Nicole Ann B.

Sanico
ABM 5
Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas
Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas
1. Mahigit sa 100 wika at 400 na dayalek ang matatagpuan sa Pilipinas. Ang mga pag-aaral na ginagawa
pa kaugnay ng wika ay nagpapakita ng pagkakatulad ng mga ito. Gayunman, sa kabila ng mga
pagkakahawig ng mga wika sa Pilipinas, malaki pa rin ang problema dahil sa kolonyal na karanasan ng
bansa kung saan ang isang banyagang wika ay nagpupumilit na magdomina sa isang lipunang
nadodominahan sa bilang ng mga hindi nagsasalita ng wikang ito.
2. Nahahati sa panahon ng (1) Kastila, (2) Amerikano, (3) Hapon, at (4) Republika hanggang sa
kasalukuyan
3. Panahon ng Kastila

Ang pananakop sa pamamagitan ng paghihiwa-hiwalay at pagbubukod-bukod sa mga Pilipino ay

isinasakatuparan ng mga prayle sa pamamagitan ng pag-aaral nila ng mga wikang katutubo sa
halip na ituro ang wikang Kastila.
Ang dahilan ng mga prayle (hindi pagtuturo ng wikang Kastila sa mga Indio):

a. gusto ng mga prayle na manatili sa kanila ang pamahalaan.

b. dahil lumalakas ang kilusang liberal sa Espanya, nasuri ng mga prayle na higit na makabubuti para sa
kanila kung hindi matututo ng wikang Kastila ang mga Pilipino at hindi makapagpapahayag sa
pamahalaan.
c. ang kaalaman sa wikang Kastila ay makahihikayat ng pag-aalsa sa panig ng mamamayan sapagkat
mauunawaan nila ang mga batas ng pamahalaan.
d. malakas ang paniniwala ng mga prayle sa kanilang sariling lahi, na silay superyor.

Ang Unang Hakbang Tungo sa Pagtataguyod ng Wikang Katutubo

- nagkaroon ng Kilusang Propaganda noong 1872 na siyang naging panimula ng pagkapukaw pa ng iba
upang maghimagsik. Sumilang ang Katipunan ni Bonifacio. Ginamit ang wikangTagalog sa kanilang mga
kautusan at pahayagan.
- ang unang kongkretong pagkilos ng mga Pilipino na ginawa noon at nang pagtibayin ang Konstitusyon
ng Biac-na-Bato noong 1899.
- sa pagkakatatag ng Unang Republika (Aguinaldo) nawala ang impluwensiya ni Mabini sa pagpapatibay
ng Tagalog bilang opisyal na wika sapagkat nasaad sa Konstitusyon na ang paggamit ng wika ay opsyunal
alinsunod sa batas. Masasabing ang dahilan nitoy ang pamamayani ng mga ilustrado sa Asembleyang
Konstitusyunal. Pangkat ito nina Buencamino, at gayundin nais ni Aguinaldong maakit ang mga di-Tagalog.
Sa gayoy naging biktima ng pulitika ang wika.
4. Panahon ng Amerikano

Ayon kay Senador Morgan ng Alabama, ang Pilipinas ay mahalaga bilang base militar at komersyal
ng Amerika sa silangan. Inaasahan din nilang mangangailangan sa Pilipinas ng mga kagamitang
mabibili sa kanilang bansa sapagkat mababago na ang sistema ng pamumuhay sa kanilang
ipakikilalang edukasyon.

Sa pagkakatatag ng pamahalaang sibil ng Pilipinas, ipinahayag ni Presidente McKinley sa Komisyon

ng Pilipinas sa pamumuno ni Hukom W. Howard Taft na bigyan ng espesyal na atensyon ang
pagtuturo ng Ingles sa Pilipinas bagamat sinabi niyang kailangang ipagkaloob ang edukasyon sa
wika ng mga tao. Naniniwala ang mga mananakop na dapat ibigay ang libreng edukasyon sa
kanilang wika sapagkat wala raw karapat-dapat na wikang katutubo dahil mga barbaro ang mga
iyon.

Hindi naging madali ang pagtuturo ng Ingles. Hindi maiwasan ang paggamit ng wikang bernakular
sa kanilang pagpapaliwanag sa mga bata. Noon 1900 ang Superintendente Heneral ng mga
Paaralan ay nagbigay ng rekomendasyon sa Kalihim ng gobernador Militar ng paggamit ng
bernakular bilang pantulong na wikang panturo. Pinagtibay naman ng Lupon ng Superyor na
Tagapayo ang resolusyon sa pagpapalimbag ng mga librong pamprimarya sa Ingles-Ilokano, InglesTagalog, Ingles-Bisaya at Ingles-Bikol.

Noong 1906 pinagtibay ni Dr. David Barrows (direktor ng Kawanihan ng Pagtuturo) ang isang kurso
sa wikang Tagalog para sa mga gurong Amerikano at Pilipino sa Philippine Normal School sa
panahon ng bakasyon ng mga mag-aaral.

Nagbago na naman ang pamamalakad nang ang nahalili bilang Direktor ay si Frank White dahil sa
pagreresayn ni Barrows. Ipinahayag ni White na Ingles lamang ang gagamiting wikang panturo at
ipinagbabawal ang bernakular.

Ganito ang nakalagay sa Service Manual ng Kawanihan ng Edukasyon:

Tanging Ingles ang dapat gamitin sa pag-aaral

organisado at sentralisado ang sistema ng edukasyon (laging Amerikano ang direktor ng

Kawanihan)
Sapilitan ang pagtuturo ng Ingles. Itinuro ang kasaysayan ng Amerika, ang literaturang Ingles at
Amerikano, ang mga ideyal at kaugaliang Ingles at Amerikano, istruktura ng gobyerno at iba pa. Una
pinasaulo ang Star Spangled Banner kaysa Land of the Morning.

Ang naging resulta: ang pagwawalang-bahala ng mga nakapag-aral sa anumang bagay na Pilipino
at pagyakap at pagmamalaki sa anumang bagay na Amerikano.
Mga Isinagawa ng Kawanihan ng Pambayang Pagtuturo
Ang padalus-dalos na desisyong Amerikano at ang kanilang pagsisikhay na mapalaganap ang Ingles
bilang wikang komon ay sinalungat at tinutulan ng mga Pilipino at maging mga Amerikano. Ayon
kay Davi Doherty hindi mangyayaring maging wika ng buhay-tahanan at lansangan ang wikang
ito. Kaya iminungkahi niyang bumuo ng pambansang wika sa pamamagitan ng pagsasama-sama ng
pitong bernakular na wika.

1. Paghahanap ng mga titser na Amerikano lamang

1. Pagsasanay ng mga Pilipino na maaaring magturo ng Ingles
2. Pagbibigay ng malaking emphasis sa asignaturang Ingles
3. Pagbabawal ng paggamit ng bernakular sa loob ng paaralan
4. Pagsasalin ng mga teksbuk sa wikang ito
5. Paglalathala ng mga magasing lokal para magamit sa mga paaralan
6. Pag-alis at pagbabawal ng wikang Kastila sa paaralan

7. * Hindi nag-iisa ang Kawanihan ng Pambayang Pagtuturo sa popularisasyon at pagtataguyod ng

wikang Ingles bilang wikang komon ng Pilipinas. Sa likod nitoy laging nakalaan ang lehislatura at
ang ibat ibang departamento at ahensya ng pamahalaan. Ayon kay Kongresman Manuel Gallego
Upang matupad ang layunin ng pamahalaan, na isulong ang patakarang Ingles, sa pamamagitan
ng ibat ibang probisyon, pinagtibay ito ng Komisyon ng Pilipinas at Lehislatura ng Pilipinas bilang
opisyal na wika ng Departamento ng Katarungan ng pamahalaan mula sa Hukuman, sa Korte ng
Tagapamayapa, sa Kataas-taasang Hukuman, at sa mga Korte sa buong kapuluan.
8. * Hindi nag-iisa ang Kawanihan ng Pambayang Pagtuturo sa popularisasyon at pagtataguyod ng
wikang Ingles bilang wikang komon ng Pilipinas. Sa likod nitoy laging nakalaan ang lehislatura at
ang ibat ibang departamento at ahensya ng pamahalaan. Ayon kay Kongresman Manuel Gallego
Upang matupad ang layunin ng pamahalaan, na isulong ang patakarang Ingles, sa pamamagitan
ng ibat ibang probisyon, pinagtibay ito ng Komisyon ng Pilipinas at Lehislatura ng Pilipinas bilang
opisyal na wika ng Departamento ng Katarungan ng pamahalaan mula sa Hukuman, sa Korte ng
Tagapamayapa, sa Kataas-taasang Hukuman, at sa mga Korte sa buong kapuluan.
5. Panahon ng Hapon

24 Hulyo 1942, pinalabas ang Ordinasa Militar Blg. 13 na nagsasaad na ang Niponggo at Tagalog
ang siyang opisyal na wika, pinapayagan lamang ang paggamit ng Ingles bilang pansamantalang
wika.

Nagkaroon ng Kapisanan ang Paglilingkod sa Bagong Pilpinas (KALIBAPI). Layunin nito ang
pagpapabuti ng edukasyon, pagpapalakas at pagpapaunlad ng pangkabuhayan sa Pilipinas sa
pamamatnubay ng Emperyong Hapones. Si Benigno Aquino Sr ang direktor nito. Pangunahing
proyekto nito ang pagpapalaganap ng wikang Pilipino sa tulong ng Surian ng Wikang Pambansa.

6. Panahon ng Republika Hanggang Kasalukuyan

Ang Pilipino sa halip na gamitin agad ay pinagdudahan pa. Eksperimento muna ang paggamit ng
bernakular sa lalawigan ng Iloilo noong 1948 hanggang 1954 at muli noong 1967-68 sa Iloilo at
Rizal.

Ang mga klase sa Tagalog ay naging labis na gramatikal at di nakaakit at nakahikayat sa mga
estudyante sa wikang pambansa.

Sa Konstitusyon ng 1987, pinagtibay na ang Wikang Filipino bilang wikang pambansa. Itoy batay
hindi lamang sa Tagalog kundi sa lahat ng wika sa Kastila at Ingles. Sa mas tiyak, ito ang tinatawag
ngayon na pambansang linggwa frangka na wikang ginagamit ng mga Pilipino sa pakikipag-usap sa
isat isa sa kabila ng kanilang ibat ibang wikang sinasalita.

Sa kabila ng pagbabago sa basehan ng wikang pambansa, hindi pa rin natatapos ang paggigiit pa
rin ng ilang sektor na Tagalog pa rin itong Filipino. Isa pa ring problema ng wikang pambansa na di
pa nalulutas ay ang pagpapagamit dito bilang midyum ng pagtuturo. Sa kasalukuyan, ang inaadap
ng gobyerno ay bilinggwal na Patakaran sa Edukasyon na pinagtibay noong 1973 at ipinairal noong
1974 hanggang sa kasalukuyan.

Brodkast Midya

Ang brodkast midya ay maaaring maiklasipika sa dalawang uri radio at telebisyon.

Radyo

Ginagamit sa pagbibigay ng mga kabatirang panlipunan na ginagamitan ng tainga para marinig

ang brodkast.

Telebisyon

Ginagamit sa pagbibigay ng mga kaalaman na ginagamitan ng mga mata para makita ang
pangyayari o palabas at ng mga tainga para marinig ang mga pahayag at damdamin upang
mapagkuro kuro ang nakita at narinig.

Elektonik Midya

Ang elektronik midya na marahil ang pinakamalaki, pinakamalawak at pinakakomprehensibong

imbakan ng impormasyon sa mundo. Dito mabilis at eksesibol ang lahat ng kaalaman.

Gamit ng Wika sa Pangmadlang Komunikasyon

Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino / Mga Sitwasyong Pangwika sa
Pilipinas
Sample Question:
Ang mass media o ________________ ay ibat ibang midyum ng teknolohiya na nililikha para sa mga tiyak na
tagatanggap ng mensahe.

social media

pangmadalang artikulasyon

midyum

pangmadlang komunikasyon

Gamit ng Wika sa Internet at Social Media

Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino / Mga Sitwasyong Pangwika sa Pilipinas
Sample Question
Ano ang social media?

Ito ay mga website at application

Ito ay kasangkapang teknolohikal

Ito ay koneksyong dumadaloy sa mga computer

Ito ay makinarya para sa pakikipag-ugnayan ng tao

Pag-aangkop ng Wika Ayon sa Konteksto (Balita, Radyo, Telebisyon)

Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino / Kakayahang Komunikatibo ng mga Pilipino
Sample Question
Ano ang malaking nagagawa ng mass media sa lipunan?

Kaya nitong impluwensyahan ang isipan ng mga mamamayan.

Naaalis nito ang agam-agam sa isipan ng mga mamamayan.

Serbisyong totoo ang ibinibigay nito sa mga mamamayan.

Nasisira nito ang pagtitiwala ng tao sa kapuwa.

ANG WIKANG FILIPINO SA MEDIA NGAYON

Nicanor G. Tiongson
Ngayong umaga ay nais kong magbigay ng ilang kurokuro tungkol sa kalagayan ng wikang Filipino sa
ating media ngayon, partikular sa print media, radyo, telebisyonat pelikula. Tatlo ang pangunahing
obserbasyon na tatalakayin ko.
A.FILIPINO NA ANG PANGUNAHING WIKA NG MEDIA NGAYON
Ang wikang Filipino ang de facto na lingua franca at pangunahing wika ng komunikasyon sa halos lahat ng
media ngayon. Sa print media, maaaring ang pangunahing mga broadsheets ay nasa Ingles pa rin, pero
ang halos lahat ng mga tabloid, na mas marami at mas laganap sa karaniwang mambabasa, ay
nasa Filipino. Sa mga tabloid na tulad ng Tempo, Ngayon, Balita, Tonite, Abante at iba pa makikita ang
pruweba na iba nang talaga ang Filipino sa Tagalog, at ang Filipino ang higit na nauunawaan at ginagamit
ng karaniwang tao sa kalye, mula estudyante at propesyunal hanggang driver at tindera sa palengke. Sa
mga tabloidna ito, maluwag ang paggamit sa wika at sensationalism ang nananaig na katangian, lalo na sa
mga headlines.
Halos lahat ng mga talk shows sa radyo sa NCR, maging ito ay tungkol sa showbiz, kalusugan, relihiyon,
batas, at balita, ay nasa Filipino at ang mga itoy nakararating sa mga rehiyon. May mga galamay na
estasyon na ang Maynila sa mga probinsiya na may mga programang gumagamit ng rehiyonal na wika,
pero Filipino pa rin ang gamit ng mga regional correspondents kapag nakikipag-ugnayan sila sa mga
programa sa Kamaynilaan. Kapag nag-iinterbyu ang mga correspondents sa ibat ibang rehiyon,
karaniwang Filipino ang ginagamit ng mga iniinterbyu, kasama na ang mga Abu Sayaf. Kung ang gamit ng
iniinterbyu ay rehiyunal na wika, nilalagyan ito ng salin sa Filipino, na maaring dubbed o subtitled.
Filipino na rin ang pangunahing wika sa mga programa sa TV sa NCR sa variety shows, talk shows,
sitcoms, telenovela at drama, reality shows, at maski na sa mga documentaries, news and public affairs
programs. Ang mga itoy nakararating sa ibat ibang sulok ng bansa, at ngayon sa pamamagitan ng
satellite sa mga bansa sa mundo na maraming Pilipinong immigrant o overseas worker. Dahil sa Filipino
diaspora, kinailangang maging global ang wikang Filipino, lalo na at ang tunog nito at kaakibat na kultura
ang hinahanap-hanap ng mga homesick na pinoy na nangingibambansa.
Sa pelikula, Filipino ang tanging ginagamit ng mainstream o studio-producedfilms, tulad ng ginagawa ng
Star Cinema, Regal, Viva at iba pang commercial studios. At itoy dahil ang masang manonood na
pinupuntirya ng kanilang investment ay wikang Filipino ang naiintindihan at ginagamit. Dahil
ang karamihan sa mga manonood ay nasa urban centers tulad ng NCR, mapapansinang pagnanais ng mga
pelikulang ito na magmukhang urbanisado at sopistikado.Kaya Ingles ang madalas na gamiting titulo at
ang kanilang dialogo ay, madalaskaysa hindi, gumagamit ng taglish.
Sa larangan ng indie film, Filipino ang ginagamit ng karamihan sa mga pelikulang ginagawa sa NCR at
karatig lalawigan, pero dumadami na rin ang mga pelikulang likha sa mga rehiyon na nagsasalita ng ibat
ibang rehiyunal na wika, at itoy maaaring magkaroon ng epekto sa wikang Filipino, tulad ng tatalakayin
mamaya.
Sa kabuuan ay masasabi na hindi na dapat pagtalunan pa ang pagiging lingua franca sa media ng wikang
Filipino, at dahil dito ito na nga siguro ang wikang siyang nag-uugnay sa iba-ibang rehiyon na bumubuo ng
bansa. Kung magkaganitonga, anong uri naman kaya ng bansa ang nabubuo sa kasalukuyang paraan
ng paggamit ng Filipino sa media. Sapat na ba na Filipino ang de factong lingua franca ng media?
B.KARANIWANG GINAGAMIT ANG FILIPINO SA MEDIA BILANG WIKA NG IMPORMASYON AT ALIWAN LAMANG.
Ang paggamit ng wikang Filipino ng media ngayon, at ang kaakibat na pagpapalaganap nito, ay hindi dahil
sa pagnanais ng media na mapalaganap ang wikang pambansa kundi upang maabot nito ang
pinakamalawak na antas ng mga manonood at tagapakinig , para tumaas ang ratings ng isang programa,
at sa gayoy magkamal ng malaking salapi ang mga prodyuser. Kaya naman ang
tunguhin ng maraming programa sa telebisyon at radyo ay entertainment o aliw.Sa pagnanais na maging
popular, ibinababa ng maraming tagamedia ang lebel ng usapan sa radyo, telebisyon at kahit print sa

antas ng karaniwang tao o masa na tila sa kanilang pananaw ay mahina ang pang-unawa at mababaw
ang kaligayahan.
Kaya naman ang mga tabloid sa Filipino, kahit na ang pinakamalaman sa kanila, ay kailangang
magpakamasa at sumakay sa mainit na tsismis at iskandalo para kagatin ng tao. Sa paligsahan ng mga
tabloid para kumita, pagaan nang pagaanang saysay ng mga balita samantalang palakas nang palakas
ang ugong ng intriga, sex at kontrobersiya. At dahil hindi professionalism kundi sensationalism
ang bumebenta, mababa rin ang pamantayan ng peryodismo. Ang mga balita ay madalas na kulang o
walang research, hindi balanse at may kinikilingan. Wari
bagang ang motto ng maraming tabloid writers ay Shoot first, ask questions
later.
Sa TV at radyo, at kasama dito ang mga news programs, lagi nang pinagtutuunanng pansin ang anim na
kategorya: patayan, holdapan, pang-aabuso, aksidente,kalamidad, at higit sa lahat, showbiz tsismis. Sa
pagpili ng news, ang kinikilanganay iyong may kontrobersiya, may inaantig na maapoy na damdamin
at mahahayap na salita. Kaya naman ang popular sa media ay mga taong pinanggagalingan ng mga ito.
Ang kahabaan ng news program ay nagdudulo sa climax ang showbiz balita, na para bagang ito ang
pinakaimportanteng item sa araw na iyon. At para maging interesante ang balita, malayang
binubudburan at binuburdahan ng mga anchor o host ng balita, na wari moy eksperto sila sa alinmang
isyu, at sa tonong arogante o maton.
Bakit nga kaya sa mga programang nasa wikang Filipino, madalas ay masimpormal ang tono, tila mas
maluwag ang pamantayan ng propesyunalismo, mas mababa ang katangiang artistiko. Ditoy tila hindi uso
ang mahinahong usapan at tahimik na pag-unawa at pagsusuri sa mga isyu, kundi maiingay na taltalan
at mababaw na pabonggahan. At ang tingin sa pagiging media personality ay lisensya para barilin ang
sinumang kalaban.
Sa kabilang banda, bakit kapag ang dyaryo at programa sa radyo at telebisyon ay nasa Ingles, tila ang
mga taga-media ay mas mahinahon, mga ideya at isyu ang sinusuri, at mas kritikal ang talakayan.
Paghambingin na lamang ang pagbabalita sa TV Patrol at sa ANC News. Madalas ikatuwiran ng mga
prodyuser na magkaiba kasi ang audience ng news sa Ingles at balita sa Filipino. Ano kaya ang ibig sabihin
nito? Na kapag masa ang audience ay dapat ibaba ang panuntunanng journalism at bigyang diin ang aliw?
Na kapag ang audience ay ang middle at upper class ay dapat itaas ang pamantayan at gawing mas
malaman at analitikalang news program? Hindi kaya ito ay isang uri ng snobbery at condenscension
na lalo lamang nagbabaon sa masa sa kulturang mababaw at superpisyal at lalo
pang nagpapalaki sa guwang sa pagitan ng mayaman at mahirap?