-t-^'

AxKiUJj

AjL:srl

U-ACikJ ,j

(\a\

^i

i^lXsswI

1^1 ''-^^

^^ ^y^^^

W^ c3"^I-^I

,WJ^ (J}-^ 'J

U^:^:'- U> ^l

Ai2A^

^J

l^J

9j;

^J Jly^i^
^XaJI
l.^.aXisit^

L-j|jJj AA^ijli

l^^

I.A>;=5

1^1 ts-JL >v^U

(^^^

^Lw

^j.^)

J^aJjj
I

Uj a^* ^^jILJI

I^aJI

l-aaxJL 1^4:^

jlj

JL^-^l^j

v^l

1^1 Um^ ^Vr

L^liJlj
(^-.0 J^2:.I

IJ^
>T

L_rU^ ^^j'

oUiij

A^^ <J<^= /3 AA^

AJJ

cL

vjl^j 5.AA^=

IxjU:::^.

X ^LU

5O Sa^ q4aC ^J^*

I*

<XAa^2a^

i.

e.

" Mecca urbs

efl antiqua,

inde a feculo condita, fa-

" ma

celebris, incolis frequens,

ad

quam

ab cmnibus

N
terrae partibus in

T
floret

JE.

129

quibus

Iflamifmus convenitur,

dum
ejus a

peregrinationes fuas omnibus notas ad

:

eam

in-

itituunt

inter

ardua

montium

fita

eft

longitudo
eft)
* Sic enim
c

Maalah (qu ad fuperiorem

urbis

partem

ad * Masfalah (quae ad inferiorem), paffuum

ter bis mille,

eft circi-

Kamulo

qua ab Auftro Septentrionem verfus

rcpono.

tendit

et

ab imo montis Ajyad ad faftigium montis

mille paifus funt.
In

Koaikaariy
iita ell

medio hujus

fpatii

urbs lapidibus et luto extrud:a.

efl,

Lapides au[excifi]
efl

tem quibus extrufla

funt.

ex

ipfius

montibus

Fora habet pauca.

ipfius

Porro in medio Mcccce

Oratorium

magnum quod vocatur AlHaram (fci:

Hcet afylum, feu locus interdidlus, vel facer)

tedto caret

atque inftar fepti fpatium intermedium ambit.

Eft

autem AlCaabah domus

Oratorii facri.

illa

ted:o

operta in medio
extrinfecus
late-

Domus

iftius

lon^itudo o
eft
;

^_X^
i.

Orientem verfus 24 cubitorum

ris

eademque
menfura.

oppoiitij

qua Occidentem
efl porta

fpeftat,

Ad

e.

circitcr

cubitos.

partem Orientalem
j-

AlCaaba; a terra

circiter

Lib. Malalec.
\
Scilicet eo

hominis flaturam remota, cujus imo pavimentum

eft.

angulo

qui

portce 'vicinus

AlCaabce interius aequale

lapis

In J ejus angulo efl

ejl.

niger.

Porro longitudo parietis

qui

Septencubitoverefl:

21. L. Mafalec,
II

trionem fpediat,

Damafceni

fciHcet,

23

20. Id.

t\

Moheb-

rum
fus.

eil:;

ac

||

totidem qui

ei oppofitus eit

Taman
in

bo'ddinus

apud Aljan-

Et juxta fundamentum hujus

partis

locus

nab.

inclufus, circularis, longitudine

eft

50 cubitorum,
fiUi

quo
vociit,
i.

lapis

fl

albus,

qui Ifmaelis

Abrahami fepulI

e.

chrum

perhibetur.

Ad

parteni Orientalem Oratorii

ipavimentum
viride.

70

N O T ^.
**

facri eft

hemicycliiim Abbafi, et pviteus

Judcea:.

Zamzam,

et

" hemicyclium
**

Quod autem AlCaabam totam

ambit

efl

feptum, in quo no(5hi accenduntur lampades

" ac faces. Porro yllCaaba bina funt tedla, a quorum " fuperiori aqua effunditur extra domum per v^poxoriv lig" neam, ita ut decidat in lapidem quem diximus fepul" chrum Ifmaelis cenferi. Domus autem pars exterior " tota veftibus e ferico Eracienfi confedtis obtegitur, ita

"
" "

ut nulla ejus pars oculis pateat.

didlae

Altitudo

domus

prae-

27 cubitorum

eft.

Veftes autem
funt
:

iftae iUi

unci-

nulis et fpinteribus appenfas

mittit

quotannis

" Bagdadi Dominus (qui titulo Chalifce gaudet) novas, " quibus, detradlis veteribus, obtegitur 3 nec alii, pras**

ter Chalifamy

eam

operire permiffum

eft.

Prout vero
lapide

* JI.

fx.

" "

narratur,

fuit

AlCaabah * domus Adami,

ac

ti7itorium.

" luto

extrucfla, quas

cum

a diluvio fubverfa efTet, eo

flatu manfit ufque ad tempus Abrahami et Ifmaelis, " quibus dicitur Deus prascepifTe ut ipfam aedificarent. " Cum ergo propere ad filium fuum Ifmaelem perrexif**

fet

Abrahamus, mutuis operis eam extruxerunt lapide

et

" "

luto.

Non

eft

autem

in tota

Mecca aqua

fluens prasdillito

ter illam quae in

eam

a fonte

quodam longe

"
"
**

derivata eft

opere non ante perfecflo

quam

illi,

fuo

demum

tempore,

uhimam manum
Mecca;
ipfius

impofuerit

Al

Moktadar Abbafida.
gratae,

aqu^ amaras
efl

funt,

" nec bibenti

**

quarum tamen optima

aqua
ut

putei Zatnzamy quae potabilis quidem, ita

fuflineat.

tamen

" quis eam continuo bibere non

Nec

efl in

N
univeria

iE.

131

Mecca arbor

fruglfera,

fed eie

tantum quae

deferti propriae.

Habitat autem Meccce princeps in

arce
di(flo

quam

habet, ad latus [urbis] occidentale, in loco

tribus circiter mille paflibus a

AlMarbaa,

Mecca

diftante, cui adjacet hortus

non

ita

pridem

confitus, in

quo palmae

et arbores al

Mokl quamplures, ahseque

tranflatae funt.

omnis generis quae ahunde

Non

eft

autem Haflmnidce

principi

Meccano exercitus equeftris,

fed copiae pedeftres tantum, quibus equi non funt.

Vocantur pedites ejus AlHarrabah,

res.

i.

e.

Spiculato-

Veftibus indui folet albis, et infulis albis,

ac

equo vehitur.
jufta,

Regimen

ejus

bonum

eft,

decreta

et sequitas

manifeflai beneiicentiam munifice

exercet.

fecundum facultatem
tempora
ftata,

Porro Mecae duo funt

quibus erogatur quicquid in

:

eam anmenfe

nonae advedtum fuerit

quorum primum

efl

Rajeb

fecundum tempore quo conveniunt

peregrini.

Incolag ejus auri et argenti copia

abundant, necnon
* Lego enhn

* gregibus pafTim vagantibus. Jumenta item et camelos poifident.

Frugum

et tritici nihil

habent,

niii

quod
illam

ab

aliis

regionlbus ad

eam

affertur.

locis

circumjacentibus dad:ylorum copia advehitur,

Tayef,

uv^
fe

cum

paucae

admodum
incolae

in ipfa crefcant,

adeo ut
ha-

fortunas

tenuioris

fame vexati male

beant.

Mecca autem

egreifo

omni ex

parte occur-

runt valles, in quibus aquae fluentes funt, et fontes

perennes, puteique aquis abundantes, horti frequentes, et agrl

contigui."
S 2

132

N O
Atque

^.

hacc eil urbis Mcccana:

defcriptio,

(prout authoris hujus

ut ledtori

JEVO fe habuit)

quam

quam

potui-

mus emendatam daremus duo

conferenda curavimus, quorum

inter fe exemplaria

MSS

primum
vir

e ^yria advexi,

alterum ex /Egypto Dod:illimus

'Johannes GraviuSy

quod meo

et antiquius, et in multis
rX^ir^Cct^pk
y.oLi

emendatius.

Reftant

perpendenda
ilUs
x

fA^cc^aay

quae ait Eut/iymius ab

Tuv

c-iQoi,a-iA,ciroov

^ii perhiberi.
rl^d^pot
:

Pag. autem 78.

:

non

T^ir^cc(pk legitur,

fed

melius

eft

enim vo-

cabulum Arabicicm

ULo Sajhy cui r^) praspofuiffe videtur

vir GrcecuSy ut fibilantis Hterac

fonum plenius

efferret.

De

ha Safa autem et

loca efle Mecca:, in

Nayelah.

Ipfa Safa

Marwah jam didtum eft, quibus pofita ohm idola Jifaph et et Marwah Kazwinius, nefcio quos
'i^y^

fecutus authores,

nomina

fuiffe

tradit viri et foeminae,

qui ob fluprum in Caaba perpetratum in lapides a

Deo

converfi, montibus cognominibus impofiti fuerint in ex-

emplum,

et cautelam.

Safa faxum
;

effe

coloris caerulei,

ad radicem montis Abi Kobaif

Marwah autem faxum

diflare, afferit
effe

magnum
* Surat.
2.

ad radicem montis monti Koaikaan contigui, et author

ab invicem fpatio 780 cubitorum

Jmi/S\
i^\
i.

^Lm^
e. e

&c.

Dicuntur

in
iis

* Alcorano
quse

J^ ^
Ara-

Jdlicet iyi^

fgnis Dei, feu ex

Deus
;

in

Jignum ho-

minibus pofuit, et in quibus

Tiov

coli voluit

e;c

tu>v (ri^cLa-^dL-

SiSy ut loquitur Euthymius,

Quod

fi

vefanos

bum, tam antiquiorum

ea

quam

recentiorum, ad ea et inter

magna

cultus opinione difcurrentium ritus infpexeriidololatriae, et

mus, manifefta illorum

certiflima

fcedae

N
horum
Manuel

^.

133
ea interim dif-

iuperftitionis indicia

reperiemus
voluilTe

ferentia,

ut

non immerito

videatur imperator
* V. Sylburgiinot.axlSa-

Cotnnenus^

apud Nicetam

*, ut aliis potius verbis

conciperetur Anathematisy quo

ftitionibus

Mohammedanorum

fuper-

racen./.i33.

renuntiari a converfis ad iidem Chrifliianam

vellent,
MoodfjLiT

forma,

quam

ea qua denunciaretur tu

Qicj

rii

Deo MoJiammedis, utpote qui non ahum quam

coli voluit, licet

verum

Deum
ilhs

modo non

vero.

Re6tius

ergo yoha?tnes DamafcenuSy qui ufque ad Heraclium cul-

tum ab

Luciferi feu Veneris fidus, et Cabar,

et a

i.

e.

Magnuniy did;um,
alTerit.

Mohammede

cultus priores abohtos

Mifam fteham AlDebaran"]

vocant aftronomi:
fert
ita fcihcet

i.

e.

Oculum Tauriy quem

xctr' i^o-x/iv

Pag. 5. 1.20.

ihum

didtum reut docet

AlSufiy

nomine ahas pluribus communi,

;

Aljauharius his verbis

j^_x_J! J
i6\

^^^\y^
e.

w^ Cl^W*^'
fumMale inquie

^S
funt

JIjUa)

yi_j

^Jj^

^Uu

i.

AlDebaran quinque

fiellc
effe

in T^auro, quce ipfius acromiunjj vel dorfi

mitasy

dicuntur, funtque e manfionibus lun<x.

terim ihas, quae Hyades,

Pleiades,

cum
;

,JJ|

alThoraiya,

confundere videtur

quanquam
\

(ut refert au-

thor hbri .^\

^)

Arabes

prifci

.j-in

alThoraiya extra

Taurum,

fcihcet in cauda Arietis flatuebant.

aiferit

Quod ad
x;_5_joO

AlDebaran autem,
cidam quae
\__jJJ!
i.

idem

ita

appehari flellam hi-

eft

ad oculum Tauri auflralem, idque

;

e.

quod fequatur Pleiadas

fcil.

quo fpedtant
t5^U

et

aha

ipfius

nomina,

^^\

^jU

&

{*-sx;5\

&

^..^sajJ!

Jg

134
fcquens Jlellamy

N
i.

O
e.

iE.

t.

i.

Pleiadas (quas fignificari

cum

* Ut apud Gracos Sirius

ro
ar^ot.

abfolute * ^ss^^JkJ^ fiellam dicant,

pliciter

notum

eft),

et fim-j^a^^J^

KjL-xJi
*,

i.

e.

fequens

appellatur etiam

Bainbrig.

AlMejdah
et

item cJCJjiH alFatiky quod camelum grandem

(ignificat,

prapinguem

reliquas

autem

quas circa

eam
ca-

funt

ftella^ Qaj>ii5^

alKaldiSf vel ^"^^S alKelas,

quod

melas juvenculas et minores denotat,

nioy

monente A/Kazwi-

qui et

eam

expreffe
libri

j^\

^s.

Oculum Tauri vocari

defcribit
i:,'^

afferit.

Author

UjJ^J^ fic

eandem

jj

jLJu^l

xj^

Jic

^!.x5l^

i.

e.

AlDebaran

efi

fiella rutilans,

lucida, et

cum

ea quatuor alice, quas ubi ei adjunxeris, figura

j,

refere?it literam

hoc modo

[:

Quaenam ergo
at qui

fuerit ftella

quae cultus obje(ftum patet

res
tur,
.?

tandem

ejus culto-

In duobus exemplaribus nomine

Mifam

inligniun-

quod

inter tribus aut familias

Arabum

illuftres

non

reperio.

^
Jhim
Pag.j. 1.21, t Pag. 107
1-3-

Sunt quae literarum dudtu non longe recedunt,

et

Ta7ni?ny
i

^ Tayemy

et ^J;^ JoJJiam, et

j.Aii^

Jo-

fed

proxime accedit ^Xm Mitam,

Lacha?nus et Jedamus Jovem] vel Lachmus et Jodamus

De

,sjjiLtl\

AlMoJJitari,

quo nomine Jovis ftellam appeliis

lant, ety?no

quid doceat AlMakrizius, in

quae fupra

-f-

didla funt, vidimus.

Monet AlKazwinius
i.

vocari

eandem
Bona

ab aftrologis ^.Ar^l jouJI

e.

Bonafortuna major, feu maxi.

ima, refpedtu fcilicet Veneris, quae yu^S)! .xxwJI

e.

fortuna minor dicitur; quia (inquit)

^

eft ^IjuJI j

'iyi^-S\

6^

Quod

poftremo oritur, et quafi commoto cceIo emergit. Goh

in Lexico.

l^

JE.

^ZS

feii felicitate

Veneretn fuperat^ adeoque

e.

illi

'i^j^S c^\y<^\

'UA^\
bunt.

vH-lilxwJI^, i.

bona multa,

et felicitates magfias, afcri-

Eodem

fpedat quod afferunt Hebrccorum magiftri

"T,i

* vocari apud Arabes Jovis (idus

feu Fortunam bonam interpretantur

Gad^ quod IVO

bl*2

* R.
feh.

Mo-

Cttant

certe Arabes (ut vi-

Ab, Ezr, ad Gen. XXX, et

Ifai, Ixv.
et

dere eft apud Alfauharium et AlFirauzabadium^ 6cc.)

Radak,

ib. et

.x^\ reddunt ^<sva!\

i.

t.

fortunam bonam

et

fynonyConferri

in radlc.

ma

fere funt hiC tria

^^1!

&

jss^U

&

ir.iA>J\.

f Pag. loi.
1.

8.
X

poiTunt et quae de Saado tmv Batii

funt.
i.

Malcan deo

f-

did:a
LraruJ^

Unde

et in

lib.

contra Saturnus apud aftrologos y^^SS

^^Lo^i

njocant nomine

e.

J Infortuniiwi, feu mala fortujia maxima audit^ quod

_

infaujlo

^.y^^ r

Xa^^^svX-J^

J feu 7nagis infaujius cenfeatur

i.

quam

uhi

et

Mars
dici-

Mars, qui ^*S\ y*,^!

latur.

e.

??jala

fortuna

jninory

appel-

j>2a.y\

tur.

Satnrnus

alias

/j\y^

etMars *\y^

Tai ftellam Sohail]

i.

e.

Canopum.

AiTerit

AlKaz-

Pag. 5. 1,21.

winius Sohailufn, juxta Ftolemctuniy efle flellam lucidam

magnam

^ya^!\ oUs^J^ Ji

i.

e.

//z

remo Navis

aiftraliy

eamque omnium ad conftellationem

quae in aftrolabio defcribuntur,
bes

illam pertinentium,

maxime

auftralem.
in

Ara-

autem, quod ad Sohailum, et eas quze

in

Navt funt

ftellas,

diverfas

ire

fententias,

atque juxta eorum

(

nonnullos ftellam lucidam, quae

i.

^Lil\

jljv^vj!

c^y^

J^s.
i.

e.

in

extremo remi fecundi dici Sohail

;

(^Jjiilsy!

e.

fimpliciter

reliquas
gratia,

enim hoc nomine non

ahis,

nili

diftindlionis

gaudere, ut

RekaJJi et i^j^\ y<A*M Sohail

^Uj alWezn, &c. monet author

V, Hyde in Comm. Sohail j^*Ulugh Bei-

additis,

ghi Tab. Stellar. fix. p.

58,

Hbri ^.x5\^.

76

N
22

iE.

Pasr.

<:.

1.

AWj- ftellam AlShaari lObur i\ vel, juxta vocalium ra-

tionem, Asjheeray
accedit.
*a1!

quomodo
magnay

et

ad Grcecum

2gt^<ov

propius

Eft
i-

autem AsJJieerdlObur J^
ftella

t^jj! ^.^jlJ! jMia_jcJ!

^yo

e.

lucida^

quce in ore Canis

ma-

joris.

Appellatam autem AlObur volunt, quod viam lactranjierit.

team Auftrum verfus

Arabes (ut
alia eos

Fabulantur fiquidem

dum

fidera in clalTes redigerent fibi

animo
(hanc
Aljauhar.

finxille, fcilicet

quam

ajlronomosy pateat) duas Asjheerias

quae in Cane majore^ et alteram quae in

c
<?>gi:J!

Canicula^

La.A..jy!

AsJJieerd IGomaiJa et

AlGomus *

did:am) forores fuiffe Sohailij qui,

tas
!j>s:v]!

cum

in

uxorem ducverfus

AlJauzcCj dorfum

fregiffet,

Auftrum
forore

fugerit, fequente

eum
i.

ultra

viam lad:eam

AIO-

bur,
\

dum

intcrim AlGomaifa loco fuo manens fleverit

e.

(bUAC

cljo^ ^:^
efl

ufque

ad oculorum

lippitudinem^
^jj!

Haec videre
et ejus
et

apud AlSuJium, authorem hbri

in
^jnJ!

^_j

epitomatorem

^3

necnon Aljauharium,
j^LaaaI!
,

AlFirauzabadiumy et authorem Hbri

quo

ratio

nominis

^x^il! peti potefl:, fcilicet

\
'i

quod

fit

AlGo-

f
ea

maifa jyj^S
contra

y_'i\

i.

e.

i?ii}2us

lucida

quam AlObur.
Tamanenejt

qua tn Ca-

Appellatur
Jis
-f-,

alias

Sirius xoL^!!
c_JC;i

tfjj?i;J!

Asjlieera
i

nicula

quoniam ^^\

j ^^^i-*
;

^*

occafus ejus

ad plagam Yamanenfem
Asfheera Syra.

necnon

^Las^^!!
\

c__Jcs

i.

e.

Canis Gigantis, fcilicet

!^j! !j^s\5! ^jS3

^^ quod Jemper
ftells
3

X Allas ta-

Jequatur Aljauza,

i.

e.

Orionem \.

Inter hujus
CabJJiah

menet\j^=^\
^ljauza dt<^^ntur
"i.

cultores celebris fuit

'kLj^ ^\

Abu

quidam

GemiUl.

quem
effe

nonnulli
:

eundem cum Wahebo, Mohammedis

Chozaenjem, qui
KoraiJJiitis ut

avo,

vokint

alii

fimula-

N O T
chris negle(flis facros
ei

.E.

137

honores deferrent, fuaderc co-

natus eft
a

-,

quare et poftea Mohainmedemy

cum eofdem
Abi Cab-

fimulachrorum cultu abducere

vellet, filium

Jhcc
dioy

nominarunt, referentibus RbnolAthir, AlFirauzabaAlKodaioy et AlBidaivioy in Commentario fuo in Al*-=s^JJl

corani cap.
ille

* ad verba

ifla tfjJciJI c__jj yi^^

i.

e.

Et

i.

e. Stella.

[Deus

fcilicet]

Dominus

eji Sirii,

Afa ^Mercurium] Mercurius Arabihus

^Jias.

Otaredy ea

Pag. 5.

1.

22.

nominis notione (monente AlMakrizio) qua

va,i

'ziroXvTr^Ayf^c-

vel

'33-pocKTiKov,

et negotiis tracStandis
i.

agilem t, denotat
e.

eandemque ob rationem c__^t^!

Scriba,
i.

fciHcet
e.

^.^Sy^S

j^

*^^^

^jUu
iis

^ cJ^XJI yjX^ ^^

quod

multis fe itnplicet
ftellis.

cum

quibus fe adjungit atque ingerit

Dicit
,

AlKazwini audire eum apud

Hypocritamy vel Simulatoremy
^_5
Ijou.
;

aftrologos

i_JiiLu
\

i.

e.

fcilicet

^^

.^M-rJ ,j.-.^cv_;_]!

jouJI

^^

i.

e.

quod cum fidere

faufoy

et ipfe

fauftus fit

cum

infaufto, infaifius.

Varia
JJranii

Arabum numina dum recenfuimus,

filentio

Obodajny qui

(apud Stephanum Byzantifiiun)

fide, in

eorum nucujus
inciUtroque
ef-

mero ponendus,
dimus

praeteriimus,
fcriptores,
,

utpote in

nullam adhuc apud Arabum

:

mentionem

nifi

forfan literam ^

quas u duplicis

fonum ha\

bet, per oZ

Grascum expreifum conje6temur,

five
X

ut

fit

OCoJ^

enlm modo
fertur,

idem qui IVoddy

Wadd ,
||

vel
,

^^
ut ^

tejie

Audy quanquam

AlFirauzab,

thema

ooi potius,

per quod

^^
1.

monuimus, ex-

&c.

De

quo
nij;

pHcant grammatici, referre videatur, quod et Seculum denotat

et
Jjnji

pag. 97.
II

Hebr.

*o<xiUI

^\^\

e.

Fermanensy AntiquuSy

Vz<y. 102.

13
Mternus.
* Sccuhm.

tE.

Sed ^i inter deorum nomina non reperimus,

ejus vero

fynonymum *

y>j
f,

Dahr

inter veri

Dei

titulos

^;^\
4

recenfet ipfe Moliammedes

potius a themate
jyA

docente Ebno'lAthir.

Quin

^l y^

nominis hujus ratio petenda, a quo

^j^
4
Rabbtnis

Maabudy

dicitur quicquid coUtur, et

Si inter eos,

ij^^

O^z^-

dah^

nnr
tricus.

moy

Cultusy Obedientia.

qui ab

Arabum

f/^j idolola

hiftoricis recenfentur, reges eflet Obodes ifte cujus

me-

minit Jofephus, forfan et de dei

iftius,

feu regis olim in

deorum numerum

adfciti,

nomine

certius ahquid pro-

nunciare liceret: fed de rege

Inter eos videtur collocandus
recentiores

iflo nihil

habemus

certi.

quorum

notitia

ad Arabes
ifto

non pervenit

varia

autem funt ab

the-

mate derivata virorum nomina, qualia

Obady
^tjsS

^sj^ Obaidy jsLc

Aabod, ^y^ Abbud,

'isj^

Obdah, &c.
tf xxc

Ab
Obatefte

Obaid patre tribus formatur patronymicum

dius
',

f^\^ &

regis

&

provincice in

Taman nomen,

AlFirauzabadio: apud eundem i^iJl AlObud, AlSacfaci

feptimi

regum Hamyarenfium

filius.

^\

AlBodd, idolum,
clsj

et li^caXuov, fignificat, fed tranflatum

hoc a Perfarum

Pot.

Sed quid incerta fe6temur

iis

Qui Arabum

fcripta

confuluerit, ab
reperiet
pag-97;

cultum Obolam potius quam Obodam

fcihcet

Hobalum

illum

quem

in praeHo

Ohud
Olo

elata

voce invocavit, feu potius praedicavit, AbuSofyan,

quafi ipfius

ope vidloriam confecutus, dicens

3^ ^\
jam

Hobal,
plicante

i.

e.

Afcendas, vel Exalteris, Hobal : fcihcet (ex-

AbulFeda) ^^i

y^

Manifeflata

eft

reli-

gionis tucc veritas.

Refert Ebno lAthir ideo illum hoc

fortes Hobalo prse-

pronuntiafi^e

quod confulto prius per

iE.

139

lium eo die commififrent, cujus fuccelTum pro certo veritatis ipfius indicio

habuerunt.

Erant ex

ipfis

qui rcfiirreBione?n ?nortuorum agnofcerent,

Fuifi!e

Pag. 5.

1.

24.

aferentes, fi cujus cameluSj G?r.]

ex Arabibus

dicit

Shahrejianius alios qui nec praeceffifie creationem crederent, nec

futuram refurrediionem

rerum ortum
;

naturse,

interitum feculo deberi afferentes

creatas agnofcerent, at reftitutum
alios

alios,

qui res

omnes

iri

mortuos negarent
Inter hos cen-

demum

qui utrumque faterentur.

fendi qui ne pedibus irent

cum

ad judicium refurgerent,
afiTumpto, cavebant.
* V. Ebno'l
Athir. in

* camelo,

quem

infiderent,

fecum

Morem hunc
fcilicet

paulo

aliter defcribit Shahrefanius, folitos

filios

^J^

mortui haeredes vel

inftrato,

camelam,

retorto collo,

eidemque appenfo

ad mortui fepulchrum vinc;

tam relinquere donec moreretur

nemine pabulum vel

,

aquam

praebente, ut docet

Alfauharius
nomen

qui et ab aUis

foveae impofitam,
teftatur, ut et

dum fame
ifti

moreretur relinqui folitam

XJu exphcant; quo

EbnoUAthiry ubi

vocabatur fciUcet cajnela

fato defi:inata,
\j^i\is.\

unde quidam

calamitatibus oppreflbs \JS^\

j L^UJil camelis quarutn

cervicibus alligata efjent infrata afiimilat, referente Shahreftanioy vel, ut f

Aljauharius paulo

aliter,

l^^-j; Lj^aJLT

t / Ji

L)^^!

i.

e.

camelis

quarum

capita inftratis obvolutay quibus

erat.

fcilicet trifi:ifilimum

fatum fubeundum

Hi, qui judipr^etende-

cium expedabant futurum, ideo

bant ut efient
pro
ipfts

fe idola colere

illa 'iy^^\

^i

/0]^

jsj;^ j^jfc^buu; i.

e. interceftores

apud Deum

in vita

futuray referente
2

Shalireftajiio.

1'

140
Erant ex

N O
et
illis

JE.

(aiTerente

eodem) qui ^U;:J^

;

i.

e. f^iT-

ifx.-^vxctio-tv

quandam credebant

fcilicet

cum

quis occi-

deretur vel moreretur, e fanguine, qui circa cerebrum,

colle6to oriri

avem

X-oLfc

Hamah
ipfius

didtam,

quae

fingulis

fubinde
vel, ut

annorum

centuriis

fepulchrum

viferet

AlJauhariuSy Ebno'l jithir, et AlDamirius eorum

fententiam referunt, fpiritum feu

fedti
i.

animam

injuria inter-

in

avem

iftam tranfmigrare,

eamque

jyu-! (jyu!

e.

Bibendu?n mihi prabete, Bibendum mihi pr^^bete, fci-

licet jGli*

-jo

i.

e.

de fanguine ejus qui tne interfecit, (ut

exprimit AlDatnirius,) clamantem tamdiu perliflere do-

nec de homicida vindi6ta fumeretur,

lare.
tf^Ovi

tum demum avo^^ suii ^

Credi hoc vetuit Mohammedes, praecipiens

&c.

Ne

credatur a vobis

Hamah,

nec

Adwa

&c.

alii

tamen hoc

didlo vetari volunt alium

Arabum

anti-

quorum morem, qui nodluam,

tur, ut

mali ominis
nonnullis

AlHamah dicinuntiam averfabantur. De hac una

quae
'iAj^\

cum

aliis

eorum confuetudinibus partim

ido-

lolatricis,

partim

fuperftitiofis,

quarum multae

Moham-

mede fublatae, commodior

erit dicendi locus,

ubi ab ipfo

retentas, ac authoritate, ut fingit, prophetica firmatas,

loco fuo viderimus.

Diverfas
tri

Arabum antiquorum
fecuti vidimus,

religiones authoris nof-

dud:um

nec tamen omnes, neque

cultores
faepius
;

enim erant omnes idolorum

fpe laudatus atque iterum
nius his verbis, lo:*^! Jl

id nos docet

jam

laudandus Shahrejiaj*^

J^ ^^l^ j> ^^y^\

&c.

i.

e.

" Ex Arabibus erant qui ad fudaifmum

inclinarent,

ex J

N O
**

^.

141

iis

qui ad Chriftianifmum, ex
et qui ftellis fixis

iis

qui ad Sabilfmum
attribuerent
fe

" propenderent,
" quam
erraticis

eam vim

aftronomi

adeo ut nec loco

iter facerent,

move-

"
**
**

rent, nec quiefcerent,

neque

neque doomine, di-

mi

fubfifterent, nifi a ftella aliqua captato

ftellce

centes infuper fe hujus vel iUius

beneficio plu-

**

viam confequi.

Erant

et

ex

ilHs

qui angelos magni

^"

** **

facerent, eofque colerent,

lerent,

imo

et qui

daemonas co-

..^"^

aflerentes

eos

Dei

iilias

effQ ."

Haec

ille.

QuiEnam autem
partim fciamus,
** **
**

tribus
ita

quos ampledierentur cultus ut

explicat author Hbri c_ij.kLJi^
:

rem

Florebat Chriftianifmus in tribubus Radio', et Gafet

Jan,

parte

Kodacc
et

-y

Judaifmus apud Hamyary

et

et

Bani Kenanah,
dah-y

Bani lHareth Ebn CaabcCy

Cen-

**

Magorum
quam

religio inter BaJii T^amim-y

latius

Sadduc^eif-

**

mo infedti Koraijhita;.'' At certe

Ebn
Chalicany
\\\

difFufum ChrifCelebris au-

tianifmum
thor

ad tribus prasdidas patet.

vita

AbulOlce

poeti^, tribus quas

Arabum

Chriftianos t appellat, tres recenfet, fcilicet

:

5^

Bahra, Tanuch, et 'Taglab

e Tayenfibus fuilfe etiam qui

illis

Chriftianam amplederentur iidem conflat ex

in

quie
funt,

fuperioribus

de Noomano Ebno IMondar did:a

cum quo una

Imo avus mus
l)

Hirenfes univerfi ad

eam

converfi funt.

ipfius

Mondarus

(tefle

AbulFeda) illam amnon

plexus eft religionem, et in urbe regia Hirce (ut vidiil^JajcI^

LrjU:=a]\

i.

e ecclefas

magnas

ftruxit, ubi

P- IS'

unius tantum tribus Arabes Chriflo

nomen fuum

dediffe
iLxJ!

nos docent Atjauharius et AlFirauzabadius, qui

142
jilEbad dici aflerunt
Aljauh.
jn

N O T

iE.

^ ^yt^^

8^.*isOL)

JuJ^ykaiJI

i.

e.

^j*5' l:,>>^ i> 45*-^ 3^^^' tribus dherfas e tribubus Arabum,

quce ob Chrifiiancc religionis profejfionem colerunt in Hira.

In Najran etiam, quas provincia erat in Tatnan, * pluribus

Arabum

tribubus

(tefle

AbulFeda) communis,

ij-^)

fuifTe

Chriftianorum eccleiiam et f epifcoporum fedem

:

refert Safio'ddinus
+
lo'l

imo

et

Medince incolas fudceos

fuiile

Cap. Ahcetab.

et Chrifiianos teftatur Shahrefianius X.

Cui autem Chrifin Chrif-

tianorum

fe^tae

potiffimum addidli erant Arabes

tum

credentes, ex hoc ipfo authore noftro difcimus, qui

caufam quod Mondarus Arabum rex Grcecis bellum intulerit,

hanc

affignat,

quod imperator fufiinianus eos male

in Chrifto

tra(5taret

qui

unam

naturam

affererent,
\^

cum
w
<=-.

eo tempore qui inter Arabes erant Chriftiani

xo\
juH
iliur^
^^^^^ooLJCxj
i.

e.

yacobitarum confeffionem

ampleBerentur. Hinc patet et ante

eos Chriftianos,
Gal.
i.

Mondarum

fuiffie

inter

imo forfan inde ufque

a B. Fauli

temSa-

17.

poribus, qui Arabibus

EvangeUum

annunciavit.

biorum autem haerefm

magnam

Orientis,

imo mundi,
II.

^
iii.

Lib.

Mo-

partem
dcea

oUm

pervaliffie

difcimus e Maimonide

Chalubi

rehNev./>ar^
c.

29.

primo profed:am docet nos Gregorius

nofler,

'Thabet (vulgo 'Thebit)

verbis,
\

Ebn Corrah mentionem

i.

facit, his

;jui^'
efi,

tf JJI^

&c.

e.

Illud quod de Sabiis certo

accepimus

effe

profefiionem ipforum eandem

cum ChaU

dceorum antiquorum profeffione.

Sabiifmo
(fi ipfis

At

quae tandem profeffio

^

credendum) antiquior

utpote qui non

(rvy-

ab ahquo qui Nachoriy ut Georgius Ebnol Amidi,

Zf^^vo^f

non

Noa, ut A/Firauzabadius, fed ab

ipfo Setho,

'N

JE.

43

Adami
nomine

filio,

cui

praeter Enoflium

alium afTignant filium

^jL^ Sabium^ inflitutus

illis

fit,

ab Enocho (qui Ara(Sy*a^\

/.

bibus Edris,
'Ayct3-o^ctifA,m

HermeSy ut et Sethus

^^^lJLi!
* Confer quce

/EgyptiuSy Hermetis Magijier) propagatus*.

rei veritate dubitct,

Et ne quis de
tentant (tefte

librum

fe^flae

fuas ofS6'//;,

AbulFeda)

titulo

ciiA^-i;

^i^y.
;

Zy/^r/

Maiin Yad. Hal. Abodah zarah. c.

hahct

mon.

quafi a 5tY/iO ipfis tradita continentem

in

quo multa de

I.

Abulfed.

hi

Enoch.

morum Nomen
tum

honeftate, de virtutis ftudio, et vitiorum fuga.

ipfi,
;

ut videtur, fibi a Sabioy Sethi

Shahrejlaniiis a
\

filio,

impofi-

Gregor. in Enofh, At Shahreftanius

volunt

Saba^ quod efl amare,

a'n
ejfe

Se-

propendere, dejiderare, mutuata e Syrorum lingua fignifi- thum.

catione, a quibus forfan
tranfiere
:

cum nomine

fuo in Arabiam

dubitat

enim Bidawius an pro Arabico habenin

dum
titi

fit

hoc nomen,

Com. ad locum

f Alcorani ubi

f Surat.

2.

eorum mentio

occurrit.

Inde igitur forfan

fibi

nomen

for-

quod, pro animi fui Hbitu, novos

cultus finge-

rent.

Arabibus communiter

^^ a religione ad religio-

nem tranfre.

Unde

(tefle

Ebno'l Athir)

Mohammedes

^Ls, Sabius di(ftus

efl:,
:

quod rehgionem Koraiflidarum

illis

IJlamiJmo commutavit

qua notione nomen hoc

com-

petere vult Bidawius, quod a veri Dei cultu ad falfos

cultus defciverint.

Quod

fi

eorum
fi

inftituta perpenderis,

non longe petitum videbitur

a voce Hebrcea

NiV Saba,

Exercitum denotante, did:os putemus, quafi

Exercitus
ccelejiis

DVt:^:^!

NlV

cultores.

Sed miffa nominis ratione,

prascipuum, circa

quem

verfatur

eorum

fides

cardinem

flatuit Shahrejlanius

^':i^

Js^ ^\
i.

U^

^^:U^^\J

<-v^\

,^L^3:v3!^JJ

u^xaKAll

Uu^!

e.

quod Jubjlantiis Jpiri-

144
tualibus

N
innitantur, Jicut
-,

iE.

Orthodoxi innituntur Jiominibus

corpore pra'ditis

viz.

quod fubftantiarum fpiritualium

[angelorum

fcilicet]

minifterio ea prasftari putent, quae

Orthodoxi a prophetis.

Duas

ftatuit

idem

Shahreftanius
hiyacel,

eorum
i.

fedtas, fciUcet 3.^l>4!^ w.l^suo<

Ashabo^l

e.

Cultores Jacellorumy et y^Lkxi^J? u_,Uaas'! As' habo* l aJJii.

chasj
efl

e.

Cultores Jimulachrorum,

quibus utrifque hoc

commune dogmatum fuorum fundamentum,

opus

habere homines mediatoribus, qui inter ipfos et

Deum

medii intercedant; hoc fungi

les puras, quae oculis fubjed:^e
aliis

officio fubftantias fpiritua-

non funt:

elTe

deinde opus

inter eos et fubftantias iftas invifibiles mediatoribus

vifu
fibi

perceptibiUbus
ftatuunt.

tales

ilH

Sacella,

hi

Simulachra,

Sacellorum cultores Jacella vocant feptem

effe haec

* planetarum corpora,
ScUicet Chaldaei vel Graeci ; at Indi

fpirituaUum, feu intelliillis fint

gentiarum habitacula, quas eodem loco

quo ani-

mabus

noflris corpora

effeque ea corpora viventia, ratio-

quajddm
lisjixh.

ejiel-

naUa, ab intelligentiis animata.

Planetarum igitur do-

Hanc

inter eos diffe-

mos

et manfiones, ortus, occafus, f conjundtiones, juxta et

rentiamjlatuit

Shahreltan.
ac Arabibus cum Indis con'venire.

figuras convenientes

difcrepantes

fecundum naturas
horas
ilHs

eorum

difpofitas, obfervant, dies, nocftes, et

dividunt, formas, figuras

ilhs affignant,

(feu

perfonas) et

regiones

atque

ita figilla,

incantamenta, et oratio:

nes conficiunt.

ExempU

gratia

Si die Saturnif

qui Sa-

turno attribuitur, hora prima, induti ejus

figiUo

quod
fit,

juxta figuram atque operam

ac veftibus
ipfi

ipfi

propriam confed:um

pecuUaribus, ab iUo, precum formuUs

iUi

proprie convenientibus, quid vifum fuerit petierint ex

N
illis

JE.

H5
pendeant, exaudi-

qux ab
fe
iri

ipfius effediis et influxu

tum

ftatuunt, atque ipfius beneficio vota fua con-

fecuturos.

Eodem modo cum

ita

caeteris planetis agi,

quos

dominos

et deos vocabant,

Deum

autem verum, Domt-

num dominorum. Atque

ad

fpiritualia, feu intclligentiasy

facellis,

mediatoribus utebantur eorum

gentiis fpiritualibus.

ad

Deum

intelli^i^U-aJ^I^

Ex

prasdiftorum obfervatione

Telefmata conficiendi, praeftigias item, atque incantatio-

nes adhibendi,

figilla

et figuras conflandi, aliaque ejuf-

modi, quae ad mira perpetranda ftellarum vi ac virtute

valere

autumant, fabricandi rationem tradunt.

et

Ean-

dem ob caufam
quas

fimulachrorum cultores fmiulachra,

mediatorum

vice inter ipfos et fpiritualia fungantur,

conficiunt.

Imo

ne, ut

jam

did:i,

facellis

iftis

(ut vo-

cant) planetarum contenti eflent, hanc afTignant ratio-

nem, quod

illa

f^pe ab oculis, continua ortus et occafus

lateant,

vicifTitudine,
vifibiU fibi

fubduda
fit.

cum

mediatore femper

opus

Simulachra ergo fubftituenda, qui-

bus mediantibus ad facella accedant ut facellorum ope ad

intelligentias,

intelHgentiarum ad

Deum

fupremum.

Siillis

mulachra

igitur,

juxta figuram unicuique e feptem

facelUs propriam, conflabant e metallo

(ferro puta, argento,

eidem
infuper

peculiari,

&c.)

obfervatis

dierum,

horarum, graduum, minutorum, aUarumque, quas ad

inf^uxus benigniores eUciendos valere putant aftrologi,

circumftantiarum

momentis,

et

adhibitis

quaj

antea

diximus

figilHs,

indumentis, fufiitibus, orationibus, inei,

cantamentis, &c.

cujus

fibi

gratiam concihare ftude-

146

N O T
bant, fideri

jE.

maxime

gratis.

Simulachra

ifta

deos appelcce-

labant [vicarios, fcilicet] refpedlu

leftium, inter quos et

deorum ifhorum
officio

homines mediatorum

fungi

ea credebant.
expreffa
* Fundament.
c. 8.
1.

Haec qua potuimus

iide e Shahrejianio

quibus fidem faciunt quse fcribit 'Jofephus Al-

3.

nbitD iD^yD

dinh pnn i:r^? d^-i: Snt^^n nn Sinntr ynon i-nD nr x^ o ^-i'7i< pvn nr "iinvm nonn nnn ^v "iDinD Siiin Sd r<iinn m^^n Sv D^nb^ mn Sin^t:^ D^p^nnrn DOT::"Tpn ni'7i nn^nvn nun ]vb3/ mnn ma-npn niDiNn nv:m"i nmnb D^nmn^ mycm m-iDpm mm^f n^mv nr\ Hin m Hvt:^ nn nD nmv '-?y nmn nrs* D"TNn Hv nmnn D:r:in i<^m NJinii^ Minn nmnn vfiitrn ><inn nmnn mn nnn mTnrn TMn Dt!^.i t^intr DDpn Vj^ mn N:inn tr^Nn H>y %!J^ ad infiuentiam
><*inn v)t^n ytv^^

ifiam divinam,

quam diximus

necefidrio

fiatuendam

efie^

ut

ejus ope dignofcantur ea quce

iis

Deo BenediBo grata funt, ab

efi
:

quce

illi

minus accepta, non

penes hominem ut afiequaquia non

efi

tur eamfine beneplacito divino

hoc fecundum

naturce leges, ut quiefcat fpiritus intelligentia; feparata a

materia fuper rem

veteres omnes hoc

materia confiantem.

Hac

de caufa

abfurdum putabant ut requiefceret Spiritus

Altijjimi prophetaret, et

Deifuper hominem, adeo ut virtute

futura prcediceret
-,

ideoque gentes antiqucB fimulachra, fufiiita.

tus, et oblationes fiellis facicbant, ut

elicerent fpiritualiali-

tatem cujufvis fiellcc, quofe demitteret in fimulachrum

N O T
quod, ut eo mediante fpirkus Jiellce

iE.

47
qui in corpore ftellce

ijlius,

habitat,fuper hominem, qui corporea

eft fubftantia, rejideret,

adeo ut pra^diceret futura virtute fpiritus ftellce

entis in
tionis.

iftius influeft

hominem iftum

atque hcec ftgniftcatio

divina-

Qu^e

fere e

K. Mofe * accepta

cujus verba prout ab

* In Moreh Nev. l. 3. c.
2g.

ipfo Arabice confcripta funt, fic fe

habent

\y^^^

Tv-*-^

^^

*-"

[Uw;!* ty^^JiA)

l-^^JOI f*Uw:I

IjA^lj Jf '^^

!^=L?

(^;JUi'
3iX

<w^;

^y

&^^\

/e ^^J

fH-^-^J

f*L*^^'l

*^-X)J'

aIo |*l>w::^l
,

>wX_

Ij'

^xsLLc ^j^UJI

j-Lxj'

^UUoJI

Jxl QwLUJ

V^^j^l
.^.,jjC_;.

,_^ (,^1 jl_2S (^ b K. UJJvJ 5^:s:^r ^JJLi' c^Oy! ljrL^=:!^X3l

^^

L^

^J

i^^I^CIj
ijlas

L5^

i^

=J

,0

/i

Secundum autem

Sabiorum fententias,

erexerunt imagines ftellis , foli imagines aureas, lunce argenteas

;

atque ita metalla et climata inter ftellas partiti funt,

et dixerunt, Climatis ejufmodi

Deus

eft ftella

ejufmodi,Jirux-

eruntque facella in quibus imagines collocarunt , ajferentes,

vires jiellarum inftuere in illas imagines, adeo ut loquatitur
iftce

imagtnes et intelligant, et infpirent homines

eofqiie

doceant

148

N O
guce
ipjis

tE.

iitiUa Jint

atqiie ita dixerunt de arboribus quce

ifia

funt ex portione fiellarum iflarum, ciim dedicatur arbor

illi fiellce,

atque

illius

nomine plantatur,

et fit illi

hoc aut

illud, influere

virtutem fpiritualem

ifiiusfiella; in ifiam

ar-

borem, ita ut hominibus fe revelent eofque in fomno alloqiiantur.

Cum
* Loco jam
laudato;
et
i?i

utraque fedlanim

jam memoratarum Abrahamo

Alcorani fidem fe-

negotium
cutus.

fuilTe refert Shahrefianius,

Idem memorat

et

Maimonides *, a quo multa ad

Yad. Hal.

eorum
lum

ritus idololatria et fuperftitione fcediffima plenos

:

Abodah
rah.
c. I.

za-

fpedtantia petere licet

eos

qui tamen in eo quod dicit nulet foletn

^lJ^! t

Deu?n prater fiellas agnofcere,

pro

f*

T>eo

tjiaximo habere,
+

tum

Gregorio noftro,

tum

Shahrefianio
*.AjiJLo

In vita

contrarius
X3UuJ!

eft.

Aiferit

enim author
^^_i
,

nofter J elfe

AlMotadadi
Ebni'l waftac.

Mo-

JL)Li

J^

,Sj^^\

fcilicet

argumenta qucs ad

probandam Dei unitatem afferant longe firmifftma.

Shahrefianio didicimus illos, planetas deos
lare, fed

Et

quidem appelquod

minorum gentium,

(ut et ipfe Maimonides

ad reliquos planetas, exceptis fole et luna, innuit,) qui

hominibus

Deum fupremum

(inter
adituris

quem

et inferiora

hsec caufae fint intermediae,)

fint,

mediatorum loco
et

quorum ope

beneficia fua ilUs

communicet,

vo-

luntatem fuam patefaciat.

Cum

autem

quoe de ilHs re-

ferant et ShahrefianiuSy et Maimonides, et Gregorius nofter

ex ipforum

libris petita

videantur, hoc in quibus dif-

crepant, Gregorio fidem concihat,

quod eos lingua qua

exarati funt Syriaca legere potuerit,

cum

caeteri in lin-

guam Arabicam

verfis ufi fint.

Multos de eorum cultu

^.

149

ac ritibus a Tliabete (vulgo 'Thebit)

ipfe fediLC, ut et
niiis

Ebn

Corrah^ qui ejus

V.

Ajitho-

celeberrimus

ille

Aftronomus AlBatta-

rem nojlrum et Saheb Hama

(vulgo Albatcgniiis) faltem ortu, viro alioqui dod:ifperhibet

AbulFed.
anno 317.

fimo, libros lingua Syriaca confcriptos

idem
* At feptks,
juxta Abu'lFed.

Gregorius nofter

ac faciem inter

orandum Polum Arcj

ticum verfus obvertere

re,

folitos tradit
folis,

ter quotidie ora-

prima vice ante ortum

ad vefperam
^

fecunda juxta meridiem,

illis

tertia

jejunium
;

effe

triginta

dierum,

aliud

novem,

aliud feptem

aflerere ipfos, fceleratorum

animas poft novies mille feculorum cruciatum in gratiam

cum Deo

redire

-,

abftinere a fabis, allio,

&c. vidlimas

fuas igni penitus

abfumendas tradere, nullam eorum

partem comedere.
cenfe refert

Magni ab

illis fieri
;

Templum Mecpriceffe,

AbulFeda

in Hiftoria

at

locum quem

cipue religionis ergo vifunt prope

urbem Harramim

quam

et in

Geographia fua urbem Sabiorum vocat,

aeditui
illis

in

qua feptendecim
oratorium quod
etiam ab
fu:E

fmt, ubi et collis fuper

illos

quem
magni
fecflce

magno apud

in

honore

fit ;

ilHs fieri

Pyramides, utpote quas priorum

authorum fepulchra
-y

credi volunt, Sethi fciUcet, Edri-

Jiy et Sabii

feflorum

illis

praecipuum

efle

diem quo

fol

fignum Arietis ingreditur.

etiam ShahrefiaJiius
fed:ae

Haec AbulFeda.

Meminit

apud ipfos
et

banifias appellat, qui

Deum

quam iloljj>s^\ Harunum et plures ftatuant

feptem
planetis,

unum

fciHcet effentia, plures quatenus fe pluribus indi-

viduis vifu perceptibilibus, velut

et perfonis terreftribus,
tet,

necnon

&c.

indat, in quibus fe manifef-

ac perfonam induat,

citra

tamen

unitatis

effentiae

150
fuas * corruptionem
tis

N
-y

iE.

eum

corporibus coeleftibus a fe crea-

mundum

inferiorem

regendum

tradidifle, effe

corpora
poft

ea patres, elementa matres, compoiita natos, &c.

fpatium annorum 36425 decurfum omnes animantium

fpecies interire, ac deinde renovari, natura univerfi in

fmgulis terras climatibus t bina unius cujufque fpeciei

yJv/ 17^/ dicat

paria de

novo producente, atque

nec
aliam

ita

feculum feculo conrefurredlionem, &c.

forjan unurr.

tinuo

fuccedere,
i.

dari

par dcnotat

j^La
rum
+

e.

Sacelldy feu

(^vifjLa,Tciy

quae

nomine

fubftantia-

intelleBualium ac fpiritualium, et juxta ftellarum

figuras conficiebant, hsec

enumerat Shahrejianius,

SaSa-

cellum caufoe prima:, et fub eo, Sacellum

intelleSluSy

cellum providentice,

Sacellum

necejfitatis,

et

Sacellum

ani?nce, t{^& hasc figurae fphasricae,

2.

Sacellum Saturni,

fexangulum,

3.

Jovis, triangulum, 4. Martis y^^^z^

5. So/isy

^j^
Fe

quadrangulum oblongum,
4 :^^

quadrangulum,

6.

neris,

triangulum quadrangulo infcriptum, 7. Mercurii

8.

triangulum quadrangulo oblongo circumfcriptum,

nce denique,
II

Lu-

o6tangulum.

Eadem

refert

II

Aljannabtus,

y/^

Ann,
e

Hej. 8.

Facro^ddin
hae
;

Razi Commentariis ad Suratol Bakarah.

fui,

Nugae

quibus tamen in recenfendis longior

dicit ShahreJianiuSy

non

folum ut intelligatur quod

Moreh
c.
1.

Arabum

3-

quofdam Sabiifmum amplexos, fed quia

^"IN''?^?

nbD nJND
/^L>.ii)^

23.

n.!DyN fe^a erat quce totum olim terrarum orbem

^^^

impleverat (ut loquitur Maimonides).

\

^y3\

jjjJ!

^^

u_-JLxI! yi>jJl

religionum antiquijjimay et quce to(ut

tum fere 7nundum occupaverat,

frequens
alias,

AbulFeday) adeoque
fcriptis.

tam

in

Arabum quam Hebrceorwn

; :

N
eorum mentio
occurrat.
in

^.

151

dum

etiam

erit

Eandem ab rationem inquirenMagorum liJErefin, quam et Arabum

libri

quofdam fecutos ab authore

Siquidem
et ipfa

Mojlatraf accepimus.

non parvam olim Orientis partem, Fer-

fiam prasfertim

et vicinas ei gentes ac Indos, (quos et

hodie addi(ftos habet,) infecerat.

Quod ad nominis
ftatuit
fcilicet

ra-

tionem

attinet, origine

Perficum

Mohammedes Al-

Firauzabadius e duabus vocibus conflatum,

^^

Jiy^ Mije
tis

Gufliy
;

quod hominem auribus brevibus

vel cur-

denotat

talis

cum

fuerit

primus

fedtas

pater, inde

nomen
quod
ii

fortitum, quod et ad fecflam

fuam
iis

tranfmilit

verum

fit,

conferri poterit

cum
et

quae narrat
Invaluit

Jujiinus de auribus

Mago
Sic in

a Cambyfe praecifis.

autem ufus ut idem vulgo Arabibus

gus ac
ignis cultor.

Perfs fonet

Ma-

Nomenclatore Arabico-Perfico

Logat halimi
i.

did:o, ij^^=ss^

Magus c^yj

^\

Atajh-parafl,
coluille,

e.

Ignis cultor, redditur.

Ac

certe

ignem eos
luci

eique templa confecraffe, honoris

quem
j^JJ^

habent

tef-

tandi gratia, referunt Shahrefanius et Ifmael

AbulFeda,
L->.-o
i.

cujus haec funt verba

^^j^<

S^^csjs.

S^t^
,

e.
/;/

Inde quod lucem magni faciant^ ignes colunt

ferit

qui idem af-

Hift.

c.

de

Perfis.

praecipuum religionis Magoru?n feu Ferfarum antidi6ti)

quiorum (qui 'L!iy>y^ Ciwnerthii

fuperftruiflum fuiffe
.y;]!

fundamentum

^A^

Jic

i.

e. magnificationi, feu

venerationi lucisy et fugas tenebrarum.

Lucem Deum

pri-

mum,

^if3

Kadiman, Antiquum, (feu a^ternum) rerum

(^^bv)

omnium

principium ftatuunt, ac

Tezdan vocant

tenebras autem

Deum

creatum, tenebris ortum, cui no-

;2

N
men
^j^yfc^

iE.

Ahraman

ita

duos
:

effe illis

rerum authores,
fuifTe

Deum
*

fcilicet et

Diabolum hanc eorum dodrinam

ufque ad Zoroajlri tempora,

rdutAX- vocant, et fub
et _&AMLAAWt, Iaa

quem

t:i*^:iLj

Zaradujhtum

* GiijQitasfo floruilfe afferit, ac

Jannab.
Yiis.

Ahmed Ebn
etiam

fuiffe

LT-i^^i
illi

quafi

^li X^ authorem libri quem Magi Deo ccelitus demifTlim (prout ipfe afiirmavede ZaraduJJito ^
et

rat) amplecftuntur, effe ipfis

^j^ ^u^
recenfeantur

Ao

J5iXjl_i

fahulas prolixas, inanes,

quce
flatuit,

indignas: Gujlitasfum iftum Cyr/

avum

Cyrum au;

tem
redle

effe

Hebraeis
eft hic

qui Perfis

Azdjliir

Bahman

quam
Ahafuet

non
fit

difputandi locus, et annon potius Gujh-

tasfus

Hyjiafpes, a Cyro tertius, et Azdjliir,

crus pius.

Denotat enim ^aj, referente eodem, (ut

et

Alfannabio

Ahmede EbnTufef)
Ejufdem

'ij^i^S

^*m.3=tJ\

bona: feu

pic intentionis hominejn.

(^ZaraduJIiti fciUcet feu

Zoroafri) meminit Gregorius nofter fub Cambyfe Cyri

fiHo, et
^*v^.:s"^*5^

^R.o reJigionis

Magorum

autJiorem, feu

doBorem appellat, ac pro

EJice difcipulo a

quibufdam ha-

beri dicit, et de Meflias adventu Perfas monuiffe, deque

flella

in cujus
ipfis

medio

figura virginis confpicua ejus nati

;

fignum
author,

pra^beret

qui tamen non tam religionis

iis

quam

reformator flatuendus videtur ex

quas a

SJiahreJlanio et
fas fuiffe patet

AbiiJFeda memorantur.

Magorum

fedlas,

Ac certe diverquarum cum omnes in

fciHcet

aflruenda
effe
iiffe

Xjy;x!!

AJtJianawiah

convenerint,
et

duo

rerum

principia

Lucem

Tenebras, in partes abalii

videntur,

quod aUi

principia ifla cosva,

alterum

altero pofterius ftatuerint.

Porro difputationes eorum

N
omnes

i^.

153

(tefte Shahrejlanio) ^j.Eli*

J^^^^j

circa duo ver-

fantiir fundamenta,
JULI^!^

quorum primum

eft J\ A^) C^Aaw

j^\ Declaratio caufa; mijlionis lucis et tenebrarum fecundum 'L^S jylS (j^ v*a.w ^l^ Declaratio caifce

liberationis lucis

a tenebris^ et miftionem iftam \j^ IniIllud

tium vocant, liberationem hLx^ Reditum.

quod

in

ipforum profeffione mutaverit ZaraduJJit hoc

tur,

fuilTe

vide-

(referente
et

AbulFeda) quod cum

illo

antiquiores

Lucem
ipfe

Tenebras prima rerum principia ftatuerent,

utrifque antiquiorem,
effe,

Deum
et

earumque conditorem

docuerit,

unum eum
malum,

nec focium habere,

autem

* probitatem et nequitiam e

bonum commix-

tura lucis et
fent,

tencbrarum

contigiife, quic nifi mifta fuifextitilfet,

mundus nequaquam

nec ceffuram miflio-

nem donec
habituras

lux tenebras vincat, deinde lucem

fibi

mundum
integrum

fuum, tenebras autem fuum,

:

liberum

et

quodque librum

religionis

priccepta contife

nentem, cum antea nullum haberent, quafi coehtus ad

demiffum,
ifto
ipfis

tradiderit.

At mira

funt quae de Hbro

Ttfef-,

referunt Alfannabius et

duodecim voluminibus,

Ahmed Ebn quorum ftngula

in

fciUcet

corio

taurino

integro compingerentur, conftitifte, permittiejus authoritate

matrem, fororem, fiHam

uxorem fumere,

(fic

et ipfe

AbulFeda,

in vita

Azdjhiri prccdidti, eum, quod

Magorum
alias

inftituto licitum,
in

fiham duxiffe

fcribit,)

cum

multa

eum

e Davidis Pfalmis tranflata fint, ignis

cultum

praBcepiffe, ac

Keb/am ejus cultoribus Orientem,

Simulachris tamen
f AbulFeda

unde luminarium

ortus, ftatuilfe t.

154
* In cap. de opinionibus

^.

infellum fuilTe liquet ex eo quod narrat Shahrejianius *,

Guflitasfmi,

Arabum.

poftquam ZaraduJJiti fuafu

amplexus
ejiy

L^s\.fj'

fcilicet

Magorwn doBrinam
templo u^i
di(5to,

idolis quce in celebri illo

Domus Mars (num

forfan Martis ?)

tribus ab Afpahano parafangis, antiquitus collocata

fuerant, edu(flis, illud in ignis facrarium convertilTe, ac

perpetuas fere

lites

apud Orientales
fuiffe

inter ignis et {imu-

lachrorum cultores

ab eodem difcimus, adeo ut

prout alteri alteris fuperiores evaferint, templa ipforum

alias
{int.

ignium,

alias

fimulachrorum cultui infervire juffa

Magorum
eft

deUria

cum dogmatibus

Chriftianis

(quod
ille

t Sive
nius.

Ma-

idem

ac

li

ccelo tartara) inique mifcens infanus

tefte

Manes, inde impiiflimam haereiin conflavit,

refianio
j

Shah-

xoljj^l!^ Jo^^sn^i

religionem inter eaju

projitentur.

^^ quam Magi
\

L,.^

^' Condidity inquit,

et

eam quam

Chrijiiani

Origine

Magum

fuilfe perhibet,

duo,

cum

Magis, rerum principia

inde iUi titulus c <;^\
X

ftatuifle

Lucem
e.

et

Tenebras &c.
principri-

^U

i.

Manes duorum

In

'vita

piorum

ajjertor, referente X

Gregorio noftro, qui

'Liy:^\
,

eum

Aureliani Imper.

mo
rum

Chriftianum, poftea ad
hcerejin defecilTe, et

feu duorum principiofibi

affumpto

Mefli^ nomine,

eledtifque

duodecim

difcipulis,

blafphemias fuas per toet

tum Orientem, Indiam ufque

cet

Sinam propagafle,
Deos,

fcili-

^^\

JUJiJ

f^
^^^xx

mundo duos
Fons

ejfe

quorum aher boXJiIiJl

nus, qui^y:]!

lucis^ alter

malus, qui

^Jot<

Fons tenebrarum, &c.

\

jv.x]xj'^

J^W ^Asn^' j
in

^ayb (j_^^L_^^

(jU/:.

quin et
ejl

modum

excejffit

igne celebrando, eumque

veneratus

ac divinis laudibus eferri voluit, idque prop-

N
ter

^.

^SS

lumen

ipli

innatum, ut e contra terram vilipendi,

et tenebrofa efTet
:

quod penitus opaca

atque hcec (in-

quit) dofri?ia, antiqiiitus apiid Perfas recepta fuity non a

Manioy feu Mane^ pri?nu?n orta, fed

mentis
boravit.
rat,

quam tantum

argu-

quam maxime

potuit probabilibus confirmare laluifTe

Impofturae fuas dignas tandem pcenas

nar*
V.

* a Sapore Perfarum rege crudeli morte multatum,

Epi-

detradla pelle, quod,

ipfius,

qui in

cum magna de fe pr^dicaret, filium morbum inciderat, fanare non potuit. Ma\
:

j)han. et

R,
:

Abraham
qucm

cilant

ctiam Schi-

nii

etiam et opinionis ejus meminit fofephus Albo

chardus et Buxt. in Lex. Tahn, hi :n'2

:n*2

1*:^'*

int^

t^"N*

nv"T n^n

nn vnb nnsn

did'?

nn^?
unum

f In Ikkarim,
13.
1.

ii.

c.

D^j^rj

innK

DOt:v:::n

M<^p:

p Sn

i.

e.

Fuit apud
effe?it,

veteres qui putaret quod principia

boni, et
da??i

prima duo

alterum

??iali,

&c.

et

fuit hcec fe?itentia viri cujuf-

cui nome?i

Mani,

ideoque qui

eum

fecuti,

funt appellati

Maniani, five Manichaei.

Quis interim

fuerit (ipuxv^ro^ ifte, a

quo

fedia

Magoab

rum denominata, non

ipfo
Ni???rode
A??iid,
iis

conftat

eorum

ritus et deliria

qua

fide

petant

Ebn Batrik

et Georgius

Ebno'l

non

contendo.
dedifi^e

Cum
Magos

autem Arabum
qui Chrifi:um
potuifi^e

quofdam

nomen

legamus,
et

illos

adoratum venerunt,
Arabes.

confiiat

efie

et

Eruditio autem Arabu??iy &c. li?iguce fua; peritia,fermonis

proprietas,
fuit

Pag. 5.

1.

28.

&c.] At Arahibus
locuti

dialedti
et

plures.

Diverfa
ifiia

hngua qua

Hamyar
X
2

Arabes puri, ab
X.

qua
X

ufi Koraijliitci', et in

qua confcriptus Alcoranus

Illam

Mezhar,

c. I,

156

N O

^.

y^

'i^yz

Arabifmum Hamyari vocant, hanc

X/A=cvJ!

'^y^^

Arabifmufn purum feu defa^catum^ item

raifliidarum dialeBumy

(jioji

'^,ys.

KoIf-

qua primum omnium locutum

aliter

maelem ferunt

quod non

intelligi

potefl

quam

quod Arabum, pofl

affinitatem

cum

forhamidis nuptia-

rum

interventu contradlam, linguam defiecatiorem red-

diderit, et forfan

ad Hebraicce primigenise normam, a qua

Illum enim

longius deflexerat, correxerit et limaverit.

linguam
illos

ipfis

vernaculam a ^orhamidis accepiffe, non

docuiffe,
ipfi

novam

unanimi confenfu tradunt

illis

XxjoJi

3^x^! AxS *.^ ab

didicit

Ifmael Arabifmum

In

Mez-

(inquit * "Jalalo' ddinus Afoyutius).

Nifi forfan illorum

har, c. I.

fententiam ample(flamur

qui

(referente
fuiffe

eodem)

illud

quod dicunt, Ifmaelem primum

locutus
fit,

qui lingua Arabica

fuifTe

ita intelligi velint,

primum

eum, qui
Quare
et

vernaculs oblitus Arabicam amplexus

ab
t In Alcor.
Sur. xvi.

fuerit.

aliis

r^y^

j-jx

^UJ

lingua Arabica perfpicua, qua coe-

litus defcendiffe

Alcoranus\ dicitur,
;

^y^

J^

Jorhami-

Comm.
edit.

lojj

darum lingua vocatur

lis

quos viciffim et aliquid ex Ifmaeeft.

illa

Maracc.

Hebraifm.o contraxifle probabile

Quanquam

anti-

qua Arabum dialedlus Hamyarenfis

vel faltem Syriaca^

a lingua Hebraica,

qua antea Taarabum (quem Arabicce

t_jjjtj

patrem

flatuunt, ideoque

Taarab didlum quia

pri-

mus
rit)

fuerit cujus lingua a Syrifmo

ad Arabifmum deflexealii

locutum autumant, propius abeffe quam ea qua

utuntur ArabeSy videtur.

X

Exemplo

res clarior fiet.

Nar-

V.

et c.

rant Aljauharius et

Mohammed AlFirauzabadius t, Araad regem Hamyarenfem ingreffus fe-

Mezhar,
i6.

bem quendam,

cum

N O
dere juberetur, dicente
illi

iE.

^"^l

rege

<

^S-

Theb, e loco alto

(montis

fcilicet pr^ecipitio, ut in libro

Mezhar)

quo

ftaret defiliilTe, ac

membris mifere
idem fonare

confradtis floliditatis
fad:i

fuiE

pcenas

luiffe.

Miranti regi, ac rationem

'Theb

ro-

ganti, refponfum,

Arabum
\

dialeilo ac

Salta

regeffiffe

ergo regem ^kaj^

ijle
;

'i^s. ^j.\

Non

eji

nobts notus

Arabifmus
(urbs

y^ J^

j.-lj>

^ ^i

Dhafafedes),

rum

ingreditur,

ea
;

regum Hamyarenfium

Uamyarifmwn
runt,

addifcat

quae verba in proverbium abie-

quo monetur quis eorum quibus cohabitat, moriaccommodare.

bus

fe

Hinc autem

(uti diximus) patet

Hamyarenfium dialedtum ad Hebraicam, vel Syriacam,

five

Chaldaicam, in quibufdam, propius accedere, (ut et

ipfos ad
<

Judaifmum

inclinafTe in fuperioribus vidimus);

<5^

enim Hamyarenfibus idem

^^\ a quo
in

fonat ac Hebrceis y^* Sy-

ris

et Chald^^is

Imperativo

^P
in

federe

at

communi Arabum
fponfo quod
8

dialedlo contrariam habet notionem,

faltandi fciUcet vel fubfliendi.

Praeterea

regis

re-

litera cij claudatur,

quod Arabes per

Per hn-

efferre folent,

Syrifnum etiam fapere videtur.

guam autem
afferit

iflam cujus periti^e operam dediffe Arabes

author nofler, dialed:um iftam Koraifliitarum de-

faecatam et politam praecipue intelhgi credo, quas qua

ratione c^eteris elegantior evaferit defcribit
fcilicet
bice

fallaloddinus*
effent, et

* Jn
har,
c.

Mez9.

quod dum templi Meccani ditui

Ara-

centrum incolerent, non folum

vicinia et

a caeteris

gentibus

(quarum
vitii

commercio aHarum tribuum fermo

effent, fed et

aHquid contraxerat) remotiores

con-

158

N
fluentibus

iE.

undequaque Meccam Arabtbus tum

ut lites fuas ad ipfos
et

religionis

ergo,

tum

componendas

deferrent,

ex eorum lermone
res

carminibus puriores ac elegantioloquendi formulas et

quafcunque

five didliones, five

phrafes, feledlas, fuas facerent, adeo ut in ipforum dia-

ledlum omnes univerfi quaqua patet Arabifmi elegantias

confluxerint.

Linguas autem fuae in

encomium multa
pro-

congerunt, atque, inter castera, immenfa ejus latifundia

pnedicant

tanta nimirum, ut

non

alias quis, nili

phetico afflatus fpiritu univerfum ejus

prehenderit, nec quifquam

ambitum com-

omnes

ejus

thefauros

unquam pervenerit ut exhauriret. Quantum Gra:cam,

eo
hcet,

Latinam, aliafque linguarum prascipuas, verborum copia

fuperet, hinc conjicere

quod ahquando

vel fola

diverfarum unius

rei

appellationum enumeratio et ex-

pHcatio jufliam voluminis integri materiam prsebuerit.

Sic do(5tiflimo

grammatico ^bn Chalawaih Ubri unius fubalterius,

je6tum Leonis nomina, quae quingenta ^

* Mezhar,
c.
f-

Serpent,

tis,

qu2e ducenta,

tefl:e

'Jallalo' ddino *.

Author Kamufi

2 3. et 27.

Kam.

in

Mohammed AlFirauzabadius, librum integrum

appellationibus et
utihtate fe
confcripfifl^e

de melhs
in

ait,

quo

cum
:

odioginta ejus

nomina

recenfuerit,

totam tamen
.

Mezhar,
27.

ejus

nomenclaturam non

abfolviffe notatur I

Tefl:atur

c.

Kam.

in

idem

enfls

appellationes ultra mille fe in hbro a fe

compofito enumerafl^e.
peritia
II

Certe in

hngu^ tam
interim

copiofas

larga

erat

gloriandi
efl;

materia,
efl!e

tamen

Mezhar.

aiunt

II

quod rehquum
e

ejus

^.Ai^

jJii*

parwn

admodum

mulio.

Nec omnium

erat eleganter, nec pro-

N
prie loqui.

^.

159

Quo

fpec^at illud

quod refponfum

fertur a

Mohammede non vulgarem

fe

iplius

eloquentiam mirantibus,
quic
in

Gabriele linguam If?naelisy

defuetudinem
late pa-

pene abierat, edod:um.

tenti periilfe aliquid
fit

Et certe de lingua tam

non mirabitur qui quam nuperum

apud

illos

fcribendi

inventum perpenderit

de quo
*
In
tnia

ita prasftantiilimus hiftoricus *

Ebn

Chalican

jj^ ^ks\^\

Ebn Bowab.

tj.UJl

J 'L\l^\\ cL^yi^\ J^^S^

)f^\

i>

iCS

3^3^

i.

e.

Illud

de cujus veritate 77iinime amhigitur

apud

eruditosy eji pri-

mum

Scripturc:e Arabicce repertorem fuiffe

;

Moramerum
in

fi-

lium Morrce A7ibarie7ifem

ab A^ibarienjibus

reliquam
refert
f Jpud Ebn
Chal.
ibid.

Arabia77j ^nanafe hanc artem.

Af77iayius t,

Cui fuffragatur quod

interrogatos
?

Koraijliitas

a quibus fcribendi

artem

didiciifent
fe

refpondiffe,

ab Hirenjibusy Hirenfes
;

autem
ab
aliis

ab Anbarienfibus accepiffe prasdicant

vel, ut

narratar, interrogatum Harbii (qui primus fcri-

bendi rationem KoraiJJiitas docuit) filium, unde pater

iplius

artem illam accepiifet

iilio;

refpondiife,

ab Afia^no
refpon-

fodarce
diife,

illum a quo literas

iflas didicerat?
filio

ab earum inventore Moramero

Morra : hoc
annis

autem non multis ante Moham^nedanif^ii ortum

contigiife.
tis

Hasc autem quae diximus potius de Koraijhi-

ahifque

Arabum

IJhtaelitarum tribubus,
:

quam

de

Hafuiife

myarenfibus intelligendum
illis
fi

in

confeifo
;

enim
imo

efl

jam antea notam

fit illa,

fcribendi artem

antiquitus,

vera

quam ex Ebn
'i\y^\

Hejha^n refert AlFirauzaba^i"

diusy hiftoria.

^h

^^L

^c

Ja*J!

^i^

-Uii>

^^

Mi

i6o

N
'ijyJSS f^A
\

T
J^
LT*

iE.

.-(^iX'^ ^

L_^<Xj

IS'3

JLsv^

JOuw

^Aiw^ C5~^^
..-.<

^^.^

"

*'^*.

J^
t>wa

tf ^

tJlAAJ SLs.L

'iS

J-^*-^
\

*5^

(*"^^

^^ ^>J)L_A_! Oj^
tJ^OJco
2$X:sO'

(3>^

^J^^
tX^ ,V iS^ f^
X>

elLoLXAi

\__^xX

-n 'L-i
,.rA.=sx^ ..;
.

X.j

|*Ai

<

vi>^ ^

<lL\iJCj3 2iX2^kJ Lill^AXAi 2iX2^J'

oli

<>Xi |>X^

(J^

kAaJ ! (Jj cHAiAJlLi *j juLaj!

^Vi
'j^!

-r*^,ki

L_1

2s<X^O'
j!^

(^

^J

U^
^ct.AM

uHajL*
^L-Xa-c
in
e

^^

A^

'-^ _11a**a! 'iSy^S {

^^s.j-aAJ

Dicit
in

Ebn Heiham,

Detexit torrens fepulchrum

collo feptem

Yaman,

quo jacebat foemina, cujus in

rrant

margaritis contexti torques, in maiiibus et pedibus fmgulis

armillce,

ornamenta cruralia

et brachialia feptefn, in

tmoquo-

que digito aiinulus in quo magni pretii

gemma

ad caput

autem cifa thefauro opulenta,

tu?n,

et tabella cui hoc erat infcrip-

In Jiomine tuo, 6 Deus, Deus

Hamyar, Ego Tajah

cwm

flia

Dhi Shafar

jni/i

obfonatorem noftrum ad Jofephum,

iiiodio

quo tardante,
afferret mihi
*

mifi ancillam tneam

,

argenti ut

modium farince cwnque non

inveniret, mifi

eam

De genui-

cu?n modio auri, et

cwn nondum

inveniret,

cum modio *

unio-

na twcis bujus
kStlone dubito
;

num, cumque nec adhuc inveniret, eas comminuijufft, a quibus

alii

enitn

codices habent

cwn

nihil utilitatis

caperem hic inclufafum.

^i autem

(S>^^

alii

audierit de

me

mifereatur mei, etfi qua mulier ornamentum

aliquod ex omamentis meis induerit, non alia morte moriatur,

quam qua
f ^ibus
fcnt, ex
ct

ego

mortuafwn,

Si

quid

t his inefl: veri,

antiquum

eft

apud Hamyarenfes

addi alia poj-

Al-

fcribendi inventum.

Charadleres eorum ab ilhs quibus

diverfi,

Jannabio, de antiquorum regum monumentis.

utuntur Arabes
.xjL^!

multum

quod genus

fcripturse

AlMofnad vocabant,

Hteris inter fe implexis mini-

l^

JE.

i6i

meque

diftindiis,

quas tamen vulgo difcere non permitnifi

tebant, nec cuipiam,

poft

impetratam ab
Ita

ipfis

veElfn

niam, iifdem utendi facultatem.

Chalica}2 et Georgius
^y_>jjt!!^

cum eodem

Ebn Ajnid

diflincftos

memorat J^\

tf^*^!\

i.

e.

calamiim Hamyarenfe?n, et calamum

Arabiciun.

Porro,

quam
refert

arcflis

apud Arabes conclufum

limitibus diu manferit nobile

hoc Morameri inventum,

laudatus

patet ex eo
fcilicet

quod

modo

Ebn

Chalican^

cum jam

evulgari

coepifi^et

Alcoranus, non reper-

tum

fuifi^e

in univerfa regione Tafnan, qui Arabice fcriefiet.

bendi vel legendi peritus

Certe ipfum

Mohame.

medem utriufque

literaturj^ partis

ignarum unanimi coni.

fenfu flatuunt, ideoque U*! Lxj Nabiyan om?nian,

Fro-

phetam

illiteratum vocant.

Author
cfjAJl

jX!1
*\

^\=^ hoc

iUi epi-

theton a patria Mecca, quas

Omm
vel

alkora,

Mater
tribui

pagorum appellatur, juxta quorundam fententiam

afi^erit
-,

fed

eodem

res recidit

nam

hoc ipfum ad

ejus imperitiam

evincendam firmum
fuerit.

fatis eft

argumen-

tum, quod Meccenjis

Quod
c^AS

nos docet Shahrejia^DJuUui!

(^lXi"JiJ\

nius"^ his verbis, jjbi

^^

3._A_y

X.^a4J

(^^^^3 iuojdb

<f;'-^i!i5 i- e.

Diic^ feSlcc oppojita, ante

Idiota

?niJ/ionem Moham??iedis, erafit populus libri, et idiotce.

ejl

qui literas

nefcit.

fudcei aute?n
Mecca?n.

et

Chrijlia?ii
ille.

Medina?n

i?icoleba?2t,

idiota; aiitem

Haec

Judccos et
ipfis

ChriJlia?ios

populum hbri vocant, non folum quod

eorum pra^cepta continentes

hbri rehgionis
et

dati fint, fed

quod

literas didicififent,

contra ac Arabes Meccenfes,

l62

N
qiii

iE.

ea qua nati funt ignorantia totam vitam ducebant.

Ita inquit author libri

Mogreb
jj

vocabulum ^^\
c_,j.xH

jIIOjjiXiXl!

mioy feu Idiota c-OL^aJ

Blyil!
Vj>

J3

&^

JLol

^J

^y^
i.

j
'u/

'sJ:J^\

(J^ju

^ j> J.^! y>jCkJ3 lyu' ^^

e.

^x

vocts deJ20jjimatiij'

ab

Ommah,

/. e.

natiojie

Arabmi,

utpote

quce nec fcriberet nec legeret, atque inde tranjlatum

ad denoeji.

tajidum quemlibet, quifcribendi ac legendi ignarus

Ita

Ebnol Athir
quo miffum

^^\
:

inquit,

a-*^. ^ ^sh^w AlOmjJiio dicitur

quifcribere nefcit

atque inde didtum illud Mohammedis,

fe ait

ad

Xa^!

'La\

gentem

illiteratam, explicans,

Arabes (inquit)
'k^i^

Idiot^e vocantur, qiiia

^i

JJL^

y.

iv^n

'iy-ys.

fcribendi peritia apud illorujn paucos admodum,

:

vel potius nullos reperiebatur

^
^\
d

manebant {cihcet

y^::^^

J^!

ea detenti ignorantia qua ex

utero matris prodi-

bant,

Jiec

fcribendi, nec cojjiputandi artejn edoBi.

Atque

eodem modo
didtum ferunt,
prophetajn ex

interpretantur
miliffe fe

quod a Deo
^y^. rr^^'^^ j

in
i*

Alcorano

^^

^*

^^

idiotas

ipjis,

ad

illiteratos

literarum rudem.

Ex

in-

dubitats apud

illos fidei

AlBocharii narrationibus difcifuilTe

mus,

Chadijicc

[Mohammedis uxori)

cognatum nojLo!j.xx5L

mine Warakah, qui

Mohammedis

fcribendi peritus effet, fed

:

Hebraice, ipfumque Chriftianum fuiffe

fociis (five

ex

ipfius

tamen

ante vel poft promulgatam ipfius

qui fcribendi

dodtrinam fcribere didicerint)

rationem
Ali, Zeid,
jjLi

callerent, recenfentur inter c^teros

Othnan,

Abu

Ebji Caab, cui mififfe dicitur

Othman

\^

tJu^aj
ille

L^^JL^li

03^

fcapulam

ovis in

qua

ejfent literce,

quas

concinnavit.

Qu

ut melius intelHgantur audiamus

Ebnol

N
Athir quid
iit
,

i^.

163

;v^ n explicantem.

AlCatf

{^mc^xi^ eft

*j&j.JL

Lr^^r*^'

*^ -M ^^-y-^

\yi\^ os latiim ad radiccm

et

Immcri animalis, hominis fcilicet

jumentorum,

in quo, ob

inopiam charta: apud ipfos,fcribere folebant.

Accepiffe au-

tem artem hanc tradunt

Cendienfi Anbarienfium

Koraifliitas a

Bajharo

quodam
dud:a,

jam memoratorum

difcipulo, qui

Meccam
hoc
iilis

profedtus et forore

Abu

Sofyani in

uxorem

inventum communicavit, quod non multis ante

inftitutam a
iis

Mohammede reUgionem
eft.

annis contigilTe ex

quas dida funt manifeftum

Interim quod ad cha-

ra(5teres a

Moramero

effitflos,

ac diu apud Arabes reten-

tos, fatis

rudes fuiife conilat, quales fcihcet Kufenfes vo-

cant, quos in librorum titulis ac lapidibus infculptos vi-

dere

eft,

nec

aliis

defcriptum

ohm

Alcoranum teftantur

folia aliquot antiqua, literis

femiunciahbus in pergameno

exarata, qucE dodtiffimus

mihique amiciffimus Johamies

Gravius, quo

nemo

integro magis affediu fe ftudiaque ac

rei Hterariae utiUtati dicavit, fe-

impenfas fuas pubHci

cum

ex JEgypto

detulit.

Elegantiores

iftos,

quibus

jam
annis

utuntur,

non

nifi

trecentis fere poft

Mohammedem
Ebn Bowab,

ab Ebn Moklah (merito certe vel ob hoc ne dextra truncaretur) concinnatos, deinde ab Ali
ifto calligraphias artifice,
tis

celebri

ad perfed:ionem perdud:os, tefChalican.

eft

fide

dignus

Ebn

Qiiod interim

firta

ted:a fervaretur
praefidiis,

Hngua tam

late patens, fine literarum

Poefi fuas debuiife videtur: unde

fucC cura, ejus

non immerito

una

cum hngux

quoque fludium conjunx-

164
erint, uti refert

N O

iE.

author nofter,

Nam

inter caeteras

poe-

feos laudes

hoc ejus beneficium enumerant, fciHcet quod

fermonis proprietas et

et linguae Arabicc^ confervatio et

elegantia
* In Uhro

ei

debeatur.

Hoc

eft

quod

dicit

Bjbn Fares
^^^^i

(referente Jallalo\idino^) ^i^^ss

ixXJi JXJuu
aJLc_5

c^a^ ^^ ^yl\

^^1

Mezhar,
49.

c.

y\X\ C<i_f^

Ejje poemata Arabibiis commeji-

tariorum vice, quoriim

beneftcio

imperturbatce fervabantur

geneahgiarum

feries, ne oblivioni traderentur res gejlce

et e

me-

moria dignce cavebatur,

f Vocantur
Pcet^lri^ltT.-

quibus lingua peritia hauriea

batur.\

Cui geminum quod

Mohammede Ebn Salam

xJiALsOi J yx^S
j,\

har

et

Al-

(referente

eodem) didum,

^
'^ ^

^
ufui

Moltatraf
.^k53l

\y^\

{jj^r^. ^^s {jj>i^^.

i.

LnpcrjtjrtS
Jcrmonis.

e.

t5^^j f^*^ isi^^.^ v^' Fuerunt poemata Arabibus olim kyKvycXvTrcn^iia^ pan(

'

g' **

dectaX, ultimus fapientice eorum terminus, unde qucc

illis

depromebant, et quo omnia deferebant.

tentione hanc
alii

Magna

ergo con-

ahis

palmam

praeripere lliudebant, nul-

lum
nihil
Marzuk,
^r.f/. in

illis

certius nobilitatis et ingenui ortus

fibi

argumentum,

quod

magis

gloriae

ducerent,

quam carmine
;

animi conceptus expedite ac eleganter exprimere

uti

Com.

ad Hamalah.

eorum
iiLSCxJ!

hiftorias legenti patebit.

In celebri

ifta THctvyr/vfei

o^

Forum Ocadhi

didto, ubi quotannis

conveniefibi

bant, id fere agebant, ut hoc certamine

pararent.
Ita

famam

com-

Alfauharius

Quotannis
lyu;

illuc per

menfem

integrum congregati ^^^Uuu^

^^^j^^iUaj^

^^yuUJo, non

folum commercia agere, Jed carminibus

gloriabundi provocare
-,

recitandis, alii alios

imo ab hoc eorLim

expofitis,

fadlo,

magis

quam

a rebus

venum

nomen

foro inditum tef-

tatur AlFirauzabadius,

quod

fcihcet ibi

^U^

l.v.

glori-

N
ando certarcnt.
a regibus inter

JE.

165

Si quae casteris
Kei/itrjXici

anteferrentur poemata,
;

fua reponi ac appendl

inde fepy.
ei

tem

illa

notifTimae famae

poematia nomen

fortita ci.liJuil

Mcz-

AlMoallakat,

fcillcet quaii
;

Appenfa dicas, teftatur eorun-

har, c. ^y.

dem

Scholiafhes

cum

alii

quod

in

templo Meccano, ho:

noris gratia, appenderentur di(fla velint

tiam firmis deftitui teftimoniis

tus
ifli

fub

Mohammede

fublata,

quam fentenait. Forum ac convenac una cum theatro MoIta

riae fuaB,

poefeos, ad tempus, ftudium.

;

^allaW ddiniis

AJfoyutius

^^]

cJ<i.\Ji^'J^

-^bJ!

^. ,

adveniente JJla-

fnif?no poefeos

Jiudium intermiferunt Arabes ad exterarum

ipfos re-

gentium expugnationem converji, donec tandetn inter

rum potitos
dia.

ac paci redditos Jiorere denuo cceperint hcec Jiueft

Atque hinc

quod

tot

veterum poetarum carfidis

mina, quas non ahis antea,

riis,

quam

hominum memoSed de Arabibus

apothecis fervarentur, perierint.

qui pfeudopropheta antiquiores nobis

jam fermo, apud

quos quanto in honore fuerit poefis vel hoc

monftrat, quody^" in tribu aliqua (ut ab

unum

fatis

Ebn Rajik

refert

fallalo ddinus
illis

AJJoyutius)
alice, ipfce

inclarefceret Poeta,

gratulatum

concurrerent

epulas

infiitiiere,

mulieres tym-

pana pulfantes, omniaque

nuptiali pompa ornantes, felicitatem

tribHs fuce viris puerifque obviis

palam decantare,

beatos

jatnfuos quibus contigifjet

ctfj.vvTYi^

qui honorem eorum fartwn

tecium confervaret, prceco qui pmciare eorum gejia metnortce

proderet,

&c.

Non

leve hoc, nec

^\

quod temere
^^
(j^'^*^-

praefla-

batur
-svXZj

fj^j^ ^^ f*^^'

/^^ jxLi

*^^ c^'^

^ '>^L^

Soiennibus non utebatitur gratuiationibus,

niji

cum puer

i66

N O T
najceretur,

i^.

cwn poeta apud

peperiffef.

illos

inclarefceret,

cum

eqiia

pul-

lum generofum

Hasc igitur

tria in

non mini-

ma

felicitatis

parte pofita videntur.

ratio

Quanquam autem

carminum condendorum
fuerit, artis metricte

adeo apud ipfos antiqua

tamen leges nuperum magis com-

mentum
in

fliifle

monftrat AlSefadius, in praefatione ad fuos

;

Lamiaf olAjam commentarios

quod

et hiftoria

con-

firmat,
rat.

quam

de Abiifaafaro quodam grammatico narfolito parcius

Ille

anno quodam quo Nilus

exunda-

verat, adeo ut

^gypto fames

timeretur, ad

columnam
exige-

aquae incrementis percipiendis aptatam fedens, carmen

quoddam cum

in partes divelleret, et

ad

normam

ret, ita ut a prastereuntibus

non

intelligeretur,

tanquam
illis

incantationibus fuis amnis

in

tumorem compefceret, ab
Quin nec
compofita videntur.

aquam

prascipitatus mifer periit.

juftas lon-

gitudinis
* Mezhar,
c.

poematia ab

initio illis

^_J

49.
i.

e.

Non

erant Arabibus prifcis poemata alia,

illi

quam

verfus

quGs unufquifque prout

opus

effet

proferrety

cum

(ut

jam

fupra diximus) animi fenfus carmine eloqui antiquitus

apud eos gloriofum. Primum qui

i$'j>^u<ax!)

alKafida/i,

i.

e.

Poema quod
f In Ubro
Mezhar,
c-

triginta 'uerfibus conftaret, compofuit,

Mo_ydl

halliel i\i\^t, 'T/iaa/abi

tcdimomoli, comprobatur.
^^

49. Pag. 7.1.3.

X In

Orationum compfitio]
^iUJl^
(_ji>A2!!^

ysOou

L.<.

L^ ^^L^ L

L^jjJ

ment.

Comad To-

kJlk*J\ ^S

(inquit SefadiusX) i.e.

niji

Non

g/oria-

grai poem.
A;ezhar,
c.

bantur antiquitus Arabes,

G/adio, Hofpite, et E/oquentia.

49.

Erat autem (ut

tio

efl

apud

fa/ia/o' ddinum AJfoyutium^)

Ligata
et ^yJLo

Orainter

Arabibus duplex,

^.^laLo

So/uta

N
quas

^.

167

eam

vult effe differentiam qiias inter uniones con-

nexas, ac difperfas reperitur*.

Ex

utroque genere lau-

* Argumenta taincn qui-

dem

captare Arabes.

Si quis caeteris eloqucntior,

po-

bus prohutnr

pulo convocato, eorum animos ad rem aliquam aggredi-

folutam

}'igati

prt^ferauiam,
'videre efl

endam
five

(vel, e contra,

taret, aut

monita
Chatib

apud M^rz. inprcrillis falubria inftillaret, is ^.^loU. Chateb, fat. ad Com.

fugiendam) orationis fhimulis

inci-

'

in

Hamafah.

*_-^xI:2^

i.

e.

Oratory audiebatt, quo titulo et

jam qui populum

tio

e fuggello alloquuntur, gaudent.

'ij^s.:^

Ora-

t V. Ebn Alhir in
tr^-=>- et lib.

ab ipfo habita

Chotbah vocabatur, quod

i.

fcilicet

Taarif.

fermo
gotii,

effet (__Aja^\

-^^ Sharho'lchatbi,
j^n)\

e. Expofitio

ne-

explicationem ^j^S

rei

magni momenti conti-

nens, quare

non

nili

rebus iftiufmodi occurrentibus ora-

tiones habebant.

Haec Abrahim AlBarezi in Schohis ad

Sermones Nobata:,
quamlibet,
^Jic ^\
j

Monet tamen
Ju^o

AlFiraiizabadius

rem

Jive parvam,Jive magfianiy

^l^^s
inter

AlChatbo

dici
t^Qaii

et

Ebn

Fares, quemlibet

fermonem

homines
five

Chetab.

Cum

autem Chotbah, de

oratione,

fermone qui ab oratore e fuggefto habetur proprie

erit

dicatur,

(defcribente

AlFirauzabadio) j^iXS

h-^m

s^^j^

jcjs^A^^U

oratio foluta, colis fimiliter dejinentibus con-

Jlans, aut ejufmodi.

Orationes autem eorum minime in

partes fuas juxta rhetorica?

apud Graecos

et Latinos pras;

cepta diftributiE, nec methodice concinnatae

adeo ut

fententiarum in

iis

frequentium gemmas vere difperfc,

minimeque

inter fe coUigatEe videantur, totufque

fermo

arena fme calce redte dici poffe videatur.

In fententia-

rum tamen

rotunditate, phrafium elegantia, ac proverferiat.

biorum acumine, invenies quod animum

Ipfis

i68

N O
interim, hac dicendi arte
prasripere,
t^yLU^

.E.
I

palmam
^S

fe reliquis
ojjO'
ejl

gentibus
^li'

perfuafum
i.

eft.

4_Jks\J^

l2ils^ll

^ jtX!

e.

DmV
:

Jahedh, Ignota

dicendi ars, nifi

praeftare

Arabibus
afferit.

ct Perjis

Arabes autem Perfis longe

Qui autem

inter ipfos eloquentia infignes fue-

rint, teftantur

eorum

proverbia, ^^

^\

et i^\^\

i.

e.
;

Eloquentior Kojfo, et Dicendi jnagis peritus

quam

Kojfus

item

yi\^ (^'^^^^

^^ ^J^' Dicendo fuperans Sahban Wayel,

^c.
Pas.7.1..;-6.

Sfellarum ortus et occafus &c. quamque in pluviis excitandis 'vim habeant^ Praecipua

Arabum
ait efTe

circa ftellas fixas

tefte Shahrejianio,

cura

quod

illis

cum

Indis

commune,
de earum

qui Arabibus et Indis diverfam

ab

aliis

circa ftel-

larum obfervationem,

et

efFedtis

divinandi,

methodum
* Scupeculiarcs earum
injiuxus.

fcilicet \^\j^s
iZ.j\yl\

^^

^ c__a^\^^!^

^\y^ ^^^

c,\Ju^\

U>yj^^ juxta * proprietates earum

non naturas, nec tam planetarum in judicando

quam Jlella-

rum fixarum
t
p. 141.

rationem habere

idem quod verbis jam ante

illos

citatist afferit,

eandem vim

fteUis

fixis

attribuere

quam
tiam

erraticis aftronomi.
ftatuit inter Sabios

Hanc etiam

ahas difcrepan-

Gracorum

[feu Chaldcsorum'] et

Indorum, quod ilH cultus fuos planetis, hi ^\X\^fixis praecipue deferrent, quod idem de Brahmannis aflerit

Abule. flel-

Feda.
las

Stellas

autem

ifcae

quas

\y\

Anwa
ita

vocant,

i.

ad occafum

mane

vergentes,

ut

eodem momento
ilHs

ad orientem fupra horizontem afcendant aHas

fitag,

oppo-

(explicantibus Aljauhario, EbnolAthir, AlFirauza-

badio, caeterifque

grammaticis) 28 funt lunae manfiones.

N
quarum

i^.

169

circa ortus et occafus

quacnam contingere

fole-

rent in aere mutationes,

vaffent Arabes prifci, eo

cum

diuturna experientia obferdelapfi videntur, ut di-

tandem

vinam

illis

potentiam attribuerent, ac pluvias fuas (qux

illis
:

maximum

beneficium)

fe

earum

nonnullis debere
a

profiterentur

quod
^.y^

illis

vitio vertit
.,

Mohammedes, nec

fuis dici voluit

tali eji,
bes,

U^Ia^

i.

e.

Pluvia nojlra ajlella

eo fenfu quo ea loquendi forma utebantur Ara:

qui ftellas vi fua pluvias efficere credebant

quod

fi

quis a

Deo

folo dari pluvias agnofcens, eo

animo formu-

lam iftam

proferret, ut

non

aliter intelligi vellet,

quam

luna hanc vel illam manfionem occupante, expedlari plu-

viam, vel
effe

siUJ^

tf^^^

^Lx^-

*XJ\

^^ ita

a Deo

confiitiitum

ut circa hccc tempora, feu

harum

ftellarum ortus et
;

occafus, contingant pluvice, efTe

hoc licitum

uti refert

EbnoUAthir, qui et

^y-^S

conftellationes quibus
efi!e

nomen
manluna,

alAnwa competit,
fiones, et

fufius defcribens, ait

eas 28

quarum aliquam finguHs nod:ibus occupat

aliqua
pofi:
1

quarum

3 nodtes ita

mane

occidat, et fub
ipfius

horizonte deprimatur, ut fimul in oriente ex

pofito

op-

emergat

altera, (excipi ait

Aljauharius
attribuit,)

^j^\ Alautem
ita

Jabhah*

dicftam, cui

14 nod:es

fpatio

i.

e. Fro?is;

annuo percurri omnes

et abfolvi.

Jam

ut pluviam,

Jlcllce

in

Lconc.

et ventos, calorem, frigus, casterofque

iUis

ejufmodi effedtus,

tribuebant; occidentibus fcihcet, vel, ]\xx.i2iAfmaijiwi,

orientibus, quibus

jam dominium,

referente

Aljauharw.

His obfervandis occupati

ohm
z

Arabes.

Ita Shahrefia?iius:
tres

Arabum

fcientia^

quibus pra?cipue operam dabant,

i/o

N O T
erant, fcilicet
i
.

iE.

^j\y^\^ w>UJi)^

Scientta genealogia-

riim ct hijloriarwn.
L,^j\, 'OvsipoicpiTiKri,
LJill

2. L^^l Jir vel,

ut

AbulFeda,

AXXJ a

feu Somnia ijtterpretandi peritia. 3. JLc

in concitatidis pluviis

De Jlellarmn
ad

vi judicium.

Pag.

7.

1.

ic.

^od
dam
quod

philofophicv fcientiam,

^cJ^ Harethum *quen-

*
elli,

Scil. qui

jiUfn

AlRayrrguin

ex antiquis Tamanenfium regibus Philofophum cogrefert

Hamyar.
cirnus

(k-

nominatum

Ahmed Ebn

Tufefy *_ji|^ /JJW

:

fcilicet

qumtus
S9'

M' P-

intelleBu et prudentia alios fuperaverit

non quod
Arabibus

philofophiac ftudio deditus fuerit.

Ignota

illa
;

ufque ad Chalifarum Abbafdarum tempora

ideo
fent
fibi

quod non
ef-

tamen

contigiffe crediderim

quod minus idonea

eorum ingenia ad hsc

perfuaderi patiatur qui,

ftudia excolenda, (quis

hoc

quo

poftea fuccelTu ea colueffet vitae

erint,

perpenderit
iis

.?)

fed

quod ea

eorum

ratio,

quae tempus

impendere non pateretur. Et quod noniis

dum
rent.

reperirentur qui

honorem quo

alerentur defer-

Sed nec iifdem

facile

cum

Iflamifmo conveniffe
;

teftantur quae refert Gregorius nofter

fcilicet

foannem

Philoponmny qui Grammaticus vulgo

di(ftus,

ac fub

Moexer-

hammedanifmi primordiis
citus

fioruit,

cum apud Amrum,

Arabum ducem qui Alexandriam

inclaruerat eruditionem,

ceperat, ob infig-

nem qua
effet

magnam

confecutus

gratiam, ab eo petiiffe ut libros philofophicos, qui

in bibUothecis regiis invenirentur, concederet.

Amrus

hac in re gratum

ei facere cupiens,

nec tamen

illud, abf-

que impetrata ab Omaro imperatore venia, aufus,

Hteras ipfum confuluiffet, hoc tuHt refponfum

cum
-,

per

utique

Hbros

iflos

vel

cum

Alcorano convenire, atque

ita

opus

N O T
iis

/E.

171

non

eiTe

fufficere liquideni

Alcoranum

vel

illi

con-

trarium aliquid continere, atque eo nomine penitus tollendos.

In balnea, itaque comburendi, julTu imperatoris

iis

diftributi,

calefaciendis poft femeftre

:

demnm
poterit

fpatium
qui ex

abfumpti funt

quod mirari

fatis

non

Hiftoria Saracentca didicerit, Alexandrice quatuor balne-

orum
quLie

millia tunc temporis fuiffe.

Idem

fere teftantur et
vita feptimi
;

Kadi Saed

refert Aiithor nofter in

Abba/idarum Chalifa AlMamonisy his fere verbis

initio IJlafnifmi

Sub
linilli

non

aliis

incubuere Jiudiis Arabes

quam

guce fuce, et juris peritice, excepta medicina, gratiam

conciliante necejfttate.
'i^yo^S

Atque hic rerum

ifiiperio.

flatus erat fub

feu

Ommiadarum

Devoluto tandem ad

Hajliemidas imperio, priftinum excutere

nia.

veternum ingefe

Primus autem qui artium nobiliorum fautorem

fuit

praebuit,

eorum ordine fecundus Abu yaajar Alqua

excelluit,
peritins,

Mafifor, qui legis,

philofophise
:

etiam ac prascipue aftronomicC ftudium adjunxit

eas ad illud

at qui

quod poftea attigerunt fafligium,

Ille

evexit, fep-

timus

fuit

eorum AlMamon.
iis

earum

ftudio flagrans,

debitumque

honorem deferens *,

ut eas loco fuo quoe-

reret, praecipuos GrjEciae fcriptores e

principum biblio\x\\

thecis

legatorum interceffu erutos, undique congerere,

pra?miis propofitis interpretes peritos ad eos in

Hnguam

Arabicam transferendos
hortari,
ipfe

allicere,

aHos ad eofdem legendos

dodtorum. diifertationibus intereffe, iifque

animos addere, nullum denique non movere lapidem,

quo quicquid

erat

bonarum artium promoveret.

Z
2

Digni

172
principe conatus

N O T
!

iE.

Ita brevi

fadum

eft ut
fe

per totum ori-

entem

et

occidentem quacunque

diffuderat

Arabum
juben-

lingua, et gladio late propagata religio, innotefcerent

at

quam non
ex

religionis, tot plane ridicula credere

tis,

nec vel obfcuriorem naturse lucem

illa

ferentis, benefi-

cio, patet

^akiddmi cujufdam cenfura, qui (refe-

rente Sefadio, in fuis ad Tograi

dixit, Ficri

non pojje

qiiin

Poema commentariis) Deus certas de AlMamone pcenas

Mohammedafententiam

fumerety quodfcientiis philofophicis introduBis

norum pietatem

i?Jterpellaverit.

Quam

iplius

non mirabitur qui apud nos homunciones audadier pronuntiantes audiverit, quicquid eft

humanarum Hterarum,
religioni et
;

atque fcientiarum, inimicum

effe

e rebus

pubHcis Chriftianis penitus tollendum

fufficere unicui-

que hnguam vernaculam,

penditur, futiliter perdi.

et

quicquid temporis ahis imcerte

Mirum

eam, qu2e com-

pendiofa fuUano vifa eft ad rehgionem Chriflianam e

medio tollendam
vendae rationem.

via,

unicam nunc ^^q

ejus

promo-

Sed ut eo unde digrefH fumus reveripfi in

tamur

foventibus apud Arabes AlMamone, et qui

imperio fuccederent, bonas Hteras, eo

(verba funt

ufque tandem
profecerunt
fciHcet

Magni

Savilii) ftudio et ingenio

ut vix ipfis Grofcis cedere videantur.

Homines

acumine

et diHgentia praeflantes nihil in

uHo Hterarum

genere intadtum reHquerunt.

Nihil habuit Grcecia exi-,

mium, quod non fuum

perant, multa

fecerint

de fuo, quae non acce-

non minus eximia protulerunt.

Languef-

cere fub barbaris T^urcarum armis coepere

demum

apud

N O T
eos hasc ftudia, et

iE.

73

cum honore

priftino

prilHnum etiam

vigorem amifere.
Author
legis IJlamittcce

Mohamnied^ Refert Ahmed Jo-

Paff, 7.1.

6.

fephi fihus, ahos fecutus authores, fuilTe pfeudoprophe-

tam iftum ^^^\

fuerit

^\

a^^^
vel

^^

3^^

prifnum qui appellatus

aflerenti

Mohammedy

Ahmed.
facit

Cui tamen hoc

ne fidem adhibeamus

quod ab

AJfohailio refert *

Ebn

* Et V.

lih.

Chalican, in vita celeberrimi

ioULx!!

poet^ Farazdaki :
j
ci^xj

fcihcet
e.

^\

^!

^xi'

^-^S V^j

^j^ ^js^\

i.

Non
fed:iE

conftat inter

Arabes quempiam hoc nomine appellatum fuijfe

ante eum, tribus tantummodo exceptis,

Ijlamiticce

Quartus ergo

author

Mohammed

audiit,

non primus

nifi

forfan
fuifi^e

quod ahas de prophetico

ipfum
c^j^\\

ipfius

munere

dicunt,

j ^y^^^ t-ja^kO! j L>Ji)i ^^\ primum prophetarum creatione^ licet ultimum mif/ione t, idem hic de

f
et

Ahmed
Yufef,

Ebn

nominis hujus impofitione affirment

ysTov in

quod

ipfis K^v\a-(pv-

Aljannab,

promptu futurum
tres
ifi:i

facile crediderit

qui rationem,

ob

quam
;

hoc nominc

infigniti traduntur, per-

penderit

fcihcet

quod patres ipforum, cum de Mohamfieri pofi^e

mede quodam propediem mittendo audivifient,

fperaverint ut qui
ipfis

nafceretur fihus,

ille

efiet

AraCha-

bum propheta.
lican
:

Hifiioria fic fe habet, referente JLbn

Sofyan Mojajhei fihus, Ho?nran Rabicey et Ohaiyah

Aljolahi,

cum

legatione fungerentur apud

regem quenDeus, noi^y^

i.e.

dam
illo

qui antiquorum monufnenta pervolverat, moniti ab

funt de Apofi:olo
.

quem

mifilarus ilhs

efi"et

mine Mohammede

Hi

igitur,

quorum unufquifque uxo- Ad 'vcrb.

fi

cul

fcientia libri

rem fuam gravidam

rehquerat, voverunt,

nafceretur

prioris,yt7^

antiqui.

174
ipfis

N
filius, fe

iE.

ipH

nomen
tres alii

illud impofituros.

Atque

ita

fadtum

eil ut

ante illum,

jam olim

(ut volunt)
elTent

eo no-

mine defignatum,
desy

apud Arabes

Mohammequi
illius

quos tamen ipfo poileriores

facile ftatuent

refpedlu
miwJi
* Ab
ipjo

primum hominum parentem, non prius Ada~ quam et js^acv^ ^A Abu Mohafnmedy i. e. Moham?ne;

dis

patrem, audiilTe credant

utpote cujus lux * rerum

iilu.m fiTunt,

creatarum prima, et divinioris originis particula, jam

tum
/'.

in fronte ejus, inftar

:

lun^ orbe jam pleno

fulgentis,

e.

Primum

quod creavit
Deus, erat lux mea. Ah-

emicuit

quare

dum

primi hominis creationem defcri6j.xJ

bunt, dicunt cognovifTe angelos

^^\

A*ci^ !jv^.

med Ebn
Yujef.

Mohammedemf

et prcejlantiam ejus,

antequam notum hadid:o confirmant,

berent

Adamum
U! ^^
Ifmaelel

quod

et

hoc

iplius

^\^
mus
Pag.
7.
1,

fil^

UJ Cd^ Fui
et

ego propheta,

cum Ada-

udJiuc inter

aquam

lutum

ejfet.

18.

Ab
unde
pofie

Recurrendum

hic ad ea quse In fuperioIfmaelis pofteris diximus,

ribus de Arabibus
et

infititiis, five

corrigi poflunt

nomina

quae

non

alias

reponi

quam

confultis exemplaribus Arabicis

monet auAlcofatius

V. fupr. p.

thor Chronici Saracenorum, quod una

rani verfione editum
ipfis
efi:.

Superefi:

cum Latina hic monendum

videri ut, in recenfenda

ultra

Mohammedis genealogia,

non

ipfius
c-o_^.
^/.aJ^

Maadwn Adnani fiUum afcendatur, idque ex prsecepto. Ita Ahmed Ebn Tufef: ,s:>^xj^\ jli*
\

q! Csaj txxi
^j^\
Xxc

tXx

^jS.

^amJ J
laxi

j^UtfviL)
tXJU

^^\

^^

xi*

j^^JJ!
!

u^i^!\

t-Aji^l^Li

^c

t__-<MAll

^i

C.

AJferit

AlMafudi

vetuijfe

prophetam, ne

in ejus genealogia

ultra

Maadiun afcendatur, ac jujfiffe cum ad ipfum perveji-

N O T

^.

^7S

tumfiierityfubfijlere: ac certe fecundu??i ejus

interdiBurn, fubfifere decet.

mandatum

et
li-

Quam autem
et

ob caufam

benter

ibi

pedem

fiftant

ab AbiilFeda difcimus,

fcilicet

quod de eorum qui

rint ferie

inter

ipfum

Adnanum

interceffe-

o^ yjl ^
fit,

aJI^ tJwX< inter genealogos conveniat,

nemine contradicente, et Adnanu?n, e pofteris Ifnaelis fuiife

extra
inter

dubium
Ad?ianum

de numero autem eorum qui medii

et If??aele?n fuerint controvertatur, aliis

quadraginta

circiter, aliis

feptem tantum numerantibus,

ipfe in

maxime autem probabilem eam q^q quam

nominibus recenfendis fecutus
dallah
aaXt
fit.

eorum

Dicflum ab

Abu AbJ_^^ Xx^o

AlHaphet quodam
tfi

fertur, Jl

X^xa^

aXJ^

M LT^^ [^^ ^]j3 ^i cii'^'^* ^- ^* Ge?iealogia Moham??iedis ufque ad Adna?iu?n certa ef, at ultra eu?n non
.^4^.

ef cui tuto innitamur.

nihil ignoralTe

Mirum

eft

Moham?nede?n,

quem
fol-

autumant, (ac pr^ecipue confultum, ut

fuis

videtur,)
vilTe.

hunc
fi

nodum, taH vindice dignum, non

AlKodaius
:

Potuit

hbuifTet, inquit

at

cum non

fecerit, nihil certi

de

iis

qui ante

Adnamun ab Arabibus
anno fciHcet Alex-

peti potefl.

Anno Alexandri 892]

Alii ahter

-,

Pag.

7.

1.

20.

andri 882. ut AlKodai et Hiforia Saracenica, 881. ut

AbulFeda, qui annus Elephanti primus, regni AnuJJierwani 42.

Bochta?jferi 1316.

(A

Chrifto nato ad Moha??i2.

inedem annos numerat

idem 578. exceptis menfibus

diebus 8.) Errore ergo fcribarum manifeflo apud nof-

trum pro

82. fuppofitum videtur 92.

aute?n

Antequam

annum

c^tatis fecundutn tranfegiffet, ??ior-

Ibid.

I.

ib.

176
pater
ejus.]

N O T
tuiis ejl

JE.

Hic etiam

in re

non magni momenti

diverfas

notare liceat authorum fententias.

Cum

biin

meflris

tantum

elTet, vel,

fecundum
-,

alios,

cum adhuc

utero matris, inquit

AbulFeda

quod

refert et

AlKodai

ab Ebn Ifaaco quodam, ab AlTabarita autem, pofh

eum

natum menfibus
rag. 9-1.
I-

28.

Monachus

nomine
fuifle

Bohairal Ita et

AbulFeda

fa6lum

autem hoc
AlKodaium

nato Mohajmnede annos 13. at juxta

12. ut et ]\xx\2.
ei

Alfannabium

qui et alios

duos monachos

teftimonium, antequam munus prorefert, fcilicet

pheticum venditaret, perhibuilTe

Nejiorium quendam, et
Ibid.
1.

^yja^^^^

^j^i^x^

Addafum.

7.

Chadijah']
jj\

Fuit

illa,

tefte

AbulFeda,

i^J^J:,

cA'::^

sj-^^j"

o^

mercatrix

nobilis, opulenta.

Tribus autem

Koraijiii-

darum (inquit idem)

tura: deditus.
IblJ.
1.

i,LsO'

U^'

tl^JL^ fuit populus

merca-

12.

Duxit ergo
12.

illani\

Dote 20. camelorum, ut AbiilFeda,

Alfannabius
-,

unciarum

auri, ut

quanquam aHos ahin

ter tradere aflerit, et

orationem elegantem habuilfe Abu-

T^alebum
ifliidarum

cum eam Mohammedi defponfaret,

fupra rehquas

qua Koraet

Arabum
iftorum

tribus nobilitatem,

Mohammedis

ipfius virtutes pr^dicaverit.

Oratiunculam
illuftrandum

ipfam, quia ad
^ DiJIi

morem

temporum

facit, e
\_JkJ
(jj^ ^S
*J

feptima parte * Hbri

p-jj^
(H^J':'^

Fbn Hamdufii, referemus

^SO^

^*^^ y^Xj^S
(_fUM
Ly>

U^ UaXs

t5i>Ji

id^

^^^jcvH

J>.

A *'-^^^
cij'>H

IaAX.:^^

u_.s:>^s\.=cu

Ia>^3

1^1=
<X<t.s:\^

U^.^

i^ ^
J
m'"^^'

^j-o

c5^'

(j

^UI

JKAC

(j:*

^li yS ^i^\

0I5 "^^i \<S:^^^ "^c^ i\/ai^

^j^

-f^^J

N O T

i?:.

177

jD^o ^z// nos ejiirpe

et nobis

Abrahami,

et femine

Ifmaelis conjlituit,

regionem facram dedit, et

et nos judices

domwn ad quam peregrini

hominibus flatuit.
tneus,

undique concurrunt,

Porro,

Mohammed^7/;Yj' Abdo'llahi, nepos

quocum non ex

ccquo librabitur e Koraifhidis quifpiam, cui non praponde-

raturus

efl

bonitate, et excellentia, et intelleSiu, et gloria, et

acu?7iine, etfi

opum

inops fuerit,

( ac

certe opes

umbra

tranfi-

ens funt, et depoftum

quod reddi debet,)

defiderio
;

Chadijae

fiUcc

Chowailedi tenetur,

et illa vicijji?n ipfius

quicquid au-

tem

dotis vice petieritis, ego in

me fufcipiam.
Hiccfuga vulp.

Ab illis Medinam, Tathrehu?nfcUtcet,fugit^

go
'i^^^^

9.1.18.

Hejra

diO:3. eft,

qu^ vox

(tefte

Ebno'/ Athir) ufu

obtinuit ut

JLJLiXJ
i?i

jp\ Sy^ ^J

J! Qij\

^> ^sj^^^ migratio-

nem

e terra

terra?n, et prioris cu??i fecu?ida com?nutatio?ie??i,

* Has

fignificet. *

Binas autem Hejras nobis commemorat^/^z^Vqui,

Feda,

primam eorum

quod Moha??imedi nomen deMthicant Ebnol'

diflent, a Koraifnidis

male

habiti, ipfius permifTu in

opia?n fugerunt, ubi ^l=snjL!! AlNajafnii [regis] prote6tione

contra hoftes fuos gauderent

ipfius Moha?nmedis, qui,

fecundam autem, hanc

Athir,

et

Al-

cum

Mecce?ifium

fuorum impe:

Firauzab.

tum
quo
aliis

fuflinere nequiret,

Medinam

fe recepit

atque hasc
efl,

'^SUw^Ji gv^l^! \y^S Moha??i??iedanoru?n cerce initium

ipfos

annos fuos

numerare docuit Omarus, cum

antea uterentur epochis.

Audiamus qu^e hac de

:

re

hahet A/Kodaius in hiftoria fua

iuUl>^l

^JI

c^aJI^

Aa

17'

N O T

iE.

(^A<0 4J

1a

11"J

J*

A>wX==JI

L^A_J

lAiw;ii

j^w^^^l

A_J

,1

Xc

^_J

,..^_j

^N J^_Jt

c:^^j 1^=5

>

Jo

J>J5 * ^ilzs:"*"-^!

;JL^'I
L_J^a^
cJ^r^J

^
"''-":'

iUijL)

C^ ^'

Vr^

V^;^

'

f'

[j^'

jl

J*

jl

J: jl ^J ^J^^h ^^'^^-"
Uulji:.

(4==J-^t:'
-^iij'

Q^=^JJ:!
C:aj'L=5
jr-J

f*-jjl

(3^A>^J lj.:i^l (^Jvy^Jl

(^_y2A>o
j

^^4aJIj**aJI

LcU
I

(r>v;^-^'

s"^

A/JUa::^

jA^Ldj

lj:i^i

l*j*l^=i LaAjul

<1

jJ^~=u,m2I
/*-'

jA-^Lij

(^j^L^aaJ f^-JU
^'-J^v-:'

(^aJLLiXJ5<3 CXiY:) 'j^j'

j^-'

^^''

O^^'^(^J^aJI
>J
f*^-^l-J

QJ=V>^ [y^^^
lA^Lb
J

U^J^

'^

^'j O^'

L^'
L:i>.^tl
jfj

(A>.^=2jvwjs1

^4^Lja yl(3 (JvXkj

c:^xjA
O-zifct^jj

L-j-jJf* a)JI

JL isw;

O.XyJ

-AjiicTil

Ainzkh
J

^J

^^J -Y^

^J

;^1

(^l
^.L?--!

UJ js^
O' Li^
^^4^1

yj ^.-!V' J' (^-^-'1 ^;^'

;*'-

Ji^l

f*T=snrl

^
(^

;^^UJI
,jJ\iiAJI
e.

Lijizs:-'

0^;iJl

15-;^/.^

/*-<^
(^jv^

^^^
,

iJv

^ ^l==*

5^:31^1

,3:1^1

H.>ikr

JL^'

i.

Supputahant olim gentes

Ifmaelitae

annos a caju aliquo injigni,

et

regno regum, ^c.

: ,

N
aiitetn

O
7iec
;

y^.

179

a condita Caaba,
ejfent

alitcr

numerabant ufque dutn

quotiefcunque

difperji

Maaddienfes

atque [exinde]
egreffu

exiret gens aliqua e

Tehama, ab

fuo fiipputabant,

deinde ab anno * Elephanti, et

die al-Fajar.

^i

autem

Cujus

rei

biftoriam.

V.
ct

Maaddo Adnani

fiUo oriundi erant, a tempore quo Jorha- Jupra p.64.

deviSios e

mid^ Amalekitas
prcelio

Meccje

ditionibus expulerint
;

^5-

deinde et a diebus quibus

commifa

inter ipfos prcrlia

ut a

Ebn Wayel, et a bello AlBafus, et bcllo Dahes. Hamyar autem et Q^^^X^ni fupputabant a regibus fuis TobDerar
[igne fcilicet qui in loco

bais, nec non ab igne

lapidofo regionis

quodam

Yamanenfis apparuit) item ab inundatione

Arem
vero
a
et

deinde ab x-Ethiopum in

Yaman

incurfione.

Graeci

Romani ab Alexandro numerabant, Cophti, [autem

hunc diem.

regno Bodtanafari numerabant, deinde] a Diocletiano

in

Cophtita, ufque

Magi autem

ab

Adamo,

tum a

ccede Darii, et
;

Alexandri tempore, deuide a tempore

Azd-fliiri

twn a regno Yazdejerdis.

Cum

autem mittere-

tur
et

Mohammedes, numerabant Arabes ab

die

anno Elephanti,

alFajar (q. d. die fceieris, feu fcelerato, fcihcet,

P^Lsx.!\

^^

3.^Ew*^ UJ (ut

loquitur AlKodaius) ob ea quce

alias illicita et interdiBa tunc

pro

licitis

habita Junty

feu

quod
t

bello inter KoraiJJiidas et tribum Kais Ailan orto,

f

praeha inter ipfos commifla fint menfibus in quibus fanillicitum, (ut

^ihus

et

guinem fundere apud Arabes

AIJauharius
ipjos

ipfe interfuit

pvlohammedes annos natus 20. ut

AlFirauzabadius, AlS/iahrefanius &c.) nec

bant donec imperante
convenerit ut

aliter fupputa-

Omaro Jilio afuga Mohammedis

A
a 2

AlChetabi, inter
qua

Kodai,

ct

AlAl-

Firauz. k^c.

e regione idololatrica
.

{M-tdiiwSim] fe fubduxit y cerc^ initium fumeretur

Ejus autem

i8o

N
initium fiatuermt menfem
Co?iftitutum
ejl

iE.

Moharram,

ejus^

quofugit, anni,

autem hoc anno 17. vel 18. Hejrce. \y^s3^

^^\ ^

^^)^^ ^,y^ -iy^^S ^^ ^^,1:3^ (inquit Ahmed Ebn Tufef)'y JErcr autem i?jitium, Hejrce (feu ingrefTui ejus

Medina???) duos me?fes pra:miferunt, et a menfe

illud fu?npferunt.

Moharram,

In itinere fiquidem inter

Meccam

et

Medina?n infumfiffe videtur menfes Moha?^ram et Safar

integros,
et

cum

8 diebus e
dies,

RabialAwal:

retro ergo

eundo

numerando 68

initium Hejrce ftatuerunt

primum

menfis
p. 9. 1.24.

Moharram

ejus anni, referente Ifmaele

AbulFeda.
XJUxJi
45^

Eodem anno
Iax^

co?iverfa eji Keblah, "f.]

JS
'r*^

^1:^5^^

J \^^

^j4^ j-wx
Xa*vJ

'kxM*

'iy:^^\
XXj
^jAA-w

Xxj

X*X^.>)
[jOjS^

IX^yS.^

y^\
-fvacO\

XxAan^

8jSXg]i

j^VaX^ yi^
^J^L
isj..^\^i

^ya

Ju*JLj

o^y^^ ^^J^^ XwJi

J
i.

Xxj j.tJSvJ)

Su-iLJI

inquit

AlKodaius

e.

Co?iverfa

eji

Keblah ad
vel,

Caabam menfe Rajeb,

juxta
alios, ?nenfe

me?ifibus poft

fuga?n fepte??decim,
jejunium

Shaaban,
an?io

et i?ijun5ium eft

me??fis

Ra?nadan pofl fuga?n

et

feptem

?nenfibus, interdiStum

vero vinum quatuor poft

et i?iju?i5ia

fugam

annis, anno fcilicet, quarto,

peregrinatio an?io fexto.

Antea ergo,

et

dum
fe

Meccce

fubftitit

Moiiamfnedes,

et

poftquam Medinam
(referente

recepifiet

menfibus

od:odecim,

AbulFeda)

fcihcet ufque ad

medium

Shaaban, faciem inter orandum

Hierofolyma verfus dirigebant.

praeeunte ipfo

Ex

eo tempore Caaba?n,
/ibi

Mohammede, rehgiofe

fcopum

figunt,
(tefte

adeo ut AiKeblah, inter AlCaabce nomina cenfeatur,

AlFirauzabadio
Keblce, feu,
-,)

et

XJuJiJI

^\

Ahlo'lKeblah,

i.

e.

populus

caetus

erga Caaba?n inter

orandum faciem

N
obvertentium, apellatio

O
fit

^.

i8i

omnibus qui Moliammcdi nout

men
um\

dederint, fe(^arum
efh in

ut

inter fe

difcrepantium
* In

communis, ut videre
et paffim

Mogreb * item apud AlKaJfaiet

apud AlShahreJianium

authorem Shar-

ho' Imawakef.

InjunBum

eji

jejuniwn

77ienjis

Ramaclani.']

Quare

et

menfem

iftum yjo^\
X

^^
(j

77ienjem patientia', feu abJiinenticCy

fcilicet

appellatum monet

Ebno^lAthir,
LT*;!!

^L=JJ!^ ^\y^\^ -btyi

et

^zW

in

^j,^ eo Je a

Aj.i

U!

cibo,

potu,
anti-

venere cohibere jujjtjint,

cum

e contra

apud Arabes

quiores crapulae et ebrietati dicatus videatur, (docentibus

AlMakrizio
jJaU,

et

authore
in

^LfcjiJ!

iJtij)

unde

et

apud

illos

quod cyathum

quo vinum bibebant, feu ^L;Ea^

u^^! j
fo

me7jjurce genus denotat, audiit, fcilicet

*.^\j3^

y^.^^w ^jo
biberent, et

j^^Ujixa,!

sji^^,

j^z/o^

immodice viniun
habere7it.

Jrequentem

ejus menjurcc

ujum

Cur

autem idem poftea

et

Rar^iadan appellatus

fit,

ex iifdem, ut

jUL,

ex Aljauhario, Ebno'lAthiry aliifque difcimus.

.*X3

jo

j^^A-o

^y.a=U!

{jo^j fU! j-^i^!

!<>.i>

uJii!^

L^i

(r<x3j ! e.

Xy/-

citur eos

cum

menjiiim appellationes e dialeclo antiqua tra7iji7icidere7it, ratione77i

i.

Jerrent, nomina juxta temporum in qua:

i77ipoJuiJJe ,

menjem autem hunc

in dies

Ramadi'lharr,

e.
:

ca-

loris vehe77ientis, incidijje

atque inde nomen Jortitum

di(5ti,

ut e

contra tf.iU^ Jomada, prior et pofterior

quod tunc

temporis contigerit ut
retuY Jrigus
;

eifet

^^

^^

77ienjis

in

quo domina;

fic et

Rabiah, a vernante terras flatu

^Ujil!

Mo-

harram, quod

in

eo

^^.^.^j

\y\^ pugnam

et caedes

l82

N O
illicitcis

T ^.
quod
^^yj^^
a*.

pronunciarent

Safar^

^xj^ <rJL:^

Aljauhar.

^JtW

J^.S

*^5j.js^l donius fiias

vacuas relinquerent ad prce-

dam quaroidam
et in

exeuntes.
;

Rajeb quod

eum magni facerent,

Modar voca-

honore haberent

quae nominis hujus figniiicatio,

ac prGEcipue tribus Modar, (unde et Rajeb

*

i.e.

Tcm-

batur

;)

atque hic

(fi re(fle

apud AlMakrizium legatur *

pcrihus igiwrti7iticr

cojcju-

XJ^LsOl J if^y^
Shaaban, quod

l^jL^Ss)

ante

Mohammedem

]^)\im\ menfis.

nabant.

^j\ja\\ ^xi ^t'J<j

difpergerentury feu a fe in:

vicem difcederent
"OipoiJiyci.

in

eo

tribiis

Shawal, quod *_A_i j.a^

;

l^ljj.1 Jo^M!

tum

tollant

Cameli caudas fuas

Dhu
;

Ikaadah

*,AJ^Aj

*js>^ydU

quod eo menfe domife

contineant

Dhul-

Hajjah autem, quod

ergo inftituebant
:

eo pereg7'inationes fuas rehgionis

^y,j^^\^ f*^^y^!^

\^\

^^

-^^^

^^^

x^^l
rum

cfi yiiXs.

(inquit author^lijjjNl! Ju;:) Erat peregrino-

conventus a tcmpore ufque

Abrahami

et If?iaelis femper
jol

die dccimo

Dhu

IHajjah.

Cum

autem

ita fieret ut -a=>

L^J^

ii;*Ji A;.^ji

x->j3Ci\

incideret conventio

Arabum

in

om-

nes anni tempeftates, ut

tempori magis

commodo

profpice-

rent,

quo fciUcet maturi

eflent frudius, et paratae fruges,

&c. rationem tandem intercalandi quandam a fudceis

(ut tefhantur authores

modo

laudati)

Dilationem [feu tranfpofitionem

t
V. Sura-

quam menfium] vocarunt; qu^

didicerunt,

tandem

Mohammede

vetita ac fublata t.

Antiquitus

to'ltaubah.

autem

ahis,

apud Arabes, nominibus gaudebant menfes,

variis X
;

AlMakNafhk

idque pro diverfa temporum ratione

ahis fcihcet

riz. et

alazhar.

apud Thamudum,
apud
X/^La]!

ahis

apud

XjjUJ!

i_.yi!i

Arabes puros, ahis

^j3^\

fecundi ordinis Arabes, ut loquitur author

N
Eodcm^
cuffi collcctdc e

^.

dhcrjis, <of.]

Hoc fad:um

ad an-

P. II. 1.5.

num

qiiintum refert AbulFeda.

Ib.
I.

Anfio quhito prcrliurn Bafii Lahyan] Inter anni fexti

gefta referunt

15.

AbulFeda

et

AlJannabiuSy &c.
viri

Portas* Chatbar, &c.] Quas 8

poterant.

loco

movere non

Ib.

1.

19.

* Abu'lFeda,

Decimo demum

ifijlituit

peregrinationem

valediciionis?^
5Lsvi>

P. ii;-l-7-

Nominis rationem
L^jotj
.^vrsvj

reddit

AbulFeda
eji

c^j,^^

clkj^

AJ"^

Appellata

peregrinatio valcdidfionisy
ejl.

quofiiafn fion ajnplius poji eaifi peregrinatus

Febricula correptus']

Ita AlFirauzabadiiis

^^\
lit

ifiter-

Ib.

1.

13.

pretatur

^^^\

q:,\

febritn

levioremy

quae

tamen poftea

adeo invaluit, ut ea ad delirium ada6tus vifus

nonnullis, ac imprimis
\^^.fa3

fuorum
jo:;^!
*>*

Omaro

^^30^
'i\^<\j

*J>^ ^^JJL
(3y'*-^\
.JLi*

Ljlil:=3

<.*^I

t_o!^! U^Lb J>^

CX^

^ >sA

/5*^^:^

t^""^

!!

^LKi

LiM!

y
/.tj!

tU^^ u~'"*^

ut

Bochario AlShahreJiaf2ius\
eft,

-,

i.

e.

Cz^;;?

invalefceret

et

propheta; morbus, quo mortuus

dixit, Affcrte fnihi

atra-

Fed.

et

Abu'lAlct

Jannab.

fficntiwi et chartafn, ut fcribafn vobis

ffiewn
apojiolo

non erretis.

Dixit

Omar,

librum quo poft obitufn Sharho'1 Mawaket l^c. Prcevaluit ccrte dolor
[fcilicet

Dei ;

fufficit

fiobis liber

Dei

Alcoranus]

Cum

ergo

multiplicarentur
aliis,

ifiter

ipjos

[hac de rej verba^

(dicentibus fcilicet
nabiusy AfFerte
illi

ut et e Bochario refert
et

Aljan-

calamarium

chartam,

aliis

Omaro

affentientibus, fcilicet nefcire illum prae dolore quid diceret,) Difccdite a

ffie,

ifiquit

prophcta,

fion cfiifn cofivcnit

ut

i84
coram
certe

N
ine difceptetis.

..

Dixit

Ebn Abbas, Malum^ maximum

fuit ne fcrihcret nobis apojiolus

malum quod
ijhun.

in caufa

Dei Uhrum
p. 13.1. 14.

Diem
alios,

ohiit die

Lunce qui * 27. fuit numfs Safar] Juxta

Ad i>crdua:

hum cum
effcnt

qui duodecimus Rahi^ prioris, juxta

quam

fenten-

tantum Jupcrnodcs
\_feu dics] e

tiam (inquit AhulFeda) incidit dies mortis ejus in nata-

lem

ipfius,t 27""^

autem Saphari diem

fuifTe

non quo

vtcnjc Safar.

Ita potius

obiit, fed

quo primum
alii,

jEgrotare ccepit, teftantur Hiftoria

rcdcndum puto

quam 28'"" cum nicnfii

Safar 29 tantum habcat
dics.

Saracenica et
ipfius nuntius

difientientibus

tamen

aliis.

Mortis
eft.

non eodem modo ab omnibus exceptus

iis

Erant qui mori ipfum potuilfe 2egre ferrent, nec

quae
;

de munere fuo profeffus fuerat, confentaneum haberent

referente

AbuWeda

Kadi Shahaho
nHW^

ddino^ confluxifTe tur-

bam

qui clamitarent

\iAs.

^^

y>^

c^^

Uu^

C^
fit

^omodo moreretur cum ipfe tejlis pfo nobis [apud Deum ?] Non ita certe eji. Non mortuus ef^fed
jj
^)J!

^^^>,

Juhlatus,

quomodo fuhlatus

eji

fejus.

Exclamarunt igitur
non ef mortuus

prce forihuSy
apojiolus Dei.
ell: illis

Ne

Jepeiite

illum, Jiquidem

His

oy.o\^ri(pog

Omar Cicdem
dicerent

interminatus

qui

mortuum ipfum

^
;

^LH

<.

^L-j

^^ff

Dixit Omar,

*S/

quis dixerit

mortuum

effe

MohamAl-

medem,
efi in

illum ego gladio koc tneo

perimam^fquidem fuhlatus
eji

ccelum, eo
:

modo quo Jublatus

fejus

referente

Shafirejianio

Vel, ut refert Aijannabius,

^s j^y^ ^x^
^y*'

*.j

JLLaJ

^sjjI Xo^" (^j^ v'^

*^**^

u^J"*^

'

Ti

v^^ U*^

r^

m.

.85

oU

C{^pit

Omar

exchjmare, dicens,

Non mortuus

ejl

Moabiit

hammed,
Mofes

uti ajjerunt hypocritcc,

verum

abiit Jicut

hu\x2.x\\ JiUus , qui abfuit

a populo fuo quadraginta

eji fe

diesy deinde

reverfus

eft
illis

ad

eos

quin et mi?iatus

manus

et

pedes abfcijjurum

qui

mortuum eum

dicerent.

Com>L^b

polita efl
*!!

autem

lis

opportuno AbuBecri monitu, dlcentis

i4X*,:s:\^

*Xaxj
'i

qI^ ^^
^=
ejt

>L Xi
/S"/

,\.h

itX^-rKUc

iXaXj

^^

AJLi

.X4.rEv.fl

^/^/j-

colat

Mohammedem,
colat

certe

mortuus

Mohammed
ille

quod Ji quis
morti non

Detim

Mo-

hammedis, utique
fententiam fuam

vivit,

obnoxiiis.

Et ad

confirmandam, ex Alcorano teftimoseque ac qui ante

et

nium

protulit

mortem Mohammedem,
;

ipfum fuerant prophetas, manere

quo audito

Oma~

rum

et

turbam ccmpefcuit, atque exinde ab omnibus

pro conceflb habitum efl vere

mortuum Mohammedem.
apud Chrif-

Hinc tamen
doprophete

forfan originem fumpfit ea quae

tianos percrebuit fama, exped:ari a Mohammedijlis pfeufuae

reditum.

Meccenfes Juga: comites]

Hoc enim
a

denotat vox

j^^^l^l!

P. 13.

1,

20,

AlMohajerin

male ergo quafi

nomine Hagar

deri-

vata urgetur ad
nos A\c\y et

probandum Arabimi gentem Hagareet ipfi

Hagare oriundos; quam tamen

matrem

fuam

praedicant, nec dedecoris, fed gloriic loco ducunt

fed ahis illud argumentis confirmatur, inter quae nullus

huic locus.

Ubl eum tnan/iuncula Jua^ Seu cubiculo fuo

vel, ut
-y-

Ib.

1.

25.

Ahmed Ebn

TuJeJ\* c^L-o

is'^\

S;.\^

L-A.^SXi

2iM*j\

* V. et Abu'lFedam,

i86

N
A*i

JE.

in

cnbkulo AyedicE fuh leBo fuo

eft

in

quo mortuus

eji,

[eo
AlSharcftan.

quo mortuus

loco

:]

moti

fcilicet

eo quod ab ipfo

audierant, * ^^^^j

cy^

^y-^^.
loco.

^'^^

fepeliri folitos

pro-

phetas eodem quo morerentur

hammedes
pendulus.f"

ciftae ferreae

inclufus,

Unde igitur nobis Moet magnetum vi in aere

infcitias

ha^c

cum

Mohammedijiis recitantur, rifu exar-

ploduntur, ut noftrorum, in ipforum rebus,

gumentum.
P.

13.1.27.

^ii plurimas dicunt,feptendecim

cubinas^
filius

illi

ajjignant prceter con"

Quindecim AbiiWeda, AlKodai, Ahmed Jofephi

Liceat hic adfcribere quas habet Maimonides
Ne^-jochim, t ubi

&c.

f Lib.
40.

ii.

p.

in

Moreh

quomodo probandi
yj,

fint

pfeudo^^.^^

prophetae, docet his verbis, \^\^^J."A

r^ijJs^

^ii ^LcO:^!

iLoLiiks

y*^^i aJj^ y^^i

c>U-,^

=i^\

^Jljti^

V^**j^ (jtfLS\iiH jxJi

Juj^XaU
JutfLsAj^
^ii^ljdl^

A*ji>Lo
^LiAfc^l

*.XxU yj>\
j^=--N
1

\^
E

(^U
(J

L^j

1^3^^^
Ju*.L3^1
p-l

[xAs j\

^\

LA>J^i

xo
^jJtaXib
'j^^

.sUoJ^

I^AiL ^^

^^XiL^

vJtsOi

M?^///

^z/^/^-w

ta/em pro-

bandi,

ejl

ut perfeCiionem perfonc^ ipjius animadvertas, et in

:

faSia

ejus inquiras, et converfationem obferves

Jignum au-

tem pracipuum quo dignofcatur

eft,Ji abdicaverit voluptates

corporeas, ct eas contemptui habuerit,

efi

{hic fiquidem

prmus

gradus Jctentia prceditorum, multo magis prophetarum,)

imprimis vero Jenfum illum qui juxta Ariflotelem opprobrio

nobis
efi,

ac turpitudinem rei Venerece, ideoque hoc indicio

ajjlatu prophetico gloriabundos, ut

detexit
F. Mironitarum appendic. ad Geogr. Xub. c. 8.

Deus omnes falfo

Haec

ita patefieret veritas

eam indagantibus ,

et ne in

errorem in-

ducantur.

ille.

Quid

igitur de ifto qui totus in

N
libidinem
effufus,

^.

187

atque hoc inter

pryecipua
?

muneris
ejus

Prophetici privilegia habuit, ftatuendum

Uxorum

nomina recenfent

Hiftorici, atque inter caeteras Zainaby

quas prius fuerit Zaidi

Ebn Harethy Mohammedis (non doin

libello

mini, ut volunt dodliflimi Maronitce

qiiem

Geographiaj Nubienji appendicem

fervi
et
:

efle

voluerunt, fed)

vocabukim
;

J^ Maula
iifle

certe et dominum fignificat

fervum
a

Zaid autem

fervus

Mohammedis, dono

ipli

Chadijah datus perhibetur, cujus tamen

effe vellet,

uxorem
qua
for-

cum fuam

non ea ufus

eft poteftate,

fan ut herus in fervi

bona jus aliquod vendicare

poiTet,
Aljannab. adan. j.Hejrae.

(ipfum enim Hbertate donatum fihum adoptaverat,) fed

prophetica, qua
libi

hcere quicquid hberet voluit.

Hoc

tamen fadtum ejufmodi

ahquandiu abftineret, fed
cordiis ebuUientis,

erat ut ab eo, *fcandali metu,

cum non

ita libidinis in pra^-

flammas extinguere

potuifTet, facile
i.

Meiu

repre-

nodum

folvit,

fido coehtus nuntio, quo non

modo

illi

benfionis

Hy-

pocrharum,

fignificatum efl

Deo

placere ut Zainab a Zaido, hunc in

AlMawakef.

finem, dimiffam duceret, fed et reprehenfus fuerit, quod

tam diu ab eo quod

modeflia

fibi

Deo permifTum
maculam adeo
authorem

fciret, prae

t et reverentia

hominum,

fe continuiffet.

Nequin

que
ob
ahis

ita

tamen

turpis fad:i

abllerfit

illud peccati a

nonnulHs arguatur,

et aegre fatis

ab
Et
tinics

defendatur, ut apud

libri

AlMawakefy

bomi-

ejufque expofitorem videre elL

rici

Porro multi funt Hifto-

ncs, cu7n Deiis

in

finguHs quae ad Moha?nmedem pertinent, (puta,

dcbeat.

magis timcri Alc.

equis, afmis, mulis, fervis, armis, veftibus, utenlihbus,

&;c.) recenfendis, quae, ut

non operse pretium

B
1)

vifa,

pru-

i88

N O
dens
prasteriit nofter.

yE.

Inter c^tera, Hiftorise Saracenica;

author fymboli

figillo infculpti

meminit, quod

fuilTe ait
-,

^'il^l quod
,

vertit Erpenius, In duplex tefiimonium

erit,
(i

at

magis perfpicuum

deleto [/] reddatur, Duplex

tefi/imonlumy vel T)uo tefiimoniay quae

efi

nimirum

funt,

Non

Deus prcrter Dcum

ilhim, 2.

/ MoJiammed legatus Dei;

figillo

at

AlKodaius horum ultimum tantum

tradit, fcilicet
ita
a\J|

ipfius in-

fculptum
tus

^y^^

.x.=e^

Mohammed

legalineis

Dei

ut tria contineret

verba, totidem

defcripta.
p. 15.1. 6.

Fi/iam nnicam Fatemam, ^c.']

ejus,

De

qua, ut et matre

quid ipfe cenfuerit ex hoc ejus didto patet, (refei^;i!

rente AbulFeda,)
t\AJi

JV4JEU0

CSj xjali^ Ferfe5ii fuerunt

e viris

multi

at inter

mulieres non reperta; funt perfe5lc;e prceter quatuor, fcilicet

Afiah uxorem Pharaonis, Miriam^/i^w Amrani, Chadijah

^//jw Chowailedi,

et

Fatemah^"/i<2w
et

Mohammedis. Ea-

dem autem

ilh

Miriam, Mojis

Aaronis foror, (quicquid

excufare conantur,)

obtendant qui hanc

dvi^ro^yia-Uv

cum
Sair,

Maria Beata Virgine.

ib.
1.

II.

I?i lege, ifio

textu, Venit

Deus

Sina, et ortus

efi

et manifefiatus

a monte Paranis, ^c.] Ita fciUcet verba

^i'

ad Mohammedis legationem ftabiUendam detorquent.

(J^J

^UJ
4^*>aXC

yl^^ Ua^
_)-^i3.<

j^
tf>Jl

J^

;;l_.a.

JLxj
tlX*-)

^!
iJIaj^

^^ Xjj^'
^j^l_>ww^

i;^

*Ac

^lfTTJ

(jMjsiUJi

Cdb''*^

JOW
in lege,

*^. 3L^ ^^Jd^ jJuJ! Allatum efi ^^4!=^ quod Deus excelfus venerit a Sina, et appartierit in
*::^Ls.
<id!

N o

a:.

189
Sair autem montcs
Jefuy et

SaiKy ct J7ianifcj}atus fucrit in

Paran.

funt Hierofolymitani, qul

locus fuit apparitionis

lociis

Paran montes Mecc^e,

tafce,
i.

qut

fuerunt apparitionis Mof-

e.

Mohammedis.

Haec AlSliahreJlanius.
legis

Eadem
iifdem
(nifi

fere

apud Safioddinum habentur, qui textum

verbis,

prorfus

quibus Gregorius
legat ^^LS

nofter,

recitat,

quod pro o^^

eodem

fere fenfu,) deinde lic

3Lxj>

explicat, eife fcilicet Sair

^^J^

montes Palceflince,

atque hoc indicari ^^ai; ^^ j^>>^^^ i^^y^ demiffum a Deo 'Evangelium ad fefum, Paran autem UJL^ ^ *^^ Mec~

cam, aut montes

inde fadtam
rani

ejus, et figniiicare

manifeftationem Dei
i^\y\ demiffionem

c^^

*J^^

^^yiJi

Alco-

ad legatum

ipfius

Moham?nedem,
ifio

Porro
e

in libro

Pfalmorum,

textu, Manifefiavit

Deus
in

p. jr.

1.

1 ..

Sione Eclilan Mahmudan.'^ Ita certe

quoad fenfum

verfione Syriaca legitur,

nn

N^H^K Nnii:'j:

nWd

|Vn":

Pf.

L. ver.

2.

Sione coronam gloriofam

Deus

ofiendit,

quam tamen
Ara-

nulla,

quam mihi adhuc

Sed duas

videre contigit, verfionum

bicarum fequitur, quanquam omnes e Syriaca tradud:ae

videantur.
effe

in

Syrorum manibus verfiones

monet Gregorius
nantur verba
-,

nofter, cujus digna funt quae hic appoUjLJlr

xJLc

^^

^xJod^

y&

t^AXA*J\ jJu3!

os^fc^

<S^\\

}yXX^\

Ljy^\ ^i^ii
^<\A*M4J)

j^Xi

A-^UJl Uij -^^^^

^.^^\.

*^kw
Jl

XamwJ)

iXXj

^l^l
*J

.u>'^

c-^^

^.j'-^

Ll^*

ia^"*t^
^^

u'

^XjS

3^^ u^>v

(^"=1^*-=^^

j>^ '^

v)'^.?^^

tj^ j>^\

t><

w^y^*^'

190

iE.

Verfio feptuaginta [Interpretum]

tlla

ejl

quam fequuntur
teritur^ altarum-

apud

nos doSfi, et quce

Grcecorum mantbus

que apud Chrijiianos feBarum, exceptis Syris, ac prdecipue

Orietttallbus
:

Jiquidem exemplar ipforum quod Simplex appel-

latur, quia qui illud elaborarunt de ornatu

verborum follicitt
;

non fuerunt, convenit

cum exemplari ^udceorum

at Syri

occidentaliores duas habent verfones, Simplicem iflam quce e

lingua Hebraica in Syriacam tranfata

ejl

poji

adventum
alios,

Domini

Chrijli,

tempore

Addai

apojloli,

vel,

juxta

ante eum, tempore Salomonis Jilii David, et Hirami; et a/te-

ram Figuratam,juxtafeptuagintafeniorum
e

interpretationem,
pojt Salva-

lingua

Graca

in Syriaca?n

traduBam, longo

toris

incarnationem intervallo, Sed ut redeamus ad textum

licet ita

Pfalmo citatum, fonent

verba in tranflatione

Syriaca,

non hic a
ut
li

fenfu, fed a nominis notatione petitur

fcilicet

argumentum,

^y^^o

Mahmud

indigitet

Mo-

hammedem, quod
tur,
ruit

et in veriione aliqua

Arabica reperire-

cum tamen

in fonte Hebraico nihil tale extet, coret regia et

argumentum quo Mohammedis corona

prophetica fulcitur.
P. 15.1. 17.

In Evangelio demum, ifo textu, Si ego non abeam, Paracletus

ad vos non

veniet

{\

Unde

inter

nomina feu

titulos
tefte

blafphemi impofloris

k*.X5^li

Paracletum numerant,
loco non uno, ante

Arjawiabio

quin et

alias in

Evan-

gelia a Chrijlianis corrupta, expreffam ejus fa(flam

men-

tionem
edo(fli,

fibi

facile perfuadent,

idque ab

ipiis

Chriftianis

ut refert

author

fcihcet AlSelencium,

modo laudatus ; Mohammedem nefcio quem a facerdote quodam

N
magni
inter Chrijlianos

^.

191

nominis

didicifTe

nullibi
fe

extare

Evangelii exemplar incorriiptiim, qiiam apud

ac Parijiis alterum
gilTe
to ;

unum,

atque e fuo multa coram

et perfpicua

iplis le-

in

quibus multa

de Mohammede narra-

rentur.

Narrafitur etiam de

eo

miracula qua:da?nS\ c,\j=^t^\ Al-

P. 15.1. 19.

Mojezat ea proprie miracula vocant, quse propheta ad

prophetiam fuam confirmandam

edit,

atque eo

modo

diftinguunt a c-Ulj.^ Caramat^ (twjignis, quas ficpe a viris

fandiis eduntur, ita

tamen

ut

propheticam

fibi

dignitatem
y>

non vendicent

fic

nos docet AlKaJfaius

^^

x^t

j^u

iyssx^

cj>^

'-^y^^

if>*>^

Uj^_i_^

u>^- ^^^aramah

eji

7nanifeJiatio rei alicujus

qua ordinarium rerum curjum per-

rumpat [feu tranfeat] manu perjonce cujujdam, non conjun5la cum vendtcatione prophetic^
tur cum Jide
et bonis operthus,
-,

quce autem non conjungiJ^j^^si^S

vocatur

Iftidraj, at

quce conjungitur

cum

vendicatione prophetice vocatur syswt^

Mojezah.

De

proprietatibus ad veri miraculi conftiturequilitis, videre

eft

tionem ex ipforum fententia

apud

authorem Sharho^l MawakeJ. His autem quae ab authore

noftro adducuntur, addunt ahi ejufdem farinae multa, de

quibus quid cenfendum

fit

docet Nobihflimus et Do(5tifveritate religionis Chrijiiance

fimus Hugo Grotius in 6.

hbro, ubi et
ipfe,

De

eorum nonnulla

recenfens, columbae

ad Mohammedis aurem advolare

folitas

meminit

cujus

cum nuUam apud

eos

mentionem repererim

ac Clariiri-

192

N O T

^.

mum

Virum

ea de re confulerem, fe in hoc narrando

fide,

non Mohammed'iftarum^ fed noftrorum hominum

nixum
notis
p. 15.1. 20.

dixit, ac praecipue Scaligerit in cujus

ad Manilium

idem narratur.
FiJJura']

Lunce

Scilicet
;

cum

peterent ab eo Koratjliita;
^^j

Meccenfes fignum
et ojlenderit ipjis

1..^
in

^^^

#=

(jt*^

y^^

^J^

lunam
.

duas partes JiJJdmy adeo ut monarguit

* Asfahan.

tem inter eas viderent*

At mendacii

AlNodhamus

(apud AWiahreJlaniu77i) Ebn Mafudum, in eo quod hoc a

Mohammede fadlum
Ibld.

narret.

Arborum
res ut

ei

obviam euntium procejfus^ Vel quod arboaccederent loco fuo moverentur :

:

ad

eum

ita

enim

rem

narrat AlGhazali

Ujt^!^

sLJLJ"lJ

^^jssiJi.

UjJ

Ui^ili U^j.^! Vocavit duas arbores, quce

coierunt
;

ad eum
,

venientes

deinde jujju ejus

iftas

rurfum feparatce funt

Caufam

ob quam arbores
fcilicet ut
Ib.
1.

convocaverit, narrat AlKodaiuSy

ipfum feceffum quasrentem obtegerent.

lapldibus falutaretur,']
Scilicet referente

21.

^od a
daio,

A/Kow^j

cum

in Meccof convalles prodiret ^^ aj.s^^

non tranjibat per lapideviy nec per arborem quin diceret,

ttbi,

Pax

Apojiole
et

Dei

converjus ergo

ille

et circumfpiciens

dextrorfim

fniflrorfum, et a tergo, non videbat aliud

quam
f In Sfiarho'1 Tawalea.

arbores et lapides.

Certe de eo quod apud Asfa-

hanienfem\ ab ipfo did;um legitur,

licet
cyxi\

minime

dubito, fci-

^\

\xi

jj^

^^\

'k^=L^

^>?^^ cJ^xl ^ a}

No?2 novi lapidem in

Mecca

qui mefalutaret, antequam

N O
mijfus
ejfem
',

.^.

193

quod

fi

etiam addidifTet [nec poj}\

facile

crederem.

^(od aqua
exercitui

i?iter ipfiiis digitos fcaturiret \\

Adeo

ut eflet
fitim

P. 17.

1.

I.

numerofo qua

et

fuam

et

jumentorum

reftinguerent, et lotiones fuas peragerent, ^jl^

^.vi"

aJ sOo

tu.jo

^S

HL9

e fcutella
;

qua: angujiior fuit

quam
neret

ut in ea tnanum expanderet

cui

tamen cum impoinftar fontis

manum, adeo

crevit

aqua ut *

peren-

nis, inter digitos fcaturiret, referentibus AlGliazalio,

Af-

fahanienf, et AlKodaio, qui hoc bis fadium narrat.

^od
homines

turbam multam exiguo

(_JLJL_^
;

cibo
'ixjj\

faturaret

{\

Semel 80

^^^!
Asfaban.
Ibid.

^^

^\^\

quatuor f menfuris
menjura continens

hordei et hcedo

aUa vice, ultra 80 viros panibus paucis

;

quos

manu fua attulit quidam alia, exercitum totum paucis admodum dadyHs quas manibus fuis obtuHt illi
puella quasdam, ita ut poftquam faturati effent, fuper-

^j^^j

elfet

non parum.t
ipfi
:

^iod
gemeret
^j^Es^^

adgemifceret trabs

-,']

Seu pne defiderio ejus

Ss
tfJsJi

AlGhazali.

^I

3^

U!

a^W

^-vk^. ^\
^yix)

P. 17. 1.2.

^ jvs\!l

^^
r^*^^
Propne truncum vel

<!tA3i

Ktjos

3o^\ Cjyto

^Licv*!!

^'^*^

^*^ l5^

Prc;e afeSfu ingemuit trabs

[feu

columna ligneaj juxta

eji,

quam prius
Jiruxijfet
;

orationes habere folitus

cum Jibi fuggejlum

adeo ut omnes Jocii ipjius vocem, njeluti cameii aurecepijfet quievit.

II

cdudicem palma' denotat.

V.

AlKodai.

dirent

cum autem eam adje

II

AlGhazali.

^od
quam
ret, ut

apud eum quereretur came/us;]

:

Scilicet

de dura,

P. 17- 1.3.

ferviret, fervitute

boris copia et pabuli inopia,

'iy^ ^^ de laquam apud dominum Juum inveniUtXxHS

XJG>'^

3.>x!!

loquitur Asfa/iani.

Cc

194
P. I7.1-3-

^.
armus

^od ei tejlhnonium perliibuerit

dixerit,

ovis ajfa, cujns

iniqiie

ipji

Cave me comedas, ^c\\ At quam

pheta egit, quod non prius

ipfi illud dixerit

cum proquam ipfe

quam

guftu forfan veneni faporem minus gratum dignofcere

potuerit, ut ex ipfuis confeffione facile judicare eft,
fic

refert

AbulFeda

OJo u^j ^^\

^S

c^sj^

j^ 'iy^ ^
Cum
ex-

,sy^\

^IjjoS

^^Lcj

lisA_j

a^i^ yy ^ j*-^ X^\

illi

pugnajfet urbem Chaibar obtulit

Zainab Harethi^//^,

Judaea, ovem veneno infeBam, cujus

cum

accepijjet

frujlu-

lum, ac manducatum ore rurfus expuijfet,

dixit,

Narrat mihi

hax
* Mcfuhmde
njifere.

ovis

fe veneno infeSlam
laboraret, dixit,
-,

ejfe :

deinde,

cum morbo quo

repetere

mortuus

eji

Non

dejiit

me fubinde *

bolus Chaibarenlis

hac autem vice

ipfce cordis

vence mihi

rufnpuntjir.

PoHrema

haec verba paulo aliter referunt

Ebfio^lAthir, et EbjiFares, fciHcet

tsy^jS

.Lu^ 'iX^S

cljSSj

tlXxka

^i^i

ijv^
L^^t-w

ti^Lju'
/.li

quae

fic

exphcat Ebno lAthir

Cs_]ij

'k^^,o
dfiit

cXi^ j
?ne

^ijboj

^yjte.ijj'

L^

cfi

Non
certis

ad

reverti buccella Chaibarenfis, ita ut

me

temporibus fubinde viferit, vel cruciaverit, dolor veneni ejus;

hac autem vice veiias cordis mihi perrumpit

Ejufdem

ovis

efu e medio, flatim antequam loco moveretur, fublatus

eil:

fociis

ipfius

BafJiar

quidam, qui priEpropere ejus

tres

partem aliquam deglutierat, cui

f Aljannab.

annos fuperiles
x^^
jLJii

fuit

Mohammedes\
cfv^ji

^JLc

^Ui^L^xi
^i^^i

j^

^i^j
^/lij

tfjJi
L^.!

i^-^
illum,

c;^
*i

cLkiji

c>x^^ ^.

25<xi>

^i Lj

sjiyo ^**j

^svj ^ji ^_^ CA^\

iicJi

iJl^^Ji

jj.

doftec in

qui

^.

195

ntortis ipfi caufa juit, dolorem incidit

qiio te?npore

matrem
ejly

Bafhari, quc^

eum vfendi gratia veneraty

Jic affatus

Heus mater

Bafliari,

hac vicefenf cordis mei venas perrup-

tas vi buccellre carnts ijiius

in

quam una cum filio

tuo comedi
fa-

Chaibar.

Interrogatam autem puellam quare hoc

ceret, refpondiffe ferunt, aJU U^^Z^^ LeJlo

*o

^L^

..r^"

yjJssi^^ La:

(^LS)

^i

Dixi, Si rex fuerity ab ejus ty-

rannide liberabimur ; fin proplieta fuerit, facile hoc percepturus

XJt
f/?.*

frequenter faBa prodantur, fed nt femel patrata reroliii

ct

* AlKodai Aljannab.
P. 17.1.7.

cenfeantur,'] j3\yi.\ (explicante AlKaJfaio t) eft

*j<s^\

f In

libro

vx^i

'^^ t^ Narratio conftanter ^\y^\ ct tradita ab hominibus quos nemo fufpicetur in mendacium conjj**,AJ L
<> (^l-j'

Taanfat.

jy^.

fy

fpiraturos, fcihcet

X
;

^'Sjis^ (ut idem

alibi loquitur) ob

x>^\j

5L4^yxJ

multitudinem eorum

atque opponit AlGhazali ^\^^\ ^U.!

iis

Ep.Nau;aivi.
X

Q^2ifemel accidunt,

quae \^\^ }juS f(^piusfala

memo-

V. in

rantur, vel plures telles habent, in capite de miracults a

y\^

Mohammede
generis,
\^j^ya

patratis

-,

de quibus, quamvis prioris

contendit,
in

fint
-sa

minime dubitandum
i,^j'

cum
unum

c^_t

LAc

^La^i p/ura hujufmodi

colle5fafci-

entiam pariant necejfariam.

Innituntur magis-uni Alcorano, in quo

culo habenty Cffc]
^j^!^ ^JiLsvil ^-.

ipfo

hoc pro mira-

P. 17.1. 8.

i'>j>LJi

<^y4^^ isyfut!^

AlGhazali.

.Lai]!.

..^jUc

^L

2i^Xw.

(Xa^^

"^y^^y^i

LboLsvieiii

(I

al.

(^iAMc

C 2

196

JE.

\^
cet

(^U-^ y^ aXx^ ^y;L ^ ^^,1yO\ i//? (fciliAlcoranus) miraculum ejl maximum^ quod inter homines
fjojui
j.^Ai3L,
;

permanet
nens,

nec

eji

propheta:, prccter eum^ miraculim

perma-

cum ad imitandum eum provocaverit

apojiolus

Dei

Arabum

eloquentiffimos et difertijjlmos, quo tempore millenis

efjet

eorum referta
quod maximo

Araburn peninfula, quorum fludium,

et

in pretio habeba^it,
;

quoque prcecipue gloriaren-

tur, erat eloquentia

beret, ut quid
illi

atque in medio ipforum exclamans ju-

fimile proferrent, imo vel decem capitula,

;

imo vel unum, fi de veritate ejus dubitarent

dixeritque

Deus, Si congregati fuerint homines

huic Alcorano
ros, etfi
fitnile

et dcemones,

ut aliquid

compo7iant, nullo modo eos hoc pr<xfiitualii aliis contulertnt,

opem mutuam

&c.

Hiec

ille,

ac faspius certe in Alcorano haec gloriabundus prsedicat

impoftor,

omnibufque apud Arabes eloquentiae

;

gloria

preeftantibus infultat

quod eo magis mirum

^^

videri vo-

lunt,

quod
^jAj

^bdl ^^U:>
*J^
jJ.c

^^ ^j
J
fj^
h.9

yb^

^i

^^
illi

^\ sLjI
^^^. ^i

y^\

^yj
U^jrJ)

k_JJb

jiUkj

j.!^

t-sX^aJl

\mu&l^

UaX. ^\j^\

^Le^ll concefferit

Deus hac

omnia cuni

ipfe idiota effet,

qui nulli

unquam fcienticc operam

acquirenda gra-

dederit, nec libros pervoherit, nec fcientice

tia

peregrinatus fuerit, fed femper manferit inter

Arabum

ignorantiffimos, orphanus et impotens, ac

*AlGhazali

pro impotenti habi-

tus.*

Alia ab ipfo patrata miracula mille, vel (juxta

alios) ter mille

numerari, refert Aljannabtus

-,

at in

uno

Alcorano 60. fere millia (quot forfan veriiculos) contineri.

Quanti autem apud eos ponderis, hoc in genere,

li-

habeatur Alcoramis, meminit etiam Judas Levita in

JE.

197

bro Cozariy ubi Ifmaelita regi Cozarorum religionis fus

rationem reddens, inter ca^tera hjcc

i^^inpn i:n^'nnn

afFert

nCD

O miJT
lin-nn

n3r*j iriyn N:im o^n^N

nm

init^D -inK

i^^D nnn'7

Vo'
^?'71

c-iiV

]'n:^'

'jdo tjvv -',inyi

VmtriflD nn^C nirnDn

gis
nofirce ejfe
ipfius

Projitemur autem librum Leeffe

verba Dei, atque

eum

in

fe miracuhun
* Potius
puto

quod * fut

gratia recipere tenemur, quod non fit homo

;

qui alium ipfifimikm librum componere pofjit

quam

ut

nec vcl capi- Juda

eire
ti,

Moi^ka-

tulum uni ex
ledtionem, ut

ipfius capitulis
ita

hanc enim genuinam

propter ix-

refpondeat
^

Arabum

^^

ceUcntiam Ju-

'J

j-*^ extra
t

am.

controverfiam

eft

cum

aHas legatur
uhC2.

nuhD2

et

reponen-

dum

putet

fuda Mofkati

Non

gravabitur autem

forfan le(ftor oculos conjicere in ea

qus

ad exemplarium
reperi
:

quibus ufus

fum

alterius

marginem

adfcripta

cum quidam

Gregorium noftrum, quod de miraculorum

fide detrahere videatur, ut blafdiris

Mohammedi adfcriptorum

phemiae reum. convitiis et

et

profecutus

effet,
;
i

oppofuit
<_Ua3^

ahus quidam, qui ea legerat, haec verba

j^i.

J^t^\

^j_>l>J

(^i

Jy.^J^^

c:^

^ J>

*>-iV:^!

<__-0:^! J

iX^
JLLj

isvjsAx^l!

j^f^

tf*!

->

'*-

i*ry.xi;4J!

jiXxJI

iXj

jsiLxM

*J

jtJLi>^J!

3^^ t<^^

l:sL_.=.!

L^iAvLxj

CJL^

(m'^ j^^^^'

jL^i!
^>

'ii

^%s.'S\ LJbtS!

^
-^

3-jLm*4J!

jju

^cy^

^\

^UuJ!

^^i
\

Lo

U!^

-LJii!

J!

iS^

f^j-^

^^"^ii 3i^! Jy.Lii

^<^-

*A 3jo

x.jLoo

ltJJ X^^ii:^!^

u^r^r^!

Author

198

N O T
hujus
libri, etji

^.
me-

Chrijiianus fuerit, hoc tamen in loco non

ruit turpia hcvc cofivitia,

iis

cum

qucv attulit conveniant

cum
li-

qua: in Scholajiicorum libris reperiantur.

Dixit qui

brum AlAkayed commentariis

* Scu,
contraria
ei

illujiravity ubi de miraculis

Mohammede

editis

agit,Je de rebus quce *

communem rerum

Tunt.

Ha:c

ordinem perrumpunt, recitajfe ea quce Jimul conjunSice vim

7n:rai;u/i

apud

ipfos definitio.

habeant communis Juffragii, ad tejtimonium

ei (fcilicet
etji

quod

ad miracLilorum patrationem) perhibendum-,

accepta Jingularia Jint tantum,

Jeparatim

Huc

ujque

illc.

Forjan
li-

autem qui hccc

in

authorem convitia jecit Scholajticorum

bros non pervolvit, nec prejentis loci Jcopum intellexit, quod

Jcilicet ChriJiiaJius ijie, hoc in loco,

non aliud egit quam ut

ed qua: a viris doSirina extmiis his de rebus dijputantur, referret, non ut fidei Iflamiticas articulos convelleret.
igitur

^od
probetur,
lis

eum

incifet quafi ea infirmare, et

i?i

dubium vocare
illiid

aggrejjus fit,

non

efi

in ipfius verbis

unde

HcEC in margine a le^lore

quae e

quodam

adfcripta.

autem

commentario

in

librum AlAkayed laudat, confona

aliis

reperiuntur multa et in
AsJahanienfiiS

Scholafticorum

libris.

Ita

commentario ad AlBidawii librum Jl^

y\^'Jij^

did:um, de iifdem miraculis verba faciens,

,J

^^'^

J.1^^

jv= ^yeXj

&c.

Etfi unumquodque eoriim non communitejii-

bus probetur Juffragiis, at fimul conjunBa vim liabent

monii communis
j

cum

qui

[de

lingularibus j
j'es

tefiimoniim

perliibent fimul colleSii

tantum probent acfi

ifeu

[aliquajyr^-

quenter patrata

ejfet,

plurium

fide niteretur.]

His

gemina yidere

eft et in libro

Sharho' IMawakef

N
^arum
et a

^.

199

nonnulLv circaKadices, &c.]

Quando primum,

P. 17.1.

H-

qaibus motae de his controverfiae, docet AlSliahreJla-

7jiusy* his verbis; ^^.S

j cjs^
ad

3^^!

^i cJ^JJl^^Jl U^l^

Lkr

3^!^

&c.

^5^
hcerejis

dijfenjionem circa radlces, [feu

eji

fundamenta

religionis,]

orta

fub Jine

vit(X
,

Jociorum
et

[Mohammedis]

Maabadi AIJolianienjis

Ghai-

lani AiDamaJceniy et 'Jonce AlAJwarienJis, circa quajliormn

de decreto Dei, et de bono et maio eidem ajcribendo, t

quorum

Jententiam amplexus

eji et

Wajel Ebn Ata &c.

f Ad verbum, quorum
liciatorio texuit.

^c^ Juhjeclum Junt

-M-^u
T^lieologtain

T/ieologics Scliolajlicce^

Cur

^
in

r-

P.17.L15.

Scholajlicam
eft,

reddamus primo
iis

loco

hic ratio reddenda

qu^e facile patebit ex

quce de
;

ejus origine et progreflu tradit author

OIjijawJ
^ .

modo
li>s.!i

laudatus
^IUs

^AJa.

-v.i^JLll

t.-.-V-'^

XJyJC!!

7"^^

.X*J

*.J

Ui

L^'.i^!^

^jL^J!

-srvisUoj

1^:^/>U^
Hb^iEi!!
*i\.:=i.!!

ulL.LiXs^i

/. ,^xU!!

^I-jLj

!^4)-^3J
\

XX^^ ;-^^
g^i!!
/j^-'^^

(:j^

^^

j^.A-.lj

[^ZrM.^
i^

*Ax!!

^^^a-'

^}-

o!^

1^4-wLj

(^-t^s
'

!\Xa.

'4-^^

!_jjjljuj

l^i

uJilaLjLi

(-^Xc

u-9

'

*.i7.XA*-Aj'

HiAw^^sj!

*.^XajIa*J

^^Lii!^.x^

.,i)L^!!^

cJikMJ!^

Deinde injpexerunt

Motazalo-

rum doBis quidam

libros pliiiojophorum,

cum impcrante

MaX Forfan, [imoccrte S.]

?none vefji ejjenty et

eorum xias cum

viis X [fcientis:]

AlCa-

lam mijcuerunty atque tnde Jpeciem

Jlituerunt,

Jcientia; pecidiarem con)

legendum
c:im

quam Jcientiam A\Oa\'im nuticuparimt

de
illa

vel quod *^Av^!

nii.

vhs Illamlf-

prctcipuay
qucvjlio Jit

qua apud

eos

djputatur

et

controvertitur,

de Jermone [feu verbo Dei,] atque ita toti

;

fpeciei

nomen tribuatur

vel quod imitatijueriiit philojophos

200

N
qtii

iE.

fpeciem

e fpeciebus Jcientiarum fuarum

(Loglcam
et

fcili-

cet) vocarunt AlMantekjy/^w/ autem

AlMantek

AlCa-

lam fynonymay quorum utrumque

fcilicet

loquelam, five

fermonem

denotat.
iftos,

philofophos

Ac certe minime dubium eft femidum fcientias fua^ novo-repertas nomen

XoyiKvi

imponerent, vocis
five
* Cui conjeduTie Jidem
fdcit, qtuhi hi
vcrjione Lati-

etymon, quo a

Aoyo$-,

verbum

fermonem denotante,
fignificat, refpexilTe
;

deducitur, atque diflerendi arvel forfan *

priori,

tem

ultimam nominis
praecipue de

B-toXoyicL

partem, omiiTa

cum

na

MetapbyJ.

rebufque divinis vel

quantur, potius

aliis,

faltem refped;u

Deo ad Deum, loquod

Arift.

cum
Aver-

quam quod

innuit AlShahreJianius,

comm.
rois,

pro Gree-

de Dei verbo, feu fermone quo homines allocutus dicitur, difquirant.

fortita
lit,

co .^eoX&y^

habcatur lo-

Nomen autem

licet

tv\

Koyim,

l<ro^vva,fxov
;

quentes, tu
viiiereejil. 12.

latius

tamen quam eam patere conftat

(tefte

cum

C.6.

fub ejus

ambitu contineantur

AlGhazalio) tum

quae ad Jikij^

Logicam tum quae ad

pertinent
;

i,L^^\

Metaphyjicam

feu

b-ioXoyicLv

imo

fcientia eft plane hybrida e

difquifitionibus logicis, metaphyficis, theologicis, et philofophicis conflata, ahis

tamen

principiis nixa, aHifque ra-

tiocinandi
nosy aut

modis

ufa,

quam

qui apud ipfos Mohammeda-

pro theologis fanioribus, aut pro dod:ioribus phiillos in

lofophis habiti funt.

Unde apud tiarum altum de hoc commento

t

partitione fcien-

filentium, quafi

quod

in

earum numero habeatur indigno, ut

f In
libejlo

videre

eft

apud

Avicennam

et

Nafiro ddinum AlTufienfem. Multus eil in

de divijione

fcuntiarum.
X In prajat.

fciolis iftis

reprehendendis, ipforumque principiis et hy-

ad

pothelibus convellendis (utpote naturae mundi, et ordini

creationis

Ethic.

non raro

diametro repugnantibus, planeque

^.

201

abfurdis,) * Maimonidesy ne quis eos philofophorum titulo

*
1.

Moreh,
c.

dignos putet, aut UiiJi

^5^

*>>>^

^^^ alicujus

naturam

I.

71. et

73.

perfped^am habuille.
tradit, iUis quas
rit

Confona autem de ipforum origine

ab AlShahrcftanio didla funt.

fciUcet

Idem

affe-

et AlGha-zaliuSy
illis

fub Mohammedanifmi initio

ignotam

hanc de rebus ad religionem fpedlantibus

3

difquirendi artem

poftea,

cum

oriri fedtic, ct in

dubium

vocari rehgionis articuli ccepiffent, inve(5lam fuiffe, ejuf-

que ufum

effe

ad eorundem articulorum veritatem contra

innovatores propugnandam, intra quos

contineat, (lic
efTe;

dum

fe

hmites

jam

poftulante neceffitate,) laude

dignam
fuit

cum

vero difputandi prurigine ulterius procedat, Non

in-

vituperio.

Mediam

fiquidem tenendam putat viam inter

huic tribuunt, atque eos qui
inter quos AWiajienJis^ qui

ter eosaliquis

qui hanc ar-

eos qui

nimlum
ei

fcientias

tem calleret, et non fuit

nullum
fi

locum reUnquunt,
operam
daret,

notum ex ea
quippiam
ie-

quis ei

dignum pronuntiavit qui

palo

culo primo.

afiixus per

omnes Arahum

tribus et ccetus circumferre-

tur,

proclamante coram eo pra^cone,

'i:.^\^

^'y-^
ejl

V^^^-i^

M*^\^ j c^^\^ qui

relitiis

L__jU:i=i!W
et

a^^c remuneratio
Jcientia

ejus

Alkorano

T^-raditione

AlCalam

incuretiefle
:

buit.

Haerefium interventu invedtam, earum gratia

cenfet, nec

nendam
jjml^

tamen nimis

illi

indulgendam

^yi t> ^ ^. ^^ Necejje ejfe ut Jit in omni regione qui hanc Jcientiam calleat, ad hdtrcjes uhi pullulantf retundendas,

U^

3^

atque in eo qui ilU ftudere veUt re-

quiri haec tria, fciUcet diUgentiam, ut ei fedulo vacet,

ingenii

acumen,

et

morum
D

probitatem
d

at

nuUo modo
:

ferendum ^y^\ ^

a*^ .^' ut vulgo explicetur

effe

iUam

202

N O T
ergo inter eas fcientias
pliciter
qiiae

iE.

non

fint
^joyi

/^r
dnm

qojS vel

^m-

commendatdc,

fed

XjU^I

intra

modwn

fubfijlant

probanda

'y

L_^_Ss ^JuJ!

duO^a^ iJi

cjo- UjI

Ju JalJ
viam
rias

(.^x^^ ^__>^xJI

Jiquidem initium

ei dedijfe

ortum hcerequi

Jium, ut necejfarium
religionis ergo

faBum

eji

o^oCpvXctKctg conducere,

peregrinantium cuflodiant , propter injulatrocinia-, quce fi illi intermitterenty

Arabum, eorumque
ejfet

non

inter res peregrmajitibus neceffarias o^o(pvAa,Kuv con-

dufio, ita et cejjlmtibus harejibus cejfaturam

omnem hujus

fcienticc neceffitatem.

Sed ne a propofito digredi videaquid

lit

mur, ex

his qua^ didla funt

Elmo'lCalam, et quid

AlMotacallemin conftat,
XJilsxJ!
,

efTe

fcilicet

AlCalam JLJ^
tv\v

jj5jjt-o

ut loquitur

idem AlGhazalius,

^i^iwiv, et

Al-

Motacallemm ^iJI^
putent
tere
:

c^s:\AJi \&>\

qui de rebus difquirant et dif-

fufiorem ejus defcriptionem ex Ebno^lKoJfai pe^\^^\^ 3\3^^

jJJ!

polTumus;

c-i

Lr^y^ t^ .iUJJj fJ^XAj! ^3-, ii.i:*=-.^^u AlCalam efi fcientia qna dijquiritur de ejjentta Dei et attributis ejus, et
-iU.^J

conditionibus

rerum poffbilium circa creationem

;

et rejtitutio-

nem,juxta canones Iflamijm

'AaXaxAS
aJ^"^!

vel, juxta alios, ^JyiJL JL*J!

*a*mXJC!!

ju^Lius^! iucyiJ! fcientia fundamen-

torum legalium qua: ad articulos fidei pertinent , quce per demonflrationes certas acquiruntur
;

vel

ex authore AlMa-

wakej\ qui ipfe hujus fcientiae Syftema compofuit, Jlt

sxiiJ!

^.^5 -s>^-:kU!

.3!jIj

X>-kj.xJ!

.XjLiuJ!

cIjIaj!

^^ &x^

j^*J^.

Jcientia

qua idoneus redditur quis ad conjirmandas

confeffio-

nes [feu articulos] religionis, allatis probationibus, et dubia

: *

N o r
fohenda.
Qiiid erit ergo aliud

JE.

203

quam

Theologia

MohamDnm.^D
^Jir

med'ij}arum ScholnJ}}ca? atque ita (\m6. Hebrceoriim

et

DHll

HDDn, quibus Arabum ^SsJ^S

et

^^1

red-

dunt, et apud

eorum

interpretes Latinos per Sapicntiam

fit,

verborumy et hoquentes^ intelligendum

Sc'ientice

conftat.

yuris.^ Ita

^i

Jic reddimus,

cum tamen

vul-

P. 17.1. 16.

go obtinuerit ut
fit

n^\

facerdos reddatur.
j

Quid autem

/JuJ^

docet nos Alfauharius

quod

fcilicet

cum gene-

raliter

intelligentiam, feu peritiam denotet,

^jcl^

*j

Xxjji;J!, ^/^/

particulariter adfctentiam legis refringatur , ut

xJiiJi
l^AJii

ejus peritus
aXjCs.
tXJi^

AlFakih
^Lo
!i!

audiat.
AJL3^

Ita et

Rbno
J^^^

lAth'ir
**^

Ulc

jJLc^

j^

\i\

^^
Fa-

LJL

^j-iJ!

(J^ Ua>jka:s\j'^

AXj^y^l

(Juo L3Li. c_3y3l

iJtcltur

de viro

cum rem aliquam

intellexerit et notatn habuerity

i.

keha

et

cum fuerit Fakih,

e. fciens^

Fakoha

at ufu

apud doBos
tiir, et

obtinuit, ut particulariter de fcientia legis dica-

proprie de ea parte quce circa

Ramos

occupatur. Eft
. \

ergo AlFekho, explicante Ebno^lKaJjlno,

i?.A^'^!
LaXJ^!

^-^ ^m. j^i

'ijX^S XAy"J! fcietitia jud'iciorum legalium

praciicorum
te

!l

e probationibus diJlinSiivis.

Sunt enim (docent>

^

authore
E
jsM!

Sharhi' IMawakef)
iLiuc"i(!

-^i:^!
'^^^saj

jiij^L*!!

-L^^5)!
^. ^LuwJ>

LJyiS}
t>oLJi^
3-*^^

y*jLJ
Aj^LJiilc!

aj

Lt^^^!
t^^^j

/. ^^.>

i>3^

}LA7!^

^**j

sJsA^

^^^*" j^^
/*

P'^! LiSyiS
iu^LJi)
*Ai

*:!

^*^
x*X*x

-*

t}^'^ L^JiLsrO
s.>^^ *^j-^

jiiV^aJ!
a^.f=T)v!!^

k_
*r^^^
^t'-

L^LXjs.!^

XAX^i^

(^**>*^

AJiiJ!

Ji

^^a

jo^ judicia

(feu fententiae)

f /t-^^

jumpta duorum generum, quorum unum non aliud

qiiam ipfam profeffionem
-,

intendit

ut

cum
(l

dicimus,

Deus

efi

Omtu-

204

r^

JE.

fcius^

OnmipotenSy Audiensy VidenSy Gfr. atque quc^ hujns

funt genens nominantur ad fidei profejjionem fpeBantia, fundanientaliay

confejfiones fidei y et
:

ad horum confervationem
efi

ordinatur theologia fcholafiica

quihns intenditur opus; nt
et yejuniufn efi
et

fecundum genus
efi

eorum

cum

dicimus, Oratio

necefaria,

praceptnm, atque hcec appellantur praBica,

de rehus exterioribus judicia, atque
fcientia yuris.

ad Kanios fpeBantia^et

horiim gratia injiituta

fcientia

efi

De

hac autem

eadem

e(t

AlGhazalii quas de priore fententia, e

moribus, et religionis corrupeffe cijL>Lij=J^

perverfis fcilicet tione

iis

hominum
atque

ortum
intra

traxiife,

0^55^ (>> ^^

qua

modum fub mandato fcientiam

acquirendi caUj j^n JiLi

il*#JiJ

danty non autem fimpUciter fcitu neceffariajint.

Cottju^
cll;>J^Ai

^.NxJL L^^!jUj ^Ji js^vM

Cl.''^4>i^^lj

f^^,

L<

l^^^

^y-^J^V

i|j

l_i>!jUj

*.^JL^aJ^

^JwJ^ Jtix^'^

l"

il

o^Aa.^^

j^li^ai
*^Ia^_*ii

C'|^/:;J!
JiX.=AJ!

A-.:=L=K\j
X>w>.Ia*

!^)Uj
>-*J^i3
ti^

!i!

iJiLkvI!
3

y*i

k*j.A!!
jjijt*

cJij^j
*JiiI!

BtX-i^
i.

j^ltiA;*JI
ej}

UjjJ!

(*'^^>''

(^ilc!Jix*.U

*ia;UAl

e.

Creatus

hic miin-

dus in auxilium via; adjuturum, ut ex eo fimatur quantum

pro viatico fuffjciaty quod fi de

a;quitatem, cefidrent
lites,

illo

fumerent homines juxta

ejjet ;

nec jurijperitis opus

cnpiditates [fuas]
ipjos

verum

arripiunt
lites,

illi

eum juxta

unde oriuntur
;

atque fit ut opus fit rege qui

-,

regat

regi autem

opus Jit regnla qua ipjos regat

jam
et

vero jurijperitus, callet

res

regulam qua regantur homines,

inter eos,

viam qua componantur

cum juxta cnpiditatum Juarum momenta

conten-

N
dant,
ejl

.^.

205

ergo jurtfpentus doBor regis et direBor ejus, quod

et

ad vtam qua regatur populuSy

ita

modum

eos continendiy ut

reda^is
:

iis

in ordi^iem, befie

fe habeant res ipforum

JiXjua yfc

in

mundo

deinde fubjungitj ^jOIj \^\

C_

<^j

j^jj^Nj!

*)j:

j^
"i!

y**^!
^jjiXl!

xikJuJL
*Jkj
^J

xlsrvl!

XamUvw

^^! L^^

^uulL)

j-M.v>=^;

^^ u"^*^ >^ 3^ Ji^^

^^^^^^J^

SL-UwJ!

JLjk

&iyt-o

^iinimo pertinet haec [fcientia] ad reEJi fqui-

ligioneJUy

non autem per fe, fed mediante mundo.

dem mu7jdus ager

reltgio niji

in quoferltur 'mfitturiimy neque perficitur

per miindum.
;

Religio

autem

et

regnum fratres
et

gemelli fiint

efique

religio

fundamentmn,

rex cifios

qnicquid autem fundamento caret, in ruinam vergit, et cui

cufos non
et

efi,

incafjum abit
n'tfi

non autem perfcitur regnum,

et

rerum ordo

per regem
lites,

modus

res in ordine contiet ficut

nendi, ubi

ornmtur

ef per Jcientiamjurls,

gu-

bernatio populi per potentiam

religionis

regiam non ef de fcientia

gradu prtmo^ verum determinatum quid Jine quo

religio,

non perfcitur

eodem modo fe habet fientia rationis

ifta

gubernandi, ^c.

Porro, quod de ardta

inter LJjJ!

Mimdum,
dine

,^iy^\

Regnum,

et

(^^;^! Religionem, neceflitu-

ita ut

vix feparatim confiiliere poflint, affirmat, conilli

fonum
fieri,

eft

quod
et

tradit apoftolus, *

jubens orationes

Tim.

ii.

Rro

regibus,

omnibus qui in fublimitate confituti

fimt

ut quietam et tranquillam vitam aga?nus.

Quadrant

2o6

N
et

JE.

Hebr^oriim antiquiorum lententia!,

illa

imprimis R.
"in

*
2.

Pirkc:

Chanina-y * r-rNii?2 ^D^sc? niD^n ^u) n?2iSt:72 SSDn?2

botb, c. 3

yj^l C^^n invi n^^

IL^"'^^,

Ores pro pace regni, quoniam

niji

timorjity ho?nines Je iwoicem dcglutient vivos, nec

t.
17.

non

R. Eleezen.f
,nin rt^

yit^

-pi

^-^^

c:

yii^

^Tf ^^

n"iin )^

illa

&c.

Si non Jit lex non

ejl lex^
:

cjl

via terrcCy Ji nonjit

eji lex,
^^S

via terrce non

lex non
jfl

ttji nonjit farina non

.xJL)

Ji nonjit

eji

farina

^y^^ j

U^

<S:^\f

(*^^

r^^S Ifi^uit hoc diBo (inquit

^jy jo^ Maimonides in comtq elmt

3^

mentario) alteram harum rerum ad alterius

cere,

condu-

eamque perfcere. Quanta autem

et

lit

mutua

hasc inter

regem

populum dependentia, fedulo olim populo

caviiTe
fefto,

ut

inculcarent

videntur

Perfarum reges

inflituto
^^

eum
J

in

finem
^JiJLt

quo

^^,\\

^j^

^s.

3yj
^joju^S

.*\U1^

jiiJu^

*>-tf>

*^y*^.i

\-)\.:S<s:^\

50 Ju^

^-Xj^S

^jhjXj^

c-jLjiiJi^
(-^2>-<

K>^5^i
L}\

ijjt,

fL_vU

^
(5vl!

.xxIsLs\j^

^lLJi

^Laa)

x-^i>J

3y^^

<.<iX.i=T>!j~>^

^j!jj.J!^

^^^^^'U>*>J!

y^JL^u^
-!yl

xjUjd!

^!y^^

j-^ajjvj!

j^

tf^js^j

8^U*31j

^!

LojJl

i^

Dejcendebat rex de throno regio,

et vejles albas induebat,

amotoque velo ac depofto faflu regio, res hominum curabat,

permijfo cuilibet (Jive tenuioris

fve

nobilioris fortis hominiet

busj ut eum libere alloqueretur ; quin

colis

cum

villicis et

agri-

confdebat, unaque
e vobis,

cum

eis

vefcebatur, dicens,

Ego unus
quce

fum
t/eure

neque

confijlere potejl
;

mundus

niji cultura,
X

opera veflra peragitur

debet
;

cultura autem ut fubfflat

regno
;

neque alterum eorumfne altero conffere potefl

adeo

ut nos quaji fratres individui fmus.

Fuit hoc feftum die

N
j,^ (i>-_^

^.

207

'Jorm ruz, qui primus erat

Jorm

mali^ five alias

bU co

T)i mahy tefte

AlKazwinio.

Tum

ergo

demum
slvctty

firma lunt hasc duo,

regnum

fcilicet et

populi

ro sZ

cum

fe

invicem mutuis operis fuflentent: quod

cum
fi

in-

numeris pene aliorum fcriptorum, tum non paucis Scripturas fandcE teftimoniis

coniirmatur, inter quas,

eam

quam fumunt
do(ftores,

fibi,

non folum Rabbini, fed

faspe

et Chrijiiani

textum Hebraicum

ex Arabifmo explicandi
liceat,

libertatem, hic nobis

indulgere

forfan

et

non
* Cap. XXX.
ver. 3
i.

male

illud cenfebitur,

quod

in Proverbiis* occurrit, ubi

inter ea quiE optimi funt inceffus

yf^V
'

numeratur Qip^^^

-[^?2

q^-i''^

verba

fi

did:ionem CipV^^ ex
ut
fit

Arabum

dialedto

mutuatam putemus,
cum quo populus
eji,

idem quod ^yGU fonabunt, Kex

Certe

vel

quem fequitur populus fuus.

non multum abit Paraphraftes Chaldceus ab hac fententia,

fed ne
^^AfliuJi

quis

me

audaciae incufet, nihil affirmo.

Verum
orationis

^z

L'^j-^3

^"^^^S

yJL^

^i continuata

efl

JtTiesy et a propojito digrejfi Jumus.

rei eft effe
Ajiiil

Ut revertamur, fumma
converfatione ori-

AlFekho fcientiam de rebus controverfis,

ac litibus quae in exteriori

hominum

untur, juxta canones rehgionis Mohammediccc dijudicandi,

et ^;JuJ!

AlFakih de

his

rebus fententiam ferendi perifit

tum, cujus praecipuum lludium

c__5J.J!
(

^^yLill
*j

i^

r^ t^iJa.UJI canonem quo avertat rex malum quod

(j^

^^

cj^^*^^

3^' o^*^

f'^..

cofijervare

aliuSy

hofilem

animum
illi-

gerens,

alii injerret,

nec non de
^^j^^\

-ij-a^Ui^,

^iW\J! Ucito et
.!

cito, cijU^ytJij

CL.I>^:sa1I^

-l

[pcenanuii infi-

gendarum] quantitate, vulneribus,

mulSlis, et aliis ejifmodi,

2o8

iE.

quod ad externas aBiones, pronuntiare

-,

quln et de Ijlamtf-

mOy feu religione ejufque conditionibus,

quae ore
aJuJ^
fit

quantum ad eam
^).=ssi

profeffionem.

Siquidem quod ad cor,

'iJS^

^js ejjis

intentionem inquirere,
erit
Ajii!?

non
(fi

eft tov

AlFa-

kih,

Quid ergo
civilis

quam

juris

ita
}

loqui liceat)

tam

quam
(ut

canonici apud eos peritia

Cujus necef-

fitas licet fit

eadem

hic fniiilitudine utitur

AlGhazanon
;

lius

qua de
quas

.mi^!< As. feu theologia fchalaftica)

o^o(pvKa,icuv

alia

quam
*

ob latronum

in via

metum

prout

tamen funt hominum mores, eum obtinuit gradum ut

V.

AlGha-

* fcientice
cile

nomen

quafi fibi proprium vendicet, nec

alii

fa-

zal.rtCamus,
in *iii

pro dodlis habeantur,

quam

qui rebus ejufmodi con-

troverfis dijudicandis
P. 17.1. 17.

operam oleumque infumant.

(?r.]

Ad quatuor

reducuntur capita,

Sic

eorum de

qui^J^

bus inter eos difputatur,

quatuor fundamentay

ftatuit AlShahreJtanius

^S^
e,
i.

qu^

vocat

^^

-^w

^yo^SS

i.

radices
e.

magnas,

Quorum primum L^
iis,

^XArs^yJI^

cijUAa!\
iis

Atfub

tributa [Dei] et unitas in

feu quae
sis.

cum

confiftit:

hoc comprehendi quaeftiones de

l_yLJ! 'iAp\ ci>Uua5!

AiU^

i^JLc

Liu^

XrU^
aliis

i-

e.

attributis ceternis, quce ab aliis

affirmafitur^

ab

negantur, nec
effentice,

non

ci! JOi

<:l>\j^

<^L*.j

explicationem attributorum
jjdL!!

feu efTentiaHum, et t

c.Li*c

attributorum aBionis, feu ab operibus defump^0*3

EhndlKaJfai.

torum,

et

v^ U quid deheat
quid

Deus facere,

et j^^cvj

ys<i^ U^
bile fit ei
:

*>.X

poffit de eo affirmari, et qiiid impoffi-

de his controverti inter AlAsJharios, et Al-

Ceramics, et AlMojaJfetJiios, feu corporeitatis affertores, et

AlMotazalos.

Secundum

efl

^joiJ!^ ^jJiJ!,

Decretum

di-

N
vmum,
et qiicv in co eji
jO-Xi\^

T
:

y^.

209

^quitas

quod comprehendit qua3et

ftiones de

UaXH propojito Dei,

decreto ejus,

et

yj^^S coaBione [hominis ad agendum,] et

^w

con-

curfu, feu cooperatione hominis in adlionibus fuis produ-

cendis, qua fibi

^iiJI^

bonum

vel

malum
et

acquirat, et yjs^\ s^U

et

njoluntate

[qua vult Deus] bonum

malum,

et
;

.^.xjijl

-^LtJI^ eo

quodfub potentia,
aliis

quodfub fcientia cadit

alTe-

rentibus hjEC aHis,

dariosy AlNajarios,

negantibus.

De

his inter

AlKa-

Aljabariosy AlAsJIiarioSy et AiCeraet Mijicty et

mios difputari.
,-^

Tertium j^^l^ ^^S Promijfa

:

i^^ NH^

[^'SS * No7nina et Judicia divina

.

comprehendere

hoc quceftiones de
tXx A^<

^i

^_,y}\ fidcy
1

et 'kj^S

* Slvcnomina Dei inteUirefipfcentia, et gamuSyfeu

comminatiojie, et

~-^%n dilattone judicliy

et j.;-^v\

jJu^l^ quando

quis infidelitatis et erroris incifandus fit

X-^ Zy^\
nomina legalia,

quae de his moventur controverfias in partem affirmati-

ut vocant,

qualia

vam

flatuentibus aHis, aHis in negativam

moveri autem

^c.

^^U,S)I

eas inter A/Morjiosy AllVaidios, AlMotazaloSy AlAsjliarioSy

et AlCeramios.

Fides, hifideliias, {5fc.

Quartum demum

jsXxJI^

^^JI auditus

et

intelleBuSy feu ratio, fciHcet,

quem locum habeant

ifta in

rebus, quae ad fidem et reHgionem fped:ant, dijudicandis,

vel quatenus ab auditu, quatenus ab inteHecftu et ratione

pendeant
tis

et XJLw-JI Mijfio

Prophetarmn,

et

'i^K^^SS Atitifii/^yA-^vcs^il!

munusy huc referri quaefliones de

Jit

^^^.aJuJ!^

Unde

quod acliones laude aut vituperio digncCy feu hoa-vf^(pe-

neflae aut turpes cenfeantur, et f ^^jc^iS^ ^J%A\ tS

povTo^y

/c.

Num
an

et eo

quod maxime expedit,

js^Aill

et oikMI Benignitate

cx ipfa rerum
?iatura,

J Jlj^l Immunitate, feu abllinentia a peccatis qua; munus propheticum comitari debet.
Dei, feu gratia, et

quod

lege per-

mijfa vel probibita.

Ee

210

N O T
et
jLoLciJ!

JE.

lsj\^ Cond}tio?iibus

ad

Antijiitis miinus requijitis,

aliis illud a (jaj tcjlimonio

manifefto pendere aflerentibus,

aliis
l^LJuJl

ab

cU^! communi credentium conjenju, et de

XJu^

wi^rt^o

yj ilhid transferendi apud eos qui ad tefti-

monium

confugiunt, et I^jUj!

XJu^

wo^f?

/7/W confir-

mandiy apud eos qui a confenfu pendent.

controverti inter AlShiios,
AlAsJJiarios.

De

his rebus

Almotazalos, AlCeramioSy et

Haec

funt, juxta AlShahrefianium,

funda-

menta magna, feu Cardines earum, quae inter Scholafticos

agitantur, controverliarum, feu, ut loqui
libri

amant Authores
Matres quafiiodijfenjionis

Echwanqfafay

jiJLsO!

J^jLm^

cI^a)!

num
P. 17.1.19.

controverfarum, vel

oi)kX:^i)! ci>\^\

Matres

Decretum cretum
ejus.

ejus et judiciiifn']

Seu propofitum Dei et deUiii! et

Voces

fere

geminas funt
diverfiE,

.^!, nec

fignificatu inter fe

multum

adeo ut utraque den*!Ti

cretum

fonet.

Sic

utramque fub Hebraica voce

-,

comprehendit yojephns Albo*

eft,

quae inter eas difi^erentia

ratione antecedentiae et confequenti^e ftatui videtur,

-nprxi
In Ikkar
c.
1, i.

ita

tamen

ut

quam priorem
:

ftatuas
ita

ex ipforum

Arabum
jC^jSS^
X5vJLj

explicationibus vix colHgas

Uib4>^!
^\^

enim EbnoUAthir, L^!

^ (^rUj^A^
^^!^
5!

13.

^^^

^^!

j^

Uii>jo>!

i^Ouj

(j*i

LaiiJ!

^^^
J.I,

LJ! X3y*j
jJii

*- .^\^ jt>Jil!

^ i>3

(j*.L^!

l^AdJu,

LJ! -.\^

U^Aj >ai]! AlKadaa,

et

AlKadar

res ducc

Junt Jihi

tnviceni necejfario annexce, adeo ut altera

ab altera

divelli nequeat,

cum una rattonem habeat fundactdificii

-,

mentiffcilicet

AlKadar, altera fcilicet AlKadaa

et

qui hcec fejungere velit, idem codificiujn diruere et dijftpare

conetur,

Juxta hanc fententiam antecedere AlKadar,

N
fequi
tafle

tE.

21

AlKadaa

videtur, nifi fcribas ofcitantia

locum mudicit

verba fufpicemur, idem enim in

elfe
jsM^

voce^^l

Al-

Kadar
tllud

sLAai'

Ux

kjLx

vocabulum o^oA Jignijicat

quod Kada Allahoy feu determlnavit Deus, et

efl:

commuAI-

nior

fententia tS

A/Kadaa

priores effepartes, tS
ifta

Kadar
tione
;

pofteriores.
J.j=^\\
^!^=>^J
3jiJ!

Patet hoc ex

E6?2 Kaffai defcrip^.

^.-^^W s^Ur
4>

^'^iK^^^SS

J^

'^X

X_JLJ UiJLM

J 'i^jAS
jsj^J!

^i

^
t'x i;/

^s c,!^^^!

^Ju^\

J ^!^)!
et

J!

AlKadaa

vocis judicium fignijicat,

juxta ufum [Scholafticorum] denotat judicium univerfale

divinim de parttcularibus rerum creatarum, quoad Jlatum
quo perpetuo Jiuunt ab cetcrno ujque ad Jeculum
:

AlKadar
cum
ordi-

autem,

X>^liL!

I^jU^!

J Ui;^)L

X>J."!JO!

'i^SpS

JiXjo'

nat voluntas
propriis, vel

ejjentialis [i. e.

divina] res in temporibus Juis

^y^

^^^ ^^y

^^^\ ^\^\

^U.

uJuLu-

^ji^

vAAv^

dijpoftio omnis fatus Jeu condittoms

rerum par-^

ttcularium tempore determinato, et per caifam determinatam.

Majoris

illuftrationis gratia

addere liceat et e Hbro Sharfit

ho' IMawakeJ, defcribi

l\y_

ab AlAsjliarits AlKadaa quod

^ Lko

aAc

,|

Lo

Ud^i^L

AxXx;C4.5!

'^-p\

^!

s^!^!

'^o-

luntas

Dei
;

ceterna, quce res dijponit eo quo

Je perpetuo ha-

bent

fatu

AlKadar autem
i
(.T>^'

^yj^sjss^ jCsS

U>L!

sj^Lsxj!

L^!!^!^ I^'!^^

*-jxJu"^

cum

eas in

tnedium projert
ejfen-

menjura propria,

et proportione

determinata,tum quoad

tiam, tutn quoad conditiones ipjariim.

Differunt ergo, ut

decretum Dei quatenus ab aeterno apud

ejufdem
in

Deum

eft, et

tempore executio

et declaratio,

mediorum-

que

in

eum

finem tendentium pricparatio. E e 2

21 2

N O T
Frophettd
prae fe fert
et

iE.

P. 17.1.

Antijlkis munus'\ Scilicet suLcJ^^,

fcilicet /. ^Lo^\

nam quod

alterum exemplar,

mendum efl
ut habea-

manifeftum.
Ib.
1.

Sedfcv autem,

&c.

frcecipuce fex funt.']

efl:

Sex

iftas

mus, obfervandum
tineri, et

AlKadarios fub AlMotazalis con-

AlWaidios fub AlChawarejiis, monente Shahfere de

reflanio,

apud quem eadem

fcilicet
J.j1ju'

harum fediarum
fe

inter

fe

pugna leguntur,

opponi inter

AlMotazalos

et AlSefatios ^LoaJ^

oppoftione contrarietatis,

eodem-

que

modo opponi
feu

AlKadarios Alfabariis, AlMorjios Al-

Waidiis, AlShiios AlChawarejiis.

les,

At

fedtas ille principa-

cJj^^jL^,

ut loquitur, quatuor tantum ftatuit,

fcilicet

AlKadarios, AlSefatios, AlChawarejios, et AlShiios,

et fub his
uT^

ex his componi
ejus lunt,
'i3yi
'i,'iji

comprehendi rehquas
(j^j

verba
^J

^^

u,xikAjj

^"'^jo

<__-*^jJu

^jax--*^

c*X5 JI

>axi

u-ili>^^

^^^^ componmtur earum

alice,

alicz

cum

aliis,

et oriuntur ah

unaquaque fe6ia fpecies

donec

ad ji^.feBas perveniant.
ftatuit

Author Ubri SharholMai.

wakef od:o

cardinales, fciUcet,

AlMotazalos,

2. AlShiios, 3. 6.

AlChawarejios, 4. AlMorjios, 5. AlNajarios,

i.

Alfabarios, 'i^Jj^y AlMojIiabbehos,

e.

Affimilatores.

8. XAi.UJ^

AlNajiah,

i.

e.

fed:am illam quic pereuntibus

(cujus appellationis rationem
effe vult.
iis,

rehquis falva evafura

eft,

mox

reddemus,)

quam AlAsJhariorum

De

ha-

rum autem fediarum

origine haec habet,

quae in fupe-

rioribus ex AlShahreftanio et AlGhazalio

adduximus, coninter

fentanea, fcihcet fub Iftamtfmi

initiis nullas fuiffe

Mohammedis

affeclas, controverfias, nifi

de rebus quibuf-

'N

JE.

21

dam
<\jjr

levioribus, \y.^

^^^

UUj! v^>j' ^

V^
(

neqiie Jidelem
3!iVjkv]!

7iec ififidelem
K.^\yi~0

queinpiam denominarent, deinde

iS^
X-iLe\A2j1
j,L>!

L^

y^

J!

IxACi

L.>ii

tJV^^ (TJ'^^

jS-ji-S\
r,N;!^

'^^'^^

<^,!^!^!

LT^^:^^

c^^^jO! j^^^Li^ ^Asn.li

ti'

(_sxi:)!j

oi\^!! 3vj
J!
^n-^Ui*]!

(^ ^^
i__jljj!^

^^

^'-^^'

Ix^^i'!

/^=?- ^LLw!^
(ius.
<

^^j>ju*,^

viJJ

-^Ug^)!

3>_^!

0;.ij

}j^juo

Xsji

procedebat

dt[fenJio et crefcebat

paulatim, nfque adjinem

fociorum

[Mohammedis]

donec appareret

Maabad Joha{five Jonas)

et

njerhis,

ATns qmdem jcd eoplatiefen-

dem

mienfis, et Ghilan Damafcenus, et

Yunes

fu, babentur

bac apud
Shahreftani-

Afwarienfis
ofnnia

qui litem moverunt de decreto divino,

num
dum
di-

um,

praef. 4.

determinationi

Dei

afcribenda, quo' fubinde late fe

defiit,

diffundere, inter

opimonum dfcrepantias non

ufque

Iflamifmi profefforesy et opmionum authores

infifint.

73 feBas

Mohanwiedis de hac inter fuos fedlarum varie-

tate

vaticinium, inter ipfius miracula recenfent, cujus

^a-txv.^
li)j

hoc celebratur apud eos di6lum,

j-U^A^!^
efi

cs^!

^Jiyi^

aJ^

L!

L.

g^

Jijo*!^

^S ^U!!

J l^J^ X^y Futurum

ut dividatur populus meus in 7 3 feBaSy quae omnes in ig-

?iem abitura.' ftmty

una tantiim excepta, ea fcihcet quam

ipfe

jam

et focii

mei fequimur.

Vel ut idem

refert Shahrefia-

73 fedas ^,^aLb j^^"1_a_!!^ sa^!^ ^^jaJU Xa^L_JL_!! quarum wia tantum faluti, reliqu(^ perditioni defiinaf(^ funt,
nius in

Interrogatum deinde,

et quLie effet illa

una

refpondifle

AxU^v!!^ a;^! jjb! eoriim qui traditioni et confenfui innitun-

tur

et

quid tandem traditio et confenfus

^yAS

i^

U!

3-Lsw!^ iliud (inquit) quod ego et focii mei jatn profitemur

Se(ilam iflam author

modo

laudatus, ut diximus,

AIAJe|o%'</v

jhariam

effe contendit, cui

ergo

nomen

illud

xotr'

214
tribuit,

iE.

quod idem unumquemque de

ea, cui ipfe

efl.

nomen

dederit, fedta pronuntiaturum

minime dubium

Cum

autem

praedixerit Mohamrnedes tot futuras, neceffe eft ut

ji^ fe6tas inter

fuos reperiant.

At quorfum 73? nempe,

Mohammedanifmus

ut ita religioni Chrijiiancc pr^eponderet

Shahreft.

fedtarum numero, ut

illa

jam ante JudaifmOy 'Judaifnus

tradunt
:

Magorum
C5uj\
(

profeflioni

ita fcilicet

^j^^^swH
x_i>ji

j^

t5jlAaJJ^^
\:i..\

^axamij

<;

tX^l

(^ i^^Jlj
aXj

^axaa

^^

jjj-iJi

L^*

jjjv-i.!^

MWb Divififmt Magi

LJt*-^**'-^

j^

/, ^^Xv^^Ji^

^j^j^^

in

yofeSlas, Judaei in 71, ChrifInter feBas autem

tiani in

72, Moflemi in 73.

unafem^

perfnit, quce fahanda.

P. 19.1.

^W
tas

<^^

Motazalas (y^ Motazalos)

attinet, ^c.'^
Ltic

SecA*^!^

hujus author et princeps perhibetur

^i

Wafel Ebn Ata, AlHafani Bafrienjis difcipulus, cui et

affechs ipfius

nomen

hoc, quod Separatos denotat, ideo

impofitum (referente AlShahrefanio) quod

a

cum

propofita

quibufdam quseflione de

iis

qui

peccatum ahquod

grande commiferint,

num

a fide excidiffe putandi fint,

fe

necne, &c. non expeftato magifliri refponfo

iffet,
V. ct Shar-

fubduxcaepiffet,

et fententiam

fuam condifcipuhs exponere

1--;^
js>"

dixerit
efi:,

AlHafan, 3^!^ U^

Sediixit fe, feu feparatus

^\ssxJ\^

ho'lMawakef.

a nohis Wafel, unde in pofterum

appellati fiint
aftert
fe6lae
ipfe

^_6

^-_^
Quare

XJvXxvo

et focii ipjius

Motazali.

non aliam

EbnoUKaJJdi nominis hujus exphcatiodefcriptionem, quam, effe AlMotazalos

^jc

nem, aut
tSyaj<i\

/^v*al!

jj/*,L3:v<

^V^^!

.i^V^!

Itnft

^_j

^*^^^

i_Ucus>!

fcios Wafeli

Ebn Ata AlGhazzal,

qui fe a fchola

AlHa-

N O
fani Bafrienlis fubduxit. vita JVaJeli 2ih
ConJidc7ite

iE.

215

Eadem

fere

Ebn

Chalican in
\

&c/ ^\^ Wafelo Ebn Ata coram AlHafan Bafrienfi,

AlSamaanio
refert, his verbis

cum

incidijfei- dijjhijio

conte?identibus

Chawarejiis pro

injidexU..s\!i *

libus habendos qui pec

ntorum graviorum

rei ejfenty * altis eos

in Jideliwn

numero

collocantibus, etji graviter lapji effent

utramque
fe^ce

ille

deferens fententiafn ajferuit peccatorem hujus

[fcilicet

qui

Mohammedi nomen

dederit] nec pro

[fimpliciter] fideli, nec pro [fimpliciter] infideli habendum,

fed medium occupare locum, quam ob caufam eum

Schola
ei

fua

expulit

AlHafan, a quo cum fe fubtraxiffet adhcerente

Obaid,
ipfi

Amro Ebn
erunt
fa,
;

eorumque

affecla:

AlMotazali audi-

idque, ut his verbis innuit author, duplici de cauin quasftionis folutione in a prasceptore et

tum quod ab utraque feda

diverfam abierit fententiam,

condifcipulis fe fegregaverit
:

tum quod

utriufque meminit AlFieife t

rauzabadius in Oceano fuo, AlMotazalos

!^^_J t cant a duabus partibus quas erroris reos autumant, de- \^ys:\ ^!
fciflifTe, fcilicet XJUJ\

qui

fe di-

^S eorum
Wafel, &c.

qui traditioni tnnituntur,

et

AlChawarejiorum, aut quos

ab eo
feceflilfet

ita

nuncupaverit AlHaJan

cum
lican

Habet etiam Ebn Cha-

qu^ huc
(SyOj^S

fpedtant in vita Kotadce Saducienfs, ubi ta-

%^ U^

^-yg^aaJ!

J!

y*fcXs:^J

uX

Lki

w-J

\>^\ ^i

LU^ l-.k_
1\JL^ aJ

i^

V^!
'-?

^r
f^AiwJcsr.^

^-

'j^^

0'>

C3->

^i^

N).

cr*>^
aa
^j.ALi
S

Aa!!

y*J.^^

i^^^yx^ U^iLo"^'^ U4!

y^

JvxAi

_5;4X

2l6

N O T

iE.

men Kotadam hoc nomen illls primum indidilTe aflerit, cum in ccetum Atnrt^ \w oratorio Bafrie?i/i, poft ipforum ab AlKafano difcelTum, incidiffet. Videntur autem Wa~
fel et

comes

ipfius

individuus

Afnriis,

primis

qui

^^Jl^X^J^
*
Uc.

Scholajiici

audiunt

fuiife.

Hoc

certe titulo

Ebn Cba-

apud

prasftantiffimum iftum * hiftoricum gaudent, qui

tribuitur, et

ipforum prasceptori AlHafano ab eodem non

nefcio an alii cuipiam ante illos, nifi forfan ChawarejioSy

qui controveriiarum iftarum authores fuerant, landos cenfeamus. Certe ex

reflanio allata funt,
iis

ita

appel-

qu^
non

fuperius ex AlShah-

Motazalos e fcholafticorum et primis

folos,

et pr^ecipuis fuilTe conftat, licet

unde eos AlJuLUa

Ghazalius ^l^\^ yjL^^\

y-i>\^

^^xJi^aAj^

SeBam

quandam fcholafiicorim, eorumqiie qui

culationi vacant, appellat.

difquijitionihus etfpe-

Solent interpretes Fharifcxos

XJyuJ! reddere

nec inepte,
habeat.

cum

utraque

diidiio feparatio-

nis intelled:um

Motazali autem,

quanquam
illis

in
fa-

aliquibus confentiant, qu^e

ciant, in aliis
Lfix

nomen hoc commune

tamen difcrepant, adeo ut

'i3ji ^^.y^'*s.

!^* JCil

*^xj

t^.

in viginti feBas dividantur,

libri

quarum

alice

alias infidelitatis
Idem
et

arguant, tefte Authore

^jsxl!
u_>..Ls^a:!

AlMawakef.
et

Al-

Porro

ipii fe

jsAr>.y3!^

Mquitatis
aliis

Unitatis

Shahreft.

[Dei] propugnatores, nuncupant, ab

autem

/^^xxJb

Xj^^L cognominantur AlKadarii, quanquam hoc nomen

uni apud ipfos
P. 19.1.3.

fediae

peculiare ftatuat Gregorius noller.

efi,

Illud de quo inter eos in univerfum convenit, hoc

quod

attributa ccterna ab efjentia Creatoris amoveant,'] Ita et illud

in

quod

univerfi

confpirant

defcribit

AlShahrefianius,

^.

217

jJLc ^>
il*jjsj'

!jJUii

iUs!

xto^xJil!

c-liAaJ!
*i.xj

!yu^ ^jli

i_jiA=>^

(j^s;!
1-il-J'

j.,xii]!.

vljtju?

(^

'(^^^^

8^.XJ>^

Y X)!^J

^^
*_j

<ju!jJ
xt>jLi>

aj!jO
x_x5

y^ <s^\
Xa^I^!!

-tXil!

CjUuiaJ!

^x^s^Li
oca^:!

^i)

^l

j ^^_^liJ uju^^!
gentis
confejfto

&c.
eji,

Commrmis

totiiis

Mota-

zalorum

hcec

Deum

ejje

ceternum, et
eje
;

c^ternitatem attributwn ejfentice ejus

et

maxtme proprium
dicentes

quod attributa aterna penitus

ejfe

reftciant,

Deum

omnijcinm

per ejjentiam fuam [vel per

fe],
^

potentem per
non per fci-

effenfiam fiatn, 'viventem

per ejfentiamfuam;

entiam, potentiam, aut vitam, qua; Jint attributa aterna, et

Jigmficatus in

ipjo Jubjiftentes

quoniam Ji cum

eo

parttcipa-

rent attributa in ceternitate quce attributnm

maxime proSic

prium

eji,

participarent etiam in divinitate.

i.

enim

et

quid ptrjcire ij\^,

e.

per ejfentiam Juam intelligant, do^^! jO

cet nos AlShahreJanius, ubi inter Aju ^

JU

ScienA\s.

tem per ejjentiam Juam, non per Jcientiam, et y^ Aj^

*i"!i

per Jcientiam qU(X

ipjius

ejfejitia

fit

(quae Abi

Hodfcili-

haili

Ahmedis forma loquendi

Xiua!!
J^.j

fuit) diftinguit,

quod

cet verba priora fint

Negatio attributi, feu pronofter,) pofteriora vero

prietatis, (ut et loquitur

Author

wu?

ajIaxj

yb ^!S

cjUJ;!,

qffirmatio effentice, qua; ipjajit attri-

'

Maimonides
*Jjtj
"ii

Totunde,

fed ex fua, non Motazalorum, fentcnUa,

k*La=\j

Deum

ejfe

y>

j^Lr^

S;^ ^ J^^i
(^J
:

^i^
1.

^>=*>f
1. c.
:

^ ^y^y^
fcilicet,

Axi ^yjJL^ij

Jv=s.!^

^^!;
it

J-^al! Moreh.

57.

^A-

ijlcntem,fiil non per exiflcntiam

iiivtrc,fd non fer vitam

;

et

potentem cjfe.fcd

non per potentiam

catum,
in

etfcire,fed non per feientiam

cjl ??iultiplicitas.

fed

o?n?iia

i?i

unu?n redire Jignfi-

quo nuUa

Ff

2l8
butumy vel
\^jju

N
c^V^

iE.

S x-L_^

clA^\ affirynatio attributi,

quod ipfum Jit

AiMjJ

ejfentia.

Sed nec omnes qui formam iftam

per ejfentiam fuam ufurpabant, eodem

modo

illam

intelligebant,
fic

eodem

tefte, qui Alfobbaienfts

fententiam
hoc vel-

explicat,

quod cum diceret

Deum

fcire

x."!.>J,

non ponere illud quod fciens fit, attributum quodjit Jcientia,

aut ftatufn qui necejfarinm faciat utfitfciens.

At ex Abi

AlUaflmniy
innuere

ipfius

filii,

fententia, illud de
Sj^

Deo didtum
XILs. j2 aj!

b^^

U^i

^^^

Su)^Xx.o

'ix^

^
at-

^M

difpofitionem

[feu conditionem] qu^ Jit proprietas nota,

effentia exiflensy

pofterior eo

quod fit
porro

atque

ita-

in reliquis

attributis
tributis

monet idem, quaeflionem iftam de

initio fuiffe 3ue\a>^ yjl

Dei, fub

nondum maturam,

deinde vero a Wafeli fedatoribus, poft ledos philofopho-

rum
p. 19.1.6.

libros,

ad maturitatem perduftam.

Fugientes diftinSliofiem perfonarum

quam
Dei

conftituunt

Chrif

tiani] Ita fcilicet objiciebant, referente

Authore

libri

A/-

ATawakef contra eos qui

bant,

aeterna

attributa adflrue-

Ji^S

Jt

'ixj^W

'^-^* XaUJI ^Ujou <sJj^\

'^y^ ^
ceterna',

Tnftdelitatis

arguuntur Chriftiani quod tria Jlatuunt

iis

quid ergo de

pronuntiandum qui feptem aut plura ftatuipfis

unt F Erat fiquidem

* Iiiem indubitata cunfe-

s^jou^ UjJu

^^'

vH-UuaJ!

ci>Uji

* attributa afferere, idem ac plura ceterna ftatuere, neque

auentia jequi
ajferit

cum

iis

confiftere polfe unitatem affirmabant, ad

quam
^3
*SJ!

Mai-

monide.s, in

quid requirant difcimus ex AlShahreftanio, ^!

^ *Jlw\ J J^lij

jj,xJ! jj^!

prokg. ad

PirkeAb.k^.
8.

^ **^

^i

'i*^ ^ ajJS j
X5
*-''^
ri-^

<Xs!^

Jbu

,.-^Jo .3vs*3 ^L\<<ij *JlxiJ

(^***

(^.'^*

'^.j^

N
Dicunt
illi

^.

219

quife csquitatis ajfertores vocantj

Deum
ipft

excelfum

nnum

effe effentia fuay

nullam

effe ei

divifionem, nullum attrieffe^

butum, unum etiam operibus futs, nec focium

ceternum alium prceter effentiam
ipfius,

nec

nec confortem in ope-

ribus ipfiusy nec fieri poffe ut reperiantur duo (Xterna-y [atque

hoc (inquiunt)
fimpliciter

eft

unitatem

afierere,']

Sententiam fuam
pater Wafel :
i.

expofuit AlMotazalorum
'mj^s^

,,^
affe-

^^\
Deos.

clkj^\ JsXi X*jJo

y

t^u^ iToJI

e.

^icunque

rit fignificatum

aut attributum

ceternunjy

duos fiatuit

Ex

illis

etiam qui dicunt ipfum fcire per fcientiamy quce

e/i.']

P, 19.

1.

9.

ipfa effentia ejus

Hodai/ianorum, feu

eorum qui Ham-

danum Abi Hodail

AlShahrefianio.

fecuti funt, hasc eft fententia, referente

Ille

fiquidem a communiori AlMotaza-

lorum forma,
deflexit,

Deum fcire aj! jj per ejentiamfuamy ad hanc fcilicet fcire Deum per fcientiam, et fcientiam
potentem
efle,

ejus effe eflentiam ejus,

elTe

per potentiam, et

potentiam ejus effentiam ejus

ipfa
it^t,j

vivere per vitam quse

iit

ejus eifentia.
is^i^
"^L

Quam
*
^^Lx^

fententiam (inquit)

^j^jJJi)

\^jS

'i<ys>\^

jlS

f^
Sj^

S^iyXksS

jjJ<>J^

x.'!i

3o x'!Jo

X4-)U'

vr!JJ!

C**a!

oLiuaJ!

UJ!^ de-

fumpfit a Philofophis qui affirmant effentiam Dei

in

unam

effe

qua nulla fit omnino

effe

multiplicitasy attributa

autem [feu
* Seu
accej-

proprietates] non

fignificata * pofi efientiam fubfifientia

in effentia ejuSyfed ea

ipfam

effe

effentiam.

Interim parum

forid ejfcnlice.

abeffe

vifum

efl Shahrefianioy

quin

ob quam

Chrifiianos exagitant, et

Abu Hodail, in eam quam tantopere abhor:

rent AlMotazali in Deitate, diflind:ionem inciderit

F
f 2

fi

220

N O T
fcilicet ftatuat

iE.

c^V^ ^y^^

cU>a31

xj^^ ha:c attributa

mo-

dos ejfentice.
P. 19.
1.

13.

Hoc unanimiter
/oco,]

Jiatuunty

Verbnm Dei creatum

ejje

in

fcilicet in

JubjeBo, illud

enim

efh

apud Logicos

^.s\^.

Sic et ShahreJianiuSy de
placitis

communibus omnium Alxil^

^<
^isc

Motazalorum

verba

faciens,.

lyiiil^

iJJ

*\i'

[jij'^

y^t^^ f^ ^^^

m'^

*^

iljljL^s'

L^i^LwaJ?
et

^\A\

Et

in koc conjentiunt

quod Jit verbum Dei de novo

creatum inJubjeBoy ac
plar
in libris

literis et

voce conjijiere, cujus exem-

Jcriptum
et

Jity

ad

ejus i?nitationem [feu

ipfum

exprimendum]
tefnpore perire.

quod

in Jubjelo exjiit, accidens ejfe et in

ait,

Idem, ex Abu Hodaili fententia,

A^ixj^

ver-

bum

Dei t^t ^sx^ ^j

^^

jjy'

yb^ y^^^ ^ ^
^*

a>^
et

jl^^:^^% ^-i-^'^ =. diBum ejus

is^^^
EJio,

^^^ P^^^^^ ^^^

[fcilicet

JubjeSlOy ut

in creatione

rerum]

partim inJubjeBo, ut Mandatum,

et Interrogatio,

et Prohibitio, et

Narratio,
(qui et

&c.

Idem etiam Aiyobbaienjem,

Sermone quem creet
libri

apud Motazalos
Jjsuo

fedtae princeps) aireruilfe ait, loqui

-

Deum

J) AJiJLkv

^i <=^

in

JubjeBo, fci-

licet
tiOJ!
V. Sharho Tawalea et AIMawakef,
et

(ut explicat
^!
J>j>>.:a.

Author
in

AlMawakef,) ^y.XA\
[in
ccelis]

^
in

^!

liyLs^^J!

tabula

repojita,

Gabriele, in Propheta, &c.

re difputant qui fe pro

Contra AlMotazalos hac de

Orthodoxis haberi volunt verbum

nec creatum et in fub-

AlGazal.

Dei nec voce

et literis confiftere,

jedlo effe contendentes, differentia tamen, quse et

thori libri
liari poffit

Au-

Mawakef, ejufque

expofitori videtur, conciLJii]

adhibita diftindiione verbi in

L>i)i^ 'ver-

N
bnm prolatum,
tentionem
^,.^;:n

O
*oliJ\

iE.

221

et

^j^juJLj

,Jjl^S Jig7iiJicatio7iem

feu in-

mente fubjijlentem, feu permanentem, feu in

mentale^ feu

mente conceptum,

et JiiAH

Sennone

prolatum, feu orale.

tum
fedla

Motazalis autem
corpu.s proprie

Ahmed Ebn Hayet

induiffe,

ajjeruit ChriJ-

P. 19.1. 18.

diulum

&c.] Hunc,
^IIDJI

cum

AlNodhamianorum (qui ab Abrahamo

funt) fuerat, poflea

AlNod-

ham denominati
poil:

novam

fibi,

novarum
Al-

ledos Philofophorum libros opinionum acceflione,

di(ti

condidilTe, qui ab ipfo AlHayetiani

funt, refert

ShahreJlaniuSy atque

idem

afferuilTe

ipfum

cum

Chriftianis

conjejfione ipjoruju,

Chrijium eum

ejje

qui homines judicaturus

Jit die ultimOy et de verbi aeterni incarnatione, ipfiffimis

quae

apud Authorem noftrum habentur

verbis.

AUbi au-

tem (ne rehgionis

putemus)
fcribit

Chriftianas myfleria intellexifTe

afTeruifTe Uit>Jol
Jlju

eum

ipfum
jliJ!,

(^^

LJiXsx\J

C. de

Nod-

^^\ yb^
ejje

c,j^^

iSjWW yb_5 j^.Jo Creaturis duos

creatoreSf

quorum unus

ceternus Jit,

nempe Deus
:

excel-

JuSy alter de novo ortus, ?jenipe Chrijius

vel (ut

Author
^LxAJ

AlMawakef,
j^A**JI yfc

et EbnolKaffai,) JLxj j^l

y>

^^ ^W
impingit.

OwVsuc^

Mundo

duos

ejfe

Deos, ctternumy qul Jit

Deus,Jupra omnia

exceljus, et noijum, qni Jit Chrijlus, d^c.

ipfi

Miras priEterea fententiarum ineptias

ingenii, ut videtur,

Vir,
ut

parum

conllantis aut fobrii,

'ily^s^W^

dum

dodrinam novam
{jaxj^
\^*axj

conflaret

X^^lJ^I *il^ ^y*

inter Je Jen[et Phiiojbp/io:tJ

(ut loquitur

idem) MJcuerit

tenttas

eorum qui Metempjychojm adjiruunt,

222

N O T

JE,

rw,] ef AlMotazalorum, et in quafcunque

ret,

alias incide-

nec facra Chriftianorum dogmata intemerata

reli-

quit.
19 ].zi.

Ex

iifdem Ifa cognomtnatus

Merdad]

Ita certe in cor;

recftifllmo
'

duorum quibus
.<iy

u(i

fumus exemplarium

at

legendum

Mozdar difcimus ex
Ebnol
Kaffato.

AlShahreJianioy libro

AlMawakefy

et

Hic, quod rerum

O'****

munda-

narum
Eo
vel

curas

minus vacaret,
audiit.

xiyjtj?

Monachus

AlMotazalorum
Ibid.

procefjit ut ajfereret

ipfum Alcoranum creatum

effe'^

modum

excelTit

in

adftruenda Alcorani creatione.

Lib.

AlMa

Quantum hoc piaculum, facile judicabimus, ubi audierimus a Mohammede didlum, ^L^ 6^JLkv-o ^^S^S ^li* ^^^

wakef.

^ii

dixerit

Alcoranum creatum

effe,

pro

infideli

habeatur.
i

Eo tamen

audaciae proceffit

AlMozdar, ut ^U

^^

xjou Infidelitatis eum accifaret qul diceret eum e^ternum

eficy

utpote

qui

eadem opera

adftrueret,

^--jxi*

Duos

ceternosy referente AlShahrefianio.

Sed folenne (ut vide-

tur)

ilU

fuit,

ahos ab ipfo diffentientes quacunque de

caufa infidehtatis reos pronuntiare, ut ex his Authoris

modo

laudati verbis patet,

^! ^

M
in

jLJ

JL:^

yj^^^^ c^ ^^s
autem
exceffit

^\

f^^
dum

^y

M?^^'^ ^^-

Modum

pronunttando

infideles,

adeo ut affereret homines infidelita-

tis reos effe

dicerenty

Non

eft

Deus prster

Deum
de

atque interrogatus quondam ab

populo terrce Mniverfo,
fuit.

Abrahamo Ebno'lSendi
infidelibus

Omnes pro

habendos cencfCJl

Regerente autem
SiXi^

Abrahamo,
^

^jiyx^ ^y^U-J!

liS^\

S^Sy

CJ!

^\

l^Jo

^p\^

^rgo Paradifum,

N O
qui latttudme totum
et tres
Ctxli et

T
terrce

^.

223

fpatium a-quaty tu

folus,

qui ejufdem tecum funt fententic^ ingrediemint ? ad

eft.

filentium adadlus
^j^yuuicUI

Refert idem e difcipulis ipfius

^sJJI

duos nomine JaafaroSy ajjeruijfey j}^ jbu'

3!

^.\

f^

y^s^J^

3J^

c_^0

j^^sxj

^ iJyLs\Ji

^^\

J ^^\^JLJ\

UiXa;^

^!?^

creaverit

Deus A/coranum,

in

tabula tn

ccelis

repofitay nec liceat illum inde transferri

cum feri non

uno
:

pofftt

ut res una eodem fiiomentoft,

nos legimus
effe

niji in

loco

quod autem
eft

imitationem ejus quod primo fcriptum

in

tabula repoftay ejfeque illud opus nojirumy a nobis creatum.

Porro, inter eos qui Alcoranum

afferant,
fuiffe

novum

quid et creatum
celebris
in

et

ipfum AlZamachJJiarium

eundem Commentarii,
AbulFeday ac
jjl Jill

AlCefiiaf didti, authorem, afferit

fcripfiffe
<J<JI

ipfum

in prasfatione libri fui jy^!

cJiLi

haus Deo qui

creavit Alcoranumy

Atitio

Hej.

verba deinde

ifla

a quibufdam, qui famze ipfius melius

fuiffe, his in
*y.js:OI

537-

confuluerunt erafa
^^lyiJI

eorum locum

fubftitutis

^yl c_5JJI

j<M

Daus Deo qui demift Alcorafuerit

num.

Qnantarum autem calamitatum caufa

Mo-

hammedanis haec controveriia,

cum

Chalifs Abbajidis

nonnulU AlMotazalorum amplexi fententiam ad Alcorani

novitatem confitendam
alios

et mortis et

graviilimarum
ut videre
in vita

poenarum metu adigerent, docent

efl

Hiftorici,

apud Gregorium noftrum, AbulFedam, aHofque

et

AlMamonisy AlMotafamiy

AUVatheki, donec tandem

omitti hac de re difceptationem juberet Motawaccelusy

224
tefte Gregorioy

N O

^.

nec ad pcenas pofci quenquam,

five crea-

tum eum,
P. 19.
1.

five

increatum dlceret.
et eloquentia

22.

Et
ejfet

potiujje

Arabes aliquld quod elegantia

ni/i prohibiti ejfent, G?r.]

par

componerej

Imo

et

(j'**^^

quod
libri

eo adhiic melius et

elegantius eflet, ut addit

Author

AlMawakef, Et hoc
(a

inter ea quae BaJJiari praecepto-

ris fui
Pra-f. 4.

quo

fecfta

AlBaJJiaria) dodirinse addidit

MozdaiM\a.j\

de

&c, Mozdar.

rusy recenfet Shahrejianms, icilicet,

AiiLJI^
JbUaxJ!

^^yiJl jX^ssaS

%^

quod nullum

\n

Alcorano miraculum ag-

nofceret reJpeBu eloquentice et elegantice.

At non
afferuit
I

ille

primus

vel folus in

hac fententia

fuit.

Idem

AlNodhajLsa>c!

mus, referentibus iifdem,

illud

fcilicet

quod ad

JiJI

feu
*3I

quod

in Alcora?io
i3y*o

pro miraculo habendumy civ^ j^

j-<^
*

^l^iXJI

JL-g

:^

Xaj^I^

iu>tfLtJI

jy"^^
t-)y.x!!

(j

jW^^^

*..^i\^

il

VyKSf^^j

\y^

(iUX>^l

^jS.

ejje reJpeSlu

narrationum quce in

eo

habentur, de rebus prce-

teritis etfitturis.^ et reJpeSiu averjionis [feu

quod averteret

Deus

illos]

qui illudjibi arrogarent, ne ciim eo [eloquentia,

potenter cohibuerit Arabes quo miillos

fcilicet,] contenderent, et

nus illud in anhnum inducerent, cum, Ji

Jent certe projerre caput aliquod
compoftionis venijiate par.
et

Jivijfet, potuif-

ei elegantia, eloquentia, et

Verba funt AlShahreJianii.

Sic

author AlMawakef, Dixit (inquit) AlNodham,

-<i

^i^hy-jo

-4J,<xi'

l^ Avertit ab hoc
Inter varias

eos

[Deus,] cum

illiid alias

Sub Almo- Jacere potuijjent.

tafamo et AlMotawaccelo
Chalifis jloruit.

autem Mohammedanorum
eft illa

de Alcorano fuo fententias, minime proetereunda

Aljahedhi,

itd-ee^

Aljahedhianorum

patris, ac (tefte

Shah-

N
rejianio)

T
iUii

^.

225

ouas*!!^

X3yjtJ^

e clarijfimis

Motaza<j_JLJ!

lorum, tnultorumque librorum authorisy

fcilicet,

U|^

'iy^^

iU;

'iy^

*_JLJu

j>?S

'i^*-^

mi'^ Alcoranum

corpus quod converti aliquando pojfit in virum, aliquando in

bejliam.
lid,

Ut talem
quas

(ni fallor) tradlare

eum

voluit

undecimus

e familia

Bani

Ommi^

Chalifa,

AlWacum eum
ufque

r-.

f/AlMa-

wakef.

fagittis,

manu

tenebat, flagellare

non

defiit

dum
jsJLc

penitus laceraflet, non aliam ob caufam

quam quod
i_,U.^

aperto libro in haec ftatim verba incidilTet, 3.^

jU-.
illi

Dajnnum autem

patietur omnis rebellis perverfus,

hoc

fubinde accinens

i.

e.

Num

increpas

omnem
ifte

rebellem

perverfum?

Ecce egofum

rebellis

perverfus.

Ubi occurreris domino

Dicas,

tuo, die judiciiy

Domine, laceravit me AlWalid.

referente Alfannabio in vita AlWalidi,

Motazalis contrarii funt

tributa ceterna,
6?c:.]

Sefatii,

qui ftatuunt in

Deo

at-

P. 19.

1.

25.

Mohammedanorum antiquiorum

ple-

rique attributa aeterna

AlShahreJiajiio*,

Deo competere
potentia;,

flatuebant, tefte

fcientias,

vita?,

&c.

nullam

* Cap. de
AlSefatiis.

adhuc agnofcentes diflind:ionem

buta
efjhitialia, et ^jj^\

inter c^\'^\ cAija attri-

cASjo attributa operationis, feu

ab

operibus defumpta, fed

bantur.

eodem modo de
Gcr

utrifque loque-

Statuebant infuper aliam fpeciem

quam

cijUa^

226

N O T

JE.

attributa declaratha, feu narrationi infervientia

nuncupabant

qualia,

manus,

facies,

&c. quorum nul-

lam explicationem feu interpretationem adhibebant, tan-

tum

dicebant,

^^S

j o^^^

.xi'

Allatafmt

hcec in lege, nof-

que ea attrtbuta declarativa nuncupamus', quare

cum

poftea

negarent AlMotazali attributa

Sefatii,
i.

ifta,

obtinuit ut

illi XxJ"Uufl

e.

Attrtbutorujn ajfertores, Motazalt

autem

XJLkxJ!

Almoattaliy quafi dicas,

fpolia?it,

^i Deum attributorum
,

ornamentis

appellarentur.

Poftea circa explicationem et inin varias

terpretationem

horum attributorum

itum

eft

fententias, his verba prout fonant intelligentibus, adeo

ut inter
illis

Deum
rem

et res creatas fimilitudinem flatuerent,

aliter

explicantibus, vel dicentibus

^j^^^jUj

Uijx

&c. NovimuSy
nec

diSlante tntelleSiu, nullam creaturam Deo,

rei creatce fitiitlem effe,

Deum

ullt

verum non

novitnus

figtiifcationem
denttir,

verborum quce

idein de utrifque

afirmare vt-

neque nobis incutnbere putamus, ut hcsc explicemus

credamus, et certo ftatuamus

fifficit ut
t^c;

y^^

'^.y^ ^

*j'

A'- t '^

Non

ejfe illi

confortem, nec iUt quidfimile.

Ex hoSyj^^SS

rum numero cenfendus Malec Ebn Ans,

* ^iod idem
de reliquh per

qui dixit,
Seffio

x^jy

Aic

^\yJ,Si
efi

v^'^

*:?

c^Ml^ ^5^^. *

[fupcr
et

throno] notum

qutdfgnificet , qualitas ejus ignota,

eam

beioi.v diffis

intelligi

vo-

credere neceffarium, at interrogare de ea hccrefis.

in
ait

Quofdam
duces
(^Jyill

'

lunt.

o^!

*xAi:j:J!

feu, ut

veram fitntlittidinem

affererent,

erroris habuiffe illam

Judceorum fedam, qui

feu

Karraim audiunt, qui eo modo quae hujufmodi funt

in lege Mofis, intelligi volunt.

N
Imo
Jiruant^

tE.

227
corporeitatem advi-

eoiifque procejferunt

nonnuUi

iit

p. 19.

1.

27.

Hi

illi

quos antea AlMojaffemios inde did:os

dimus quales
behiy
i.

inter

Sefatiorum fedlas, s^xixji AlMofliab-

e. AffimilatoreSy fcilicet,

quia cijU^Xs^iU

i^\

Sy^
difci-

Deum
dit

rebus creatis affimtlarunt , ut nominis rationem redet

Author AlMawakef

'i^S^^S AlCeramiani,

puli fcilicet
attributis

Mohammedis Ebn Ceram, quem

excefTifTe

in adftruendis
*.xA**jsO:]i

modum

ufque

ad

^uxi:JJl^

Corporeitatis ajfertionem, et affijnilationcm, teflatur

reflanius, et

ShahJiXIsi

quod ad

ejus aiTeclas *^jsa1\

lai!

^Ji^\

iuXc plerofque

eorum nojnen corporis de Deo commiuiiter

ufurpajfe, nifi

quod qui paulo magis

per hoc

fobrie locuti funt, in-

telligi voluerint

quod corpus

dicatur

x.'!

jo ^yi

:>\

quod
efl.

iit

per fe fubfjlens, quae apud eos definitio corporis

Fuifle

autem ex

illis

qui

eum omni ex
;

parte finitum

et terminis

circumfcriptum ftatuerunt

alios

qui aHqua
;

ex parte tantum, puta,

aliis

c,^ x^
^j^

j> cx parte quce infra

five

rurfum negantibus

Xj^jJ^ nojnen finis,

^> Ille

finiti, ei
eft,

attribuendum ac dicentibus

magnus

de

cujus vocis fenfu iterum difceptatum

ineptiis

eft.

De eorum
AfliaaP. 21. 1.5.

mox

plura.

Niji quod eoriim nonnulli, inter quos

rius,

AbulHafan
(?c.]

^c. comparationem prohibeant

Mohammedani

antiquiores et rudiores, qui Alcorani fententias, et

Mohamubi a

medis

di(fla

prout verba fonarent, adhuc amplexi fuerant,

folliciti,

de accuratiori eorum explicatione minime

Motazalis fubtilius
concefTis

ifta

ventilantibus et qua^ antea pro

habebantur

in

dubium vocantibus, accedente Gg 2

et

228

N O T

iE.

ex Imperatoribus (ut jam antea diximus) quorundam

authoritate, fententiam

fuam

clarius proferre coadti funt,

^jjj^

jU^I^ ujU^I, ut loquitur S/ia/ireJlamus,

i.

e.

Per^

plexifunt in conjirmanda via feu fententta eorum qui traditioni {^feu confuetudini)
et confenfui

innituntur circa dubias

A/corani fententias

et

Mohammedis
in

diBa, in quibus
-,

idem

Deo

et

rebus creatis attribui videretur

iis,

in eas redadti

funt anguftias de

quorum fenfum non antea

inqui-

fiverant, quid fentirent explicaturi, ut

fus nefcirent.
MoJ/iabbe/iis et

quid dicerent pror-

Qui
Deo

judicio

minus valebant, ut de ^/.5u>i:.A]!j

A/Ceramiis didum, ad
et crafTam

*^*^s>j:H

feu

corporeitatem in
Shahreft.
de
c.

cum
:

rebus creatis iimili-

tudinem afferendam
jk^vo
X/JL**M.:s.

delapfi funt

dixerunt quidem ^^!

CjV^

AlMo^\

Ihabb.

XajL>jj

v_<) (j^Ixj!^ Lccl

ijy^

*-A^^-Ajt^

^yu-ll^ iyyiS^ jUu;^!

*aL:

&c. I//um quem

co/erent ejfejigu-

ram membris

et partibiis

Jive fpiritua/ibns, Jive corporeis

/oca/is, et defcenfus et

conjianteniy cui competat

motus

afcen!j>jl^1

fus, &c. et ^j^-^LsOi

^jc[jj1\

^^\^

XisvSLo^Uj

JL^iUi
Jl

^j

^^

ly^

^^!

is^^lj LJ.XJI

J
J!

.Js

i^*

XJ

^A^XAM-tJ)

jj-o

jja^J! iUu'^!_5

(jo^V^i)!

Jv_^

^^;:^'^^!^

adfniferimt

ut de

Domtno fuo
et

ajfirmetur ipfum pa/pari pojfe et

manu pre/iendi,

quod Mo/iammedani finceri eum amp/e5fantur tum

/loc

mundo, tum infuturo, ubi

in fui domatione et devotionis Jiudio

et

ad terminum Jinceritath,

wiionis Jimp/icis pervenertnt.

Imo

confpici illum oculis in

hoc mundo,

et vifere ipfos,

ipfofque illum vifere.

Davidis cujufdam A/fawarienJis

haec ab eo refertur fententia ^^ ^^^

^^

^.^

it^yjjt^

N O T

.E.

229

^^ ^3

tJt'^'^

CJtV-5

O^^

U-b^ 3^J^ '^

cir-

l-al^

^J^^r*

\y^
kki"

Lo

clX^<2-0

Xj>y<0

Jl

5^^\
aJ
j^l^

j3-

^^^?'

>^

3Li>

AJl

*a

^*^-^^
ipfius^

yui

^^^

\^^^ 'iy^

iCj^s

Eje

fcilicet

Deum

corpus et carnem, et fanguinemj et

effe ei partes et

membra,

puta, manus, pedes, caput, Unguam, oculos, aures, ita tamen

utfit corpus non ut alia corpora
;

caro non ut alia carnes

fanguis non ut alius fanguis ; idemque de reliquis attributis

dicendum, nec fim'ilem
ejfe

eum uUi

rebus creatis, nec ei rem

ejfe

aUquamfimilem.
vertice
effe

Narratur

infuper dixijfe ipfum,

eum a

ufque

ad peBus concavum, deorfum vero folidum

Porro quas
iii

ei

cafariem nigram, capillum crifpum.

LifcybUi

Alcorano afferuntur

^^ L^m^^ h.Q. juxtafenfum

li-

teralem intelligi voluerunt, ut

communiter corporibus con-

gruunt

ut et illud a

Mohainmede didlum,
crealTe,
ipfi

Deum

homi-

nem
Dei

juxta

formam fuam

* Idcm Obaidianorum,
guift.3d qucs-

et fenfiffe fe digitos

frigidos quibus
tradit

humerum

tangeret.
di6la

Quinimo

dam
rum,
tejle

Alorgioerror,

multa eos

idem Shahreflanius

Mohammedi ad
Xm*.>JjL
Li>

Sliahref-

tan.

opinionem fuam confirmandam

i>yc^\

affinxiiTe,

Ji^!

t> quorum pleraque accepta funt a Judaeis, quibus

ejl,

nativum

inquit,

Deum

hominibus affimilare, adeo ut

ipfum ufque ad oculorum dolorem ob Noachi diluvium

plorantem defcribant.
ipHus alfecUs'
fatis

Certe fudceos et Mohammedi, et

atque in multis impofuiife,
ipfos

illufiffe

nuUus dubito.

Multa autem apud

hujufmodi di6la
c. i.

reperiuntur, quaha et illud in

Talmud Berac.
leonis

Deum

fmguHs

nodtis

vigiliis

inflar

rugientem dicere

230

N O T
'n"'! nfc^ "ni^inu) 'It^

iE.

&c.

Hetj quod

domum meam

devajia^

verimf et templum tneumjiammts tradlderim, etjilios meos inter gentes in exilium miferim

&c,

et certe eos nimis ad ajjimifuifTe,

htionem hanc (quam vocant) proclives

inde patet

quod tam

rollicitus fit Mai?nonides in

ea e vulgi animis
ejus fcripta infpicideliria.

eradicanda, ut librum
enti, videre eft.

Moreh aliaque

Haec AJJimilatorum

At cautiocorporeita-

res fuerunt

alii

in his explicandis quas in

Deo

teniy vt\ Ji?nilitudinem

cum

rebus creatis adftruere vide-

rentur.

AhmedRbn Hanbaliy et David AsJdhanienJisy^luqyiG

non pauci Malccij cujus antea meminimus, fententiam

fecuti dixerunt
^A^
ii^U^A^-tJ^

Jo^jUM
J^^T^

,jhy3uj>

^^ ^.\':^\\

*j
(^^

fjj

L-i

^ iVT-^ y^ ^^

^^ Uj (>y ^J^ ("^

(:>'

^>^

2JiX=L

*_J\jJ

xJLc

jsJo

*rj.i.

^y^

\jJl5

XjLe

J^

a*^aH

iixxAaS

Jai"

o*^

(vT^^^^

^*

^* Credimiis illud

quod Alcorani

et Traditionis Jide accepi??jus,

verti^^ius, poJ}qua?n

neque ad interpretationem di-

certe

fcimus

Deum

Opt.

Max.

nulli rei

creata: Jimile?n

ejfe,

quoniam om?iium quce imaginationi reprce-

fentari pojfunty
aJfL?nilatio?ie

ipfe creator eji et artifex.

Cavebant autem ab

eoifque ut dicerent, ^iicunque moverit

illay

manum
aut direferty

Juam
Cor

inter

legendum verba
i?2tenderit,
efl:

Creavi

manu mea,

gitum fiium
fidelis

dum a Mohammede diSium

inter duos e digitis mifericordis, meretur

illi

ut abfci?idatur

ma?2us, et evellatur

illi

digitus.

Ab
fit

ex-

phcatione autem hujufmodi verborum duas ob caufas fe

abflinuifle dicunt,
i
.

quod

in Alcorano

prohibitum

hoc

N
facere, 2.

T
res

iE.

231

quod interpretatio

fit

a conjed:ura et opiniattributis

one pendens, ut loquatur autem quis de

Dei

A^l,

ex opmiojie vel conjedtura, vjU. jjl, feu 7mllo modo admit-

tendum:
fecus ac

fieri

fiquidem hoc

modo

pofie ut verba Alcorani

intellexerit author ejus accipiatur.

Ui'.x>^j nyiAlL

Hoc
xXs

ergo

dixerunt, aJlc UJ^^^ juLUj

\m\ Uj,

^ y^
in

^iicquid a Dofnino nojiro

ejl,

credimus quoad illud quod pra:

fe fert^ ac idem verum agnofcimus quoad illud quod intus

fe continet, at fcientiam ejus Deo permittimusy neque nobts

incumbere putamus ut illud nofcamus, cum nonfit e proprietatibus fidei et funda^nejitis ejus.
cite cauti

Imo adeo hac

in re folli-

fuerunt nonnuUi, ut didiioncm d^\ manus, aut

^^\ facies, ahaque ejufmodi, ubi in Alcorano occurrant,

non redderent
rent,

Ferfice, aut in

linguam aUam

verti fine-

verum

fi

ejufmodi locorum mentio incideret, atque

liiJL

explicatio requireretur, ea proferrent

dem prorfus quibus concepta funt

iU^iUJ^ ''oiam

verbis,

^^ Uj ifatque hoc cJLjj^

LIii3

tutam nominant.

Horum
et

qui attributa in

Deo ab

ejjentia ipfius diverfa ftatuunt, ita

fieri

tamen ut com-

parationem

inter

Deum
Abu
^1-*='^
vd

creaturas prohibeant,

fententiam amplexus Alt

fiiariusy jj^y
.Xjjxi^iil

IHafan AlAsjliari feu AfX>-oiV^

I^Jk^ jCjj.
Ck^^

^^f ^^^
xLmJI
illa,

^)

J!

X>j|juaJ!

c^ijujl^

*_U;c\J!j

(inquit

AlShahreJiaJiius) confnnavit opifiionem eoru?n viis (feu re-

guHs)

Scholajiicisy

atque inde Jdfa

eft

via eorum qui

eft

traditionem et conjenjum Jeqinmtur,

ct

tranftata

Je5la

Al Sefatiorum ad hanc AlAsfliariorum.

Quod autem

ad

2:2

N O T
AbulHafan AlAsjliarienfem
,

iE.

a qiio Asfliarhrum

feda no-

men

cepit, dederat ille

primo Motazalis nomen praecepAljobbaiiorumy ut

torem nadtus Abu

AU Aljobbaienfem,
cum
fcilicet

diximus, fediaE authorem, a quo

i.

in quaeftione ^ta^SS

e.

de eo quod magis expedit,

num

teneatur

Deus

(ut aflerunt Motazall) illud

femper facere quod unicui-

que maxime

expedit, diflenfiffet, fedae fimul valedixit, et

novam
wakef

ipfe condidit.

Liti inter ipfum et praeceptorem

fuum anfam

prasbuit (referentibus

Authore

libri

AlMa-

et AlSefadio in

Commentario ad Tograi poema)

qua^ftio propofita de tribus fratribus,

quorum primus jiU

fecundus
eft

Xriyi J i;m/ in obedientia erga

in rebellione, tertius

Deum,

XAxax^J!

S^Jua

dLo mortuus

adhuc parvidus.

Quid de

his fentiret interrogatus Aljobbatenjis, refpondit

iri

primum remuneratum
punitum,
tertiujn

in V2iV2.dii(oy fecundum in inferno

nec

Quid ergo
mine,
fi

(regeffit

pr^mium nec pcenam manere. AsJJjarienfis) (i dicat tertius, O Doeffes,

mihi vitam largitus

ut

cum

fratre

meo
te

fi-

dele Paradifum ingrederer,

^L^U

melius mihi hoc fuiffet

fi

Refpondente Aljobbaienf, diceret Dominus, Novi

diutius
vixifTes,

fcelera

patraturum ob quas in ignem

Asfliarienfis , dicet

conjiciendus eifes.
dusy

Iterum

cvgo fectin-

Domine, cur non me

e vita fuftuHfli

adhuc infan-

tem, ne peccatis meis poenam mererer, atque igni cruci-

andus traderer, ut

cum

fratre

ulterius refponderet habuiffe

meo fecifli? Nihil quod AIJobbaienfem refert Author

sLo.!

AlMawakef

-y

at

AlSefadius hoc addit, ab eo refponfum,

^^\

y^ ^)^S ^^

.^jxA

US!

vitam

illi

prolon-

N O T
gnvit ut
ita

i^.
^1>1>

copiam ilU faceret fiimmum [praemii] gradum

niendiy

quod ipf optimum fuit. Deinde vero

et

cum

rege-

reretur,

Cur ergo non

ob eandem caufam vivum con-

fervavit alterum illum, cui et

hoc aeque

expediiflet, eo

redadlum ut
C^y^^\
i.

nihil

ahud haberet quod refponderet quam

infi7i5iu

e.

num

Diaboli aflatus esf

^Jd^

refpondit

JUsfiarienfis

jj^kJjil^

^ ^^\ Jl^
afflatus,

Non fum
rum

ego a

Da:?none

^.^^ C^y^^ U verum Afnus magijiri

defertis

ftetit infornice.

Atque ex eo tempore

Motazalo-

caftris

eorum dogmata

convellere, iifque fe in foH-

dum opponere coepit. fam vero AlKadarii,y/^/

rauzabadius
iL, .ooii^

et ilU e

MotazaHs] At AlFiAlMotazali funt ex

latius

P.2I.

1.

II.

'&'Sx^\ (inquit)

AlKadariisy quali AlKadariornm

nomen

pateret

quam AlMotazalorum. Sane et AWiahreftanius, et Author hbri AlMawakef hoc ut appellationem omnibus AlMotazalorum fedtis communem, non uni ahcui pecuharem ponunt. Imo et AlKadariormn nomen illo AlMotazalorum antiquius effe videtur, cum quaeftio de .^J! jam
ante AlWafeli ab Abii IHafano difceflum in controverfiam
venerit, ut ex AWiahreftanio patet, et fuerint qui
darii audierint
:

AlKa-

Praef. 4.

Maabad

fcihcet JohamienfiSj &c.

iis

Nomen

autem hoc Motazalis ab

damnant impoiitum, quod
{^Alfabariorum

qui

eorum

placita erroris

ipfi

interim refugiunt, et ahis

nempe

fedlic) affigunt,
fit

utpote quod

Mo-

hammedanis omnibus invifum

eo nomine quod ab ipfo

Mohanimede (cujus
quieftiones de

etiam

temporibus vexatiE videntur

Dei decreto, de hbera hominis ad bonum

234
et
AlShahreft.

iE.

AlMawakef.
Ebno'lAthir.

malum potentia) liaGrefeos titulo notatum fUerit. Dictum fiquidem ab eo fertur 'Lc-^\ jsi ^j^y^ss^ Xj^joiJ^ AlKadarii Magifunt hnjus gentis. Quare cum ipfi nomini haej$

Mogreb.

&:c.

refeos nota inufta

fit,

kU**^ 1^a.^v,1
tllud

\^\^

^^^

^^\

Sy>y^

nomen refugiunt qui

tranty ut loquitur
Shahreft.
et

quod nomtne figntficatur, perpein libro

AlMotarrezi

Mogreb.

Dicunt
^yu ^^

ergo AlMotazali
i>^\
.-<

nomen hoc
qtii

ei

competere

^^L

AlMawakef.

^y^^

%>j^

ajferuerit decretum

[atque]

bonum

ejusy et

malum

ejus ejje

a Deo, feu quicquid faciat

homo boni

et

mali ex Dei decreto provenire.

Atque hoc dicunt,

t_oiXJ?

(inquit Shahrejianius)
is^\
^\yiJ

'^\

^l^

v\

l^^
ob

b'-^^'

ijXs.

Uuu.* caventesfibi

a turpitudi?ie cogno7ninis, quod

efl

omnium
phetce.

cofifenju

cum infamia conjunBum

ita

diBum Pro-

Atque

nominis hujus notionem explicaturus

inquit,
i:^.^^^.

Author Hbri AlMogreb, AlKadarii,

*JJ

funt

'i^ySS

f^^^\

j^^>-wJo^

*X3\ ^<XJij

y^^\

y^

ojr.*^^

^,/^^^^

A^UrvA-w.

Se^a Aljabariorum, qui

et

afferunt omnia ex decreto

Dei pefidere,
obfervavit

mala Deo benediBo attribuunt.

e margine in

Verum,
textum

ut
ir-

quidam cujus verba

repfere, hcet in exemplari fatis vetuilo (fcihcet

rce

anno Hej-

654 exarato) dudum

J!
5o,.^Ji!i

ejft,

J!

Cm3\

'L^iS

6jS

^^

^^\

'}yix^\

^\ 6y^

qnod reliqua ofunes

Mohamfeu

medanorumy^^^
Majufiorum
illi

in hoc confenferint ut

AlKadariorum no-

men ad AlMotazalos transferretur, quos

fimiles in

Magorum
five

hoc pra^cipue &^q volunt, quod ut

duos rerum authores flatuebant, Lucem

-,

bonarum
tazali,

Tenebras live
fciUcet

Deum, Diabolum, malarum ; ita et Mo*.^*JuJ Ji

dum

^\

^l^.^^^

oiXjkvJ! ^^y^^^Xi^

i^.

'^ZS

tribuunt creationem et rerum produBionem^

cunty
710S

eo

quod dl-

producimus mala
'iXjJ^S
jj*!

et turpia

omnia^ non DeuSy

cum

(inquit)

//

qui traditionem et viain confuetam

nJ

feBantur
Ls^! (j*
\jo^>j

^^
:*

^^yu

^^^J,
SjiXi"^

s^jvi^
AJ*.i|,lj

*\H

Uij

^.LiJiJ^

e^^^.
^s^A'!^^
S^sJ^^i)!^

tl^lj

^lli^liuli^

(^^J^Aj

3^

^L^^j-V

\J^3 '^r^ ^^

i^x!!

(jajj-i!

v.;^ J

U^

'^J-*.?

afcribant facia turpia determmato

ejuSy
ejusj

Dei confUo

et decreto

ita

tamen ut non dicant fieri turpia ifa, beneplacito

ejus
et decreto ejus.

fed voluntate

Certa autem

ejl

differentia inter beneplacitum et voluntatem,

tum verborum

fono tum nfu, ficut cum bibit cegrotus medicinam, vult hoc,

fed non
a

ei

bene piacet.

Ita et

Ebno'lAthir cur AlKadarii

fint,

Mohammede Majufis comparati

(jm^:^vJ\

hanc reddit
\*Mys\^

ratioUj)

nem, j

u>^<x^

^j^b^^

'iX\ja^

^^jl:>

jJiJlj

sH^S

Jl

j-t-s^Ji

-^ji.A>^

Xj,i>JiJ!

!Jv^^
^!j

JUAia]!

Jjti

^.a>

*iJij

tsc:

^j..^aj

U^ilLiL
LJiXiL

^WjCi

^^UaAi^J!^
l.,...,,^^

^l

m*-J^!
^!

J!

^ArLii! JiS^
\A.^':<=^\^

!^L;s:vj!j

hj^S

^LiLAS^

*X>.i^^j

L*^^

"^^ Majufos, feu Magos,

efl

eos
et

nuncupavit ob fmili-

tudinem quce
hoCy

tnter

fedam eorum

feSlam

Magorum
et

in

quod duo rerum

princ'ipia ftatimnt,
effe

nempe Lucem
;

Te-

nebras, afferentes bojium, opus

liicis

malum

vero, opus

tenebrarwn, eodem modo

et

AlKadarii afcribunt bonum Deo;

',

ma/um autem homini

creaverit, ita ut

et

Diabolo
illis

cnm Deus utrumque fmul

niji

mnfit ex

quicquam

voluntate ejus

ideoque ipfi attribuimtur rejpechi creat'ionis, et quod eafaciat

exiftere
;

faciefitibus

autem

ca,

refpeBu operts
h 2

et acquifitio-

236
nis.

N O T

iE.

Quod tamen de Motaxalts abfolute dici nequit, quod Deo bona hominum opera afcribant, ipfis mala. Diverfam AlKadarioriim (quod nomen generis effe vult) fpeciem ab AlMotazalis, ftatuit Abu Motiai in libro ^ ^^1
cj^aJ\

Jjbl i. e.

Refponfionis
i.

ad Hareticos,)

illos

quos SuyiH

Althanaii)iah ,

e.

dnorum prtnciptorum authores vocat,

quorum

^^ y*^^ ^^ ^^ yi^\^ Lwiu^ ^od bonum ft a Deo, malum antem a Diabolo et noMotazalorum (plerorumque faltem) fententia bis ipfs.
fit,

fententia

^^

umJl^

potius videtur liberam efle

homini

(ive

ad bonum,

five

malum
effe,

potentiam, et ipfum acftionum fuarum

dominum

ideoque eos

fedtis fimiles
'

Magorum a rehquis Mohammedanorum haberi, quod aHum a Deo adlionum authoU^/oi *JL.x_i^
45^
vJiJLsL

rem

flatuunt.
j^^*i

^^Uf
'

ovajJ!

^^

1yuu1
U>j-i^

^Uj vyi^
^.nL_c
In
cap.

W^^

W!^

^^^***:

cXs^iLwwMO

^l^

^Jsxli
i.

JLJl_^

U^

aua j^l^

(JdiJ\

(inquit
[i.

de

Sharefanius)

e. ujianimi confenfu

fiatuunt, fer^uum

e.

AlMotaz

hominem]

potentia prceditum

effe, et

creatorem

effe

aBionum
effe

fuarum tam bonarutn quam malarum,

autem procul ab hoc
quitas, et

ideoque digniim
;

ob ea quc faciat, prcemio vel poena in die judicii

abeffe 7it attribuatur
illi

Dominum
et ini-

malum

aBio

quaft

infdelitas et rebellio,

quoniamfi creaefi.

ret iniquitatem, iniquus effet,fcutf creet jufiitiam jifius

Sed de eorum hac ex parte fententia plura dicendi

dabitur occafio.

mox

Utri interim potius

fedlae,

AlMotazalo-

rum

fciUcet, qui

decretum Dei

tollunt, ut

Hberam ho-

mini in adtiones fuas potentiam tribuant, an Aljabario-

N O T
riim, qui

iE.

237
ho-

omnia ab eo neceflario
in operibus fuis in

fluere aflerunt, nulla

minibus

medium

proferendis conceffa

poteftate, infame

hoc AlKadarionm nomen ex Mohamfit, difficile

medis fententia tribuendum

erit judicare

con-

trarias fere fententias, quae ipfi acceptas feruntur

perpen-

denti.

Fingit

ille

in didlis ab ipfo teftium

omni excepfic

tione

majorum

fide relatis,

Adamiim cum Mofe,

coram
quem

"Deo difputantem.

Tu

(inquit Mofes)

O Adam,

is es

manufua

creavit Deus, et tn

quem de fpiritu fuo

et in

infpiravit,

quemque ab Angelis adorari fecit,

Paradifo collocavit,

ex quo ut ejicerentur in terram homines peccatum

fuit. Refpondit
illi

tuum caufa

Adam,

Tlu es Mofes, qiiem elegitfibi

Deus

in legatum, et ciii

verbum fuum committeret,

datis tibi tabulis,

in quibus

expUcata funt omnia, et quem fibi ad colloquium

',

appropinquare fecit
tajnfuiffe a

quot annis anteqiiam ego crearer,fcrip-

Deo

legem, reperis? Refpondit Mofes, 40. Dixit

in

Adam, Et nnm
bellavit

eofcriptum reperifli [hsec verba] Et re-

Adam
me

in

Dominum fuum

et erravit F

Affirmante
illud,

Mofe, Et numquidy inquit,

fne culpas

quia fecerim

quod

Deus

de

fcripferat

me faSturum, antequam
^^
^xi*

crearer
de

40

annis? [imo ob

rem

qui decreta

efl

me ante-

quam

crearentur cceli et terra

^\

r*^ ^xam^^^j anjiis quin-

quagies miUibus, ut

Author Ubri

j\y^*S>\

yt

Mofemof^

Dixit Mohammedes,

y^^

*4i)

fem hoc argumento, idque

^ ^j^

ct vicit certe
bis,

Adam MoEbndlAtbir.

ut in Bochario eil,

apud quem eadem narrantur fed paulo contradius, hasc

autem ad verbum

fere verti prout in

margine Hbri Moget

reb defcripta reperi.

Eodem

fpedlat

quod ab

ipfo

23S

^.

duobus MofainenJlbuSy qui de hominum adlionibus quaedverant,

.

num Juiu*o Uo

eflent uix*- ^jo

f
^

^ *^

^s^^

(4^^

^s^

qiiid dc ipjis
ipfi

prcedetermtnatim,

et jam

antea

decretunjy
-.^aXt

an quod
^sd

pojiea patraveri?ity

refponfum

fertur,

^
Cui
et

y ^

Non,fedres quc^ de

ipfis

prcedeterminata
^xju-

^harho'1

fuit.
et

et addi poteft ab ipfo

di6tum
Felix

Tawalea
in iJJi*

^
eft

Ebno'lAthir.

J\

^.
;

j^.ouJi

JLiJ!^

^\

^i

qui felix fuit

[fcilicet,

cui praedeterminata eft felicitas] tn utero matris

mifer qui miferfuit in utero matris fu(^.

fua'

Haec at-

que

alia

ejufmodi
illos

di(5ta

contra Motazalos afferuntur, qui-

bus probetur
indicatos
3

AlKadartorum nomine a Mohammede

ut Alfabarios
ipfius

at e contra,

innuiife probet
F.
et
lib.

AlMotarrezi hoc

eum hoc nomine didum citat, cJjJ

in

L>J
et

^^^^

(^UJ

Xa^^U^ 'i,j^\ Maledicfi funt AlKadarii

&ji\ &c.

AlMorjii lingua

70 Frophetarum,

quo, quos per

AlKadarios intelligeret

interrogatum refpondifTe,

^^
eam
^jj^

aftirment

Deum
Item

decreviffe ipfis rebellionem, et ipfos ob

punire.
J\ju
*XJ!

illud

AlHafaniy ^^aO! ^l

!j^..sv-o

c*xj

^\

h"^^^ '^j^ r^5 Dfww mijiffe ^^ j4jyi Mohammedem ad Arabes, cum ipji ejjent Kadarii, fabarii^

oA*^

qui peccata fua in

Deum

conjicerent.

Addit

et,

ad fenten\'^\

tiam fuam confirmandam, ex Alcorano teftimonium,

^L

*JJ!

3J>

I4J

U^! ^l^ UL!

('^f^ ^'^^i

^J^"^

JLi^i^Li !jJjd

U;.xJJL ^?^w turpe aliquid commiferint, dicjint,

Invenimus

patres noftros eadem patrafte, et

Deus

ea nobis praceplt

Dic, Deus non prcecipit turpia.

Ita utraque

harum

fed;a-

rum nomen

illud

dum

a fe amoliri fatagit,

Mohammedem

N
in partes

.T..

239
famic

fuas trahit,

parum interim Prophetas

fui

modo non fatis memor, aHas ahud affirmaffe comperietur. Quod fi AlMotazalis attribuatur AlKadariorum titulus, a kv,^* potentta quam in homlne
confulentes, qui hoc
ftatuunt, petenda ejus notatio videtur
jilxxl!

^Lxi!

^i^^M^'^

^j^
hmt;

^!j

i-it

loquitur

Author AlMawakef^ quod opera

tribuant, fin Aljabariis, a .j^

hominuni ipjorum
'Decretuniy a

pote?iticc

quo omnia

neceffitate

immutabih

fluere vo-

rationi

enim confentaneum, aiunt Motazalorum fauab *

eo quodjiatuit pottus

tores, elfe ut quis

quam per

af2ti-

C\joLtJ!

^!

phrafin ab eo quod neget denominetur.

Contrarii AlKadariis funt

"jUJ!

\
21.

AlMogrcb.

Aljabarii, qui ab homine

P. 21.

1,

aSfionem aut potefatem in a^ionem, ^r.] Aljabarii

nomen
Aljauhar.

habent ab

yxss^S

Aljabr, quod ab Arabum Lexicogra-

phis, hac notione,

fit

non ahis exphcatur verbis quam quod

et Aljabarii, qui

Kamus,

t^c.

contrarium t^ ^c^S AlKadr,

AlKaJO
V.

dariis contrarii.

Ex

ufu Scholafticorum, eft

.XaxJ!
[i. e.

cLjliuaJi

AlShah-

^ljo ^^\ JS

Aiil_*i!^

^
in

reft.

XAJuiLs^!

Negatio attributo- wakef et

afcri-

AlMa-

rum

realium defervo,

homine] ut ea Domino
^XJ!

EbnoUKaffai.

bantur, ut Shahrefanius, vel

J\

^vaxJ!

Jx5 c\J^\ ut atet

trtbuatur aSlio homifiis Deo, ut

Author AiMawakef,

EbnoUKaJfat.
bet, ea eft

Vocis ergo figniiicatio qusc hic locum ha-

qua idem valet ac ^KJ! coa^io, eritque Atja-

barius, ille qui

hominem omnia coaBum

quo inevitabih

agere ftatuat

-,

fcihcet vi decreti divini, a

neceffitate ad

omnia quae

agit facienda impellitur.

Sic Hebrasi jy,sf<^\

neceffttas, coaBio,

vertunt TTsysl^ coaclum, et

ut

^j^! nn^lDn

videre

eft

in

Proleg.

Maimonidis ad Pirke Aboth

240
&c.

N O T
fed:. 8.

iE.

Aiyabanorum autem
XAaJLsv!^

diverfas ftatuunt fpe-i^

cies,
SlUrl

unam
^j(il\

piironmi, qui k^jj

^Ui xaxM

C,^ ^

non affjrjnari patmntur tn homine aSfionem nec

potentiam ullam ad aSiionemy vel circa adlionem; alteram

Xkwyi^ mediorum qui tribuunt homini

^!

'i^yi j

-^

potentiam, fed quce nullam omnino habeat imprejjionem, feu

influentiam in adiionem,
jjtiJ!

Nam

qui afcribunt Xi^U^l!

s^jJiM

Lo iji^

Poteritice, in

homine produice, imprejjionem

L^=. acquijittonem vocant, hos
dici
;

quandam

in aSiionem,

quam

non vult Shahrejlantus Al^Jabarios

at

Author

libri

AlMawakeff
i.

et Ebno'lKaJjai

hos etiam Alfabarios medios,

necejjitatis

e.

qui mediarn tuentur fententiam inter j.a:s^!!

^jaj^ixJ!

aflertionem, et

omnium

ipfi

homini permijfionem

cenferi volunt, qui attribuunt homini

U*^^

(ut vocant)

acqujitionem, feu
fibi

concurfum

in aftione

producenda quo
(interim tamen

laudem
iVj

vel

vituperium acquirit,

^JU

abfque hnpre

one in ipfam ad:ionem, ut interpolat

AlAsfliarios
iis

SchoUaftes in Ub.
accenfent.

AlMawakef) ideoque

Ut autem nominis

v^,^, cujus fjepius apud

eos hac in controverfia occurrit mentio,

aUquam

faltem

habeamus notionem,
audiamus. yh ^i^
^!

illud Ebno' IKaJfat (\c

defcribentem
yfc

^^Ck^S

J!

^.AiiO.!

>i!!

^^*.^!

AlCalb,
vel

aStio

ejt

quce dtrigitur

ad afferendam
inquit,

utilttatemy

amovendum damnum, ideoque,

non

dicitur de

adlione

Dei utpote qui nec

fibi

utilitatem

nec damnum

acquirit.

Jam

vero inter Mohammedanos tres praecipue (ne minu-

tiores differentias et diftind:ionum fubtiUtates

fedemur)

N
de decreto Dei,
et

^.

241

de hominis circa adliones fuas potentia,

:

fententias reperiemus
iis

prima

eft

Motazalorumy de qua

quae

jam didla

funt addere liceat ex AlShahreJlanio, ila-

tuere

illos

^l

oUij ^\

j^^

^ ^:,u ^j<^=^

JIju'

<Sj\A\

^I

jjwJ!^

j-^==^ 3^LJ!
*^^S^

^
J

XjjJli

jfjXs.

*.^jL^\j

ij

L^

^^

JUj

aIw (^
2>L^^.:kO!
XxjtJ!

c^jLsxJI

_jJ>^

'Ua^\^

'isM^S^ ji..:=J!^

(^i^j^i^!^

vI'U.*=-)iw.!!j

k^^AOisuc
j^!

.iUji!!

^lxi!^

xV<^

tjxJi

SjiXi"'

^_tf)^

j^L

t^Lku
A**iJ

JojEvwj^
LT-s^

f^!^
3^

j^'^
X.
\

w!js4acJ^!^

^^

jywJ^j j!Xa3^!

^3.

y^^

^! id^xtJ ^

8;,j./aJ!

j-^!

xjii

xj-^! Creatorem
illi

ejfe fapientem et

jujlum

nec attribuendum
velit
ille

malum

et

imqultatem ; nec Jiert pojje ut

illius

injervo contrarium

quod jubety autjiatuat

fuper hominibus aUquidy deinde ob

tllud eos remuneret,

Sed

hominem Agentem

ejje,

in bono et malo,

etfde, et

injidelitate;

et obedientia, et rebellione;

et

remunerari ipfum ob aBionem

illi

fuam
endd\

Dominum autem
concejjijje
:

potejiatem

ad hcec omnia

\faci-

et

aBiones homirium conjijiere in motibuSy

et Jpeculatione, et Jcientia,
et Jieri

et quiete, et Jiudio,
pojfe,

non

nt dicatur homini, Fac,

;

cum faciendi

potejiatem non

habeat
et

quinimo fentire eum infeipfo potentiam et a5iionem,

quicunque hoc negaverit, negare illud quod necefjario itaje

habeat.

Magnopere hoc refugiunt ut Deus author mali

quod ut melius caveant nonnulli

ftatuatur,

omnem
"i

ab

eo circa

malum

potentiam amovent. Alnodhami fententia

H^.xiiJLi

efl s^jjjU

^Lxj

^ Ts-MAjj ^ljJ,!^ j-iJ! (^ t5,LxW Deo 7ion attibuendam

I
i

<Jo<sy^

Ji\ju

^! ^!
et

potentiam circa maiujn

rebelliones, nec dicenda ejje cadere hcec Jub potejiate Creatoris,

242

N O T
Quod tamen
SLcu^*

iE.

affirmare

eum

ait

AlShahreJi.
affirmare

^jLscvA^bJ

UilU.

contra foctorum
\jj^-^

fuorum
^

mentejn,

fiquidem eos

l^Vxij

aI^

I^aXc ^ili*

a5L pofje qutdem illum

facere, non aiitcmfacere quia turpe

eji,

imo eo

proceffit

im\

pius

ille

Motazalorum monachus Mozdar, ut diceret

l^^
Ufi

s^s

Jbu LlL^ UUs

^^xA^ yic
^JLi*

^^L^

^^ ^Uij^ vJ^^ ej' t?^ ^^'^* A^i -P'^ Detim mentiri et injuriam fajjti

cere, et Ji ita fecerit

futurum Deum iniquum mendacem

a quo

ejus

diBo longijjime abeji Deus, inquit Author Shar-

ho^IMawakef.

Quid interim

fentiat

idem de AlNodhaJ^Li'

tmanorum fententia ex

his ipfius verbis difcimus, t

C:i^

*^'^ XXj
i5*

Deejfe
"^LS

i/i-

Xjli

dctur

^.jKaJ,^

Dixerunt non

effe

Deo potentiam faciendi fervis fuis

miindo quod non

tpjis

commodum Jit, nec augendi

in altero

mundo,

njel

diminuendi prdcmium aut poenam eorum qui in

;

Faradifo funt, vel in Inferno

imaginati non poffe amotionem

Dei

in malis et fceleribus perfci [nifi]

',

ipfum potentia fua

quod ad eafpolient
viam, ad
ut
collicias

quod dumfaciunt fimt ut qui fugiens plurecipit.

fe

quam

longiffime

Eandem ob caufam (nempe ab eorum fententia qui Deum mah

et e Motazalis

authorem flatuunt difcederent) flatuerunt

tenus admittendum ut dicatur, ^^ i^u
creaffe infdelem, quia, inquiunt, ^

ahi [Hajhamiani fciHcet, referente AlShahreftanid) nullajiX^i

^XJi

Deum

^l,
ejt,

^^UJl^

yx^ ^\^\

ji^

oULsvj Infdelis complexum quid

ex infdelitate et ho-

N
mincy

JE.

243

Deus autem

mfidelitatevi ?ion creat.

Acer fliit

et pertieft,

nax

fecftas

hujus Author in opinionibus fuis (inter quas

nondum
dis,

creata effe Paradifuoi et Infernum) propugnan-

adeo ut

^\^ t^bX ^^LkOH

^^

XXaxJIj
~^

JJjill

j^=cu

^l^

*^Lo^
dtceret

5U3.1jJCav!^

^^x^
ipji

s:>Ua^

i-^j

IxAai

^^\^\ Licere

illos

qui

contradicerent e medio tollere, et injidias

feu fraudem

illis

ficere, et hona ipforum vi aperta diripere

vel furto auferre, eo quod eos pro infdclihus haheret, quo-

rum Janguinem fundere

efl

licitum ejjet.

Secunda fententia

Alfahariorum rigidiorum, quales Alfakamiani {fahfloruit

mi cujufdam, qui circa finem imperii Ommiadarum

fe(fla)

qui afferunt (referente AlShahrefanio)

ImJ^! /^!

jbo^iJi

JLju

aJU\

^jOlss

\^\^ JijJ^\ ^j 'i^\J ^j

aJ

kjJo ^

AlLxil

sj^j^viil!

C>y^\
L.~.

^Lib

Lfr^

c1j!^L4.:s\J!

J!

c^^aaj'

'^

l)^^
cf^.

jLxi^J^

^!

^^

_.UUJ!^

v^^^^^

^^^s^^kU!
!i!^

*r^s^j^
^Li"

U!

^^

!^

^L^

LasL!

uji/l^i;:]!^

j-A^!

il^Ai

^^
ipfi

A^o

/^^

hGmincm rem aliqucm faccrc, ncque attrihui

debcre quod

potcntia pra:ditusft, fed illum coa5ium produccrc opcrafuay

cum nonfit
tetn

ipfi

potcntia ncc voluntas, ncc clcdiio

-,

creare au-

Dcum

in ipfo aSliones uti creat eas in rehus inanimatis-,

et attribui ipfi

opera per Mctaphoramy ut

dicitur,

cum attribuuntur
arhor, ct currit

inatiimatis

fcut

Fruclum
ejfc

Jcicit

aqua, ct movetur lapis &c.

ex
iis

etiam prcemium et pcenam

qua: cx ncceffitate proveniunt, hno

ejje

cum Jiatuatur

coactic-

tiOffcu necejfitas,
ccfitate,

etiam mandatorum impofitioncm cx

Hacc Shahrefanius.
I
i

Idem

tellatur et

AlMo-

244

N O T

iE.

tarrezi, qui affirmare illos ait, XJLiLcO!

Ju

xs^-jf

Jjti

aJ!

l^^^:^' s^sxiJLs

^LxiiJ!

jK^

^LjjJ!

^\^ J\ju

xJU
;

^S

^yW Non

ejfe

aBtonem revera culpiam prater

iis

Deum
et

ho-

mtnes autem tn

qua

ipjis

attribuuntur aBionibus,fe haventus, &c.

bere injlar arboris

quam movet

unde

apud

Ebno'lKaJfai haec hujus fedtae defcriptio ^Lswc!

J^ juvwwL^ Vj iyyo ^ ^Us!
^^A^ L^X^!
V. Shahreft.
et

y^(j-gvM

XxxXl

'ij<^

"i

!^li*

(^!yu3

.^
^j

^^.i

*xxj
t)'-*-'^'

j^-^li

X>.s\l!^

i:i>!.iL.3:^J!

^vi^

^!

fSy*,

^y^yo J^, ^ Al^Jahmiani focii funt fahmi

ejfe

Ebn

Ebno'lKaf-

lai.

Sejwan, qui dicunt nullam

omnino homini potentiam ne-,

que operantem, neque acquirentem fed quo inanimata

;

ejfe

eum eodem gradu

et ignis

nec non

futurum
maneat

tit

Paradifus

[Gehennae] evanefcant, pojiquam ingrefpfuerint

iis

in eos

qui

digni, donec taiidem non

exi/iens

quicquam prczter

Deum.

Tertia

demum

fententia eft

Aljabariorum me-

diorum, live moderatiorum, quales, AlNajariani et

rariani,

AlDa-

nec non juxta Authorem

AlMawakef ti EbnolStatuunt AlNajariani

Kajfai (ut dixlmus) AlAsJliariani.

(qui appellationem ab AlHaJano

fortiti)
lHaajI^

Ebn Mohammed alNajar

0,^0,

referente AlShahreJianiOy
L^
'^-iiw"'^ r
Xax!!^

Deum

^L^x!

^j U

L^jsaAA3^

LgJU^.^

L^wUr^

L^^^K^^

^LjtM

>iJ!

Xxlli;:^^)!

Uij!

Axi!^^

cfyuiiJ!

iUum qui
honejia

creet opera
;

hominum tam bona quam

hominem
effe

rnala,

tam

quam turpia

atitetn
ifti

ea acquirere.

Statuit infuper

[AlNajar]
imprefjionem

potentice

novce [quae in

homine quam

eft]

in aSlioneSy

[feu operationem]

u...<=^

Cafban,

i.

e.

Acquilitionem nominavit, eodem modo quo ftatuit AlAf-

N
jharhis,

O
ei

iE.

245
tn
eo

am

qiio

etiam

convemt
Sic et
JLxj

quod affirment
3L_x_il

potejiatem una
XxJb- *^xavJcC

cwn aBione,
j^l^
XiuiL.

AlT)arartanh

isju^

M^kss^

.iUx]|

Opera

homtnum funt
vere accqicirit,

'vere creata

a Deo Creatore, ea autem homo

AlAsJliariorum

autem

qiiae

fit

fententia
A:'^i,\

docet nos AWiahreJlaniuSy

CsA^
:i!;!

nempe
*!L*i!
Lgj!

efle X_a_Jj!
oi^ijJ.!
^}^
I

jjj^i!^

sj>Lc

^Uitj
jk^
I

XAs-LkO!

^y
it^sj^

kx,-s?o
a1

XxU>U
Lgj!

jU \hJi
ii\J

^jxi
i!^!

^aaj^.^^

aj>^Xs^^

^^

*Jx^
IijJL=c\)L!

'^j^

Lifcj.*^^

Ljxijj

(b^j
yA^

^.r?^
^JlC

/^^^-T^^
^LxJtJ!

^iJjjJ

?-^W\

^^;^.

j.Jji)J

L-_A)

^j^_ ^^ yjjCLi ^ tf JO! x,joj jj^LAaj;^ *^-- &c. Voluntatem Dei 7mam, c^ternam, quce appUcet fe omnibus quce vult ex
ipjtus operibus propriis, et operibus

fervorum fuorum,

eo re-

fpeSiu quo funt ab eo creata, non eo quofunt ab

ipjis acquijita',
eji

ideoque dixit [AlAsfharius] vult otitnia et qtiod boni

iUis et maliy et

in

quod commodi

et

incommodi

et Jicut

vult et
defcri-

novit, vult afervis

quod novit,juJfitque calamum ea

efl

bere in tabula
ejus, et

apud ipfum repofta ; atque hoc

judicium

ccternum ejus confiUum et decretum, quod non muta^Aib jv^

tur nec variatur, &c.

J<s.

^jL^ oLk, ^ Lo lJlA^j^

congruum etiam fententia

ipfius ut prcecipiantnr ea

homini-

bus quibus prafiandis nonfunt.

Interim tamen

dum

po-

tentiam aliquam in homine agnoverit, talem

detur cui
vi:,!js.:^:s)!

ftatuilTe vi-

^xjLj"

^ nuila fit vis in rebus de novo

^^Lj

producendis,
^j.:^^^ jXaxJ!
Lfi^Jo!

c,^
s.i!j!
j>!

^*J^^
3^a?L:stJ!

Xi^
^*'*^

t^;.^!
L^>l=cvj

J^
!JsJi>

<s\J!

^^!

y^
^!

JjoJ'

^! Xj.iL^!

s;.>Jil!

JLxj

jOJ!

^y^

[iX^ j^^*^o
^Axl!

Lw^

yxilS

^j-*^.^

^i^j^ C<:^ "Sy^^

^^ La"w^^

Li!je>!j

NJi quod Deus

246
ita vias fiias

N O T

iE.

ordinaverit ut creet pojl potentiam creatam,

autfiib eay et

cum

ea a^ionem quce in promptujit quandoet

illi

cunque illam voluerit homo,

fe accinxerit, quce aBio

refpeBu creationis a
et

vocatur .....^ Cafb, Acquifitio

-y

et eji

DeOy refpeBu produdlionis qua

quifitionisy

in

medtum profertur,
ejus.

ac-

ab homine, cadens fub potentia

Atque haec

ea eft (tefte Authore Sharho' IMawakef)

fententia quae

pro orthodoxa habetur, cujus etiam verba apponere non

gravabimur, quibus quid de hac qu^ftione flatuendum

fentiat, enarrat, fcihcet, ^jou Xxi!^ Xj^Lx^i)! ^lxxl!
^\j6\

^!

U!jsj!
aj^!j!^
ifjy.'^

JIjo

U^AuSA^
AXJ.IJL0

*x>Jt!!

^y

^^^xi
i!jJl!^

U4J
*XaxX1

\j>j\juc

jj^xJii!

^Xxi

Aj^iXiiJ

sL!

XkjM^^nj

L^x,^^

Ij!X2^!^

<Sy*i

^^y^i (^ y^LiS^^ y*^^

j-!

iSyi^^SS

(jAM^J!

^vax;!!

_^i.j^

^U^ ^^y^j ^! !jvi>3 ^ iU:\^ ^iod

illas impreffto

^
ita

aSiiones

homtmim quce
potentia
j

eleBiojii

fuhjeBce fiint, cadant fub fola Dei

;

nec Jit ipforum potentia; in

fed

res ordinare confueverit

Deus

ut exiftere faciat in homine

fit impedimentum,
illis

potentiam

et

elcBionem ; et

cum nullum

exifiere faciat

aBionem quce potentice ejusfubjicitur, cum

a5t'io

conjunSlatn, quce

hominis, creata fit a Deo, in

medium

prolata et acqufita ab homine.

tionis,

Per

acquifitionem autem ac-

intelligenda conjunBio ejus

cum

potentia et voluntate

ipfius, ita

interim, ut nulla fit ibi imprefjio vel influxus in

ejus exiftentiam, nifi

quod fubjeBum ejus fit [homo] atque

AlAsJliarienJis.

hcec fententia
fuifTe

eft

AbirHafan

Haec

ille

tamen

et alios qui a partibus

AbirHaJan

fuerint et

i^.

247

pro orthodoxis habeantur, qui ahter rem hanc explican-

dam cenfuerint, atque

tentice creatce

efTe Xi-^U:0!

s^^ yi\

imprejjionem po-

(hominis

fcilicet) in

aBionem, eamque po-

tentiam

illud

^^^ quod t_^v*^! AlCaJb, feu Acquifitio au-

diat, patet
fiet
ii

ex AlShahreJianio.
libri

Sed magis perfpicua

res

Authorem

SharhoUTawalea diverfas eorum fen-

tentias, feu

ejufdem fententiae explicationes recitantem

Sic ergo
ille

audiamus.
vajLj

^!

isyt^^SS

^^^^1

^\

.^v>i:J1

^U
i\

^j

Xj_jJis:v.

JLxj

aX3\

s^iXiu

XxJJij

L^^

^LxJ!

jl

at

(^!^i
ij<^>Xj

t]lj

*XJI

8j4>oo
vIjliL^

^'l^ Jjwil C>!i

jj!

^r^=^ yi^ is^^^ ^^i

kKj

JjtiXJ

UJL^
^j^::s\l\
'

Xaa2X*o^

8jJ-*iaJl^
*l

Aslb JwX-i-J!
^S
^lj^
Xxx!!

^! U.^^-vUl^
^^Lxj

tfj.A^A!i

^j!^

^X/O.^M
8jjJu

,*M^! *
s

^li

N>jtJ!

i^JLxj
s^iXJiJ!

*_X_3!

L^^i^

iUjM^

iUxl!

^Ui!

^y^i

/^Iajs.^j

s^K^i^!^

^UJ

{iJ

jsK^i^!.
"^

8,j^*J!

iX>.xJ!

^yt.s:s^
jsaxJ!

P^! 8^^j ^lxj ^!

J

^mSS

t5L)!yu,i)!

^jamJ.!

_>j!

^lXAi)!

^U^

j^tXxX!

ujuevm*!

-j-

8;x_i'

AJJerit

AlSheich Abu'lHafan

Asfharienfisy^c^^ hominum omnia evenire potentia Dei, ita

iit Jint

ab

ipjo

creata

nec ulla Jit omnino potentic^ homints

ipjitis

imprejjto in ilhid

quod potejiati

JubjeBum

eji

-,

Jed tum

potentia,

tum quod Jiib

potentia cadit eveniant pote?itia Dei. evenire po[iit

Dicit autem AlKadi

tentia Deiy at nt Jit

AhuBecr Ja^i Jubjlantiam

fa^um

illiid
ejje

vel obedientia,

oratio)

vel tranjgrejjio {ut Jcortatio)

hccc epitheta, Jeu conditio:

nes JaSli quce eveniant potentia hominis

at antifles

AlHaHofein
S.

ramain,

[i.e.

Meccaset Medinae]

et

Abu iXHaJan

Bajricn-

fis, et Japientes

aJJerunt,faBa homiman provenire a potentia

in hotnine, et

qtiatn creavit

Deus

producere Detim in hoinine

248

N O T

^.

potenttam et voluntatem, deinde potentiam et voluntatem

necejfario

iflas

producere quodfub potentta cadit. Prceceptor vero

AlRsfarayenenfis dtctt illud quod impreffionem
ejfe

* Abu Ifhak

AbulHafan

facit

infaBumy

potentiam Dei, et potentiam hominis con-

junBim.

Has ubi

fententias retulerit, quae contra

AlMo-

tazalos qui

hominum

adtiones libero ipforum arbitrio et

potentias permittant, dixerat explicaturus,

monet Majores

ipforum

cum

manifeftam adverterent difFerentiam inter

ea quae fub
fario

hominum

eledlione cadant, et quae necefeft fcientia vel eled:io,

ab inanimatis, in quibus nulla

iis

proveniant, atque interim

urgerentur argumentis quae

probant ^^ y^ iJiJU. ^\ ^.! Deum omnia creare, feu producere, ideoque et ea qus ab hominibus fiunt, ut haec
inter fe conciliarent

mediam

ingreflbs

viam
X,jJu

affirmaffe,
'gjdS^

JXju

^!

^\

t^ot^

^^

.XaxJ! ,mm=^^

J\ju

aJJ!

jUSiJ!
cf

XxUaJ! ^j6 tJiXsxj

XcLkJ!

^^

-\jtl!

^^

!i! JsaxI! ^^Ij

*jilx

w>!

^j

XxAajtX,!

Jxi

a\J!

lJ(Xsx>

SuAaxi!

^!

*ytJ!

^
!<xA

!i!^

m
hoc

S^yA

jj^ij

jj

^!^ ^Jmil

.js^^L^

^>jt5!

^^^.

Facia
j

provenire a potentia Dei, hominum autem acquifetione

fenfu, quod
i

Deus hoc

ordine res

fuere faciat, ut cum homo

eo adiiojiem obedi-

aninnim applicuerit ad obedientiam creet in

entic^
;

et

cum animum appUcuerit ad tranfgreffionem,

tranfgrefjionis
;

creet
efl

in eo

Deus aBionem

atque hoc refpeSlu

homo quafi exifere faciens

etfi

[feu,

producens] a^ionem fuam,

non fit revera ejus

effe5ior.

Sed

et
illa

hoc (inquit) ruripfa

fus difficultatibus fuis urgetur,

tio, fit

cum
jyjtJj

animi inten-

Dei opus,

ita

ut

fit

^!

j^js^ ^ nullus omnino

homini ingreffus, feu nullse hominis in operibus fuis pro-

"N

JE.

249

ducendis partes,

quam ob caufain noluerunt majores in rem follicite inquiri, cum plerumque finis difputationis de
eflet, vel ut tollerentur

ea

mandata
:

et prohibitiones, vel

ut focius

Deo

adjungeretur
ufi

qui vero his accuratius loj,j

qui voluerunt hac

^jj^^SS

funt formula

(jajyu

^^

^j^ ^

-jo j^^\ nec coaSiioy nec Hbera pcrmiJfio,fed res

me-

dia procedit via,

dum

fcihcet (ut volunt)

Deus
*i^^=v

creet po'h^^*^^

tentiam et voluntatem in homine, L*^

3joLJ!

j^^
*'

atqite ita eas

comparet ut

i?i

a5lionem ingredi-

antury
'*

'*

Deo hunc in modum creata^, deinde proveniat ab iis opus, cum omnia quse creata [feu produ(5la funt] a Deo creentur, qu^dam immediate,
utpote a
intervenientibus mediis et caufis,

" quaedam
**

non quod

requirantur per fe media ifla et caufae ut ingrediantur " ad produ(flionem effed:orum, fed quod creaverit ea

" Deus

in

homine, atque

ita

ordinaverit ut

fit

ilhs in-

"

greffus, atque ita fint fad:a, fub elecStione cadentia, qua?

xaxX! ij^^sJLo *Xi

" homini afcribuntur,

*'
**

X^^Lsx* creata a T)eo,

hominis autem potejlati fubjeSla, iUi fcihcet,

quam

creavit

Deus

in

homine, ut apta

effet

ad ingrediendum in opeeft (inquit)

.i\]uM.j

** ris

produdlionem." Satius autem

/^!

J>\jLi *XJ! itt

hoc Iqco majorum via incedamus, et omittatur hac

;

de re difputatio

et

permittatur Jaentia ejus Deo.

Atque

ex

his, quae lint difcrepantes

hac de controveriia Scho-

lafticorum apud Arahes fententise, patet.

JEquitatem notninarunt, quam dejiniunt Ordinationem &c.

'J ujlitiam fiquidetn effe

P. 21.

1.

18.

cum

ut vifum

efl

^^.] In

^jctJ!

i.

e.
I

et 23. 1.6.

250
Mquitate feu

iE.

Juftitia definienda,

efl:

etiam inter fedlas

AlMotaxalis
quibus

praEdid:as differentia.

Cum

fit

ea

fcilicet

(referente AWiahreJlanio, iifdem prorfus verbis

Author
XsnJlAfli^^

nofter)

jjdU j\:s^\ yi^^ 'i^^=>X\

^i^\

^AAaJCiu

<J^^\ A^5

^ (quae ad verbum

fonant,)

^odjfaau-

tuit intelleSlus ex fapientia, ejique illud efficere ut procedat

a^io fecutjdum ?nodum reBitudinis

<.^jJL
L-c

et convenientlce, illis
^JLxj
*JLxi!
aJ^JI

tem qui
Livj

XJUJI
J^*^J

^\

audiunt definientibus notet

J
Oj.A3>L
*j!

SbarbolMdwakef.

(^
jX

l_^

^.^2.^3 ^.^aLo
if3tjc^^

t$vx^j
4Xjj-

^i o^a2a!! ^^3

^i

^iCiH

xaC^

jjXxJli

K
ejj'e

*-^is^jj
in ope-

sj^

jJdiJl^

X>i:JL!

^5a;ju

^ ^! Deum
cum
res loco

jujium

ribus JuiSf Jcilicet, verjari etim in pojfefjione Jua et regnojuo,

ibique facere qiiod veltt, etfiatuere

quod libuerit, Mquitatem

vero (feu Juftitiam)

effe

effe,

fuo

collocetur,

atque

illud

cum

verfetur quis in regno [fuo] juxta illud quod

fatuat
cet, ut

voluntas, e contra
fit

autemfe habere iniquitatem,

^jiii

fcili-

definiente AlGazalio

^u
Deo

j oj^J!

Cum

quis verfetur in dominio, feu poffefjione alterius,

quod

(inquit)

^Lxj

^!

^^

^Usx.0 fieri
efi.

non potefl ut

afcribatur, qui

omnium dominus
P. 23.
1.

I.

Deo jus
ita ut <^f.]

ejfe in creaturas fuas,

quid velit in

illis

faciendi,

Eadem

fere verba

apud AlShahrefianium oc^jls;

currunt, ubi AlAsJJiarienfis placita recenfet,

*J Xa4"!

j ^U yb^
Liio

j4Xt^b oui^ili
*Ha]J
axihy^i
i!
^/.i

3^^

^Xi Njyj
(^

L<

j-^a=E03

L, J^xiu

0-3AJi yt>
iUULI

\)^

(:J^=V.

jL^^

(^^^' ^i
C_5j*waXJL!

^^4^

(j-^^
L*Ai

^j
*xJ!

45^1
ifX^

^^3

^
^^

^'^^ ^

j^
tejn

OM^.

:^3

Jili>

jy^.

oiJ^tiU

&c. Deus au-

regnat in eo quod creavtt univerfo, ita utjdciat quicquid

; ;

N O T
velii et Jiatuat quicquid libeat
;

^.

251

quodji omnes Jimul creatuJioc foret

ras in Paradifum ititromitteret nulla in

iniquitas

vel fi omnes in ignem immitteret, nulla hic

cjfet injijlltia

cum

injujiitiaft ut quis res adminijirandas fijcipiat^ ubi jus

in loco

non habeat, aut res

nonfuo ponat
non potefl
pofl,

at

cum

ille

rerum

Dominus ft abfolutus,
tribui ei tnjuftitia,
A*

affingi

ei iniquitas^

neque at-

Et paulo

^^^j

^ju^,^=j\\

^S^

Ai^

*X^

.AkM^j
J^xju

(-^*^^^

J>ai.An^

>^\^\^

^AiXj^
i_>1JoI|j

^y^Li
t__,Ux3!3

!<Xaj^
y^Afli

^^LwMO

*.i>^

Uc

3L*j

j^xc

A^

FundamentMn autem

tmpofitionis

mandatorum non efe quid

redeat utilitas, nec
;

Deo

necejfarium,

cum

nulla inde iUi

ullum ab

eo pellatur hoc

modo incommodum

et pofjit ipfe
illos

ho-

mines remunerare vel prcemio vel pcena, aut erga

gra-

tiam exercere, primo

libere et gratuito

quod ad prcemium auet

tem

et

gratuitam bonorum collationem

gaudium,
et

et

grai.

e.

tiam, efe

hac omnia benignitatem ; pcenam vero

illo

abfque

cruciatum,
ilUs

merito. Shar-

jufitiam, nec ab
qua:ri.

qua-ri,

Cur

ita fecerit?

ab

autem

hdlMawakef.

Sic

Author Sharho'lTawalea.
t_Uix5!3
aJJ!

Dicunt (inquit)
eji

nollri

^^
'L^^^ks.

^ J^

yJ\y^\

Prc^emium, gratia

a Deo;

et pcena,juflitia:
XAA23d\ jjti^

^\^\\ ,^_^^

J^

y\i,

'kz\.\=^\

\^^

sJ^\

Obedientia autem [erga

Deum] figjL-^-^^Ji

num

ef pramiifuturi,

et tranfgrefjio, indicium poence [fecuk'.ibuJJ

turse].

Idem

alibi

^Uc^)!^

cl^UI

'kLV>^\

%liuJJ ii^LoiU vijUwJl Opera bona

itidicia

funt

felicitatis, et

opera malafigna miferice,

&c.
illi

fam

quod ad Morjios, ajferunt

&c.] AlMorjios feu

P. 23. 1.9.

k 2

252

N O T

JE.

AlMorJ7a?20Sj fedtam a Chawarejiis diftin(ftam ftatuit

S/mhreJlanius,
SLUN'L
^IU;:^qiii,

Al-

inquit,
3.:>UmI<

j^_J^

^S

3.**3I^

^^Uj^JV^
'^*''^

l^.^V
funt

c^^

u^
illis

^i

2:j'>^'

locuti

dejide et operibus,
in quajfionibus

nifi

quod

cum Chawarejiis conveniat

quibufdam qu( ad Antijlitis munus fpeSiant,

Juxta duplicem autem thematis U,^ fignificationem du-

plicem nominis hujus rationem aflignat idem.

care
dici

Signifi-

enim

ait

\^p\ alErja primo

^^Wi
y^\

Dilationem, inde
^^^j^yj,
i.

poffeA/Morjianos

sxx.]\^ 'i^]\ ^^c

l^L^

^^

quod pof/poneretjt opus intentioni

cat author S/iar/m
in inferiori

et propofito,

e.

ut expli-

/Mawa/ief
co//ocarent,

:,\jiis.'S\

^&^ ^ic

XxVjii

J ^3y^^.

gradu

quam

intenttonem et fidei proeft,

<

feffionem

quae et A/Firauzabadii fententia

3_>*li

yt^\

*jfcU-,^^

*44>jyoixJ

Nojnen tnde

/labent,

quod prcefe-

rant diSlutny

et

pofiponant opus. Denotare fecundo U._^V Ikc!

Co7icefjionem fpei,

atque hoc etiam fenfu manifeftam efle

nominis derivationem, quod aflerant A/Morjiani ytiu^ ^

&c.

Non

nocere

cum

fide tranfgrefponem, ut nec prodeffe

cum
fit

infide/itate obedientiam.
j

Ab

aliis

exponi

ait \^JSi\i

quod

U
^\

AxXfi

^5>a*J

^
t>

AAjLiH J!

'i.yj.K.^^W

X^
i.

y^u;

jUJi

^\

'i:X\

>1

*J^

,v. u^

U5^!

C5'

.,9

e.

Di/atio
ita

ejus qui peccati

gravis reus fit, ufque ad refurreBionem

/loc

ut non feratnr de eo fententia a/iqua in

mundo, quodfit
i//is

vei de

i/lis

qui paradifum i?igredientur, vei de

;

qui in ig-

nem

abjicientur

atque hoc refpedtu

:

effe

A/Morjios et A/eil

Waidios fedtas inter fe contrarias

atque haec
^

quam
*^

probat Eb?io' /At/iir nominis hujus notatio

qUlt,
j^Uj"i<!

A/Morjii, in-

v>fiJ

AJl

^^^>JUXJ

-^i)!

Ciyh

'iSyi

i^.

253

yt'^// IJlam'iticisy qui projitentiir non nocere

cum

Jide tranf-

grejjionem

uti nec prodejje

cum

injidelitate

obedientiam ; no-

men autem Morjianorum

differre
illos

inde habenty
tranfgrejjiones

quod ajferant

Deum

pcenam

ipjis

ob

debitam, ne ftatim

corripiat.

Nec multum

diverfus AlMotarrezi eos

jjfc^

ait fic
5u)LJili

vocari, yLc
^yj
J^\

^ ^U^li
(s\

tiy^*: ^

^j^.^^

J ^.^X\ ^^x^^ Jo XjyCc ^\ qui nihil determinate pronuntiant de peccatorum graviorum

AJj^^j

^i

reisyjive

quod ad veniam,Jive quod ad pcenam, fed differunt

Efle et

hac de re judicium ufque ad diem refurreBionis.

aliam adhuc rationem,

dicit,

ob

quam quibufdam nomen

J^n!!

hoc meriti videntur, fcihcet, ^!

'iju\J\ 'L:^j^\

quod

AUm

de
;

^Xe yj.^\J X^i gradu primo ad gradum quartum

deponanty feu dimoveant

atque hoc fenfu contrarios effe

Morjios AlShiis,
cies,

Porro, quatuor ftatuit AlMorjionmi fpeeft

quarum prima
iu^jkil!

^\^\
i-

'ij^y^ Morjii
e-

Chawarejio-

rum\ fecunda

'^y^

Mo?Jii AlKadartorum-,
;

tertia, Xj^a^! X>^j-<

'm1\J,\ 'j^ji*\

Morjii Aljabariorum

quarta,

demum,
divifi.
p. 23.
1.

Morjii puriy qui et in fed:as quinque

Morjiis adverjijunt AlWdidii, &c.] AlWdidii Cliawarejiis

16.

accenfendi, docente AlShahrefaniOy ^j iiX^b

siXAs^j^
in
'iyjjSS\

Xjw\ax^I\

jL_JLJ! J

t-ol*o ju*i.^i>L>

^^XjUi!!

*^^ ^Jy^\
:

AlWdidii
tem
illi

AlChawarejiorum numero

collocandi

Junt au-

qui afferunt injdelem pronuntiandum quicunque pec;

catum grave commijerit

rum.

ipjumque perpetuo in
(ut

igtie

manjii-

Qu eorum

fententia

jam antea innuimus)

254
anfam
rejlanii
Prxf, 4.

N O T
et

^.

originem dedit fedae AlMotazalorum.

AlShah-

verba qiiod plurium fedtarum originem, feu quo

ortae

tempore
(^v

fmt fubindicent, apponemus

'i^jsj^^S

^j

X!\>JIj

..^yiJL

x^Ua.!

. 3 (4*

3^'>5i
e

-3^15

(jA*ac;!!

X!_;^XxU

*jI:=v>^!5

^t>

^^

(jt^y^^
et

AlWdidit

Chawarejiis et

AlMorjti ex AlJabariiSy

AlKadarii

hesrefes

fuas incho-

arunt tempore AlHafani (Bafrienfis

que prcTceptore
fiio

fcilicet)

a quibus unaaffereiis

cum fe fubduxiffet Wafel,

infideli iimpliciter

granec
'

dum
pro

inter duos gradus, (fcilicet qui graviter peccafTet

fideli,

nec pro

habendum)

appel-

lati fiint ipfe

et focii ejus,
jvxc^

Motazali.

Nomen autem
Deo

ha-

bent AlWdidii a

Waid, quod minas a

peccato-

ribus denuntiatas fignificat.

P. 23.1. 16.

Pro

fidei defertore habent']

Seu, infidelem pronuntiant

eum, qui peccatum ahquod grave commiferit.

His ad-

huc feverior faafar Ebn MobaJIifiary quidam ^nAlNodhamianis, ^^'^S

^Xsrv;.*

JiJJ

'is^\^\ XaJ.!

uJj;'.*-

(^!

^j
ejfe

afirmavity qui
et

njel u?iu?n

gramim furatus fuerity impium

a fide prorfus

defeciffe.

Sed plura in hanc fententiam

(jvM!

Li ^S) infra ubi

de AlChawarejiis agendum.
in

Ib.

1.

18.

Ipfumque perpetuo

Gehenna manfurum,

G?r.]

contra

Mokatel quidam e Morjiorum fed:a qu2e

nta audit, afferebat
^^Uj"^!^
<N>.:^^xi!

'U'Aj^;^\

AlThauba^ 3uxa3d! ^!

t_*=.Uj

y^

^^ JgW
ik>.j-t^

J-ljo

'i

*5!^

Non

obejfe

tranfgrefponem ei qui uni-

tatem Dei agnojcat,

ingrejjurum.
(^^^

et fide prceditus fit,

neque fidelem ignem

Item

^!^ ^Lsv-

'i,

^E=^\ ^^i

U jiib

^JUo

a3!

(j^'*

15^ ^^y^

<^^ JLoLiLl!

^yi ^xxj *jj ^asLx!!

qt^^!

N O T
xjAs JiiwVj
*^S"
Xa/^^J,? j\<yJLo

.^.

^55

^^

.*\J<xj

*.IlXAi

l^AA^lj j[X]\

&c. Deum

certo

condonaturum quicquld citra injidelitatem

fuerit, et Fidelem qui in

Dominum fuum
flamma
-,

rebellis

fuerit pu-

nitum

iri die refurreBionis,

fuper via extenfa, fupra medium

ignis correptus cruciabitur
in

Gehenncc, ubi calore et

juxta menfuram

rebellionis

tum

Paradifum admittetur.

Ex

iifdem BaJJiarus quidam (referente etiam AlSharefla-

nio) dixit l^jr

jXxj
ijma:^

^^^a>w.
l^xi

^^\3 ^UJI
Lo!^

^U^^M

^1^-^'

J^^-i^

^^^

^L3=\*i

XAXjkvA!!

j.^^Jo |^j<X ^!

Xxj

ol

immiferit

Deus peccatorum graviorim

reos in ignem, illos

tamen inde egrefluros poflquam pro peccatis fuis pcenas dederint, ut vero in oetermim ibi

maneant nec fieri

pofle, nec

cumjiflitia confiflere.

Quas

ipfilTima fere videtur effe

Al-

AsJJiarianorum, qui pro Orthodoxis habentur, fententia,

ipfo AsJJiarienJi, apud AlShahrefianium, iic docente, v_^Lo

^Li'

i!

cs^t^^^

^"^H m'

^-

*^^

AA*i.j.j

iiH

ykkj

j,l

k\

Jlxj

UJ ^Li^l!

^LzJ!

tXi.2cvj

^! J^^?V. ^^

^'^^^^'t^j-i

X>4-^

Aaijvj

^jLto^!

&c. Cz^w

^/^/

graviter peccaverit
efl

mundo

exierit Jine
illi

pcemtentia, permittendufn

judicium ejus Deo, five ut

illo

condonet pro f?iifericordia fua, five ut intercedat pro

Propro

pheta
iis

Secundum

illud

quod

dixit,

InterceJJio
-,

mea

erit

populo mco qui graviter peccarunt

ejus, deinde illum

five ut cruciet

juxta menfuram jceleris

pro tnfericordia

fua

in

Paradfum

admittat, fieri autem non potefl ut perpe-

tuo maneat in igne

cum

infldelibus, ob illud

quod pronuncia-

256

^.

tum audivmus, exltunim ex

* Jive
atomi.

igne cuicunque fuerit pondus

* formiculce dejide in corde fuo.

j^lMotazalorum do6lrina
referente
(j*

huic ex diametro oppoiita

eft,
;; '

eodem,
y^^ (j^
<

fcilicet

MoJiammedanum quempiam
Qj-c

T*'*'^^

*^^

s t-

y^s

JLit
ijUi*

ajUc

(j^^Cj

^j-^J ^L.i_JI

J A^X^I

JCsOlMit

X^jSJjS

.1x531

Cum

exierit [e

mundo]

Jine pcenitentia ob grave

ejje

aliquod quod commiferit peccatumy dignum

qui in c^ter-

num

igne crucietur

futuram tamen pcenam

ipjius leviorem

pcena infdelium.

Wafeli ejufdem fedtae patris de eo qui

j

gravis peccati reus fuerit, hcEC fuit fententia

in

illum

dum

hac vita

effet

,.,A;:!yJ.!

^^xj 'iVyj^

CJ:

^i feu medio quodamfta-

tu collocandum, ut nec pro fideli, nec prorfus infideli (ut

diximus) habendus
j^UuJlll ^S 'iy^^SS

fit,

at

^ s^ax^
!.x!Ui

J.s.

^^\
^*o

^^ ^y^

\hS

^i

jj*<a.l

ii

l^i

UJi ^i>\

^i

Xjjj yj^

^^Xjj
^

t_>!JoJ!

aaXt uJtA2=vj

AiSJ j-aXaJ!

^-V.;-^^

Xii!

^-*Jj^

u^ X^i o^

l^j^

Cum

egreffus fuerit e

mundo pecin igneju

cati gravis reus, non

aBa

pcenitentia, ingredi

eum

perpetuo cruciajidum,
ccetus,

cum duo Jint folum

in altero

mundo
crucia-

quorum

alter in Paradifo, alter in Igne

ft ;

tum vero
infdelium.

ipfiis leviorem ejfe, et

gradum

ipfius fupra

gradum

Sunt rurfus qui tantum ab hoc abfunt ut quemiri

piam

in

asternum igne in inferno cruciatum

exiftiment,
Ita

ut nec ipfum

ignem perpetuo duraturum putent.

fahm, quem fahmianorum
fedla

do-

cuit (ut vidimus)

autho-

rem habuit
tem

fcilket,

finem habituros Paradifum et Ignem

iis

poftquam eos
et

ingrefii fuerint qui

^^jJlii
i.

deflinati

verba au-

AlMotarez. AlShahreft.

illa

Alcorani ^xi

e.

Perpetuo

in iis manfuri,

intelhgenda

eife aaXs^aI!

Xiux^l ^^i Jva^UJ!^ XxJLX!

^^

N
^i\i tiJCU
*MI
*Nl=i

^.

^Sl
Hyperboles
et

jUL)

U^

W modnm

maiis

joris co?2jirmatioms, non quod revera Jignijicent

(i. e.

illos

in

Paradifo et Inferno,) in ceternum manfiiros,Jicut dici-

tur, In feculum durare faciat

Deus reg7ium

roZ ^eivof.

Ab

hoc rurfum diverfus Alfahedh (cujus

et antea

memini-

mus) quod ad eos qui

j6^\

igni adjudicantur ftatuit ^ ^i\ 1j^J^r Lexi ^^^.nLsu non perpetuo

XxaaL

J1

o5ji^.

3^^

eos in illo cruciandos,

fed
^S

in ejus

naturam converfum

iri,

in-

fuper afTerens,
l^xi

3.^:^^

^^^ \^%\ J\ l^) ^:vs:u

illi

Js\\ ^)

j^i ignem ad fe attrahere

deftinatos, nec

que?npiam
et In-

in illum immitti.

Hi tamen omnes

et

Paradifum

fernum

in altero feculo ftatuunt, at fecus AlChattabiani

affeclse)

ex AlShiis (qui AbilChattabi cujufdam

eft,

quibus

referente EbnoUKaJfai, L^iJ!^U3!^

LJjsll ^jjo 'gjA\

Para-

difus deUcice hujus mundi, et ignis dolor ejns.

Affirmarunt
^ U^^^ (^>i

(inquit AlShahrefanius) (^\

(jUJ!
t-^A3J'
iSXjJ*.c'3
(J!l\

s *^^

^'^

tfjL

i^

JSl\ ^\f

J-

U^

Mnndwn

non interiturum, Paradifum

autem
nem,

effe

ea

qu^

contingant hominibuSy bona, et deleSiatio-

et fajiitatem,

Ignem vero ea
:

qii^e

contingant hominibus

mala, et molefliam et miferiam

his

primo

poiitis,

nihil

mirum
r.Jk^\^

li

ulterius progreffi,
'^y^-i

y-^V^^ U^!^ ^

^!

I^^JLzb^!

u^^y^^

'>J'^5

c^Uj.^! licitmn pronunciaverint

vino et fcortationi indulgere, et reliqua qine lege vetita funt

perpetrare, et ceiifuerint omittenda

effe

qnce lege tnandata

funt, et orationem.

Porro AlShii

[fcilicet

AHs

fectatores)

illi

funt

G?^.]

p. 23.

1.

20.

Eodem modo nec

.verbis

multum

differentibus,

quinam

258

N
lint

iE.

AlShii nos doctt AlShahreJlamus : LXc

1yt>li ^^,^S

* Jlias

efiim

sjj;^

^^.x>

XJuj

3!

js^>i

^^

////"

pecidiariter fiint qui fe

* Ali

iwnun generalitcr ftgriificat

addixerunt, illum et Chalifam et Antijiitem [declaratum]

aJferenteSf tefiimonio et

mandatOy

fve

mantfejio, five occuito,

ejus pofleris deferri

Kamus.

et

proftentes Antifitts

munus

alits

quam

non debere, quod fi deferatur,fieri hoc ex parte aliorum, tn\ fcilicet qui juria,
illud in fe non
fufcipit ex Alis
fofieris.

aut ex t

ipfius

parte prce metu.

Dicunt enim, "^w;^

.

^j *lUi>!j
isIL^i^

Ailiil

^j-w^ j>?S ^ (j^J y^

AASjylj
i^w

'ii^yaS

&y,ai'

^y_j

iLoUJl

J!

Antifiitis

munus negothim

aliquod vulgare, quod ab arbttrto vulgi pendeat, ut Antifies

fit

quemcunque

illi

muneri

tfti

prceficere velint

fed

effe

rem

qua:

ad fundamentum

[religionis] pertmet, imo articulum

quem non deceat prophetam negle^ui habere, aut vulgi arbitrio permittere, et

quod

tanti efle putarunt

eorum non-

nulli, ut kiii ^U^J! 'iyK^

notitia coj^fifiere

j t^>5! religionetn infola Antifiitis fiatuerint (ut AlShahreftanius, Cap. de

prascipuse

JL^U^iOfuntj

Seclas

eorum
in

(eodem

tefte)

quinque

qujE

tamen

ahas pene innumeras fcinduntur,

di(5lum fertur,
abitu-

adeo ut

illud

quod a Moliammede

ros fuos in plus

quam 70
X<j^.c

fedlas,

nonnulU de

AlS/iiis tan-

tum

intelhgi vehnt.

Placita
^jaJ^

autem omnium communia

(jaAAalA^lj
^/./Ju!!

ItatUlt,

Lj^j

**:>^^

<^y:>yi

^yi^\

^iJJi

^i iLjs^yi
efie

(jiixj

j.^Lku3

Xaju]!

^U ^od dicant

neceffa-

ria

peculiarem Antiflitis defignationem, et de eo teflimo-

'N

JE.

259

nium [Mohammedis
vient necejfario
tis

fcilicet, vel

Alcorani,] et qiiod
Antijlites

affir-

immunes fe continere debere

a pecca-

tum gravioribus tum

ejfe

levioribus, quodque ajferant proji-

tendum
rety

unicuique quibus adhcsreat^ et a quibus fe fepaejfe

diBo, faSfo, et Jcedere, nec locum

in hoc

djfmulationi,

quanquam
ant.

quidam ex AlZeidianis a
alia,

reliquis dijjenti-

Quod ad
illis

de qiiibus inter eos non convenit,

alii

funt ex

qui ad AlMotazalos propius accedant,

alii

qui

ad Affimilatores,

qui ad eos qui traditioni et receptae

innituntur,
in

majorum confuetudini

qucrum numero

ponendus videtur Mohammed Ebn Ali AIBaker, cujus fententiam de voluntate Dei hanc refert Shahreftanius,
Hcet sy^ U^
jsil,\

fci^^^!

Us
Uj

L-i;

l^

i>\J^

L^

U^ ^SJ Jbu ^^
Ua)
^i,\j\

U^

c>U

Ux

Uj

il,!

3>iiij

UIU U> UJ sj.^!

U)^

Uc

Deum
Iioc

velle in fiobis aliquid, et velle

a nobis aliquid;

et

quod

in nobis vult, Iioc

a nobis

occultaffe;

quod autem a nobis vult,

quod clrca ea quce

nobis revelajje.

^id

autem

rei efl,

in Jiobis vult

Deus

occupati, ea quce

a nobis vult negleBui

ftatuiife
in

habeamus?
(jajyu ^^

et

quod ad Dei decretum,

^jA)!

eum yb
In-

yx^ ^

f^ ^\

efe

rem

medio inter duo

xtrema pojitam, ut necfit

ter

coaSIio, nec libera permiffio.

orandum autem hanc

^^

adhibuifie
j^l

formulam
*5C3j

oCl
^^\

^^\
X*J.!

(SyjJCi

^Xjio

i^XxAAai:!

SLsV^!

*^xxls\

'-*'

i i?>^

4 *-?^
Juero, et
-,

^3 ci'-^' 4
tibi ratio
eji

Deus,

tibi laus ejl,

fi

tibi objecutus

[ob

quam condemner]
cuipiam benefcejicuipiam ratio [qua

fi in te
tia,

rebellis Juero

non

mihi nec

alii

cum

bene fecerimus, nec mihi nec

alii

excufemur] cum malefecerimus, L 2

1

26o
ycim mter

N O T ^.
eos

p.

25.1.1.

qui

modum

exceffenmt ex AlShns

C5?r.]

Ad

miras delapfi ineptias,

inter eos

qiias referre piget, funt

;

etiam qui

maxime

fani

alii

tamen

alios

infania fuperajj^i,

runt, atque inde

nomen
li

XJliJ^

feu xJ;A\

quafi dicas,

^i jnodum excedunt.
Su^^M {.l.^a5>L
(..4x5

funt {iY\(\mi AlShahreJianius) ^jsl!

qui in Antijittibus futs celebrandis adeo

modum

excejferunt ut ipfos extra

ipjis

rerum creatarum terminos

.

evexermt, et divinas

proprietates attribuerint

UtrimdTroB-sootriv

que autem
C. de Xa3U!!

tranfgreffi funt,
et

dum

et

hominum
t> \^\^

ftatuerunt,

in

Deo

corporeitatem aiferuerunt.
[^^^

Sic

enim pergit
;^i:d!^
y)Jl\

ille,

\^^

Mj
alias

X^o^!

S^^ U^^
:

^i^

^.ifc^

JiXA.l>

xJ^\ alias autem ajfimila^

runt Antiftitum aliquem Deo,

Deum

creaturce

atque
Variae

ita in utroque pecca?2t extremo exceffus et defedius.

funt et

horum
fuifle

fedl^, et variae in diverfis regionibus ap-

pellationes.

Fuit ex ilHs Abdolla

Ebn Saba (quem Ju-

daeum
C. de

perhibent, atque idem in Judaifmo de Jofua

iilio
i.

Nun

priEdicaiTe) qui
z<i\

Alim

fakitaret cc^ c^\

'i^^W

Tu

es

Tu,

e.

Tu

es

Deus, et ab hoc

<jusl

C..kx^\

divifce

Junt fpecies eorum qui modum excefferunt y quorum

alia

ahi

idem aut ejufmodi

de Aliy aHi de aliquo ex iplius

fuiife

pofteris affirmarent, et

mortuum eum

negarent,

rediturumque
turum.
AlShahreft. C. de

oHm

in

nubibus, terramque juilitia imple-

Inter poileros ipiius

magni apud fuos nominis

fuit

Mohammed quidam,
adeo ut

de quo hoc idem aiferuerunt

aifeclae ipiius,

ipiius

reditum inter

iidei articulos

numeraverint.

Atque hinc forfan error

ille

apud noilros

N
quo
viilgo creditur

^.

261

Mohammedifias Prophetas
vTrs^j^eT^ci

fui

redi-

tum
aliis

expedlare.

jj^< autem feu

ifli,

licet in

diverfum fentiant, unanimiter tamen ilatuunt ^UaI!

et
3^JlJ.I
i.

fjLSTSfjL-^vxuo-iv

e.

explicante AWiahrefianio,

^^

Cap. de

yL^\

^jp\JssS:.\

efie

Deiim

In

omni

loco, loqiii

omni lingua,

atque apparere in perfona aliqua individua.

Inde afferueProphetas,

runt

eorum nonnulli

effe Antiftites 'i^S Ji Laj!

deinde Deos.
AlNofairit]
niuSy fed

Hos cum

Ifacianis conjungit
fint,

AlShahrefa-

P. 25.

I.

2.

unde appellati

(ut in reliquis folet fecSis)

non docet, tantum

dicit effe ipfos

ex eorum numero qui

modum

excefferunt, atque effe

turbam qua; feBam

inde forfan

i^^y^. ^**-^ eorum adjuvaret feu promoveret\

ipfis

^j^b^

Num

nomen hoc

fortiti

funt

Dicunt hi pro conapparere fubfiantias

cefTo haberi, <jU*mJ-! j^*J.L jU^^J!

j^^

fpirituales in corporibus craffioribus, fic alias

Angelos,
^JUj
jOJ!

alias

Diabolum

apparuiffe.

Aflerunt ergo et

ipfi

<jj

*XXj

-y^Jic

Xa^!^I

Deuin apparere forma hominum quorundam

ciimque non fit pofi

Mohammedem
filii

inter homines prafianttor

quam

Ali, et pofi ipfim

ipfius,

nominc dejignati, homi-

num

prafiantifjimi fnt, apparuijfe

et

Deum

for?na ipfornm,

locutum ipforum lingua,

manibus ipforum ufiun, ideoque

ipfis

[inquiunt) Deitatis appellationem

tribuimus.

Quin

et

multa Alis

fiidla

narrant miranda,

atque inter caetera

262

N O T
quod portas
XJL,
'iyi^

^.

Chaibar loco moverit, quod

tji

efle

volunt

\j^\ !^y> *xi

nifcflnm, fuijlfe

argumentum mat^ 3^xJ' J^^ cj^ in eo particulam aliquam divinam, et poten-

tiam
}j<3

ca^lej}em,

eumque

fuifle

ipfum ^j^oj i^%

AJUAj ^i^

j^

is'^\

^y^y-^

y^ {^"^ ^^^ '*^

(JiX^;

CJ^^

'*J^'i^

UJiXaij

^^^"5(1^

:--^3tiv^^

r/W forma apparuit Deus, cujufque

manibiis [opera fua] creavlt, et cujus lingua prcecepta dedity

ideoque dlxerunt extttiffe ipfum ante creathnem ccelorum

Ita impie
iii

et terrce,

detorquere videntur quaedam quae de

ut de Ali

Chriflo
C. de

Scripturis dicuntur,
ita diftingui

eadem

affiriis,

ment.
^M

Porro

poffunt AlShii ut iint ex

qui dicant

Xxs.jJ|^

JJ^^i^^ _ji5^Lj Jiftendum atque expeBan-

dum dum
*

redeat Antiftes, fcilicet, interruptam effe

dudum
ulti-

Nam

aln

Antiftitum feriem, rediturum autem aliquando qui *

aUum ultimum
Antijlitumjia-

mus

(ex

eorum

fententia)

cum

effet, difparuit, et indiciis,,

tuunt.v.Cde
XjjjIaJI et

de quibus dubitari non

XJL>M^\

poflit,

patefaciendum, didi hi
Xjoou:]!^

AlWakefii,

alii

autem

qui dicant

6^b
qui

fci-

1/'.'

C. de

licet, continuari Antftites,

nec deficere

unquam
terrae

mu-

nere
fint

illo

fungatur.

Imo

funt qui afferant

fieri

poffe ut

duo fimul
fi

Antiflites in diveriis

regionibus,

quorum

alter alteri

contrarium flatuat, uterque tamen

^U^i
-^

aequum reftumque

flatuat, y^^\

^y^x^L

cfCii

^^l^

etiamfi fanguinem alterius fundi jujferit .

Quod autem

dixi-

mus

AlShiios eo infaniae delapfos ut Antiflites fuos Deiflatuant,

tatis participes

fibique

hoc arrogaverint non-

nulli qui
illis

munus
aliis

illud vendicaverint,

commune

fere efl

cum

Mohammedanorutn

fecftis

delirium, apud
ccelo

quos reperti funt

quam

plurimi qui

magnam cum

l^

JE.

263

affinitatem, et revelationes nefcio quas

apud credulum
defcribentem et
^^/i-

vulgus

ja(flitaverint,
ipfis

quorum

et

morem

quid de

cenfendum

fuerit

flatuentem audiamus

medem AlGhazalium, qui de

nibus quibus

Sujioriim
et

quorundam Sermo-

mutuum

inter fe

Deum amorem,
omnem operum
is^s.^

et

ardlam

cum

eo familiaritatem, qn^e

ex-

ternorum curam fupervacaneam reddat,

verba faciens, hkcc habet
IJJ
:

profiteri foleant,
J!
-^i"

^Uu;!^ c.Ls^tS

^!
Uii-.
J^^^ii

yiS
yHJi

^^^jixi
tftXl!

i-jlLiillj

%iUiJL|5 ^^)^^i
Jui
J-

K*\jt)U;U3
V^

-.L=sv^\

o^

^i^rojl

^*v>::^Lj
u*'-*^^'

^.y^xJi:^^

51

*3yij

Ao

^^^iX^-iiJuv^j^

^*^

vljUlSs

Ai^iUs!

3^!

XsU-j^
!jvifc

,3yj

ciC^

i!*.'tJ!

f'>
tf^Uj^!!
xjsji

jir*

(1^ ^y^^!

(ji

!jjt>.

-i^^l!

yL_i

3^-^^<

W^'^

*.^Ai.^ Xr^iUi!

^':i

(6-^^ ^j-^j!
*Xx3!

U^^
t&j<\ms.^

Xij.iLj-<j

XaLisa^
!.xji
,^!

vIl-U-V.^
!_j!yij

Al. ex.

Ajjt]!^

3*^.^0!^
j-
(j<aJtj
"ii!

jl.f=aJ!

(^!

!^vs\xj

^LJ!
:biVJ!
j^M!

?-^i^.

^ tioJs^! !Js^^ (j^a!!

y^
/j*^

3^-?^V *_jLs^^

j
3^

jLLa*!
<&
i!

Jo
jJjjLi

Lt-<

(-Ji::Ev!!

^Xji

<-_Jii!

^^

Xi-iL.^3-.j

jjj.a

aa^

l5*^

kJikJ k-^ioj

^^*^

('^^

^jy**"

iy^s.

L^!

Ei procejjit res ut

quidam nnionem cum Deo,

ejufque fublato velo vifionem, et colloquium familiare jacfitent, dicentes,

Di^um

eft

nobis ita, ct

Nos

ita diximus, et
,

fimiles videri volunt Hofaino AlHallafio [ctcidam'^

qui ?norte JLxj

xjLt-wx!

mul^latus
ris

et

cruci affixus

efi

ob verba qucedam hujus gene(^prout teftibus idofieis

AJlXAi \j *1

nornhuhus
aitri-

ab

ipfo prolata,

quod fcilicet

com[feu

Dei aut
Kainus.

/>utis cjus.

probatum ef)

dixerit, uJl==vI!

Lj!

Ego fim *

Veritas

264

N O T
Dens venis]
dix'ijje
;

iE.

m^/ et

narratur de Abi Tezido AlBeJlamienJiy

jL=s^x*-

ipfiim, jLacvx*-

Laus

mthi, Laiis mthi, [feu,

.

Celebrandus ego laudibus divinis]

/? autem genus hoc

fermonum, magnorum apud vulgus malorum caufa, adeo ut

agricolce nonnulli terra cultura reliSfa talla fibi vendtcave-

rint

cum

fcilicet deleBetur

natura hujifmodi fermonibus,

qui opera negligere permittant,

cum
et

opinione interlm

animum

mundandi, affecutione graduim

proprietatum nefcio qua-

rum.

Nec quid

impedit quo tninus

hominum

etiamflupidifji-

mi
r

talia

defe prccdicent, etfacile ifiiufnodifibi verba futilia

arripiant, et

cum quod dicunt verum

efje

negetur, regerant,

Incredulitatem ijiam procedere a Scientia et Logica, Scientiam

autem velum

ejje,

Logicam opus

mentis,

hac autem quce

ipfi

dicunt non apparere nifi intrinfecus lumine veri deteSia ; atqui

hoc qiiod

verum haberi volunt

illud efi cujus fcintillce

per

regiones aliquot difjiliierint , et

quod magna pepererit mala,

afji-

adeo ut

unum eorum
Dei

quifutilia ifiiifmodi blateret morte

cere, religioni

convenicntius fit,

quam decem

vivos con-

fervare.
P. 25. 1.8.

Haec AlGhazali.
&'c.'\

AlShiis contrarii funt Chawarigii:

potius.

Seu Charejii

Quinam

illi

lint

docet AlShahreftanius his verbis:

^i>>i!j.!!
j_*xjL::3!

'^^^\

JL>1^va!!

J.L)!

^^j.aL\

'\

\^

iM

LA.s^Lai.

^^

*jb*xxj

^{^

^\

^icunque prodierit contra Antijiieji,

tem legitimwn qui confenju publico receptus

EbnolAtbir.

appellatur

C\\2ir Q]\\jiS,

five egrejjus fuerit tempore fociorum

illos

[Moham-

medis] contra Antijiites

fuccefjores eorum.

orthodoxos, Jive poftea, contra

fortiti funt.

Nomen

ergo ab egrediendo

N
quod ab obedlentia
defcifcant.

JE.

265

Antifliti debita abfcedant, feu

ab eo

DefetioreSy RebelleSy reddere licet.

Alium

* ScUicet

tamen

forfan ejufdem

thematis fignificatum refpexilTe

eos
fic

^\^
tum.

Feai-

gal, Tribu-

videtur Ebjio' IKaJfai

^^UaJu
^^:^!

dum

defcribit,

^jSysr^S
fiint qul

yxk

j-ixJ!

^^^^L>

(jj JJ!

AlCharejn

tributum accipiuni abfque regts venia.

notati funt

Primi hoc

titulo

quidam qui ab
liJt^

AU defciverunt, poftquam cum

:

eo fuiifent

v^
fibi

tn prcelio Sejini

fcilicet

illa

virorum milHa quos narrat

t HiJloricE Saracenicce

author
arbi-

f Elraacin.
P-

Alim

deferuiife,

improbantes certorum

hominum

39'

trium, conftituto

duce Abdallah

filio

Wahabi ^^\^\

AlRafebienfi : maie

enim

in exemplari ErpefiiaJio legitur

f^\A\ quod Latine exprefiit vir do6liflimus, et literarum

Orientalium promotor egregius, Rafitaujn^ apud

quem

corrigendum etiam quod

Alis et Abdallah fiHus
Chawarijiis']
et

dicit,

[Anno 38 occurrerunt
fociis ejus
filio

Wahabi AlBarafo cum

legendum, Occurrit Alis Abdallaho

fociis

Wahabi AlRafebienf^ cum

tsil^! reponatur

ejus Charejiis:

ut pro

<^i Jl aliorum,

qui

eandem

narrant hiflo-

riam, fide.

Nam

idem hic Abdallah qui fupra, non jam

Alis focius, fed Charejiorum dux, et

quem primum
Hi
arbitrio

fibi

Antiilitem praefecerunt, tefte AlShahrefa?iio.

qui ab Ali ideo defciverunt quod
litem inter
fe

vero

hominum

ad

et

Moawtam componendam, (quanquam

difti funt
AlShahreft.
in

ipforum primum impulfu) acquiefceret, inde

v^^^ n

AlMohaccemiiy quod

fcilicet

primus eorum, auarbitris ftatu-

dito inter

Alim

et

Moawiam convenKTe de
^\

C. de

endis, diceret,

T^

i^\

^jji

M m

J ^.^=L^\

Num

res

266
ad
eji

N
religtonem

iE.

Dei fpe5lantes homintim judicto pennittes? non

niji

judicium

Deo,

Duo
:

haerefeos
i
.

eorum fundamenta
cj^

haec ponit AlShahreJianius

yij^" yjl A*

*U^^ (j>^:?

^3jy=^

^^

^^'

^od Anttjlitis

muneri idoneum cenfeant

etiam qui non fit genere KoratJJiita, niodo jujius Jit ac pius,
>
I

alYtfque

qua ad munus

illud requiruntur dotibus inJiruBus

-,

quod

fi

a veritate dedinaverit, ^J^c^

;

n^
;

*_^^ interficienfieri
fi

dum, aut imperio privandum

nullus
fit

ftatuantque

poffe ut

omnino

in

mundo

Antiftes

quod

^J^

^^^^

necefptas pojiulet ut prajiciatur aliquis,

LiL)^'
^\

^\

\^

^\ \.sxs.

^^^o
Ik^i^

\Au^

licere utjit

velfervus, vel

liher,

vel Nabatc^us,

vel Koraijhita. i.
^(M

Quod dicant

*-^a^

:i\

^f^^"^< J ^s

^S

r^'^

^i

.iWjJ'

Peccavit Ali in arbitris fatuendis,

quod rem hominum judicio permiferit, cum non fit judicium

nifi peiies

Deum, atque eoufque

procefferint ut
incefiferint.

eum

infi-

delitatis arguerint ac

maledidis

Refert au-

tem author

Hifi:oriae

Saracenicce

Alim anno Hejrae 38

hos omnes (eos fcihcet qui in errore fuo perfi:iterunt,

Abdallahum filium Wahabi ducem

ne unus quidem evaderet.

fecuti) occidifi^e, ita ut

Sic et

AbulFeda
J^

(nifi
(j^

quod

anno 37 factum narret:) ^^

^jj,i\

J._A_Ji_)

fi^j-^^

^^

*xa-

iSy^

J^

wUcxA^^ Occififunt

ad unum omnes,fepafi^erit

tem tantum
nabius

e fociis

Alis interfeBis

idem
^j-=^^

et

A/Jan(>4^'J^^

J^

^U^\
effent.

^^

jJiu

^^

(j*

3^W

^jju\ 'ix^ iSy*4

Internecione eos delevit,

cum

e fociis

Alis fex

tantum occji

At paulo ahter
JOG"Ix-c

vel difiiindtius

rem

narrat AlShahreJianius, 'i^c^

yi\
'S^

^^^^^L-j
-i^

J^ ^^^
CaXxj]
5\i

jj-A*J.\

(j-o

3-^'

Ui 'i^

(j^

3^"\

^^'

N O T
(j_^^Loi^

i^.

267

^^U

J'

(J^'^^^

(^Uc Ji j^A^ (^Uii

^'^S'^^

'ij^

i>6

^^j

certamine ciggrejfus
tpjis

ejl

Ali

//;

Nahrawan,

adeo

iit

non

evaderent ex

ni/i paiiciores

decem,

cum

ex Orthodoxis
iis

qui occtderentur infra decem

ejfent.

Fugerunt autem ex

duo in
et

Ommanum, duo
ejl

tn

Carmaniam, duo

Sejeftanum,
tn

duo in Jazirah, unus autem ad Tel

Maurun

Yaman,

atque inde orta

Charejiorum

hcerejis, quc^e ijiis in locts

ad hunc njque diem permanjit.

Sed:^ eorum compkires,

Mohaccemios jam di6los,

quarum tamen
rebus

priccipuae, praeter

fex funt, (caeteras

^^yi earum

Jurculi) quas licet ahis in

multum

inter fe

difcrepent,

tamen

^yiJi

(4*tjfv

L^l.
ut

Uls

"iXjJS

yJi^sL

!i)

-UiJi

J^ commune

hoc

ejl o?nn'tbus,

Othmano
o?}jni

et

AH

penitus renunciandum Jiatuant, atque

hoc

cultui prceferant, nec alia condittone nuptias contra-

here permittaiit y et pro tnfidelibus habeant peccatorum gra-

viorum

reos, et necejfarium

putent Antiftti

cum legem

tranj-

grefus fuertt fe opponere.

Multum

inter eos difputatur

de infantum tam fidelium (quos vocant)

ilatu poft
fe

quam

infidelium

hanc vitam,

et

quomodo erga

eos in hac vita

gerere debeant.

Ut

nullus Jit omnifio in fnutido Antifies']

IlHs qua?

ex Al-

P. 25.

1.

12,

Shahrefianio
fecfta

jam

di(5la

funt addere liceat qua3 idem de

eorum

quas ^1^14X^1! audit, Nojdahi fcilicet cujufdam

aifeclis, afferit, ftatuere illos Ui*

A^\ J\ ^UiJ X:^U>

^i

Xil

268

N O T

iE.

^ ^i

j^!

\^];

j^li

j.^J^

U^

lyuoLwl

^\ ^-^^

^*^^9

jl_:i.

^Uli

aJic

j.4X^
illis

fUL

"iil

A^67Z

efe opus hominibus

Antijitte omnino,fed

incumbere ut jujie inter fe agant

quod Ji viderint

illud perfci non poffe nifi ope Antifiitis qui

ad

illud eos impellat, ideoque

eum

conjiituant, licitum

effe.

Porro controverlia
tate
I.

illa

de Antiftitis

officio et neceffi-

apud Scholafticos

agitatur,

apud quos quaeri

2.

folet;

De

neceffitate pra^ficiendi Antiftitem.

De

proprieilli

tatibus Antiftitis, feu conditionibus in eo qui

muneri

fuflinendo idoneus
quis ad

lit

requifitis.
rite

3.

Unde pendeat
4.

ut

gradum illum
in

promoveatur.

De
toti

legitimo

Mohammedis

munere
is

iflo fucceffore,

&c.

A^^SS

AlEmam
Moham-

interim feu Antifles

apud

illos

vocatur qui
,^^1

medanorum genti

priefit UjjJl^

^jO\

j tam

in rebus quc^

ad

religionemy
libri

quam

quce

ad mundum fpeBant , ut loquitur

five,

author

AlMawakef,
in his

ut aliter defcribunt, qui

SLcLJ! j

Mohammedis
XU^
j^2

omnibus vices gerat ^^S^

iajb.^

ty^^ ^^

^^^^^ canones confirmandos, et reli-

gionis pomceria confervanda, cui

omnes obfequium

prseflare

tenentur.
P.251-

15

Competere ut fit
Koraifhita]
oiyJ^
^i^'-*^

'uel fervus,

vel

liber,

vel Nabataeus, vel

^j^W

AlNabat
^ft

(inquit AlMotarrezi)

^
:

y^
effe

u^^^ g^^^s

hominum qui

in

Eraki pagis de-

gunt,

quorum unus ahquis

^laJ Nabatceus dicitur

in

autem monet loquendi formulas

Nabatceus ac ^UIi
e

quibus idem fonet

vulgifcece aliquis, feu infimae fortis

hic habere videtur,

homo, quod idem locum

raijiiitis,

cum Ko~

nobihflimas et elegantiae laude clariffimae apud

N
Arabes
tribui,

JE.

269

rude hoc et agrefle

hominum genus

op-

ponatur,

Difcrepantes variarum apud Mohammedtfias fecflarum,

de nonnuUis

fidei articulis,

fententias

vidimus.
fint,

Erunt
illi

forfan qui fcire aveant

quaenam tandem

quiE

qui

pro Orthodoxis habentur, unicuique neceiTario credenda

putent.

Eorum

in gratiam,

luculentam

fidei

ipforum

confeflionem, prout ab AlGhazalio, praecipuae apud eos

notse fcriptore, defcripta eft, apponere libet.

Hlec igitur

juxta ipfum

efl:

JuaJ!

^\

'iyjxs.

5U^^" Interpretatio confejjioteftimonii,

ntsfidei Orthodoxoriwi, quie

duorum verborum

feu, confeffionis, ut vocant, fcilicet

J^ d<*^-<^
Mohammed

^i
efi

'iS

aJI

^! Non

efi

DeiiSy ntji

Deus

///<?,

et

legatus

Deiy expHcatione confiftit.

C^j

O^jj

L,J

JLxJUI vAa^I!

c^Jy.YJi aAJ

o^^\
I I

v-\a>oJI 'i^Jua

(^OUJi

JVi-\>iJI

^LsaJ Ij

Jvaisiv^

(ji:yJI

>^^
&
'V^y

^jiv^yJI

J^jJwJI lXL^ky^Ij

vAA^ijJI

^^^\

/Jl

^'i-^i

*=^

r*^

rVl^-^' Jy^r^Ji^ L_XA^=aii^K>J

Laus Deo qui

[omnia] condidlt et refiituit, qutfacit quodet

cunque voluerit, qui pojjidet thronum gloriofum,

robur exi-

miumj qui

dirigit fervos

fuos Jinceros
illis

in

'via^n

reBamy

et

femitam indefiexamy qui gratiam

tatem
ipfius confefji Juerint,

faciens, pofiquam uni-

confeffiones

ipforum a tenebris
illos

dubitationis et hccfitationis confervat, et dirigit

utfequejus

antur Apofiolum

ipfius

Mohammedem,

et eant

pof focios

270

N O T

iE.

!^

JJI &

il_-^^j1

^wglzsnr-^ aJLajIj ajI j

/^

j,

g_J
(^
^'^-^

^Ul ^^j^l ^^^

^^
)

9.^uJ\

^^>Lil

(^^ ^l l^=;i^J
AJl

aJ J<_X_^ ^
jj

J^5 aJ

OoJ^ ^
JVj*

JV2i.lj

A_j| j

J ^

^*-^^ AJl
-<^1

(3-JlA/>c

A_J

*-\a<0

^ J^Y^

(^J^jl aJ

^ Jj^^l ^
*jlj aJ
JJirs^i-^l

-^aakk^

aJ

AjlJy
f^A3

^ cJj'
A_J

J A_J
AaIc
J^^'l
(

fljA^jl
/wi2Aj

^ UaJul

AjI^J

^
r!

^jjUj

[ij^ayo

(JljV.

^J

(Jj

j^

J^J Jl:^^l
''^'l^

^lJtJlj (^U^I ^

A^__J

l/^*lj

(j^

(<j'~^'

*AJJA^I* (^J^UJIj

-^llaJlj

j=^^U

honoratijjimosy

quos dignatus
illis

eft

auxilio et dtreBione qucz

manifefiata

efi

in efientia et

faBts

ipjius et attributis

eximiis, quce non ajfequitur nif qui auditu edoStus illa perci-

piat

qui

notum facit

tUis,

quod ad efientiam fuam,

efie
;

fe

unum,

cui nonfit confors-y Jingularem, cui nonjit

-,

par

uni-

formem, cui non fit contrarius

lis
'y

Jeparatum, cui non fitfimi;

et ejfe

Je antiquum, cui non Juerit primum

;

ceternum,

cui non fuerit initium

perpetuo durantem, cui nonfit ulti-

mum

fempiternum, cui non

ft finis

perffientem, qui

ejfe

non definat; permanentem, qui non

deficiat,

quique nec un-

quam

ceffaverit, nec

unquam

cejfaturus fit ornari attributis

gloriojis,

nec Jubjaceat decreto ut finiatur prcecifis terminis,

efi et

vel deJeBis finibuSyJed fit primus et ultimus, qui intus

extra.

^jyXJ^

* Amotio eorum quas de

Deo non

dicuntur.

N O T

iE.

271

xl

Ja:^.^ aXjIyJ

^^

IO>*:ikA^ ^J^

jl_.^j

^J.j

^^^L^^I

l^_^l
Jj^^-^ij
dSX.^:^j

0(3 l;i

C^Jv.'l

(^yOt^'Ljj AJli

(^vAJI

^C^j}\

JL.'I

J<j
(^^

(ji:/-AJI

^d^^s:"
Aj; Jo

^ Jl

JiX

J^l
*

A^

AAv^do

/i

04^X<

yb*

ojV
effe

Ah

ex.

Prceterea

Domlmm fupra
-,

omnta excelfum, non

corpus

forma prcedttiim, neque fubfantiam termints circumfcriptam,

aut menfura definitam
'vel

neque fimilem
divfibilia
;

effe

corporibus,

qua
effe,

menfurabUia

fmt

'vel

neque fibftantiam

neque exiftere in
eo accidentta
;

eo fuhftantias,

neque accidens, nec exftere in

effe

fed nec fimtlem

cuiptam eorum quce ex-

iftunty necftmile effe ei

quippiam ; neque terminari quantitate,

nec comprehendi terminis, nec circumfcribi fttus diferentiis, nec

ccelis

ambiri,

cum

ipfe

throno inftdcat, modo

quem

ipfe

defcripferit , et fenfu

quem

ipfe voliierit, fefjione quce prociil

abeft ut in eo notet contaButn, vel infidentiam, vel fttum lo-

calem, vel exiftentiam in altero, vel motiim localem, ita ut

non fuftineat eutn thronus,fed

ipfe

thronus et quodfuper ip-

fum

eft,fftineantur bonitate potentice ejus, fibjedla compre-

272
CjJ^-i;_JI

N O

iE.

Cj^ ^\

J^

Jyj

J:^j^\

jy

I'

/J;.

/i

J^- y
o'

dJ\j ^UKCi^^! ejlj 3u1J J^jtyj

s^

o' <-M

^
-,

^J"^

o't!

Q-^^ o'

U^

(j^J^*

3ul

j /-i (j^^

AJLiAflj

AJiJ^ (^^ o^'^ ^[j o''

hmfioni manus ejus

res omnes, ufque
hilo

tpfe

autem

ft fupra thronum

et fupra

ad terminos
ccelo

terrc^, tta

tamen fupra, ut ni~

interim throno et

propinquior evadat,

cum gradihus
eji

\infiniiis\

datus fit fupra thronum, non minus quam elatus

fnpra terram, atque interim omnem rem prope Jit, imo propior hominlbus qua?n vence ipforum jugulares, ac omni rei
teftis

adfftat,

cum proplnquitas

ipfus non Jit fmilis proptneft

quttati corporum,

uti nec fmilis

ejfentia

ipfus

ejfentice

corporuni', neque exiftere ipfutn in re aliqua, neque in ipfo

rem aliqnam

exiftere

quin

et

fuperiorem

ejfe

quam ut

conti-

neat eutn locns utiJanSiior

eft

quatn ut terminet

eum tempus,
modo

cumfuerit antequam creata

fe

effent

tempus
;

et locus, et eo
ejfe

jam

habeat quo femper habiiit

atque

enm

diftindium

a creatnris fnis per attribntafua, neque

ejfe

in ejfentia ipfius

N
{^j^

^.

273

cr-

uAA^

'J

^IJ

oi^

(J ^j ^L^-

*>oi>JJ

UIyjIj ^IJJI
^'''Ij

^U ^i

^ly^Lj UlLJj
A^:i>.j

jJLc

a^^
,laJjlj

/^

ij^'
ji

*5;vAaJI* >J-^=JI
;
a 4

/Jl

oJv^U

js*^

^r!!"*-*^

^.L-U=J^I

jjlj

ClJ^ ^j Uo

<5U^IXJ

^j

(*aJ

^j Aa^

/*^L?

^i:sr^lj

j^lj U^liaXwJl

A_J

1?;-^^

V
ejus^,

pr<^ter ipfum, neque in alio prc:eter ipfumy e/fenttam

ejfe

etiam fanBitate fua

immunem a mutatione

et

motu

locali,

neque inhcerere in
gentia,

ipfo accidentiay

neque accidere

ipfi contiti-

verum

effe

ipfum per omnia feculay quod ad attributa

difjolutionis periculo

glorice fuce,

ab omni

immunem,

et

quod

ad attributa perfeBionis fuce^

digere, et

nulla perfedtionis additione in-

quod ad ejfentiam

fuam notum

effe

quod

exiflat^

apprehenfione intelleBus, et oculorum vifione, prout

eji,

per* Sicuhfuturo.

fpeBum, pro

mifericordia et gratiafua erga fanSios in

*domo

perfeBum reddat gaudimn \ipforuni\ intuitu * 'ij^\ Potentia,* Atque ejfe Deum faciei ficz gloriofce.
ccterna, ita ut

vivente?n, potentem, fortem, omfiibus prcevalentem^ cui non

contingit defeSius aut impotentia,
tatio
ejl

quem non occupat dormiaut mors, cujus

efi

aut fomnus, aut nec accidit

et

ei interitus

imperium

regnum

et

potentia et robur, cui

dominium

274

JE.

;Jvij

^_^L^lj

JJ^^'l (3-J^=^ J^Uj^^Ij c^L^:^:^b

^:^::'

Jl^ (J

'*-'

*
^'^-'L?

j,AjJI

* ajUJjuo ^^^U/j'

I(3ajswJI

aA^aJI

w^aj<^

*^^j (Jo l^wJI

>j* ^^/^^l

iC^^-. U^J^j i^^l

/

iTj^l
-usJl

(^

l^'l

iOUJUI
C s-'

^i^

JLiLjj /^AiLl*

>-^>-r!j

U^l ^ ^

jJ^JI

et

viBoria
coelij

et creatto et

mandatum^ cujus dextra compHcati

cojnprehenfioni fubjedice omnes

funt

cujufque

manus

creaturcCi qui excellentiam

fuam

declaravit, creando et con-

dendo, et unttatem

fuam, dando

exijlentiam et ortginem, qui

et

homines

et

eorum opera creavit,

demenfa

tts et

fines deterefi,

mtnavity cujus
et

manum

non fugit quicquam quod pofjibile

;

a cujus potentia non longe abfunt rerum converfiones

nec

pojfimt numerari ea

qua fub potentia

*
JlxJ!

ejus cadunty nec termi-

nari quce fub fcientia.

Scientu.^ Porrofcire

Deum

otnniafcibilia, comprehendere quicquid coenit

afnibus terra-

rutn ufque

ad ccelum fupremutn,
quod pondere

ita ut

non longe abft afci-

entia ejus vel

inflar fit formicula;,

tam

in terra

quam

in ccelo, ijerum fciat

\ingredienterri\
,

formicam nigram
et

noSie obfcura,

faxo duro

cognitum habeat motum atomi

N O

/E.

275
...U^l
*-^

fh^\
Jlj^l
Jj'

^
;^
^^. ^_^^y< Jj-r!

(J^=

(^J' ^^"

A^
*

ui^Uot:

.JU

y^^

(^UjLOI

Aj.^

*-^''*

lJ'-'^

*oLi^'

J
J'

C^rr

^
o;(^
dj\.fJi)u jL\

ijl^3

l>ij

Lyi AxAi;^>.^A A.j_5^4

(jLa/?c

j^j

Ui.:^ij

c^jou.^1

y^ jo ^LcL

iLJLJL-i

:^j

ciijiijlibet

in aere vacuOt et perfpiciat

fecretum

et tegaty et

cernat conceptus mentts et cogitationum impetus et fecretorum

abdita, fcientia antlqua,
ipfius

a:ternay quce

ab omni ceternitate

attributum fuerit^ non fcientia nova quce effentia ejus

'i^SjS^SS

adventitiafit inhafone aut tranflatione. *

Voluntas.^
novo pro-

Et

velle

eum ea quce funty

et difponere ea qucc de

veniunty neque obvenire in imperio aut regno

tuniy

parum aut mul-

parvum aut magnum, bonum aut malumy fidem aut

aut
ignorantiam, affecutionem ant

infidelitatemj fcientiam

fruftrationem,

incrementum aut decrementumy obedientiam

nifi ejus
:

aut rebelUonemy

determinato

confilio et decreto, et
effe, et

fententia et voluntate

quicquid autem ipfe voluerity

effcy

quicquid non voluerit, non

nec voluntatem ejus fugere

cogitationis :

niBum
effe

oculi, nec

impetum aliquem

verum ipfwn

qui rebus initium dederit, quique primo condiderit et qui

n 2

276

N O T

M.

;^^^j^U>iJl*

A^zaj^^L
3>M^J
r!

j^^jstL

^j>w._j^l

^-y>^l

OJ ^
i"
|jy--s

Ui ^s

J'

VJ ^ bJI
i^la a
\__C
'jj^S:^
)

&J1JU A^lj? AJJljl

t(^

<X>Ui^*

<3UOl;

[ij^^ye lJJJv^=> (Jjj

^i

AjIaa^

^^^^ (^
^J^

^J^::i*^j
'

L^Jo

/>JI

^jtjj*!

(i

U>i^l^l

'^J^^J^

li

;^j (-Jvju* ^.-A .C

(^

aJJI

ojl;l

L^

^Jtijl

-A^

(^

Aj6l;lj Ay)x

^j

(^3^ Ov*_JJj
:

J.J^p^i.lJ'

refiitnturns Jity et efiictat quicquid vnlt

adeo ut nonjit qui

fententiam ejus revocet, nec qni decreto ejus

nec fuffugium Jit ullnm homini ne rebellis in

moram
eum

injiciat,

reperiatnr,

prtxter auxUium et mifericordiam ipJiuSf nec potentia

homim

ad obfequium
ejus :

ipji

prc^fiandum,

nifi

ab amore

et voluntate

quodjijimnl congregentur homines

vel

et genii et angeli et

diaboliy ut

unum atomnm moveant, aut

ipfius,

quiefcere faciant
eos

abfque voluntate et beneplacito

non poffe

hocfacere,

Voluntatem antem ejus fubfifiere in

ejus attributa, nec ullum

effentia ejus inter ccetera

unquam
fcilicet,

fuijfe tempns, quo non ipfi

attribnta fuerit

-,

quod

ab ceterno voluerit ut tem-

poribus qnce ipfe

iliis

prcefiitnerat exifierent res, quce

demum
vo-

temporibns fuis extiterunt \Jing^dce\ prout ipfe ab ceterno

voluity nec citius nec ferins,

fed convenienter

fcientice et

Inntati ipfius^ fine mutatione aut alteratione Jnccejfionis re-

N O T

JE,

277
y^^

u^yj

j^^=i's\

-^Aj.>i)

jf'*-^^

^-^ ^j c3*-^

ivAj

^j

JS

3L-_J

AX^

V--^2Sr^

^ ^'J

^jlj (^j'<

^^

%y>^j ^lx2^\j ^y-X^ j>^ i^^ (j^y fy<\6 Jju Ly^=? ij^ j'j A^r^l i^i^JoAJj L^]J .AAJ
jl

^JJ
A

i^Uus AjULo A>^j ^

* ^J.=J! * /^:^!
I^sXJu ACaALo

^l
ajI

,ajL>

aA.s:::^ 4

Ass^l;^ -aaj

^IJ
(5^!-'

AA^i^j

L^f
JljlJ

Ji:
O
14

JvcU

^'c'

*i^=2A^

(J^

rum, non nova cogitatiomim ordinattone, aut temporis

tationey ideoque

escpecaliis

non

dijlineri

ipfum re aliqua quo minus

ejfe

vacet.

vAaJi^

^^\

AuDJTUS et Visus.* Atque

eum au-

dientem, vidcntem, qui audiat et videat, ita ut non procul

abjit

ab auditu ejus audibile quicquam, quamvis occultumjit,

vijibile, etji

nec a vifu ejus

minutulum

Jit,

cum non

objiruat
-,

auditum

ejus dfia?itia,

nec repellant vifum ejus tenebrce

qui videt fine pupilla et palpebris, et audit fine meatu aut

aure, ficut cogtiofcit

fme

corde, et moliturfine

membro

\ali-

quo corporeo"] et creat fine inflrumento, cum non fmtfimilia

attributa ipfius attributis creafurarum,
ejjentia ipjius ejfentice

ut nec fimilis

eji

creaturarum.

m^u

Sermo.* Ip-

fum

prceterea loqui, imperare, prohibere, promittere, minari,

ceterno, antiquo, qui Jiibjijiat in ejjentia ipjius, nec

fermone

278

N O T

iE.

^^^^

aJia^JI

aaa^
A_>^

JJ-^r^J

^y^f^-^^j ^jj-^^^j o'r*-"

JL
(jjLaJI

(i LjJ^A^

kw>-_J^Lj

^Ij A

A^

wj;

JlJLXJ^Lj
^AJu aAJI

/j^y^U JLajaJJI
f*J^^
/'^-v'^

(J-aju

a)JI

(^IuXj
^j^AJiJI

wiIj

L^^'* o'j

**t'J^'j

/Jl

v^ (^^ aAJI cjI j jLj^I iSy. ^Y^ ^^;=^ ^j >-iJ^ (^l^ CJIJU2JI ouX^ aJ C^jL^ Ijlj (^X ^j 1^5^
B

AAZs: Ij

L^j5s>0o

IjAa^J

LjtA^wj

l^-Xjj^c

l^t^Li

L^JL

La:s.

^^z^v.-'

^ ('J.xJIj^^^.aJIj

2:v-J'j ot'^ij

(J^*J>j

Jiyyiilis

Jit

fermoni creaturarum, quique non

conjijlat

voce

qU(X oriatur e commotione aerts, et collijione corporumy neque

literis

quce conjiciantur concurfu labloruf?iy aut motione linejfe

guce, et
libros

Alcoranum, Legem, Evangelium

et

FJalterium,

ab

ipjo demijfos Juper Apojiolos Juos, et legi

Alcoranum

linguis, injcribi libris, reponi cordibus, ita

tamen ut mterim

Jit antiquus , JubJJiens in ejfentia Dei, nec obnoxius Jiat Jepa-

rationi et divjioni,

dum

transjeratur in corda et chartas,

voce aut litera,
acci"

nec non audivijfe

Mofem verbum Dei Jine

Jicut vident Jandii ejfentiam

dente.

Del abfque fubjiantta aut

Cumque Deo competant

ejfe, velle,

hc^c attrtbuta, vivere ipjum,

Jctre, potentem

audire, vtdere, loqui, vita, potentta,

fctentia, voluntate, auditu, vtfu, orattone, non fimplici effentia.

jLxi^l

Opera

Del* Atque

itafe habere illum ut non

N
y\

JE.

279

.y

C^AiikA^

J/

AJLxil
jl
J5

i^ v^-^

^^jU I-^^^I

^^

W^J

U^^U
/

L^^^t^-

0>'-oJl
^jtV^

JvAaj aJJvT
^

(JJ-IJ^J

^^

AAA/uCJsl

Jc}>l_-C
AaJiJI

L_)^_A/<

^a Ai.A^AJ

^AiiJI
A_A.
II

aX^ (^^

iaa<2xj

l^ir-Lc Oj^-iJ

._ ^c^LgJ
l^

sJli

iiiaJI

Ma<2aj
/

^^:^ (^-^

ol ^NM

<_>''^i

IyJJ.^

Aa5 AJ.A^J

r>4Xj

^:^^

,M-'S!
^ms-Xj

/^

*J

o^ ^Jtj olii>.j*U trL>C^I oJoa.4 IJ^^^^ uj^ i^

['J^jJI

vAjtj

aLJ^xj

O ^^

*-^

wjI Ia^

exifiaf,

prcvter tpfu7n, nifi qicod ipfius opere producatury et

perfecl'iffi-

fiuat a jufitia ejus modo opti?no, prcefiantifjimOy

mOy et juftf/tfno, atque

effe

ipfum faptentem in opertbus fiis,

juflum
juftitia

in decretis fuis,

neque comparart ffiitiam ejus cum

liceat, injifle ip-

hominum, cum de homine ffpicari

aliorum jura in^oadat ;

fum aBuriim quod

pff^^f^S^
i^yuftitia,

at in

Dco non

cum non

repcriat qiiod

ad alium prceter

fe pertineat, ut ipf rcs alicnas adminifirarc pro injufitia

imputetur. omnia atitem,
ipfo

uno excepto, gcnios, homines,

diabolum, angelos, ccchun, terrant, animalia, phintas , fubfantiam, accidens, intelligibile , fenfibik , de novo orta
creaffe
ef/e,

eaqiie

ipfum potentia fua pofi privationem meram,

nihil

et in lii-

cem produxiffe, cum

terit ipfe folus, nec

omnino efent, cum ab ccterno exti-

fuerit cum eo alius ; de novo autem pro-

28o

N O T

^.

^lJok^l*

/'i^^srlj ^3^wdx>uo AjI*

<XAi*.Lifc.

AaJI

o;Iaa5^

^JA^^Ij ^Lxj^L

JuLa^

L-jA-.:i.j

(^C ^ s.^J^V^^^U
(^c ^
^'

^^UJC^lj A^-3^'j (^Uk^^Ij Jw-oiJI aAS i^jJ

V
IjJl

o<^Us

^l^

V^

o'

L5^

l'^'

O^^

J^X_j Jj L_jL^^I * ('J^l S-^y^J >^5aJJCoj L_)IlXxJI ^j\j goj :^j i^^" ^j Jj ^j^ ^u, (^'jJ uJj
Jjti .vJ^ ^=s:H

:^j

:^

Jl fjjjJJIj
*-r'^-?^

jUsr^JI
^J

JCir'

iXX:^

O ^J

**^
(^

J^Ji

^tV*^

A^

'^'*

jy^^.
et

duxerit creatiiras

ad potentiam fuam manifefiandam^

vo-

luntatem
no

fuam

prcecedentem, et verbum fuum quod ab (Xteriis

verum

fuit, confirmanda, non quod

et declaraffe

opus haberet aut

creando, con-

indigeret-y

ipfum glortam

fuam

dendo, atque imperando, ?ion ex deblto, et gratiam prcefiando

et benefaciendo,

non ex

necefjitatey utpote cuifit benignitas et

beneficentia, et gratia, et

heneficiorum imputatio,

cum

ipfi

potefias fit effundendi fuper homines varias

pcenarum fpecies,
afficiendi,

eofque diverfis dolorum et

morborum generibus
fore, non

quod

fi faceret jufiitiam hoc

et

in ipfo

malum

et injuriam,

remunerare ipfum cultores fuos propter obedientiam, ranon ratione meriti et necefjitaipfe teneatur, ipfe

tione promiffi et beneficentice,

tis,

cum non

fit,

ad quod prcefiandum

necfingi

poffit in ipfo injuftitia,

neque obfiringatur

cuipiam.

^od

N O T
(/jLwJ
/

iE.

281

X^

ajI

.j

Ji:

A^

^ ^lk)
iijLkAjl

-fljijl^

J^nnJI

C^aj iXX^}j J^AjJI (^,3rW ^

A_j

l^ 1^1^ ^^.'^^^

v^3:"^I

(^^

v--A:ia.^

OuXaT^^*

Axic

J^JI

JJOl

>1

L^J

AajUJI a^J5UI

(^^-o *

A^.htJ,J

i^**'

(vwwJ^I*
j'^I

/^

^,
dXtJzJiJ

^-Xxjjg

AA Jl.2^
JSxCi^yJI

A.

-jIwj

/^X

Qj^ l^ ^l
<J
yij>.

^j
hoCf

S(^l^J ^IyJ^I

Jty^

%^

Jl

autem obflrtngantur homines

quod hoc ab

illi

obfequium prcefiarey jieri

ipjisjibt deberi declaraverit

per linguas promifijje

phetarum, non ex Jimplici intelleBus

diSiato, vertim

ipfum legatos quorum veritatem miraculis manijefts comprobaverity qtii

7)tijfa

ad homines ab

ipjo

detulerunt mandata et pro-

et ttiinas, quibtis ideo

tenentur homtnes fidem adhibere tn

ij-x^

iis

quce nunciant.

* XAJUn XJl^J!

Sententia verbi seScilicet

cuNDi,
mijerit

quod

efl

teftimonium de Apoftolo.*

quod

Deus prophetam literarum

ipfo

rudeniy Koraijhitam

Mo-

hammedem, ut kgatione ab
Arabes et BarbaroSy genios
gionem
ipjius religiones

[Jungeretur]

ad

univerjos

et homines, et

abrogaverit per reliiis qtia;

[ahai\, exceptis

ipje Jlabili-

vit, etimque reliquis prophctis proctulerit, et mortalitim do-

mintim

conjiittierit,

nec fidetn perJeSlam cenjeri voluerit con-

JeJJione tmitatis, Jcilicet ditlo,

Non

efi

Deus

nifi

Deus

ille,

Oo

282

N O T

iE.

iljl^

O^^'*

(^Ls^ik'^

l^^j jt^-^J

r^

J[^

*^j'j

^j *^JJ (^:^ ^

oX^-

^^'**^r'|j ^-Xa^>JI

(^jX

Jjl L^^M^KKj

.>jl)I

LJl_A_i

ly^

^--^5^'

e^-^j

^J^^

l_>i^_j

U 1^^

fJj^^J

(**^

'

/i

c\aAazj

^IakJJIj (^^jwy^^=JI

L^^ JJ^>^j (^j O^J^Y^'-:'

^^-^j
^t^*:!^

^
eft

adjiinBa ettam confejjtone Apojioli, hoc diBo,

Mohammed
cum
iis

Apojiolus Dei, et necejjarium fecerit hominibus,ut credant

quce retulerit de hoc mundo, et de vitafutura,

ipji in iis

non acceptajit ipfifides homtnis donec certo perfuafus fit de

quce nunciaverit pofi mortem fntura
exa?nine
:

quorum primum
terribiles, et

efi

de

Moncari

et Naciri, qui
qiice

funt dua;

hor-

renda fpecie, perfonce

hominem

in fepulchro fuo ereSium

fiatuent, anima et corpore confiantem, atque interrogabunt

eum

de

JJnitate et Apofiolatu,

dicentes,

^is

efi

Dominus
ejje

tuus?

et quce religio

tua?

et quis

propheta tuusf atque

eos exploratores Jepiilchri,

eorumque interrogationem primum

* Cruciatum Sepulchri, atet jufiitiam

* Corvfer

pofi

mortem examen

-,

et ut credat et

apud Rabbinos.

>que efie

eum ^ebitum

judicium
;

erga corpus et
lancibus

animam, prout

velit \I)eus\

nec non

Libram duabus

^.

28

aJJI

Jw^

)i_j xAJI

JvA^

'-^jlri^tJ

^Jo (^^c

o'i^Y^'

Ajt=3

^
J
"J

ics:^ siA.^

ji

ci)Ia>^'I

^^^l:sr^ ^ Joj*

(^JLxi- IjUI
(^^^^.A^

JJou

^ljA^JI

'^-A_^

^^^^ ^v^^l
i^^aJj
^-^^^

/J^c <^i-X^ /^^

.JtiiiJI

^^J CJ^ i^K^i ^^J

A>j.kJI

AA/I^

(M-^

4JI4

(^2_^

Jv^l

^i_Oi (^i
^LjiJI

^ e^^^
qaJsLnkaJ

^'

(-^=^-

^:^/'-^' fiJ^'
<^^^ C^xXJ*

j\J

Jl

(^aa^y-^I

[*lJ*6l

f^

examine confiantemy quce mag?jttndine ccelorum

et terrc^

fuperficiem aquet, in qua ponderabuntur opera

\liominuni\

per potentiam Deiy quo tempore proferenfur pondera atomos

etfinapls

grana gravitate non

excedenttay ut
:

exaBe

res tru-

tinentur, et perfecie fiat juflitia

deinde conjiciendos libros

operum bonorumy fpecie pulchra

in

lancem

lucis,

quibus de~

primetur libra juxta gradus tpforum apud Deum, ex benignitate

Del

libros

autem operum malorum fpecie turpi

libra,

in

lancem tenebrarumy quihufcum ievtter afcendet

jufiittam

per

Dei

excelfi.

Credere item oportet

effe

vere Fiam,

qucc fit corpus extenfum fuper

medium gehenme, acutius

gladio et fubtilius piloy in quo lapfuri fint pedes infideHumy

ex decreto Dei, ita ut

ipfi in

ignem decidant, finniter con-

fifientibus pedibus fideliim qui ducentur in

domum

ceternam.

o 2

284
aJJI
iuLs:

N
(^A.^ J^:sr
I

iE.

^^^-^

^JxL^Y^'
<jJ-<

v>l^^ V
^j->i>j

e^^if-iJ

(j4_ck(^ <J^^

^^aa^a^JI

r^J

^"^^^

A>ij

1^0^!

O"?"''

^*-^^

(3-'^'"'^'

aJ^:^:^

^_;>^J>__A_J

^AC

J^\^^

^Lkk^ L5^'j
i-^AAJ
(.

v'-

iXJl/j^JI

IM>^
I

^"V^'
(^.-^J

CJ*'* (M^-C

''^r!

ll^'*
I

(Jl/^AJ i^O-A^I
|/J-'

(1

L^J

<\

^>wV^^ ~ J

JjvJ
I

^'

lA^:=2,'

1-'^

(/^'*3

,\l

C^l (^.^

^jv>.^i>JJ>^J

^j\.t^J*

AAjv^J-JI

(^-^ A^JVAA.yjl

Credet etiani Ftfcinam ad quam aqxiatwn defcendunt^ Tfcinam

fciUcet

Mohammedis, ex qua bibunt fideles ante ingreffum pa-

radifiypoftquam viam iftam tranfiermt, et ex qua qut femel biberit,

itery

non amplhis fitiet in ceternumy

ctijus

latitudoft menfs

quceque laSie candidior, melle dulciory et circa

iindequaque urceoli fellarum
ccelt

quam
et cui

pofitl fint

numero,
\^ftu7nine^

ftnt tiibull duo

per quos hfimditur aqua

Cau-

thar.

Credct ttem rattocinium in quo dividentur homines, in

eos de quibus flriBe

fumetur
idlo

ratio et eos quibufcutn benigne

agetur, et eos qui

cipientur-y illos

fne

prorfus examine hi paradifum reeft^y

nempe qiws Deus fbi prope admoturus

ex:

et

interragaturum \I)euni^ quemcunque voluerit,

mmciis fiisy

de legatione ipforumy et quemcunque voluerit ex infdelibuSy

quare ab

ipfo miftos

mendacii accufaverinty hareticos item de

N O T

iE;

285

^i_<

L^
(JWwj;

l^^
C:>^^"

UJI ~^ ^ [j-^J^ J

Li

Xk.^.

J<Aa_3 vA^Ajtj
xAJI

(^l

'^L.yj^l

^^

sjj

Jlx^

aaAj

^
I

^\-3tJ

Q^l>J!

<^_^.AA-il

^jU

^^AAJ\j* ^'jls:'^

tradttw?iey et credentes de operibiis fuis

Credet item

exitiiros

tatidem eos, qui

unum Deum

confejji fuerint, ex igne, poji-

quam

pcenas deliBorum luerint, adeo ut [benigna Dei gratia)

non permanfurus fit in gehenna qiifpiam, qut unuju'

Deum

eonfteatur ; nec non intercefponem prophetarumy deinde doclo-

rum, deinde martyrum, deinde cccterorum credentium [uniufcvjufque fcilicet juxta prcefiantiam et

gradum fuum) quique

nonft
interceffor^ ext-

profter hos funt

e credentibus,

quibus

turos gratia Dei, nec

manfurum perpetuo

in igne credentem,

verum ex

eo

exiturumy cuicunque
Necejfe
efl
,

in corde

fuerit fdei, vel

quantum pondus atomi.

item ut co?ifieatur excel-

lentiam fociorum SfAohammedis^

niim, poji

et

gradus eoriwu
ejje

^t horni-

Mohammedem,
deindc

pra-jiantijjimum

AbuBecruniy

deinde

Omarum,

Othmanum,

deinde Allm, et ut de

o?nnibus Joctis bene JeJitiat^ eojque celebret, prout eos omnes

286
aJJ

N O T
jJaaw;
4
/

iE.

J [xj

.aXj4 jl ^aA^ /^u '-yS=? >^^ l-Y^ L^'*^^

I

.A^l AjLs:'

ia^j

jlSj

JCJogJl

AjUaCj Cy^^^ ^^^

:

^^ ^

ACv-\>JI

Vf^j J^A^!
hcec oynnia tradi-

celebra^cit

DeuSy

ejufqiie

Legatus,

Atque

tione acceptafunty et manifeftls indiciis comprobata, et quicun-

que ha^c omnia confeffus fuerit , et certo crediderit,

iis

accen-

fendus

eft,

qui veritatem ampleBuntur, et ex eorum coetu qui

via recepta incedunt, a coetu errantium et hcereticorum turba

feparatus.

Haec ergo credere

et confiteri tenetur quifquis

:

Mufle-

mi nomine
fonant,

dignus haberi velit

idque prout ad literam

non

faniori aliquo fenfu intellefta,

monente eoiJUxi'

dem.
jLrjy

\oSy^\
yfe_5

^yh^ o^
iis

'iy^^^iS

i^j

1^^L.i XcU^

Ui>^i^ Altius (iuquit) proveSii nonnulU interprequce feculum futurum fpeBant, affertur,

tatifunt quod de

qualia funt Libra et Via, aliaque ejufmodi ; at hoc harefin

fapit.

Quod

ii

cui

mirum
fi

videatur hasc ab

ipfis

ad

lite-

ram

inteUigi, quid

vitas fiiturae

ftatum fufius eos de-

fcribentes audiat, atque inter caetera quid de

i.

^^\ jys^\

e. puellis candidis, ij(.syct>,o(p^AXfjioi^,

quarum fmgulis paraCerte de vita

difi

incolis vel greges totos afiignant, ahifque loci iftius

deliciis,

quales fingunt,

nugentur.

ifta

ufjrpant verba e SS. Scripturis defumpta, parata

efle a

fcilicet

Deo

fervis fuis

^la-

^^ tlXx^^

iii*^

^i

(jt*

N
Ji^
lyJli*

T^.

287

^s.

quod nec oculus

vidit, nec auris audivity nec in

cor hominis afcenderunt.

At

qualia interim ha^c fomnient

ijli

nr^n

D^Dii^cJrr D^-S^ib^n

"^rDsion c^in-^irn i^n Arabes

iis

fatuiy ftulti, JJagitiis immerfi, (ut red:e de

re * MaitnojiideSy) ex eo facile patet

hac ipfa

in
* Hal.
TcJJmb. C.%.

quod ab

ipfo

Mohamipfe

mede di^tum fertur, t ut

fummum

fehcitatis,

quem

f Cenzo'lalrar.

imaginari potuit, in ea vita gradum exprimeret,

^^\ ^

cLks^IIj

Unicuique

e paradifi incoUs datiim iri ijires ce?itum

virorum, ad edendumy bibendum, Ubidinandumy et "oenerem

exercendam.

Quafi prsecipuum hujus

vita?

opprobrium,

fumma
ifti AJUI!

eifet alterius felicitas.

P. 25.
1.

^iatnor yfcilicet SeBa Maleci Ebn Anajiy &c.] Fuerunt

Uij (ut loquitur AlGhazalius) magni
legis

22.

Antifitoti-

tes,

et jurifperitorum principesy
fedla^ infignitae funt
alii
;

quorum nominibus
fcntentiam
funt,
profeffi

dem
plexi

dum eorum
quorum

am(ut

ipforum

fe

alTeclas

magna

cenfet
erunt,

ille)

eorum
elTent

injuria

fimiles haberi volu-

cum

moribus interim diirimilhmi.

ULcj
!j^!j^

Nam
\^\s.
'ij^^\

cum
^Ixj

illorum unufquifque fuerit ^^Juo

^OJ)

*js3

*^j

^^-^.y^ LoiXl!

(JiXjsa!!

^\j^^ J ^-^^^

devotusy
ijitam

rerum Jecularium

Jiigiens, callens fcientias quce

ad

futuram fpeBant, eorwn

qucc

ad

res

hominum reBe

adminifirandas Jaciunt peritus, ct fcientiam

glorian} dirigeret,

fuam ad Dei
tan^

harum quinque proprietatum unam

iis

tum
rent,

fibi

imitandam propofuerunt qui

nomen

dedere

fcihcet ut variarum juris partium fibi peritiam acquire-

quoniam

ca^tera^

ad

mundum

futurum pertineant.

288

N O

^.

ea ad hunc etiam, cujus rebus adminiftrandis, quoniam

utilis fit, ei

incumbunt, atque interim Antiftitum iflorum

iimiles exiftimari volunt.

ita

^L^
X.^jiUli

(inquit)
u-l-Ji-J

Frocul

abjit ut

habeaiitur,

^^ljs^L

neque enim

comparandt funt Angeli cum fabris ferrariis: de eorum

igitur fingulis aliquid ordine
p.

dicendum.
eft

25.1.22.

Malec Ebn Anas]

*jLixta alios

Natus
alii

anno Hejrce 93 aut 94

178
(quos fecutus

* F. AhulFcda.

95 vel ut

90 (referente Ebn Chalecan)

alios

mortuus Medina; 179; juxta

AbuWeda) annos natus 84, vel juxta alios 90. Hujus ut de modo dubia folvendi fententiam fciamus, ferunt ipfum cum ^grotaret, ac morti jam vicinus effet, amico
cuidam qui ipfum lachrymis perfufum
Ehji Ckakc.

invenilTet,

rei

caufam
:^

fcifcitanti, refpondilTe,

L^JL
et cui

Ji^!

^^

^^^=J\ ^

&c. ^wmodo non ferem?

magis quam mihiflere

con^venit?

Utinam ob unumquodque dubium quod ex animi

tot verberibus exceptus fuijfem, r:\\
ejfent rationes mec:e,

mei fententia folverim,

Xx^U J leviores hoc pa5io

utinam nunFertur au-

quam ex fententia mea

de re aliqua flatuijfem,
elfet,

tem quoties fententiam fuam prolaturus

hominibus eam expofuiffe,

fumma cum ^
'ij^

gravitate ledio affidentem fe compofuiffe,

ter
iH^s\x;Ow*-
-,

neque Hben(

Uoli*

^s.

in via
2>&S

aut Jlantem aut fejiinantem

et dicere folitum, u^-.^

^^^j

.j

CjO^S L-

^^\
.

^Ji

Perpendere juvat quod

principe

ab Apojiolo Dei rejerendum Jit

aUquando ob

fententiam quiE minus

ipfi

probaretur plagis caefus,

ma-

jore hinc in honore apud homines fuit,

x>

L^il^j,
ipji

Jii. LAa

IsLa-wJ^

ac Ji flagella ifa ornamentorum vice

N
fu}Jfe?jt.

^.

289
ornatum eum

Quinque

proprietatibus memoratis

fuilTe

afTerit

AlGhazalius, qui ipfum interrogatum quid

fentiret Jmli

^^

j de Jiudio

fcie7itice,

refpondifTe narrat,

A^\Jli

^yW'

Bonum

ejl et

pulchrum, verum perfpice quid

tibi

neceffe Jit

a mane ufque ad vefperamy atque illud ample5iere,

direxiiTe

Ipfumque ad gloriam Dei fcientiam fuam

bat,

pro-

quod de 48

quacftionibus, fententiam
^Sj^\

fuam rogatus,

ad 32 refponderet,

^ Nonfcioy

cum

qui aliud

quam
ipfius

Dei gloriam pro fcopo habeat, non

fateatur.

facile fe aliquid nejcire

Ab Harun

Rajhido rogatus ut

domum

adiret
jL> ^

quo

ejus filios inftrueret, refpondifle fertur, AjdS

:

^yi Scientia aditur, non adit

filios

re6le, inquit

Haruny

refpondes, juflitque
caeteris

fuos

templum

adire ut

una

cum

eum

audirent.

DixifTe etiam fertur fe

nemine

magiftro

ufum

qui

non antequam moreretur ad eum

difcendi gratia accederet.

Mohammed Ebn

Edris

Aljliafeienfs'^

Scilicet

Ebn

Edrisy

P. 25.

1.

22.

Ebn AlAbbaSy Ebn Othmany Ebn

modiE eruditionis penu,
flantiam ut
filio

Shafei.

Fuit hic omni-

tefte

Ebn

Chalecan.

Ejus prae-

fuo de ea fcifcitanti praedicaret

Ahmed
autem

Ebn Hanbaliy

dixit,

eum
ifte

fuiffe

XxiLxJL^^

LJoJJ

y*^L^

^j^JJ infar Jolis

mundoy

et fanitatis corpori.

Fuiffe

primo videtur Ahmed

difcipulos fuos

erga

eum
;

obliquior, adeo ut

ipfum fequi vetaret

cum

ergo pollea

ei

AlShafeienfem,

mulo ve6tum, pedibus fequenti occurrens

diceret,

eorum quidam
pof eum
incedisF

Tune

fios

eum Jequi
iUuLjJi

vetas, et ipje
C<^jl

Refpondit

ilie,

c*muu\

cS^\

Pp

290

N O T

iE.

T^ace,fiquidem Ji vel mulo ejus te adjunxeris, [inde] utilita-

tem percepturus

es.

Dicltur

matrem

ipfius

eo gravidam

fomniafTe, Jovis flellam ex utero ipfius egreffam in

M-

gypto decidiffe, deinde in alias pafTim regiones particulam

aliquam

ipfius difniuiffe,

quod

interpretati ovei^oK^Wai, dix-

erunt futurum ut pareret filium qui primo Mgypti incolas fcientia fua inflrueret,

deinde ea caeteras regiones re-

pleret.
iil\

Primus

fuit

(tefle

Ebn

Chalecan) qui j
eji,

^.^V

^yo\ de fundamentis fcientice juris locutus

t2im<:[UQ

(ut videtur) in

Zaapharani,
qui diBa

Methodum redegit. Fertur dixiffe AL fuiffe j.^IaiLLi ^UJ^ U. ^^ \^y>j c>^,sJ.\ ^l^>a\
referrent , fomno immerfos, tfque
expergefecerit.

Mohammedis

dum
efl

veniret AlShafeienfs, qui eos

Natus

anno Hejra: 150, eodem

obiit

die

(ut volunt nonnulli)

'iy.

quo
alios

Abu

Hanifah, in urbe

Gaza, vel juxta

iViLsMXj

Afkelano,

imo

et juxta alios in

Teman, fed prior

eft

fententia verior eft.

Meccam autem addudtus

Mortuus
annos 58.
eft

annos
at

natus duos, ibique educatus.

AlulFeda.

anno 204,

eum volunt nonnulli infenfo admodum animo fuit.

vixifTe

In Scholafticos
in tres portiones
fcilicet Ajd^
^.yJJ

Nod:em

partiri folitus efl (referente

Scientice Jiudio,

AlGhazalio) una
Orationi, tertia
xjLv.

fecunda

x^JuaJU

Somno,

dicata.

Didtum ab eo

fertur,

yjx

XX*m

jJ-c CotA^i

Per fexdecim annos nunquam

cibo fatur furrexi,

&c.

fcilicet,

quo magis

ftudiis et devotioni

idoneus

effet.

Item,

Non

juraffe fe per

Deum

unquam, vero velfalfo.

Cum

fententiam

fuam aliquando
fponderet, dixit,

rogatus, fileret, quaerenti quare

non re-

w!^^l

^\

c^^^z^ J >>^l ^^

tf^^!

cf^ Donec

N O

iE.

291

perpenderim utrum pre^Jlet Jilere an refpondere.

Ab eodem
*j|

did:um:

xjij

aJj*

\^^
et

v^^

UJtxJl

^j

^c^

^^1 ^^

^i fe
pariter fovere

mundi
dicitj

Creatoris ejus amoretn in corde fuo

mentitur.
P. 25.
1.

Ahmed Ebn Ha?ibali^ Juxta Ehn Chalecan Abu Ahdollahy Ahmed Ebn Mohamjned Ebn Hanbaliy Bagdadl natus anno Hejnz 164, vel juxta alios in ^^ Marwa. Quod
Alcoranum creatum
efle confiteri nollet,

22,

u*^^

<->yh

'ver-

beribus exceptus et in carcerem conjeBus

eji.

Obiit anno

241, Bagdadi.
sJi^S

Funeri ejus adfuilTe perhibentur virorum

niillta

XjU jUJ

o6lmgentaj

mulierum

i!!

j^i^

fexa-

ginta millia.

Abu Hanifah AlNooman\ Natus

vel juxta alios 70, vel ut
praefert
alii

efl

anno Hejrce 80,

Ib.

1.

23.

1 ;

at

primam fententiam
Obiit in car-

Ebn

Chalecan.
;

Obiit anno 150, juxta alios 151,

vel ut

alii

153

fed prima fententia verior.

quem conjedtus fuerat, quod Judicis munere fungi recufaret, quam ob caufam multa et gravia a principibus
cere in
paifus efl, nullis

tamen minis aut cruciatibus

^ijjl

adigi potuit

^^ ^^X^ jU^U puniri qiiam a Deo prceoptans^ ut loquitur AlGhaxaliuSy qui

ut illud in fe fufciperet,

^V^

ab

lis

refert
fe ei

eum cum

(ad

munus

illud invitatus) refpondiffet

imparem ^^^, interrogatum, quam ob rationem,

u^iL^li Lili
^l^
-ivL?\

re^^

gefliife,
LaJiJil

5\i

lj'.ilA5

C>Af=3

<^Jl^ ^ ^i verax
ejl

fm,

non Jum
qfficio

ei

idoneusyfn mendax,

non

mendax aptus

judicts

exequendo.

Alcoranum,

eo quo mortuus
Socii

efl loco, perlegifTe fertur fepties millies.

Maleci et

Shafeienjis,

et
2

Hanbali vocantur apud

p P

292
Shahreftanium
nentcs,

N O T
cu^^
^laa-^l,

iE.

funtque praecipue

DlBorum Mohammedis retiHejazenfes-y at affeclas Abu Ha-

nifce is\^\ i_,Lscuo^ Rattoni, feu, fententiae propriae addiBi, et

funt
P. 25- 1.25.

oiytJ^

^S
i.

Eracienfes.
e. Tradltio']

Afjonnahy

Ita

eam reddimus

ea notione

qua

eae

dodrinae Judaicae partes quas THD 7XOU? riy)n feu

(ut loquuntur) conftituunt, et

kgem

ore tenus traditam

quaecunque in lege Mofis expreffa non reperiuntur, Traditiones audiunt.

Ita fcilicet continet Affonah

apud Mo-

hammedifiasy quicquid
euntis,

Mohammedis

di(5lo

vel fadlo prae-

magis

quam

ipfius Alcorani, authoritate

commenlit

datur.
XJuJ\

Illud nos docet FjhnolAthir, his verbis, quid

:

explicaturus

cJiXIsi

!i!^

^^'5 '^.y^^
;M X, y^\ Lo
i]|
^(
)

^^->>-* 3^*^^
UJli
gJ-^-iJ^

i!j.J

i.Jil3>

iUi.

Co>2!^

j^!^iJ!

tf!

X;*^!!^

v^^^^' Radix feu primaria hujus

vocisfgnifcatio,
at

efi

via et converfatio [feu vitae inftitutum],

cum

in lege ifurpatur, ea denotatur quicquid prcecepit

et

Propheta aut vetuit,

iis

ad quod
efi

invitavit di^o velfa5lo, ex

de quihus non locutus

AlKoranus, ideoque inter proha/iher] et

tiones legales
i.

numerantur AlCetab \feu

et

Affonnah,

e.

AlKoranus,

quce a

Mohammede

didta vel faSla tra-

dimtur.

Nec diverfum
CJLsj
'ijJiy^

fonant quae apud Ebno' IKaffaium

joUJ!

leguntur, efle fcilicet Affonnah

ij^to

^ juxta
at

vim

vocis,

>^

yjl

^\

Xiu^l

Viam,/w
malam]

accepta fuerit.

five non accepta, [feu,

bonam
^^jvli

vel

ex

legis ufu,

v^^

^i

^\^\ y^

(jA.

X^^JuJL! Xiu^!

Viam qua
atque

injiftitur in

religione abfque

pracepto aut

neceffitate,

N O T
efTe

.E.

293
L_^ illud cul

proinde UL=< ^y^\

^ l^
^
:

^l! c^l^

affuevit Fropheta, tta ut altquando intermitteret : vel, ut in

margine

ejus,

quo ufus fum exemplaris, appofitum

Ayl\

re-

peri, yuy^
iuli.!^U

^i

^^j^S

J X^j=XmJL!

Xaas^U Xiuj.kH
necejjtkjLxi:

Viam

acceptam, et receptam in religione abfque

aut
3!

tate,

ex vi confuetudinis
L^LajLj

^xll!

ilil^
iuKss^MsS

l_^
(3^

^^^

L^^^J (^ -^o^

JsxxJ!

y^::>yJ^

*X^!

/////

cui affievit Propheta aut quifpiam e fociis ipjius, et oh quod

remuneratur quifacit

illud, et

culpatur qui omittit.

David Afpahanienfs'] Fuit

didlus.
fuiffe

De

eo didum,

^ ^ ^\
Natus
:

hic Aljhafeienfis partibus ad^^\^

j^is

P, 27.

1.

16.

intelleBu

quam

fcientia majorem.
alii

efl

Cufc^ 202, juxta

ipfe et

alios

201, vel ut
ejus

200

obiit 270.

Audierunt

difcipuli
^j^La!!

y^Wi ^\

Senfus literalis fequaces, fcilicet

y>Ll3j j.i><x^'i{ quod fententias ^^ ^^h^^^i J^x=L^\^ jLi-^\ juxta proximum verborum fonum accipiant, et ulteriorem in-

terpretationem fugiant, referente

^IaJ^

AbulFeda, qui
cf^j

et
(^^1

ait

sL^j

i^\

^tLth\

Ji

'kx^yi:^\

(jLxJiH

.53!^

-,

Davidem
poftea
eife

iftum, nullum rationi locum

cojicejjijje in

religione
-,

tamen ad eam compulfum, Probationem appeUaffe

X^>i L^i
c-ilL^

et

ei x.ji\

^\^=^\ Sententias,

illis

qua-

tuor Antiftitum [praedidorum] contrarias.

Fimdafnenta
ferentiam,

legis Iftamiticce'^

Obfervare hic liceat diflibri

Ib.

1.

25.

quam

ftatuunt

Authores

Achwanoffafa
:

inter ^^^ et ^^ jj! Xxjjii Religionem et religionis Ritus

quod
s^^

fciHcet LT^jJ 'izU^

.-

XiLLiJ!
"^^

^^

*^jy^!

*^'

ts^

{^y^.'^^

^Ji^ j^^\^

i$\y^\i y^^i^^-i

^-^V. ^

^^'J^^'

vI^^JL^

U^ J.^l3
\iletur

^\

294
XJU^
jm^lj
\j^]M)
yfc
SuJl

N O T
U^^' Ci^ ^^

iE.

A^L^i^i (j^3 (j>^^ ^.^y^

X*M^
-L^i:^.^
j3-

^^
XX::L

Ss-jj

U***J

tj-o^

45^ j^\^ jU**^

.i^Jo.^

^-^^^

A^.-^^

^Vs

^Xxjwi

^LmJ^I

^jJi

vljjl^o

J
(sy

j\j^^\ ^Uu\ ^i>

(j^LjJ!^

t^^!

Signijicatio

3-^^ cLJag vocis ^^ Din

pojjit
-,

cJ^^^ 3Ue1 >-d> ^AUilli UIoLj SU^^^ y^ U^ 3^:5(! ^^ jjy^\

m lingua Arabica
obfequium
nifi

eji,

Obedtentia

coetii

[aliquo hominun{\ uni principi prccjiita,

Cum

autem

non factle prcejiari

\intervenientibus\

mandath
ciptantur

et interdiSlts
nifi

mandata autem

et tnterdidla

non per-

per judicia

et defnitiones et conditiones in a5lto-

nibus requiftas, appellantur hcec omnia ritus religionis, et

confuetudines \feu vice\ judiciorum ejus.

Cumque ft homo
indeft ut judicia

concretum quid, compojitum

e corpore crajfo, exteriori vifbilt,

anima vero fpirituali

interiori, inconfpicua,

etiam religionis et defnitiones juris in duplici genere verfentur, exteriori et ititeriori

-,

quce exterioris funt,

membrorum

corporis funSliones, quce interioris,

in

myferiorum confefjionem

animofpeBant, atque hcec demum Radicis infarfunt,juxta

illud

quod

dicitur,

Opera

intentionibus tnetienda, et unicuique

[imputatur\ quod intendit.

P.27.
1.

25

Fundamenta
in libro

legis Ifamiticce]

Apud AlGhazalium,
:

ut et

Mofatraf did:um

Mohatnmede fertur

J%^^\

^j
in

^^^j ^^i
illum et

gvi.!^

'i\j^'J^

Uj!^

Fundatus ef Ifamifnus

quinque rebus, ConJeJJione hac,

Non

ef Deus prceter

Deum

Mohammedes ef

Apoflolus Dei, et Orationibus con-

flanter celebrandis, et Eleemofynis largiendis, et Peregrinatione religionis ergo, et fejunio

Ramadani.

Mundities ergo

N O T
quam
nofter

iE.

295

primum

flatuit

fundamentum, fub oratione

infervit,

continebitur, utpote quas in plerifque orationi

juxta aliud ipfius didum,

accipit
(|U n

^^
eji

k*^

ii^\

}.jJu

^ *
et

Non
Jcixx,

* EbnolAtbir.

Deus preces abfque mundatione,it\x lotione;

jiJua!^

Orationis clavis
illa

mundities.

Unde

et 'ij^

AlGbazal

vocatur lotio
cenfent.
I.

quam

orationi necelTario praemittendam

Mtmditiei in extremis corporis partibus\

rs\ia^\

Didlum

P. 27. 1.26.

Mohammede,
ditie
;

(^>li tsv F^tndata

eji

Religio in

mwi-

AlGbazal.

et

EhndlAtbtr.

et

^Uj^i iji^y

j^^^

Mundities

ejl

dimidiim jidei

quce iplius didla ut intelligantur quatuor ftatuit

zalius munditiei f gradus,
j^^lUiiJ!^

AlGha^^ki'
j! v-

quorum primus

eft

yfeLJi!!

c,Ia^^!j c,!jo^SJ1 ^jC

mundatio exterioris [corporis]

et fuperfiuis,

ab inquinamento, rebufque fpurcis

(.Ij^JIj

Secundus

(^'j^'

<j^

rj^y^^

yA^" mundatio membrorum corpoTertius

ris

a fceleribus
Jo^iyi^

et

rebus ilUcitis [patrandis].

y.^

'3^\

X^^jsl! oiUliJ!

cJ^! mwidatio cordis a

moribus
Jlju'

vitupet^io, et vitiis odio dignis.

Quartus ^l! ^>^j

iSy^ Ufi

mundatio fecreti ab omni re prceter

Deum,

fcilicet,
foli

intimorum cordis affe(5luum expurgatio quo Deo

:

vacent

a multis ^Jj.^j C<j^ ^^^ quorum caligant oculi,

curari exteriorem illam corporis, quae eft caeteris y^y^\^

,_.Ai\\
4_JJ!

j!

XiU^JL

^A^^'! inftar corticis

fit

extimi

ad nucleum

qui appetitur,

cum

y^\y^\\

^^"

j^^M ^\ maximi mo-

menti

res, recefjiium

cordis expurgatio.

Multum
fint,

ergo de

his queritur
ditie

AlGhazalius qui de exteriori corporis

folliciti

munillos

ad fuperflitionem ufque

adeo ut

qui minus hac ex parte fuperflitiofi fint pro immundis

296

N O T

^.

habeant et eorum conta^tum fugiant

cum

interim

fit

apud

ipfoS y^L\^ ^r^^^^i j,^^^< CoIajSU ^^^acuLo^

^\j^

cj^^^^

oUuJf^ Up^^

qnod intus

efty

defolatumi et oppletum vitiis

fu-

perbiaj dijfmulationis , faflus , ignorantice et hypocrijis,

rerum

ordine penitus inverfo.

Antiquior tamen apud Arabes

videtur, cujus

mundandi corporis cura Mohammedanifmo

ritus (ab

Abraha?nOj ut volunt, acceptos) ad

decem

capita

reducit AlShahrefia?iius (alios quos vidit authores fecutus),

quorum quinque ad

caput, quinque ad reliquas cori

X/^^^^/il.!

poris partes pertineant: quae ad caput, funt

Garinfpi1

garizatioy feu oris collutio, 2

oL^iJlA-w^^

Nariu?n aqua

rata purgatio, 3 ^L_iLJl

yjcsc
fecijfe

(ja_i'

Myfiacis tonfuray

\yl\

primum Abrare-

Capillorum difcriminatio ,

^!^<wJl

Dentiu?n fricatio, quae

hamum,
fert

ad

rehquum

corpus, 6 L^swam^I Mundatio ab excre???entis

Aljan'vit.

nab. In

emifjis,

Abrah.

j J^^^iS ^Axi Vnguium prcefeciio, 8 \^y,\ ouj Piloru?n axilliariu?n vul/io, 9 x^LxJl JiXi> Rafura pubis, 10 ^JCkL\ Circ?uncifio,

quae (inquit)

a^

^jy^ -^"^L ^l
;

L^

U.

adveniens

Ifla?nif?ius in ritus converfa confr?navit

qui ipiiffimi funt

quos a Moha?n?nede
niii

fuis

commendatos

refert AlGhazalius,

quod duodecim

recenfeat, ac ita partiatur, ut quinque

(praedid:i

nempe

ifti)

caput fped;ent;

tres,

manus
e.

et pedes,

nempe unguium
digitalium, et

pra?fe6tio, ablutio
c^^^j-^^
^-

(^1j.a31 i.

articulorum

mundatio

^*

fl^xuramtn eorunde?n,

feu juxta alios, unguium extremoruiii-, quatuor rehqui ad

reHquas corporis partes, eo, quo didtum eft,modo.

rum rerum cum

hammedes,

incuriofiores facftos Arabes videret

Ha~ Mo-

ritus (ut videtur) antiquitus receptos, ipfe le^ge

fecit.

nova fanxit ac omnibus necelTarios obfervatu

N O T
2.
fuis

iE.

297
P. 27. !.2{

Orati6\

Inter

dlcfta

Moliammedisy quibus orationem

:

commendatam
-j^jfc

voluit, haec feruntur

^jji ^\^

s^ua]!

^jjoJ!

joii

l^^jJ
;

(^

Oratio religionis columna

eji,

qua

fublata rutt
tio.

'i^W 'ijA\ ^\^^ C/avis Paradifi oraLiceat autem hic qus in Hbro Mojlatraf leguntur
religio

et

de Orationis apud Arabes nomine et etymo adfcribere.

siUaJi

^\

oUiZi;!

^^ \JiS:^\

^c.

Diverfc funt fefitentice de

Etymo

nomifjis

siiUa]!,

cur

eo fcilicet appelletur Oratto,

Dtci

volunt nonnulli ea notione qua idem valet ac U^xJ! Invocatio,

alii

ea qua Mifericordiam denotat, ut

cum

dicunt

^OJ!

J^
* Scu, ut
Ebno'lAthir,

^r,
lis

quodfignifcat , * Propitius
eji,

fit

ei

Deus, non ut a nonnula fignificatione

'LxXxkJ^

verfum

Oret pro eo Deus

\

alii

Honoret eum
Deus, a qua
fignijicatmie et

Redtiiicationis
feci, quia

ut

cum

diciint ^yJ! o^Jo^

Lignum redtum
et

Oratio reEie dirigat hotninem in cultu Deiy

;

ab

diiam Ora-

inobedientia cohibeat

a/ii

denique

^^

^^

jvxxJ!

^^

XL^ L^^

tionem mdt, quod eo cultu

bonoretur

quod mutua fit

i. e.

re/atio
et

feu

neceffitudo

quccdam inter Jervum

ille.

Deus.

Hominemy

Dominum fuum. Haec

in

AUa adhuc
affer-

nominis ratio apud A/Motarrezium

tur: l^'lju^! (inquit)
i^,:swl!^

Ubro Mogreb

^ ^^^"i\ aAs >^y^ J" ^^ '^y^. t5^' Derivatur a

movet,
.

ish^\ jjixl! yfc^ iUiI!

^>
V.
et

iL^

quod

AlCe-

fhaf,^^ AIBi-

os i//ud denotat

cui ad1ia:rent c/unesy quoniam qui orat c/u-

dawi, ad cap.

nium

offa

dum fe

incurvat et Jronte terrce admota

cordatiores in Oratione prae-

Vacca
Epit.
zal.

in Alc.

AlGha-

profternitur

Monent eorum
JuJsLJ!

cipue fpedlari

jlxi!

partes internas, quae fint XJyUj

l^!

-jj^!

tanquam

ejus vita et fpiritus,

quarum

fex praeci-

puas ftatuunt, L^!^ 1^^!, *^!^ ({^'^ ^^^3 v^' jy^ prafentiafn cordis [feu intentionem] , /Vz/^//?^/^w, fjt,eyciXv(rfxcv,

reverentiam, fpem, pudorem.

De

exteriori

tamen

Qq

298

N O
forma
quae

^.

et corporis geftibus, quales funt inflexio corporis

e^^ J!

vocatur, et frontis terrae admotio quae

^^js^*^!\

aliifque

circumftantiarum minutiis adeo

iis

folliciti

funt,

negiedtis forfan plerunque

quae cor fpedent, ut non

ipfos fortiatur, et defini-

immerito inde
tionem,
fic

et

nomen apud

defcribente E6no'IKaJ/aio,
^i 'ijy^s^^
l3j>\jZ*j

quod

fit

^- s^Lc
^Lxi?

'ijSX^ CjVi^\

JLo^Xx^

^\^sj\^

'k*>^*a.s\^

cultus cofijians aBionibus peculiaribus, et fundamentis notis

cum

certis conditionibiis

tempore dejinito [peragendis]

Ae-

tionum iftarum quafnam Mohammcdes, quafnam

difficile erit ftatuere.

a majoribus acceptas retinuerit

ipfe

pro arbitrio fuo addiderit,

ad illam autem, magni inter
toti

Quod

casteras

momenti, qui juxta AlMotarrezium,

dederit, quae
fit

huic

cultui

nomen

incliuato capite et fublatis

afierit

inferioribus corporis partibus,

lolatri^E

eam

Maimonides Ido-

antiqu^, et turpiffimi cultus obfcaeno terriculo

delati,

Maimon.
Epiji.

in

BaalPeor olim

veftigium

efi^e

non obfcurum:

iiD^^i

ad Pro-

Jclyl. ulig.

minv

^i^-D

n^h^

nir^ipr^^n

Dnin

D-np?^ D^^^^t^ir^^ rTrvi

*h^ CD^nn-Q
i?2!Jj^ -iirt^^t?

DD^-n?D

Vimv Dzm m^T\

'n-^i^

D^^p-iDi

"^i^td

r-r-i^

irninir -iivQ

p^^n r^yat r^rh

n^n:i''i

Dn^-iip"i
^v<

D^^i^i??2ti;^n

-hmi iDn

i^i?o^

^nrw

m^-i

m^^t

y^i^h
ijiis

Dn^iTrQ

D^^TT D^^inniLto

Certum

ejl fuijfe

Ifmaelitis olim

in locis tres cultus Idoloiatrici fpecies, fcilicet

Peor,

Mercu-

rium

et

Cemofh,

qut^ ipji

jam

conftentur, et nominibus in

Ungua Arabica

\notis\ appellant.
ipfo

Peoris autem cultus ita

nudaret, aut capite demiffo

peragebatur ut quisfe coram

obfc6cnas corporis partes attolleret, quo modo Ifmaelitas ifi

fe, his etiam temporibus, inter

orandum incurvant. Quae de

N O T
aliis

^.

299

cultus

Idololatrici

veftigiis

fequuntur, apponendi

mox
3

erit occafio.

Eleemofyna]

^^U^i ^^L-o

<io.!

(inquit AlGhazalius) Conjiituit

^y^yW J -^ iH&S ^^LJ Deus Eleemofy?iam unum e

,

P. 29.

1.

2.

fu?idamentis Iflamifmi

de eo prceceptum in Alcorano^
'i\^y\\

i?iter

prima,

Scilicet

Cap.

2''"

\y\^ 'i^^^S \ytJ^\ Oratio?ies

li-

confla?iter peragitCy et

Eleemofynam prafate ; diciturque

iis

ber
et

ifte

datus in diredlionem

qui

rite

Preces fundunt

Eleemofynas largiuntur.

Eleemofynis autem nomen

hoc, apud Arabes impofitum volunt, vel a ^_^j quod crefcere et augeri fignificat,

quod inde accelTurum opibus

Ritualis,

incre?nentum

fperetur,

ut in explicatione

^^

J! yiS ^Ui ^s^, *^^ 2>^j ^^L^!l Ji o.j.AaJ.\ &c. appellatur illud quod in pauperes erogatur Zacat, quonia?n

XS^!

opes adaiiget, refpeciu fcdicet benediciionis divince, feu (ut

loquitur A/Bidawius)

^i

*^^
i?i

(-_>Jls:0:*^.

L_^_^!j._^\

^!

^.y^\

iiJUxii

^j^

^3

3UJ<

quo?iiam erogatio ejus bene-

diiione?n conciliat opibus et

animo

vi?-tute?n liberalitatis
{^.'^^
illi

pi'oducit,

J^Ua^

^
^

juxta illud Alcoraniy j, ^i>^i [^i^^.

CJIJ! 'U^ 3Jl^ *Mi
in via

3^

J^

Si?nilesfunt

qui opes

fuas erogant
vit
:

Dei, grano quod feptem fpicas germina-

vel ab ea thematis notione

3.^x51

^IW^ c^\
et

3UJi

^
2

qua Mundare denotat,

l^li

F.

AlBidaw.
41.

quod opes ab inqui-

Confer. Luc.
xi,

namento

a?ii??ium

ab avaritia: fordibus purget.

et rei explicatio, AxJd!

Apud

Ebno' IKaJJai hac

(joyvajsrv^

no??iinis
^U^i

J> '.^J! munda funt

i^^
^"^^j^^
vobis.

Date Ekcmofynam et ecce omnia

^U)
[i.

(j-o

**t'.^^

^^)

(j^

'^f^

t.^*^^

AlZacato,

e.

Eleemofyna] juxta

no??nnis fig?iificatione?n
ratae

de?iotat incre?nentum, at ex ufu /egis,

erogationem

por-

Qq

300
tionis

N
opum,

^.

e faailtatibus de/ignatis,

Neque enim
eft, fed

hic res

uniufcujufque libito et arbitrio permilTa

das

coercenasfti-

hominum

avaritiae,

fecundum juftam facultatum

Annotatur ibidem
[np*Ii*] dici,

mationem, lege

exigltur.

in

margine,
^jj L^^

Eleemofynam etiam 'iH^S

Xj^_^!

3^
ejl

J<s.

j<A*]1

quodjtnceritatis

hominum

tn colendo

Deo

In-

dictumjit.
P. 29- 1.3-

4. Jejunium']
Jideiy

^Usi\

%^j

^y^AS

Jejuntum

quarta pars

inquit AlGhazalius.
di(fta

In ejus etiam laudem affei^S

runtur
c5C*Jll

Mohammedis:

jjf vy^^ (^.^^ &^

^,

^ Graveokntia
^^\
BiUxJ!

oris jejuni gratior eji

*_,L

Deo, odore

Mojci: et
ejijporta
^Ull

wL^

^ ^.^I

Unicuique rei porta

autem

religionis

Jejunium: item
ir.a=u3

La^

^^

3.^;:^

lil

^\yj\

CSXz^ X;:^! ^Sy,\

&c. Ineunte menfe RaGe-

tnadan, aperiunttir portce Paradiji, et occluduntur portce

hennce,
cat
^-0
XAi!l

&c.

Quid

fit

autem apud eos Jejunium,

S\^^-i
cJiXIa^

lic

expli-

Ebno

IKafjdi,
V>**^l5

^u ^y^\ J^
^^'iS
j^vAAa5l

XxXH

-^I

cU.^-^^
Kx)

^LwMk^^iil

_^^ ^jsyaJss^

S\m*^<\

v^yyi

Ji

AlSaum ^, juxta
abjiinentia,

nominis fignificaat ex ufu

tionem,
legisy

continere fe, feu

indefinite,

denotat abftinentiam definitam,yci&/ ut fe quis conti-

neat a cibo, potu, et venere, a

mane ufque ad vefperam, cum

eft

De quo in Alc.
Cap. 2.

intentione.

Jejunium lege indidtum

menlis Ramadan,

atque de eo praecipue intelligenda funt quae de Jejunio

dicunt.

Sunt tamen

illis

et aUa, qua^ c^Ia^J! itufpontanea

vocant, Mohammedis vel exemplo vel calculo

data, Jejunia, ac prascipue dies certi e
ros habent, ut ex

commen-

menfibus quos fac-

hoc

ip/ius did:o (referente JllGhazalio)

N
patet

^.

301

^ya^

i^

^^ ijv^" ^y^

(j^

3^'

^\

^^^j j^
e

(j^

Dies

menfe facro rinus [jejunio dicatus]

prafat

jejunio tri~

ginta dierum cujnfvis alius menfis^ at dies unus menfs

Ra-

tnadan prafiat jejunio triginta dierum menfis facri,

dies

Inter
i.

autem commendatiores cenfetur LyiU APmra,

e.

decimus dies menfis Moharram, qui etiam Arabibus ante

Mohamfnedem jejunio

facer,

referente AlBarezio in fuis

;

ad fermones Ebn Nobatcc commentariis

dixiffe, XJuj>U.I

fcilicet Ayejliam

\j^\s.

^yA'i

rJl^ Lio^*

^^

Koraifliitas
die

folitos jejunare, atite religionem

a Mohammede conditam,

AJhura

',

at

AlKazwinius Mohammedem

ejus jejunio di\

candi occafionem a

Judms

accepilTe tradit, j^*^

Xaj>JI!

^^^

^S
*_x

jjX

j^UkJ
jjx^

J^y-Lc

i^y^y^. ^^^^. '^^i

*jo

UL

a\J!

'^y^ is^^i ^i^5

u^y^
\

^
^liii

'^y^

^*^^^

^^

l^lXi

^y*OJ

^Li ("4^ ,^y^j

\j\

Fertur
ibi

Moham-

medem cum Medinam

perveniffet,

atque

yuda:os die

A{h.m2i jejunantes reperiffety rogajfe ipfos quare hocfacerent,

qui dixerunty ^ioniam hoc die fubmerfis
efi

Pharaoh cum

populofuo, Mofe, cum

ille,

iis

qui
efl

cum

ipfo erant, evadente.

illis',

Tum

Plus mihi cu?n

Mofe

quam

prcccepitque ut die
ipfi

Afhura jejunarent.
videtur,

Ouod tamen

poftea

difplicuiffe
dixilTe, fe,

quod fudceos imitatus

fuerit,

ideoque

modo alterum annum

i^^!
Xiii!^ xifc\^^

viveret, die

nono jejunaturum,
* In
F.

fudaorum

confortium abhorrens^ * ut loa "Judceis ejus diei

|^^<i;U

^j^
*ya

quitur Ebno^lAthir.

ad ipfos

fluxiffe,

Ac certe ipfum nomen

jejunium
eft ipfif-

(.xplic.

indicat,
illud

quod

Rit. in

fimum

'y^trj,

quo nomine jejunium

decimi dieimen-

t^ \=:^\

302

N
fis,

^.

lege Mofis fancitum, Levit. xvi. 29. infignitur.

Fano-

tentur

enim eorum Grammatici

effe

hoc ^^iU.^

^S

men

IJlavnUcum, et formas prifcis Arabibus plane ignotae.

fint tres ejus

Jejunium autem diftinguunt ut

^ycLs^\
AlMoJldtraf.

gradus, ^y^

^ya^

^y^i

^jo^*aA.\

-^^

^^31

Jejumum commu-

niter Jic

ditlumy et jejunium proprie diciumy et jejunlum

maxtme proprie diSlum.

eft

Jejunium communiter di6lum

tu^^^'

8^^^

LiS

z.y^^^

'-'*^

^'^

contineat quis ven-

trem aliafque corporis partes ab

explcfidis cupidltatibus ;

Je-

junium proprie didum

JJi^)

J^j.11^ .xJi^
^^'^^

^^^^^3

y^^i ^^'^ <-*^

rj^y^^ ^\*^i ^^

avertat aures, oculos, linguam,

manus, pedes, ca:teraque corporis membra a peccatts : at Je-

junium maxime proprie did:um

'i^l^Vj
cordis
i^\

eft

^^\

^
iljijsJ!

juiji

^ya

iSy^

Ux

^x^^

Hyf^"^

_}.E=SiS^

jejunium

a curts

vilioribus, et cogitationlbus

mundanisy ejnfque

ab omnibus rebus, folo Deo excepto,

^\ao

averfio.

Inde dicunt,
inter jejunan-

J^ ^ ^^

jiaLo

jol-o

^iot

diim vefcuntur, et quot inter vefcendum jejunant?

P. 29. 1.5.

5.

PeregrinatiOf Gfc.]

-s>js=vJi

(inquit) Rhno' IKaffai) efl

}Lk?^as2^^

LijL-i^

qsj-o-sv^

'--^^

il

Xitf^-ajsv.<

Alriajj,

ejt

ut

quis definato

rem aliquam magni momenti aggrediatur, at

profed:io certo confilio fufcepta ad

ex ufu

lcgis,

domum

Dei,

certis,

modo,

te??tpore,

et conditio?iibus .

In Alcorano

praecepta reperitur; fed ab Arabibus antiquioribus haufta

cum

ritibus fuis, ut

ex ante
...^..jjtj.
i*

di6lis patet
ei:.<_A_A_]!
::.>uJL

quibus addere

Hceat ex AlShahr.
sa^^j
liAall

,.*s^^ !*_iL-^.

^^

Lc

k..M)

o^^^^

it:.

303

1^1:=^

MgX:=) L^iJ'1^1

^^^JL)^

^x

1-^

A^=Xj

d^J

^^ k^vy*
O^-H:^

la^^
jLi

J'^' J^^'

CJ->-*^^5 ^^i-^

o>^^^

^W^

i^.O(i

v,.!^!

.xJijJI

Pcregf-inantes

adem

[fcilicet

AlCaabam]
eum finem

adicon-

banty eamque reUgionis ergo invifebant^fe in

fecrantes, ccdemque fepties circuibanty et inter Safa et

Merquod
[non

wah

difcurrebant,

Deoque obfequium deferebanty

confortes adderent,

n'ifi

eoriim nonnulli

Deo

dum

dicerenty

eft tibi Socius] pra:ter confortem ifium,

quem tu

pofjides

una
et

cum

o?nnibus quce

'ipfe

poffidet

omnefque flationes obibanty

donaria offerebanty et lapillos conficiebant , et menfes facrabant, in quibus nec in alios hofiiliter 'mcurrere, nec eos bello

aggredi

liceret

[atque hoc

omnes

facere fohti] exceptis

tribubus Tai, et

Cathaam,
fiquidem

et aliquibus e pojieris

AlHarethi

Ebn

Caabi,

'fli

?iec

peregrmafiones

injiituere, nec

cedem religiofe
habere.

ad'ire,

nec menfes, nec locum,facros, profacris

ritus,

Hos ergo

Mohammedes antiquitus (imo ab

ipfo, ut ferunt,

Abrahamo, cui mandatum vult ut homines

ad peregrinandum invitaret) receptos, Alcorani authoritate fanxit, et religionis fuae

partem non minimam

eife

voluit,
ejus,

-^"il (^-^f t> ^ columnis et fundament'is adeo ut juxta ipfius fententiam (referente AlGhazaAAiLA-^
Lj^^-4j

iw)

[j^\yaj ^i

[^

Ix#-Ji

^:v^j *J^

wL^

ly

^^ quis

aivetTrc^v^fjLriTog

mortuus Jucrit, moriatur Ji

libet,

fudocus aut

Chriji'iatius.

Nec

alio

plerique eorum qui in ea obfervantur ritus, ten-

p. 29.

1.

7,

304
dunt qna?n probattont

N O
*<:.]

^.

Sic AlGhazalius, ^^juJl ^ijJ LA^

itjJiS

yscs^

^
^

u**^'^

i\3i

(^^^^

^^'
*>J'

'-^^^ iya!i

^^

^JwJt

3^ *i^5

<J>^'

^^

2slJjc

jJW! 4,^!

j^ j^li

^/<?^ ^^ difciirjum illum repetitum^ et

reliquas hujufmodi aSiiones, nthil hcec

jaBum

lapillorumy et

ad animum

hominis,

nec confentanea naturce ; nec

efl intelleSiui

quo ad inquiren-

dum qufd

hcec Jibi njelint, dirigatury nec

quod quempiam ad

ea ampleBejida incitet,
inte?itione

verum mandato
?na?tdato,
et cui

fimplici confianty et
efi

mera obfequendi

quatenus mandatum

cui necejfario

parendum

fity

fe immfcerCy

intelleSiui

?ion fit conceJfu?ny et

a cujus ifu famiUari

alieniores fint

na-

tura

et a?ih?ius.

Cum

enitn percipit intelleBus rei alicujus

fcopum,

fit aliquo

modo tiatura ad eam

propeTi/ior, quce
eo

pro-

penjio fuppetias fert ?nandat0y

unaque cum

intelleSium

adoritury adeo ut non appareat in eo plena fervitus et obedientia.

p. 29.
1.

10

Cu?fus ^juJ^] Scilicet inter * Safa et

Marwahy

inter

quae peregrinanti fepties difcurrere, idque partim

^jjujfc

^^

gravitate confuetay partim ^^Ji\

hujus cultus
(j>

eft.

^
(j^

>a*JLj g?"^ffu citato

pars
JjoL,

j j^yi
8;-

^^^

j y,^^ \xj^

^i

^y^

i^^Mj^

Septies hoc faciety et

eji,

unaqua-

que vice fefiinabit ubi fefiinandu?n

lento greffu

et lente incedety ubi

incedendum

efi,

inquit AlGhazalius, ritus iftos

defcribens.

N
/
iLl^y

JE.

305

properacio in circuitione Caabcz^

Quod
^^

nofter vocat

P. 29.

1.

10.

illud alii

vocant ^yW.

Eadem

utrlufque vocis fig^J;X\

nificatio,

fcilicet, greffus

concitatior:

clj_>w-^J!

^bjd!

^i;U 3yi^
i.

^^\

^^3^

^5
et

liiH i_^Uu explicante Al-

Ghazalio,

e.

Properatio inter eiinduniy grejfibus contraBio-

ribuSy quce Jit infra

curfum

fupra inceffum communem

hac

in

circumeunda Caaba utuntur. Septies autem illam

circumeunt, ter grefTu hujufmodi concitato atque

ros agitantes, quater a

humeCircuifciUcet,

magis

lento, feu ufitato, juxta illud

Mohammede acceptum,

\juj\

^^^

UJj y^j

oM^I
:

tio

ter incejfu citatiori peragltur, quater ordinario

ut robur et agilitatem prie fe ferant,

fulto fa6lum, ^UL^ll
rent, poflea in

quod primo con-

^!

ULai

quo fpem infidelibus pr^^ecide-

ritum
LAoiJI

tranfiit. Ita et
s._x

EbnolAthir: ^\^\ y^j

is*-^^

^^ji:^
^ju

iSjj^

J ^jL^*^!

*V

r-^l

^*^^ y^

^_5j.

Propcratio qua utuntur [Caabam] circumeuntesy

in vifitatione
* Cum fcilicet

illa eft

quam fociis fuis profcepit Mohammedes

ifia^

quam

* confummationis vocant, ut Idololatris robur ipfo-

rum

ofienderet,

quod dicerenty Nimius Yathrebi calor

antea pro-

eos

bihitus

a Mec-

imbelles reddidit.

Obfervatur autem ipfa quibufdam tantum

cenjibusfuerat

vicibuSy non omnibus.

Cujus

rei

rationem reddens Aljanillis

nabiuSy dicit

eum

ita fecilTe

^^

Ui^ ut

parceret.

Ab

eo
Anno
rce
:

tempore

ritus ille: at
eft, Xxr

.juJ!

feu curfus inter Safa et

,

Mar-

7.
et

HejV.

wah, antiquior
r'

referente Ebno' lAthir

^3^

A-

fcilicet ^L_x_;i

hulFcd.

>

<^jo

ritus antiquus a tempore vfque

Hagarisy matris Ifmaelis,

JaBus

lapilloruni\

Quos,

fcilicet, in

vallem

Mena con-

Ib.

1.

II.

;o6

N
jiciunt, juxta
et vicibus,
rltus

^.

apud

ipfos pridcriptos, diverfis locis

-,

feptuagenos, juxta AlGhazalium

ait,

quas conjipraeftan^-^"'^'^

cientem, oportere,

praster

obfequium Deo
aJ

dum
aM^

fibi

proponere ^i y*Jo\
'k*;Aax^

,ji;^

c*a^

^y^^.

Sv-li

i^*^.

AAjJiJ

*i:^V=

^^ 3^*^^

^!^

.iLJS

brahami,

^?// r;//

occurreret

tpji tjio loco

DiaboiuSy ut cul-

tum

ipjius injeSio dubio, turbarety

ejl

aut ipjum ad inobedientiam

tentaretyjujfus
ipfi

a Deo eum lapidum jaBu Jugare, acjpem

XJl>J\

omnem praciderCy
"i'

J^

LaJ.!

^^'
aj

^liii^ J
^5-^*

AJt jjx^^

3-<aacu
^y,

i!

^y^

*e

(^*^^

^^UflAiiJ^

*^^

Xx>X5:J?
*ij1
-I

^^

y^^SS
jjtxjl^

^ir^l UJaJo'
,jJuJ!
Jis.

a3Ls\>-w
^Sr/^j

iOJ!

j^S dSClUuLcL

^l

'zj\

M
in

j/m

tejpecie quidem lapides

Akabah
ipji

conjicere, at

revera Jaciem Diaboli ccederey ac

alias ipji vis injeratur

dorjum

confringerCy

cum non
te

quam

per obedientiam Deo a

prajlitam ex mera mandati reve-

rentia, 7iullis Jiac in re menti et intelleStui partibus concej/is.

Sic

Alimed Jojephi

fihus, in vita IJmaelis dicit,

SuU.

^^\

^Lkji^J^^jJ yjhjKi Ul

^^y>}

vi-^jU^i

jaBum
cum
iret.

ijium lapillo-

rumy ritum
DiaboluSy

ejje

ab

Abrahamo

injiitutwn,

occurreret ipji

quando fiiium facrificatum

Alii altius

ad-

huc

ritus

hujus originem deducunt, ab ipfo fciHcet Adamo:

a

quo fpedat quod didtum

jujo yAj

Moliammede

refert Ebno'lAtIiir,
jacie?ite

^^S

y^Vi ^^j
in

^j

^i!

^^\

Adamo

la-

pides in

Menay

Jugam Je

dedidiffe

Diabolum.

ipfo-

rum
fic

nugae, at quid de hujus ritus origine cenfeat

Maimo:

nideSy loco, ubi

de Oratione egimus, laudato, audiamus

igitur pergit ille

&c. Q^:nn

nD'';iii

^rnyzv uhp^^ty^

..

307
CeDcjunt bcec in
libb. imprejjii.

Mercurii autcm cultus peragebatur jaclu

mojhi
;

lapillorurn

nudatione capitis, et

iit

quis vejies futiles non induat^

qU(V omnia

apud

illos

mantfejla funt, et nota fuerunt ante

Ifmaelitce

conditam legetn Ifmaelitarum.

Ideo
710S

autem nunc dicunty

non induimus in peet in e

caput nudamuSy

et "cefles futiles

regrinationibuSy ut nos

coram Deo fubmittamus,

fit

memo-

riam revocemus, quo modo furreSlurus

fuo.
illos

homo

fepulchro

^tod ad
mittimus,

lapillos

autem quos conjicimus,

in

Diabolum
e

ad ipfum confundendum. AUi autem

rationem, quod

DoSioifio

ribus

ipforum, hanc reddunt

cum

loco

pofita olim fuerint Idola,

Nos [inquiunt) locum

illum lapidiibi

bus petimus, ut indicemus nos non credere in Idola qucc

\collocatd\ fuerant, et
alii dicunt,

in

fignum contemptus,

ea lapidamus:

Mos

ef,

&c.
Dies
iil:e

Diei Veneris, &c.']

appellationem su^! -^

P. 29.

1.

II.

Taumo^ljomaa

fortitus eft, ^xi

[fcilicet

j_^U]\

^U^"^ quod

in eo con-

gregentur homines

ad cultus facros peragendos].

efferunt, ^Ln;^ j^>^ Principem
EbndlAthir
in

Magnis diem iftum laudibus

dierum vocantes.

Sciendum autem

(inquit AlGhazalius)

.X^ et Al

Gbazal.

hunc diem velut honoris prc^erogativam Iflamifmo

conceffiffe,

eumque Moflemis

[feu

Mohammediflis'\

proprium
illum
:

fcciffe:
ipfis

y. Ka-zivm.
et lib.

Uu^

A^

^U!!

3^1

^^
ipfos

S^

AJut^^

et

Fefium
et
^y,

confiitwjfe, atque

primos eum objervafe

^
effe

u^p\

iU^i^

^^.

^J^\
ct ut

aaXc

d.xU3 prajiantijjimum dicrum quos

Juperoritur Jbl,

ejfe

diem Veneris.

Eo futurum diem
tricis

judicii

autumant,

videamus quibus
R
2

implicetur ipfo-

rum

rcligio, inter cuctera qujc

r

de eo nugantur, diem

^ ^

3o8

N O T
.\iio^\

i^..

*JJu pra-fecafidis unguibus, praemii a

Deo

expe<ftandi
Jii'

V.

Kamus.

et

promilTo,
ULi;

commendatum
I^

^^\
^//V

'ix^S

-^_j

%j^\

EhiolAtbir,
ct

^
^>

AlJaukar.

3^^!^

a;^

*M\

%/
ait

Veneris ungues pre^ciderit,

rejlituit.

eum Dcus morbo liberatum fanitati

olim
'L>^ys.

Nunciipabatur
efTe

Arubah, quod

Aljauharius
Ita et

*4jU.\

jjJiJ^ xj

nominibus eorufn antiquis,

Ahmed

fofephi

filius:

^^5
Jo^Jil

ojr^'

uf

S-NJ^

*^3

Ov^sv^^

C<x*Jl

-^

Lij^

^^^+^-J

l?^'-^^ ^:*^^^

Xx*^''

y(,k>^^^

\jQXX^

\xj,JS\^

Xj.oJ? 4J.1_5 1::^;^"

cf^=^ (j^*-*^' r>:?5 J> Vocabant olim Arabes diem Sabbati Shiyar,

CJ*-^^

lj!ikill^

diem
dicjn

So/is

Awal, diem Lunce Ahwan, diem Martis Jobbar,

Mercurtl Dobbar, diem Jovis Munes, diem Veneris

Appellabant
alii

Arubah.

diem Sabbati Abjad, Solis

Saafas,
ifta

Hayo-

waz, Lunc^ Hottai, Martis Colman, Mercurii

vis Korafht, Veneris

Arubah.

Sed pofteriora

a pae-

dagogo ahquo, qui Uteras puerorum memoriae

voluerit, impofita videntur.
P. 29.
1.

infigere

14.

A laborum
LojJl
^\jt^\

tcediis quiefcant']

Inter ea quae ad rite obfer-

vandum diem iftum

requiruntur, recenfet AlGhazalius,

*>>^

^^^

(^

c-J.^^^i

Jij^^!

*xJ.!

^yj
eo

3^*^?^

(j^

ut diem Veneris vita: futurce accenfeant, et in

opere

ab omni

mundano

ahflineant.

Qui autem ad eum obfervan:

dum
^^Ai^J
.X

teneantur, his docet verbis

sxXj
J>
jujj

^j^c

^i^

iU^^l v^^'

^
^

j
XjJ>
ijo

(^-H^

y^
^

*Xi*w

3^'Lc

^L

y^'^

)l_A_ll

i!_^

^
.xXjJ^

CXxj^\ SiX^ ^jOt^La. [j^.J

L4JL)

o Js

IaUj

&c. A7b tenetur diem Veneris

obfervarCt nifi quijit mas, cctatis maturce, intelletlu praeditus,

N
MoJlemuSy
libery

^.

309

qni tncolat ijicnm ant

opphhm

'm qiio Jint

qnadragmta

hoyyitnes ita

comparati, aut in vico e fuburbams

inclamationis a re-

alicujus regionis

ad quem perttngat fonus

gione

ijia

ex ea parte qut^ proxime eumJpeSfat,

&c.
P. 29.
1.

Circnmci/io']

Non

haec

novum

legis IJlamiticc^ praecepEfatio,

14.

tum, fed

ritus ad

Arabes ab IJmaele forfan, aut

Fhihflorgius * de Arabibus
effe vult,
actTOL
Trjv

antiquitus propagatus.
ritis,

Home-

* Lxh.

iii.

Hiji. EccleJ.

quos e Cetnrce pofteris

f/.7rspiTOfxov

verba faciens, haec

oydoy\v Tre^iTSf^voi^svov

habet,
rjjULs^cLv:

Je

ro

sB^vof

at

Jofephns\ de Ifnaelitis, eos poft

annum

aetatis

Antiq. L.

i.

tertium et

decimum circumcidi

folitos

aiferit.

Parcius

Cap. 23.

de ea (quantum mihi hacftenus obfervare contigit) loc\M\M\tm

Mohammedanorum
:

fcriptores.

Apud AlGhaxalium
t^v^^W

hsec leguntur

%J^\

^yA\ j ^y%^^

s-il-^

^t^^'

'-^

jU4

jou!^

j?

^od
efi
:

ad mundationem,

quce fit per cirdie

l
tiis

cumcijionem,
X

mos

Judceis
at mos

[circumcidere pueros]
illis

pofi

partum feptimo

contrarius diferre illam

Diem farnumerare

ifque

dum

dcntibus plene infiruBus fit pner-, qui mihi

ma-

non videtur.

gis arridct,

ac a pericnlo longins abejfe videtnr.

Ebno'l
defcri\y'i\j~i

Athir,
bens,
jZis.

Arabum Mohammede antiquiorum morem

^^<.^
(j^-^**

y*^

m-^v

'^

'i^J^x^

j^awJ

^^x.s^j

Infy^

So/ebant

(inquit)
et

circumcidere

a.'tate

certa,

[nempe]
Nihil de

inter

decimum

decimum quintum

cetatis
:

annum.

ea certi flatuiffe videtur

Mohammedes
X^j,^^^

hoc tantum ab eo
'i^

didnjm laudatur
cijio

-,

^UjJJ

^U^

^'^^\ Circum- AlGhazal.

/
'.

et
/;/

ritus

efi

viris [neceffarius], infoeminis honorabilis: cui

Moirrcb.

addi potell quod ab

eodem

rcfert

EbnolAthir, j 'L^^\

10

N
cJU
^VsSs-^SS

iE.

(tquum

eji

ut circwndjtones convivio celebrentur.

EbnolAthir,
Ihid.

Quod

ad ipfum Mohammedem^

eum natum
:

alTerunt
fi

\.^h Jot

\j^y^ umhilico

et prceputio pracijis

quod
alii

ii6tum, ideo

fa<R:um videtur, ut Mojiy vel alicui

e patriarchis, de

quibus idem afferunt Judaei,

fimilis haberetur^; lin

verum,

non adeo infolens

fuiile ut pueri recutiti

nafcerentur apud
iis

gentes circumcifionis obfervantes, patet ex

quae fta-

tuunt Judaei * in

fuis

ad legem

S^evTspc^crea-i,

de

iis

qui hoc

modo ex
hunc fub
Rambam,
Trad. de
I.

utero materno prodierint.

lunae radiis

Niii forfan

verpum
fiqui-

natum putemus.
.jO

Credebant

dem
cir-

Arabes,
////

i^;
qui

^jiiXi-

y-^
authore libri^jjl ^l^.

cumcif. Caj).

^^Zi^JlL:=)

Jub

lunct radVis najceretur contrahi pertefte

inde ac circumcijo
P. 29.
1.

praputium,

16.

Sanguinis] Videntur

tamen Arabes antiquiores fanguiunde inter ea, quae

iis

nem

inter efculenta habuifTe,

oHm
ad

in ufu erant,

numeratur jo^^^ feu

inteftina fanguinc

efcam farciendi mos, apud authorem Hbri Nothro'l Dorr:

Janguinem
Et
V.

inteftinis

inditum, atque in ignem conjeSium comei^^.<,

h\Zz- debant.
ct

Cibum
denotat,

iftum

Mofwadd, ab ^^i quod

15lacfe

ni-

machfli.

Bidawium. in Cap. 5. Alc

ubi prohibetuT

grum
Ita

appellabant, ut noftrates

putiDing.

autem

conficiebatur, XiUJ! ^xi s^ok^ ^^!^i Joi^. ^^S ^^\) Jv^^ defcribente AlFirauzabadio
:

Janguis.

y^y^ is^^
tremum

ut

intejUno Janguine

quem

Cameli vena

elicerent, impleto

ex-

objlringerent, quo deinde co5lo vejcerentur

Ex
efle,

his

qua3 dida funt, patet ritus Mohammedijlis a

ipfo antiquiores

Propheta fuo commendatos, plerofque

nec ahud

egilTe

ipfum,

dum

fuos ad

Abrahami fidem

N
revocare profiteretur,
putaret,

O
quam
fuam

i^.

311

ut rejed:is, quas ineptiores

reliquas

Arabmn

confuetudinibus,

non minus

ridiculas in religionem
in

retentas transferret.

Eum

finem antea

citatis

addere liceat hacc AbulFed<^ verba.

^.^!

HJ^xX^Ai

^^^

c:^'-^^

cjUAlt^

vl>L^!i5l

ji^'^^; ^

(j>-*-^^
ji!_ji!

C:i>**^^

AXXi

j^

0^^^^ OV*^^ ^-^t"i^^ (j>==^^ ^^jw*^.i V*^^ ^'^^ W^^J:?^ LjJ^

'y^-^J
_jo1_^J

t5i*>JI

o^LJI Jo

(^yttiij

'y*^^ AJWI

JLJL_=k^

\-ui\

Solebant

olim
tica.

Arabes quadam facere qucc pojiea prcccepit

lex IJlami-

Nec matres

nec JHias ducebanty eorum autem

qua fa-

ciebant

turpijjlmum erat quod duas tdem forores duceret.

Rum

qui patris uxorem ajfumeret probrofim habebanty Alappellantes.

Daizan

JEdem [Caabam] peregrinationibus

vi-

febant, ea?idem circiuneuntesy ac difcurrentes,fngulafquefationes obeuntesy

et lapides

[in

Menah]

conjicientes.

Tertio

quoque anno menfem intercalabant. Pofl congrejfum lavabant;

frequenter

os et

nares abluebant, capilhs difcriminabant , den-

tesjricabantyab excrementis emijjisje mundabant , ungues prcefecabanty pilos axillares vellcbant,

pubem radebant,furi dexe

tram amputabant. Ex
fuit,

iis

autem qu

medio tollenda cenaliis

aliquorum jam fupra mentionem fecimus,

fide nifi

hunc

in

locum rejedis; cujus promifTi

tabula (utpote longius

teneremur, hic

manum de

vedi) Hbenter tolleremus.

quam putaveramus, proQuantum ergo ei hberandas

312
lufficere videatur,

N O T
ad

iE.

alias qu2.{dsLm

Ara/>nm confuetudines

(eas praecipue
dis di6tis
illae

quarum

in

Alcorano caeterifque Mohamme-

mentio) digitum intendemus.

ifto,
'S^

Quod genus
eji

funt

imprimis, quas
:

quod

p. 140.
"i

innuimus, praecepto

AlMoftatraf.
tt

vetuit

X^U

^i^

yL^

'iyA, "i^ tf^Jvx

Non

[vel,

ne

fit

AlDamiri

vobis]^^w^, nec Tirahynec Safar,nec Hamah-y quorum

pri-

mum
gium:

tf^joJ^

(explicante EbndlAthtr') proprie fonat contaut ab aliquo

L.*

fcilicet,

morbo
illi

affedto, transferatur in

alium \^\
aff'eBuSy ut
AJKdinus.
aliis

i_o>lA2j

^
:

Jimile

quod patttur 7norho

fcabie affedlum

ijlo

cum
eft,

(inquit)

Camelum
^iuy^

cum

mifceri

non patiantur, metu ne

fcabies

in illos tranfeat,
hioc

quae in ipfo

^X^

aV^

autem credt
viji Junt ip-

aut timeri vetuit IJlamiJmus, quoniam credere

Jum morbum
mede, non
/';

[ab

uno

in alium] tranjire; docente

Moham-

ita fe

rem habere,
immittat.
ejus

fed

Deum
ad

effe

qui a^gritunon Safar

;
-,

et

Kamus.

dinem

et

morbum
affert

Quod

yx<^ ^

ct

AlDamiri.

duplicem

idem

interpretationem

primam,

quae vetet credi quod autumarunt Arabes^ fcilicet effe in

ventre hominis ferpentem hoc nomine, qui efurientem

pungeret, et dolore
tranfiret, feu

afficeret,

quique ab uno
;

in

aUum

contagio ferperet
!\

fecundam, quae prohi-

beat

v^

feu tranjpojitionem menjium, qua utebantur

Arabes, fciUcet,
Safar rejicerent.

^^

J!

rj^'^^

j-i^*^"

^^^^

AlMoharram

in

lyAiW

AlTirah autem proprie aujpicium

praecipue volan-

denotat. Erat

enim Divinatio, per avium

tium, obfervationem, cujus ratio (defcribente AlDamirio)

hiEC fuit.

Cum

quis

Arabum

iter fufcepturus effet,

domo
pro-

fua egreffus, ubi

avem

reperiret,

eam ad volandum

N O T
vocare, quae
iin liniftram,
fi

iE.

3^3
pergere,

dextram peteret,
referre, ac

in itinere fuo

pedem

domi

fe continere.
i.

Hoc
Cap*
Explicant/'.
fcilicet ipfo

autem dum

vetaret Mohammedesy interim jUji

e.

tattonem ominis (ac praecipue * boni) e voce aliqua fortuito prolata probavit.

Sunt tamen ex

illis

(eodem
J
^Lil^

tefte)

Mohammede:

qui vetent, et pro

illicito

habeant

cJt3r\A2J.1

Captafic

tionem omlnis ex Alcorani infpeSiione.

et

Porro ut avium,

aliorum animalium f ^J\y^\^

-swI^-mJ^
fi

ca quce dextram,

vel finifiram peterenty obfervabant^ et

dextram peterent,

Vcrbum
dierit

bo-

num quod au
'vejhum
:

^i

aliquis

cum

^jE

lyta.j l(^to

omine accepto in itinere, vel negotio fuf;

'iyAsiW prts-

cepto pergere,Jinfinifiramy defifiere

quem morem
Alii erant et

ut idoillis

cipue de malo

omine dicatur.

lolatricum fuflulit Mohammedes.

diita

AlDamir.
-Jb et

in

vinandi modi, ut per

defcribunt authores

^^\ AlRatam, quod quid

fit

Scbol.

wHarir. Cap.
ZO.

lib.^jsl^

^, AlMofiatraf

Aljauhari,
ar-

AlKamus, &c.

fcilicet

quod quis peregre profedlurus,

fi

f AlDamir.
ib, et in

boris ita appellatae

ramos connedteret, quos

reverfus

adhuc nexos inveniret, uxorem fuam fidem

deret,

fervaffe cre-

fm

folutos, violafTe.

De

JUI4!!

di(ftum efl in prse-

cedentibus,
currit

quantum
in loco

fufficiat.

Ad
modo

aha pergentibus oc-

primo

y^\S AlMaifer, quod fortiendi apud

(juxta authores hb.

Arabes genus quoddam, hoc

^jJ! ^jo et ^<>J\ Jaj) peragi folitum.

et in partes

Empto Cameli

pullo,

decem
i.

diftributo, ad

fortiendum convenie-

bant

,^

AH

e. fortitores

qui

numero feptem tantum,

portiones

erant autem fortes undecim,

fibi afTignatas

quarum feptem
cLT-^ixQi.

praeferebant, quatuor
:

erant, et for-

tienti inutiles

iliarum

nomina
S
s

hacc,

jj quas unica

3^4
crena notata,

N
unam

iE.

delignabat portionem, 2 ^^\ cui dua^j^UkO^

rum

nota infcripta, 3 *^yal\ cui trium, 4

cui qu^a-

tuor, 5

^U!^

cui quinque, 6 ^juJ^ cui fex,

ivtvxcojvti
i

7 JudV cui

feptem; quae lucri nomine

dTTOTvxovTi
4jju*fl3L!.

cederent, vel pcenas,

^:u3^\ 2

decederent ; harum vero

^^\

3 ^juoe^^

Porro

ei,

qui fagittas hafce

kXvi^utiko.^, five for-

tes facculo inclufas

extraheret, atque alteri qui adftaret

c^jjJ! (quafi mfpe^ior, feu negotii curator) di(5lo traderet,

fraudi, quae ex

notarum perceptione accidere

vefle involuta.

polTet, ca-

vendae,

manus

Rem
.

ahi (inter quos Al-

Zamachfliari in fuis ad
in SchoHis

Alcoranum commentariis>yf/6'/z/r^2;i
3
1

ad Hariri Cap.

et

AlFirauzabadius)

aliter

paulo defcribunt, hac prsecipuc diiFerentia, quod juxta

authores
iive in
prasdi^ftos

fortientium finguli,

quam

libi

fortem,

lucrum,

iive in

damnum,

addici vellet, eligerety

:

juxta hos vero nuUa praeceililTe optio videatur

X^.#-M*J^

!i!

\y\^
'^iM

\^j*nJ^

^\

Jkxi

SjjOCU^ Xaam)
^^'
'

M^J'^
'ij*HX.

I^^JCii)

'jjA^AJ

^)

,sAwIj

<\^!j X^!^
Cf*

^y^

^UwJ!

^ U^9

^-iyll*^

xoUi*

Z^

C^*^

UflJi)!

C-l^i

kA

^y=L

^ jy
in.

y^ ^j ^j

JJUJI

Solcbant quoties fortiri vellenty cameli pullum, pretio

fa3o, jugulatum anteqiiam fortirentur,

i:el de?ias difpertiriy

partes viginti o5lOy

cumque fingulis nominatim educerentury

viSlores haberi quibus prodirent fortes portionibus adfcriptisy

viBi atitem quibus prodirent

feu fortium tuv
da-rjjkcuv

oL(r'/\^oi

deinde quod ad

jiil!

tum numerum, tum ufum,

quae

AlZamachJhariOy
I

et

AlShirazio tres tantum funt,

fcilicet,.

^mX,\

j^vJuJ!

sl^\ quas et hoc verfu complexus efl

Poeta,

N O T
f^.j (j^t*
Lr*t^

y^.

315

f'-^

LJiXJi

^
eft

J
lucrum^

Citant

AlZaet

mach(h.

i^f/7i/ /

mundo fortes funt, qutbus nidlum

^aru7n nomina funt

nulla fada
rJfs<

JVagdo, et SafhOy et Maniho',

%x^\

mentione,

nam j^^\ AlMofaddar

Sagittarum
oLo-vifjLuv

eadem t^^
dio,

potefh

cum

s^^\, aflerente dXihi AlFirauzaba! Jsiii 3^i

AlMofaddar

efle

jJLxli

prl-

majn-,

quae et ex

horum

fententia,
;

non

inutiles

tantum

fortienti, fed et

maxime damnofae

fiquidem teflibus
^y*

AU
in

Zamachfliario et AlShirazio L^::^! oi^i

^ii<i aJ

^-

y^ t> AlZam.

Alc. Cap. 2.

aX^ ^5^^! ^^
aliqua ex
iis

^jk^

\Jk

'^\j

J ^

aS/

a^/ prodiret fagitta

qiiibus portiones afjignatc^ effent,

'tts

portionem

illi

hifcriptam accip\ebat,fin ex

quibus nullce portiones, nec

quicquam accipiebat
IUi

et integro

Cameli pretio mulcfabatur.

de Camelo,

autem cui
pretium

fortes adverfas obtingerent,

ipfi

cujus

pendendum

erat,

(immunes enim
ut Author

erant quibus favebant) guftare

libri^jsJ!
JJjario,

non

licebat,
fi

^,

imo nec cuipiam fortientium,

AlZamach-

et

AlShirazio credamus, qui pauperibus totum

afferunt:
Syii^S

diftribui

foHtum
^^Ji^Lj

J! LAa3N)i
iftas

(jy^^^Ni

|yl.^
dijiri-

Ui

l^

!S^

Solebant portiones

pauperibus

buere, nec ipf ex

iis

quicquam comedere Atque hoc glorias

fi

loco ducebant, adeo ut

abftineret,
^^.jj!

quis ab hujufmodi fortitionibus

ela-vfA,QoAo^

quafi dicas

opprobrii titulo au-

diret

quam

gloriandi

anfam
2''",

ipfis

fublatam voluit

Mo-

hammedes, Alcorani Cap.

^ajSd!

ubi hajc leguntur:

(^'
2

aO^Uo
J*^^
(J*

U^*j!^

(jlii!

Ki\l^^

T-^-i'^
'

^4^*

3"*

j-*'*^^^

3i6

s o r
If^

JE.

Interrogabunt
ejl

te de

vtno et AlMaifer,

[i.

e. forti-

bus] D/V,

in illts

peccatum

magmm,fimt
in ipfisj

et in illis qu^e
efi

profmt hominibns, at peccatum quod

utilitas ipforum.

majus

quam
ir^

Ubi per

utilitatem

quae a fortibus

homines redundet,
Atque Inde

intelligi

volunt Aljallalajii, Alcorani

interpretes,
laborCy

w^

^il,

^U! 'sJ^S

* affecutionem opum abfque

Malfer qucd
fit

cui addit AlZamachfliarius,

iis

gaudium

et volupta-

^U 5^^ tem, quae

_0>AM
j

e ^\y;^\

^ ^Ls^xi^!,
Cap.
5''

^l**JL,

ji^^l cJL. opum

mfultandi

alienarum depradatione, et oblata

8.1.AWO

roig ^(jvijlQ^qKqi?

juxta AiZa\

matena, prove?ilret
flagitium ftatuat, ex
jt^^j^nj^
j-A>*^\)^

Quodnam autem
illis

in

earundem ufu

mach. et dawium.

Bi-'

verbis patebit:

jo^

\^\

y*^^ J LaibJ!^ s^^cKxH ^.^=lX^ ^y^. ^^

(^'^^^^^^

'i^^S
tias et

^3

2^\

.^N

Cz<;//V

Satanas ut inter vos inimiciet

odium procreet per vinum

AlMaifer,

et

avertat vos

a commemoratione Dei

et precibus.

Porro fub AlMaifer

comprehendi

vult, tefte AlZamachJJiariOy aleam, chartulas,

latrunculorum lufum, et ^ksi *o (^

fubjeSla.

^ omnia hujufinodiforti

Generi

ifti

fortium AlMaifer (ut vidimus) appel-

lato, affine eft

etiam alterum (cujus antea incidit nobis

mentio)

^'^ipS

AlAzlam didlum, hac

perhibetur modus.
vel

differentia,

quod

prius illud partitioni,

hoc divinationi potius

inferviebat.

Cujus hic

fuille

Cum

eflet alicui, vel

fufcipiendum

iter,

ducenda uxor, vel aliud magni

fagittas,

momenti negotium peragendum,

quas tres vaf-

culo inclufas habebant, confulere folebant.

Earum
tertia

primas

infcriptum erat,
diE, ^j^

^^ j^!

J^^ffi^

^^ Dominus meus, fecun:

jL^ Prohibuit me Dominus meus

autem,
extra-

^ii, nulla nota injignis erat.

Harum unam manu

N
henti,
fi

tE.

?>^7

occurreret

illa qiiae
;

juberet,alacri
illa

animo,tanquam
;

monente Deo, pergere

quod
fi

fin

quae vetaret, defiftere

dy^df^^fAoLTCf illa,

reponere, doncc prodiret, quas vel

julTu praeiret, vel interdicfto occurreret.

H^c

videre eft
* In

apud *
ad Cap.

Ejbno lAthtr ^ et AlZamachJharium, et

^"""^ Alcorani, ubi

AlBidawlum

^^

morem

iftum ut
:

commentum
^j=iAs.

f Suratol

Mayedah.

plane Diabolicum retineri vetat his verbis

jjSy^!^
iousxiJL!^

C^^:^
SuOJLi

*j
I

^Oi!

%-Jt3

^S
KX*Ji

L^

y^y^^

^s

f^^^

j^

-ivji

L03

*J!A^i

^i

3^^^ Lo^

KjCU>l2Jj!^

Xj^j^!^

-^j^Ij

!^4-JiJU^j

/. ^!^ t_*>^jJ!

Prohihitafimt vohts

morticifiiufnj

etfanguis, et caro porclna, et fuper quod alius qiiam

Dei no-

men invocatnm
mortuum
fera,
nifi
efi,

eji, et

fuffocatum, et quod iSlu, et quod lapfu

et cornu
ipfi

ab

alio

petitum, et quod comederint

quod

jugulaveritis, et quod fuper lapidibus,

eum infinem
tione
.

circa Caabamfixis,

immolatum

efi,

et ut divinaI^j! Lj

per fortes utamini. Et rurfus eodem Cap. ^^jJ!

^UaAJ^!

3^

Cy*

iy*^j
j:.Li

(*^J^!^

c_jlAaJ^!j

y^^^

j-*^!

Uj! !^^!

(j>-=^*
fer,

..^^

S^A.

vos qui creditis, vinum et

AlMai-

et fiatua:,

et

AlAzlam,
Author

abominatio funt ex operibus

Diaboli,

quam fugite

ut profpere agatis.
libri

Eadem dum

nar-

rant AlMotarrezi et
iftius fagittae,

AlMofiatraf, ferti^

cui nihil infcriptum,

non meminerunt

-,

ut

nec Authores hb.^jJi^iJ et^jj!

J^

qui adire foHtos aiunt

eos qui hujufmodi fortes confulere vellent, aedituum Idololatricum ahquem, qui hac formula
ipfis a

Deo

refpon-

fum
^

peteret, Uj <^^>i

^^

*j=.^^Li

!^
joo

t^^J^ "^) (*^^

^ilvi

_^

Deus utra harum [fortium]

conducibilior

fueritffac ut exeat, eademque

ipfe acquiefcat.

Aliter paulo

3-8
Aljiilidlaniy qui

N O

iE.

feptem hujufmodi fortes

(fagittas fcilicet

parvas,

^^

iJ^

l^

^^

"S

nec pennis nec fpicults inJiruBas)

apud Caabce aedituum

tibus refponfa darent.

repofitas fcribunt, per quas peten-

Ac

certe

coram Idolo

aliquo, ac

prascipue
* In

Hohaly fortilegium

hoc ufurpari foHtum ex

V<
lide

et

^EjbnolAthir etiam patet.

Vocantur

hae^^LJi^o^NJi

jSj\
tjjiis

*ju

fup.p.g^.et
p. 138.

Azlamo lEfiakfam,
.yJL)

effe

autem dicunt AlEJiakfani,

*J
*>*MJ

^^

&*'*^.

!.<

Cefliaf.

j^^i

to

Xiyu> nt quis dfccrnere

Ebno'lAthir.

aveat quid
fuerit
'y

illi

demejifum et decretum fuerit, ab eo quod non

Mosreb.

vel ex ufu vocis

DDp apud Hebraeos, fagittas

divi-

natorias reddere licebit. Certe quae de

hoc /SsAo^avTe;W ge-

nere vidimus,

multum

conferre videntur ad illuftrandum

^tetit

locum iftum, Ezek.

bivto, in capite

xxi. 21,

enim Rex Babylonis in

duarum viarum

hv^Q) D"^!Jni

hp^p DDp DDpS

CDirQ

ad divifiandum

divinationej7iy terft fagittas, rognvit

imagines: (vel, ut Vulgat. divinationem quc^rens, commifcens

fagittas, interrogavit Idola

&c.) ad
iis

ronymus mire concinunt

cum

quem qu^ affert Hiequas de ifto Arabum anin ipfo compito, in

tiquorum more traduntur. Stabit (inquit)

et ritu gentis fuce t AlZamachfhari in \cjTnm. ad Alc
ubi

oracidum confulet, ut mtttat Sagittas

pharetram

et

commifceat eas infcriptas,fivefgnatas nomini-

bus fingulorum, ut videat cujus fagitta exeat, et civitatem debeat expugnare.

quam prius

AlMaiter
quod

Ubi obfervare

liceat,

vocem

defcribit,

ttiam in AI-

h'^'^ quae alias terfit, polivit, reddi folet,

ab Hieronymo
^jiJj

Azlamy2f^tum 'videtur,

notione commifcendi explicari.

Certe apud Arabes

cum
lct

alias

(juamipfemal-

idem

valet ac .*j^ commovit, atque

t

idem

hic denotare vi-

fagittam

^.i^xtrabere pof-

detur quod 3^5=0^

fui, fcilicet,

apud

ipfos in defcriptione fortilegii

fa.

commovere vel agitare, ut confufe mifceri pof-

N O
lint fortes.

tE.

319

Porro

in

illa,

qu apud Mohammed'iJiarum
efl:,

nonnuUos adliuc etiam

in ufu

per fagittas divinandi

ratione, manifefta fuperflitionis antiquae veftigia apparent.

Alia adhuc nobis perpendenda exbibct

ficulus
^^^JJixj
:

ifte

Alcorani ver<> ^^ ^x^

(^'^^

(^;^_5

^U

^^

XL^^

^^

XajU

H^ 'iy^^

* Surato'1

^y^^^
illt

y->h<^\\

M ^

c^^y^.

l^J*^

conjiituit

Deus Babirah,

nec Sayebah, nec Wafilah, nec

^^^ Ha-

Mayedah.

mi; 'verum
et plerique

qui non crediderunt affingunt

intelligunt.

Deo mendactuw,

eorum non

In quibus expHcandis

diverfas funt

interpretum fententias.

De

'iyj<3:\j

Bahtrah

quid tradant, ne aliorum verba referre neceffe habeamus,

audiamus docentem AlFirau-zahadium.

Ab y^^S
jj^A^jJi.

quodfcifRolebant

furam
atitem
\fcijpi

auris denotat, appellatur (inquit)

Arabes cmfi

decies pepertjfet

Camela aut Ovis, eam

aure dimittere ut Ubere pafceretur, cumque moreretur

illius efu
:

carne ejus fceminis interdicere, viris folis conceffo

aut

efl js^AacvjJi

Camela quce

dimittitiir fine paflore, cujifque

fcetus quintiyji

mas

effet y jugulati

carne viris

et fceminis

pro-

mifcue vefci permittebant , fn fceminay eam fciffa aure dimittebant, ejus carne vel laBe uti, vel dorfo infidere vetantes,

mortuce autem carnem foeminis edendatn concedebant : aut

ef.

eafiUa

rJjr

XajL. cujus

eadem, qU(X matris,

ratio',

aut dicitur
ille,

peculiariter de
fas

Ove

qua: quinquies peperit. Haec

at

diverAlZamach.
AlBidavvi.

plurium fententias compiexus,

non omnes. Volunt

enim
ultimo

aUi ita dici Camelam, quce pofi

partum quintum

[Ji AlMollatraf.

marem

peperijfet) ffii, in rei fignum, aure dimiftere-

tur ad libere pajhendum, nemine eam vel a pafcuo, vel ab

aqua arcente, vel ad ve^uram adhibente.

Aliter

adhuc

320
Ebno^lAthiry
fcilicet,

N O T
cum

iE.

recens peperilTet

Camela aurem
,jiLc

ipfos pullo fcidilTe folitos, dicentes ^^l^

^^

^A

^^\

^y^ jvi

cU O Deus,Ji vixent, pullus

[erit nobis] yjin

moria-

tur, rite fnaBatus;

cumque moreretur eum

appellari

edere.

Tradit
-^

idem ex quorundam fententia ita

pullum

XajU.

Jam
AlZamach.

vero SuoUJi dimijpmiy vel libere vagari permifTam,

fonat. Dimitti

autem non unam ob caufam

folitas

Camelae;

ut puta (referente AlFirauzabadio)

cum

decies continuis

vicibus foemellas peperiflent; aut ex voto, vel

Kamus.
five a

cum

quis,

morbo

convalefceret, five itinere confedio falvus re-

diiffet,

aut ipfius

jumentum

[feu

Camela] infigne aliquod

hac formula
t^caU

periculum in bello
XajU* vel XjljLm

five alibi evafiffet;

$Jit Ca-mela hcec Sayebah dimittebatur, ex-

empta

e dorfo ejus vertebra, aut

ofHum

aliquo, pofl

quod

nec ab aqua nec pafcuo arceretur, nec ad vehendum adhiberetur.

AlSayebah (inquit Aiyauharius) pojiquam

decies

continuts vicibus fcemellas peperijfet, libere

vagari permijfa:

c>y^
qiiis,

(sCs. (^aas!!^

UxJ^ ^! L^a! vj"^.

nec bibi lac ejus

^i v^>J' ^ ^^^ injidere ntji apullo ipfius et ab hofptte, (quomodo

infir-

et

apud Ebno' lAthir legendum puto, non Uim:SS ab

mo, five aegroto) tfque

dum

moreretur; mortua autem vefci

viri pariter et fcemina, ac filice ejus pofirejn<x fcindi auris,

appellarique ea Bahirah, ac eodem modo, quo 7nater, libera

dimitti.
t5o!

At
^':i

Ebno^lAthir, non decimam, fed

jotj

c^a^^

<

fi aliam pofea pepertffet, Bahirah appellatam

fcrtbit, fcihcet, ubi j.a^ explicat: at in XajLw

AlSayebah

e contrario fiham
priecelTerat,

rjjf

Bahirah

dici ait,

prout in Htera

^
et

non

fatis

(ut videtur) fui

memor, quamvis

N
aflerat

^.

321

AlMotarrexi ex aliornm fententia

effe

XajU*H
ifta

ma-

trem, ex aliorum filiam.

fceminis propria,
*^l:o
ita

Sed nec appellatio

etiam ac dimitti

Camelis

dici

^
a

marem ^j^
AlFirauetiam fertu Sayebah
effet

cujus pulliis pullum genutjfet, teftis eft

zabadius.

Imo

ct

eadem

ratione

lic appellarl

vum

Domino

fuo hac formula XajU- CJI

ita

Fs

dimilTum, et fui juris fadtum,

ut

non amplius

inter eos neceffitudo, aut hacreditatis jus, referunt

Al^Jlj

yauharius, AlFirauzabadius, aHique,

jd^\

et^^i

M hoc nomine

Authores Hb.

F^bnoMAthir.

defignari aiunt quodlibet anhnal

iis

AlZamach.
AlMoftatraf,

Idolorum gratia dimijfum, [feu,

uti non nifi foeminis liceret,

dedicatum] ut

eo

amplius

Quod

ad XL^^ Wafilah, eam

expHcaturus AlFirauzabadius hasc habet.

AlWafilah ef

Camela quce

decies peperit,

aut ovis quc^ feptles, continuis

vicibus gemellas', quodfi vice feptima

et

\^^^ UUx fcemellam

Ebno'lAthir,

mafculum
efl,

pareret, dicebant, UI-lI CXs^ Fratri fuo con-

jund:a

Marem et fcenec deinceps matris ipfius lac bibere nifi viris folts minam. AlJauh.

licitum erat, exclufsfceminis, eademque erat ejus ratio quce

rv\?

XxjU*

Aut

erat

AlWafilah

peculiariter ex ovibus, quod

fcilicet

cum pareret

ovisfoemellam,

^ ^^ eam

fibi

haberent,
confecra-

cum vero mafculum, ^4%!^

^y^

^^^"^ Diis fuis

rent; quod fi fimul mafculum et fceminam, dicerent,

juncfla eft fratri fuo, nec
aiit efi

Con\

AlZamach.
AlMoftatraf.

marem

ifium diis fuis facrificarent

ea Ovis quce primo

marem parit,

deindefceminam, quce
in caufa fuit ne

quodfratremfuum proxime fequeretur,

ipfum

jugularent', quodfi marem pareret , dicerent, Sit hic diis nofiris

oblatio.

Haec

ille,

ab Aljauluirio diverfus, qui

dicit, Si

ovis fepties continuis vicibus gemellas peperiffet, deinde vice

Tt

-^

22

N O
oBava Lj^^ mafculQm, eum
liUc^

T
ipfos

iE.

Diis fuis facrificajfe,

dicerefolitos,

fi?i

L>^ mafculum
autem
lac

et

fceminam,

LbU^ CA*^^

Fratri fuo conjun6la eft, ^^^'w^

tnatris

i?/j

gratia mari parcere,

non bibere fa:minasy &c.

Juxta Authoovis,
ejfet

rem

lib.

Nothrol Dorri, AlWafilah erat

mas

quce

cum

fepties peperffet, quod feptimo pareret,fi

',

infacrifi^

cium cedebat fin foeinina, dimittebatur fceminarum ufui conceffa-jfin

mas

et fcemina, dicerent
iis

UU.!

C^^

utrofque facros

habentes, ut ex

titilitatem
:

capere, foemell^tque lac bibere

at defcribente ^lMotarrezio,

viris folis per?nitteretur

Ovis,

qua decem

fcemellas quinis partubus continuis ederet,

fcilicet fingulis vicibus gemellas, etfi

quid pofiea pareret, viris

cederet, nonfceminis,
jJ.

&c.
(explicante AlFirauzabatoties {fiecies

\M

Supereft
dio) eft

^U.! AlHami, qui

Camelus admiffarius, ex quo cu?n

putd)

/w natorum
indcrit.

concepermt f(mi?iaf , pofiea dicitur

AlHami,

q. d. cujus dor-

Aljauhar. et Nothro"lDorri.

fum immune fadtum

eo utihtatem
aut pafcuo

eft,

utpote qui dimitteretur ut ex

liceret,

ampHus capere non

^J

quique ab aqua

non arceretur: ^^
haec

v^s^j ^^

v^^.

^ ^^^

^^'ifi'

deri foleret nec tonderi, ut loquitur Aljauharius.

Obferreferri

(^V^

vandum tamen
foHta,

omnia ad * Idolorum cultum

monentibus Aljallalani

in fuis ad Surato' IMaye-

dah Scholiis.

His addi potefl ejufdem ignorantias propago

c>\lAS ijj

WadoHBenat, quod quid

fuerit e

Ubro AlMofiatraf diici^\^

mus

his verbis, y^^s ^\

ouJi

^^}^
*ljj*

t> cjj'^

A - <] - >_} Ji

t5^J^W

(^^' y^.

^i!^

JLxj

y^i

*^^

l-^^

N O
jr^u<=:^

JE.

323

y>^

i^AMA)

0?r.

Ex Arabum
cum

confuetudinibus erat

Waa-

do'lBenat.
fiUay

Mos
peBus

erat ante IJlamifmumyJi alicui nafceretur

ejus

eam vivam
ei

defodere, et

nuntium
;

tp(i

afferretur
efl

contrahi
diSlujn

et intumefcere

vultus

atpie hoc

quod
* Cap. 16.

eft

in Alcorano, *

Quando
nec

alicui

eorum nuntiatum

fuerit

natam
et

effe ipfi filiam,

obfcuratur et nigrefcit vultus

ejus

ipfe

contriftatur
t

noUyfEt ne
;

interficiatis
illis

t
17-

Ib.

Cap.

liberos veftros

metu

paupertatis

Nos

et vobis et

vidtum praebemus.
tur,

Ideo autem

illos

eas interfecifle dici-

quod metuerent ne quando

Eft autem Mecc^e

ipfis

opprobrii caufa
jLo^^i

eflent.

mons

did:us

^S

AbuDafoli

lamahy in quo folebant KoratJJiitcB

filias

fuas defodere.
Poetacek-

Fertur

iuuaxA5 Saafaanty

Farazdaki avum, redimere

bris.

tum

filias

a cjcde, fingulas camelis foetis duabus et caipfius

melo ; ad quem
C/ialifariwi

morem

||

alludens Farazdak

coram

II

V.

AlZain

Ommiadarum quodam,
[j\

inter gloriandum, dixit,

mach.

Su-

rato'lTacwir,

^^S ^yx^

^^\

Ego ftim fiUus

ejus qui vivificat

mortuos

quae ordine
81'".

quod
cens,

ipfius dicflum

cum male

audiret, excufavit fe, di-

Uu^

^UJ\

Lo>\

UiL^

\J^^\
eft

^^
ac fi

^yL

sllsS

Dicit Deusy

^i eas vitce
refiitueret.

refiituit,

perinde

onifies

homines vitce
alludi afierit

Hasc

ille.
iftis

Ad eundem morem
verbisjtt
wtkAlAl

AlZamachJJiarius**
*j&^l^yi ^Si^\

Lf^

CJ^J

y^ Pulchrum
(inquit

apparere fecerunt multis Ido-

Jallalani
-ff

** Et Al^c.
Alcor.
6.

lolatrarum occijionem liberorum

fuorumW
^l^L

focii ipforum, ut Cap.

v7rox.cLTo^v^er,

XX Diaboli,

perdant
*_J
tx!^

ipfoSy
^.

fcilicet
XAiiLsnw!!

ille)

aut,

fcilicet.

fcJ

i.jtL3=\j

iy-=*j-!^

m'-^^ %liW

j.i^j.a=w

*j>*xs.?

M^^ ^^

^<^^

^.'/^^ eos Idolis

facrificarenty ctim
ipfis filiiy

mos

ejjet illis

vovendiy ut fi tot nafcerentur

unum

Qq

324
ex

N O
illis

iE.

maEiarent,

Sic et AlBidawluSj qui

ad verba ftatim
Certe errarunt
^jjJOl

fequentia, fcilicet, ^^^^\

S^

^b^S y,^

.x5

qui liberos fuos ifiterfecerunt, Intelligit, inquit,

* AlZaj

^^\

^iuLM^ ^,x^\ Xil:kv^ j^Uj? *

ui^. V'^
metu

Arabes qut mterfi-

mach.^^kXAJ cere folebant liberos fuos

TilVS Jlfoiic-

captlvitatis et paupertatis.
iit

Difertis

autem

verbis hujus moris mentio

in Surato'l-

Tacwir, ubi hasc leguntur verba,

interrogata fucrit
quc^e

cX^

'i^^^\ lil^

Et cum

viva defofa ef, &c. ad quae refert

fuiffe

AlZamachJharius foHtos

Arabes

cum

nafceretur ipfo-

rum cuipiam

iilia, fi

eam vivam

confervare vellet, \^^^\

^j^ v'r^^ ^t^

isj.i^
C-jijs

3^^'^
'i!

L^A^ f^ l^Oo
CoLS^ J
!iLi
h

L^
j
^j^r^^i^Lj

*^j^^
y*J^\

^
^y**^

^Jv'
L^j

J-l^l
Laaj

Jj

^!^

sj.iji.!

df^j

Otx!^

8ji,i!

(j.!j

^^

<IX<sjs\JCi

i;X*A:s.

L\!

c>jJj

tunica lanea vel cilicina induta: pafcendos

fbi

camelos ve/ oves, in deferto committere-y quod Ji e medio

tollere

animus

effet,

ufque

dum

fexennis evaderet, permittere,

et

tum matri ipfus

quo ipfam
ipji

dicere,

Odoribus

ornamentis eam honefla,

deinde

ad matres fuas abducam-,

ad puteum quem

fodererat deduSlam, eumque infpicere juffam, a tergo

Jians prcecipitare, tum fuperinjeBa terra puteum complanare.

Dicunt

alii,

moris JuiJJe ut

cum parturiret gravida, foffam

ederet-,

eff-oderet juxta

quam partum

quiffilia

effet, in

ipfam

inficeretur

',

fn filius,
ci^^rkO!

vivus confervaretur .
^!

FeciiTe

autem

hoc

ipfos

^^

^.^!

^^

^L_x-J!

6yl t> oyl!

poffet,

6^^!

metu opprobrii quod ipjdrum caufa accidere

N
vel metu panpertatis.

tE.

?>^s

Neque tamen hoc ab omnibus

pro-

mifcue Arabibus fadlitatum videtur,

hic patrem poft

cum

alias

legatur

natam iiham falutandi mos,

AlNaphejah,
Ld>j4x.

L_a_;_^
il.lixJ.!

JL^UH
fSlj3>

Projit
J!

t'ibi

i.e. Jk^U

ys

^a

AlJauharius
in -aJLJ ct

tjJJLc

AaXj

^(^

opes tuas adaugeaty utpote

ejl.

Kamus.

quibus dotejua incrementum additura

ris

Quamvis majo-

in fceUcitatis parte filiis

fuiffe,

extra

dubium
fi

fit.

quam filiab-js augeri habitum Unde cum ad maritum deduhac

cenda

effet filia,

e propinquioribus alicui nupfiifet,

;

adhibita benedidtione valedicerent

Facilisjit tibi partus, et
tra,
fi

^x*^) mafculos parias nonjceminas : conilla c^y^^S ^

c^\

t^ c-j^il,

AlShahreft,

remotioribus nec tam fcedere conjun(ftis,

tibi

c_;^i! ^^ Nec Jdcilis Jit

uti

partuSy nec mares parias, &'c.

eft.

apud AlShahreJianium legere

proverbium
abiit,
ejl,
j.^;!!

Inde et illud quod

Frceynijjio
^.s^

in

rum fcelicitatis

^^ *^! * nec non .".i^jg-.n

^.^

JHiaALMid.

^UJ!

c^UxJ!

Sepul-

tura fliarum inter benefcia divinitus collata [numeranda

efi:],

referente AlMidanienJi

Fuit et inter Arabibus anillud mpvsiccf

tiquitus ufitata cJuJ!

A^=^i quod

genus
Cor. v.

efl
i

quod Apoftolus gentibus inauditum

fciHcet, ut quis

vocat,

uxorem

patris duceret.

Ejus

modum

fic

AlMoftatraf.
'

defcribunt, fcilicet,

quod foeminam

a patre

mortuo dere-

lDorr"^

lidtam (imo vel ahter dimiffam) quafi haereditario jure ;^"ol^thir,

(fi ita fibi

expedire putaret) vendicaret fiUus natu maxifua, in rei

mus, vefte

fignum,

ei

inje6ta;

quod

ii

ea opus

non haberet natu maximu'^, tum ahus quis

ipfius
^L.4_!!

e fratribus
^^>j^'J

dote nova duceret.

^^yjy

Ita

^L^aJJ!

\yl^

Torum perinde ac

opes hcereditarium habere.

326

N O T
Hunc morem
iAj*=^

iE.

vetat Alcoranus his verbis (ut vult

Author
\^\

NothrolDorr) UJJl S^^

^^^ j^j
Haec

^i.

\^S

^^jJ\

O vos

qut creditis, non permijfnm

ejl

vobis fcemtnas in-

vltas hcereditatts jure accipere.

licet

impio huic mori

affert

explicando
rejlantus

fufficiant,
:

liceat
Li;^

tamen quae

AlShah-

apponere

^y

^y^
L

l^^JufcU J ^y)ii\

C^X^

-*.
tsJJi

J-:*jJ!

ff^^S^
i^

y\

^^x!uL>

V)

^l^Sj

1I>WXji

^^

3^

Ct^

y****^. ly^^'^

*S-:^

'i\j.^\

f^ ciXsV

^!

^jAX^^!

^yyaJ!

&c. Pro

vetitis habiierunt

Arabes

ignoranttce fua;
-,

temporibus

aliqua, quce pofiea vetuit Alcoranus

abfiinere
:

fiquidem a matribusr, et a filiabus, et a materteris et amitis

turp'i[jimum aiitem

eorum qua faciebafit hoc

aiit

erat,

quod vir

duas forores duceret,

* ^iodetiam nomen erat. Vid. p.
IJvli

patris fui uxorem veiut fuccefjbr

affumeret, quod qui faceret appellabatur *

AlDaizan; quo
poeta,
patris

nomine infedatus

eft

(inquit)

Aus Ebn Hajar,

tres,

103.

quofdam
fui

e tribu

Bani Kais, quorum

ex ordine,
lt*

uxorem duxerant.
a!

^J^
'

ii!

vj^'
r'

^^^^^

{^^i
'i\j\\

^y\s 'ksJ^ ^a3

o^^ {^

*^^ y^^^

'

14*^

^!

Mos autem

erat

apud Arabes, ut cum ab

uxore, morte aut

repudlo, fepararetur aliquis, filiorum ipfius natu

maximus,fi
ille

ea opus haberet, vefiem fuam

et injiceret-,

quod fi

opus ea

non haberet, duceret ipfam

terventu.

fratribus aliquis dotis nova in-

Addi

his poffent

ejufdem

farinae

multa

fed e

jam

didis et quales invenerit Arabes fuos Mohammedes,

et quales reliquerit, fatis patere arbitror.

Quod

li

quis

non folum

illos,

qui fapientes olim habiti, fed et aUas,

N O T
qu eidem nomen
infignes,

JE.

3^7

dederint, gentes prudentia antiquitus

tam

ridicule fuperftitiofa

amplexos miretur,

ipfe

quod

fibi

melioribus imbui contigerit,

Deo
ne

gratus,
fibi,

iis

pe-

nitus adhierere et fobrie fapere difcat,

jufto

Dei

judicio (ut

illi)

permilTus, in ejufmodi aut alia

;

non minus

ridicula incidat
fibi

quod merito timere dcbet, etiam qui

maxime

fapere videtur,

cum
{ibi

illos,

quos

in rebus
iis

ad

religionem fpe(5tantibus adeo delirare miratur, in

quae

humaniE funt

fapientiae,

nec

nec ahis ingenio aut

acumine cedere reperiet.

M^

v\pyiAo(p^oviy

aAXu

(po^^.

Soli

Deo

G/oria,

329

PROVERBIORUM
QUiE IN

HOC OPERE CITATA SUNT

BREVIS RECENSIO.
l^^\.i^_5

*-j9

^.^^' Narrationes, feu

fabulae, Tafmly et

P.39.

fomnia eorum,

s^^\

\^

'^y^i^.

(j*J

vj^r (inquit

Al-

Midanienfis) 'JaSiatiir in
nullo nititur

eum qui

tibi

narrat tllud quod

fundamento,

Valebit ergo forfan, ex ipfius

fententia, Narrationes de

Tafmo ^c.

fcilicet

de

iis

quorum
certi

dudum

obliterata eft

memoria, nec quicquam jam

reliquum.
j^jaxJ^

yj^\ XJLj^

.yJLfi

Apud fohainam
a

certurn

efl

nuntium.

P. 41.

fohainah autem tribus nomen, hic pro fohainienfi poli-

tum.

Johainienfs

autem

quo ortum ducit proverbium,

perhibetur ^yj^S Achnas quidam, qui dc HofatnOy

quem

ipfe interfecerat, a quibufvis obviis fcifcitanti ejus forori,

refpondit,

^-Ju!i j.X2i^J!
1.

'Xj<^::^

tXx^

e.

Interrogas de Hofaino quemlibet catim-y

Atqui apud Johainam certum

efi

nuntium,

Cujus verfus hemiftichium pofterius

in

proverbium

abiit,

quod ufurpant cum

rei notitia

indicare veUnt
fit ;

unde certa
quis
fibi

alicujus

petenda

vel

cum

rem

peniI

Uu

33
tus

PROVERBIA.
compertam
efTe profiteatur.

Inde authorum Ara-

bicorum elegantiflimus AlHariri, fub fida Jbu Zaidi

perfona, coUationem inter
epijiolis Jit,

J;^\

eufn qui principibus

ab

et e_jUv.J.!

ratiomnn perfcriptorem inftituens,

eji

j;:X\ (inquit) Ju^^StS

Jua^ Johainah

narrationuniy
jju

i.

e.

explicante AlShirazienJi,
^.UJuJ! ^S *>^L3

c^^
XJUjJL^

\^jL,

;^^

3^

^x^

^Jju

t>

novlt quid in unaquaque re-

gione agatur, quia literas ex omni parte

git.

ad regem

mijjas

/<?-

Sic et celebris poeta

AbulOlay

'Petii

certum de

iWis

Scholiaftes,
* Sic
et

Jix!! Xiii^ ^i>

a Johalnah nuntium ; ab
eo

quem maxime probabtle

in

eji JciviJJe.

Legunt ahi

'^>x^

* Jojai^tah, teftibus

Aljauno-

nonnuUis Al-

Hariri exemplaribus.

hario et AlFirauzabadio, aliifque, atque effe

^U^ ^\

men
duos
tia

oenopola:,

in

cnjus taberna, orta inter compotantes

t AlModhafferi in

rixa, + tertius

quidam, qui

fe Htis

componendae gra-

Scholiis ad

medium

ingefferat, occifus eft; a cujus propinquis re

Harir. et

lib.

Temthal. AlShiraz. paulo

aliter;
fcili-

ad judicem delata,
ille 'i^-xsssj
ille

cum

de homicida dubitaretur, dixit

adite, vel

^A

Jofamam
fuiiTe.

Jofainam

arcejfite

cet

mulierem

enim quis

caedis

author fuerit optime indicabit, atque

a rixantibus

interfeftam
fuiire.

inde proverbio anfam

lciAi
,j\

P.

43

j.^^\

Magis damnum

pajfus, vel
-,

magisfera

pcenitentia cruciatus,

quam Abu
re

Gabjlian

utpote qui

rem

maximi momenti,
aeditui

nihiU vendidit, claves Caabce et

munus, utre

vini.

Dicunt

alias
(j

(JUi.i

Stultior
P-44-

Abu

GabJJiano,

^"U.
a3JI

^^\

Liberaltor Hatemo,
^y*JS.

Fuit Hatemus
XJjbLs.!
!j

ifte

o*N>^ ^^y^

^^amo

l^!^.i

^X^s^

P R

O V E R B

A.

331

iXxs

Ex
;

Arabu77i aTitiq^donim poetisy et infigni liberalitate

ipjius miinijicentiam referebanty CMJufque

vir

ciijiis car7?ii7ia

faBa diBortm
thal.

veritatem obfignabant.

Author

libri

'Tem-

Refert idem ipfum menfe Rajeb fingulis diebus

hofpites exciperet.

decem camelos jugulafTe quibus

autem
fuiffe
:

AUum

ejufdem nominis cujus avaritia

jj-U.

in prover-

bium

abierit

^ J^^^ Magts avarus quani Hatemus.

SysSJ:,

De

priori AlMaida7ii hiEC habet,

V^\^

UL^u;

\:,\^i

CJ'

jyth

V^^
^il^

\^
t^_Ju>

'^^5

H-^^ (^
y^\^

^^^^

V^

y^^
Fuit

^'^

iyiL<j

eJiXJs? y^\

u-XjL;

jli

^^joilU

liberalis,

fortiSy poeta, viSloriofus

cum pugnaret,

vi^icere, cu7n

prce-

darn acquireret, diripiendam dare, cu7n rogaretur, donare,

cu7n fortibus contenderet, lucrari, cu7n curfu certaret, anteire, cu7n captivos ceptjfet, dimittere.
v-^aIe
<s^^\

Periit Atib. Didierium in eos qui

dum

fpe

P.45-

fakitis inani fe lad;ant,

mifere pereunt.
eft,

Hiftoria a qua

originem

traxit

proverbium hasc

referentibus

Aljau[Banu

hario, AlMa'ida7iio, et AlFirauzabadio.

Tribus
viros

iftius

Atib

fcilicet)

omnes

aetatis

matur^

cum

captivos
;

abduxiffet rex quidam, iUi fe hoc folari folebant

li!

Uu^^Xij

jJi^ \l':>y^jlj

J loLo^ yj^

Ubi ad cetatem perve;

nerint pueri noflri, non dejinent donec nos liberaverint

ipfi

interim

omnes

in

exiUo perierunt: unde de

is:>^\

iis

qui peni-

AlJauhar.

et

Kamus
tus interierunt dicitur, ut et ^^^

in

Periit Dare^nus.

c-ax^

^-o

i^i.!

Liberalior Caabo.

Eo

fcilicet qui,

cum
eam

P-47.

per deferta iter facientes aquae penuria premerentur,

quam

iibi

paraverat in portiones ^equales univerfis diftridivifit,

buendam

deinde fuam ignoto cuidam, qui (itibun-

Uu

332
dis

P R

O V E R B

A.

eum

oculis afpiceret, plus femel dari jubens, ipfe

fiti

extlndlus eft, referente AlMaidant.

P.47.

^- ^^
enjis

jJu

&

^- ^^ .^\

Eloquentior Kojfo.

Ayadt-

hic fuit

^_^=^

(ut loquitur AlFtraiizabadius)

eloquenUa

ct fapientia

mjignis,

qui et unitatem Dei, et

ipfe credidit,

mortuorum refurredionem, quas

fuis

Arabibus

fubinde ingerebat, tefte AlShahreJianto, AlMaidanius

refert
i.

eum primum

fuiffe

qui dixerit joo U^

prcJ7iiJJisy

Emma

baad,
in

e.

Poji hcec vero, feu His

quam formulam

initiis

orationum, epiftolarum, et librorum, pofl gratias

adas, eumque invocatum, adhibere folent, et
^io^ia-fjLov

Deo
.

j^ai

.IU4< Orationis

vocant, fciHcet qui praefationem

a fermonis corpore diftinguit, ut Scholiaftes in

Abulfta-

Olam-y qui tamen

tuit, ut et

Davidem hujus formulae authorem

VixifTe

AlFirauzabadlus in sju,

eum

ferunt

annos i8o.
Ibld.
.

Ii3,li]?

i_^3^ ^\
:

Xo1
i.

Non ad

te

veniam donec redierint

ii^
,

duo * coriarii
illum proprie denotat qui

vel, L^ isyj6\ loJxW

e.

^ando

coriarius

Anzienfs

redierit,

nunquam.

Coriarii

duo (inquit

tyiJl

i.

e.

AIF irauzabadius)
.Ui.liJ^

funt L^jfc^^^

^j

^^ yA&^ iys.

arburis cujuf-

^ j^^.
uter-

dam
ufum

folia in

coria-

riorum convehit.

Tadhcor Ebn Anzah

et

Amer Ebn Rohm,

li Jii<

que Anzienjisy qui profecli ad qutxrendum

reverjijunt
;

nunquam

inde dicuntj

Non ad

te

veniam donec redierint

Viri nomen

qui afuis dcfideratui

ejl.

duo coriarii.

Dicit AlMaidani
et

^^J3\\

^^^
csCs*

^^

Donec re-

dierint duo coriarii,

\ Nomen anunalis quod

^.^uU w^^j
(

Donec reverjus

fuerit t AlMonacchal, et
dejcendat
X

k^\ j^

^= donec ad aquam
\,

nunquam aquam bihit.

AlDabb,

haec

omnia proverbia funt j

PROVERBIA.
.3woUl^

?>Z?>

^x^

qucc pariter denotant penttus ahti[]e quidy vel

periiiTe
;

irreparabiliter

et

alibi

L_j1

tf^xl^

)oJ3^\

!il

^iando coriarms Anzienjis

Proverbium
cant.
jj*,.4Ju:JI

redierit, ^j^il
^<?

^ljOLd j

uiLo

.U

ejl

(inqiiit)

abfentiam diuttirnam indi-

Juu:sutf

Literc^e

Motalammejt.
literae.

Plane ut apud

P.47.

Grcccos et Latinos Bellerophontis

Motalammes (cui

nomen
verfus

yarir) et Tarafah, duo Arabiim poetae,

cum

ad-

regem quendam {^Amrum

fcilicet

Hiren/ium i8)

qui eos benigne trad;averat, carmina probrofa fadlitaffent,

ille,
illis

diffimulata

ira,

tanquam honefte

dimifTurus, literas
dedit, qui-

ad prsefecftum

quendam fuum perferendas

bus

eum
at

de

illis illis

pcenas fumere juffit; quod fufpicatus

quag apud fe erant apertis, periculum
eas

MotalammeSy
fugit,

'Tarafah

quae

ipli

traditae

fuerant,
eil:.

prout

erant, oblignatas perferens,

morte mulc^tatus

Epiftolae

quiE Motalammefo data

eft,

hoc apud AlMaidanienJem hajOJ)

betur exemplar

yxx^S
Deiis.
te

J!

^^

^y^

^\

^\j
Al-

* Jpud aJtos,
Abii Cdrb
Tjo-

catur. V. Shi-

7/z

nomhie tuo,

Ab Amro Ebn Henda ad *

pervenerint
et
Itterce

raz. in Harir.

Caabarum.

Ubi ad

ifa per Mota-

riri.

t Vid. HaCap. 10.

et

Ebn

Chale-

lammefum,fac ipfumy manibus

defodias\.
(j^Ui cjii^^ uU!!
cjiXi"!
\'^\

pedibus truncatumy vivum

can. in vita

Hamviami
Farazdaki.

Si perdiderit

AlNas, repcndet

P. 48.

AlTas.

c_>^J^i ,5'-*^'

v;-'^

(inquit AlMaidani) Ufurqtiod petit.

fi

patur cum quis non affequatur

defpondere vetans, eo quod
confequare, ab aho
poffis.

Puto,

animum

ab uno quod veHs non

(inquit)

AlNas

nomen Kais

d:>

34
Atlani
in ^j^^.

PROVERBIA.
Ebn Modar, AlTas fratrh
ejus,

ut et Aljauhari

P. 49.

SyjJ^\^

LT^^^

v^
;

r^-^e

^3

^'^

Accldit mter eos bellum

et
<L(r7rov^ovy

Dahes
* V. et pag.
84.

et

Gabrah

diuturnum

fcilicet

quale

illud

quod quadraginta annos duravit*.

j//is

^yOI

>)^ s-^r^.

\ AlMaidani.

'iy^ f^^j^ ^^uj jiJi J iyo^ t jD^

ticc

dicitur inter quos inimtci-

nonfaciie reconci/tabiies, et

/ites fedatu diffici/eSy

orta-funt.

P. 68.

3L*oj^js.

^l_A^x;^ Injlar duoruni fodaimce compotorum,

fcilicet

3^^

^Lo Ma/cc

et

Okai/^ qui

cum Amrum^ fojulTi, \Jt nos

daima; nepotem, qui diu defideratus fuerat, reduxifTent,

ab eo quodcunque vellent pricmium petere

(inquiunt)
tibi

compotores adfcifcas,
;

quo

in

honore quadiis

raginta annos manferunt

unde proverbium hoc de

inter quos diuturna famiharitas, et ardla neceflitudo intercedit, referentibus

P. 69.

A/Maidani, A/Jannabio, &c.

y^^

Axii

yf

^d^

Ob rem

a/iquam, feu, non fine

caufa, ahfcidit fbi'Kofair nafum.

Puto,

cum

fad;o ahcui

infoHto majus ahquid fubelTe fufpiceris.

Ibid.

ojUU
induatur.

c ^ 4X

vA^ Major ef Amrus quam

reportatum, et grandiorem
s^.x3

ut torque

Dixit hoc avunculus ipfius Jodaimah,

Oliai/o

cum

Ma/eco et

jam

facftum,

mater torque ornafTet.

^^^ yt

^^
ipji

vj^

inquit

A/Jannabius, UJurpatur cum quis quod

induit.
Ibid.

non conveniat,

Forfan et

cum

vir

pueriha tradlat.

*j^Lo
Xj .Lo

^^i" Inaures Marice.

xjsii

De

re

magni

pretii dicunt

J^Ji^. i^3

Eme

il/ud ve/ inauribus

Marice,

i.

e.

jU.

3^

^^ quantovis pretio, explicante

^isjs
^yj

A/F irauzabadio

et Xj.Lo

yJu! Pretiojior inauribus Maric^, quibus

P R

O V E R

A.

335
quad?-a-

fcilicet inclufa erat

gemma
l^"j.i^U

Jj^^

^_i\\

^^j^j\

^^

ginta aureorum milUbiis crjiimata, vel, juxta

alios,

duae

uniones 'kj<x^\

J!

UJJl*

!jo

5LoL--^

^L^:=,
vifce

mftar duoriim colnmba oiiorum^ quibus non alias pares

funti Caabce ab ipfa dono datiZ.

^l^ V^

Frceminm Senemmari

-,

qui ex arcis,

quam
nonne

p. 70.

ipfe regi flruxerat, faftigio praeceps datus efl: juxta

nullos, ne alii

cuipiam parem conderet, juxta

alios,

lapidem, quo fublato totam fabricam ruituram dixerat,

alii

quam

ipfi regi

indicaret*.

Inde natum proverbium,

quibus bene
fecit,

cui locus efh

cum
:

* Aljauhar. AlFirauzab.

alicui,

ab

illis

repen-

Aljannab.
tffc.

ditur

malum

hinc illud poetae apud Alfannabhm,

X-^l^

Lto<X3

(S\^^ ^*^'

^^^Si

^i

beneficium in mdignntn confert,

Idem reportabit prcemium, quod reportavit olim Senemmarns.

i^SjA^

A^\ Fatalior Sarabo.

P. 83.

f^ fU\ Ominofior Bafufa. Bafis fcemina, quae cum nepotem fuum Jaffafnm ad vindid;am ob interyy.yj*>i

fec5lam

Sarabum (quod cujufdam quem

ipfa hofpitio

ex-

ceperat, camelae

nomen)

a Colaibo

fumendam

incitaret,

caufa extitit belH

y^:^

annorum 40.

fj^\

Joii

^i

Dhafarum

ingreditur Hamyarif-

mum
*j\^

addifcat.

lis

quae ad hujus expHcationem facientia,

did:a funtt, adde, e

Hbro Temthalj
(j^W^ Sciat rex

dixilTe

Arabem iftum
diBo andien-

t Ibid.

%^[^ ^\

^Jl

me

ipfius

temfore.

AUi verbum

^^

aHter exponunt, fciHcet Vefes

33^

PROVERBIA.
rubro colore tinget [vel tingat], quod fcilicet in Dhafaro
fodinae (int rubricas quae
JijjU

dicitur.

yu.

VaS

^yHi v.^.

j^v
* Temthal.
P. 168.

JoLi

-yi3l

Monet eum qui populo

et

alicuife adjungity ut

ad eorum mores
Jol^ /jLscw

habitumfe adtemperet*,
i_Ja^\

^^

Facundior Sahbano Wayelenfi. Sahjul^

ban (inquit Alfauharius) UuL U-J ^^l^

LuJ!

^
tr^'

3^=.^^

j.^^

jJuJI

aj

v/^ Nomen
j^u
L!
rJii'

viri e tribu

Wayel

svyXuTlov,

facundiy adeo ut in proverbium abierit ejus eloquentia-, qui

de

fe dixit, J^S

lil

^^ oyWl'

^^
Emma
maprogredi

L^k^ Norunt
P- 233jiyaJji]!

tribus Tamanenfes me, ubi dixerim

ejfe.
ii"^

baad, ipforum oratorem

j^
^uJ;^\

jU^

Afinus AlSheichi [feu

hasferit

f Seu,

pontc.

giftri] fletit

in \ fornice,

Cum

quis

nefcius.
P. 242,

^\'y^\ ^\

^\ ^
recipit.

y->y-A

^^

Vt

qui fugiens

phviam

ad

coUicias

fe

Qui

minoris mali vel abfurdi vi-

tandi caufa, majus incurrit.

X

Geminum
ULo^Ji
^^^
iiV(n

eft

quod apud

Moreh
lib.
i.

XMaimonidem
Hebraice
torfius

occurrit, Ju^\ J!

^juLJliL^, quae

Nev. Cap.

ult.

vertit

Aben Tibbon

*^1TSn

p mil3, Bux^flu

Latine,

^i prunas ignis evitare volentes inflammam

Arabica autem fonant, Ut qui ab

ejus inciderunt.
folis (yel
P. 2i

a terra torrida) ad ignemfugit.

(^i^jsarvJlj

X^.^l

LrJij

Comparas angelos cum ^Lswl!

nonnullis
:

ergaflulariis, explicantibus

at fieri poteft (in-

quit Ebno'lAthir)
Ljjo^

^^-i,

jo.Xa^! ^Xj^

i!;!

Cjy^.

(jj'

L^"

cU>a5!

^^\

ut intelligat hoc verbo fabros fer-

rarios, utpote qui artificiiin vefiibus et corpore fordidifjimi

fint.

PROVERBIA.
ry^^ ^.-^^ Pr^emijfio JHiaruvi inter beneficia [numeranda eft]. Ita fcilicet idem hic valere ys^\ aflerit
xil\

337
P-

5^5'

AlMaidaniy ac
alias

c^\Xj^\ Jilias
\

-,

quod idem

efl (inquit)

quod

dicunt, rA^y^\

c^\xA\

-J^ Sepultura filiarum in

beneficiorum

numero

efi :

valde

enim

filiabus fuis

time-

bant.

Porro

cum non

alius linguse Arabicae fludioforum

ma-

nibus magis teratur liber,

nio

editorum Centuriie

quam Proverbiorum ab E?'peduas, in quorum tamen aliqua,

fatis

exemplaris quo ufus eft vir dod;iflimus non

redli vitio, errores aliquot irrepferint,
eft

cor-

non

inutile

vifum

ea five conjedtura, five aliorum librorum ope, refli-

tuta, ledtoris oculis

hoc loco fubjicere,

Centuria L
Prov.
I
.

Syl

UmjJ <^'=-

N^

equites

equum alienum.^
.^C
.

Conftrudionis ratio poftulat ut legatur

s^jjJ^

,_^y vel
equites

LJ.

Sonant enim verba prout leguntur,

A^^-

equum

-prceter teipjum.

Prov. 60. i^cs^

Pojfidet

^j^

^'z^

^
ipfi,

/uJul

(^UJ^I

j)Lc\

homo animatn Juam (vel feipfum) qui occultat Je~

;

cretum Jiium ab amicojuo. S. Videtur potius vertendum

Dotninatur homo antmajuce velfibi
fuilTe
ille

C^c. Erp.]

In

MS.

^UJi alnajo, in Nominativo, dicit Erpenius, quod

fufpicatus, legit ^^LwJ^l alenjatio
alnafi,
:

mendofum
eft

at vera
ita

ledio

^UJI
j

Genitivi cafus, et proverbium

ille,

reddendum
Juatn, vel,

Maxime

inter hottiines, pojfidct atiittiatn

in

Maxitnam

ille,

hominumy

Je [vel

fui] pote/ia-

338
tcjit

PROVERBIA.
habety qui occultat fecretwn
-.^^.i:^^
-jumjUJ

\
atnico fuo.

fuum ab

Alinter

Maidaniy j^^

e>-'~^'

^^

Maximam,
tegit

Iwmines, fui poteflatem habety qui

*

maxime

fecretum

Ad

verb.

fiium, y^\ ^1//'^ *

cccultatio JcCTiti.

j ^y^. Laiidatur hoc di^lo qui fecreta optime celare novit. Confer Cent. 2. Prov. 54.
-j<x)

Prov. 9

t^Jw*J?

f>-*-J' ^^*^.

^j^^
quod

<x^

^d

auroram

laudat populus pluvtatn.']

Pro

tf js*J\

vertit

D. Rrpe-

nius pluviafn, lege iSyJSt et verte vvKroTro^tctv profeBionem

no5iurnam.
\.j^\

^SyJ^S

(inquit author

AlKamtfi)

eft X-oU

w*-w

pernox

itineratio.

Occurrit proverbium apud

uj^>aj

AlHaJJu

ririum Cap. 43. ubi AlShirazi in fcholiis,

V^

f Slc AlZamacb. Incitat

patieritia res

cf^lb ^jjui

*jjl>'

3^

Proverbium

efi

quod ifurpatur

ad

in-

citandum aliquemj ut ferat molefiiam in re aliqua, quod pofi

illain

aggredi, at-

que animum
fiimare
tatione.
Iffti

requiem inventurus fit

-,

quoniam

qiii

no5iu iter facit,

ubi

mane domutn fuam pervenit, vel non

longe ab ea abeft,

exitus expec-

lcctatur fe

noBem

in itinere confumfiffe.

Suadet igitur

mo-

leftiam alacri
+ AlMid. Temthal. et

animo
XxiiU

fubire,
3-*;:acu

qua ad quietem
3^jJJ

via ftruitur.

Alii, X

.^\^\

U^

vr^. Dicitur cum quis

alacri animo molefiiam perfert , fpe quietisfuturce

Centuria
Prov.

l .

II.

3iJUlJ

V*-

j^LkvJJiL,

In aliqui-

habbo'lfolfoU.

Pungit
cJoi

te in

io^ Dakkaca be'lmenchari nafo granum piperis.^ Lege

granum
AiKelkel.
in
Jj'

bus Kamufi exemplaribus

legitur Al-

^^\
keli.

c-o> jLsvJLL,

Dakkoca be'lmenhazi habba'lkel

Comminuis

in mortario
jj?,

Citatur

cum Dhamma.
Kolkol

ab Aljauhario in

et in

AIKamus

et

j^.

Eft

PROVERBIA.
autem
i__,^>J.<

339
^^^.
Lo

(referente Aljauhario) AlKelkel

tJu^^

omnhmi granorum dnrijfimnm,

Male

igltur a

nonnullis legi

monent \^\. Monet

(explicante AlFirau-

zabadio) inftandum,

cum

quis ab avaro aliquid extor-

quere

velit, ficut ei

qui grana AlKelkel in mortario

difficultate peragitur.
jjcjij

com-

minuere, quod non fine

Prov,
tiat
tibi 3.

^-Uil^

^ ^\ ^
tibi

.sJ^^xsx,

^ ^i deniindiffamator.^
illi

dlffamatoria fuper

altquOy

ipfe

eft

Verte, ^^ni refert

tor.

convitium ab aliquo,

ipfe efl convitia-

Senfu enim prorfus

geminum
t5Cju

videtur

apud Al-

Maidaiiinm, ^yUUb
convitio,
jjixj

^
iCii.

^L-i"

^ds

te

infamia, vel
*5otJij

<3;^^c//l'

dixit,

^ii mihi
cfJJi

retuHt.

(s'^\

(s\

jJ

C^SL^

*_JLJ>

y5 x^^j

i.

e.

%^i

///^i

i//f/^

[ab alio] narrat, quod te male habeat, ipfe ef qui illud

-y

dixit

fi enim tacnffet
^^jA4^"LiJi

illey

non

noffes

[quid dixilTet alter]

refert alter eft con-

Dicunt etiam,
'vitiatorum.

jo*!

h.j^j^^

^^^

Prov. 53.

/vs

\\

.sC .v'^.

(Syi\

.\ic

depravatione
wt\ in pautibi

mentietur tibi verax. Scal.

pertatey Erp.]

Apnd panpertateniy

Verte, / * abfentia mentietur

e.

verax.

\*
iX

In abfentiay

i.

cum

abeft, vel longe

remotus

eft

ab eo

K.

de quo loquitur.

Kamus.

Proverbii origo ex hiftoria hujufmodi:

t r. AlSatadi i Connn.

tQuidam fervum quem dominus ipfi venum expofuit, hoc elogio, quod nunquam mentiturus effet, fe ad mendacium compulfurum, depofito pignore, fufcepit. Abdud:um ergo fecum ahquantum temporis,
omnia
detinuit, de-

ad Lamiatol Ajam.

inde cum, quafi peregre profecfturus, farcinas camelis

impofuilTet, et
itineri parata habuilfet, remifit, at-

X 2

340
que remilTo domi

PROVERBIA.
fe continuit, nihil

dubitans quin fervus

eifet.

domino ipfum profedlum

renti ergo

effe

renunciaturus

Quae-

domino de
quafi
effet

altero ifto, retulit fervus, fe quireliquiffe,

dem ipfum
fe(flus

jamjam profed:urum
necne,
fe

pro-

autem

re vera

nefcire,

nec pro-

nuntiare

velle,
poffit.

mentiri
et

cum qui de Quo refponfo

abfentibus loquatur facile

et

mendacium

fugit fervus,
eft.

domino fuo pignus, quo certabatur,

lucratus

Ad-

hibetur ergo

cum

quis de rebus de quibus nihil comperti'

habeat, loqui recufet, ne forfan

cogatur.

quod falfum

eft dicere

Prov. 60.

jj^jtfu-

3S tio^csOV Narratlo (fermo) res car^i

i.

cerum

eji.'\

Lege ^^^s^

e.

quidniodoSy vtl vias, feu

et 7roAyc^;JeV,- ita ut aliud

ramos- habens, fcihcet

(iKXy\Kovxo)i

ex

alio

fequatur, et inter

loquendum, feu in fermonis

authore AlKamuJi,

progrelfu, exiftat.
inter alia, fignificat

^saJcJ^, explicante

^^

^^

xxxi:J\!^

XjJi:il ^^ja^I

ramum

implexu?n, et rei cujufuis divortia, qui et

hoc proverbium modos,

i.

citans

^^sxi per

^SysS^

fpecies, feu
^^^^^fsJ^

etfcopos^
jL=ijo

explicat.
^jaiu

Aljauhar, Sermo

eft

^S

e.

A>ixj

j pars ejus partem ingreditur, feu

ita inter fe

cohae-jj.^

rent ejus partes, ut aliud ex aho inferatur.

8.^/;i
i-i

jj;J|

^^.oOLwMo co4Ns^ll Dicitur de fermone quando

unum

aliud in memoriatn revocat, feu

alterius
iit

quando unius occafione

hifhoria alterius etiam eft
iJu*

mentio.

Ex eadem
legit

proverbii origo,

quod

Anticipavit jiflitiam enfs.

D. Erpenius ^^\ Uu^\ Legendum autem eft

JjoJl

reprehenjionem : fero fcihcet illum reprehenderunt

ob ca-

PROVERBIA.
dem menfe
in iflo verfu,

341
infeda

facro patratam, re

jam

peracfta, quae

reddi non potuit.

Alludit ad hoc proverbium Tograius

3Xx)J

wi>-Ji

iJu.AMS

^3^' ^^

Sijit qiiod valeat

ad

eos continendos

In Jide paSfonm, [nihil aliud

enjis reprehenfionejn.

eft

quam]

///

prc&vertat

Ubi monet AlSafadins

s>,

efTe

hoc
^^?/^

e proverbiis

Arabum,

<_>^>aj

^^ ^jJu ^

tf JvH j-:^t

mnuitur rem revocari, feu

mfeflam reddi non

pojje.

Prov. 62. Confufa funt (ni

fallor) quas ibi leguntur.

Proverbium hoc
ferro
ubi,

effe

videtur

^JJL,

jo^xiL

^x^^ Ferrum
legendum,
'iiS

fndhur
ut

reliqua ad

ejus explicationem pertinere,

ratio conftet,

verfus

primo laudati

monente dodo quodam Arabe, ^x^

i,yX\

w^ ^

^^ ^^^y

aJlt

LkwM

jojJ.\ 0?nnt rei corrnpth [feu perditio] ef

a genere fuOy ifque ad ferrumy cul vim infert [vel prsvalet] lima.

Monet autem proverbium (exphcante Al^

x^^liuj

Maidanio)
in re

* ^d^Lio ^^j

<Xj.xiiJi

j^^\ J

^jLxa^-o

^^\

Al

x>^Lxj

ardua auxilium petere ab

cJLxXl\ *A,U CAVj^

eo qui ei parjit et la-o^vvccf^of.

Prov, 74.

y^

Satls hufniliatus

eft

fuper quem minxerunt vulpes.^ Quae hujus proverbii origi-

nem

fpedient, vide p. 105. Porro dicunt aJlc CJLj

eojiiper quod

U^

^i!

cJLxiJi Vilior

minxenmt vulpes y^Ki^

^ vj^
a
^^LJixi]!

de perjona Jumme ajpernabiliy vel ultimae vilitatis, referente

AlDamirio, qui

et annotat

(cum AlFirauzabadio) male

llemijlichio

plerifque legi in priore

quod citavimus

J42

PROVERBIA.
AlT^hoolaban, quafi fingulare effet,

cum efFerendum
illud,

fit

per

Fatha et dualis

fit

numeri,

fcilicet duce vidpes.

In verfione

E?'peniana pro fuper

fcilicet,

ewn lege fuper

fuper idolum,

non fuper cultorem.

^\j

Prov. 85.
in

^
i.

^iU

^^

Cecidit

quldam
^^1;

(0 ^itva)

dentem capttis

ejus.']

Lege ^l,

^ ^ vel
:i3^

^^, quod

fonare videtur cequalem capiti mejifuram, vel, illud quod

caput ejus

ccquet-,

e.

referentibus Alfauhario et
*a*V,

AlFi-

rauzabadio, in yA.\
quce
alios,

yti

tantam rerum copiam

vel,

numerum
quiE

capillorum capiiis ejus dcquet,

juxta
ejus

^L

*^^^

^j^

^^^^

ohruat, et

ad caput

pertingat, in

^AS

a^^xs tantam quantam capere poteji,

vel quanta uti, profperitatem.

Dicitur ergo

x^xiJ!

^^.i

x*^

^^5.

feu

t_*Aai

cw

^zV profperitatem, feu

rerum omnium

abundantiam, confequatur,
njJij

Quod autem
effe

legunt nonnulli

monet Alfauharius

^ju^sr^ erratum e

literarum permutatione.

Prov. 89. jjU

'i^y

Jij

jjui!

3j

!3!

Edha
Edha

zalla'1

alemo,

zalla bezallatin alemin.

erudito.']

Cim
3j

errat eruditus, errat errore

Jij

Lege

jjLc

^yj

JW!

!i!

zalla'1

alemo,

zalla bezallatehi
ejus mundus',
*j

alamon. Cz^w errat eruditus, errat errore

(explicante AlMaidanio,) JUJj

fcilicet
Ixjj"

^^

(j3xaxj
:

j^i

quoniam funt erudito feSlatores qui eum

imitentur

inde poeta,
acUj!^ cfyc
XxjJs^
!i!
^cAiixi!

qj!
(*>^'

cl/oi

^x.

!^^

XjsO

C'^

^^!

XaJuJ!

^m

PROVERBIA.
Utique doBusJi erraverit,
Populus, errant
et anfcultaverit
illi

343

cum

eo, et periit et

perdidit

Inftar navis, quce

ubifundum

petierit,

Mergitur, nnaque merguntur qua:

in

eafnnt omnia,
in

Atque hoc

eft

quod

dicit

Maimonides
:

pra:fatione ad

fuos in Miflinah commentarios

^^ A

v^Uu

!ii

JULxJ!

tj<.UII

.ilLifc^

.i\U

L^U^

/c//(?/j
;

fi non probe cultus fuerit

non omnibus,fed
et fibadiis

ipfi

uni nocet

atjudex Ji non probe cultus

ipfe

moribus fuerit , perit

unaque liomines univerfos

in perniciem trahit^

Prov. 91. ^Uo.

^iL)

<sju<i\

(ja^Ij Jjfc^

yin volabit (id

eft,

volare queat) avicula fine ala^\

Sufpicatur Z). Erpenius

t^jLJi
c_;jJi

mendum
oLi^^i^

in

voce

^sfA\

Corrige igitur, et lege

yjJu
cfjL*Ji

AiCJIi'

Bazi, accipiter.

^y^ ^U^

jja^j ^>^

(inquit AlDamirius) Dicunt ^^i^\ (}s vjiv^i Arabes, Et nu?2quid ad volandnm fe tollet accipiter fine ala?

quo monet adjutores fibi et amicos comparare

poetae,
*3

juxta illud

Ui

^j^

j^

^U!
Ji

^JUl
cl^
6'.

^iU.

yjt-i

\^J^\

p-LLs.

^aSj

t^jLxJ)

y<a^Aj

ly^^

Fratrem tuuvi,fratrem tuwn

non Perinde
Affinis
ejl frater,

(tibi

adjunge)

fcilicet cui

eft

ac qui

i?ivitat

ad certamen fne armis.

accipiter fme ala?

autem

viri, fcias, efl ipji ala,

Et nunquid ad volandnm furget

!44

PROVERBIA.
AlBdzi
efl:

* In

numeratur inter ^j\^\ ea i^j^ animalia qiuz venari docentnr, apud * AlDamiriiun : ubi obiter corrige in Locmafini Fabula de duobus gallis kjjo
accipitris fpecies
;

- .^^^
qua.

et lege

^\^\
^^^y*^

tjhxj

i.

e.

aviiim prcedatricium ali-

Alludere videtur ad hoc proverbium AlHaririus his

;

verbis

^Uo.

volabit Q^iSy

^omodo < Jine alaf Plane geminum

i)U

V^

erit

volatus, feu

eft illud Plauti-

num,

Si7ie

pennis volare haudfacUe

eji,

mece ala pennas non

habent.

Prov. 97.

3^^

Xrj^

^^S

^j^

Non

efi

ex jufiitia

celeritas jujiitice.'\
juflitice

Ultimo loco lege ^joJU

reprehenfionis.

et verte,

Nonefi

celeritas

Occurrit apud AlHari^^x>JL.

+ Cap. 25. : Et AlModhafferi.

riumf. Senfus autem eft (expHcante AlMaidanioi)

yyj6\

oyu

^^S

ys

^ JodL

3^j

^^S

Non
8.

decere temere aliquem

reprehendere, antequam apologiam ejus cognitam habeas.

fer

Con-

ergo ejufdem CenturiiE Prov.

Forte qui audit ru~

et 9. Fortajjis

morem

de me, non audivit apologiam

meam.

accujatur, nec deliquit.

345

AUTHORUM,
EO FERE ORDINE

QUO LEGENTI PRIMUM OCCURRUNT,

NOMENCLATURA.

NjSIRO'DDIN rUSENSTS] ^^\

Jiro'ddin AlTnfi, a patria fcilicet

^>l\

Na:

In Przef.

^^

Tus denominatus

vulgo
i.

^j.xA2J

U.1^ Chowajah

(vel, ut efferri folet, C/iojah,

e.

Magifter, Dominus) Najir,

^^ j ^UJ^
eil

^j^ ^t^^
AbulFeda

'i^^^ w

yj

Sapicfis omni fcientiarim genere clarus, ut

loquitur Gregorius nofter.

G?f.)

Natus

(tefte

anno Hejrae 597,

obiit

anno 672.

Jacobus Rohawienfis,'] Seu Rohenfis, ^s^J^S

^y^.

Ibld.

urbe

bv,

Roha denominatus, quam Edejfim

effe

volunt.

Hebrasi

Nmi

efferunt

(fic

apud Abrahamum Zacuthum

ait

in Juchajin, ubi

Ata-Beg Zingiiim regnaffe

Roha
:

Tlbvil bv

Kni"\1 in Baalbec et

ita

enim divifim legenda funt

et procul inter fe diffita-

nomina

ifta

urbium diverfarum

rum, non conjundim, ut

pras fe ferunt libri,

typographi

incuria, quae Scaligero in caufa fuit ut Latine

Baal B/goifte

raha exprimeret;) Syri

1^01 jo? Urhoyo, nec

(_,a)*^of

unde Jacobus

Syriace

non

et lingua Syriaca (praEclpua fal-

Yy

3+6

AUTHORUxM NOMENCLATURA.
tem
e

ejus dialec^us)

}.jCi^of

jyt^ba!^

Notandum enlm
:

Gregono noftro

tres

t^Q ejus
verba
;

dialec^los

digna funt
J^
*.*Juj

qu^ apponantur
Ujotj^ iU-jLiH
jOi^^jJI

ipfius

1^^^^^^

cUy
X-i-J
^^
**^

cAS*
,|3
fl^

-l_i;JI^
c5^W^ ij^-i^

o'^"^^

^^y^^

^^^
3

XajL-^^^
XxJaLumJjJ^

-LkJ^

^^i

mi>-i

[Lingua Syriaca] dijimguitnr

elegantijfima
et
ejl

in
ejl

tres

dialeBoSy

quarim

Arama:ay qua:
exterioris
;

lingua incolarum Rohcet

illi

HarraUi
eji

et

Syria

proxima

ejl

Palajiinay

qua

ea qua utuntur Datnajci, et montis Libani, et reli;

quce Syria: interioris incolce

at

omnium hnpurjjima Chal-

daica Nabatcea,

qua

eji

dialeclus popull mo?2tium AJJyrice, et

pagorum Eraci.
P-3-

j^iKadt

Saed Ebn

Ahmed
in

AndaloJenus\

Citatur apud

Ahmedem Ebno' IKaJem

Hifloria medicorum, in vita

;
.,j

Jacobi Cendenjis, hoc nomine

xsL?
ij^

xcU?

*^lxH

yA ^Uil^

,s^\ AiKadi AbiCiKaJem Saed

Ebn Ahmed Ebn

Saed, et Liber ab ipfo compolitus vocatur ^-iS oUuIa

feu, gentium
in
claffes

wU^
effe

Juas djiributarum, qui idem

videtur

quem

laudat et ex

quo non pauca defumpfit Gre-

gorius nojier.
P-33-

AiMotarrezi, author
cfj vkJ\

iibri

Mogreb]

Scilicet

^\

ya[y

^i.]\

^\ cjl^U Najer Ebn Abii Macarem Abui-

Fata/j AiMotarrezi,
AbulFed.
Aljannab, &c.
Ibid.

quod Jutorem
efl

vejiiarium fonat, fed:a

:

Motazaius.

Natus

anno Hejrce 538, mortuus 610

XiXI!

Lexicon

a fe

compofitum

vj^^ vocat.
filius,

Mohammed
thor
;

AiFirauzabadius^ Jacobi

Kamuji autirJ

fcihcet, cf^Ljj^^! (sJtyiJ^\ x^acv^

^ vj^*:^

^#-=^-

AUTIIORUM NOMENCLATURA.
Mohammcd Ebn Taacub Ebn Mohammed
ruzabadiy feu Shirazita Firuzabadcnjis.
Hcjrct'

347

AlShtrazt JllFt-

Natus

efl:

anno

729, loco di6lo ^^j^L^ Carazin, denatus anno

*8i7.

Magnae

eruditionis

vir,

et

magno eo nomine
apud Jfmafeu

*Mezh.8i6.

apud reges

et principes in honore, praecipue

elem Abbafi filium Tamancfifem, cui ^^^xliJi

AlKamuSy

Oceanum

linguae Arabicas, dedicavit, nec

non apud Ba-

jazidum (feu Bajazete?n) Tilderim Chan\.

(feu Ta^nerlano)

Timurlenco

-f-

AlJannab.

dono

accepilTe fertur^Uo^ o^Ji Xa.^^ quin+

quies mille aureosX.

Kadl

Shohbah.

Safoddinus'\
iJukU!

Scilicet

^^_^

^j

^^\
\^\

jsxc

^^.^!

Ja^

P.33-

Safo'ddin

AbdolMumen Ebn
XJL^a^^J!

Abdtlhakki.

Libri a

nobis citati titulus, ^UoJl^

^y^Jb^Ji

^ij^.

Di(5tionarium

quoddam Geographicum.
Cujus nomen ahas nnj^D ahas

R. Saadias\

NnVD

PJ4.

fcriptum reperies.
in

Hic omnes

veteris teftamenti hbros

hnguam Arabicam

tranftuht, cujus operis pars prima

(fcihcet,

Pentateuchus)

charadlere Hebraico,

dudum excufa eft Confantinopoli, una cum textu Hebraico, et verlioPerfica

nibus Chaldica Onkcli et

facobi

T^ufenlisy

qui

vulgo Tawofius dicitur, nuperrime vero Parifis Arabico,

in

fplendido

iflo

Bibhorum

TroXvyXdoa-a-cov

opere.
vertit.^j
Ibid.

fudicus qui

libros

Regum

in

linguam Arabicam

Anonymus. Alium
Avicenna]
<<SJ^jm^ )\

a Saadia efTe ftilus indicat.

U^

i&\

CJ^

^yA**an.M

(^ y\

P-35.

^j^^l

Abu Ali AlHofain Ebn

do5lore?n

Abdollahi

Ebn

Sina Al-,

Shaich AlRaiis (quafi

primarium dicas

unde

vulgo Princeps infignitur), medicus et philofophus iniig-

Gregor. Abu"lFed. &c.

y 2

34^
Patria

AUTHORUM NOMENCLATURA.
nis.
illi

j^Lko Bocharay

qua natus
literas

eft

anno

Hejrce 370.
res,

Nondum

decenni major

humanio-

et

quicquid

fcientiarum

ad Alcorani intelled:um

pertinet, calluilTe dicitur, et

totam

syKvKXQ7ra,i^sicu/

ante

annum aitatis 18 abfolvifle, quo temporis fpatio nec unam nodlem integram dormivilTe perhibetur, nec intercum aliquid illi diu aliis rebus quam led:ioni vacafTe
;

intelledtu

difficile

occurreret, ad

templum, nodi

iftius

folutionem a
litus.
P. q6.

Deo

precibus impetraturus, fe conferre fo-

Obiit anno Hejra; 428, annos natus 58.

jd/cora?ius]

Impia Moha?n?nedis

dicflata

ne memoriis
iis

hominum
iftum
* In vlta

exciderent, caviiTe

AhuBecrum,

in librum

tranflatis,

docet Hiftoria Saracenica, in vita

Abu
y>\
*!>^^

Becri ; quibus adde, ex AhiilFeda*,

xni^
JsA
\->^'x:E=iiS
.*\Ji

Abu

Becii et

^
t5^^^
.sXJi

^^\yi\\

-^sxj

fufius in vita

'^T^i

^y^^i
J^*

3>^==^^^

'N*^^?^

iW-r^^
*^-*

Othmani, an.
Hejrae jo.

(jl

1_3\

oi\^^
Xa

isSj

(jUa

L^!^

^3J y*^

LswJ
K>\yM

'kM3.x=.

^^

tf^H <_>^x^aU
J!

t-^y*~>

o\i

Ji!\

l_^

JJoo^^ ^Ua-^^ii^

1^^;'^

y^'^ c^/%/ Alcoranum

atque ita

ex ore homtnum, et

palmarum

foliisy et pellibus,

fcriptum relmqui apud Hafsam Qmart filiam, Mohammedis

uxorem.

Cum

autejn

ad imperium jam
ejfenty

eve5ius

Othman

variasy quce

apud homines

leBiones videret, exemplaria

ex

illoy

qui penes

Hafsam

erat, libro tranfcripta in varias

pafjim regiones mittens reliqua omnia e medio fuflulit

P-37-

Ifmael AbulFeda']

Cui nomen, cum agnominibus

et

epithetis quibus infigniri folet,

js"U^

jo^!

^U

^^

^x^S

<-_4sU

IjOJ!

yj\

^^oO!

^1-..^^

Ifnael

Ebn Ali Al-

Malecol Moaiyad Amadoddin AbiilFedai Saheb Hamah,

AUTHORUM NOMENCLATURA.
feu Domlmis

349
anno

Hamahy
Natus
efl:

cui provinciae praefedtus

efl:

Hejrce 710.
j-iJI

anno 672.

Hiftoriam fuatn vocat

^IjJiaII

Ju^S

^AalsviU

Geographiam

^.^P.J7-

Aljannabius\ ^^ju<^|
t^i^iJI

<^l^n

^/^z^

^*^ .Xx-JI ^ ^ikA3>o ^x-t^-o ^! Mohammed Mojiafa Eb?io'lSaiyed Hajan

^Uj-l

AlHofalni AlHajJiemt AlKoraJJii, vulgo

titulo

Aljannabii
laudatus.

notus,

eoque ab Ahmede Jofephi

viliffe ait

iilio

Se Mohammedts fepulchrum

anno Hejrce 963.

Hiftoriam fuam perduxit ad

annum

Hejr^e 997.
Ibid.

Ahmed Ebn Tnfef Finem Hiftoriae fu^e

Hejrce 1008.
Scholiafes in

feu fofephl fiHus]

ouv^ -^j Xk=.\. impofuit menfe Moharram, anno

Poema Ebn Abduni] Poematis author ^A

.Xa
x.3n^

P..39.

^.jj^ ^\ ^ssX\

Abu Mohammed Abdo'lMajid

illud illuftravit

Ebn Abdun.
J!ij^\

Commentariis
^jMI

^\

.i!l^\

j<ac

^^y*a^\

jy^ Abdo' IMalec

Ebn Abdillahi AlIn

Hadrami AlSabti,
Georgius
partis
jv^JtJ!

feu Hadramautenjis, Sabtenjis,

ElMaci?ius'\
^^\

Ebndl Amid
fuae

titulo
^^!

primas
u*^j-^

Ibid.

hiftorias
(j-L

vocatur ^\
^j!
j^~,!

^LJI ^!

o^ c^y!

-;L^J! Georgius

Ebn AbiL
Eb-

Tajer

Ebn Abi lMacare?n Ebn

AbilT^aieb, qui audit

no^lAmdi (in parte fecunda ab Erpe?iio edita

.xm*I! yf/-

Amidi
u*^j>j^

fcribitur) et

ad calcem ejufdem hbri ^.jj^ :^^\

^jA^a^! AlShaich AlRaiis

AlMacin,

i.

e.

Dodlor

primarius, foUde dod:us, Georgius

!>u_4_3c_J!

^! Ebno'l

Amda, Quando
patet.

floruerit

ex Hiftoria ipfius Saracenica

falalo' ddi?ius

AJfoyutius, author libri

Mezhar.]

^i)k_^

P. 40.

AUTHORUM NOMENCLATURA.
Jsyju^\
jjjjJi Jalalo\idifi
tc7>'

Ajfoynti.

Idem

hic effe vldetur,

qai alter

Jalailam, qui Scholiorum in

Alcoranum
eo quod

authores audiunt,
vidi exemplari, in

quanquam
lihrorum a

in hiftoriic ipfius
fe

tunc temporis editorum

catalogo, Ubri
p. 42.

yi>'y^\

AlMezJiar non meminit.

celebris ^, ^:^^ i)L_xJi

AbulOla AlMaarri'\ Poeta

^y3^\ ^^i^'^\
Tonuc/ii
'iyu>

^A

*Mi

xxc

AbulOla Ahmed
eft

Eb?i Abdillalii Alin

AlMaarri, natus
:

anno Hejra 363

urbe

Maarrah
449.

anno 367

a varis

oculorum ufu privatus;

obiit
Ibid.

Ebn
,

Chalican, vel Chaiecan']

.j,^i Lr4-i ^jJlj^S yj\

^\^\^ ^jj X4.;su ^^ x^js-I Almied Ebn Mohammed Ebn ChaXvyx^ovog ergo fuit
cenfuras,
fallant
;

lccan (vel Clmilecaii)

Abiil Abbas SImmfo'dd'my natus anno

Gregorio

Hejra 608, mortuus 681.

noftro,

ejufque de

ipfo
ni

cujus

in

praefatione

mentionem fecimus,
hteratorum
veiliigia,

me

charadlerum fere obfi

author

quod

ita

fuerit, patet

hiftoriam ab ipfo Gregorio ad

annum tantum 6j^

JL=^i ^j

per-

dudam, ab aUo ad 683 continuatam.

Ibid.

AlCendi PhiiofopJms]

^s^^S

vy^

^-*^h y^

Abu Tifef Taacub Ebn

* Hift. Medic.

EJJiali [feu Ifaaci] AiCefidif

Ara-

bum regibus Magno fuiffe

oriundus,
in

Philofophus

ycctr

s^oxviv

did:us.

honore perhibetur* apud AlMafntmemy

AlMotaferfium, ejufque fiUum A/miedefu, Chahfas.

Me-

minit ejus Gregorius nofter fub AlMotamedo Motawacceli

fiho.
P. 44. in

AiMotafiabbi poeta] J^xs^\

^j:;i!L-.j

^A^.tl1

^^ ^-..

,-><

c-JLiJ!

^\

margine.

^^y*^\

is>yx^\ AbutTaieb A/med Ebno/Hofain

AUTHORUM NOMENCLATURA.
Arjoji AlCcmiiy notus nomine AlMotanabbi^ hinc
illi

351

impofito quod 8^_x-;_H ^r^l poeticum aliquando furorem

pro prophetico venditaverit.

Natus

eft in

vico

quodam

Cufc jsjj^ Cendali appellato, unde et ipfe AlCendi feu

Cendenjis,

non autem

Ccndah quod tribus nomen, (mo-

nente Ebn
fuerit.

Chalecan,)

cum

tribu

Aljojiy feu Jojienjis

Aljanharlus']

^.^^;]! ^yt>>i'

-^

c.^

3^1**.! ^

^!
e.

P-45-

Abu Nafr
juUJ!

IJmael

Ebn Hatnmad Aljauhari

AlTorci,

i.

natione Turca, qui tamen obtinuit ut apud A?'abes*

A^\

* Aljannah.

Sennonis anti/Ies audint-y celebris

alios

illius

Lexici -UcwaJi

A/Sahah (vel juxta

A/Sehah) quod fanum,Jincerumy

probum, verum denotat, author.

Natus

in urbe

quadam

Turcarum tunc temporis K^SJi Faraby\\od^v^ ^l^i Otrar,

dic^a.

Obiit, juxta

Abu/Fedam, anno

Hejrc^e

398, juxta

Epitomatorem
Tarafah

Tafeetifs, 391, juxta

A/Jannabium, 193.

poeta']

Xi^ Tarafah,
^::^^!

cui
^^^

nomen

o^j^\

^j^

P.47.
Cbdlcc.

Amrus

EbjiolAbdi, y^Uu.11

Mota/ammeji fororis ^

films, et unius e decantatis

apud Arabes poematiis, quiE

Moai/a/iat audiunt, author.

Anno
maior^

aetatis

20, vel juxta

ahos 26, interfectus

eft.
1.

", Mora/i/zeJ/io' / acbar,

e. e.

Mora/z/iej/io' /

', afgar

1.

/ > mmorj

Poetce.

Major ,,^

, ,

Ibld.

ajum

,,j

Amrus Ebn
^-1

Saadi.

Minor, qui majorem patruum

Mczb.

habuit, 'i^ys>

Xjuj,

Rabiah Ebn Harma/ah. Kamus. At

fecus aHi; minori fcilicet

nomen

fuilfe

Amrum Eln HarIbid

ma/ah, vel Rabiah

Ebn

Sofyan.
t>.>.

Mota/ammes]

^^>uw^)

^j y-^y^

Jarir Ebn Abdi/^

352
Mafi/ii.
W-^'r. 49-

AUTHORUM NOMENCLATURA.
Vide explicationem proverbii hiterce Motalam333poeta]

Abu D/wwaib
/lai/enfis.

jJL^

^^

^y^

3-*^' ^-^^.i^ >-^'

J j^^ Abii D/iowaib A/Katil C/iowai/ed

Fiiit et alius

Ebn

C/ia/ed

Hod-

eodem nomine poeta

Aiyadenfisy

tefte

A/Firauzabadio.

r.52.

Maimonides']

Ea

qirae

in

Judseorum monimentis de

eximio hoc dodlore traduntur ut omittamus, apud Ebn

Abi

Ofaibea/i, in hiftoria
^^xlsjJiJI

medicorum, hoc nomine recen-

letur^ if.3^^1
jR/^/zj-

(i. e.

Princeps)

^ ^y^ (db^ >^' u**t^^' Abu Amran Mufa Ebn Maimun A/^jj^^A^

Kortobt A/Te/iudi, feu Cordubenfis fudceus.

Obiit, tefte

Gregorio noftro, anno Hejrce 605.

^^jJiJ! (SCi^^S

^^y^

(^

^^

{'LX^^ lt*^ '^ J^ ci,l_-<. A?mo autem 605

et,

mortuus

efi

Mofes Maimonides fudce^is Hfpanus) qui

una

cum

authore Hiftoriae medicorum, tradit ipfum in

'i^_:^^^\\

Hfpania

yJs^

s^Li ^"^^^
eam prce fe

%y^\ ad IJ/amifmi
retento in corde

profefjionem vi adaSium,

tu/iffe,

fudafmo, quem iterum,

ubi opportunltatem naStus in

efl.

/Egyplibri
i.

tum

tranfiijjet,

pa/am

profejfus

Meminit idem

ab
e.

ipfo lingua

Arabica compofiti
diredlorium

quem

X3^jJ\ De/a/a/i,

indicem,

five

infcripfit,

quem

(inquit)
i.

ahi

laudarunt, aUi vituperantes

XJiUai! Dde/a/a/i,
'S^^S^

e.

errorem,

nominarunt.

Eft hic ^joU.1

Hebraice D0123 XTsyo

More/i Nevocim.
IblcT.

S/ie/iabo ddin

^:sv

j^,j

j^.^!

.jji <^l^ (j^lxxl! yi\ Abu/ Abbas S/ie/iabo' ddin A/imed Ebn Ta/iya,

A/imed Ebn Ta/iya]

natus anno Hejra; 700, mortuus anno 749.

Librum,

AUTIIORUM NOMENCLATURA.
inter alios, fcripfit cul titulus ^Ui^bJ!

353

^l^
^j

^i ^l^^s

^[^
^l
P- 53.

Geographicum

et Hiftoricum.

EbnolAthir\ 6^^^^

c^^S a^^
yj^^SS

^)^\

vi^UU-JI

^p^\

ck:ss^

uJiUI iSjyLs

^y^ AbiiJJaadat AlMobarec

njulgo appellatus

Ebn Mohammed AlShaibanj,

Aljazari (quod
fcilicet

Ebno^lAthir
s

natus eiTet in loco di^to

v^y^

y^ /^! Jazirat Ebn

0?nar)

cognominatus Majdoddin.

Natus anno Hejrce 544, mortuus 606.

Mujlafa Ebn KaJJai, author
(jj'
i

libri Taarifat?^
(^.Xll

^jJ! ^fX^
(jJ

Ibld.

J>4^'

^iy*^^

3-t"X*A'

(jJ

*.Vj^x)

tj-^v^

^jilaAa-o

cUaiiJ!

Mojlehoddin Mojiaja

Ebn Mohaiyi

ddin

Mohammed
lihri

Ebn

IJmael AlTorawi, appellatus Ebno^lKaJJat, author

cljuyul!, qui variorum, qui in libris Scholafticis,

gicis, Juridicis, Philofophicis,

Theolo-

&c. occurrunt, terminorum

explicationem continet.
Shahrejiantus vel AlShahreJlanius\
c5jxi"i(!
^,

x.::s\wo

j<OaJ!

^S

Ibid.

*_^js^ J^ Jl^i;^.!

^Lx*^^\ (^r^'

^^

AbiilFa-

tah

Mohammed Ebn Abdil Cartm

AJJiarius.

AlShahreJiani, Scholafiiin urbe

cus, Je5fa

Natus anno Hejrce 467,

^^XL^y^ Shahreftan, juxta alios anno 479, mortuus anno

548, vel juxta ahos, 549.

AiBarezt
<sjjlt^\

in

Jermones

Ebn

Nobat6e\

^S

M 'i^

(^=^j^^

P.57.

Abrahim

Abdo'r Ra/iim ^^ (^^^ Ebn Habati'//ahi A/Barezi.

^^

Ebn Abi Taher

Ebn

Nobatdc]

^ }.^x^\
Abu

^j

.X4.:=:^

^^JS1\ ^^\^J-\ A^lo

Taiiya

^j^^ i^f^. y-i^ Abdo'r Rahim Ebn Mo/iam^j!

Ibid.

med Ebn IJmae/Ebn Nobatah

quod
familias

A/Hod/ia/ii (feu Hod/ia/ienjis,

cujufdam Kodaetijium nomen,) A/Fare/ii, de-

Zz

354

AUTHORUM NOMENCLATURA.
nominatus ab urbe
^^^AijULyo Maiyafarekin.

Homiliaftafacile prin-

rum
ceps.
P-59P.65.

feu concionatorum apud

Mohammediftas

Natus anno Htjra 335, mortuus 374.

^,\

ESn Abbas\ ^Uc

Jalalani]
yalalo'ddiniy
q. d.

Duo quorum nomina

j^4^\

Jalal, fcilicet
i^r?.'^^

quorum primus

^^

.x.:*^.*

.i^
3^^

J^X\

yalalo'ddin

Mohammed Ebn Ahmed

(^jjJl yalalo'ddin

AlMahallt, qui
;

partem Alcorani brevibus Scholiis explicavit

j,K^'i>\

alter

^j^yiS

J^Afi

Abdor Rahman Alabfolvit

OJyutiy qui,

mortuo primo, reliquum

anno Hejra

871.
849.

Natus, ut ipfe

in hiftoria fua teftatur,

anno Hejra

Idem

(ut videtur) qui Hbri

efl

Mezhar ]2cci\ memorati

AlOfyuti di-

author; perinde
cas,

enim

five AJfoyuti, five

cum

loci feu pagi

^gyptiaci nomen, unde haec apfcribatur, tefte AlFirauzabadioy

pellatlo,

utroque

modo

fciUcet, hyj^ Soyut, et lsyj^\ Ofyut,

Ibld. in

AlCeJJiaf]

oLi.^i Commentarius

in

Alcoranum au^^.atuo

marg.

thore AlZamachfliario, fcihcet

s^vAw:
!!

^ ^c ^j

^\S

,^ yi

^j ,l_jil! .x-ijs^^ Abu IKafem Mahmud Ebn Omar V" ^J. Ebn Mohammed AlChowarazmi AlZamachJhari, Natus
eft

in

Zamachfliar,

Chowarazmics oppido, anno Hejra

* -E^" ^^^hcan.
Ibid. in

467, mortuus anno 538.*

AlBida%vius\
tfjLiAxJ!

feu

AlBaidawi : fciHcet
i^\

.xxc

/.rJ.x3'

y^y^

marg:.

__ /^j

Nafero ddin Abdollahi Ebn

Omar

AIBidawi, celebris in Alcoranum commentarii author,

nec non Hbri Scholaftici de fandamientis reUgionis J\^i
+ Epit. Yafci.

AlTawalea

dicli

&c. Obiit anno Hejrce 692. 1

A/Midani] Seu Midanenfis, vel MaidanenJis, utroque

AUTHORUM NOMENCLATURA.
enim modo
fcribitur, tefte
4\.icu)

ISS

AlFtrauzabadio, j^^i >/^l y^

tf;^UaJJl t5ii.XAj!

(^

AbulFadli Aluned Ebn Moa ^Lv-o

hammed AlMaidani AlNaifaburi,

vico

Maidan,

fcilicet,

quodam

in

j^\^

Naifabur denominatus.

Obiit

anno Hejra 518.

DoBus apud eos Medicus]

AlZamachJJiarius']

Scilicet author libri

^Ls Shamel.
t> ojIaX^l

p. 89.

Vide fupra

AlCeJIiaf.
(j'

p. 91.

Mojiatraf]

Nomen

libri eft 6j^i>:L^

.^

P- 9i. in

marg.

authore incerto.

Mohammed Ebn Abdollaht] j^x ^j x^szsv^ Ml o^xs. ^\ ^j^ (^ *M! Abu Abdollah Mohamined Ebn Abdillah Ebn Amri : author libri aftronomici didi J^S i^U^, five
jjLrf^!

P. 100. in

marg.

f^^yi,

t:)'-^*^'

c_>U^.

Camel
y^/i

1
^'

EbnoHAthir]
cJiU! iO>i'

'^^ f^^

i?^^

cr

s^

C:^^

>^'

P. 98. et 100. in marg.

^ji_^\ ys.

^^"^'^

(jj^^ '-^^^' cr^W^' f^^-^'

Abu IHafan

Ali

Ebn AbVlCaram Mohammed Ebn AbdVlfrater

Carim AlShaibani, notus nomine Ebno' lAthir Aljazariy

cognominatus Ezzo'ddin
natus in
:

AlMobaract Ebno^lAthiri,

^^

^r^y^ fazirat

Ebn Omar, anno Hejrce ^^^,

* Ebn Chalecan,

mortuus anno 630. Hiftoriam 3.^1^ Camel infcriptam, ab

origine

mundi ufque ad finem anni Hejra 628 perduxit.*

Ji:i

AlMakrizius] t^^yi^JL o^_x-^ <> ^^j ^^-l yjAl!

Takio'ddin

P. 107.

Ahmed Ebn

Ali, vulgo

AlMakrizi

diSlus.

Na760

tus, ut ipfe in hifloria teftatur, poft

fcilicet, tefte Jalalo'ddino,

annum

Hejrce

769, mortuus 840.

Liber

.jJ!

Jij Nodhmo' Idorr .]

Epitome Hbri

^jJ!

^jci

P. III.

Nothrd' Idorr , feu excerpta ex eo continens.

z 2

35'

AUTHORUM NOMENCLATURA.
Liber
tsi^j^S

p. 119.

*>olsvji!!

'i<s^_y^

Charidato lAjiieb^ Author eft ^^\

Ebno' IWardt quidam.

j^^^v-^

p. 121.
niarjr.

AlAzalt, leg. AlGhazali'^ Jjyy^

^j ^KfS^s^

jv-oU. ^jS

^J^S ^^<xJI j^3 -iU^? X^scvrs. Uiy^S Abu Hamed Mohammed Ebn Moham?ned AlGhazzalt, cognominatus Hojjato lEjlam
Zaino'ddin AlT^uJi, five Tufenjis,

Natus

eft

anno

Ilejrce

450, vel (ut

^jj.xl!

alii)

451, mortuus 505.

bis redegit

Librum
j^^-.^

ejus L^^

-^
^y^
Ebn

in

compendium

J^j^\
et

3_/a__iJ1

^\

AbiilFadl Ahmed Ebn Mufa AlArbelt,

et majoris

Epitomen fuam (minorem puto, nam

Chalecany)
ifte
\u.:>.'S\

meeft

minit

^^j appellavit.

Natus

autem Ahmed

in

urbe Manfal^ anno Hejr^^ ^j^,

mortuus ibidem anno 622.

Ibid.

Karmatti'^ Vel Kermatia?2iy juxta

Ebn

Chalecan.

Sefta
ipfius

blafphemi cujufdam impoftoris, ab hofpite potius

(cui
Carminah
in

nomen*^^^,
ipfo

quod Arabes
tefte

in xk^jj* verterunt,)

AbiilF. forlan

quam ab

denominata,

Gregorio noftro.

Ahi

Car

aliam nominis rationem reddunt, referente

dictos fciUcet a

Ebn

Chalecan-,

miiah.

duce quodam ipforum qui Ja^ys Karmata

appellatus eft,

quod

flatura brevi feu contrada, et facie

deformi

fuerit,

qu
villa

vocis iftius

apud Arabes
^^ljs^^

lignificatio.

Ahi a
didtus

fedtag
eft,

authore, qui k^^s

Hamdan Karmat
Quif-

quadam

ita

appellata, denominatos

volunt, teftibus Aljannabio et Sharho' IMawakef.

quis
*J

tandem
nXji,

fuerit,
^\

^j

'^^^^^i

^^^'

3^^ t> Lo^* l*^

)^U.li

^^i

^j jjif

ad

religionem

fuam

pa-

ganis et deferti incoUs, quibus nec intellefusfuit, nec

tn^uitans, diio audientes

religio,

habuit; qui ab

initiis

obfcuris eo

AUTHORUM NOMENCLATURA.
potenti^e creverunt, ut vix

357
tf jJli

credenda patraverint.

^Aa-

i_>lj

Fecerunt

in IJlamtfmo

qnod nec ante nec

pojt eos

fecit e Mojlemis quifquam, et occuparunt niagnam

partem
et

regionum Eraki
Syrice ufque

et

Hejaziy nec non regtonum Orientis

live Cairo.

ad portam Mefri,

Exorti funt circa

annum

Hejrce 278.

AlBattantus']

Mohammed Ebn

^lxJ^ }aa^\ J>\j^\ ^^U*- ^jj ^U. ^^ a^.^^ faber Ebn Senan, origine AlHarrani^ (feu

p. 122.

Harranenfis,) AlBattani, vel, juxta alios, AlBettani, patri-

am

fcilicet

habens

qui locus quidam efl in ditione

Harrani', aftronomus infignis, vulgo A/Bategnius, obfer-

vationes fuas anno

Hejra 264

inceptas, continuavit ad

annum

306.

Obiit anno 317.

^j\JiSl\

A/Farabius]

[al. ^^UjJa]

^i^jJ ^^ a^^x

y^

^\

ibid.

Abu Nafr Mo/iammed Ebn

fcilicet

Tarc/ian A/Farabi, patriam

habens

v_jLli

Farab, Turcarum urbem,

qus

pofhea

Otrar

dicla, quae
XJLy:i)ki

eadem A/Jau/iarii

(ut diximus) patria,

^jxju^j^
ci/e

yJ!^\ p/ii/ofop/iorum

apud Mo/iammedanos fajufcj^

princeps, fimulque LJoJl j

(j*.Uii

mundi

co?itemptor

egregius, vere philofophus.

Mortuus

eft

anno Hejrce 339

* Ehn ChaJ. AlulF.

pkifquam od:ogenarius.*
S/iariJo /Edriji]
I//uJlris
y,
.^,N\;i

^^ Ji

S/iariJo/Adrifi, q. d.
ii

P. 125.

Adrifdes

S/iarif

autem

titulo

praecipue glo-

riantur qui a Mo/iammede genus ducunt, vel ei affinitate

conjun6ti funt.

Hoc nomine
libri

citatur

apud Abu/Fedam,

nec non authorem

Mafa/ec &c.

Nomen

ipfi

cum

;58

AUTHORUM NOMENCLATURA.
agnominibus

*M\

jsac

^^

j^,*^^ ^^ Js^jxu

jM^

^s.

yj>\

.^^\ y^S
Eb?!

LT^^i^ ^^^^

Abdollah

Mohammed Ebn Mohammed

Oriundus

AbdoUah Ebn Adris, tmperatoris Jideltum.

illuftri

ergo videtur
quibus

Ed7'ijidarum familia, qui olim in aliIpfe fe (nefcio

y^/V^

partibus regnarunt.
oLXiiJH Xi^y

tamen

an folum) librum

qui fcriptus efl jufTu Rogeri

(ejus

regis Sicilice et Antiochia

ipfe

&c.

nominis fecundi, ut

Clim.

4. p. 2. diferte teftatur) abfolviffe

anno Hejra:

548
in

in praefatione fcribit;

idque ad explicandum globum

quo

defcripta fuit terrae figura,

quem

fibi

ex argento

puro conflari curavit rex, pondere j ^s^i^^ b^j SuUxj^? Uii^ -;^ji JoU ^JU 3>l3j 400 librarum (feu UifcjA

3^

Rotalorum, ut vulgo loquuntur,) Gracarum, quarum unaquceque 112 drachmas continet.

ifte

Vocatur ergo

alias liber

.U^ s_U^, Rogeri

liber,

apud authorem Mafalec, Ah-

medem.
ri/iis,

Ejus epitome Arabice prodiit RomcCy Latine P^-

ex verfione do<R:if?imorum Maronitarum Gabrielis

Sionit^ et 'Joannis HeJro?ilt<^y titulo GeographiiZ Nubienjis.

P. 129. in

Mohebbo' ddinus']

iS^\^S ^^j^? 4-0=^ ^vA>iJ\

AlShaich

Mo-

marg.

hebbo'ddin AlTabari.

P. 132.

A/KaziL-mi]
caria

(J^yyl\

Ebn Mohammed

(^j <X4^. ^^j 'r?/^j ^^" Ebn Mahmud AlKazwini, qui fuit
^^^.^u
3.n
CJ^-

nempe
jjjj,v3

XJo>.^ (j^^>^ lyli

ji

%.

Ji

(jdixj

^it^

L^*

^ pojleris

cujnjdam doSlorum urbem

Kazwin

incolen-

tium.
P- ^33-

AlSiJi\
t^^yi

J^Afi!?

^jAA**^^

^l

J^

^_^

^.^c

^^

^^^j^yi

.isxc

Abdor Rahman Ebn Omar Ebn Sahl Abii IHoJain AlObiit anno Hejrcc 376, natus annos 85.

Suji AlRazi.

AUTHORUM NOMENCLATURA.
Gregorius, AlSufi

359

autem rigidiorem Sufiorum difciplinam

amplexum
latio, U>JN)\

denotat, quibus inde juxta non paucos appel-

^u

^^^ 6y^\ j,5jU^.

(^^

q^iod laneis utan-

Sbarbdl Tafawof.

tur veftibus ut olim prophetas, vel ut

a>!^M ^S^ il>x

alcetae et qui monafteriis inclufi vivunt, (ut loquitur

Al-

ZamachJJiarius) quamvis
ligero haec

minus

arrideat Illuftrifilmo Scahis ipfius verbis* patet,

:

nominis

ratio, ut

ex

* Llb.
de

5.

ubi de Perfarum regibus loquitur

illos

Emend. hodie vocamus reges Temp.

religionis

Sofi, quia

j^

Arahice Jignificat purce

homie[fe

nem

et in jnelius

reformatum^ cujufmodt

fuam

religionem

contendunt,
volunt,
vir.

&c.

^iod quidam
efl

Sofi

a focco lance dlBum

hoc levius

ipfo flocco lanoc.

HiEC magnus

ille

Ut autem quid

fiiatuendum
ipfi

fit

judicet asquus ledior,

tra-

non gravabimur quae

Arabes de hac appellatione

dant, pluribus apponere.

Nomen

efi:,

tefi:e

AlMakrizioy

Mohammedanis

prifcis

ignotum, nec multo ante

tunc temporis
difi:ingui

annum
fed:is et

Hejrce 200, idque gUfcentibus

haerefibus,

natum, quo

fe

caeteris

volebant

qui rehgiofius
xoytJi
fint,

majorum

vefi:igiis infifi:erent, ita

tamen ut

ci^

i> ju:^ta
facile
fit

Arabfmi
dijudicare.

canones, quare ita appellati

haud

Qui
tamen

o^ Sif

lana, vel

vefiibus laneis

did:um volunt AlSufl, faventes habent

-,

grammaticorum regulas

aUi

a XjUj Soffah, porticu

quadam
propriae

juxta

templum Medhice

a Mohani?nede confiruc-

tum, ubi pauperes aliquot ex

ipfius afieclis

quibus a^des
cura,
abfi-

non

efi^ent,

abdicata rerum

mundanarum
non

diverfari folerent,

quorum

hi vivendi infiituto

miles, fcilicet refpedu

'L^^a^S ^^s^ LojJi

^^

^S^-^S

360
^Ss^

AUTHORUM NOMENCLATURA.
^j^^ylri/M

^*<s\A\ jjJ^

t-JLkJ!

-J^^

juksUlL)
M!

XfiUx!!^

ui_X_iH

Ix^^^^ ^"^^^ f^yi^

(^

^\h3u^^^

4^-^

<> abdicationis

mundt

et ajpiXovuKia? et ccvrctpiceioLff diim prajenttbiis contenti

abfentia non requirerent, nec

Deo obmurmurarenty feque a

.

patriay domeficis, et aniicis fubducerent

Alii ab \j^\
:

AlSafa

quod purttatem

et fmcerttatem denotat

alii

ou Sa^

quod ordinem
{int

(ive claflem, quafi eos dicas

qui in primo

ordine, refped:u
licet

Dei cujus
fatis

cultui fe totos dedunt: quae

prae fe ferre vide-

omnia

fenfum

commodum

antur, a grammaticis

tamen qu2e etymologiam fpe^lant

legibus abhorrentiora funt, fatente AlMakrizio.

Aliam
fcilicet

adhuc addit AlZamachfhartus nominis notationem,

a tribu

quadam Arabum

dicta 6y^\
}>\

l\

AlolSuf
^\

(q. d,

familia Suforum)

feu ^\y>jA\

et

^^y^

Alo Sufan,

qui Caabcz oh*m infervientes, religiofiores habebantur,

ut ab
illis

dicantur ^i^W^ ^k\\ ^

illos

^^j<^'j ob fimtlttudi-

nem

qii^e

inter

refpedlu devotionis tntercederet.

Unde

appellationem petitam exiftimaverit celebris inter ipfos

fama3
bis
^jj^i

Omar AlSahrawardi,
larvatos
Lo^
&^t^^

videre eft ex his iplius verperftringit

*M.
.

quibus
fh^^
ji>

quofdam PfeudoSufos
\yx*M>XA

'Ax3ya^\

Xmax!! \^

K.

Indue-

runt Sufiorum

'vefies

ut

ipfis

accenfeantur , in quorum tamen

:

numero nequaquam habendi futit

poetae,

quo

fpedtat

et illud

iH

LAaa^

S]bt

AUTHORUM NOMENCLATURA.
Difpiita?it

361

hommes de AlSuJi,

et d'ifcrepant

De
At

hoc \7iomine\y putantes illud ab

derivari

AlSuf [lana
ntfi viro

fcilicet,]

non concefferim ego hoc nomen,

(i. e.

Safa waSufia

^ii pure

egity et

mundatus

ejl)

ut

* Vel

llr.cere

ajfiavil, cljln-

AlSuf

appelletur,

ccrc arnalus
eji.

Adeo

ut haec

fit,
:

quas in libro Sharivo^lTafawofhd.ho^t.uTy

Uua!i

ipfius defcriptio

^^

ci^l

lt-^

(j-*

^^^ lanam puri-

tati cordls fuperinduerit.

Porro fciendum familiam regiam

qu^e hodie Periis imperat vocari

j^yASj^^ ^^ Banu Haie. Filii

dar AlSufiy (non

qui
fuiffe

JkAa5i

AlSofi)

i.

Haidari AlSufi,
t>
^ pofteris

perhibetur

SLJut^^(i

XaIam^I

h^^

Alis Hofainidis fedlce Ifmaeliticce.

Liber .^\ yJkJi Nothro' ldorri\ Cujus author ^j jykak^

^y>\
^jAiv-cii

Manfur Ebno'lHofa'm AlAbu

quo ufus fum non alium
T^aricho^l Kodai, fed
effe
P. IJ7.

AlKodatus'] Hiftoriae exemplar

praefert titulum

quam ^L^i ^^U

pr^^fationem legenti
vocat

eundem apparet
lA>JiJi

librum

quem
,s^

Ebn Chalecan UX=H ^jip'^

i

(^

Ui^i c__iLjl.^
*^i ^j\

EH

ergo author ^

-^

^^ '^^^ ^^ cs^^s^

^rl/^jin

Abu AbdoUah Mohammed Ebn Salamah Ebn Jaafar

eft

AlKoddi, quod patronymicum

ab ^d/^i AlKodaah

tribuum patre.

ScriplifTe

videtur circa

annum

Hejra:

437, ad cujus finem ab

ait

initio

mundi numerari

a Grascis
t Ehn
Chal.

annos 6554.

Obiit anno 454.^

etjalaloddin.

AlDamirius^
C
'?^A^>>>li

^,^^ ^j

.x.3a-<j

KiA\

^^

(jjj^^Ji

^l^ :=>

P. 140.

^j__*M_A_E

^^ Ce-malo" ddin

AbulBakdi Mohammed
de hiftoria anima-

Ebn Mufi Ebn

Ifa

AiDamh-iy
3

libri

62

AUTEIORUM NOMENCLATURA.
lium,
ciii

titulus

^^^>^i

'iyx^

author

obiit

anno Hejrce

Jalalod'
din.

808.*
T^habet

P. 143.

Ehn

Corra/i]
^^.
'iyi

Qui vulgo
^^j

lHiebit

audit, ciiol5

Ehti Cbal.

^\^\

^^1^51 ^^y>

T/iabet

Ebn

Korra/i

Ebn

Ha-

at Gregcrius,

run AiSabt (feu rellgione

Merwan.

Sabiifta) A/Harrani.,
inlignis,

Medicus,
inlig-

Mathematicus,

et

Philofophus

magno ob

nem
tefte

eruditionem in honore apud C/ialifam A/Mootadedwn,

Gregorio noftro
:

natus eft anno Hejra; 221,

ei

morci^J^

Ehn Cba-

tuus

288.1

Fuit etiam

nepos nomine ^LLw

^^j

T/iabet
P. 150.

Ebn Senan iifdem

artibus clarus.
feculi fui
antifles,,

Facroddin Kazi^

Magnus

com-

mentario in Alcoranum celebris, ahifque ingenii monimentis clarus.

jj_^i
<sj\j.\\

j^nj!

jU-w.j.AlaI!

y<^

^^j

^.^..s^

J._>i_jl_Ii

^\

Abii/Fadi Mo/iammed Ebn Omar, AlTabareJtaJtt

:

ortn,

AiRazi natu

natus

fcilicet in
;

urbe

<Sj

Rai, anno

Hejrce 543, vel, juxta ahos, 544

P. 151.

obiit

anno 606.

Logat Ha/imi]
ficus.

^^*A=^

tl^osJ

Nomenclator Arabico-Per-

P. ^55-

Ebn

Batrik']

iJijj.k*J\

aax*.

Said Ebno^/Batrik, qui et

:

^j^^j^p^\ EuthyfiuSy feu Eutyc/iius appellatus

Hift.

natus anno

Med.

Hejrce 223, mortuus 328.^

P. 158.

Ebn

C/ialawai/i\

*j^JU

^^j

*x^!

^jj

^j^-^v^n

*XJ1

j^>x yj\
-,

Abu
i!

Abdo/la/ii

A/Hofain Ebn
||

Ahmed Ebn
js^
-,

C/ia/awaih

Ehn
P.

Chal.

obiit

Alezbar.

anno Hejrce 370.

HeJ/iam] ALj,

159.

Ebn

^,jj

^I\

js.*an^ yj\

Abu Mo/iam^

med Abdo/ma/ec Ebn HeJ/iam

juxta ahos, 218
:

obiit

anno Hejrce 213,

hbrum compofuit
et regibus.

de

U^^^ yj^

^jLJI

Ha?nyarenjium genea/ogits

AUTHORUM NOMENCLATURA.
Author libn
'i3^\

363
P. 161.

^U] Lexicon

Sehaho'l 'Jauharii,
aliifque concinna-

Mogreb AlMotarrezii, AlZamachJJiario

tum, authore incerto.
AlBocharius.']
t^jLkvAH
\^j^x^\

^^^..^S

^\

^^

j^^^cuo

*M^

o^

y>\

Abu

Abdollah

Mohammed Rhn Abt IHafan

fcilicet

P. 162. * Ehn Chal.

et Epit.

Ifmaelis,

Yufci:

AlBochari, feu Bocharenfis, patriam

habens

\\^

at

Aljannah. natus annos

72. (fcriben-

Bochara

'y

natus anno Hejra; 194, mortuus 256.*

JJL^
(Xj:U<)

dum
^^
62.)

forfan

Ebn Moklah]

Abu

Ali

^ ^^\ ^ jjj Mohammed Ebn AU EbnolHafan Ebn

P. 163.

Moklah, a

principe

quodam quem apud Chalifam

detulerat,
efb.

quo

ipfe

imperii rebus pr^eiiceretur, dextra truncatus

efl

Natus

anno Hejrce 272, mortuus 328.

Ali

Ebn Bowab] ^^L

c_,!^!1

oji^,-jc_J.\

3^U>

4-JL^1
latur

Abu

^^
;

^^rl^ ^,\

Ibid.

IHofain Ali
i.

Ebn
e.

Halal, qui vulgo appel-

Ebno IBowab AlCateb,

:

Scriba
'^^

de quo hccc Ebn

J ^^>f
^J^lj *J;>-'
(^

Chalecan
AJUjJaJl

^JcLo

f^M

-jJj.ii.Uii

^-^XJUJ,\

jsjs^

3^ J^

3^1

^U^

^
C5^^

^Xs ^i ^l ,.l^ (j^^=>

^jj'^

^^

&C.

AxJuJs wjs^ vl>^'

(J^^

/j**'^^ ^ri^^

C5^

'-*^.'

^^<j
ipfi

Non

repertus

efl

vel inter antiquiores vel recentiores qui

et

fcribendo

par aut fecundus fuerit,

quamvis

Abu

Ali

Ebn

Moklah primus fcribcndi rationem ab ea Cufienfium ad hanc

qua jam

in ufi tranfiulerit, et

hanc \literaruni] figuram in

ipfi

lucem protulerit, ideoque prioritatis gloria

que fuerit fcriptura ejus in

debeatur, ima-

fummo

elegantice

gradu,

ta??ien

Eb?io IBo-wab ejus rationem concin?iavit ,

&c.

Sunt interim

qui afferunt

Abu

Ali Moha?n?nede?n iftum

primum hujus
fed fratrem

calligraphiae rationis

authorem non 3 A 2

fuiffe,

3^4
ipfius

AUTHORUM NOMENCLATURA.
.,^n ^\
efl:

oo.i

^\ Abu Abdollah AlHafatium, qui

i']^,

natus

anno Hcjne

mortuus 338.
vel juxta alios

Ebno'lBowab

autem

obiit

anno Htjrce 423,

413

quem

ita deflevit do(flus

quidam, referente B,bn Chalecan

ajL^

^^*^^

ul>Js^A<

.riJJi
ULw!

-^kiiJ?

tl^sJui^

dClc

Animadverttt Scriptura dejiderart

te

qui abieras,

Ejufque veritatem comprobavit te?npus,

Ideoque nigra fa5la fmt atramentaria prc^ dolorCy

Ob
p. 164.

te contrifata, et fctjjifmt calami.

Ebn Fares

author

libri 3LJLJl_J\ J^^-^fv^]

(jf

^'^^ (j^*^^ y^

tfjU\ ^.y^j [M (jj^

Abul

Hofain
-,

Ahmed Ebn Fares

obiit

Ebn Zacaria AlRazi, feu

390, vel, juxta alios 395
batur, tefte
Ibid.
:

Kaienjis

anno Hejra,
magis pro-

at prior fententia

Ebn

Chalecan,
Salam'] ^^JL<
^y,<w

Mohammed Ebn
clajfes

/^j
ejus

^^v^ Moham^
l^jciiJl

med Ebn Salam Aljamahi.

poetarim, citat author
^^^^.-^^

Librum
libri

cUuL

feu,

Mezhar.
j.4^^

Ibid.

Marzuki'^ Ji^j^S
jl^iLc?^^

Ahmed Ebn Marzuki AlAsJahani. Commentarium

Abu
Ali

^ Mohammed

^^ EbnolHofain Al^^j

j^^I

^JLc

fcripfit in

librum

AlHamafah.
Ibid.

HamafaK\

'L*.Ws^\

Liber

eft

antiquorum apud Arabes

poetarum excerpta continens, a celebri poeta Abu T^emam

concmnatus.
tslkH

Eft autem

ille

^j^^

^^

iUj ^j\

Abu T^emam Habib Ebn Aus AlTai,

feu Taienfis.

AUTHORUM NOMENCLATURA.
AfTerunt nonnulli (referente El?n Chalecan) patrem ipfius

365

Chriftianum
in ^^!

fuilTe

nomine

^j<.^jo

(puto 'Theodojium) quod

converfum.

Ob

librum iftum non minus

quam
:

quiE ipfe compofuit poemata clarus,

eodem

tefte

qui

etiam refert ipfum a principe quodam ob carmen

ipfi

ob-

latum ^ji,

^S

,aamu^

qiiinquagies mille aureis

^.^jJ l^l

remunera-

tum, hoc infuper elogio ^jxi

tis

EJi hoc infra poema-

tui dignitateiur,

et de alia

ab ipfo compolita elegia,

ejje

ytiJ^ Ijv^

non mortuum ^j t> C^j J ^^ tur carmine, adeo ut fe vicaria morte

qui hoc deflere-

ipfius

vitam et fa-

mam

redemiffe optaret.

Natus autem

eft

Ahu Temam

anno Hejra: igo,

vel, juxta alios

i88, vel 192, vel 172,

mortuus anno 231,

AlMoallakat^
lis

vel, ut ahi,

228, vel 232.

p. 165.

quae de nominis hujus ratione div^a

funt, * addi poteft e libro

Mezhar,
i.

didta fuiffe alias poee.

Ibid.

mata

ifta

^::,Laj&JsJL^

AlModJiahabat,

aurea vel deaurata,

fcilicet,

quod ex aliorum numero

felefta ^kjJil^ ^5

C^S^

syti

:i^:s.\

panno fertco Mgyptiaco auri liquore infcriberentur

atque in Caaba appenderentur, unde dicitur

Modhahhabato
tpfius

Folan

/. e.

Aureum carmen tS
efl.

i^iivo^,

quod carminum
i

CDnDn t

praflantijjitnum

Horum autem
Tarafah,
^.-^-3^5

authores

^axJ! iSy^\

AmrwlKaisj
bid,

XijJa

3 y^-^ Zohair,

os>,>J

La-

iJiXs.

Antarah, 6

AlHareth, j
loco

^^

^;
et

-*

^yX^ Awru Ebn

rethi fubftituunt

Calthum.
(tclte

Alii

Antara

Ha-

authore Hbri Mezhar) ^_i;_r^M

Schohaftes a nobis
(.jJ , . ^j

AlAaJiia et
laudatus eft

iLJL_jL_;_I5
.j^'\ c^,L_Aa_3^;\ v?j^

AlNabegha.
*_X_1I *_X II
jsxs Xxs

*x^5
<X.-^I

,k.La Lr-^

^^

w
166

AUTHORUM NOMENCLATURA.
^jj^^ Abn Abbas Ahmed Ebn
"Andolji.

Abdollahi AlAnfari Al-

P. i6j.

Ebn
jU^vaxJL

Rafiky vel potius

RaJJiik']

ju^j ^j

^^^.,^\

o^ydV Abu

Ali AlHafan Ebn

Rajliiky qui

y] AlKaira-

wani vocatur : natus anno Hcjrcs 390, patre verna Grasco,

* Ehn Cba-

kc
P. 166.

mortuus 463, vel juxta

AlSefadius]
iSdSj^S

alios

456.*
qtj*>5'

js.:s:u

r-"^

SaIaho'ddin

hammed AlSafadiy

^^

Safad puto, Syria urbe.

MoNon-

dum
Ibid.

obiiiTe

eum anno

Hejrce 769, patet ex ipfius

eil:

fcriptis.

hamiatol AJam]
j^JiA^^Ji

Poema

cujus

author y^r^\ ^\

(^

^^^\ Abu

Ifmael AlUofain

Ebn Ali AlAfimplexam

fahani, qui ^jytk!! AlTograi appellationem fortitus efl a

munere
cipum

vel peritia fcribendi

\jsCA\

Al^togra

i.

e.

iflam et craiHoris
praemitti

dudus fcripturam
ipfos folet,
efl;

quas diplomatis prinet titulos

apud

nomina

eorum

continens.

Interfedlus

circa

annum

Hejrce 515, plus

Ibd

quam fexagenarius. Abu faafar Grammaticus'] Scilicet ^ ^ ^xx^ J\ (jj^'*^\ Xt^s:u Abu faafar Ahmed Ebn Mohamjned AlNahhas', multa et pr^clara fcripiit, inter cjetera, com-^
t

mentarium
t Ebn Cbalec.

in

feptem Moallakat:

periit

anno Hejra 338,

vel juxta alios, 339.

Ibid.

Mohalher\ j^.* cui

tefte

nomen

authore Kamiifi, at
fcilicet

Ada aut aj^ Rabio, Aljauhario AmrWlKais isy>\

cfyr

(j^!,
Ibid.

ut in

Mezhar

x.^

^.j\

Ebn Rabiah,
celebris, cui

Thaalabus]
jc2>\ (j*.UxJ!

t_A_X__J;

Grammaticus

nomen

^^

Abu l Abbas Ahmed,

natus anno Hejrce 200,

Idem.

mortuus 291.I

AUTHORUM NOMENCLATURA.

367
P. 168.

Othman Amrus E/m Bahr,

fe6la

appellatus Arjaliedh, a

quo

Motazahrum

'j^^\L\ "Jahedhiani.

Obiit anno Hejra

255.
Afmaiius']
^jt^^L.

eJ^^xU <^^.^ ^^

^S

c^j<s.

Nax^

y^

P. \6g.

Abu

Said Abdo IMalec Ehn Karib, vulgo AlAJmdi diSius,

fcilicet ipiius cui

ab avo

nomen ^^\ Afmao.

alios,

Natus

ejfl

anno Hejrce 123, vel juxta

122, mortuus circa

* Eln Cbalec.

annum 216.*
AJfohailius']
^o^^;^

^^^\ ^i

^Xa^-J! ^Vi

Dixlt

AJfoIiaiii in

P. 173.

libro
daiii.

AiRaudo' iOnof, inquit Ebn Ciiaiecan

in vita

Faraz-

Eundem
c^lli

alibi ^\ji^\

y\ Abu IKafem vocat.

celebris, cui

Farazdak] oij^iH Cognomen poetae

no-

Ibld.

men
*.A4jb

^l^

Hammam Ebn

Ghaieb, vel, juxta alios,

Homaim.

Obiit anno Hejra: iio, annos natus fere

centum.
t^iiX!

,yi>\y^

ry^'\

^'^'^'^^^^

Shawahedi' iMoglim,

i.

e.

Ex^5^

Ibid.

plicatio

teftimoniorum qucC in Grammatica dicta

c.^xaJ

Moglini Lablb ab ^\j,

^ M

^xs

^s^t^^^ yi\

Abu Moliamin

med Abdoiiah Ebn Flajhem confcripta

author
eft Jaiaio^ddinuSy

afferuntur, cujus

idem qui commentarium

Al-

corani partem, ut fupra didtum, fcripfit.

AiMafudi] is^^Ji^ Author pallim ab

aliis

laudatus, fed
isjoj'^

i- 174.

quem mihi
w.l^fv*]!

videre
ipfius

nondum
c^jO\ ^^j^

contigit
.

citatur in

hber
Ifaac]

Ebn

6U=w-! ^^\
tf^>kJ!

P. 176.

AiTabarita]

^^ ^

Os^^^ yL*^
ille

J\

Abu Jaafar
in Hiitoria

Ibld.

Mohammed Ebn Jarir AiTabari,

toties

368

AUTHORUM NOMENCLATURA.
Saracenica laudatus.
^^lX^-^Ats

Natus anno Hejra 224,

in ditione

TabarefiiVi,

mortuus anno 310:

hiftori'*^ fuae fe^XiiJ

Aljannab,
Ikc.

riem perduxit ad
U:ij<i\^

annum

302. .ssjJj^

^j

XiS*

^l^
efque

^\'S^S

f<<:\

Ftdus fiiit

in allegationibus fuis,
et certifjima^

hijioria ipfus

fuforiarum 'venffima

inquit 'Ebn

Chalecan.
V. 176.

Ebn Hamdwi\

^^^.n*^ ^^

author

libri

ji^^jj qui varias

materi^ analedla continet.

P. 181.

Sharho' IMawakef^
kef, q. d. Stationes,

i.

e.

ExpHcatio hbri didi

AlMawa-

qui doftrinae fcholaftica^

compendium

efl

utriufque author in exemplari quo ufus fum, ano-

nymus.
Ibld.

f^'ji\ ^JJ;S[

q. d.

Odoratus florum
j,^>^i

Hber hiftoricus

et

geographicus, authore

^^ 0^4^^^ i^\ *xxc ^\ Abu AbdoUah Mohajnmed Ebn Ahmed, a quo ad umbihcum
perdudus
eft

anno Hejrce 922.

Titulus integer eft jUiJ

P. 1S4.

Kadi Shahabo
t^_^s\!^

ddinus'^

^^\ ^^ ^^ ^jj\ u_jL.^_J;

^A^Uai

AlKadi Shehabo'ddin Ebn AbVl

Dam AlHamawi,
vulgo audit qui

*AbulFeda
P. 192.

hiftorlcus.*
Asfahafiienfs'] jl^jL?^\

AlAsfahani ;

ita

AlBidawii

Ubrum

de fundamentis theologiae fcholafcicaB,

iHuflravit.

quem
P. 195.

l!^y\

AlTawalea vocat, fchoHis

Ep. Nawawi] Epiflola feu tradiatiuncula quasdam, a

tf^^^JJb

ti^^sU ^.^jss; ^^_^\ ^-^sv^

Mohaii'ddin Tahya, qui Al-

Nawawi appeUatiir,
P. 196.

exarata.
libri

R. fudas Levtta, author

Cozari] 'ibn

r\l^T]'>

'S R.
in-

Judah HaUevi, qui Hbrum fuum ntDH Hac-Cozari

AUTHORUM NOMENCLATURA.
fcripfit,

369
et

quod dialogum

fcilicet inter

Cozarorum regem
contineat.

do6lum quendam Jud^um R, Ifaacum

autem
talis

Num
cum le-

unquam

extiterit rex, dubitare videtur author

fatis

Meor Etnaim-j quod tamen mihi

gamus
fuiffe

probabile

fit,

in

Geographia Sharifol Edrtfi apud Cozaros liberum

unicuique

quam

vellet religionem ampledli, atque

fuiife

apud Ahmedem fofephifilium

^yjj^,

ex

iplis c^Uaj^

^.^Ju*^
alios

ur?.^

ur^i

^^^

cillos

profeffione
?iulli

Mohammedifas^

Chrifianos, alios fudt^os, altos

prorfus cultut addiSlos.

P. 198.

Sharhol Akayed^
cus.

^jUijtH

-^<i

Liber quidam Scholafti-

Wafel Ehn Atd\

^iyau

<j^yd.!

J^;jd!

l_k_

Sf^^S^

Juu Jv^

^l

P. 199.

Abu Hadhifah Wafel Ehn Ata

Motazelus, vulgo Al-

Ghazzal diBuSy natus anno Hejrce 80, mortuus 131.

Averroes']

^^ ^^

j^4.3=u<

C)^^\

^^ x^^x^

^^\

yj\

P. aoo.

AbulWalid Mohammed Ebn Ahjied Ebn Mohammed Ebn

Rojhd.

* Hlft. Med.
et Epit.
fei.

Obiit anno Hejrce 595.*

Ya-

Echwano'ffafd\ q. d. Fratres finceri.

libro titulus,
fe

Inde ut videtur,
inter
alia,

P. 210.

quod qui ipfum compofuerint fraterno

vixerint
j

amore conjundii

de quibus haec, inter

XiuJuJ! tlXjiXJ!

habet Gregorius nofler: XJU^J!

csU

a5!

l^j

Uuiil!

(^^j^^

b^y^^j

Ls^^^

jl^j"i{!_5

^Ua):^^! -JL^ <^ w^LJiJL!

cofzjunBis Phiiofophia

^^W^\

L_^-A_i ^y*^^^

Autumarunt

Grdcca, et lege Arabica

ad perfe5fionem perveniri ; compo-

fueruntque 50 epifolas de f^ofapientia fpeciebus, addita 51^

quce reliquorum capitum fpecies in
3

unum

colleBas contineret,

;70

AUTHORUM NOMENCLATURA.
juxta vtam compendii
Echwano^fTafa,
et epitomcs, et

vocarunt eas Epijiolas

fiiis.

celatis

mterim nominibiis

Sunt auc^idji^

tem, inquit,
g.Ls\A^^1^

xj^n)!

'i^\^ ^^ oLaiu*^

t-^^ cVi^i^

difcurfus

qui affeBus quidem

moveant, fed ad

metam neutiquam pertingant,

manifejia exhibeant.
in Jucajim, et

nec probationes et argumenta

Meminit hujus Ubri Abraham Zacut

apud Gregorium

prxcipuum eorum qui horum tra6tatuum

nV^Jfl"!

authores cenfentur fuiife

Acli, ^ji

\1 1U,

cVj

Zaid Ebn Rafaah y

iplis

floruit circa

annum

HejrcB

373.

Quid de

cenfuerit acutiffimus

philofophus

Ebn

Sayegy patet ex his ipHus verbis, ubi de fententia

fibi

minus
(jJLfiJ!

probata loquitur^ ^.xiui! a^! ^yi

(jlj-si!

V^

umaJ^

UL^!

^ys

yb Jo Non

eft

autem hcec fententia

cujufquam ex antiquioribus, njerum fententia Echwano' Sfa-

fa

a veritate aberrantium.

Ebn Sayeg autem

ifle

efl

j^Lai!

j^L 6^yA\ A^L (^

j^rcu*

^^j

^j!

Abu Bacr Mo-

hammed Ebn Bajah, vulgo EbnolSayeg

anno 533, vel juxta veneno fublatus.
F. 214.

appellatus, qui obiit

alios,

525, tefte Ebn Chalecan &c.

AlRafin Bafrienfs] ^sy^S

^^\

^!

(j*>^1 .Xajum

^^

lcc.

* Ebri CbaAijanP. 215.

Abu

Said AlHaJan
1

Ebn Abi^lHafan AIBafri,

obiit

anno

Hcjra

10, annos natus 88.*

,s.^^^

nab. k^c.

AlSatnaanius]
<sj^y^\

^^

^^

^.y^^^ ^J^

>*>-

^j'

^\x^\ Abu Saad Abdo^lCarim Ebn Abi Bacr Mofcihcet patriam habens

hammed Affamaani AlMarwazi,

^y^

Meru, Affamaani autem

a ^bt^*.

Samaan
efl

tribu feu fa-

mlha Arabum denominatus.

mortuus 562.

Natus

anno Hejrce 506,

AUTHORUM NOMENCLATURA.
Amrus Ebn
Abii Qthman
Obaid'^
^^^^^j^S ^.b ^^

371

oy^

^^ j^^c

^^ y\
^.A

P. 215.

Amru Ebn

Obaid Ebn Bab,

isyd:^\

Schoiajlicus.

AbulHafan
de quo

AJJiarienfis']

^x^S

^j

^J.\

P. 2.31.

AbulHafan Ali Ebn Ifmael AlAjhari (ab Afliaro

p. 45.

fcilicet

denominatus)

i&Qi^e.

AJhartce pater.

Natus

anno Hejrc^ 270,

330, vel, juxta

vel, juxta alios,

260. Obiit circa

annum

alios,

324.
p. 232.

Abu

Ali Aljobbaenfis']

tfU^L o^yd^

^U,^S ^_e ^ .X4.3su> ^^ ^A Abu Ali Mohammed Ebn AbdilWahhab, qui

quadam Bafrenjium

vulgo Aljobdi audit, fcilicet a villa

dicfta

Ix^ Joba, juxta AJfamaanium, vel, juxta alios, a loco

in

quodam

Chuzefan.^

* Ebn Cba-

Abu

Motiai]

y^\ ^j 3^.^t^
.\y^-i,\

^^U!

^l

hc.

Abu Motia

P. 236.

MachulEbnoUFadliy author
Author
libri

libri cjyJ!

^\ J^ ^JU
P. 2 J/'

yi^

Cenzd' lafrar] q. d. Thefaurus

fecretorum:
Abdollah

eft

is

^l^l!

d^x^

j^*^^

M
JUv-*

^s. y\

Abu

Mohammed Ebn

Said AlSonhaji.
^;'"?^'^!

Moflemus\

^j^^\

t_^-.U7

y^

(^5^^!

i^\

Ibid.

AbiilHofain Mofe?n EbnoHHajjaj, author

Obiit anno Hejra 261, annos natus
c,^.

libri

AlSahih.

AlKadi Abu Becr] ^^=u ^\ ^^Uii Antifles AlHaramain\ ^^y^\ ^Ui,

MedincE.
i^jsJ!

P. 247.

fcilicet
i^\

Mcccc^ et
JUil ^\

Ibid.

:^\

j^c o^^^^

^j!

^ii>H

^j

csj^

Ia^ c^&U!

AbulMaali Abdd' IMalec Ebndl Shaich Abt

cognofninatus Diyadddin, qui vulgo
audit, natus

Mohammed Abdillah,
^jyojJ.1

-l_-o1

Emamd IHaramain
cfy^jJ!

anno Hejrcs
lec.

419, mortuus 478.1

t Ehn CbaEpit. YaIbid.

fcl.

Abu

IHofain Bafrienfis]

Ju
"

^jj

Jv^.

(jvav^!! ^j\

3B2

Zl'^

AUTHORUM NOMENCLATURA.
Jl^x*.!^
lafiicus.

AbulHofain Mohammed Ebn Ali AlBafri, SchoObiit anno Hejrce 436.

IJliak Esfarayenenfis\

p. 248.

Abu

Scilicet ^j

t5vj1j-_i_^y<

4X.^x

Abu

IJhak

^j^S cJLsva^^ ^A Abrdiwi Ebn Mohammed,

Obiit anno Hejr^

qui patriam habuit

^^^\

Esfarayen.

418.
p. 263.

Hofaimis AlHallajius\

Efl: is

^^^

^j

(jjywM^J^

c^>^

y>\

* Ebn Chalecan, Abu'l-

^V^\

Abu Mogtth AlHofain Ebn Manfur AlHallaj.

anno Hejnz 309.*
AlBtfiamtenfis]
^

In-

terfedlus eft

Fed. &c.
P. 264.

Abu Tazid
^lkw*>J1 ^
V-

*-

^J j^^ <>^> yd Abu Tazid Taifar Ebn Ifa AlBaJiami.

Scilicet

Obiit anno

Hejra 261.

Did:um ab eo

fertur;

^y^ ^
'37^"

.>sjSvJI

la

i_sj

is^^^3

j.^"^!

Xic

^^JsjsZVj

ot)^\

S/

confpexerttis

virum mlraculorum potentia pradi-

tum, adeo ut vel in aerem fublimis tollatur, ne tamen ab eo

deciptamini donec perfpe^lum
vobis fit quomodo fe habeat

refpeBu mandati
f Ebn Chalec.

et interdiSii, et cufiodicE finium \rebus lege

prafcriptoruni\ et obfervanttcc legis.\

Explicatio Ritua/is']
di5ii

P. 299. 301.

Scilicet ^xJXl! ^^i; Expllcatio libri

(Sj\yj.i;^\

AlTanbiho, cujus author

^^

(-^J^y^

Jusv*.!

^\

<s^L\j^^\

Abu

IJhac

Abrahim Ebn Ali AlShirazi, AlFi-

rauzabadi, qui natus eft circa

tuus 476. Commentarius, in eo
authoris

annum

Hejrce 393,

mor-

quo ufus fum exemplari,

nomen non pra^fert; forfan eft j^.^! ^y^\ ^\ AbtilFadl Ahmed ifte, qui et AlGhazalii hbrum -^XxII Ui>!
in

compendium

redegit,

de quo fupra

ab eo enim

Hbrum hunc expUcatum

refert

Ebn

Chalecan.

AUTHORUM NOMENCLATURA.
Aus Ebn Hajar poeta] ^yi ^\ ^-^
Hajar Abu Shoraihi*
AlHariri] ^^>J!
<Sj^.y^\

373
p. 326.

^
^^^

A Aus Ebn ^^

* Mezhar.

^jUxs

Abu Mohammed AlKafem Ebn

AlBafri, author
libri c.LU!.i

Ali

^m jv^^ ^ Ebn Othman

^A

P. 330.

AlHariri,

qui elegantiarum Arabicarum

efl

penu locupletiffimum.

Natus

anno Hejrce 446, mor-

tuus 517, vel, juxta alios, 515.

Librum iftum com-

mentariis et fcholiis illuilrarunt multi; inter alios a nobis

citati
isy.liX\

AiModhafferi] et

Ibid.

(Sj\^^^\

A/Shirazi] qui Commentarium.

fuum

abfolvit

anno Hejrce 654,

Scholiajies in

AbulOld]

Scilicet

librum

iflius

quem
ait

Ibid.

jo\J! kiu, infcripfit,

cujus explicationem abfolviffe fe

anno Hejra 541.

T^emthalo' lAmthal]

Explicatio Proverbiorum quorun^A-i:J\

Ibid.

dam feledorum,
Epit. Tafei]

authore

^Xc

^.j

.x^^su*

Mohammede

Ebn Ali AlShabbi.

Hiftoriam
fcripfit

^IJ

csx^S

^^

s^\

^^

P. 3<53.

Abdollah Eb?i Afaad AlTafei, ab initio

aerae

Hejrc^ ufque

ad annum J^o,
^j^j^

quam

in

compendium

redegit

j^.*-^!

o^

AlHofain Ebn Abdo' rrahman quidam.

3^^^

iSi\

X4^S\J

*J

N D E

X.

A.

Abdo'l Madan, Jorfhami

filius,

quartus

regum Jorhamidarum,

79.

^ARON,
{Al)Abbas,

188.

Abdo'l Mafih, Nogailae

patruus,

(ilius,

fextus re-

Mohammedis

gum

Jorhamidarum, 80.

quo

Chalifae Abbafidae

genus ducunt,

13. 52.

Abbafi Hemicyclium, 130.

Abbafida; Chalifa, 223.

Abdo'l Motallab, Hafliemi filius, 52. Abdo'l Sharek, ab Idolo AlSharek cognominatus, 104.
Abdo'l Uzza, ^i, 97, 104, Abd Shems, 52, 58, 104.

Abbas Ebn MerdaSy Idolum AlDomarum colebat, 112. pofi:ea flammis

tradebat, 113.

Abd Abd
Abd

IVaddi, 51, 97.

Yaguth,

nomen ab

Idolo du6lum,

Abdallah,

Mohammedis

pater, 7, 177.
fiUus,

97.
Yalil,

Abdallah AlRafebienfis , Wahabi

270, 271.
Abd'aImotallab,

gum

Jorhami filius, fecundus reJorhamidarum, 79. fic di6lus

Mohammedem fovet, 7.

ab Idolo

Yalil, 104.

Abd Colal, Dhu'l Awadi filius, tricefimus quintus regum Yamanenfium,

62.

Abi

Kobais, mons, 132.

Abilus, tribus, 40.

Abd Madan,
104.

fic

didus ab Idolo Madan,

51.

Abrahah al Afhram, quadragefimus fextus regum Yamanenfium, 64 Domi?ius

elephanti

appellatus,

et

quare,

Abd Manaf

Kofi^B filius,

ab Idolo
50.

ibid.

65, 82.
filius,

Manafo cognominatus, 104.

Abrahahj AlSabahi

quadragefi62.

Abd Manah, AlNadri

frater,

no-

mus regum Yamanenfium,

Abrahamus,

nien ab Idolo dedu6lum, 97. Abdo'l Caabce, Mohammedis patruus,

7, 54, 85, 98, 99, 114, Il5, 117, 118, 121, 124, 125, 126, 127.

52.

143, 171, 177, 303, 312,

315-321.

Abdo'l Dar, 45, 51, 104. Abdo'llah, Abdo'l Motallabi

filius,

52.

AbdoUa Ebn Saba, AlShiius, Alim

quafi

Deum

falutat, 264.

Abrahamus Eb)io'lSendi, 222. Abrahamus AlNodham, pater fe6lae Nodhamianorum, 221. Abrahim AlBarezi, 167.

3C

378

N D

X.

Abrabimus^ Mohammedis filius, 15. Abramus, Nonnofi pater, 86.

Abu Lahcb, Mohammedis

auftor, 260.

patruus, 52.
fe<9:ae

Abu'l Chattab, AlChattabianorum

{Gregorius)

Abu Abdallah AlHaphct, 175. Abu Ali AlJobbaienJisy pater fe<Slae AlJobbaiorum, 232.

AbulFaraj, 85, 88, 138,

Abu Amer Azdienfis, 70. Abu Becr^ 51, 119, 185. Abu Cabjlah, Sirii cultor

143 i44j I47> i49> i^^j i^4> 192, 214, 221.

Abu'lFeda, 37, 38, 39, 52, 56, 58, 62,

celebris, 136.

Abu Carb AJaad^ tricefimus fecundus re-

63) 64, 67, 70, 71, 73, y^, ye, 79, 80, ^i) 92j 97^ 9^' i^j 105, 119, 121,

gum Yamanenfium
yarenfes ab

abae aulaea circumdedit, ibid.

daifmum

convertit, ibid.

primus Ca HamIdolorum cultu ad Jua oc61.

fuis in

122, 124, 134, 137, 138, 144, 146,

147, 148, 163, 164, 169, 170, 172,

174^ ^75^ 177 178, 179^ 181, 183, 189, 221, 271, 294,300,321.

cifus, ibid.

Abul Hajan
quo fofilias

AJphabanienfis, 249.

Ahu- Dalamahy Meccae mons,

lebant Koraifhitae

fuas defodere,

Abu'lHafan AJharius, e Sefatiis, 21. unde Afhariorum fefta, ibid. 232,

247, 248.

334-

Abu Dhaher, Karmatiorum

veribus implet, ibid.
fpurcat, ibid.

dux, 122.
cada-

Abul Hajan

Zamzam puteum mortuorum

Bafrienfis, 249, 2^6. Abu'1 Ola al Maari Tanuchienfs, poeta

Caabam con-

celebris, 42, 141.

Abu Dhowaib,
49-

Hodhalienfis, et poeta,

Abu Ebn

Caab, fcribendi rationem cal-

lebat, 162.

Abu

Gabjhan, Caabae claves utre

vini

Abu Mohammed, i. e. Adamus, 174. Abu Malec, Shameri filius, vigefimus quintus regum Yamanenfium, 61, Abu Motiai, 235. Abu Sofyan, ll, 138, 163. Abu Taleb, Mohammedis patruus, 7, 9,
iij 15 23,

vendit, 43.

25,52, 176.

Abu Hanifa AlNooman

ter feftse

Ebfi Thabet, pa-

Abu Yazid
yibjj/int^,

AlBe/Iamienfis, 268.

Hanifaeorum, 25, 27, 296,

50, 64.
filius,

297, 298.

Acc,

Adnani

46.

Accenfes,

ibid.

Abul Hajan A/harius, 327. Abu AlHaJhem, 218. Abu Hodhail Ahmed, 217, 219. Abu Jaafar, grammaticus in Nilum
praecipitatus perit, 166.

Acilo'1

Morar, 80.

AciuajioJJhJa, liber, 300.

Ad,

tribus

Arabum

antiqua, 3, 36, 37,

40, 59, 68.

Ada^ 51.
Adal, tribus Havvno oriunda, et
filius,

Abu Jaajar AlManJor, Chalifa, et primus artium nobiliorum fautor, 171. Abu Kobais^ mons ubi Lapis niger repofitus dicitur, 121.

Hawni

tribus pater, 50.

Adamus, 54, 71, 118, 121, 126, 138,

168, 174, 236, 315, 316.

N D E

X.

379

Adan, Romanorum emporium ubi ecclefia Chriftiana extru6la, 85.

Addimis^ Apoftolus, 190.

Addas^ Monachus, 176.

180, 181,315,317,319. Ahramam, Tenebrae, five Deus creatus apud Magos, 152. {Al)Aiham, decimus regum Gaflanio-

AdhwaoH Yaman,
107.

i.

e.

reges

Yaman,

rum, 77. {Al) Aiham,

fextus

Jabalae

filius,

vigefimus
78.

Adnan,

3, 39, 40, 46, 174, 175, 179.

Adzua, 140, 322, 3^3, 324. AdwaUf et Adwanenfes, Kaifo oriundi,

49.

regum Gaflaniorum, Tadmori dominus, ibid.

Aijas, Kabifae
filius,

familia

Hana

ori-

Mgyftus, 60, 108, 109, 128, 158, 161,

296.

undus, 43. vigefimus fecundus regum Hirenfium, 75.

Aiyad, Nazari
pater, 46.
filius,

et

Aiyadenfium

^tlnopia, 177.
JEthiopes^ 35, 121.
Africus, Abrahae filius,

decimus o6tavus regum Yamanenfium, a quo Africa denominata, 60.

Aja, mons, 43. Ajal, e tribubus Rabiae, 47.

Ajyad, mons, 129.

Agar, 114, 125.

AlAhabijhi e tribubus Cenanae, 50. Ahafuerus piusy 147-

Akabah, 315. AlAkayed, liber, T93. AlAkran, Abi Maleci

o6lavus

filius,

vigefimus
61.

regum Yamanenfium,

AlAhkaf, i. e. arenae flexuofae regiones, quas obtinuit Ad tribus, fic

:

di6tae, '^6.

Akwal, vide Akyal. Akyal, Akwal, Kail, Makawel, regum Yamanenfium, 6^,
Aleppi, 48.

tituli

Ahlo'lcctah, 142.

AhWl

Keblah,

i.

e.

populus Keblae, ap-

Alexander, 7, 59, 67.

Darium

ulti-

pellatio

omnibus, qui nomen

Mo-

mum

Caianiorum

vincit, 76.

hammedi dederint, communis, 180. Ahmed, alterum nomen Mohammedis,

Alexandri, Epocha, 175, 179.

Alexandria, urbs, 15.

bufti, 17T.

libri ibi

com-

Ahmed Ebn Hanbal,

298.

pater fe6lae

Han-

Ali,

Abu

Talebi

filius,

52.

duellatores

balorum, 25, 27, 230, 295, 296, 297,

duos fuperat, 11.

ducit, 15.
jicit,

Fatemam uxorem

Chozaenfium Idohim defcribendi rationem calle-

Ahvied Ebn Hayet, unus e Motazalis, qui affirmant Chriftum corpus proprie diclum induilfe, 19, 221.

100.

bat,

162.

ab eo Shii fe6ta ortum

Ahmed Ebn

Yufef, 37, 38, 40, 41, ^6, 58, 60, 61, 6^, 64, 66, 68, 70, 72,

habent, 23, 25. ChaHfam eum et Antiftitem aflerunt AlShii, 261, 264,
266.

de gradu primo ad gradum

75 84, 117, 119, 121, 122, 123, 124,

quartum a Morjiis deponitur, 255.

fl

^Zh

I47j i4> 164, 167, 169, 174,

270, 271, 272.

3C2

38o

N D

E
tus

X.

Alilat, quid (ignificet, iio.

regum Hirenfium,

70.

AVdahat, lO, 113.

Ah Abul
Ali

Ebn

Hafan Asjharlus, 231, 232. Boivab, chara6leres literaram

ad
perfeftionem
per-

Amrus, 45, 100, 101. Amrus, exercitus Arabum dux, qui Alexandriam cepit, 170. Libros in
bibliothecis regiis repertos, juffu

Arabicaruin
duxit, 163.

O-

mari comburit, ibid.

Aynrus AdiJiUus, qnartus
fium, 68, 69.
ulciicitur juvante
ibid.

Alkamab AlDamyali, decimus quartus

rcguni Hirenfium, 70.
Allutt, Idoluni, 90,
1

regum Hirenfui

10.

a Thakifenfi-

avuncuH

caedem

Kofairo quodam,

bus cultum, 5, 91.juflu Mohammedis deletum, 92. Amalecita quidam dvjcvv^Sy oftavus re-

Amrus, Amalecita, 68. Amrus, Amrio'1 Kaifi filius, fextus

re-

gum Hirenfmm,
Amalecitts, 55, 179.

69.

gum

Hirenfium, 69.
ejus gladius

Amrus Ebn Maad Carb,

celebris, 62.

Amalecus, tribus, 40.

Amer/a,

Mohammedis

mater, 7,

Banu

Amrus Ehno'l Mafihus, e Banu Thoal

et fagittandi artis peritiflimus, 44.

Zohrah oriunda, 5 1
Amer, Amcr, Amer, Amer, Amer,
61.

nomen Dhu

Riyafli, 59.

AlNadri frater, ^o. Lowae filius, 51.

ab
59.

Ebn Ohaid, 215. Amrus Jilius Ameri, vigefimus feptimus regum Yamanenfium, 61.
Arnrus

AlNoomano fugatus, Amerienjes, Amero oriundi, 50.

Amrus, AlHarethi filius, decimus regum Jorhamidarum, 80. Amrus, Hojri filius, fecundus regum

Ammanus, 84. Amran, Ameri filius, vigefimus fextus regum Yamanenfium, 61, 185, 188. Amrienfes, Amro, Cenanae fiUo oriundi,
Amrio'l Kais, poeta celebris, Hojri
lius, 81, 84, 85, 87.
fi-

Cendinorum, 80, 81. Amrus, Jafnae filius, fecundus regum

Gaflaniorum, 77.

Amrus, Lahii filius, Arabum rex, qui primus Idola in Caabam invexit, 82,
97.

Amrus, Lowae
quintus re-

fiHus,

Amrio'l Kais,

Amri Amri

filius,

rem
ibid.

libri

Mafalec, 51.

fecundum authoAmeri filius,

gum

Hirenfium, 69.
filius,

Amrio'l Kais,

Hirenfium, 69.

cognominatus

nonus regum Al-

Amrus Mazikiah,
Amrus, Maleci
Hirenfium, 67.

70.

frater,

fecundus regum

Mohrek,
fuerit
ibid.

i.

e. Ufl;or,

eo quod primus

qui

fontes

igne cruciaverit,

Amrio'l Kms,^Y\\x& Noomani,

rio'l

filii

Am-

Amrus, Modadi filius, oAavus regum Jorhamidarum, 80. Amrus, AIMondari filius, decimus octavus

Kais AlMohrek, decimus quin-

regum Hirenfium,

73.

eo

N D E

X.

381

regnante iiatus
ibid.

eft

Mohammedes,

conftat, ^'^, 34.

"inp
*3:3,
i.

Arabes

Kedareni,

e.

filii

Orientis, five Ori-

Amrus, Morthedi filius, 59. Amrus, AlNadri frater, 50. Amrus, Sabae filius, 41, 58. Anirus, Tobbai fihus, tricefimus quartus regum Yamanenfium, 62. Amrus^ undecimus regum Gaflaniorum,
77-

entales, 34.

Arabes Urbani,
88.

3.

NomadeSy

ibid. et

Arahes ante Mohammedem, quibus fcientiis

praecipue

operam darent, 169.

Arubes puri, 155, 182. Arabes Mojl-Arabes, 46.

Arabes, Hofpitii juris obfervantifllimi,
74-

Amrus, vigefimus nonus regum Gaffaniorum, 78. Amrus, vigefimus regum Gaflaniorum,
78.

Arabes
inter

Prifci,

agros Hnea in duas partes,

et Idola diviferunt, 112.

Deum

Amtemus,

tribus, 40.

Arabia, 34, ^^, 4I, 55, 108, 109, I20.

iii.

Anaam, caput lextum Alcorani,

Ancyra, 81.

Arabifmus furus, 155. Arahifmus Hamyari, 156.

Anmar,
44.

tribus

Cahlano oriunda, 42,

Arabum,

eruditio, et

Hnguae

fuse peritia,

e Rabiae pofteris, 48.

^55^ 156, 157

J58, 1595 160, 161,

Ans, familia Madhejo oriunda, 44. AlAnJar, et Anfarii, familia AlChazraj

fic

162, 163, 164, 165, 166, 167, 168.

Arafa, 108. Araus, 36.

Arhores,

dicla, 42.

Antarah, Abafenfis, et heros celebris,

48.

Mohammedi obviam

euntes,

192.

Anujherivan, Perfarum rex, 65.

dis fihus, 71.
ibid.

Koba72. Vid.

Arem

AlMondarum

reftituit,

Juftus cognominatus,
tribus, quae

Aret^,

inundatio, 42, 43, 46, 77> 179* i. q. Harethi, 79.

Arett^ nepos, 87.

et 81, 85, 175.

Aretas, cujus mentio in Epiftola ad

rinthios fecunda,

Co-

Aniva, Stellte, quid, 168, 169.

idem

forfan qui pri-

Anza,

Soairum Idolum cofiliis,

lebat, 102.

mus Harethus rex Gaflaniorum, 79. Argu, feu Reu.

Arianijmus, 86.
Arijloteles, 186.

Anzah, ex Afadi
Aqua,
inter

(a

quo Banu

Anzah,) Chaibari
turit, 193.

incolae, 47.

Mohammedis

digitos fca-

Arjat, ^thiops, quadragcfimus quintus

rcgum Yamanenfium,
'^'J)'

64, 6^.

Araba, Tahamse regionis pars,

AjaJ, tribus quaj Mercurium colebat,

5 137-

Arabes, in duogeneradividuntur,^. eo-

rum ante Iflamifmum

ftatus, ibid. 5.

Afad, Rabiae

filius,

47.

fcientiae, 5, 7.

Arabes, unde

nomen deducant parum

Afad, Chozaimae fihus, 49, 50. Afaf, Idolum, 82, 100, 132.

382

N D E

X.

N D E

X.

Z^Z

AUzlam^ divinandi genusapud Arabes,

327, 328, 329, 330.^
^

Bani Harcth, 108.

AlAzlam,

fagittae fortitionis, 99.

AzIamo'l EJfahfamy et AlEjlahfam^ quid

fignificet,

329.

B.

Banil Hareth Ebn Caabcs^ 141. Bani Kenanah, 141. Ba7ii Lahyan praelium, 11, 183. Bani Malcan Ebn Canana, Saadum Idolum colebant, loi. Bani Mojlalak praehum, 11. Bani Tamim, faimm riZ Shams Idolo
confecrant, 104.

i^i.

Baal Ptor, Idolum, 306.

Bahylon, urbs, 329. Baccha Ifmakech, 114.
115, 116.

Banu Ahas, Kaifenfium tribus, Banu Abdi'lKais, e tribubus

fignificet,

48.
Rabiae,

quid

47. Bayiu Amelce

et

Amelenfes, Sabae

filii,

Bacchus, 106, 108, 109, iio, 113. Bacr, tribus Kaifo oriunda, 48.

(Al)Bada, vide Amrio'l Kais.

Banu Amer, tribus Kaifo oriunda, 48. Banu Bacr, tribus Abd Manaho oriunda, 50.

Bag, Idolum, a quo urbs Bagdad no-

men

cepit, ut aliqui volunt, J05.

Bagdad, urbs, 105, 297. Bagdadi, dominus, Caabam veftibus

ricis quotannis obtegit, 130. Bahelah, Kaifenfium tribus, 48.

Banu Cahlan, 45. Banu Celeb, tribus Kaifo

fe-

oriunda, e qui-

bus Halebi,

five

Aleppi, 48.

Bahirah, quid

fignificet,

330, 331^333.
rex, 69.

Bahra,

tribus, 141.

Banu Chendaf et Chendajidce, 49. BanuH Choloj, Haretho oriundi, 50. Banu Dabbah, Tabecha oriundi, 49. Bami Damrah, tribus Abd Manaho oriunda, 50.

Bahram Jaur, Perfarum

Bahrao, Kodaenfium tribus, 41. Bait Gomdan, delubrum nomini Veneris

Banu'l Dar, et Darenfes, tribu

oriundi, 45.

Lachm

facratum, 120.

Bajar, vel Bajer, Idolum ab Azdenfibus

cultum, 104.
Balijyo,

Banu Dhobjan, Kaifenfium Gatfanidarum tribus, 49. Banu Fazarah, Dhobyanenfibus oriBanu
undi, 49. Feras, tribus Maleco oriunda, 50. Bajiu Gefar, tribus Abd Manaho ori-

Anmarienfium familia, 44. Kodaenfium tribus, 42. Balkis, Hodhadi filia, vigefima fecunda
Bajila,

quae in

Yamano

regnavit, 60.

unda, 50.

Bani Afad, 8 1 Bani Bananah, AlOzzam Idolum colebant, 92.

Banu Hanifah,

tribu Becr oriundi, 47. Idolum fuum, e malfa quadam con-

Bani Gatfan, Gatfanidae, a Zohairo

bello tentati, 82.

Banul

feilum, devorant, 105, 106. Hareth, tribus Abd

oriunda, 50.

Manaho

384

N D

N D

386

N D

X.

N D

X.

387

388

N D E
fe-

X.

Dbafor, urbs reguni Hainyarenfmm

des,

gum Yamanenfium,
fo^uece

63.

Dominus

unde proverbium, Qui Dhafaingreditur,

appellatus,

et quare, ibid.

rum

Hamyarifmum

ad-

64.

107, 109.

difcat, 157.

Dhu

Rijajh,

nonus regum Yamanenfi-

Dbalemus, primus AlSamoram confecravit, 92, 93.

um, 59.

Dhul Adbaar Amrus,

60.

Africi frater, de-

Dhu Dhu

Roain, 108.

cimus nonus regum Yamanenlium,

Sadad, decimus quartus regum Yamanenfium, 59.

Shanater, quadragefimus fecundus
62.

Dhu

Dhul Ajbaa, Advvanenfis, et poeta, 49. Dbu Ajhah, 107. Dbu Aud, vide Morthedus. Dhul Caffain, Idolum a tribu Daus
cultum, 104.

regum Yamanenfium,

Dhujhara, Idolum, idem quod Dufares, 106. a Daufenfibus cultum, ibid.

108.

Dbu

Yazan, 107.

Dbul Dbul

Calaa, Major et Minor, 107.

Dialedi

Arabum

plures, 153.

Cbalaah, 95. Dbiil Chalafah, domus Idoli AlChalafah,

Dilatio, feu tranfpofitio

menfium a Mo-

hammede
Di mah,

vetita, 182.

106.

Jariro

quodam,

juflut

menfis, 207.

Mohammedis,

diruta, ibid.

Diocletianus Cophtita, a

quo Cophti an-

Dhu Dbu

Fayejh, 107.

nos numerant, 179.

Diodorus, J08.
Dionyfus, Amucros, 108, 109.

Hahjhaji, Akrani filius, vigefimus nonus regum Yamanenfium, 61. Tafnmm et Jadifum e medio fuftulit,
ibid.

Di Shafar, 160.
[Al)Di)'al,

Diyalienfes,

tribus

Banu

Dbul
182.

Hajjah, menfis quare

fic

di6lus,

Dhu

Jadan, quadragefimus quartus re-

gum Yamanenfium,
luit, 107.

prinms 63, 64. cantando apud Yamanenfes excelmenfis quare

fic

Bacr oriunda, 50. Diyar Calb, 81. {Al)Domar, Idolum ab Abbafo Ebn Mardas cultum, 112. Domini, apud Hamyarenfes, 3.
Doraid Ebn AlSammah, Jafhimo oriundus, 48.

Dhul Kaadah,
182.

di6lus,

Dorar,
Affaab, Rayefhi
filius,

Mohammedis

patruus, 52.

Dhul Karnain
um, 59.

decimus fextus regum Yamanenfi-

Dozvar, et Caabae et Idoli nomen, 104. Dudan, tribus Afado oriunda, 50,
Dufares, 106.
Djfares, vel Dufares, ro8, 110.

Dhul Manar
filius,

Abrahah, Dhu'l Karnaini

decimus feptimus regum Yamanenfium, 59, 60.

Duma

vel

Daumato'1 Jandal, fedes

tri-

bus Calb, 41.

Dbu

Noivas, quadragefimus tertius re-

N D E

X.

389

E.
Eberus, 36, 39, $6. (Gforgius) Ebiio'l AmJi, 85.

Ebn Phares, 164, 167, 194.

Ebn Ebn

Rajtk, 165.

Zobair,

Caabam
fisu

renovat, 119.

EchivanoJJaJa,

fratrum fincerorum,

EbnolAthir, ^^, S7, 66, 83, 88, 89, 93,

98, 99, 102, 104, 107, 111, 116, 132, 133 134, i35j 138, i57j 163, 164, lyij ^75y 176, 189, 199, 207, 234,

nomen Hbri, 210. Eclilan Mahmudan, i. e. Corona laudata; de Alohammede interpretantur

Muflemini, 15, 189.
Edris, 149. Eleemojynce,

^55^ 298, 310, 314, 316, 319, 320,

322,328, 329,331, 332.

unum

e fundamentis legis

Ebn Abdun,
79-

poeta, 39, 40, ^6, 60, 68,

Iflamiticse, 306, 307, 308.

Elephanti Epocha, 52, 175, 179.

Elias, 147.

Ebn

Abbas, 59, 184. {Georgius) Ebno'ljimid, 39, 96, i5o> ^55'

Batrik, J55.

142,

Elmacin, vide (Georgius) EbnoHAmid,

ElvioH Calam, quid, 202.

Ebn

Emporium Perjarum, ubi

li-

Ecclefia Chrif-

Ebn. Chalawaih^ Grammaticus, qui

tiana extru6la, 85.

brum de
Ebn

diverfis leonis

nominibus

in

Enochus, Sabiifmum promovet, ut aliqui

volunt, 138. Enojh, Sethi fihus, 138. Erac, regio, 5, 43, 46, 48, 274. Eracienjes, Abi Hanifae focii, 298.

lingua Arabica confecit, 158.

Chalican, 42, 103, 137, 153, 155,

156, 158, 167, 168, 212, 213, 294,

Ebn Ebn Ebn Ebn Ebn

295, 296, 297. Dakikan, vide Sahban,

Erpenius, 188.

Ezra, 94. Hamdu?i, 176.

Ejau, 319. Euthymius, II 4, II 5, II 6, 120, 123,

125, 132.
fi-

Hajhem, 159, 160. Hend, vide Amrus, AlMondari

Eujlathius, 109.

lius.

Eva, 71.
Evagrius, 87. TLvangelium, 288.

Ebn Jfaac, iy6. Ebn Kaddaius, 211.

Ebno'lKoJJai, 202j 203.
Jai, 214, 221,

^ EbnoHKaf-

Ezekiel, propheta, 329.

239, 240, 244, 260, F.

Ebn Majud,
in

269, 299, 305, 307,308,310. 192.

cbaradleres elegantiores

Ebn Moklah,
163.^

lcripturam Arabicani introduxit,

(Al)Fajar,

five dles fcelcris, 179. (Al) Farabius, iphWoio^hus celebris, 122.

filia

Ebn Nobata,

Ebn Omniil Kotam,

57, 309. 81.

Fatema,

unica Mohammedis, 15.

Faj-e/h^ vallis, 107.

390

N D
capiti

X.

391

mus

e regibus

Hamyarenfibus

mus feptimus regum Hirenfium,

locum AlMondari fuffe6lus, 71. {Al)Hareth Ebn Caab, 312.
{Al)Hareth, Hajari
{Al) Hareth, Jabalae
filius,

in

fuo diadema aureum impofuiire dicitur, ibid.

Hamjar,

Solem colebat, 5, Hamjar, Nafrum Idolum colebat, 95. Hamyar, regio, ibid. ^ Hamjar^ 41, 59, 61, 66, 6^,
tribus quas
f[

vigefimus fefextus

90, 141.

cundus regum Gaffaniorum, 78.

filius,

regum

Gaflaniorum, 77. {Al)Hareth, Jabalae

quartus

fihus,

vigefimus
78.

Hamj'arenfes tribus,
3j 41, 5-

Hamyaro

oriundae,

regum GaflTaniorum, {A/)Hareth, Lowae filius, 51.

{Al)Hareth,

Hamjarifmus, 157.

Mohammedis

patruus, 52.

Hamzah, Mohammedis patruus, 52. Hana, Taiyenfium familia, 43.

Hanbali, feita, 25.
Hanifi, fe6ta, 25.

{Al)Hareth, nonus regum Jorhamida-

rum, 80.
{Al)Hareth, quidam qui Chaledum occidit, 84.

{Al)Haram,
fcribitur,
i

five

Meccas oratorium, de-

29.

{Al)Hareth, feu Aretas, Thaalab filius, quartus regum GafTaniorum, 77.

{Al) Hariri, 324. {Al)Harraba, i. e. Spiculatores
:

{Al)Haramain, Meccae et Medinae appellatio, 249. Harbanifla, Sabiorum fefta, 149.

fic

vo-

cantur
131-

pedites

Meccani

principis,

Harbius, pater ejus prinms fcribendi

rationem Koraifliitab docuit, 159. Hareth, 194.

Hareth, unus ex antiquis Yamanenfium
regibus, Philofophus cognominatus, 170.

Harran, urbs, 149. Harun AlRaJhid, Chalifa, 119, 295. {Al)Hafan, 237.

Hareth, Fehri

filius,

50.

{Al)Hafan Bafrienfis, 214, 2 15, 2 16. {Al)Hafan Ebn Mohammed AlNajar, a quo AlNajariani denominati, 245.
Hajhamiani^ 242. Hafhem, Abd Manafi
filius,

{Al)Hareth,

Amri

fihus, tertius

regum

Cendinorum, 81.
{Al)Hareth, tricefimus feptimus regum

51.

Yamanenfium,
ple6litur, ibid.

62.

Judaifmum amdeci-

Hajhemus, tribus, 40. Hajhem, 52. Hajhemida, princeps Meccanus, 131.

Hajhcmida;, 171.

(AI)Harethj decimus feptimus regum

GafiTaniorum, 78.

HaJJan, Tobbai

filius,

tricefimus tertius
61.

regum Yamanenfium,
filius,

fratre

{Al)Hareth,

Dhu

Sadadi

interfe6lus, 62.

regum Yamanenfium, AlHareth AlRayeOi cognomi59. natus, et Tobbaa primus audivit, 59.
quintus

mus

HaJJan, 62.
Hate??ius, Taiyenfis et infignis liberalitatis vir
;

unde proverbium, Hatemo

{Al)Hareth Kbn Aynri

Cendicnfis, deci-

liberahor, 44.

392

N D

E X.
Hirenfcs reges, 45, 67. Hijloria Saracenica, 270, 271.

HaivazancTifes, tribus Kaifo orlunda, et

filii

Saad Ebn Becr Hawazen, apud

quos nutritus Mohamniedes, 48. Hawaxanenfesy Jeharum Idolum colebant, 103.

Hobal, Idolum

Arabum celebre, coram quo fortilegium AlAzlam ufurpari

folitum, 82, 97, 98, 99, 100, 138,

Zohairo

Ebn Johaimah
erant, 83.
fihus, 49, 50.

vecligal Iblvere coadi

{Jl)Ha^un, Chozaimae
(u4l ) Hajytllani, 2 2
1

329Hodail, tribus Idolum

93.
five

Menah

colebat,
aliqui

Saivaum Idolum, ut

(Dies)

Hebdomado'^ eorumque nomina

diverfa, 318.

volunt, 95. Hodailiani, qui

Hamdanum Abi
filius,

Hodail

Hejaj,

Caabam

renovat, 119.

fecuti funt, 219.

Hegiaz, regio, 37. fedes tribus Johainah, 41. Hejaz, 46, 58, 79, 82, 109.
Hejaznifcs,

Hodhail, Modrecae

49.

Hodhavigefi-

lienfium pater, ibid.

Hodhalienjes, 49. {Al)Hodbad, Sharhabili

298.

Maleci Shafienfis et

Hanbali
Hejra,

focii, ibid.

filius,

%V, regio,
i.

37.

mus primus regum Yamanenfium,

Binae Hejrae,

e.

Fuga.

una

60.

eorum, qui
diflent, a

Mohammedi nomen deKorailliitis, altera MohamMecca Medinam,

177,

Hojr, primus

regum Cendinorum,
toTj

80.

Hojrus, AlHarethi fihus,

praeficitur, 81.

Bani Afad

medis

ipfius a

Hojr, 87.

179, 180. Hejra, 13,52, 92, 93, 106,

119, 121, 233, 296, 297. Hemicjxlium Abbaji, 130. Judaeae, ibid. Hcnda, Amri, filii AlMondari, mater,
73Hcraclius, Imperator, 6^, 133.

[Al) Homaifao, Salamani fihus, 46. Homeritee, Cetura Abrahami uxore oriundi, 85,35.

Homran, Rabiae
Hojain

filius,

173.

Helajtus,

morte mul6latus et

cruci aflSxus, 268.

Hofais, Caabi filius, 51.

Herodotus^

1 1

0.

Hejmai, montes, fedes tribus Jodham,

45' Hejhus, e

Hud, propheta ad tribum

36.
Hjjlafpes, 147.

Ad

miflus,

Banu Fazarah,

et infignis

U-

beralitatis vir, 49.

Hieronymus, 329.
Hierofoljma, urbs, 13, 180.
I.

(Templum)

Hierojolymitanum,
ibid.

^S'
IdiotcT,

Meccanum,

16 f, 162.
90.

Hira, regio, 67, 141. Hira, urbs a Jafnah, AlAfgar incenditur, 78.
-fl

Idola

Arabum eorumque nomina,

et feq.

Hira, 72, 75, 84, 87.

Idolum, quod a Bani Salim et

Gawi

Hiram, 190.

Ebn

Abdi'l Uzzae colebatur, vulpe-

N D

X.

393

cularum duarum urina confpurcatum, 105. Igtwrantia, ejus ftatus apud Arabes, 3,
Ikkar, liber, 210.
Indi, rationem ftellarum

cefimus regum Gafi!aniorum, 78.

Jabalah,

quintus

AlNoomani filius, decimus regum GaflTaniorum, 78. cum AlMondaro Mai'fi"amai filio bellum gerit, ibid.
filius,

fixarum

cum

Jahalah, AlE^^arethi

quintus re-

Arabibus connnuiieni habebant, 168.

India, 41, 149.
I/a, e

Gafllaniorum, 77. Jahalah, AIAihami filius,

gum

tricefimus

Motazalis;

AlCoranum creatum
Ifa

primus, et ultimus rcgum Gaflanio-

efle afleruit, 19.

Merdad, 222.

rum, 78.

Mohammedi

nomen

dat,

Ifaacus,

14, 125.

deinde Conftantinopolim petit, feque

Ifaciani, lcvSla, 265.

Ifaias,

propheta, 93.

Chriftianum profitetur, ibid. et 79. Jabarii, feu AlJabarii, fefta, 17, 21, 23,
209, 212, 232, 233, 235, 237, 238,

Iflnmtfmus, 3, 7.
Ijlaviifmus, in

quinque rebus fundatus,

54,
^c^.

239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247, 248, 249, 250, 251, 252, 253 254, 256. {Al)Jdhbah, Frons Leonis,
tuor
ftellae

301.
Iflamifmi ftatus,
^'y,,

Ijlamifmi Canones, 202.

Ifmael,

fcil.

Abrahami filius, 7. Arabam, Tahamae regionis partem, olim incoluit,

conftituentes

Quadecimam

manfionem Lunae. Gol. 169.

{Al)Jabr, a quo AlJabarii denominati,
23JaSius
lapillorum,
in

^^.

Koraifiiitarum Dialeftum

primus loquitur, 156.

Ifmael, 38,
1

39, 40, 41, 43, 46, 54, c^s^ 80, 98, 13, 116, 117, 118, 124, 125, 126, 150, 151 ^bZ^ 169, 171, 177, 315. 319Ifmaelita,

Peregrinatione

Meccana, 314,3^5' 3^^. Jadilah, Taiyenfium familia, 43.

Jadis, tribus

Cozarorum

rex, 197.

Arabum
Amri,

antiqua, 3, 38,

Ifmaelit^e, 54, 178.

IJrael, 54.

40, 61.

Jafnah,

filius
filii

filii

Thaalabae,

filii

Amri,
J.

Mazikiae, primus regum

Gafllaniorum, 77.

Jafnnh AlAfgar, AIMondari AlAcbari

Janfar 'Ehn Mohajhar, AlNodhaimus,

257Jaafari duo, 223.

duodecimus regum Gafllaniorum, 77. urbem Hiram incendit,

filius,

78.

[Al)Jahamiant, AlJabarioruTU rigidio77.

Jabalah, nonus

regum Gaflaniorum,
fihus,

rum

Jahalah,
tertius

AlHarethi

vigefinius

{Al)Jahedh,

ieda, eorum lententia, 243, 244. fedae AlJahedhianorum

regum
filius

Gafiiiniorum, 78.
filii

pater, 224.

quid

fiatuerit,

260.

Jabalab,

Harethi,

Jabalae, tri-

[yil)Jahedhiani, 224.

394

N D

X.

Jahedth, i68.
Jabel^

{Al)Jobhaii, fefta ab

Abu Ali AlJobbai-

Mohanimedis patruus, 52.

enfe denominata, 230.

Jolan,

Jahm, a quo Jahniianorum fetta, 260. Jahm Ebn Sefwan, AlJahunanorum

leftae auc^or, 243, 244. Jubamiani, fecla, quid ftatuant, 260.

34,39,41.
filius,

Jodailah, Afadi
ibid.

47.

Jodailenfes,
tertius

Jodaimah, Maleci

filius,

regum
fibi,

Jalallo' ddin AJ)'oyutius, 40, 96, 151, 152,

Hirenfium, 67.
68.

primus niachinam

153' 158 159 160, 161.

Jallnlani et AUallalani, 65, 326, 329,

bellicam, feu balliftam, confecit

bellum

334.
jLimtho'IIoga,]iher, 161.
J^zrtZ',

malecita

cum Amro quodam Ageflfit, eumque e medio fuf-

tulit, ibid.

a Zoba

interfeflus, ibid.

familia

Madhejo oriunda,

44.

Jodamus, tribus Arabica, quae Jovem

colebat, 134.

AlJanfiabius, 37, 56, 58, 59, 60, 61, 62,

63, 64, 6s, 68, 70, 71, 76, 93, 98, 99, 100,106, 108, 118, 119, 120, 121,

Jodda, littus maritimum Meccse, 41, lOI.

145, 147, 148, 170, 174, 177, 178, 179, 185, 192, 223, 271, 314.
Jarir, Bajalienfis,
dis fociis,

Jodham, tribus

Amro

Jofius, et JofenJ'es, e familiis

oriunda, 45. Banu Saad,

quidam

Mohamme-

qui ob infignem pulchrifuae Jofephus audivit,

44. Johainah, Kodaenfium tribus, 41.

tudinem gentis
45.

domum

Idoli

Dhu'l Chalafah
tribus, 48.

Johannes Damajcemis, 133. Johannes Philoponus, Grammaticus

li-

diruit, 106.

bros Philofophicos, qui Alexandriae

in bibliothecis regiis invenirentur,

Jajhim,

Hawazenenfium

ab

Jafas, 47, 82, 83. AlJauharius, 43, 45 4^ 5^^

Amru

petit, 170.

5h S^>

63,

(Al)Jolandius, titulus regibus

Ommani

67 70' 73> 76, 83, 92, 93, 102, 106, 107, 110, 129, 130, 132, 135, 137,

communis, 43. Jomada prior et pofterior, menfes, quare

fic

151, 159, 163, 164, 174, 176, 199,

didi, 181.

317 323^331 332, 333 334-

Jona AlAJwar'ienfis, Haereticus, 199.

Joram, Jodhami Jorhatn, Kahtani
filius,

{Al)Jau%a, J36.
Jazirah, 272.

45.
et

filius,

Arabum He-

Jedamus. tribus quae Jovem colebat, 5. Jebar, Idolum ab Hawazanenfibus cul-

jazenfium pater, 41. Jorham, rex primus Jorhamidarum, 79.

tum, 103.
Jejunium,

Jorham
e

prior, tribus

Arabum

antiqua,

unum

fundaraentis legis

308, 309, 310. Jejus, 15, 183, 184.

Iflamiticae,

38, 39 40(Reges) Jorhamidt^, 79. Jorhamidarum lingua, J56.

Jorham'ide, 46, ^^^, lOO, 179.
Jorjis,

i^Al)Jobhaien/is, 21 8.
fe6\ae princeps,

apud Motazalos

220.

Yamano

praeficitur, 66.

39<5

N D E

X.

Kfblab, feu locus converfionis inter oa templo Hierofolyraiidum, ii6.

niitano

Kojfus, Aiyadenfis, cujus eloquentia in

proverbium

abiit, 47, 168.

Caabam

verlus mutata, 9. ab

Hierolblymis ad

Caabam
vel,

nienfe Ra-

Kotada Saducienjis, 215. Kotam, vide A/Nooman, AlHarethi

lius.

fi-

jeb converfa, 180.

juxta

alios,

menfe Shaaban,
{J/)KeJab,
Ktil^am,

ibid.

Kcblab, SS^

Kujienjes, charafteres
fcriptis

quidam rudes

in

Arabicis

quondam

ufurpati,

fagittce fortitionis, 99.

163.

Mohaumiedis patruus, 52.

L.
Lachamus, vide Zocom.
hac/wi
et Lac/:>menjes ,

Kidar, 46.

[David) Kimchi, 94.

Kcaikaan, mons, 129, 132.

Kobad, Perfarum rex, 71, 72, 85.

Kobadcs, 81.

tribus

Amro

ori-

Kodaab, pater tribiuim Hamyarenfium, quae ab illo Kodaenfes appellantur, 41, 46.

unda, 45.
134.
Lac/:>m,

quae

Jovem
et

colebat, 5,

ir68.^

Lachmienfes
Vid.

Lachmidae, 68.
Shanater.
pofteris, 48.

Kodaenjes tribus, 41, 82, 141.

Lachtiaab, 6^.

Dhu

Arabes Kodaenfes, Jafnae Gaflaniorum

regi fefe fubmittunt, 77.

{A/)Lahazem, e Rabiae Lamiato'/ Ajam, i66.

Lapides,

{A/)Kodaius, 132, 170, 172, 174, 175,

181, 183, 187, 188.
Korai/h, 50.
Koraijb, tribus,

{Gerardus) Langbainius, 84.

quomodo primum

coli ccepe-

AlOzzam

runt, 113.

Idolum colebat, 92.

Koraijhitce,

Lapides

Mohammedem

falutant, 192.

Mohammedem magno malo

Lapis a/bus, Ifmaelis fepulchrum, 129.

niger, ibid. et 117.

afficiunt, 9.

25.

unde denomi150, 152, 154,

nati, 50.

^51,

98, 100, 119.

136,

Lapis

Tiiger,

de eo

traditio,

121.

Koraijhid^, 132,

Karmatiis remiflTus, 122, 123.

quo-

157, 170, 171, 172, 174, 187, 271,

modo
Lex

niger fa6lus, ibid.

124, 125.

274, 290, 309, 334. Koraijhiiarum Dia/e^us, 156, 157. Kor/h, belluae marinae nomen, a quo
Koraifliitae denoniinati, 50.

Latium, 103.
Ijlamitica, 7. ejus

fundamenta, 27,

29.

Libra, in qua ponderabuntur opera ho-

Koja, Celabi fiHus, ^i.

claves Caabae

minum, 290,
Lohaius, 97.

291, 292.

emit. ibid.
Kojair, nares praecidendas, et

Lobaim, e tribubus Rabiae, 47.

tergum

flagelhs

laniandum praebet ad ultiocaedis, 68.

nem Jodaimae

Lokman, Shaddadi frater, decimus tertius regum Yamanenfium, 59. Lokman, 36.

{A/)KoJ/aius, 195.

N D

X.

397

Loiaa, Galebi

filius,

50, 51.

Maimonides, 52, 113, J38,

Luafer, 114, 115, 133. Lud, Senii filius, 38.

Luna, a tribu Ceuanah culta, 5. Sacellum apud Sabios, 150.

Fiflura

ejus

142, 143, I44j I45j i^Jj 196, 202, 228, 239, 293 306, 316. {Al)Maifer, fortiendi genus apud Arabes, fortiumque nomina, 324, 325,

ejus

unum

niiraculis

Mohani-

326,327.
Majufii, 234, 335.

niedis, 192.

Makam
M.
Maabad
199.
Johamienjis, 213, 233.

Abrahim, 124, 125.

Makawel, vide Akjal. Make, 114.

Makokus, 15. {Al)Makoiuam, Mohammedis patruus,
{Al)Makrizius,
107,

Maabadus

AlJohanienJisj

Haereticus,

181,

182,

134,

Maad, Adnani filius, 46, 174, 179. Maad, 45. Maadi Carb, Saifi frater, 66. Maadi
Carb, AlHarethi
filius,

tribui Kais-

{Al)Makfur, vide Amrus, Hojri filius. Ma/can, AlNadri frater, 50. Malec Ebn Anas, pater fedlae Maleco-

Gilan

praeficitur, 81.

Maadienfes, 43, 179.

rum, 25, 27, 293, 294, 295, 298. Malec, vide NaJhero'l neam.
Malec, AlNadri
lius, ibid.
frater, 50. Nadri fiMalec, primus regum

Maalah, 129.

Madan, Idolum,

104.

^F

Madhej, tribus Cahlauo oriunda, 42, 44. Magi, ab Adamo, poftea a caede Darii et Alexandri tempore, deinde a tempore
Azd-Shir, tum a regno Yazdejerdi annos iuos numerabant, 179.

Hirenfium, 67.
Sephatius, 226.

Malec Ebn Ans,

Maleci, fe6la, 25, 230.

AlMamun,
lifa,

feptiinus

Abbafidarum Cha-

Magi, eorum cultus

1525 153^ ^54, -^55-

defisribitur,

151,

171, 172, 199, 223. Manaf Idoluin, 104.

Magorum,
Magrehini,

religio, in

quibus tribubus

Manah, Idolum, 91. a tribubus Hodailo et Chozaah cultum, 93, 94,

97-

floreret, 141.

Occidentales, 35. {Al)Magrur, vide AlMondar,

i.

e.

Manes, Haereticus, duorum principio-

rum
cha?i,

alfertor, 155.
five

Mahan, 75. Mahmud, nomen

Afhrami, 6^.

Maniani,
elephanti Abrahae Al-

Manichaei, 155.

Mani-

71, 72.

Mahmud,
:

190.

{Al)Maidii, fefta
nuntur, ibid.

fub AlChawarejiis

continentur, 2i2.

AIMorjiis oppo-

ManiUus, 192. {Al)ManJor, Chalifa, J19. {Al)Mantek, i. e. Logica, 200.

Manuel Comnenus, Imperator,

133.

39

N D

X.

]\f(w'/r'ifnai,

vide

Mawiah.

{Al)Marbaa, locus ubi princeps Meccae

habitat, 131.

Mazikiah, 63. Mecca, urbs ejus defcriptio, 125, 126, 127, 128. Mecca, 11, 13, 34.36 37
:

Mardas, 113, II3. Maria, beata virgo, 188.

42, 6s, 82, 93, 94, 98, 108, 1 13, 116, 117, 119, 120, 122, 125, 126, 152,
156 ^58, 173 174 175 J83, 184,

Maria

Cophtitica, 15.

Maria, Amri
]\Iarotiita',

niater,

cujus inaures in

proverbium AhxQve.Inaures Maria,6().

187.
42.
vel Martis, 154.

187, 249, 296,334. {Templuju) Meccanum, 157, 165.

Medhaj, tribus, quaj Yaguthum Ido-

Marrt,

vallis,

lum
Mars,

Mars, ejus Sacellum apud Sabios, 150.

Medina, urbs,

colebat, 95. 9, II, 13, 34, 93, 137,

Domus Mars,
106.

156, 171, 172, 174, 175, 249, 294,

Marua, 114.

Marwa,

urbs, 297.

309{Al)Mtjdah, 134. Mena, vallis ubi lapides jaciutitur in

Mariuab, nions, 132. Marzaban, Yaniano praeficitur, 66.

Ma/aracte,
Mafalec, liber, 51, 119, 121. i. e. Orientales, 35.

Meccana folennitate, 314, 316, 322. Meni ^zr., cum voce Manah comparatum, 93, 94. Merairius, ejus Sacelkim apud Sabios,
150.

Masfalah, 129. Mafruh, Abrahae

tribii

Afad cultus,
7/k,

5.

Mer-

filius,

quadragefinius

curius,

306, 316.

octavus regum Yanjanenfium, 65.

Merdad, cognomen

quod

vide.

{Al)Mafudi, 174. {Al)Matata, 59.

100, 311, 313, 314. Merzuan, Ommawaidis oriundus, 52.

Merwah,

Maula, quid

fignificet, 187.

Mauritania, 35.

Mcjham, 34. {Al)Mesjad al haram^ T25.

202, 216,

{Al)Mau'ahf,

liber,

187,

Mefopotamia, 68.
Mejftah, 147, 149.

218, 220, 222, 224, 227, 232, 233, 239, 240, 244.

Mezhar,

liber,

40, 164, 165, l65.

Maiviah, AlMondari mater et Aufi

lia,

fi-

{Al)Midanius, 70, 337.

Mije-Gii/h, inde

o'ffamai,

ob infignem pulchritudinem Mai. e. aqua cceleftis, cognoregina, fed cui genti

Magorum nomen

de-

ducit AJFirauzabadius, 151.

minata, 70.

Miracula,
198.

Mohammedis,
filia,

15, 17, 191,

Mawiab, Arabum

praefuerit incertum, 85, 86, 87.

Miriam, Amrani

una e quatuor

{Al)Mazdac, Haereticus

pnecepit ho-

mulieribus perfetlis recenfetur, 188.

minibus, ut opes et uxores

nes haberent, 71, 72, 81.

commu-

Mofis et Aaronis foror, ibid.

Mifim, tribus quse Aldebaran,

five

ocu-

Mazcn, Kailenfium

tribus, 48.

lum Tauri,

colebat, 5, 133, 134.

N D

X.

399

Miiam, 134.
{Al)Moallekat,
notiffimae
i.

Chadijam uxorem ducit,

e.

ibid.

Appenfa, feptem
fic

phetiam
ratur,

venditat,

ibid.

famae poematia

di6la,

fugit, ibid.

11.

{Al)Moattalt, Motazali

fic

di6li,

quia

fepehtur, ibid.
ibid.

Deum

attributorum ornamentis fpo-

et

15.

liant, 226.

Scripturis aflTeritur,

Ohud vulne moritur, Medince uxores mentio SS. miracula

in praelio

Medinam

pro-

13.

ejus et hberi,
in

iUius

ibid.

Moaiuiab Ebn Abi Sofyan, Ommawaidis

oriundus, 52.

quiedam ab iho edita perhibentur,

ibid. et 17.

Mohammed,

21, 37, 44,

{Al)Moawiah, 270. Moilad, filius Amri, filii Modadi, duodecimus regum Jorhamidarum,
80.

45,46,48,51,52,53,54,55,57,61,
63, 65, 66, 73, 75, 76, 78, 93, 98, 100, loi, 105, 106, 113, 114, 116, T17, 119, 121, 123, 129, 132, 133,
136 139^ 151^ ^53^ i^*^ ^5h 15^^ 160, 163, 167, 168, 169, 170, 171,

Modad^ Abdo'l Mafihi filius, feptimus regum Jorhamidarum, 80. ModaTy Nazari filius, 46. Modar, tribus, unde Rajeb, Rajeb Modar vocabatur, 182.

^72, i74j i75j 176, i77> i79 i^o

182, 183, 184, 185, 186, 187, 189,

190, 192, 193, 194, 210, 211, 212,

Modar, 48.
Modrecah, AlYafi
dari
filius,

220, 225, 226, 227, 228, 229, 232,

49.

Modrelo'l hajarah, vide

filius.

Amrus AlMoii-

234> ^3^h 237> 238, 262, 264, 265, 269, 273, 274, 284, 290, 291, 292,
293, 296, 298, 301, 302, 303, 304, 3^5^ 3o^j 39j 312, 314, 316, 319,

Mogirah, vide Abd Manaf. Mogreb, liber, ^^, ^6, 163, 181, 232,
^33^ 236, 305. {Al)Mohaccemii, quinam
quare, 270, 272.
fic

320,322,323,326,338.

di6li,

et

Mohammed Ebn Ali AlBaker, 263. Mohammedes Ebn Ceram, pater fedilie
AlCeramianorum, 227.

{Al)Mohajerin, Meccenfes fugas comites, 185.

Mohammed Ebn
fe6tas

Edris Asjhajienjis, pater

Shafeiorum, 25, 27, 295, 296,

Mohalhd Ebn Rabia; Colaibi frater, Arabum rex, qui cum Becrenfibus
bclkmi gerebat, 83.
Mohalhel, primus qui AlKaJtdah,
i.

297, 298.

e.

Mohammed Ebn Edris Ebnil Abbas Ebn Shafei, antiftes, 52. Mohanwied Ebn Salem, 164.
Mohareb, Fehri
181.
filius,

Poema

triginta

verfibus

conftans,

50.
fic

compofuit, 166.

Mcharram, menfis, quare

initium

di6lus,

Mohammed Ebn
tivitas,
7.

Abdallah, Iflamiticae
futura

Epochae Hejrae,

180.

religionis au6lor, ejus prolapia et na-

de

ejus ciaritate
9.

praedicat

Bohira

monachus,

Moharram, 309, 323. AlMohdi, Chahfa, 119.

{yll)Morek, vidc ylmrioU Kais.

400

N D E

X.

{Al^lMojaJjfcvw, leda, 208, 227.

Mo/catc'/, quidam e feda Morjiorum, quae AlTbaubania dicitur, 254. {AiyMokl, genus arboris prope Mec-

Morch,
230.

liber,

138, 142, 143, 181, 228,

Morgii, 17, 23. {Al)Morjii, 209, 212, 237, 254, 255,

256 257.
Morjii Cbaiuaregii, prima AlMorjiorum
fpecies, 256.

cani abundantis, 131.

{Al)Moktadar AbbaJiJa,o^Qr\, quo aqua in Meccani derivata eft, ultimam n)aimponit, 130. Molaic Yacrab, vide Colaicarb.

num

Morjii AlKadariorum, fecunda

AlMor-

jiorum

fpecies, 156.

Moncar, unus duorum angelorum, qui

tentandis in fepulchro defun<Slis efle
praepofiti dicuntur.

Morjii AlJahariorum, tertia AIMorjio-

rum

fpecies, 256.

Gol. 290.

Morjii puri, quarta AlMorjiorum fpecies, 256.

Mom/ari ttfamiHa Moiidari, 68.

{Al)Motidar, 72, 81, 85, 86, 87.

Morrah, Caabi

filius,

51.

Morrah, e
poeta major,
poeta minor,

Mondarus, Noomani avus, 141, 142. {Al)Mondar AlAcbar, Harethi filius,

feptimus regum GaiTaniorum, 77. {Al)Mondar, Amrio'l Kaifi filius, deci-

47. MorrakkcjhoH acbar,

Becrenfis, 47.

Banu Shaiban,

i.

e.

Morrakktjho'l afgar,

i.

e.

mus

fextus

regum Hirenfium,
frater,

70.

regno pulfus, 71. {Al)Mondar, AlAfwadi

tertius

Becrenfs, 47. Morlhcd, Colali

vus

filius,

tricefimus o6ta62.

decimus

regum Yamanenfium,
Mofaica, 288.

Mor-

regum Hirenfium, 70. {Al)Mondar, Noomani filius, undecimus regum Hirenfium, 70.
{Al)Mondar, AlNoon)ani filius, decimus nonus regum GalTaniorum, 78. {Al)Mondar, filius Noomani, filii Mondari,
filii

thedus, 59.
{l^ex)

Mofailcmah mcndax, pfeudo-propheta e Banu Hanifah, 47.

Mofainenfcs duo, de

hominum

aclioni-

Mai'{famai, vigefimus quar-

bus querentes, 238. Mofeilcma, prophetam fe venditat, 13.

tus et ultimus

{Al)Mo7idar, vigefimus

regum Hirenfium, 75. regum Hirenfi-

Mofs, Amrani
15,

filius,

185.

cum Adamo
Mofes,

coram Deo difputans, 236.

188, 226,

um,

73-

2S8, 298, 309, 310,

e. Aflfimilatores, fela,

{Al)Mondar, vigefimus feptimus regum

Gaflaniorum, 78.

320.

AlMoJhahbehi,

i.

Morad, tribus Cahlano oriunda, 42. Yauhum, Idolum colebat, 95. Morad
et Moradicnfcs, 44.

212, 227, 228. Mojhtari, i, e. Jupiter, 107.

Moramerus, Morrae
fcripturae

filius,

et

primus
159,

Arabicae

inventor,

{Al)Mosjad ad haram, Atrium et Periftylium Caabae fic difta, 119, {Al)MoJ'nad, genus fcripturae apud Arabes, i6o.

161, 163.

N D

X.

401

Mqjlalak, et

Banul

Mojialak, e familiis

N.
Naaman,
108. Niic;wfln, propria

Chozaenfium, 43. Moji-Arabes, Adnani

pofteri, 40.

manu

MoJiatrnf^\\her,g-jj 106, 112,141, 151,

hominesdaemoniis
tur, 87.

fuis madlaflTe dici-

Mojivaild, fanguis inteftinis inditus

diftus, 320.

fic

{Al)Nabat, genus
raci pagis

hominum

qui in E-

degunt, 274.

Mota-Arabcs, Kahtanl pofteri, 40. {Al)Motacallemin, quinam, 202.

Nabaticus, 25, 271, 274.

{Al)Nabegah, poeta celebris, Dhobyanenfis, 49. Nabit, vide Nabt.

Motalammes, poeta e Dobaiyae pofteris, Literse Motalammefi, ibid. 47.

(Al) Motallab,

aqno Motalabbidae, Abd

Menafo

oriundi, 52.

Nabhan, Taiyenfium familia, 43. Nahiyan Ommian,\.c. Propheta illiteratus,

{Al)Motarrezi, 33, 56, 232, 237, 244, ^55^ 274, 3o5> 30^' 32H, 332, 333-

Mohammedes
filius,

fic

diclus, 161.
fiHus,

Nabt, Oddi
ibid.

46.

fiamali

{Al)MotaJam, Chalifa, 223.

{Al)Motazaaccel,
Chalifa,
difceptatio-

{Al)Nachaa

et Nachacnfes, familia

Mad-

nem de Corani
bet, 223. {Al)Motazali,

creatione on)itti ju-

hejo oriunda, 44. Nachla, 5, Nachlah,

nomen

loci, 91.

fefta,

quare

fic

di6la,

Nachor, 142.
Nacir, unus

214,215. quid
tazali,

ftatuaiit, 19, 21.

Mo-

duorum angelornm, qui

17,

199, 205, 206, 207, 208,

tentandis in fepulchro defun6lis efle

praepofiti dicuntur, 290.

209, 212, 225, 226, 227, 232, 233,

234, 235, 236, 237, 238, 240, 241,

Nadar Kbn Rabiah,

{Al)Nadr, Cenange
Narazvan, 272.

75.
filius,

242, 249, 251, 254, 256, 257, 259, 262.

50,

Mozdar,
dicat

infidelitatis

eum

accufat qui

{Al)Najarii, fefta, 209, 212.

Coranum

efle

aeternum, 222.
poflTe

{Al)NaJartani,

AUabariorum modera-

eo procedit, ut dicat,

Deum

mentiri et injuriam facere, 241, 242.

tiorum fe6la, 244, 245. {Al)NnjaJh, yEthiopum rex, qui copias

contra

Mozdar, 224. Mundari, regum Hirenfium familia celebris, tribu

Dhu Nowas,
iis

propter crudeli-

tateni ejus in Chriftianos.mifit,^^,^^.

Mundities,

Lachm oriunda, 45. unum e fundamentis legis

{Al)Najafhius,

qui Moliammedis

caufa fugerent, afylum praebebat, 177.

Iflamiticae, 302, 303, 304. Mujal, reges, 48. Mnjiafa Ebn Kaffai, c^^.

Najd Hijaz, provincia ubi Taiyenfes, inundatione Yamanopulfi, fedcm fixerunt, 43, 108. {Al)Najiah, fe6la
illa,

quac, pereuntiefl,

bus rehquis, evafura

212.

402

N D

X,

N D E

X.

403

O.
Obada, Obudahf ObudeSj Obaid, Obad, Aobad, Ahbud eX. Obdah, 138.
Ocadh, Forum celebre, in quo poemata
lub

Orthodoxi MuJJemi, quld credcre et confiteri

teneantur, 274. ufque ad pag.

293Otared,
ftella

Mercurii,

quam

tribus

Afad colebat, 137.

quotannls recitari folebant, 164, 83. Mobammede fublatum, 164.

Othman Ebn Affuni, Ommavvaidis

undus, 52.
120. Bait

ori-

Gomdan

diruit,

Oceanus, liber, vide Kamus.

Odad, AlYafai filius, 46, 43. Odd, Odadi filius, 46.

Ohaiyah, AlJolahi
filius,

Othman, fcribendi rationem callebat, Othman, 272. 162.

Ouratal, OopaToiX, quid
III.
figiiificet,

173.

iio,

Ohud prceUum,

in

quo Mobammedes

vuhieratus, ii, 138.

Ohail, tribus Kaifo oriunda, et

Ovis a^a, Moha.mmed\ teftimonium per-

regum

hibet, 194, 195.

Mufal famiHa, 48. {Al)Okaifar, Idolum, 104.

{Al)Ozza, Idohim, 91. a tribubus Koraifti et Bani Cananah cultum, 92.

a
dis,

Deus fupremus, 113. Omar Ebno'l Chetab, Banu Ada oriundus, 51. f 78,79, 181. mortem
Ollataal,
i.

e.

Chaledo quodam, juflu Mohammedeletum, ibid. A/Ozza, 93.

iis

minitatur,

qui

Mohammedem
185.

hbros comburi jubet, 171. Arabes annos fuos ab Hejra numerare docet, 177, 179. fundamenta jacit Periftyhi, 119. Ommaijah, Abd Shemfi fiHus, 53. Omma^lkora, i. e. Mater Pagorum, MecelTe dixerint,

mortuum

Alexandrinae

Bibliothecaj

Pagninus, 94, PahrjUna, 60, 189.

Parac/etns,

de

Mohammede

interpre-

tantur Mu(len)i, 15, 190.

Paran, mons, 15, 188, 189.

B. Pau/us, per Damafci
fporta demilVus, 79.

ca

fic

di6la, 161.

munimenta

in

Omman, 43, 273. Ommanns, 36.

Ommatuaidce, 52. {Al)Ovimi, i. e. Idiota, unde derivetur,
162.

Arabibus Evan-

gehum

annunciavit, 143.

Peregrinatio,

unum

e fundamentis legis

Ommiadte, 171, 243, 334. Oratio, Arabibus duplex, Ugata,

luta, 166.

^12,31^, 314, 3'5 316, 317. Peregrinatio Meccana, anno fexto Hejrie
injunfta, 185.
Peregrifiatio va/edidionis, inftituta, 13.

Illamiticae, 310, 311,

et fo-

Oraiio,

unum

e fundamentis legis Ifla-

quare

fic

difta, 183.

miticae, 304, 305, 306.

Perjarum fefium, quo rex de throno

regio delcendebat, veftefque albas in3 F 2

Oratorium Bajrienfe, 2 16.

404

N D

N D E
fic

X.

405

Rtu, 86, 87.

Robat,

di6lus, 69, 101.

nomen

loci, 95.

Sahal, 100.

Rokajhy Jodaimae foror, 69.

Sahban, quadragefimus primus regum Yamanenfiuni, 62.

Sacafec, et Sacfacenfes,

Cendenfium

fa-

S.

milia, 44.
Sacella,

Saad, Idolum, a Bani Malcan

nana cultum, 101. a tum, 93. Saad, Modrecae filius, 49. Saad Ebn Becr Ebn Haivazenj 48.
Saadj Lovvae
filius,

Ebn CaMenah diru-

five feptem Planetarum corpora, a Sabiis culta, 144, 145, 1^0. {Al)Sacfac, Wayeli filius, feptimus re-

gum Yamanenfium,
Sacfac, 60.

58, 138.

Sacun, et Sacunienfes, Cendenfium fami44. SadduccEfmus, in quibus tribubus floreret,

lia,

51.
filias

Saafaa, Pharazdaki avus,

a caede

redimere folebat, 334. Saafah, tribus Kaifo oriunda, 48. Saba, Nlii', i. e. Exercitus, uiide Sabii

141.

{Al)Sadir, arx, 69. Sadus, tribus e Rabiae, aut Shaibani

pofteris, 43, 48. Safa, mons, 100, 132, 311, 313, 314. Safar, quid fignificet, 322, 323, 324.

nomen deducunt,
143Saba, Yafliabi

ut aliqui volunt,

quia exercitum cceleftem colebant,

filius, a quo originem ducunt quotquot funt Arabum Yamanen^ium tribus et reges, 41.

Safar, menfis, quare

fic

di6tus,

182,

Saba, vide

Abd
46,

Shems.

Safar, 13, 180, 323. Safo'ddinus, ^^, ^^, 70, 97, 98, 99, loi, 102, 104, 105, 106, 107, 108,

184.

Saba, regio, 60.

42, 45,
87.
Sabisi, 85.

AlSabah, 62.
59,
66,

Saba,
80,
85,

109, 113, 116, 117, 120, 121, 122,

6S,

124, 142, 189.

Sagittce fortitionis, vide AlAzlaJu.

Sabii

Groecorum [feu Chaldaeorum] et Indorum, quomodo in ftellarum cultu

Sabii, iii.

Sahban IVayel, arte dicendi pollens, unde proverbium Dicendo fuperans Sahban IVayel, 168.
:

difcrepent, 168.
tnus,

Sabiif-

Saidah,

nomen donms, ad quam

pere-

de ejus antiquitate, de cultu Planetarum, atque alia, 142, 143,

I44> 145^ ^46, 147^ 148, 149j J5O5

grinationes inftituere folebant Arabes, loi.

Saif

Ebn Dhi Yazan, quadragefimus

et

151.
Sabius, Sethi
filius,

nonus

ultimus regum Yamanenfi15, 188, 189.

faniilia,

unde

Sabii

nomen

um,
Sair,

6^, 66.

deducunt, ut aliqui volunt, 138, 139,

144.

mons,

Salaman, Taiyenfiuni
Salaynan, Nabeti

43.

Sabur Dhri Adaf, Perfarum rex, quare

filius,

46.

4Q6

N D

X.

Sahhus, propheta ad tribum

miffus, 37.

Tbomud
five

Schichardus, 69.
Scribcndi ars,

Saleb

Ebn Merdas, Haleborum Alepporum primus, 48,

49.

rabes
ScSfo',

quam nuperum apud Ainventum, 159, 160. circa ramos verfata;, five fetSlae
fit

Salim, Kairenfium Gatfanidarum tribus,

Scd(^ circa radices

Juriftarum, quatuor, 25, 293. verfatae, praecipue

fex, 17, 19, 21, 23, 25,

Salma, mons, 43, 108.

Salomoji, rex, 34, 60, 85, 87, 190.
(^Al)

212.

SeSlcc,

Magorum

feptuaginta, 214. Ju-

Samaa7iius, 215'

^Egypti provincia, 109. a Shamar Yaraajh Samarcaiida, urbs

iSatJiannud,
:

daeorum feptuaginta una, ibid. Chriftianorum feptuagintaduae, ibid. Mof-

lemorum feptuaginta
Sefaiii,

tres, ibid.

nomen

traxifle putatur, 6

fe6la,

17.

quid flatuant, 19,

{Jl)Samora, arbor quae colebatur ut

21.
Sefjin, praelium,

Idolum, 92. Sam/ama, gladius celebris, 62. Sanaa, urbs, 65. ubi Bait Gomdan,
120.

270.

Sejejlan, 272.

Seldenus, 96, Io5.

{Al)Selfncms, 190.

Sanguis, ab Arabibus antiquioribus inter efculenta habitus, 320, 321.

Sdman, AIHarethi
leb et

filius,

tribubus

Tag-

AlNemr

prseficitur, 81.

Sapor Dhi'l A6taf, Perfarum rex, loi,

^55-

Semus, ^6.

Senemmar, Chazuarnahi opifex, de cujus

faftigio praeceps datur, 69, 70.
di6li,
'^'^,

Sarab, camelus, 82, 83.

Saraceni,

qainam

fic

34,

{Al)Sephadii

comment.

in

Tograii

Saraceni, 86, I14.

poema, 232, 166, 172. {Al)Sephaiii, fela, AlMotazalis contraria,

Saracenica Hijhria, 17 1, 175, 184, 188.

Sarah, Abrahami uxor, 7, 33. Sarab, montium Hejazi altiflfimusj 109. {Al)Sareh, Caaba
Sajan, 77.
Safanidee, 76.
fic

Stpulchri

212, 225, 233. examen, et cruciatus, 290.

Sepulchrum IJmaelts, 125.

Seth,

difta, 118.

Adami

filius,

Sabiifmum

inftituit,

ut aliqui volunt, 138, 144.

Sethus,

domum

fabricat,

ad fimilitudie coe-

Satrun, rex quidam,

turni, 103.

unde nomen

Sa-

nem
lis

exemplaris,

quod Adamo

demiirum

erat, 118.

Saiurnus, 103, 120, 144, 150.

Savilius, 172.

Seibus Calvijius, 79.

vel, ut

Saivao, Idolum, ab
alii,

Hamadano,

Shaahan, e familiis Hamyarenfium, 42. Shaahan, menfis, 180. quare fic didlus,
182.
{Al)Shaari'lohur,
five

ab Hodailo cultum. 95. Sajebah, quid fignificet, 330, 331, 332.

Scaliger, 79, 192.

Sirius,

tribu

Kais colebatur, 5, 136.

N D E
regum

X,

407

Sbaddad, Adi
Shafeif fe6la,

filius,

duodecinius

Yamanenlium, 59.
25,

Sbarbo'l Tazvaie, liber, 248, 253. (Ai)Sbarizi, 324, 325, 326.

Shaival, nienfis, quare
fic

52.

{Al)ShaJienJls^

di6lus, 182.

201.

Sbcdadus, Adi

filius

primus

omnium

Sbahaho' ddhi

Ahmed Ebn
l i.

Yahiah, 52.

apud tribum
Sheibato'1

Ad regnaflTe

dicitur, 36.

Shahabo' ddinus,

21
e.

kamd, 6%.

Sbahar

affahr,
fic

Menfis

patientiae,

Shii, fecla, 17, 23, 25, 210, 255,

Kamadan

diAus, et quare, 181.

Shahrejlanius, 53, 54, 71, 92, 97, lOl,

260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 267, 268, 269.

102, III, 118, 120, 134, 135, 136, ^37^ 138. 139 141, 143 144, i45>
146, 147, 148, 149, 156, 163, 164,

Sbirina, Mariae Coptiticae foror, 15.

Sihan,

Yamano

praeficitur, 66.

174, 175 ^l^y 179 ^^S> 187, 194, 196, 204, 207, 209, 210, 211, 213, 214, 215, 216, 217, 2x8, 219, 220,

Simulacra, a Sabiis culta, 144, 146. Sina, mons, 15, 149, 188.
Sion,

mons,

15, 189.

Sirius, vide

AlSbaarilobur.

222, 223, 225, 226, 227, 230, 232,

235 239, 240, 241, 242, 243, 244,
245, 248, 251, 252, 254, 256, 258, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 269,

Soair,

Idolum, a tribu Anza cultum,

loi, 102.
Sodus, Taiyenfium familia, 43. Sofyan, Mojafhi filius, 173.
Sohail,
fi.ella

270, 271, 273, 298, 303,311,337,

Canopus, quam tribus Tay

338. Shahr, Bazani

colebat, 5, 135.
filius,

66.

Sol,

a tribu

Hamyar

cultus, 5.

ejus

Shaiban, 43, 50. Shamar Yaraajh, Nafheri

filius,

vige-

Sacellum apud Sabios, 150. Sortitio, vide AlMaiJhr.

Sozomenes, 87.

fimus quartus
60, 61.

regum Yamanenfium,

Stellarum ortus et occafus, ab Arabibus

Shams,
Shara,
108.

i.

e. Sol, nomen Idoli, 104. nomen locorum diverforum,

ante

Mohanimedem
168, 169.

diligentifllime
iis

obfervati,

circa ftellas

fixas praecipua cura, ibid.

Sbarhabil, e Sacfaci pofieris, vigefimus

Stephanus Bjzantius, 137{Al)SuJi,

regum Yamanenfium,
faniorum, 78.
Sharahil, AIHarethi

60.

133.

AlSuJus, 136.

Suji,

Sbarabil, vigefimus o6lavus

regum Gaftribui

267.
Suidas, 106.
Surato'l

filius,

Becr

Mayedah,

titulus quinti capitis

Ebn Wayel

praeficitur, 81.

{Al)Sharek, Idolum, 104.

SbariJo'l Edriff, 125.

AlCorani, 334. Surata No^e, caput feptuagefimum pri-

mum

AlCorani, 94.
titulus

Sbarho' IMazuakef, liber, 18 1, 191, 198,

203, 211, 212, 242, 247, 254.

Surato'1 Noj?n,
tertii capitis

quinquagefimi

AlCorani, 90, 94.

4o8

N D

X.

Surato'l Taciuiry titulus oftogefimi pri-

Tahiddin, 172.

mi

capitis

AlCorani, 335.

SylburgiuSf I14.

Talhah, Banu Taiyem oriundus, 51. Talmud, Berac, 229.

Sjria,s, ii,37>42> 70,71 77 78, 79'

97. 132Sjria Damafcena, (edes
tojv

Tamim, 134. Tanuch, Kodaenfium

tribus, 42, 141.

Banu Amelae,
twv

Tarafah, poeta celebris e

Banu Shai

48.

ejus orae

extremae fedes

Banu Calb,
Sj/ria

41.

ban, 47. Tajm, a Dhu Habfliano

TafmidiB, 38, 40.

tollitur, 61.

Damafcena, 42, 77, 104.

Tay, tribus Cahlano oriunda, 42. Tayef, urbs, unde uvae ad Meccam ad-

T.
Taarifaty liber, 53, 195-

vehuntur, 131.
Tayef, 48.

Tay^, 49, 91. {Al)~

Tayem, 134.
{Al)Tecbir, 115.

{Al)Tabarita, 176.

Tabechab, AlYafi

filius,

49.

Tehama, 179.
Telefmata, in Sabiorum cultu adhibita^

Tabuc, prm/ium, 13.

Tabuc, fedes tou Calb, 41.

Tacitus, 34.

145Tel Maurun, 272.

Tadmor, 78.
Tafar, urbs ubi ecclefia Chriftiana extrucla, 85.

Templum [Hierofolymitanum)
Tefm, tribus

9.

Arabum

antiqua, 3, 38,
tertius

Taglab, tribus
lebat, 104.
labenfts, 83.

Wayelo

oriunda, 47.

39Thaalabah, Amri co-

filius,

regum

Taglab, tribus, quae

Awal Idolum

Taglab, 81, 141.

Ta^-

Gaflaniorum, 77. Thaalabus, grammaticus, 166.

Thabet

Ebn

Corrah, 142, 149.

Tabama, regio, 33, 108. Tai, tribus, quae Soliail, five

colebat, 5, 135,312.

Thakif, tribus,

quae aediculam in fu-

Canopum

periore parte Nachlae, quae vocabatur Allat, colebat, 5, 48, 93.

Thakifenfes, 91.

Taiyenfis qui-

dam,
ris,

Chriltiaiius

fides ejus fingula-

74.
filius,

Thamud, 58, 182.

e

Taiyem, Morrae
51Taij'emo'l

Banu Taiyem,
filius,

AlThaivaniah,

five

duorum

principio-

rum
50.

au6lores, 235.

Adram, Galebi Adram, Banul 51.

dad, 43.

AlThaubania, fe6ta quaedam Morjio-

rum, 257.
Thaur, Cendae cognomen, 44, 80.
Theb, 157.
in

Taiyus, Taiyenfium pater, idem qui O-

TaJah,Jilia Dhi Shafar, fepulta

Ya-

Theophilus, tres ecclefiae Chriftianje ut

man

reperitur, 160.

extruerentur obtinet, 85.

Thomud,

vel

Thavmd, tribus Arabum

A"///?/;/?,

anno quarto Hejrce interdi6lum,

:

antiqua, 3, 36, 37, 38, 40, 48. Tirab, quid (igtiilicet, 322, 323, 324.

180.

Verbum Dei creatum

tazali, 220.

fic

ftatuunt

Mo-

Tobbaa, titulus regibus Hamyarenlibus

communis, 66.
Tobbaa, AlAkrani

Tobbaa, 59.
filius,

tricefimus re-

gum

W.
lVaado'l Bcnat, quid
fignificet,

Yanianenfium, 61, 62.

334,

Tobhaa Hajjan, tricefimus lextus regum

Yamanenfium, 62. Tobbai, apud Hamyarenfes, 3, 179. TobbaaUs, Yamani rex, 38. TojTrtii poema, 166, 172, 232.
Tolaiteia, urbs, 3.

filius, tricefimus nonus regum Yamanenfium, 62. IVadd, Idolum, 94, 97. cultum a tribu

lVaciaa,h\or\\\t^\

Calb, 95.
ingemifcit, 193. AlNooviarii

Trabs,

Mohammedi
Flores

Wabab,
IVabeb,

2 70, 271.

Traditio,

Sonnab, 201.
variegati

TuUpce,

didli, et quare, 75. Tyranni, AUabaria, apud Hamyarenfes,

Amenae pater, 7. Mohammedis avus, 136. IVabzar, Yamano prgeficitur, 66.

IVahebus,
IVaid,
i.

e.

minae, a quo AlWaidii de-

3-

Tzitzapha, 114.

nominati, 257. IVaidii, feda, 17, 23, 209, 255, 256,

257, 258, 259, 260, 261. {Al)lVakefi, AlShiiorum fedla, 266.

U.
Unitas Dti,

{Al)lValid, undecimus e familia Bani

unum

e fundamentis rcli-

Ommioe

Chalifa, 225.

IVarakah, Chadijse

cognatus et

fcri-

gionis Iflamiticae, 208.

bendi Hebraice peritus, 162.

IVafcl

Urania, iio.
Uxores,

Mohammedis,

quot, 186.

Ebn Ata, AIHafani

Bafrienfis

difcipulus, auftor et princeps feclae

Motazalorum, 199, 214, 215.

V.
Valens,
8(5.

{Al)lVafel, 232.
JVafel, 256, 259.

Wafilah, quid fignificet, 330, 332, 333.

Valeyitinianus, 85, 85.

^^, ejus Sacellum apud Sabios, 150.

{Dids)
Veneris,
five

{Al)Wathek, Chalifa, 223. Watbel, vide Wayel.

Wayel, Jodailenfium tribus, 47.
IVajel,

Congregationis,

317^3^8, 319.
Via,

Venus, 114, 115, 124, ^y^, 317,318. fuper medium Gchenna3, 291,

Hamyari fiiius, Yamanenfium, 58.

fextus

regum

Wayel,

nomen alterum

rs Colaib

Ebn

292.

Habia^, 82.

3G

410

N D

X.

N D

X.

411

Zohatr

Ebn JoJaimab, Arabum rex, 83. Hawazenenfium vedigal accipit, ibid. aChaledo quodam oca tribubus

cum Abrahah
Domino, 82. Zohrah, Celabi

AlAfliramo, Ehphanti
filius,

51.

unde

Banu
apud

cifus, 84.

Zohrah,

ibid.

Zohair

Ebno^l

Habab

Ebni'l

Hobal,

ZQradu/htus,

nomen

Zoroaftris

Arabum
aggreffus

rex, qui Bani Gatfan bello

eft,

Perfas, 152, 153, 1.54.

amicitiamque coluit

Zoroajhr,

Magorum

princeps, 152.

APPENDIX,
SIVE

EXCERPTA EX ABULFEDA
DE

>

REBUS ARABUM
ANTE MOHAMMEDEM.

E CODICIBUS MSS. EXSCRIPSIT, LATINE VERTIT, ET NOTIS

ILLUSTRAVIT,

A.

I.

SYLVESTRE DE SACY,
LUTETI^ PARISIORUM,
&C.
ScC.

LING. ARAB. PROF.

&C.

J.

B. Koehleri ProfeJJbrls Extraordinarii Phihjbphice

ct Hijioriariim
iti

Academia

Kilonicnji, Judicium de

codice nianufcripto Hijiorice univerJaUs in

compendium

reda6ice ah Ifnaele Ahutfeda confcriptce, qui prius

ad Bihliothecam San-Ger?nanenJ'em
vei^o in

pertinuit,

nunc

Bihliotheca Nationali Parijieiji adJervoJur.

VyODEX
tus.

eft quantivis pretii,

manu

autoris ipfius exara-

Hoc jam
cujus

exiftimavit vir longe do6liffimus

Renau-

dotus,

verba,

quibus hunc codicem defcribit, in

p.

Hifloria
legifTe,

fua

patriarcharum Alexandrin.

78, integra

non

poenitebit.

" In ditiffima, inquit, manufcrip-

" torum omnis generis bibliotheca Segueriana exftat codex "

illius hiftoriae
eft,

[Abulfedas], qui
fcd

non modo
et

a^tati
illius

autoris

" asquahs
**

ad

eum

pertinuiiTe,

manu

multis in locis emendatus fuifle videtur.

litura:

In eo enim

"

plures

occurrunt, et emendationes,

non qu^

" antiquarii librum rccenfentis, fed autoris

**

ipfius fua re-

tracflantls

manum

indicant.

Littera^ etiam grandiuf-

" "

culae, quales
folliciti, et

vulgo funt hominis de calligraphia parum

quce ab elegantia qua totus liber fcriptus eft

defig-

" longe abfunt, Principem ipfum autorem operis

4i6
" nant potius, "

quam Criticum

recenfentem, pra^fertim

cum multa

deleta, adjundta

quoque non pauca animadinficere folet."

"

vertantur, quibus
his verbis

nemo alienum opus

defcripflt

Optime

codicem

Renaudotus, et fane

neminem ego

exiftimo de veritate hujus elegantis obfer-

vationis dubitaturum, qui

erit*.

modo ipfum codicem

infpex-

Trad:avi Lugduni in Batavis ahud principis doc-

tiffimi

autographum, geographicum
potefl:

ejus

opus,

neque

ovum

ovo fimihus

efle,

atque funt hi codices, Lug-

dunenfis geographicus, et hiftoricus Parifmus. Igitur mihi

hoc extra dubium pofitum videtur, utrumque codicem

manu Abulfeds
eadem, digna
illa

efTe

exaratum.

Scriptura in utroque

principe polygrapho, rudis fane ac foeda

difficiUs; in
iis

prorfus, et ledlu

perquam

maxime, qu^

in et

margine haud pauca adjiciuntur; Hturas ubique multas

eodem modo
rafuram

fadae, erafa etiam nonnulla, et aHa fupra

fcripta.

Atque hoc

in primis mihi
effe

certum docuautographum,

mentum
quod
illa

videtur,

utrumque codicem
iis

quse Abulfeda in

delevit,

ab ahis codicibus
adfcripfit, in
iis

abfunt; ea vero
leguntur.

omnia qu2e

in

margine

Sed hoc dolendum, quod uterque codex etiam

et

Leydanus
fmt
:

Parifmus

eandem malam fortunam

paffi

in

utroque enim cultro bibhopegi multa qua^ in

Non

videtur

tamen
fuifle
:

credidlfle

Renaudotus totum
eft,
fi

codicis corpus

manu

Abulfedae fcriptum

quod tamen verum

eas partes excipias, quae

perierant, et refarcitae funt a

manu

recentiori.

S. de S.

417
margine
aliis

fcripferat autor, refedla funt.

iis

Itaque debent ex
funt,

codicibus fuppleri, qui ex

illius

dudi

antequam

in

manus fc^vi

hominis venirent.

Sed hoc de

noftro Codice hiftorico

notandum

eft,

non integrum Codi-

cem
ejus

effe

manu

Abulfed^e fcriptum, fed majorem tantum

in

partem: namque
illa

haud paucis

foliis

diverfa

manus

apparet;

dico

qu^

Htteris

minoribus et paulo elegan-

tius fcripta funt.

Atque

hasc ego arbitror

:

non ab aho
nullibi

in

Abulfedae
fedas

ufum

defcripta effe

in his

enim

Abul-

manum

aUquid corrigentis vel addcntis reperi, et

obfervavi vitiofe fcripta, integrum caput,
trad:at,

nonnuUa tamen
illud

nempe quod de ftemmate Mohammcdis

:

quia fpatium deerat, prastermifTum

iftimo lacerum ac mutilum, (cujus
indicia,)

igitur

Codicem

ex-

haud pauca proftant

poflefTore.

fuppletum a recentiori quodam

Atque

idem

forte fuerit vir do6lus, cjui

haud paucos Htterarum

dudlus vetuftate
tiit,

propemodum

extritos et fugientes repeadjecit,

pund:a etiam diacritica ab Abulfeda omiiTa

atque hoc

modo

vitia

qutedam, Hcet

levia,

Codici intuUt.

Sic enim, verbi gratia,

aUquando pro

quod Abulfeda

reUquerat, de novo fcriptum inveni l^j, pro UJIj pun<fla-

tum

reperi

1>^Ij.

Defmit vero hicce Codex

in

anno

Hegirae 710, adeoque nec ipfum

annum 715
fuam

attingit,

annum iUum, quo Abulfeda

affirmat.

fe hiftoriam

condidifTe
fit

Sed tamen ex noflro Codice, quamvis

auto-

graphus,

minime

probari Ucet

Abulfedam

ultra

hunc an-

3H

4i8

num

hilloriam

fuam non

produxiffe:

nam
alii

finis libri fcrip-

tus cft aliena

manu,

et pleniores funt

codices.

Scripfi Lutetiae
6. Sept.

Jo.

Bernardus Koehler,
Kilonienfi.

Profeflbr

Extraord. Philof et Hiftoriarum in

A.D.

1765.

Academia

In fronte ejufdem Codicis alia et brevior recenfio legitur,

manu

Cl. Renaudoti fcripta,

quod

ignoralTe videtur

Cl. Koehler.
*

Hasc recenfio
Hiftorice

ita fe habet.

Compendium
filio

Muhammedan^,

autore

If-

'

maele
dicitur,

HaU

principe

HamiE, qui vulgo Abulfeda

eft, et

quique geographia fua notior

feu Salaheddini famiha.

qui erat ex

'

Yubidarum

Prasmittuntur geo-

'

graphica nonnulla,

quorum

pars defideratur ;

tum

agitur

'

de patriarchis, de regibus
nifque imperatoribus
;

Ifrael,

^Egypti, Perfise,

Roma-

ied ex

Arabum
eft.

traditione, ideo-

que pars
autor

illa

omnino imperfedla
et

Tandem

recenfet

'

Muhammedem,
710.

Cahfas ejus fucceflbres, et

'

hiftoriam

fecundum annorum feriem profequitur ufque

ad
'

annum Hegir^
Liber,

quantum

conjicere Hcet, paflim

emendatus

et

interpolatus eft ipfms autoris

deleat, fufras exponat,
ciflet
X\St
:

manu, cum multa mutet,

in

'

quod

aHeno opere ncmo

fe-

tum etiam manus

agnofcitur effe hominis nobi-

nec

in icuXXiypa,(p{oc exercitati.'

In

hac recenfione

negligentior

deprehenditur

fuifi!e

419
Renaudotus, qui
et et geographica pro chronologicis dixerit,

eorum partem
illa

defiderari affirmaverit,

cum

intcgra fmt

prolegomena

chronologica.
agitur Bibliothecae

Codex de quo

manufcriptorum
illuflr.

Coifliniana, olim Seguerian^, fuit,

ricus

quam

Hen-

Du

Cambout, Duc de

Coiflin, Par FrancicC, EpiS.

fcopus Metenfis &c. Monafterio

vit,

Germani

a Pratis lega-

Ann. m.dcc.xxxii.

S. de S.

In his Excerptis operis Abulfedaei edendis, duobus codicibus uf] fumus, codice

nempe Sangermanenfi, de quo jam

di(flum

eft, et

codice inter Arabicos Bibl. Nat. codices,

in his locis pr^efertim

6i^^; hunc pofteriorem codicem

adhibuimus, ubi mutilus erat codex Sangermanenfis. Eo-

rum

quse ex codice Sangermanenfi exfcripfimus, pauca

funt ipfius Abulfedae

manu

fcripta

caetera
:

manus

ejus

funt qui codicem lacerum

tantae

fupplevit

et

quamvis non

fmt

autoritatis, videntur

tamen

a viro

non indod:o
fcripta funt

fcripta fuiffe.

Loca quae

ipfius autoris

manu

dihgenter annotabimus.

Tertium quoque codicem habuimus, qui Bibliotheca^

Vaticanse olim
recenfuit
fuit, et

quem

inter codices Ecchellenfcs

Jofeph

Simonius AfTemannus, Bibhoth.

i.

Or.

Clem. Vatic.
qui

Tomo

p.

574.

col. 5.

N.

vii.

Hic Codex,

nunc

in

BibUotheca NationaU aifervatur, imperfedtus

q

420
eft, et

N""".

2/2 prxfert

inter Codices Vaticanos.

Opus

quidem AbultediE hiftoricum

mentis hinc inde defumptis

continet, fed multis afTuvel potius interpola-

audum,
eft

tum.

Hujufmodi aflumentum

tradatus de

variis

Mohammcdanorum
mento
ufus eft

Sedis, capiti quinto infertum, et e

Schahreftanii decantato opere

defumptum; hoc
in

ipfo aflu-

Marraccius
iii.

Prodromi

fui

ad refut.

Alcorani parte

p.

']'^.

et feq.

noftroque Codice

eum

ufum

efte

inde conjicio, quod hanc laciniam fe ex Ara-

bica Ifmaelis fiUi

AH

hiftoria tranftuUfle ipfe profiteatur.

Quod

vero dicit

haec

defumpta

efle

ex

Sciaher Set-

TANii hbro
gionibus, viri

Jyykzsi^-^U J^Aj,! de veris et phantajlicis reli-

aUoquin dodiftimi mera

eft

aUucinatio, et
de religionibus

legendum,
etfeBis.

e Schahrejlanii libro ^.:s:-'^

J^H'

S. de S.

EXCERPTA EX ABULFEDA
DE REBUS ARABUM
ANTE MOHAMMEDEM.

Ex

capite primo, qiio de prophctis et dc principibus

Hchrceorum agitur.
^y^,

(3n^

,j^^ti ^(*==u\ii

^y^ ^^

^jXs-

aji

^3";^

*-^^

^^^

'-^'

*LiA:i^

.^Aa:^
aIoxwj

jl *

Ij-^jl*

(JI-*.J

aXJI

JU"

^^JLc

* Alc. Sur.
7. ver. 70.

i_^jj
isJJl

(3^^' i^ f^^^^lb r^*

(^'*j

C^'

'^^ ^^*

OJJiLs Jo^XaJI ^I ^^Lc

*L

Jl^ fji J*^

f
Ibid. Sur,
7.

69. ver,

v^ OCUi
^^^^j
J<-Oj

^I

Ij^::^!

Cilz

^^

S'

Jo'

Ji

^jl^-^l

(%Aw.:sr

^VLsia.

lyj-^'
O.

(^^ A_.*^

;^A.<j],l^
'v_JJj'^==3

Jj^

^,^y^^

A^J V^l_^ L_^^

Oj^

EXCERPTA

(^v3JI

*a-C:s:''I

^IyJl)

^ j^j
^^Xl^j

O^-r^

^^^ U^^^
03

* Sic utcrquecodex.fed

aX/^jU *

L_JvA:s:-^l

3JJ)

^>l (3-^^

c^bJ

(^^^2:^^

legendum

L_Y^-i j!j^OX\
fCod. 615,
a3

o^-vJJ

(^jj=Js4,l A^l^s:-^! aJ^2*.

^Ui.

>

JJI ^

jjjl

vAi*.Lj

(^l^si

yjgJl

AAA>w

jyT /^aL^I

o
5ljI>wJI
->skJJI

w^I
Ajt^

r>'^^ <w>j (m^'y'

y^ w^
L-JjJlj

U^^*t^r!

^jl:_^=>l

-Xjjj

o^v^ cjI_^ JyJ

*^^t3^I

cjL l.^ JyJ

UOJJi

AJLsiyi

oJ^ >^j

(i

^UJI

^^j cW^j (JI

^^j *-Xaa^
JsA,ikA>JI
/

(Jl-J^' ^jJJi

A^^^jli
CamI

^Us
(m-J

UI^ -r-l^LL^j
J^tVi^
34^-'*

(M"J

^'^lw* (^J
CiAyj

tlh*

^Uj

Jl

^ji

^Ls

IxJ

Jvjj

ciH J*^W^
(^Li=?* ,1^,
i^l^^"

Ji
I

Oj^j

(*u>Ju"

I-Y^ js^Lj

J^'

^J^-Ck)^

tA^'x ^^Lx^ZJ (^l >J

(^jjAAJtA^iC^gv^ C-^-tV^ ^'

Aj L-Ul AaAx

AJ^Jliu L^

c_5-''

o' ^^ qI

Cs^

LsrLs

JL*^ AjU

iuLoL 5-3::^ (^*<

^^

-zsr^

AaAs: lACifcJolj

Ji^zk^l iJ3J"

(^

^^^3:^

UJj

^Lxj aDI J\^

EX ABULFEDA.
^I*
l^X^^J
*Ai

423

sXaa^ CJlXJ** JiU

U^

(^jI

J^

^-il^Lo

i^I

/<''

AJJI

^-XaXJ

Jl

JI

Ej: capite quarto, quod

ejl

de rebus Arabum ante

IJlamifmum.

j^^sAJ Ulj
(J^Y'^'^'^'

^lw.olj ^j-jJI

(^LaJu

'iijtAj

L Lcl*
<-Xa^

Qww)Lsrl J^^-2aJI

^
^'"^

V^T-s^-^J

^' i^^j

v-jU=3
,

^^
^^

'-'L^^

^^

o'
/

(*^^'

^=J
lA-OUw

Cs^^
(M^jl

Vt*'^
j:''-^

^>**.J^I

(J.AAAJ

_XjtJ

(jl

-J-X^I

UV

O^^^
jrJ

U-*^l

Jj <C^^ Jj'
,^=><3JI

^y
O^'
i^Ajl

C_5-^J
l_>ij

(^^ Jj' j^^='-^i'

L_XA*^
/

o^^-^j

f*Js_A_4,l

^'

O
j

"^^^ '^Lo
(J*I

^-LaJI /ww.aJ* (M.vt^-^'

'^^'*^

*4_la

^^j^

^^3
Ov-XjtJ

(^l U"^"^

^^j ^JjXJ

oAjtj

/jsJ

v.-A3r^ AajI
'

L_xX^
AajI

Jj

J^

''o

(^

X^ Aaj^JI

l-.-as::'^:^

r> cy^'*^ vAaC

OlXxj L-L-L ^_j ^JtJ^j

424

EXCERPTA
Ia^ (^_5V>^ OiiJl jLlo-il
;^AJC^
iJuJI

gl jj^I

y^'
Uj

^^

^J

j^r^j

^ILc

O-^'-:'

<-XakJI

C^^'

^j
(<^V

(jl

^AJs*

>_>*j

Aaji3s.^

Ovi,C*

L_J;ll^

Aajv-X*

^l Jv_A-J>j
L*^ ^^k<^j

I^y;^-^'
I

(J^r!

^^' U^-U
y^
(^
"^X^'

<^f^ L_J;ll_^

A_-wj

aJoA|,Ij ^Xltl

^^

S^"^

;^Ij U^^^^J J;-^J JJ^ Qj^^lsin <J<A^I

oJotj ^^Y^JI
I^YtV^I
J"
^^^;^^

J^^

^"^ jj=Jvil

0CL

l_A_^w

*^>^JWw U rj^ ^J^J ejU IL^ V;-'^' ^' J^"^

Uj
l>^

<^4yJ'

r j=^l
^J>^l

^*-^J-*

(^

Jt^Y^
I

''^:''

>A.j.:i*.

(^j

(_,kjlj

oO\Ju

OXc
I

i,_j

Jlsr^
oJv*j

/Jl

qJ\xj L_A-Le

(^U
;_-^

(jV

*^-^***-^>^

^^1
I

0<X

^J.^
^'

'J(^

LJ^j<m>=S>mJ

^J^j_A.
(j^^;j j

j^v^ ^^ s^j^
(mJ
jJtJtJ

ob^-^

lH j-*'^ j^j
c3'-'

iO^akkXnnJI

^^J (msy^aJI
^Aii.1*
^

j
:i>.

l_^^

C^ O^^
(^
C)*"^

J-_Lj

/wvl/JI

AaAjC

A_.^

^^J (3^lj
'

^L^jiaJI
JIjlLIj

(J^aank.Ij

(s_dA_yJI

;^|^

ob'

y^X^

)^^JJ,I qIy^J l^^aJj ^vt^JI

*^-CLr^

^j^JvLI
^jjjj

5;tJJLJ

(A^^l UL^Jlc CIajM IJI

c:^jLL)

JjUlLI (^a^Jo^I /JLji.*

EX ABULFEDA.

425

-jLxll

(^

^nr^l X_JL_jl

O^Jtj
<^l(_X>ij

lXLo *
ovAjtj

J"

(J^Y^-II
J"

(^;^

(^^

IsliaLtl

(^
^jl

cil^ (^j

lAA/<

ja^=)Jv^I

L^'
oJoij

iAj

/Jl o^XaJI I^* lXIII aJ

(^J^-i^J
.-jLwiitU

jL^A^i^l*

U>^

tiC^^lisJI

jlj'^1

(^JJvtl
o^^s^l

(^9j Vj-^'

lSJ^
jJul

j^j

c^l-c

(M-J

{/y-Y^
J'

o-Xaj
t^Jvj
c^Jv>^

lXX^

*j

0,srl
^l

oJvJu lJJ.^

Jl_i:

(jjsj

j oa^LI

J^AJlj (ji^^J.yi *

e^ji:sr^l

aJ

JUjj

(^j

^
(^j *J
>X>yN

* SIc

eft in

autographo.

AajI

oJ^ju L_xX-o

J^^l %-^ 5^J

O^'

>.Xa^^I

I.a>>j

^'.

J-

J^*
'J

-r^jyi L^:

_J

V_.xi.3tA^'

e^^-^j

>.j,aJI

yi jiAi jj^i ajU=

(jiju' aJJi

o^^j

(^Jji

(ji*jlJI
jJul

(jw)

L^JU^I
L-LLc
*J
J'

A^

T:^;"*^'

U-U^JI r^ ^}j==:\l\
I

oJ^JU

C<*J7^' j-Xa^=jwj Ji

JS

^tA^r-Jv^l

AajI

oJvju lJILo

(j-0~^I

C^J
*J"

(JsJ

A:^>jI

jUil j
f Sic
eft

in

-y^jl^j^I

jj

Oa<.I Ov-XjlJ

L_LLo

A^jVl
j

(J^J

(J^.-^'-''

(m-J

(J.A>Oi.j>ii

oJou LA<Lo
L_jIaa4'
.'.O (^' (Jj
/

j\.^\
^

(^j

autographo. I Dubito an fcriptum fit

(j-J

(^kJ

JyJ (jO
j^y'
i

(J-J

L-JLc

(js

(j^ an (^ autographo. Cod. 615 habet

in

>

-^

i^kJ

*wX.AW^=2>skJ

3I

426

EXCERPTA
J^AAS^^

lJD^I ^J^j

<5u!i:Uo

OotXik^ j[s.J^\ \j

OJLe
J'

i ^^yVj <^l^^JI Caxj

^jj^fcAAAj

Aaaj Ov-kxj

<3jjjl<^

(^

(^l.^>J^

^^Jj-L?
*AJJI

*'^-*^-^

{z)^.j^ {J^J^

^l <JwO*
O^J y^*-!
*_j'

Jok^^-^ij (^J

yi-lj*

l^Y^ l^iAjU lX)m

k.y>M
I

(^ Jj

..^

^j lXJI i^
L_jLa!>^I

jhXJI

yijlJ

(^,Xy^I

'-^-rlj

cXJj

^^
jY^
3ujI

Sic

eft

in

autographo.

(wLU
(mLy^
f Quae uncinis inclufi,
in

J'

^U^I

(^j
lJILo

^j->\
jj'

(^J^ (j^-^^ryl

c:^J
ajI

(J^t^j
oi-Xjtj

o<-Xjtj

>Y^ ^^j lJJLo

'*'

^J^ CH j^'^
(^J JJ^I
j O^:

o';-v^
.

>-^j]

<i^J^I

jc^

margine

lcripta lunt,
ct

(^

(^jl

^^

A>J.*J*

(^

y^j-^l *wl (^J

^JsJ
L.>*j

quaedam

litterae cultro

uXj^
vAJ

(^^ Otil
*

(^i^

oJLo (^
(Jj^lj

OjiJl

ejus qui
1

li-

brum compegit excifae,

y^^yjifc

(Ms'

J^jyy^^ LJJ4I

(MsJ (^j^^i^s

quas ex altero codice fupplevi.

LJuw*

oacLI

oJou lJ.Am<

J*

U^lf

>!^"

,jai U'jnr^

^l
I

J^^JJl

<3l;l

Ijl

ilv-Xj

fy

Js^
\-^

^i

C-K^ri
^(^**tXzsf*

l^

J^^l cXsr^

Q^

'^^jv'

Ls'^

EX ABULFEDA.
{,^J^^
(

427

cri^j^'

^Aa-X/jsi

^^^I

^J\==3

^^^^ OvAaj
8,,

i.\>MwAAj

(^l
a;o1

vXxj

^XU

C^>-X.'l

qI ^'l^jXw^l

i^

^lj"

cijj^'

ojv^

c>_A-i"

^_^^Jai

^^
4^

^^j

^u
CH
oJou

lSX^
A__A
} I

^j^jA:5i.j

*>^vJaj

.jjjl

C^'-XJI

Oj^^'
04rk.l

oJvju ^wCi*.
vj.'~>
JUjI
ajI

j'

(^T^^I

ij^ ^V^J

JolnnI

^mLw^
sXo
j^j

oJsAJ lJLLo

J'

^3
AajI

^^ ^
aAJo

LlMs)^I
5L>Jo'

3LAJ'

4^
/jO

>^_cLI

f^Z

-^1>JL3

3L>J

j^i ^i

(^^^^.

o^^

Li"^

*(-Uaj:^i

jj^j\\

* Sic

eft in

autographo.

Cod. 615 habet

*Uum^<,
fic

^
i^

JIaT^I

(^j
J'

^l

JJA.^ Jux
(.ol ^j.Jl

ovJou ^il_A

J"

et

legitur

apud

Ham(Hift.

^* J-*J

L_>,^=axiS'

(jU*^ i-^t^: (^

zam
oJvJtJ L_x.-Le

imp.vet. Joctan. p. 32.)

tCod.615,

(jo Jsjyo

oJou

^w^^

A._^

J*

j^^)J^\
OiAjtJ

Clj;l.srl

^y^j

0<AjU

^^I (^*AJIj rS-^ *wvLc

*?r*-M

i}^^^=>

L>.j

(^j

^-^ lJLLo

j>_j"

Lij.:s:'*

(^jj

^Lm^

l_LLo

J'

u-:
l)U

oJou

v._X-Lo

j'

L_it

*j oJsju ^wLLo

r^

r*-iavii<

(^Jv,i>.l

ol^

'I

J^ij-S!

\iy<>

O^^*

(^^

*JUmI

^L>JI /j

(j>j^ 1^

'

*^^l

^J^y

L--<^L3

/^j.^^* (^aaJI

iJi-X^

Ia~=!Ao

LaA^

(/)^t>*^^ Aa>w
J'
jUwj

,^^4 ^^^J;!
L_jU==3 (^^
(^l^-rtV^'

A>i>.>.:srl

(^<

^Jvju

(^Ytr' LXX
J'

[^JIak>JA.J

(^YiV^I
A>iAZS=-^l

CJ;L^
^jl

AAjlyJ*

(J^JUI

/J^

IJa>LnI

/-J-xtl -Xa3Uw (^jI

(^Jv:^^

U^-*

Jjl

(^l^j j^^-Ml
jrJ

c^^AyS-^l

C^j J^J
^

A^-j|

oJvju L>XlLo

Jolj;l

AwUastI (^^ (^v(J^-^jJl

*wLLo
fj**^^!
f*4Jsw.Xj

oAjij
,=LI

03^
LLLo

J"

aX^ Jw25 C^JJI

(j^-^

L-^:^Lo
i
0 jJ

^^j
I

^7:''

^j,jjj^^ oJSAJ
*J

LA

(^^^^..^

<3 Is

3^>.3r

(^^ L^vtV

'

U^-Le

(^*.c

'

Scripferat

primum Abulfeda Aa\j) mox

fuperfcripfit 'ixj^

ita ut

vox

quae prius fcripta fuerat vix hodie legi poffitj quin

imo

credi poffit, nec XaXj

nec

ijf-iji

legi debere, fed lituram hic efTe.

Codex 61^ hanc vocem omnino

fuifle

omifit,
licet
:

unde eam ex autographo defcriptam

idem
forte conjici potert ex eo
fieri,

quodam modo

conjicere
-

quod

AAii^VAal legit

pro iCH:^^ *XxJ

potuit

enim

vocem -XxJ jam tunc compaftoris

defcriptus
eft,

cultro refe6tam fuifle,

eft

quum Codex 615

unde errandi amanuenfi fa6la

anfa.

EX ABULFEDA.
\^==iX^

429

A>i>.Asrl

<^3^j

(/tv^^V

o-^''-^^l

(^.iJw^o

Jl\>^I

Lj.J

A_A_i

aJIjJ

Lo

l^<

jljt^^L) L_J_xll Aa^s^Jn^AacU

(j^j-vt^Jl-J

JL^I
L_X-_Aw^
J5(^l^l

L3^^ ^!^
Oi-Xa2J>4

A>w<l

/i

(^-K>,>.==5

J'

^aI

^A^i'

(^'J

J.^A

j<2^J^A<<i

;m-J^I

M^i-*-^!-.-'

f^'^

i^^

^^.

''

*^r!'-:''

0;V.

C^J

:^i
O'.-''--

(J..UJI

j^/^ju'

:ii

^^^^1 ^IcL
A>C<bu oJLij
i-XJ?

jl

cA^T^

L*^'_J

^Lw C^JJI v^I oJ^^

J^3::r!

J3

^^Joij
j'U.ifc.1

^!-:ii.^l

i^-^ /^l (^S^

/

'u^jji\

(^A^

V^j

wJLsr'

430

EXCERPTA
JUUI y^LUI
jaLwI
^Uiirfl

^^
(.^.-nXc

c^jIj

(^I

Ajjl^ Kj^^.
Jwtl

(^Lsi-oUI

/j 'C^y

^IajI

cX^

loLxi ^lyJ

^'tV*'

^ .^^\j
^^1
A_A
,

(^viV^I
1^1

C_5^ ^^l^ (^yw.=3 Jo^li o^iAJj

^l=

^l (^JI ^^^ C^j--^

^^j\^
j^

Jl-C-^

Jl

(^^^ C5^' "^^ cj^ o'-^ C^^l o'^^

[*>*^>>w>^
ivj-rtV

c^Jl

*-^ jl^ ^**'^ ^^^^

De Arahum

regibus qui extra

Yemanam

regnarunt.

,JI i crv^^'rV^Li
5^A3c^l

Ijl5

;^j3JI ^jy^\

U^Aoo^j^j

o^L Vj*^^

c_5-^^

<SX^ (^^ Jjl o^-^J

^^j
j o-t

^^bJ^ >IJJ^

LTJ'^

^
^jsJ

^^

Kiy^

(*-^ C>V
5

UJU
'I

^^.srl (.0 ^V

(jlj^J (^J

v-N^

EX ABULFEDA.
vAJ* t^^^ <3;jjl4
Cijji\

431

(^j^

yu2J

^^^ lJJLc

(m-J

^j^l

oO^

lOJ-c

*J

*^

(^J Jjv^ o^ihl OuXju lJs-Lo *i

IaxXS

O^jJ AJ (^1^=;*

jf^ ^^J

OvJLo

^^ A^jJ^

*V^'

i^-js^

Lg^"^ ciaja^
ii j
^-)l^=5

yilLJ?^

/-^MjJ' c^cLI

iX,_J

oul^=>j
<^L_jl

isJ

(Jl

d^jtSloj^l

Jo
.-!/'

A^Js.i4.

^^1^=

tA^sJvil
i^I_ii

(^J^

'^515^ J

^^ 1^

<sL^:'

^^ L^ C^'-^
'-'^'

^jj^J^sr*

l^>*JC^o ji^^=sJ^\

(^vAC (^l^=>j
^*^

(^js^

l^xiazs:"

(^l

/o-^ U^^^ ^
,=.skJI

C^AAJli A^^Arii,
.=:.

OCJj Jouii
^-^1
1^-1^

^aXc

A>Ai Jl

AYrl^-^T*

'^^'
i^j^j

(jxU^
(^A^

C^^
^'^tV^
4

(JcLJsi ^.^Jo^ A_J

^)a=5u\LI
(M^

^-'r'^

/>^

lJJ<-Xj jJ^^j A^jJ^:^

i
>

CJ^^J Oj.-Os4

aXaJ5

X.yjJ^

JiLd

A_jl J.>OLi

a.^lX^ l^

J'-'^-'

M^^'

(^J^

^A3:^:!
Aajl) J<^I

(*l

^AJ^ ^^I
J^a>.j
f'1

OajU
c:.^JU

pjuXj Js^l
Ax^kkaJI sJJm

pjJo

f*l

^^ ^'~.J

S-^T*-" j'-^^^ i.^J^

(wX-:'

CIaJ Liii

432

EXCERPTA

^ Jl3

Ayt!'^^ tJ' oly^^li (J^aJlCj

lJUL^

l^^

(J^-V.

^l_A

^Y^yy^

'

b5i.,AJ?l

o1-_/u3

Si.1

(^jlXJI

(J^aJls:*

A^jiAi.

^IjI

lij

^yH'-^^ ^JLccXa^=3 (J^-AaS

J<i

^J^

x_4'

slyUI

^lxlj Hy^^^l U:_JL_^

-.yC

^L.=j_^Js4l
("LiJI

^^

aJ

JIJu AJLlLy^JI (^^ cJ-v^

^jLi^j
^

/^^j A-^J
-Xil

L^T^^
C-K-^J

^^'^y

(^LKw.-2afc

(^J J

-_A^. ',_A^

J!

L^

^^

*^v.-!'-^^

y2AJU S-^T=^ ^Yr^^T*"

'^<^A'-,

aIjL

l^yswlj IjJI

LcJv.j

cxlj

jjy^

^\.^=>j

cuiA^kl* ^^AxijLiA^ (^AAAjiA^ 5LaJI /jA^ c^aja otA^xj

JCil
/

c;>^

l^/^*A>J

AA.j.AioL
iL^j

A.^J(-X:i.

A^

<XAA:5ta.

I^jI

0(-Xdi.i*

a/Jajlj

I-^JI

r^^^

De

initio

regni

Lakhmitarum

qui Hirce regnaverunty

jilii

Mondarorum nempe,
RebicBj ex pojleris

Jiliorum Adiij
filii

Nafri,

jilii

Lakhmi,

Adi,

filii

Amri,

filii

Sahce.

Jtj

3.a:^I

lJ^^L*

(^xa.^2s:-^-^

lJ^_A ^

IiAXjI

,^j

EX ABULLEDA.
JO

433

Jliij Jsa^

a^Jvst

(^l^=?j ^jtAj; (^j

ya2j*

(^j c^Jv^

A_Jlsrl lOJj"
C^A-Lojj IjJl
iA:iklj4
IjjJJ

/5^

-'^y^

^^"^3 LIaxkkJIj
L--w:ljU AJl
jJlsi.

Aj./w2

rfi^

A>jJ^A(2J ^jv-*.J
ySZ'^-

(J^
Cljlj

Wl
lyJ
(^js^

^JI
AaJI

>>w2J5 ^^/-3

^^^

^)^^=D

<5J|

(J^

l^JI

/Jl AJ yua3r?
(_5>^^

ol^A/

JUl

^^j^Jl^sr* (JJuij /j'l

^r^' "^^

^j'*

I-^t^^?^

c^ajIj;!

Jl^^^l ULJwJ

IjJI

cjJJtil^

l^

q*JO!jc
*

C^ J o

l-^>-

iJuJvi.

f*l

(^^PvySr^
\i\}[j

^Jsa:;^!
1*1

I<-XjJ^
I(3^j6*

Llli,A^

L^:i>.

J^^j^'
=i.

f*'

(^js.^

JLifcJI
IjJI

CiA2si.y:L

bJI
5j

(^

A^2

/JI LA2LJ

l-^Aj

vAcLI*
J O-:'

I^JJ^^j

A._i AajJvXI

ljs::kl*

/'jt^LUaJl

4. ^c caA^ Jjr

cv-Xao

c-J LJi3* A^Jsiiw

o^^ j'^

i^y^

3K

434

EXCERPTA

AJLKJJ

(^ ^A^
A>ol
1*1

>

(^

C5^
Jr**'

e^-^

Jj-^

^ U*"^^
Jj!^I c^'
)|

(^

j^

(j**^l
jl

"^^ lXLo
(jl^=3^

J'

iSJ
.

lAjliij

^ A^=iLo
(jV

(j^_XA

J)t^'

juXyAJI

[*^

U^j'
J'

o^Aaj lJIA^ J'

^^U^^I
lJXo
J'

^^ ^l
~^ Jjj
q^^aJI

ULi^I

x.:i.j

^JLyxJ! (j^

yi.1

(js^

y^v^^Ajl

^l

j^qX^

^^k^J i^Jj^=iJ^\
/j>^aaJ!
t^f^A

^t''

\J^ \_^J^J JJ

vX^I

(j^

^JJLo J' J^\^,

v^U
/i

^j-^

JjI aJ^

^j^\j
xV;^2s:

(^*^'

d^
c^:

(jsaJsXj

lJIIII

C^:!^

yJwJlj

(^AJ
(^

Jj"^ r'7-^:'

u^-*-^

cJ *"-^' ^^*

^;^

'^i-'

AJJW2J>

/i

JVJJ (jJ

C^*-^

o^^j c^JJl^^

<3^t^^.

aJaaj 5^iA^>iK^I aajIJI

(^jv^j

i_*-j

^^^f

ji

^j^J| ^j
H

y.^^j

,j Jwj. J

'

;j^ JU

lJ^X^j l^

Jv^==A aJ Lo Oj*w

jtV^ ^IJ,! ^^1 (^_^ A^^t

A>y1
oJ^Jtj

Uj JUj

aaAj C^^^^li

mU jj^J\\ JJ^^\

^jL^xJI J^jj \^j

EX ABULFEDA.
^Jjj^
U^-*-^

Li *^^^=^ C5^*'j

O^v-*'^''

(CT:'

J^'
(^JO!

^^^^

jjvAi:

y^lj ^LiJI
_^^r!

^--^.i

^Lr^i: (^^-^
'-^l'

,/^>ul

O^-^J

r*^'*^

o'

J^

J^>^!^l J[;lj ,^==3ji<

(^Lw^ Jl Jk>o

J^jl ^jl aJ

JUu

,^1 J^wjsXJ

l^Ayi

j^^Jjcxj

0>4>j^I

(^-xj H^I4,^V

AJ>-X>w2i"

^3-*^^

jJ

Di^/uO.C

AAiO.J

(mI

(M'

(V^'
1

^'

" f*T-^'^
I

L*w\<CA>-o

(J 4-^^ 4^^

"w^VAoskJ

by:.
tlt-o

c^JOI (j^l^lj

AJ

^Amj

u^^Ij

(^SJ\ ^t Jlj

(Js^ iCo,Xlo ,Ul==3^l

(Jv^ ^l

jAjJlj
JSJ5

l-jjv^= iSjJjJ

b^^^l^ J.j^l
LrS^
(jl

I^^InwJ*

/^jti^l
LovAIi

(-^'j
^AKii^

^jjtJrjAj*

!^

/'^'-^

3Ka

436

EXCERPTA

Slc

uter-

que codex, et
ita edidit

Schultenfius
ratione

gEammaticae lcribendum
fuit

3Ju

fed videtur

poeta, profodiae gratia

hac licentia
ufus.

Ui^
)ij (JLc

(Sjj^\
c^-^t-^

U-Uj A-A^5

^ *^*

^.-'.^

/^^

^sXs

^^yuaXJlj ^jlw^c

aaIo

Ja><k,^1

^I

Jljii

lJJJ

^;^^

lXX-o
J*

J'

Jjj>^

c^'j

l4 J^^=^-^I

jJvxyJI

(^j <3^jil

M^^l
(^j~^

(jl-^>JI

i^J jJva^I
t

(^j jJva^JI
'

o^I oJou
oJvxj L_xX

*zsr

iv^W

cJ";^'*^^

4"^

^^^
u-

J
I

EX ABULFEDA.

437

l__^^ jl^Ai^ 64 j\^>^

!,;:ih,

T^

Iaaxj

^'^

^ C^y
v^*j
Ij
<X

eyV

o l=
^l

^v-Xa^I
#1

^^Ij

lyi^l

l^ JIaj

Jj^js^l jJ\X^\
(3.aA3

^y*^
^

'I

*l^

^JjlXa^I

A^b

)a^=>uX^I

(^J

i ^ i^.

CX^j AjU La^AwN l^w^isr

)a^=7(-Xy-'I

l^swJI l^j C^>jiJ

/^'
Ji

Ov-Lfl

jwXa^I jLo (^->^^=3 ^j-^^

C-^^isrl

^^
(^ti

(^j

.,

(jjo

A^t^DA^
K

cXU

^jt*^^

/i

(J>-:i><^

Jo

(^l_^=j
jJiiUj

jl

J5

^j^ (^oXa^zsJI
1

lXI jJ oJ-Lj ^uXJL^I

Jj

ejr.:sr

sJijljj

^J^

^j^J^I jLo ^j
L^AwJI

(^lj^^ j!

ij^>^^

^^v^
(3.L>

(^

l_^ ^j.jjJJ.^1 jlxlj ^l:s:-'l

5L^

UH^'! /i

,^j
_j'

UJj >^j
iJv^
I

^J^AJ

Jvij

5j^:s:-'l

C_Q^ ^JI
(^Lyijj'1

L_.'U!^=!J!

^^j^

/^jUJI J^JUI
*,

^i

^jl

*^

ejl-b^

i3,/-aw<

r. jv-Xa-^JI

Jsaj

lXX^

r'^^

l*^'*

C^<N^^

/^J.

A A
I

tM

(/J^-j-^ 5

V-\a^

t*^-'

*TY-^-''

^A>j.j 4

aJ

^AC

AaA^C aJJ

J<^^

^A>J

JO 4^

<j 1:^=;

L^xnJ!
^j

/jsJ

jJ>4!

(^jI /wv*jlJ5

042LI

oJotj lJ^Uc

(^ l^=

l^J

LCLc

^NM

L^j

l_xAy^*j

AJ

J^-o

438

EXCERPTA

^J

^Aa^I

(^jsJ

(^I^XaJI
aj!

3L*jI

OvAjU

L-X.A<#

j^' j-Xa^I

^^JsJI
(M-'

^^J ^UaJI
i

fyjAj\3

Aaaa^^j
C-)':!^

Ly>*jJI

Lo

^J

jJSwA.^1
y^<2-iJ

AaLj^ /j^
wj

'-^

^^

Iy<^ A^'4

aXjoj A

(^j.t^.A

^aLa__jI

L-aXoj

O Jo
i
)l

t^N^I

jjjAis:"^!

/^

L_0.il

^Juul

*_j'

v-j-xJlj (j>^j

(j^
Axj

^j

(j>vI_jI

iJ\ t^j^^:^^\ (^c

O^-Lo (js^

lA^ Jvil
C^'

(-jl^JtAJI

c^vjtj /j^IjI

1^'

^-^**^^

\^

II

^^'*^^'i^

lXUI

O'

J /Jlv-X^l (^LjJbU (^
Ajjjlj JotJ
Lo

^'rMJjj

o^U^J
I

(jLyJtAJI (^J jJVa^JI

LAAyJ

(^y^JwA^S:'^

/Jl
(/JV

L_J._Jt^l A>L.NK

1^>*J.JI

(^J J^Aa^I

(/t>J

J^-XAyJI

JOI^L l^ ^Jo ^l (Jl

iJjjUC^I
.

'i,>:^^^

L^U

,^1j

;jj^r^^

CXll^^j

ij^:srl

(<^ cJ^^L?
^'^v;

-XaJIJI

(^j

VljJtJI

Vj^ (J^ ijy^l^^J Sl^^

CjvwsUxU
llSl^r

(^

y^* Jl
l-r-LU

L_j_c

/A^

(^l/^ >s_riU (jl-^^

^U.JI

EXABULFEDA.
De
autem nomine Ilomanorum

439

rcgihus Gujfanitis

hi

Arahihus Syrice prceerant.

-c

o^^
/

^-js_J

Ajj jyj

(.^J (^J

tit^l OOI

rj-J c^J

LJJI^ L_>Jl/
Ll>'*

;^J (.J

C^aaJ C^vAJ
'-'^'^

(m^
Ci>-'

^A,C

IaJij*

rT"*-^'

cj'^^;'
IaA^Js^aS

ll>vtr

5^*7'^''

^A>0

(^1==?* AaJI

(^lAKKi

\j

(JlJij

r*l*ijJlj

^l/<

* In codice

615

legitur

l^A^ST
lj<3

(M-'

1>JC^
l

Ij*

i5^A*^^=2/<

r*^

J>

iXXy^JI
AA^->e

(^kA>jj^J

^UJU
errore
nuenfis.

fed,

ut videtur,
(.kj::

.li

ama-

r^

LaAjJ^ /^j
v-XjJj

*w'^ r^J AaaAj

r-J-V/^KiJil

(_^j

<^-j-^

(/>-'

AaA^

i^jl^wi

l_.Y_j
">JJJ
vJ^aJIO

J^
v.J\i^
/

(vl>yNK.C

CA.A^
a

>'<-XajI

^^XJ==)
-^

t^

Iy-'3

^ryo

-jA^r:!

Js-a:;*

/^

*V'-'

?-V
AAi.:^^

A_J

^'
r-l/iAJlj

(J.AJ?

i^^Jvil
r*i>iw'lj

OJ.^
A.L^J5

xJU^
AJ

sJvC
t\AA:i.

^J

(^Jl

[^Y^o

(Mn'>c4

/.^J

4,

V^ AaJ

oJn^j lJ^a^

OJ^

EXCERPTA

**x.-Lc

*j

LiLA.>J

^Xj l^ oIl?^ ^'y^'

J'

^ jJ^>
I

^UUi*. AajI

^_5l_i_^

AaIxJ

(^ 0;l3^

A>jl

OvAxj

Joj.5

Ui.A.A.'lj

jJ.f

2/<M>/<

c
(

* ^

^-

=>*

<^^A^'^

(MJ

^"

Jl

XXJI

A^^l

^JJ^I aJoI OvAju

u:^

lJ.Xo

*J'

<XAAA^j

jt^'*"^^
LL>

^:

aaXju ^:j

^
(^jI
*J

A_A
J'

A._:

e^ J

.yi

LT:

^^^=<Ail

v^^^l ^ Jvxll ^iiJi

J'

Jj^l &Xk:^
o^2^l

^ jj^
ouXxj

0^_Aw^

[v^.3rl
lJ^)w.c

(^1^*-*^'

oJou lJLLo^
042i.l

*^a=LI OvAjL

CL^Lsrl f^J ^^^^^

Jua^\

dJjL-^

lJXc

LL>;l:sr

J;v^ f*^^'

OX
(^

UOAjj ey^l
(^I^j..^xJUI

/Jt-^'

^^' ^J
j,_j'

;^^^'

^lXaII

Oa^^I

eJsJU lJILo
J*

,^*sr* Jl oJvJj Uv**

(^.,-xaJI lJsXc *Tr^ (^j

^.=1^1

jJ^\

(^j ^^A^^I

>^'

Jj^ c:;>^

({^

IJv^>^l j-^^^s

^^j jJO^I
^^IajJOI

(^j

AJ^j\Jj\

^lJo

c:a>>*jJ

oJJIJ

a^jJu

J>.ju

AyXJ*

j'Y*^

L-S"^

L_J;Ul^

^^

^^A^^^ A_Jv._jl jj^=)<\[,\

(^l^A^JI Jvxj LJL__A._*e jJ

EX ABULFEDA.

441

L-X.^A_^
J"

(^AA/yi2J

jJ;-A_J

JA^=>JV.^J!
j^^J^l

JCXAi:*

^^ l:~D

S^k^

(^^^j_j

Lij;L3rl

^^J

(^J

^^L^^XaJI

OlXxj

^l^j
lXLo
o^2LI

^L:yi

^^l^

^l

C^JOI

y^
^;

^^^^''l

(^
0^'s

wJ' ^aayS"^'!
*<-LLo

jA3rl lJ^-Lc
(MI.J

\,j^2ju

^jL
jl

*_j

(^lY>.AJi

jJv>Ay-^I

oiXxj

aXa^:.

AajI
*j"

lSX^ J tF^

O"^ CL^Ls:-^! AajI <._CLo

>j

J'

L_xLo

AiASfc.

(^

c^jbsrl AajI lJILc

^^ysrl

(^

AaaJj VJ.^z> 5 jI

Aaaa^=5j
(-)>J

C->j::sr

(^J ^L^-XaJI AajI

A^*

0-3rl

(MvJ

A-L^

*^^1

oJsJtj

lJILc

J)

filai

yv^*

AJl
>J

(^^^U JLa^* I-YtV^ 'y^

AA>.:ifc

^;^'-:!

''^

C_5^_J

L_LLc

(^j jJJ^'

o^^l oJou LJsA^

AAaS*.
^J.^

jj

^tJ

^J J-^
^^-s:
(^j
>
I

/^=^'

OXO
iX

J]

J^A^I^ iy^<^l
*j

(^^ ^-L.:^
(]

tV^' CJ^' oJv.Aj lJ^X<

aIa^
(^^

X
;

^^j^

^'^Lo*'

^*^^^ lJvA<o

j'

[aAas.

/j

^l;..!

C-^vJJI

A^j (jUAi lJjLo

J" 43JX

~_:^I

J^

^>>^
Ai.X::i.

yu2AJ* r*JI

/Jl cilX

A_J

II

>J^ ^

UCJJ
3L

?vAa>jo

442

EXCERPTA
t--^'

De Djorhamitarum

regihus.

L_J^I (^^ ^J

J^^Ia^LI

<^tMjC^A

IjOl

A^

c^lx

uX^

f^j> *-^j ^'

M^

AAJlJJI

>^j^ I^U eAjLJI

O^i-^

*-J'

Jlsr^l

>^T=^ oj:Ll

lXLoj

(^vt^-''

^J*'-"'-

A-ol
* tJyusxi'

J'

*^y^
I

(J^ (J^J^i
iXA_j|

Jy^
J'

<5Ujl

J)

(J^lj AxC

(^

^^j

j^r;V**Y'

Jva

(^IALI

Jv>x ^j^ * aAaju

aJoI
J'

j-y

xJol

^;V*v^l

Jyx

^jj

\^L^
j

*aLou

^^La<

*J'

^^lsrl

(^

w.>ij^

oj:L\

J*

(c^lsrl (^j

[^\ ^^=>O^M*ij *^A^ r^JpJ

c^f^^Y*^'

/li

J<^'i

^J^AJL^I

(^_5>-J

T^"^

J^

EX ABULFEDA.

443

De

regibus Ke7iditarum, ex lihro qui Kamil dicitur.

Jjr^

^jf^!

J^l

j^^

'iJ^S^ i^JjA^ Jjl

^J ^^ ^^
(^ 0^<S^
(^J ^r^J ^-'j

U^

0^2S:-'l

^^

^AA^

(^jI

(^^^

9 r^l^

*^

mjLAwsi

(^Kj>KKC5kl

^AK(Uw*

^^4<I OvAnw

*^

cJ^^J
Js-*-

^^

L^^ lJJJv^

^)!

11 J^'!

,:sr^

L5^J
J^l
J^^l

Jo

'^''^

^^

c-JLj' AjL^I
L-^jii

Q^^J

jljll

OXcj

AjJ^

loiJ

lJJJ

aJ

l^A^JLxJ jljyJI

Jjr^ J^-Vj j^F^ e^ Jjr^

lJILo
*J'

^^ jj^S.V
<5J^

js:^ J\^
i*^J.^I

XajI

lJCLo (J-C

ys^axjjl

(^A^JLll

CLJ;l3E-^l

lJX< i^y^J

[^JV^

U^

LJ-SI-^I

A_JL_jI

oJou

ioJvjjJI

^c Jn)^
jl-A-J'

^
tiJLai

jLo

c^^^ ^ljjj ^^^=DJvil

(^^jue /i jArL.J0lj
(^Y^-*^-^!
l.^>^l

l^

^iuXxil

LJti*-<

Lj^Ijsi-^I

UlLoj ^yy^l
Lj^lsr

^-^ e^
I

Lc

lJJ j

^uXJu" Aj?j

(^Lij
3

JdjLs

AjuiA^ )^^=J^I

L2

444

EX ABULFEDA.
v-i^Lsrl

445

;^I

J^A2uIyi.

A>ol

lXL^

Vr*-^' Jv.'-^

(i^

<w-.^AiJlj

5^1^

AAaAjuJ LJLJwi

V^J^

^^1==?* ULJ^ls-^l

V-;--iju

fc-^ ^Y^
^J>w^l

A\_jI
^l
vXkwI

L_mej ^^JIa^

(J*'^

c}^

^UJI
l-^=l>j

<:^^I

^j Jj=J^iI
/

^TS^ UI jY^Ij
/

5vA^

_AJ

3 l^=AKil^ O^I

,JLO

ly^^^j
.

(^.'-^=J

lJ (^4j c^;^J (^'-^^

AajL) <3uJ.C

^^

OA

ij

1*^3;^
*/'
^^*

j|>J'

Aa

u^:

C?V

U^-^'

*^^'

J>V! '--^j
Uz-Lc j
ul>.-tl
...

j3"\^ oI*>^

,^/5

-il

j^^j

IaXo

J^^nI

aaj

Q^t^

^j^C^ Ls"^ J^tV^'

j^^*l.yj

Lij'-^-*'

ywA^c Ul
J^^s:'*^'*'^
3,_j'

^aj

(<^
Jj

l^-JjIj*

'^=^.-'
J^AKi!

(j-^-^' *T-^'

-JLiaj

^^JL-o*

>^-Lc

^Xj Oaj,^*

Oai-Xis:"'^
J'

Js>^I

(^wjl

^JJwtl AaAIojj Iw-aAju'*

ivjs^
li A^rih

t^=V

^^

C^^Jt^Ls:''

^
Lc
* Lege

)JJL\I

/wwkAAJl

f^\ y 5y-^ Oo,A>o

(^i^
^j>aaX.'I
> ,^I

1-j,>*j>JI

/^lx

* J.:ikJu' ^Ia^* juXa^J!

U:

^J

446

EX ABULFEDA.

447

Llj;Lsrl jl_j

(jwJUI ^^1

Lii^l

^ l^

'^lil-zsr

^^j^

(^^^j^

Jay>*>JI

5Lax-cI

LjAi

(Ja.^j^I
Jljj

(m-jI

j>vk.I

^AJJ

c_^'-is:

*)^j qI UI

^l:srl

OjLz^l ^J! lJJj v^>^

c^aIo

^l J_4y>^I

'*'l^!'^

l-CIa-jI
'

^\

Lolj

*y

I^O^I

* Lege

/i Jay^'

J'

A^luXi

&XA

<J<>Jj

^ l^t^^l
IjUjI

*J^j

t Lege

j.li.

l^A^
,

UJJ
+

Jl

(^*-X>.^=2,'

9J jLj ^tV^J

Lege

CXoj
(^lj

flyl ^j
!-jO>Lc
/

jl

^K ^

Le*j

^>uO 1 4

Lege

CXyj

Lc

J ^y^

C"^^
Legendum
credo

^L

Pofteriores

^l.:^*.

J<t^l <J^|^>^^= J.i.:s^

aJ

^
2AJ

has duas emendationes

confirmat

eorundem
Afchae ver-

Jli
II

*j'

J^J^Lj

,Ai

L_Xii>.j

fuum textus ab Agg.

Haitfma
editus, in

(^lii.

i.j'-.^

/j! lJ\aak,I (JJol

oAa^ O^i^

/J ^JL^JI

oblerv. ad

Pocmation

Ebn Doreidi
p.

192.

448

EXCERPTA
De
Arahum

diverjis

regibus.

IaJu,

isjA:

W
<wQ^ jj^All ^^_^ (^ J);y^

^JJI vV^j

J^-^F^^^^^'

<J

^^
^^

flXJ^]
Aju

J.^ ^^

Jjl

j^ jj^O^^

^:^ (^
A>otXlI

L:^_.yXgglj

UijJyXj Vr*^' AxclLU

l^v-\>j::

ijLLJI

/Jl jlwj )^^v-Xj,1 L_Y_^ ^\ lJJ j 4^>^

(IxAiO^I

IJUii

l^^ >^i**^

(M4i-X>jtj

1.^045

C^M
L^\j>j\

f*tiJI

Aj^JI J^^L-A^JI
\.2J
/

J5:>i.

^ii l^UJWI
vw2aa>mJ
iu->:M.>JI

oJ^

-JtkwJojsJa

yw2>^ l^

(^^/^Lsi^^^^l 4

JuJl

lAJtJJsi
Jl

LjXuo

j^>^ L-^Jja9
3-^^^5M

L_xJj AAS^^li /-A>*/-o

AJ

iXAA

jJ^ A

A^=^ /Jl

jL>^

J^
Lj

.a^Ajm

Joj

o*jI:s*.L5

l^H

VjJoJla f*Uu^^l

*>JajO'

/Jl

^UJI

EX ABULFEDA.

449

(^t^ ^l A>^

ajLc

3Ljjl

y^^

f^>J)i\

J<>o

^vU^

JJ^jl>jg

JOU Al!^
r->^J

L->lyw2JI

^\ Joul j
(-js^

(j

,^^U^^I
JLJ^'

(^J
y^-Ci

^^\

LJaA/^

j_X_a_^= 5^yV

(^jl Aj'U^=3

(^J a)JI J^^aC ^^J J^A^ i^J

3;>-X^

V^U^

j-^j
\js:j

C_5V^."^

O^-^J ^aX^zJI

(^j <^ji (^jI

XjjL

\^^z ^J.\s:^ AjI;

l--^aAaJI

a:s:^ ^^^l=JI

jj^W}
c:jl*;i:

OvAy^^N
(^j^aaj
/

^^4^:^'

^^i

j_A_A_^=3
\ii.s

^J

(^I

v---v>^j

(^IaLic
Iaaj

,<^

^'-A^" AAAr

/J44 AJCc
'^-^0
'r:'^^

f*T^

,_)^'C

LojCi.

(^Nl,xLii

/j^ '^-^J tjV

/*^

'-v"^

Q^-^

(C^:*

^;'*

y^.

^^^

jJuIJ^aw

^ULi: ^Jck! ^j
yxAdj
cXjJviij

\J^\

UOj oj^H
jr^^^j^
c3-

^ A_JUIj JLi
L,:i:i.

(JUjj

*^AAj
JvcLIj

(^ j::iw ^l^ij

uX:sr^:^

^LwJ

t3;*

*^Ia^I

^^2

^'U

^.^j

/:'

l^A^
j^AJtSifc;

UUjI JjAj lJJ j

Lo
L.<<

^j

-*^tV^

^_}./.^Jul

^J*

,U:J| *l^^>.
(*,-_>i-^l

,l;j.c

Jl
Jl /^>ik>.2s:

* Vide Annotat. ad
verf.

A^yU

^ACi^l
*5^y'

^5 ^^^Jvil ^j^_^J ,^l_=j

J-aaJI

Lat,

/J-^

txA/wdi*

A-j^U
^
3

^2i.L3

450

EXCERPTA
AA^lir (^jX

U^j^

Cj^"^

("^^:^

^^'

^.

^J
^J

TT^jj

^^jo

l'i

l/Ju\

i>^JJv^= *^-o
*sj
2;;;

^'j

l^^
^j,>ia

jy^J VjVy^ ^r^^J^^-U'

j^^JvJ,!
^j-v-^J

(Sj^^J
>AkJI

CJ^
(^l=J

,-x_^J

^^1

lyJj
'^'-^

^jJ

L-yi^

j^^' (^^ J'

fji:^

L5^*^ ^/^ r

^lj (^U;JI

e^

j;v^

^U
^jI

(^2^ liy^

j,

^^j ^>i^:^

^J

^;

^j^ e^jLs:-'!

iCxxJ;

v.^JS'

^
(M-J

^^A^I
(VJjjUf

^l

u-^JJi

^^

L/^lJj

(^ j^
aAjv-X:^.

<-^^-hj <S^-^J

AAAJj

^^J JsanI

tjsJ

(^J /^y^(3

Ux\a)5'

lJ3^

^^tV^
e;-*'^"

L-^XC L^iJ L-^Ai^=5* >X__jl A^i^l

* Lego

^j
^j
.

f^i^J

ij-^^
^*-^'

J.-^.W^j

^-^

(^
^'^

Cj^^
'\

LkjJ^

J^^
/

f-'

i^'^
3

L_JLoj
^

(<SM
/

jIa*^

j4^aXc

<v^^
..

)lA<2

<W^

.A
-.

^Jj
.

wXjcXmj

iJs^ ^j\
JojJ ^j

(J^=^j
5L^

J^-Vj
J^jI

^W==- Cj5^j-

^^

v'^

'

aIjI

ciJ

^j

<>^L^^

^'

C-^^U^T*'

(i

^^ /j^L^

<5JJo

(^^

lJJvA=3

i^__^-!j

^'

'

A'* jLJ
5j^

^^j j^=3j (^_^

(^ ^^^^j

^^A

i:j^

J^^ (^
J^= JV.Vl

^2:^

(^l

V-^^y^ cJv^J^ L-aXkw

^jl_^=5*

cKJ J

EX AEULFEDA.
<i>jlck
-._>^l

451

^^1^3

(wwLk>>

iUl<. ^Js:

Jjj (T-.

^
* Sic codex

oaaJS'

L^J^^

V^j'^ ^y*^' aJsLj j^=JLXil

/^,31^

MS. fed gendum

Sic

le-

Nowai-

rius.

C^^L^*

L_^

>*iy

AC

l^uXj Oot;^^4 X

/vxi^aakJI

XaJLj^

LT Lkk:
<r*Jlj

u
ajj^
olyii.

,SV

^j\

/i

c^JlLc
r^l

^j
i

'^h^ Jwijj
(J^-o

AxJlzsr
AAXiii

^^^^J <iH

cK^^

OAdfcl

L;-aaJj

1^4

IL^ (_).>Jolj u^XjtJ (3-jl-Ai

..ytsk *

^ ^^r^vXtl

isl^il Z-\

(^J
t Vel

x_J

JUu L^

Ujijul

*jU>kJI

/Ac

Jl/jJI

/j

\jj\^=>j

e_5^ U^;y>^J
<>l-==3 O
(

^^-0
LcLl

L^-J^" ^j^^^A_jj
^fo
iV-!

ij^^j L5^'
J

yvLkK::^ U^
J"
^Ccl^Ci*.

^j

^:*

a L^i^
vN^xJl

lyi/JI

j^^ (J_x_j?j
JL2S.\

L-^Jju'

(XJ

_y^J cW^<3^
rj,^
jj-^

ys^axjli

*^jL*

(^^

t^3

^-r^'J*-^^

c)^*5 ''^v:^ aAaX-

(^i;^

^^-?^>

/^J

{^j^

c-M^j l-^Aaj
^jLx^;>
/

[Li*^

^^1

J.A2i.Iyii

jmj^

AcLy.2s*

,aj

A^j*^=>J^I
CLJ^ilsrl

(J.A:i.L>ij

/w^l>yK>>:i^

Cs^'
AjIJ

"^

U*"^'

U^.-''

^^J
"-^^
(^JvJ

t
eft,

Vox

^l

male
'w-/-d_jl

iterata

(JJ^J

/jl.AA>iJI

ic^-f

(ry^

et de-

lenda.

(^J-*

ivClY^

^y^

L_>JJ^>^=4 Q^lAKKi^
3

5^

4^* 5j^

M2

452

EXCERPTA
w-aAju

Kji^\

(^ ^V
JUclj

UxUlaJI ^\i^\
ly^ aAawjIj

l/^l>js>.i*.

c-A-UaJ' u-vXjiJ* C^^A-Xca*

'^^'

|^l>i^'lj

lXJI^=LLj

(3

^/*

^^
l-*j

AJ

JUS

x^AL

^
jK^^^r!

(J-^j'-'

T^^' -^^^-^ /*^J

cK^

T~^~^ /'^
^^xisXy
L_jlzsr^l

^^K^ ^>**^,

*^ lAZoU LwLw.^ U^i^ciL

jJ
-cbfcj

(^^

L_L1^^=3
(^^^j.-^^^

^^^.xi^^

y^i

C-X^^^

LwLkk::^.

-*x ^j^Lw.Sfc L-jlsr^l

(^,aj_XaJI
lr^. r>

L^sr^
c-jpr^l
l--^aJ5'

lA.,Awg

(^J>-^l
y^3r/

Jlxj A_A__^ cjL IJ^jJ^

(^j
(J^ju

LsjI
jfAj

J^^A^ i^^ UJvAJj

(Jb'

*^lsr*^l

.wjoi^j

(J^^'*
JL-i*

aXo
jATs:-?

11*

(^.^=>JI

5)A^^M

Ul)lxj^l

ej^^l y\

J.

X_3 L^
l^
^Xll

->-

A^'-AaJI

i2J-*.

UJJ

aXJI
* Lcgo

Jx

l^*U2^ (^*^ (^^^'

(J

;J>

jU (c-V CJ^ S-';^'

vJ^v^lt^j 3o^J

j^xK.1

A^btJJI*
iA^=jJsil

Js_>LJJ LyJ aJLw ^j^^^jI ^^^r'

CU^is^til

lJJvA^s (^

Jo

(J-^A^

(J^^

'^yo

^^^ (S^J^ /vwLM*

:^

EX ABULFEDA.

453

* Lego

J^
O^^^

f-J^j JUaJI

^
A

^;^JI (Jl *-^jL:^l^j^

(MJ

AJtAioS

/j^ dJ^uSrl (^J q]I

^

(M^J

&JLKiJ

^\^=)J

j^^>^X3jI

^J

i^J

(J*^

Omi Jjljj^
V;^! (J^J^J

^>*^ ,^l==j jLs:=^lj

Vjsr^l
jjj

^>^^ll

^L-jI

aI^

jJj-^'

(^ 0*-^

^jy
CjU^ j^
X

LXXa^Ij yjy V^r^

L.^

T*''^

Lj5'^"^J

JtX:^.

J^j >A^
OJl^

(J^Xxi JA,jLiLJj

JJLL* ^a_J^

*iA>xU

<XJUc

VJ-^'''

L?^ CJ _A_Jl_J AAJjJI C:^Jl==3j JJLL

j^ci>Xj

^j

Ai;4 JLiii

-JI

U!a/>c

to4-L)J

't:^%}

CxX.^js:''

t Lego

syo

de-

lA^JvlI JJl3r
iyfJa

J*aj

t^jL<

cXJj ^i
O' JJL
*

LIajI

^j

leto

^-

>l:iAi^j

Ova;

>
quafi

jciiL* i<C*JJjj ^l

^j^^j ^j

Vox

/j**J abfquc dublo corrupta.

>

Ita interpretatus

fum
:

legendum

foret X9UU

quam tamen

leftionem pro certa non habeo

pro^jil^ quoque

lego jiU

454

EXCERPTA
Aj

A^ ^^yV o'

^.-'.^'

L-XjOI

^^ (^L^

[^j

JLLj
*
tur

(^jsj

O^lsi^^l

j^A^

UjJOuls ^jlAioC vXy^

^_x

Mox
tf

legi

y*

utra le6lio
nire

fit

J.aAJ1 m^:^ l^Ai Aaj JOL:sr

L-jJi* ^^-^^

^Jja^

Jo

^jL^xJJI

(^L^zs*
(J<2L<^

verior, defi-

non

audeo.

^^ (i
T^=r*

aA-aJj JOLs.

(J\

ej^Lsrl
Jt*

jJLcL

A:i.l

^^

CJ-:*'

0^?4cL^I

it_y_i^

jJ<>*J

lXJvA^j
t-^-vAKwJ

C^fLl ^.i^Lsrl L^-rXL

o;L
::i.

/i vA^lj

y*L-C /_5>J
J^:^.!

(^^4

a1a!aJ

AaXL /^i ^LyXjJl

-i^^^^J

r*^ L^^ckl

o^-^J '^y^ J>-^-:^

Li;^

^Jf^ ^^J

/JLxj aAJI
/

(^l

o-^h^J^a/^
(j^AJJ

^ Cs^^
LJ>jJl

^^^
V^TaA^

L-.-ot>i(

^>jJI j_A_^
jv:

(^jsjl

L_X.Xtl

o^*
:uXil

r*'^
^=i-'-.j

(^J

JlZiiJ

*_>Y__:^

Jvij

(jL^j ^f
r*"''

f Lcgo

3y

Lioyj

J'-^^

'V

CJ*^

C^^Lj-_^l jO^j
(j**Ai'

(^

^ ^^O-'

3^^ ^^' -^^

Jjjj

^j^-

^ J^j

^-

jjL^=? ^t-Xj
*5^y5j

^j

AAjJv^ L3^^ JjIj

JLzSZ-^I

(_5^*'^:*'-^'

LajJI

LNKK2:kl<3

Aj'Lv3>>

/j^ (^->!>H Jo

u^

L^JJ

i^-

u**

2S,I(^

CXvJ

EX ABULFEDA.
iAj J-zNj
(^kJ

XAJwXZ^

(m^

~~~^ ^

L^^x/j^ l3^>X/jgU

;a

CJ**.:i.l^

<j^i**.j ol

,lia.

WJ
C>^:^^'
*^*'
(

0.^=3 C>*^^
Ai.jJvcsi

3Lx>w>eL?

I-xjUI*

Qjgc:::kl<^

^.-5 ^'c

/^Li

A^L

L_X.'j

/J (>^
AJtj;^!
1

r*^J ^'"y^'

aJ JLaj
'Tij)JtJ\j

/*-^Jy:>

j*==^f

4,^15 AAjIak^I ^I

'ijXt AjLo

j:^

(^IAa^I ^'-==m Ol^^I ^^lj

I

iyl^ I^^JI
AaJI
(^ Ji^j
I

^L^=?J ;^^=2^
(wvIaJI*

J^AjI

>^>J>Jlj

^A^Jl
1^^^

'J^

Ula^k

/v>vv_ii.l<3
...

y<*^^

f^JUI

lJJj aJ:-a^U UuLw ^l :^

L^^aAXnw
J'

;^l

L^:i:^l^

\^'JJu
<^-J J.A^.5

(j^r^klci

^Lo

A__^_ii.j

(J^

.w>^
aankJ

u^
3LJ?A

^^j "^^J
(WWk-Ai
1^15

<3^
3tAjJI
J^-Xj

t^y ^^ o^-^j
l^A.^^2Ad f<J{^

(^1^=^

(M^

L^^>mJ
j?^V:JI

*<3AAJ

(J^^'
J^A>Jjl

^
I-y-^^

j^^

/j\
,

A^jI

* Supple

J^
^;
)

Jt^i^^

y^^l
I

OJj

Oy^

IaawJI L^AAKKJ

(JIaj ^

/v*aaaJ

(jl^=3j

AAjAi::.

^jjl ^^jJ\j

(J^><^

Alxi: jA^=>JJi\

y^j

i^

lJJLo
<3l

UAaJJ
jj

AjJO

^JsAJJ

*^Aj
LyJ*

OJj

>Uc

^DU

(JJX

(^j ^tAjJI

.Aj

456

EXCERPTA

OJLo
* Lcgo

cJ>^^*-yJ

l(.>*^ (^l^=> (^2^

t Lego

..

jr^

O^^r^jj
C^^j^Jlj
JUUl

^''i^

>-? J^: cJ^V cJ'

2V^'j

U*^^
^j^:ii.ic^

J^

(^J

4C

JJ^
j^^aS

^jl

I^AAA^li
A.AJ

/yjk>X

CXLo

^^l]-'

L'L.

il^

>

l/wi2jl

cj,a^aj*U Lolj

^j

...

^j
J,Jt.JU
Jtii.

^vAj (^j CL^l^rl J-^** sjl^

I^JLijl

AJuJo^
X

5^1 ;j

c:^^j^*'J

>^jl

L^-=Ll
o^cikl

(^lfcj
;J^Y^J

Hic

et

ijU^I

*JvA<2ij iSjtV^.

^C^Y^ '~v*^
(*^^J

mox

lege

jjyo^j OiljJ
ol
:is.l4

^
^
.

t^^^y^
IaJJoj
l^^^^iJI

U^
.^VaiL

U^ ^ (^^^
(^-j^J
\

AJuJs:^.

(^AJj Jk\j

*.J\2^*

Lego

'

>

>
j,2s:
I

^^^-JL-^\j

jyXf yXf / JLJ J\^2b.

oJ^

CJy^ls* ^*^-^ J^-:'

i^

J^aA^

5l>.^l

EX ABULFEDA.

457

J^::^l

JSui^

f*'--^

*<j^

cj^^ A^J

S-^T"*-"

't^' (^' ^aX'^

'

^ ^A^I
/-*^:'

I^J^ (J^^
*Jj

(^^'J

O' J*-^
^^Aiij

^=^'j

(^
sjlji

-i^^^"^!

lJJJ

^I

iJ;lj5

^jl^li

't''/
(J.J

L^

cJ'

^j'>^

(j>^->^-^
fJ

(^J o' J^-^^J

(*^-^
l^is:'^'^'^^

(j^J> lXXL^

*(j' f^^

Dele Jl

f^-^-

^j^S^^ L_4 7'

*^
k
II

w^XiA s-^tyj

(j>^<^

(^

^j

(^jj^

o.Aj*i

o'
,

J^j

'-'''j

^-^ ^^j^
l^J

^l^^ (^l
r^Kj
,yaJI
<

(^^>^'

(^=^
'-^t^^

_AJ

(M^^ C^^

Jb^lj

4 7

5t-'

j*^=ijv4l xJL^

L^'5

AjLiii AyNK.1
(^^-^.^
/

JJ*
(^

aJ
J"^
I

JJ

(j^^
,

JJtCj
^Ot^

^^^
/

*V^^

*'^-"

s^J-Jl

r"Jo
c) ^^^^v*

^ii.

(M^
,A.
)

.aC

>A/iJ 4

^^-'^^

^^

JS^
1

^^

^^'

U^
^*'/^

(M^-^I^* o'

>^->JwlC

4.^5 AA.AKKJ

^jl==r> A

A-^A^

(/.'

o^
<S

'^^
3

vj^^
5^J
i

r'--^'

lJ

t'-'"^^

Vj*^'

^j^^
c^JiJuI

/wj-jul

iVT^J

j'r'

U^:*

^^^-^J

^^ ^^
(j-vrv''

UU.>w2aj'I 4

(^Jv^'

4^

6j.jlJJI

c:-^JL^=!

c^.-^'-'H'j

(^I

(J^*

I_AA^=> lAAih

^^'C I*AA3*
*-r^tV^

>^aAC AJlAj^ AAJ

t ,=3Js4l

^JvJL^I

(J^jIj

o'-^^ '^^V
St-^-"

i^

^.^

t Legc

Jo'j (^^

f*'-.-^'

'i5^J ^'^-^ (J'

(^^

tJ-^^ ^'ilj

458

EXCERPTA
^^.^jl^ ^^J^jlj?
*

K-^yiXxj

(jv-o

c^jl^=3
wCj

''-fyy^

(3-^

'"'t'^^^^

LT U>j.:
* H,TC VOX
aliter fcripta
eft

jl

jsysj

.^Ajli'4

(^^j *^^y^ 5^'

fupra,

nempe

^
X

Supple

fVr!

Lege

t3^^ Aa^I ^aJ ^l-^j ^AJu^^l (J

oJs.^^=?
jJUuiJI

J'

U<3L)

v-XJ?

ji

J*l

lA>io
t

/^^

J;jLJI

A_A-J y=^

JJI:^I
jl

^L|^!
ex Nowairio,
qui caulam hujus nominis refert.

1^5 JOC^kj

J ^I

^I

*^^^

^\jC:>\

^^y^D

C^JOI

O-si-^l

;^l>sjvi

vAjIj

(^l=?j

f^J
*;***'

i^j jiAA.tl

/^

'-^:!^'

o'"^^^ ^j^ cJ'^^

(J'''^'^^'

jU.2srl viljIJ aJ

(JI-aj

ilju2a^

l{j\

(^aCj

^J.>uiJl

j^J

^[.xi^)\

J^^l

(^j^

A.yAAz^
CI^jLL

rr

w^

^j
aaj

ibti*

l-^^^^-jl

*^srj

lti(-\^ (m^^ui^JtaJI

(^^
cJsAJj

Js.J5

/vi; aazs:

C^aJI^zs*

J^3

^j>^.^jiJi

(^l

5^^

J^

''

r*^^J

^yy^^
s^i
1>jU
I

A^ ^ i
(MsyJ

Jl<i.l

/i (_^l
j

Ca^=:Ia^=3JI ^^-^L?4
(JIaaJI
vXvCi^l

yaAj|

iAasLIj ^;^-5
f*^J

^^AJ
*^

(^I^^J

Jj^' CjJ^=Jl
CJ,tl:srl

l^^

*^A^

(^i_^
(^jAifc^l

Y ^

(^

(<^' ^-Lnwj

(^ASrkl-ii

EX ABULFEDA.

459

AJ4-^'

5 -A,2>J

(J.A J

^*J

.a

AjLo AAJ (^Aix1.>ii A-^l CJ^^r'

.AJ
^^'tS^'^-*^
4

*^^'

lAj^ A^Awj

(^0>LLc
r>'<
4

C S"^
'^
-^

L--aAju
"^

A^-^i^

^xJU

(J".'-^'

OaXo* 0A3;

'

(_JA2L

AAjtAJ* (^a:^La^) r*"^I

J^->

^^j
/

Hjljl

fjj^

l^j

A^A.^

j^JI

Aa.!;

1^-^y^J

(J.J

A^/^

^lx

.Xj

^ l-v^^l

'^^*^

cNrlN

7^^
j

tsl^t^J

^rfyi ^
b[;jI
s

AJl

*>^'j
^^'C

,^=Aj jJs/4,1

,_JL- ia

C^l::s^l

* Lege

/Jl
(Jl

(j^I^

>^<^

cj^ 1^

-^

L^'**^

/^^'^^
^'^'^'^^

-XajiJI

(^^

(^lsk-i^s^

f*5:^
(^l

^^.'r'.

^jVj

^J'
Jsjlj'

(^^1

^llJ ,^J OjLzsr^l

o^l ^^ o'--
^Js>0
l^J

L>J^^z3
^J^Aji^

(^

i-*-*^
v-X>LC

(^:'

JOLL

^UjuXJI
,_A
^j

y<^
J^AJj

3^==j

0,==3J

[-XaJ

L^AAKK^i.

Aj\==2j
,:s:^ ,:s::^

H^zsrl
.-Jl_i l *

OJ^
\^yL.

^^I^xaJI

(^js^

ejjL^I ^J>^

^jL^l LJI

i 4^* UOl: r>l-r^l y-:^-^ L^J^^J O'

^

(<^
AAJ

^lyJuJI
XXsIaJ

^^
j^_

Vr*-'l

[^j.^

Jv^l ^j=Js.Jl

<JUe4J?

X-i

o;l:ii.U
3

5jLj (^j vAajIyJ

j'"-?

A>^|

N2

460

EXCERPTA
AAJ4 tXJjLc

4-A^

/^-^-^

^^ JJ UJj

(j^

\jh\<^j

*-s-^

y^lj *A^J

^^

C^^^j^JU

^l::^.^^^

^^^b
vX^^j

'^'

^
*)i

'ji^J (^l

'ij\j)

[^

^^

0^1

'ij\j)

(^J vAxx^

^x^
^j
45J

fjj^

l-^j

^U

(^=^ lJy.x^ \jjJ^j jJvJu

LaaJ

J^-^^I o^j==t; A_x-_5j

c:^A^*l LyJ AJl

C^Jt^-^j ajlX^:^ ^jL_a^jJ (^J^

f^^^^\

'ij\jj

"
i

_ J t^-^I

<>

^v

!y*^-ll

CJ'^ ^Tv^

A.^^

''^T*'

4^-*^

li

o^ii^l^ q\,<S Ijy^lj l-^V*^ UAaJ?4 iaAAJ ^jIyt*" |j);***^^J

l^kc

y*^^j

(j^c

^'^^O

7*^

-^'*'!'

ui^A^lj

s;!^;

(^

Apud No-

wairium lego
ficque legit

codex Vatic.

(^l^

j^j

*^-V^I Ij

^'

1 EX ABULFEDA.
V-A/yKtl

461

C^^l^ ^r'
,1

LS^-^J

O'-^^

^_5'V

(C^^

''4!

Jvi
>

0-aa:

cXJj

C^JJI

^ljJI

^
(*':'.'

^-^^

i^jt;ij

^j

(^l==5*

jji-X:^.!*

f*Aj

CjA^/i^.ii

V';-*^'

0"*J

^'^-^'

^-^'t-^

^i^

JvAjJI

^^js^

jjj^j

C^^Aw^ ^l

AajJ^::-^

^^

O^-^J

^^*'

<Jj^'

Hanc

vo-

cem expungendam opinor, nifi forte

veiit

^^j A_A_AA_^ ^ ^ 5'

cWa^w-^

Abul-

O^^v^-^'

o'"^^^ U*^<'-^'
^'JL^'-^'^

feda innuere,

pofteriorem

(^j^=2>JI

^^

CjS"''^

Jo^

r^^I

opinionem
veriorem
videri.
fibi

oCwj^l
^jj^IjI

LyJ

'J*.J

qI_==

iixJU!

J^, ^ r^
cK*>
'-^

'j ^''l

5-A3rI lJI_)._/<
(a^zsJ^I
LwIjI

/i

d-.Xju2j^

o'^'*^'
t Lege

(JUls

L}tJ jLiJwjli (^ILJI Ayw2>yO j^J

jiLi;ji
1;

(JUii

A^=:jJ^-o

tj^Aj* (^AyLj

(^_5>^^

Ul ^^Wi u-v ^^^'

axxXj^ vel

Vide

radi

C^lj
O^'*

U-'-.-'.'

J'-^
L_^

^^
^

^^J^^ ^J
j^J;-:'

oLJl^rLl

A_JI
cJJ^il

cem ^!

FortaiTis

legendum

O^-^'

ol^^j^'

c:^>^ ^y^^\

462

EXCERPTA
<Julj (^j -Xj

* Haec vox
quid
fibi velit

iX)

L^

* 1,^ i^j^ IaJI

C^Jj

*:i.l^^l

nefcire
fateor.

me

A^^j^

^lc^l Ov^*^lj

iL^I

NW

LXXa5Ij

^l^^l *^l
A3:t^'S'

Jl lJ\^^=j O^

^.Lx^^l y;-*-^^

Ciy^lj

0: capite quinto, quod

ejl

de variis gentihus.

DE BERBERIS.
j^';^^^^^'1
^3^xJl3

>j

l^y;==5

UJ^acLI

tJtJI

^ ^

^ AJcLI

vAi*

^Jl

jf^j^

"jVrJ'

(/>'*

^^1-^'*^^
'

ij*^^

0\J ^

(^j>^

w^^

A-J"Lljj

(^^Y^

(_5^tV^

(iH

(J^-^.-lr''

"^J ^O^

^^:>^'x'S^

LLiJuJl:^*.

^^^=X^

c_)^>^

\\

AjIj oLJ.==?J
v^cX/s^'

LyAjsw^

IjaXkw*

L-j^jLil

<3JLj AJulLj

*^>L>o

^^LxA^=> AAj

La^w.^l
Jsa.C
/

^J,_Jt_J1

(^^

JLvzsi-^L

-^^Ci^J^ A^U!=3
Ia.-cIJ>I

*^>-o

^l

3L-C

(^AA LdUuI aJjc^

(^^jjl A^Ia^=j
/

4^-.

A::^l^/uO

(^^4

A:i.L^AO

j._^_>.^^

,JiA>i>JI

aAJI

EX ABULFEDA.
3Un'-yA^P
a
<2l/*>.
A.J A
^

463

v^lj

L_) fX.<

AJU',

jjvA^Lail

y;^'

C^J

^^^^^'

^xls::'^'^!*

aaw-jJUI
g,^
(*

^.

U^U

^^jJOI

(^J OJ^

J-^-^

^U^=^

;^J
I

^ZSr'-

lj_^=rj
(^--Ala^L

vl
j_J

loNwaJil
(^_^Jl::^

V^._ji._JI* AAAJ-il
/

m^^'^

_jl
*
1

oJJaJ
..

^Jl

r^J

iA2::>.IaJI

vAxC

jLs:'^l

..I
AJjA.:s:''lj

.Y^/^lj

/^^H ^j

vA^^s'* aAJI ^Aa^

^-aJI
JA.AKI

(^-r^^"^

Ki^^^t
i:**

L^^
,

^
i

^^

o'

j^^T^^J^^*^
AiolAi:

'-

ui^l

Iakw^^Ij

i^jU-^ej
Wj-^-^Lj

5)A^;ij.4l

A^=2^w

/i

S-^T^J

tj"^'

laArzsY^I

,3::.

i^^

J^AAxK.

^^jl

JI_J5*

(^J;-*-"

Jt^ O*-^
J^^A^I

(^-[^

CX^IZSI^I

cJ^ ^^f

O-^ J iJJ^I^

^l ^^i
^l

^^3
>^AJ'

uWjAJ
DE ADITIS.
O-J

fU

^^j

fjl

^j u^^^ ^j c^U JJj (^^

i^/Hj

^^j
^
aj

-a::s"^I

ciU^l!^! Jiic

AjI^*

t^

Jl-^ c:^jl^=?*

464

EXCERPTA

J^! lyl=j

aJ

Uaxs:^ _L_S

Jj^^I

J^aJI (J

^j\:k:^j \^j^Ju

AjI

-j^

J5^j

^^-^1

<^j^

i}^

aX^Lc C^^j f^j

Jjlj
c^l^

^Ia^^I
wXXil

l^

JlJ^J

^^

^^JJ
c.^Y^"-^

^^-o
<^O.ao

^J
JJ

^L^j

^l^

<^^Jj

^^^ oJ^j

Jl_ (^J

jlJv^j

^^^* L-XA< (^^^

V---Oj5

-LlA^

OJ j

?j

DE AMALECITIS.
AJUL^I
cxU-Uj
IJa^t'
ljj

,^j
/^aA^
JJj

(*U-

^j jj^
(^j^

(^j

^^^

^j
;^^s>*J^I

_j'

(^v^^l

Lx>^

aaJIy^JI c^JjiJ

^^ ^l^j
/

^^^1 tj^
(^jjJI

^jU
>^j

^^* I^XA^Ij

f-^3=^l

^JI

>jsi4^

A^-Litij

^L.*i>._JLj
>j

A^L^ri.

aaJL^jJI

4^^ ,mI^=5^ i^lJoU oJotj A>^jJ

^Jkik. A

i^jUJI a_a_A_c
3A
y^^/

t^

'-AJ ^/
^

lJX

(JJ-C

-^^

o l^
*

^k>Xl-9

L-^tAAJi

q!^

c5^''-^^'

u-^Lo ji_j ^2^iyJi UJjj

EX ABULFEDA.

o'> .^ (^
^CJJl,^'!
JIa-J

\.^yK.J

vv>^^

t3

i^-^-t^-' (^-

L:."

/J!

LiAA:;.

iJ^^Mjl

f^i^Jl AaIc (^5**jVc

IvAri,.!

^h2A^

[^^ ^J
('liJI
(JoIjKwl

(^J^'^.

o^ f^^^l
U^^^''^^^'

i^^^-^^

L_^*^

^J^^^^^J

^J^J '^^-^^^

^J^J

^-G j

j^s

^U

u\i'^

^\
I^J

A_j \j^^Jj ^^=sLc (^l

j^

*^

JUa^

uKjJ

C^JlJLJ f*Jl>^JI

AaAt ^^^'^

^\
^X^

3JIJI

(^i 2~^y lyui ^^jjU

JciJu.j
\S./Xt

vA-oLj i-^_X-_j

^l

j^^Jt:^r5

l^^l

UIoj 1^^^

^_A_J
tb^^l

<^_^^I ^-^JCaniIj Jlis:^^! t^J^J (^*

(j^j^l
f*j-*^'

^jt^J
<^J^aJI

\^j^ L^ ^jjrsnj
lyj|

^fV-^

cr^Jjj*

(J^
'*
I

1^1

U^-t^^J

<J'^
'j^r*-'

4-^>.>j.oJ

(^v^^
'

^^J^

j-A^ j

c:^^::'

(*^[;^

cj^t^
f^^

^ J*^^

jj^*^^

aJU

J LT Ajiil

cia^o

r^^J
>

i)e

Arahum

gentibuSf eorumque ante IJlaimfmum

i^ebus gejiis.

Ij

J.ll:^l

\jj^\

^X^
3O

iiA-^J

A>JJbl:s:-^l

466

EXCERPTA
.1

vJd' /' -\JI* L^

/^xzsnrn

5LA xloJb

1^'lij

^^j

LyJ^JI

UjU^

"^I

i-_^

'y^lJ Jvj-*^'

^*
Usi^j

lo^i

,^3>^j y^^i ^i
^<^I
Jti

tj^i^

i_^j

Jyj

^C

a)J|

^jsjJvJI

*-^J

O^JuJl
Ij

^Jy^^J

(V^^^^
^^j^

(j^ /i
A^*i-Xj

<J<j

Jj"^! /^i^z

Ua^v*"''

ij'-*^

A^

L--aXXJ l^a

rj^'^ (J^i^^^^V

Xa<2aCS^^

^Uws^I
JuX-csr^!

cr'

J^r^^-^-^-lj

?r^^

^^-*iJ

ci^r^^-W

J^!^'*'^

o'^^r^ CJ^'J J--^^ ^^'^' t,^-^'

/yL.

^^ /^J
J

(^T^^I

^_j-_A_J
Jn<z\

(^;a,'Ij

^^^^^ijlLJlj

^^^aJuJ lh^XM*
eU/^ej AJ*U.^=j

*^U^I
?l

(J>^J -j:^'^I /wv4^l_J

.

>^\

(^1^=3* AAJt^zaJI

Lj

(J^^ cj<^

O^^^*

^_^_A_^
J;l__A
t'

^^ajI^jA^I

^I

J^a^J (^^ (^^J ^J^^^ jj'

AajIa^I

^UJ'

(i

vAajCxj*

(JI

(J^-ft-r^.

(^J^

^l ^Jys^-'.

L^^

^'I^U^I /i

(^^^is:^-^!
Uj*Jil

jUL^I

^2^ (jl^zn |A^=3 *^^ U,L3Uo ^JaAJ*

(M^ *^^
<-X>-XJ

OoL.==: rr-^
l_JJI
>A>OlJj

^-^"^ IJ^ /*^^5 A^=2aa4I

^jI/^J^I
I

(m<

^lUxJlj UJ^Ij
I

jri^

<^'C^
(/)

Aj

Lj-O

X>X

AAJ

^J

*4.J<-Xa^

3^=-'

<r^

i^^

AjtjJ^j

^'Ls.

^l_A jijl Jouu" iUA^lrsrl c:Jl^j L_J^

EX ABULFEDA.

467

^Jaa<c-'I

aJa *^j* AajI

&'j'ci.J

-7

^f^,'

r)^-^^.-!

\aJ\^=>^

^yjLjj

(^j^^:^.j ^^j^^X^jj

c:aa>^JI

^_^=s:^" l^jl^j

^^aA/^>1xj

y*^^

f*

\^^

Ci^AJ

,^P

(mV^aAj
jLjLij::^

aJL^=J
I

<W3,^^^'l

A^

(^4_*<liAj

I*jl_^=7*

(^_^

^YtV^

'jIakJI

Jvj

;M4.JtLaAJ

Dc

trihuhus Arabuni, et mlnorihus familiis.

^^JOI
<3l^

(J1^I

s-^t>J'

*<^

vAjIaJI

LI

Hj^sLKt^^^j iuj'x
Lac:

j^^j

^^Jv^ ^<3U>J

^^^lxd^l
c:aJI=5j

J<a^Uj

c:^A^j

Ijc^Iaj

jl_^
j,

O^ ^^
^
5

(Jj^' (*^;^ ^^^^J

j^^L.^1 c^AwjOj
^

JO*

/j.^

t\AJl>jl

j^T^

Lcl

J^xi^k-^l

V^^tJ'

(^jt

J.a>.yKkiI

J^^jI

^JJ
(J^xr^Jl

(jjlL^:-'
I-v^^aJx

^l sJvjLJI

L_J;-*J'

;^J

(^'

(3^

3O2

f-^J

468

EXCERPTA
AjjIaJI
v-_^.

Ulj ^^1 o^^uXJ

^jUaisr'

Lo

(^-^

J.AiL)l
(^

iy

JtAAK>4l

Ulj

JOj

(^w5

^^I

Vj^

De

iis qiice

memoria funt prodita ad Arahum extinBo-

rum
sv-XjLJI

hijloriam pertinentia,

^jjJI ^UsLI

(^j^

JJu

u ^^ j

ij^

<UI-,>yl

^^

(^i,^ty^^^v^^

f^>ic^

(^l

L^

UajuI*

Aa/^

IaJuI

/wwuJv:^.

(J^
(<9

L-Xjj

aaJI

OAr<3 lJJ^y'^

ULxlo IJ.^*

(J/^cJI

/*^t^

1^-^

^>r

i^

(swjjslifc

Jl

^/>Y^

OJ^ jl

K^

j^^=2AyV

/^jJ^

E X A B U L F E D

A.

469

DE ARABIBUS INDIGENIS.
Aj;ljJI

V;-^'

J^^
(^lisis:''

(^^

A>;XK3r'^I

(^j

^Lw
^j

(^j -jlc (^j

Uaj *^*
klH
r'"'^

^'^J

^^11^3=^

^^^:^ l^Aj

,-3A-s-=^

^y

'JO*

(^->0

^U^ 4

\^

>T

^yj^

^>>X^J^ij

Ak/^lS

AA^

Aj AA>^il ^J,^J! ouXj

Jj

aJ J<AJ5

OJaJ*

'>yLAC

o'-^'

AJJ l jJ
jrJI

^-> j.3J

^^J
fWs^^ANI

J!

J;^

LyA J

<AXC

.>,

hM

^i^

1-.>._AN

*,AJ

UJ,
y^Yi:*

r!

^ L^^:^
<^^^l
-\-J

^J J^J l-

/^<"'

^.C l_>._>^

(^!.^=:

(^lkj:^'

^^J
* Codex Sangermancnfis habet

Kw

(^-^ AAjIaaJ!

Iq^rsjX^A (^.^\
A^XjLaJ

'^,

(^js_J

>A.y^
I.C

uXJ

(^^ (^Y'Y<2J'-5
'^^:^;'^

1L^^2^j

lA^rsJ^N^I
'~'^

i^ male. In cod. Vat.

bene legitur,

ii^^-j^

l_A_jl

^V^^J * o'r*"^ "^"^

470

EXCERPTA

.jl

l|

J^A^I /i ^^^j^J
Ulj
iJO^Ix^l

f*JvJu

Jv_>L_j

AAjUZJI Ul

^JOo U^
luXxJj
IJ-

1,,^^

Vj^' ^-^-U

^
'tV^'

Uaw /JI

^^jjakJJ,!
J*l

*^ijLoj
Unk.

^Y^' VS^
y^Y^i^

fej U_^_>L_
^^J^

IjLS

^J

(^AJ

,^Jvj

J,^j

(^''-'*

^J^=? L5^^ U3J\^j U^ ^j

j^

Jlju'

aAJI

l>ig

(^l

l-Jjsw

/>J

DE

FILIIS

HIMYARI

FILII SAB..

-JvJlJ

Jv.J5 *

(M--rV

<~^ ^y^^

AAjIaaJI
(^:'';'^'

^^y^

LjS'*'^

*s1^^

Uaj ^^j A^Uijj ^_^_A_^j

J^aJ! (^ *^.^j
(^^ (wxJU (^J Act/wci
iJj--e

vjOU
^j
* Sic
fcrip-

iv^ iCcUiJ

cj;^^* l_A_>^

v<v=^

(^J

O^U

(^J J^jJ (^J

(^J jjv^

(^

3:^'l t3-^UJ

l^JU j^=J^I
(^j^j

A^LiJ ^l_=j U>^

(jAi>.

tum

eft in

cod. Sanger.

^^J(^

Uajl JLcl/^*
(^,
I

,SI
ij^j*

/i

A^l-A^
I^Aj

vOj

^j

^iii.

(^ j iUXxj (^J

^J

u^X^=>
;Lsrl

*^
i

sJL=3

Iaaj

C-ols*

A^l/^_Js

(^j ^

(^j q'jv^
/

^_^IJoU O^^AJj JJUisrl ^^jd (j,JjXj

^;>JjJI

iU).^l3='^l

L-jUck (^J

,A^J

V-^l==>

y^^ii^^

C^'*^

f*'-'*^'

'

EX ABULFEDA.
jJ

47^

^jjU Lj^'-^^' l_jIa==> v-^^i^Us

o^^j

vAJj

* Quae uncinls inclufa

funt, omittit

codex regius 615, nec agnofcit codex Vaticanus.

Ja^

AJjl:ii.

/jvJ

-XjJ

4JI

4.^4

^aA.^=2J|
<sJJ1

AJjLci^

(*^J^*
ij
4>^w

Ljjl

^^!

vAi'

(jL=* /'^^ aaA^

jl_>>u2
5

J..^^

dXj\
'A-lJ

Aisir^.JcL

^l

iu).^L:s:-^l

/^i
aaJI
/

i^'^'^

^'
f7

i-Xac

^j

v_\/iJI

,>_A..^4 ^ty^^
Aj;L:s:-^

x^

^>JJ'

*J

aAjI

j^aj jj^JM!

^jL:s:^I

^V^^
[oJvJii

^^
L.^J

Ji
Iv-XjJ

(Jsxs

\^ j<^\
AJjc:^

Jj

O^jj
(-1

^. ^^^=2J

J.:^^\

^!

g^^J

^l

<J.aUI

^-j;Lj

IJI

oI

^j
OajI
j

u-^-^jj
c:a>.^

0^=J

^3 .A^

^ U;^l

jlj

iX^
AaJx

&X]\
<\AJ1

i^y^J ^yX^ 5^5

/

AJ^L:^:^

AjJj

.^cikl

JwViO

d^yj\

<J4>^J

0-A31"'

A_>sw
J^^

^'^t^-^^

*'"^-'^'

O'*^

Aj AiL/,^

(/>'*^

aA^I* AajI

0;UiLI?

.Aaki

'

472

EXCERPTA
O^^-x-^^^'

<^AJj *^AAJ

qI^j

f J^

A_^U^5

<J-jIa5

A^iii.

;^^

/Jl^^i^JI

Jl:s=^l
1*AJ

^^LLlj
(J^jI^o

l^Jl-Lc

c:-JL.^j
>-\:^

^
* In codlce Sangennan.
legitur

^l=*
Jv^*
Ajl

^^
Uaj
*^

A^l/uiJ

^cj

ysrV
Ajtilj

l*(j>ljl

Ql/^i

0^^^

L^_x_X_r i^/UXsi
J5

^liiJI

^^^
J0l2k

A^U^ J._jI_a
(^cX^I jjv^
(J^>*jjil

(^j-^J

*
C_5'**-:!

^jj,

;^J l-aAAajJI

j^.a^Uw<

E\ cod. regio 615 repolui

f De vera
lelione fub-

A-cLwoJJ (^;^j

/i

Lkkjj

\^'==s^ u-AAJuaJI

(^j

+ A>yLCj (^:skL^ ^J^AY^i^ r^T^

^C^"^

^^J^
1

f*^'*'^

5;J^ U-o
(^^_^ j

dubito.

In

codice San-

AaAx)

Ajt./i*.J

^^4
L_^:'

I.AA/A1

Aj V^Y^
(<^-''

(M^laj
^''^

germ.
detur
:

ita

lcriptum vialio-

Iakm

(^J

^.^^v^

LjI f*-^^=JI

Ay^U

rum codicum
incerta le6tio.

DE

FILIIS

CAHLANI

FILII SAB./E.

^IJV^^J
jj^l
JyJ
v-XJ*

^J^^J
(^^
O^t^l

^J
5

t^}l^l

^J
(^
I

AXAxrJ

l^ JJ^llj
5Js*^=*

^^
(^i^

tij^!

1^1 ^Iy-*U

*^';'*J
(^v>j

^jsj

lJI

ll_^

L>Aj'

OajUI (^j

^ .g>>^

tVj^l

cJjl-'0
*J

.^=5lXaJ*
JS
/

A^WJ

(^J (^J\^= (^J

>^=:Jvj
J

dJvju (^*<

:^0\^

J^

cJ^:!!-^

U^aaJ

EX ABULFEDA.
0^>Lo
Cj)i\

473
(Jl

AAAwLKoiJI
<3J^1

*^>.^

<^J^I

Jo^>^

L_^l

-^j^I

^^J

^J ^jl-^

^^J J^-^C I^AJ

^J
5JJI

f[^\

^.lczj^l

^ ^^ Q^.^ilj ^jyj
<^J^'i

J.^1 ^jj:'\j (j*^jy\

LTJ^^J {JJ^J A^lj=^

l^*li

t^^j

^^-^.^
(^''^J
^jj>^

^J3;

Alj<

Lcl

(3J^I
cJ^--!l

(M^iaj
^
i*

^A_^j
L^-t^^
(/>'*

lJIaaJcIL

^jAJI i^-^l
,^

^-o

C^vrjzs:"'^

l^
* In cod. Sangerm. le-

(^iaAj OvJjJa rr*J'

j,

C-Kt^-^

''^'^

* C^^-^h'

5^;'*"*

aJIJv^w

<Ja<22sw4
ijJJ!

aaAs: aAJI

^ao

J^>^j

a^IjsL o-va.^ jLCo S-^j-i l4'^ gitur cf^ fed omnino leJJ^I AA..y Ij c:^aJI gendum cum
(.J^
codice regio
I

^^ iCcI^

C:aJ.<.{3

AaaJv-\:s:'^

^Lc

/i

C>^r!r'

T^'^

>i^

615

iS>Sj\

AaJ*Lj^I*

AJv-XjL^I

(m A_->

A^I^

U^wj.J'

jJ

fJAsLl

A^

iCcljiL ajJI

L-.AAKNXAJ

(^JJIj

^Aj'1^

L.(^->l

J;^=^l*

i^j yclc (^j L^Aj^ (^j

*(3jl^I
aJIv-Xxk.

^TY^:

T^= j

|*JvAJ'

Jo
(^j

L^V^T^
AJjlci^

i^J

ojLc (^J

AaAju'

(^J (j^aaJI
3l-c

w<I

oJIJ

l^

tj^tV^'

ajoUj'

/J^-jijJi

^^x}\
^**^

^
^

Sic legitur in codice

Sangerm. At codex regius 615

ita habet,

j! J\ 3-Aai3^

et fic fcripfiire

Abulfedam pro

certo habeo.

Saltem vox ^jj

delenda inter

^j--c et

LJLw<

>

quam non
5

agnofcit codex Vaticanus.

474
JIXj

EXCERPTA
^Lc J<^j ^\
ci^^aJI

^3^

Az\j2L

<^^>Ji

C^JC^Ij
jjXwgJo

^^^ Jvjl

(^^lj^si-^l

^liiUAi:

LjI j^Js::1j

^^^^

A_A_A ^ Jv^l* ,Y^

**;V

^'^*-^-'l

'-^ '^'^

,>ijljUo

Jl-^j Ajaa^

.j;

l_^A 11
Oi_A-.J

<Jw^w:j

l^.Ai

AA^ ^^i
(J^r^j^
^^^-^'

\^^j J<S J^AJt^l

(^liUAi: jjl
jl

*XajI

^[x^
Lr

JJuX^

l:s^ l^j ^Ald

y^=Ll
(J-AAJ

X^

j'-^ ;t^^

/-^<^-^^

,^-<

^v-XaJI

A^aJ ^

CA_A__2i.

i^JvJ

'^,

jl

aUI

c:^aj

a^I^

Oa^Ij

c^S-A^jl

jjaJIj I^jaJIJvaw

c^^Ij

(^c^IaJIj c:^aaJI
1^^.2LI
^

J^i^j f\Ji^\

^^
/^-^tVJ
(/J"^

Acl^
I

Jx
1

^6^3

U^r^T^*
3
j'e

^^-^^1 (_S^^*
IM-^;'
(

^ALoA^SJt

4_ A_ J

<XC Jck

(M"-'*

^==2^

j,Aaki*

A_i_^

AJJI

(^^
Jjv^
^s

<^JJ

l)j-^J /^'i^

(l^:^^-^'

'^yy <L^i'^'
i^j^*
<!cj

'-;^^:^/

^^-'j

CJ'^

(' ^j'-^

''Ij

UyANti
,,=:=>

4jL)

JIaj

^j-Ytr'

'^''^^ ^'^^
-^,a^Uw.^

v^::i.Lo

^3^101 ^l-^^ >CH

j-*-^'<

EX ABULFEDA.
OvA^I WAA. .:^
(/>'
(^

A-7S

i:^'

21

vAaa^JU

^,

cH
^v

j^
<-<>L/

VLjtJl

^^LLL)

4XJ(3

*^'

C:aJI=:* A^l^' (^5-^^

Aik^l

"^-^
^U^

U^^ CH
^^=j

/^

(^^"^

lJJI^
qs

z^^'*^

l_x1^ ;^^

A_^

(^'O^ jA^=>0^yjf

(^j^

LjJl^ >^=J
tJ^-^'

[*J*AJ

s^^^Lo

(<^

cJ^v^^"^^

^:'':'"

(i

oJ^Jlj

/jiltj U>AA*JI LeU

d^iil
(-XJ*
(/>-e

^L: (^
r*J^/^^l
/

jt^Y^

a^^^smI

(jjI

J;^='^I

/*^^

(-)lJ;A^ji^

/jIaAaaXs

(^1=:=*
I

oW^
JiA^
/

/^^ lJJ-^
Jl
/

(^/"C

i^JSsJ

L^JU (^cXaAzs^"
/

Jv>X
,.^-C

-^ajI

^-Xi

r^J^i/^jil

(^'^v^ L_x-Lo

J^j

/ic

(^l^^ cJ^'
0j:^l

/^

l^^^lj (^JOLiisi-^l (^v'

(^:sr'K^j

(J cJ.^1

^^\
cJ^^

^[^x^}\ (^

>5l-^

J^^r^'

^^

^^^^j
z

f*j-*-^I

^^r^^-^

OV^'

476

EXCERPTA
J' ^5^ e^^^'

^r
LJ*"'

<;A.>>^

o^

LLH

^-^li

^*^^

^^

5^ L^l* lA^
lO-^

^-*^^:^

o^^t? o^-^j *^J.^ (^^

OjW

U-:'

(^j
^^jJ!

0"^V*^' A^i^yi^i jl^* (^J AA-o;

Ays-axAJj

J^:?'-^^*

L_^

L^'

^^j (^Ljl

^^j ^'^r'1
Axij iS^j

(^j j^s:

^
^^

i^^ O^J

jASC"^

U>J

(^LcjA.AK)

^^j ^l^-UI Jou .XU

^^^1 j^^ o'-J

iS^^ J^"
^j>,^aaJI
w!

(^-^>

O^
^.^

^^
[[;

o-Xaki

(^j^ d^'x^=>

j^kr^

aXxJ'

/>j (^^

^J;

(^^1 Ulj (-^^L j^^il (J^ ^jI_=^ ^_^ O^J^ ^r^J^ /**^'j -sT^J^^ U-o *^ (^JA.^^=3 C_5^ O*^ oJlJJI
L->
wj

;^^

(^J^^=>

{^

<Xjj

(^J Ot^l

(^J L-X

)l

pc

Q^ioJ
/

^^J
v_-^.\:i^

j ^t^lX^ I^

oa:^1^

aa:s

^^;:srl

Aj^Ijuo

(3*1

^r^J^ o*^J
l*Aj

<*--^-Lxj

x^

(^L^=j* (JjU /^*^

^r^

Jvjt^w

msT^vA^

O^J

xl>i>>JI

C^J^lil

oo^l aX^-o

In cod. regio 615 hlc verfus

Ita legitur,

^^icvj x__X_x_Ji ^ij ^j^

*|.

jj^ju

^j^ XwJu

Codex Vaticanus illum

:

omittit.

In codice regio hic legitur

^yAjkvJI

jyj

Lfijl

tfl^^J^

3^'

ts*^

(.r^^

^xaevl! *Xjj
cod. Vat.

(^^^ ^aXt aXJ) f^Kta

aXJ! Ji^->

xU^^

et id

quoque agnofcit

EX ABULFEDA.

477

ywj-il

^^^'Cj

>L^r^"^l

LA>I

^r^J\^

o*^

0"*J

'^'t

^^

CJ^^J
tJJI

(^^^Jlj 4A>JI /^^1

aJJI
JU>jj^
U-A2ii.l>u3

^^'
(V-tj

L-^lJ^^zJI
(M~J J^-r^

<:sj/^^l
''^'

iX^

^^^^

O^^-s^

(^_^

O*^

^^y

L-5^' *

'"*'j]

^^

f*

'^J

"^^

* Quae uncinis inclufa

funt,

non ha:

bet codex re-

iu./l^lrs''

/i C^A
(^^J

\^

gius
!

in cod.

(^ Ja.^^=j
^JSi-^I

(^jO

<-XjJ

(^..

Vat. leguntur, ut et in

(^^J^l

^_^
a^
(^(f.

(^'e

(j>^^l2srl

UIj

['i^Aw^^L

codice San-

germ.

sJva^=?

)a=iALI j*Jj jjJ

I^J >^ 5JsJ.=

^^=s'I

^,

^i
^..

0^^

Jvj

A J
J ^

^< (O-*
(

^ix

i>'J\A==3

LJ

^X-c

,==;J [*JvAJ

Jsjj

^A^,/-a^

Ls""'

Ov^''"-'

Codex Sangerm,
8j-*.iXxl!

haec addlt
a3

Jj-fi'^ ^Jyt 3yij

*.^AC
^jOcXJ

jk^
qu?e

3^
et in

^^'

m'^^
Vat.

jX.!.x5

iXx^

J^ii

LxJ^

cod.

letiuntur.

478

EXCERPTA

J^jU

^.vAciw

^J

Aj1>k^

(^^^=:>^JI

(^v^

sJ^^r? (^J

vAjjJ

(JU

:i.

L-^ZiwlA^

jU^ (^Jvl
(^j

/^JaAjskJI

,a^ (^J

ij-

:^l A_Jt__j> ^^J

^>Ot.C

wXNj>.>e

^Axj AjjLx^ ;^j

l-^lL

*^4

*^tV^

^"

^" t^"^

cJ^'^}-''
/^JsaO

aajJ^
I

.^lJ^j

J^ ^^j o^^-

L^^

L->

/^

vwOv>vkkJ

^^^

LoU (^Y^-"
,UI v-''
L^:'
1-^

Mj^

^'0

C^<^'t'

(J^^

*-r^^V.

^'^

-"j
;^

(^

0^^=="

L^-^

U=.l

(^^

jUJI
J:

L^-

v.-A:i^Lo

/Jjs^^-I aJJI yX^S.

(^

y>:is.

J^^ /^^

islx:sz^j

zs:-^

JUu

(^l=3j
(_^a5

/>-^J

^^^

^^^ C_5^
A-<Jil
^^

^'^'

Jj'^/'

AaJ

AA>js>.rsr

y^^^.
,j-2.

)^=^Jm.I

sJ^>.skAJ

^-LJ

L5

*_x
f

aAais::'

C^^A^ j-:;

^ J

>

Ukw (^j

^il^^

(^

(-JL^JI (^_^^1

EX ABULFEDA. DE
O

479

FILIIS
Iaaki

AMRI

FILII

SAB^.

l^V Jj-r^ ^s^

^Y^
/

J=^
<^j|l>oiJI

-2s:

^^Y^

yj^t^

(M-J

Jl

t.\-AAw>J^I

Lcl

A^)x
ij

AiJI

(J^^u::

\AJI

Ja^^J

v-^:::*Lj

C^I^I

<>^J

^^=^'

ji ,^>==jj

^^JOiJ'

J^j

S^r*-'!

*^J%-^

J *<^

^l

\_/*-

;^^j

,^ /Jl

A><uwkiOsll

J^jUaJI

^^'^

i5<3l_^^l
* In codice
regio lescitur

DE

FILIIS
Ixan

ASCHARI
>J

FILII SAB.E.

,>i

la^j

^A

(^*j,Jt^v^l

._^._J

Jl^i

,^Jt>ij^l

A/.J

l^'^

480

EXCERPTA
DE FILIIS AMEL^.

^JJL)
*

jJjjj Ci^^ v-Kv^ *-^^ (*LiJI

^J^Ais:':*

^l

c>^i.,:5.

^^ O^'
[^j-^

aA^Lc

\_^r*^ LJUj^ (w^-^^ L_^ /ki^^cC^

i^^\ Vj^

^j ^^

S)ij\

j^j

L^^"^'

DE ARABIBUS

INSITITIIS.

AJ JX>^I VjxJI

^^j

JoOt.^>jgl

^^>^

AjJL\AKKil

^jjJI

j^

t-l-^^J

A_X_A C

-Xa^
^

['Jv^aj

uXJJ*

Aj-XaakJ,!
'^

^-,^1

oJj* Csv^ LX^Jj.i

^^=>w ^r^ '^

(^l^zs
<5wUI

^y<t*^i\

AaXc ^AA.3rl >;^tjI

j^=j

.^AnkkJ

OJj

(^lj
(^;^

A^=^
\^^

5=7-^^

A^U

cK^-*Y^
^jtV^

^JLxj'

^lj j>'^

*JJI

*c^] ;^

In codice regio, ut et in Vat. leguntur haec,

^^

Xj-^lx

^^^i

Quae uncinis

inclufi, in

margine

codicis
:

Sangerm. fcripta funt, quia ab eo

qui haec folia

lcripfit

omifla fuerant
excidiflfe
:

fed

margine ab eo refecata qui librum

compegit, vox una videtur

itaque

legendum credo 8~) JIxj

aXJ!

EX ABULFEDA.

481

* In utro-

que codice
regio et Vati-

cano

legitur.

^>l=j

f-UJl ^^1 ciLcj

5LJ^I

^u^
y^^

r^j^'

'-r^-';"-''^

^.-'^'

jyj

^_LJ Jj Aaaw 6,/i^

^5I_J j j1
,.^^

J.AJt.y^^l
ajI-^

^
L^^

/^Aaw

(^_^^

^J.AA2kr!
(^l
i

*X^_J!
II

(^^ Aaaw

C^j

AjLjJCj^j

s\:s:^I

/Jl A==a^

J^Ajt.^!

vJJa

L/wfl

jI

^'^

L^^t-c

(^'<^

"^^-^v^

(J.AjtY>jg|

l^I

iCot^i ^l_;l_^j
jlJsjO
(M'
(J^jLJ

^^^ jj jbF^!
cJ^-^-Y*^'

(^
(

u:xii

(/J*^^

*JJ^

J^

^ l^AJlJWi
Aazs^'

jLsr^L

^%^

lJILII iJ

IjJoLCj

f*^;^

i5J|*::Ll

In cod. Reg. 615

^ijLrEaJu
JLxJ*

ita legitur hic locus,

^l^ J^aX^^^ ^x;^

^^ y^^

m-

J(M!

fed

non

eft

dubium quin

aliquid omiirum fuerit.

Codex

Vaticanus haec omnia omittit.

In codice regio legitur, J.xaw)

y^

(j^-^5

^y^^

',-"*=~ --<

Cod.

Vat. haec verba,

^y^^

*r*^^^

(j-*

baud agnofcit.

482

EXCERPTA
OuU
^JvXl*

Jl

L_aJj

^^*I

^^=s'

^^:L

y*^J

cJ^;^-*Y**^^

^r^

Oi-\jU i3LluX>*JI

Ll^jl/w2i

^J.>0.yAmI

AJj (^*c

^Uj

y^lj cx<>JI lJIuXj

^^^i^

_J

Utiljli

l^X^I

U^

(^^^* (^Aj

JLaJI 0>AJ^3rl /JUAJI ^.^jj^

(J^Y^
lXJ

*_j'

^I^Aa5
,^aJ>
4

^^
C^ajU

cJ^V^ *^' ^l J^aJu

jJ

JO 4
i^:'

*J

jljyo (^^ CXaJ

tjl-Ajj

(Jv^
C^V

CI^aJ*

vy;== ^i^Xi^L cX_J j /ij

ijLc^AwJ
5LxKKA.y^J
.>^j-JI

tJ^t^-^Y"**^

'

'^^ c/^5
iJ\J a

(-XJ*

J C^_A_J
j

(jkJ

(^Lc^X/^
^^LJA.>^

C^aaJ

Jj

JJ*

C^ >--J (^J
51.xkkaAJ

^J

iLAW.A.y^l

(^J t^Ol
tiOl
(M^l

JJ*

j_j'

3Law.>^y^I

(^i^

5LWJ-JI

vAJ

>J

<^l

AajI

cSc^^ J^J
(^jsjI

>J*

3L>w.A^^I
<xaj1

(^J

Jj

J' (3!

(^l ^jUJvc

(J^ajj c^oI
^l J

(^UJs^
J'

S^

AJtJjl jl _A_J

JJ

Jotl Jj

JoUc ^^UJoJ

EX ABULFEDA.

483

(^JLi^l 5Jv.^Lw
jljJ
/

i^

CJ^^J cj^'
(^>-ll

^J^^^

Vy-^.-!
V-J.aAi

o'-^^*
i^[^=>a

,-Aj

^^/^

/-JlX.'I*

<\A2=fclA<i2AJ

(J.ArS:-^I

^-l^J
vA>^l

AJ^

(jjg-iJI

AJLAJ-J

^^j^Jj

^^;^

(^ ^^^J
(jl^
AJtAJ
(/>'<

i^JtAAvw:?^

lA^iSwX^I

tXJtAjJ
AAjJv..i:k

J^' A
J^/^Ji
v-XJ

jl

AAjJ^Cik

1M>'^

SJ_A_^4
C-Nrf^
'-'*':''

A_j

Lo!

U^^JtJ
L_J-2sr!

^/>yJ

^-f^-^Jj

l^^V
^J^jlj
(

(w^r!^

(/^^^

t-)':^'^

0^:^4.1^
V^AJU

cyX**^-:::,

dX^

5-V *^^-^' '^-r'V^

lY-i>*^^

C^-VJ j^: cJ^

^:/^j

C^t^V

J^'j

c^-'

j^^

fV
*

J"^-^'

(^' cJ lJ ^)^j fAAj

Jr^Jj

L/u2_j!

^^=2J

l^^oj
r^-^

^LiJl vXoJI
L^'*^

^j^J

A-jJcj ^--yJ.^i^
(jl>ij.5'

L^jI

cJ^:^!^

IJ^J
.^1 4

,jL^JsI

,A^=5Jil
j^^^a^*

^!
I

* In codice

Sangerm.

le-

(jO OJ>X
^JJ^I

1.

L_jlJ^^=3JI

Aawsk^

XAAA^Sfc

aJ

^^*

O*

A_i

IaaJ

Aa^5

J4^0^il

^>"!)-}J

(^

JWjI

fed

omnino

legendum, ut
in cod. regio.

.^aJI

a^xaj^ cJv.

.'

i.i^'*^

-c'--*^Ak_JI

/v^.^JJ^!

o^AJ* (r^Y^

3Q2

484

EXCERPTA

^Jl^iJL

^jj^Js^ ^^^V^ L_5^ CU^^ ^^^.^J

C^"^

AwjI

cK* J^i^^J

A>A^=3 ^AJJj AawJ

(jjvUJI
<J^as*.

(^^aC
(j^^tv'
c^"^

j^I

JwO

<5Jy^I

,A^ (^j

<^^ac
0<ij
^j-^'

jw-Ij

J^^

J^ o jui
"^^JJ

^JLxj aAJI

o-^^

u^tV'

o^"*^

oJO* (^y^ W;^^

h^a^^JI

{^r^

j^^j^\

(j*^^^

aaIc
j,^>w<

&)JI

/J^

aDI J^>^j *^^ o'-^ ^:^^' oJL^^

jl^} ^jJ\^=J l*AJ (V^^ cj:?^^ Cl^J ^-ti^J r^^J

(j^\C>^^

^^J
Laj
'il

(^ ^Ls ^JI
*^a^
io^-^='
<-xJj

.1

.Xi ;j'

=J

u-d^

L->l:s:^1

(JwuoaII '<-Jj^>U>
i_A^2
ji

(^.-^^l

cJ^-*^ (J^^"^*

(j^^
JJaII

(jwoo
Ai.ljt2sr

(^'j

W^t^^ u^Lj/j
A:5.l*2iw*

jJI

jj-^l

c:^JIJ

L4

s-x\<2x^ j^lx

&JLKJJ
omiltit cod.

Iaaj

L^J (jJU^
*sJ':'

(j-^j
^S;!^-*^

o^' lJLj ^.'^ *

O'-^

o^
^J

Sangerm.

O^ oJL^

r^

^"^

A_-X_A<2

X_A^

EX ABULFEDA.

485

,^=aj

La^jI

(j^A_A_i'

(^j^j

^Y^I
A^akiIj

(^ ^>'J
fAAJ'<^

f**^ C^'**

>^=J (^J AA-Lo (^J Jjy^

(J-^^ I5AJ4

T^Y^'

^^^"^

(J^^

U^^
/wk^AC

4 :!U^'

cJ^' f*-^J

*^5y-'

'^'-S'

(^J l^j-dx^

(^^

I4AJ

1/w2_jI

(>wuO

{^^^

^"^
"^i-vj

O^^J O

-^ U*^^ ClH
f*u\Ail

*-^^^^*-^

LjV (jLaLic
o'-":'^^

(mj

^
JO
^

'^j^j

yvg^lJ
6-XA^

V;^

U^^

0~^
* Quae uncinis dillinxi
in codice re-

oLcc^lj]

/>ig.>JL)l

0*^^

C^
r^.

(^'^^ ^"iW^ iJ<*nX}\

T-^S^''

^^^

l/wijl

w^j

/^^**^'

(J^^

O^
(^j^

J^

<^j'

gio

615 non

(WA-O (M^^ Li^^V^^

(^^ QLiiai (^^ )A^=Jvil
(^jsj

O^r!^^

leguntur.

CJ^;^

IVT'^ 5

(Ml.Ai2i

Codex Vaticanus poft

addit

C^j

(^^

<j^i2-oi.j

-VJ ^3^^ '-^' s^)

JvA/^
Ia_/
XCik^A.

tjl-AJ j

/>o

O^
(^j

.>lj^-haud

U*^ O^
5j','j

male.

(^jJl juXj ^^j

^uuA:^,

(M-yi2^

z^'*^

jJaJL

^^)
ol-J

L-LJI-^^ JlA^^C* A>!a^ L (JI

aAjI^ski

CXil

(^-XJI

AALaJu"

(_5^
r^'

(J^:'

o'^J

(J^'-'

^ (^^ ^lj
(

J^J

(j^i^klt^

V;^
^--vaakO

V.^^"^'
IaaAa.:^.!

OAj

\>.A>.

.> AJ

^J

''1>j.nJI

IaAjLwJ (^L.2:

486

EXCERPTA

CL^-J-^

'^-''^J
^laa^I^I

O-^^^^ U^^^
*j

^ Jj^-^
^^ jjJJ
(sX=JI
o^wjvaJI

^:*

ob'^^
^^;jllaJI
j^^-ii^JI

/JljJsji,'!
-jLs:*^!

^^_A_^
L^*"^

(J.-0

--/^_x

(^J

(j^^

,^^>^*l

yJi^ (^J ^j^jIaJI

j^=?j /Jl
^^4^^

5L:::i*->j4

4^4^^ (^^
JLJ
lcita^llk

A_J -^M ^J<>JI

.^ysZ2Jl.J<^

l4''*'

^^=>''-^'^

(J^W^
(^J-C

/wvLaJI

(^J

AlSr^^Lkj

L-^AKK>Jl

t^^Y^

AiLwij

(^j

.^

i 13:^1

(^jj

o'jv^

(:j^

oL^"^^

c^aaj iJ^aJ

JS A

k.

Jv-XazL

aXj

m 4J 4A/J
Jl

a.A

> I

*(3

4A>yK>.>J

,1^1

^<zk-![L,

(^^
^^'S-^

f^*

y^^ (^J

^j^i,aJI

Ul

^JJj

JV-Xj

^^jj

*A.j.J

I4-0

cJ".-^^

iO^

^^>mJj\ <3*

^_c (M^

j-y^
* In cod.

Iaaj

^j

^^y U^SM

^^

!>V* ^'^t^!j ^^I-J^

^^'Lis
(/>J
t^l

u-^Jj

iXAjl

AajJ^ /^' (Jl

II

N^'***-'

(/^J

Sangerm. male legitur

(^j AyJ^cL (j>-l A

o-'

^jJ A=?;Ai
v-X.

JOj
i^v^

j^j Hyj

(^

js^ l"^!-^ iC^isjJ^i

0"'J

aV

^.^XM..JJI

o^

L>
A.

y-X^
II

J.jJs^
(^j^ aAJI

a=3;Jv^

(^

C^.-!^-^
^

^--^wj.

Cy^.^^

JvaC j^>^
I

(O"^
/

cK:^-<^

/^-^YT*"

J5^=^-^'
(3aJUkk.>.o

wAaw

A A_A_C AaJ

^AZ3

AaJI

^Ja^w^

L^i5.Lu3

EX ABULFEDA.
(^J

487

*S^;^

'-^'j

/J

^-^^J

,^l>i><'l

/JA^'I ^-^Jjj

4jl

U^vkkkaJI

J4^.C

J^^

A,^j^
L;--o.kkaJI

^^jO AjU.i

V^w<

IxjI

<-X^Ij

q^^-M

ti^^c (^z J^/^^

^j^
a^j^;<.

aJ

J>w'

^^j J^/u^
^<.1 _^^j
^jiAjA,'!*

^jI

^LU>Ji

^j

o^'

U^v'

^j^
i^^^JI

^^^1 J.A^

(^j

^jJJI

LjI

a;^j
(/J^"*

^
''^'*

'Y^^

(/>tV*^;Vt^'

(J^-V^ (J/u::^
5^-*^'

1^1^ (^* iOJJ^l==2j|

U^i ^.-^r^
(^<Akki!

(sJ':'

'-^'

AJ'J.=.'

Jjj

J'

J^

/^^r^

'^'j

'-Y^j^'*

L^>j.K>Ni.'!

J^Y^ L V^ aJIa^=3
l^^lV^
5 42^1

(-jsJ

v\^aJI

ja^=;Jv^I
,/dJj

A^^
(^'.^=D*
L-aakkaJ
!

^Jy^

Cs"^"^

5'Ai ja,^=zJ^\

LJJL<o

^LCa

4,^2

sL\ao

JVa^

(M^-^ZJA^

/^

jLu2 ijl'^-iX^
/

Ia^
Iaaj

(^'^A/^o

{rj"<

j"^'
.

-^

<\jI-A.==3

t^JS*!

^jI

12^

ilAi

>^^ O^

siAc

eUw-c

J^A^

i/><
^'^
* Codex
reg. addit,

t!W>^^l

^jl l^j J#J0I ^j

(^_5>V

(^'iJ

1-^

L^'*'^^

!*Aj *

^ty

'j'*^

^'^'

^LUc

Jy^

^^J^j (m~^^

J*uXJI

0^:^;^-*-''

^'--^

U^:'

JjY^ Kj^ J^^J ^;y^

l!>^5

l^J ^^-^
^'^lV^'

idemque habet cod.

<3uL^:==

P^J lJwJiw^

OJ^T^^*"^

f^
j
(^^'c^

Va-

tl>'* 5
I^-^-J

tic.

Sic

^"^5 QW^jl^Jil AJ*L^3

A:^:^! ^\-.l

(^*

L2

c>*-I'J

etiam legit Pocock. Specim. Hilt.

O^^J

AJ^ Aj

^s^aajL^^I
j
.Y>^

LY^.J
Ij!

^yx^
/

Kiy'^

v*>aaA3Z ii-'l

Arab.

p. 50.

(wCJj

X^
Lj

lAJ

J^ ^
I

488

EXCERPTA
(J

A_Jl

^^
^^

^J (^
ij^<.l

Vj^

/^

cJ^-^

l_^lj

**JJ* AJU==>

,/-nJj|

^_yij JJLxJI

AJ* aJ

.j^Aiiuj

J v^M^JI J^Y^ L3^

jaAJI

^^ OJl^

jl

4(3

(^K-

ajI J^ aJ

l^A>.>is>J

AJ J^>iJ

l->iw.j-j>

5v**^

<-M^^

^^j^ ^^1
;^ (J^ isJJLJ L\=

v'jJ

v>^-^' u^j>^'

^^J

J^^-^

^^^1

UV

^J^i

^/
IcX^
j.Jj

!>-^

j j^ c^^

^
J^OUn
(^|_^

(J^Jji

*^

(Jt^-^

Cj^' <-b^ (*^^^ ^'

/^,^.^^1

/jiUjJ AiaAJ

(M4^=2J
--^J^^

/^Ajti

,_A_i

lJJIJ
T~6*
I

AawJu

^
J^Y^

^
I

Cs-*^ W^'

L-^LC
U^>vkUJ

J5

L--A>*JwJI

^ XC

jA^ZsJs^l

^
/

ti

4^C r^C

^T^/' ^

*-^ ^ 5

L-^>vK>.>J

J ^
l.^^

Jx

Vl^tsr*

^l
j

^^ j.^ UjI ^/sr'lj v^l^ o^^J ,_2i^^j ^^^ [^ 0.3^1 (^j 'w-^Lsr* \jXi
aaJI
/

jr^xc

A^

B-KiujtJI

v-Xsifcl

^1.3^1
C^J-^

(mJ

is\A>.Ai

l_:b^l

<.

JJjj

--^v>^JJl

Cij^.

^lc

*-r^'-*-'

*-^j

EX ABULFEDA.
^iJJI ^^'UJI
f*^^^lj

489

0^^^

^>^'l

i^j^s:

^^

JJl

^^ ^^j ^^ u_^,3rl e^jJi Vt^> (j>-^.li Jj

-KJ.

J^^L

<3uJI

,Ank>^J O^^

^
..o

IA/<

JvaC

^j

Jjv^

C^y

^lx

^---Vkk>>J

CS^

(M-C

l^ll^L A_J

JJ

^^.-o^^aJI

<3

4^^

aAJI

J
=J

JsM

Js^
:JbL
4AJ

^:

A A_/^
Ij

,^

O
(M-^C 4

ov Ly'
Ln^I

4:i.

^
5

r
4

c^^j
AaJI
/

A>Jx

X^

/*-3'^

(j^Aa2^ 0**
^^'j

5'JouI

<?JjC<

L-^>^ ^j C^J^^

(^LxJI

^ j^^
i^J
^JJ
Sj'^
.'Jlf

^^

^^

J^Y^
Jl
.=;=J
v.^ 4Jl

IC
0>4-

5.

JvJ*
crj,aJ

J"

L^hJ^ aJJI
J^J

5.>i^l ;^^
(_-A>k,JI

,^

1^1 '.2^ iJ -;'

4AJ

i.^>S-C*

>aJ

(M^-yJ

U.J1

AiaXj4
4
/

j^
I

L^^>.:^

A_A_'

c-^J
(m-J

^ ..jwju

(/.'

*X:sr'^

\jyX/^

J^.^::::^

^jl* JvaJ^JI
^:zs:-irl

J^J'-^

l---s^jj.j*

f**':^::^

I4.AJ

-vloJu

AJ

^'

flj^ ^j y-v-^
,3R

a^^^Ij ^l>i^

^j

490

EXCERPTA

i^

^/mJa

>-^5 ^^y^

AaJI

Xv^ AAJI ^A>jg

^l

4)k>^ol

V--^>swJ*

* Codex
gius habet

re-

V^^MJ Jl

^X^ J l^-r^ c^-^

(IJOI

(^^

i:j-!

^U-^e
(M-^

vAxC iA^=Jv4
^
^^^
^

JVaT

\\^

V_-^>JjJ>JI

J^v^
vAxC
-/u2>J
I

^^^^

^3
C^;"*-''
(M''<^

iUrsr^l Aaxkw
vAjJk>gg
j-Xj

Ia>J jIJvJI

{^^ L^^
llvAJI

/jl^=3* V^.rsrl
^T^-^ ^JJI

r^

J^xC

v-XJ 4

f*4J

l)^^J

aXoj

aAJI

jJ^wjJ

is*IJsjJI

J>2;.l

fl^-^JI

i^J

y^JjJ'

(^e--^-^

(^J

(^^JI JvaC

l/>'^

c:-\Aj

irs:.-!Jcs*.

1_a.!2

jl

(^jjJI Jva^
I
.

J0
/

(^'j
"
t^J

2->ijvjJl

,_>J

(M-ac

^AxK)

A-MX AaJ

X^

^aJ

JvAJ AiL

;^J

iS^\

J^
<3

(^
L

*A>*>I

(^J

AJ5J*

L2_jl

(^j^l cXa^
/

JsJj4

U--^>jjaJI

4^

^^

*>i>l^

^ i Ia^
(/Vv'
w,_

^AajJ JsJa*

^ij
aJ
a'

^J4J*
i

L--AAiat!

(jJA.^ J^A^

tw^>jj,Aj|

J*.^.^

(^^

l:i.iUi.

4AJ

Aa^4 ^'^I
o^l.x.'l

CJ^v^ Jva^

j ^-^

'-XaC

0>Ji

^o

^l

^j qU^ ^o

^^I-y^
/6-*-5J

a_a_^I

EX ABULFEDA.

491

^
^^
1*1

AAkm t_5.
.

^"i ^.y-^^^ C>**Y^ ^A>x

^^
\

AaxTj Ax^I

^^

J^

^C
aaxc

^^1

j^J isAA^

(^l

(^J

J\X^ ^^=3lX4I

<3U>1c

C^^aJ* ^j^j^>ij u\xC

<sJJ
I

(M^J ^^^^J

(:j"*J

J^

f^

'j

^^

JUanj cJ^"5 ^j'-*-^

i^J^^J

rW^'

^Y^

l--^^kJJI

Ci>j^

^c

'^'^

ijJ

Jj^j

jl J:j

0^'j

c^^^^J Oysrlj
J^^^ -J

Oj^Jwm

(^JJI

J^^stt-

C^* ^^^J JCot^sJI

. jJ ';ty^ >''-'

JI (^-^J Ji^pJ

Aj^ ^jI
^J^^\.==2j\
.iXyCifc.

^^J^.
(^jw>c

vJ^jV*-''

f*'-^

(i

/^'^J

''^V^ A-i_Jl
J)

jtAjsWJ

^^t^-^

<JJl

i^^ O^A^
(^!

(3^>oJI

uXju

(^j-y-JI

I^XLc

Aii;j.>jsrl

Jlj'

yy^l

(^^

AyAlas: <Vkk^aa^=>
A>.jiX)I

^^j

/6'*^

^W^
X

lJ' OJj,l jLo

(^l

L^

J.LaAjj I^aJI

l-^

II

^r^ ^;-A^j

JwzJjj

3Ra

492

EXCERPTA

tCoiX'!
/

f^v-X^xJ

Xaj

->iKC

AJcAj"

AJL< f-^[^=s (J<>o* (^aaJI

Jl

jAA:2JUe

(MsJ

t3A>jg^l

C-OU ^jliaJI /Jl ij^j L^s

Jl^-ol
JJj

J<AKj;lj iC^yl

/JI l^^i^lj l^X^I

vAa^I
C>vw*J

/J^'^

J.J

L_J-:s:-^l

^
rj^

Jl

(J^:^;^

cj' ^r}^

AjJ

aAJU

*^--Jiall

J^aC JLiiJ A-otXJI ^iA^^ ^^i^

^J^J^
5

3Uc,2^

*'^^yy

^^

^*-*^

A^l

''^^^^

IJ^ ^r^
X_:L ^^1

J ^<3 IM^

IjJv>X
A^->l

l -

aJJIaJ

^-^^J^ ^^;*
L-^JJoil
v-X_A

Jjj A^^^=L
JvxC -^=3u\j

(J^^J
/

%^
*

/'iiiaJl

iXxz^l:::^

j aJUki
aJ

^ot/ /s>jkA:Sk

^r-!T**J

iry-^

OJI^=3 /Jl A^^l

JUj

CjJcLI />JI
(^l

Oj^I-jI

-^iall
(^i^I

/>

(i^l aaaXJI v^ji^l

>^Ij^I ^J;

/>-o

L-^JJoj"

lXjI

l^AAiflli

LjI

l^JJLLI

cX>x Jl

JL-i

lJouc^

l^JscLli

AaAx

0,^1)1 t>,J A^,jl

y^li AJtJLyJ L-J; C^aaa-Uj

'\j

A^.j| L_^lJs

lyJj
a-Xaj

(j^jj*

(Jl
L^JS'

^ijA<2
(^^JL)

L^^AHI
l-t^j
J^tV*-''

Jyx
aX^
y*^^

(^1^54

slCo

J--0

1^42LJJ
I<3ay^^
v^i
aAJI

(^j^^l /Jl

wjuj (<rM
''v^t^jj

f*lA_j

lX)j^^ *^

<Jjj^ r'^
^yjdo

A^=^
*^Ai

o^Xo iju
J._>^I JI

^Cialia3rl jLLcl J^ajUI

jf^JuXJLJ AaA:^^*
IJv2i.I
L-^vA-flj

Oj[xXrc

^i jl3I^I

AJJj"

-jILd

J^

iC-o

Ji

(j^JsjJI* (^^.jjsrl

J<

X^ (_^J ^V

EX ABULFEDA.
CI^jLuoI
jT^Ai

493

ij^^^ij

CC_A_^
(-

^I

W^ Uj (^

(*^^

^^L?

-Jl j^'"' t^

* In cod.
reg.

615

le-

situr ^jjLtf^

i:^V

>Xajlj

^^^u^^.

f^/^^j

\_>L_jI

ouXjij
ej

lXX^

^^jj'

OCA^
,

l^J*

Ij^yi^
^.

^;^:i

^
I

A-^-jJl

(^J

*,>js^

O*::;^!

U-r^"

^;IyJI
AA-ii^

yrkl

^j

^j^a^Iis:-'

J.a^aJI

^l^lJil

^^ >^' LJ Lf^

i^Jl^JI (^^*1

^^*-^

EXCERPTA EX ABULFEDA DE REBUS ARABUM

ANTE MOHAMMEDEM.

Ex

capite primo, quo de py^ophetis et de principihus

P. 421.

Hehrceorwn agitur.

DE HOUDO ET SALEHO.
xll funt prophetae duo, qui poft Noachum, et ante Abrahamum amicum Dei, miffi funt. Houdum dicunt eumdem fuilTe cum Ebero filio Salehi, de quo fupra
dielum
eft.

Miflus vero

eft

ad Aditas, qui

idolis tribus

cultum exhibebant.
ditge gigantes,

Erant autem Aditce

et

Thamuvos fuc* Alc. Sur.

7. ver, 70.

procera ftatura, ut in Alcorano perhibe-

tur, dicente

Deo O. M. Memenfote*, quomodo

Deus populo Noachi,

cejfores dedit
vejirce

et addidit naturce

amplitudinem.

Vocavit itaque Houdus Aditas,

iis

at

non crediderunt ex

nili

perpauci

Deus vero eos

f Ibid. Sur.
6^. ver. 7.

qui

non crediderant

perdidit vento t vehementi per fep:

tem

noftes, octoque dies continuo flante

job)

(etenim -^a^
nifi

idem ac

nec ulH ex Aditis ventus pepercit,

qui crediderant, et

Houdo,

et

iis

cum

eo erant: hi enim

496

EXCERPTA
a reliquis fegregati lefe in caulam
ibique manfit

quamdam

receperant
:

pulchrum
P. 42t.

in

Houdus ufque dum moreretur cujus Hadramautena provincia eft, vel, ut

fealii

perhibent, in fepto templi Meccani.

Inter Aditas vir

fed a

quidam

fuifle dicitur,

Lokmanus nomine,
fuit.

Lok-

mano

illo

diverfus qui Sapientis appellatione gaudet,

Davidifque prophetae coaevus

Aditae nimirum, an-

tequam eos
afflidli

deleret Deus, ficcitate et annonae penuria

fuerant,

quofdamque ex

fuis

Meccam

miferant,
:

qui votis nuncupatis

imbrem

fuae terrae exorarent

ex

horum legatorum numero fuit Lokmanus ille quem dicimus quum periilTent igitur Aditae, remanfit Lokmanus
:

in

ambitu adyti Meccani,

:

eum

itaque allocutus Deus,

his verbis compellavit

Elige,

Lokmane, nec enim

:

in

geternum vivere Ucet.

Ad quem Lokmanus
ipfa

Domine,
ex ovo

da mihi vitam feptem vulturum.

[Deo annuente] cepit

hora

pullum vulturis mafculum ea

prodiret
;

quum

qui ubi erat mortuus,

:

ahum
Lohad

limiUter in de-

mortui locum capiebat

ginta annos.

vivebant autem iinguU odiodicebatur,

Ex

his feptimus

quo

moriente, fatalem quoque diem obibat Lokmanus. Haec

ideo retuUmus, quia inter homines, et in

Arabum

car-

minibus frequens

eft rei iflius

memoria.

Nunc
mifit

de Saleho dicendum,
ita

quem ad Thamuditas
habet profapia.
Erat
Mafhadji,
efl

Deus O. M. cujus
fiUi

fe

nempe
fiUi

Salehus fiUus Obaidi,

Djaderi,
fiUi

fiUi Afafi, fiUi

Obaidi,

Thamudi.

Hortatus

itaque Salehus

Thamuditarum gentem,

ut, rejedla

Deo-

X A

U L

F E

A.

497

riim multitudine,

unum Deum
Hadjari.

agnofcercnt, cultuquc

debito profequerentur.
ut

Habitabant autem Thamuditie,

jam diclum

eft,

At ex

iis

pauci

admodum,
eam legem
11

iique inter fuos ignobiles et defpec^i, vati luo fidem ha-

buerunt.
tibi

Cseteri vero, qui

non

crediderant,

Salehoque dixerunt, ut verbis ejus crederent,

ilkid

effeciiret

quod ab

ipfo expetituri elfent.

Conditionem

non abnuente Saleho, petierunt

lam educeret.
direxit,

ut e certa rupe

came-

Nil cunclatus Salehus, preces ad

Deum
P.423.

liatimque e rupe camela prodiit, quas et pullum

enixa

eft.

Thamuditae vero non crediderunt, imo ad

fuffraginibus,
elapfis, delevit,

uhimum, camelam, amputatis

runt
:

necave-

quos Deus, tribus diebus

clamore
fragor.

ca^litus emiflb, in

quo

erat

omnium fulminum
fraclis,

Itaque prascordiis illorum

inventi funt die in-

fequenti in habitaculis fuis jacentes.

Palcellinam digrellus,
tui

Salehus vero in
petiit,

mox

inde Hidjazum

ut cul-

Dei vacaret, ibique manlit, donec fupremum diem

58 anrios natus.

obiit,

Ex

capite quartOj

quod

eft

de

r^ebus

Arabum

ante

IJlaimJmum.

Qua^ * ad tribus Arabum eorumque profapias pertinent aho loco enarraturi fumus,

Quae

le-

quum

tem deventum

fuerit, in capite quinto,

Arabum genubi, Deo juvante,

ad

variarum gentium

hillorias

perfequemur.
difcimus,

quuntur, ipfijus Abulfedae manufcripta, codex Sangermanenfis

exhibet.

Ex hbro Ebn

Saidi Africani
.3S

primum

in

498

EXCERPTA
remanam
Kahtanum, nomine
natus
migralle,

fedemque

ibi conftituille poft lin-

guarum confulionem,

et filiorum
filii

Noachi difperlionem,

filium Eberi,

Schalehi, de

quo jam me-

minimus. Rahtanus hicce primus terram Yemanae regio

fibi

fubditam habuit, primufque diademate or-

ell.

Rahtano mortuo, regnavit

in imperio fuccelTit

poft

eum

fiUus

ejus Yarebus, qui primus, ut ferunt, Arabice locutus

eft.

Huic

Yafchhabus Yarebi

fihus,

idemque fucceflbrem habuit Abd-fchemfum Yafchhabi

fiUum, qui imperium adeptus, multis in varias regiones
P. 424.

beUicis expeditionibus fufceptis, Saba cognominatus

eft.

Ipfe e(t qui

aggerem

ftruxit in

regione Maaribi, feptua-

ginta fluvios ad
in

eum

deduxit, torrentefque longe diflitos

hunc locum perduxit.

Urbem quoque Maaribum

Volunt
aUi,

exftruxit, quae urbs SabcC di6la ell.

Maari-

bum appeUationem

fuilTe

omnibus regibus

communem
arci

qui Yemanae imperitabant.

Sunt etiam qui volunt

inditum,

quam rex incolebat nomen Maaribi vero Sabam dicftam fuille.

Plures fiUos
fibi fuperftites

urbem

habuit Saba, de quo nobis

fuere Himyarus,

fermo

eft,

quorum numero

Amrus,

Cahlanus, Afcharus, aUique, quos in capite quinto re-

cenfebimus,

quum

de gente

Arabum fermonem

facie-

mus.

Saba mortuo, Yemanae imperium ad fiUum ejus

:

Himyarum devenit hic regni compos fadtus Thamuditas ex Yemana in Hidjazum migrare coegit. Huic in
imperio fucceffit Wathel Himyari fiUus,

mox

Sacfacus

WatheU

fiUus,

tum Yafarus

Sacfaci fiUus.

Dhou-riya-

E X

U L F E D
vi

A,

499
ell,

fchiis

dcinde reonum Yeinanenfe

filius

adcptus

qui fuo
filii

nomine dicebatur Amerus

Ilimyari.

Barani*,

filii

Aufi,

* In codice

At

infurrcxit

quidam ex

polleris

Watheli,
fiHi

Nomanus

fiHus Yafari, fiHi

Sacfaci, fiHi

WatheH,

Sangermanenfi prima hujus nominis iitera

Himyari, hominibufque ad

eum

concurrenti])us, regno

punfto caret
diacritico.

Amerum
ell

dejecit, exp\ilfique in

locum imperio potitus

Nomanus jam didus in Yemanenfi ditione: Moafiri* cognomen Nomano huic inditum, co quod dixerat
"

j.ilxJL^

Djcwhariu
illud

ille

elt

(.^Xx.ii

^^

i\^^

>_jii

Jl

%^
o

i^-*^^.

i^

In Kainoulb

tantum legitur

_JiiJ\

x-*

^j,/^^,

/j-<

Haec interpretatio fraudi

fuit CI.

A. Schultenfio, qui cum wXi J^ per vocalem

ita

Kefram

etfcnet, poft
et

Golium Caltellumque,
ita,

interpretatus

eft, lcniter
.

incedcns

quaji per pulverem,

perque blanditias aliquid impetrare Jluderu

Sed longe

aliud voluit Djewharius,

nempe;
:

qni incedit

cum tnrba viatorum; atque ex eorum

[iluralls

benevolcntia aliquid excipit

eft

enim

vJiij.J1

numeiiis vocis *ii^ qnae,

autore
i.Jii

eodem Djewhario,
ita elfe

fignificat

^ JLw J

*.^jii!^j

XsU^i^OI

et

vocem

Jl

cftcrendam,omnino comprobat pronomen affixum pluralis nume^-

ri

in /.^Xxai

Cautius egit Giggeius, qui

quum

dubius haereret^quo

modo

etFerenda eflet et

interpretanda vox wJii^l apud Kamoufi autorem, utramque

Sic

conjunxit interpretationem.

enim habet

j.iljiJI

qui incedit blande.

Qui

cum comitatu
eft.

inccdit.

De

fenfu vero ipfius verbi jviLr judicium ferre difficilius

fere efle ac

Mihi videtur idem

OJ
ji-c
>

[jmJ^

quod maxime ex eo probabile

xLs:v5!

fit,

quod

autore Firouzabadio

fit

\j<Xii*3i Ia<.Ajt]!

cL^iU!, unde
et forte

fubnatae voces ^Lj^^is

,

uXtjix &c. quae

C.a!

in

malam partem fumuntur,

dicitur, et de

-j JLc

unde ^~ijXs.

quod de leonibus
eft

homine
k'<>ovL

ftrenuo,

forti,
i

iniperandi perito, ut autor

Firouzabadius.

i-J^

^Jic

cfyil! kjlA^J!
I

3.-L^!

3owj.!!^

,S^^\ ^jjyLi
S 2

(Vidc Schultenfii mo-

numenta

vetultioia Aral^ia' p. 12.)

.5

500

EXCERPTA
Si negotia fortiter tra6laveris

cum

virtute,

ad

fummum
principes.
illis

per-

venies fartigium,
P.

quod tenent promtiffimi

425.

(}^\j^

antem vox

eft pluralis

numeri, quae de

dici-

tur, qui

majoribus provinciis in

Yemana

praefunt.)

IMoafiro extinclo, regno potitus ell

filius

ejus
filii

Afch-

malms, cui
filii

fucceffit

Schaddadus fiUus Adi,

Matati,

Sabce.

Hic

totius regni

compos fadus, belhcas

Urbes quoque
exflruxit,

expeditiones in ahas regiones fufcepit, et ad ultimas

plaeas occidentis pervenit.

atque

a?dificia

miranda, magnaque fuce potentiae vefligia

pofl fe derehquit.

Schaddadus faccefibrem habuit

Lokmanum
adeptus

fratrem

fuum Adi fiUum,

fadad ejufdem

pofl

quem imperium

DhouPoft

Adi

filius,

Lokmanique

frater.

Dhou-fadadum Harethus
reth-alraifch dicitur.
{fch

fiUus ejus regnavit, qui

Hafilii

Volunt aUi Harethum iWumAlrahabuiffe Kaifum, fiUum Saifi^,

didum patrem
:

SabcE minoris

hic

efl

Tobbaus

prior.

Succeflbrem in regno habuit Dhoul-karnainum Saa-

bum
Nec

fiUum Raifchi. FiUus Abbafli, referente

in voce ^^lJUo interpretanda felicior fuit vir doftus.

Ebn

Saido

Fruftra enim ex
et intcr-

codice Djewharii hic loci corrupto

quo utebatur, Pocockii leftionem

Quicquid enim

pretationem quae unice vera

eft,

convellere nititur.
eft, et

in contra-

rium dicat Schultenfius, certum

badii

autoritate

tum Djewharii, tum Firouza^t

comprobatum, voce
magniim
aViquevi in

3^i' quae plurali

numero ^IaS^, 3|>*^^

fed

j^ULo

dicitur,

Yemana pnnclpem,

fummo

rege inferiorem defig-

nari.
*

In autographo fecunda litera nominis iftius punfto caret diacritico

fimi-

liter et

fecunda litera vocis

jj*m-3

EX ABULFEDA.
Africano, aliquando interrogatus de

501

Dlioul-karnaino,
in libro fuo

de quo mentionem injecit Deus O.

rando, refpondit: Dhoiil-karnainus

M.
ille

vene-

ex liimyari pro-

genie fuit
fi

eflque Saabus

ille

fama pervulgatus.
ille,

Quod

tenemus, Dhoul-karnainus

cujus meminit AlcofiUus, neuti-

ranus, Saabus efl de

quo agimus, Raifchi

quam

vero Alexander Grctcus.

Poft

hunc regnavit Dhoul-menarus Abraha, DhoulAfrikifo fuccefiit frater ejus Dhoul-adharus

karnaini fiUus, qui fucceflbrem habuit Afrikifum filium

Abrahcc.

Amrus,

fihus

Dhoul-menari.
poft

Imperium
lus fihus
fiUi

Dhoul-adharum adeptus
fiUi

efi;

ScharhabifiUi Zeidi,
* Haec vox
in autogra-

Amri,

Galebi*,

fiUi

Montabi,

Yafari, fiUi Sacfaci, fiUi

Ilimyaritae; t

WatheU, ex Himyaro oriun-

dus.

enim,

cum Dhoul-adharum

tegre

phonulla habet punfta

diacritica.
P. 426. f In cod.

admodum ferrent, jugo ejus excuflb, regem conltituAcri praeUo conllixerunt mox diAum Scharhabilum.
erunt Scharhabilus et Dhoul-adharus,
edita, Scharhabilus

615

legitur

magnaque

flrage

fed in auto-

imperium

tenuit..

Hadhadus Schar-

grapho

lcrip-

tum

videtur

habiU fiUus pofl patrem rex

ejus Balkifa.

efl

faAus, cui fucceffit fiUa

qiiod

Hccc per viginti annos regnum Yema-

cum

antediftis

nenfe adminiliravit, et Salomoni Davidis fiUo connubio

juncla
efl.

melius convenit.

Imperium

pofl Balkifam adeptus

di(ftus, fiUus

efi;

ejus

patruus Nafchir-alniam

ScharhabiU.
fuifle

Sunt

tamen qui afUrmant Nafchir-alniamo nomen

Ma-

X Prima
lera vocis

li-

Ucum fiUum Amri,

tabi, fiUi Zeidi, qui

fiUi

Yafari, fiUi

Amri ex

fiUis INIon-

ex Himyaro genus ducebat.

punfto caret
in

Huic

fuccefTit

Schamar- Yarafchus +, Nafchir-alniami

autogra-

pho.

:o2

EXCERPTA
fiipra

didi

filius, vel,

ut
;

alii

alTerunt, filius Afrikifi,

filii

Abraha? Dhoul-menari

quem imperium adeptus ei\ Aboumalicus Schamari fihus, et deinde Amranus fiUus
pofi:

Ameri Azdita. Am.ranus

thae, fiUi Amrialkaifi, fihi

ille filius fuit

filii

Ameri,
Mazeni,
Ododi,

filii
filii

HareAzdi,
Zeidi,

Thalebse,

filiiGauthi, fihi Nabeti,

filii

Maleci,

filii

fihi

fiHiCahlani,fiHi Saba?.
tranflataefi

Ea

igitur tempell:ate dignitas regia

fiUi

aprogenie Himjari
fiUi.

Sabce ad fiUosCahlani
iUe hariolus.

ejufdem Sabae
Pofi:

Erat autem

Amranus
ei

hunc regnavit

ejus frater

Mozaikia Amrus fiUus

datum, quia finguUs

Ameri Azdita: Mozaikiae nomen

diebus vefiem

novam

induebat, quam, ubi cubiculum

fuum
P. 427.

intrare volebat, projiciebat, fi:atimque lacerabatur,

ne cuiquam poft ipfum Uceret eam induere.

Hic definunt quae ex Ubro Ebn

Saidi Africani de-

fumpta

funt.

Sequuntur excerpta ex chronico Hamzae

Isfahanenfis.

Amranum Azditam regnum adeptus Akranus ejufdem AbouPoft

Abou-maUcum Schamari

fiUum, et ante

maUcifiUus; cui fuccefiitDhou-habfchanus Akrani fiUus,

qui in
Pofi:

Tafmum

et

Djadifum vehementer
frater ejus

efi:

invedus.
filius,

hunc regnavit

Tobbaus, Akrani

mox

Colaicarbus fiUus Tobbai, et deinde Abou-carb

Afadus, qui Tobbaus medius dicitur.

cefilt filius

Huic occifo fuc-

Hafianus, et in patris Tobbai percufibres inIpfe vero a fratre fuo

vedlus ad ultimum eos necavit.

Amro

fiUo

Tobbai occifus

ert.

Amrus

occifi fratris

locum occupavit, morbifque

afil-

EX ABULFEDA.
duis indefinenter vexatus,

503

non poterat nec ad alvum

purgandum

fecedere, niH feretro impolitus deferretur

eft.

qua de caufa Dhoul-awad diAus

Dhoul-awado huic
fiUus,

fucceffit

Abd-Kelal Dhoul-awadi
filii

moxque Tobbaus,
Tobbaus minor.

fiUus Haflani,

Colaicarbi,
fororis

qui
fua^

eft
*

Hic fuccefibrem habuit

fiUum Harethum Amri fiUum, qui Judaifmum ameft.

plexus
fiUus.

Pofl;

eum

rex fadus

efi:

Morthidus KelaU

Poft

hunc
:

in multas partes divifum

efl:

regnum Him-

yaritarum

qui vero huic in regno fucceffille fama cre-

briore dicitur,

Wakia

fuit

Morthidi fiUus in cujus locum

:

mox

regnavit

Abraha Sabbahi

fiUus, pofi:ea vero

Sahba-

nus fiUus Mohrithi\

Polt

Sahbanum regnum

excepit

Amrus

fiUus Tobbai,

cui fucceffit Dhou-fchanatirus, et pofi:

hunc Dhou-no-

wafus.

Hic omnes qui Judaicae reUgioni nomen dare

recufabant, in fofiam projici jubebat igne ardentem,

unde didlus ^^fojjce dominus,

P.

428.

Dhou-nowafum
ginti
eft
:

in regno excepit Dhou-djadanus, qui

ultimus ex Himyaritis regnum tenuit.

Bis miUe et vi-

annos apud Himyaritas regnum remanfifle fama

[quot
'

vero annos quifque eorum regnaverit non

^uCsL!

Autographus

'egit,

punlis diacriticls ab ipfo Abulfeda, ut videtur,

appofitis, et ita Schultenfius edidlt.

^

In codice 61^ legitur /u^i

>

Abulfeda videtur

fcripfiffe

primo Cjy^^^

mox

vero uno punfto indulo

Cjj.^^
'^

legi voluiffe, et ita

habet Codex 615.

Quae uncinis

inclufa fuiit, in margine codicis autographi afcripta legun-

5^4
diximus, quia res

E X C E R P T A
ell incerta

admodum

et

dubi^

iidei^.

Ob quam caulam

Chronici gentium fcriptor dicere haud

dubitavit: " Inter

omnia Chronica nullum

ett

quod plu-

" ribus defecftibus laboret

quam rerum Himyarenfium

ferie

" annales, quum

" numerentur.

in tanta

annorum

tam pauci reges

Viginti quippe et fex reges dicuntur

bis mille et viginti

" regnalie intra

annorum fpatium."
obtinueiTint ex
:

Poll Himyaritas

regnum Yemanae

AbyiTinis quatuor, ex Perlis vero perfona^ o6lo

deinde

ad Illamifmum acceflit ha^c provincia.]

Ex libro Ebn Saidi danum Himyaritam,

potitos elle Abyflinos

Africani difcimus, poft Dhou-dja-

de quo
:

mox didum
in

quorum primus

Yemana Yemana regeft,

navit Arbatus'', cui fuccelfit

Abraha Afchram,
hoftiliter

diclus
etl.

Dominus
Polt
rahae

elephanti, qui

M^ccam

profedus

hunc regnavit Yacfoumus,

filius,

et

mox Mafroukus Abregnum Yemana?

qui ultimus ex Abyliinis

obtinuit.

tur

primum quidem
-.N=L7

ita fcripferat

Abulfeda

(\^

j^^JJL^
.

iXxj ,},yiJ\

*.j

y^^

^^yi^ ('^^ Cij'-^^ Li.x:^l

in

/jj^-aJ!

Pollea vero, hic litura

indu6la,

eorum loco ea fupplevit quae

libri

Textum

recepi.

Notandum
tum ex

tarnen

verborum ad marginem
compegit cultro refeftam
editione reftitui.
*

afcriptorum aliquam partem, ejus qui librum

fuifle,

quam tum

ex codice 615,

Schultenfii

In codice

615 pro

*a^V^

jiXx3

male legitur AAcSVAaJ

In codice au

tographo vox
^

*<Xj3 refe6la eft.

In cod. Vat. legitur

^oO^v^ -nXxl
^

Ita habet codex

615
:

in codice

autographo

IcVjjS

et

mox

ii^yjS jninftis

diacrilicis omiflis legitur

efferri voluerit

unde dubitari

poteft Isljji

an

lalJj!

an vero

h^.S

Abulfeda.

E X
Poll

U L

F E

A.

5^5

hunc remanam recuperarunt Himyarita?, regna-

P. 429.

vitque Seifus Dhou-yazani fiHus Himjarita,

conrtituit Cofroes
di(flo mifit

quem regem
Seifo fupra-

Anoulchirwanus.

Cum

Cofroes

unum

ex ducibus Perfarum, Wahraexercitu.

zum nomine, dato ei ex Perfis Yemanam iter fecilfent, expulfis

Hi quum

in

ex ea Abyflinis, regem

hujus regionis conlHtuerunt Seifum Dhou-yazani fiUum.

Qui cum regno majorum fuorum

inde Abyllinis,
frequentabat.

potitus eflet, pulfis

Gamdanam
Erat autem

conviviis ac compotatione

Gamdana

cafi:rum,

quod
fuis

majores

Seifi

tenuerant.

Laudes ejus carminibus

celebrarunt Arabes.
ell:

Ex horum carminum numero

AbouUalti
filius.

illud

quod

dixit

Ommia

Peregrinatione
pri-

Seifi fiUi

Dhou-yazani defcripta, itinerifque quod

infi:ituit,

mum

ad Caefarem, deinde ad Cofroem

ut in
facfta,

regnum avorum fuorum

relHtueretur, mentione

commemoratoque
poeta.

Seifi in

Yemanam

adventu

cum

Per-

farum exercitu cui Wahrazus

prseerat, ita prolequitur

Ad

homines cave accedas,

filius,

nifi

quo modo
ingrefliis

acceflit

Dhou-

yazani

quando mare

eft,

hoflibus fuis

perniciem ut flrueret.

Heraclium quidem
focii fui
:

adiit,

cum jam

dilapfi efl^ent
tulit

ab eo omnes
flagitabat.

fed ab eo auxilium
elapfis

non

quod

Annis decem
fuam, vel

ad Cofroem
curans
;

fe contulit, nihil

animam

divitias
filios

Sicque tandem
eratj qui

ingenuorum adduxit, quibus

.3T

ipfe prae-

montcs videbantur

efle terrae dorfo infidentes.

5o6

EXCERPTA
Fortes, meherclej ftrenuique juvenes funt
les fruflra inter
illi,

P. 4JO.

quorum

fimi-

homines

quaefieris.
fortiffimi, leones

Satrapum
catuli

praeftantiffimi,

equitum

qui

dum

adhuc

eflent, in f}lvis et faltibus funt educati.

Itaque caput diademate cin6lus, cubito innixus, in celfa

Gamdanae

arce,

quam fedem

tibi elegifti,

favente fortuna,

genio indulgeas.

Haec funt fortium gaudia

aqua commixta,
Seifus
ille

non vero duo

la6lis pocula,

quae

mox

urina fa6la diffluunt.

filius

Dhou-yazani

ex Abyffinis quofdam

felegerat, et libi

proxime admoverat, qui eum de improMifit itaque Cofroes prccfecftum,

;

vifo adorti necaverunt.

qui fuo nomine Yemanae imperaret

et

apud Cofrois
:

prsefedos manfit hujus regni adminiftratio

horum

ulti-

mus fuit Badhanus, qui coaevus fuit Prophetae, et Iflamifmo nomen dedit: deinde in Mamicae rehgionis ditio-

nem

tranffit

Yemana.
efi:

Abfoluta

regum Yemanenfium

hifloria.

De Arahum

regibus qui extra

Yemanam

regnarunt.

Primus Arabibus
peravit
ferie
P. 431-

in regione Hirae regio

nomine im-

Malecus

filius

Fahmi

hic continuata

avorum

Ganemum, Doufum, Odthanum, Abdallahum, Wahzanum, Caabum, Harethum, Caabum, Malecum, et Nafrum ab Azdo Nafri patre originem ducebat. Azdus vero ex filiis Cahlani fuit, qui Sabam patrem habuit,
per

Yafchhabi filium, Yarebi nepotem, pronepotem vero

EX ABULFEDA.
Kahtani.

S^7

Regum

provinciarum cevo ante Cofroum temfrater cjus Amriis,

pora regnavit

jNlalecus, cui fucceirit

filius.

Fahmi quoque
Poft

Amrum regnavit
filii

ex fratre nepos Djodhaima, fiUus

Maleci,

Fahmi

a lepra

qua vexabatur cognomen

i.

habuit, diclufque ell

Djodhaima Ahrajhhy
ell ille

e.

leprofus.

Magnam
habuit,

potentiam adeptus

Djodhaima. Sororem

Rikalcham nomine, quae

in

amorem
beneficiis
illo,

incidit viri

cujufdam ex lyado * oriundi,

rat

quem

cumulave-

* lyad ex
filiis eft

Djodhaima
fihus

viciflimque a viro
fihi

cui

nomen

Maafi-

fuit

di
lii.

Nezari

Adius,

Nafri,

Rebiae,

redamabatur.

Huic

Adio commilla
folebat

erat coenacuh cura, in

:

quo vino indulgere

Djodhaima

itaque Rikafcha

cum
elfet.

eo rem

ita
t Vid.

confiiituitt, ut
ret,

eam

fibi

a Djodhaima in uxorem expeteAdius, ex

Mo-

cum

num. Vet.

vino viclus et mentis impos

Arab. p. 34.

conftituto re peracla, veniaque a

Djodhauna impetrata,
Djodhaima, cog:

cum
nito

Rikafcha rem habuit.

Pofi:ero die

quod aclum

fuerat, indignatus

efi:

fugit itaque

Adius,
fuifie

quem tamen

Djodhaima captum occifumque

quidam

referunt.

Quum
eflet,

vero Rikafcha ex Adii

ita allocutus
efi;

concubitu gravida fadla

eam

Djod-

haima.
Dic mihi, Rikafcha, nec mentiaris
ignobili fcortata es
}
;

cum

ingenuo, an

cum

An

vero

cum

fervo

et certe fervo digna tu es

an magis

cum

viliore? et utique

digna es

viliore.

Imo, inquit Rikafcha,

cum Arabum
3T3

nobihfiimo.

Rik-

afcha itaque fihum mafculum peperit,

eumque

educavit,

5o8

EXCERPTA
et torque induit,

P.432.

Amrumque eum
Djodhaima.

nominavit.

Hunc

in

filium adoptavit

Deinde vero e confpecftu

Malecus

fublatus eft puer,

quem

volunt Arabes a geniis furrepviri,

tum
lus

fuilfe.

Illum repertum duo

et

Okaire-

nomine, ad regem adduxemnt, qui vehementer

illo

perto

gavifus

eft,

Malecoque
veniam

et Okailo, a quibus ad-

ducftus

ad

eum

fuerat,

dedit, ut a fe quicquid
illi,

vellent, expeterent.

" Yolumus, inquiunt

ut tecum

" potare nobis

liceat,

quamdiu

et

nos et tu fuperllites
illud dicitur
:

" erimus." Hi funt de quibus proverbium " Sicut duo compotatores Djodhaimae."

Djodhaimae

aevo, INIefopotamice, fuperioribus

ad Eu-

fratem regionibus, et orientahbus Syriae finibus imperabat vir quidam ex Amalecitis, cui
filius

Dharbi,

fiUi

Hafiani

nomen erat Amrus, Amalecitae. Hunc inter et

Djodhaimam
interfecit

bella intercelTerunt,

Djodhaima.

Amrumque devidlum Huic Amro fiha fuit, Zobaa

Haec patri in regno fuc-

didla, fed vero

cefiit,

nomine, Naila.

duafque

aedificavit civitates

ad ripam Eufratis
efi:

fibi

invicem oppofitas.

Dolo aggrefla

Djodhaimam,

et

conjugii fpe alleclum ita delufit, ut ad

eam

accederet

quo

occifo, patris fui

necem

ulta

efl:.

EX ABULFEDA.
De
initio

509

regni

LcMmitarum
Lakhmi,

qui HircR regnaveriint

filii
P-

Mondarorum nempe,
Rehice, ex pojieris

Jiliorum Adii, jiUi Nafri,

filii

433-

Adi,

filii

Amri,

filii

Sabce.

Occilb Djodhaima, fuccelTit nepos ex forore

filius

Amrus
huic ex

Adi

et Nafri nepos,

pronepos autem Rebia;. Djod:

haimae fervus quidam fuerat, Kofairus nomine

compado nafum
fimulans
nihil
ret.

abfcidit

Amrus, eumque
adit,

flagellis caedit.

Ita mulclatus Kofairus

;

Zobbaam

iratum
dicftis

fe

Amro

nec dubitavit Zobbaa fidem

eft,

habere, et

ab eo verita

quum eum

ita

male habitum vide-

Coepit itaque Kofairus Zobbaae

nomine mercatu*

ram exercere*: cumque pecunias a domino fuo acciperet, eas ad Zobbaam deferebat, fingebatque fe eas lucra-

Vox
Htera

j.aEVAj pri-

maque

tum

efle

mercaturee beneficio.

Id

quum

aUquoties feciftis

vocis LyJLl

cilTet,

catervam adduxit mille

circiter

camelorum,

quae in niargiiie fcriptae

onuftorum, qua^ intus pefluUs obferatae erant, homini-

erant,

com-

paftoris cul-

bufque armatis

refertae.

His cameUs
:

vifis,

Zobbaa rem

tro releitae

fufpedlam habuit, dixitque

lunt: ecodice

615 locum
lente incedunt
?
}'

Quid

t eft

quod cameli

ifli

tam

rellitui.

t Vid.
p. 36.

Mon,

Lapidefne ferunt, an magis ferrum

Vetuft. Arab.

Num

forte

plumbum

frigidum, graveque?
?

Vel potius homines vehunt decumbentes, atque infidentes

Ubi cameh caltellum Zobbaae

ciftis

ingrefii funt, prodierunt

cx

homines, urbeque
efi;

vi

expugnata,

Zobbaam

interfe-

cerunt. Sic ultus

Kofairus heri fui Djodhaimae necem.

Amrus

filius

Adi, de quo verba fecimus,

quum

diu

P- 434-

510
rcgno potitus

EXCERPTA
eiret,

liipremiim diem obiit, fuccellbrem-

que habuit filium fuum Amrial-kaifum, filium Amri,

filii
i.

Adii,

filii

Nafri,

filii

Rebize

Lakhmitam, qui Beda

ejus
in

e.

primus, diAus

elt.

Poll Amrial-kaifum regnavit

filius

Amrus, qui
regno fuc-

coievus fuit Saporis Dhoul-acftafi.

ceffit

Huic

Aufus Ralami fiUus Amalecita,

et polt

hunc

alius
fiUi

quidam ex Amalecitis.

Deinde ad polleros Amri,

efi;

Adii, fihi Nafri, fihi Rebiae Lakhmitas reverfum

reg-

mmi
* Hae voces
ad marginem
rejcdaeerant,
et vix aliefi:.

ex eifque imperio potitus

[filii

efl

Amrial-kaifus ex

fihis

Amri
e.

Amrial-kaifi*] de quo fuperius di6lum

ille

Amrial-kaifus
i.

hujus nominis fecundus, Moharhabuit, quia primus igne

quod earum
apparet vefti-

reJi

comhujior,
efi:.

cognomen

gium.

in reos ufus

Nomanus Awar,\. e. lufcus, Ab ifto Nomano exfi:ru61a didlus, Amrial-kaifi filius. cumque regnum trifunt Khaivarmalium et Sedirum ginta annis adminiftralTet, mundo valedixit, rebufque
Huic
fucceflit filius ejus
:

divinis
fihi

fe(^e

totum mancipavit.

Diebus Bahramdjouri

Yezdedjerdi regno

fe abdicavit.

De

eo mentionem

facit

Adi Zeidi

fiUus

in
;

carmine decantato iUo quod

Raiyya

dicitur, his verbis

eft

Aliquando meditatus

dominus Khawarnaki, cum fumobtineret,

mum

celfitudinis

faftigium

cogitavitque ea,

quae in re6t:am viam

j
*

eum

ducerent *.

Mlhi videtur legendum ^Xj^

hic loci
i_,

et

mox

jj^^:i.iJ

tfiXgU^ hac fententia ut

p.

fjt

^\^ de

quo vide Pocock. ad carnien Tograii

46.

"

EX ABULFEDA.
Opibus
fuis,

5^1

pofleflionum

fuarum amplitudine, marique

quod fuo fubjacebat imperio, Sediro quoque quum gauderet

Subito cordi ejus metus incuflus

eft,

et dixit

" Quae

eft

" exultatio

viventi,

quem mors manet?"

valedixit,
P. 455-

Poftquam Nomanus Lufcus mundanis rebus

regnavit in ejus locum
filius ejus

Mondarus.
filio,

Hoc mor-

tuo, regnante Firouzo Yezdedjerdi

regnum adep-

tus eft filius ejus

Afwadus.

Hic, devidlis Gaflanitis,

(Arabibus qui Syriam incolebant,) multos ex regibus

eorum

captivos fecit, quos, venia data, dimittendi con-

filium ceperat.

Erat autem Afw^ado patruelis quidam

Abou-adhin^e nomine, cujus frater a Gaflanitis in quo-

Hac occafione Abou-adhina celeberrimum carmen fuum dixit, quo Afwadum

conflidu occifus fuerat.

dam

ad eos interficiendos excitaret

verfus
:

ex quo carmine funt hi

Non

* quocunque die afl!equitur

homo

id

quod

in votis ha-

* Vid.
P- 57-

Mon.

bet,

nec quae dat fatum benigna manu, et fine invidia

Vetuft. Arab.

largitur.

Prudentifllmus
occafio,

hominum
finit

ille,

qui

fi

quando praebetur

ei

non

funem connexum abrumpi.

in

^quiflJimus certe
bus
fuis

hominum

omni loco

is eft,

qui hofti-

eundem calicem

propinat

quem

ipfe haufit.

Nec

injurius eft in eos, qui acie ejufdem gladii illos ferit,

quo

prius ipfe eft percufliis.

Utique

virtus eft indulgentia, nifi ubi in scquales exercetur

qiiifquis aliter dixerit

mentitur.

512

EXCERPTA
Amriini
pis,

occidifli, et

Zeiduin lervare deflinas

confilium ca-

quod

poll le

bellum et calamitatem trahet.

fi

Noli caudam vipcrae refecare, eamque dimittere,

fed
P.

fapis

eadem poena caput, qua caudam mu16la.

;

4J6.

Ipfi

gladium firinxerunt
fuccenderunt
;

fine ut efca fiant gladio

ignem

ipf]

line ut fint igni

lignorum
:

loco.

Si eis condonaveris,

omnes

dicent homines

"

Non

condona-

"

vit

motus mifericordia: indulgentia

ipfi

ejus timori debetur."

eft

Sunt certe
lime
;

Galfanitarum fidera
fi

decus eorum

fub-

nec mirum,

regnum

appetierunt.
et

Pro fua redemptione caraelos nobis

equos obtulerunt,

quorum
ceant.

virtutes extollunt, qui Perfis et Arabibus pla-

Sane fanguineni noftrum mulgebunt, nos vero ex

liquorem mulgebimus: profe6to inter homines
nobis praecellunt mul6lrae praeftantia.

eis laclis

multum

Quare

acciperes ab eis

redemptionem

ipfi

certe a nobis nec

aurum acceperunt, nec argentum^.

Haec defcripfi ex colledlaneis quibufdam

manu

judicis

Schemfeddini
alathiri his

fihi

Khilcani

fcriptis.
:

In chronico Ebn-

repugnantia inveni

dicit

enim a

Gaflanitis
ipfis

occifum
tigilTe
:

fuille

Afwadum, vid:oriamque de eo
:

ob-

mox addit " Res tamen ahter ab ahis refertur." Regnum Afwadi iUius, Mondari fihi, finem habuit
In marglne codicis autographi eadem

manus

quae deperditas codicis partes

refarcivit,

haec verba hoc loco afcripfit tf<>Jl lJJ^' 'Xj^X! *Uil

ti^i tl^Uj^i^l

aXH *^j

jyS LgA^=i
libri

sX^

lysV-^i mifereatur

Deus Almeliki Almouayyad

hujus autoris, qui

fcripfit

hos verfus, qui totidem funt micantia lumina.

EX ABULFEDA.
diim regnaret Firouzus.
Poft

513

Mpndarus, Mondari
in

filius,

eum rcgnavit ipfius frater Nomani Lulci ncpos. Huic

:

regno

fucccllit

Alkama Dhamilita
efl

eft

autem Dha-

milus Lakhmitarum ramus.

Reginim deinde adeptus

Amrial-kaifus, fiHus
dicli,

NoP.

mani, Amiial-kaifi, Comhujioris

nepos.

Is eft qui
437-

Sinnaman.m
extlruxerat.

occidit,

qui

ipfi

Amrial-kaifo caftellum
:

L>e eo dixit

Motalammafus

Remuneravit
terceflit,

me Abou-Laklimus

ob rcm que

inter nos in-

eadem mercede qua remuneratus

fuit

Sinnama-

rus,
Poll:

nulhus utique culpae reus

quum

effet.

hunc regnavit Mondarus Amrial-kaifi

:

fihus, cujus

Mondari mater Ma-a/jemaa dicebatur

vulgo appellatus
efl

nomine matiis
[quod
:

jMondarus, dictufque, Alondarus

JiUus Ma-aljemacs.

Huic muheri nomen

illud

aquam

coeU fignificat] ob puh-hritudinem inditum

fiha

yero

nomine dicebatur Mawia

Aufi,

fihi

Djofchami.

Mondarum regno
que
in

Hirae dejecit Cofroes Cobadus, regemconfl:ituit

ejus

locum

Hodjri Kenditae nepotem.

Harethum fihum Amri, Cobadus nempe Mazdaci

ob quam caufam e

rchgionem amplexus

erat,

eique in hac re confenferat

:

Harethus, non item Mondarus

foho hunc

Mondarum

deturbavit.

Regnum

vcro poliea

adeptus Cofroes Anoufchirwanus Cobadi fihus Hare-

thum expuht, Mondarumque fihum Ma-alfemaa^ in num Hirae reliituit. Hasc jam fuperius a nobis
relata inter res gelias

reg-

funt

Anoufchirwani in fecunda hu-

iufce hbri Scc^ione.

5U
Poll
rety

EXCERPTA
^londanim regnavit Amrus Modharret-alhidjaqui patrem habiiit ^fondarum illum, Ma-alfemage

filium.
eft,

Amrus matrcm

habuit

Hindam, unde didus

Amriis ITmdcojHius.
efl:

Odo

regni iplius annis elaplis,

natus

prophcta, cui favcat Deus.

huic in regno fuccclTit ejus frater Kaboufus,
filii

Amro
^fondari
runt,

Ma-alfemaa?

filius.

Sunt tamen qui

afle-

P.

438.

eum nunquam regnalle, regem nihilominus ideo didum fuille, quod pater ejus, fraterque regia poteftate condecorati fuerint. Poll eum regnavit utriufque frater
Mondarus
INIondari fihus.

Hic fuccelibrem habuit filium

alterius vero

faum Nomanum
fiUi

filium

Mondari,

Mondari

Ma-alfemaas nepotem.

Cognomen

huic

Nomano
nomen
fihi

erat

Abou-kaboufus

ipfe Chrifiianae rehgioni

dedit.
Atia?,

Matrem habuit Sohnam, fiham Wajeli,

Saig
di<fti,

de gente Fadaki.
eft

Viginti et duos ana Cofroe Parwizo

nos regnavit, atque interfe6lus

morfque ejus caufa

fuit

pugna^ inter Perfas et Arabas,

quae Dhoii-kar dicitur.

Pofi:

fupradidium

Nomanum
eft

tranfiit tlirae

regnum a

I^khmitis ad Ayafum, fihum Kobaifie Tayyitam. Sexto

menfe regni Ayafi miflus

fimul et
fihus
pofl:eris ejus.

propheta, cui faveat Deus,

Poll
;

Ayafum

regnavit Zadouya,

Mahfani Hamdanita

deinde ad Lakhmitas rediit

regnum, Zadouyaeque
qui

fuccefiit

Mondarus

filius

Nomani,

avum habebat Mondarum, fihum Mondari, Ma-alfemaae fihi huncce Mondarum, Zadouyas fucceflbrem,
:

Mo rown cognomine

donarunt Arabes

Hiraeque reg-

E X A B U L F D

A.

S^S

nuin tanidiu tenuit, donec ad hanc urbem accedcret

Khaledus,

Wahdi

tihus, a

quo urbs

illa

capta

eil.

Erant

auteni Mondari, Nalri

tihi,

Rebiai polleri, praefecii Cof-

roum, Arabibufque

Iraki

nomineeorum pra*erant,quem-

admodum
bus Sj
ria^

Gailanitarum regcs, Cgefarum nomine, Arabipraecrant.

De

rcgihus Gajfcuuth

hi

autem nomine Romanorum

P-

439.

Arahihus

Si/rice prccerant.

Originem trahebant Gaflanitae ex Yemana, a

Azdi,
filii

fihis

fihi

Gauthi,

lihi

Nabeti,

fihi

Maleci,

fihi

Ododi,
difperfi

Zeidi, filn Cahlani, fihi Sabae.

Ex Yemana

fuerant propter diluvium Seil-alarim

didum, fedefque

ceperunt in Syria ad aquam, cui Gajfan

indeque

nomen

ipfi

habuere.

nomen fuit, Ante hos jam in Sjria

a

fuerunt Arabes
[Salih

Dhadjaemce

did:i,

Sahho

oriundi.

autem

fcribi

debet per^j^ abfque puncfto, etvocah

fequitur
j

Fatha motum,
is

quam hteram

cum

Kefra,
-.

mox
fine
* Vox haec

duobus pundis fubtus infignitum,

et

ad finem

puncto.)

Gallanitas Sahhitas de fedibus fuis migrare

legitur in tri-

coegerunt, regibufque eorum occifis, locum iUorum oc-

cupaverunt.

bus nofiris
rodioihu.~, ni-

Primus ex Gafianitis regnavit Djofna,

Thalebap,
fihi

fihus

Amri,

fihi

hilomirius
o[.-inor

e:im

Amri,

fihi

^lozaikia^*.

Kegni Galianita-

(upeiHuam
elle,

voluiire-

rum
runt

initia
:

plufquam 400 annis Iflamifmum antecefie-

que Abultedani lcribere:

quin funt qui

muho
3

plures

annos numerant.

Tbalcba Jiln

Quum regnum

occupafict Djofna ihe, regefiiue Sahhita-

Amu
kne.

Aiozal-

5.6

EXCERPTA
rum
occidiflet, fefe potentiae ejus fubjecerunt

tum Kodmultaque
filius

hait^,

tum

Grasci qui Sjriam incolebant

ria conftruxit.

a?dificia in

S)

Illo

mortuo, regnavit

ejus

Amrus

Djofnae

filius,

plurimaque monafteria in
funt coenobia Hali,

Syria aedificavit, ex

quorum numero
filius

Eyoubi, et Hindi.
P. 440.

llialeba hujus

Amri

patri fucceifit, et in regione

Haurani, qua parte Balkaam contingit, arcem Gadiri

exftruxit.

Succellbrem ipfe habuit filium fuum Hare-

thum,

et pofl

Harethum
fuccefTit

regnavit Djabala, Harethi

et Caftalum aedificavit.
fihus, qui in

filius,

qui Kanatirum,
[Djabala?
*

Adrahum,

Harethus ejus
et

Balkaa
:

fedem habuit, ibique Hafirum

pofl

arcem

ejus asdificavit

eum

regnavit
filii

Mondarus major
fiUi

filius

Harethi,

filii

Djabalce,

Harcthi,

Thalabae,

filii

Amri,

fihi

Djofnae prioris.
navit pro eo

Mortuo autem Mondaro majore, regfrater ejus, Harethi fihus]

Nomanus

frater utriufque Djabala, Harethi filius,

mox tum Ajhamus

fra-

ipfe
ter,

quoque Harethi
qui coenobia
fuccelTit

fihus, et

regum praecedentium
BanoucC
aedificavit.

Dhakhmi

et

Ay-

hamo
frater.

Amrus, Harethi

fihus,

fupradidlorum

Mox
ipfe

regnavit Djofna minor, Mondari majoris fihus

fuccendit, ob

Hiram igne

quam caufam
in

fiUi ejus

Haec qujE uncinis inclufa funtj leguntur quidem

autographo, fed non

funt

manu

Abulfedae fcripta.
eft

Infimae nen^pe hujus paginae parti glutinis cpe

in

fuperin lu6\um

charfae

fragmentum,

quo

is

qui codicem refarcivit, ea

relcrijlit quae in

autographo inter

lituras aegre legebantur.

E X

B U L F t

A.

S^7

didi iuntfami/ia Comhujloris. Huic fucccflit frater ejus

Nomiinus minor,
port

INIondari majoris filius

filius
:

regnumque
Mondari,
pater

ipfum obtinuit Nomanus,

Amri,

filii

qui callrum Sowaida exflruxit

hujus

Nomani
dixit

Amrus
Amro

rex

non

fuerat.

De

illo

Amro
me

Nabega

Dobjanenfis
utique gratias debeo pro collatis in
beneficiis, poft

beneficia quae a patre ejus accepi, quaeque

non funt ad

fcorpiorium inftar.

Nomanus
Djabala

ille

fucceiibrem habuit fiUum fuum Djabalam

getfit

p.

441.

hunc qui bellum

ille

cum Mondaro Ma-alfcmaae

habuit.
tenuit

fiho.

Saffini

domicihum

Poll Djabalam

regnum
fihi

mi,

fihi

Harethi,

Thalebae,

Nomanus fihus Ayhamoxque hujus frater

fucceffit

Harethus Avhami

fihus.

Huic

fihus

ejus

Nomanus
fiiruxerat

ipfe reliauravit cifi:ernas Rafafae, quas de-

ceffi^runt

quidam rex Hirae ex Lakhmitis. Nomano fucfihi ejus, Mondarus primum, tum Mondari
ipfe

frater

Amrus, denique Hodjrus,

frater.

quoque Mondari

et

Amri

Pofi;

Hodjrum

regnavit Harethus Hodjri fihus,

tum
fuit

Djabala fihus Harethi, deinde Harethus Djabalae fihus,

et

mox Nomanus

filius

Harethi, cui

cognomen

Abou-carbus, et agnomen Rotamus.

Nomano
nepos, qui

fucceffit

Ayhamus
obtinuit.

Djabalae fihus, Harethi

Pahnyram

Huic

praefecftus fuit
ei in

Al-

kainus nomine fihus Khafri, qui exfiruxit

caftellum

deferto

magnum,

et aedificia.

Caltellum iUud hunc

5i8

EXCERPTA
locum
efle conjicio, qiii callellum

Barka

dicitur.
filius,

Huic

luccelTit frater ejus

Mondarus Djabal^

borum

frater Sarahilus DjabalcC filius,

filius, et

mox amtum Amrus ipfe

frater.

quoque DjabalcC

regum fupradicftorum
alius, filius

Amro
filii

fucceflit fratris filius Djabala, filius Harethi,

;

Djabalae

et huic

Djabala

A} hami,
fuit.
eft,

fihi

Djabalae, qui

regum Gafiknitarum ultimus

Hic

eil

qui Illamifmum, regnante

Omaro, amplexus

poftea
dedit.

vero ad Gr^ecos rurfus defecit, Chrifi:oque

nomen
gellis

P,

442.

Hanc rem narrabimus, quando de rebus agemus, fi Deo vifum fuerit. Quamdiu fieterit GalTanitarum regnum
res

Omari

inter fcripto-

haud convenit,

aUis quadringentos, ahis fexcentos,

annos huic Dynaftiae tribuentibus.

Sunt etiam qui fen-

tentiam inter utramque mediam tuentur.

De Djorhamitarum

regibus.

Djorhamit^ duphcis funt generis

res,

Djorhamitas prio-

qui tempore Aditarum fuerunt, et interierunt, quores gefiae ignorantur

:

rumque
riores

hi inter Arabas,

quorum

progenies non exfiat, numerantur.

Djorhamitae polle-

autorem

fui generis
ille

habent

Djorhamum Kahtani
Yarebi Kahtani
fihi.

fihum.

Djorhamus

frater fuit

Yemanam Yarebus
Hidjazum.

obtinuit, ejus vero frater

Djorhamus

Djorhamo

fuccellit fihus ejus

Abd-yahlus, qui regPoft

num

rehquit Djorfchamo fiho fuo.

hunc regnave-

E X A B U L F L D
runt Abdal-modanus Djorrchami

A.

S^9
Naghila
* filius

filius,

Abdal-modani, Naghilx
hus
filius

filius

Abdal-melihus, ModhadfiUus

Abdal-mefihi,

Amrus
ipfe

Modhadhi, tum
fiUus
:

Amri

frater Harethus,

quoque Modhadhi

hunc excepit Amrus

fiUus Harethi,

tum

frater hujus

Bafcharus Harethi fiUus, cui fuccefTit jNIodhadhus

fiUus,

Amri

Modhadhi nepos.
iniit

Hi Djorhamitae

iUi funt, qui-

bufcum focietatem
accepit.
fiUis

Ifmael, et apud quos

uxorem

De

his rurfus loquendi erit locus,

quando de

IfmaeUs verba faciemus.

De

regibus^ Kenditarum, ex libro qui Kamil dicitur,

P-

443.

Dicit [Ebn-alathir Ubri

Kamil

nutoT]

Primus regum
filius

Kenditamm Hodjrus
Amri, e
dicebatur,

fuit,

Akel-almarar di6lus,

pofleris Kendae.

Kenda vero nomine Thaurus

Kenditae autem

patremque habuit Ofairum Harethi fiUum, e

poftcris Zeidi, fiUi Cahlani, fiUi Sabae. regi

non parebant priufquam

in eos

regnum
:

acciperet

Hodjrus, potentiorque debiliorem devorabat

rex
fac^lus, res

Hodjrus,

eorum bene

conftituit,

imperium optime

Nomen

hoc

in

autographo utraque vlce punflls caret

,

diacrlticis, addlta

inter lineas voce

cJoLsvj

ut cognofcatur veram

elTe

ipfius fcriptionem,

nec

eam cmendare
kJLJu.
**

aliciuis

praefumat, et XaJjO' fubftituat.

In codice 615 legitur

Vid. Specim. Hift. Arab. p. 79.

in

Quae fequuntur

autographo leguntur, fed

manu

illius

qui codicem ree(t

paravit fcripta in fragmento chartae, quod glutine applicatum

parti infimae

hujus paginae.

EXCERPTA
adnuniftravit, a Lakhniitilque eripuit

quodcunque
Wayeli

vi in-

vaferant de terris, qucp ad

Becrum

filium

perti-

nebant.

Sicque agere

perftitit

Hodjrus, Ahd-almarar

didus, ufque

dum

obiit.

habuit, quia uxor ejus,

* Vid. Specim. Hirt. Atab.
p.

Hoc autem cognomen inde ob odium quo eum profequeba:

tur,

de eo loquens dixerat

" * Simihs videtur camelo,

ell."

80

" qui fruticem, Marar diclum, depalius

haefit ei

Inde ad-

hoc cognomen.
fucceffit

Hodjro

Amrus

Hodjri

filius,

qui MaJffourus

dicitur, quia

regno quod a patre acceperat contentus

appetens.
Poll

fuit, nihil ultra

hunc regnavit Harethus

f Hucufque
codex autographus: paginae fequenles

fiUus

Amrit, cujus

potelias novis

auda

eft viribus.

Ha-

rethus

enim Cofroem Cobadum Firouzi

igitur, pulfo

filium imitatus,

defunt.

Zendicorum dogmata, Mazdacique religionem fecutus

eft.

Quae fequuntur e codice

Cobadus

ab Hiras regno Mondaro

filio

615

exfcripfi.

Ma-alfemage Lakhmita, Harethum in ejus locum regem

conftituit.

Harethus itaque ad
re

fummum

faftigium evec-

P. 444.

tus

eft.

De qua

jam diximus

in fecunda Sedione,

cum

de Anoufchirwano Cobadi fiho ageremus.

AnoufHare-

chirwanus poftea rex faclus

Mondarum

reftituit,

thum vero expuUt: fugientem

infecuti Taglebitae

una

cum

ahis

Arabum

famihis, opes ejus univerfas cepe-

runt, fimulque quadraginta perfonas de pofteris Hodjri

Ahel-almarari, e

quorum numero fuerunt fihi duo mafculi Harethi ipfius. Hos captivos ad unum omnes interfecit Mondarus, in regione quam incolebant Merinitee.
Cujus
rei

mentionem

facit his verfibus

Amrial-kaifus

fiUus Hodjri, Harethi vero fupradiAi nepos.

EX ABULFEDA.
Itaque reverfi funt
vinculis onuftis

521

cum

fpoliis,

captivis,

regumque

liberis

Reges e fanguine Hodjri

captivi, et
Si die belli

filii

Amri prognati ducebantur

ad vefperam occidebantur.

mortem

oppetiflent

[utique

ferri

poffet]

fed

occifi funt in regione filiorum

Merini.
fuaveolenti'', fed

Nec

lota funt crania

eorum aqua

finguine

illita

faedataque.

Et

ipfis

incumbunt

affidue ferae volucres, fupercilia oculof-

que eruentes.

Harethus igitur

cum

in

regionem Calbitarum fuga

:

fe

quomodo vero vitam finierit, variae funt de eo opiniones. Filium fuum Hodjrum Harethus regem dederat fihis Afadi, filii Khoaliis etiam Arabum familiis caezaimae, filii Modrecae
contuliiret, ibi manfit,

ufque ad mortem

P- 445.

teros filios fuos reges impofuerat.

filio

Scharahilo Harethi

Becri

filii

Wayeh

polleros regendos dederat.

Maa* Lege KaisVidc Text, Arab.

ailani.

di-carbum Kais-gailani *
di(ftus
eft,

pofteris prccfecerat, qui Galik

inficeret.

eo quod caput fuum unguentis''

Taglebitis denique et Namritis'

fuerat.

Salmam regem impofuit

p.
et

484.

1.

7.

Specim.

Hodjrus

filius

Harethi fupradidlus pater

Hiji.
p.

Arah.

48. 1.6.

Kamous,
^

j.w.'^3L>

y^i^\^>

i$^:s\j^

Ia

<

u*"!^^!

*J

3'****:

'

^^

De

fenfu vocis

ouXiJ' nonnihil dubito, Defumpta videtur

coriarii

a Joilx arbufet Abyllini

culo

quodam amaro, quo utuntur

ad pclles concinnandas,

ad tela toxico imbuenda.

'^

In codice 6i^ legitur

j^

fed cuni

Pocockio ]tgo jutJ-S/^^cim. Hi/i.Arab.

p. 81.

3X

522
Amrial-kaifi poetai

EXCERPTA
;

aliquandiu Afaditis praefuit; pollea

elt,

vero invifus

ipfis

fadus

imperiumque fuum
eft, et

illos

detradantes armis aggrelfus

malis affecit.
fed

devicit,

magnifque
:

Itaque autoritati ejus feie fubmiferunt

mox

de improvifo

eum

adorti interfecerunt. Exftant

iilii

hac de re verfus Amrial-kaili

ell:
Filii

Hodjri, e quibus

iile

Afadi

herum fuum occiderunt, Nonne omnis

?

res prae-

* Senfus hujus hemiftichii incer-

ter illud parva ell *

Amrial-kaifus

cum

audiret patris fui necem, in loco

tus

mihi

vi-

detur.

degebat Yemanae, cui

nomen

erat

Dammoun
:

inde eil

quod

ait

Nodtes tranfigebas apud

Dammounum O Dammoune,

nos

fumus

caetus

Yemanenfium*.

Amrial-kaifus igitur, auxiUo impetrato a Becritis et

Taglebitis adverfus Afaditas, hos fugientes infecutus
eft.

Tunc vero ab eo defecerunt Becritae et Taglebitae cum eo rixati, Mondaroque fiho Ma-alfemaae ipfum acrius perfequente, ab Amrial-kaifo difceflerunt omnes quas fecum habebat copiae Mondarum veritae. Ipfe quoque Amrial-kaifus Mondari metu ad Arabum tribus fe con*

Codex 615 habet

^^^Uj ,
audeo.

fed

legendum j.^U>j pro certo habeo.

.

Fortc
aflecuverfiis

pro tf^Uai* legendum cf^UaJ iranjigebamus

Senfum hujus verfus

me

tum

effe
:

affirmare non
haec habet
:

Djewharius in Sibabo partem hujus

adducit

^lij

^y* d^J^

i^y^^

EX ABULFEDA.
tulit,

523

atque ab

aliis

ad

alios tranfiit.

Devenit tandem

ad Samuelem Adise filium, Judceum, qui

excepit, domiciliumque ei praebuit.

eum
ell,

honorifice

p. ^46.

Quum
vilum

apud SamueCaefarem
loricis

lem manfiHet quamdiu Deo Graecorum regem

adiit,

ita

auxilium ab eo petiturus,

quas habebat apud Samuelem Adiit filium

relictis, iter-

que per Hamatam,

et

Schaizarum habuit.

De quo

itinere

poema

illud cecinit

decantatum quod

ita incipit

Defiderium quod prius erat levius &c.

Hujus carminis funt hi verfus

Valediximus amori vitaeque jucunditatibus

praeterivimus
Flevit amicus

*,

vefperaque

Hamatam

et

Schaizarum.

* XjLjJ hic mihi videtur idem elTe

o

meus cum

videret

viam quae

ipfi

erat

obeunda

utique nos

ambo Caefarem
fieat

adituri
:

fumus.

Eique

dixi

ne

oculus tuus

quippe aut rex revertart^

quod apud Caflellum in Lexico Heptaglotto,

aut moriar, fxCque excufatus ero.

Ulcere vexabatur

jam a longo tempore

dixit, e

Amrial-kaifus,
ille efl:
:

t Videfis poemation

Ebn

Doreidi,

qua occafione verfus quofdam

quibus

edente Aggaeo Haitfp.

Ulcere fanguinolento pofiquam fanitate gauderem, fum affec- ma,

tus
:

191,

forte fata nofira vertentur in

efl

malum.

Afiba noeft filiae

Mortuus
ret,

autem Amrial-kaifus quum a Caefare

men

redi- cujuldam
gis ad

re-

in

regione Grcecorum apud

ibi

montem
dixit

cui

nomen
pafTi fu-

pedem
Ib.

hujus montis
fepultae.
p. 22,

Afibat; et ut vidit fe
Illud nos confociat,

moriturum,

quod

fimilia infortunia

invicem

P.

447.

mus, quodque

ibi

manebo quamdiu manebit

Aliba.

Ferunt quidam Amriai-kaifum a rege Grsecorum vefte

venenata milia fublatum
!

fuiffe

verum

id

mihi videtur

inter fabulas

habendum. Mortuo Amrial-kaifo, Samue-

3X2

524
lem
adiit

EXCERPTA
Harethus
filius

Abou-famari Gaflanita, atque

ab eo

petiit loricas Amrial-kaifi,

omniaque quae apud

eum

reliquerat.

Erant autem

loricae

centum numero.
Haretho tradere

Harethus captivum fecerat Samuelis filium, Samueleque

renuente res Amrial-kaili
'*

petenti

Aut

quae peto mihi trades, inquit Harethus, aut fiUum

" tuum interficiam."

Samuele nihilominus
eft

loricas
:

fe

traditurum negante, occifus

coram eo

fiHus ejus

hac

occafione Samuel carmen dixit, cujus funt hi verfus

Fideliter fervavi loricas Kenditae
ria,
:

utique cgo timui vitupe-

quae in
die

me

contulifient homines.
:

Quodam
"

hoc praeceptum dedit mihi Adia

"

Samuel,

noli deilruere illud

quod ego
facit

aedificavi."
:

Hujus eventus mentionem

Afcha, his verbis

Efto ficut Samuel, quando

* Plures
verlus Afchae
!

eum

invafit rex potentiflimus

:

exercitu ftipatus denfo, ficut nigredo no^lis

qui huc pertinent, vide

'

Paululum

haefit

dubius

mox

dixit

" Occide captivum

" tuum, ego clientem

Finis
hifi:orite

meum

tuebor*."

apud jam laudatum

regum Kenditarum.

Aggaeum

iHaitfma, p. 192. P. 448.

De
Amrus
Thalebae,
Sabae.

diverjis

Arahum

regibus.

fihus Lohayyi, fihi Harethae, fiUi

Amri Mofihi

zaikiae, fihi

Ameri,

fihi

Harethae,
fihi

fihi

Amrial-kaifi, fihi

fihi

Mazeni,

Azdi e

pofi:eris

Cahlani,

Amrus hic Lohayyi fiUus rex fuit Hidjazi, magnumque nomen habuit ignorantiae faecuUs. Ad eum
fe

genus fuum referunt Khozaitae, dicuntque

originem

E X

U L F E D
filio.

A.

S^S

ducere a Caabo, hujurce Ainri

ferente,

Schareftanio reidola fupcr

Amrus Lohayyi
cultum
;

tiHus

primus

Caa-

bam

poluit, eilque

praellitit: ipfi

oblecuti Arabes

ea quoque cokierunt
ferunt,

et

idolorum cuhui addicli reman-

donec fupervenit Iflamica rehgio.

rei

Hujus

caufa haec

fuit,

quod Amrus

itte,

itinere

fufcepto in Balkaam, Syri^ tractum, homines vidit qui

fimulacris

cukum
rei

praeftabant
ei?et,

cumque ab

eis quiefiviiret
:

quidnam
"
**

hoc

refponfum tuht hujulmodi

" Haec limulacra funt Dii, quos ad fimihtudinem corpo-

rum
eis

coek^ftium et

formarum humanarum fecimus

Id miratus

ab

auxilium expetimus, et impetramus; pluviam roga-

" mus, et

eam obtinemus."

Amrus
;

iimulac-

rum ab eis petnt, dederuntque ei Hobalmii quod cum Meccam fecum detuhllet, fuper Caabam impofuit aha
:

* Sic codex Reg. fed

quoque duo (imulacra fecum advexit, quae dicebantur

omnlno gendum

le-

AJhn *

et

Naila

hominelque hortatus

efl:

ut colerent

idoki, et

ad ea rehgionis caufa accederent, dic^ifque ejus

Refert Scharekanius id
i.

^3V>J\ Afaf, prout elt in cod. Vat.

paruerunt.

faAum

fuille

tem-

P.

449.

pore Saporis,
fi

e.

quadringentis ante Iflamifmum annis,

fihi

Saporem fihum Ardefchiri,

contra,

Babeci innuere voluit:

fi,

Saporem Dhoul-ad:afum, a vero nimis aberSapor

ille

rat,
erit.

quum

longe pofl priorem Saporem vix-

Ex
filii

regibus

Arabum etiam
Abdalkihi,

efl

Zohairus

filius

Hababi,.
filii

Hobah,
fihi

fihi

fihi

Kenance,

fihi

Nekiri,

Auni,

Odhrae, Calbita, cui

cognomen

fuit Vates,

ob

judicii ejus

acumen

et praeflantiam.

DiutilTime vixit.

526

EX ABULFEDA.
Inter

527

Arabum
fihi

reges fuit

quoque Colaibus
filii

filius

Re-

biae, filii Haretlii, filii

Zohairi,
fihi

Djolchami,
filii

fihi

Becri,
fihi

fihi

Hobaibi,
qui

Amri,

Ganemi,

Taglebi,

Wa}eh,
Henbi,

Wajel patrem habuerat Kafetum fihum

fihi

fihi

Akfae,

Domae,
Nezari,

fihi fihi

Djodaila?, fihi Afadi,

fihi Rebiat-alfarafi, fihi

Maadi,

fihi

Adnani.

Colaibus

ifie

vero nomine

Wajelus

dicebatur, fed cogno-

men

habuit Colaibum, et hoc cognomine vulgo appeha-

tus fuit.

In Maaditas regnavit Colaibus, et contra col-

leAaneas Yemanenfium tribus pugnavit*, eafque fugavit.

Hoc

fadlo

magnam famam
res

adeptus

ell

cumque per ahcoepit

quod tempus

eo flatu manfillent, feroci fuperbia

elatus Colaibus fubditos fibi

male habere

a locis
fibi re-

quae aquis cceh irrigabantur eos arcebat, eaque

fervabat, nec
locis

cuiquam hcebat greges fuos pafcere

fibi

in his

qu^
:

Colaibus

propria

efi^e

voluerat

fi

quando
chen-

dicebat

" Feras hujus vel ihius tra6lus in

;

meam

" telam recepi," nemo eas venari poterat

camelos

cum

camehs

ejus adaquare,
:

ignem ex foco
agere non
fihi

ejus accendere

nuhi hcebat
efi;

porro

ita

defl:itit,

donec occifus
Schaibani.

a Djaflafo fiho Morrae,

Dohh,

fihi

Erat autem Schaibanus e pofteris Becri,

fihi

Wayeh, de

quo

di(flum

ell.

Pro co quod \n utroquc codice, Reg,

et

Vat. legltur, ^>*>^

}^S^9

^jt-J'

legendum cenfco ^j*^^ t-^*^ y^^^'

Nowairlus, rem ipfam nar-

rans, his verbis utitur

(j-*J'

>*^

{j^*^

J^J^

f>^-

(*'

(P

'^

)<Xx-

dX^

528
Colaibi cicdi

EXCERPTA
anlam
prapbuit,

r-45i-

quod homo quidam ex

domicilium habuit
:

Djarmitis, apud

amitam
fuit

Djallali

hujus mulieris
mitis.

nomen
illi

Bafoufa fiha Monkadi, Temi-

Djarmitae

camela erat quae Scharaha dicebaColaibus in

fagittis

tur

hanc cum

vidiflet

quodam pafcuo quod

eam petiit, et ubera camela ad herum fuum Djarmitam rediit, ejus rupit quam vulneratam confpiciens, injuriam libi illatam magfibi refer^-averat
:

pafcentem,

nis

clamoribus queftus
fuper caput
;

ell

Bafoufa, ubi

eum

audivit,

manum
cipiens
:

nefandam

caufara

fuum imponens, exclamavit, O rem * hofpitis fui Djarmitae nempe ful-

Djaflafus itaque, compellatus ut amitae fuae

efl:
;

auxilium ferret, ad Colaibum progrefliis

ilhim folum, in loco

cumque

quem

fibi

refervaverat, invenifl^et,

idu

haftae

eum

confodit,

Occifo Colaibo, furrexit frater ejus Mohalhelus fihus

RebicP, fihi Harethi, collecftifque Taglebitarum familiis,

cum

Becritis congrefliis eft,

multaque inter eos fuere

praelia.

Primum omnium
pra^hi greges fuos

dicitur Dies

Anharce
:

die hujus

fecum habebant
quae

fibi

invicem occurTaglebitis prcc-

rerunt prope

aquam

Nahy

dicitur.

erat Mohalhelus, Becritis Schaibani pofteris

fihus Morrae, frater Djafl^afi.

Harethus

Taglebitae viAores praeho

exceflbrunt, occifis Becritis complurimis.

Poftea rurfus

In codice legitur ^a)j^.20!

:

L^^V

7*>.**J-Forte

legendutn

>y>A>iwJ

vel aliud

quid

certe i->a.^ vix ferri pofle videtur.

Cod. Vat. habet

t-A<wj

E X

B U L F E

A.

529
pra^cipuis

arma contulerunt
hujus

in

Danaiba

ha*c

pugna e

belli praeliis fuit. geflit, et

jNJohalhelus

cum

Taglebitis
edidit.

rem

bene
filiis

magnam
muUi
Morra^,

Becritarum tlragem
occifi
fjui
:

Ex
tilius

Schaibani
filii

ex his Scharahilus

Hefchami,
fafi.
:

patrem habuit fratrem Djaf^

ille

Scharahilus avus
:

fuit

jNiaani,

filii

Zaidce

Schaibanitn?

occifus eft

quoque Harethus
alii

filius jMorrae,
P.

frater Djalfali, phirefque

ex principibus Becritarum.

452.

CongrefTis rurfus utrimque copiis Die Jf^iriclhaf diclo,

Taglebita' bona etiam fortuna ufi funt
:

e Becritis vero
fraler Djaflafi,

multi

occifi,

inter quos fuit

Hamamus
genitus.

eodem
bitae

patre

eademque matre

Djallafum acriter perfequerentur,

Cumque Taglejuflit eum pater

fuus INforra ad cognatos matris fucc, qui in Syria degebant, {eih conferre,
mifit.

eumque cum

paucis viris fecreto di-

Id ubi refcivit Mohalhehis, mifit poft

eum

tri-

ginta viros, qui

e(t, et

eum

afiecuti funt
mifiis

utrimque certatum

ex

viris a

Mohalhelo

duo tantum incolumes

evaferunt,

nec plures ex Becritis, qui

cum

Djaflafo

erant, vivi ex pra^lio exceflerunt.

Gravi quoque vulnere

eft.

affeAus

ell Djafiafus,
viri,

ex quo mortuus

Tunc

reverfi
fociis

funt duo
fuis

qui e prceHo falvi evaferant,

Sic

remque

renuntiaverunt^

quoque

interfecit

Mohalhelus
&
627. Schul-

Forle /)roarus. Vid. Abulfed. Annal. Moll. tom.

ii.

p. 29.

tenf.
^

Exccrpt. ex Hamaf. p. ^^^.

Codex habet (^l.siwl

l^

!^*j./..sAi

niox(]ue L*aj\

y^s dXJJJ

legendum
elle

credo
plcor.

'^

JJCi'

jXJ jv.^ -^jLsXas^

\^j.m^\3 fed aliquid omiirum

ful-

Ha'C non habet Cod. Vatic.

3Y

53^

EXCERPTA
Bohairum
" Morere,
fiUiim Harethi Becritce,
et ello

eoque occifo,

dixit

piaculum pro corrigia

calcei Colaibi."

Quum

occifus fuiflet Bohairus fihus Harethi, verfus illos

:

notillimos dixit pater ejus Harethus

Ex quo habenas Noamas manus mea

capilli

tenet, cani fa6li funt

mei, meique

me jam non

agnorcunt.
in eos [Taglebi-

Non

fui (teflis

Deus) e numero eorum qui

tas]

crimen commisere, et nihilominus incendio eorum

hodie comburor.

Noama nomen
Bellum
circiter
ilfet

fuit

equae,

qua Harethus vehebatur.

fihos per quadraginta

inter fupradiAos

AVayeh
defiit.

annos furere non

"

Pofiquam occifus fumifit,

tui,

Djafiafus, pater ejus

:

Morra ad Mohalhelum
es

qui dicerent
P-

Jam uUus
:

fanguinem

fratris

453-

" Djaflafumque occidifti

'*

itaque a bello define, rixifque

et fanguinis effufioni

finem impone:" fed Mohalhelus

arma deponere

noluit.

Cum

vero

behum

diu protrac-

tum
de Mohalhelo

fuilTet,

Taglebita?que

quantum volebant vindiclam

e Becritis fumpfiflent, permifit ipfis * [Mohalhelus] ut

bello finem facerent.

Poftea periit Mohalhelus; de cujus

:

dilum
opinor.

elVe

obitu varia referuntur

tis

fed ea

non attingemus,

brevita-

fiudio.

De

regibus

Arabum

elt

quoque Zohairus
Zohairus

fihus

DjodhHare-

aimae, fihi Rawahae,

thi, fihi Katiae, fihi

filii

Rebia?, fihi Mazeni, fihi

:

Abfi

ille

pater fuit regis

Kaifi fihi Zohairi Abfitae.

Zohairo veAigal debebatur

ipfi

ab Hawazenitis, quod finguhs annis Occadhi

batur
:

pende-

(Occadhum nomen

efi:

nundinarum quae ageban-

EX ABULFEDA.
tur

53^
racronuii in

unoquoque anno, tempore feftorum

Hidjazo.)

Cum

Zohairus moleftum

fe et

acerbum
:

prae-

beret Hawazenitis, male erga

igitur bello inter

eum

afFedli erant

orto

Zohairum

et

Ameritas, Havvazenitse

cum Khaledo

filio

Djafari, iihi Kelabi, et Ameritis fe

conjunxerunt contra Zohairum.

PncHo commiflb, ZoKhaledus

hairus et Khaledus, collo invicem prehenlb, colluctati

funt

quo certamine
evafit.

interfe^tus etl Zohairus,

vero falvus
incolebant

Pra?Iium haud procul a regione

quam

Hawazenitit
filii

commilfum
cjus, et in

ell.

Zohairum

mortuum

abllulerunt

fuam regionem af
hac occafione
:

portaverunt,

Warakaque
Khalede,

Zohairi

filius

verfus dixit, ex quibus

Avola,

is efl:

quo Khaledum compellat

:

li

avolare potes

nec etiam

cum

re-

quiefcas, definat cor

Si remanferis,
vita,

tuum

fibi

cavere.

i6lum

infliget

tibi

fatum, cujus

vi difcedet

P.

454.

mors

aderit.

Quum
feciflet

igitur

Khaledus
fibi

filius

Djafari,

filii

Kelabi inter-

Zohairum,

timere coepit, atque ad

Nomanum

Amrial-kaifi filium, Lakhmitam, regem Hira^ fe recepit,

pra^fidium ab
erat
illo
:

petiturus.

Gatfanitarum princeps fu-

Zohairus

miferunt itaque Harethum Dhalemi

quafi de re aliqua
erigi curaverat

filium

Morritam ad Nomanum,

cum
Noin

rege adlurum.

Tentorium Khaledo

manus, quod ingrelfus Harethus noAu, Khaledum

ipfo tentorio interfecit, llatimque aufugit, et falvus evafit.

Hac

Cccde perada, Ameritas congregavit

Akhwafus
Ha-

filius

Djafari,

Khaledique

frater, coepitque perfequi

q

532
rethiini
^rorritaiii

E X C E R

T A

(jiumii

Nonianiis quo(]ue perftHiui

inlHtuit, ultiofieni ex illo lunipturus, (juippe cjui clien-

tem luuni
gelltV

oeeidilVet

inde conleeuta lunt pnvlia, ref^iue

plurinup, (]uas enarrare longius foret.

illud ell

Horum
DJabalce

pnrliorum ultimum
dicitur,

quod Dics
fi

valiis

de quo pollea agemus,

Deus

annuerit.
filius

Ex

rt^gibus

quoque Arabum

eft

rex Kaifus
fuit.

Zo-

hairi Ablita*, de

quo fupra diclum

Kaifus copias

coUegerat, ut bello perfequeretur Ameritas, fanguinem(pie patris fui ulcifceretur.

fus, et

In Hidjazum potlea venit Kai-

de gloria et nobilitate

cum
apud

Koreifchitis contendit.
filios

Koreifehitis deinde reli(Ris,

Bedri Fazaritae,

Dhob} anitte, fedem

fixit, et

domicilium cepit apud Ho-

dhaifam Bedri fiUum.

Kailus autem in Hidjazo emerat

^ 455-

equum fuum Dahefum et equam fuam Gabraam. AUi referunt Gabraam Dahefo patre natam elie, eamque ex
Dahefo
Bedri
fibi

gigni curafTe Kaifum, non emilfe

Hodhaifae
di(fta^

filio

equae du<e erant, Khattara et Hanfaa

ha^ ut curfu

contenderent

cum
:

e^juis

Kaifi

Dahefo

et
;

Gabraa expetivit Hodhaifa

recufavit

primo Kaifus

hujufmodi nempe certamina exofus,

et nihil

boni inde

proventurum gnarus.

At Hodhaifa

nihil remittente,

quatuor equos fupradiclos commiferunt ut curfu contenderent in loco, cui

mus

in

nomen Dhat-alajadus: hippodrocentum Galwas protendebatur: efl autem Gahva

fpatium quod fummis viribus exeuffa fagitta

maximum
deflinati.

percurrere potefl.

Cameli centum

in

praemium

vi(^toris

Curfu commillb, ca^tera jumenta antecedebat

X A B U L F E D
intervallc),

A.

533

Dahellis
defixis
:

latis

longo

oniniLun oculis in

cum

at

Hodhaifa

in via

ecjuorum quotdam homines

in inlidiis dilpollierat, qui

repellerent,
fi

Dahelo occurrerent, eumque Dahefo

igitur

forte cceteros praevertiiret.

adverfi occurrerunt ilH homines,

eumque

in faciem peret Ilan-

culferunt: (juo retro repuhb, Gabraa

Khattaram
ita fe

faam

pra^celfit.

Hodhaifa tamen ha^c

habere de:

negans, jumenta fua curfu vicifle contendebat

orta eil hs inter fihos Bedri et Kaifi fihos.

unde

Dillidebant

jam antea Rebia

cas,

Ziadi fihus et Kaifus, ob quafdam lori-

quas

vi abltulerat

a Kailb Rebia

hacque de caufa
et fiiios

Rebioe gravis erat concordia, quae

Kaifum

Bedri

jungebat

itaquc ubi incidit inter eos difcordia ob equo-

rum curfum, magnum

His

inde gaudium percepit Rebia.

inimicitiis ingravefcentibus, occidit Kaifus

:

NadHi

bam

Hodhaifae fihum

Kaifo autem frater erat Malccus

fihos

fihus Zohairi, qui

certiores facli

apud

Dhobyani

habitabat.

Nadbam

a Kaifo interfeclum fuille, Male-

cum quoque de improvifo adoriuntur et occidunt. Hujus necem cum audivillet Rebia fihus Ziadi, Malccum, quem fummo amore profequebatur, percufilim fuilfe
aegerrime ferens, in partes Kaifi
detuht.
tranfiit, et

auxihum

ei

F.

456.

In

mortem Maleci
funt
ifii

verfus fecit Rebia, e (pio-

nmi numero
die

Oui nece Maleci

:

lactatur,

ad uxorcs noflras recedat

vcl

uno

Mulieres videbit vclo nudatas

illuni

i^langerc, et

ut illum

defleant, furgere prius cjuam niteant aurorae.

534
Convencrunt
runt, ct
ita

E X C E R P T A
igitiir Kailiis ct
llbi

Rcbia, paccmqiic fccc:

mutuos

dtxlcrunt
:

amplcxus

tunc Rcbiam

allocutus cll Kaifus

"

Nunquam
:

a te fugiat qui
te carcrc fufti-

" apud tc rctugium quceficnt

**

nunquam

ncat, qui a te auxilium petierit." Kaifo ct Rcbiic

:

arma

junxerunt Ablitrp
et

Bcdritis vero adha^ferunt Fazaritas

Dhobyanita^

invakiitque inter eos bellum,

quod BelAufus
ftra-

hnn Dahcji
Bcdri
filius,

dicitur.

Primo

contiiclu occifus eft

fugatique Fazarita^,

quomm magnam

gem
tas

cdiderunt Abfttas.

Utrifque rurfus congreftis, pe-

nes Ablitas hac etiam vicc manfit victoria, et in Fazari-

maxime

fievitum eft

Ilarcthus Bedri fiUus in hoc

prceho occifus.
iftet,

Cum

illud

bellum diu jam eos exercufugatis

hunc tandcm fincm habuit:

quodam

prielio

Fazaritis, foh
ejus,

remanferant Hodhaifa et Flamalus fratcr

parva manu, et ad foftam Hebatct
aftecuti Kaifus et
fc

cum fuorum
Eos

contulerant.

Rebia Ziadi

fihus,

Antaraque, intcr Bcdritas eorumque equos loco occupato,

Hodhaifam

et

Hamahmi

ejus fratrem occiderunt,

elt

Bcdri utrumque fihum.

Dccantatiftima

apud poctas

Ilchata^ fojfa, ct ceedcs fihorum Bcdri, quae

P-

apud hunc

457.

locum

accidit.

In his prsehis enituit virtus behica

Antule-

taric fihi

Schaddadi.

Poft Ccedem fihorum Bedri, Fazaritis

auxihum

runt muhte
occifos
fttje

Arabum

famihai, segre ferentes Bedri fihos

fuift^e.

Fazaritis itaque novis viribus audis,

Abapud

ad plurimas

Arabum

tribus fe contulerunt, nec

uham earum

diu morati funt.

Tandem

Abfitae de pace

EX ABULFEDA.
ciim Fazaritis concilianda agere coeperunt,
({uvc,

j:)

annu-

entihus Fazaritarum principibu?, compolita clh

Kairnm rcgcm
acccircrant et

fcrunt, tunc
eis

cum

Abfitap ad Fazaritas

paccm cum

compofuerant, non

cum

Ablitis iviire; dicuntque illum, Abfitis rcliclis, poeniten-

tiam

egille, religioni Chrillianje

nomen

dcdiife, et ter-

ram
polt
ris

peragraire donec in
alicjuod

Omanum
ibi viveret.

delatus,

monachi

vi-

tam per

tempus

Volunt aUi Kaifum,

luum ab Ablitis difcellum, uxorcm duxiirc e polleNamri (iUi Kafeti, et ex ea fihum fufcepilTe Fadha:

lam nomine

hunc Fadhalam autcm tamdiu

acceffit, a
:

vixiflc,
elt eis

doqui

nec ad prophetam
fimul
et,

quo dux datus

cum

eo venerant

erant autem

novem numero,

Fadhala connumerato, decem omnino.

Fuerunt vero inter

bus quibufdam fama
recenfebimus.

Arabum

regulos plura praelia die-

illuftribus,

quorum qua^dam
fiUi

hic

Dies Khazzari

hoc die congreffi funt

Rebiae,

Rebiat-alfaras didi, fiUi Nezari

cum

tribubus

Yema-

nenfium. Male rem gelferunt Yemanenfes

a fiUi^ Rebiae, qui et

vi(ftique funt

Yemanenfium magnam cnedcm

fecerunt.

Hoc
inter

die fertur fiUis RebiiP pra^fuilie Colaibus

Wavelus, de quo fuperius diximus. Eil autem Khazza-

rum mons
Taglebitas,
et

Bafram
JVaijeli

et INIeccam.
;

Dies JiUorum

quibus pugnatum

cfi:

intcr

quorum dux

fuit

MohaUielus

frater Colaibi,
])jafiafi,

Becritas, quibus praeerat

Morra pater

ob

P.

458.

occifum Colaibum.

Ilorum dierum primus

fuit

Dies

SS^'

EXCERPl^A
Onaizcp,

quo

itqiiis

armis utrimqiie pugnatum

ell:

bunc

fecutus ell Dies iraridhati, in (juo vidlores receirerunt

Tagiebitce, Becrit<e vero

tam gravem cafum

pafii funt,
;

ut deletos fe elfe fere putarent.

dies

Mox

Dics Akdhcp

qui

cowarum

rccil'arum dicitur, in
aliis

quo utrimque multi

congreffi
funt,

ceciderunt.

Pluribus

praeliis

fed

minori violentia.
Dics fontis Ahaghcc
:

boc die pnelium commiferunt

:

Galfanitie et Lakbmitae

Gaflanitarum dux

fuit
filio

HareAdiae,

tbus

ille

qui loricas Amrial-kaili [a Samuele

clt]

ut fupra dicium
fuilfe

expetivit

at abi

Ilarethum alium

dicunt

Lakbmitis vero pra?erat, ut omnes una-

nimi confenfu referunt, Mondarus fiUus Ma-ahemat^.

Hoc
runt.

die

occifus ell ISIondarus, et Lakbmitse fugati

Gaillinitce

quos Hiram ufque infecuti

multos occide-

Eft 2iuiQm fons Ahaghce in loco qui dicitur Dhat-

alkhabar.

Dies pratorum HolaimcB

mitas
:

Gaflanitas inter et

Lakb-

inter

maxima

prieba
;

numeratur

exercitus
eft,

utrimque numeroli fuere

tantufque pulvis exortus

ut foHs lumine fublato, apparuerint ftdera quae in his

partibus coeb erant quas pulvis
ter

non abfcondebat

acri-

pugnatum

eft

quis vid;or recefterit, inter fcriptores

baud convenit,
Dics Kelabitarum prior.
fratres Scbarahilus et
P.

IIoc die conflixerunt duo

fibi

Salma

Harethi, nepotes

Amri

459.

Kenditae.

parte Scharabib qui natu major fuit, fta-

bant

fiUi

Becri a

Wavelo

oriundi, aliique

a parte vero

EX ABULFEDA.
Salmx
fratris ejus, Taglebitse
alii

537
origidi(fto

Wayelo quoque
Loco Kelab
;

nem

duceiites, (imul et

nonnulli.

congrelii Tunt, qui ell

manus magna

vi

Cutam inter et Bafram cum ad ventum eflet, Scharahilus per praecoei

ncm

nuntiavit fe

centum camelos
fe deferret,

daturum, qui caput

Sal-

fratris fui

Salmae ad

idemque ex parte

moe facftum
rcportavit

De Salma cum
ell.

Becritis et Scharahilo vicloriam

Taglebitis.

Scharahilus in fugam

fe conjecit, fed
eft

ab equitatu

fratris fui, qui

ell,

eum

fecutus

atque aflecutus, interfctlus

fratrem delatum.
;

et caput ejus

ad Sal-

mam
men.

Dies AwarcB
Ibi

eR autem Avvara montis cujufdam noeft

pugnatum

Mondarum

inter Amrial-kaift

fihum, regem Hir^e, et Becritas

praehi caufa hcEC fuit,

Wayeh
Becritis

pofteros

cujus

qucd

Becritae bello contra

Salmam
evaftt

fihum

Harethi interfuilTent.
:

fuperior

jNIondarus

jurejurando autem
eis Cccdendis,

fe obftrinxerat, fe

non
nec

celfaturum ab

donec fanguis eorum a fum;

mo

montis Avvarae jugo ad pedem ejus dcfiueret

promiftis fides defuit.

Dies Rahraha7ii^.

Dhalemi,

INIorrita

Ex hbro Akd diclo. Harethus fihus et Dhobyanita, cum interfecitfct Khaquo occifus fuerat

ledum

filium Djafari, fihi Kelabi, a

Zohairus, (ut antea

didum

eft,

ubi de ca?de Zohairi egi-

mus,) fuga
"

fe eripuit,

Nomanum
:"

regem Hirae metuens,

Hanc veram

efle

hujus vocls orthographlam docet Djewharius. " Eft autem

niontis prope Occatlh

" Raorjtan

numen

^j^

r*:!^*

^--^r*

(*^'

(j

>^

538
quia

EXCERPTA
Khaledum
oppreflerat Hirse in ipfa

Nomani

lede

nuUus autem Arabum Haretho hofpitium preebere voAfylum tandem nadus eft apud luit metu Nomani.

Mabadum fihum
P.

Zararae

Mabado autem
tamen ex
eis

in

hoc non

460.

aflentiebant contribules ejus Tamimitae, quae inde even-

tura erant veriti

aflentiebant
fiUi

quidam, foU

nempe

jfiUi

Mavviae et
frater,

Adremi.

Certior faclus

Akh-

wafus Khaledi

Harethum Morritam apud Maba:

dum

efle,

ad

eum

perrexit

conflixerunt in loco qui

dicitur TaUis Rahrahani.

Temimitae in fugam conjedi,

:

Mabadufque
profedus
eft,

fiUus Zararae captus

frater ejus Lakitus

;

ut

eum

e vincuUs Uberaret

fed
eft

irriti

fu-

erunt ejus conatus, tormentifque afled:us

Mabadus,

donec moreretur.
Dies ValUs Djahalce, ex maximis
eft

pugnis inter
Poft

Arabas commiflls

hujus

diei

haec eft hiftoria.

pugnam ad Rarahanum
rarae,

commifllim, Lakitus fiUus Za:

Temimita, auxilium petut a Dhobyanitis

annuerunt.
Congregatis igitur

qui pe-

tenti

cum
fiUis

eo Temimitis,
Afadi, contra

praeter Saaditas, additifque

etiam

Ameritas

et Abfitas progreflAis eft Lakitus,

caedem

fratris

fui IVIabadi ulturus.

Ameritae vero et Abfitae pecora

quae profunda eft et fteriUs, et

fua in

vaUem Djabalam,

inter duas aquas, quae Scharifus et Scharfus dicuntur,

fita,

introduxerunt.

Ubi ad eos

acceflit

Lakitus, ex
fecerunt,
;

vaUe Djabala prodeuntes in

eum impetum

copias ejus fregerunt, ipfumque occiderunt

fratrem

quoque

ipfius

Hadjibum Zararae fiUum captivum dux-

EX ABULFEDA.
erimt, magiiaque vicftoria potiti funt Ameritap et Ablita%

539

de qua extlant hi verfus Djorairi

Die
l^allis
:

Lakitam

reliquerunt, quafi vcfle purpurca iudu-

tum

Unumque annum
tus:

in Syria traxit

Hadjibus compcdibus vinc-

cumque

ipfe captivus efTet,

Dhoul-zinatum ducem

conftituit.

Plurimi quoque Temimitarum, Dhobyanitarum, et Afa-

P. 461.

ditarum Die

vallis

Djabalce

occili funt

multifque carvariis

minibus defleverunt Arabes eos qui ex

tribubus

hoc

die interfecfti funt.

Praelium Rahrahani uno anno

:

praeceflerat

Diem

vaUis Djahalce

Dies aufem Djabalce

propheta.
di(fto,

eodem anno

accidit

quo natus

ert

Definunt

quae defumpta funt ex Hbro

Ahd

autore

Ebn-

Abdi-rabbihi.

Dies Dhou-kar.

Hoc

praelium, quadragefimum aneft

;

num jam
placet, eo

agente propheta, commilTum

vel, ut ahis

anno quo pugnata

ei\

pugna Bedrenfis prima.

fiho ineft

Cofroes
fenfus,

nempe Parwizus Nomano Mondari

in

eum

carcerem conjecerat

in

quo mortuus

Nomanus vero Halliam^ fuam apud Hanium Mafoudi filium Becritam

Nomanus.
:

depofuerat
erat

autem

Halka arma
'

et loricae.

Mifit igitur Parwizus eas res ab

nifi

Halka propric
i.

eft

anmdus

apud Nowairium quoque

pertijiebant,
fuilTe

xJiXsk legeretur,
:

aaJLsL

e.

quce

ad bareditaUm

ejus

emendaviirem
:

fed

videtur

IuUL:^
AJilLsk

yox peculiaris Arabibus Hirenfibus

di6\i

tcmporibus recentioribus

funt milites pra-toriani qui apud Sultanos iEgyptiorum, corporis

JuLX::.

cuftodia; inferviebant.

legit cod.

Vat.
2

540

EXCERPTA
Hanio repetens, qui refpondit
** **
:

Depofitum

efl:

nec

vir ingeniuis

depofitum prodit." Parwizus, capto No-

mano, Hirae regem

filium Kobailie,

Nomani locum luffecerat Ayafum Tayyitam. Ayafum igitur hac de re

in
:

confuluit Parwizus, qui refpondit

" Optime facfturum

filio

" regem,
^'

fi

limularet fe

omnem

de Hanio

Mafoudi
elTet

cogitationem abjecifTe, donec fecurus fad:us

:

Ha-

" nius
'*

tunc vero, inquit,

quemur."
tuis eft

eum perfequemur atque afleParwizus Ayafo refpondit *' Ex cognatis

:

"

Hanius a parte matris

tuas, et ipfi
''

bene

velle

" non definis."

Dixit itaque Ayafus,

Regis confiHum

" praeftantius
P. 462. * Legendum forle iMarzebanum, quae vox ajnid

efl:."

Mifit igitur Parwizus

Hardezanum,

cum duobus millibus* Perfarum, additis etiam mille ex Bahrat. Quod cum comperiflent Becritae Wayeh pofteri, in

locum quendam
cafi:ra ibi

vallis,

quae
:

Dhou-kar

dicitur,

Perlas

fumSatra-

mum
pam

venerunt, et

pofuerunt

et ubi illuc

advene-

defig-

runt Perfae,

cum
dici

illis

manus ahquandiu conferuerunt

:

nalTe videtur.

Cod. Vat.
habet

mox bum

turpiter fugati funt Perfae

multaque

exfi:ant

Ara-

de hujus

rebus

gefi:is

Carmina.

non male. f Babrano-

men eft Tribus Arabum, quaeChrlftia nam Religio

[Ex

capite quinto,

quod

ejl

de variis

gentihus.']

nem

profite-

De
De

Berheris^.

batur.

Vid.

Specim. Hijl.

Arab. p. 141
1.19.

Berberis plures funt et

multum

difcrepantes fenefl^e

tentiae.

Quidam volunt

eos e pofteris

Fareki, qui

Quae fequuntur ex codice autographo defumpta

funt, fed

non ab ipfo Abul-

feda fcripta.

Manus eadem

eft

quae deperdilas autographi lacinias fupplevit.

EX ABULFEDA.
patreni habuit Baifanim

541
Berberi vero
SanhadjittT
fibi

Chami

filiiim

airerunt fe autorem habcre Kais-ailanum.

eontra, qui

ipfi

funt ex Berberis, autorem

Afrikifi, fihi Saifi,

vindicant
;

fihum quendam
natitae

Himvaritam

Zefi

vero fe e Lakhmitis ortos eile ja(^ant.

Sed

veriorem fententiam fequi volumus, e polleris funt Canaanitarum,

quippe

quemadmodum jam dii^um efl:. Occifo Djalouto, quum difperfi fuifibnt Canaanitce, quiipfis
;

dam

ex

regionem Africae peticrunt, ibique fedem

ipfi

fixerunt

qui funt

Berberi.

Mult3e funt Berberorum tribus; KetamitcC, qui montes Africce intermediae incolunt
:

hi funt qui imperio

Fatemitarum ortum dederunt, fimul cum

dallaho Schiita;
[i.

Abou-AbBalkin,

tum

Sanhadjita?, ex quibus orti AfrikitT

filii

e.

Africce proprie Jic didaf\ reges,

:

fihi
P.

Zeirii

Zenatitap, ad quos pertinebant reges Fefii, Tal:

463.

mefani, et Segelmefl^a?
et

funt autem Zenatitce audacia

:

virtute

belhca

clari

iMofameditap,
;

qui
hi

in

monte
potitus
regioni-

Deron

(i. e.

Atlante) fedes habent

fihi,

caufam am-

plexi funt
efl:

Mohdii Tomruti
et

horumque ope
fihi

Abdahuoumenus,
]SIagrebi.

poll:

eum

ejus,

bus

A
:

Mofameditis

{q^g disjunxit

Hentanifi-

tarum

tribus

ex qua ortus Abou-Zacaria Yahya,

Uus Abdalwahedi, fihus Abou-hafsi,

et

in Atrica provincia

Magrebo intermedio

regnavit.

Hujus
fihus,

fihus

Abou-

Abdallahus

Mohammedcs Yahyie
:

Khahfie no-

men fibi vindicavit refque eo fiatu remanlere ufque ad annum fcxcentefimum quinquagefimum fecundum.

542

EXCERPTA
quemadmodum, Deo annuente,
turi.

poftea

fumus narra-

Ex
littora

illuftribus

Berberorum tribubus funt etiam BargaSalae

watitae, qui

Temefnam, partefque
Berberis idem
:

occupant juxta
ac Arabibus,

Oceani.

mos

ell

folitudines incolendi

linguam habent ab Arabica diver-

fam.

Referente Ebn-Saido, linguae eorum ab eifdem

principiis ortse, ita

tamen

in div^rfa abienmt, ut {efe

invicem,

nili

adhibito interprete,

non

intelUgant.

De
Aditae pofteri funt

Aditis,

Adi

fiHi

Aufi,

filii

Arami,

filii

Semi,

fihi

Noae.

Erant autem Aditae

viri

procerae ad-

modum
p. 464.

ftaturae, et giganteae fortitudinis.

Poft Ungua-

rum confufionem

Hadhramautum petierunt, ibique habitarunt. Ad Aditas mifit Deus Houdum prophetam, prout jam diAum efi; hujus hbri capite primo
Aditae
;

cui

tamen Aditae non obedientes

fe

exhibuerunt. Erant

autem gens
nis fuae

fortifiima et praevalida, et in terra fortitudia?dificia,

:

monimenta rehquerant magna

ell

unde

faclum
*
^'

ut eos ita alloqueretur

Houdus

" Numquid*
Beidhawius:

Alcor, Sur. 26. v. 128. et feq.

:

Hunc locum
:

ita intcrpretatur

Jignum

i.

e.

ut fint in fignum viatoribus

lude?iies,

dum

ea aedificatis, quifuis itineri,

" bus opus non habent

" bus dirigunt
:

viatores, qui fe aftrorum

contemplatione in

vel fignificat columbaria vel adificia in quae

conveniebant ad
:

" iliudendum
"

eis

qui apud eos tranfibant

i.

vel palatia

quibus gloriabantur

ct

adificta conjiruetis,

e.

aquarum

receptacula, vel, ut aliis placet, caftella et

ferennaturi, ideoque ex firma aedificatione
;

"

arces munitiflimas

Fvrte vos

ejlis

E X A B U L F E D
"
*'

A.

543

aedificabitis in

omni
et

loco elatiori terrae fignum, luden?

tes? et a^dificia conftruetis

ter

Forte putatis vos perenni-

"

manfuros

cum

fccvitis, fsevitis

fuperbe et pro-

" terve."

Regiones quas incolebant AditcC dicuntur

;

u4/ikqf(j.e. arenoli tumuli)

funt autem hae regiones

contiguse.

Yemanenfi
fuit

ditioni et

Omano

Apud

Aditas

fummum harum

regionum imperium, primufque

:

ex

eis

regnavit Schaddadus Adi fihus

:

cui fuccefierunt
diverfe

plures ex ejus polteris

hifloria

eorum

omnino
plura

traditur, et fingulae narrationes confufae funt

et a veritate prorfus ahence
;

admodum
eis

qua de caufa de

dicere fuperfedebimus.

De

Amalecitis.

Amalecitae pofteri funt

Amahki
ditionis.

filii

Laoudhi,

fihi

Semi.

Pofi:

Unguarum confufionem
efi;

in

Sanaa habitave-

runt, quae
"
conftruitls
-y

Yemanenfis
et

Inde ad

Meccam
et

cum

favitls, flagello vel ^3id\o f(Svitis,fuperborum

protervo'

" rum more

tyrannice agentes et inique, finc ulla mifericordia, nec ea intenet caftigetis,

" tione ut fubditos erudiatis

nec quae vobis in fine

[ XjI

fint

eventura

"

recogitantes.

^y^^

'ij^

UXc
-^.i^vJJL)

^j
ULx>

3-^^

O^^^
'^S

\^\ j.ys.Us\j
\jyMxi ^\

^j\xm,\ J
(j4>J

^j^tXx^ \y\.^
^\
J

L^jUaaj

^^^ /J
3^^
J iilj

<i*>^

I4AII ^^^x^j.^^^^

^V^S

^^yj ^S

jiJyJiwo ]jy*aJi
[ *JCi:Jaj

^^

SoilLo

^La^
[

^^.Xjsvaj^

L^ ^^jvSxiAj
LJ^Aai^

LjJLij

^y^^s^syli
[

^j5i>ls\j

*i==A*J J

Xa33

"^i^

XiV,

^jA^.iLc j-JoLm-JCa)

^_^L*Li *X;:Klaj J

\,,a^ ^I

^y^

5+4

EXCERPTA
fedes tranllulerunt, gentelque internecione deleverunt,

qu3e bello eos provocaverant.

Amalecitarum pars quae-

dam

in S} ria infederat

hi funt adverfus quos pugnavit

Moyfes, et poll

eum

Jofua, quofque exterminaverunt.

:

Ex

his oriundi erant

et

Pharaones ^gypti

ex

his

quoque

Yatribam

Khaibarum quidam pollederunt, vicinafque

hujus tradus regiones.

P.

De

his autor hbri

Agani

dicit

465.

Hcec caufa

fuit

quare Judcei Khaibarum, ahofque Hid-

jazi traftus incoluerunt,

rat

quod Moyfes

exercitum mife-

ad Amalecitas impugnandos, qui Khaibari, Yatribae,

:

atque in ahis Hidjazi locis fedes habebant

prseceperat-

que

ipfis

Moyfes, ut Amalecitas internecione delerent,

eis

nullumque ex

fuperllitem elie paterentur.

Profeclus
:

hic exercitus Amalecitas debeUavit et interfecit

fiho regis pepercerunt,

fed
re-

ihumque

in

Syriam fecum

duxemnt. Morte tunc defunclus

tur dixerunt caeteri Ifraelitae
''
:

erat

Moyfes

iplis igi-

" Rebehes
egillis
;

fuiliis, et

con-

tra

mandatum
in

vobis

datum

itaque vos

non

''

recipiemus."

Quo

audito, iUi hoc conlilium ceperunt:

**

Revertamur

regionem quam armis fubegimus, cu-

" jufque incolas delevimus." Reverfi funt igitur Khaiba-

rum, Yatribam, atque

iltis

in ahas Hidjazi regiones

et in

regionibus

domicihum tamdiu habuerunt, donec

Aufitae et Khazredjitae ex

Yemana concedere

coacli ob

diluvium Arimi, inter eos fedem fixerunt.

Ahi vero
quando
^
"^''

dicunt, Judaeos in Hidjazo doijiicihum cepilfe,

*

In margine cwliris

615

aliijuis

adfcripfit,

3"^^>-*'^

3"^

t^**'^'*

Moyfcs.y imo

wro Samuel.

EX ABULFEDA.
dilperli lunt,

545
Bokht-nala-

tunc

cum bellum

eis intulit

rus,

atque Hierofoljmam expugnavit, vallavitque. Deus

veritatem novit.

De Arahum

gentibus, corumque ante IJlamifmum

rebus geftis.
Scharertanius, in Libro de variis Seclis et Religionibus,

de Arabibus

ita

loquitur

Yaria fuere

Arabum
P.

ethnicorum genera.

Erant inter eos qui Creatorem ne466.

garent et Refurreclionem, omnefque res a natura vitam

accipere, et

tempore

dellrui aflererent,
:

quemadmodum
ahud,
nifi vita

de
''

eis

loquitur Alcoranus

"

Non
et

el1:

id

nortra

mundana

morimur

vivimus

;" et alio

loco

''

Non

perire nos faciet, nifi tempus."

Genus eorum
led

ahud

fuit,

quod Creatorem quidem agnofcebat,

:

Re-

furrectionem negabat

hi funt
defelTi

quos his verbis indigitat

Deus
" at

"

Numquid

nos

fumus prima creatione

ilU

de nova creatione funt in dubio*."

Alii idola

* Sur. 50,
V. 14.

colebant,

erantque idola finguhs tribubus peculiaria.

CalbittC qui Doumat-aldjondali habitabant,

Waddum

co-

lebant:
et

Sow^aum Hodheihta?; Yagouthum Modhhadjita%

:

qua^dam Yemanenfium famiUa^

Nafro cultum pne;

llabant Dhou-colaitae in ditionibus Himjaritarum

Ya-

ouko Hamdanitae
tes
;

Alkito Thakifitce Ta} efum incolen;

Ozzce Rorcifchit<e et Kenanita^

Menatae Aufitie

et Khazradjita^.

Simukicrorum auterh eorum

maximum
:

erat Hol^alus.

Hobahis Caabas tedio impolitus erat

4A

546

EXCERPTA
Afafus et Naila Safam et

Merwam

occupabant.

Erant

etiam inter Arabas qui ad Judaifmum propendebant

alii

vero Chrillianae religioni addidli erant

alii
:

Sabccorum

doclrinae

hi poftrcmi occalibus fiderum, quae

man-

fiones varias

Lunae conficiunt, vim eandem

inefie crede-

bant,
ita

quam

errantibus aftris addicunt allrorum periti

ut nulUus rei nifi occafus illorum iiderum rationem

coelefli

haberent, nec quovis alio moverentur

phaeno-

meno, dicerentque
*'

" Hujus vel iUius lideris occafu imahi angelos, genios

:

beraccidit."

Arabum

alii

colebant.

Scienti^e quibus ftudebant, hae fuerunt

genealogiae, ocinterpretatio.
fidelis

cafus (iderum notitia, hiftoria,

fomniorum

Harum
p. 467.

fcientiarum peritilTimus fuit Aboubecrus,

jVIohammedis comes. Arabes ethnici res quafdam oblervabant, quae a rehgione Iflamitica fancitae funt: nec
tres

ma-

nec fiUas conjugio habebant

res erat

apud eos

vetita

et

maxime
:

odiofa, duas forores limul in

matrimonium
deteftaban-

accipere
tur,

qui uxori patris fui nupferat,

:

eum

Dhaizanumque appellabant
fic did:as veftes

ad delubrum Mecca-

num

peregrinationes inftituebant

tum Haddj tum Omra

:

didas, Iliram

induebant
et

facros circa

Caabam

obitus,

curfum

inter
;

Safam

Merwam, omnef:

que fiationes obfervabant

fingulo tertio

jadium quoque lapillorum

;

anno menfem intercalabant

;

ob poUutio-

nes totum corpus lavabant

tradla

os gargarifmo, nares at-

aqua aflidue purgabant.

Comam

peftere, dentes

purgare, poft egefiam urinam, fi:ercufve loca corporis

fecreta

mundare, ungues refecare, axillarum

pilos vel-

EX ABULFEDA.
lere

547

non intermittebant: pubis

:

tiim mares,

tum

feminc-e

pilos radebant

a furibus, exfecata

manu

dextra, poenas

fumebant.

De
Arabas
Baicla,
i.

trihuhus Arahuiu, ct

jui uorihus familiis.

in tres clafles difcreverunt hiltoriae fcriptores,

e.

Extin(ftos

Ariha, feu Indigenas

et

Mq/iailli

7%a, feu

Infititios.

Arabes

Extin(fti, priores funt

Arabes, quorum res gellae ad nos non pervenerunt ob

fummam

ipforum antiquitatem

ad hunc ordinem re-

feruntur Aditae, Thamuditae, et Djorhamitae priores.

Hi nempe
tincfti

ultimi

Aditarum
eis

coa?vi fuerunt, atque exell:

funt,

rerumque ab

geftarum abolita

memo-

ria.

Quod ad Djorhamitas
:

pofteriores attinet, e fihis

funt Kahtani

eifque adhjtfit Ifmael fihus

Abrahami
p.

Deo

dilecfti.

De

Arabibus Extind;is pauca tantum me-

468.

moriEC prodita ad hunc ufque diem pervenerunt, quas

mox fumus enarraturi. Arabes Indigense, hi funt ad Yemanam pertinent, Kahtano oriundi. Arabes
fititii

qui
In-

dicuntur Ifmaehs poderi.

De

iis qiice

memorice funt prodita ad Arahum TLxtin6iO'

rum

hijioriam pertinentia.

Arabes Extindi funt Tafmitae

illcC

et

Djadifita?.

Duae

tribus

partem peninfulae Arabum incolebant cui

efl:.

Yemama nomen

Apud Tafmitas regium

4

fuit

impe-

548 rium

EXCERPTA
;

cumque

rcs eo Itatu per fat

longum temporis
inftituit,

fpatium perdurairet, folium confcendit e Tafmitis vir

quidam iniquus

et violentus, qui

hunc morem
fibi

ut ex Djadifitis nulla virgo ad

fponium

deliinatum

deduceretur, quin prius

eam

rex ipfe violaret.

Quod

cum

aliquandiu toleraflent Djadilitae, tale tandem faci-

nus indignati, in hoc confilium

communi confenfu con-

venerunt, ut, gladiis fub arena conditis, regem convivio

exciperent: qui ad convivium vocatus ubi advenit, praecipuis

Tafmitarum eum comitantibus,

Djadilitae, arreptis

gladiis,

regem majoremque Tafmitarum partem neca-

verunt.

Horum quidam cum

fuga fe eripuilTet, ad Tob-

baum Yemance regem fe contulit, qui tunc, ut quibufdam placet, Hafanus filius Afadi fuit, et de eo quod in regem Tafmitarum a Djadifitis faclum fuerat apud eum
conqueftus, auxilium ab ipfo expetivit.
P.

Itaque ad Dja-

469.

difitas

profedus
:

ell

Yemanae

rex, eofque adortus inter-

necione delevit

ita

ut poft haec nulla remanferit Taf-

mitarum

et Djadifitarum

memoria.

De
Hi
pofleri funt
filii

Arahibus indigenis.
fihi
:

Kahtani
fiUi

Eberi,

filii

Salehi,

filii

Arphaxadi,

Semi,

Noa^

omnefque

fui generis

autorem habent Djorhamum Kahtani fihum: Hidjazum

incolebant,

cumque Abrahamus filium fuum Ifmaelem Meccae collocaret, ut eam incoleret, in hujus urbis viciItaque cum Ifmaele niis fedes habebant Djorhamitae.

EX ABULFEDA.
focietatem junxeriint, et apud eos uxoreni
fibi

549
abruniplit,

atque ex pofteris Ilmaelis ortum habuerunt Arabes Inlititii.

Familia enim Ilmaelis, et ejus lingua

Hebr^a

tum ipfe, tum pollcri ejus, Arahuni Irifititiorum nomen fortiti funt. Regum Djorhamitarum mentio jam fadla eft a nobis inter Arabum
erat, et haec eft caula

cur

reges, in quarto hujus hbri capite.

Ad

Arabas Indigenas pertinent

pofteri Sabae.

Saba
fed

quidem proprio nomine Abd-fchemfus vocabatur,

quum multis expeditionibus belHcis fufceptis, captivorum magnum quoque fecilTet numerum, Saha didtus eft.
Patrem habuit Yafchhabum fiUum Yarebi, Kahtani nepotem.
Phu'es fihos habuit Saba, e

quorum numero
et

fuere Himyarus, Cahlanus,

Amrus, Afcharus,

Amila.

* Codex Sangermanenris legit

Omnes

familicc

Arabum Yemanenfium,
:

regefque Tob-

bai did:i, e pofi^eris funt SabcE

omnes Tobbai YemaSaba^,

:

Amrum,

letl
;

perperam
dice regio

nenfes e ftirpe funt Himyari

fiUi

fi

Amranum
fihi

attjue ex co-

et ejus fratrem ISIozaikiam exceperis

uterque enim

filii

615 reporuL Amranum.

P.

fuere Ameri,

fiUi

Harethae,

fihi

Amrial-kaifi,

Tha-

470-

leb^e, fihi ^SIazeni, fihi

Azdi.

Azdus autem

e fihis fuit
ell.

Cahkmi

fihi

Saba^.

De

ea re tamen controverfia

De

Tobbais

in quarto capite

jam aclum
;

efi;,

quum

de re-

gibus

Arabum verba faceremus quce iterare fuperfedebo hic autem de tribubus Arabum Yemanenfium no:

bis

agendum

eft:,

eorumque famihis quce Sabam autorem

fihis

agnofcunt; ordiemurque a

Himyari Sabse

fihi;

mox
f Hoc
ficat

ad fihos Cahkmi progrediemur, ficque ex ordine, donec

compleverimust, Deo annuente, hiftoriam fihorum Saba^.

fignife-

quente

^^

550

EXCERPTA
DeJHiis Himyari Jilii Sabce.

polleris Sabae lunt

Tobbai Yemanae reges, de qui-

biis in

capite quarto diximus.

filiis

Sunt etiam e
nofcunt
placet,
filii

Sabcc Kodhaitae, qui autorem ag-

Kodhaam fiUum Maleci, fihi Sabae, vel, ut ahis Kodhaam filium Maleci, fiUi Amri, fiUi Morrae,
Kodhaa
eft in

Zeidi, fiUi Maleci, fiUi Himyari, fiUi Sabae.

ifte

tradtum Schihri polTidebat, et fepulcrum ejus

Schihr.

monte

Ad
fiUi

Kodhaitas quoque pertinent Calbitse,

efl:

fiUi Calbi,

qui patre natus

Wabra

fiUo

Thaleb^,

filio

Holwani,

Amrani,

fiUi

AUiafi, fiUi Kodhaae.

Temporibus eth-

nicifmi incolebant Calbitae

et
P. 471.

urbem Doumat-aldjondalum,
Inter Calbitas inuftris

Taboukum,

et

Umites

SyritE.

eft

Zohairus fiUus Khababi Calbita, cujus meminit autor

Ubri

Agam,

et verfus adducit.

Ad

hos quoque pertinet

Zohairus fiUus Schariki Calbita, cujus funt hi verfus

Primo mane
que
ftatim

Afmaa vinum

conviciis infedlatur, dicit:

me

dementias tutorem datum

At ego
"

ipfi dixi:

" Ab exprobrationibus
fine
:

tuis te abftineas:

atque

" potui nos indulgere

eft

alioquin a

me

recede, fatius

enim

me

caelibem vivere."

Ad

eos

quoque pertinet Haretha

Calbita, qui pater fuit

Zeidi, fiUi Harethas, Uberti prophetae.

Captivus quippe
et in poflef-

factus fuerat iUe Zeidus

tempore ethnicifmi,

fionem devenerat Khadidjae uxoris prophetae,

ipfi fuilTet

cum

datus

a propheta.

Ebn-Abdalbarr in Libro fuo qui

E X
de

A B U L

F E

A.

SS^
hujus

Mohammedis

fociis agit, verfus refert Ilaretlice

ell,

de quo nobis fermo

deflentis
:

fiUum fuum Zeidum amillum

Zeidum

defleo ignorans quid de

liceat,

illo fit

fadluin,

num

vivat

adhucque fperare mihi

an illum mors
tunc

abftulerit.
;

Memoriam

ejus nobis revocat

refricat,

fol,

cum

furgit

memo-

riam ejus nobis

quando appropinquat
ejus in nobis

occafus.

Venti

fl

flaverint,

memoriam

commovent
illo,

proh

quamdiu jam duravit dolor meus ex

qualik}ue

metus
Poftea

Zeidum convenit

pater ejus Haretha apud apoflopermifit, ut

lum Dei, Mohammedefque Zeido

qui mallet, ehgeret
:

quem femaluitque Zeidus apud Mohampatri et genti fuae reddi.

^
:

medem

manere, quam

Kodhaitarum funt etiam Belavv itce

noukhitae
;

itemque Tebella in-

P.

472.

inter hos et

Lakhmitas reges Hirae

terceflerunt.

Ad

Kodhaitas pertinuit quoque Bahra, et

Djohaina, famiha
ditur.

magna

quae in multos ramos fcinincolebant,

Hi

partes Hidjazi feptentrionales

circa httus Djiddae.

Kodhaitamm

fuere etiam Sahhita',

qui deferta

Syriffi

tenebant, quofque ab illorum dominio

deletis.

deturbarunt Gaflanitce, SaUhitis etiam

E KodKha-

haitarum numero funt quoque Nahditae, inter quos inclaruit

Sakabus Amri fiUus Nahdita, qui

Sakabi
:

fuit

pater

ledi fiUi

hic tempore Iflamifmi princeps fuit.

Odhritae ad Kodhaitas quoque referuntur, e quibus fuit

552

EXCERPTA
Orwa
Ex
filiiis

Hazami,

et

Djomailus, qui dominus fuit

Bathanecp.

ramis Himyaritarum funt

filii

Schabani

quorum
habuit

fuit jurifconfultus

Schabita diclus, qui

nomen

Amerus.

Tantum de

polteris

Himjari

fihi Sabae.

DefiVm Cahlani Jilii

Sabce.

polleris Cahlani ortae funt tribus plurimcC, inter

quas feptem maxime inclaruerunt, ^^z^//7^, Tayyitce,

ModhhadJita% Hamdanitce, Kcnditce, Moraditce,

maritce,

et

An-

AzDiTJE autorem habuere

Nabeti,
fiUi

Azdum
fihi

fihum Gauthi,

fihi

^laleci,

filii

Ododi,

Zeidi, fihi Cahlani,

fihi Sabas.

Primum

igitur famihas

Azditarum recenle-

bimus, quas ubi abfolverimus, famihas Tajyitarum com-

memorabimus, mox famihas Modhhadjitarum,

P. 473-

et

ita

porro ufque ad extremos polterorum Cahlani.

familiis

Azditarum funt Gallanitae reges

Syriae, qui

genus fuum referunt ad

nepotem.
it^e,

Amrum

fihum

iSIazeni,

Azdi

Azditarum quo(}ue funt Aufitas

et

Khazredj-

qui Yatribam incolebant, et qui ex eis Illamifmum

(i. e.

amplexi funt, Anfar

ditas
kitae,

adjutores) dicli funt.

Ad Azfunt.

etiam referendi Khozaitce, Barekitae, Daufitae, Atiet Gafekitae.

Hi omnes Azditarum rami

Khozaitae quidem,

cum

fe leparafient a rehquis

Yeman-

EX ABULFfc:DA.
enfium
familiis, qui difperfi fuerant

553

ob diluvium Arimi,

et confediflent in

Batn-Morro prope Meccam, ob hanc

fortiti funt,

caufam Khozaae nomen

lubri

contigitque eis de-

Meccani cura
fecilTct

et

fummum

imperium.

Quum

pa-

cem
tae,

cum

Koreifchitis

Mohammedes anno

Ilod-

aibia dicfto, foedus

cum

apoftolo Dei fanxerunt Khozai-

autoritatemque ejus agnoverunt.

De

origine

Kho-

zaitarum non convenit an ad Maaditas, an vero ad Ye-

manenfes pertineant.
enfibus habent
;

Plerique tamen eos pro

Yeman-

et generis

Khozaitarum origo ad Caafilii

bum
fiUi

refertur fihum

Amri,

Lohayyi,

fihi

Harethae,
ell

Amri

Mozaikias.
fihi

Supra jam mentio fad:a

fihi

Amri

MozaikiiE,
fihi

Ameri,
fihi

Haretha^,
fihi

fiUi

Amrial-kaifi,

ThalebcC,

Mazeni,

Azdi, in qapite quarto

inter reges

Tobbaos YemancC.
P-

Nec ceflavit delubri Meccani cura, aedituique ejus munus in manu efie Khozaitarum, donec ad virum quendam Khozaitam devenit, Abou-Gabfchanum dictum, qui Kofayyi,
fihi

474.

Kelabi, co^evus

fuit.

Cum

fimul

cum Kofayyo
pro utre vini

Tayefi vino indulgeret, ipfum inebriavit

sedis facrae

Kofayyus, doloque ufus, emit ab eo claves

:

telles

pa6lo huic funt adhibiti, clavefque

Kofayyo

tradit^, qui
ablegavit.

fihum fuum
"

fi:atim

cum

clavibus

Meccam

Abdaldarus, ubi ad hanc urbem

:

pervenit, alta voce clamavit

Koreifchitie,
:

hoe?

funt

" claves aedis avi veltri Ifmaehs eas vobis rellituit " Deus., abfque dedecore et injullitia." Ubi mentis

compos fadus

efi

Abou-Gabfchanus, eum tunc poeni-

4B

554
tuit,

EXCERPTA
cum
poenitentia
:

efl in

proverbio

jam ad nihil valeret unde dicftum Ja&ura infelicior Abou-Gahfchano :

:

et hic

eventus a poetis ftrpius

ell

decantatus.

Vendebant Khozaitae
utre
;

ebrietate vi6ti

domum

Dei^ pro vini

illius,

vah

infauftam

manuum

complofionem

qui

in tali paiSlo
Vili pretio

primus manus complolit.

facrae sedis

venundabant aedituorum
deferere cogebantur
:

munus,

lo-

cumque
et
ille

manebat vero

aedes facra,

qui alta voce clamabat.

Tunc

collegit

Kofayyus Koreifchitas, qui prius

difperli

erant, viclifque Khozaitis,

Mecca expuUt,

et in

Batn-

Morrum

recedere coegit.

Ad

Khozaitas pertinebant

Mollalekitae,

contra quos arma movit propheta Dei.

Amri IMozaikitC Azditae, qui fedem habuerunt montem quendam ad oram Yemanae, Barak dictum, et ab eo nomen acceperunt. Nobihs ell inter
Barekitae e fihis funt

eos JNIakarus, fiUus Himari, Barekita, cujus meminit

P- 475-

autor hbri Agaiii, quique

legitur hic vcrfus
Projecit
illa
:

poema

ilhid fcripfit, in

quo

bacukun fuum,

ftetitque, ficut lactatur reditu

viator.

Daufus vero patrem habuit Odthanum fihum Abdallahi,

fihi

Wahzani,
fihi

fihi

Caabi,

fihi
:

Harethi,

fihi

Caabi,

fihi

Maleci,

Nafri, fihi Azdi

incolebantque Daufitas

unum

montibus Scherat didis, qui Tehamae imminet.

in finibus Iraki,
fihi

Ditionem habuerunt

primufque ex

eis

regnavit Malecus fihus Fahmi,

Daufi, de quo locuti

fumus

in capite quarto,

quo regum Arabum hifloriam

r:

EX ABULFEDA.
profecuti
cellerunt

555

fumus

ibique etiam de eis qui Maleco fuceft.

didum

Daulitis fuit Abou-Horeira.

De vero hujus viri men affirmantibus,

lium Ameri.

noniine non convenit, plerifque taillum

nomen

habuilfe

Omairum

fi-

Atikitae et Gafekitae ducC funt famiUce in Iflamifmo

illuftres
:

funt e pofteris Azdi.

fihi

Ad
Omani
ris

Azditas quoque pertinent

:

Djolanda^ reges

Djolanda cognomen

fuit

omnibus hujus genefunt potiti.

regibus

commune,

qui

Omano

Omani

rcgnum, quum Illamifmus fupervenit, delatum fuerat

ad

Habkarum et Abdum, utrumque filium Djolandae qui una cum Omani incohs Iflamifmum amplexi funt, Amri fiUi Afi miniflerio.
;

De

Azditis diclum

efi;o.

Secunda tribus filiorum Cahlani nunc nobis dicenda

nempe familia Tayyitarum. Cum difperfae fuiflent Yemanenfium famihae ob diluvium Arimi, fedem fibi
efi;
:

elegerunt Tayjitae in Nadjo Hidjazi

fuperioris

(i. e.

in ea parte

Arabiae
et

quae

ad Hidjazum

pertinet)

inter

P. 47<5.

montes Adjam
Tayyitarum,
nent.
fiUi

Solmam, qui inde

nollris diebus
ell

did:i funt

montes
reti-

et

adhuc

hoc nomen

Tayyus autem idem

fihi

ac

Ododus

fihus Zeidi,

Cahlani,

Saba^.

Ad ramos Tayyitarum

referendi

funt Djodaila, Nebhanus, et Boulanus, et Selamanus, et

Hanus,

et Sodoufus,

prima htera per

4 B
2

Dhammam

mota

Sadoufus enim, prima htera per Fatham prolata, ad fa-

556
niilias

EXCERPTA
Rcbitc
filii

Nezari pertinet.
Bahtari
:

E numero

Selama-

nitarum funt

filii

ad Hanyitas vero pertinet

Ajalus
navit.

filius

Kobaifae, qui pofl

eft

Nomanum
filius
:

[Hirae] reg-

Tayyitis
pottcris

etiam

Amrus

Mefchihi, et

quidem ex
ret,

ThaaU Tayyitae

fuitque

dum

vive-

inligni
:

peritia in

arte fagittandi, illuftris et nuUi

:

fecundus

de eo dixit Amrial-kaifus poeta

filiis

Sirpe jaculatorem ex
cortinis fui tentorii.

Thaalae, qui

manus

exerebat ex

[Ad ThaaUtas

pertinet

quoque Zeid Alkhail, quem noDei.]

mine immutato, Zcid Al Khah^ appeUavit apoftolus

Tayyitis quoque fuit

Hatemus Tayyita

iUe,

quem

fua UberaUtas iUullrem fecit.

ISroDHHADJiT^ tertiam tribum conflituunt fiUonmi

Cahlani.

Hi funt

pofleri

Modhhadji, qui vero nomine

fiUi Zeidi,
filii

didus
fihi

efl

Malecus fiUus Ododi,

Cahlani,

Sabae.

Modhhadjitce pkn-imos in ramos dividuntur,

Khaulanita?, Djonbitae, e qui-

quorum ea funt nomina,

bus
fuit

Moaw^ia Alkhairus Djonbita, qui copias Modh-

hadjitarum ducebat in bello fiUorum Wayeli, et in parti-

bus Taglebitarum erat

p. 477.

Ouditae,

unde ortus poeta Afwa-

husOudita; FiUi quoque Saad-alafchirae, cui hoc nomen

[quod
fignificat,

comitum turba fclix] ideo inditum, quia

ter

priufquam moreretur
tes,

centum habuit
:

fiUos et

nepointer-

qui

eum

equitantes comitabantur
hi

[Cumque

rogaretur

quinam
turba
;"

eifent

" Sunt, aiebat, comitum

"

meorum

ut hoc refpondendi

modo oculum

E X

U L F E D
*.

A.

557
etl:

malignum ab

cis averteret

Ob
filiis

id igitur diclus

Saad-ulajchira.']
fus et Zobeidus,
adi-carbi.
tae,

Rami

funt e

Saad-alafchircE,
fihus

Djo-

unde originem habuit Amrus

Ma-

ramis Modhhadjitarum funt etiam Nokhai-

e quibus ortus ell Afchtarus,

filii

comes apoftoH Dei,

et

mox Ahi

Aboutalebi
Harethi.

Afchtarus
Nokhaitis

nomen
fuit

habuit

Malecum fihum

etiam So-

nanus fihus Anali, a quo interfedus

eft

Hofainus, et

Judex Schoraikus.

Ad

Modhhadjitas quoque pertinent

Anfitae (cujus nominis fecunda htera eft

Noun) famiUa
fe

impoftoris Afwadi, qui in

ditavit
;

Yemana

pro propheta

ven1.

et

Ammari

fihi

Yaferi *, qui apollolo Dei e

* P. 477lo, pro
lege

comitibus

fuit.
(j.L>

y^ c.

Quarta tribus Cahlanitarum, Hamdanjt^, autore

funt Rebia, fiho Hayyani,
Cahlani,
fihi

orti
filii

Maleci,
ante,

fihi

Zeidi,

magnaque fama tum

tum

pofl Iflamif-

mum

inclamerunt.

Quintum locum
Kendit^,
Ofairi, fihi

inter

Cahlanitarum tribus occupant

polleri Thauri, cujus

nomen
fihi

fuit

Kenda

fihus

Harethi e pofieris Zeidi

Cahlani.

ideo didtus fuit, quia patris fui beneficia

Kenda erga fe non

agnovit

Kenditae regionem Yemanse incolebant qucc

vicina efl

Hadhramauto.
fcilicet dicere,

De

regibus Kenditarum dicet

Nolebat

Sunt JiUi mei

nepotes,

ne

ita

invidJam moveret,
diftinxi, a

oculique maligni fafcinationes in eos provocaret.

codicc Sangermanenfi abfunt.

Haec quae uncinis

5S

EXCERPTA
tum
ditis

p.

478.

ell in capite

quarto inter

Arabum
Adii,

reges.

E KenAlii
filii

oriundus erat Hodjrus

:

filius

comes

Aboutalebi

Hodjrum

illum violenter necavit

Moawia:

ad eandem tribum pertinuit judex Schoraihus. Kendita-

rum rami
Kendae
:

funt Sakafikitae et Saconnitce

fiUi Sharfi, fiUi

e Saconnitis fuit
efi:

interfecftus

Moawia fiUus Mohammedes Aboubecri

praefuit poft
ell

Khadidji, a
fiUus
;

quo

itemque

Hofainus fiUus Nomairi Saconnita, qui exercitibus Yazidi,

* Vid. Abulfedae Annal. Moll. tom, i.
p. 394. 396.
et

MoawicC

fiUi,

Moflemum fiUum Aka-

bae,

quando pugnatum

ad Harram extra Medinam*.

Sexta tribus Cahlanitarum

fiUi

funt

Moradi, qui

re-

gionem incolebant e montibus Yemanae quae Zebidum

attingit.
ditae
efl:

Quicunque ex Arabibus Yemanenfibus Mora-

cognomine gaudet, ad hanc Moraditarum tribum

referendus.

Cahlanitarum tribus feptima

autorem fuum agnofcit.

et

Anmarum Cahlani fiUum Horum duo funt rami Bodjaila

Mohammecorporis
:

Khotham.

Ad

BodjaiUtas originem fuam referebat

Djorairus fiUus AbdaUahi BodjaiUta, comes

dis,

quem

fucc gentis

Jofephum ob infignem

pulchritudinem dicebant.

De

eo didlum

eft

Ni

effet Djorairus,

utique interiifient BodjaiUtae

fuavem

puerum

invifam famiUam
fiUi Sabaj.

Haec erant dicenda de pofteris Cahlani

EX ABULFEDA.
DeJHiis AmriJiUi Sahcc.
p.

559

479.

Quod
ab

vero ad familias attinet, quae originem ducunt

Amro Sabas filio, ex hoc numero funt Lakhmitcc Lakhmo oriundi, fiho Adii, fihi Amri, fihi Sabse. Lakhmitis accenfentur Daritae, e quibus fuit
focius apoftoU Dei.

Tamimus

Darita,

Lakhmitis quoque funt Mondari

reges Hirae, qui autorem habebant

fihi Nafri,

Amrum
inter
eis

fihum Adii,

Lakhmitam. Haec dynaftia

et praecipua fuit, et

Arabum dyregibus, nec

naftias

maxima
iterare

de

verba fecimus

in capite quarto, uti et de cseteris

Arabum

eadem

opus

eft.

Djodhamitae quoque numeran-

tur inter famihas quibus

ortum dedit Amrus

:

fiUus Sabas.

Djodhamus
ad
tur

frater fuit

Lakhmi
et

omnefque Djodhamitae

Hazamum
:

et

Djofchamum,

fiUos

Djodhami referun-

fed Hazamitae
fihi

numero

fama pra^valuerunt.
ell

ra-

mis Djofchami,

Djodhami,

Otaibus fihus Allami.

DeJiHis AfchariJiUi Sabce.

Afchari
fihi

Afcharitae dicuntur

ad eos pertinet

Abou-Moufa Afcharita Abdallahus

fihus Kaifi.

Dejiliis Amelce,

p.

480.

Fihi
quae,

Amelae

inter famiUas

quoque connumerantur,

Yemana ob Arimi diluvium reUda, Syriam petierunt, et prope Damafcum confederunt in monte hu-

560
jufce trad:us, qui
* Haec vcrba
ahlunt a cojdicc Sanger.manenfi. In
codice regio,
'ut et in
tic.

EXCERPTA
mons AmelcE
Rikai*.]
Saba?, feu Arabibus Yemanenfibus.
dicitur.

[Amelita

fuit

poeta Adius

filius

Tantum de

filiis

Va-

leguntur.

De
Arabes

Arahihus

hijititiis.

Infititii pofteri

funt Ifmaelis,

filii

Abrahami,
quia
If-

Deo

diledli.

Dicuntur autem Arahes

Injztitii,

mael non utebatur lingua Arabica, imo vero lingua

quebatur Hebraica
:

lo-

deinde inter eos qui Arabice loquefilii

bantur confedit, unde

ejus

Arahes

hijititii di6li fuere.

Jam
hami
lem,

caufas attulimus quae Ifmaelem et

matrem

ejus

Agaram, ut Meccae
res

habitarent, coegerunt,
;

dum Abra-

enarraremus

<Iiximufque id fa(ftum eo quod

Sara invidia moveretur in

P. 481.

Agaram

et

fihum ejus Ifmae-

Deumque Abrahamo
elle.

praecepille ut Sarae

obtempe-

raret,

Ifmaelemque ab ea removeret ;

et fe ejus

curam

habiturum polUcitum

Syria igitur egrelfus Abra-

hamus cum Ifmaele

et

matre ejus Agara,

cum

eis

Mec-

cam

venit, eofque ibi conftituit in ea parte aedis

Mec-

canae

qu^ Hidjr

dicitur

dixitque

*'
:

Domine, ego parhoc

" tem fobohs meae in valle collocavi qua; non feritur,"

et quae in

Alcorano fequuntur

cumque

ipfos in

loco conflituifTet Abrahamus, Syriam repetiit.

Annum

tunc agebat Ifmael quartum et decimum, Abrahamuf-

que centum annos natus

erat.

Ab

hoc tempore quo

Meccae confedit Ifmael ad fugam ufque Mohammedis,

numerantur anni 2793. Hanc regionem tunc incolebant

X A

U L

I'

E D

A.

56.

Djorhamita?, e quibus uxorem duxit irmael.

nati funt ei
ell

Ex hae
Mortua
et

duodeeim

filii,

inter fjuos Kaidarus.

ell
:

deinde Agara, et in Hidjro lepulta

eodem

loco apud
tus
ell.

eam

fepultus elt Ifmael, pollquam vita func-

Inter hilloriee fcriptores res ell multis agitata

controvertiis,

utrum Djorhamitie an Ifmaelis

Alii dicunt

filii

Tlidjazi

regnum

tenuerint.
fuilfe,

regnum

Hidjazi penes

Djorhamitas
prccfec^luram

clavem vero

aedis facrse,

templique

apud Ifmaelitas remanfilfe.

fuilfe

Alii alferunt
ejus,
P.

Raidaro diadema irapofitum

ab avunculis

eofque illum regem Hidjazi, cui obcdirent,

conftituilfe.

482.

Casterum inter omnes convenit claves delubri, aedituique

munus penes
deveniret ad

filios

Ifmaehs

fuifle,

donec munus
polleris.

illud

Nabetum ex Ifmaehs
fuit
;

Poll

eum
ille

ad Djorhamitas tranllatum

hoc evincit verfus

e carmine defumptus Ameri,

filii

Harethi, Djorhamitae:

Fuimus

praefe6li

domus
;

lacrae poft

Nabetum, hancque aedem

circumibamus

res efl manifefla.

In eodem carmine hi quoque verfus habentur

Diceres

neminem jam

efie

Hadjounum

inter et

Safam, nec

eife in

Mecca quenquam

qui no6lu colloquia agitet.

Nos

utique fuimus incolae ejus, fed nos deleverunt no6tium

viciflitudines, fortunaeque caefpitantis incerti paffus.

Kaidaro deinde natus

habuit

etl filius

Hamalus: Hamalus

filium

Nabtum,

vel,

ut ahi,

Nabetum
efl

hunc volunt

quidam ipfms Kaidari

fuilfe filium, alii

Ifmaehs filium

eum

fuifle aflerunt,

multaque

hac de re controverfia.
:

Nabetus filium habuit Salamanum

huic natus

efi:

4C

562
filius

E X C E R P T A
Ilomairaus

ex Ilomaifao natus Elilaus filium hadedit

buit

Ododum

Ododus ortum
filium

Oddo, Oddus vero

Adnano.
fuille.
P. 483.

Aliis placet,

Adnanus

Adnanum patre Ododo natum habuit Maadum Maado natus

:

ell

NezaRis, et huic quatuor nati funt

deducitur genealogia
:

filii,

Modliarus ad
trefcjue alii

quem

Mohammedis,

huic genealogice aheni

nempe

Ijadus, qui INIodharo

major natu

fuit

ad ejus pofteros pertinent omnes AraIjadus,

bes e genere Maadi, qui lyaditae appellantur.

reIi(fto

Hidjazo,

cum omni famiha

Caabus
fiUus
abiit, et

Iraki regiones petiit.

pofteris Ivadi funt

Mamae
ortum

lyadita, cujus

liberalitas in

proverbium

Koflus fihus SaadcC

dedit.

lyadita, cujus facundia proverbio

Secunefl

dus e tribus

ilhs fihis

Nezari, quos

modo dicebamus,
efl,
eft.

Rebia, qui vulgo Rebiat-alfaras dicftus

patris fui

quia e bonis

equos jure haereditario nacftus

Duos

fihos

habuit Rebia,
Djodaila
et

Afadum
Anza.

et

Dhobaiam.

Afado
dedit

nati funt

Djodaila ortum

Wayelo,

unde

orti Becritse et Taglebitae,

prout

jam

dicftum eft

in capite quarto.

Taglebitis fuit Colaibus rex

Wamors

yehtarum quem

occidit Djallafus, cujufque necati

violenta bellum cohcitavit inter pofleros

tas

Wayeh,

Becri-

nempe

et Taglebitas, de

quo etiam diximus

in capite

quarto.
fuit

Ad
;

Becritas pertinent Schaibanitae, e quibus

et fihus

Morra

ejus Djalfafus, a
filius,

quo
;

interfecftus

Colaibus

item Tarafa Abdi

dicfti,

poeta
;

duo quoque
fihi

Morakkefchi
naifa?, e

major

et min'or

nec non

Ho-

quibus

fuit

Mofailama impofior.

E X

A B U L

F E

A.

563

Anza
duo
viri

vero

filius

Afadi, Rebia^ nepos, Anzitis ortum

dedit, qui

Khaibarum incolebant.
RebicC altero

Ad

Anzitas referendi

Conarii didi.
tilio

E Dhobaya

ori^incm habuit pocta

Motalammafus. Ad

familias Rebiitarum pertinent fjuofiiii

que Nimritae, Lodjaimita, Adjahtiv,

qui fuit e pofteris Aladi
iihi

Abdal-kaili

P.

484-

Rebiie.

Rebiitis

quoque

accenlentur Sadoufitce et Lahazamita*.

Tertius Nezari fihus Anmarus,
ell:
;

Yemanam

profed:us

cumque

potieri ejus in

hac regione fobolem habu-

erint,

Arabibus Yemanenfibus accenfentur.

fihos

Modharus
Kais-Ailanum

habuit Elyafum*, per

quem

pro-

* Vcl,

^l
Vid.

phetcC genealogia ducitur, et extra hanc genealogiam,

:

Ydfum.

Spccim. Hijl.

alii

volunt Kaifum patrem habuiile Ai-

Arab, p. 48.
1.

5.

etp.49.

lanum fihum Modhari.

hteram
fcribi debet.

Ailanus per ahi, non

])er

gain

1.17.

Fuit Ailanus equus Kaili, vel, ut

ahi, canis ejus: funt

fuifTe

tamen qui volunt Ailanum fratrem

habuifle

Eljafi,

nomenque

Al-Nafum Modhari

fihum; eique Ailano fihum natum Kaifum, Ailani fihum.

Huic Ailano fobolem multo numerofiorem dedit Deus.

Ex ejus pofleris funt Hawazenitarum famihte. Ex Hawazenitis funt fihi Saadi, fihi Becri,
wazeni, inter quos alladlatus
efl

filii

Ha-

apollolus Dei.

familiis

vero Kaifitarum funt Kelabitte, e quibus orti funt reges

Halcbi, inter quos primus fuit Salchus
Kailitis
filius

Merdafi.
fuere

quoque adnumerantur

Okailitie,

quorum

Moluli regcs Mokalledus et Kirvvafchus, aliique.

ritie,

Ame-

SaafaitiE et Khafadjitje
4

ad Kailitas quoque perti2

564

* p. 484-

EX ABULFEDA.
Cum
ad

;65

eum

acccdis, illum vidcs gaudio exultantein, (luafi

ipfe a te acciperet illud

quod ab eo

petis.

Pollea Illamicam religionem amplexus ell Hafnus, fed

deinde ab ea defecit.
Inter Abfitas et Dhobyanitas geftum
eft

bellum quod
eft equi,

Dahcfi hdlum
uli funt ut

dicitur.

Dahefus nomen
fe

quo

de curfus velocitate inter

contenderent

curfu vero pera6lo, inter eos non convenit utris victoria

obtigilfet:

unde ortum

eil;

bellum quod per quadraginta

eft.

P.

486.

annos inter has famihas geftum

illullris

Dhobyanitis

fuit

poeta Nabega, Dhobyanita.

fiHi

E
fihi
fitas
;

famihis Kailitarum funt

Odwani,

fihi

Amri,

Rais-Ailani, qui Tayefi fedem habebant ante

Thake-

ad hanc Odwani famiham pertinet Dhoulafbaus

Odwanita, poeta.

De

fihis Kaifi fihi jNIodhari,

qui ad prophetee genea:

logiara

non

pertinent, ha?c erant dicenda

nunc ad

Elyafum Modhari fihum redimus.

Elyafo
fihi

fuerunt Modreca, qui locum obtinet in

genealogia propheta?, et extra hanc genealogiam, Ta-

bekha.

Sunt qui utrumque INIodrecam

et

Tabekham
Hujus no-

de nomine matris eorum Kliindifa vocitant.

men
fihi

fuit Leila, fiha

Holwani,
lihi

fihi

Amrani, hhi Alhafi,

Kodha^.
;

Omnes

Elyafi matre nati funt Khin-

difa
ita

ad eamque referuntur, patris nomine pneterito,

fihi

ut

Khindifae dicantur, non vero

fihi Elyafi, fihi

Modhari.

A Tabekha

qui, ut diximus, in genealogia prophetcc

566

EXCERPTA
locum non habet, multae
ortae funt familiae
:

ex harum

numero funt Temimita?,

nitie
:

Rebabiti^, Dhobbitae, ISIozaililii

Mozainitae

fiHi

funt Amri,

Oddi,

filii

Ta-

bekhcC, qui

nomen
filius

fortiti

funt a matre fua ^lozaina

fiha Calbi, fiUi

Wabras.
Elyafi

Modreca

ortum dedit Khozaini<e, qui

Hodhailus
e

in

gcnealogia ^NIohammedis locum habet, et Hodhailo extra

ejufdem genealogias feriem.

ille

pater

efi:

omnium HodhaiUtarum famiharum,

p. 487,

quorum numero
Abou-

fuit

Abdallahus Mafoudi

fiUus, focius apofioli Dei,

Dhowaibus, Hodhaihta, poeta,

aliique.

Rhozaima fihum habuit Kenanam, qui

medis majores recenfetur, prastereaque

MohamHounum et Afainter

dmn, quibus

locus

non

ft in ferie

majorum ejufdem
et Daifchita^,

Mohammedis.

Ab Houno

procreati funt AdhaUtcC, qui

;

autorem habuere Adhalum Houni fiUum

autore Daifcho fiUo Houni,

AdhaU

fratre.

Due

iUae

famiUae, AdhaUta; fciUcet et Daifchitae, AlJtai^a dicuntur.

Ad Afadum

filium

Khozaimae referendi CaheUtse

et

DouadanittC, aliique, et ad hujus Afadi fobolem perti-

nent quicunque Afaditse dicuntur.

Kenance Khozaimae

fiUo natus efi

Nadhrus, qui inter

avos prophetae locum habet: huic Nadhro plures fratres

fuere extra feriem

avorum Mohammedis, nempe MalAmrus, Amerus,

et

canus, Abdmenatus,

Malecus, omnes
fiUi

Kenana
menati

geniti.

Malcanitae Malcano orti funt;

Abdgenus

in plures

ramos

divifi:

fciUcet, GafFaridas,

Aboudhorri, Becritas, ad quos pertinet Doualus, e cujus

E X A B U L F E D
polloris
tViit

A.

567
Laithitas, jNladfilius

Aboiilalvvadus,

Doualita

ladjitas, et Dhiniritas.

Amrus Kcnanjr

ortum de-

dit Amritis,
Faralitis.

Amerus

frater ejus Ameritis,

Malecus vero
(juocjue

Ad

ramos Kenanitarum pertinent

Holaifus fiHus
:

Ahabili-hitir.

tarum, in privlio Ohodi

qui

Amri dux erat Ahabirchivcro horum veram origicrediderunt hos JEP.

nem nem

ignorabant,
fieri

cum

vidercnt Ahabilchitarum mentio-

in hilioria
:

hujus

prcelii,
:

thiopas eire

([uod faltiim etl

:

Ahabifchitce enim Arabes

488.

funt e Kenana? polleris

ita

ex Hbro

Akd

diclo difci-

mus.

Hi lunt
teri.

fratres

Nadhi

fiUi

Kenanae, atque eorum pofdicftum fuilfe

fihi

Hunc Nadhrum Koreifchum

recenfebimus.
fihum. habuit

quidam

dicunt.

Sed revera Koreijbhitce funt

Fahri,

quem

mox

Nadhrus
prophetc^,

Malecum, unum ex majoribus

fuifle

nec

ahum Nadhro natum

memorice

proditum elL

Malecus ortum dedit Fahro, cui

in ferie

avorum pro:

phetae locuseft; hic Koreifchus dicftus eft

omnelque
;

eum genus fuum deducunt, Koreifchit nec Koreilchitae nomen cuiquam competit, qui Fahro non
qui ad
eft

progenitus.

Ferunt iUum Koreifchum ob fortitudidicilum fuilTe,

nem eximiam
debellat,

nomine a quadam
habet.

bellua

maris mutuato, quae caeteros maris incolas devorat, et

quaeque

nomen Karjch

Ahi dicunt

pofteros Fahri tunc Koreifchitas dici coepille,

cum Ko-

fayyus Kelabi fihus, aede Meccana occupata, dilpcrfos

568

EXCERPTA
prius Fahri polleros congregaviflet
;

quia eos circa aedem

:

facram karrojcha,
Koreilchitas diclos.

id

eft,

congregavit

ideoque

illos
;

Htec habet

Ebn

Saidus Africanus

quod

li

tenemus, Koreifchus non

eft

agnomen

ipftus

Fahri, fed Fahri pofterorum.

Malecus nullum aUum fihum habuit pra^tcrhunc Fahrum, qui inter majores prophetae recenfetur.

Huic Fahro natus

eft

Galebus, qui in ferie genealogiae

:

prophetse locum occupat

duos praeterea

fihos, qui avis

propheta^ haud accenfentur, habuit,

Moharebum

et

Ha-

rethum.

ISIoliarebo orti JNIoharebit^, et

ab Haretho

KhaldjittC, e quibus fuit

Abou-Obeida

fihus Djarrahi,

unus e decem
* vid. Annal. Mofl.

ilhs

[quibus paradifus a propheta pro-

*. inifths fuitl -

toni.i.p. 245,

Galebus fihum habuit

Lowayyum, quo

continuatur

P. 489.

propheta^ genealogia, et prseterea extra hanc genealo-

giam Taimum, Adram

habentem, cujus Sex
fihos
polleri

dicftum, id eft,

mentum imberbe
funt.

Adramitae

dicfti

habuit Lowayyus, fcihcet

et

Caabum

inter

majores

Mohammedis recenfendum,
ejus,

extra feriem
Afiie-

majorum

Saadum, Khozaimam, Harethum,

:

rum
filii

et

Afamam
fuit

horum quifque

pofteros rehquit a fuo

nomine

appellatos, pr^eter

Harethum.

pofteris

Ameri

Lowayyi

dicftus,

Amrus fihus Abdwaddi, eques Arahum quem occidit Ahus Aboutalebi fihus.
in ferie

Caabo natus Morra, qui

dis

avorum Mohammeet

locum

obtinet, et extra

hanc feriem, Hofaifus

Adius.

Hofaifum autorem agnofcunt Djamahitae,

inter

EX ABULFEDA.
quos fama inclaruit Onimia
filius

5^9

Khalfi inimicus
filius

Mo-

hammedis, fraterque

ejus

Obbajus

Khalfi, fimili-

Ex Hofaifo quoque oriundi Sahmitc^, qui ortum dederunt Amro Afi filio. Ad Adium
terque prophetae inimicus.

Caabi filium referendi Aditae, e quibus fuere Omarus

Khattabi
fuit
filius,

et Saidus fiUus Zeidi, qui

ex decem

illis

[quibus paradifus a propheta promifilis].

eft,

MorrcC natus

inter avos

IMohammedis recenfenprophetae,

dus, Kelabus, et extra feriem

et

avorum

Taimus

Yakdha.
fuit

A Taimo genus

ducunt Taimitce, e quorum

et Talha,

numero

Aboubecrus amicus Mohammedis,

qui inter

illos

decem [fupradiAos] locum

habet.

Takd-

ham autorem
fiho,

agnofcunt Makhzoumitce, qui ortum deet

derunt Khaledo fiho Walidi,

cui

Aboudjahlo Hefchami
fihus

verum nomen

fuit

Amrus

Hefchami

Makhzoumita,
Kelabo natus
phetae
efi:

Kofayyus, qui in genealogia pro-

p.

490.

locum

obtinet, et extra

hanc genealogiam, Zohra,

a quo orti Zohritae, e quibus fuit Saadus fiUus Abou-

Wakkafi, unus e decem

[ilhs

fupra memoratis],
et

Amina

quoque mater apofioU Dei,

filius.

Abdarrahmanus Aufi

Kofayyus
efi:
;

ille

inter Koreifchitas

magnum nomen
Meccani
eri-

adeptus

ipfe Khozaitis claves delubri

:

puit, prout
reifchitas,

jam diximus
fihos

ab ipfo congregati funt Koelt.

gloriaque

eorum fundata
habuit

Kofayyus
nuatur
feries

Abdmenafum,

a quo conti-

majorum
et

prophetae, et extra hanc feriem

Abdaldarum

Abdalozzam.

Ex Abdaldaro

orti

filii

4D

57'

EXCERPTA
SchaibtC Olliarii *,
[fic

* Vid.D)ewharium vocc

didi, quia claves Caabce iplbrum

cutlodice concreditae erant] et

Nadhms

filius

Harethi,.

inimicus infeltiirimus apoftoli Dei, quique ab ipfo

Mo-

hammede

interfedius eft in praeHo Bedrenii.

Ad

Abdal-

ozzam gcnus referebant Zobairus Auwami

uxor prophetce, Waraka fiUus Afadi,

filius,

unus e

numero decem [fupradiAorum], Khadidja Rhowailedi

filia,

fiUi

Abdal-

ozzae, fihi Kofayyi.

Abdmenafo natus

efi:

Hafchemus, inter avos prophetas

recenfendus, nati quoque Abdfchemfus, Motallebus, et

Naufalus extra hanc feriem genealogicam

Ab Abd:

fchemfo ortus
P. 491.

efl;

Ommia,

autor

Ommiadarum

e qui-

bus

fuit

Othmanus

fihus AfFani, fihi Aboulafi, fihi

Om-

miae, fihi Abdfchemfi,

Moawia

fihus Aboufofyani, fihi

Harbi,
fihus

fihi

Ommiae, Saidus
fihi

fihus Afi, fihi

fihi

Ommiae, Akaba
et

Aboumoiti,

Abouamri,
:

Ommise,

Otba

fihus Rebiae, fihi

Abdfchemfi
fuit.

Hinda Moawiae mater

interfecit

hujus Otbae fiha

Akbam

nece violenta

propheta die prsehi Bedrenfis.

fiho, orti

Ex MotaUebo Abdmenafi

MotaUebitae, e quibus fuit Antiftes Schafeita.

Naufalum autorem agnofcunt Naufahtae.

Hafchemo natus

eft

Abdalmotallebus, a quo
praeter

feries

avorum Mohammedis continuatur, nec

hunc
pro-

Hafchemo ullum fihum natum

ditum.

fuilTe

memoriae

ell

Abdalmotallebus fihos habuit, Abdallahum in genealogia

Mohammedis recenfendum,
prophetae,

et extra

hanc feriem

omnes patruos

Hamzam nempe, Abbafum,

EX ABULFEDA.
Aboutalebura, Aboulahebum, Gaidakum*,

57^

tendunt quidam eundem

eflb

cum

Djablo,

quem conquem mox

'*

Sic Po-

cockius, Spccini. Hijl.

fumus nominaturi, Harethum, Djahlum, Mokawwe-

Arab. p. 52.
1.

rj.

Codex'
legit

mum, Dharrarum, Zobeirum, Kothamum,

puer
decelTit,

qui lineprole MS.

et

Abdal-caabum

hunc ultimum cura

anno

Faidakum,

Mokawwemo

confundunt nonnulh.
ell;

Abdallaho natus

apoftolus Dei

elephantis.

Narrabimus primum elephantis hitloriam,

tivitatem apolloU Dei, prout

et deinde na-

hx

res

ab Ebn-alathiro

referuntur in Ubro
Poll Himyaritas

Camel

diSio, in

hunc modum.
potiti funt

Yemanae regno

^thiopes.

Cumque

regnura deveniflet ad ^thiopera nomine Abra^

asdificavit ecclefiam,

ham, magnara

hoc confiUo,

ut, de-

reUda ad a^dem Meccanam peregrinatione, Arabas ad

hanc eccleiiam peregrinationem
inftituere cogeret.

VeP.

niens autera Arabs quidara Ibrdibus poUuit hane ecclefiara,

492.

unde veheraenti

ira

accenlus Abraha profedlus

eft

cura exercitu, habens fecura elephantem, vel, ut aUi

referunt,
dertrueret.

tredecira

elephantes, ea

mente ut Caabara
railit

Ubi Ta} efum advenit, Meccam

fiUum
:

Afwainita-

dum Makfoudi

hic pecora

eorum qui urbera

MiUt

colebant populatus, ad Abrahara ea deduxit.

:

que Abraha ad Koreifchitas, dicens " Non veni ideo " ut beUura vobis inferara, fed ut Caabam diruam." Tunc ait AbdalmotaUebus " Per Deura, nohiraus ad:

" verfus iUura

*'

beUum

gerere.

Hccc domus Dei doraus

elL

Si

eam Deus
:

defendet, vere
fi

domus

ejus ell et

*^

fandtuarium ejus

vero
4

eam
2

valtandara Abraha?

572

EXCERPTA
" permilerit, non nollrum
eft
eft

eum

repellere." Profedlus

itaque Abdalmotallebus verfus

Abraham cum

legato

quem
eoque

rex miferat.

Eum

bene excepit Abraha, atque

de folio defcendens confedit

qucfelivit

cum

Abdalmotallebo, ab
fui caufa.

quaenam

elTet

adventus

Tunc

Abdalmotallebus, camelos fuos qui fuerant abacli repetere.

''

Miratus rex

" Certe putavi, inquit, te

mecum

Caabam evertam, qucc eft religionis " tuae caput." " Mei funt, inquit Abdalmotallebus, ca" meli, illos repeto templo Dominus ell qui illud deacfturum e^G ne
:

" fendet." Juflit itaque rex camelos reddi Abdahnotallebo, qui, eis receptis, ad Koreifchitas reverfus
eft.

Ubi rex a Mecca haud procul

intrare parabat, evenit ut quoties

aberat,

jamque urbem
agebat,

elephantem fuum, cui

Mahmoudus nomen
et incitato

erat, verfus

Meccam
:

ille

dormiret, et fe in terram projiceret

contra fe erigeret,

gradu pergeret, quoties verfus

Interea immilit

ahum locum

ageretur.

Deus

in eos

avium catervas

vefpertihonibus limihum,

quarum

lingulae tres lapihos

portabant, roftro et iinguhs pedibus lingulos lapihos gerentes,

quos in mihtes Abrahae projiciebant

erant au-

tem
P. 493.

lapihi ciceris vel lentis magnitudine, et in

quen-

quam non

incidebant, quin periret.

:

Non tamen omnes

Deus
in eos torren-

eos hi lapilh attigerant

milit itaque

tem, a quo in mare funt projedii: qui vero evaferunt,

fugerunt, et in

Yemanam cum Abraha

:

reverli funt,

celeri fiiga fe proripientes

^G^G

et prae

nimia feltinatione

invicem in aquam conjiciebant, quoties ad aquarum

EX ABULFEDA.
Morbo quoqiie correptus eft Abraha, decidebantque membra ejus, et hoc llatu inHsec cum ita faAa grellus Sanaam, ibi mortuus ell.
receptacula accellerant.
elfent, egreffi

573

Koreilchitae

in

callra

hollium,

pra^da

multa

potiti limt.

jNIortuo

Abraha,
:

in

locum

ejus

fucceffit fihus

ejus

Yacfoumus
runt Perfcc.

et poft

Yacfoumum

regnavit Mafroukus

frater ejus, filius vero AbrahcC.

Ab

eo

Yemanam

cepe-

Explidt
eji

capiit qiiintam, qiiod hijlorice aiitiqiKje

:

ultimum

nunc res IJlamicas exponere ordiemur.

I S,