KOLONOSKOPIA

Cfare eshte Kolonoskopia ?

Video-Kolonoskopia sht nj ekzaminim q u rekomandohet t gjith personave mbi 40 vje
pavarsisht kan apo jo shenja domethnse. Duke u prdorur si ekzaminim diagnostikues
parandalues sht br e mundur zbulimi i kancerit t zorrs n stade t kurueshme .
Kolonoskopia kryhet me nj tub t gjat, elastik i quajtur kolonoskop q sht e pajisur me nj
kamera t vogl me fibr-optike dhe nj drit . Ky tub futet n zorrn e trash t pacientit dhe
mjekt mund ti shohin imazhet n ekran. Ajo realizon kryerjen e nje diagnoze vizuale ne rastet
e ulcerave ose polipeve, si dhe lejon marrjen e materialit bioptik ne rastet e dyshimit per
semundje kanceroze. Gjate kryerjes se ekzaminimit krijohet mundesia per heqjen e polipeve me
te vogla se 1 mm. Keta te fundit mund te ekzaminohen me tej nga ana histologjike.

Fig . Kolonoskopi

PATOLOGJITE QE PREKIN KOLONIN

Mjeku mund te rekomandoje nje kolonoskopi per nje sere arsyesh :
o Per te shikuar per shenjat e hershme te kancerit ne zorren e trashe dhe rektumit
o Per te shikuar per shkaqet e ndryshimeve te pashpjegueshme ne zorre

o Per te vleresuar simptoma si dhimbje te barkut , gjakderdhje ne zorrene e trashe , dhe

humbje ne peshe .

Fig .Polipe ne kolon

Fig . Polipektomi

Shenjat dhe simptomat qe perbejne indikacione per kolonoskopi jane :

Ekzaminime te meparshme me eko-endografi ose skaner te kolonit , te stenozave ose te
defekteve te mbushjes , sugjeruese te pranise ne nje polip , qe mund te hiqet , ose te nje
lezioni qe duhet ti nenshtrohet biopsies.
Hemorragjia gastroenterike e pashpjeguar (hematokezia , melena pa lezione te traktit te
siperm , fecet positive per gjak okult , anemia ferrodeficitare e pashpjegueshme)
Prania e simptomave te qendrueshme (renie ne peshe , modifikime te tranzitit intestinal)
RENDESIA E PROCEDURES PARAPERGATITORE PER KOLONOSKOPI
Shumica e te semureve mund te pergatiten per ekzaminim ne shtepi dhe te paraqiten per
kolonoskopi ambulatorisht. Kolonoskopia mund te realizohet shpejt dhe me lehtesi kjo kerkon
nje endoskopist te afte per te punuar pa trauma dhe me shpejtesi .
Nje numer i vogel te semuresh shtrohen ne spital para ose pas ekzaminimit . Ata qe jane shume
te moshuar , te semuret dhe me konstipacion te shprehur kane nevoje per nje mbikqyrje te
kualifikuar sidomos gjate nates , vecanerisht kur banojne larg , apo kane kushte banimi jo te
pershtatshme . Pergjithesisht shtrohen ne spital te semuret me polipe te medha ose kur kane
diateza hemorragjike nga mjekimi me antikoahulante apo antitrombotike .

PERGATITJA E ZORRES
Ne konstipacione qe lidhen me semundjen sigmegakoloni ose fibroza cistike , pergatitja behet
me dhenien ne cdo ore te sulfatit te magnezit (15-31gr) shoqeruar me dhenien e sasive te medha
te lengjeve. Meqenese kjo pergatitje dhe kolonoskopia pasuese , jane ne pergjithesi te
pakendshme per te semurin eshte mire qe kjo menyre pergatitje te shmanget ne te gjitha rastet e
mundshme (ndonjehere radioskopia me barium mjafton per te treguar konfiguracionin e kolonit).
2

DIETA
Preparatet qe mbajne hekur duhet te nderpriten 3-4 dite para , pasi preparatet e hekurit organic
prodhojne nje fece viskoze te zeze qe ngjitet dhe ngaterron interpretimin e per me teper eshte e
veshtire te pastrohet . Pacientet me konstipacion duhet te ndalohen 2-3 dite para ndersa
medikamente te tjera mund te perdoren . Mire eshte qe te mos perdoret aspirina , frenues te
agregimit trombocitare , ose te ngjashem me to sidomos tek ata ate semure qe mund te kene
polipe . Duhet qe 24 ore para kolonoskopise i semuri nuk duhet te perdore ushqime qe lene
mbeturina ne zorre (zarzavate , fruta , fibra ne pergjithesi) . Perkundrazi lengjet e frutave e aq me
teper uji mund te merren ne sasi te medha sepse ndihmojne ne pergatitjen e kolonit . Eshte mire
qe instruksionet e pergatitjes dhe menyra e saj ti jepen te semurit ne menyre te shkruar .
uji apo lengje frutash .
PERGATITJA NE RRETHANA TE VECANTA
Te semuret me colitis
Keta te semure kerkojne kujdes te vecante gjate dhe pas pergatitjes. Pas nje pergatitje rigoroze
mund te verehen recidiva te semundjes. E njejta gje mund te verehet edhe pas klizmave me
barium , gje qe vereteton e provokimi i relepsit i dedikohet me shume faktorit mekanik se atij
kimik . Gjithsesi , mund te provohen , sipas gjykimit te mjekut te gjitha llojet e pergatitjeve .
Ndoshta nje klizem me solucion kripor eshte e mjaftueshme per nje kolonoskopi te pjesshme te
semuret me forma te renda kolit , e kane te veshtire kolonoskopine . Prandaj duhet te mjaftohemi
me ekzaminime me barium. Per te semuret vecanerisht rende me shume dhimbje dhe diarre
hemoragjike , kolonoskopia eshte e kunderindikuar , sepse mbart rrezikun e perforacionit . Mund
te rrezikohet vetem tek te semuret qe duam te perjashtojme kancerin ose te shihim ileumin
terminal , per te bere diagnoze diferenciale .
Te semuret me hemorragji te madhe nga koloni
Gjaku eshte nje purgative shume i mire dhe disa te semure , nuk kane nevoje per pergatitje te
posacme gjate fazes se hemorragjise . Te semuret me hemorragji tek te cilet kerkohet
kolonoskopia totale , mund te pergatiten shume mire permes sondes nazogastrike me lavazhe
elektrolitesh ose me mannitol . Kjo pergatitje krijon mundesine e ekzaminimit Brenda 1-2 oreve
sepse ben te mundur qe gjaku te zhvendoset ne menyre distal nga vendi i hemorragjise.

QETESIMI I TE SEMURIT
Pjesa me e madhe e te semureve e durojne mire shqetesimin gjate ekzaminimit . Sigurisht
ata e durojne kete shqetesim Brenda nje intensiteti te durueshem dhe nje kohe te kufizuar .
Perdorimi i sedativeve ka ane te mira dhe te keqija pa perdorimin e qetesuesve zorra ka tonus me
te mire eshte me e shkurter dhe cka eshte e rendesishme i semuri mund te bashkepunoje me
mjekun gjate ekzaminimit . nga ana tjeter mjeku eshte i detyruar te punoje shpejt dhe me kujdes .
Nese i semuri eshte nen efektin e sedativeve mjeku punon me me pak kujdes gje qe con me lehte
komplikacione nga traumatizimi .
Per kolonoskopine parapelqehen medikamente me veprim analgjezik te fuqishem , per 510 min pa efekte frenuese te frymemarrjes . Menyra me e mire e perdorimit eshte ajo intravenoze
Preparate qe perdoren me gjeresisht jane midazolami 2.5- 5 mg ose diazepami 5-10 mg vetem
ose I kombinuar me analgjezik . Injeksioni jepet me ngadale per te pakten nje min .
Medikamentet qe perdoren kane efekte sedative , analgjezike , amnestik . Ne raste te vecanta
kolonoskopia mund te behet nen anestezi te pergjithshme .Ne te tilla raste anestezia realizohet
nga mjek te kualifikuar , gjate kohes se kolonoskopise . Pergjithesisht preferohen anestetike me
jetegjatesi te shkurter .
GJATE PROCEDURES

Pacienti vendoset ne nje ane dhe behet nje hyrje venoze per ta ndihmuar ne relaksim

Per te kryer ekzaminimin pacienti shtrihet ne nje ane me gjunje te mbledhur

Doktori fillon ekzaminimin duke future endoskopin ne anus dhe me pas duke vazhduar
drejt kolonit

Nje sasi e vogel ajri futet ne kolon per ta zgjeruar ate dhe per te bere me te lehte
ekzaminimin e saj . Tubi ka nje drite dhe nje kamera te lidhur me nje videomonitor

Infermieri/ja monitoron respiracionin, TA , pulsing si dhe oksigjenimin

Procedura mund te zgjase 20-60 min dhe nese vihen re polipe apo shenja anormale , aim
und te realizoje polipektomi apo te marre material per biopsi .

PAS PROCEDURES

Pacienti do te monitorohet derisa te jete plotesisht i zgjuar gje qe zgjat 30-90 min

Nese akoma pacienti vazhdon te jete sedatuar , atehere duhet te shoqerohet nga nje
person per ne shtepi

Kujdes ne shtepi fillon me ushqyerjen. Mire eshte qe te fillohet me ushqime te buta ne

vaktin e pare . Dhimbja eshte e pranishme shpeshhere pas procedures. Pacienti gjithashtu
mund te ndjeje krampe , gazra te cilat me pas eleminohen

Pacienti i kthehet normalitetit 2-3 dite pas procedures

Nese pacienti ka kryer biopsi apo eshte hequr ndonje polip , Infermieri/ja duhet ta
informoje per pergjigjet e rezultateve

Nese pacientit i duhet te marre hollues gjaku , aspirine , ibuprofen , kete duhet ta beje 1014 dite pas procedures .

Kur duhet te thirret mjeku apo infermieri/ja :

1. Nese abdomen eshte i dhimbshem dhe i forte- shenja perforacioni
2. Temperature mbi 38 C
3. Nauze dhe te vjella me gjak
4. Jashteqitje me gjak

Teknika parandaluese
sht absolutisht e rekomandueshme, si mnyre parandalimi, kryerja e kolonoskopis tek
pacientet me risk t larte pr t br kancer t zorrs, pr m tepr pr familjaret e pacientve q
jan diagnostikuar me kancer, ose pr ata pacientet t cilt kan smundje me risk t larte pr tu
kthyer n kancer.
Pr kta individe, brja e kolonoskopis sa m par mund t bj t mundur zbulimin e ktyre
tumoreve t vogla, heqjen e tyre dhe parandalimin e zhvillimit t kancerit t zorrs brenda nj
kohe t shkurtr.
Kolonoskopia parandalon zhvillimin e karcinomes invazive brenda 10-viteve, nj e dhne kjo
q justifikon koston e kryerjes s ktij ekzaminimi.
Kolonoskopia aktualisht nuk sht nj ekzaminim i vshtire pr pacientin n krahasim me disa
vite m pare kur ajo kryhej pa sedative dhe ishte e dhimbshme .

Kolonoskopia nuk indikohet si me poshte :

Ne diadnozen e dhimbjes abdominale nga sindroma e zorres se irrituar , ne keto raste

ekzaminimi mund te kryhet vetem nje here , per te perjashtuar shkaqet organike ,
vecanerisht nese nuk ka pasur pergjigje ndaj trajtimit medikamentoz.

Ne diarrete akute

Ne kerkim te tumorit paresor ne prani te metastazave sistemike , te pacientet pa shenja

ose simptoma te lidhura me kolonin .

Ne hemorragjine e siperme digjestivve , ku shkaku eshte demostruar me EGDS.

QELLIMI KRYESOR I EKZAMINIMIT (KOLONOSKOPISE)

Qllimi kryesor sht t identifikohen tumoret e vegjl t quajtur polipe, t cilt mund t mbeten
t pazbuluar dhe t rriten gradualisht n zorr pr disa vite . Vetm disa prej tyre mund t shfaqin
simptoma (shenja), kurse disa t tjer mund t shndrrohen n kancer .
Pra, qllimi kryesor i ktij ekzaminimi sht identifikimi i kancerit n stadet fillestare ose n
stadin e polipeve . Normalisht kur kanceri tregon simptoma (shenja) do t thot q ai sht n
stade t avancuara dhe ja pse nj kolonoskopi e plot duhet t kryhet do 5 vjet, deri n
momentin q t jemi siguruar q e kemi parandaluar ket lloj kanceri.
Gjithashtu sht mir t prmendim faktin q kur kanceri sht n afrsi t anusit (fundit t
zorrs) , pas kryerjes s kirurgjis gjja m e keqe q mund ti ndodh personit sht q ai do t
ket pr tr jetn kolostom. Kjo gj do t thot q ai do t defekoj (dal jasht), pr tr jetn
nprmjet nj qeseje t ngjitur n bark .
Prve t gjitha ktyre avantazheve duhet t shtojm q shumica e njerzve gabimisht mendojn
se kan hemorroide dhe pa u konsultuar me specialistin vet-mjekohen duke prdorur kremra ose
suposte dhe pas nj kohe diagnostikohen me kancer .
A sht i dhimbshm ekzaminimi i kolonskopis?
N ditt e sotme ne kemi n dispozicion sedative (gjumdhns) t cilt jepen n mnyr
intravenoze (nga vena) duke i siguruar pacientit komoditet gjat dhe pas ekzaminimit t
kolonoskopis . Pr shkak t ktij qetsuesi pacienti mund t mos mbaj mend fare ekzaminimin.
Me pak fjal, do ndjenj shqetsimi ose dhimbjeje parandalohet fal ktij qetsuesi dhe fal
heqjes s ajrit t teprt n zorr (i cili futet gjat ekzaminimit) , nga mjeku duke prdorur
kolonoskopin (aparatin) .