FLORA

Edhe pse nj vend i vogl Shqipria shquhet pr florn e pasur q ka, pr aspekte specifike t vegjetacionit si edhe pr shumllojshmri biologjike t lart. Kjo dukuri shkaktohet nga kushtet e veanta ekologjike lidhur me pozicionin gjeografik t vendit, ashtu edhe me natyrn gjeologjike e toksore t tij. Politikat mjedisore t ndjekura nuk kan qen konsekuente dhe sidomos nuk sht zbatuar ligjshmria n mbrojtje t specieve t rrezikuara, ndaj gjendja e flors paraqitet kritike n disa apekte. Gjat pesvjearit t fundit flors spontane t vendit i jan shkaktuar dme shum t mdha, n mjaft raste me pasoja t pariparueshme, p.sh : pylli i dafins n Kavaj, pylli i mshtekns n Shishtavec dhe pyjet e dushkut, flora spontane dhe bimt mjeksore, bimt shum t rralla dhe endemike t Shqipris.

Llojet e rrezikuara te flores

N kodrat e Kavajs (Kalaja e Turrs), vihet re prve prdorimit t gjetheve edhe prerja e drurve t dafins e prdorimi i tyre pr dru zjarri. Si rrjedhoj pylli i dafins n kto kodra sht rralluar shum dhe rrall mund t shihet ndonj dru m i lart se 2 m. Kshtu po zhduket gradualisht nj nga pyjet e rrall t Mesdheut dhe vetm zbatimi pr nj koh t gjat (rreth 10-15 vjet) i masave t rrepta t ruajtjes mund ta shptoj kt pyll e ta kthej n gjendjen e mparshme.

 Problematike sht edhe gjendja drejt zhdukjes e pyllit t mshtekns (Betula pendula) n Shishtavec t Kuksit, i cili ka vlera t jashtzakonshme shkencore si dhe prfaqson kufirin m jugor n Evrop t Betula pendula. Nn krcnimin e zhdukjes jan edhe pyjet e dushkut (Quercus sp. Div) n Levan t Fierit dhe Ishm t Durrsit.

 Kritike paraqitet gjendja lidhur me dmet q po i shkaktohen flors spontane nga grumbullimi intensiv i bimve mjeksore (Shqipria z vendin e dyt n Evrop pr eksportimin e bimve mjeksore). Grumbullimi jo sipas modaliteteve tekniko-shkencore dhe mungesa e nj qndrimi t ndrgjegjeshm nga ana e mbledhsve privat ka shkaktuar rrallimin e specieve t tilla si: Siderites raeseri (aji i malit), n Llogara, Tomor, ajup; Salvia officinalis (sherebela), n malin e Shngjinit e t Rencit; Satureja montana (trumza), n malin e Krujs e t Sarisatllkut. Origanum vulgaris (rigoni), n zonn bregdetare ku vrehet dmtimi i llojit pr shkak t grumbullimit masiv e pa kriter t tij vitet e fundit. Drejt zhdukjes jan llojet t ndryshme t gjinis Orchis (salepi) dhe Fucus virsoides (alg) e cila tashm sht zhdukur n Treport ku gjendet edhe kufiri jugor i arealit t saj.

Trumeza

aji malit Sherebela Rigoni

 Problemi i mbrojtjes s bimve shum t rralla dhe endemike t Shqipris sht shum i ngutshm pr specie t tilla si: Wulfenia baldacii n Shtegun e dhnve, Theth dhe Leontopodium alpinum (ylli alpin), n Guri i Leges, Polis, t cilat paraqesin interes shkencor t jashtzakonshm dhe si pasoj e grumbullimit pr qllime dekorative ato jan nn krcnimin e vazhdueshm drejt zhdukjes.

Wulfenia baldacii

Leontopodium alpinum

Fauna detare
Studime pr peshqit e rrezikuar jan kryer nga Instituti i Krkimeve t Peshkimit n Durrs n bashkpunim me MEDITS t Bashkimit Evropian. T dhnat krahasuese t nxjerra pr vitet 1996, 1997 dhe 1998 japin indekset e abondancs (kg/km2 dhe N/km2) t specieve t ndryshme. Llojet kryesore pr t cilat jepen t dhna pr rrezikshmrin e zhdukjes dhe pr nivelet e ulta t znies jan:

Merluccius merluccius (merluc); Micromesistius poutassou (merluc tripendsh)

Mullus barbatus (barbun)

Spicara flexuosa (maridhe)

Trachurus mediterraneus (stavride mesdhetare) Trisopterus minutus capelanus (peshk lakuriq)

Parapenaeus longirostris (karkalec detit) Loligo vulgaris (kalamar)

Insektet
Nga studimet e autorve shqiptare dhe t huaj deri m sot n Shqipri njihen rreth 4642 lloje insektesh nga t cilat disa lloje t klass insecta bjn pjes n lloje t rrezikuara n shkall globale