2021 Shkurt Mikrobiologji

Republika e Shqipërise
Univeristeti Fan.S.Noli
Fakulteti i Shkencave të Natyrës dhe Humane
Bachelor:Biologji-Kimi
Viti i III

DETYRË KURSI

TEMA:”Mikrobilogjia e Mjedisit:Cikli i Hekurit”.

PUNOI: FIDEL MYRTE PRANOI:Msc.XHULJANA QIRINXHI

1|faqe
2021 Shkurt Mikrobiologji

CËSHTJET QË DO TRAJTOHEN :

1. Mikrobiologjia e mjedisit .

2. Karakteristikat e elementit të hekurit (Fe).

3. Fakte për hekurin.

4. Prodhimi hekurit në industri

5. Cikli i hekurit

2|faqe
2021 Shkurt Mikrobiologji

Mikrobiologjia mjedisore
Mikrobiologjia mjedisore është studimi i përbërjes dhe fiziologjisë së bashkësive mikrobike në
mjedis. Mikrobiologjia mjedisore, si një disiplinë filloi si një degë disi margjinale e Shkencave të
Jetës e cila më pas u shndërrua në një nga fushat më të gjalla dhe të dukshme të kërkimit
bashkëkohor.
Për shkak se mikrobet e mjedisit ndikojnë në shumë aspekte të jetës dhe mund të transportohen
lehtësisht midis mjediseve, fusha e mikrobiologjisë mjedisore ndërvepron me disa zona të
ndryshme, duke përfshirë tokën, ujin, si dhe cilësinë e ujit, shëndetin në punë dhe kontrollin e
infeksionit, sigurinë e ushqimit, dhe mikrobiologjia industriale.
Fokusi fillestar shkencor i mikrobiologjisë mjedisore ishte në menaxhimin e cilësisë së ujit dhe
efektin e patogjenëve në mjedis në kontekstin e mbrojtjes së shëndetit publik.
Cilësia e ujit vazhdon të jetë një fokus i rëndësishëm në mikrobiologjinë mjedisore, sepse
patogjenë të rinj që vijnë nga uji vazhdojnë të shfaqen.
Me kalimin e kohës, fokusi është ndarë në një numër fushash të ndryshme si toka, ushqimi dhe
produktet industriale.
Rëndësia e mikrobiologjisë mjedisore vazhdon të rritet ndërsa mikroorganizmat e rinj vazhdojnë
të shfaqen në burime të ndryshme mjedisore.
Kontrolli i cilësisë së ajrit, ujit dhe tokës janë ndër aspektet më të rëndësishme të mikrobiologjisë
mjedisore e cila ndikon drejtpërdrejt në shëndetin e të gjitha qenieve të gjalla.
Përveç kësaj, ekuilibri ekologjik dhe transferimi i energjisë në zinxhirin ushqimor janë studiuar
edhe në mikrobiologjinë mjedisore pasi këto janë të rëndësishme për të ruajtur gjendjen e
planetit.
Si një pikë ku ndryshimi i klimës dhe ngrohja globale po bëhen diskutime të rëndësishme në të
gjithë botën, mikrobiologjia mjedisore konsiderohet një nga mjetet për të lehtësuar planetin nga
kushte të tilla të tmerrshme.
Përveç kësaj, teknikat e zhvilluara në mikrobiologjinë mjedisore si menaxhimi i ujërave të
ndotura, pastrimi i ajrit dhe mbushjet e tokës janë mjete për të mbrojtur cilësinë e jetës.
Mikrobiologjia mjedisore, së bashku me fushat e tjera si bioteknologjia dhe biologjia molekulare
formon një lëndë ndërdisiplinore që përfshin rrugë të ndryshme të jetës.
Mikroorganizmat janë shtylla kurrizore e të gjitha ekosistemeve, por edhe më shumë në zonat ku
fotosinteza nuk është në gjendje të ndodhë për shkak të mungesës së dritës. Në zona të tilla,
mikrobet kimosintetike sigurojnë energji dhe karbon për organizmat e tjerë. Këta organizma
kimotrofikë gjithashtu mund të funksionojnë në mjedise që nuk kanë oksigjen duke përdorur
pranues të tjerë të elektroneve për frymëmarrjen e tyre.
Mikrobet e tjera janë dekompozues, me aftësinë për të ricikluar lëndët ushqyese nga produktet e
mbetjeve të organizmave të tjerë. Këto mikrobe luajnë një rol jetësor në ciklet biogjeokimike.
Cikli i azotit, cikli i fosforit, cikli i squfurit, cikli i hekurit dhe cikli i karbonit të gjitha varen nga
mikroorganizmat në një mënyrë apo në një tjetër.

3|faqe
2021 Shkurt Mikrobiologji

Simbioza
Mikrobet, veçanërisht bakteret, shpesh përfshihen në marrëdhënie simbiotike (pozitive ose
negative) me mikroorganizmat e tjerë ose organizmat më të mëdhenj. Megjithëse fizikisht të
vogla, marrëdhëniet simbiotike midis mikrobeve janë të rëndësishme në proceset eukariote dhe
evolucionin e tyre. Llojet e marrëdhënieve simbiotike në të cilat marrin pjesë mikrobet përfshijnë
dualizmin, komensalizmin, parazitizmin, dhe amensalizmin , dhe këto marrëdhënie ndikojnë në
ekosistemin në shumë mënyra.

4|faqe
2021 Shkurt Mikrobiologji

Karakteristikat e elementit të hekurit (Fe)

Hekuri është një element kimik me simbol Fe (nga latinishtja: ferrum) dhe numër atomik 26.
është një metal që i përket serisë së parë të tranzicionit dhe grupit 8 të tabelës periodike.
Është elementi më i zakonshëm në Tokë, pikërisht përpara oksigjenit (përkatësisht 32.1% dhe
30.1%), duke formuar pjesën më të madhe të bërthamës së jashtme dhe të brendshme të Tokës.
Elementi i katërt më i zakonshëm në koren e Tokës.
Në gjendjen e tij metalike, hekuri është i rrallë në koren e Tokës, i kufizuar kryesisht në
depozitimin nga meteoritët.
Minierat e hekurit, përkundrazi, janë ndër më të bollshmet në koren e Tokës, megjithëse nxjerrja
e metaleve të përdorshëm prej tyre kërkon furra ose furra të afta të arrijnë 1,500 ° C (2,730 ° F)
ose më të larta, rreth 500 ° C (900 ° F) më lart sesa kërkohet për të shkrirë bakrin.
Sipërfaqet e hekurta të pastra dhe të lëmuara janë si gri-argjendtë si pasqyrë.
Sidoqoftë, hekuri reagon lehtë me oksigjenin dhe ujin për të dhënë oksid hekuri të hidratuar kafe
në të zezë, të njohur zakonisht si ndryshk.
Ndryshe nga oksidet e disa metaleve të tjerë, që formojnë shtresa pasivizuese, ndryshku zë më
shumë vëllim sesa metali dhe në këtë mënyrë thekon, duke ekspozuar sipërfaqet e freskëta të
korrozionit.
Trupi i një njeriu të rritur përmban rreth 4 gram (0.005% peshë trupore) hekur, kryesisht në
hemoglobinë dhe mioglobinë.
Këto dy proteina luajnë role thelbësore në metabolizmin e kurrizorëve, përkatësisht transportin e
oksigjenit nga gjaku dhe depozitimin e oksigjenit në muskuj.
Për të ruajtur nivelet e nevojshme, metabolizmi i hekurit njerëzor kërkon një minimum hekuri në
dietë.

5|faqe
2021 Shkurt Mikrobiologji

Hekuri është gjithashtu metali në vendin aktiv të shumë enzimave të rëndësishme redoks që
kanë të bëjnë me frymëmarrjen qelizore dhe oksidimin dhe zvogëlimin e bimëve dhe kafshëve.
Kimikisht, gjendjet më të zakonshme të oksidimit të hekurit janë hekuri (II) dhe hekuri (III).
Hekuri ndan shumë veti të metaleve të tjerë në tranzicion, duke përfshirë elementët e tjerë të
grupit 8, ruteni dhe osmiumi.
Hekuri formon përbërje në një gamë të gjerë të gjendjeve të oksidimit, nga ato + 2 deri +7.
Hekuri gjithashtu formon shumë përbërje koordinuese; disa prej tyre, të tilla si ferroceni,
ferrioksalati dhe blu Prusia, kanë zbatime të konsiderueshme industriale, mjekësore ose
kërkimore.
Hekuri ka katër izotope të qëndrueshme: 54Fe (5.845% e hekurit natyror), 56Fe (91.754%), 57Fe
(2.119%) dhe 58Fe (0.282%).
Gjithashtu janë krijuar 20-30 izotope artificiale.

6|faqe
2021 Shkurt Mikrobiologji

FAKTE PËR HEKURIN

Hekuri është një nga elementët që hasni në formën e tij të pastër. Është
thelbësore për të ushqyerit dhe përdoret në një larmi objektesh shtëpiake.
Këtu janë disa fakte të shpejta në lidhje me hekurin.
1. Hekuri është një element që njihet në formën e tij të pastër për të paktën 5,000 vjet. Emri
"hekur" vjen nga fjala anglo-saksone "hekur" dhe skandinav "iarn" për metalin.
2. Simboli i elementit për hekurin është Fe, i cili vjen nga fjala latine për hekur, "ferrum".
3. Hekuri është një nga elementët më të bollshëm. Përbën rreth 5.6 përqind të kores së
Tokës dhe pothuajse të gjithë bërthamën e saj.
4. Përdorimi i vetëm më i madh i hekurit është të bësh çelik, një aliazh hekuri dhe një sasi
më të vogël karboni. Sipas të dhënave arkeologjike nga Anadolli - e quajtur edhe Azia e
Vogël, një gadishull që sot përbën pjesën aziatike të Turqisë - njeriu ka prodhuar çelik
për të paktën 4,000 vjet.
5. Hekuri është një metal tranzicion.
6. Hekuri nuk është gjithmonë magnetik. Alotropi (ose forma) e hekurit është
ferromagnetik, por nëse transformohet në allotrop b, magnetizmi zhduket edhe pse rrjeta
kristalore është e pandryshuar.
7. Kafshët dhe bimët kërkojnë hekur. Bimët përdorin hekurin në klorofil, pigmentin e
përdorur në fotosintezë. Njerëzit përdorin hekurin në molekulat e hemoglobinës në gjak
për të lejuar transportin e oksigjenit në indet në të gjithë trupin.
8. Edhe pse hekuri është një mineral thelbësor, pjesa më e madhe e tij është jashtëzakonisht
toksike. Hekuri i lirë në gjak reagon me peroksidet për të formuar radikale të lira që
dëmtojnë ADN-në, proteinat, lipidet dhe përbërësit e tjerë qelizorë, duke çuar në
sëmundje dhe ndonjëherë vdekje. Njëzet miligramë hekur për kilogram të peshës trupore
është toksike, ndërsa 60 miligramë për kilogram është vdekjeprurëse.
9. Hekuri kryesisht formon përbërje me gjendje oksidimi +2 dhe +3.
10. Hekuri formohet përmes bashkimit në yjet që kanë masë të mjaftueshme. Dielli dhe
shumë yje të tjerë përmbajnë sasi të konsiderueshme hekuri.

7|faqe
2021 Shkurt Mikrobiologji

PRODHIMI I HEKURIT NË INDUSTRI

Metalurgjia dhe teknologjia për prodhimin e mjeteve prej hekuri, kanë domethënie të madhe në
Kinën e lashtë. Përdorimi i mjeteve prej hekuri, jo vetëm përmirësoi jetën e njerëzve, por edhe
ngriti aftësinë prodhuese të shoqërisë së atëhershme kineze.
Sipas dëshmive arkeologjike që u zbuluan në shekullin e 20-të, para 2500 vjetëve, prodhimi i
mjeteve prej hekuri ishte një nga zejet më të zhvilluara dhe arriti kulmin 300 vjet më vonë.
Zbulimet e njëpasnjëshme arkeologjike, vërtetuan zhvillimin e pandërprerë të teknikave
metalurgjike kineze për shkrirjen e çelikut,
Në atë kohë Kina kishte teknikë më të përparuar se shume vende të tjera.
Teknika e shkrirjes e hekurit u shpik së pari në Azinë Qendrore
Por për shkak se njerëzit e atëhershëm nuk ishin në gjendje të prodhonin furra shkrirjeje me
temperaturë mjaft të lartë, ata mund të kishin vetëm hekur me pastërti të ulët, që përftohej pas
shkrirjes fillestare të xeherorit.
Kështu që hekuri i prodhuar me këto teknika nuk ishte aq i fortë si ai që njohim.
Por, pasi mësuan rëndësinë e hekurit, kinezët filluan ta përmirësonin teknikën metalurgjike.
Deri në shekullin 5 para erës sonë, Kina u bë vendi i parë që zotëroi teknikat e përsosura
metalurgjike dhe shpiku furën e përparuar për shkrirjeje e hekurit. Pas 200 vjetëve, në punishtet
shtetërore u përsos edhe më mirë kjo teknikë.
Me të mund të prodhoheshin shumë mjete hekuri njëherësh.
Si u arrit deri këtu? Pika kyçe qëndron te helika që furnizon me oksigjen furën gjatë
shkrirjes.
Teknikët përmirësuan helikën, duke ndryshuar materialin e strukturën përbërëse të saj dhe
ngritën vëllimin e oksigjenit që hynte në furë.
Madje ata lidhën disa ventilatorë bashkë. .

8|faqe
2021 Shkurt Mikrobiologji

Kështu që shtimi i oksigjenit ndihmoi në rritjen e shpejtë të temperaturës së brendshme të

furrës. Temperatura mbi 1200 gradë celsius shërbente vetëm për shkrirjen e xeherorit.
Sipas shënimeve historike, thonë se kur punishtet kombëtare në Kinë para 2000 vjetëve filluan të
funksiononin, mbi 100 kuaj ishin duke tërhequr litarët për lëvizjen e helikave gjigante dhe qindra
burra të fuqishëm transportonin xeheror nëpër furrat e shkrirjes.
Por me shtimin e kërkesës për mjete hekuri, nuk mjaftonin më as forca njerëzore e as ajo e
kafshëve.
Kështu mjeshtrit shpikën helikën që shfrytëzonte energjinë e ujit.
Siç thotë libri Nong Shu (Libri i Njohurive Bujqësore), shkruar para 800 vjetëve, teknikët
vendosnin rrota të mëdha prej druri në lumë dhe nëpërmjet forcës së rrymës së ujit, rrota
rrotullohej dhe vinte në punë helikën që furnizonte me oksigjen furrat e shkrirjes.
Kështu që energjia e ujit shndërrohej në energji mekanike dhe ndihmonte për të shpejtuar
shkrirjen e hekurit.
Sipas burimeve historike, gjendja mekanike, përcjellja dhe funksionimi i helikave në Kinën e
lashtë, kanë arritur nivel të përsosur.
Ndërkohë, helikat që shfrytëzojnë energjinë e ujit u shfaqën për herë të parë në Evropë në
shekullin e 12-të.(Çan Yean)

9|faqe
2021 Shkurt Mikrobiologji

CIKLI I HEKURIT
Cikli i hekurit (Fe) është cikli biogjeokimik i hekurit përmes atmosferës, hidrosferës, biosferës
dhe litosferës.
Ndërsa Fe është shumë i bollshëm në koren e Tokës, është më pak i zakonshëm në ujërat
sipërfaqësorë të oksigjenuar.
Hekuri është një mikroelement ushqyes kryesor në produktivitetin primar, dhe një lëndë
ushqyese kufizuese në oqeanin Jugor, Paqësorin, Ekuatorial Lindor dhe Paqësorin subarktik të
referuar si rajone të Oqeanit me Ushqyes të Lartë, me Klorofil të Ulët.
Hekuri ekziston në një varg gjendjesh oksidimi nga -2 në +7; megjithatë, në Tokë është kryesisht
në gjendjen e tij redoks +2 ose +3 dhe është një metal primar-redoks aktiv në Tokë.
Çiklizmi i hekurit midis gjendjeve të tij të oksidimit +2 dhe +3 referohet si cikli i hekurit.
Ky proces mund të jetë plotësisht abiotik ose të lehtësohet nga mikroorganizmat, veçanërisht
bakteret oksiduese të hekurit.
Proceset abiotike përfshijnë ndryshkjen e metaleve që mbajnë hekur, ku Fe2 + oksidohet në
mënyrë abiotike në Fe3 + në prani të oksigjenit dhe zvogëlimin e Fe3 + në Fe2 + nga mineralet e
hekur-sulfurit.
Ciklizimi biologjik i Fe2 + bëhet nga mikrobet oksiduese dhe zvogëluese të hekurit.
Hekuri është një mikronutrient thelbësor për pothuajse çdo formë jetese.
Eshtë një përbërës kryesor i hemoglobinës, i rëndësishëm për fiksimin e azotit si pjesë e familjes
së enzimave nitrogjenase, dhe si pjesë e bërthamës hekur-squfur të ferredoksinës lehtëson
transportin e elektroneve në kloroplaste, mitokondri eukariote dhe baktere.
Për shkak të reaktivitetit të lartë të Fe2 + me oksigjen dhe tretshmërisë së ulët të Fe3 +, hekuri
është një lëndë ushqyese kufizuese në shumicën e rajoneve të botës.

10 | f a q e
2021 Shkurt Mikrobiologji

TOKA ANTIKE
Në Tokën e hershme, kur nivelet e oksigjenit atmosferik ishin 0.001% të atyre që ishin sot të
pranishëm, Fe2 + i tretur mendohej të ketë qenë shumë më i bollshëm në oqeane, dhe kështu më i
biotispensueshëm për jetën mikrobike.
Sulfuri i hekurit mund të ketë siguruar energjinë dhe sipërfaqet për organizmat e parë.
Në këtë kohë, para fillimit të fotosintezës oksigjenike, prodhimi primar mund të jetë dominuar
nga foto-ferrotrofet, të cilat do të merrnin energji nga rrezet e diellit dhe do të përdornin
elektronet nga Fe2 + për të rregulluar karbonin.

11 | f a q e
2021 Shkurt Mikrobiologji

OQEANI
Gjatë ngjarjes së oksidimit të madh, 2.3-2.5 miliard vjet më parë, hekuri i tretur i lidhur u
oksidua nga oksigjeni i prodhuar nga cianobakteret për të formuar okside hekuri.
Oksidet e hekurit ishin më të dendura se uji dhe ranë në fund të oqeanit duke formuar formacione
hekuri të lidhura.
Me kalimin e kohës, rritja e oksigjenit largoi sasitë në rritje të hekurit nga oqeani.
Oqeanike Oqeani është një përbërës kritik i sistemit klimatik të Tokës dhe cikli i hekurit luan një
rol kryesor në produktivitetin primar të oqeanit dhe funksionimin e ekosistemit detar.
Kufizimi i hekurit ka qenë i njohur për të kufizuar efikasitetin e pompës biologjike të karbonit.
Furnizimi më i madh me hekur në oqeane është nga lumenjtë, ku është pezulluar si grimca
sedimentesh.
Ujërat bregdetarë marrin hyrje të hekurit nga lumenjtë dhe sedimentet anoksike.
Burime të tjera kryesore të hekurit në oqean përfshijnë grimcat akullnajore, transportin e pluhurit
atmosferik dhe shfrynjet hidrotermale.
Furnizimi me hekur është një faktor i rëndësishëm që ndikon në rritjen e fitoplanktonit, baza e
rrjetit ushqimor detar.
Rajonet në det të hapur mbështeten në depozitimin dhe ngritjen e pluhurit atmosferik.
Burime të tjera kryesore të hekurit në oqean përfshijnë grimcat akullnajore, shfrynjet
hidrotermale dhe hirin vullkanik.
Në rajonet në det, bakteret gjithashtu konkurrojnë me fitoplankton për marrjen e hekurit.
Në rajonet HNLC, hekuri kufizon produktivitetin e fitoplanktonit.
Më së shpeshti, hekuri ishte në dispozicion si një burim inorganik për fitoplanktonin; megjithatë,
format organike të hekurit mund të përdoren gjithashtu nga diatome specifike të cilat përdorin
një proces të mekanizmit të reduktazës sipërfaqësore.
Marrja e hekurit nga fitoplankton çon në përqendrimet më të ulta të hekurit në ujin e detit
sipërfaqësor.

12 | f a q e
2021 Shkurt Mikrobiologji

Rimineralizimi ndodh kur fitoplanktoni që fundoset degradohet nga zooplankton dhe bakteret.
Ngritja riciklon hekurin dhe shkakton përqendrime më të larta të hekurit në ujë të thellë.
Mesatarisht ka 0,07 ± 0,04 nmol Fe kg − 1 në sipërfaqe (<200 m) dhe 0,76 ± 0,25 nmol Fe kg −
1 në thellësi (> 500 m).
Prandaj, zonat e ngritjes përmbajnë më shumë hekur sesa zonat e tjera të oqeaneve sipërfaqësore.
Hekuri i tretshëm në formë hekuri është i disponueshëm për përdorim i cili zakonisht vjen nga
burimet eolike.
Hekuri kryesisht është i pranishëm në fazat e grimcave si hekuri hekuri, dhe fraksioni i tretur i
hekurit hiqet nga kolona e ujit me mpiksje.
Për këtë arsye, pishina e tretur e hekurit kthehet me shpejtësi, në rreth 100 vjet.

PRANIA HEKURIT NE FITOPLANKTONET

PRANIA E HEKURIT NE FUNDIN E DETEVE

13 | f a q e
2021 Shkurt Mikrobiologji

EKOSISTEMET TOKESORE
Cikli i hekurit është një përbërës i rëndësishëm i ekosistemeve tokësore.
Forma prej hekuri, Fe2 +, është mbizotëruese në mantelin, bërthamën ose koren e thellë të
Tokës.
Forma ferike, Fe3 +, është më e qëndrueshme në prani të gazit të oksigjenit.
Pluhuri është një përbërës kryesor në ciklin e hekurit të Tokës.
Moti kimik dhe biologjik prish mineralet që mbajnë hekurin, duke çliruar lëndën ushqyese në
atmosferë.
Ndryshimet në ciklin hidrologjik dhe mbulesa vegjetative ndikojnë në këto modele dhe kanë një
ndikim të madh në prodhimin global të pluhurit, me vlerësime të depozitimit të pluhurit që
variojnë midis 1000 dhe 2000 Tg / vit.
Pluhuri i Eolisë është një pjesë kritike e ciklit të hekurit duke transportuar grimcat e hekurit nga
toka e Tokës përmes atmosferës në oqean.
Shpërthimet vullkanike janë gjithashtu një kontribues kryesor në ciklin tokësor të hekurit, duke
çliruar pluhur të pasur me hekur në atmosferë ose në një shpërthim të madh ose në vërshime më
të vogla me kalimin e kohës.
Transporti atmosferik i pluhurit të pasur me hekur mund të ndikojë në përqendrimet e oqeanit.

14 | f a q e
2021 Shkurt Mikrobiologji

NDERVEPRIMET E CIKLIT TE HEKURIT ME CIKLET E TJERA ELEMENTARE

Cikli i hekurit ndërvepron ndjeshëm me ciklet e squfurit, azotit dhe fosforit. Fe i tretshëm (II)
mund të veprojë si dhuruesi i elektronit, duke zvogëluar receptorët elektronikë organikë dhe
inorganikë të oksiduar, duke përfshirë O2 dhe NO3, dhe oksidohet në Fe (III).
Forma e oksiduar e hekurit mund të jetë atëherë pranuesi i elektronit për squfurin e reduktuar, H2
dhe përbërjet organike të karbonit.
Kjo e kthen hekurin në gjendjen e oksiduar Fe (II), duke përfunduar ciklin.
Kalimi i hekurit midis Fe (II) dhe Fe (III) në sistemet ujore ndërvepron me ciklin e fosforit të ujit
të ëmbël.
Me oksigjenin në ujë, Fe (II) oksidohet në Fe (III), ose në mënyrë abiotike ose nga mikrobet
përmes oksidimit litotrofik. Fe (III) mund të formojë hidrokside hekuri, të cilat lidhen fort me
fosforin, duke e hequr atë nga pishina e fosforit të disponueshëm, duke kufizuar produktivitetin
primar.
Në kushte anoksike, Fe (III) mund të zvogëlohet, e përdorur nga mikrobet për të qenë pranuesi i
fundit i elektronit ose nga karboni organik ose nga H2.
Kjo e lëshon fosforin përsëri në ujë për përdorim biologjik.
Cikli i hekurit dhe squfurit mund të bashkëveprojnë në disa pika.

15 | f a q e
2021 Shkurt Mikrobiologji

Bakteret e squfurit të purpurt dhe bakteret e squfurit të gjelbër mund të përdorin Fe (II) si një
dhurues të elektronit gjatë fotosintezës anoksike.
Bakteret reduktuese të sulfatit në ambiente anoksike mund të zvogëlojnë sulfatin në sulfur, i cili
më pas lidhet me Fe (II) për të krijuar sulfur hekuri, një mineral i ngurtë që precipiton nga uji dhe
heq hekurin dhe squfurin.
Ciklet e hekurit, fosfatit dhe squfurit mund të bashkëveprojnë të gjitha me njëra-tjetrën.
Sulfidi mund të zvogëlojë Fe (III) nga hekuri që është i lidhur tashmë me fosfatin kur nuk ka më
jone metalike në dispozicion, i cili çliron fosfatin dhe krijon sulfur hekuri.
Hekuri luan një rol shumë të rëndësishëm në ciklin e azotit, përveç rolit të tij si pjesë e enzimave
të përfshira në fiksimin e azotit.
Në kushte anoksike, Fe (II) mund të dhurojë një elektron që pranohet nga N03− i cili oksidohet
në disa forma të ndryshme të përbërjeve të azotit, NO2−, N20, N2 dhe NH4 +, ndërsa Fe (II)
reduktohet në Fe (III ).

NDIKIMET
ATROPOGJENE
Ndikimi i njeriut në ciklin e
hekurit në oqean është për
shkak të përqendrimeve të
pluhurit që rriten në fillim
të epokës industriale.
Sot, ka përafërsisht sasi të
dyfishtë të hekurit të
tretshëm në oqeane sesa kohët para-industriale nga ndotësit antropogjenë dhe burimet e djegies
së tretshme të hekurit. Ndryshimet në aktivitetet e përdorimit të tokës
njerëzore dhe klima kanë shtuar flukset e pluhurit që rrit sasinë e pluhurit të eolit për të hapur
rajone të oqeanit. Burime të tjera antropogjene të hekurit janë
për shkak të djegies. Shkalla më e lartë e djegies së
hekurit ndodh në Azinë Lindore, e cila kontribuon në 20-100% të depozitimeve të oqeaneve në të
gjithë globin.
Njerëzit kanë ndryshuar ciklin për Azotin nga djegia e karburantit fosil dhe bujqësia në shkallë të
gjerë.
Për shkak të rritjes së hekurit dhe azotit ngre fiksimin e azotit detar në Oqeanin Paqësor verior
dhe Jugor subtropikal.
Në rajonet subtropike, tropikale dhe HNLC, rritja e inputeve të hekurit mund të çojë në rritjen e
marrjes së CO2, duke ndikuar në ciklin global të karbonit.

16 | f a q e
2021 Shkurt Mikrobiologji

BIBLOGRAFIA
Leksoni “MIKROBIOLOGJIA E MJEDISIT”

https://microbenotes.com/category/environmental-microbiology/

https://en.ëikipedia.org/ëiki/Environmental_microbiology

https://en.ëikipedia.org/ëiki/Iron

https://ëëë.thoughtco.com/interesting-iron-facts-606469#:~:text=%20Iron%20Facts%20%201%20Iron
%20is%20an,4%20Iron%20is%20a%20transition%20metal.%20More%20

http://albanian.cri.cn/821/2011/01/05/81s106185.htm

https://en.ëikipedia.org/ëiki/Iron_cycle

17 | f a q e
2021 Shkurt Mikrobiologji

18 | f a q e