LOHIKAL AT MAPANGHIKAYAT NA PAGSULAT

Isinulit kay: Bb. Maridel Villalon

Isinulit ni: Julie Anne Belen

Abegail De Castro

Queenie Wein Enverga

Romnick Buo

Archienel Caraballido

George cabangon

Katrina Ann De Guzman

Tanya Amor Ferrer

Ang mapanghikayat na pagsulat ay isang uri ng teksto na naglalayong

hikayatin ang kanyang mambabasa na paniwalaan o sang-ayunan ang ibinibigay na
pangangatwiran. Nangyayari ang pagbibigay ng pangangatwiran kapag may mga taong
hindi sumasang-ayon o kumokontra sa sinasabi ng isang tao.

HALIMBAWA:
Ang pagtatapon ng basura sa clark, pampanga at lungsod ng olongapo na dulot ng
pananatili nuon ng base militar ng Estados Unidos.

4 NA KATANGIAN NG MABUTING PANGANGATWIRAN

Ang proposisyon ay kailangang may katotohanan, dapat itong nakabatay sa

nangyayari sa mundo.
Ang argumento o pangangatwiran ay kailangang lohikal. Makakatulong dito ang
pagbibigay ng suporta at katibayan na magagamit sa pagbibigay ng
kongklusyo. Dapat may sapat na dahilang maibibigay para paniwalaan ang
kongklusyon.
Ang pangangatwiran o argumento ay kailangang may kaugnayan sa paksang pinag
uusapan. Hindi kailangang umiiwas sa paksa bagkus ang pangangatwiran ay dapat na
angkop sa isyung pinag uusapan o sa nilalaman ng paksa.

Kailangang maliwanag ang pangangatwiran o argumento iwasang magpaliguy-ligoy sa

pagpapahayag ng katwiran nang hindi maligaw ang mambabasa ang tagapakinig.

Pagsulat ng Pangangatwiran

Sa anumang uri ng sulatin, mahalagang matukoy kung sino ang iyong target na
mambabasa. Tandaan na ang layunin ng iyong pagsulat ay mahikayat ang iyong
mambabasa na maniwala sa iyong paninindigan.

Paraan ng pagkuha ng ebidensya o katibayan

SARBEY- binubuo ito ng mga tanong na may kaugnay sa paksang pag

aaralan.dito malalaman ang manunulat ang pananaw ng mga taga tugon sa
ibinibigay niyang paksa. Madalas gamitin ang pagsasagawa ng sarbey lalo na sa
isyung may kinalaman sa nangyayari sa ating bayan

Halimbawa:

Kung gustong malaman ng manunulat ang opinyon ng nakararami hinggil sa

pagbibitiw sa tungkulin ng isang pinuno ng bansa gaya ng nangyayari ngayon na
pinagbibitiw sa tungkulin ang ating pangulo.
Pagmamasid- nangangahulugan ng panood o pagtingin sa isang bagay. Isa rin itong
anyo ng pananaliksik na tumitingin sa kasalukuyang gawi o kilos ng napiling paksa at
inihahambing sa nakaraang kilos o gawi, at pagkatapos, itinatala ang anumang
naobserbahan.

HALIMBAWA:

Pagmamasid sa isang pasyenteng may tumor at inoobserbahan ang paglaki ng

tumor.
 Pagmamasid ng malapitan sa isang particular na hayop para mapagmasdan ang
gawi at kilos nito.
Paggamit ng opinyon- isang personal na paniniwala o paghuhusga na walang
pagpapatunay o katiyakan. Ang iba pang pagpapakahulugan nito ay ay pagtataya,
paghuhusga, o ebalwasyon ng bagay. Sa pang-akademikong termino, ito ay paghatol o
kuru-kuro ng mga pangangatwiran, pag aangkin at pagpapatunay kailangang din na
kilalanin ang taong nagpapahayag ng isang ideya ng hindi maparatangang nagnakaw ng
ideya.

Lohikal na pangangatwiran

Ito ay kasing kahulugan ng pagiging makatwiran, ginagamit ang lohika ng

pangangatwiran sa pagbibigay ng makatwirang kongklusyon sa proposisyong
ipinahayag ng isang manunulat. ito ay nagsasaad din ng dahilang ibinibigay tungkol sa
anumang paniniwala, ginagawa, sinabi pangyayari,at iba. Ang pagbibigay ng
pangangatwiran ay maaaring pasaklaw o kayay pabuod.

Pagsaklaw na Pangangatwiran

Ayon kay trochin(2002), ang pagsaklaw na pangangatwiran ay nagsisimula sa

pangkalahatan patungo sa tiyak at detalyado. Minsan, tinatawag din itong
dulog napataas-pababa. Sa pangangatwirang ito ang manunulat ay maaaring
magsimulang mag isip ng teorya tungkol sa paksang nais niyang pag aralan
maaaring limitahan ng manunulat ang paksa sa pamamagitan ng paglalagay ng
mas tiyak na hipotesis na susubukin sa pag-aaral na gagawin.
Dayagram na nagpapakita ng proseso sa pasaklaw na pangangatwirang ibinigay ni
TROCHIN
Teo
Hipote

Obserbas

Pagbuod ng Pangangatwiran

Kasalungat ng pagsaklaw na pangangatwiran ang pagbuod ng pangangatwiran.

Nagsisimula ito sa mga tiyak na obserbasyon o pagmamasid patungo sa
paglalahat o pagbibigay ng pangkalahatang kongklusyon o teorya. Tinatawag
din itong pagdulog na baba-pataas.

Dayagram na ibinigay ni trochin na nagpapakita ng proceso sa pagbibigay ng pagbuod

na pangangatwiran

TEORYA

PANSAMANTALANG
HIPOTESIS

PADR

Mga lihis na pangangatwiran

OBSERBASY

OBSERBASYO
 Ang lihis na pangangatwiran (logical fallacy) ay tumutukoy sa maling
pangangatwiran ng isang tao. Hindi masasalungat ang maling pangangatwiran
kung walang sapat na kaalaman sa pagtukoy ng mga lihis o maling
pangangatwiran.
Ang lihis na pangangatwiran ay binubuo ng dalwang kategorya.

Ang isang kategorya ay pag-apela sa masamang pagpapalagay o opinion ng mga

tagapanood o mambabasa na nagsasangkot sa paglipat ng tunay na isyu patungo sa
emosyon gaya ng pag-apela sa tradisyon, walang kaugnayang ebidensya o katibayan,
pagtuligsa sa tao, pagsira sa oposisyon o paninindigan ng oposisyon,paggamit ng
salitang may dalawang kahulugan o higit pa.

Pagputol sa kadena ng lohika- ilang uri nito ay pangangatwiran na pagpapadali ng

sanhi o kadahilanan,padalus-dalos na paglalahat,(hindi sumusunod.

Paglilipat ng tunay na isyu

A.Pag-apela sa tradisyon itoy isang paraan ng paglilipat ng totoong isyu sa tradisyon,

kaugalian o namamanang kaugalian ng mga tao.

HALIMBAWA:
Dapat gawing sapilitan ang pagkuha ng ROTC ng mga estudyanteng babae sa
kolehiyo.

Sa pagbibigay ng pangangatwiran sa nasabing isyu, maaring gamitin ang matagal o

minana na nating kaugalian na hindi natin pinapayagang mag-ROTC ang mga babae
dahil hindi naman natin sila ipinadadala sa digmaan.

B. Walang kaugnayang Ebidensya o Katibayan

anumang paggamit ng opinion ng mga dalubhasa nang walang kaugnayan sa paksa o

isyung pinag-uusapan ay hindi katanggap-tanggapsa pang-akademikong gawain.

C. Pagtuligsa sa tao (ad hominem)

Ang salitang ad hominem ay isang terminong latin na nangangahulugang sa tao. Itoy
tumutukoy sa personal na pambabatikos sa pagkatao ng isang tao kaysa sa posisyong
taglay sa taong binabatikos.

D. Pagsira sa oposisyon ng Oposisyon

Hindi inaatake ng manunulat ang ibinibigay na argumento ng oposisyon bagkus

tinutuligsa nila ang isa sa argumento ng oposisyon na para bagang ito ang kabuuang
argumento.

E. Paggamit ng salitang may dalawang kahulugan

Nangyayari ang kalabuan ng salita o pangungusap kapag may ekspresyon o salita na

nagkakaroon ng mahigit sa isang kahulugan.

F. Taktika ng Paglihis ng Totoong Isyu(red herring)

Ang taktika ng paglilihis sa totoong isyu(red herring) ay ginagamit para mailto o

maguluhan ang tagapakinig o mambabasa sa isyung pinag uusapan.karaniwan itong
nangyayari sa pagtatalo na may tiyak na paksang pinag-uusapan.

G.Paggamit ng alinman sa dalawang pangangatwiran

ang lihis na pangangatwirang ito ay nagbibigay lamang ng dalawang alternatibo kaya
walang ibang pagpipilian.

HALIMBAWA:
Pumasok ka o huminto ka ng pag-aaral, kunin mo o umalis ka,

H. Pag-apela sa katanyagan

Ang pag-apela sa katanyagan ay tinatawag ding pag-apela sa damdamin. Ang istilong

ito ay madalas ginagamit sa pag-eendorso ng produkto.

II. Pagputol sa kadena ng lohika

A. Pangangatwirang POST HOC

 Pagpapatunay/pagpa

Isang lihis na pangangatwirang nakabatay sa maling hinuha na kaya nangyayari o

naganap ang ikalawang pangyayari ay dahil sa naganap na unang pangyayari. Sa
makatuwid kailangan ang masusing pag-aaral para maipakita kung may kaugnayan ito
sa isat isa ang una at ang sumunod na pangyayari.

B. Labis na pagpapadali ng sanhi/dahilan

Ang labis na pagpapadali ng sanhi o dahilan at tinatawag ding nag iisang sanhi o
magkakarugtong na epekto. Ang lihis o maling pangangatwiran ng sanhi ay tumutukoy
sa isang naganap na pangyayari na ipinagpalagay na may iisang dahilan o simpleng
dahilan.

HALIMBAWA:
Ang isang tao ay biglang nahulog sa mataas na gusali na ikinamatay niya.

Nagpakamatay kaya siya?

May nagtulak kaya sakanya?
Nasisiraan kaya siya ng isip?
Nadulas ka siya, bakit siya nasa itaas ng gusali?
Iniisip kaya niyang makalilipad siya?

C.MalingAnalohiya

Ang manunulat ay gumagamit ng paghahambing sa kanyang pangangatwiran sa

paksang pinag-uusapan. Subalit ang ginagamit ng paghahambing sa analohiya ay
walang tuwirang kaugnayan sa paksa kaya nagkakaroon ng kamalian sa kongklusyon.
Kailangang ang analohiya ay magkatulad at may tuwirang kaugnayan sa aktwal na
paksang tinatalakay para maging matibay ang pagmamatid.

Halimbawa:
isang sitwasyon sa unibersidad

D. Padalus-dalos na paglalahat
ang padalu-dalos na paglalahat bilang isang lihis na pangangatwiran ay sinasabi ring
kilang sa estadistika, pagbibigay ng kulang na halimbawa, paglundag agad sa
kongklungsyon.

E. Paikot na pangangatwiran
Ang uringito ng lihis na pangangatwiran ay isang magandang halimbawa ng maling
pagpapalagay sapagkat tuwiran itong nagbibigay ng kongklusyon na unang-unang
pinag- aalinlangananngkabilang panig.

HALIMBAWA:
Isyu: Aborsyon

F. Non Sequitur

Ang katawagang non sequitur, isang salitang latin, ay nangangahulugan na hindi

sumunod ang konklusyon sa ibinigay na proposisyon. Sa uring ito ng pangangatwira,
ang kongklusyon ay maaaring totoo o hindi at kaya lamang mali o lihis pa rin ang
pangangatwiran sapagkat hindi sumusunod sa proposisyon ang kongklusyon.

HALIMBAWA:
1.TANGGAP NA PROPOSISYON: ang sinumang estudyante na lumiban ng sampung
beses nang walang pahintulot mula sa dekana ay babagsak sa kanyang kurso.

TANGGAP NA PROPOSISYON: bumagsak si erlinda sa kanyang kurso.