K.SH.M “REZONANCA”
FAKULTETI I SHKENCAVE MJEKËSORE
P r i s h t i n ë 
Tema:Kujdesi infermieror te te semuret me
HIV/AIDS
Drejtuar :Fakultetit te Shkencave Mjekesore Katedres se Infermiris
Punoi:Anita Mala

Prof : Sebadin Mehmedi

HIV

• HIV eshte nje virus i cili sulmon systemin imunitar, systemin mbrojtes
te trupit.HIV pushton dhe shkatrron qelizat CD4+.Pra , nese keto
qeliza shkaterrohen , atehere trupi nuk mund ta mbroje me veten nga
infeksionet.
• Faza e fundit e infeksionit HIV eshte AIDS.HIV-it I duhet nje kohe e
gjate par se te kaloje ne AIDS zakonisht nje periudhe nga 10-12 vjet.
• HIV eshte virus qe mund te shkaktoje nje infeksion, por AIDS eshte
nje gjenje/sindrome
• AIDS zhvillohet kur HIV ka shaktuar deme serioze ne sistemin
imunitar .Eshte nje gjendje komplekse me simptoma qe ndryshojne
nga personi ne person.
Si transmetohet HIV/AIDS
• HIV eshte nje virus qe transmetohet ne mes njerezve .SIDA nga ana
tjeter , eshte nje sindrom qe fitohet vetem pasi nje person ka
kontaktuar me infeksionin HIV.
• Jane te njohura tre menyra kryesore te bartjes se virusit: nepermjet
mardhenieve seksuale, nepermjet kembimit te gjilperave dhe
shiringave te infektuara dhe transmetimi nga nena te femija.
• Perhapja e ketij infeksioni eshte e lidhur kryesisht me sjellje njerezore
(seksuale dhe shembimit te gjilperave dhe te shiringave), pra
ndryshimi i sjelljeve eshte mbrojtje kunder ketij infeksioni.
Simptomat e SIDA-s
• Jo vetem qe simptomat ndryshojne midis pacienteve me SIDA ,por
edhe tek I njejti person,simptomat dhe kushtet mund te ndryshojne nga
dita ne dite.Ndersa efekti I shkaterrues I infeksionit HIV perparon tek
nje person dhe funksioni dobesohet sistemi I imunitetit shfaqen disa
ose te gjitha simptomat e meposhtme.
• Disa nga keto simptomat verehen edhe ne semundje te tjera ,ndaj jo
gjithmone tregojne SIDA.Por nese nje person perjeton ndonje nga keto
simptoma per me shume se nje muaj, duhet te vizitojne nje mjek , pasi
gjasat per SIDA jane shume te larta.
Sjellja etike e personelit jekesore ndaj
personave te infektuar me HIV-AIDS
Personeli mjekesore dhe pacienti duhet te gezojne nje raport kuptimplot
dhe besim reciprok.
Kjo semundje kerkon nje perkushtim dhe kujdes te veqante, marre
parasysh gjendjen shendetesore por mbi te gjitha ate shpirterore te
pacientit.
Eshte etike qe pacientet me kete semundje ti ofrohet komoditeti, siguria
dhe privatesia mbi te gjitha per te cilen ai ka shume nevoje.
Obligim etik eshte qe te ndihmojme ne emancipimin e njerezve dhe
parandalimin e kesaj semundje.
Parandalimi i transmetimit HIV/AIDS
nepermjet transfuzionit te gjakut
• Furnizmiet e gjakut ne shumicen e pjeseve te botes aktualisht testohen per antitrupa ndaj
HIV.Kur gjaku testohet per HIV, sasite qe zbulohen se jane te infektuara terhiqen nga
bankat e gjakur, duke eliminuar ne menyre efektive rrezikun e transmetimit te HIV.
• Masat paraprake universal bazohen ne faktin se te gjitha lengjet e trupit mund te
permbajne HIV ose semundje te tjera te transmetuara nga gjaku.Disa rregulla qe duhen
ndjekur jane
• Prerjet e ngushta .Nese ka prerje ose plage te hapura ne lekure ,ato duhet te mbulohen
me nje fashe plastike
• Kryeni pastrimin .Per te pastruar gjakun e derdhur ose lengjet trupore, perdorni nje
tretesire te sapopergaditur qe permban 1 pjese dezinfektues shtepiae dhe 9 pjese
uje.Letra higjienike e perdorur duhet te hidhet ne nje qese plastike plherash.Mos harroni
te vishni doreza lates kur pastroni.
• Per te lare rrobat.Artikujt e ndotur duhet te ruhen ne qese plastike te
mbyllura.Rrobat e ndotura duhet te lahen vecmas ne uje te nxehte me
sapun dhe te thahen ose pastrim kimik.
• Nxirrni nje plehra.Duhet psaur kujdes kur hidhni mbeturina qe mund
te permbajne materiale te kontaminuara ose gjilpera te
perdorura.Materialet e kontaminuara me gjake ose lengje te tjera
trupore duhet te hidhen ne qese plastike te mbyllura.
Kujdesi per pacientet me infeksion HIV
• Nevojat e pacientit te shqetesuar :pini, hani,skeretoni,komunikoni,
punoni,ruani temperature e trupit, sigurine.
• Problemi i pacientit:rrezik i larte i infeksioneve oportuniste.
• Qellimet e kujdesit :rreziku i infeksione do te ulet nese pacienti ndjek disa
rregulla.
• Plani i nderhyrjes infermierore:
1.Respktoni regjimin sanitar dhe antiepidemik ne repart(dezinfimektim,trajtim
me kuarsc,ventilim)
2.Siguroni nje gjume te mire gjate nates per te pakten8 ore.
3.Siguroni ushqim te mire (proteina,vitamina,elemente gjume).
• Shmangni kontaktin me pacientet infective,vizitoret me infeksione te frymemarrjes duhet te
mbajne maska:
• Shmnganiturmat e njerezve
• Shmangni kontaktin me lengjet e trupit te nje personi tjetr:
• Mos perdorni brisqe te perbashketa
• Dush rregullisht me sapun antibacterial
• Lani duart pas perdorimit te tualetit , para ngrenies dhe pergaditjes se ushqimit;
• Mos prekni syte,hunden,gojen
• Ruani higjienen orale
• Monitoroni pastertine e thonjeve te duarve dhe kembeve
• Zvogloni kontaktin me kafshet, vecanerisht ato te semura,lani duart teresiht pas kontaktit me
kafshet.
Qellimet e kujdesit
Pacienti do te marre sasine e nevojshme te ushqimit
1.Shmangni ushqimet shume te nxehta dhe te ftohta,te tharta dhe pikante.
2.Perfshini ne diete ushqime te buta ,te lageshta, me shume proteina dhe te fortifikuara.
3.Shperlajeni gojen para ngrenies me tretesire novokaine 0,25% pasi te keni ngrene me
uje te veluar ose tretesirene furaciline.
4.Trego rreth metoda alternative ushqyerja (permes nje tubi sonde, ushqim perenteral).
5.Per te lare dhembet,perdorni furca te buta qe parandalojne demtimin e mishrave te
dhembeve.
6.Perdoni barna anti-infective sipas rekomandimit te mjekut (trajtim lokal dhe i
pergjithem)
Kujdesi i gjendjes mendore te pacientet me
HIV/AIDS
1.Lejoni qe frika te shprehet ne lidhje me ndryshimet e stilit te jetes ne
nje mjedis mbeshtetes dhe jogjykues
2. Inkurajoni te afermit qe te komunikojne me pacientin
3.Nese eshte e nevojshme , referojeni pacientin per nje konsulte me nje
psokoterapiste
4.Mesoni teknikat e relaksimit.
Rreziku per humbje peshe
• Qellimet e kujdesit :pacienti do te marre nje sasi te mjaftueshme
ushqimi , pesha e tij nuk do te ulet
1.Sqaroni preferencat e shijes se pacientit dhe mospelqimet e tij per
ushqimin.
2.Sigurojini pacientit ushqim me shume proteina dhe kalori.
3.Percaktoni peshen trupore te pacientit.
4.Percaktoni sasine e ushqimit te ngrene ne cdo vakt.
5.Konsultimi me nje nutricionist nese eshte e nevojshme.
Rregulla te pergjithshme per kujdesin ndaj
pacienteve me AIDS
• Nje person me AIDS ka nevoje per te njejten kujdes si cdo pacient
tjeter.Ai ka nevoje per ndihme per ate qe nuk mund te beje per veten e
tij.Meqense semundja e tij eshte e pasherueshme dhe shpesh e izolon
nga njerzezit e tjere,ai mund te kete nevoje per mbeshtetje te veqante
morale ngrohtesi dhe miresi nga ju.
• Duhet mbajtur mend se SIDA eshte nje syndrome, nje koleksion
simptommash te ndryshme qe mund te ndryshoje nga ne dite.Ju duhet
te ndryshoni natyren e kujdesit pasi ndryshon gjendja e pacientit dhe
pacienti zhvillon nevoja te ndryshme specifike qe lidhen me
semundjen.
Pastrimi i dhomes
• Ne dhomes ku jeton pacienti ,eshte e nevojshme te kryhet pastrami I lagesht I
perditshem duke perdorur cdo detergjent.Nese mobiljet,orendite,dyshmete
kontaminohen me gjake ose lengje te tjera trupore duhet dekontaminohet
teresisht.Per te bere kete duhet (siguroheni qe te vishni doreza gome):
• Largoni papasterit me peceta letre,e cila me pas vendoset ne nje qese plastike
ose zhytet ne ndonje solucion dezinfektues per 1 ore , pas se ciles mund te
hidhet ne koshin e plehrave
• Fshini vendet e kontaminit me nje lecke te lagur me nje zgjidhje
dezinfektueseose shperlajini teresisht me uje te nxehte dhe cdo shtepi,
detergjent rekomandohet per trajtim siperfaqsoj ose larje.
• Shperlajini mbetjet e dezinfektuesit ose detergjentit me uje te paster.