Procesi i kujdesit infermieror eshte nje term qe perdoret per te pershkruar te gjitha perpjekjet qe

ndiqen nga infermieri ne organizimin dhe kryerjen e kujdesit infermieror. Ky proces dallohet nga
fakti se i drejtohet te semurit dhe ka per qellim te kujdeset per te. Funksioni me i rendesishem i
infermierit eshte te evidentoje nevojat shendetesore te individit, problemet dhe te ndihmoje
individet ne reduktimin dhe ne zgjidhjen perfundimtare te problemeve kryesore nese eshte e
mundur. Kjo realizohet duke bashkpunuar me ekipin e kujdesit, profesionistet e tjere qe kane
lidhje me te si dhe me vete klientin.
Etapat e procesit te kujdesit infermieror jane :
1. Mbledhja e te dhenave e cila realizohet nga takimi me klientin dhe familjen e tij.
2. Evidentimi i problemeve dhe percaktimi i diagnozave infermierore.
3. Planifikimi i kujdesjeve, percaktimi i objektivave dhe gjetja e zgjidhjeve.
4. Zbatimi i veprimeve infermierore per te arritur objektivat.
5. Vleresimi i efikasitetit te veprimeve infermierore te ndermarra.

Vleresimi infermieror

Mbledhja e te dhenave

Mbledhja e te dhenave eshte etapa e pare e kujdesjeve infermierore. Kjo eshte nje mbledhje
informacionesh e realizuar prane klientit dhe familjes se tij qe orjenton planin e kujdesit. Per te
mbledhur te dhenat mbi semundjen e pacientit infermierja ka shume burime informacionesh si :
me ane te observimit te te semurit, nga biseda me te dhe familjaret e tij, nga pjestaret e tjere te
ekipit te kujdesit, si dhe nga kartela e mjekut.
Kartela e mjekut eshte nje burim te dhenash qe perdoret nga infermierja dhe prej se ciles ajo
mbledh te dhena per te semurin si : emri, mbiemri, mosha, seksi, profesioni dhe te dhena te tjera
personale. Ne kartele shenohen dhe anamneza e semundjes dhe e jetes, shenjat dhe simptomat
aktuale, diagnoza, mjekimet e perdorura, ecuria e semundjes prej te cilave infermierja krijon nje
ide se nga vuan i semuri. Pra kur infermierja paraqitet tek i semuri njeh tashme emrin, mbiemrin,
moshen etj.
Ne vleresimin e klientit veprimtaria fokusohet ne grumbullimin e informacionit rreth klientit,
familjes, komunitetit me qellim qe te realizohet mbledhja e te dhenave. Te dhenat mblidhen ne
menyre sistematike ne lidhje me problemet dhe shqetesimet qe ka i semuri. Keto te dhena
mblidhen duke perdorur intervisten, ekzaminimin fizik, rezultatet laboratorike dhe te dhena te
tjera. Faza e vleresimit te klientit eshte nje faze e qendrueshme e cila siguron nje kujdes te
vazhdueshem dhe efikas.
Observimi ze nje vend te rendesishem ne kete faze. Puna e infermieres eshte e lidhur ngushte me
procesin e observimit. Per te realizuar kujdesjet dhe vleresuar ato infermierja bazohet ne
observimin e klientit. Observimi eshte mbledhja e te dhenave duke perdorur shqisat. Kur
infermierja observon nje te semure ajo shikon, degjon, prek dhe nuhat. Ne teknikat e observimit
shija merr pjese rralle here p.sh. shija e nje ushqimi mund te kete vlere diagnostikuese per nje te
semure, po ashtu dhenia e medikamenteve thjeshtohet kur infermierja njeh shijen e tyre p.sh. disa
medikamente jepen te holluara ose te perziera me ushqime.
Observimi me ane te shikimit

Njihet ndryshe me termin inspeksion. Eshte metoda me e vjeter qe mundeson mbledhjen e nje
informacioni te gjere per te semurin. Per te semuret eshte i nevojshem perdorimi inteligjent i
teknikave te vezhgimit dhe nje aftesi njohese e shenjave dhe simptomave te cdo personi. Me ane
te nje observimi te mire infermierja mund te percaktoje cilat jane problemet e dukshme apo te
fshehta te nje pacienti. Me ane te observimit infermierja shikon :
1. Sjelljen e pergjithshme. Ajo zbulon me ane te te folurit ose mungeses se tij gjendjen e
pergjithshme shpirterore dhe veprimtarine e te semurit. Kur pershkruan sjelljen e pergjithshme
infermierja percakton saktesisht ato qe ben i semuri. Ajo shenon : ‘’leviz ngadale’’, ‘’nuk
qendron ne vend’’, ‘’i pergjigjet pyetjeve’’, ‘’i semuri duket depresiv’’, pra te gjitha keto qe jane
interpretime te sjelljes se tij.
2. Gjendjen e vetedijes. Per te percaktuar diagnozen mjekesore (DM), diagnozat infermierore
(DI) dhe per te vendosur se cfare do ti behet te semurit eshte e rendesishme te njihet shkalla e
vetedijes se nje personi. Orjentim do te thote te jesh i vetedishem per kohen, mjedisin dhe
rrethanat. Infermierja vezhgon aftesine e te semurit per tu orjentuar ne kohe dhe ne hapesire p.sh.
A e di ai vendin dhe mjedisin ne te cilin ndodhet?, A i pergjigjet ai ngacmimeve verbale, urdhrit
per te ngritur krahun, per te bere injeksione? etj. Shkalla e vetedijes mund te matet edhe nga
pergjigjet qe i jepen pyetjeve.
3. Paraqitjen e pergjithshme. Paraqitja e pergjithshme e nje personi mund te jete nje e dhene e
shendetit fizik dhe fiziologjik p.sh. paraqitja i dobet ose i dhjamosur mund te jete nje e dhene per
semundje ose per nje gjendje kequshqyerje. Paraqitja e jashtme pershkruhet me terma te tille si
obez, kahetik, i zbehte, i kuq, i mbajtur mire, i kerrusur, ecje normale etj.
4. Sistemin e frymemarrjes. Shume simptoma jane te dhena per shqetesime te rrugeve te
frymemarrjes. Nje prej tyre eshte kolla e cila mund te jete me sekrecione ose pa sekrecione,
spazmoidike (me kriza) ose e vazhdueshme. Sekrecionet pershkruhen sipas paraqitjes se tyre : 1-
te ujeshme (seroze), 2- fluide (te rreshqitshme), 3- mukoze (te shkumezuara), 4- purulente (me
qelb) te verdha ose jeshile dhe me ere te rende, 5- hemoragjike (me shirita gjaku). Sekrecionet
mund te pershkruhen dhe ne baze te sasise p.sh. te bollshme, te moderuara dhe te varfra.
Infermierja observon levizjet e toraksit, ritmin e frymemarrjes si dhe llojin e saj qe mund te jete
normale ose jo.
5. Aparatin tretes. Abdomeni mund te jete i fryre si pasoje e flatulences (prodhimi i gazit
gastrointestinal). Ai mund te kete te vjella te cilat jane disa llojesh : 1- fekaloide, 2- hemoragjike,
3- biliare me ngjyre te verdhe ose jeshile, 4- te shkumezuara. Materjalet fekale pershkruhen sipas
ngjyres, konsistences, frekuences dhe sasise.
6. Sistemin e lekures. Lekura dhe mukozat mund te duken te thata, te trasha (si leter), me
deskuamacione (me luspime) apo enjtje. Lekura mund te jete e skuqur, e laget, cianotike ose
ikterike nga rritja e bilirubines ne gjak. Ne lekure mund te zbulojme petekje (njolla te kuqe te
vogla mbi lekure ose mukoze qe kur shtypen nuk zhduken), eritemat (njolla te kuqe me te medha
te ngritura mbi nivelin e lekures qe shpesh dhembin) etj. Sekrecionet e plages qe ndodhen ne
lekure vezhgohen per ngjyren, konsistencen dhe sasine e tyre. Ato mund te jene seroze,
purulente, hemoragjike ose kombinim i te trejave.
7. Aparatin urogjenital. Urina mund te jete e turbullt, e erret, e qarte ose hemoragjike (hematuri).
I semuri mund te vuaje nga retensioni urinar qe eshte mbledhja e urines ne veziken urinare dhe
paaftesia per te urinuar, pamundesia per te mbajtur urinen dhe kjo quhet inkontinence urinare,
polakiuria qe eshte urinim i shpeshte dhe jo normal gjate dites, oliguria qe nenkupton urinimin e
me pak se 400-500 ml urine ne 24 ore, anuria qe nenkupton mungesen e plote te urinimit dhe
oligoanuria qe nenkupton nje gjendje mes oligurise dhe anurise.

Observimi me ane te degjimit

Pas shikimit kjo eshte shqisa me e perdorur. Njihet me termin auskultacion dhe nenkupton
degjimin e tingujve qe dergohen nga organizmi p.sh. degjimi i mushkerive me stetoskop.
Perkusion do te thote ekzaminim i nje regjioni (pjese) ose i nje organi me goditje p.sh.
ekzaminohet gjoksi i te semurit duke vendosur nje dore mbi te dhe duke e goditur me gishterinjte
e dores tjeter.
1. Observimi i sjelljes se pergjithshme. Infermierja observon fjalet e perdorura, ndryshimin e
zerit, frazeologjine, te cilat zbulojne gjendjen emocionale te pacientit. Belbezimi eshte e folur
hezituese ndersa mbajtja e gojes nenkupton perseritjen spazmoidike te se njejtes rrokje. I semuri
mund te flase ngadale, shpejt ose nuk deshiron ti pergjigjet pyetjeve.
2. Gjendja e vetedijes. Duke degjuar te semurin infermierja percakton nese ai orjentohet apo jo
me mjedisin rrethues. Ndodh qe te semuret te shprehen ne menyre te ngaterruar, pa lidhje dhe ato
qe thone nuk kane asnje domethenie per bashkebiseduesin.
3. Sistemi i frymemarrjes. Ne degjimin e kolles infermierja percakton nese ajo eshte e thate, e
njome, me sekrecione, e forte apo ngacmuese. Frymemarrja mund te jete e zhurmshme, me
nderprerje ose e dhimbshme.
4. Aparati gastro-intestinal. Nese i semuri nuk e thote infermierja nuk mund ta kuptoje qe i
semuri vuan nga nauzeja. Po ashtu dhe anoreksia duhet te shprehet me fjale nga ana e te semurit.
Kur nje i semure ankon per dhimbje te abdomenit ato mund te jene te pergjithshme ose te
lokalizuara dhe infermierja kerkon ti thuhet se si eshte dhimbja : e vazhdueshme, me kriza, me
nderprerje, e durueshme, e mprehte, therese, shtrenguese apo djegese. Ajo e pyet per
kohezgjatjen e dhimbjes dhe lokalizimin.
5. Aparati qarkullues. Me ane te stetoskopit mund te degjojme rrahjet e zemres. Matja e presionit
te gjakut mund te behet me ane te manshetes dhe te stetoskopit.
6. Sistemi i lekures. Infermierja pyet te semurin per probleme qe ai mund te kete ne lekure. Ajo e
degjon nese ai ankon per te ftohte, te nxehte apo vezhgon nese ai dridhet.
7. Aparati urogjenital. I semuri pershkruan ndjenja te tilla si dizuri qe nenkupton veshtiresi gjate
urinimit, dhimbje ose djegie gjate urinimit.

Observimi me ane te nuhatjes

1. Sistemi i frymemarrjes. Fryma e te semurit mund te kete ere fruti, acetoni ose urine. Pra i
semuri mund te vuaje nga halitoza e cila eshte era e rende nga goja.
2. Sistemi i lekures. Sekrecionet e plageve dhe jashteqitjeve trupore kane ere te papercaktuar
mire p.sh. sekrecionet e infeksioneve te tilla si gangrena gazoze kane ere tipike pudrite (te
qelbur).
3. Sistemi urinar. Urina mund te jete me ere ndryshe nga ajo normale, lehtesisht aromatike ose
mund te jete acetonike.

Observimi me ane te prekjes

Palpacioni (prekja) eshte metoda e ekzaminimit me ane te gishtave. Ajo lejon percaktimin e
permasave, temperatures, ndjeshmerise, elasticitetit dhe konsistences se lekures dhe te organeve.
1. Gjendja e vetedijes. Infermierja perdor prekjen per te matur shkallen e vetedijes apo te
ndjeshmerise se personit ndaj ngacmimit te jashtem p.sh. si reagon i semuri nga nje prekje apo
nga nje shpim me gjilpere. Shkalla e vetedijes mund te matet edhe nga reagimet ndaj
ngacmimeve te dhimbshme p.sh. shpimi me gjilpere. Nje i semure qe nuk reagon ndaj shtypjes
ne pjesen e poshtme te orbites se syrit (presioni suborbital) eshte ne gjendje kome te thelle.
Koma eshte nje gjendje pavetedije nga e cila personi mund te mos dale.
2. Aparati gastro-intestinal. Infermierja mund te perdore prekjen per te percaktuar nese abdomeni
eshte i bute apo i forte dhe per te pare shenjat e pranise ose te mungeses se fryrjes abdominale.
3. Aparati qarkullues. Me ane te gishterinjve infermierja observon shpeshtesine dhe ritmin e
pulsit arterial.
4. Sistemi i lekures. Me ane te prekjes behet observimi i shtresave te lekures dhe elasticitetit te
saj p.sh. kur nje i semure eshte i dehidratuar (ka humbur lengje) elasticiteti i lekures ulet dhe
nese infermierja e mbledh lekuren lehtesisht do te shohim se ajo do te qendroje ashtu per disa
caste. Gjithashtu infermierja mund te dalloje pranine e edemes duke shtypur shtresat e lekures.
Pra me ane te procesit te observimit infermierja mbledh shume te dhena mbi gjendjen
shendetesore te pacientit. Observimi infermieror eshte themelor sepse infermierja eshte nje
vezhguese e privilegjuar. Eshte ajo qe me shume se cdo kush tjeter nga pjestaret e ekipit te
kujdesit i qendron gjithmone prane klientit. Ajo ndjek minute pas minute evolucionin e
semundjes dhe ate te personit. Pra observimi eshte baza e te gjitha veprimeve infermierore.
Gjate observimit dhe vleresimit te klientit infermierja mbledh te dhena subjektive, objektive,
historike dhe aktuale. Te dhenat subjektive jane pershkrimi individual i situates sipas
kendveshtrimit te klientit ne lidhje me ndjenjat, idete dhe gjendjen shendetesore te tij si dhe te
familjareve dhe personave te tjere qe interesohen per te. Keto te dhena merren nga infermierja
nepermjet komunikimit me keta persona. Te dhenat objektive sigurohen me ane te komunikimit,
observimit dhe perceptimit duke perdorur shqisat. Keto te dhena perfshijne : pamjen e jashtme,
ngjyren e lekures, gjendjen e lekures, peshen, gjatesine, menyren e komunikimit, pozicionin e
klientit etj. Te dhenat historike jane informacione mbi gjendjen shendetesore te meparshme te
klientit dhe familjes se tij. Te dhenat aktuale i referohen gjendjes shendetesore aktuale si p.sh.
ankesa te ndryshme, shenjat vitale, testet diagnostikuese, ekzaminuese etj. Pasi ka mbledhur keto
informacione infermierja evidenton problemet aktuale, kontrollon sjelljet e personit dhe shpresat
e tij qe kane te bejne me shendetin dhe mbrojtjen e tij, dhe percakton nevojat shendetesore te
kujdesit. Pra metoda per mbledhjen e te dhenave perfshin : bashkebisedim, observim,
ekzaminime diagnostikuese, shkembimin e te dhenave me profesionistet e tjere si dhe studimin e
mundshem te kartelave te meparshme.
Diagnoza infermierore dhe procesi i interpretimit

Diagnoza infermierore eshte nje gjykim klinik nga ana e infermierit profesionist ne lidhje me
pergjigjet individuale ose familjare ndaj problemeve shendetesore aktuale ose potenciale. Fjala
diagnoze ‘’diagnosis’’ vjen nga greqishtja e vjeter qe do te thote njohuri. Diagnozat infermierore
jane pjese e procesit te kujdesit infermieror dhe sigurojne bazen per zgjedhjen e nderhyrjeve
infermierore per te arritur rezultate per te cilat infermierja eshte pergjegjese. Shpesh degjojme te
flitet per diagnoze sociale, ekonomike etj. Infermierja vendos nje diagnoze infermierore mbi
problemet qe lindin brenda fushes se kopetencave te saj. Kushdo qe merr pjese ne arritjen e nje
konkluzioni mbi natyren e nje gjendjeje, te nje situate ose te nje problemi ne fakt vendos nje
diagnoze. P.sh. punonjesi social diagnostikon situatat sociale, infermierja diagnostikon gjendjen
e shendetit te klientit qe i nenshtrohet kujdesit infermieror. Pra termi diagnoze nuk i perket nje
profesioni, por ai duhet te jete i cilesuar nga pikpamja profesionale. Po ashtu diagnoza
infermierore dhe diagnoza mjekesore jane te modifikuara dhe te pershtatura sipas fushave
specifike ne te cilen ato perdoren. Infermieret profesioniste jane personat pergjegjes per te
vendosur diagnozat infermierore. Nje problem shendetesor eshte nje gjendje apo situate ne te
cilen personi kerkon ndihme per te mbajtur ose per te rifituar nje gjendje te mire shendetesore,
ose per te patur nje vdekje te qete.

Ndryshimi i diagnozes infermierore nga diagnoza mjekesore

Diagnoza mjekesore pershkruan nje proces te vecante semundjeje i cili eshte i njejte nga nje
person tek nje tjeter. Ajo eshte e drejtuar nga patologjia dhe zgjat aq kohe sa vazhdon semundja e
personit. Ndersa diagnoza infermierore pershkruan pergjigjet e personave per nje semundje te
cilat jane te ndryshme nga nje person tek nje tjeter. Diagnoza infermierore orjentohet nga
individet dhe ndryshon ne varesi te pergjigjeve te personave. Pra mjeku trajton semundjen ndersa
infermierja trajton te semurin. P.sh. dy persona me diagnoze mjekesore poliartrit akut
(reumatizem i menjehershem) kane te njejten semundje dhe procesi i semundjes eshte pothuajse i
njejte, por reagimet e tyre ndaj semundjes jane te ndryshme. Keshtu nje femer 70 vjecare reagon
ndaj semundjes duke e pranuar ate si pjese te procesit te plakjes, ndersa nje femer 28 vjecare
mund te reagoje me zemerim si pasoje e ndryshimeve qe semundja do te shkaktoje ne paraqitjen
e jashtme fizike. Pra diagnoza infermierore eshte e lidhur me diagnozen mjekesore por ne te
njejten kohe eshte dhe e dallueshme prej saj.

Procesi i interpretimit

Interpretimi eshte gjykimi ose perfundimi qe arrihet si rezultat i mbledhjes se te dhenave.

Interpretimi eshte nje proces analize dhe sinteze qe jep si perfundim diagnostikimin. Te
analizosh do te thote te ndash te teren ne pjese te vecanta. Te sintetizosh eshte e kunderta e
analizes dmth te mbledhesh pjeset perberese ne nje teresi. Procesi i interpretimit diagnostikues ka
3 faza :
- interpretimin e te dhenave
- percaktimin e problemeve shendetesore te personit
- formulimin e diagnozave infermierore.

1- Interpretimi i te dhenave

Interpretimi i te dhenave eshte aspekti i pare i analizes dhe veprimit nga te dhenat e mbledhura.
Ne te perfshihen organizimi i te dhenave, krahasimi i te dhenave me normat, grupimi i te
dhenave dhe percaktimi i pavertetesive dhe paqartesive te te dhenave.
Organizimi i te dhenave; Pasi mblidhen te dhenat eshte e nevojshme qe ato te organizohen. Nje
metode eshte ndarja ne 5 grupe : faktoret fiziologjike, sociologjike, psikologjike, regjimi i
trajtimit mjekesor dhe pergjigjet laboratorike.
Krahasimi i te dhenave me normat (standarte); Infermierja krahason te dhenat e personit me
normat si p.sh. shenjat vitale, pergjigjet e analizave, rritjen dhe zhvillimin. Kur infermierja
krahason te dhenat ajo perdor njohurite e fituara ne fusha te ndryshme si ne fiziologji, sociologji,
psikologji si dhe ne eksperiencat e kaluara profesionale. Nje norme eshte nje rregull i
pergjithshem i pranuar nga te gjithe, pra nje mase matese. Kur krahasohen te dhenat me normat
infermierja duhet te njohe kendveshtrimin normal te personit i cili mund te ndryshoje nga ai i
infermieres, p.sh. nje i semure mendon se eshte normale te beje banje nje here ne jave nderkohe
qe infermierja beson se eshte e domosdoshme nje here ne dite. Ajo qe konsiderohet normale tek
nje person ndryshon sipas mendimeve, kultures, vlerave, gjendjes ekonomike dhe dijeve. Kur
vlereson normalen infermierja merr parasysh kushtet e jetes se personit.
Grupimi i te dhenave; Eshte proces i mendimit dhe i percaktimit te faktoreve qe lidhen me njeri-
tjetrin. Pasi shqyrtohen faktet e mbledhura nga 5 shqisat, behet sinteza. Grupimi i te dhenave
ndikohet nga pergatitja shkencore, eksperiencat e kaluara infermierore dhe nga konceptet per
kujdes infermieror nga ana e infermieres.
Percaktimi i paqartesive dhe pavertetesive ne te dhenat e mbledhura; Paqartesite jane
informacione jo te plota dhe qe kerkojne sqarim te metejshem. P.sh. kur pyesim nje person si jeni
me shendet? dhe ai pergjigjet - Jam semure gjate gjithe kohes. Ne kete rast lind nevoja per
sqarim te metejshem ne lidhje me simptomat dhe shenjat klinike specifike qe ka pasur personi ne
fjale. Pavertetesite jane te dhena kontradiktore p.sh. nje infermiere bisedon me nje te semure dhe
kur ajo e pyet per gjendjen e tij shendetesore ai pergjigjet qe ka 10 vite qe nuk ka pare nje mjek
ndersa gjate ekzaminimit shendetesor kur infermierja mat presionin e gjakut ai thote se eshte aq i
kujdesshem sa shkon ne ambulance 1 here ne jave per te matur presionin e gjakut. Para se te
percaktohet nese te dhenat jane ose jo te vlefshme duhet te sqarohen keto paqartesi dhe
pavertetesi.

2- Percaktimi i problemeve dhe gjendjes shendetesore

Infermierja percakton problemet dhe nevojat shendetesore qe ka i semuri per ta ndihmuar per te
dale nga kjo gjendje. Se bashku me personin infermierja vlereson fuqite, rezervat dhe aftesite e
tij per te bashkepunuar. Pergjithesisht njerezit kane nje perceptim te qarte per problemet e tyre
ose per dobesite me teper se sa fuqite.

3- Formulimi i diagnozave infermierore

Ne kete faze perfundimtare infermierja formulon lidhjet e mundshme ndermjet problemeve
shendetesore dhe faktoreve te lidhur me to. Keta faktore mund te jene : faktore te mjedisit,
sociologjike, psikologjike, fiziologjike dhe shpirterore. Duke u mbeshtetur ne te gjitha keto
infermierja percakton problemet e shendetit per te cilat ajo duhet te kujdeset dhe te ndihmoje te
semuret per te arritur rimekembjen e shendetit.
Rruget qe duhen ndjekur per percaktimin e diagnozave infermierore :
- te nenvizohen te dhenat me te rendesishme dhe te grupohen ato.
- te hartohet nje liste me problemet qe i perkasin fushes se kujdesit infermieror.
- te kerkohen shkaqet e problemeve aktuale ose potenciale.
- te vendosen prioritetet e plotesimit te nevojave.
- te formulohen nje ose disa diagnoza infermierore.
Shembull. Z.X. nje klient 70 vjecar eshte shtruar ne spital per shkak te nje plage qe atij i eshte
formuar ne kemben e majte. Mjeku ka percaktuar diagnozen venavarikoza e ulceruar. Diagnozat
infermierore te ketij pacienti mund te realizohen nga mbledhja e te dhenave, ku futen :
1- Ekzaminimi fizik :
- pesha 80 kg
- gjatesia 1.70 cm
- temperatura 37 grade Celcius
- pulsi 90 rrahje/min
- respiracioni 20 frymemarrje/min ne qetesi
- presioni arterial 140/90 mmHg
2- Te dhenat laboratorike :
- gjak komplet normal
- urine komplet normal
- Rx pulmonar normal
3- Te dhena te mbledhura nga historiku i jetes :
- shtrim per here te pare ne spital
- jeton vetem
- nuk pi alkol, duhan apo kafe
- nuk mund te veshe kepucen e kembes se majte per shkak te kaviljes se enjtur dhe te ulceruar
4- Diagnozat e mundshme infermierore :
- demtim i lekures lidhur me crregullimet e qarkullimit venoz.
- infeksion i mundshem lidhur me prishjen e teresise anatomike te lekures.
- kequshqyerje lidhur me izolimin social dhe kushtet ekonomike.
- mungese njohurishe lidhur me mungesen e informacionit rreth semundjes.
Nga te gjitha sa thame me siper duhet theksuar qe diagnoza infermierore :
- nuk ze vendin e diagnozes se mjekut.
- interesohet mbi te gjitha per reaksionet e klientit, qe do te thote se si nje problem i shendetit
nderhyn ne jeten e tij.
Percaktimi i objektivave (planifikimi), zbatimi dhe vleresimi i kujdesjeve infermierore

Percaktimi i objektivave

Pasi eshte kryer vleresimi infermieror, jane mbledhur te dhenat, jane analizuar dhe jane vendosur
diagnozat infermierore, infermierja eshte gati qe te filloje planifikimin e kujdesjeve me klientin.
Infermierja dhe klienti vendosin qellimet realiste qe ne procesin infermieror quhen ‘’identifikimi
i objektivave’’ ku me pas planifikohen nderhyrjet e nevojshme per te plotesuar keto qellime. Pra
pasi percaktohen nevojat e te semurit percaktohen objektivat, qellimet qe ne duhet te realizojme
duke ndihmuar te semurin nepermjet kujdesit infermieror. Keto objektiva duhet te jene realiste
dhe te realizueshme duke patur parasysh mundesite e te semurit. P.sh. nuk mund te marrim
objektiv per nje te semure gjysem te paralizuar qe ai te rifitoje funksionet normale te te gjithe
muskujve. Ne kete rast i semuri mund te arrije te ushqehet dhe te vishet pa u ndihmuar nga
infermierja.
Identifikimi i objektivave realizohet ne baze te prioriteteve. Prioritet do te thote ti japesh
perparesi dickaje, pra ta gjykosh si me te rendesishme midis disa ceshtjeve. Prioritetet
ndryshojne ne varesi te gjendjes dhe situates se klientit. Infermierja perdor eksperiencen,
njohurite dhe te dhenat e mbledhura nga vleresimi i gjendjes se klientit per te percaktuar
prioritetet. Prioritet i larte u jepet situatave :
1- kercenuese per jeten (p.sh. hemoragji e madhe, veshtiresi ne frymemarrje etj).
2- qe kane nevoje per nderhyrje te menjehershme (p.sh. pergatitja per ekzaminim kur do te behet
nje operacion).
3- qe jane te rendesishme per klientin (ankth, dhimbje etj).
Problemet qe rrezikojne jeten e pacientit gjithmone kane perparesi. P.sh. kur pacienti ka
veshtiresi respiratore do ti jepet perparesi ruajtjes se rrugeve te frymemarrjes dhe me pas
mesimdhenies. Diagnozat infermierore sipas perparesise ndahen ne 3 shkalle te cilat jane :
1- Diagnoza me perparesi te shkalles se larte. Jane ato te cilat paraqesin rrezik per jeten dhe
kerkojne nderhyrje te menjehershme p.sh. demtimi i shkembimit te gazeve ose rreziku per dhune
ndaj vetes. Ne keto situata individi mund te vdese ne qofte se nuk ndermerret menjehere
nderhyrja e pershtatshme.
2- Diagnoza me perparesi te shkalles se mesme. Keto jane diagnoza infermierore qe perfshijne
probleme qe mund te kene pasoja per klientin, por qe nuk rrezikojne jeten, te tilla si : demtim
fizik ose emocional, lodhje, stres, pikellim etj. Vleresimi i te dhenave te klientit lejon infermieren
te percaktoje perparesite qe jane domethenese per cdo diagnoze infermierore te percaktuar.
3- Diagnoza me perparesi te nje shkalle me te vogel. Ne keto diagnoza perfshihen probleme te
cilat mund te zgjidhen me me lehtesi dhe kane me pak mundesi per te shkaktuar crregullime tek
klienti. Shpesh gjendjet me prioritet te vogel bazohen ne domethenien qe ato kane tek klienti,
p.sh. dhimbja mund te jete diagnoze infermierore tek nje klient pas nje mikrokirurgjie, por per
arsye se ajo eshte e lehte dhe ndoshta do te zgjase per pak kohe problemi konsiderohet me
prioritet te vogel.
Disa kliente dhe infermiere nuk jane dakort me perparesite qe u jepen problemeve. P.sh. pas
operacionit nje klient mund ta shohe dhimbjen si problem shume te rendesishem dhe perpiqet te
mos levize per te ndjere sa me pak dhimbjen. Nderkohe infermierja mund ta konsideroje
veshtiresine respiratore si me te rendesishme tek ky person. Prandaj infermierja me ane te
komunikimit me klientin duhet te jete dakort per planin e percaktuar dhe per vendosjen e
objektivave sipas nje rendesie qe ata e shohin me te arsyeshme.

Zbatimi i kujdesjeve infermierore

Pasi percaktohen objektivat dhe behet planifikimi i kujdesjeve infermierore, infermierja

percakton mjetet per te ndihmuar te semurin ne arritjen e objektivave. Infermierja percakton dhe
analizon rruget e ndryshme dhe zgjedh ate qe i duket me e pershtatshme per te vleresuar
perparesite dhe diferencat. Ajo bazohet mbi idete e saj dhe dijet ne shkencat biofizike, shoqerore,
njohurite mbi semundjet dhe programin e trajtimit mjekesor si dhe ne aftesine per te kuptuar
personalitetin e te semurit. Zbatimi i kujdesjeve infermierore perfshin kujdesjet direkte dhe ato
individuale qe ndihmojne ne mireqenien e te semurit. Infermierja i ben banje te semurit, i jep
medikamentet, i nderron fashaturat e plageve ose mbikqyr personat qe jane ngarkuar per
zbatimin e kujdesjeve. Ajo meson te semuret dhe familjaret per masat qe duhen marre per te
lehtesuar riaftesimin e te semurit. Plani i kujdesjeve infermierore percaktohet me pelqimin dhe
pranimin e te semurit. Ai duhet te rishikohet ne qofte se nevojat e te semurit ndryshojne dite pas
dite gjate periudhes se semundjes. Plani i kujdesjeve infermierore eshte nje mjet komunikimi me
shkrim edhe per personelin tjeter. Aty shenohen nevojat per kujdesje infermierore, objektivat e
menjehershme afatshkurtra dhe afatgjata, si dhe masat e vecanta qe infermierja do te marre ne
kujdesin per te semuret. Kur infermierja kujdeset per nje te semure ajo ka keto pergjegjesi :
- sigurimin e mirqenies
- sigurimin e ushqyerjes
- berjen e ushtrimeve aktive dhe pasive
- sigurimin e higjenes personale
- sigurimin e gjumit dhe pushimit
- kryerjen e veprimeve te ndryshme
- shoqerimin me te tjeret
- kujdesin per eleminimin
- mbrojtjen nga rreziqet
- sigurimin e ruajtjes se mjedisit
- edukimin shendetesor
- mbeshtetjen shpirterore
- parandalimin e nderlikimeve
- sigurimin e nje gjendje te mire fiziologjike dhe mbrojtjen e shendetit
- mbeshtetjen emocionale dhe keshillimin.

Vleresimi i efikasitetit te veprimeve infermierore

Faza e fundit e procesit infermieror eshte vleresimi qe ben infermierja per suksesin ose deshtimin
e kujdesjeve te kryera. Te vleresosh do te thote te percaktosh se deri ne cfare mase jane arritur
objektivat dmth te krahasosh gjendjen shendetesore aktuale te te semurit me gjendjen
shendetesore te meparshme per te vleresuar arritjen e objektivave. Ne kete pike procesi i kujdesit
infermieror ndjek hap pas hapi teknikat e perdorura ne fazen e pare (mbledhjen e te dhenave) :
observon te semurin, bisedon me te. Vleresimi jep dy rezultate, ose eshte arritur permiresimi i
deshiruar ose jo. Pra kujdesjet infermierore varen vetem nga rezultatet e arritura. Nese vleresimi
tregon se i semuri eshte duke u permiresuar sipas objektivave dhe qe keto po arrihen, infermierja
vazhdon te njejtat kujdesje, ne te kundert ajo percakton nje varg problemesh dhe ne kete rast ajo
ndryshon objektivat dhe kujdesjet e percaktuara. Pra kur vleresimi tregon qe i semuri nuk po
permiresohet sic pritej atehere infermierja rishikon me kujdes cdo faze te procesit te kujdesit
infermieror, per te percaktuar nderhyrjet e gabuara dhe per ti rregulluar ato. Ne kete rast cdo faze
e planit te kujdesit infermieror qe jane diagnozat, objektivat, planifikimi, zbatimi dhe vleresimi
duhet te perseriten per te arritur aty ku duam. Shpesh eshte e nevojshme qe te pyetet i semuri
nese ai ndihet me mire, a ka dhimbje, a ka nevoje per ndihme dhe nese po deri ne cfare mase.
Pergjigjet e ketyre pyetjeve lejojne infermieren te gjykoje nese objektivat jane arritur ose jo.
Vleresimi i nje procesi ne menyre te panderprere pasqyron nevojat e te semurit si dhe
domosdoshmerine e gjykimit te vazhdueshem te veprimeve infermierore nga te gjithe pjestaret e
ekipit.