Keyword phrase: Jesus myth

Keyword phrase: Hesus Kathang-isip

Keyword description: Is Jesus a myth? Is Jesus just a copy of the pagan gods of other ancient
religions? Is Jesus the same as Horus, Mithras, and Osiris?
Keyword desciption: Ang kwento ba ni Hesus ay kathang-isip lang? Ang kwento ba ni Hesus ay
ginaya lang sa mga kwento ng mga paganong relihiyon? Katumbas ba si Hesus sila Horus,
Mithras at Osiris?
Question: Is Jesus a myth? Is Jesus just a copy of the pagan gods of other ancient religions?
Tanong: Ang kwento ba ni Hesus ay kathang-isip lang? Ang kwento ba ni Hesus ay ginaya
lang sa mga kwento ng mga paganong relihiyon?
Answer: There are a number of people claiming that the accounts of Jesus as recorded in the
New Testament are simply myths borrowed from pagan folklore, such as the stories of Osiris,
Dionysus, Adonis, Attis, and Mithras. The claim is that these myths are essentially the same
story as the New Testaments narrative of Jesus Christ of Nazareth. As Dan Brown claims in
<i>The Da Vinci Code</i>, Nothing in Christianity is original.
Sagot: Marami-rami na rin ang nagsasabi na ang kwento ng buhay ni Hesus na naisulat sa
Ebanghelyo ay mga kathang-isip lamang at nahiram lang na kwento sa mga paganong alamat,
tulad ng kwento ni Osiris, Dionysius, Adonis, Attis at Mithras. Ang sinasabi ng iba ay mga
kathang-isip lamang ito na kwento. Ayon na nga sa isang manunulat na si Dan Brown, Walang
kwento sa Kristianismo ang orihinal.
To discover the truth about the claim that the Gospel writers borrowed from mythology, it is
important to (1) unearth the history behind the assertions, (2) examine the actual portrayals of
the false gods being compared to Christ, (3) expose any logical fallacies being made, and (4)
look at why the New Testament Gospels are trustworthy depictions of the true and historical
Jesus Christ.
Para ating matuklas ang mga sinasabing ito na ang ang Ebanghelyo ay mga hiram na kwento
lamang, mahalaga na (1) saliksikin natin ang kasaysayan sa mga sinasabi nilang ito, (2) sipatin
natin ang mga aktwal na paglalahad ng panitikan ng mga paganong diyos-diyosan na ito na
ihinahalintulad kay Hesus, (3) isiwalat ang mga kamalian sa kanilang pangangatwiran, at (4)
tingnan kung bakit ang ebanghelyo ng Bagong Tipan ay makatotohanang salaysay ng mga
totoong nangyari sa kasaysayan ni Hesus.
The claim that Jesus was a myth or an exaggeration originated in the writings of liberal German
theologians in the nineteenth century. They essentially said that Jesus was nothing more than a
copy of popular dying-and-rising fertility gods in various placesTammuz in Mesopotamia,

Adonis in Syria, Attis in Asia Minor, and Horus in Egypt. Of note is the fact that none of the
books containing these theories were taken seriously by the academics of the day. The
assertion that Jesus was a recycled Tammuz, for example, was investigated by contemporary
scholars and determined to be completely baseless. It has only been recently that these
assertions have been resurrected, primarily due to the rise of the Internet and the mass
distribution of information from unaccountable sources.
Ang katuruan na kathang-isip lamang ang buhay ni Hesus ay galing sa panulat ng mga liberal na
na mga teyologo sa Alemanya. Kanilang sinasabi na ang ebanghelyo ay isa lamang panggagaya
galing sa mga alamat kung saan ang mga diyos-diyosan ay namatay at nabuhay tulad ng mga
kwento ni Tammuz sa Mesopatamia, Adonis sa Syria, Attis sa Asia Minor at Horus sa Ehipto.
Banggitin na rin natin na wala ni isa sa mga iskolar nung panahon nung mga Aleman na teyolog
ang siniryoso ang paghahalintulad kay Hesus ng mga alamat na ito. Halimbawa, ng sinasabi na si
Hesus ay kinopya lamang galing sa kwento ni Tammuz ay nasuri subalit natagpuang wala
talagang basehan. Eto na lang panahon natin ngayon muli nabuksan ang issue na ito dahil
marahil sa kaisikatan ng Internet at malakihang pagbabahagi ng mga katuruan galing sa mga
walang basehang kwento.
This leads us to the next area of investigationdo the mythological gods of antiquity really
mirror the person of Jesus Christ? As an example, the <i>Zeitgeist</i> movie makes these claims
about the Egyptian god Horus:
Maari na natin ngayon suriin kung ang mga diyos-diyosan na kathang-isip lamang ng mga
nakaraang panahon ay sumasalamin sa buhay ni Hesus. Halimbawa, ang pelikulang Zeitgeist ay
may mga panukala tungkol sa diyos-diyosan ng mga sinaunang taga-Ehipto na si Horus:

He was born on December 25 of a virgin: Isis Mary

A star in the East proclaimed his arrival
Three kings came to adore the newborn savior
He became a child prodigy teacher at age 12
At age 30 he was baptized and began a ministry
Horus had twelve disciples
Horus was betrayed
He was crucified
He was buried for three days
He was resurrected after three days
Ang petsa ng kapanganakan ni Horus ay Disyembre 25. Ang kanyang ina ay si Isis Mary
Isang tala sa silangan ang nag anunsiyo ng kanyang kapanganakan
Tatlong hari ang bumisita para ipagdiwang ang bagong silang na tagapagligtas
Siya ay nangaral sa murang gulang na 12

Siya ay nabawtismohan sa gulang na 30 at nagsimula siyang maglingkod

Siya ay may 12 disipulos
Siya ay pinagkanulo
Siya ay pinako sa krus
Siya ay nalibing ng tatlong araw
Siya ay nabuhay na muli kapagdaka

However, when the actual writings about Horus are competently examined, this is what we
find:
Subalit kung ating susuriin ang panitikan patungkol kay Horus, nag mga sumusunod ang ating
matutuklasan
Horus was born to Isis; there is no mention in history of her being called Mary. Moreover,
Mary is our Anglicized form of her real name, Miryam or Miriam. Mary was not even used
in the original texts of Scripture.
Ang ina ni Horus ay nagngangalang Isis. Walang nabanggit sa anumang kasaysayan na siya ay
tinawag na Mary. Bukod pa rito, ang Mary ay isang Iningles na ngalan galing sa Miryam or
Miriam. Ang pangalang Mary ay ni minsan hindi ginamit sa original na wika ng Bibliya.
Isis was not a virgin; she was the widow of Osiris and conceived Horus with Osiris.
Si Isis ay hindi birheng dalaga; siya ay ang balo ni Osiris. Si Horus ay anak ni Isis kay Osiris.
Horus was born during month of Khoiak (Oct/Nov), not December 25. Further, there is no
mention in the Bible as to Christs actual birth date.
Si Horus ay ipinanganak ng buwang Khoiak (Okt/Nob) at hindi Disyembre 25. Bukod pa dito,
walang binanggit na petsa ng kapanganakan si Kristo.
There is no record of three kings visiting Horus at his birth. The Bible never states the actual
number of magi that came to see Christ.
Walang salaysay ng pagbisita ng tatlong hari sa araw ng kapanganakan ni Horus. Bukod pa
dito, hindi binanggit ang bilang ng mga haring mago na bumisita kay Hesus.
Horus is not a savior in any way; he did not die for anyone.
Hindi tagapaglistas si Horus dahil hindi naman siya namatay para kaninuman.
There are no accounts of Horus being a teacher at the age of 12.
Walang salaysay sa kasulatan na si Horus ay isang guro sa gulang na 12.

 Horus was not baptized. The only account of Horus that involves water is one story where
Horus is torn to pieces, with Isis requesting the crocodile god to fish him out of the water.
Hindi binawtismohan si Horus. Ang natatanging salaysay na may kinalaman ang tubig ay isang
kwento kung saan si Horus ay pinagpira-piraso at inutusan ang diyos-diyosan ng mga buwaya na
ang kanyang anak ay hanguin sa ilog.
Horus did not have a ministry.
Hindi naglingkod si Horus
Horus did not have 12 disciples. According to the Horus accounts, Horus had four demigods
that followed him, and there are some indications of 16 human followers and an unknown
number of blacksmiths that went into battle with him.
Walang 12 disipulo si Horus. Ayon sa mga panitikan tungkol kay Horus, siya ay may apat na
maliliit na diyos-diyosan at may 16 na alilang tao. Mayroon din siyang kasamang hindi matukoy
na bilang ng mga panday na kasa-kasama niya sa mga digmaan.
There is no account of Horus being betrayed by a friend.
Walang salaysay na siya ay pinagkanulo ng isang kaibigan.
Horus did not die by crucifixion. There are various accounts of Horus death, but none of them
involve crucifixion.
Siya ay hindi ipinako sa krus. Maraming kwento tungkol sa kamatayan ni Horus subalit ni isa
ay walang nagsasabi na siya ay pinako.
There is no account of Horus being buried for three days.
Wala ring salaysay na siya ay ilinibing at nanatili dito ng tatlong araw.
Horus was not resurrected. There is no account of Horus coming out of the grave with the
body he went in with. Some accounts have Horus/Osiris being brought back to life by Isis and
then becoming the lord of the underworld.
Hindi rin siya nabuhay na muli. Walang salaysay na siya ay sumambulat sa kanyang libingan.
Ang ibang mga salaysay ay nagsasabi na si Horus/Osiris ay binuhay muli ni Isis upang maghari sa
impyerno.
When compared side by side, Jesus and Horus bear little, if any, resemblance to one another.
Kung ating ikukumpara si Hesus at si Horus wala tayo masyadong makikitang pagkakilanlang.

Jesus is also compared to Mithras by those claiming that Jesus Christ is a myth. All the above
descriptions of Horus are applied to Mithras (e.g., born of a virgin, being crucified, rising in
three days, etc.). But what does the Mithras myth actually say?
Si Hesus din ay ihinahalintulad kay Mithras ng mga taong nagsasabi na si Hesus ay isang
kathang-isip lamang. Lahat ng mga pagsalungat natin kay Horus sa taas ay maari ring magamit
kay Mithras (halimbawa, ipinanganak ng isang dalagan birhen, napako sa krus, nabuhay ulit
makalipas ang tatlong araw, atpb)
He was born out of a solid rock, not from any woman.
Si Mithras ay pinanganak galing sa bato, at hindi sa isang babae.
He battled first with the sun and then with a primeval bull, thought to be the first act of
creation. Mithras killed the bull, which then became the ground of life for the human race.
Nakipagtunggali muna siya sa araw at isang toro na tinaguriang unang nilalang na nalikha.
Pinatay ni Mithras ang toro na nagpasimula ng buhay sa sangkatauhan.
Mithrass birth was celebrated on December 25, along with winter solstice.
Ang kapanganakan ni Mithras ay totoong December 25, kasama ang sinasabing winter
solstice.
There is no mention of his being a great teacher.
Walang binanggit na siya ay isang dakilang guro.
There is no mention of Mithras having 12 disciples. The idea that Mithras had 12 disciples may
have come from a mural in which Mithras is surrounded by the twelve signs of the zodiac.
Walang salaysay na nagsasabi na siya ay may 12 disipulo. Ang sinasabing si Mithras ay may 12
disipulo ay marahil galing sa isang mural kung saan siya ay napapaligiran ng 12 zodiac signs.
Mithras had no bodily resurrection. Rather, when Mithras completed his earthly mission, he
was taken to paradise in a chariot, alive and well. The early Christian writer Tertullian did write
about Mithraic cultists re-enacting resurrection scenes, but this occurred well after New
Testament times, so if any copycatting was done, it was Mithraism copying Christianity.
Si Mithras ay hindi nabuhay ulit dahil hindi naman siya namatay. Nang matapos na niya ang
kanyang misyon dito sa lupa, siya ay dinalang buhay na buhay sa paraiso lulan ng isang kalesa.
Isang Kristiyanong manunulat nung pangalawang siglo na si Tertullian ang nagsabi na ilang mga
Mithraic na kulto ang wari bagay umaarte sa entablado para ilahad ang pagkabuhay na muli ni
Mithras. Subalit tulad ng nabanggit na, ito ay obserbasyon ni Terullian nung pangalawang siglo;
kaya naman maaring sabihin na ang kulto ng Mithraism ang siyang kumopya sa Kristiyanismo.

More examples can be given of Krishna, Attis, Dionysus, and other mythological gods, but the
result is the same. In the end, the historical Jesus portrayed in the Bible is unique. The alleged
similarities of Jesus story to pagan myths are greatly exaggerated. Further, while tales of Horus,
Mithras, and others pre-date Christianity, there is very little historical record of the <i>preChristian</i> beliefs of those religions. The vast majority of the earliest writings of these
religions date from the third and fourth centuries A.D. To assume that the <i>pre</i>-Christian
beliefs of these religions (of which there is no record) were identical to their <i>post</i>Christian beliefs is naive. It is more logical to attribute any similarities between these religions
and Christianity to the religions copying Christian teaching about Jesus.
Marami pang mga kwentong kathang isip ang maari nating maibigay tulad ng kwento ni
Krishna, Attis, Dionysius at iba pang mga diyos-diyosan ng unang panahon subalit ang resulta
nito ay pareho lamang. Sa kalaunan, ang Hesus ng kasaysayan na ilinalahad sa ebanghelyo ay
namumukod-tangi. Ang paghahalintulad ng kwento ni Hesus sa mga lumang alamat ay
masyadong eksaherado. Dagdag pa dito, maski pa ang mga kwento ni Horus at Mithras ay
nauna sa kasaysayan ng mundo wala tayo masyadong kinakikitaang kasaysayan ng mga
kwentong ito. Ang karamihan sa mga kwento na may paghahalintulad kay Hesus ay mga
kwentong naisulat sa panahon ng pangatlo at pangapat na siglo matapos ng kapanganakan ni
Jesus. Kaya naman maari nating sabihin na ang mga kwentong ito ay siyang nangopya sa
kwento ni Hesus.
This leads us to the next area to examine: the logical fallacies committed by those claiming that
Christianity borrowed from pagan mystery religions. Well consider two fallacies in particular:
the fallacy of the false cause and the terminological fallacy.
Ngayon naman ay ating suriin ang maling pangangatwiran ng mga nagsasabing nanghiram ng
kwento ang mga Kristiyano. Dalawang maling pangangatwiran ang ating pag aaralan: false
cause at terminological fallacy.
If one thing precedes another, some conclude that the first thing must have caused the second. This is
the fallacy of the false cause. A rooster may crow before the sunrise every morning, but that does not
mean the rooster <i>causes</i> the sun to rise. Even if pre-Christian accounts of mythological gods
closely resembled Christ (and they do not), it does not mean they caused the Gospel writers to invent a
false Jesus. Making such a claim is akin to saying the TV series <i>Star Trek</i> caused the NASA Space
Shuttle program.
Kapag ang isang pangyayari (B) ay nakasunod sa isa pang pangyayari (A), maaring magsabi ang iba na
ang dahilan ng A ay B. Subalit isipin natin ito: ang isang tandang na tumitilaok bago sumikat ang araw
tuwing umaga ay hindi nangangahulugan na ang pagsikat ng araw ay nakasalalay sa pagtilaok ng
tandang. Maski naman may mga nauna sa Kristiyanismo na mga kathang-isip na kwento, hindi
nangangahulugan na kinopya ng Kristiyanismo ang mga kwentong yan. Ang pangangatwiran na ganito ay
maihahalintulad natin doon sa kwento ng tandang.

The terminological fallacy occurs when words are redefined to prove a point. For example, the
<i>Zeitgeist</i> movie says that Horus began his ministry, but the word <i>ministry</i> is
being redefined. Horus had no actual ministrynothing like that of Christs ministry. Those
claiming a link between Mithras and Jesus talk about the baptism that initiated prospects into
the Mithras cult, but what was it actually? Mithraic priests would place initiates into a pit,
suspend a bull over the pit, and slit the bulls stomach, covering the initiates in blood and gore.
Such a practice bears no resemblance whatsoever to Christian baptisma person going under
water (symbolizing the death of Christ) and then coming back out of the water (symbolizing
Christs resurrection). But advocates of a mythological Jesus deceptively use the same term,
baptism, to describe both rites in hopes of linking the two.
Ang terminological fallacy ay nangyayari kung ang mga salita ay iniiba ang kahulugan para sa
pansariling layunin. Halimbawa nito ay yung pelikulang Zeitgeist kung saan sinabi na si Horus ay
nagsimula sa kanyang ministeryo na iba rin naman sa ministeryo ni Hesus. Nangyayari din
ito sa paghahalintulad kay Hesus at Mithras patungkol sa bawtismo. Kapag nagbabawtismo
ang mga pari ng kulto ng Mithras, ilinalagay nila ang babawtismohan sa loob ng isang hukay.
Sila ngayon ay magsasabit ng isang hayop sa ibabaw niya at lalaslasin ang tiyan ng hayop upang
mapaliguan ng dugo ang babawtismohan. Ang ritwal na ito ay walang pagkakahalintulad sa
pagbabawtismo sa Kristianismo kung saan ang babawtismohan ay isisisid sa tubig (simbolo ng
pagkamatay ni Hesus) atsaka siya iaahon (simbolo ng pagkabuhay na muli ni Hesus). Subalit ang
mga nagsasabing magkahintulad si Mithras at si Hesus ay iniiba ang kahulugan ng terminology
para nga naman pagkabitin ang dalawang kwento.
This brings us to the subject of the truthfulness of the New Testament. No other work of
antiquity has more evidence to its historical veracity than the New Testament. The New
Testament has more writers (nine), better writers, and earlier writers than any other document
from that era. Further, history testifies that these writers went to their deaths claiming that
Jesus had risen from the dead. While some may die for a lie they think is true, no person dies
for a lie they know to be false. Think about itif someone was about to crucify you upside
down, as happened to the apostle Peter, and all you had to do to save your life was renounce a
lie you had knowingly told, what would you do?
Marapat lamang na ating talakayin ang katotohan ng mga salaysay ng Bagong Tipan. Wala pang
panitikan na nakaugat sa malayong nakaraan ang nagtataglay ng napakaraming ebidensya ang
magpapatotoo sa kanyang kasaysayan. Ang mga manunulat ng Bagong Tipan ay marami at may
mga kakayahang magsulat ng malinaw at maayos samantalang sa panahon nila ay hindi
gaanong marami ang may kakayahang mag-akda. Dagdag pa dito, kasaysayan na ang
makapagsasabi na ang mga manunulat na ito ay hinarap ang hatol ng kamatayan na dala-dala
ang mensahe na si Hesus ay nabuhay muli. Pag-isipan natin kung ikaw ay ipapako sa krus na
patiwarik, tulad ng nangyari kay apostol Pedro, at ang kailangan mo lang gawin para ikay
maligtas ay talikuran ang isang kasinungalin na alam mo rin naman na kasinungalingan, ano
gagawin mo?

The New Testament attests to the fact that, in the first century, Jesus was not mistaken for any
other god. When Paul preached in Athens, the elite thinkers of that city said, He seems to be a

proclaimer of strange deities,because he was preaching Jesus and the resurrection. And they
took him and brought him to the Areopagus, saying, May we know what this new teaching is
which you are proclaiming? For you are bringing some strange things to our ears; so we want to
know what these things mean (Acts 17:1820, NASB). Clearly, if Paul were simply rehashing
stories of other gods, the Athenians would not have referred to his doctrine as a new and
strange teaching. If dying-and-rising gods were plentiful in the first century, why, when the
apostle Paul preached Jesus rising from the dead, did the Epicureans and Stoics not remark,
Ang Bagong Tipan ay nagpapatunay ng katotohanan na sa unang siglo hindi napagkamalan si
Kristo na isa sa mga kathang-isip na diyos-diyosan na ito. Nang mangaral si Apostol Pablo sa
Athens, nagsabi ang mga tao doon na Mangyayari bagang maalaman namin kung ano itong
bagong aral, na sinasalita mo? Sapagka't naghahatid ka ng mga kakaibang bagay sa aming mga
tainga: ibig nga naming maalaman kung ano ang kahulugan ng mga bagay na ito. (Gawa 17:1920). Malinaw dito na kung inuulit lang ni Apostol Pablo ang kwento nila Mithras hindi sasabihin
ng mga Athenian na ito ay bagong aral. Kung ang mga kwento ng mga namatay-at-nabuhaymuli na diyos ay marami sa unang siglo sa Roma di sanay nasabi nila na itoy hindi bago. Di
sanay sinabi na lang ng mga Epicureans at mga Stoics ang katanungang: Ah, tulad din ba ang
kwento ni Horus at Mithras?
In conclusion, the claim that Jesus is a copy of mythological gods originated with authors whose
works have been discounted by academia, contain logical fallacies, and cannot compare to the
New Testament Gospels, which have withstood nearly 2,000 years of intense scrutiny. The
alleged parallels between Jesus and other gods disappear when the original myths are
examined. The Jesus-is-a-myth theory relies on selective descriptions, redefined words, and
false assumptions.
Sa pagtatapos, ang pahayag na is Hesus ay kinopya lang sa mga diyos-diyosan ng makalumang
mytholohiya ay pinasinungalingan na ng ng mga iskolar, naglalaman ng mga maling
pangangatwiran at hindi maaring maikumpara sa Ebanghelyo. Bukod pa dito, ang Bagong Tipan
ay dumaan na sa dalawampung siglo na pagsasaliksik. Ang mga minumungkahing
pagkakapareho ng kwento ni Hesus sa mga kathang-isip na diyos-diyosan ay
napapasinungalingan kung ating susuriin ang mga panitikan. Ang gawa-gawang pahayag na si
Hesus ay kathang isip lamang ay nakasalalay lamang sa malisyosong paggamit ng mga
terminolohiya at mga maling akala.
Jesus Christ is unique in history, with His voice rising above all false gods as He asks the
question that ultimately determines a persons eternal destiny: Who do you say I am?
(Matthew 16:15).
Si Hesu-Kristo ay namumukod-tangi sa kasaysayan ng sanglibutan. Ang Kanyang tinig ay
maririnig sa gitna ng mga kasinungalingan ng kwento ni Horus atbp. Ang kaniyang katanungan
ay naiiba dahil ang sagot dito ay ang magtatakda kung saan mamumuhay ang isang tao sa
habang buhay: Ano ang sabi ninyo kung sino ako?