KERTAS PENERANGAN

TAJUK : FAKTOR KEPELBAGAIAN

(DIVERSITY FACTOR)

KURSUS : PEMASANGAN PENDAWAIAN

BANGUNAN (BWI)

Penerangan :
Faktor kepelbagaian ialah suatu kiraan anggaran yang membenarkan pengurangan arus bagi
alat saiz pengalir kabel, pengasingan dan alat perlindungan.
Mengapa ia diperlukan?
Dalam sesuatu pemasangan pengguna, tidak semestinya semua kelengkapan elektrik
digunakan serentak pada satu masa. Contohnya, jarang sekali pengguna memerlukan atau
menggunakan lampu, seterika, pembakar roti, dapur elektrik, televisyen, alat stereo dan lainlain dalam satu masa yang sama. Oleh itu, arus maksimum yang mengalir di dalam pengalir
litar adalah kurang daripada jumlah arus yang dijangkakan bila kesemua alat kelengkapan
elektrik digunakan serentak. Jadi adalah tidak ekonomik sekiranya kita menggunakan kabel,
suis, pengasing dan sebagainya, dengan hanya berpandukan pada permintaan maksimum
arus beban dalam pemasangan. Bagi tujuan ini, faktor kepelbagaian dibenarkan tetapi
hendaklah berlandaskan kepada jadual B Peraturan-Peraturan Elektrik 1994.
Jadual B (Kelonggaran bagi kepelbagaian)
Tujuan litar akhir disambungkan daripada
konduktor atau gear suis yang padanya
kepelbagaian terpakai
1.

Lampu

2.

Kuasa

3.

Perkakas memasak

4.

Pemanasan air (jenis serta-merta)*

5.

Pemanas air (dikawal termostat)

6.

Susunan standard litar akhir

menggunakan air keluar soket

7. Alir keluar soket selain daripada yang

termasuk dalam 6 di atas dan
kelengkapan pegun selain daripada
disenaraikan di atas.

Pepasangan individu rumahtangga, termasuk

blok kediaman individu

66% daripada jumlah permintaan arus

100% daripada jumlah permintaan arus
sehingga 10 Ampere + 50% daripada manamana permintaan arus yang melebihi 10
Ampere
10 Ampere + 30% f.l perkakas memasak yang
disambungkan melebihi 10 Ampere + 5 Ampere
jika air keluar digabungkan dalam unit.
100% f.l perkakas terbesar + 100% f.l perkakas
kedua terbesar + 25% f.l perkakas yang tinggal
Kepelbagaian tidak dibenarkan
100% daripada permintaan terbesar + 40%
daripada permintaan arus bagi tiap-tiap litar
lain.
100% daripada permintaan arus daripada poin
penggunaan terbesar + 40% daripada
permintaan
arus
bagi
tiap-tiap
poin
penggunaan yang lain.

124

KERTAS PENERANGAN
TAJUK : FAKTOR KEPELBAGAIAN
(DIVERSITY FACTOR)

KURSUS : PEMASANGAN PENDAWAIAN

BANGUNAN (BWI)

Contoh pengiraan
Sebuah rumah kediaman memerlukan bekalan satu fasa 240V, 50Hz mempunyai beban-beban seperti
di bawah. Anda dikehendaki mengira arus maksima dan arus anggaran untuk menentukan saiz kabel
utama, alat pengasing dan perlindungan dengan berpandukan jadual kepelbagaian.
i.
12 x 60W lampu filamen.
ii.
10 x 40W lampu kalimantang.
iii.
4 x 85W kipas siling.
iv.
8 X 13A suis soket alur keluar.
v.
2 x 3KW pemanas air (serta-merta).
vi.
1 x 7KW alat kawalan memasak disertakan 13A suis soket alur keluar.
vii.
1 x 1.5 Hp penghawa dingin.
Pengiraan arus maksima

Pengiraan arus anggaran

Arus
maksima

1. 12 x 60W lampu filamen

66% daripada arus beban penuh.
I = P/V
I = 66% x 3
3A
= 12 X 60 = 3A.
= 1.98A
240
2. 10 x 40W lampu kalimantang
66% daripada arus beban penuh
I = P X 1.8 / V
I = 66% x 3
= 10 X 40 X 1.8 = 3A
3A
= 1.98A
240
3. 4 x 85W kipas siling
66% daripada arus beban penuh
I = P / V Cos
I = 66% x 1.67
= 4 x 85
= 1.67A.
1.67A
= 1.1A
240 x 0.85
4. 8 x 13A suis soket alur keluar
100% litar terbesar + 40% litar
2 x 13A sso
= 20A
selebihnya.
2 x 13A sso
= 20A
100% x 20A
= 20A
2 x 13A sso
= 20A
40% x (80-20) = 24A
80A
2 x 13A sso
= 20A
= 44A
= 80A
5. 2 x 3KW pemanas air (serta
100% litar terbesar + 100% litar kedua
merta)
terbesar + 25% litar selebihnya.
I = P/V
100% x 12.5A =
12.5A
= 2 x 3 x 1000
100% x 12.5A =
12.5A
240
25A
=
25A
= 25A
6. 1 x 7KW pemasak l/d 13Asso 10A pertama
= 10A
l = P/V
+ 30% f.l melebihi 10A
= 1 x 7 x 1000
30% x (29.17-10) = 5.75A.
240
+ 5A utk 13A sso. = 5A
29.17A
= 29.17A
= 20.75A
7. 1 x 1.5Hp penghawa dingin.
I = P / V Cos
Tiada kepelbagaian
= 1 x 1.5 x 746
5.49A
240 x 0.85 = 5.49A
Jumlah
147.33A

125

Arus
anggaran
1.98A

1.98A

1.1A

44A

25A

20.75A

5.49A
100.3A