You are on page 1of 9

1

َُ  
َ ُ ْ َ ‫ب ا ْ َ ْ ُل ا ي‬
ُ َ
2. Bab Isim Mafu’ul yang tidak disebut bersamanya fael (Naib Fael)

 ‫ ا ا   ا‬
 ‫ وا‬.‫  و‬/‫ ّ و‬. +, ‫ أ'& *) ا‬% ‫ا    وا "!ة وا !م‬

Berkata al Sonhaji:

ُ ُ ُ َ .َ ْ‫ْ ُ ا ِي َ َْ ُآ‬,2


ِ ْ‫َو ُه َ ا‬
Takrif: Naib Fael ialah isim yang tidak disebut padanya pelakunya (fael). Ia suatu
mafu’l (sesuatu yang jatuh perbuatan keatasnya) yang menempati segala hukum fael, selepas
fael dihazafkan kerana sebab tertentu.

Contohnya: ً ْ ِ 6
َ ‫ن‬
ُ َْ+2
ِ ْ‫) ا‬
َ ِ*
ُ

Asal ayat ialah: ً ْ


ِ6
َ ‫ن‬
َ َْ+2
ِ ْ‫ ا‬
ُ ‫ا‬ )
َ ِ*
َ , dengan ‫ا‬ sebagai fael yang marfu’, dan ‫ن‬
َ َْ+2
ِ ْ‫ا‬
sebagai mafu’l bih yang mansub.

Cara pembentukan Naib Fael


Untuk membentuk Naib Fael, maka fael dihazafkan dari ayat, iaitu lafaz Jalalah ‫ ا‬.
Maka yang tinggal hanya feel, dan ia tidak dapat tidak, ia perlu bersandarkan kepada sesuatu
untuk diisnadkan (iaitu disandarkan kepada siapa pelaku feel tersebut.)

Kemudian mafu’ul bih didirikan ditempat fael. Lalu mafu’ul itu diberi segala hukum fael.
Maka barisnya pun bertukar dari mansub kepada marfu’. Turutannya seperti berikut :

ãããAáàâwçtÜtuAuÄÉzáÑÉàAvÉÅ
2

Maka disana seolah-olah terdapat iltibas (persamaan) antara maf’ul bih yang
menggantikan tempat fael (naib fael) dan fael asal. Justeru ia memerlukan sesuatu yang
membezakan antara kedua-duanya; iaitu lafaz feel.

Feel yang datang sebelum naib fael ialah feel mabni lil majhul. Dengan melihat pada
baris feel ini, seseorang dapat memastikan perkataan selepasnya, sama ada ia fael atau naib
fael.

Feel ini pula bertukar baris, mengikut jenis feel sama ada feel madhi atau mudhari’. Hal
ini diterangkan oleh al Sonhaji 9 ‫ ا‬76‫ ر‬dengan katanya:

Baris Feel Mabni Lil Majhul

=ِ ِ *
ِ/&
َ ْ;<َ َ. َ 
ِ ‫  َأ َوُ ُ َو ُآ‬6
ُ ًِ6َ. &
ُ ْ ِ ْ ‫ن ا‬
َ َ‫نْ آ‬:َِ
‫أ‬. Feel Madhi.

Jika ia feel madhi, maka barisnya ialah dengan membaris depankan huruf pertama (fa al-
feel), dan membaris bawahkan huruf sebelum akhir. Fa al feel ialah : huruf pertama dalam
perkataan. Ain al feel : huruf ke-2 dalam perkataan. Lam al feel : huruf ke-3 dalam perkataan.

ãããAáàâwçtÜtuAuÄÉzáÑÉàAvÉÅ
3

Contohnya: ً ْ
ِ6
َ ‫ن‬
ُ َْ+2
ِ ْ‫) ا‬
َ ِ*
ُ , I’rabnya:
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ Atau ُ ُ ِ َ  
َ ُ ْ َ َ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬ ُ ْ ِ :)
َ ِ*
ُ
‫ ِه َ ِة‬F ‫ ا‬Eِ  ' ِ ٌ‫ُْع‬.َ & ُ ِ َ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+ :‫ن‬ُ َْ+2
ِ ْ‫ا‬
.‫ ِه َ ُة‬F ‫ ا‬Eُ 
َ ْG َ ْ ‫"ْ ِ; ِ ا‬+َ Eُ .َ !
َ
َ ‫ َو‬Eٌ َ ُ"ْ9.َ ‫ن‬
ِ َْ+2
ِ‫لا‬
ُ َ : ً ْ ِ 6
َ

=ِ ِ *
ِ/&
َ ْ;<َ َ. I
َ Gِ ُ ‫  َأ وُ ُ َو‬6
ُ ًِ‫'َر‬.ُ ‫ن‬
َ َ‫َوِإنْ آ‬
‫ب‬. Feel Mudhari’.

Jika feel mudhari’, maka baris huruf pertama (fa al-feel) hendaklah berbaris hadapan
(dhammah) dan huruf sebelum akhir hendaklah berbaris atas (fathah).

ãããAáàâwçtÜtuAuÄÉzáÑÉàAvÉÅ
4

Contoh: ٌْ‫ز‬
َ ‫ب‬
ُ َ ْ'ُ
I’rabnya:

‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ ‫ع‬
ُ ‫& ا ْ ُ 'َ ِر‬
ُ ْ ِ Atau ُ ُ
ِ َ  
َ ُ ْ َ َ ِ 7ِ9ْ;.َ ‫ع‬
ُ ‫& ا ْ ُ 'َ ِر‬
ُ ْ ِ :‫ب‬
ُ َ ْ'ُ
‫ ِه َ ِة‬F ‫ ا‬Eِ  ' ِ ٌ‫ُْع‬.َ &
ُ
ِ َ A
ُ Bِ َ+ :ْ‫َز‬

Pembahagian Naeb Fael

َ ْ'.ُ ‫َهِ َو‬K 


ِ ْ َ ْ<ِ %َ
َ َ ‫َو ُه‬

Seperti mana Fael, Naib Fael juga terbahagi kepada dua iaitu Zohir dan Mudhmar.

‫ ٌْو‬
َ ‫ْ َ ُم‬Mُ ‫ ٌْو و‬
َ ‫ب َزٌْ و ُأآْ ِ َم‬
ُ َ ْ'ُ ‫ب َزٌْ و‬
َ ِ 6
ُ L < + ‫ه‬F 

A) Naib Fael Zohir.

Iaitu naib faelnya berbentuk isim yang jelas kelihatan.

Contoh Naib Fael Zohir dan I’rab:

ãããAáàâwçtÜtuAuÄÉzáÑÉàAvÉÅ
5

:L
َ ْ<َ ُ ْ+َ ُ َ ْ' ُ ْ ‫وَا‬

 Gُ ِْ 6
ُ ‫ْ َو‬Gُ ِْ 6
ُ ‫ َ َو‬Gُ ِْ 6
ُ ‫ َو‬N
ِ ِْ 6
ُ ‫ َو‬N
َ ِْ 6
ُ ‫َ َو‬9ِْ 6
ُ ‫ َو‬N
ُ ِْ 6
ُ

B) Naib Fael Mudhmar.

Iaitu naib faelnya berbentuk dhamir (kata ganti diri), sama ada dhamir Zahir atau Mustatir.

Dhamir Zahir

-N
ُ ِْ 6
ُ , I’rabnya:
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ : ْ‫ ِب‬6
ُ
&
ِ
ِ َ ْ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+ Qِ ْ ‫& ا‬
P
َ .َ 7ِ ِ '
 ‫ ا‬%َ
َ 7ِ9ْ;.َ &"G. ُ ِ 6
َ :‫ ُء‬G ‫وَا‬

- َ9ِْ 6
ُ ‫ َو‬, I’rabnya:
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ : ْ‫ ِب‬6
ُ
&
ِ
ِ َ ْ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+ Qِ ْ ‫& ا‬
Pَ .َ 7ِ ‫ن‬
ِ ُM
R ‫ ا‬%َ
َ 7ِ9ْ;.َ &"G. ُ ِ 6
َ :+‫و‬

ãããAáàâwçtÜtuAuÄÉzáÑÉàAvÉÅ
6

-N
َ ِْ 6
ُ ‫ َو‬, I’rabnya:
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ : ْ‫ ِب‬6
ُ
&
ِ
ِ َ ْ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+ Qِ ْ ‫& ا‬
P
َ .َ 7ِ I
ِ ْG َ ‫ ا‬%َ
َ 7ِ9ْ;.َ &"G. ُ ِ 6
َ :‫ ُء‬G ‫وَا‬
-N
ِ ِْ 6
ُ ‫ َو‬, I’rabnya:
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ : ْ‫ ِب‬6
ُ
&
ِ
ِ َ ْ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+ Qِ ْ ‫& ا‬
P
َ .َ 7ِ ِ َM ‫ ا‬%َ
َ 7ِ9ْ;.َ &"G. ُ ِ 6
َ :‫ ُء‬G ‫وَا‬

- َ Gُ ْ
ِ6
ُ ‫ َو‬, I’rabnya:
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ : ْ‫ ِب‬6
ُ
&
ِ
ِ َ ْ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+ Qِ ْ ‫& ا‬
P
َ .َ 7ِ ِ '
 ‫ ا‬%َ
َ 7ِ9ْ;.َ &"G. ُ ِ 6
َ :‫ ُء‬G ‫وَا‬
‫ ْف ِ د‬: ‫وا‬
Eِ َ 9ِ ْWG ‫ ا‬% ‫ ف دال‬: U V‫وا‬
- ْGُ ْ
ِ6
ُ ‫ َو‬, I’rabnya:
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ : ْ‫ ِب‬6
ُ
&
ِ
ِ َ ْ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+ Qِ ْ ‫& ا‬
P
َ .َ 7ِ ِ '
 ‫ ا‬%َ
َ 7ِ9ْ;.َ &"G. ُ ِ 6
َ :‫ ُء‬G ‫وَا‬
Qِ ْ @
َ ْ ‫ ا‬Eُ .َ !
َ 
َ : ُ ِ ‫وا‬

-
 Gُ ِْ 6
ُ ‫ َو‬, I’rabnya:
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ : ْ‫ ِب‬6
ُ
&
ِ
ِ َ ْ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+ Qِ ْ ‫& ا‬
P
َ .َ 7ِ ِ '
 ‫ ا‬%َ
َ 7ِ9ْ;.َ &"G. ُ ِ 6
َ :‫ ُء‬G ‫وَا‬
‫َة‬P9 ‫ ا‬Qُ ْ X
َ Eُ .َ !
َ 
َ :‫ن‬9 ‫وا‬

ãããAáàâwçtÜtuAuÄÉzáÑÉàAvÉÅ
7

Kesimpulan yang boleh dikatakan bahawa semua huruf ta dalam semua contoh-contoh
yang lepas adalah Naib Fael, dan semua yang berhubung dengannya ialah huruf yang membawa
makna samada Tastniah, Jama’, Tazkir atau Ta’nits.

Dhamir Mustatir
Kemudian Syeikh menyebut naib fael yang merupakan dhamir-dhamir mustatir, kata Syeikh
‫ ر  ا‬:


َ ِْ 6
ُ ‫ ُِا َو‬6
ُ ‫ َو‬Gَِ 6
ُ ‫ َِ و‬6
ُ ‫ْ َو‬Nَ ِ 6
ُ ‫ب َو‬
َ ِ 6
ُ ‫َو‬
‫ب‬
َ ِ 6
ُ ‫َو‬
- Contohnya: ‫ب‬
َ ِ 6
ُ ٌْ‫ َز‬, I’rabnya:
‫ ِه َ ُة‬F ‫ ا‬Eُ  '
َ ‫ َرْ ِ ِ ا‬Eَ .َ !
َ
َ ‫ُْعٌ َو‬.َ ‫َاء‬Gَ ْ;.ُ :ٌْ‫َز‬
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ : ‫ب‬
َ ِ 6
ُ
َ ‫ِْ ُ ُ= ُه‬YZَ ‫َازًا‬X
َ ِ ِ ٌGِ Gَ ْ.ُ ٌِ 6
َ :&
ِ
ِ َ ْ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+
ْNَ ِ 6
ُ ‫َو‬
- Contohnya: ْNَ 
ِ6ُ ٌْ9‫ ِه‬, I’rabnya:
‫ ِه َ ُة‬F ‫ ا‬Eُ  '
َ ‫ َرْ ِ ِ ا‬Eَ .َ !
َ 
َ ‫ُْعٌ َو‬.َ ‫َاء‬Gَ ْ;.ُ :ٌْ9‫ِه‬
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ :‫ب‬
َ ِ 6
ُ
[+\G ‫ ا‬E.! :‫ ُء‬G ‫وَا‬
7
َ ‫ِْ ُ ُ= ِه‬YZَ ‫َازًا‬X
َ ِ ِ ٌGِ Gَ ْ.ُ ٌِ 6
َ :&
ِ
ِ َ ْ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+‫و‬

ãããAáàâwçtÜtuAuÄÉzáÑÉàAvÉÅ
8

َِ 6
ُ ‫َو‬
- Contohnya: َِ 6
ُ ‫ا َ]َْان‬, I’rabnya:
%9Wَ .ُ ُ +V
َ U V ٌ‫ُْع‬.َ ‫َاء‬Gَ ْ;.ُ : :‫ا َ]َْان‬
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ : ‫ب‬
َ ِ 6
ُ
Qِ ْ ‫& ا‬
P
َ .َ 7ِ ‫ن‬
ِ ُM
R ‫ ا‬%َ
َ 7ِ9ْ;.َ ٌ&
ِ َ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+ :U
ُ ِV
َ ْ‫َوا‬

Gَِ 6
ُ ‫و‬
- Contohnya: Gَ
ِ6
ُ ‫َْان‬9?ِ ‫ا‬, I’rabnya:
%9Wَ .ُ ُ +V
َ U
ٍ ِ\َِ ٌ‫ُْع‬.َ ‫َاء‬Gَ ْ;.ُ :‫ن‬
ِ ‫َْا‬9?ِ ‫ا‬
،[+\G E.!: ‫ء‬G ‫ل وَا‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ :‫ب‬
َ ِ 6
ُ :Gَِ 6
ُ
.Qِ ْ ‫& ا‬
Pَ .َ 7ِ ‫ن‬
ِ ُM
R ‫ ا‬%َ
َ 7ِ9ْ;.َ ٌ&
ِ َ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+ :U
ُ ِV
َ ْ‫َوا‬

‫ ُِا‬6
ُ ‫َو‬
- Contohnya: ‫ُا‬
ِ6
ُ ‫ن‬
َ ‫ا َ]ُْو‬, I’rabnya:
 , ‫آ‬. Q X +V ‫ُْعٌ  او‬.َ ‫َاء‬Gَ ْ;.ُ :‫ن‬
َ ‫ا َ]ُْو‬
‫  @?ل‬79;. 76 ‫  & ا‬:‫ب‬
ُ ِ 6
ُ :‫ ُِا‬6
ُ
Qِ ْ ‫& ا‬
Pَ .َ 7ِ ‫ن‬
ِ ُM
R ‫ ا‬%َ
َ 7ِ9ْ;.َ ٌ&
ِ َ ‫ ا‬A
ُ Bِ َ+ : ‫وا او‬

ãããAáàâwçtÜtuAuÄÉzáÑÉàAvÉÅ
9


َ ِْ 6
ُ ‫َو‬
- Contohnya:
َ ِْ 6
ُ ‫ْ ُة‬9ِ ‫ا‬, I’rabnya:
‫ ِه َ ُة‬F ‫ ا‬Eُ  '
َ ‫ َرْ ِ ِ ا‬Eَ .َ !
َ
َ ‫ُْعٌ َو‬.َ ‫َاء‬Gَ ْ;.ُ :‫ْ ُة‬9ِ ‫ا‬
‫ل‬
ِ ُ?ْ@ َ ْ ِ 7ِ9ْ;.َ 7ِ6َ ْ ‫& ا‬
ُ ْ ِ : ْ‫ ِب‬6
ُ :
َ ِ6
ُ
.Q‫& ر‬. 7 IG ‫ ا‬% 79;. & ‫ ا‬AB+ : ‫ن‬9 ‫وا‬
.........................................................

- ‫ ﻭﺍﷲ ﺳﺒﺤﻨﻪ ﻭﺗﻌﻠﻰ ﺃﻋﻠﻢ‬-


,‫; و‬a‫  و‬/ %‫  و‬. +, Y* * % ‫ ا‬%a‫و‬

27 August 2010, 02:20:52

ãããAáàâwçtÜtuAuÄÉzáÑÉàAvÉÅ

You might also like