Pembelajaran Koperatif

PEMBELAJARAN KOPERATIF

PROFESOR MADYA RASHIDI AZIZAN

FAKULTI PENDIDIKAN
UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA

KONSEP PEMBELAJARAN KOPERATIF

1
 Pembelajaran Koperatif
KERJASAMA YANG ERAT ANTARA AHLI KUMPULAN TANPA
MENGAKIBATKAN TANGGUNGJAWAB INDIVIDU DALAM MENCAPAI
MATLAMAT KUMPULAN

PEMBELAJARAN KOPERATIF DIDAPATI:

BERKESAN UNTUK KUMPULAN KECIL 2-6 PELAJAR.

BERUPAYA MENARIK MINAT PELAJAR UNTUK BELAJAR.
DAPAT MENINGKATKAN PENCAPAIAN PELAJAR.
DAPAT MELATIH KEMAHIRAN SOSIAL DAN KOMUNIKASI.

TEORI-TEORI PEMBELAJARAN KOPERATIF

1. TEORI PERSANDARAN SOSIAL DALAM PEMBELAJARAN

Aktiviti berinteraksi.
Bersepakat tentang keputusan yang bakal dibuat.
Melatih kemahiran sosial dan komunikasi.
Menghargai individu lain.

Ciri-ciri ini menggalakkan semangat berpasukan.

2. TEORI PERKEMBANGAN KOGNITIF

Kerjasama dalam menyelesaikan masalah kumpulan
konflik sosial.
Merangsang kebolehan individu membuat penilaian dan
memperkembangkan tahap kognitif mereka.
Piaget: Kebolehan individu berbeza dalam penyelesaian
masalah.

3. TEORI BEHAVIOURISME (TINGKAH LAKU)

Kesan pengukuhan kumpulan dan ganjaran kepada
pembelajaran.
Ganjaran penting kepada perlakuan yang positif bagi
meningkatkan motivasi dalam diri pelajar.

LIMA PRASYARAT SEMASA MELAKSANAKAN

PEMBELAJARAN KOPERATIF

2
 Pembelajaran Koperatif

1. PERSANDARAN POSITIF

Kumpulan kecil yang heterogenus (4-5 pelajar).

Menyelesaikan masalah/tugasan kumpulan.

(a) PERSANDARAN MATLAMAT

Matlamat yang sama, iaitu kejayaan kumpulan dan
seterusnya untuk menjadi kumpulan terunggul.

(b) PERSANDARAN TUGAS

Peranan individu.
Memastikan rakan-rakan lain juga belajar, dengan
matlamat akhir misalnya dapat menjawab soalan ujian.

(c) PERTSANDARAN SUMBER

Perkongsian bahan:
1 kertas edaran untuk setiap kumpulan,
Sebahagian maklumat kepada setiap ahli.

(d) PERSANDARAN PERANAN

Setiap individu memegang peranan tertentu.

2. INTERAKSI SEMUKA
Pelajar duduk berhadapan satu sama lain:
Bentuk U.
Bentuk bulatan.

3. TANGGUNGJAWAB INDIVIDU
Tugasan kumpulan.
Kuiz.

4. KEMAHIRAN BERINTERAKSI DALAM KUMPULAN

Kemahiran sosial

5. PENILAIAN PROSES KERJA KUMPULAN

KAEDAH PEMBELAJARAN KOPERATIF

3
 Pembelajaran Koperatif

(20 minit)
Aktiviti pembelajaran
80 Minit

Menyelaraskan hasil
Kuiz
Peneguhan

Terdapat 5 kaedah Pembelajaran Koperatif:

1. STAD (Student Team Achievement Division)

2. JIG-SAW 2
3. TGT (Team Games Tournament)
4. Kumpulan Pasangan Individu (Team - Pair - Solo)
5. Giliran Berbicara

STAD

1. GURU MENGAJAR

20 minit
Kuliah, soal-jawab, Bahan bantu mengajar (BBM)

2. PELAJAR BELAJAR SECARA STAD

Membentuk kumpulan.
Soalan/Masalah yang sama/berbeza kepada setiap ahli.
Perbincangan kumpulan 15 minit.

3. KUIZ INDIVIDU

5 10 minit.

4. PENEGUHAN

4
 Pembelajaran Koperatif

JIG SAW 2

Soalan/ Pecahkah kepada

Masalah bahagian-bahagian
Kecil

KUMPULAN ASAL

1 3 1 3 1 3
A B C
2 4 2 4 2 4

KUMPULAN PAKAR

A1 A2 A3 A4
B1 B2 B3 B4
C1 C2 C3 C4

KUMPULAN ASAL
(MENGAJAR)

KUIZ

PENEGUHAN

CIRI-CIRI PEMBELAJARAN KOPERATIF

5
 Pembelajaran Koperatif

PERGANTUNGAN POSITIF
Seseorang tidak akan berjaya tanpa orang-orang lain
WUJUD CABARAN BARU
PEMILIHAN BAHAN DAN AKTIVITI
PENJELASAN YANG BERKESAN/JELAS
RUMUSAN

RASIONAL PEMBELAJARAN KOPERATIF

SEKOLAH MENGGALAKKAN KEGAGALAN.

NILAI SOSIAL.
PERKEMBANGAN DIRI.
MENGGALAKKAN KEMAJUAN DALAM BILIK DARJAH.
KURANG BERGANTUNG KEPADA GURU.

KEBERKESANAN PEMBELAJARAN KOPERATIF

PERANCANGAN
PELAKSANAAN
PENGAWASAN/PEMANTAUAN

KENAL PASTI KESUKARAN

1. Mengelak keadaan seorang/dua pelajar sahaja yang

melakukan semua tugas.
2. Mengapa pelajar-pelajar perlu saling membantu dalam
pembelajaran.
3. Mengapa mereka perlu mengambil tahu apa yang dilakukan
oleh rakan-rakan sekelas.
4. Bagaimana mengelakkan pelajar-pelajar yang lebih berjaya
memperkecilkan sumbangan pelajar-pelajar lain.