PERMBAJTJA:

Cfare eshte tuberkulozi? Fq.3

Etiologjia ... Fq.3
Faktoret e riskut.. Fq.3
Menyrat e transmetimit .. Fq.4
Klinika Fq.4
Diagnoza infermierore.. Fq.5
Menyrat e vleresimit infermieror .. Fq.5
Masat parandaluese ... Fq.6
Rasti klinik Fq.7-8
ReferencaFq. 9

OBJEKTIVAT :

Te kuptojme tuberkulozin si patologji

Te kuptojme etiologjine e tuberkulozit
Te njihemi me faktoret rriskues dhe trasmetimin
Te njohim kliniken e tuberkulozit
Te vendosim diagnozen infermierore
Te vlersojme gjendjen e pacientit
Te njihemi me masat parandaluese

Cfare eshte tuberkulozi?

2

Tuberkulozi eshte semundje infective nxitese e shkaktuar nga mykobakteri tubercular, ose
ndryshe veremi dhe me te rralle jane mykokakterium bovis dhe mykobakterium avium.
Zakonisht ky mikrob sulmon mushkrit, por mund t prek gjithashtu edhe organe t tjera t
trupit t njeriut. Shumica e njerzve t prekur nga infeksioni nuk zhvillojn shenja klinike pr
nj koh t gjat. N kt rast smundja cilsohet si tuberkulozi i fshehur. Nse kta persona
nuk zbulohen dhe nuk trajtohen, smundja merr karakter agresiv, e mund t oj deri n
pasoja fatale per jeten. Numri I pacienteve me tuberkuloz eshte rritur ne menyre te vecante ne
pacientet HIV apo me sindromin e imunodeficences (AIDS).

Etiologjia
Mykobakeri I tuberkulozit eshte organizem aerob qe shumohet ngadale dhe qe ngordh nga
te nxehtit dhe rrezet ultraviolet. Bacilli I tuberkulozit vendoset ne organizem, dhe qendron I
fshehur qetesisht per vite derisa forcat immune te mbajne te frenuar infeksionin e hershem. Ne
rastin kur imuniteti I personit mbartes bie atehere kemi shumimin e ketij mykobakteri dhe
shfaqjen e simptomave te tuberkulozit.

Faktoret e riskut

Personat qe kane qene me pare te infektuar.

Personat tek te cilet bacilli I tuberkulozit ka qene jo aktiv.
Personat te cilet jane ne kontakt me personat e infektuar.
Personat me rezistenc te ulet per shkak te faktoreve te tille si alkoolizimi.
Personmat qe marrin terapi me kortikosteroide ose iminosupresive.
Mund te merret nga kafshet (mycobacterium bovia) merret me ane te qumshtit te lopes.

Menyrat e transmetimit

Menyra me e shpeshte eshte ajo nepermjet ajrit

3

Me ane te teshtitjes
Kollitjes
Te folurit
Te kenduarit

Instrumentet e kontaminuar
Higjena e ulet

Klinika

Prek pulmonet
Kolle persistente ( ne disa raste e shoqeruar me njolla gjaku)
Dhimbje te kraharorit
Temperature subfebrile
Te dridhura
Djersitje gjate nates
Ulje te oreksit
Renie ne peshe
Lodhje fizike

Diagnoza infermierore

Mungese njohurish mbi semundjen

Mungese njohurish mbi medikamentet
Mungese e njohurive mbi teknikat per tu vetekujdesur
4

Mundesi per infeksione

Dehidratim
Prishje e konfortit
Mospajtimi me rregjimin terapeutike

Ne vlersimin diagnostik infermieri konsiston ne:

Marrjen e kampioneve te sputumit

Perdoret nje dhome e caktuar per marrjen e kampionit

Shpjegohet arsyeja e marrjes se kampionit
Shpjegohet sit e kollitet
Bejme plotesimin e etiketes dhe mbyllim enen per dergimin ne laborator

Kryerja e testit te Tuberkulines

Zgjedhim nje zone te lekures( ne 1/3 e mesme dhe te siperme te parakrahut)

Krahu nuk duhet te pastrohet me aceton (perdoret uje dhe sapun)
Perdoret shiringe me nje perdorim special ( nr.26, 10mm, maje e shkurter)
Injektohet nje sasi prej 0,1 ml tuberkuline intradermale
Shenohet krahu I aplikimit te testit
Leximin e testit

Leximi I testit behet pas 3-4 ditesh

Shikohet nje zone e skuqur dhe e forte
Shohim formimin e nje papule te vogel me diameter 8-10 mm
Interpretimi I testit

Mbi 10 mm - Pozitiv
5-10 mm - Pozitiv (ne personat me HIV)
Nen 5 mm - Negativ

Masat parandaluese
Permirsimi I menyres se jeteses
Shmangja nga vendet e mbipopulluara
Ulja e konsumimit te duhanit
Ulja e konsumimit te alkoolit
Vaksinimi I popullsise
Nje diete e pasur ushqimore
5

RASTI KLINIK ( TBC)

Emri: X
Datelindja: X

Atesi: X

Mbiemri: X

Pesha: X kg

Kategoria: X

Adresa: X
Diagnoza e pranimit: Tuberkuloz pulmonar
Ankesat kyesore:

Kolle shqetesuese me sputum

Veshtiresi ne frymemarrje

Reaksionet nga barnat: nuk referohen

Historiku i semundjes: Pacieni referon qe ka patur shume sputum ngjyre verdhe kolle te te ashper
, dhimbje koke, lodhje dhe respiracion te veshtire sidomos ne zgjim . Respiracion me
fershellima
Semudjet e kaluara me pare: Njihet nga sherbimi qe merr dhe hospitalizohet per trajtimin e
rradhes .
Anamneza familjare: Familjaret te shendoshe

Ekzaminimi objektiv :
Gjendja e pergjithshme e moderuar . Lekure e paster, pa elemente morfologjike. Qafe e lire.
Oro-faringu jo I qete , pasi kemi prani te sputum. Pulmonet me respiracion te ashper. Cor me
tone ritmike te qeta. Defekim dhe urinim normal. Barku I bute, I palpueshem. Hepari dhe lieni
nuk preken, pa edema.
Ekzaminimet laboratorike:

Gjak komplet + sed

Urine komplet
Azotemi, kreatinemi, glicemi
Elektrolite
Protein total
Grafi pulmonare

Pacienti u informua qe: Do te ndiqet, ekzaminimet dhe trajtimet ne vazhdimesi.

7

Nderhyrja infermierore konsiston ne :

Matjen e shenjave vitale

Berjen e terapise
Mbeshtetjen psikologjike
Plotesimin e nevojave dhe lehtesimin e simptomave

Trajtimi: trajtimi eshte farmakologjik dhe perfshin:

Nikotidine
Rifampina
Izoniazidi
Pirazinamidi

Trajtim me aerosol.

REFERENCAT:
8

Patologjia morfologjike. Prof.Asc.Mehdi Alimehmeti, Dr. Majlinda

Buba. Fakulteti I Mjekesise, Tirane 2007
Semundje te brendshme. Prof.dr. Petrit Bara, Prof.Dr.Xheladin Ceka,
Fakulteti Infermierise, 2005
Farmakologji , Fakulteti I Mjekesise, Tirane 2010
Internet : http://mjeku.net/?id=30&s=36&t=1
Internet : http://www.slideshare.net/flori23/tuberkulozi