Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

Kontabliteti Menaxherial dhe Koncepetet e Kostos

Zgjidhja e pyetjeve
1.

Cilt jan tre elementt kryesor t kostos s nj produkti?

Tre elementt kryesor t kostos sw nj produkti n nj kompani prodhuese jan materialet direkte, puna
direkte dhe shpenzimet e prgjithshme t prodhimit.
2.

Shpjego termat e mposhtm: (a) materiale direkte, (b) materiale indirekte, (c) puna direkte,(d) pun
indirekte, dhe (e) shpenizmet e prgjithshme t prodhimit

a. Materialet direkte jan nj pjes prbrse e produktit t prfunduar dhe kosto e tyre mund t
ndiqet (t identifikohet) te produkti n mnyr t besueshme.
b. Materialet indirekte jan prgjithsisht njsi t vogla marterialesh t tilla si ngjitsi dhe gozhdt.
Ato mund t jen pjes prbrse e produktit t prfunduar por kosto e tyre mund t ndiqet te produkti
vetm me nj kosto t lart dh jo n mnyr t besuehsme.
c. puna direkte prbhet nga kosto e puns q mund t ndiqet me lehtsi te nj produkt i caktuar.
Puna direkte quhet gjithashtu pune e prekshme
d. Puna indirekte prbhet nga kosto e puns s pastruesve, supervizorve, lvizsit e materialeve,
dhe punonjs t tjetr t fabriks q nuk mund t ndiqen n mnyr t besueshme te nj produkt i
caktuar. Kto kosto pune kryhen pr t mbshtetur prodhimin, por punonjsit e prfshir nuk punojn
direkt tek produkti.
e. Shpezimet e prgjithshme t prodhimit prfshijn t gjitha kostot e prodhimit prve materialeve
direkte dhe puns direkte. Pr rrjedhoj, shpenzimet e prgjithshme t prodhimit prfshijn materialet
indirekte dhe punn indirekte gjithashtu edhe kostot e tjera t prodhimit.
3. Shpjego diferencn ndrmjet kostos s produktt dhe kostos s periudhs
Nj kosto produkti sht do kosto e prfshir n blerjen ose prodhimin e produkteve. N rastin e
produtkteve t prodhuara, kto kosto prbehen nga materialet direkte, puna direkte, dhe shpenizmet e
prgjithshme t prodhimit. Nj kosto periudhe sht nj kosto q shkon direkt n pasqyrn e t
ardhurave si nj shpenzim n periudhn n t ciln ajo shfaqet/ndodh. .
4. Bj/Gjej dallimin ndrmjet (a) nj kostoje variabl, (b) nj kostoje fikse, dhe (c) nj kosto mikse
a. Kosto variabl: kosto variabl pr njsi sht konstante, por kosto totale variabl ndryshon n
prpjestim t drejt me ndryshimet n volum.
b. Kosto fikse: Kosto fikse totale sht konstante brenda nj zone relevante. Kosto fikse mestare pr
njsi ndryshon n marrdhnje t zdrjejt me ndryshimet n volum.
c. Kostot mikse: nj kosto mikse prmban element t kostove fikse dhe varibl.
5. far efektesh ka nj rritje n volum n:
a. Koton fikse pr njsi?
b. Koston variabl pr njsi?
c. Koston fikse totale?
d. Koston variabl totale?
a. Kostot fikse pr njsi bien kur volumi rritet

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

b. Kostot variabl pr njsi mbeten t pandryshuara.

c. Kostot fikse totale mbeten konstante ndrkoh q volumi rritet.
d. Kostot variabl totale rriten ndrkoh q volumi rritet.
6. Shpjegoni/prcaktoni temat e mposhtm (a) sjella e kostos dhe (b) zona relevante
a. Sjellja e kostos: sjellja e kostos i referohet mnyrs sipas s cils ndryshojn kostot n prgjigjje t
ndryshimet n nj matsi/treguesi t ativitetit t till si volumi i shitjes, volumi i prodhimit, ose
porosit e prpunuara.
b. Zona relevante: Zona relevante sht zona e aktivitetit brenda s cils supozimet pr sjelljen e kostos
fikse dhe variabl jan t vlefshme.
7. far kuptohet me baz aktiviteti kur flasim pr kostot variabl? Jep disa shembuj t baza s
aktivitetetit.
Nj baz aktiviteti sht nj mats i do gjje q shkakton shfaqjen e kostos variabl. Shembuj t bazave
t aktivitetit prfshijn njsit e prodhuara, njsit e shitura, letra t printuara, krevatt n nj spital,
vaktet e shrbyera n nj restorant, telefonatat e shrbimit t bra, etj.
8. Menxhert shpesh supozojn nj marrdhnj lineare strikte ndrmjet ksotove dhe volumit. Si mund
t mbrohet kjo praktik prkundrejt faktit q shum kosto jan n form kurbe/ t prkulur.
Supozimi i linearitetit sht n mnyr t arsyeshme i vlefshm duke nse formula e kostos prdoret
vetm brenda zons relevante.
9. Bj dallimin midis kostove fikse diskrete (q jane n dor t menaxhimit) dhe kostove fikse t
angazhuara.
Nj kosto fikse diskrete ka nj horiziont planifikimi shum t shkurtr-zakonisht nj vit. T tilla kosto
lindin/rrjedhin nga vendimet vjetore nga menaxhimi pr t shpenzuar n zra t caktuar kostosh fikse, t
tilal si rekalama, krkimi, dhe zhvillimi i menaxhimit. Nj kosto fikse e angazhuar ka nj horiziont
planifikimi m t gjat-zakonisht shum vite. T tilla kosto lidhen me invenstimet e nj kompanie n
fabrikat, paisjet, dhe organizimin baz. N momentin q kto kosto ndodhin, ato jan t kyura/t
fiksuara pr shum vite
10. A prdoret koncepti i zons relevante n rastin e kostove fikse? Shpjego.
Po. Ndrkoh q niveli i pritur i aktivitetit ndryshon, niveli i kostove fikse t krkuara pr t suportuar
operacionet mund t ndryshoj gjithashtu. Shumica e kostove fikse prshtaten/ndryshohen n rritje ose
n zbritje me shuma t mdha, ndryshe nga t qnit apsolutisht fikse n nj shum t caktuar pr t
gjitha nivelet e aktivitetit.
11. Cili sht disavantazhi kryesor I metods s minimum maksimumit?
Metoda e minimum maksimumit prdor vetm dy pika pr t prcaktuar formuln e kostos. Kto dy pika
ka gjasa q t jen m pak tipike/prfaqsuese pr shkak se ato prfaqsojn ekstreme t nj aktiviteti.
12. Jep nj formul t prgjithshme pr nj kosto mikes. Cili term/pjes prfaqson kosto variabl? Dhe
Kosto fikse?
Formula pr nj kosto mikse sht Y=a + bX. N analizn e kostos, a prfaqson koston fiske dhe b
prfaqson koston varibl pr njsi aktiviteti.

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

13. Cila sht direnca misid pasqyrs s t ardhurave sipas formatit t kontributit dhe pasqyrs s t
ardhurave sipas formatit trandicionnal? hat
Metoda e formatit t kontributit pr pasqyrn e t ardhurave i organizaon kostot sipas sjelljs s tyre, n
fillim zbriten kostot variabl pr t prfirtuar marzhin e kontributit, dhe pastaj zbriten kostot fikse pr t
marr t ardhurat neto operative. Metoda tradicionale i organizon kostot sipas funksioneve, t tilla si
prodhimi, shitja dhe administrimi. Me ndarjen funksionale kostot fikse dhe variabl jan t bashkuara.
14. ar sht marzhi i kontributit?
Marzhi i kontributit sht t ardhurat totale nga shitja minus totali i kostove variabl
15. Prcaktoni termat e mposhtm, Kosto diferenciale, kosto opportune, dhe kosto e zhytur.
Nj kosto diferneciale sht nj kosto q ndryshon midis alternativave t nj vendimi. Nj kosto
oportune sht nj prfitim i mundshm nga i cili hiqet dor kur zgjidhjet nj alternative mbi nj tjetr.
Nj kosto e zhytur sht nj kosto q ka ndodhur tashme dhe nuk mund t ndryshohet nga nj vendim q
mund t merret tani ose n t ardhmen.
16. Vetm kostot variabl mund t jen kosto direrenciale. A jeni dakord, shpjegoni?
Jo kostot diferenciale mund t jen variabl dhe fikse. Pr shembull, nj alternative mund t konsistoj
n blerjen e nj makine kundrejt nj tjetre pr t prodhuar nj produkt. Diferenca ndrmjet kostove fikse
e blerjes s dy makinave sht nj kosto diferenciale.

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

Ushtrimi 1 Klasifikimi i kostove t prodhimit.

Kompania Boat Inc monton barka t kostumizuara pr klinett me komponent t furnizuar nga
prodhues t ndryshm. M posht jan listuar disa nga kostot q jan jan kryer/t ndodhura nga
kompania.
Krkohet:
Pr seciln nga kostot, tregoni nse ka m shum t ngjar q klasifikohet si pun direkte,
material direkt, shpenzim i prgjithshm prodhimi, shpenzim shitje ose administrimi.
1.Pagat e punonjsve q ndrtojn varkat.
2. Kosto e reklamimit n gazetat lokale.
3. Kosto e nj pjese alumini instaluar te varka.
4. Paga e mbikqyrsi t repartit t montimti.
5. Qeraja e fabriks.
6. Paga e kontabilistit t kompanis.
7. Komisioni i shitjes i paguar agjentve t shitjes t kompanis.
8. Amortizimi i paisjeve t energjis.
Ushtrimi 1 Zgjidhje:
1.
2.
3.
4.
5.

Pagat e punonjsve q ndrtojn varkat: kosto e puns direkte.

Kosto e reklamimit n nj gazet lokale: kosto shitje dhe marketingu.
Kosto e nj pjese alumini t montuar te varka: kosto e materialevce direkte.
Pagat e mbikqyrsit t repartit t montimit: shpenzim i prgjithshm prodhimi.
Qeraja e ambjentit t fabriks: nj kombinim i shpenzimeve t prgjithshme t prodhimit,
shpenizmeve administrativce, dhe kostove t shitjes dhe t marketingut. Renta ka m shum
gjasa t ndahet n baz t hapsirs s zn nga prodhimi, administrata, dhe operacionet e
marketingut.
6. Paga e kontabilistit t kompanis: kosto administrative..
7. Komisioni i shitjeve i paguar agjentve t shitjes t kompanis: kosto shitje dhe marketingu.
8. Amortizimi i paisjeve t energjis: shpenzim i prgjithshm prodhimi.
USHTRIMI 2 Klasifikimi i kostove si kosto perudhe dhe produkti
Supozoni se ju sht dhn nj pun veror te ABC shpk, nj kompani q prodhon sete radarsh
t sofistikuar pr ftota ajrore tregtare. Kompania, ka kontaktuar nj bank pr nj hua pr t
ndihmuar n rritjen e shpejt t saj. Bakna krkon pasqyra prpara se t aprovoj huan.
Krkohet:
Klasifiko do kosto t listuar m posht si kosto produkti apo kosto periudhe pr qllimin e
prgatitjes s pasqyrave financiare prpara aprovimit t huas.
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Kosto e cipsave t memorjes t prdorur n kompletet e radarve.

Kosto e ngrohjes s fabriks
Kosto e mirmbajtjes s paisjeve t fabriks.
Kostot e trainimit pr punonjsit e rinj t administrats.
Kosto e ushtarit t prdorur pr t montuar pjest e radarit.
Kostot e udhtimit t agjentve t shitjes s kompanis.

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

Pagat dhe prfitimet t personelit t siguris s fabriks.

Kosto e kondicionimit t zyrave qndrore.
Pagat dhe prfitimet n departamentin q merret me faturimin e klientve.
Amortizmi i paisjes n dhomn e fitnesit q prdoret nga punonjsit e fabriks.
Shpenzimet e telefonit t kryera nga menaxhimi i fabriks.
Kosto e lvriimit/drgimit t seteve t prfunduara t radarve te klientt.
Pagat e punonjsve q montojn setet e radarve.
Paga e presidentit t kompanis.
Primet e sigurimit t shndetit dhe prime t tjera sigurimi pr personelin e fabriks.

Ushtrimi 2 Zgjidhje:
Kosto
Produkti
1. Kosto e cipsave t memorjes t prdorura n nj set
radarsh ............................................................................
2. Kostot e ngrohjes s fabriks ...............................................
3. Kosto e mirmbajtjes s paisjeve t fabriks .......................
4. Kosto e trainimit pr punonjsit e rinj t administrats .......
5. Kosto e ushtarit t prdorur pr t montuar pjest e
radarit ...............................................................................
6. Kostot e udhtimit t agjentve t shitjes t kompanis ......
7. Pagat dhe prfitimet e tjera t personelit t sigurimit t
fabriks .............................................................................
8. Kosto e kondicionimit pr zyrat qnrore .............................
9. Pagat dhe prfitimet n departamentin q merret me
faturimin e klientve ........................................................
10. Amortizimi i paisjeve n dhonn e fitnesit q prdoret
nga puntort e fabriks ...................................................
11. Shpenzimet e telefonit pr menaxhimin e fabriks. ............
12. Kosto e drgimit t nj seteve t prfunduar t radarve
te klientt ..........................................................................
13. Pagat e punonjsve q montojn radart. ............................
14. Paga e presidetit t kompanis.............................................
15. Primi i sigurimit t shendetit pr personelin e fabriks .......

Kosto
Periudhe

X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

USHTRIMI 3 Sjellja e kostove fikse dhe variabl

Kafe eksperes sha. operon nj numr stendash/kjoskas t kafeve ekspres n qendra tregtare
periferike. Shpezimet fikse javore t nj stende/kjoske kafeje jan $1.100 dhe kostot variabl pr
filxhan kafeje t shrbyer sht $0.26.
Krkohet:
1. Plotso tabeln e mposhtme me vlersimet tuaja t kostos totale dhe kostos mesatare pr
filxhan kafeje n nivelet e treguara t aktivitetit pr nj kjosk kafeje. Rrumbullakos kostot e
kafes pr nj filxhan n dhjetshen m t afrt t centit.
1.
Filxhan kafe t shrbyer n nj
jav
1,800
1,900
2,000
Kosto fikse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kosto varibl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kosto totale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kosto mesatare pr filxhan kafe t shrbyer.

?
?
?
?

?
?
?
?

?
?
?
?

2. Tregoni nse kosto mestare pr kafe t shrbyer rritet, ulet apo mbetet konstante ndrkoh
q numri i kafeve t shrbyera n nj jav rritet?

Ushtrimi 3 Zgjidhje:
1.

Filxhana kafeje t shrbyer n nj

jav
1,800
1,900
2,000
Kosto fikse ....................................................................................................
$1,100
$1,100
$1,100
Kosto variabl ...............................................................................................
468
494
520
Kosto totale ...................................................................................................
$1,568
$1,594
$1,620
Kosto mestare pr kafe t shrbyer* .............................................................
$0.871
$0.839
$0.810

* Kosto totale filxhana kafe t shrbyer n nj jav

2. Kosto mestare e nj filxhani kafe bie kur numri i kafeve t shrbyera rritet pr shak se kostot
fikse shrndahen n m shum filxhana kafeje.

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

USHTRIMI 4 Metoda e Minimum Maksimumit

Hotel Tirana, ka rekorde t akumuluara pr koston totale t elektricitetit t hotelit dhe numrin e
ditve t zna gjat vitit t kaluar (aktiviteti i hotelit). Nj dit znje prfaqson nj dhom t
dhn me qera pr nj dit. Biznesi i hoteleris sht shum sezonal, dhe piku sht gjat
sezonit t skive dhe n ver.
Ditt
Muaji
E znjes
Janar . . . . . . . . .
2,604
Shkurt . . . . . . . .
2,856
Mars . . . . . . . . .
3,534
Prill . . . . . . . . .
1,440
Maj . . . . . . . . . .
540
Qershor . . . . . .
1,116
Korrik . . . . . . . .
3,162
Gusht . . . . . . . .
3,608
Shtator . . . . . . .
1,260
Tetor . . . . . . . . .
186
Nntor . . . . . . .
1,080
Dhjetor . . . . . . .
2,046

Kostot
Elektrike
$6,257
$6,550
$7,986
$4,022
$2,289
$3,591
$7,264
$8,111
$3,707
$1,712
$3,321
$5,196

Krkohet:
1. Duke prdorur metodn minimum maksimum, vlerso kosto fikse t elektricitetit pr
muaj dhe koston variabl t elektricitetit pr dit znje. Rrumbullakos kosto fikse n
dollarin m t afrt dhe kostot variabl n centin m t afrt.
2. far faktorsh t tjer, t ndryshm nga ditt e znjes, ka gjasa t ndikojn n
variacionin e kostos s elektricitetit nga muaji n muaj.

Ushtrimi 4 Zgjidhje:
1.
Niveli maksimal i aktivitetit (Gusht) .
Niveli mimimal i aktivitetit (Tetor) ...
Ndryshimi ..........................................

Znja n-Dit
3,608
186
3,422

Kostot e
Elektricitetit
$8,111
1,712
$6,399

Kosto variabl = Ndryshimi n kosto Ndryshimi n aktivitet

= $6,399 3,422 dit t zna
= $1.87 pr dit t zn
Kosto totale (Gushti) ...............................................................................
Elementi i kostos variabl

$8,111
6,747

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

($1.87 pr dit t zn 3,608 dit t zna) ........................................

Elementi i kostos fikse.............................................................................

$1,364

2. Kostot e elektricitetit mund t reflektojn faktor sezonaliteti t tjera prve variacionit n

ditt e znjes. Pr shembull, hapsira t prbashkta t tilla si zona e pritjes duhet t
ndriohet pr periudha m t gjata gjat dimrit. Kjo do t rezultoj n efekte sezonale n
kostot fikse t elektricitetit.
N shtim kostot fikse do t ndikohen nga numri i ditve n nj muaj. Me fjal t tjera, kosto
t tilla si ndriimi hapsira t prbashkta jan varibl n lidhje me numrin e ditve q ka
muaji, por jan fikse prsa i prket numrit t dhomave t zna gjat muajit.
Faktor t tjera, m pak sistematik, mund t ndikojn gjithashtu kostot e elektricitetit t till si
kursimi i disa t prdoruesve individual. Disa mund t fikin dritat kur ato ln dhomn. T
tjert jo.

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

USHTRIMI 5 Pasqyra e t ardhurave sipas formatit tradicional dhe sipas formatit t

kontributit
ABC sha.., sht nj prodhues q ka dhn informacionin e mposhtm.
Numri i njsive t shitura . . . . . . . . . . . . . . . .
mimi i shtjes pr njsi . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kosto variabl pr njsi . . . . . . . . . . . . . . . .
Shpenzime administrative variabl pr njsi .
Totali i shpenzimeve frikse . . . . . . . . . . . . . .
Totali i shpenzimeve fikse administrative . . . . .
Inventari, teprica n fillim . . . . . . . . . . . . . . . .
Inventari teprica n fund . . . . . . . . . . . . . . . . .
Blerje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10,000
$15
$2
$1
$20,000
$15,000
$12,000
$22,000
$90,000

Krkohet:
1. Prgatit nj pasqyr t ardhurash sipas formatit tradicional.
2. Prgatit nj pasqyr t ardhurash sipas formatit t kontributit.

Ushtrimi 5 Zgjidhje:

1. Pasqyra e t ardhurave tradicionale

ABC sha
Pasqyra e t ardhurave tradicionale
Shitjet ($15 pr njsi 10,000 njsi) ..........................................
Kosto e mallrave t shitura
($12,000 + $90,000 $22,000)................................................
Marzhi bruto ................................................................................
Shpenzime shitje dhe administrimi:
Shpenzime shitje
(($2 pr njsi 10,000 njsi) + $20,000) .............................
Shpenzime administrative
(($1 pr njsi 10,000 njsi) + $15,000) .............................
E ardhura neto operative ..............................................................

$150,000
80,000
70,000

40,000
25,000

65,000
$ 5,000

2. Pasqyra e t ardhurave formati i kontributit

ABC sha
Pasqyra e t ardhurave formati i kontributit

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

Shtijet...........................................................................................
Shpenzime variabl:
Kosto e mallrave t shitura
($12,000 + $90,000 $22,000) ............................................
Shpenzime shitje ($2 pr njsi 10,000 njsi) ........................
Shpenzime administrative ($1 pr njsi 10,000 njsi) ..........
Marzhi i kontributit .....................................................................
Shpenzime fikse:
Shpenzime shitje ......................................................................
Shpenzime administrative ........................................................
E ardhura neto operative ..............................................................

$150,000

$80,000
20,000
10,000

110,000
40,000

20,000
15,000

35,000
$ 5,000

USHTRIMI 6 Identifikimi i kostove direkte dhe indirekte

Hotel Arbri sht nj hotel me katr yje n Tiran.
Krkohet:
Pr seciln nga kostot e hotelit, tregoni nse ka m shum gjasa q ajo t jet nj kosto direkte
apo nj kosto indirekte n lidhje me objektin e kostos s specifikuar duke vendosur nj X n
kolonn e prshtatshme.

Ushtrimi 6 Zgjidhje:
Kostot
Paga e krye guzhinierit
Paga e krye guzhinierit
Materialet e pastrimit t dhoms
Lulet pr tavolinn e recepsionit
Paga e portierit (atij q rrin te
porta)
6. Materiale pr pastrimin e dhoms
7. Sigurimi nga zjarri n dhomn e
hotelit
8. Peshqirt e prdorur n palestrn
e hotelit
1.
2.
3.
4.
5.

Objekti i kostos
Restoranti i hotelit
Nj klient i caktuar i restorantit
Nj qndrues i caktuar n hotel
Nj qndrues i caktuar n hotel
Nj qndrues i caktuar n hotel

Kosto
Direkte
X

Kosto
Indirekte
X
X
X
X

Departamenti i pastrimit
Palestra e hotelit

Palestra e hotelit

Shnim: Materialet e pastrimit t dhoms ka m shum gjasa q t konsiderohen si nj kosto

indirekte pr nj qndrues t caktuar n hotel pasi nuk do t ishte praktike pr t mbajtur
regjistrime eskzakte sesa material pastrimi sht prdorur n seciln nga dhomat e
qndruesve.

10

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

USHTRIMI 7 Kostot Diferenciale, Oportune, dhe kostot e zhytura

Hoteli Iliria sht nj hotel me katr yje n afrsi t fakultetit t Ekonomis. Zvds presidenti i
operacioneve t hotelit dshiron t zvndsojn terminalin e vjetr kompjuterik t hotelit n
tavolinn e recepsionit me nj terminal t ri me paraqitje artistike. Paraqitja e re do t krkoj m
pak hapsir, do t konsumoj m pak energji sesa terminali i vjetr kompjuterik, dhe do t
ofroj siguri shtes meqnse ato mund t shihen vetm nga nj knd i ngusht. Paraqitja e re
kompjuterike nuk do t krkoj instalime t reja elektrike. Shefi i hotelit beson se parat mund t
ishin shpenzuar m mir n nj paket t re frigoriferike pr guzhinn.
Krkohet
Pr secilin nga zrat m posht, tregoni duke vendosur nj X n kolonn e prshtatshme nse
duhet t konsiderohet si kosto diferenciale, kosto oportune, ose kosto e zhytur n vendimin pr t
zvndsuar teminalin e vjetr kompjuterik n nj terminal t ri. Nse asnjra nga kategorit nuk
prshtatet pr nj z kostoje t caktuar , ather lini t gjitha kolonat bosh.

Kostot

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Shemb: Kosto e elektricitetit t krkuar pr terminalin

Kosto e nj paneli t ri ............................
Kosto e terminalit t vjetr kompjuterik .
Qeraja pr hapsirn e zn nga tavolina e regjistrimit
Pagat e punonjsve t tavolins s regjistrimit
Prfitimet nga ngrirsi i ri.......................
Kostot e mirmbajtjes s terminalit t vjetr komputerit
Kosto e heqjes s terminalit t vjetr kompjuterik
Kosto e instalimeve elektrike t tavolins s regjistrimit
ekzistuese .............................................

Kosto
Diferen
ciale
X

Kosto
Oportu
ne

Kosto
T
zhytura

Kosto
Diferen
ciale
X

Kosto
Oportu
ne

Kosto
T
zhytura

Ushtrimi 7 Zgjidhje:
Kostot
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Kosto e nj paneli t ri ............................

Kosto e terminalit t vjetr kompjuterik .
Qeraja pr hapsirn e zn nga tavolina e regjistrimit
Pagat e punonjsve t tavolins s regjistrimit
Prfitimet nga ngrirsi i ri.......................
Kostot e mirmbajtjes s terminalit t vjetr komputerit
Kosto e heqjes s terminalit t vjetr kompjuterik
Kosto e instalimeve elektrike t tavolins s regjistrimit

X
X
X
X

11

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

ekzistuese .............................................
Shnim: Kosto e qeras s hapsirs s zn nga tavolina e regjistrimit dhe pagat e persoenlit
t tavolins s regjistrimit nuk jan as kosto diferenciale, as kosto oportune apo kosto t
zhytura. Kto jan kosto q nuk ndryshojn midis alterntivave dhe pr kt arsye jan jo
relevante n vendimarrje, por ato nuk jan kosto t zhytura meqnnse ato do t ndodhin n
t ardhmen.
USHTRIMI 8 Sjellja e kostos; Pasqyra e t ardhurave sipas formatit t kontributit
Kompania Paris prodhon dhe shet nj produkt t vetm. Nj skedul pjesrisht i prfunduar i
kostos totale t kompanis dhe kostos pr njsi, n zonn relevante nga 60,000 deri n 100,000
njsi t prodhuara dhe t shitura do vit, sht dhn m posht:
Njsi t prodhuara dhe shtiura
60,000
80,000
100,000

Kosto totale:
Kosto variabl. . . . .
Kosto fikse . . . . . . . .
Kosto totale . . . . . . . .
Kosto pr njsi:
Kosto variabl . . . . . .
Kosto fikse . . . . . . .
Kosto totale pr njsi

$150,000
360,000
$510,000
?
?
?

?
?
?

?
?
?

?
?
?

?
?
?

Krkohet:
1. Prfundo skedulin e kostos totale dhe kostos pr njsi t kompanis.
2. Supozoni se kompania prodhon dhe shet 90,000 njsi gjat vitit dhe mimi i shitjes sht
$7.50 pr njsi. Prgatit nj pasqyr t ardhurash sipas formatit t kontributit pr vitin.

Ushtrimi 8 Zgjidhje:
1. Kosto variabl pr njsi do t jet:
$150,000 60,000 = $2.50

N prputhje me sjelljen e kostove fikse dhe variabl, skeduli i prfunduar sht :

Njsi t prodhuara dhe shitura
60,000
80,000
100,000
Kosto totale:

12

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Kostot variabl .....................................
Kostot fikse ..........................................
Kostot totale .............................................
Kosto pr njsi:
Kosto variabl ......................................
Kosto fikse ...........................................
Kosto totale pr njsi ...............................

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

$150,000
360,000
$510,000

$200,000
360,000
$560,000

$250,000
360,000
$610,000

$2.50
6.00
$8.50

$2.50
4.50
$7.00

$2.50
3.60
$6.10

2. Pasqyra e t ardhurave e kompanis n formatin e kontributit sht:

Shtijet (90,000 njsi $7.50 pr njsi) ......................................................
$675,000
Shpenzime variabl (90,000 njsi $2.50 pr njsi) .................................
225,000
Marzhi i kontributit ....................................................................................
450,000
Shpenzime fikse .........................................................................................
360,000
T ardhurat neto operative ..........................................................................
$ 90,000

13

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

USHTRIMI 9 Klasifikimi i kostove

Shum vite m prpara Kompania Madrit bleu nj nj ndrtes t vogl ngjtur me fabrikn e saj prodhuese me qllim q t kishte
hapsir pr zgjerim kur t ishte e nevojshm. Meqnse kompania nuk kishte nevoj t menjehrshme pr zgjerim shtes, ndrtesa i
ishte dhn me qera nj kompanie tjetr duke marr t ardhura nga qeraja prej $40,000 n vit. Afarti i qeras pr qeramarrsin do t
skadoj muajin tjetr, dhe ndryshe nga dhnja me qera kompania Medex ka vendosur ta prdor ndrtesn pr nevoja t saj pr t
prodhuar nj produkt t ri. Materialet direkte pr produktin e ri kushtojn $40 pr njsi. Do t jet e nevojshme pr t marr n pun
nj mbikqyrs pr t mbikqyrur prodhimin. Paga e mbikqyrsit do t jet $2.500 n muaj. Punonjs do t merren n punu pr t
prodhuar produktin e ri, me kosto t puns direkte q shkon $18 pr njsi. Operacionet e prodhimit do t zn t gjith hapsirn e
ndrtess, kshtu q do t jet e nevojshme pr t marr me qera hapsir shtes n nj magazin pran pr t magazinuar produktet e
prfunduara. Kosto e qeramarrjes sht $1,000 n muaj. N shtim kompania duhet t marr me qera paisje pr prdorim n prodhmin e
produktit t ri: kosto e qeramarrjes sht $3,000 nmuaj. Kompania do t vazhdoj t amortizoj ndrtesn me metodn lineare, ashtu
si edhe vitin e kaluar. Amortizimi i ndrtess sht $10,000 n vit. Kostot e reklams pr produktin e ri do t jen n total $50,000 n
vit. Kostot e transportit/drgimit t produktit t ri te klinett do t jen $10 pr njsi. Kostot e elektricitetit t makinave operuese do t
jen $2 pr njsi. Q t ket fonde pr t bler materiale, t paguaj punonjsit, dhe kshtu me rradh, kompania duhet t
likuidoj/shes disa investime. Kto invenstime japin aktualisht nj t ardhur prej $6,000 n vit.
Krkohet:
Prsgatit nj flet prgjigjje me kolonat e mposhtme:
:
Kosto e produktit
Emri i kostos

Kosto
variabl

Kosto
fikse

Materiale
direkte

Pun
direkte

Shpp

Kosto (shtije
dhe admin)
periudhe

Kosto
oportune

Kosto e
Zhytur

Listo kostot e ndryshme q lidhen me vendimin pr produktin e ri dri n kolonn e fundit majtas (posht emrit t kostos). Pastaj
vendso X n secilin emrtim q ndihmon pr t prshkruar koston n fjal. Mund t kt shum X-e nn kolona t ndryshme pr nj
kosto t caktuar. (Pr shembull, nj kosto e caktuar mund t jet kosto fikse, kosto periudhe, dhe kosto e zhytur, ju duhet t vendosni
X nn secilan nga kto kolona n krah t kostos)

Ushtrimi 9 Zgjidhje:

14

Kontabliteti i Kostos: Konceptet e Kostos

Punoi: Erjon Skordha ACCA, MCP, MSC

Kosto e produktit

Kosto
Emri i kostos
variabl
T ardhurat nga renta t sakrifikuara,
$40,000 n vit ....................................
Kosto e materialeve direkte, $40 pr
njsi ...................................................
X
Paga e supervizorit, $2,500 pr muaj ....
Kosto e puns direkte, $18 pr njsi .....
X
Kosto e marrjes me qera t
magazins, $1,000 pr muaj ..............
Kosto e marrjes me qera ta paisjes,
$3,000 pr muaj .................................
Amortizimi i ndrtess, $10,000 pr
vit.......................................................
Kosto reklamimi, $50,000 pr vit .........
Kosto drgimi/transporti, $10 pr
njsi ...................................................
X
Kosto elektriciteti, $2 pr njsi .............
X
Kthimi nga investimi, $6,000 pr vit ....

Kosto
fikse

Materiale
direkte

Pun
direkte

Shpp

Kosto (shtije
dhe admin)
periudhe

Kosto
oportune

Ksoto e
Zhytur

X
X
X

X
X

X
X

X
X
X

X
X

15