REPUBLIKA SRBIJA

PROJEKAT REHABILITACIJE TRANSPORTA

PRIRUNIK ZA PROJEKTOVANJE
PUTEVA U REPUBLICI SRBIJI

9. PROJEKTOVANJE MOSTOVA
9.12.1 IVINI VENCI, IVINJACI I HODNICI

BEOGRAD, 2012.

Izdava:

Javno preduzee Putevi Srbije, Bulevar kralja Aleksandra 282, Beograd

Izdanja:
Br.

Datum

30. 04. 2012.

Opis dopuna i promena

Poetno izdanje

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

SADRAJ
9.12.1.1
9.12.1.1.1
9.12.1.1.2
9.12.1.1.3
9.12.1.1.4
9.12.1.2

UVODNI DEO .................................................................................................................1

Predmet smernice ..................................................................................................................... 1
Referentni normativi .................................................................................................................. 1
Terminologija ............................................................................................................................. 2
Koriene skraenice................................................................................................................ 2
OPTA UPUTSTVA O REENJU I PRIMENI DETALJA IVINIH VENACA,
IVINJAKA I HODNIKA ZA MOSTOVE NA AP, VP I M/R/L PUTEVIMA ......................2

JP Putevi Srbije

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

9.12.1.1

Elementi puta, saobraajni i slobodni profili i

irine mostova.

UVODNI DEO

9.12.1.1.1

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

9.12.1.1.2

Predmet smernice

Predmet smernice 9.12.1 Ivini venci,

ivinjaci i hodnici za mostove je da kroz krai
instruktivni tekst i detaljne skice svih
relevantnih moguih reenja na spoljanjim
ivicama mostova na AP, VP i M/R/L putevima
i u srednjem razdelnom pojasu mostova na
AP i VP prui pomo projektantima za
primenu ujednaenih normiranih reenja.
Smernica 9.12.1 Ivini venci, ivinjaci i
hodnici je koordinirana smernicom 9.12.2
Ograde i sa 9.1 Optom smernicom za
projektovanje mostova, poglavlje 9.1.3

Referentni normativi

Predmetna smernica ukljuuje domae i

inostrane standarde, norme i tehnike
propise.
- SRDM
9.1
Opta
smernica
za
projektovanje mostova
- SRDM 9.3 Koncepcija, projektovanje i
konstruisanje mostova
- SRDM 9.12.2. Ograde
- SRDM 9.12.7 Prelaz sa puta na most
- SRDM 9.12.10 Instalacije na mostovima
- EN 1317 Evropski normativi za putne
sigurnosne ograde.

Zakon o javnim putevima

Sl. glasnik
RS 105/05

2005

Law on Public Roads

Zakon o bezbednosti saobraaja na

putevima

Sl. list SFRJ 53/82,

15/84, 5/86, 21/90 i
28/91

Law on Road Safety

Zakon o zatiti ivotne sredine

Sl. list SCG

135/04

2004

Law on Environmental Protection

Pravilnik o tehnikim normativima za

beton i armirani beton BAB 87

Sl.
SFRJ
719/1

list
07-

1987

Rule
Book
on
Technical
Normatives for Concrete and
Reinforced Concrete BAB 87

Pravilnik o tehnikim normativima za

eksploataciju i redovno odravanje
mostova

Sl.
SFRJ
20/92

list

1992

Rule
Book
on
Technical
Normatives for Bridge Exploitation
and Routine Maintenance

Pravilnik o tehnikim normativima za

beton i armirani beton za objekte koji
su izloeni delovanju agresivnih medija

Sl.
SFRJ
18/92

list

1992

Rule
Book
on
technical
Normatives for Concrete and
Reinforced
Concrete
for
Structures Exposed to Aggressive
Medias

EN 1992-2

Evrokod 2: Projektovanje betonskih

konstrukcija-2. deo: Betonski mostovi
Projektovanje i pravila za konstruisanje

Eurocode 2: Design of concrete

structures Part 2: Concrete bridges
design and detailing rules

EN 2061:2000

Specifikacija,
osobine,
prozvanja,
skladnost pravila za primenu EN 2061

Specification, performance, production

and
conformity
rules
for
the
implementation of EN 206-1

JP Putevi Srbije

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

9.12.1.1.3

padavinskih voda i drugih tenosti sa

kolovozne povrine mosta do sabirnika ili
kanalizacije puta.

Terminologija

Ivini venac je element kojim se zakljuuju

spoljanje
podune
ivice
rasponskih
konstrukcija mostova.
Ivinjaci su elementi od eruptivnog kamena,
a slue za denivelisano odvajanje povrina
koje su namenjene saobraaju vozila od
povrina koje su namenjene peacima i/ili
biciklistima.
Hodnici su saobraajne povrine
slubena lica, peake i bicikliste.

za

Razdelni pojas je deo kolovoza na AP i VP

sa kojim su fiziki ili oznakama razdvojeni
smerovi vonje na AP i VP.
Ograde na mostovima slue za zatitu
peaka i vozila na objektu i ispod objekta.
Razlikujemo vie tipova ograde: prema
nameni, konstrukciji i materijalu.
Ograde za peake su deo opreme koji titi
peake i bicikliste od pada sa mosta.
elina zatitna ograda ZO je deo
opreme koji titi vozila pred padom sa mosta
ili prelaza na suprotni kolovoz.

Prostor za instalacije na mostovima su

ugraene cevi ili rezervisani prostor koji je
opremljen sa vealjkama na koje se
montiraju cevi za instalaciju du mosta.
Javnu rasvetu
na
mostovima ine
elektroinstalacije i stubovi sa svetiljkama.
9.12.1.1.4
-

Koriene skraenice

AP autoput
VP vietrani (brzi) put
AB armirani beton
M/R/L magistralni, regionalni i lokalni
putevi
BM betonski most
SM spregnuti most
RK rasponska konstrukcija mosta
BIM betonski integralni most
BRK betonska rasponska konstrukcija
JUS jugoslovenski standard
EC Evrokod evropski standard
EN evropska norma
BZO betonska zatitna ograda
ZO elina zatitna ograda
IV ivini venac
TEBM trajno elastina bitumenska masa

Betonska sigurnosna ograda BZO je deo

opreme koji titi vozila od pada sa mosta ili
prelaza na suprotni kolovoz.

Na primer, slika 1 je skraeni oblik za sliku

9.12.1.2.1.

Zatitna ograda je deo opreme mosta koji

titi put ili prugu pod mostom.
Ograda protiv buke je deo opreme koji titi
okolinu od buke saobraaja sa mosta.

9.12.1.2 OPTA UPUTSTVA O REENJU I

PRIMENI DETALJA IVINIH
VENACA, IVINJAKA I HODNIKA
ZA MOSTOVE NA AP, VP I M/R/L
PUTEVIMA

Krov je zajedniki naziv za sve delove

opreme objekta iznad gornje nosee
konstrukcije (hidroizolacija, asfaltni kolovoz,
ivini venci, ivinjaci i hodnici).

Ivini venci, ivinjaci i hodnici uspostavljaju

funkcionalno, konstruktivno, saobraajno i
oblikovno jedinstvo sa noseom rasponskom
konstrukcijom mosta.

Kapa je zajedniki naziv za ivini venac i

hodnik koji se betoniraju na licu mesta na ve
izgraenoj rasponskoj konstrukciji.

Ivini venci i hodnici se betoniraju u drugoj

fazi na licu mesta pomou pokretne tipizirane
konzolne skele na ve izgraenoj i izolovanoj
rasponskoj konstrukciji mosta, tako da je
mogua manja korekcija geometrije ivinih
delova RK mostova.

Hidroizolacija na mostovima je opti naziv

za izolaciju (zatitu) rasponske konstrukcije
od tetnog uticaja vlage, padavinskih voda i
soli za posipanje.
Asfaltni kolovoz na mostovima je zajedniki
naziv za slojeve livenog asfalta i (ili) asfalt
betona na kolovoznoj povrini mosta.
Odvodnjavanje i kanalisanje je zajedniki
naziv sistema za kontrolisano odvodnjavanje
2

Ivini venci neutraliu manje greke nastale

prilikom betoniranja konzola, a mogu da
imaju i funkciju zatite i pokrivanja kotvi
kablova za popreno prednaprezanje. Bez
obzira na mogue geometrijske greke
izvedene konstrukcije, ivini venac mora da
zadri projektovane kote spoljanje konture.
Uobiajena irina ivinih venaca je 35 cm, a
JP Putevi Srbije

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

moe da bude i manja, ali ne manja od 25 cm

ako je to u skladu sa uslovima ankerisanja
stubova ograde.
Materijal za ivine vence i hodnike je beton
C25/30, XF4 prema EN 205-1:2000, elik za
armiranje B400 prema EN 10027-1, odnosno
MB30 i RA400/50L prema vaeem
pravilniku za beton i armirani beton.
Upotrebljen agregat je iskljuivo reni deo
frakcije 4 mm, ostalo je drobina zrna do 22
mm. Vodocementni faktor je manji od 0,45.
Ivinjaci su od eruptivnog kamena granita
koji je trajan i otporan na udare i habanje.
Betonski ivinjaci nemaju potrebnu trajnost i
podloni su oteenjima usled od udara i
mraza. Na svim spojevima ivinjaka i hodnika
i
ivinjaka
sa
asfaltnim
kolovozom,
predvieno je zalivanje sa trajno elastinom
bitumenskom masom (TEBM).
Ivini venci i hodnici moraju da budu armirani
u skladu sa nacrtanom armaturom na slici
9.12.1.2.1. Poprena armatura su vilice
10/20 cm zajednike za venac i hodnik.
Poduna armatura mora da bude 10/6,5.
Ovakva gustina podune armature uz
odgovarajuu negu betona obezbeuje da se
na povrini hodnika i venca ne pojave
pukotine od skupljanja i teenja betona. U
krajnje delove konzola se nagrauje
prikljuna armatura 14/30 U oblika koja
povezuje ivini venac i hodnik za konstrukciju
bez oteenja izolacije. Ako se hodnici i ivini
venci armiraju prema smernici, nije potrebno
da se ostavljaju prekidi na hodnicima bez
obzira na duinu mostova.
Smernice ne predviaju da se u hodnike
ugrauju cevi za instalacije jer je ugroena
trajnost hodnika i instalacija. Izuzetak je
samo kod hodnika na M/R putevima u
naselju za brzine manje od 50 km/h gde je
predvien hodnik vee debljine, kao to je
pokazano na slici 12. U svim drugim
sluajevima, instalacije se ugrauju pod
konzolom u skladu sa SRDM 9.12.10
Instalacije na mostovima.
Nalet vozila na ivinjake u poprenom pravcu
rauna se horizontalnom silom 100 kN koja
deluje 5 cm ispod gornje ivice ivinjaka. Kod
krutih konzola sila se rasprostire pod uglom
od 45. Istovremeno moe da se rauna i
vertikalnom silom veliine 225 kN ako je ta
kombinacija sila manje pogodna. (slika
19.12.1.0)

JP Putevi Srbije

Slika 9.12.1.2.0 Sile za proraun

Na slikama 9.12.1.2.1 9.12.1.2.16 grafiki
su na detaljima predstavljene sve realne
kombinacije reenja ivinih venaca, hodnika i
ivinjaka za mostove na AP, VP i M/R/L
putevima koje su takoe proverene u praksi.
Detalji su dosledno obraeni, tako da je
mogua njihova jednostavna primena. Na
skicama
su
naznaene
i
konture
odgovarajuih ograda koje e biti obraene u
posebnoj smernici SRDM 9.12.2.
-

Na slici 1 je detalj reenja ivinog venca i

hodnika za slubena lica na mostovima
AP i VP sa elinom sigurnosnom
ogradom i granitnim ivinjakom visine 7
cm, koji moe da bude postavljen na
udaljenosti 15 50 cm od ivice ZO. Na
detalju je prikazan nain armiranja ivinog
venca
i
hodnika
sa
prikljunom
armaturom.

Na slici 2 su detalji reenja ivinog venca i

hodnika za slubena lica. Na mostovima
AP i VP sa betonskom zatitnom ogradom
koja je elastino postavljena na gornjoj
povrini hodnika date su dve varijante, sa
i bez elinog dodatka visine 50 cm.

Na slici 3 je detalj ivinog venca i hodnika

za krae mostove na AP, VP i M puteve
za brzine vee od 50 km/h bez hodnika za
slubena lica sa ivinom ZO.

Na slici 4 je detalj monolitnog ivinog

venca sa ZO tip GC77 na mostovima
AP, VP i M putevima sa brzinama veim
od 50 km/h koji je atestiran u skladu sa
evropskim
normativima
za
putne
sigurnosne ograde EN 1317.

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Na slici 5a je reenje sa betonskom

polumontanom zatitnom ogradom na
ivici mostova AP, VP i M bez ivinog
venca i hodnika za slubena lica. Na slici
5b je varijanta sa monolitnim ivinim
vencem i u 2. fazi na BZO visine 80 cm ili
130 sa dodatkom elinog dela koja je
izvedena na licu mesta . Radna spojnica
je 5 cm iznad kolovoza, tako da nije
mogu prodor vode.
Na slikama 6 i 7 su data varijantna
reenja ivinih venaca i ograda u
razdelnom pojasu mostova na AP i VP sa
ZO i varijanta sa BZO bez ivinih
venaca i hodnika za slubena lica za
mostove na AP i VP.
Na slikama 8, 9 i 10 su prikazana reenja
hodnika, ivinjaka i ograda na razdelnom
pojasu jedinstvenih mostova (mostovi
krai od 50 m) za AP i VP sa dvostrukom
ZO za razdelne pojaseve irine 4,00 i
3,00 m, odnosno sa jednom ogradom za
razdelne pojaseve irine 2,00 (slika 9).
Slika 10 pokazuje reenje varijante sa
ivinim vencima na razliitim visinama
koje nastaju usled vitoperenja.

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Slike 11 i 12 odnose se na reenja ivinih

venaca i hodnika na mostovima na M/R
putevima izvan naselja sa brzinama veim
od 50 km/h (slika 11) i manjim od 50 km/h
u naseljima. irina hodnika je razliita za
jedan ili vie redova peaka sa ili bez
biciklista.

Na slici 13 je specifino reenje ivinog

venca i hodnika kod manjih mostova na
M/R/L putevima kada je na objektu
kolovozna konstrukcija puta.

Na slici 14 je reenje ivinog venca na

propustima, podvonjacima i manjim
mostovima iznad kojih je nasip puta.

Slika 15 prikazuje reenje monolitnih

ivinih venaca bez hodnika na R/L
putevima sa granitnim ivinjakom ili bez
ivinjaka.

Na slici 16 su pokazani detalji ograde i

ugradnje
granitnih
ivinjaka
sa
ankerisanjem u hodnike.

JP Putevi Srbije

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Slika 9.12.1.2.1: Ivini venac na ivici R.K. mostova na AP i VP sa hodnikom za slubena lica i ZO

JP Putevi Srbije

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Slika 9.12.1.2.2: Ivini venac na ivici R.K. mostova na AP i VP sa hodnikom za slubena lica
i BZO

JP Putevi Srbije

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Slika 9.12.1.2.3: Ivini venac na ivici R.K. mostova na AP, VP i M putevima bez hodnika za
slubena lica i ZO

Slika 9.12.1.2.4: Monolitni ivini venac na AP, VP i M putevima bez hodnika za slubena lica
i ZO tip GC 77

JP Putevi Srbije

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Slika 9.12.1.2.5: Betonska zatitna ograda BZO na ivici R.K. mostova na AP, VP i M
putevima bez hodnika za slubena lica

JP Putevi Srbije

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Slika 9.12.1.2.6: Ivini venci u razdelnom pojasu razdvojenih R.K. mostova na AP i VP sa

ZO

Slika 9.12.1.2.7: Ivini venci u razdelnom pojasu razdvojenih R.K. mostova na AP i VP sa

BZO

JP Putevi Srbije

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Slika 9.12.1.2.8: Razdelni pojas irine 4,0 m (3,60, 3,20) na jedinstvenim R.K. mostova na
AP I VP sa ZO

Slika 9.12.1.2.9: Razdelni pojas irine 2,0 m na jedinstvenim R.K. mostova na VP sa ZO

10

JP Putevi Srbije

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Slika 9.12.1.2.10: Ivini venci u razdelnom pojasu irine 2,0 m razdvojenih R.K. mostova na
VP sa ZO

Slika 9.12.1.2.11:Ivini venac i hodnik na M/R putevima izvan naselja za brzine vee od 50
km/h

JP Putevi Srbije

11

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Slika 9.12.1.2.12: Ivini venac i hodnik na M/R putevima u naselju za brzine manje od 50
km/h

Slika 9.12.1.2.13: Ivini venac na mostu sa kolovoznom konstrukcijom puta

12

JP Putevi Srbije

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Slika 9.12.1.2.14: Ivini venac na objektu pod nasipom

a) sa granitnim ivinjakom

b) sa betonskom kapom izvedenom in situ u 2. fazi

Slika 9.12.1.2.15: Monolitni ivini venac bez hodnika na R/L putevima

JP Putevi Srbije

13

Ivini venci, hodnici i ivinjaci

Prirunik za projektovanje puteva u Republici Srbiji

Slika 9.12.1.2.16: Detalji obrade i ugradnje granitnog ivinjaka

14

JP Putevi Srbije