Fakulteti i Shkencave te Natyres dhe Shkencave Humane Departamenti Biologji – Kimi Viti i trete, semestri i pare Lenda: Mikrobiologji Punoi: Rigela Fero Pranoi: Msc. Xhuliana Qirinxhi Tema: Infeksionet e veshkave. Hyrje.
Tipet e infeksioneve te veshkave.
Shkaktaret ndikues, burimet e infeksionit.
Simptomat e infeksioneve te veshkave.
Ekzaminimi dhe metodat e kurimit.
Keshilla per parandalimin e infeksioneve te veshkave.
Objektiva: Identifikimi i tipeve te infeksioneve ne veshka.
Hulumtimi rreth shkaktareve te infeksioneve renale, burimeve
infektuese.
Percaktimi i simptomave qe shoqerojne infeksionet renale.
Listimi i metodave qe sherbejne per ekzaminimin dhe kurimin e
ketyre infeksioneve.
Njohja me menyrat e parandalimit te infeksioneve ne veshka.
Hyrje Infeksionet ne veshka pra infeksionet renale perbejne nje problem serioz per shendetin per shkak te frekuences se larte te tyre. Klinikisht dhe eksperimentalisht eshte evidentuar qe mikrorganizmat me te shpeshte patogjene per kete patologji jane E.Coli dhe enterobakteret e tjera. Këto infeksione nëse nuk trajtohen, mund të çojnë në difekte e dëmtime të veshkave. Tipet e infeksionve te veshkave Veshkat janë organe shumë të rëndësishme për trupin e njeriut, sepse ato kryejnë disa funksione rregullatore kritike. Veshkat veprojnë si filtra dhe luajnë një rol vital në largimin e materialeve të padëshiruara të tretura në gjak, si dhe mundësojnë rikthimin në gjak të përbërësve jetike si uji, glukoza dhe amino acidet. Veshkat realizojnë prodhimin e urinës, e cila përcillet në fshikëzën urinare nëpërmjet një strukture të hollë tubulare të njohur si uretra. Infeksionet renale klasifikohen: Të pakomplikuara ose të komplikuara (në bazë të faktorit qe shkakton infeksionin) Parësor ose periodike (në bazë të shpeshtësisë së dukurisë)
Infeksionet renale te komplikuara
dhe të pakomplikuara janë rrjedhojë e një infeksioni bakterial dhe ndodhin më shpesh tek femrat sesa tek meshkujt. Patogjenët shkaktarë të infeksioneve renale të komplikuara dhe të pakomplikuara
Patogjen në infeksionet e Patogjen në infeksionet e
pakomplikuara të veshkave komplikuara të veshkave Escherichia coli Escherichia coli Staphylococcus saprophyticus Kelbsiella Kelbsiella Enetrobacter cloacae Enterococcus faecalis Serratia marcescens Proteus mirabilis Pseudomonas aeruginosa Enterococcus faecalis Group B streptococci Klasifikimi i infeksioneve te veshkave bazohet, gjithashtu, në përhapjen e simptomave që shfaqen tek pacienti: infeksione simptomatike Infeksione jo-simptomatike.
Numri i baktereve të pranishme, është një parametër i rëndësishëm për
përcaktimin e infeksioneve simptomatike apo jo-simptomatike. Tipet e infeksioneve renale:
1.Cistit i pakomplikuar
2.Pielonefrit i pakomplikuar
3. Cistit i komplikuar me ose pa pielonefrit
4.Urosepsis
5.Uretritis
6.Prostatitis, epididimitis, orkitis.
Shkaktaret ndikues, burimet e infeksionit. Çdo burim i mundshëm infeksioni ndodh përmes uretrës nga ku nis edhe infeksioni. Patogjeni dominues përgjegjës për infeksionet e veshkave është E. coli që përbën 80-85 % të rasteve, i cili ndiqet nga Staphylococcus saprophyticus që përbën 5-10 % të rasteve.
Shkaktimi i infeksionit prej agjentëve të tipit virus apo kërpudhë
është një fenomen i rrallë. Përveç këtyre llojeve bakteriale, edhe llojet Clebsiella spp., Proteus spp., Pseudomonas spp. dhe Enterobacter spp. mund të shoqërojnë një infeksion renal.
Clebsiella spp
Pseudomonas spp Enterobacter spp Proteus spp
Bakteret hyjnë nëpërmjet uretrës dhe infeksioni mund të përhapet edhe në gjak dhe limfë.
Patogjenet si E. coli dhe S. saprophyticus zakonisht hasen tek
njihen si shkaktarë të cistit-it dhe pielonefriti-it të pakomplikuar që janë të rastësishëm.
Patogjenet kryesore njihen për aftësitë e tyre rigjeneruese.
Gjithashtu duhen konsideruar edhe faktorët e bujtësit të infeksionit, meqë këta janë njësoj përgjegjës si shkaktarë të infeksionit dhe e bëjnë individin lehtësisht të prekshëm. Këtu përfshihen mosha, diabeti, individët e sëmure të shtruar në spital për një kohë të gjatë si dhe ato lloje pajisjesh mjekësore siç janë sondat urinare.
Bakteret transmetohen prej zorrës tek ureteri. Ngjitja e baktereve në
ureter shoqërohet me formimin e bio-filmit që i reziston përgjigjes imunitare dhe është shkaktari kryesor i infeksionit. Mikroorganizmat që veprojnë si agjentë shkaktarë të infeksioneve renale mund të merren edhe nga një burim endogjenik (si p.sh., përmes një kolonizimi mishtor, rektal apo vaginal) apo një burimi ekzogjenik (si p.sh., nga duart e ndotura të personelit të spitalit, apo nga pajisjet e ndotura).
Ekzistojnë tre rrugë të mundshme përmes së cilave bakteret mund të
hyjnë dhe përhapen në brendësi të veshkes: 1. rruga ngjitëse 2. rruga hemato-gjenike 3. rruga limfatike. Fakti se infeksionet ne veshka janë shumë më të zakonshme tek femrat se sa tek meshkujt, thekson edhe një here rëndësinë e rrugës ngjitëse të infektimit. Uretra femërore është e shkurtër dhe ndodhet në afërsi të zonave të ngrohta dhe të lagështa perineale dhe të vulvës, gjë që e rrit mundësinë e infektimit. Është vënë re se organizmat që shkaktojnë keto infeksione tek femrat, kolonizojnë zonën hyrëse të vaginës dhe zonën periuretrale, përpara se të shfaqet infeksioni. Menjëherë pasi ndodhen në brendësi, bakteret mund të shumfishohen dhe më pas të ngjiten nëpër kanalet e dy ureterave, sidomos nëse ka një fluks veshiko-ureteral në plevisin renal. Për më tepër, edhe studimet e kryera tek kafshët kanë konfirmuar rëndësinë e infeksionit ngjitës. Nëse, pas mbylljes së njerit pret ureterëve vërehet një bakteriuri, vetëm veshka që i përket ureterit të lire do të shfaqe simptomat e Pielonefritit. Simptomat e infeksioneve te veshkave. Fillimi i infeksionit shpesh mund të jetë i heshtur dhe pa shenja të dukshme për pacientin të cilat ai i konsideron si pjesë të normalitetit të tij të përditshëm. Simptomat me te zakonshme qe shoqerojne infeksionet renale jane:
ndryshime të urinimit si: urinim të shpeshtë (mbi 4-5 herë në ditë),
me dhimbje ose djegie, me ngjyrë të kuqe apo të errët, ndryshim të sasisë së urinimit shfaqje e edemave (ënjtjeve) në: këmbë, duar apo fytyrë shqetësime të tjera janë: lodhja, të përziera, të vjella, vështirësi në frymëmarrje, dhimbje mesi. ethe, takikardi dhe hematuri Ekzaminimi dhe metodat e kurimit. Zbulimi i hershëm mund të ndihmojë parandalimin e progresionit të infeksionit. Metodat kryesore per ekzaminimin e ketyre infeksioneve jane:
Studimi me ndihmën e imazherisë (është e nevojshme kur
diagnostikimi është i dyshimtë, tek individët e sëmur në gjendje të rëndë apo me probleme të sistemit imunitar, tek individët e sëmur me pielonefrit që nuk përmirësohen pas 72 orësh terapi me antibiotikë) Ultrasonografia Analiza klinike e urines, urokultura Eko doppler Infeksionet renale kurohen me ndihmen e antibiotikeve. Ekzistojne 3 kategori kryesore antibiotikesh qe perdoren ne trajtimin e pacienteve me infeksione bakteriale:
këshillohet në ITU-të dhe disa infeksione të tjera bakteriale.
Fenozapiridina (Pyridium). Ky mjekim përdoret për lehtësimin e
djegieve dhe dhimbjeve të shkaktuara gjatë një ITU-je.
Rifampina (Rifadin). Ky mjekim këshillohet gjatë trajtimit të
tuberkulozit, parandalimit të përhapjes së meningjitit dhe trajtimit të infeksioneve të tjera. Keshilla per parandalimin e infeksioneve ne veshka. Ne masat qe synojne parandalimin e infeksioneve ne veshka perfshihen: Mbajtja e higjenes personale Konsumimi i sasive te medha te lengjeve Konsumimi i vitamines C Urinim cdo here kur ndjehet nevoja Shmangia e konsumimit te alkoolit, kafeines, lengjeve te gazuara