2

Music, Art, Physical Education

and Health

Kagamitan ng Mag-aaral
Waray

Ang kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na

inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at
pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat
namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na
mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng
Edukasyon sa action@deped.gov.ph.

Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.

Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas

i
Music, Art, Physical Education and Health Ikalawang Baitang
Kagamitan ng Mag-aaral sa Waray
Unang Edisyon, 2013
ISBN: 978-971-9601-45-6

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176 ng Batas

Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa ano mang akda ng
Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o
tanggapan kung saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang
nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon.

Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng
produkto o brand names, tatak o trademarks, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsikapang mahanap at mahingi ang
pahintulot ng mga may karapatang-ari upang magamit ang mga akdang ito. Hindi inaangkin
ni kinakatawan ng mga tagapaglathala (publisher) at may-akda ang karapatang-aring iyon.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Yolanda S. Quijano, Ph.D.

Mga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral

Mga Consultant: Gaudencia J. Alfafara (Music); Rogelia K. Firmo (Art);

Dr. Editha P. Jacer (P.E.); at Belen P. Hipe (Health)
Mga Manunulat: Ma. Cristy Lyn G. Meracap, Myra L. Pilpa, Rachael Jao-Floralde,
at Norma Q. Caspe (Music); Gloria R. Pagunsan, Ma. Nimfa L.
Lacdao, Manuelita A. Barbosa, at Josefina A. Rocha (Art);
Francie T. Surio, Paulina D. Gabon, Maria Fe G. Moraleta, at
Maria Evelyn M. Labian (P.E.); and Rowena T. Vacal, Edna R.
Suarez, Ma. Orange Lanie A. Maestre, at Tarah R. Marfori
(Health)
Mga Patnugot: Marlou D. Camposano (Music); Louie G. Limpoco (Art); Mark
Chester Anthony G. Tamayo (P.E.); at Harvie D. Villamor
(Health)
Graphic Artists: Mercedita S. Garcia (Music); Jerry C. Cebillos (Art); Jennifer C.
Babiano (P.E.); at Jocelyn D. Gracioso (Health)
Naglayout: Veronica N. Enriquez (Music); Rafael L. Mortega (Art);
Geraldine M. Gomez (P.E.); Elvira M. de Leon (Health) at
Joselito B. Asi (IMCS)

Inilimbag sa Pilipinas ng Rex Book Store, Inc.

Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat

(DepEd-IMCS)
nd
Office Address: 2 Floor Dorm G, PSC Complex, Meralco Avenue
Pasig City, Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 o 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com

ii
 LISTAHAN HAN PAG-ARADMAN

Music, Art, Physical Education and Health

Music
Unit 1: Rhythm
Lesson Topics Pages

1 Associate visual images with sound and

silence on responding to the beat. 3
2 Clap, tap, chant, walk, and play musical
instruments, in response to sound with
correct rhythm in:
- a group of 2s
- a group of 3s
- a group of 4s 6

3 Identify the pitch of tones as high, low,

higher or lower 7
4 Identify musical lines as similar or
dissimilar through simple visuals or art
works. 8
5 1. Sing a song using appropriate
breathing.
2. Show proper posture in singing the
national anthem.
11
3. Manifest love of country
6 Distinguish loud, medium, and soft in
recorded music 12
7 Replicate loud and soft music vocally or
with instruments. 14

iii
Unit 2: Rhythm
Lesson Topics Pages

1 A. Imitate and replicate simple series of

rhythm
B. Clap, tap, and play improvised
musical instruments in response to
rhythm 17
C. Show enjoyment through body
movements
2 A. Identify the pitch of tones
B. Respond to pitch of tones through
body movements, singing and
playing 19
C. Shows enthusiasm in doing the
activity.
3 Demonstrate high and low tones through 21
singing and playing musical instruments
4 A. Identify the beginning and
ending of a song
B. Sing the beginning and ending of a 23
song and interpret through
movements.
5 A. Identify the sources of sounds
B. Produce the sounds heard by
imitating the sound 26
C. Appreciate sounds of nature
6 Interpret through movements the 28
dynamics of a song
7 A. Demonstrate different tempo through
varied movements
B. Respond to different tempo through
varied movements or dance. 30
C. Show understanding of tempo
through body movements.

iv
Unit 3: Rhythm
Lesson Topics Pages

1 Create simple ostinatos. 32

2 Sing with correct pitch. 39
3 Indicate repeated musical
passages through movements. 43
4 Replicate the sounds from
different sources and associate 46
them with body movements.
5 Associate sounds of animals to
dynamics. 51
6 Mimic animal movement to
identify tempo variation horse-
fast , man walking moderate,
57
carabao slow.

v
Unit 4: Rhythm
Lesson Topics Pages
1 Play simple ostinato on available
instruments or other sources.
Participate actively in performing the 64
activities.
2 Illustrate the melodic contour through:
Writing melodic tones in the air.
Line notation 70

3 Echo repetitions of musical lines.

Repeat the designated musical lines 77
4 Identify common musical instruments by
sound and sight. 80
5 Use terms soft and softer; loud and
louder to identify dynamics
Values Integration: 84
Respect other people.
6 Respond to the different tempo through 90
varied movements.
Values Integration: Love For Music
7 Identify musical density using recorded
music.
Distinguish the thinness and thickness of
musical sounds.
Values Integration:
Show love and appreciation for music 93
and its accompaniments.

vi
 Art

Yunit 1: Pagdrowing

Leksiyon Ulohan Paypay

1-2 Porma han Nawong han Tawo 96-100
3-4 Porma Han Lawas
Pagpalutop han Porma han Lawas 101-102
5-6 Pagdrowing hin Paborito nga Utanon 103
7-8 Pagdrowing hin Paborito nga Tanom
Pagdrowing hin Usa nga Butang 104-105
9-10 Pagdrowing hin mga Makaruruyag 106
nga Lugar

Yunit 2: Pagpintar

Leksiyon Ulohan Paypay

1-3 Paghatag hin Importansiya han 109-110
Hinimo ha Dagat
4-5 Pagdrowing hin mga inuukyan han 111-112
mga Hayop ha Dagat
6-7 Mural nga Himo ha Kagurangan 113-117
8-9 Tulo ngan Magkalainlain nga Porma
han Paghimo han Traysikol ngan
118-119
Awto

vii
Yunit 3: Pag-imprinta

Leksiyon Ulohan Paypay

1-3 Pag-imprinta Gamit an Natural 122-127
nga Butang
4-5 Imprinta ha Tiagaman na Libro 128-130
putos han Libro ngan
Kwaderno
6 Imprinta para Utlanan han 131
Disenyo ha Sulod Eskwelahan
7 Paghimo han Kard Gamit an
Magkalainlain nga 132-133
Makaruruyag nga Imprinta
8 Imprinta ha Kahon 135-137
9 Pagpapakita 138-142

Yunit 4: 3-D Iskultura

Leksiyon Ulohan Paypay

1-2 Paggamit hin Utro han mga 145

Butang nga Iharapil
3-4 Paghimo hin Banog-Banog 146-149
5-7 Diorama: Porma han Lawas
han Hayop Gamit an 150-152
Lutak/Lagay
8-10 Diorama: Porma han
Tawo/Bunga/Utanon ngan 153-161
Daba Gamit an Lutak/ Lagay

viii
 Physical Education

Yunit 1: Mga Porma Han Lawas Ngan Gios

Leksiyon Ulohan Paypay

1 Balanse ngan Diri Balanse nga 165-166
mga Gios Gamit an mga Parte
han Lawas
Balanse o Diri?
2 Mga Gios ngan Kiwa han Lawas 167
Paggrupo han mga Gios
3 Mga Gios nga Nasubay han 168
Rhythm
Paggios Base han Tukar
4 Line Relays 169
Tama o Diri?
5 Circle Relay 170
Oo o Diri ?
6 Shuttle Relay 171
Mga Pahamtang
7 Tama nga Postura han 172
Paglingkod
Oo, Danay, Diri
8 Tama nga Postura han Paglakat 173
Tama nga Paglakat
9 Tama nga Postura han Pagtindog 174
Tama nga Pagtindog

ix
Yunit 2: May Mga Ritmo Ngan Gios Ha
Edukasyon Panlawas

Leksiyon Ulohan Paypay

1 Pagbakingking 178
Bakingking
2 Paglakbang 179-180
Obstacle Leaping Relay
3 An Eksakto nga Paglukso 181
Pilia ngan Lidongi
4 Tama nga Paglukso ngan 182
Pagkingking
Mulay nga Lukso ngan Kingking
5-6 Simple nga Folk Dance ngan 183
may Ritmo nga Ehersisyo
Paggamit hin Hula Hoop
7 Pasapasahay ngan Rumbaay 184
Partner Relay
8 Rumbaay han Grupo 185-186
Tama nga Pamatasan ha Grupo
Oo o Diri
9 Tama nga Pamostura han Lawas 187
Hain an Tinuod nga Pahayag
10 Tama nga Pamostura 188
Tama nga Pamostura

x
Yunit 3: Mga Gios Pampakusog Han Lawas

Leksiyon Ulohan Paypay

1 Pagbag-o han Kalaksi 192-195
Ano an Angay Buhaton
Tama ba o Diri
Rumbaay hin Kalaksi
2 Pagbag-o han Direksiyon 196-197
Tama ba o Diri
Mga Nakakaapekto han Gios
3 Pag-itsa han Bola 198
Pagbiling han mga Pulong
4 Pagsalo han Bola 199
Pagsalo han Bola ngan Iba pa
5 Rhythmic Routines 200-202
Mga Gamit ha Rhythmic Exercises
Praktis Gamit an Ginhimo nga
Flaglets
6 Ordinaryo nga Folk Dance 203
Kaya o Nabubuhat ko
7 Pasa-pasahay 204-205
Mga Pamatasan ha
Pakikipagmulay
Ano an Angay nga Pamatasan
8 Pasa-pasahay 206-207
Mag-upay nga mga Pamatasan
Pagkumpleto han Pamulong
9 Tama nga Pamostura han Lawas 208
Pagpuno han Kulang
10 Tama nga Pamostura samtang 209-210
Nagduduso o
Nagbubutong/Nagdadanas
Hain an Tama nga Pamostura
Pagpraktis han Tama nga
Pamostura

xi
Yunit 4: Pagkilala Han Kalugaringon Pinaagi
Hin Mga Buhat Panlawas
Leksiyon Ulohan Paypay
1 Mga Buruhaton Pagprobar han 214
Kalugaringon
Idrowing mo an Litrato
2 Iba-iba nga Gios han Lawas 215
Paglugaring han Tukar ngan
Pagsayaw
3 Abilidad han Pag-itsa ngan 216
Pagpasa
Pag-itsa ngan Pagpasa han Bola
4 Abilidad han Pag-itsa ngan 217-218
Pagpasa
Mulay/Uyag nga Pagpasa o
Pagsalo han Bola
5 Kombinasyon han Sayaw Base han 219
Kanta
Pagpakita han Nahimo nga Sayaw
6 Ordinaryo nga Folk Dance 220
Pagsayaw han Tukar nga Alitaptap
7 Pagpasa ngan Pagrumba 221-223
Mulay/Uyag nga Pasa-pasahay hin
Kalo
8 Pagpasa ngan Pagrumba 224-225
Kadangkadang
9 Tama nga Pamostura han Lawas 226
Pagpaso-paglakat nga Exercise
10 Tama nga Pamostura han Lawas 227
Pagbuhat han Tama nga Pamostura

xii
 Health

Yunit 1: Kalugaringon Panlawas 229

Panuyo 230

Semana 1 231
Semana 2 232
Semana 3 239
Semana 4 244
Semana 5 247
Semana 6 253
Semana 7 256
Semana 8 260
Semana 9 266
Semana 10 269

Yunit 2: Paglikay ngan Pagpugong han.. 271

Panuyo 272

Semana 1 273
Semana 2 275
Semana 3 281
Semana 4 284
Semana 5 287
Semana 6 289
Semana 7 290
Semana 8 292
Semana 9 292
Semana 10 300

xiii
Yunit 3: Paglikay ngan Pagpugong han Sakit 303
Panuyo . 304

Semana 1 305
Semana 2 308
Semana 3 308
Semana 4 317
Semana 5 316
Semana 6 323
Semana 7 323
Semana 8 327
Semana 9 327
Semana 10 336
Semana 11 345

Yunit 4: Talwas nga Pamugong han Askidente

Ngan Unhan nga Pagtambal... 348
Panuyo . 349

Semana 1 350
Semana 2 353
Semana 3 357
Semana 4 364
Semana 5 367
Semana 6 373
Semana 7 377
Semana 8 379
Semana 9 384
Semana 10 390

xiv
1
UNIT 4

63
 FOURTH QUARTER

RHYTHM

Lesson I

Buruhaton 1

Una nga grupo - kawayan an gamit

Patunuga an kawayan han ostinato nga

duhaan, tulohan, ngan upatan.

Ika duha nga grupo sticks an gamit

Patunuga an mga sticks nga may pareho

la gihapon nga ostinato.

Ika tulo nga grupo Bagul an gamit

Patunuga an mga bagul pareho han na
una nga grupo.
Balyu-balyuon an mga instrumento han
kada grupo hasta maubos gamiton han
kabataan an 3 nga klase han instrumento.

Dugang Nga Buruhaton

Pinaagi han ostinato nga duhaan, tuluhan,

ngan upatan, patunugon an mga nasunod:

Irok (armpit)
Ipiton an kamut han irok ngan patunugon

64
 Tiyan
Pakpakon an tiyan han kamut ngan
sundon an ostinato nga 1 2 (5x), 1 2 3
(5x), ngan 1 2 3 4 (5x)
Igrupo an mga kalugaringon (Una nga
grupo) magamit silhig; (ikaduha nga
grupo) magamit tsinelas; (ika tulo nga
grupo) magamit hin tinidor/kutsara.
Subaron hin tama an ostinato nga
duhaan, tulohan, ngan upatan.
Baralyuon an mga instrumento han kada
grupo hasta maubos nira an instrumento
pag mulayi.
Balyuan an mga gamit ha pagpatunog
han mga masunod:

Kawayan tsinelas

Bagul silhig

istiks tinidor/kutsara

Himuon an pareho nga proseso.

123 123123

65
 Durunganon liwat an pagpatunog han unom
nga instrumento nga may masunod nga
ostinato patterns ha ubos.

1234 1234 1234

Hain nga grupo an maupay pamati-on?

An una nga grupo? Ikaduha?

Ikatulo? Kay anuman?

Buruhaton 2

Gamit ha Pagtutdo

Cellular phone nga may downloaded o

recorded nga tokar, cd ngan cd player,
lampaso, lapis, o bisan ano nga gamit nga may-
ada ha klase.

Mga Buruhaton

Pamatii an tukar nga ginpapatunog han

magturutdo.

Sundon an rhythmic pattern han tukar pinaagi hin

pagpatunog han mga instrumento nga dara niyo.

66
 Magpili han tukar nga paborito han
kadam-an tikang ha cellular phone o cd
player han maestra.
Pakiwahon an lawas (puwede magtukdaw
ngan sumayaw)
Magporma hin lidong an kada grupo
samtang namamati han tukar, idungan an
pagpatunog han instrumento. Puwede
magmartsa o lumukso ha duhaan nga
ostinato.
Ipadayon an pareho nga proseso ha iba
pa nga tukar nga nagpapabati hin tuluhan
ngan upatan nga ostinato.

Buruhaton Para Ha Application

Patukara an mga masunod nga mga instrumento.

An maestra magpaisan-isan hin pinakamaupay

nga tunog. An kabataan grupohon ha unom ka grupo

han mga nasunod nga instrumento.

Group 1 kawayan Group 4 - tsinelas

Group 2 bagul Group 5 - silhig

Group 3 sticks Group 6 tinidor

67
 An pinakamaupay nga grupo, tatagan hin
premyo.
Durunganon liwat an pagpatunog han mga
instrumento nga may rythmic pattern nga

12 12 12

123 123 123

1234 1234 1234

Pag-usisa han nabaruan

Idrowing an malipayon nga nawong kun

masayon an imo gin buhat; masulub-on nga nawong
kun makuri an imo gin buhat.
1. Nakatukar him simple nga ostinato patterns.
2. Nagamit an mga simple nga classroom
musical instruments.
3. Nakasunod hin pagtukar han instrument
samtang namati ha recorded music.
4. Nakaapi ha gin buhat nga pagpatunog han
mga instrument han grupo.
5. Malipayon nga nag tukar han mga available
musical instruments.

68
Pagbalay han mga ideya.

An kada strike ha instrument nagpapasabot hin

usa nga beat. An balik-balik nga pareho nga beat
nagpapakita hin ostinato. An ostinato pwede mahimo
pinaagi hin pagpatunog hin bisan ano nga simple nga
instrumento.

69
 MELODY

Lesson 2

Buruhaton 1

Pakantahon an mga bata han kanta nga

Maghinay ha Pangingisda. Tagan hin eksakto
nga pitch an kabataan.

Maghinay ha Pangingisda
Tono Han Row, Row Your Boat
Ginhubad ni Rachael Jao-Floralde

70
Gamit an pareho nga hulwaran han kanta,

pagdugtungon an mga nota pinaagi hin paghimo

linya o arrow.

Kilalaha kun nano nga klase hin linya an nahimo

han pagdugtong han mga nota.

Buhaton an pareho nga proseso gamit an bag-o

nga hulwaran

1. Ano nga klase han mga linya an nahimo sa

duha nga hulwaran?
2. Nakakakita ba kamo hin pareho nga mga linya
ha iyo palibot? Maghatag hin halimbawa.

71
Buruhaton 2

Kitaa an mga hulwaran. Ipasugpon ha kabataan

an mga nota pinaagi han paghimo hin arrow.

Katapos pagdungutungon han arrow an mga

nota, gamiton an kamot ha pagsenyas kun pataas o
pahabubo an linya. Kitaa an magturutdo kun paunan-
o an pagsenyas han kamot ha pataas o pailarum nga
linya.

Batuna:

1. Ano an imo ginbuhat para maidugtong an mga

nota?

2. Mai-trace mo ba an mga linya pinaagi han imo

tudlo?

3. Ano man nga klase han linya an imo naporma?

72
(Mahimo an maestro sin iba pa nga hulwaran nga
nagpapakita sin pataas pairarum nga mga nota)
Buhata an pareho nga proseso

Buruhaton 3

1. Ihangad an ulo kun an nota nasa hataas nga

puwesto ngan iyuko an ulo kun an nota nasa
habubo nga linya.

Gamit an mga ginunting na apating nota, ipadikit

ha mga bata ha kun diin nira karuyag nga puwesto
han staff igbubutang. Siguraduha nga an pagdikit
han mga ginunting nga apating nota mga papakita
hin pataas ngan pailarum nga hugis han linya.

73
2. Gamit an lapis ngan papel, idugtong an mga
nota piaagi han paghimo linya.

74
 3. Paghimo hin duha nga kiwa han lawas nga
magpapakita hin melodic contour.
Pag-usisa han nahibaruan.
Ipakita an nahibaruan pina-agi hin pag tsek ()
han eksakto nga kahon ha ilarum.

Diri pa
Pag-aradman Nahihimo
Nahihimo
1. Nakikilala an mga
hataas ngan habubo
nga mga nota ha
hulwaran.
2. Naidudugtong an mga
nota pinaagi han
paghhimo hin linya o
arrow.
3. Nakakahimo hin pataas
ngan pahabubo nga
linya pinaagi han
pagdugtong han mga
nota.
4. Naipapakita han iba
nga parte han lawas kun
pataas o pababa an
nota ha hulwaran.
5. Naikukumpara an mga
nahimo nga linya ha
mga natural ha porma
han kalikasan.

75
Pagbalay Han Ideya.

Nahibaruan ta hine nga modyul nga an mga

tunog may pahataas ngan pahabubo. Mao ini an
rason kun nano nga nakakahimo kita hin kanta. An
Kanta, dire pupwede nga mao la pirme an tono,
kinahanglan may pataas ngan may pahabubo.

Kun aton paghihimuan hin linya an tunog, makikita

nga may pataas ngan pahabubo ine nga mga tunog
ngan maipapareho ta han mga bukid ngan
kadagatan ha palibot.

76
 FORM

Lesson 3

Buruhaton

Kantahon an piyesa han kanta nga, An Bata

Nga Buotan kun diri maaram han kanta, pamati anay
ha magturutdo han iya pagkanta.

Panumduma an parte han kanta nga gin utro-

utro.

Batuna an mga pakiana han magturutdo.

Buruhaton 1

Kitaa an usa nga litrato hin bukid. Pakianhi an

kabataan kun ano an mga nakikit-an ha bukid?

Kitaa liwat an kumpleto nga piyesa han kanta nga

Si Lolo Mayda Bukid.

Si Lolo May da Bukid

EE AYE EE AYE O

Sa bukid mayda baka

EE AYE EE AYE O

Moo Moo Moo dinhe

Moo Moo Moo didto

Moo Moo Moo bisan diin

77
 Si lolo mayda Bukid

EE AYE EE AYE O

Batuna:

Ano nga linya han kanta an gin utro-utro.

Kay ano nga imo gin utro?
Ano an imo na obserbahan han linya han
kanta nga gin utro-utro?
Nalipay ba kamo han aton gin kanta? Kay
ano?
An iyo ba lolo mayda liwat bukid?
Kamo nahingadto na ba ha bukid?
Ano man an ginhahatag ha aton nga
kaupayan han bukid?
Magkamay-ada duha nga grupo. An usa nga
grupo, kantahon la an linya nga EE AYE EE O,
an usa nga grupo, kakantahon an iba nga
linya han kanta. Magbabaton-baton an duha
nga grupo.
Pamati utro han magturutdo han iya
pagkanta .
Sunda hiya pag kanta hasta nga ma-
memorya an tono han kanta.

78
Pag usisa han nahibaruan

Idrowing ha iyo papel an malipayon nga nawong kun

nahimo hin masayon; masulub-on nga nawong kun
para ha imo makuri.

1. Nakilala an linya han

kanta nga gin utro-
utro
2. Nakanta hin tama an
gin utro nga linya han
kanta.
3. Nalipay pagsunod ha
kanta nga may gin
utro-utro nga linya.
4. Nakig-urusa ha mga
kaklase samtang gin
utro-utro an iba nga
linya han kanta.
5. Nakilala an marka nga
||: :||

Pagbalay Han mga Ideya

May ada mga kanta nga gin uutro-utro an mga

linya. An utro-utro nga pagkanta han mga linya han
kanta amo an gintatawag nga Echo Repetition.

An simbolo nga ||: :|| nagpapakita nga dapat

utrohon an mga linya na nasasakop han simbolo.

79
 DYNAMICS

Lesson 4

Buruhaton 1

Pamati han tukar ha cellular phone han

magturutdo.

Ha iyo nabatian nga tukar , ano an mga

gingagamit nga instrumento para mahimo an tukar?

Kilal-a pinaagi ha pagtutdo ha mga instrumento

ha ubos.

80
Batona an mga masunod:

1. May pareho ba nga tunog an mga

instrumento?
2. Nakilala mo ba an instrumento pinaagi han ira
tunog?
3. Ano nga instrumento an may ada ka ha iyo
balay?
4. Paunano an pag-hirut han mga musical
instruments?
5. Kay ano nga dapat mo hihirutan an musical
instruments?

Burohaton 2

Kilal-a an mga ginunting nga ladawan han mga

instrumento pagtukar.

Ihatag an tunog han kada instrumento.

Buruhaton 3

Kitaa an kilala nga mga instrumento. Pangarani an

may mga pare-pareho nga hitsura.

Kitaa an mga instrumento an may ada kamo ha

iyo balay.

Paunanho man an paggamit han iyo mga

instrumento pagtukar nga dire dayon maroba

81
Buruhaton 4

Makig-usa ha mulay para ha klase.

(An klase gin grupo ha duha)

An usa nga grupo magpapakita hin 4 nga

ginunting nga ladawan nga instrumento pagtukar
samtang an usa nga grupo magtitigo han mga
instrumento. Magbalyu-ay pagkahuman.

Batuna:

1. Nalipay ka ba han iyo pagmulay?

2. Nagpakita ka ba hin paghirut ha instrumento
nga imo gingamit? Kay ano?

Kitaa utro an mga ladawan han mga instrumento.

Ano an ira gin kakaibahan?

Hain ha mga instrumento an may ada kamo
ha iyo balay?
Hain nga mga instrumento an kaya mo
patukaron?

82
Pag-usisa han nabaru-an.

Butangi hin tsek () an eksakto nga kahon nga

nagpapakita han imo baton.

Diri pa
Paghibaruan Nahihimo
nahihibaro
1. Nakilala ko an mga
instrumento pantukar
pinaagi han ira tunog.
2. Nakikilala ko an mga
instrumento pantukar
pinaagi han ira hitsura.
3. Nangangaranan ko an
mga instrumento
pagtukar pinaagi ha ira
tunog ngan hitsura
4. Gin papakita ko an
paghirot han mga
instrumento pagtukar

Pagbalay han Ideya.

May ada mga instrumento pantukar nga may

pareho nga mga hitsura pero may iba nga mga tunog.
An tunog han instrumento pantukar makikilala pinaagi
han pagpamati samtang an hitsura han mga
instrumento pantukar makikilala pinaagi han pagkita
han ato mga mata.

Ine nga mga instrumento pagtukar maghahatag

ha aton hin kalipay para aton ine gamiton hin maupay.

83
 TIMBER

Lesson 5

Mga Buruhaton

Kilal-a an hayop nga ada ha ladawan

84
Buruhaton 1

Ihatag an tunog nga nahihimo han kada tagsa

nga hayop ha ladawan.

Ngarani an hayop nga may makusog nga tingog.

1.

2.

3.

4.

85
Buruhaton 2

Pamatii an mga gamit nga papatunogon han

maestra. Kilal-a an may maluya nga tunog.

- Istik , silhig
- Silbato,tinidor
- Drum, xyclophone
- Tsinelas, bagul
- Gitara, kutsara

Kantahon hin maluya an kanta nga tunog na

Nakaturog Na.

Nakaturog Na

Ni Gaudencia Alfafara

Batona an masunod nga mga paki-ana.

1. Paunan-ho gin kanta an Nakaturog Na?

2. Hain nga linya an maluya? An una o ikaduha?

86
Buruhaton 3

Pamati han kanta nga igpapatukar han maestra

tikang ha iya cellular phone. Obserbahe kun ano nga
kanta an maluway ngan makusog an pagpatukar.

Leron-Leron Sinta

Leron-leron sinta

Buko ng papaya

Dala dalay buslo

Sisidlan ng bunga

Pagdating sa dulo

Nabali ang sanga

Kapos kapalaran

Humanap ng iba

Hain nga pagtukar an makusog an una o

ikaduha? Kay ano?

Kan-o masisiring nga makusog an pagkanta han

kanta?

Kan-o masisiring nga maluya an pagkanta

han kanta?

87
 Hi Felimon

Hi Felimon, hi Felimon

Nangisda ha kadagatan

Nakakawil nakakawil hin

isda nga tambasakan

Ginbaligya, ginbaligya

Ha merkadong guba

An waray hibaligya (2x)

Kinilaw o sinugba

Buruhaton 4

Pamati han tunog nga ipababati han maestra.

Gamita an mga pulong nga makusog , mas makusog
maluya, ngan mas maluya para ha mga tunog.

1. Bagul gin pukpok ha desk.

2. Istik gin pukpok ha bagul.
3. Silbato nga ginhuyop hin maluya.
4. Silhig nga gin kahig ha salog.
5. Tinidor nga ginpukpok ha kutsara

88
Buruhaton 5

Pagbalay Han ideya:

Bisan diin kita kumadto, makabati kita hin

magdurudilain nga tunog. An tunog nga mababatian
naton iba iba hit kakusgon.

An kakusog ngan kaluya han tukar o tunog

naghahatag hin dugang nga kahusay han musika
ngan kinabuhi.

89
 TEMPO

Lesson 6

Buruhaton 1

Kantaha an masunod nga kanta. Kitaa hin

maupay an kamot han magturutdo kun paonan -o
niya igkikiwa.

Dinhe Ha Eskwela

(Tono han Leron Leron Sinta)

Titik: Rachael Jao-Floralde

Dinhe ha eskwela,
Malipayon kita,
Kita nagkakanta;
Ngan nagsasayaw pa;
Pirmi nagbabasa,
Ngan nagsusurat pa;
Kadi eskwela na;
Para malipay ka!

Ti-il, Tuhod

(tono han My Toes, My Knees)

Ti-il, tuhod abaga ngan ulo
Ti-il, tuhod abaga ngan ulo
Ti-il, tuhod abaga ngan ulo
Mag parakpak pa kita

90
 Ako Mayda Lobo

Lumupad ha langit
Waray ko na kakit-i
Lumupad na ngay-an
Kanugon han kwarta
Gin palit hin lobo
Kun pagkaon kunta
Nabusog pa ako

Batona an masunod:

a. Ha una nga kanta (Leron-leron Sinta), ano ka-

laksi an tempo?
b. Ha ikaduha nga kanta (My Toes My Knees)
malaksi ba o mahinay an tempo?
c. Ha ikatulo nga kanta (Ako May ada Lobo) ano
ka laksi an tempo?

Buruhaton 2

Ipakpak ngan imartsa an tempo samtang

ginkakanta an mga nasunod:

1. (Tono han Leron-Leron Sinta) Dinhe ha eskwela

2. (Tono han. When Youre Happy and You
Know It) Kun Ikaw Malipayon
3. (Tono han Old Macdonald Has a Farm)
Si Lolo May Ada Bukid Utrohon an mga kanta.

91
Buruhaton 3

Kantaha ngan ibalse an nasunod:

1. Ako Mayda Lobo (Tono han Atin Ko Pung

Singsing)
2. Bugsay-bugsay
3. Ti-il, Tuhod (Tono han My Toes My Knees)

Balyu-balyua an imo kabalse kun nag-iiba hin

kanta.

Otrohon an pagkanta ngan pagbalse.

Pag-usisa Han Nahibaruan:

Pagbalay Han Ideya:

May iba-iba nga tempo an mga kanta ngan

tugtog. An aton lawas, nakakahimo hin iba-iba
nga kiwa o gios ngan sayaw kun kita nakakabati
hin iba-iba nga tempo han kanta.

92
 TEXTURE

Lesson 7

Buruhaton 1

1. Pamati han tukar nga ginpapatunog han

magturutdo.
2. Kilal-a kun pira nga tawo an nagkakanta
han nabatian nga tukar.
3. Ihapa kun pira an instrumento nga gingamit
ha tukar.

Buruhaton 2

1. Pamati han bag-o nga mga kanta nga

ginpapatukar han magturutdo.
2. Pira an boses nga nahibabatian ha kanta.
3. Pira nga instrumento an gingamit ha kanta.
4. Himua an pareho nga proseso samtang
ginbabalyu-an han magturutdo an mga
tukar.

Buruhaton 3

1. Ikumpara an duha nga kanta nga

igpapatukar han magturutdo.
2. Pangarani kun ano an instrumento nga
gingamit ha una nga kanta. Ihapa kun pira
an nagkanta.

93
 3. Ano nga mga instrumento pagtukar an
ginamit ha ikaduha nga kanta?
4. Pira nga boses an nahibatian ha kanta?

Buruhaton 4

Pamati han mga kanta. Kun usa la an boses

ngan instrumento maglinya hin manipis o mausa
ka linya.

Kun sobra usa an boses ngan instrumento,

maglinya hin madakmol o maduha kalinya.

94