LEKSIONI II PEDIATRI

Dr. Mirela BIZHYTI-XHAFA

TEMA: Diarrea akute, llojet e diarreve, shkallet e dehidrimit, forma e rende e

diarrese, mjekimi, shigelozat, salmonelozat.

Diarrea akute

Diarre akute konsiderohen daljet e shpeshta, te ujshme me shume se 4 here ne dite; mund te
shoqerohen me crregullime te ujit dhe te elektroliteve; me renie te menjehershme ne peshe.
Ne varesi te kohezgjatjes se saj, diarrea mund te jete akute ose kronike.

INCIDENCA:
Ne vendet e zhvilluara raportohen: 1.3-2.3 episode per femje ne vit. U.S.A raporton rreth 200
000 shtrime ne vit.
Ne vendet ne zhvillim raportohen: 3-9 episode per femije ne vit dhe jane: shume te shpeshta,
shpesh here me forma te renda.
Ne vendin tone semundjet diarreike zene vendin e dyte, pas semundjeve te aparatit respirator.
Ne bote raportohen rreth 3,3 milion vdekje ne vit;
Shpeshtesia e madhe e crregullimeve akute te aparatit tretes ne femijet e viteve te para te jetes,
lidhet me vecorite anatomo- fiziologjike te aparatit tretes te organizmit te femijes sidomos ato te
metabolizmit dhe te SNQ-se.
Pra faktoret qe rrisin ndjeshmerine ndaj infeksionit jane:
- mosha e vogel
- imunodeficienca
- malnutricioni
- ushqyerja me ushqim artificial
Transmetimi i semundjes behet me rruge fekalo-orale, me ujin dhe ushqimet e kontaminuara.

Llojet e Diarreve
Diarrete mund te jene me natyre infektive dhe joinfektive.
Dy tipet baze te diarrese akute infektive jane:
- Inflamatore
- Joinflamatore
Diarrea inflamatore shkaktohet zakonisht prej bakterieve qe invadojne zorren direkt ose
prodhojne citotoksina te tilla si Campylobacter jejuni, Clostridium difficile, Escherichia coli
enteroinvazive, Salmonela, Shigela.
Diarrea joinflamatore shkaktohet nga disa enteropatogen qe prodhojne enterotoksina si dhe nga
shkaterrimi i qelizave siperfaqesore te vileve te zorreve nga viruset.
Per tu permendur jane dhe diarrete nga alergjia vecanerisht ndaj proteinave te qumeshtit te lopes.
Diarrea sekretore, shkaktohet nga nje lende qe nxit qelizat e zorres te sekretojne sasi te bollshme
lengjesh edhe ne mungese te marrjes se tyre nga goja. Fecet ne kete tip diarreje jane te ujshme e
me volum te madh. Kjo tip diarreje nuk ndalon me nderprerjen e ushqimit.
Crregullimet e levizshmerise kane te bejne me ngadalesimin ose shpejtimin e kalueshmerise ne
zorre te ushqimeve. Fecet jane voluminoze.
Diarrea osmotike, vjen si rrjedhoje e marrjes se nje lengu te paperthithshem mire si laktuloza,
magnezi, sorbitoli, sheqer ky i paperthithshem qe ndodhet ne lengjet e molles, dardhes,
kumbulles, ne mospranimin e laktozes prej mangesise se enzimes laktaze. Te njejten gjendje
mund te jape teprimi ne marrjen e lengjeve me gaz e me shume sheqer. Fecet ne kete lloj diarreje
jane me te pakta, me osmolaritet te rritur, pH te ulur. Diarrea nderpritet me mos marrjen e
ushqimit.

Shkaktaret infektive te diarreve jane:

Viruset:
1.Rotaviruset: jane pergjegjes per rreth 60-80% te diarreve tek femijet.
2.Adenoviruset: nga 47 serotipe vetem adenovirusi i tipit enterik eshte pergjegjes per diarrete tek
femijet (tipat 40 e 41). Shkakton kryesisht diarrete intra spitalore.Zgjasin me shume se diarrete
nga rotavirusi (rreth 10 dite).
3.Astroviruset: nuk ka ekzaminime te thjeshta qe te vleresoje frekuencen reale te tij. Vleresohet
me studime imuno-enzimologjike.
4.Caliciviruset: Jane zbuluar ne vitin 1972 gjate nje epidemie ne OHAJO. Transmetohen nga
njeriu, nga kafshet shtepiake, ose frutat e detit.
5.Coronavirus: I zbuluar gjate nje epidemie diarreje ne femije.
Bakteriet
Salmonelat: Njihen rreth 2 000 shtame; me shpesh takohen salmonela typhi dhe salmonela
enteritidis.
Escherichia coli: Paraqet popullaten e zakonshme ne intestin. Aktualisht klasifikimi behet mbi
menyren e veprimit.
1. Escheria coli enterotoxigen (ETEC). Efekti patogen percaktohet nga aftesia e adezimit.
Prodhimi i toxines termolabile ose termostabile.
2. Escheria coli enteropatogen (EPCE). Serotipat O55 dhe O11 takohen me shpesh. Nuk eshte
izoluar toxine.
3. Escheria coli entero-invazive: Ka aftesi te medha adezimi ne enterocit, jep diarre si dizanteria.
Eshte izoluar nje enterotoxine e tij.
4. Escheria coli entero-hemorragjik eshte pergjegjes per epidemite e kolitit hemorragjik, ze rreth
10% te rasteve, eshte pergjegjes per sindromin hemorragjik-uremik; keshillohet te kerkohet ne
demtimet renale.
5. Escheria coli entero-agregant: jep zakonisht diarre te zgjatura.
Shigelat: Jane gram negative e ndahen ne 4 grupe:
a. Shigela disenterie
b. Shigela flexneri.
c. Shigela Boydii.
d. Shigela Sonnei.
Campylobacter jejuni: Eshte gram negativ, prodhon enterotoksine dhe mund te jape:
Diarre te ujshme abondante, me dhimbje te forta barku, fece me gjak.
Yersinia enterocolitica: Eshte patogen invaziv i zorres se holle, demton vilet e jep diarre te
zgjatur dhe malabsorbim.
Vibrio cholerae: Jep semundjen e koleres.
Clostridium difficile: Akuzohet per colitin pseudomembranoz, pasoje e antibiotikeve pa
kriter.
Parazitet:
- Giardia lamblia
- Cryptosporidium
- Entameba histolytica
- Blastocystis hominis
- Strongyloides stercoralis
Ne varesi te shkalles se dehidrimit, diarrete ndahen ne:
1.Diarre e lehte
2. Diarre e mesme
3. Diarre e rende
Ne baze te humbjes ne peshe, dehidrimi quhet :
- i lehte deri ne 5%;
- i mesem 5-10%
- i rende me mbi 10% humbje.
Ne varesi te nivelit ne gjak te Na, dehidrimi ndahet ne:
A- Hipoton ose hiponatremik me natremi nen 130 mEq/l
B- Izoton ose izonatremik me natremi 130-150 mEq/l
C- Hiperton ose hipernatremik me natremi mbi 150 mEq/l
90% e rasteve me diarre te shoqeruara me dehidrim, mund te rehidrohen nga goja (ORS).
Klinika e Dehidrimit te rende:
Femija paraqitet i intoksikuar, me sy te thelluar, fytyre e hequr, mukozat shume te thara, mezi
qan, nuk nxjerr lot, lekure e zbehte, ngjyre gri, ekstremitete te ftohta, elasticiteti i lekures eshte i
ulur, formon pale, frymemarrja eshte e thelle, e shpejte, fontanela shume e thelluar, pulsi i dobet
filiform, ndonjehere nuk preket, paraqet oligo-anuri.
Percaktimi i shkalles se dehidrimit behet ne menyre indirekte (sipas te dhenave te OBSH-se)
- duke vleresuar gjendjen e pergjitheshme (e mire, e irrituar, jo i qete),
- duke ekzaminuar syte (normale ose te thelluar, prania ose mungesa e loteve),
- percaktimi i mukozes se gojes (e lagesht ose e thate),
- percaktimi i etjes (pi normal, pi i etur ose me deshire).
Vlere e rendesishme eshte prekja e lekures ne regionin e barkut ku vihet ne dukje kthimi i
lekures ne pozicionin e meparshem shpejt apo ngadale.
- Ekzaminohet fontanela bregmatike ne se eshte normale apo e thelluar
- Sasia e urines (normale, e paket, e erret)
Vleresim i shkalles dhe i llojit te dehidrimit eshte i domosdoshem te behet per te vendosur nje
mjekim sa me korrekt e adekuat.
Mjekimi
E rendesishme te percaktosh kur dhe si te trajtosh nje femije me diarre.
Keto jane ceshtje te cilat marrin pergjigje nga:
-Marrja e kujdeseshme e anamnezes (fillimi, frekuenca, sasia dhe lloji i diarrese, simptomat
shoqeruese: nauzea,te vjella, ethe, tenezma, dobesi, ushqime te marra se fundmi dhe shenjat e
simptomat e dehidrimit).
-Ekzaminimi i kujdesshem objektiv (matja e PA, demostron hypotensionin ortostatik duke
konfirmuar dehidrimin)
-Investigimi laboratorik: gjak, fece, tampon rektal
Diarrea trajtohet sipas shkalles se dehidrimit, ne kushte shtepie apo spitalore.
Ndihma e pare duhet te jepet nga nena. Qe ne episodet e para te diarrese duhen zevendesuar
lengjet dhe kriperat e humbura me tretesira standarte te parapergatitura (tresol, supe, leng orizi,
kos, uje i thjeshte). Nese femija nuk pranon ORS, mund t’i jepen lengje te tjera si ai i portokallit,
por asnjehere te mos shtohet sheqer ne to. Sa me e shpejte ndihma, aq me pak mundesi ka diarrea
te perparoje ne shkalle me te thella dehidrimi. Lengjet e keshilluara ne fillimin e diarrese duhet te
jene ne sasi me te medha se zakonisht; rreth 150 ml/kg/24 ore. Femijet me te vegjel se 2 vjec
duhet te marrin 50-100 ml lengje pas cdo dalje diarreike; Femijet 2-10 vjec 100-200 ml; Femijet
mbi 10 vjec duhet te marrin lengje sipas deshires. Dhenia e lengjeve, behet me luge te vogel,
filxhan ose gote, deri ne ndalimin e diarrese. Ne dehidrimet e renda me kolaps cirkulator dhe
shok, keshillohet rehidrim me rruge venoze.
- Perdorimi i antibiotikeve rekomandohet kur jemi te sigurt per natyren bakteriale te diarrese ( te
justifikuara ne disenteri, kolere), por edhe ne gjendje te tjera te renda, apo diarre te shoqeruara
me faktore rrisku (imunodeficience, gjendje septike, malnutricion).
- Te mos perdoren ne asnje rast barnat kunder diarrese dhe kunder vjelljes, mund te kene efekte
negative, duke perkeqesuar gjendjen e femijes.
- Ne varesi te llojit te parazitit te gjetur, duhet te perdoren edhe antiparazitaret e duhur.
Profilaksia
Per parandalimin e diarrese rekomandohet higjene e larte personale e femijes, higjene e ujit si
dhe e ushqimeve. Rendesi te madhe ka dhe higjena e ambientit te jashtem e te brendshem.
Rehidrimi
Objektivi i trajtimit te dehidrimit te rende:
8 oret e para:
- Mbushja e shtratit vazal per restaurimin e volumit plazmatik, permiresimi i perfuzionit indor
dhe rivendosja e funksionit renal.
- Korrigjimi i acidozes (pH<7.2)
- Zevendesimi i deficitit ne uje dhe elektrolite
16 oret pasuese (terapia mbajtese)
Plotesimi i nevojave ditore ne uje dhe elektrolite dhe i humbjeve ne vazhdim.
Qellimi i terapise mbajtese eshte:
Zevendesimi i nevojave ditore ne uje dhe elektrolite.
Zevendesimi i humbjeve ne vazhdim per parandalimin e dehidratimit te metejshem.
Parandalimi i ketoacidozes dhe i katabolizmit te preteinave.
Dehidratimi i rende me humbje peshe mbi 10% trajtohet me likide i/venoze.
Thelbesore eshte te vleresojme fillimisht:
- shenjat vitale,
- stabilitetin hemodinamik te femijes si dhe
- nese kemi perfuzion adekuat te indeve.
Nje pacient pa stabilitet hemodinamik me puls te dobet apo ne gjendje shoku, faza e I-re
emergjente eshte mbushja e shtratit vazal. Pavaresisht llojit te dehidrimit (izoton, hipoton,
hiperton) fillohet me dhenie bolus te likideve ne sasi 20-40 ose 60 ml/kg ne varesi te shfaqjes se
pulsit. Rehidrimi fillohet me solucion fiziologjik, gjenden zakonisht 2 vena nese eshte ne shok,
alternative rruga intraoseale. Nese pas 40 ml/kg nuk rivendoset pulsi, keshillohet 20 ml/kg sol.
koloidale p.sh.: albumine, plazem sintetike (gelofuzin) ose humane per te permiresuar presionin
onkotik, i cili eshte i kompromentuar ne gjendjet e shokut. Korrigjimi i acidozes do te behet
vetem nese pH eshte nen 7.2. Jepet NaHCO3 1-1.5 mEq/kg/p i holluar me sol. glukoze ne raport
5:1. Kur perfuzioni periferik stabilizohet kalohet ne terapine zevendesuese dhe mbajtese, e cila
zgjat 24 ore per dehidratimin izoton dhe hipoton; dhe ne varesi te nivelit te Na, 24-48 ore per ate
hiperton. Ne varesi te llojit te dehidrimit keshillohen keto raporte glukoze/uje fiziologjik:
Ne dehidrimin hipoton raporti 2:1; izoton 3:1; hiperton5:1. Lengjet jepen me perfuzion me pika
per gjithe 24 oreshin. Nese pas rehidrimit te dites se pare femija eshte i afte te marre lengje nga
goja mund t’i jepet nje sasi e kombinuar me marrje i/venoze, duke vleresuar dehidratimin.
Ushqimi duhet te jepet i plote dhe shume shpejt pas fillimit te rehidrimit, jo me shume se 5 ore
pas. Dhenia e tij ndihmon ne ruajtjen e nje gjendje nutricionale te kenaqeshme dhe favorizon
rigjenerimin e qelizave te zorreve te demtuara nga infeksioni. Dhenia e qumshtit te gjirit nuk
duhet te nderpritet ne asnje menyre. Ne femijet me te medhenj se 6 muaj duhet te jepen ushqime
si perime, mish, peshk, ne cdo porcion. Ushqimet duhet te jepen te porsagatuara, te ziera mire,
mundesisht ne forme pureje, te pakten 6 here ne dite, duke respektuar deshiren e femijes. Te
menjanohen ushqimet e bollshme, me permbajtje te larte fibrash, me permbajtje te larte sheqeri
dhe yndyre. Nuk keshillohen lengje te konservuara e te gazuara.
Rekomandohen: Lengje te fresketa frutash, porcione te vogla, te shpeshta ushqimesh. Pas
nderprerjes se diarrese te jepet nje vakt plus per rreth 2 jave per te rikuperuar peshen e humbur.
Shigelozat: Jane infeksione intestinale akute zakonisht te tipit kolitik, te shkaktuara nga shigelat,
dhe qe mjekohen me antibakterial.
Etiologjia: Shigelat jane bacile, gram-negative, asporigene, te palevizshme, anaerobe fakultative.
Sipas vecorive biokimike dhe serologjike ato ndahen ne 4 grupe:
a. Shigela Disenterie
b. Shigela Flexneri.
c. Shigela Boydi.
d. Shigela Sonnei.
Ato qe japin forma te renda dhe vdekshmeri jane dy format e para.
Takohen si ne vendet ne zhvillim por edhe ne vendet e zhvilluara.
Tabloja klinike shume polimorfe: E lehte, qe vet mjekohet. Shume e rende me dehidratim,
konvulsione, shok hipovolemik. Struktura toksike e Shigelave perfaqesojne nje faktor me peshe
ne patogjenicitetin e tyre. Shiga-toxin(Stx) eshte nje exotoksine e fuqishme, produkt ekskluziv i
Shigela disanteriae.
Kesaj toksine i atribuohen veti:
- Citotoksike: nderpret sintezen e proteinave eukariote, duke shkaktuar vdekje qelizore,
demtimi i mikrovaskulatures dhe hemorragji.
- Neurotoksike: temperature dhe krampe abdominale
- Enterotoksike: lidhet me receptoret e zorres se holle dhe bllokon thithjen e elektroliteve,
glukozes dhe aminoacideve.
Prania e ekzotoksines kontribuon ne shfaqjen e formave te renda te infeksionit, shenjave dhe
simptomave sistemike.
Shigella vazhdojne te kene nje impakt global te rendesishem. Ne fakt, u atribuohet nje mortalitet
prej 1 milion vdekje ne 163 milion raste me dizanteri qe paraqiten ne vit. Ky organizem ka
demostruar nje aftesi te jashtezakonshme ne perfitimin e nje multirezistence ndaj antibiotikeve
(te cilet me pare jane perdorur si first-line terapi). Shigelat perbejne 10-20% te diarreve qe
shfaqen ne bote. Shperthimet epidemike ndodhin me shpesh ne vendet kolektive. Rruga e
infektimit eshte direkte (fekalo-orale) ose indirekte (uji, ushqimet). Shigelat jane shume
infeksioze, aq e vertete eshte kjo sa mjaftojne 10-100 shigela qe te shkaktojne semundje.
Shigelat hyjne ne organizem nga goja, shumezohen dhe zhvillohen ne aparatin tretes. Dukuria
kryesore eshte inflamacioni i mukozes qe prek gjithe zorren e trashe.
Shigelat veprojne me dy mekanizma:
1- nepermjet nderhyrjes se drejtperdrejte
2- nepermjet prodhimit te enterotoksines
Fuqia sulmuese percaktohet nga tre faktore:
a. Aftesia depertuese per t’u shumezuar ne qelizat epiteliale te mukozes
b. Virulenca e baktereve
c. Rezistenca ndaj fagocitozes e ushtruar nga polimorfonuklearet dhe makrofaget.
Studimet histopatologjike kane treguar se toksina vepron ne SNQ, nuk i demton direkt neuronet
por qelizat endoteliale dhe shkakton crregullime vaskulare ne tru, palcen e kurrizit duke dhene
ndryshime neurologjike sekondare.
KLINIKA: Periudha e inkubacionit varion nga 12 ore deri ne 7 dite. Tabloja klinike e shigelozes
luhatet nga format asimptomatike deri ne ato toksike te rrufeshme kercenuese per jeten.
Sidoqofte shigeloza klasike perbehet nga dy sindrome kryesore te dallueshme:
1. sindromin e pergjitheshem, te intoksikimit
2. lokal, disenterik.
Temperature te larte, keputje, anoreksi, pergjumesi, dhimbje barku te vazhdueshme ose me
nderprerje, defekim me dhimbje.
Diarrea eshte e tipit eksudativ dhe permban mukus, pus dhe gjak. Feçet behen shpejt te ujeshme
dhe permbajne mukus me rrema gjaku ne brendesi te tij; numri i defekimeve eshte mbi 5 here ne
dite, mesatarisht 15 here ne 24 ore.
Nderlikimet: Dehidrimi, hipoglicemia, prolapsi i rektumit, etj. Nderlikim serioz eshte sindromi
hemolitik-uremik
Diagnoza: koprocitograma, fibrokolonoskopia (Evidentohet inflamacioni kataralo-ulcero-
hemoragjik), koprokultura, gjak komplet.
Mjekimi:
Mjekimi baze eshte ai etiologjik, i cili sipas klinikes qe zhvillohet mund te shoqerohet edhe me:
mjekim zevendesues, mjekim patogenetik, mjekim simptomatik.
Se pari lufta k/dehidrimit, crregullimeve elektrolitike dhe rregullimi i ekuilibrit acido-bazik.
Mjekimi etiologjik:
Kinolonet ndonese te efektshem, nuk perdoren para moshes 18 vjec. Ampicilline p.os 100
mg/kg/24h (me efekte jo shume te pelqyeshme).
Co-trimoksazoli p.os 60mg/kg/24h. Cefalosporinat e gjenerates se III: cefixime p.os 8mg/kg/24h,
ceftriaxone i/v, i/m 50 mg/kg/24h.
Amoksicilina dhe cefalosporinat e gjenerates se I dhe II nuk kane efekt. Mjekimi keshillohet te
zgjase 5 dite. Te mos perdoren medikamente qe ulin peristaltiken e zorreve si loperamidi, sepse
rrezikojne zgjatjen e semundjes.
Parandalimi:
I. Nxitja e ushqyerjes me qumeshtin e nenes, i cili ul ndjeshem infektimin me shigeloze dhe zbut
ecurine e semundjes.
II. Zbatimi i kushteve higjeno-sanitare vetjake e kolektive sidomos larja e duarve.
Ende nuk ka vaksine te afirmuar per parandalimin e semundjes.
Salmonelat :
Jane gram negativ, te levizshme, me flagel e qe nuk formojne spor. Rezervuar kryesor jane
kafshet (mishi i pules, gjelave te detit, rosave etj). Njihen rreth 2000 shtame. Me shpesh takohen
salmonela tifi dhe salmonela enteritidis.
Veprojne ne 2 menyra:
1. Ne menyre invazive ne ileum dhe ne te gjithe kolonin.
2. Nepermjet toksines duke dhene diarre sekretore.
Njihen dhe portatoret qe jane te rrezikshem sidomos ne kolektiva. Nderthurja e faktoreve
individ-mikroorganizem mund te coj ne semundje.
Ne individin ndikojne:
- Gjendja imunologjike
- Aciditeti i stomakut
- Levizshmeria e traktit tretes
Flora normale bakteriale e zorres. Salmonelat japin tek njeriu 2 sindroma klinike:
1. Salmonelozat jo-tifoidale qe shprehen me gastroenterit akut (semundje e kufizuar).
2. Ethen tifoide qe mbetet nje semundje sistemike relativisht e rende.
Salmonelozat jo-tifoidale prekin fem. nen 4 vjec, me shpesh ne stinet vere-vjeshte. Gastroenteriti
akut (periudha e inkubacionit 6-72 ore)
KLINIKA
- Te vjella
- Diarre e ujshme me ngjyre te gjelbert, me permbajtje mukusi, me ere te rende
- Dhimbje te forta barku rreth kerthizes
Ne disa raste shfaqet pergjumesi, konvulsione, bark i fryre, shenja meningeale. Ecuria eshte rreth
nje jave edhe me e gjate ne latantet, te lindurit para kohe, femijet me malnutricion, ata me
imunodeficience.
Diagnoza vendoset nga:
 Klinika
 Epidemiologjia
 Izolimi i shkaktarit ne fece, gjak.
 Percaktimi serologjik i antitrupave ndaj salmonelave
 Prova te percaktimit te ADN-se
Mjekimi: Antibiotiket nuk keshillohen ne gastroenteritet nga salmonelat, vetem ne femije
premature, nen 3 muajsh, ne malnutricion, gjendjet septike, ecuria e zgjatur etj. duke u bazuar ne
antibiograme. Te korrigjohet raporti uje-elektrolite, ekuilibri acidobazik. Nuk keshillohen barnat
qe ulin levizshmerine e zorreve sepse zgjasin kalueshmerine ne zorre dhe rrisin rrezikun e
perhapjes.
Prognoza: E mire. Te semuret sherohen plotesisht, perjashtohen komplikacionet si meningiti.
Parandalimi: Higjena vetjake, kolektive ne te gjitha hallkat dhe ne nivelin e duhur.
Nuk ka vaksine kunder salmonelave.
Ethja enterike: Quhet ndryshe ethja tifoide, mbetet ende problem ne vendet ne zhvillim. Njeriu
eshte rezervuari i vetem i S.Typhi. Rol me rendesi luajne kushtet higjeno-sanitare. Periudha e
inkubacionit 7-14 dite
KLINIKA
 Diarre
 Te vjella
 Fryrje barku
 Ethe
 Dobesi e pergjitheshme
Diagnoza bazohet ne:
-Historine e semundjes
-Kliniken
-Zbulimi i shkaktarit
-Hemokultura (pozitive qe ne javen e pare)
-Kultura e feceve, urines (pas javes se pare)
-Metode e vecante dhe me e sakte eshte percaktimi i antigjeneve specifike te S. Typhi ne serum
me ane te PCR-se (Polymerase chain reaction)
Diagnoza diferenciale behet me semundjet virale, crregullimet G-I akute, bronkopulmonare,
TBC, brucelozen, leptospirozen, rikeciozen, infeksione nga VEB, hepatitet, semundjet malinje si
leucemite ose limfomat.
Mjekimi behet me antimikrobike. Efekte te mira kane dhene:
 CAF, p.os 50 mg/kg/24h ose 75 mg/kg/24h
 Ampicillina, i.v, 200 mg/kg/24h
 Amoksicillina, p.os, 100mg/kg/24h
 Co-trimoksazoli, p.os, 60 mg/kg/24h
Mjekimi zgjat per nje periudhe 2 javore.
 Perdorimi i cefalosporinave te gjenerates se III, kane shkurtuar kohen e mjekimit
(cefixime, ceftriaxone).
 Kinolonet kane efekt te mire, por nuk keshillohen tek femijet.
 Dexametasoni me doze 3 mg/kg/doze fillestare me pas 1mg/kg per 2 ditet e para.
Mjekimi mbeshtetes behet me lengje, elektrolite; perdorimi ne disa raste i transfuzioneve te
gjakut ose mases trombocitare.
Parandalimi: Permiresimi i kushteve higjeno-sanitare, vecanerisht i ujit te pijshem, zbatimi i
higjenes vetiake, perdorimi i ushqimeve te sigurta. Bartesit mund te mjekohen me ampicilline
ose amoksicilline + co trimoksazol per 4-6 jave.
Sot ekzistojne 2 lloj vaksinash ndaj S. Typhi. Njera e zbutur, e gjalle, perdoret nga goja ne
femijet mbi 6 vjec; tjetra injektabel perdoret ne femijet mbi 2 vjec, i.m.