Inflacioni,ecuria e tij ne Shqiperi mbas vitit 2000

dhe masat per zbutjen e efekteve te tij

Inflacioni
Inflacioni sht nj rritje ngulmuese e mimit t t mirave dhe shrbimeve,
shkaktuar nga disniveli i krijuar nga nj sasi e vogl e t mirave materiale n treg
dhe e nj sasie t madhe t paras n qarkullim. Inflacioni mund t shkaktohet nga
rritja e sasis s paras n qarkullim ose nga krkesa si pasoj e shpenzimeve t
qeveris ose shtypjes s paras s re. Gjithashtu ajo mund t vij edhe si pasoj e
uljes s oferts s t mirave materiale.Fjala inflacion per here te pare u perdor ne
SHBA per te shprehur rritjen e madhe te emmeve dhe te qarkullimit te parase gjate
kohes se luftes qytetare te viteve 1861-1865,kur qevera ishte e shtrenguar te emetoj
para letre per te financuar luften.Fjala inflacion vjen nga latinishtja "inflare"qe do te
thote fryrje,zmadhim etj.
Me inflacion kuptojm ate crregullim te proceseve ekonomike dhe financiare ne mes
te ofertes dhe te kerkeses se mallrave dhe te sherbimeve i cli shprehet me rrtjen e
emimeve dhe me zhvleresimn e parase.
Ose:
Me inflacion kuptojme ate crregullim monetar qe krijohet me leshimin ne qarkullm
te nje sasie me te madhe kartmonedhash dhe sorrogate te parase ne krahasim me
sasine e domosdoshme te parave ari.
Norma e inlflancionit :Me inflacioni do t kuptojm ngritjen e vazhdueshme te
nivelit te prgjithshm te mimeve.

Niveli I cmimeve (t) Niveli I cmimeve (t-1)

Norma e Inflacionit (t) = x100

Niveli I cmimeve (t-1)

ku t sht periudha korente dhe t-1 sht periudha paraardhse .

Deflacioni pasqyron procesin e rnies s mimeve mesatare nn nivelin e
periudhs paraardhse. Ndryshe deflacioni mund t prcaktohet si inflacion
nagativ

Pasojat e inflacionit
Pasojat e inflacionit ndihen ne te gjtha sferat e riprodhmit shoqror , pra inflacioni
ndikon n :
1.N zhvillimn ekonomik - Inflacioni ka ndikim: a)neutral ; b)ndikim negativ ;
c)ndikim poztiv.
a)Ndikimi neutral n zhvillimin ekonomik bazohet n disa botkuptime t disa
ekonomisteve klasik q kan menduar se parat jane mjete teknike n kembim t
mallrave.
b)Ndikimi negatv - n zhvillimin ekonomik bazohet n kto argumente:
*inflacioni paraqet penges pr zhvillimin ekonomik,
*destmulon kursimin,
*zvoglon angazhimin e rritjes s produktivitetit t puns.
c)Ndikimi poztiv - n zhvillimin ekonomik bazohet n faktinse inflacioni e stimulon
rritjn e prodhimt duke ia siguruar tregun me kushte t prshtatshme t ngritjes
se cmimeve.
2. Nidkmi i nflacionit n qarkullim dhe prodhim - inflacioni krijon iluzion te
prosperitetit , perkatesisht t zhvillimit t ekonomise apo te rritjes se prodhmit.
3. Ndikimi i inflacionit n shprndarje t t ardhurave - inflacioni ka ndikim dhe
pasoja negative n shprendarjen e t ardhurave , kryesisht nga inflacioni
dmtohen punonjsit , nnpunesit , pensonistt , invalidt , marrsit e ndihmave
sociale , kursimtart kreditor etj.
4.Ndikimi i inflacionit n kembim ndrkombetar - inflacioni n shum aspekte
ndikon n mardheniet ekonomike nderkombetare.
Shkaqet e inflacionit
Shkaqet e inflacionit jan t shumta , por kryesisht radhiten n katr grupe :
1.Inflacioni i kerkess efektive t paras (fuqise blerese) - pr shkak t kerkess
efektive t paras paraqitet n baz t lejimt t kredis s bllokimit t pjesve t
vellimit monetar etj.
2. Inflacioni per shkak te shprendarjes dispropocionale t t ardhurave kombetare
- shprendarja reale e t ardhurave kombetare si dhe ndryshimet n konsumin
personal ,konsumin buxhetor,n at investiv ,p.sh., pjesemarrja e konsumit
investiv n t ardhurat kombetare ather paraqtet procesi i inflacionit q e
zvoglon pjesemarrjen e konsumit personal , buxhetor dhe t eksportit.
3.Inflacioni pr shkak t zvoglimit t fundit t mallit - pasi q inflacioni si proces
paraqtet nperiudhat kur kerkesa e paras sht mbi ofertat e mallit dhe
shrbimeve ,ather gjat analizs s shkaqeve t inflacionit duhet t shoqerohen
faktort t ndryshem t cilt ndikojn n zvoglimin e oferts s mallit .N ofertn e
mallit ndikojn kto shkaqe :zvogelim absulut i prodhimit dhe zvoglimi relativ i
prodhmit .
4.Inflacioni pr shkak t ecurive t pavolitshme t bilancit t pagesave - ecuria e
prditshme e bilancit t pagesave sht pasoj e inflacionit t pagesave , pra
inflacioni i mbrendshm .Ne kt menyr eksporti mallit zvoglohet,kurse importi
rritet dhe keshtu q blanci i pagesave mund te jete pasiv.
Masat antiinflacionare
Dukuria e inflacionit e cila sht br prcjells i prhershm i ekonomis prej t
gjitha shteteve ka ndikuar q shkenca t studioj dukurit , format , shkaqet dhe
pasojat e tij dhe njkohesisht masat t cilat duhet marr shteti per pengimin dhe
perballimn e nflaciont.
Masat qe duhet ndermarre jan:
1. Masat monetare politike - ketu numrojm:

a) rritjen e normes se kamates

b) ngritjen e normes s rezervs s detyrueshme

c) rritjen e letrave me vler dhe n rastet e inflaciont galopant edhe reformat
monetare.
2.Masat monetare fiskale - ketu numrojm: a) ekuijlibrin e buxhetit , b) rritjen e
tatmeve dhe t kontrbuteve , c) shpalljen e huase shtetrore , d) masat n lemin e
doganave,etj.

Ne fund kam paraqitur nje grafik ,I cili na tregon ecurine e inflacionit qe nga viti
2000-2016 .Sic e shohim inflacioni ka arritur kulmin e tij ne vitin 2000 (4.2%) dhe
minimum I tij ne vitin 2014 (1.5%),ndersa deflacion nuk ka patur.

Inflacioni nga viti 2000-2016

4.5%
4.0%
3.5%
3.0%
2.5%
2.0% Inflacioni nga viti 2000-2016
1.5%
1.0%
0.5%
0.0%