Shkolla e Mesme e Mjeksis ELENA GJIKAFerizaj

PUNIM I INTEGRUAR
NGA
PRAKTIKA PROFESIONALE
Lnda: Prkujdesje pr shtatznn n
obstetrik

Tema: Lindja dhe periudhat e saj

Mentor: Fixhrije Topalli

Nxnsit: Florentina Sadiku
Lindita Sadrija
Ronesa Derguti

Prmbajtja
Kapituli I
1.Lindja...................
..................... 3
1.1 sht
lindja?.............................................................
3
1.2 Llojet e
lindjes
4-6

Kapitulli II
2.Faktort e
lindjes.............
.... 7
2.1 Kanali I
lindjes. 7-8
2.2 Trupi I lvizshm (fetusi)
. 8
2.3 Forcat e
aktivitetit 9-10

Kapitulli III
3.Periudhat e
lindjes.
11
3.1 Periudha e
par. 11-13
3.2 Periudha e
dyt. 14-15
3.2.1 Menagjimi I fazs s dyt t lindjes.

15

3.2.2 Epiziotomia, dmtimi i perineumit dhe riparimi i tij..

16

3.3
Periudha
tret 17
3.3.1 Shkolitja e
placents..
3.3.2 Shenjat e shkolitjes s
placents
18-19
3.3.3 Gjakderdhjet pas lindjes s
frytit. 19

18

3.4 Periudha e
katrt 20
3.4.1 Ekzaminimi i
shtratit

20-21

Kapitulli IV
4. Mekanizmi I
lindjes 2224
Bibliografia
.. 25

KAPITULLI I - Lindja

1.1 sht lindja?

Kompleksi I fenomeneve q kan si qllim nxjerrjen e
fetusit dhe t placents dhe membranave nga uterusi,
prbn aktivitetin e lindjes, ose m thjesht LINDJEN
(fig.1.1).

Ende sot nuk jan t njohura shkaqet e vrteta t cilat

kushtzojn fillimin e lindjes. Sigurisht kjo ndodh nn
veprimin e ndryshimeve hormonale n organizmin e
shtatzns, t cilat bjn t mundshme q mitra n t ciln
fetusi sht zhvilluar nnt muaj menjher t insistoj q ta
nxjerri jasht.
M s shpeshti pas dhjet muajve lunar ose nnt muajve
kalendarik, nn veprimin e faktorve endokrin filojn
kontraksionet spontane t mitrs me rast fillon lindja.

Fig.1.1.Lindja normale(eutokia)

1.2 Llojet e lindjes

Prsa I prket mnyrs se si zhvillohet nj lindje, kemi lindje:
Eutocike- kur lindja kryhet nga forcat e veta natyrale, pa
ndrlikime apo rreziqe pr nnn apo fetusin.
Distocike- kur gjat lindjes ka probleme, ndrlikime dhe
rrezik pr nnn, pr fetusin apo pr t dy.
Spontane- n qoft se lindja fillon, vazhdon dhe prfundon
n mnyr natyrale dhe autonome, pa asnj ndrhyrje.

E provokuar- n qoft se fillimi I aktivitetit t lindjes

provokohet artificialisht.
E drejtuar- n qoft se evolucioni spontan I lindjes
ndihmohet artificialisht nprmjet medikamenteve,
ndrhyrjeve apo anestezis.
Operatore- n qoft se fmija nxirret nprmjet
ndrhyrjeve kirurgjikale, manual dhe instrumentale.
Prsa I prket numrit t fetuseve q lindin, lindja ndahet n:
E thjesht (unike)- kur lind vetm nj fetus
Multiple kur lindin m shume se nj fetus. Vet lindja
multiple ndahet n binjak, trenjak, katrnjak, pesnjak.

Fig.1.2 Lindje unike

multiple

Fig.1.3 Lindje

Prsa I prket kohzgjatjes s shtatzanis, kemi lindje:

Abortive- kur ndodh brenda 22 javve t para t
shtatzanis,
Prematur-kur ndodh para javs s 37 te moshs s
shtatzanis,
Term-kur ndodh prej javs s 38-t deri n fundin e
javs s 42-t;
Postterm-kur ndodh pas javs s 42-t t shtatzanis.

N obstetrik raporti midis fetusit, uterusit dhe kanalit t lindjes

ka nj emrtim specifik.
Pozita e frytit (situs)- Nnkupton raportin e boshtit t gjat t
frytit, ndaj boshtit t gjat t nns.
Dallojm:
Pozitn gjatsore (situs longitudinalis)- Nse kto dy boshte jan
paralele.
Popziten trthore (situs oblikus)
Pozitn transversal (situs transversalis)

Fig.1.4 Pozita e frytit

Vendosja e frytit (positio)- Nnkupton raportin e shpins s
frytit ndaj murit t barkut t nns.
Vendosja e par N qoft se shpina e frytit sht e kthyer n
ann e majt t barkut t nns.
Vendosja e dyt N qoft se shpina e frytit sht e kthyer n
ann e djatht t barkut t nns.

Fig.1.5
Vendosja e
frytit
Mbajtja e
frytit
(habitus)Paraqet raportin ndrmjet vet pjesve t trupit t frytit.Kjo sht
e prcaktuar prej forms dhe hapsirs s kavitetit t mitrs, e
cila sht form vezake, kshtu q edhe fryti merr at form.
6

Mbajtja m e shpesht sht ajo e quajtur fleksion.

Fig.1.6. Mbajtja e frytit

Qndrimi (presentatio)- Prcaktohet varsisht prej pjess s
frytit e cila ndodhet mbi hyrjen e komblikut t nns.
Tonet e zemrs m s miri dgjohen n ann n t ciln ndodhet
shpina e frytit.

Qndrimi normal
Qndrimet jonormale

Fig.1.7. Qndrimet e frytit

KAPITULLI II - Faktort e lindjes

2.1 Kanali I lindjes

Prbhet nga :
-pjesa kockore
-pjesa e but.
Pjesn kockore t rruges s lindjes e prbn legeni I vogl.
Prej forms s tij, gjendjes normale t tij , si dhe hapsirs s tij
n nj mas t madhe varet rrjedha dhe prfundimi I lindjes.
Diametrat e hyrjes pelviale jan :
1. Diametri antero-posterior (konjugata anatomike) - 11cm;
2. Diametri antero-posterior (konjugata obstetrike ose e
vrtete) - 10.5-10.8cm.
3. Diametri oblik I majt dhe I djatht 12-12.5 cm;
4. Diametri transversal I madh 13.5cm;
5. Diametri transversal I mesm 12cm;

Fig 2.1.Diametrat e pelvikut

Pjesa e but e kanalit t lindjes sht e prbr nga: -qafa e

mitrs,
-vagina dhe
-perineumi (baza).
Gjat aktit t lindjes sht e nevojshme q pjest e buta t
kanalit t lindjes t hapen n nj mas t mjaftueshme, duke e
br t mundur kshtu kalimin e leht dhe pa pengesa t frytit.

2.2 Trupi I lvizshm (fetusi)

Q fetusi t lind , normalisht, duhet t kaloj prmes kanalit t
lindjes; kjo paraqet nj trup t lvizshm q ecn nn shtytjen e
forcs nprmjet nj rruge t detyruar.
N rast se lindja sht parakohe me fetus t vogl, kuptohet q
problemet mekanike do t jen aq t vogla, sa m t reduktuara
t jen prmasat e trupit lvizs.
Duhet theksuar se rol t rndsishm gjat lindjes luan:
- madhsia e frytit
- raporti I tij ndaj kanalit t lindjes,
- pozita e tij
- qndrimi I tij
- mbajtja e tij
- aftsia e tij pr tu prshtatur rrugve te lindjes n radh t
par kanalit ashtror t legenit t vogl.

fig 2.2. Fetusi si objekt

lindjeje

2.3 Forcat e
aktivitetit
Progresioni I fetusit
n kanalin e lindjes
sht pasoj e veprimit
t forcs q shprehet
nprmjet kontraksioneve t
muskulaturs uterine dhe forcave ndihmse t aktivitetit t
lindjes.
Forcat natyrore t lindjes jan:
Kontraksionet - Uterusi shfaq gjat shtatzanis
kontraksione jo t shpeshta, me intensitet t ult. Kur afrohet
koha e lindjes, aktiviteti uterin rritet si n frekuencn e
kontraksioneve ashtu edhe n forcn (intensitetin e tyre).
Kontraksionet shfaqen do 10-15 minuta dhe zgjasin 20-30
sekonda.
Dallojm disa lloje kontraksionesh:
Kontraksionet gravidike- me frekuenc dhe intensitet t ult, t
pakordinuara dhe jot dhimbshme.
Kontraksionet t para aktivitetit frekuenc dhe intensitet m
t madh. Jo t dhembshme, prshkruhen nga gruaja si nj ndjenj
diskomforti.
Kontraksionet e periudhs placentare q megjithse kan
frekuenc dhe intensitet nuk jan t dhembshme.
Kontraksionet e paslindjes - shum intensive, me frekuenc q
vjen duke u ulur q shoqrohen nga retrasioni I gjith organeve
abdominal dhe nuk jan t dhembshme.
Kontraksionet e lehonis me frekuenc dhe intensitet t ult,
ndonjher t dhembshme veanrisht tek multiparet.

10

Pr matjen precize t paraqitjes, t zgjatjes dhe t intensitetit t

kontraksioneve t mitrs prdoren aparate t posame t quajtur
tokometra, prkatsisht tokodinamometra.
Mitra para
Mitra gjat
kontraksionve

Fig 2.3.

Kontraksionet

Shtrngimet - jan kontraksione q shfaqen pa

dshirn e shtatzns, e n radh t par t diafragms dhe t
muskulaturs s barkut t shtatzns.
Shtrngimet paraqiten n mnyr sinkrone ather kur shfaqen
edhe kontraksionet, prkatsisht ndrlidhen me to. Kto paraqiten
gjat periudhs s dyt t lindjes.
Shtatzna me dshir nuk mund t bj nxitjen, e as pengimin
e paraqitjes s shtrngimeve, por mund t ndikoj n forcn dhe
intensitetin e tyre, kjo domethn se mund tI forcoj dhe tI
dobsoj.

11

KAPITULLI III Periudhat e lindjes

Sipas mendimeve klasike, lindja ndahet n tre periudha:
I. Periudha e zgjerimit (dilatacionit)
II. Periudha e nxjerrjes (ekspulsionit)
III.
Periudha e lindjes s shtratit dhe t membranave fetale
(periudha placentare).
N ditt e sotme sht pranuar mendimi se prpos ktyre
periudhave, ekziston edhe periudha e katrt e lindjes, e
ashtuquajtur periudha postplacentare, n t ciln periudh bhet
hemostaza me an t retraksionit t muskulit t mitrs, duke e
mbrojtur dhe siguruar shtatznn prej gjakderdhjeve atonike.

12

3.1 Periudha e par

Fillon me fillimin e kontraksioneve t rregullta uterine dhe mbaron
me dilatacionin e plot cervikal. Kontraksionet fillojn prej
regjionit t kryqeve dhe lshohen nprmes t ijeve n mnyr
ansore n drejtim t simfizs.
Dy fazat e periudhs s par t lindjes jan:
Faza latente gjat s cils dilatacioni do t jet I
ngadalshm. N fund t ksaj faze qafa e mitrs dilatohet pr 3
cm. Kjo faz normalisht nuk zgjat m shum se 8 or.
Faza aktive gjat t cils rndsi t madhe kan
kontraksionet dhe shtrngimet q tashm jan m t forta, m t
shpeshta dhe me intensitet m t lart, gjat ksaj faze zgjerimi
bhet mesatarisht nj or pr do cm.
Periudha e zgjerimit tek primiparet zgjat 12-18h,ndrsa tek
multiparet zgjat 8-12h.
Kur zgjerimi I gryks s jashtme t mitrs ka arritur prej 2,5-3
cm, ose kur sakusi amnional ka shprthyer, shtatznn duhet
transferuar nga salla e paralindjes n salln e lindjes.
Vlersimi I dilatacionit uterin:
1
2
3
4
5
6
7

gisht = 1.25 cm
gishta = 3 cm
gishta = 4.5 cm
gishta = 5.5 cm
gishta = 7 cm (50% e dilatacionit)
gishta = 8.5 cm (75% e dilatacionit)
gishta = 9.5 cm (95% e dilatacionit)

3cm 2 gishta
7cm -50%-5
gishta
8.5cm
75%
10cm
100%

Fig 3.1. Vlersimi I

dilatacionit uterin

13

N fund t periudhs s par bhet shprthimi spontan I

sakusit amnional, dhe ky sht nj shprthim n momentin e
duhur.
N qoft se sakusi amnional ka shprthyer prpara, domethn
para paraqitjes s dhembjeve, ky shprthim konsiderohet si I
parakohshm, ndrsa po t shprthej gjat lindjes, domethn
para zgjerimit t plot t kanalit cervical, ky shprthim
konsiderohet si I hershm.N rast se sakusi amnional shprthen
pas gjerimit t plot t gryks s jashtme t mitrs ky quhet
shprthim I vonshm.

Tapa mukozale
I shprthyer

Sakusi amnial

Fig3.2.Shperthimi I sakusit amnial

Roli I sakusit amnional edhe pse nuk sht vendimtar, ai
megjithat sht I rndsishm ne periudhn e par t lindjes.
Prderisa n fillim t lindjes sakusi amnional e ndihmon dhe e
shpejton dilatacionin, pas nj zgjerimi t caktuar t gryks s
mitrs ekzistimi I sakusit amnional e ngadalson dhe e zgjat
lindjen.
Pas ndrprerjes s sakusit amnional shpejtohet dilatacioni
spontan I gryks s jashtme dhe shkurtohet periudha e par e
lindjes.

14

Dhe n qoft

se sakusi amnional nuk shprthen n mnyr

spontane, ather mjeku sht I detyruar t
intervenoj dhe t bj shprthimin artificial t tij.

Fig 3.3.

Shprthimi artificial I sakusit

3.2. Periudha e dyt

Fillon prej momentit t dilatacionit te plot t gryks s jashtme
t mitrs dhe prfundon me nxjerrjen e frytit, prkatsisht me
lindjen e fmijs.
N kt periudh t lindjes, nn veprimin e kontraksioneve t
mitrs dhe shtrngimeve, fryti lshohet npr rrugt e zgjeruara
15

t lindjes n drejtim t daljes s kanalit t lindjes. N qoft se

rrugt e lindjes jan t zgjeruara sa duhet si dhe forcat natyrore
t lindjes jan normale,si dhe frytika nj madhsie normale
ather periudha e dyt e lindjes kalon normailsht.
Kjo periudh tek femrat q kan lindur m par zgjat
rreth gjysm ore,ndrsa tek femrat q lindin pr
her t par m s shumti mund t zgjat
deri ne dy ore.
Pacientja mund t ket nauze dhe t
vjella, ka ndjenj t pakontrollueshme
shtrzimi dhe perineumi fryhet gjat
kontraksionit, sepse shtyhet nga koka fetale.
Tek femrat shtatzna, t cilat jan prgaditur
psiqikisht dhe fizikisht pr lindje bashkpunojn
aktivisht me rast periudha e par dhe e dyt e
lindjes zgjasin dicka m pak dhe
kalojn m leht.
Fig 3.4. Ekspulsioni I frytit
Lindsja nuk duhet t shtrngohet
pa u paraqitur shtrngimet spontane t lindjes,
e as para se t bhet zgjerimi I plot I orificiumit t jashtm t
mitrs, pasi q t bj shtrngim t panevojshm, do t lodhet
dhe do t humbas fuqin pa rezultat.
N periudhn e ekspulsionit, sht I domosdoshm kontrollimi I
shpesht I gjendjes s lindses, gjendjes s frytit, si dhe I
prparimit t lndijes.

3.2.1 Menagjimi I fazs s dyt t lindjes -Zbrazja e veziks urinare- do faktor q pengon
zbritjen e koks fetale ose pakson forcn e
kontraksioneve uterine duhet t korrigjohet. Prandaj,

16

sht shum e rndsishme pr pacienten t zbraz

vezikn, prpara se t filloj shtrzimi.
-Mbrojtja e perineumit- nj gaz vendoset n anusin e
pacientes, pr t parandaluar ndotjen e vulvs dhe m
von t koks fetale nga feet. sht e rndsishme
mbrojtja e perineumit pr t rritur fleksionin e koks
fetale q diametri I vogl I mundshm t kaloj
nprmjet vagins. Kjo mund t ralizohet duke shtypur
menjher regjionin sipr anusit .Me t gjitha prpjekjet
q bhen pr tu ruajtur baza, po t vrehet se skaji I
bazs hollohet shum dhe zbehet, kjo sht shenj q na
tregon q do t bhet arja e saj, e n kt rast duhet t
aplikohet epiziotomia.
-Rrethimi I koks- kur koka sht duke dal dhe plani I
daljes tendoset shum, mund t krkohet epiziotomia.
Mamia ose mjeku duhet t vendosin nj dor ne vertex,
pr t parandaluar lirimin e menjhershm t koks.
Dora tjeter, duke mbajtur perineumin, lviz sipr, q t
ndihmoj ekstensionin e koks . sht e rndsishme q
koka fetale vetm t mbahet n kontroll dhe jo t
shtyhet prapa.
-Kontroll pr kordonin- kontrollohet nse kordoni
umbilikal sht I shtrnguar fort ose jo rreth qafs s
frytit.Nj kordon I lir mund t lirohet sipr koks, por nj
kordon I shtrnguar duhet kapur me klem dhe prer,
prpara lirimit t trupit.

3.2.2 Epiziotomia, dmtimi I perineumit dhe

riparimi i tij-

17

Epiziotomia sht nj incizion I trupit perineal, q bhet gjat

stadit t dyt t lindjes pr t lehtsuar daljen e fetusit.
Epiziotomia mund t klasifikohet n dy kategori t mdha:
Mediare
Medio-laterale
Epiziotomia mediare nnkupton nj incizion n linjn e mesit
nga forketa posteriore posht drejt rektumit.
Epiziotomia medio-laterale nenkupton incizionin q bhet
n kndin 450 nga porcioni inferior I unazs . Ana nga e cila do t
bhet epiziotomia varet nga dora me t ciln do t kryej mjeku
me t.
Megjithse shpesh thuhet se epiziotomia medio-laterale shkakton
m shum dhimbje n periudhn pas lindjes.

18

3.3 Periudha e tret

Fillon menjher pas lindjes s fmijs dhe mbaron me daljen e
placents dhe membranave.
Zgjatja normale e fazs s tret t lindjes varet nga metoda e
ndjekur pr daljen e placents, por zakonisht sht m pak se 30
minuta, megjithat sht e lejueshme q kjo periudh t zgjas
deri n 2h.
Placenta sht organ pa elemente muskulore dhe kur uterusi
kontrahohet e zvoglohet, placenta shkputet.Kontraksioni I
muskulit uterin shtyp ent uterine t gjakut dhe proceset
koaguluese parandalojn hemoragjin.
Faza e tret sht e rndsishme sepse gjakderdhjet jan nj
ndrlikim I rndomt I ksaj periudhe.
Ky proces zhvillohet pa kurrfar ndihme mjeksore. Megjithat,
mund t shpejtohet procesi I ndarjes s shtratit prej murit t
mitrs duke dhn uterotonik, e kshtu shtrati t mund t shqitet
pr nj koh t shkurtr dhe me m pak humbje t gjakut.N
periudhn e tret t lindjes mund t intervenohet ather kur,
shtrati sht I shqitur por spontanisht ky nuk nxirret jasht.

19

Fig 3.5. Mekanizmi I shkolitjes s placents

3.3.1 Shkolitja e placents

Shkputja e placents ndodh kur uterusi kontraktohet. Me kt
manovr placenta lviz nga segmenti I siprm pr n segmentin e
poshtm uterin, duke shkaktuar ngritjen e uterusit n abdomen.
Sapo t shafqet kjo, trheqja e leht konstante e kordonit
umbilikal do t sjell lirimin e placents nga segmenti I poshtm
ose nga vagina. Placenta rrudhet me ka pjesrisht edhe ndahet
nga mitra. Me kt rast, hapen ent utreoplacentare t gjakut, q
prcillet me gjakderdhje. N kt mnyr ndrmjet murit t
mitrs dhe shtratit formohet I ashtuquajturi hematoma
retroplacentar, I cili, duke u rritur nn ndikimin ekontraksioneve
t kohpaskohshme e ndihmon shqitjen e mtutjeshme t shtratit
dhe t mbshtjellsve t frytit.
Ekzistojn tre mekanizma sipas t cilve bhet shqitjae shtratit ,
sipas Bodelokueshulc-it shtrati shqitet prej mesit. Sipas
mekanizimit t Dankan-it shtrati fillon t shqitet nga anash. Sipas
mekanizmit t Gesner-it shqitja bhet me an t kombinimit t dy
mekanzimave te prmendura
20

3.3.2 Shenjat e shkolitjes s placents

Njra nga shenjat sht drejtimi spontan I trupit t mitrs drejt
boshtit pr s gjati me kontraksion t fort t pjess s siprme
dhe me paraqitjen e qart t segmentit t poshtm, tek I cili
ndodhet shtrati.
Megjithat, pr prdorimin praktik, m e rndsishmja sht
Shenja e Kistner-it, e cila demonstrohet n at mnyr q me
dor t vendosur vertikalisht, shtypet segmenti I poshtm I mitrs
sipr murit t barkut mbi simfiz.
N rast s shtrati sht I shkolitur, kordoni umbilikal do t dal nga
vagina dhe nuk do t kthehet m prapa. N qoft se shtrati nuk
sht shkolitur, me shtypjen e dors trupi I mitrs trhiqet sipr
baashk me shtratin kshtu q kordoni do t kputet n vagin .
Shenja e tret sht Shenja e Kordonit. Me gishtrinjt e njrs
dor mbahet I gritur kordoni I krthizs, ndrsa me gishtrinjt e
dors tjetr leht sipr murit t barkut e ngjeshim fundin e mitrs.
N rast se shtrati nuk sht shkolitur, lvizjet e ngjeshjes do t
prohen nprmes kordonit t krthizs n dorn tjetr, n t
ciln ndodhet ai . Kur shtrati sht I shkolitur, lvizjet e ngjeshjes
nuk prcohen.

3.3.3 Gjakderdhja pas lindjes s frytit

Hemorragjit e pas lindjes jan humbjet e 500ml ose m shum
gjak nga trakti gjenital pas lindjes s foshnjs.
Hemorragjit e pas lindjes klasifikohen n dy grupe t mdha:
Hemorragjit parsore t paslindjes-q prfshin t
gjitha hemorragjit q ndodhin deri 24h pas lindjes.
Hemorragjit dytsore t paslindjes-q prfshin t
gjitha rastet me hemorragji t paslindjes,q ndodhin midis
24h t para t paslindjes deri n 6 ditt e para t lhonis.
21

Hemorragjit mund t jen me origjin nga atonia uterine ose

traumat e rrugve t lindjes.
Hemorragjit atonike ndodhin nga zona e implantimit t
placents,kur uterusi sht I paaft t kontraktohet n
mnyr t rregullt,bazat uterine nuk komprimohen dhe
hemorragjia bhet e pakontrollueshme.
Hemorragjit traumatike jan si rezultat I dmtimeve t
traktit gjenital gjat aktivitetit t lindjes.

3.4 Periudha e katrt e lindjes

Pas daljes s shtratit,prfundon periudha e tret prkatsisht
periudha e placents dhe fillon periudha e katrt e lindjes,
periudha postplacentare e lindjes.
Kjo zgjat edhe pr 2h t tjera. Gjat ksaj kohe, lindsja mund t
ket gjakderdhje t mdha, me ka ndonjher sht n rrezik
edhe jeta e saj. Pr kt arsye,n periudhn e katrt t lindjes,
linsja duhet t jet nn kontrollin e mjekut dhe t mamis dhe ky
kontrollim duhet t jet I pandrprer.

22

Kur lind shtrati, mjeku apo mamia e kan pr detyr q t bjn

kontrollimin e perineumit, t vagins, e sipas nevojs edhe t
qafs s mitrs.
Me duar t lara dhe t dezinfektuara, t mbrojtura me dorza
sterile, mjeku apo mamia e pastrojn perineumin prej gjakut dhe
prej ujit amnional si dhe I hapin buzt e mdha dhe t vogla t
vulvs. N kt mnyr, jan n gjendje q t vrejn lndimet
dhe arjet n to duke br kshtu edhe intervenime t
nevojshme.
Pas lindjes,lindsen duhet ln n qetsi q t pushoj dhe t
lodhet, sepse ajo sht shum e munduar dhe e rraskapitur prej
aktit t lindjes. Duhet t qndroj n t ngroht dhe pas dy orsh
duhet transferuar prej maternitetit n dhomn e lehonave ku do
t mund t flej dhe pushoj mir.

3.4.1 Ekzaminimi I shtratit

Ekzaminimi I shtratit bhet menjher pas daljes s tij nga
mitra, kjo do t thot menjher n fillim t periudhs s katrt t
lindjes.
Ky sht nj process shum I rndsishm n obstetrik dhe
duhet kryer me shum prgjegjsi. Gjat ekzaminimit t tij, m
par ekzaminohen mbshtjellsit e frytit: me dorn e majt kapet
kordoni I krthizs dhe ngritet bashk me shtratin. Mbshtjellsit
e frytit varen sipr shtratit dhe bashk me t e kan pamjen e
topit ne form t vezs, n polin e poshtm ndodhet hapja e
rrumbullakt npr t cilin ka dalur I porsalinduri.

23

Gjat ekzaminimit vrehet

edhe vendi dhe mnyra e
insertcionit t kordonit t
krthizs dhe degzimi I enve
t krthizs n drejtim t skajit
t shtratit.
Fig 3.6. Placenta dhe kordoni
umbilikal
N qoft se vrehet se ndonj
pjes prej mbshtjellsve ka
mbetur n mitr, ksaj nuk
duhet ti jepet ndonj rndsi
e madhe, pasi q ajo, duke
mos shkaktuar kurrfar pasojash, do t bie ditve t tjera me
rrjedhat e sekrecioneve vaginale lochieve.
Pas ksaj ekzaminohet placenta nga ana ku ka qen e vendosur
n mitr. Q t shihet sa m qart placenta, bhet mnjanimi I
gjakut dhe vshtrohet me kujdes siprfaqja e tij, e cila duhet t
jet n form rriskore, e lmuar, me ngjyr t errt, e mavit n t
kuqrremt.
Defekti q paraqitet n shtrat ose edhe dyshimi se n mitr ka
ngelur nj pjes e vetme e indit t shtratit, e detyron mjekun q
t bj revizionin e kavitetit t mitrs, duke e mnjanuar kshtu
pjesn e mbetur aty. N qoft se nuk veprohet n kt mnyr,
athr paraqiten shum komplikime t rrezikshme, prej t cilave
m t rndsishme jan edhe kto: gjakderdhja atonike, infektimi
local ose I prgjithshm, tromboflebitis me embolin etj.

KAPITULLI IV Mekanizmi i lindjes

24

Me mekanizmin e lindjes nnkuptojm t gjitha veprimet dhe

lvizjet, t cilat i bn fryti me kokn dhe me trupin e tij, duke
kaluar npr kanalin e lindjes.
Mekanizmi I lindjes sht I ndryshm dhe sht n vartsi prej
pozits, qndrimit dhe mbajtjes s frytit. Njohja e mekanzimit t
lindjes ia mundson mjekut q tI ndihmoj lindses sa m
racionalisht dhe n mnynyr sa m efikase n faza t ndryshme
t lindjes.
Qndrimi I frytit me zverk sht m I shpeshti dhe m i
prshtatshmi prej t gjitha qndrimeve. Paraqitet n 95% t t
gjitha lindjeve.
Gjat kalimit npr kanalin e lindjes, fetusi kryen disa veprime
dhe lvizje me kokn dhe trupin e tij derisa t dal n jetn ekstrauterine dhe kjo prfshine:
I.
Fleksioni
II. Rrotullimin e brendshm
III. Defleksioni
IV. Rrotullimin e jashtm
Para veprimit t par, koka e frytit n rastet e qndrimeveme
zverk t frytit, sht vendosur mbi hyrjen e legenit. Me fillimin e
kontraksioneve t para t lindjes, nn presionin e kontraksioneve
t mitrs, fryti lviz n drejtim t piks me rezistenc m t
vogl, d.m.th. n drejtim t hyrjes s brendshme t mitrs, e cila
sht akoma e mbyllur. Me kt rast koka, e cila has n
rezistenc t gryks s mbyllur, e bn veprimin e vet t par n
mekanizmin e lindjes (fleksionin), do t thot se prkulet n
qoft s sht n pozit t pacaktuar, ose e forcon fleksionin n
qoft se m par ka qen e prkulur pjesrisht, duke e theksuar
zverkun si pik prirse.
Deri te fleksioni vjen pr arsye se, kur koka has n rezistenc
gjat lshimit n drejtim t kanalit t lindjes, m leht prkulet n
qaf sesa q shtrihet.
Duhet theksuar se fleksioni sht I prshtatshm pasi q
mundson kalimin e koks npr kanalin e lindjes me diametra
dhe perimetrat e saj m t vegjl.

25

Duke kaluar npr kanalin e lindjes n periudhn e dyt t lindjes

koka vjen deri n fundin e legenit t vogl, ku has n rezistenc
dhe bn rrotullimin e brendshm , do t thot se susturn e
mesme e kthen n diametr t pjerrt. Prej hyrjes e deri tek dalja
e legenit t vogl, koka sht rrotulluar rreth bushtit t saj pr s
gjati pr 900 .

N dalje, nn veprimin e
kontraksioneve t mitrs dhe t
shtrngimeve nn simfiz, m
par paraqitet regjioni I
fontanells s vogl, q pas
ndrprerjes s shtrngimeve t
kthehet prsri n kanalin e
lindjes. Kjo gj paraqitet disa
her derisa t mos lindet
gungza e zverkut. Pas lindjes s
gungzs s zverkut, koka me t
mbshtetet pr skajin e poshtm
t simfizs dhe fillon ta kryej
veprimin e tret t saj
shtrirjen (defleskionin). N
kt mnyr pas zverkut lind
fontanella, balli, fytyra dhe
mjekra. Kur lind koka, ajo me
fytyr sht e kthyer prball
anusit.
Fig 4.1. Defleksioni
(shtrirja)
N kt moment n hyrjen e legenit paraqiten shpatullat me
diametr biakromial t vendosur trthorazi. Gjat ksaj kohe,
koka e cila sht lindur, I prcjell n mnyr pasive rrotullimet e
supeve dhe kryen veprimin e vet t katrt t ashtuquajtur
rotacion t jashtm, do t thot se me fytyr kthehet nga ajo
an e nns nga e cila ka qen e kthyer edhe n mitr. Pas ksaj
26

nn simfiz lind supi I prparm (I siprm), deri tek ngjitja e

muskulit deltoid. N kt vend mbshtetet n skajin e poshtm t
simfizs dhe lind supi I poshtm, e pas ktij lind trupi me legenin
dhe kmbt.

27

a) Koka para fleksionit

Defleksioni i plot

b) Fleksioni (bashkimi i mjekrs me sternumin)

Rrotullimi i jashtm

c) Rrotullimi I brendshm
shpatulls

e)

f)

g) Dalja e

d) Fillimi I defleksionit
i) Ekspulsioni i
pjesve t tjera t trupit
Fig 4.2. Mekanizmi i lindjes

28

Bibliografia
Shnimet
I.
II.
III.

Gjinekologji me Obstetrik - Dragomir Mladenovic

Bazat e obstetriks Orion Gliozheni, Astrit Bimbashi, Rubena
Moisiu
Obstetrika Steven G. Gabbe, Jennifer R. Niebyl, Joe Leigh
Simpson

Figurat
Fig 1.1. http://.gynaecorld.com/pregnancy-and-normaldelivery.html
Fig 1.2. https://.google.com/search?
sa=G&hl=en&q=7th+month+of+pregnancy&tbm
Fig 1.3.
http://images.slideplayer.com/30/9535899/slides/slide_10.jpg
Fig 1.4. http://.pregnantkare.com/2015/12/ho-to-suctionbabys-mouth.html
Fig 1.5.
http://clinicalgate.com/pcontent/uploads/2015/03/B9781455706
068000562_f056-004-9781455706068.jpg
Fig 1.7.
https://.urmc.rochester.edu/Encyclopedia/Content.aspx?
ContentTypeID=85&ContentID=P01201
Fig 3.4.
https://.healthyfamiliesbc.ca/hfbc/files/image/labourstages2.p
ng Fig 3.5.
http://.open.edu/openlearnorks/pluginfile.php/4822/mod_ouc
ontent/oucontent/202/none/none/ldc_session6_fig1.jpg

29

Fig 3.6.
https://motherhoodinprehistory.files.ordpress.com/2015/06/hum
an-placenta.j
Fig 4.2. E prpunuar nga Florentina Sadiku, Lindita
Sadrija, Ronesa Derguti

30