Pyetja 1

Trakeostomia është një incision që bëhet nën kërcin kortikoid midis unazës së 2-të dhe 4-t trakeale.
Trakeostomi quhet hapja ose stoma e bërë nga kjo prerje.Kërkon një përgatitje kirurgjikale të një stome
me rrethanat e përcaktuara mirë. Stoma shërben si rrugë ajrore ose si vend për të vendosur një tub që
përfaqëson një rrugë artificial ajrore. Trakeostomia realizohet atëherë kur:

1. Janë të bllokuara rrugët ajrore

2. Pengesë ose pamundësi e individit për tënxjerrë jashtë sekrecionet bronkiale
3. Insuficencë e rëndë respiratore akute ose kronike

Mjekimi i stomës:

1. Lajmë duart
2. Veshim dorezat
3. Lagim një garz me ujë dhe sapun
4. Pastrojmë zonën rreth qafës dhe lëkurës poshtë pjesës së trakeostomisë
5. Lëvizim krustet me një shkop me pambuk me antiseptic; për mukusin një garzë pa fibër
pambuku
6. Rregullojmë lidhjet e trakeostomisë
7. Kontrollojmë lëkurën

Intubimi endotrakeal është vendosja e një tubi me material fleksibël në brendësi të trakesë së një
pacienti me qëllim të ruaje aktivitetin respirator. Në disa raste qëllimi është të pengoje mbushjen e
bronkeve me material që vijnë nga stomaku ose për kryerjen e kërkimeve diagnostike. Materialet e
nevojshme:

1. Laringoskop
2. Pinca Magill (për heqjen e trupave të huaj)
3. Mandarinë për tubin trakeal
4. Katetrë steril për aspirimin e sekrecioneve
5. Shiringë për të fryrë manshetën e tubit
6. Leucoplast për të fiskuar tubin
7. Lubrifikues për tubin
8. Fonendoskop për të verifikuar pozicionin e tubit në pulmone
9. Tuba trakealë

Intubimi oro-trakeal ; rino-trakeal; I verbër

Pyetja 2

Citostatikët përdoren për mjekimin e sëmundjeve malinje dhe pengojnë ciklin qelizor. Jepen të
kombinuara osë të vetme. Megjithatë efekti i tyre nuk është i garantuar, kjo sepse ka qeliza tumorale që
janë jashtë ciklit qelizor dhe janë rezistente ndaj mjekimit dhe procesi kancerogjen fillon përsëri.
Japin efekte anësore në:
 1. Kocka: leukopeni; anemi; agrunolocitozë
2. Trakti gastro-intestinal: nauze; të vjella; diarre
3. Alopeci; infeksione; rritet temperature

Infermieri si fillim njihet me sëmundjen e pacientit, shikon medikamentet që do të marri pacienti dhe
njihet me efektet anësore te tyre për tja shpjeguar me pas atij. Përpara përgatitjes infermieri duhet të
shikojë udhëzimet lidhur me tretësirën që duhet të përdorë. Nqs do të përdoret në rrugë paranterale
infermierit do ti duhen doreza sepse disa preparate thithen nga lëkura dhe janë mjaft toksike.

Shembuj:

1. Ciklofosfamidi (agjent alkilantë) përdoret për limfomat malinje, leucemi, Hodgkin, ovare, gjiri 1-5
mg/kg/ditë
2. 5-Flurouracil (antimetabolit) ca. kolonit, stomakut, pankreasit, gjirit 3-12 mg/kg/ditë IV
3. Dactinomycin (antibiotic) ca.testeve dhe uterusit 0.5mg/ditë/IV
4. Tamoxifen (hormone) ca. e gjirit për gratë në menopauzë 10-20 mg orale 2 herë në ditë

Pyetja 3

Hemoragjia cerebrale

1. Hematoma kasulo-lentikulare është pasojë e rupturës së arterieve të thella lentikulostriatale. I

sëmuri ndjen një dhimbje koke të menjëhershme dhe humb ndjenjat. Ekzaminimi neurologjik
tregon nje hemiplegji me deviacion të konjuguar të kokës dhe syve nga ala e lezionit.
2. Hematoma kortikale zakonisht simptomatika lidhet me lokalizimin që më shpesh është
temporal, parietal ose rolandik
3. Hematoma cerebrale fillon me dhimbje koke të forta, nauze, vertigo.
4. Hemoragjia subaraknoidale derdhia e gjakut në hapsirën subaraknoidale.

Diagnoza është klinike dhe bazohet në fillimin e menjëhershëm me dhimbje koke shumë të forta,
turbullimet e moderuara të vetëdijes dhe prania e sindromës meningeale në ekzaminim objektiv
neurologji.

TAK-u cranial I realizuar urgjentisht konfirmon diagnozën në shumicën e rasteve. Zakonisht punksioni
lumbar kryhet kur TAK-u del negativ. Zakonisht trajtimi është kirurgjikal.

Pyetja 4

Marrja e gjakut intravenoz realizohet ne venat fossa kubiti. Materialet që na nevojiten janë një shiringë
sterile, tub gjaku, zhgut, doreza të pastra, pambuk, dezifektant, etiketat e parapërgatitura.
Teknika:

1. Përgatisni personin për të marrë një pozicion të rehatshëm

2. Lani duart
3. Hapni epruvetën dhe futeni në mbajtëse
 4. Llogarisni sasinë e gjakut që do të merret dhe zgjidhni shiringën e duhur
5. Vendosni zhgutin rreth 4 cm mbi vendin e çpimit
6. Vishni dorezat
7. Palponi venën
8. Tërhiqni lëkurën dhe vendosni agen në kënd 30 gradë
9. Thithni sasinë e gjakut
10. Hiqni zhgutin
11. Nxirrni agen nga krahu dhe komprimoni shpejt vendin e cpimit me pambuk
12. Hidhni gjakun në epruvetë
13. Kontrolloni krahun dhe vendosni pambuk me ngjitës
14. Dërgoni epruvetën në laborator

Kujdesi për pacientin konsiston në marrjen e gjakut në mënyrë sa më të mirë që të mos i shkaktojmë
dhimbje, dizifektim që të mos i shkaktojmë infeksion dhe të mos I dëmtojmë venën.
Kujdesi për veten i përdorim dorezat dhe kujdes mos cpohemi gjatë marrjes së gjakut, larja e duarve.

Pyetja 5

Urostomia është një procedurë kirurgjikale në të cilën krijohet një stomë dhe shërben për nxjerrjen e
urinës jashtë organizmit kur me rrugë normale apo kateter urinar nuk është e mundur si psh kur kemi
ndonjë obstruksion.
Indikacionet:

1. Pas një cistestomie

2. Kancerit të veshkave
3. Dëmtim të traktit urinar
4. Komplikacione kirurgjikale të hapjes abdominal

Pyetja 6

Çrregullimet urinare më të zakonshme janë infeksionet ku përfshihen:

1. Cistiti (inflamacion i vezikës urinare)

2. Uretriti (Inflamacion i uretrës)
3. Prostatiti (pezmatim i prostatës)
4. Piolonefriti (infeksion i traktit të sipërm urinar)

Faktorët që ndikojnë

Në cistit shktarët janë bakteret, kërpudhat, viruset, parazitët. Cistiti joinfeksioz shkaktohet nga
ekspozimi kimik, terapia rrezatuese, reagimi imunologjik.
Shkaktari më i zakonshëm i uretritit në burrat është gonorea, clamydia ose Trichomonas vaginalis
(protozoar që gjendet dhe te femrat dhe te meshkujt)
Shkaktarët më të zakonshëm të pielonefritit: E.koli, pseudomonas, enterobakteri etj
Vlerësimi :

Në cistit merret anamneza e pacientit; bëhet vlerësimi fizik duke pyetur pacientin për shpeshtësinë,
urgjencën dhe disurinë. Gjithashtu bëhet dhe vlerësimi psikosocial.
Në uretrit pacienti pyetet për SST, urimin të dhimbëshm, sekrecione, discomfort në pjesën e poshtme
abdominal.
Në pielonefrit pyetet pacienti për discomfort abdominal, hematuri, urinë të turbullt, dobësi të lehtë të
përgjithshme ose lodhje, të ftohtë ose temperaturë.

Problemet e urinimit:

1. Anuri 4. Retension urinar

2. Oliguri 5. Urina reziduale
3. Poliuri
Pyetja 7

Ndërprerja e shtatzanisë indikohet atëherë kur:

1. Nëna ka hipërtension i cili po dëmton atë dhe fetusin

2. Sëmundje kardiake
3. Depresion ose sëmundje të tjera psikologjike
4. Sëmundje të veshkave ose mëlçisë
5. Disa lloje infeksionesh
6. Sëmundje malinje
7. Gravidancë ekstra uterine

Edukimi shëndetësor:

1. Nëse ka qenë një shtatëzani e padëshiruar i rekomandojmë gruas përdorimin e kontraceptivëve

2. Nëse ajo është RhD – atëherë i shpjegojmë për imunizimin e mundshëm
3. E informojmë për teknikat e asepsisë sepse ka mundesi infeksioni

Pyetja 8

Brenda disa kufijve kohorë, ekzistojnë manovra reanimatore që janë në gjendje ta “ringjallin” pacientin.
Për këtë arsye flitet për vdekje relative. Reanimimi korret Brenda 5 minutave mund të rikthejë
funksionet normale në të gjithë organizmin përfshirë këtu edhe indin nervor.

Është pranuar se indi nervor i bazës së kafkës dëmtohet pas 15 minutash. Shkatërrimi total i indit nervor
qëndror shënon kalimin nga vdekja relative në vdekje të ndërmjetme.

Këtë gjendje e ndjek moment i vdekjes absolute në të cilën materiali organic nuk ndikohet nga
transformimet natyrale kimiko-fizike.
Humbja e parikthyeshme e korteksit cerebral quhet vdekje kortikale, por nuk ndalon jetën vegjetuese,
ndërsa ndalimi i funksionit të bërthamave të trunkus cerebri njihet si vdekje cerebrale. Është pikërisht
kjo fazë kur është e mundur heqja e organeve me qëllim transplanti.

Pyetja 9

Kushtet e një donatori gjaku

1. Të mos ketë kaluar infeksion javën e fundit

2. Të mos ketë pasur trajtim te dentisti javën e fundit
3. Të mos jetë trajtuar me medikamente për 2 javët e fundt
4. Të mos ketë pasur temperaturë apo sëmundje infektive për 4 javët e fundit
5. Të mos ketë bërë vaksinë
6. Të mos ketë pasur diarre
7. Të mos ketë kryer operacion në 6 muajt e fundit
8. Të mos jetë trajtuar me produkte gjaku
9. Të mos ketë kryer tattoo, piercing
10. Të mos ketë bërë imunizim në 12 muajt e fundit
11. Të mos ketë qëndruar në zona me rrezik për malarje
12. Të mos ketë pasur kontakt me persona me rrezik për HIV ose hepatit
13. Të mos jetë çpuar me materiale të infektuara
14. Të mos ketë pirë drogëra ose alkool rregullisht
15. Të mos ketë pasur sëmundje të zemrës, gjakut, diabet, tubërkuloz në 2 vitet e fundit
16. Të mos ketë pasur sëmundje malinje ose ostemielite gjatë gjithë jetës
17. Të mos ketë kryer transplant
18. Të mos jetë trajtuar me hormone
19. Të mos kenë pasur HIV ose hepatit

Pyetja 10

Hiperglicemia është gjendja e clia karakterizohet nga përqëndrimi I lartë I glukozës në gjak. Simptomat
janë: humbje kontrolli, konvulksione, takikardi.

Kujdesi infemieror:

1. Njohja e shenjave të ndërlikimeve si: dëmtime të lëkurës, zemrës, veshkave, syve, sistemin
neuromuskulor, traktin gastro intestinal
2. Sigurohet anamneza familjare
3. Vlerësohet gjendja pacienti (i shqetësuar, frikësuar, lodhur, i axhituar, përgjumur)
4. Vlerësohet lëkura (nëse është e thatë, e djersitur, e ftohtë)
5. Vlerësimi fizik është esencial sepse hiperglicemia mund të ndikojë në të gjithë sistemet
6. Pyetet për sasinë dhe shpeshtësinë e urinimit
7. Pyetet për stilin e jetesës dhe rekomandohet dieta me pak sheqerna dhe shumë vitamina
8. Rekomandohet aktiviteti fizik
 Pyetja 11

Çrregullimi hidro-elektrik është ajo gjendje e organizmit në të cilën uji dhe përbërësit e tij janë në
përpjestime jo të duhura, në përqëndrime të gabuara dhe/ose në kompartimentet e gabuara.
Diagnozat infermierore:

1. Lëkura dhe mukozat thahen progresivisht ndërkohë që nivelet e lëngjeve në trup bien poshtë
normave
2. Buzët çahen dhe një shtresë e bardhë mund të jetë e pranishme
3. Sytë duken të fundosur ngaqë indi subkutan rreth tyre humbet lëngje
4. Nëse kap lëkurën me 2 gishta ajo kthehet shumë ngadalë në pozicionin e saj
5. Pacienti mund të jetë duke shtuar ose humbur peshë në mënyrë të përshpejtuar
6. Anoreksia, nauze, të vjella, diarre shoqërohen me çrregullimi elektrike
7. Etja është një simptomë e zakonshme kur marrjet e ujit janë të ulta
8. Distencion abdominal dhe dhimbje në formë krampesh

Pyetja 12

Adrenalina indikohet në:

1. Bllokun kardiak komplet dhe arrestin kardiak, bradikardive

2. Alergjitë e ndryshme (përfshirë shokun anafilaktik)
3. Për të shoqëruar substancat anestezike lokale

Morfina indikimet:
Para së gjithash duhet pasur parasysh që përdorimi i përsëritur i morfinomimetikëve favorizon zhvillimin
e apasionit dhe ambientimit.

1. Përdoret në dhimbje të ndryshme nga organet e brendshme

2. Në dhimbjet pas traumave (përjashtohen traumat e kokes)
3. Djegiet e sipërfaqeve të mëdha
4. Frakturat
5. Dhimbjet e infarktit të miokardit
6. Diarretë e rënda
7. Në edemën pulmonare

Nifidepina indikimet:

1. Parandalimin e krizës anginoze

2. Mjekinin mbajtës të hipertonisë

Furosemidi (bën pjesë në diuretikët e hansës) indikimet:

1. Preferohen në urgjencën hypertensive

2. Edemat e theksuara renale, hepatike, kardiake, edemën pulmonare
 3. Në raste helmimesh

Nitroglicerina (trinitrina) indikimet:

1. Në trajtimin e krizës anginoze me rrugë sublinguale

2. Në trajtimin e infarktit të miokardit
3. Krizën hipertensive
4. Spazma biliare dhe ezofageale

Pyetja 13

Mbeturinat spitalore klasifikohen në:

1. Mbetje të zakonshme ku futen letra, karton, plastik, paketime, qelq, tuba të paster, qese
solucionesh, mbjetje ushqimore, produkte sanitare
2. Mbetje të kontaminuara ku futen tampone, fasho, pambuk të ndotur me gjak, fasho me lëngje
trupore, qeset e gjakut, sistemet, mostra indesh, shiringa të ndotura me gjak, tuba dhe filtra
dialize etj
3. Mbetje të mprehta: age, bisturi, qelqe të thyera, ampula, gjilpëra qepëse për plagët,
instrumente të tjerë të mprehtë

Pyetja 14

Shkaktarët e hepatitit C janë të ngjashëm me shkaktarët e e hepatitit B.

Ndërhyrjet infermierore:

1. Hepatiti C trajtohet me interferon alfa, i cili rrit imunitetin e organizmit

2. Pushimi fizik
3. Pushimi psikologjik
4. Përmirësimi i dietës
5. Terapia medikamentoze (në raste nauzesh)
6. Masat e komfortit

Kur del nga spitali infermieri i këshillon pacientit që në shtëpi të përdori në mënyrë individuale enët në
të cilat ushqehet, furçen e dhëmbëve, brisqet e rrojes. Pacienti nuk mund të përgatisë ushqime për
pjesëtarët e tjerë.

Edukimi shëndetësor

1. Mësohet për masat e parandalimit të infeksionit

2. Rritje graduale e aktivitetit fizik
3. Dietë e varfër në yndyrna dhe e pasur në karbohidrate
4. Shmang aktivitetin seksual
 Pyetja 15

Komunikimi joverbal është shkëmbimi i mesazhit pa përdorur fjalët. Përbën 85% të komunikimit dhe
është më pak i ndërgjegjshëm se ai verbal. Kërkon informacione dhe observime sistematike. Infermierët
duhet të tregohen të vëmëndshëm në stilin personal të pacientit. Përdor qëndrimin, gjestet, gjuhën e
trupit, aparenca fizike, prektjet, qëndrimi, mënyra e të ecurit.

Komunikimi verbal përdor të folurin apo të shkruarin e fjalëve. Përzgjedhja e fjalëve mund të reflektojë
moshën, arsimin, nivelin e zhvillimit dhe kulturës. Ndjenjat mund të shprehen me anë të tonit të zërit
dhe ritmit. Karakteristikat: është i thjeshtë, i qartë, i programuar, i përshtatur.

Pyetja 16

Reaksionet që shoqërojnë një dhënie IV të gjakut apo përbërësve të tij janë komplikacione të gjakut të
transfuzuar. Të gjitha reaksionet transfuzionale qofshin edhe ato më pak të rëndësishme në dukje apo
ndodhin për herë të parë, duhen raportuar me shkrim dhe të zbulohen pse ka ndodhur. Mund të ketë
reaksione alergjike, por mund të jetë dhe reaksion hemolitik. Mund të ndodhë nga papajtueshmëria
(shkaku më i shpeshtë i hemolizës). Reaksione shumë të rënda ndodhin kur donatorët e eritrociteve
hemolizohen nga antikopet e plazmës së marrësit.

Shkaqe të tjera: teknika të vjetëruara të përcaktimit të grupit të gjakut, identifikimi jo korrekti i grupit të
gjakut, tëstim jo i mjaftueshëm e grupit të gjakut etj

Kujdesi infermieror:
1. Shikohet nëse pacienti është në gjendje të qetë dhe të mirë
2. Vlerësohet nëse pacienti ka reaksione hemolitike
3. Përpiqemi ta mbajmë të qetë

Pyetja 17

Plagët konsiderohen si një dëmtim i vazhdimësisë së një indi, organi që mund të shkaktohet nga faktorë
të ndryshëm, nga agjentë të jashtëm ose të brendshëm.

Plagët mund ti klasifikojmë në disa kategori

1. Kontuzion 3. Laçeracion
2. Abrazion 4. Inçizion
Vlerësimet infermierore
1. Identifikohet shkalla e rrezikut për infeksion
2. Përcaktohet koha e qëndrimit e pacientit në spital
3. Planifikohen masat e nevojshme për të parandaluar nje infeksion potencial

Pajisjet që përdoren për trajtim:

1. Doreza sterile 3. Shirita me mikropore

2. Maska 4. Solucion fiziologjik
 5. Pambuk steril 9. Solucione antiseptike
6. Kompresa sterile 10. Garza sterile absobuese
7. Sutura sterile 11. Solucion dhe shiringa sterile për lavazh
8. Leucoplast
Pyetja 18

Sterilizimi është eleminimi i të gjithë mikroorganizmave (viruse, baktere, funge, spore)

Dezifektimi është eleminimi i shumicës së mikroorganizmave që janë të pranishme në sipërfaqen e një
objekti
Metodat e realizimit janë:

1. Sterilizim me autoklav
2. Zierja
3. Flakërimi
4. Sterilizimi me avull nën presion

Pyetja 19

Lipotimia është gjendja e të fiktit, një episode momental i humbjes së vetëdijes e shkaktuar nga një ulje
e menjëhershme tensionit arterial.
Shenjat

1. Marrje mendsh 5. Ankth dhe shqetësim i përgjitshëm

2. Humbje e ekuilibrit 6. Nauze
3. Fytyrë e zbehtë 7. Kolaps
4. Djersitje

Kujdesi infermieror

1. Ndihmojë pacientin të shtrihet nëse ishtë ulur

2. Nëse pacienti nuk është i vetëdijshëm e shtrijmë duke e kthyer anash
3. Kontrollomë respiracionin dhe frekuencën kardiake
4. Ngrejmë këmbët e pacientit në mënyrë që të furnizohen me gjak organeti vitale
5. Nëse lipotimia ka ardhur nga i nxehti i vendosim pacientit kompresa të ftohta
6. Vlerësojmë pacientin për dëmtime

Pyetja 20

Torakocenteza është një proçedurë invasive që përdoret për të hequr ajrin ose lëngje nga kaviteti
pleural.

Shenjat që çojnë në trakeocentezë:

 1. Dhimbja e kraharorit është kryesorja. Pleura ka shumë mbaresa nervore dhe një gjë e vogël të
ndodhi preken mbaresat nervore dhe dhimbjet janë tipike çpuese që se lënë pacientin të marri
frymë
2. Distresi respirator (dispne, takipne)
3. Rënie e saturimit arterial të oksigjenit
4. Takikardi dhe hypotension
5. Rritje e presionit venoz jugular
6. Deviacioni i trakesë

Torakocenteza realizohet duke hequr ajër ose likid me shiringë nga toraksi. Identifikohet hapësira e 3
dhe e 4 interkostale në linjën mediale pranë shtyllës kurrizore. Injektohet lidokainë poshtë pleurës dhe
më pas thithim ajrin ose lëngun. Për të parë rezultatet bëjmë radiografi.

Pyetja 21

Shoku anafilaktik është një reaksion alergjik i rëndë akut dhe mund të shkaktojë vdekjen. Shenjat
klinike:

1. Urtikarie 6. Dhimbje koke

2. Angioedemë 7. Ulet pulsi
3. Hypotension 8. Prurit
4. Bronkospazëm që pasqyrohet me 9. Të vjella
dispne 10. Koma
5. Urinim i pavullnetshëm

Ndërhyrjet infermierore dhe mjekimi

1. Të ndërpritet marrja e alergjenit në trup

2. Oksigjen i lagështuar me presion të lartë
3. Gjetja e një linje IV dhe vendosja e sistemit të perfuzionit duke filluar me likide
4. Monitorimi kardiak (pulsi, TA, EKG)
5. Mbajtja e lirë e rrugëve të frymëmarrjes nga sekrecionet ose dispneja
6. Masat për ringjalljen zemër – mushkëri
7. Jepet solucion fiziologjik ose Ringer
8. Jepen medikamente beta agoniste me inhalacion, epinefrinë IM ose SC
9. Jepen antihistaminikë ose kortizonikë si dexametazon

Pyetja 22

Angina pektoris është një imbalancë e përkohshme midis aftësive së arterieve koronare për të
mbështetur me oksigjen muskulin e miokardit dhe nevojat për oksigjen të tij. Dhimbja është substernale.

Simptomat klinike:
 1. Dhimbje substernale 6. Dobësi
2. Përhapet në krahun e majtë 7. Frymëmarrje e shkurtër
3. Nauze, të vjella 8. Lëkurë e ftohtë
4. Djersitje të shumta 9. Dëmtim ose mungesë pulsi
5. Marrje mendsh
Kujdesi infermieror

1. Dhënia e oksigjenit me kanjulë nazale

2. Vendosja e pacientit semi-Foëler
3. Lehtësimi i dhimbjes duke dhënë nitroglicerinë
4. Morfinë për lehtësimin e dikomfortit
5. Terapia trombolike përdoret për të shkrirë thrombin në arterie
6. Monitorohet pacienti për hypotension dhe dhimbje koke

Infarkti i miokardit ndodh nga deprivimi i O2 i indeve të miokardit. Kur rrjedha e gjakut reduktohet nga
80-90% zhvillohet ischemia. Ischemia mund të çojë në në nekrozë të indit miokardial nëse rrjedhja e
gjakut nuk rivendoset

Angina Infarkti akut i miokardit

1. Dhimbje substernale
2. Përhapet në krahun e majtë
3. Shkaktohet nga ushtrime apo stresi
4. Lehtësohet me administrimin e
nitroglicerinës sublinguale
5. Shoqërohet me pak simptoma
1. Dhimbje substernale
2. Përhapet në krahun e majtë dhe shpinë
3. Ndoshtë pa ndonjë shkaktar
4. Lehtësohet vetëm me opiade
5. Zgjat 30 min ose më shumë
6. Shoqërohet me nauze, djersë, dispne,
frikë, ankth, disritmi

Pyetja 23

Insuficenca respiratore akute eksiston kudo ku shkëmbimi i oksigjenit me dioksidin e karbonit në

mushkëri nuk mund të sigurohet për shkak të ritmit të konsumimit të oksigjenit dhe prodhimit të CO2
nga qelizat e trupit. Kjo konsiston në renie të tensionit të O2 (hipoxemi) dhe rritje të tensionit të CO2
(hiperkapni). Kjo shfaqet në pacientë në të cilët struktura dhe funksionimi i mushkërisë ka qenë normale
para fillimit të sëmundjes që është prezente. Klasifikohet si: 1. Insuficencë oksigjenimi 2. Insuficncë
ventilator 3. Kombinim i të dyjave

Shenjat klinike:

1. Dispneja (karakteristike) dhe bëhët 3. Ndryshime në tingujt e mushkërive

gjithmonë e më e theksuar 4. Shenja të hipoksemisë
2. Merr më lehtë frymë në pozicionin drejt 5. Shenja të hiperkapnisë
Kujdesi infermieror:

1. Monitorim i vazhdueshëm sepse gjëndja e tij mund të pësojë ndryshme të menjëhershme

 2. Rekomandohet oksigjenoterapi për të mbajtur nivelin e saturimit mbi 60 mmHg
3. Të mësohet pacienti të përdori inhalatorët dhe medikamentet e tjera
4. Të bëhen ushtrime për frymëmarrjen
5. Të vendoset në pozicion gjysëm ulur
6. Të shpjegohet çdo proçedurë
7. Pushimi është i nevojshëm dhe të reduktohet ankthi

Pyetja 24

Larja e thjeshtë e duarve

1. Hapni rubinetin, rregulloni temperaturën e ujit dhe lagni duart

2. Hidhni në duar një sasi detergjenti
3. Lani me kujdes krrizin e dorës, pëllëmbën, hapësirën midis gishtave, majat e thonjve, pulsin,
pjesën e parakrahut. Kjo kërkon rreth 1 min kohë
4. Shpëlani duart mirë duke filluar nga duart në dretim të brrylit
5. Thani me kujdes duart me peshqir deri te brryli
6. Me peshqirin e përdorur mbyllni rubinetin e ujit

Larja e duarve preoperatore

1. Hapni rubinetin dhe rregulloni temperaturën e ujit dhe lagni duart, parakrahët, brrylat dhe pak
cm mbi brrylin
2. Hidhni në duar sasinë e duhur të detergjentit antiseptic
3. Fërkoni me kujdes shpinën e dorës, pëllëmbën, hapësirën midis gishtave, pulsi, majat e gishtave,
parakrahun duke arritur 3-4 cm mbi brryl
4. Mbajeni solucionin për 1 min
5. Mbi furçe hidhni një dozë solucioni antiseptic duke fërkuar thonjtë dhe më pas kalohet te duart
6. Hidhni furçën dhe shplani me ujë të bollshëm duart dhe parakrahët
7. Merrni një dozë tjetër detergjenti antiseptic dhe procedohet me shplarjen e duarve
8. Thani duart (fillimisht një dorë pastaj tjetra) deri në nivelin e brrylit
9. Mbyllni rubinetin me peshqirin e përdorur

Pyetja 25

Shëndeti sipas OBSH është mirëqenia fizike, mendore dhe sociale dhe jo thjesht mungesa e sëmundjes
në organizëm.

4 parimet e shëndetit janë:

1. Ushqyerja
2. Ushtrimet
3. Mospërdorimi i drogës dhe duhanit
4. Përgjegjësia ndaj seksit dhe reduktimi i stresit
 Pyetja 26

Hepatiti B është një vaksinë me 3 doza ku doza e parë bëhet që në lindje. Më pas dozat e tjera bëhen
çdo 3 muaj.

Vaksina e tetanozit bëhet së bashkur me difterinë dhe poliomielitin (DTP) në moshën 2 vjeçare.

Pyetja 27

Shenjat klinike të një reaksioni medikamentoz janë

1. Skuqje e lëkurës
2. Edema
3. Nauze
4. Të vjella nëse kemi kaluar dozën e rekomantuar për pacientin
5. Hypotension

Kujdesi infemieror:

1. Ndalimi i menjëhershëm i medikamentit që ka dhënë reaksion

2. Dhënia e ultrakortenit (nqs pacienti se ka alergji)

Adrenalina jepet në rrugë S/C ose I/M dhe jepen maksimumi 2 injeksione në një rast reaksioni
medikamentoz. 0.5 ml I/M

Pyetja 28

Oksigjenoterapia

Oksigjeni është një medicament shumë potent i përshkruar nga mjekët. Ai ndihmon në lehtësimin e
simptomës së hipoksisë që do të çonte në hipoksemi.
Kur indikohet:

1. Gjendjet respiratore akute dhe kronike të shoqëruara me ulje te saturimit

2. Gjendje të tjera që mund të shoqërohen me problem respiratore
3. Kur kanë aneksa nga hipoksemia

Sistemet e shpërndarjes së O2 me ritëm të ulët përfshijnë:

1. Kanula nazale
2. Maska e thjeshtë e fytyrës (40-60% për kohë të shkurtër ose raste emergjence)
3. Maska me rithitje të ajrit të pjesshëm (70-90% përbëhet nga një maskë me një qese)
4. Maskë pa rithithje të ajrit (>90%)
 Pyetja 29

Qendrat shëndetësore janë njësia bazë e ofrimit të shërbimeve parësore të shëndetit në komunitetin ku
jetojmë. Roli i saj është ti ofroj kujdesin në raste urgjente dhe të zakonshme, luan rol në edukimin
shëndetësor të pacientëve, ofron kujdes për fëmijë, të rritur dhe të moshuar.

Pajisjet e nevojshme:

1. Set mikrokirurgjikal 11. Autoklav

2. Maska O2 12. EKG
3. Matës glukoze 13. Tabelë për testimin e shikimit
4. Stilolaps me dritë 14. Termometër
5. Stetoskop 15. Frigorifer për vaksinat
6. Mjete sterilizuese 16. Pajisje gjinekologjike
7. Aparat tensioni 17. Shiringa age dhe solucione fiziologjike
8. Peshore 18. Çekiç për reflekse
9. Metër për gjatësinë 19. Garza
10. Shina për fraktura

Pyetja 30

Heqja e kateterit permanent

1. Si fillim zbrazim qesen e kateterit

2. Më pas zbrazim ballonin duke u siguruar që kemi zbrazur të gjithë sasinë.
3. Heqim kateterin dhe pastrojmë zonën rreth meantusit me një antiseptic
4. Inspektojmë kateterin për tu siguruar që asnjë copë nuk ka ngelur në fshikëz
5. Observojmë pacientin pas heqjes së kateterit për urnim të shpeshtë, ndjenjën e të djegurit,
pamundësi apo vështirësi në urinim, nëse ka të pranishëm infeksion
6. I japim sasi të mëdha lëngjesh

Kujdesi infermieror:

1. Respektimi strict I teknikës antiseptike

2. Mbajtja e pacientit me pastërti maksimale
3. Privatësia e pacientit

Pyetja 31

Faza post operatore është faza e tretë dhe finale e ekpseriencës kirurgjikale. Ajo fillon me pranimin e
pacientit në dhomën e zgjimit ose në reanimacion dhe mbaron me një vlerësim në klinikë ose shtëpi.
Periudha post-operatore mund të ndahet në 2 faza:
 1. Faza e parë: është periudha e orëve të para mbas operacionit, ku pacienti është akoma nën
efektin e anestezisë
2. Faza e dytë: është koha për shërimin dhe parandalimin e komplikacioneve

Kujdesi infemieror në periudhën post operatore ka si qëllim:

1. Rivendosjen e ekuilibrit psiqik të pacientit

2. Parandalimin e komplikacioneve dhe dhimbjeve
3. Kthimin e pacientit në funkion normal

Kujdesi infermieror post-operator në njësinë e kujdesit post-anestezik (NJ.K.P.A)

Priudha e menjëhershme post anastezike është një kohë kritike për pacientin. Observimi i shpeshtë
është i rëndësishëm. Funksionet jetësore psikologjike duhet të ndihmohen derisa efektet e anestezisë të
kenë mbaruar.

Infermierja ka kujdes për: funksionin respirator, kardiovaskular, eleminimi i urinës, kujdesi për gojën,
rregullimi i eleminimit nga zorrët, temperature trupore, nauze dhe të vjella, shmangia e infeksionit dhe
ruajtja e integritetit të lëkurës.

Pyetja 32

Mënyra e llogaritjes së numrit të tabletave

X= numri i kokrrave që do të marrë i sëmuri

D= doza që rekomanton mjeku
H= doza që ka një kokërr

Formula: X= D/H

Mënyra e llogaritjes së sasisë së tretësirës që do marrë pacienti nga goja (dhe injektimet e njëjta
formulë)

Q= sasia në ml, në të cilën është tretur sasia e preparatit

H= doza që ndodhet në masën e tretësirës së dhënë
D= doza që rekomandon mjeku

Formula: X= D/H*Q

Mënyra e llogaritjes të shpejtësisë së dhënies së tretësirave në rrugën intravenoze

1. Sasia totale e tretësirës pjesëtohet me numrin e orëve = numri i ml/orë

2. Numri i ml/orë pjesëtohet me 60 = numri i ml/min
3. Numri i ml/min shumëzohet me faktorin pikë = numri i pikave / minutë

Faktori pikë zakonisht shënohet në etiketën e tretësirave

Formulat standarte për llogaritjen e dozave në pediatri:

Mosha e fëmijës në muaj∗dozën e të rriturit

Për fëmijë 0-1 vjeç =
150 muaj

Mosha e fëmijës në vite*dozën e të rriturit

Për fëmijë 1-12 vjeç =
Moshën e fëmijës në vite+12

Pesha e fëmijës në kg*dozën e të rriturit

Doza e fëmijës =
70 kg

Pyetja 33

Gangrenizimi i këmbës vjen si shkak i neuropatisë sensore. Shenjat:

1. Mpirje dhe ftohtësi të këmbës

2. Ulet furnizimi me gjak i këmbës sepse kemi dëmtim të ënëve të gjakut
3. Ngadalësimi i shërimit të plagëve
4. Dhimbje në pulpat e këmbëve
5. Enjtje

Pyetja 34

Ulçera stazike venoze është nje lesion nekrotik i hapur në lëkurë që rezulton nga shkëmbimi jo i
mjaftueshëm i oksigjenit dhe i lëndëve të tjera ushqyese të indeve për shkak të qarkullimit të ulur.

Klasifikimi i ulçecrave: Komplikacionet

1. Arteriale 1. Celuliti
2. Venoze 2. Infeksioni
3. Diabetike 3. Recidivimi i ulçerës
4. Shtimi i numrit të tyre

Ndërhyrjet infermierore

1. Monitorimi i gjakut arterial, pulseve periferike dhe ekzaminimet e duhura

2. Monitorimi i qarkullimit venoz duke vlerësuar ngjyrën dhe temperaturën e këmbës
3. Ruajtja e indeve përreth ulçerës dhe shenja te celulitit
4. Erritema
5. Rritja e sensibilitetit
6. Drenimi

Edukimi i pacientit

1. Mbajtja e higjenës dhe përdorimi i teknikave sterile

2. Dieta, hidratim adekuat, ushtrime të rregullta
 Pyetja 35

Vlerësimet infermierore pre-operatore pulmonare

1. Shenjat si kollë, gëlbazë, hemoptisis, dhimbje kraharori, dispne

2. Pyetet pacienti a pi duhan dhe prej sa kohesh, sa cigare pi në ditë
3. Tolerance e tij kardiopulmonare gjatë pushimit, ngrënies, dushit, ecjes
4. Modeli i frymëmarrjes
5. Mosha psikologjike
6. Preferencat personale

Veprimet (ndërhyrjet) infermierore

1. Përmirësimi i shkëmbimit të gazeve

2. Shmangja e irritimeve bronkiale
3. Pirjen e lëngjeve në sasirë të mëdha
4. Administrimi i bronkodilatatorëve
5. Frymëmarrje diafragmale për një ventilim më efektiv

Pyetja 36

Arresti kardiak është ndalimi i qarkullimit të gjakut nga pamundësia e zemrës për tu kontraktuar siç
duhet. Simptomat:

1. Humbje koshience 6. Cianozë

2. Mungesë frymëmarrje 7. Dhimbje gjoksi
3. Djersë të ftohta 8. Dispne
4. Mungesë e qarkullimit të gjakut 9. Tension arterial i ulët
5. Mungesë pulsi

Ndërhyrja infermierore:

1. Kapja e menjëhershme e shenjave dhe simptomave

2. Proçedura e reanimimit kardio-pulmonar
3. Lirimi i rrugëve të frymëmarrjes, administrimi i oksigjenit
4. Hapja e një rruge venoze
5. Kontrollohet pulsi dhe respiracioni
6. Administrimi i medikamenteve
7. Vlerësimi i shenjave vitale
 Pyetja 37

Manifestimet e një reaksioni alergjik në:

Sistemi gastro intestinal

1. Turbullime tretëse Sistemi respirator

Sistemi kardiak 1. Insuficenca akute respiratore

2. Enjtje ose edema në membranën
1. Takikardi mukozale
2. Hypotension 3. Ngjirje zëri
Sistemi nervor 4. Respiracion astmatik
5. Vështirësi në frymëmarrje
1. Vertigo, shurdhim
2. Çrregullime vizive Lëkurë
3. Koma toksike 1. Prurit
4. Konvulksione 2. Urtikarie
3. Angioedemë

Pyetja 38

Urokultura rekomandohet kur pacienti ka një infeksion urinar. Mënyra e marrjes:

1. Lajmë duart 4. Garantojmë intimitet

2. Përgatisim materialin e nevojshëm 5. Veshim dorezat
- qese për mbledhjen e urinës 6. Pastrojmë zonën perianale
- legen 7. Heqim ngjitësin e qeses së urinës
- pambuk steril 8. Ngremë pjesën superior të shtratit
- mbulese banjo 9. Shkruajmë informacionin e kërkuar te
-provëz urine provëza
- doreza sterile 10. Lajmë duart
3. Informojmë pacientin 11. Regjistrojmë të dhënat

Pyetja 39

Konstipacioni është eleminimi i vështirë i feçeve të forta dhe të thata.

Shenjat: 5. Shtrëngime të barkut

1. Dhimbje rektale Shkaqet:

2. Lagështim i rektumit
3. Humbje e oreksit 1. Disa medikamente
4. Tendosje 2. Mosha
 3. Ushtrime fizike 5. Ushqyerja e varfër në fibra
4. Sëmundje të intenstinit
Trajtimi

1. Parandalimi i konstipacionit
2. Laksativ
3. Nxjerrja me dorë
4. Kujdes për perforim të zorrës

Pyetja 40

Klizma konsiston në futjen e likidit në rectum ose në pjesën e fundit të kolonit. Klizma përdoret
zakonisht për të lëvizur materialin fekal. Përdoret para ndërhyrjeve kirurgjikale ose aktivitetit të lindjes.
Llojet e tyre:

1. Klizma zbrazëse
2. Klizma pastruese
3. Klizma mbajtëse
- mjekuese
-ushqyese

Teknika

1. I shpjegojmë proçeduërn pacientit

2. Marrim materialet e nevojshme (aparati i klizmës, solucionet që do të përdoren)
3. Ngrini spondin e krevatit dhe ulni çarçafët
4. Përgatisni klizmën: mbyllni kapësen e tubit dhe hidhni ujë të vakët
5. Përgatisni solucionin dhe vareni qeskën në mbajtësen e krevatit
6. Poziciononi pacientin
7. Lubrifiko tubin
8. I thuhet pacientit të bëjë një frymëmarrje të thellë
9. Gjatë ekspiracionit inseroni sondën në rektum me një lëvizje rrotulluese
10. Hapni kapse dhe lini solucionin të rrjedhë
11. Mbyllni kapsen më para se qeska të boshatiset

Supostot janë medikamente që futen në brendësi të rektumit në formë suposti apo ndonjë klizme me
qëllim që të arrihet një efekt lokal apo i përgjithshëm.

Indikacionet:

1. Kur rruga orale jep probleme në stomak dhe jep nauze, të vjella
2. Mund të përdoret si rrugë alternative I/M te fëmijët

Aplikimi i supostit
 1. Lani duart dhe përgatisni materialet e nevojshme si:
- skeda e terapisë, suposti, gërshërë
-doreza, Garza, baçinelë
- identifiko pacientin
- siguroji privatësi
2. I japim pacientit infon e nevojshëm
3. I kërkojmë pacientit të vendoset në pozicionin decubitus lateral dextra ose sinistra. Te neonati
pozicion ventral apo supin dorsal
4. Hapim supostin dhe e vendosim mbi garzën sterile
5. Veshim dorezat, marrim supostin dhe me dorën tjetër hapim muskujt gluteal
6. Futsim me delikatesë supostin me një lëvizje rrotulluese duke e shtyrë për disa cm me qëllim që
të kalohet sfinkteri anal intern. Të fëmijët mbahen muskujt gluteal të shtrënguar
7. Heqim dorezat dhe bëjëm dokumentimin

Pyetja 41

Ajo degë e filozofisë që merret me standartet e sjelljes dhe gjykimit moral është quajtur etikë. Termi
etikë vjen nga greqishtja që do të thotë “zakon” “traditë”. Parimet e etikës:

1. Bamirësi dhe jo keqdashje

2. Autonomia dmth pavarësi dhe aftësi për të qenë I vetdrejtuar
3. Drejtësia trajtimin e pacientëve në mënyrë të barabartë

Pyetja 42

Dekubituset janë lezione të lëkurës dhe të indeve bazë të shkaktuara nga kombinimi i disa faktorëve.
Dekubituset ndodhin shpesh mbi zonat kockore ose kërcore si:
- artikulacionet - gjunjët
- muskujt gluteal - këmbët
- bërrylat

Dekubituset klasifikohen në katër gradë:

1. Eritemë e kufizuar nga lëkura e paprekur. Shenjat klinike janë: edemë, hipertermi locale
2. Humbja e pjesshme e lëkurës, epiermës dhe pjesë të dermës janë të dëmtuara. Humbja është
sipërfaqësore
3. Humbje e lëkurës së dëmtuar ose e indit subkutan të nekrotizuar

Stadet e zhvillimit të dekubitusve

1. Çrregullime në sistemin qarkullues

2. Shtresat sipërfaqësore të lëkurës si dhe enët e gjakut vazhdojnë të dëmtohen
3. Nekroza depërton në thellësi
4. Infektimi i dekubitusve
 5. Lëkura mbi daljet kockore bëhet ishemike dhe nekrotike
6. Edhe pse rrallë dekubituse mund të degradojë në kancer

Vlerësimi infermieror

1. Shikohen zonat e shtypura për zbehje apo skuqje

2. Shikohen zonat për shtypje për të dalluar nëse lëkura ka pësuar rrepje
3. Përcaktimin e dëmtive qelizore (shikohen zonat e prirura)
4. Nëse dekubitusi është infektuar shikohen sekrecionet
5. Me duar të ngrohta preket sipërfaqja e lëkurës për të ndjerë temperaturën e zonës së shtypur
6. Me duar të ngrohta preken daljet kockore dhe kontrolloen përkohësisht zonat trupore për prani
të edemave

Diagnozat infemierore

1. Rrezik për prishjen e tërësisë së lëkurës lidhur me mungesën e lëvizjeve

2. Lidhur me ushqyerje të pamjaftueshme
3. Rrezik për prishjen e integritetit të lëkurës lidhur me inkontinencën urinare
4. Dëmtim i integritetit të lëkurës lidhur me plagët ulçeroze të shkaktuara nga shtypja

Ndërhyrjet infermierore për parandalimin e formimit të dekubitusve

1. Të ndryshohet pozicioni i pacientit çdo 2 orë

2. Të sigurohet një ushqyerje e mirë
3. Të mbahet lëkura e thatë dhe e pastër
4. Të lyhet lëkura me pomadë zbutëse për të parandaluar tharjen dhe rrjepjen
5. Të mos masazhohen daljet kockore gjatë banjos me ujë dhe sapo
6. Të sigurohet një sipërfaqe e butë dhe e lëmuar mbi të cilën të shtrihet i sëmuri
7. Të mësohen familjarët për kujdesin që duhet të japin
8. Të njihen dhe të dallohen simptomat e para të dekubitusve
9. Të pakësohet fërkimi i lëkurës me mbulesat
10. Të masazhohen me kujdes pjesët trupore nën presion
11. Të mësohet personi të ndryshojë pozcionin e vetes vazhdimisht
12. Të ngrihet koka e shtratit në pozicion jo më tepër se 30 gradë
13. Të nxitet personi të kryejë ushtrime dhe lëvizje për qarkullimin e gjakut

Pyetja 43

EKG është një ekzaminim diagnostic joinvaziv i cili konsiston në prezantimin grafik të aktivitetit elektrik
të zemres, e nxjerrë kjo nëpërmjet varacionit potencial elektrik që regjistrohet mbi lëkurë.

Elektrodat vendosen në bazë të ngjyrave:

E zeza në këmbën e djathtë
E kuqja në krahun e djathtë
Jeshilja në këmbën e majtë
E verdha në kradun e majtë
Elektrodat e tjera:
V1 – skaji i djathtë i sternumit hapësira e 4 interkostale
V2 – skaji hapësira e 4 interkostale
V3 – midis V2 dhe V4
V4 – vija medioklavikulare hapësira e 5 interkostale
V5 – vija e përparme aksilare në nivelin V4
V6 – vija e mesme aksilare

Kujdesi infermieror
I themi pacientit të jetë sa më i qetë dhe të mos flasi në mënyrë që të dalë një pamje sa më e qartë.

Tani kuptojmë se 5 katrorë të mëdhenj na japin 1 sekondë në letrën e EKG-së (d.m.th. 1 sek : 25 mm =
0.04 sek.). Në boshtin horizontal të shiritit të EKG-së regjistrohet kohëzgjatja e fenomeneve elektrike në
zemër. Në boshtin vertikal regjistrohet amplituda apo voltazha e fenomeneve elektrike. Në këtë bosht 1
milimetër apo 1 katror i vogël paraqet amplitudën prej 0.1 mV, 10 mm = 1 mV.

Pyetja 44

Djegiet janë shkaqe të jashtme të plagëve. Sipas shkaktarit djegie i kemi: 1. Termale 2. Kimike 3.
Elektrike 4. Nga rrezatimi.
Sipas thellësisë djegiet i kemi: 1. Sipërfaqësore 2. Të thella 3. Të plota

Kujdesi infermieror për djegiet

Për djegiet e stadit të parë : Për djegiet e stadit të dytë Për djegiet e stadit të tretë

1. Mënjanimi i shokut 1. Kujdesi për plagën 1. Mënjanimi i

2. Ruajtja e rrugëve 2. Parandalimi dhe deformimeve dhe
respiratore trajtimi i kontrakturave
3. Vlerësimi i plagës komplikacioneve 2. Rehabilitimi fizik
dhe kujdesi (infeksioni) 3. Rikonstruksioni
4. Vlerësimi i 3. Dieta funksional
dëmtimeve të tjera

Rregulli i nëntës përllogaritja e sipërfaqes trupore të djegur:

Sipas këtij rregulli koka dhe qafa llogariten 9%, ekstremitetet superior secili 9% (krahu 3%, parakrahu
3%, dora 3%), pjesa e përparme trupore torako-abdominale 18%, pjesa e prapme torako-lumbo-gluteale
18%, ekstremitetet inferiore secili 18% (kofsha 9%, kërciri 6%, këmba 3%), organet genitale 1% , gjithsej
100%
 Pyetja 45

Gjendja e shokut

Vlerësimi infermieror

1. Kërkon mekanizma që çojnë në hiposki indore

2. Vlerësimi i mikroqarkullimit periferik përfaqëson elementin më tregues
3. Mund të ketë ose jo modifikmi të vlerave të presionit arterial dhe venoz
4. Pacienti mund të paraqitet i zbehtë me lëkurë të ngrohtë ose të ftohtë
5. Infermierja i ofron pacientit mundësi për tu ekuilibruar
6. Gjëndja shoqërohet nga një nomenklaturë e gjerë që identifikon shkakun. Nga kjo infermieri
mund të orientohet për ngjarjet dhe për elementët që influencojnë në nivelin e rrezikut ndaj të
cilit është i ekspozuar një person.
7. Rezistencë të rritura periferike (vazokonstruksion, lëkurë e zbehtë, e ftohtë)
8. Hedhje e ulët kardiake (vazokonstruksion, ulje e PA , rritje e P.V.C)
9. Rezistenca të ulta periferike (vazodilatacion, lëkurë e skuqur dhe e ngrohtë)

Kujdesi infermieror

1. Përmirësimi i oksigjenimit
2. Përmirësimi i perfuzionit dhe rivendosja e eficencës kardiake (kryhet kanjulimi i një vene)
3. Monitorimi i aktivitetit kardiak
4. Reduktimi i ankthit
5. Monitorimi i të dhënave dhe parametrave sinjifikantë; vlerësimi i përgjigjes ndaj terapisë

Pyetja 46
Imobiliteti, pasojat

1. Sistemi muskular 2. Sistemi skeletik -flebitis

- atoni - osteoperoza -emboli
- atrofi 3. Sistemi -trombe
-dhimbje shpine kardiovaskular - tromboflebit
- kontrakturë - ul asistencën - hypotension
cirkulatore
4. Sistemi respirator - infeksion nga
- ulje në sekrecionet 6. Sistemi
lëvizshmërinë e - atelektaza gastrointestinal
toraksit - kapsllëk
- humbje e tonusit 5. Sistemi urinar - muskujt e sfinkterit
- shkëmbim jo - infeksione nuk funksionojnë
normal -formimi i gurëve normalisht
-grumbullim urinim i
sekrecionesh pavullnetshëm
 Pyetja 47

Ekzaminimi gjinekologjik

Infermierja:

1. Vendos gruan në pozicion litotonik

2. E ndihmon atë me teknikat relaksuese
3. Vezika dhe rektumi duhet të jenë të zbrazura
4. Vlerësohet gjatësia, pesha, abdomeni, ndonjë anomali radikale ose pelvike
5. Shihet për cikatrice parietale ose masë tumorale
6. Inspektohen organet genital për malformimet ose lezione
7. Bëhët ekzaminimi pelvic
8. Ekzaminim i përgjithshëm (shenja vitale)

Mjetet:

1. Doreza sterile
2. Ndriçim i mirë

Pyetja 48

Rubrikat e kartelës infermierore:

1. Spitali 14. Defekimi

2. Shërbimi 15. Frekuenca respiratore
3. Data e hyrjees/daljes 16. Kontrolli diurezës
4. Mënyra e shtrimit 17. Reaksione + alergji
5. Emër 18. Profesioni
6. Mbiemër 19. Gjendja e të sëmurit
7. Nr cel 20. Vëzhgimi i sëmundjes
8. Mënyra e ardhjes - çfarë thotë pacienti
9. Grupi i gjakut/ RhD - çfarë shikoj unë
10. Diagnoza kryesore - çfarë duhet të bëj
11. Proteza/lente/aparate 21. Gjendja pas operacionit
12. T/A 22. Aplikime të ndryshme
13. Pulsi - mjekimi
 Pyetja 49
Edema pulmonare është grumbullimi jo normal I një sasie lëngu në indin pulmonar. Likidet kalojnë nga
muret kapilarë, depërtojnë në rrugët respiratore dhe shkaktojnë dispne dhe situata traumatike.

Kujdesi infermieror:

1. Reduktimi total i volumit cirkulator dhe përmirësimi i respiracionit

2. Oksigjenoterapia lehtëson hiposkinë dhe dispnenë
3. Terapia me medikanente:
- morfina I/V dozë e vogël
- diuretikët I/V furosemidi
- digitalët përmirësojnë forcën kontraktuese të zemrës
- aminofilina lehtëson bronkospazmën
4. Pushimi i pacientit
5. Të mbahen nën vëzhgim shenjat vitale (sidomos respiracioni)

Diagnoza infermierore

1. Shtim i tepërt i vëllimit të lëngjeve në organizëm

2. Prishje e integritetit të lëkurës
3. Çrregullime të frekuencës respiratore
4. Pakësim i rezervave energjitike

Pyetja 50
Ndërhyrjet infermierore në rast pickimi nga gjarpri

1. Të ruhet qetësia
2. Pacientit i bëhet një lidhje shtrënguese mbi vendin e kafshimit
3. Herë pas here ndryshojmë vendin e lidhjes për të mënjanur edemën
4. Bëhet një prerje në formë X
5. Bëhet disifektimi i plagës me permanganate kaliumi ose hipoklorit kalciumi
6. Vendosen Garza sterile
7. Merret trajtim simptomatik

Pyetja 51

Kujdesi infermieror te pacientët me probleme Ndërhyrja infermierore:

kardiake
1. Rregullimi i debitit kardiak
1. Matja e shpeshtë e shenjave vitale 2. Mbahen nën vëzhgim parametrat me
2. Ti kushtojmë vëmëndje ankesave të monitor
pacientit 3. Mbajtja e një diete të caktuar
3. Dhënien e medikamenteve 4. Informimi i pacientit për vetëkujdesje
4. Parandalimi i komplikacioneve
5. Informimi i pacientit
 Pyetja 52

Urolitiaza (gurët në traktin urinar)

Veprimet infermierore
Vetkujdesja e pacientitn Pakësimi i dhimbjeve dhe diskomfortit

Të mbajë hidratim optimal 1. Administroni analgjezik

1. Të zbatojë teknika aseptike 2. Masazho zonën ku është lokalizuar
2. Kujdesi për lëkurën dhimbja
3. Ruajtjen dhe stabilizimin e drenit 3. Shtrëngo vendin e inçizionit gjatë
4. Të raportojë një eleminim urinar <30 kollitjes
ml/orë
Reduktimi i ankthit dhe dhimbjes Përmirësimi i shkëmbimit të gazrave

1. Vlerëso nivelin e ankthit dhe frikës 1. Administro analgjezikët sipas

2. Vlerëso nivelin e njohurive përshkrimit të mjekut
3. Inkurajo pacientin të shprehet 2. Pacienti të ndryshojë vazhdimisht
4. Mundëso vizitat nga familjarët pozicion
3. Të përdorë spirometrin nëse indikohet
4. Inkurajo pacientin për jetë ambulatore
më të shpejtë

Pyetja 53

Pacientët me insufiçencë renale akute kanë nevojë për një plan përkujdesje që fokusohet në rivendosjen
dhe monitorimin e likideve dhe elektroliteve.

Ndërhyrja infermierore:

1. Modifikime në dietën ushqimore 6. Reduktimi i konstipacionit

2. Mbajtja e një balanci likidesh të 7. Eleminimi i ankthit
pranueshme
3. Sigurimi i një pune kardiake normale
4. Zvogëlimi i rrezikut për infeksione
5. Shmangia e lodhjes
Pyetja 54

Roli infermieror në kujdesin në shtëpi

1. Kujdesi për lidhjen e plagëve, lavazhin e plagëve, mbulimin e tyre, vlerësimin e kullimit dhe
kulturës së plagëve
 2. Menaxhimi i terapisë me oksigjen, ventilimi mekanik, kujdesi respirator ndaj trakeostomisë
3. Shenjat vitale
4. Eleminimi, përfshihet dhe kujdesi për kateterin urinar
5. Ushqyerja, japim informacion dhe pacienti të jetë gjithmonë i hidratuar
6. Rehabilitimi, jepet informacion për aparaturat, për ushtrimet lëvizëse
7. Medikamentet, informohet pacienti dhe familjarët për rrugën e marrjes, efektet anësore

Pyetja 55

Gjumi është një gjendje e natyrshme pushimi i rregullt trupor. Fazat e tij:

1. Gjumi është i lehtë

2. Gjumi bëhet gjithnjë e më i thellë
3. Në fazat 3 dhe 4 të quajtura dhe DELTA arrihet thellësia maksimale e gjumit. Në këto faza trupi
shplodhet nga lodhja e ditës
4. Faza 5 quhet ndryshe REM, karakterizohet nga ndryshime të dukshme fizike si frymëmarrja e
përshpejtuar, aktivitet më I shpejtë cerebral, lëvizje e shpejtë e syve dhe shplodhje e muskujve.
Gjatë kësaj faze dhe ëndërrohet.

Pyetja 56

Zhvillimi dhe shfaqja klinike e sëmundjeve të zemrës është e lidhur drejtpërdrejt me mënyrën e
ushqyerjes. Ja si varion kjo lidhje për dieta të ndryshme

Dieta vegjetariane

Ka rezultuar efikasë në uljen e riskut për vdekje nga sëmundjet e zemrës.faktori më I fuqishëm që
ndikon në uljen e kolesterolit është konsumimi i produkteve bimore, të cilat përmbajnë fibra të
tretshme, yndyra të pasaturuar dhe fitokimikate.

Dieta mesdhetare

Konsiston në:

1. Konsumimin e shumtë të vajit të ullirit, frutave dhe zarzavateve, frutave të thata, drithëra
2. Konsumin e moderuar të verës dhe produkteve të mishit të kuq
3. Evitimin e duhanit dhe qumështit të homogjenizuar
4. Uljen e konsumit të kripër dhe sheqerit
5. Përshtatjen e aktivitetit fizik

Pyetja 57

Diagnoza radiologjike infermieristike post-traumë

Radiografia në dy projeksione vërteton diagnozën dhe plotëson të dhënat e dëmtimit si kundër është
tipi i frakturës, niveli, kominucioni, situata lokale e kockës etj. Është e detyrueshme që radiografia të
bëhet përherë në 2 projeksione standart antero-posteriore dhe latero laterale. Gjithashtu duhet të
ekspozohen të dy artikulacionet kufizuese dhe kocka e dëmtuar në mesin e tyre.

Pyetja 58

Komunikimi me pacientët pediatrik është zakonisht shumë i vështirë. Infermierja duhet të përdorë një
sërë metodash dhe teknikash komunikimi. Infermierët mund të sillen si klloun dhe të bëhet argëtues
duke i treguar atyre përralla, të përdorin gjeste fëmijësh, të bashkëpunojnë me familjarët, të qeshin dhe
të përdorin komunikimin ezopik (komunikimi i drejtpërdrejtë i pasqyruar me figura).

Pyetja 59

1. Pozicioni ortostatik: qëndrimi në këmbë

2. Supin – dorsal: është pozicioni horizontal ku koka dhe qafa janë të vendosura në jastëk
3. Dekubitus – lateral : pacienti është i shtrirë në njërën anë në një jastëk
4. Foëler: pjesa superiore e trupit formon një kënd 25-30 kurse anësitë janë të shtrira drejt nën 2
jastiqe njëri poshtë gjurit tjetri nën kavilje
5. Anti – tredelemburg: personi është nën pozicion supin i cili formon një kënd rreth 20-30,
mbështetëse në artikulacionin e gjurit dhe 2 jastiqe në anësinë superior
6. Tredelemburg: personi është në pozicion supin që formon kënd 20-30, koka ndodhet të pozicion
më të ulët se baçini
7. Duflas: personi rri gjysëm ndenjur, koka dhe toraksi më lart se barku,këmbët e përthyera
8. Gjinekologjik
9. Prone: I shtrirë përmbys

Pyetja 60

Faza pre-operatore

1. Parandalimi dhe reduktimi i ankthit dhe stresit

2. Krijohen marrëdhënje të besueshme dhe inkurajohet të shprehi ndjenjat
3. I mësmojmë metodat relaksuese
4. Shmangim garancitë false
5. I shpjegojmë procedurën kirurgjikale
6. I japim instruksione rreth masave parandaluese

Pyetja 61

Hemoptizia është nxjerra e gjakut nga goja nëpërmjet gëlbazës

Ndërhyrjet infermierore:

1. Shtrirje e pacientit me kokën poshtë

2. Japim sasi të mëdha oksigjeni
3. Kujdes me të vjellat sepse personat mund të mbyten nga gjaku
4. Vendos një kanjulë I/V
 5. Marrje e gjakut për analiza të mëtejshme

Hematemeza është nxjerrja nga goja e gjakut të kuq, të errët kafe ose të zit ë pa oksigjenuar shpesh i
përzier me koagula e mbjetje ushqimore.
Ndërhyrja infermierore:

1. Qetësimi i pacientit
2. Verifikohet gjendja e pacientit nëse ka nauze, të vjella të shoqëruara me hemoragji
3. Përgatiten mjetet e nevojshme të ndihmës mjekësore
4. Vendoset pacienti në pozicion me kokën më poshtë se niveli i trupit
5. Përgatisim injeksione I/M sipas përshkrimit të mjekut
6. Është e rrezikshme të jepen lëngje

Pyetja 62

Vlerësimi infermieror në pacientë me patologji të sistemit biliar

1. Prezenca e diskomfortit me shenja dhe simptoma si diarre, të vjella, ikter, dhimbje

2. Llojin e ushqimeve dhe likideve të marra
3. Vetëkuptimin e sëmundjes nga ana e pacientit
4. Histori e problemeve resiratore
5. Llojet e medikamenteve të përdorura nga pacienti
6. Statusi mental
7. Shenjat vitale
8. Pasha trupore
9. Vlerësimet abdominal për distension, butësi apo fortësi
10. Ritmin dhe tingujt e frymëmarrjes
11. Kapaciteti marrës dhe ai nxjerrës

Pyetja 63
Pacienti shfaq krizë hypertensive kur ka hypertension të shprehur. Duhen bërë disa matje:

1. Matja e presionit arterial dhe pulsit

2. Kontroll për shenja të pamjaftueshmërisë kardiake dhe regurgitacionit
3. Fundus okuli sepse përcakton fazën e hipertensionit

Shenjat: Mjekimi

1. Dhimbje koke 1. Modifikimi i stilit të jetës

2. Nauze dhe të vjella 2. Kalçibllokuesit (nifidipinë, verapramil)
3. Gjendje sinkopi 3. Diuretikët (furosemid, hidroklortiazid)
4. Acetahibilator (enalapril)
5. Nitroglicerinë
 Pyejta 64

PAP testi ndihmon në një diagnozë të hershme të hershme të kancerit të ceviksit pasi zbulon lezionet
prekanceroze. Teknika e kryerjes:

1. Gruaja pozicionohet në shtratin gjinekologjik

2. Pranë gruas vendoset një llambë
3. Veshim dorezat sterile
4. Marrja e materialit kryhet përpara se të bëhet një vizitë gjinekologjike në moshën e
fekondimit, nuk kryhet gjatë menstruacioneve
5. Me një spatula zvarritemi mbi ind
6. Materiali që mblidhet shtrihet në një pllakë xhami

Pyetja 65

Janë të ndara në 2 kategori:

- Spital i përgjithshëm: mund të quhen ato spitale ku trajtohen problemet e patologjisë së përgjithshme,
pediatrisë, obstetrikës, gjinekologjisë dhe kirurgjisë.

- Spitalet e specializuara: janë ato spitale që përbëhen nga shërbime të specializuara, kirurgji, neuro-
psikiatri, otorino-laringologji, okulistikë, kardio-kirurgji, neuro-kirurgji, etj.

Spitalet e specializuara ndikojnë në zhvillimin e mjekësisë për arsye të qendrimit të rasteve të mjeteve të
specializuara për fusha të veçanta dhe krijojnë mundësi për kërkime shkencore.

Pyetja 66

Prani i urgjencës (triazhi)

Infermieri është profesionisti i parë që kontakton me pacientin. Shërben për fillimin e trajtimit të
dëmtimeve të vogla, dhënien e ndihmës në diagnostikimin e pacientit, marrjen e analizave, bërjen e
radioskopisë dhe radiografisë.

Fillimisht vlerësohen shenjat emergjente në 2 faza:

1. Shikon nëse ka ndonjë problem në rrugët respiratore dhe fillon trajtimin e menjëhershëm.
2. Përcakton nëse pacienti është në shok apo në pavetëdije apo me konvulsion apo ka diarre me
dehidratim të rëndë.

Pastaj, nëse janë gjetur shenjat emergjente:

1. Thirret një profesionist shendetësor me përvojë pa e vonuar trajtimin.

2. Kryhen hulumtimet emergjente si: glicemi, hemoglobinë, grup gjaku në rast kur kemi humbje të
mëdha të gjakut dhe vlerësohen vazhdimisht shenjat vitale.

Triazhimi konsiderohet si momenti i parë i njohjes dhe i vlerësimit të pacientit sipas kritereve të
përcaktuara qartë, mbi bazën e të cilave jepet përparësia. Të triazhosh do të thotë të zgjedhësh, të
dallosh midis dhe të klasifikosh pacientët sipas përparësisë së trajtimit. Ky sistem përdoret në rastet kur
numri i të sëmurëve i kalon burimet e disponueshme.
Roli i infermierit është:

1. Të grumbullojë të dhënat e pacientit.

2. Të vlerësojë shkallën e përparësisë.
3. Të japë ndihmën e duhur mjekësore.
4. Të japë informacion të saktë dhe të vlefshëm.

Kategoritë e triazhimit: - Urgjent: e kuqe, - Shpejt: e verdhë, - Ngadalë: jeshile, - Pret: e bardhë.

Pyejtja 67

Muskujt gluteal (i madh, i mesëm, i vogël) janë zonat më të përdorshme për injeksionin i/m. Dallohen 4
vende:

1. Zona dorso-gluteale, ku aplikohet në 1/4 e sipërm, duke e ndarë muskulin gluteal në 4 pjesë.
2. Zona ventro-gluteale, ku na intereson muskuli gluteal minor dhe medial, ku nuk ka shumë enë
gjaku dhe nerva.
3. Muskuli vasto-lateral i kofshës.
4. Muskuli deltoid.

Teknika:

1. Lani duart.
2. Përgatisni karrocën e terapisë me materialet e nevojshme si: kartela infermierore,
medikamente, tabaka, shiringë për 1 përdorim, doreza, qese për hedhjen e mbeturinave.
3. Identifikoni pacientin: emrin e tij, numrin e shtratit.
4. Përgatisni medikamentin dhe garantoni intimitetin.
5. Vishni dorezat.
6. Lokalizoni zonën e injeksionit, observoni dhe palponi.
7. Dezinfektoni lëkurën në vendin e injeksionit.
8. Shtriheni lëkurën me gishtin e madh dhe atë tregues.
9. Largoni kapuçin e ages dhe futeni agen me kënd 90o.
10. Mbajeni agen me gishtin e madh dhe tregues.
11. Pasi është injektuar solucioni, tamponi pikën e injektimit.
12. Hidhni agen në koshin e veçantë.
13. Hiqni dorezat dhe lani duart.

Kompilikacionet

1. Thyerja e ages: agia duhet të futet në ind jo më shumë se 2mm.

2. Thyerja e ages në kockë: ndodh në personat e dobët.
3. Komplikacioni nervor: mund të vijë si pasojë e dëmtimit të nervit.
4. Embolia grasoze: ndodh si pasojë e kalimit në gjak të substancave vajore.
5. Hematoma: ndodh në pacientët që janë të predispozuar për hemorragji si pasojë e përdorimit të
antikoagulantëve.
6. Skleroza e indit: ndodh kur injektimi kryhet në indin subkutan dhe jo i/m.
7. Reaksionet inflamatore: thyerja e m.o. si pasojë e mosrespektimit të rregullave të asepsisë.
8. Reaksion alergjik: ndodh si pasojë e absorbimit të shpejtë të medikamentit gjatë injeksionit.
 Pyetja 68

Një plagë quhet e infektuar kur në të janë shumëzuar mikrobe dhe kanë pushtuar indet rreth vatrës.
Kriteret: skuqja e buzëve të plagës, enjtje, dhimbje, nxehtësi lokale.

Mjekimi i plagës:

1. Të kufizohet infeksioni. 4. Të mbulohet sipërfaqja e plagës.

2. Të drenohet qelbi i krijuar. 5. Rikthimi i shpejtë i funksionit.
3. Të sterilizohet zona e infektuar.
Bëni dezinfektimin e zonës me betadinë ose alkool. Bëni lavazh të zonës së infektuar me ujë të
oksigjenuar ose fiziologjik. Nëse plaga ka dren, të bëhet lavazh dreni.

Plagë të pastra ose aseptike quhen të gjitha plagët kirurgjike që konsiderohen të pandotura nga
mikrobet dhe kanë mundësi më të madhe dhe kohë më të shpejtë shërimi.

Mjekimi:

1. Lani duart.
2. Vishni dorezat sterile.
3. Lagni me solucion shkrirës leukoplastin dhe hiqeni.
4. Hidhni mjekimin e vjetër në kosh.
5. Hiqni dorezat josterile.
6. Observoni plagën dhe filloni mjekimin me tampon të lagur me fiziologjik.
7. Kaloni tamponin me jod ose betadinë.
8. Vendosni garzë të pastër dhe fiksojeni me leukoplast.
9. Nëse pacienti ka sekrecione në brendësi të plagës, vendosni një dren kirurgjikal. Kur mbushet
dreni bëhet zbrazja e tij.

Pyejta 69

Krizë hipertensive quhet rritja e presionit sistolik >= 140mmHg ose presionit diastolik >= 90mmHg.
Trajtimi konsiston në rënien në peshë, modifikimet në marrjen e alkoolit, shmangia e pirjes së duhanit
dhe terapia me medikamente si diuretikë, beta-adrenalgjezik bllokues. Pacientët me krizë hipertensive
shtrohen në shërbimet e reanimacionit, ku marrin terapi i/v antihipertensive si nipride, nitroglicerinë,
nifedipinë sublinguale.

Pyetja 70

Diureza 24 orëshe është monitorimi i sasisë së urinës për 24 orë. Patologjitë janë: IRA, IRK, sëmundje të
veshkave. Infermieri monitoron sasinë e urinës për 24 orë, ngjyrën, erën, konsistencën, dendësinë.

Pyejta 71
Shërbimi ambulator është shërbim kompleks që i ofrohet pacientit pa e detyruar të zërë një shtrat
institucional gjatë kohës kur ai merr përkujdesje. Roli i tij është të përmirësojë shëndetin e popullsisë që
kërkojnë ndihmë në kohë të shkurtër.
 Pyetja 72

Marrja e urinës

Teknika:

1. I shpjegohet pacientit proçedura

2. Lahen duart,
3. Vishen dorezat sterile,
4. Merret një uturak i zakonshëm,
5. Vendoset etiketa në mbajtësin e urinës me informacionet që duhen,
6. Garantohet intimiteti i pacientit,
7. Afrohet uturaku ose ndihmohet pacienti për në banjë,
8. Lihet pacienti të kryejë proçedurën nëse është i aftë,
9. Merret kampioni i urinës,
10. Pastrohet uturaku,
11. Ndihmohet pacienti të lajë duart,
12. Shoqërohet në shtrat dhe sigurohet që është mirë,
13. Çohet kampioni i urinës në laborator dhe sigurohet që është me fletën shoqëruese,
14. Lahen duart dhe regjistrohen të dhënat.

Pyetja 73

Hipoglicemia është gjendja e cila karakterizohet nga përqendrimi i ulët i glukozës në gjak.

Shenjat:

1. Vështirësi në përqendrim 5. Ndjesi ankthi,

2. Dhimbje koke 6. Uri
3. Përgjumje 7. Lodhje
4. Rrahje të shpeshta zemre 8. Konvulsione.
Trajtimi: Në hipogliceminë serioze fillimisht jepet në rrugë i/v 100ml 50% solucion glukozë. Pacientët që
kanë harxhim të madh të glukozës mund të kërkojnë 15-20 gr glukozë/orë. Trajtime të tjera përfshijnë
dietat ku të sëmurët duhet të hanë shpesh dhe nga pak.

Pyejta 74

Punksioni lumbar është një proçedurë me anë të së cilës merret një sasi lëngu cerebrospinal.

Indikacionet:

1. Dyshim për meningjit

2. Leukemi ose limfomë
3. Vlerësim për sëmundje neurologjike si skleroza multiple
4. Për dhënien e anestezisë spinale
5. Encefalopati
6. Mielit.
Kujdesi infermieror: Infermieri bën gati të gjithë instrumentat dhe pajisjet e nevojshme, i shpjegon
proçedurën pacientit, pozicionon pacientin në një pozicion të pështatshëm, siguron komfortin e
pacientit, dezinfekton zonën ku do të kryhet proçedura, ruan kushtet e asepsisë para, gjatë dhe pas
proçedurës, vlerëson gjendjen e pacientit para, gjatë dhe pas proçedurës.

Pyejta 75

(varianti a) Stresi është një fenomen kompleks që përcaktohet si një stimul ose përgjigje që shkakton
tension fizik ose emocional.

Shkaqet: Shqetësim për moshën trupore, mërzitje për shëndetin e një pjesëtari të familjes, shpenzime të
jetesës, shqetësime për pronat, mërzitje për një krim të ndodhur, etj.

Përgjegjësia kryesore e infermierit është të ndihmojë individin të përballojë stresin dhe të përshtatet
ndaj tij duke përfshirë: vlerësimin e aftësive të individit për të përballuar faktorët stresues, përcaktimin e
faktorëve që mund të çojnë në përballim të pasuksesshëm, zbatimin e ndërhyrjeve infermierore për t'ju
përshtatur rasteve të stresit. Infermierët duhet të njohin dhe të përballojnë stresin efektivisht në jetën e
tyre.

(varianti b) Stresi është gjendja emocionale dhe fiziologjike që njerëzit shfaqin në situata që ata i
perceptojnë të rrezikshme apo kërcënuese për ta.

Shkaqet: Ngjarjet katastrofike, ndryshime të mëdha në jetën e tyre, telashe të përditshme.

Metoda relaksuese: Terapi me muzikë, rivlerësim.

Detyra e infermierit është të përcaktojë se çfarë lloj aktiviteti për reduktimin e stresit është më i
përshtatshëm dhe të inkurajojë përdorimin e rregullt të tyre.

Pyetja 76

Konsultori i fëmijës ndjek zhvillimin e mirë të foshnjës deri sa mbush 3 vjeç

Roli: 3. vaksinimi sipas kalendarit

4. parandalimi i pamjaftueshmërisë jodike
1. Ndjekja e zhvillimit psikomotor të 5. të ndikojë mbi shëndetin dhe zhvillimin
fëmijës e fëmijës
2. promovimi i ushqyerjes me gji
Pajisjet: 4. stetoskop
5. termometër
1. Poster me kurbat e rritjes 6. shiringë veshi
2. peshore, matës gjatësie 7. stilolaps me dritë.
3. frigorifer për vaksinat

Pyetja 77

Dorezat sterile janë të domosdoshme për të mbrojtur infermierin nga kontakti me agjentet patogjene
prezente në gjak dhe në substancat e eliminuara.

Manipulimet që kërkojnë doreza:

 1. Kur ekziston rreziku i kontaktit me gjak, sekrecione apo mukoza.
2. Kur është e dëmtuar lëkura e pacientit.
3. Kur është e dëmtuar lëkura e duarve të infermierit.
4. Për kryerjen e higjienës së ambjentit.
5. Gjatë injeksioneve i/v, i/m.
6. Gjatë operacioneve, etj.

Pyetja 78

Kateteri është një sondë që futet në një kavitet për të drenuar ose injektuar likuide. Kateterizimi urinar
aplikohet në fazën preoperatore ose postoperatore për të zbrazur fshikëzën e urinës. Kemi kateterizim
të përkohshëm dhe të përhershëm.

Indikacionet:

1. Vendoset kur ka probleme në traktin urinar

2. kur pacienti ka pamundësi në lëvizje për të urinuar
3. vendoset për daljen e urinës jashtë

Mënyra e vendosjes: Kapim me pincë disa garza, heqim tepricën e solucionit, dezinfektojmë organin
gjenital, përdorim tamponët vetëm një herë pa u kthyer prapa, veshim dorezat sterile, infermieri i dytë
përgatit kateterin, mbajmë në dorë kateterin në largësi 4-5 cm, lubrifikojmë kateterin, fusim me
delikatesë kateterin në uretër, shtypim lehtësisht simfizën pubike duke favorizuar derdhjen deri në fund.

Mjetet e nevojshme:

1. 1 shiringë sterile 10cc.

2. 1 age sterile sipas diametrit të valvulës.
3. 1 ampulë me solucion fiziologjik steril 10ml.
4. 1 fletë sharrë për të hapur ampulën.
5. 1 tapë për 1 përdorim për të mbyllur kateterin.
6. 1 qese plastike e tejdukshme sterile për 1 përdorim e pajisur me tub lidhës me kateterin.
7. 2 perde ndarëse.

Pyetja 79

Konsultori i gruas ndjek gruan gjatë shtatzënisë së saj dhe kujdese për ruajtjen e shëndetit të gruas dhe
për marrjen e masave në rast sëmundjeje. Roli i tij lidhet me:

1. Informimin, edukimin dhe këshillimin për shëndetin riprodhues.

2. Dhënien e suplementeve vitaminik.
3. Parandalimin e pamjaftueshmërisë jodike.
4. Ushqyerjen me gji të fëmijës.
5. Informimin për shëndetin familjar.
6. Informimin rreth depistimit të sëmundjeve të kancerit të mitrës dhe të gjirit
7. Abortin
8. Depistimi dhe trajtimi i SST-ve
9. Këshillimi lidhur me HIV/AIDS
10. Mbështetje piskosociale për prindërit e ardhshëm
Pajisjet: Set për mikrokirurgji, maskë O2, matës glukoze, aparat matës tensioni, termometër, pajisje
gjinekologjike, pelvimetër, tavolinë ekzaminuese gjinekologjike, pajisje për PAP test, EKG, aparat për
ekografi.

Konsultori i gruas është në shërbim në territorin ku jeton për të ruajtur dhe promovuar shëndetin psiko-
fizik dhe social për gratë.

Pyetja 80

Hiperglicemia është gjendja e cila karakterizohet nga përqendrimi i lartë i glukozës në gjak. Simptomat:
Humbje kontrolli, konvulsione, takikardi, etj.

Kujdesi infermieror:

1. Aspekti kryesor është njohja e shenjave të ndërlikimeve, si: dëmtime të lëkurës, zemrës,
veshkave, në sy, në sistemin neuromuskular, në traktin gastrointestinal.
2. Sigurohet anamneza familjare. ]
3. Vlerësohet aparenca e pacientit (i shqetësuar, i frikësuar, i lodhur, etj.).
4. Vlerësohet lëkura nëse ka probleme (e djersitur, e ftohtë, e thatë, etj.).
5. Vlerësohet sistemi neurologjik (i axhituar, i përgjumur, etj.).
6. Vlerësimi fizik i kompletuar është thelbësor sepse hiperglicemia mund të ndikojë në të gjitha
sistemet.
7. Vlerësohet sëmundja në lidhje me moshën e pacientit.
8. Pyetet pacienti për sasinë dhe shpeshtësinë e urinimit.
9. Pyetet pacienti për stilin e jetesës.
10. Rekomandohet një dietë e pasur me shumë vitamina dhe pak sheqerna, si dhe aktivitet fizik.

Pyetja 81

Përparësja me një përdorim evidenton kontaktin e infermierit me mikroorganizmat patogjen të

pacientit dhe mbron pacientin nga kontakti me mikroorganizmat.

Teknika e veshjes:

1. Hiqni orën dhe unazat.

2. Përvishni krahët e uniformës nëse janë të gjata.
3. Lani duart.
4. Mbani një përparëse të pastër para pa e shpalosur dhe pa e shkundur.
5. Futni duart dhe krahët në mëngët e përparëses.
6. Lidhni lidhësen në nivelin e qafës dhe të belit.
7. Përparësja të jetë e shtrënguar mirë në nivelin e qafës.

Heqja:

1. Zgjidheni në pjesën e qafës dhe të belit, lani duart dhe hiqeni përparësen duke e kthyer në anën
e kundërt.
2. Rrotulloni përparësen duke e mbajtur larg trupit.
3. Hidhni përparësen në koshin e veçantë.
4. Lani duart.
Maska:

1. Lani duart.
2. Mbani maksën nga lidhëset superiore pa prekur anën që mbulon fytyrën.
3. Siguroni maskën në mënyrë të tillë që të mbuloni hundën dhe gojën.
4. Kaloni lidhëset mbi veshë dhe i fiksoni posteriorikisht mbi kokë.
5. Mbuloni mirë mjekrën, fiksoni mirë lidhëset pas kokës.
6. Lani duart.
7. Asistoni pacientin me proçedurat e nevojshme.
8. Ndryshoni maskën nëse lagështohet ose kontaminohet.

Heqja:

1. Lani duart.
2. Zgjidhni lidhëset.
3. Palosni maskën në mënyrë që pjesa interne të jetë brenda.
4. Hidhni maskën në kosh.
5. Lani duart.

Pyetja 82

Aspirimi nazogastrik

Nëse na duhet të aspirojme përmbajtjen gastrike dhe të mbajmë bosh stomakun përdorim sondë nazo-
gastrike. Përdoret kur kemi sëmundje dhe trauma të traktit gastro-intestinal, kur kryejmë ndërhyrje
kirurgjikale, në raste helmimi, kur duam të nxjerrim mostra nga stomaku për analiza dhe në rastet e
melenave.

Kujdesi infermieror: Sonda nazo-gastrike mund të shkaktojë irritim të hundës dhe kavitetit oral të
pacientit. Pra, duhet mbajtur higjiena orale dhe e hundës. Duhet kujdes sepse sonda shkakton shtyp të
zgjatur në nivelin e hundës. Infermieri duhet të:

1. Lubrifikojë dhe pastrojë vrimat e hundës.

2. Administrojë higjienën orale dhe të lagështojë buzët herë pas here.
3. Të sigurojë komfortin e pacientit.
4. Të sigurohet që mukoza mos të dëmtohet.
5. Të raportojë çdo ndryshim në ngjyrë, sasi, pH, erë të materialit.
6. Të pozicionojë pacientin në pozicionin fouler për të siguruar komfort.

Pyetja 83

Injeksioni s/c konsiston në injektimin e medikamentit në indin adipoz nën lëkurë, ku absorbimi i
medikamentit është i ngadaltë. Vendet e aplikimit:

1. Zona absominale.
2. Zona e muskulit deltoid.
3. Kuadrati superior ekstern i kofshës.
4. Zona retroskapulare.
5. Zona gluteale
Teknika e injektimit:

1. Lani duart.
2. Përgatisni karrocën e terapisë më materialet vijuese: kartela infermierore, medikamenti, tabaka,
pambuk për dezinfektim, shiringë për një përdorim, age për një përdorim, doreza.
3. Përgatisni medikamentin.
4. Vishni dorezat dhe vendosni pacientin në pozicionin e duhur.
5. Dezinfektoni lëkurën me pambuk dhe alkool.
6. Injektoni solucionin dhe vendosni pambuk në vendin e aplikimit.
7. Nuk duhet ta masazhoni vendin e aplikimit.
8. Hidhni agen në vendin e dugur, hiqni dorezat, lani duart.

Shembuj medikamentesh: Insulina dhe heparina.

Pyetja 84

Shenjat vitale janë: Temperatura, pulsi, respiracioni, presioni i gjakut dhe dhimbja. Vlerësimi i shenjave
vitale është një pjesë e kujdesit infermieror në çdo mjedis. Duhen matur në varësi të gjendjes dhe
sëmundjes së pacientit.

Mosha Temperatura (oC) Pulsi (rr/minut) Respiracioni T/A (mmHg)

(res/min)
I porsalinduri 36.8 (aksilare) 80-180 30-80 73/55
1-3 vjeç 37.7 (rektale) 80-140 20-40 90/55
3-8 vjeç 37 (orale) 75-120 15-25 95/75
8-10 vjeç 37 (orale) 75-110 15-25 102/62
Adoleshent 37 (orale) 60-100 15-20 102/80
I rritur 37 (orale) 60-100 15-20 120/80
Mbi 70 vjeç 37 (orale) 60-100 15-20 120/80 & 160/95
Vendet e matjes së pulsit.

1. Temporal 6. Femoral
2. Karotid 7. Popliteal
3. Apeks kordis, 8. Tibia posterior
4. Brakial 9. Dorsalis pedis.
5. Radial

Pyetja 85

Prezantimi

Infermieri informohet nëse pacienti ka alergji dhe nëse ka përdorur qetësues. Këto të dhëna i
raportohen mjekut. Më pas pacienti ekzaminohet prej mjekut të dhomës. Ekzaminimi përfshin
anamnezën, ekzaminimin fizik dhe analizat laboratorike të zakonshme si gjak komplet, urinë komplet,
radioskopi toraksi, etj. Në kontaktin e parë me pacientin infermieri e vëzhgon dhe e dëgjon atë me
kujdes. Observimet ndihmojnë në vendosjen e diagnozës infermierore dhe formojnë bazën e programit
të kujdesit infermieror për pacientin. Njohja me pacientin fillon me komunikimin pacient-infermier, që
ka për qëllim mbledhjen e të dhënave, dhënien e informacioneve të ndryshme, identifikimin e
problemeve, vlerësimin e ndryshimeve, mbështetjen psikologjike dhe këshillimin mbi terapinë.

Pyetja 86

Rregulli i shtratit me pacient

1. Shpjegojini pacientit proçedurën.

2. Lani duart.
3. Përgatitni biankerinë e pastër si për shtratin e papërdorur.
4. Vendosni biankerinë mbi një sipërfaqe të pastër.
5. Garantoni intimitetin e pacientit.
6. Shikoni zilen nëse funksionon.
7. Ulni shtratin në minimum në mënyrë që të punoni me lehtësi.
8. Ulni kokën e krevatit në një nivel të përshtatshëm për pacientin.
9. Ulni spondin e krevatit nga krahu që punon dhe spondi tjetër të jetë i ngritur mirë.
10. Palosni biankerinë superiore në pjesën e fundit të krevatit.
11. Hiqni batanijen dhe mbulesën e shtratit një nga një.
12. Mbuloni pacientin me mbulesë të posaçme për ta mbajtur ngrohtë dhe për t'i siguruar intimitet.
13. Shtyni dyshekun e pacientit drejt kokës së shtratit.
14. Poziciononi pacientin në krah të kundërt nga punoni.
15. Prishni këndet dhe hiqni çarçafin nga pjesa superiore dhe inferiore e shtratit nga ana juaj.
16. Kapni në formë roleje të gjitha pjesët e biankerisë drejt pacientit.
17. Vendosni çarçafin mbi mbulesën e dyshekut.
18. Vendosni çarçafin e sipërm.
19. Ngrini spondin e shtratit, shkoni nga ana tjetër dhe ulni spondin.
20. Hapni pjesën inferiore nga dysheku dhe hiqni biankerinë e papastër.
21. Shtrihuni dhe tendosni mbulesën e dyshekut.
22. Tërhiqni nga vetja çarçafin e poshtëm të pastër.
23. Vendosni pacientin në pozicion shpine në qendër të shtratit dhe sistemojeni në mënyrë
komode.
24. Mbuloni pacientin me çarçaf që të jetë komod dhe me intimitet.

Pyetja 87

Nëse një person nuk ushqehet dhe nuk merr lëngjet e mjaftueshme për organizmin e tij, ai do të fillojë
të ketë mungesë të lëngjeve, gjë që çon në dehidratim.

Shenjat: Lodhje, këputje, temperaturë, nausea, të vjella, diarre.

Kujdesi infermieror:

1. Pacientit i thuhet të pijë lëngje kur dehidratimi është i lehtë.

2. Kur është i rëndë, trajtimi i pacientit kërkon ndërhyrje të specializuara si marrja e lëngjeve
venoze, ku futen kripëra dhe glukoza.
3. Për kujdesin infermieror duhet prezenca e dietologut, i cili përcakton me saktësi marrjen e
lëngjeve, kohën dhe sasinë e duhur.
 Pyetja 88

Epistaxis është gjakderdhja nga hundët. Sëmundje që e shkaktojnë janë: hipertensioni, polipet nazale,
çrregullime të koagulimit, medikamente që shtojnë hemorragjinë, angiofibroma nazale, telangiektazia
hereditare, disa tumore nazale.

Kujdesi infermieror: Duhen kontrolluar T/A dhe pulsi periferik për të parandaluar një shok të mundshëm
hemorragjik. Duhet marrë gjaku për analiza, gjak eritrocit, Hb, hematokrit. Pacienti të qendrojë i shtrirë
në një pozicion të rehatshëm të kokës dhe me një baçinelë për të hedhur mbeturinat dhe gjakun që
rrjedh. Pacientit i duhen dhënë analgjezikë. Paketimi apo mbushja në garza sterile të pambukta. Mjetet
që duhen për kujdesin infermieror: aspiratori, hapësi i hundës, garza të lagura me solucion fiziologjik
dhe të thata.

Pyetja 89

Dhimbja është një gjendje fizike dhe mendore vuajtjeje dhe lëndimi, e cila shkakton mjerim dhe mundim
për atë që e kalon.

Klasifikimi: Akute (më pak se 3 muaj), kronike (më shumë se 3 muaj).

1. Somatike (dëmtim i indeve; e qëndrueshme, e mprehtë, e dhunshme, rrahëse, e

lokalizuar, etj.)
2. Viscerale (dëmtim i organeve të brendshme; e thellë, mpirëse, e dhunshme, shypëse,
etj.)
3. Neuropatike (dëmtim i SNQ; djegëse, shpuese, shtytëse, shtrënguese, etj.)

Pyetja 90

Privatësia

Bazohet në respektimin e vullnetit të çdo individi për të marrë pjesë në vendimet që kanë të bëjnë me
ndërhyrjet mbi shëndetin e tij. Nga ky princip rrjedh dhe nevoja e informimit të pacientit për gjendjen
dhe ecurinë e sëmundjes së tij në mënyrë që pjesëmarrja në vendim të jetë sa më efektive dhe e bindur.
Marrëdhënia mjek-pacient përbën një kontratë midis 2 personave e cila duhet të shoqërohet
njëkohësisht me besimin që pacienti duhet të ketë kundrejt mjekut të tij. Në këtë kuadër përfshihet
konfidencialiteti, ose sekreti profesional, ose e fshehta mjekësore. Pra, mjeku qe njihet me jetën e
individit, në aspekte të ndryshme intime të një familjeje, etj. duhet t'i mbajë sekret ato ndaj njerëzve të
tjerë, opinionit publik, etj. Kjo përbën esencën e kësaj kontrate. Nuk duhet treguar nëse pacienti ka
diagnozë të keqe që ndikon për keq në shëndetin e pacientit.

Pyetja 91

Insufiçenca respiratore

Shfaqet në individë në të cilët struktura dhe funksioni i mushkërisë kanë qenë normale përpara fillimit të
sëmundjes që është prezente.

Klasifikimet: Insufiçiencë ventilatore, insufiçiencë oksigjenimi, kombinim i të dyjave.

Shenjat klinike:
 1. Dispne (veçori karakteristike), e cila bëhet më e theksuar kur ajo zhvillohet shpejt.
2. Pacienti e ka më të lehtë të marrë frymë në pozicionin drejtë.
3. Ndryshim në tingujt e mushkërive.
4. Shenja të hipoksemisë dhe hiperkapnisë.

Kujdesi infermieror:

1. Pacienti kërkon monitorim të vazhdueshëm sepse gjendja e tij mund të pësojë një ndryshim të
menjëhershëm dhe të kalojë në një situatë kërcënuese për jetën.
2. Oksigjenoterapia rekomandohet për të mbajtur nivelin e PaO2 mbi 60mmHg si dhe të trajtohen
probleme të tjera.
3. Të mësohet pacienti për përdorimin e inhalatorëve dhe medikamenteve.
4. Të bëhet frymëmarrje të thella dhe ushtrime për frymëmarrjen.
5. Të observohen nevojat e pacientit.
6. Të vendoset pacienti në pozicion gjysmëulur (semi-fouler) për të liruar toraksin dhe mushkërinë.
7. Inkurajohet dhënia e lëngjeve.
8. T'i shpjegohen proçedurat për çdo gjë që i aplikohet.
9. Pushimi është shumë i nevojshëm.
10. Të reduktohet ankthi sepse rrit kërkesën për oksigjen.

Pyetja 92

Inkontinenca urinare është humbja e kontrollit të fshikëzës së urinës, pra mosmbajtja e urinës.

Shkaqet: Ushqimet e ndryshme, shtatzënia, proçesi i lindjes, ndryshimet e moshës, menopauza, heqja e
mitrës, infeksione urinare, prostata, konstipacioni, mosfunksionimi i kontraktimit të muskujve të qafës
së fshikëzës së urinës.

Kujdesi infermieror:

1. Mbledhja e të dhënave rreth gjendjes së përgjithshme.

2. Instruksioni i pacientit për higjienën personale për të reduktuar infeksionin.
3. Ndihma ndaj pacientit për të bërë provat e sforcos.
4. Marrja e analizave të urinës.
5. Ndihma ndaj pacientit për të mbajtur një ditar rreth sasisë së lëngjeve që po pi, kohën
kur urinon, sasinë e eliminimit urinar dhe numrin e episodeve të inkontinencës.
6. Matja e sasisë së urinës së mbetur në fshikëz.

Pyetja 93

Injeksioni nazal është futja e substancave terapeutike në formën e pomadave ose spray.

Teknika:

1. Lani duart.
2. Përgatisni materialet e nevojshme: skeda e terapisë, tabaka, doreza, medikamenti,
baçinela, facoleta, pikatore.
3. Informoni pacientin në lidhje me proçedurën dhe medikamentin.
4. Kërkojini ose ndihmojeni pacientin të vendoset në pozicion supin dorsal ortopneik.
5. Kërkojini pacientit të pastrojë hundët.
 6. Merrni medikamentin me pikatore.
7. Dorën tjetër mbështeteni te balli i pacientit.
8. Hidhni medikamentin në hundë.
9. Kërkojini pacientit të bëjë një inspiracion të lehtë me qëllim thithjen e medikamentit.
10. Afrojini pacientit facoleta.
11. Rregulloni materialin e përdorur dhe regjistroni skedën e terapisë.

Pyejta 94

Koma hipoglicemike është komplikacioni më i shpejtë dhe i rrezikshëm i hipoglicemisë. Hipoglicemia

ndodh kur glukoza në gjak është 50mg/dl ose më pak. Shenjat klinike:

1. Djersë, uri e 7. ndjenjë të fikëti 13. shenja Babinski

shprehur 8. asteni 14. çrregullim i shikimit
2. dridhje 9. çrregullim i 15. paralizë faciale
3. ankth përqendrimit 16. hemiparezë
4. dhimbje koke 10. konfuzion 17. kriza epileptike.
5. takikardi 11. koma
6. palpitacione 12. konvulsione

Kujdesi infermieror:

1. Kur pacienti është i vetëdijshëm, duhet të pijë lëngje të ëmbla nga goja si dhe karbohidrate.
2. T'i jepet glukagon dhe perfuzione glukoze 10%.

Pyetja 95

Hipertensioni përkufizohet si rritje e presionit sistolik më i madh se 140mmHg ose presionit diastolik më
i madh se 90mmHg. Faktorët që ndikojnë në rritjen e tensionit arterial janë:

1. trashëgimia familjare 4. marrja e ulët e kaliumit

2. konsumimi i tepërt i sodiumit 5. jeta sedentare
3. pirja e tepërt e alkoolit 6. konsumimi i tepërt i kalorive.

Pyetja 96

Rregullimi i shtratit pa pacient.

1. Lani duart
2. Përgatisni biankerinë e mjaftueshme për një shtrat të papërdorur
3. Bëni një shtrat të papërdorur
4. Palosni biankerinë superiore të shtratit drejt fundit të krevatit
5. Provoni zilen në komedinën e pacientit
6. Ulni shtratin në minimum
7. Sistemoni në komedinë pëshqirët, rrobat dhe mbulesën e banjës
8. Hidhni biankerinë e papastër në kosh
 9. Lani duart.

Pyetja 97

Me anë të dëgjimit (askultacionit) përcaktojmë ndryshimin në sistemin respirator të pacientit, pra nëse
ky respiracion është i qetë dhe normal apo është i sforcuar. Dëgjohet kolla e pacientit nëse është e thatë
apo e njomë. Dëgjohen të rrahurat e zemrës, nëse janë ritmike si dhe fortësia e tyre. Pra, auskultacioni
bazohet në dëgjimin e tingujve që shfaqen në organizëm.

Pyetja 98

Imobiliteti rekomandohet kur pacienti nuk është i aftë të lëvizë i pavarur. Sa më e madhe dhe sa më e
gjatë të jetë periudha e imobilizimit, aq më të shumta janë pjesët që preken nga ky imobilizim.

Kujdesi infermieror:

1. Te këta pacientë duhet vlerësuar lëvizshmëria, ku përfshihen lëvizshmëria e kyçeve, fortësia e

muskujve, aktiviteti që mund të kryhet, ecja dhe pozicioni i pacientit.
2. Duhen vlerësuar treguesit dhe rreziqet e imobilitetit.
3. Kujdesi infermieror konsiston në matjet antropometrike, në sistemin respirator, kardiovaskular,
metabolik, në sistemin e eliminimit, e lëkurës dhe kushteve psikologjike.
4. I mësohen pacientit ushtrimet që duhet të bëjë
5. Nisen ngadalë dhe gradualisht
6. Bëhet kryerja e ushtrimeve passive
Pyetja 99

Mbledhja e kampionit të urinës te bebet.

Ndahet në 3 faza:

Faza e parë është faza përgatitore: Ofrojini fëmijës të pijë sa më shumë ujë para se të merret kampioni,
vendosni fëmijën në pozicion në mënyrë që gjenitalet të jenë të ekspozuara. Kur duhen vetëm pak
kampione për analizë mund të merret urinë nga pelena.

Faza e dytë është faza e veprimit: Kryeni higjienën e nevojshme sipas kujdesit të standardeve. Pastroni
zonën gjenitale. Aplikoni një ngjitës kimik në mënyrë që të bëhet ngjitja e qeses me lëkurën. Vendosni
qesen në një vend të sigurt në mënyrë që të mose përdorim në këtë procedurë. Ngrini kokën e krevatit
dhe vendoseni në karrige beben nëse është nevoja. Kontrolloni pacientin çdo 5-10min për të parë nëse
ka urinuar. Nëse fëmija nuk urinon brenda 45min proçedura duhet të përsëritet.

Faza e tretë është faza pas proçedurës: Dërgojmë kampionin në laborator brenda 30min në mënyrë që
të parandalohet rritja e m.o. Të gjitha proçedurat i dokumentojmë.

Pyetja 100

IRA është pakësimi akut i filtrimit glomerular që shkaktohet nga sëmundje parenkimale intrinsike ose
nga ndryshime në hemodinamikën intra-renale që shoqërohet me rritje të shpejtë të azotemisë. Është
një keqësim i shpejtë i funskioneve renale.
Klinika: Vlerësimi infermieror

1. Oliguri 1. Ekzaminimi fizik

2. Azotemi 2. Vlerësim i shenjave vitale
3. Prishje elektrolitike 3. Merren analizat e gjakut dhe të urinës
4. Vlerësim psikosocial
Kujdesi infermieror:

1. Terapia dietike: përfshin format e mbështetjes ushqimore, ushqyerja totale parenterale.

2. Terapia medikamentoze: diuretikët, dopaminë.
3. Terapia e rivendosjes renale: dializa, hemodializa.

Pyetja 101

Tamponë për ekzaminim kulture mund të marrim në faring, hundë, veshë, rektum dhe vaginë. Tamponi
për të kryer një ekzaminim kulture është i përbërë nga një shkopth druri ose plastik i futur në një tapë
gome që lejon kapjen e saj pa e kontaminuar. Ekstremiteti tjetër është i veshur me pambuk. Kjo duhet
bërë përpara fillimit të trajtimit farmakologjik me bazë antibiotike sepse këto veprojnë drejtpërdrejt mbi
mikroorganizmat që duhen analizuar dhe rrjedhimisht analiza nuk del e saktë.

Mjetet e nevojshme: Tampon, garzë ose letër higjienike, ndriçues portabël, spatul, doreza, qeskë për
mbeturinat.

Teknika për kryerjen e tamponit faringeal: Vishni doreza, ulni pacientin, i thoni të hapë gojën,
identifikoni faringun me spatul, ndriçoni faringun, futni tamponin dhe kalojeni mbi mukozën
peritonsilare, hiqeni tamponin dhe futeni në provëz duke e mbajtur me kujdes, dërgoni kampionin në
laborator duke bërë shënimin mbi të, bëni regjistrimin e dokumentacionit infermieristik.

Teknika për kryerjen e tamponit nazal: Vishni doreza, ulni pacientin duke ia ngritur kokën lart për të parë
më mirë vrimat e hundës duke përdorur një ndriçues portabël, hapni provëzën me tamponin duke
respektuar normat e asepsisë, kaloni tamponin në mukozën nazale nga anët drejt variçeve, rivendosni
tamponin në provëz duke e mbyllur me kujdes, dërgoni kampionin në laborator, regjistroni kryerjen e
ekzaminimit në dokumentacionin infermieristik.

Pyetja 102

Helmimet nga dioksidi i karbonit

Shenjat:

1. SNQ ka mungesë të theksuar O2 dhe pacienti ka hipoksi cerebrale

2. Dhimbje koke
3. Dobësi muskulare
4. Marrje mendsh
5. Konfuzion mental

Trajtimi i urgjencës ka për qëllim të parandalojë hypoksinë cerebrale dhe atë të miokardit dhe të nxisë
eleminimin e CO2
Veprimet infermierore:

1. Jepni oksigjen 100%

2. Observo pacientin në mënyrë të vazhdueshme. Psikozat, paralizat spastike, disturbancat vizuale
dhe keqësim të personalitetit mund të jenë pasuese të dëmtimeve të vazhdueshme të sistemit
nervor
3. Kur helmimi ka ndodhur një pjesëtar i ekipit mjekësor bën njoftimin e rastit te qendra e
toksikimit si dhe pret udhëzimet prej tyre

Pyetja 103

Me termin antiseptic do të kuptojmë sistemin e masave të drejtuara në pakësimin e sasisë të mikrobeve

në plagë si dhe uljen e rrezikut të depërtimit dhe zhvillimit të tyre në plagë. Janë 4 lloje të antiseptikës:
mekanike, fizike, kimike dhe biologjike.

Pyetja 104

Koma është një gjendje gjumi patologjik nga i cili pacienti nuk mund të zgjohet. Shfaqet kur presioni i
rritur intracranial shkakton gradient presioni dhe shift të trurit.

Shkaqet:

1. Çrregullime metabolike (hiposkia, hipoglicemi, hiperglicemi)

2. Intoksikimi nga barnat (overdose me opiade, benzodiazepine)
3. Intoksikimi me alkol
4. Konvulksionet
5. Dëmtime primare të trurit

Parimi kryesor i trajtimit është mjekimi i shkaqeve të komës dhe mbështetja e funksioneve vitale.

Pyetja 105

Abcesi është një zonë e infektuar me qelb e cila shkakton ënjtje dhe shkatërrim të indeve. Ndonjëherë
në divertikulat e infektuara formohen disa vrima të vogla që quhen perforacion. Këto perforacione
lejojnë qelbin të dalë jashtë zorrës në hapësirën abdominale. Në qoftë se abcesi është i pakët dhe
qëndron në hapësirën e zorrës, situata përmirësohet pas disa ditësh mjekimi me antibiotikë. Në qoftë se
abcesi nuk pastrohet nga antibiotikët mund të lindë nevoja e drenimit kirurgjikal.
Abcesi në sasi të madhe mund të bëhet problem serioz në qoftë se përmbajtja rrjedh jashtë hapësirës së
zorrës nëpërmjet perforacioneve. Infeksioni i cili përhapet në hapësirën e barkut quhet peritonitis,
situatë që ka nevojë për kirurgji emergjente për të pastruar hapësirën nga lëngjet dhe për të hequr
pjesën e zorrës së dëmtuar. Pa kirurgji, peritonitis mund të jetë fatal për pacientin.
 Pyetja 106

Qëndra shëndetësore është njësia bazë e ofrimit të shërbimeve shëndetësore në zonën ku jetojmë. Roli
i saj është të ofrojë shërbim 24 orë për të gjitha kategoritë, të ofroj shërbim në raste urgjente apo raste
normale.

Pyetja 107

Melena është rrjedhje e gjakut nga niveli oral deri ne cekum dhe kur arrin aty hemoglobin oksidohet në
enzimat tretëse dhe bakteriale. Kjo është arsyeja pse gjaku merrë ngjyrë në të zezë si katran.

Pyetja 108

Mastektomia kujdesi infermieror

1. Parandalimi i komplikacioneve (shenjat vital, hemoragji, mpirja është normale, inkurajimi

lëvizjes, mbrojtja ndaj infeksioneve)
2. Parandalimi i edemave (krahu vendoset mbi jastëk, ushtime, shtypja e një topi të butë, jo orë,
ushtrime gravitacionale)
3. Parandalimi i kontrakturave të muskujve (shtypja e topit, nxit shtrirjen e krahut, varja dhe
lëkundja e krahut, frymëmarrje e thellë)
4. Të ndihmojë pacienten ndaj ndryshimeve të imazhit trupor

Pyetja 109

Komplikacionet e opiadeve

1. Efekti frenues në 4. Pështjellime 8. Konstipacion

frymëmarrje 5. Të vjella 9. Bradikardi
2. Sedativ 6. Djersitje
3. Marrje mendsh 7. Dobsi e përgjithshme
10. Apasioni dhe ambjentimi

Pyetja 110

Dhimbja kronike është përcaktuar si një dhimbje që shfaqet për periudha të gjata kohe më shumë se 6
muaj. Fillimi është gradual dhe karakteri i cilëcisë së dhimbjes ndryshon herë pas here. Zakonisht është
difuze me një lokalizim të varfër dhe e vështrirë për tu përshkruar. Shoqërohet me një sërë problemesh
të shëndetit si kanceri, sëmundje periferale vaskulare si dhe çrregullimet muskuloskeletale.

Vlerësimi infermieror:

1. Pyetet pacienti rreth eksperiencës së dhimbjes

2. Vlerësohet kohëzgjatja e përjetimit të dhimbjes së pacientit
3. Përcaktimi nëse është dhimbje kronike apo akute
 4. Identifikimi i faktorëve që influencojnë në dhimbje

Veprimet infermierore

1. Informimi i pacientit
2. Modifikimi i faktorëve që ndikojnë në natyrën e dhimbjes
3. Përgjigjet e pacientit në sjelljet dhe veprimet për dhimbjen (psh ndarja me të tjerët)
4. Përzgjedhja e qëllimeve apo objektivave të duhura për ndërhyrjen infermierore

Diagnoza infermierore

1. Ankth 5. Ndryshime në jetën 7. Çrregullime të

2. Frikë seksuale cikleve të gjumit
3. Pafuqi 6. Intolerancë në 8. Paaftësi për
4. Ndryshime të aktivitet fizike vetëkujdesje
performancës

Pyetja 111

Infermierja instrumentare ka përgjegjësi:

1. Përgatitjen e mjeteve dhe pajisjeve në fushën sterile

2. Ruajtja e sigurisë dhe integritetin e fushës sterile gjatë proçedurës kirurgjikale
3. Observimi i skuadrës kirurgjikale për shkelje të teknikës sterile
4. I jep instrumentat sterile, suturat dhe pajisjet e nevojshme mjekut operues
5. Vlerësimi i fushës sterile dhe pjesëmarrja për nevojat e kirurgut
6. Numërimi i instrumentave dhe pajisjeve të përdorura në operim

Pyetja 112
Intubimi është një proçedurë që bëhet në reanimacion për të menaxhuar insufiçencën pulmonare. Koha
e intubimit dhe fillimi i ventilimit mekanik është shpesh një periudhë e instabilitetit hemodinamik. Gjatë
dhe pas intubimit kërkohet një monitorim i kujdesshëm. Indikacionet:

1. Obstruksion i rrugëve ajrore

2. Oksigjenim jo i përshtatshëm (saturimi i O2 më pak se 90%)
3. Ventilim jo i përshtatshëm (rritet presioni i CO2 dhe ul pH e gjakut)
4. Rritja e punës së frymëmarrjes (respiracion i shpejtë paradoksal)
5. Mbrojtja e rrugëve ajrore

Kujdesi infermieror:

1. Vlerësimi bëhët përditë për të parë nëse janë korrigjuar shkaqet e insufiçencës respiratore
 2. Monitorojnë pacientin për shenja të intolecansës respiratore (takipne, ulje e saturimit,
hypertension, takikardi, discomfort, dispne)

Komplikacionet:

1. Pozicion i keq
2. Daljen nga vendi i vendosjes
3. Shkëputjen
4. Obstruksionin
5. Infeksion
6. Traumë lokale të laringut dhe trakesë
7. Pamundësi të ngrohjes dhe lagështimit normal të gazeve të inspiruar

Pyetja 113

Ileostomia është një ndërhyrje kirurgjikale që konsiston në hapjen dhe lidhjen midis abdomenit dhe
murit abdominal me qëllim ndryshimin e zakoneve të defekimit. Komplikacionet:

1. Irritim i lëkurës peristomale 4. Kalkuloza urinare (nga dehidrimi)

2. Diarreja 5. Kolelitiasis
3. Stenoza 6. Ileitis
Ndërhyrjet infermierore:

1. Eleminimi i feçeve
2. Lehtësimi i dhimbjeve
3. Sigurimi i likideve
4. Menaxhimi i ushqimit
5. Pushimi
6. Reduktim i ankthit

Pyetja 114

Ciroza është një sëmundje kronike progressive e heparit.

Vlerësimi infermieror:

1. Vlerësimi fizik - simptoma gastro- - asciti

- dobësi e intestinale - hernie inguinale
përgjithshme 2. Vlerësimi abdominal - hepatomegalia
- humbje në peshë - distencion 3. Vlerësimi psikosocial
abdominal
Diagnoza infermierore:

1. Shtim të volumit të likideve e lidhur me hipertensionin portal (asciti)

2. Ndryshime në perfuzionet e indeve
3. Rrezik i lartë për ndryshime në proçesin e të menduarit e lidhur me rritjen e nivelit të amoniakut

Ndërhyrjet infermierore:

1. Ulja e volumit të likideve ekstravaskulare dhe intraabdominale

2. Dieta, medikamentet, paracenteza, masa për lehtësimin e komfortit

Paracenteza

Është vendosja e një kateteri në abdomen për të lëvizur dhe drenuar likidin në kavitetin peritoneal.
Përdoret gjithashtu si mjet diagnostikues për ekzaminimin e likidit të ascitit dhe masë qetësuese për të
lehtësuar presionin abdominal. Likidi largohet ngadalë. Përsëritja e proçedurës është e kundërindikuar
për shkak të hipovolemisë dhe imbalancës së elektroliteve.

Pyetja 115

Të dhënat objective sigurohen me anë të komunikimit, observimit dhe perceptimit duke përdorur
shqisat. Këto të dhëna përfshijnë: pamjen e jashtme, ngjyrën e lëkurës, peshën, gjatësinë etj
Të dhënat subjective janë përshkrimi individual i situatës sipas këndvështrimit të pacientit në lidhje me
idetë, ndjenjat dhe gjendjen shëndetësore të tij si dhe të familjarëve dhe personave të tjerë që
interesohen për të.
Pyetja 116

Gastrostomia është një intervent kirurgjikal që kryhet për të siguruar një hapje në stomak për qëllim të
administrimit të ushqimit dhe fluideve. Mund të jetë e përkoshme ose permantente.
Ndërhyrjet infermierore:
1. Nevojat nutricionale 3. Kujdesi për lëkurën
2. Kujdesi për tubin 4. Adaptimi me imazhin trupor

Pyetja 117

Kimioterapia është përdorimi i medikamenteve antikanceroze që synojnë eleminimin ose kontrollimin e

rritjes së qelizave kanceroze. Disa nga problemet më frekuente (efektet anësore) janë:

1. Stomatiti
2. Alopecia
3. Lezione metastatike në lëkurë

Ndërhyrjet infermierore:

1. Shpëlarja e gojës me solucione saline çdo dy orë

2. Përdoret furçë e butë për pastrimin e dhëmbëve
 3. Rekomandohet të hiqen protezat dentare
4. Përdoret solucion lubrifikues për buzët
5. Shmangen ushqimet pikante dhe temperaturat ekstreme të ushqimeve

Në alopeci

1. Sigurohet informacioni
2. Support psikologjik
3. Shampo rekomandohet nga dermatologu dhe ndihmojmë në mbajtjen e higjenës
4. Parandalohen traumat potenciale të skalpit
5. Lubrifikohet skalpi me pomade

Për lezionet

1. Mbajtja e higjenës
2. Reduktimi i florës bakteriale
3. Reduktim i aromave të pakëndshme
4. Parandalimin e traumave sekondare në lëkurë

Pyetja 118

Kolostomia: është ndërhyrja kirurgjikale nëpërmjet të cilës mundësohet lidhja (anastomoza) e zorrës së
trashë me lëkurën e barkut. Kolostoma zakonisht hapet në pjesën e poshtme majtas të barkut dhe fillon
të funksionojë në ditën e tretë ose të pestë pas operacionit.

Ndërhyrja infermierore:

1. Reduktimi i dhimbjes
2. Kujdesi për ushqimin
3. Ruajtja e balancës së likideve dhe elektroliteve
4. Parandalimi i infeksionit

Pyetja 119

Kolelitiasis është formimi i gurëve biliar në kolecist. Kolecistitis është inflamacioni i kolecistës.

Veprimet infermierore:

1. Trajtimi konservativ
- ushqimi është I kufizuar
- nëse ka të vjella inserohet tubi nazogastrik
- trajtimi më i zakonshëm është laparoskopia
2. Kontrolli i dhimbjeve
3. Parandalimi infeksionit
 4. Edukimi i pacientit

Pyetja 120

SPOK i përkasin atij grupi sëmundjesh që shkaktojnë obstruksionin e rrugëve të frymëmarrjes.

Përfaqësuesit e SPOK janë:

1. Emfizema (karakteristikë është dispneja)

2. Bronkiti kronik (shtim i prodhimit të sekrecioneve)
3. Astma bronkiale (shtrëngim të kraharorit, ndjenjë asfiksimi)

Ndërhyrja infermierore:

1. Përmirësimi i shkëmbimit të gazeve

2. Uljen e takikardisë
3. Reduktimi i lodhjes
4. Demostrimi i teknikave dhe metodave që mbështesin përmirësimin e oksigjenimit pa kthim të
CO2

Pyetja 121

Larja e pacientit

1. Ruaj/mbro çarçafët me një peshqir gjatë bërjes të pacientit për çdo pjesë të trupit
2. Zhvish, laj, shplaj dhe thaj me rradhë pjesët e trupit
3. Shtupën e larjes mbështille mirë në dorë që të mos varen cepat
4. Njome shtupën tamam, shkumoje,shplaje mirë por jo të mbaj shumë ujë sat ë pikojë
5. Laje, shplaje dhe thaje lëkurën mirë
6. Ndërroje ujin po qe nevoja
7. Mos e lër sapunin në ujë kur bëhet banjo
8. Trego kujdes poshtë gjinjve, ndërmjet gishtave, në rrëzë të kofshës, poshtë barkut
9. Vendos duart në legen për ti larë
10. Bëj banjo pjesëvë të këmbës, kofshës dhe rrëzës së kofshës