Namk Kemalin Cezmide kaleme ald iiri : Suret-i Manzume

www.journals.istanbul.edu.tr/iutded/article/download/1023015568/1023014751
Maderle peder olup bahane
Sevk etti kaza beni cihana
Han zade idim veladetimde
Dodum yine pek kalenderane
ryana sefil idi vcudum
muhta deilse ab-u nan'e
bir katra suda dehan aard
meluf idi girye v efgane
benzetse beni hata deildi
bir kimse bakp da arifane:
zencirde inleyen esirin
koynundaki tfl na-tuvane
ftrata tasavi-i zuhuru
bu hal ile halk-i yegane
etfaalde gsterip dururken
bin hccet ile cihaniyane
bilmem ne sebeple vard daim
guumda u hatifi terane:
yksel ki yerin bu yer deildir
dnyaya geli hner deildir.
geldi beden-i zaife kuvvet
oldu yrmek de baka adet
yerlerde srnme vakti geti
doruldu semaya doru kaamet
mahvoldu beik, bebek, salncak;
elenceye, zevke geldi nevbet
yanmdaki dayeler ederdi
her halime ayr ayr dikkat
amma yine kendi alemimde
mahsus idi kendime hkmet
rya gibi gese de ocukluk
birdir gze hab ile hakikat
hala o zamana talibim ben
dndrmeye mr olsa kudret
etrafm seyreder sanrdm
insan melek, cihan cennet
derdi yine muttasl bamda
amma ki o hatifi hidayet:
yksel ki boyun kadar kalrsn
sayeyle ki bi-hner kalrsn
geldi dem-i rabet-i maarif
oldum nice fenne ben de vakf
her ilme ki sarf- dikkat ettim
bir mkle olmadm msadfif

herhangi kitab ders edinsem

gya ben idim ana mellif
idrakime sayim oldu yaver
tahkikma hafzam mradif
bir bahsi unutmadm cihanda
bir asi ile dmedim muhalif
eylerdi fuhule her kelamm
tayin- mekasd u mevakf
irfan- ezel mesailinde
fikrimdi yine bana muarrif
tahkil- sfa- halk ettim
esrarna olmadmsa arif
durmaz yine itila-y caha
bu beyt ile sevk ederdi hatif:
yksel hnerinle kaani olma
ihsan- hudaya mani olma
han oldu krma bir birader
ekti beni tahtna beraber
oldu heves-i ebab metruk
geldi yerine umur kiver
olmutu mukalledim cihanda
adl-i meri, ata-y cafer
azmetmi idim kalem-revimde
terk etmemeye harab bir yer
bir reyime bulamadm muarz
bir emrimi grmedim muhakkar
devrimde ibad kibriyann
dil-sir-i srur idi seraser
herkesteki hande-i neatn
aksiyle aard dilde gller
hkmnde sefa sren raiyyet
evsafm vira ederdi yer yer
amma ki yine ederdi hatif
gnlm bu itab ile mkedder:
yksel ki cihan sefil dndur
rabet ana adeta cnundur
harb at aduya al-i osman
merdim diyane grnd meydan
evrenk-i ehametimden ettim
at srtna nakl- merkez-i an
tir olmu idi elimde nize
benzerdi kemana seyf-i brran
meydana girince zannederdim
her berk-i belay verd-i handan,
yanmda kaza dururdu daim
bamda ecel dnerdi her an

top olsa atlsa barma arz

olmazd gnl yine hirasan
can korkusuna deer mi bir mr
baki mi olur cihanda insan
gsterdiin iktidar u necdet
etmiti btn cihan hayran
hayfa ki yine sada-y gaybi
bir byle meal ederdi ityan:
yksel ki bunun da fevki vardr
insanln ayr zevki vardr
bahtm ne siyah imi ki bilmem
halimle deiti hal-i alem
bir arsa-i girudana dtm
hi mislini grmemitir adem
bir hizb-i kalil idi muinim
a'da ise leker-i aremrem
bir tiga bedel gelirdi bin tir
bir atee kar bin cehennem
halimce ecelle peneletim
ettim o kadar aduya derhem
seyfim krlp atm vuruldu
dtm yere vard gsmde dem
ne canl gezer muin u hem-dem
geldi dem-i zillet-i esaret
mevt zler iken dil-i mellem
areb ki yine derdi tekrar
hatif bu sz bana demadem
yksel ki bu da ive-i hudadr
esrarn sorma kim hatadr
yksel ne demek nedir bu tahkir
hatif neden eyler emri tayir
dmanlarma esir idim ben
boynumda eeri yoktu zencir
maksud ise rtbe-i ehadet
ben hazr idim kim etti tehir
ta kalbime olmad halide
destimdeki para para emir
hakkn dahi itinas varm
ef'alini eylemekte tasvir
dnyada da bir melek yaratm
vermi ana iktidar- takdir
adil gibi bir esir tuttu
gnlm gibi mlk etti teshir
yksel ne demek ki hatif-i gayb
sensin bana gnlm etti takrir
ykselmeye kalmad mecalim

bul derdime varsa baka tedbir

beneinem o ser bepi-i payet
ber hizem o can konem fedayet...