ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΕΣ ΑΤΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΙ

Σημειώσεις Εργαστηρίου Ατμολεβήτων - Ατμοστροβίλων
ΚΕΦΆΛΑΙΟ 1........................................................................................................................................ 5
ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ......................................................................................5

1.1.ΘΕΩΡΊΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΆΣΕΩΝ ΑΤΜΟΎ ...................................................................................................5
1.2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΆΣΤΑΣΗΣ......................................................................................................6
1.2.1 ΛΈΒΗΤΑΣ ΚΑΙ ΣΥΣΩΡΕΥΤΉΣ......................................................................................................... 6
1.2.2 Η ΤΟΥΡΜΠΊΝΑ............................................................................................................................ 7
1.2.3 Ο ΣΥΜΠΥΚΝΩΤΉΣ....................................................................................................................... 8
1.2.4 ΤΟ ΔΟΧΕΊΟ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΆΤΩΝ.....................................................................................................8
1.2.5. Η ΔΕΞΑΜΕΝΉ ΤΡΟΦΟΔΟΣΊΑΣ ΝΕΡΟΎ..........................................................................................8
1.2.6. Ο ΠΎΡΓΟΣ ΨΎΞΗΣ.................................................................................................................... 8
1.2.7 Ο ΑΥΤΌΜΑΤΟΣ ΑΠΟΣΚΛΗΡΥΝΤΉΣ ΝΕΡΟΎ.....................................................................................9
1.2.8 Η ΚΟΝΣΌΛΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΎ ΕΛΈΓΧΟΥ............................................................................................9
1.2.9. Η ΔΕΞΑΜΕΝΉ ΚΑΥΣΊΜΟΥ..........................................................................................................10
1.2.10. ΟΙ ΑΝΤΛΊΕΣ........................................................................................................................... 10
1.2.11. ΒΟΗΘΗΤΙΚΌΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΌΣ....................................................................................................10
ΚΕΦΆΛΑΙΟ 2...................................................................................................................................... 14
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ.........................................................................................14

2.1. ΣΤΆΝΤΑΡ ΠΕΙΡΆΜΑΤΑ................................................................................................................14
2.2. ΕΠΙΔΕΊΞΕΙΣ ( ΠΡΑΚΤΙΚΈΣ )..........................................................................................................14
2.3. ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΑ ΠΕΙΡΆΜΑΤΑ.......................................................................................................... 15
ΚΕΦΆΛΑΙΟ 3...................................................................................................................................... 16
ΟΡΓΑΝΑ - ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ...................................................................................................................... 16
3.1. ΣΎΣΤΗΜΑ ΚΑΎΣΗΣ.................................................................................................................... 16
3.1.1. ΡΟΉ ΚΑΥΣΊΜΟΥ..................................................................................................................... 16
3.1.2. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑ ΚΑΥΣΊΜΟΥ......................................................................................................16
3.1.3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑ ΣΤΗΝ ΚΑΜΙΝΆΔΑ ΚΑΥΣΑΕΡΊΩΝ............................................................................17
3.1.4. ΑΝΆΛΥΣΗ ΚΑΥΣΑΕΡΊΩΝ ΚΑΜΙΝΆΔΑΣ........................................................................................17
3.2. ΚΎΚΛΟΣ ΑΤΜΟΎ....................................................................................................................... 17
3.2.1. ΠΊΕΣΗ ΛΈΒΗΤΑ....................................................................................................................... 17
3.2.2. ΕΠΊΠΕΔΟ ΣΥΜΠΥΚΝΏΜΑΤΟΣ ΣΥΣΩΡΕΥΤΉ.................................................................................17
3.2.3. ΠΊΕΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑ ΑΤΜΟΎ............................................................................................18
3.2.4. ΡΥΘΜΌΣ ΡΟΉΣ ΑΤΜΟΎ..........................................................................................................18
3.2.5 ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑ ΚΑΙ ΠΊΕΣΗ ΑΜΟΎ ΕΙΣΌΔΟΥ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΜΠΊΝΑ.....................................................19
3.2.6. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑ ΚΑΙ ΠΊΕΣΗ ΕΞΕΡΧΌΜΕΝΟΥ ΑΤΜΟΎ....................................................................19
3.2.7. ΠΊΕΣΗ ΣΥΜΠΥΚΝΏΜΑΤΟΣ........................................................................................................19
3.2.8. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑ ΜΌΝΩΣΗΣ ......................................................................................................19
3.3. ΚΎΚΛΟΣ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΆΤΩΝ........................................................................................................19
3.3.1. ΠΊΕΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΆΤΩΝ...........................................................................19
3.3.2. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑ ΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΟΎ ΝΕΡΟΎ..................................................................................20
3.3.3. ΡΟΉ ΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΟΎ ΝΕΡΟΎ...............................................................................................20
3.4. ΚΎΚΛΩΜΑ ΝΕΡΟΎ ΨΎΞΗΣ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΆΤΩΝ...........................................................................20
3.4.1. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΕΣ ΕΙΣΌΔΟΥ-ΕΞΌΔΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΈΝΟ ΝΕΡΌ ΨΎΞΗΣ...............................20
3.4.2. Η ΡΟΉ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΈΝΟ ΝΕΡΌ ΨΎΞΗΣ....................................................................20
3.5. Η ΤΟΥΡΜΠΊΝΑ........................................................................................................................... 20
3.5.1. ΤΑΧΎΤΗΤΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΜΠΊΝΑΣ.................................................................................................20
3.5.2. ΡΟΠΉ ΤΗΣ ΤΠΥΡΜΠΊΝΑΣ.......................................................................................................20
3.6. ΑΣΦΆΛΕΙΑ ΤΩΝ ΟΡΓΆΝΩΝ ...........................................................................................................21
3.6.1. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑ ΚΑΙ ΡΟΉ ΣΤΑ ΠΤΕΡΎΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΕΡΘΕΡΜΑΝΤΉΡΑ.................................................21
Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.
Ηράκλειο 1996
2
3.6.2. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑ ΥΠΈΡΘΕΡΜΟΥ ΑΤΜΟΎ....................................................................................21

ΚΕΦΆΛΑΙΟ 4..................................................................................................................................... 22
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΥΠΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ........................................22

4.1. ΓΕΝΙΚΈΣ ΠΡΟΦΥΛΆΞΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΊΑΣ..........................................................................................22
4.1.1. ΚΑΥΣΤΉΡΑΣ............................................................................................................................ 22
4.1.2. ΛΈΒΗΤΑΣ................................................................................................................................. 22
4.1.3. ΤΟΥΡΜΠΊΝΑ............................................................................................................................ 23
4.1.4. ΔΥΝΑΜΌΜΕΤΡΟ...................................................................................................................... 23
4.1.5. ΣΥΜΠΥΚΝΩΤΉΣ ΚΑΙ ΔΟΧΕΊΟ ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΆΤΩΝ..........................................................................23
4.1.6. ΑΝΤΛΊΕΣ.................................................................................................................................. 24
4.1.7. ΟΔΗΓΊΕΣ ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΗ ΑΣΦΆΛΕΙΑ.....................................................................................24
4.2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΊΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑΣ..........................................................................................................24
4.2.1.ΕΛΕΓΧΟΙ ΠΡΙΝ ΤΟ ΞΕΚΊΝΗΜΑ ...................................................................................................24
4.2.2. ΠΑΡΑΣΚΕΥΉ ΥΠΈΡΘΕΡΜΟΥ ΑΤΜΟΎ.........................................................................................25
4.2.3. ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑ ΤΟΥΡΜΠΊΝΑΣ (ΕΞΑΓΩΓΉ ΚΕΝΟΎ)...........................................................................26
4.2.4. ΔΙΑΚΟΠΉ ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑΣ............................................................................................................27
4.3. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΈΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΕΣ.....................................................................................................28
4.3.1. ΕΞΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΑΤΜΌΣΦΑΙΡΑ..................................................................................................28
4.3.2. ΠΑΡΟΧΉ ΚΕΚΟΡΕΣΜΈΝΟΥ ΑΤΜΟΎ.........................................................................................28
4.3.3. ΕΠΑΝΑΦΟΡΆ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑ ΤΟΥ ΥΠΕΡΘΕΡΜΑΝΤΉΡΑ................................................................29
4.4. ΣΥΝΟΠΤΙΚΈΣ ΟΔΗΓΊΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑΣ ΜΟΝΆΔΟΣ...........................................................................30
ΚΕΦΆΛΑΙΟ 5...................................................................................................................................... 31
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ............................................................................................................. 31
5.1. ΡΥΘΜΌΣ ΡΟΉΣ ΜΆΖΑΣ ΑΤΜΟΎ (ΣΎΓΚΡΙΣΗ ΜΕΘΌΔΩΝ )............................................................32
5.2 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΠΌΪΛΕΡ..........................................................................................33
5.3. ΙΣΕΝΤΡΟΠΙΚΉ ΙΚΑΝΌΤΗΤΑ ΤΟΥΡΜΠΊΝΑΣ....................................................................................35
5.4. ΘΕΡΜΙΚΉ ΙΚΑΝΌΤΗΤΑ ΚΎΚΛΟΥ ΑΤΜΟΎ...................................................................................37
5.5. ΓΕΝΙΚΉ ΘΕΡΜΙΚΉ ΙΚΑΝΌΤΗΤΑ ΜΟΝΆΔΟΣ..................................................................................38
5.6. ΙΚΑΝΌΤΗΤΑ ΕΝΑΛΛΆΚΤΗ ΘΕΡΜΌΤΗΤΑΣ....................................................................................39
5.7. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΉ ΑΝΆΛΥΣΗ ΣΤΑΘΕΡΉΣ ΚΑΤΆΣΤΑΣΗΣ.........................................................................41
5.8. ΜΈΤΡΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΜΌΝΩΣΗΣ....................................................................41
ΚΕΦΆΛΑΙΟ 6..................................................................................................................................... 43
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΣΥΣΚΕΥΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΩΝ-ΑΤΜΟΣΤΡΟΒIΛΩΝ. . .43

6.1.ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΆΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΌΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΌΣ.............................................................43
6.1.1. ΕΝΑΛΛΆΚΤΗΣ ΘΕΡΜΌΤΗΤΑΣ.....................................................................................................43
6.1.2. ΘΕΡΜΌΜΕΤΡΑ......................................................................................................................... 43
6.1.3. ΜΕΤΡΗΤΈΣ ΡΟΉΣ.................................................................................................................... 44
6.1.5. ΘΕΡΜΑΝΤΉΡΑΣ....................................................................................................................... 45
6.1.6. ΠΊΝΑΚΑΣ ΕΛΈΓΧΟΥ.................................................................................................................. 45
6.2.ΤΟΠΟΘΈΤΗΣΗ , ΧΡΉΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΤΉΡΗΣΗ.........................................................................................46
6.2.1. ΤΟΠΟΘΈΤΗΣΗ......................................................................................................................... 46
6.2.2.ΓΕΝΙΚΈΣ ΟΔΗΓΊΕΣ ΓΙΑ ΧΡΉΣΗ.....................................................................................................47
6.2.3.ΣΥΝΤΉΡΗΣΗ............................................................................................................................. 47
Β.ΠΕΙΡΆΜΑΤΑ -ΕΛΕΓΧΟΙ..................................................................................................................... 47
6.3.ΚΑΤΆΛΟΓΟΣ ΠΕΙΡΑΜΆΤΩΝ ΚΑΙ ΕΛΈΓΧΩΝ.........................................................................................47
.ΠΕΊΡΑΜΑ (ΔΟΚΙΜΉ ΕΛΈΓΧΟΥ) ΝΟ.1...................................................................................................49
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΊΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΆΣΤΑΣΗΣ.....................................................................................................49
6.5. ΠΕΊΡΑΜΑ ΝΟ.2........................................................................................................................... 50
ΕΝΑΛΛΆΚΤΗΣ ΘΕΡΜΌΤΗΤΑΣ ΣΕ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΠΑΡΆΛΛΗΛΗΣ ΡΟΉΣ............................................................50
6.6. ΠΕΊΡΑΜΑ ΝΟ.3........................................................................................................................... 50
3
ΕΝΑΛΛΆΚΤΗΣ ΘΕΡΜΌΤΗΤΑΣ ΣΕ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΑΝΤΙΡΡΟΉΣ ........................................................................50

6.7.ΠΕΊΡΑΜΑ ΝΟ 4............................................................................................................................ 51
ΜΈΣΗ ΔΙΑΦΟΡΆ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑΣ ΣΕ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΠΑΡΆΛΛΗΛΗΣ ΡΟΉΣ......................................................51
6.8. ΠΕΊΡΑΜΑ ΝΟ.5........................................................................................................................... 52
ΜΈΣΗ ΔΙΑΦΟΡΆ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑΣ ΣΕ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΑΝΤΙΡΡΟΉΣ..................................................................52
6.9. ΠΕΊΡΑΜΑ ΝΟ.6........................................................................................................................... 53
ΟΛΙΚΌΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΉΣ ΜΕΤΆΔΟΣΗΣ ΘΕΡΜΌΤΗΤΑΣ...............................................................................53
6.10. ΠΕΊΡΑΜΑ ΝΟ.7......................................................................................................................... 54
ΘΕΩΡΗΤΙΚΌΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΌΣ ΤΟΥ ΟΛΙΚΟΎ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΉ ΜΕΤΆΔΟΣΗΣ ΘΕΡΜΌΤΗΤΑΣ.................................54
6.11. ΠΕΊΡΑΜΑ ΝΟ.8......................................................................................................................... 55
ΑΠΌΔΟΣΗ ΕΝΑΛΛΆΚΤΗ ΘΕΡΜΌΤΗΤΑΣ..................................................................................................55
6.12. ΔΟΚΙΜΉ ΕΛΈΓΧΟΥ ΝΟ.9...........................................................................................................56
ΡΎΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΏΝ ΚΑΙ ΜΗΔΕΝΙΣΜΌΣ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΜΈΤΡΩΝ ..................................................56
ΚΕΦΆΛΑΙΟ 7..................................................................................................................................... 59
ΜΕΙΩΤΗΡΕΣ ΠΙΕΣΗΣ ΑΤΜΟΥ..........................................................................................................59

7.1. ΕΙΣΑΓΩΓΉ................................................................................................................................... 59
7.2. ΣΚΟΠΌΣ..................................................................................................................................... 59
7.2.1. ΠΟΙΌΤΗΤΑ ΑΤΜΟΎ.................................................................................................................... 59
7.2.2. ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ ΥΛΙΚΏΝ.................................................................................................................59
7.2.3. ΕΞΟΙΚΟΝΌΜΗΣΗ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ....................................................................................................59
7.2.4. ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑΣ..................................................................................................59
7.2.5. ΑΣΦΆΛΕΙΑ............................................................................................................................... 60
7.2.6.ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΈΣ ΜΟΝΆΔΕΣ ΚΑΤΑΝΆΛΩΣΗΣ ....................................................................................60
7.3. ΤΎΠΟΙ ΜΕΙΩΤΉΡΩΝ ΠΊΕΣΗΣ ΑΤΜΟΎ...........................................................................................60
7.4. ΜΕΙΩΤΉΡΕΣ ΆΜΕΣΗΣ ΔΡΆΣΗΣ......................................................................................................60
7.5 ΜΕΙΩΤΉΡΕΣ ΠΊΕΣΗΣ ΈΜΜΕΣΗΣ ΔΡΆΣΗΣ.........................................................................................61
7.5.1. ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑ............................................................................................................................. 61
7.5.2. ΠΛΕΟΝΕΚΤΉΜΑΤΑ.................................................................................................................... 61
7.5.3. ΕΚΛΟΓΉ ΤΎΠΟΥ ΜΕΙΩΤΉΡΑ ΠΊΕΣΗΣ ΑΤΜΟΎ...............................................................................61
7.6. ΕΚΛΟΓΉ ΜΕΓΈΘΟΥΣ ΜΕΙΩΤΉΡΑ ΠΊΕΣΗΣ........................................................................................62
7.7. ΕΓΚΑΤΆΣΤΑΣΗ ΜΕΙΩΤΉΡΑ.............................................................................................................62
ΚΕΦΆΛΑΙΟ 8..................................................................................................................................... 66
ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ.................................................................................................................................. 66
8.1. ΕΙΣΑΓΩΓΉ................................................................................................................................... 66
8.2. ΤΎΠΟΙ ΑΤΜΟΠΑΓΊΔΩΝ .................................................................................................................66
8.3. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΩΝ :.............................................................................67
8.4. ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ ΠΛΩΤΗΡΟΣ..............................................................................69
8.5.ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ ΑΝΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟΥ ΚΑΔΟΥ...................................................70
8.6. ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ.....................................................................................72
8.7. ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΙΚΕΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ............................................73
8.8. ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΙΚΕΣ ΔΙΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ...............................................................75
ΚΕΦΆΛΑΙΟ 9...................................................................................................................................... 77
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΑΤΜΟΥ ΑΠΟ ΔΙΑΡΡΟΕΣ.................................................................77
ΚΕΦΆΛΑΙΟ 10................................................................................................................................... 79
ΠΗΓΈΣ ΚΑΙ ΕΠΊΔΡΑΣΗ ΑΈΡΑ ΣΤΑ ΔΊΚΤΥΑ ΑΤΜΟΎ...................................................................79

10.1. ΓΕΝΙΚΆ..................................................................................................................................... 79
10.2. ΦΙΛΜ ΑΈΡΑ............................................................................................................................. 79
10.3. ΠΗΓΈΣ ΑΈΡΑ........................................................................................................................... 80
4
10.4. ΚΑΘΥΣΤΈΡΗΣΗ ΣΤΗ ΦΆΣΗ ΕΚΚΊΝΗΣΗΣ ( START UP )...................................................................80

10.5. ΕΞΑΈΡΩΣΗ - ΕΞΑΕΡΙΣΤΙΚΆ.........................................................................................................80
10.6. ΠΩΣ Ο ΑΈΡΑΣ ΜΕΙΏΝΕΙ ΤΟΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΉ ΘΕΡΜΟΠΕΡΑΤΌΤΗΤΑΣ (ΟΛΙΚΌ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΉ ΜΕΤΆΔΟΣΗΣ
ΘΕΡΜΌΤΗΤΑΣ ).................................................................................................................................. 82
10.7. ΑΠΑΕΡΙΩΤΈΣ............................................................................................................................ 84
ΚΕΦΆΛΑΙΟ 11................................................................................................................................... 86
Η ΚΑΥΣΗ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ...............................................................................................86

11.1. ΛΊΓΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΆ...................................................................................................................... 86
11.2. ΠΑΡΆΔΕΙΓΜΑ............................................................................................................................ 88
11.3. ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΟΝΟΞΕΙΔΊΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ( CO % ).......................................................................88
11.4. ΡΥΘΜΊΣΕΙΣ ΚΑΥΣΤΉΡΩΝ........................................................................................................... 89
11.5. ΠΡΟΥΠΟΘΈΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΩΣΤΉ ΚΑΎΣΗ......................................................................................90
11.6. ΑΣ ΓΝΩΡΊΣΟΥΜΕ ΤΑ ΥΓΡΆ ΚΑΎΣΙΜΑ..........................................................................................90
11.7. ΑΠΌΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΉΜΑΤΟΣ ΛΈΒΗΤΑΣ - ΚΑΥΣΤΉΡΑΣ..................................................................91
11.8. ΜΈΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΒΑΘΜΟΎ ΑΠΌΔΟΣΗΣ ΛΕΒΉΤΩΝ.........................................................................92
Β Ι Β Λ Ι Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α........................................................................................................................ 98

5
Κεφάλαιο 1
ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ
1.1.Θεωρία Εγκαταστάσεων Ατμού
Ένας απλός βασικός κύκλος ατμού δείχνεται στην Εικόνα 1.1. Θεωρητικά το σύστημα είναι
πλήρως κλειστό και το εργαζόμενο μέσο είναι καθαρός ατμός η νερό. Το σύστημα αποτελείται από
ένα ΛΕΒΗΤΑ όπου θερμότητα Qin παρέχεται από το ΜΠΟΙΛΕΡ η την ΑΤΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑ, Μηχανική
σχύ Wout παράγεται απο τον ΣΤΡΟΒΙΛΟ (μια τουρμπίνα ώθησης σε αυτή την εγκατάσταση) καθώς ο
ατμός υψηλής πίεσης εκτονώνεται σε μια χαμηλότερη πίεση. Θερμότητα Qout απορρίπτεται στον
ΣΥΜΠΥΚΝΩΤΗ.
Ο κύκλος κλείνει μέσω μιας ΤΡΟΦΟΔΟΤΙΚΗΣ ΑΝΤΛΙΑΣ η οποία αντλεί τον συμπυκνωμένο
ατμό (ΣΥΜΠΥΚΝΩΜΑ) και το στέλνει πίσω στο Λέβητα. Ένα μικρό ποσό μηχανικής ισχύος Win
απαιτείται για να λειτουργήσει η ΑΝΤΛΙΑ.
Απουσία απωλειών ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ και ΤΡΙΒΩΝ και με σταθερή κατάσταση λειτουργίας η
ενεργειακή ισσοροπία του συστήματος δίνει:
Qin + Win = Qout + Wout
Ο θεωρητηκός θερμικός βαθμός απόδοσης της ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ ειναι το πηλίκο :

ΑΠΟΔΙΔΟΜΕΝΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΙΣΧΥΣ
nθ = --------------------------------------------------------------
ΠΡΟΣΔΙΔΟΜΕΝΗ ΘΕΡΜΙΚΗ ΙΣΧΥΣ
Στην πράξη οι πραγματικές εγκαταστάσεις ατμού είναι πολύ πιο σύνθετες από ότι φαίνεται
στην Εικ.1 και αυτό οφείλεται στην ανάγκη εξασφάλισης επαρκών και ασφαλών μεθόδων, για το
ξεκίνημα , το κοντρολάρισμα και το σταμάτημα της εγκατάστασης. Ετσι προννοούμε (εξασφαλίζουμε)
την μεταφορά θερμότητας από και προς το σύστημα, αναπληρώνοντας διάφορες απώλειες ,
αποτρέποντας την διάβρωση (σπηλαίωση) κ.λπ.
Η εικόνα 2 δείχνει τον πραγματικό κύκλο ατμού σε μορφή διαγράμματος. Το υπόλοιπο αυτού
του εγχειριδίου (manoual) έχει γραφτεί με την προυπόθεση ότι ο αναγνώστης είναι εξοικειωμένος με
την βασική θεωρία των ατμών, ενήμερος για τις ιδιότητες ατμού-νερού και ενήμερος για την
θερμοδυναμική διαδικασία (προτσές) που είναι γνωστή σαν κύκλος Rankine του ατμού.
Η βιβλιογραφία δίνει μια συλλογή από ουσιώδεις παραπομπές διαβαθμισμένες από στοιχειώδη
κείμενα μέχρι προχωρημένο υλικό. Ο αναγνώστης θα πρέπει να συλλέξει το κατάλληλο υλικό απ’
αυτή τη λίστα για περισσότερο διάβασμα αν χρειαστεί.

6
Οι πίνακες ατμού και ο χάρτης ενθαλπίας / εντροπίας που χρησιμοποιούνται είναι από το βιβλίο
ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ της θεωρίας του μαθήματος.
S.I. μονάδες χρησιμοποιούνται σε όλες τις μετρήσεις και τους υπολογισμούς.
Εικ.1. Σχηματική παράσταση βασικού κύκλου ατμού ( κύκλος Clausius-Rankine)
1.2 Περιγραφή της Εγκατάστασης
Μία διαγραμματική διάταξη ,σχέδιο εγκατάστασης δίνεται στην Εικ.2 και μια περισσότερο
αναλυτική άποψή της στην Εικ. 3. Κάθε συστατικό της εγκατάστασης περιγράφεται παρακάτω.
1.2.1 Λέβητας και Συσωρευτής
Ο GARIONI GTM-45 είναι ένας λέβητας σωληνώσεων - νερού που σχεδιάστηκε για να
παράγει την μέγιστη ροή 450 Kgr/h σε μια πίεση 10 bar και 270 οC. Επίσης παράγει υπέρθερμο
ατμό μέσω ενός σωλήνα υπερ-θέρμανσης σε σχήμα σπείρας/πηνείου τοποθετημένου στο τέλος του
θαλάμου καύσης.

7
Ο λέβητας είναι πετρελαίου και εξοπλισμένος με έναν αυτόματο καυστήρα διπλής φλόγας.
Αφότου ξεκινήσει ο λέβητας λειτουργεί αυτόματα. Είναι εφοδιασμένος με όλα τα απαραίτητα όργανα,
διατάξεις ασφαλείας, κοντρόλερς κ.λπ. για την ασφαλή λειτουργία του.
Το νερό τροφοδοτεί τον λεβητα συνεχώς από μία η δύο ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΙΚΕΣ ΑΝΤΛΙΕΣ που
βρίσκονται κάτω από το κύριο σώμα του λέβητα. Η αντλία λειτουργεί είτε σε HIGH είτε σε LOW
ταχύτητα σε συνάρτηση με το αν έχουμε επιλέξει 1 η 2 διαδρομές φλόγας.Ο ρυθμός παροχής (ροής)
της αντλίας είναι τόσος ώστε να παραχθεί κεκορεσμένος ατμός που μπαίνει στον συσσωρευτή.
Αν υπέρθερμος ατμός απαιτείται (φυσιολογική λειτουργία),οι βαλβίδες (βάνες) τίθενται έτσι ώστε
να κατευθύνουν τον κεκορεσμένο ατμό από τον ΣΥΣΩΡΕΥΤΗ στις σπείρες του υπερθερμαντήρα. Αν
απαιτείται κεκορεσμένος ατμός τότε οι σπείρες του υπερθερμαντήρα πρέπει να παρακαμθούν (by-
pass). Σημειώστε ότι κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις έχουν παρθεί μέτρα για την κατεύθυνση της
ροής του νερού ψύξης μέσω των σπειρών του υπερθερμαντήρα, για να αποφευχθεί η υπερθέρμανσή
τους.
Ο ΑΤΜΟΣΥΣΣΩΡΕΥΤΗΣ δρα σαν ένα ρεζερβουάρ ατμού και επιτρέπει να διανέμεται μία
σταθερή τροφοδοσία ατμού ανεξάρτητα από διακυμάνσεις στην παροχή κορεσμένου ατμού. Το
συμπύκνωμα ίσως σχηματιστεί στον συσσωρευτή είτε λόγω απώλειας θερμότητας στον συσσωρευτή,
είτε λόγω μεταφοράς νερού από την γεννήτρια κεκορεσμένου ατμού.
Το μέγιστο επίπεδο συμπυκνώματος κοντρολάρεται από μία ατμοπαγίδα. Αν το επίπεδο του
συμπυκνώματος ξεπεράσει κάποιο όριο ασφαλείας ο λέβητας αυτόματα σταματά. Το επίπεδο των
συμπυκνωμάτων μπορεί να παρατηρηθεί στο γυαλί όρασης που βρισκεται στο πλευρό του
συσσωρευτή.
1.2.2 Η Τουρμπίνα
Η τουρμπίνα COPPUS RLA 12M είναι μία μονοβάθμιας ταχύτητας, μίξεως και ώθησης
τουρμπίνα. Ο τροχός της είναι διαμέτρου 380 mm και η μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα περιστροφής
είναι 3630 RPM (the trip speed).
Έχει 4 ακροφύσια ατμού τα 3 από τα οποία μπορούν να κλείσουν χειροκίνητα.
Τροφοδοτούμενη με ατμό από 9 bar, μέχρι και -0.8 bar είναι ικανή να δώσει 8 KW στις 3000 RPM με
όλα τα ακροφύσια ανοικτά.
Η τουρμπίνα είναι απευθείας συνδεδεμένη σε κίνηση χωρίς μείωση με γρανάζια.
Αναπόσπαστος με την τουρμπίνα είναι ο ρυθμιστής ταχύτητας που δρα για να διατηρεί μία σταθερή
ταχύτητα ανεξάρτητα από την ανάγκη σε ισχύ στον άξονα ( μέσα στα όρια λειτουργίας του ). Ο
ρυθμιστής είναι αυτοτροφοδοτούμενος με το δικό του πετρέλαιο. Πρόσθετα προς τον ρυθμιστή
υπάρχει ένας μηχανισμός ο οποίος δρα για να θέτει τελείως εκτός λειτουργίας την παροχή ατμού όταν
η ταχύτητα της τουρμπίνας φτάσει ή ξεπεράσει κάποιο επικίνδυνο επίπεδο.

8
1.2.3 Ο Συμπυκνωτής
Ο ΣΥΜΠΥΚΝΩΤΗΣ είναι ένας απλός μονοβάθμιος οστρακοειδής και σωληνωτός εναλλάκτης

θερμότητας. Κρύο νερό από τον πύργο ψύξης μπαίνει στο ένα άκρο του συμπυκνωτή ,ενώ ατμός
εισέρχεται από το άλλο άκρο. Το συμπύκνωμα πέφτει λόγω βαρύτητας στο δοχείο συμπυκνωμάτων.
Ο συμπυκνωτής κανονικά λειτουργεί εν κενώ. Η αντλία κενού διώχνει τον αέρα από τον
συμπυκνωτή κατά την λειτουργία της εγκατάστασης. Μία βαλβίδα ανακούφισης (εκτόνωσης) από
πίεση ,έχει προστεθεί για να προστατεύει τον συμπυκνωτή από το να εκτεθεί σε υπερβολική πίεση.
Επίσης έχει τοποθετηθεί μία προειδοποιητική σειρήνα για υψηλής θερμοκρασίας νερό ψύξης.
1.2.4 Το Δοχείο Συμπυκνωμάτων
Το δοχείο συμπυκνωμάτων είναι ένα κλειστό δοχείο το οποίο παραλαμβάνει το συμπύκνωμα

από τον συμπυκνωτή. Έχει μία συνολική χωρητικότητα περίπου 60lt. Το δοχείο είναι συνδεδεμένο με
ένα ΦΛΟΤΕΡΟΔΙΑΚΟΠΤΗ ο οποίος θέτει σε λειτουργία την ΑΝΤΛΙΑ ΕΞΑΓΩΓΗΣ συμπυκνωμάτων
όταν το επίπεδο συμπυκνωμάτων φτάσει στο ανώτερό του σημείο.
Η χωρητικότητα ανάμεσα στα δύο ακραία αυτά σημεία είναι περίπου 20 lt. To γυαλί
παρατήρησης μας δίνει την δυνατότητα να εξακριβώσουμε το επίπεδο των συμπυκνωμάτων. Αέρας η
ατμός έτσι εμποδίζεται να εισέλθει στην αντλία εξαγωγής συμπυκνωμάτων. Υπάρχουν δύο αντλίες
εξαγωγής συμπυκνωμάτων ,από τις οποίες μόνο μία χρειάζεται για να λειτουργήσει η εγκατάσταση. Η
άλλη χρησιμοποιείται εναλλακτικά.
1.2.5. Η Δεξαμενή Τροφοδοσίας Νερού.
Η δεξαμενή τροφοδοσίας νερού έχει μία χωρητικότητα περίπου 550lt και δρα σαν ένα ρεζερβουάρ για
την εγκατάσταση.
Οποιαδήποτε ποσότητα νερού χαθεί κατά την λειτουργία του κύκλου θα έχει σαν αποτέλεσμα
την μείωση του επιπέδου του νερού στην δεξαμενή τροφοδοσίας. Εν τούτοις το νερό που χάνεται
αντικαθίσταται από "συμπληρωματικό" νερό το οποίο εισάγεται από την δεξαμενή νερού του
αποσκληρυντή κάτω από τον έλεγχο μίας βαλβίδας. Το επίπεδο του νερού μπορεί να παρατηρηθεί
από το γυαλί παρακολούθησης.
1.2.6. Ο Πύργος Ψύξης
Ο APV HALL PN116/600 πύργος ψύξης είναι ένας «επαγωμένου ρεύματος» πύργος ψύξης με
ένα κελί. Είναι σχεδιασμένος για να καταναλώνει περίπου 300 KW σε συνθήκες, όπου η

9
θερμοκρασία του ζεστού νερού που έρχεται στον πύργο ψύξης είναι 45 οC και η θερμοκρασία υγρού
βολβού του περιβάλλοντος αέρα είναι 29 οC.
Το αποτέλεσμα που έχουμε από τη λειτουργία του πύργου ψύξης επιτυγχάνεται περνώντας το
ζεστό νερό πάνω από τα υλικά συσσώρευσης για να του δώσουμε μία μεγάλη επιφάνεια έκθεσης. Ο
αέρας που περνά κατά πλάτος των υλικών συσσώρευσης και σε αντίθετη κατεύθυνση με την ροή του
νερού προκαλεί εξάτμιση. Τότε η πλειοψηφία της λανθάνουσας θερμότητας που απαιτείται για την
εξάτμιση αποσπάται σαν αισθητή θερμότητα από το νερό μειώνοντας έτσι τη θερμοκρασία του.
Το νερό το οποίο χάνεται κατά την εξάτμιση αναπληρώνεται με την βοήθεια μιας βαλβίδας. Έτσι
διατηρείται σταθερό το επίπεδο του νερού στη δεξαμενή συσσώρευσης η οποία απαρτίζει τη βάση
του πύργου.
1.2.7 Ο Αυτόματος Αποσκληρυντής Νερού
Προκειμένου να αποτρέψουμε το σχηματισμό (συσσώρευση) «πουρί» στους σωλήνες του

ΜΠΟΙΛΕΡ, είναι απαραίτητο να αφαιρέσουμε από το νερό τα διαλυμένα ορυκτά που την προκαλούν.
Αυτό επιτυγχάνεται με την μονάδα αποσκλήρυνσης νερού η οποία ανταλλάσσει ιόντα.Η λειτουργία
της εξαρτάται από την αντικατάσταση ιόντων χαμηλής διαλυτότητας (Ca ++), με ιόντα υψηλής
διαλυτότητας (Na +).
Η λειτουργία και επαναλειτουργία του μέσου αποσκλήρυνσης νερού (τα ιόντα αλλάζουν ρητίνη)
πραγματοποιείται αυτόματα. Αναφορά στο manual της, μας εφοδιάζει με περισσότερες λεπτομέρειες
από την άποψη του προγραματισμού και του πότε να αντικαταστήσουμε την ρητίνη και το αλάτι
επαναλειτουργίας. Απαιτείται θεραπεία με τύμπανο 25 lt από σουλφοφωσφορικό πολυμερές L7.
Αυτό το συγκεντρωμένο υγρό διάλυμα για την προστασία από διάβρωση και σχηματισμό
βούρκου (καμμένο λάδι) μπορεί να προστεθεί στην δεξαμενή τροφοδοσίας νερού. Ένα λίτρο (1 Lt)
μπορεί να προστεθεί στο πλήρες δοχείο καθαρισμού νερού πριν την εκτέλεση εντολής και ανανέωση
θα γίνεται με το ρυθμό 2 Lt ανά 3 μήνες.
Πριν απί μία περίοδο μακράς διακοπής απαιτείται οι σωληνώσεις του μπόϊλερ να γεμίσουν με
νερό στο οποίο έχουν προστεθεί 2 Lt απο διάλυμα L7 στο πλήρες γεμάτο δοχείο.
1.2.8 Η Κονσόλα Ηλεκτρικού Ελέγχου.
Η κονσόλα ηλεκτρικού ελέγχου περιέχει όλους τους ηλεκτρικούς διακόπτες, κοντρόλερς και
δείκτες, οι οποίοι είναι απαραίτητοι για τη λειτουργία της μονάδος , εκτός από το ΜΠΟΙΛΕΡ που έχει
το δικό του κοντρόλερ.
Επίσης συμπεριλαμβάνει τα όργανα ελέγχου του δυναμομέτρου και δείκτες p,t καθώς και τους
συναγερμούς για την υψηλή θερμοκρασία νερού ψύξης και υψηλού επιπέδου συμπυκνωμάτων.Η
θερμοκρασία και η πίεση σε διάφορες θέσεις της μονάδας μπορούν να διαβάζονται, μετά από σχετική

10
επιλογή, στις ψηφιακές εξόδους. Η θέση από την οποία η θερμοκρασία και η πίεση διαβάζονται
δείχνεται από διευκρινιστικές φωτεινές ενδείξεις στο διάγραμμα μίμησης που είναι τοποθετημένο
πάνω από την κονσόλα.
1.2.9. Η Δεξαμενή Καυσίμου.
Η δεξαμενή καυσίμου έχει μια χωρητικότητα 100 Lt. Είναι εφοδιασμένη με ένα γυάλινο σωλήνα,
για μετρήσεις μικρών ποσοτήτων υγρών, για να είναι δυνατή η μέτρηση της ροής καυσίμου. Ο
σωλήνας αυτός μπορεί να γεμίσει από την χειροκίνητη αντλία καυσίμου όταν το επίπεδο καυσίμου
είναι χαμηλό. Η δεξαμενή καυσίμου μπορεί επίσης να γεμίσει από ένα εξωτερικό ρεζερβουάρ
καυσίμου χρησιμοποιώντας την χειροκίνητη αντλία.
1.2.10. Οι Αντλίες
Υπάρχουν τέσσερις (4) ηλεκτροκίνητες αντλίες, απαραίτητες για την λειτουργία της μονάδας :
1) Η αντλία νερού τροφοδοσίας (διπλή) που επιλέγεται από τον πίνακα ελέγχου του Λέβητα και η
οποία λειτουργεί συνεχώς κατά την διάρκεια της λειτουργίας του Λέβητα.
2) Η αντλία εξαγωγής συμπυκνωμάτων (διπλή) που λειτουργεί είτε αυτόματα από τους
φλοτεροδιακόπτες του δοχείου συμπυκνωμάτων, είτε χειροκίνητα.
3) Η αντλία κενού λειτουργεί χειροκίνητα (διακόπτης). Αυτή φυσιολογικά εργάζεται συνεχώς κατά
τη λειτουργία του κύκλου.
4) Η αντλία του νερού ψύξης (διπλή) λειτουργεί επίσης χειροκίνητα. Φυσιολογικά λειτουργεί
συνεχώς κατά τη διάρκεια του κύκλου.
1.2.11. Βοηθητικός Εξοπλισμός
Η μονάδα είναι κατάλληλα εξοπλισμένη με διάφορα συστατικά μέρη τα οποία γενικά καλούνται
"βοηθητικά". Εκτελούν απαραίτητες δευτερεύουσες λειτουργίες, (αν συγκριθούν με τις βασικές
λειτουργίες του συστήματος) και περιλαμβάνουν τα παρακάτω εξαρτήματα:
1) Βαλβίδες ασφαλείας -ανοίγουν για να αποδεσμεύσουν ατμό, αν η πίεση που εφαρμόζεται

σ'αυτές υπερβεί ένα προκαθορισμένο όριο.
2) Ρυθμιστές πίεσης - βαλβίδες οι οποίες διατηρούνν μια σταθερή προς τα κάτω πίεση
ανεξάρτητα από τη ροή του ατμού. Μια βαλβίδα ρύθμισης πίεσης είναι ουσιαστικά μια βαλβίδα
στραγγλισμού πίεσης.

11
3) Ατμοπαγίδες που προστατεύουν από τη διαφυγή του ατμού. Ο ατμός παγιδεύεται αλλά
επιτρέπεται η διαφυγή συμπυκνώματος το οποίο αφήνεται να αποχετευθεί.
4) Βαλβίδες αντεπιστροφής (ή ελέγχου) - επιτρέπουν την ροή του ρευστού σε μια

κατεύθυνση, αλλά εμποδίζουν τη ροή προς την αντίθετη κατεύθυνση.
5) Στραγγαλιστήρες (η φίλτρα) - παγίδες για τις ακαθαρσίες και τα μπάζα, που σκοπό έχουν
την προστασία του συστήματος από τις βλάβες που τα παραπάνω μπορούν να προκαλέσουν.
Απαραίτητη είναι η συχνή επιθεώρηση των στραγγαλιστήρων, όπως και η αντικατάστασή τους όταν
αυτό απαιτείται.
6) Χειροκίνητες βαλβίδες - αυτές μας επιτρέπουν να εμποδίζουμε η να ρυθμίζουμε τη ροή

του ρευστού.

12
Εικ.2 . Σχηματικό Διάγραμμα της Μονάδας Ατμού TD-800

13
Εικ.3 Αναλυτικό Λειτουργικό Διάγραμμα της Εγκατάστασης

14
Κεφάλαιο 2
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ
2.1. Στάνταρ Πειράματα.
Χρησημοποιώντας την μονάδα και το σύνολο των οργάνων, όπως προτείνονται από την TEC-
QUIPMENT τα παρακάτω πειράματα μπορούν να έρθουν σε πέρας:
1) Μέτρηση της Ροής Μάζας Ατμού.
2) Προσδιορισμός της Απόδοσης του Λέβητα.
3) Προσδιορισμός της Ισεντροπικής Απόδοσης της Τουρμπίνας.
4) Προσδιορισμός της Θερμικής Απόδοσης του Κύκλου Ατμού.
5) Προσδιορισμός του Συνολικού Βαθμού Απόδοσης της Εγκατάστασης.
6) Προσδιορισμός της Αποτελεσματικότητας του Εναλλάκτη Θερμότητας και του Ολικού
Συντελεστή Μετάδοσης Θερμότητας.
7) Ενεργειακή ανάλυση σταθερής κατάστασης για κάθε συνιστώσα του συστήματος.
8) Μέτρηση της Αποτελεσματικότητας της Μόνωσης.
2.2. Επιδείξεις ( Πρακτικές ).
Οι βασικές αρχές και η πρακτική λειτουργία του κύκλου (μονάδος) δημιουγίας ατμού μπορούν
να επιδεικνύονται χρησιμοποιώντας την πειραματική εγκατάσταση. Εν τούτοις εξ' αιτίας της
μικρής φυσικής κλίμακας της πειραματικής μονάδας δεν πρέπει οι επιδείξεις να αντιμετωπίζονται
σαν οι χαρακτηριστικές μιας μεγάλης κλίμακας μονάδας ατμού, χωρίς την σωστή γνώση των
διαφορών ανάμεσα σε μικρής και μεγάλης έκτασης εγκαταστάσεις.
Για παράδειγμα αυτή η μονάδα δεν περιλαμβάνει μηχανισμό τροφοδοτήσεως με θερμότητα,
υπερ-προ-θερμαντήρες, προθερμαντήρες αέρα, εξοικονομητή- ρες, αναθερμαντήρες , ή πολυβάθμιες
τουρμπίνες που όλα τα παραπάνω φυσιολογικά χρησιμοποιούνται από μεγάλης κλίμακας τυπικές
μονάδες.
Όλες οι όψεις της εκκίνησης , της λειτουργίας και της διακοπής της μονάδας, όπως
περιγράφονται στο κεφάλαιο 4 , μπορούν να επιδεικνύονται σε συνδυασμό με την λειτουργία
μερικών χαρακτηριστικών ασφαλείας.
Επίδειξη της τουρμπίνας με εξαγωγή ατμού απευθείας στην ατμόσφαιρα, παρά στο
συμπυκνωτή , μπορεί επίσης να εκτελεστεί αλλά δεν συνίσταται για μεγάλες περιόδους
.Αποφεύγεται έτσι μεγάλα ποσά νερού να περάσουν απο τον αποσκλυρηντή νερού και να
απαιτείται έτσι ανανέωση του χειρισμού τροφοδοσίας νερού (L7).

15
2.3. Περισσότερα Πειράματα
Αν πρόσθετος εξοπλισμός είναι διαθέσιμος, περισσότερα πειράματα μπορούν να εκπληρωθούν

, όπως περιγράφεται παρακάτω:
1) Χρησιμοποιώντας Εξοπλισμό Ανάλυσης Καυσαερίων :

 Ανάλυση Ο2 και CO σε ξηρή εξάτμιση καυσαερίων.
 Προσδιορισμός του λόγου αέρας/καύσιμο χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα της ανάλυσης των
καυσαερίων.
 Προσδιορισμός της ικανότητας καύσης.
2)Χρησιμοποιώντας Εξοπλισμό Μέτρησης Αέρα και υγρόμετρο:

 Προσδιορισμός της απόδοσης του πύργου ψύξης.
3) Χρησιμοποιώντας Εξοπλισμό Ανάλυσης του νερού του Λέβητα :

 Χημική ανάλυση του νερού του λέβητα.
4) Χρησιμοποιώντας Ένα Αδιαβατικό (Στραγγαλιστικό) Θερμιδο- μετρητή:

 Προσδιορισμός του βαθμού ξηρότητας του ατμού.

16
Κεφάλαιο 3.
ΟΡΓΑΝΑ - ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ
Τα οργανα παρεχονται για να παρακολουθουν την μοναδα κατα την διαρκεια της λειτουργιας
του συστηματος και να μετρουν τις αποδοσεις της. Τα παρακατω περιγραφουν καθε οργανο και
τις χρησεις του συμφωνα με την λειτουργια του.
3.1. Σύστημα Καύσης
3.1.1. Ροή Καυσίμου.
Ενας γυαλινος σωληνας για μετρησεις μικρων ποσοτητων υγρων και βοηθητικο
ρεζερβουαρ, ειναι συνδεδεμενα με την δεξαμενη καυσιμου και μπορουν να χρησιμοποιηθουν για να
μετρησουν τον ρυθμο ροης καυσιμου στον καυστηρα με την βοηθεια ενος ορολογιακου μηχανισμου
για σταματημα.
(Δεν εχει προμηθευτει)
Για να μετρησετε την ροη καυσιμου :

1) Κλειστε την βανα κυριας τροφοδοσιας (V 40) επιτρεποντας ετσι στον καυστηρα να
τροφοδοτειται απο τον γυαλινο σωληνα.
2) Γεμιστε το γυαλινο σωληνα με καυσιμο (αν ειναι απαραιτητο) κλεινοντας την βανα
εξοδου απο τον σωληνα (V 41) λειτουργωντας την χειροκινητη αντλια.
3) Μετρηστε την περιοδο που απαιτειται για να πεσει το επιπεδο του καυσιμου στο σωληνα
απο τα 250 ml στο 0 .
4) Ανοιξτε την βανα κυριας παροχης καυσιμου (V 40) αμεσως ,για να αποφυγετε την ελειψη
καυσιμου στον καυστηρα.
3.1.2. Θερμοκρασία Καυσίμου.
Η θερμοκρασια καυσιμου διαβαζεται κατευθεια συλλεγοντας την ενδειξη 8 στον επιλογεα της
κονσολας για το κοντρολ της θερμοκρασιας.

17
3.1.3. Θερμοκρασία στην καμινάδα καυσαερίων.
Αυτη διαβαζεται επισης αν τοποθετησουμε τον επιλογεα στην θεση 10 του κοντρολερ.
3.1.4. Ανάλυση Καυσαερίων Καμινάδας.
Ενα δειγμα καυσαεριων μπορει να παρθει απο την ταπα στην βαση της καμιναδας και να
αναλυθει παιρνοντας απ'ευθειας τις τιμες Ο2 και CO.
3.2. Κύκλος Ατμού.
3.2.1. Πίεση Λέβητα.
Η πιεση του λεβητα διαβαζεται απ'ευθειας σε ενα μανομετρο 0-20 bar που ειναι
τοποθετημενο μπροστα στον λεβητα.Η πιεση ατμου στον ΑΤΜΟΣΥΣΩΡΕΥΤΗ μπορει επισης να
διαβαστει απ'ευθειας στο μανομετρο που ειναι τοποθετημενο μπροστα στον συσσωρευτη.
Σημείωση
Ολα τα μανομετρα και οι ψηφιακοι δεικτες πιεσης ,δειχνουν πιεση μανομετρου.Για να
μετατρεψετε την πιεση μανομετρου σε απολυτη πιεση (που απαιτειται οταν χρησιμοποιειτε πινακες η
διαγραμματα) προσθεστε την ισχυουσα ατμοσφαιρικη πιεση.Αν ενα βαρομετρο δεν ειναι διαθεσιμο
θεωρειστε σαν δεδομενη την στανταρ ατμοσφαιρικη πιεση σε επιπεδο θαλασσας που ειναι 1,013
bar διορθωμενη κατα υψος.
Μετατρεψτε την πιεση σε S.I μοναδες:

1 bar = 100 KPA
1 bar = 0.1 MPA
3.2.2. Επίπεδο Συμπυκνώματος Συσωρευτή.
Το επιπεδο αυτο φαινεται απ'ευθειας απο το γυαλι ορασης που ειναι τοποθετημενο στον
συσσωρευτη.

18
3.2.3. Πίεση και Θερμοκρασία Ατμού.
Η πιεση και θερμοκρασια κεκορεσμενου ατμου (απο τον συσσωρευτη) μπορει να διαβαστει
αμεσως συλλεγοντας την επιλογη 1 στην κονσολα απο τον επιλογεα πιεσης η θερμοκρασιας
αντιστοιχα.
3.2.4. Ρυθμός Ροής Ατμού.
Η ροη ατμου απο τον λεβητα μετριεται χρησιμοποιωντας την διαφορικη πιεση κατα πλατος
του ανοξειδωτου στομιου ελασματος που εχει τοποθετηθει στον κεντρικο αγωγο ατμου.Η
διαφορικη πιεση μετριεται με ενα διαφορικο μανομετρο,το οποιο εχει ρυθμιστει απ'ευθειας για να
δειχνει την παροχη ατμου απο 0-500 kgr/h.
Σημειωστε οτι αυτο το μανομετρο εχει ρυθμιστει για ατμο 10 bar (απολυτη) και 250 οC
(πυκνοτητα 4,2955 kgr/m3).Για αλλες συνθηκες ατμου μια καταλληλη διορθωση για την πυκνοτητα
πρεπει να εφαρμοζεται.
Για την μετρηση της ροης ατμου ,η διαδικασια εχει ως εξης:
1) Ελεξτε οτι η βαλβιδες V52, V53, V54 ειναι κλειστες.Μετα ανοιξτε το στομιο γραμμης με την
βαλβιδα V50.Ανοιξτε την συνεργαζομενη βαλβιδα αποχετευσης V55 αργα για να επιτρεψετε στον
αερα και στο συμπυκνωμα να διαφυγει στην αποχετευση.Κλειστε την βαλβιδα αποχετευσης οταν
ο ατμος εξερχεται ελευθερος απο την αποχετευση.
2) Επαναλαβατε τα ιδια με παραπανω με την βαλβιδα V51 και την αποχετευση της V56.
3) Ανοιξτε και τα μανομετρα βαλβιδες V53 και V54 αργα και αμεσως μολις το επιπεδο της
διαφορικης πιεσης στθεροποιηθει, διαβαστε το ρυθμο ροης του ατμου.
4) Ολες οι βαλβιδες εκτος απο την V52 ,πρεπει να αφεθουν ανοικτες για να παρακολουθουν
το ρυθμο ροης ατμου.Περιοδικα μια χαραμαδα στις βαλβιδες αποχετευσης για να προστατευετε τα
στομια των γραμμων απο το να γεμιζουν με συμπυκνωμα, αλλα παντοτε κλεινετε και απομονωνετε
τις βαλβιδες V53 και V54 μετα την αποχετευση.
5) Κλειστε ολες τις βαλβιδες οταν τελειωσετε τις μετρησεις με τον μετρητη ροης του ατμου,
αλλα ανοιξτε τις 2 βαλβιδες αποχετευσης για να αποφυγετε το κενο, καθως επισης και για να
κρυωνει το συστημα.Κλειστε και αυτες τις δυο βανες οταν το συστημα εχει ερθει σε θερμοκρασια
δωματιου.

19
3.2.5 Θερμοκρασία και Πίεση Αμού Εισόδου στην Τουρμπίνα.
Η πιεση του ατμου που παρεχεται στην τουρμπινα (αντιθετα στο ρευμα της βαλβιδας
ρυθμισης, που κοντρολαρει ο ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ) διαβαζεται απευθειας στην κλιμακα απο 0-16 bar σε
μανομετρο.Η πιεση και η θερμοκρασια του ατμου που τροφοδοτει την τουρμπινα διαβαζονται
επισης απευθειας παιρνοντας την επιλογη 3 στην κονσολα απο τον επιλογεα,για την πιεση και την
θερμοκρασια αντιστοιχα.
3.2.6. Θερμοκρασία και Πίεση Εξερχόμενου Ατμού.
Η πιεση του εξερχομενου ατμου διαβαζεται απευθειας στο μανομετρο κλιμακας (-1 εως 2
bar) το οποιο βρισκεται τοποθετημενο στον συμπυκνωτη. Η πιεση και η θερμοκρασια του
εξερχομενου ατμου διαβαζεται επισης απευθειας οταν ο επιλογεας της κονσολας τοποθετηθει
στην θεση 4, για την πιεση και την θερμοκρασια αντιστοιχα.
3.2.7. Πίεση Συμπυκνώματος.
Η πιεση των συμπυκνωματων διαβαζεται απευθειας στο μανομετρο κλιμακας (-1 εως 2 bar )
που ειναι προσαρμοσμενο στον συμπυκνωτη.
3.2.8. Θερμοκρασία Μόνωσης.
Η θερμοκρασια εισοδου και εξοδου της μονωσης μπορει να διαβαστει απευθειας

παιρνοντας τις επιλογες 11 και 12 αντιστοιχα, στην κονσολα ελεγχου για την θερμοκρασια
3.3. Κύκλος Συμπυκνωμάτων.
3.3.1. Πίεση και Θερμοκρασία Συμπυκνωμάτων.
Η πιεση και η θερμοκρασια του συμπυκνωματος στο δοχειο συμπυκνωματων,διαβαζεται

αμεσως παιρνοντας την επιλογη 5 στην κονσολα ελεγχου.

20
3.3.2. Θερμοκρασία Τροφοδοτικού Νερού.
Η θερμοκρασια του τροφοδοτικου νερου,οταν αυτο αφηνει την τροφοδοτικη δεξαμενη,

παιρνεται απο την θεση 9 του επιλογεα στην κονσολα.
3.3.3. Ροή Τροφοδοτικού Νερού.
Η μεση τιμη της ροης του τροφοδοτικου νερου, βρισκεται χρονομετρωντας μια λογικη
μεταβολη, στις μετρησεις του τροφοδοτικου νερου.
3.4. Κύκλωμα Νερού Ψύξης Συμπυκνωμάτων.
3.4.1. Θερμοκρασίες Εισόδου-Εξόδου για το Συμπυκνωμένο Νερό Ψύξης.
Οι θερμοκρασιες εισοδου και εξοδου του νερου αυτου διαβαζονται απ' ευθειας θετοντας τον
επιλογεα στις θεσεις 6 (εισοδος) και 7 (εξοδος) πανω στην κονσολα.
3.4.2. Η Ροή για το Συμπυκνωμένο Νερό Ψύξης.

Η ροη του νερου αυτου μετριεται απο ενα πλαγιο ροομετρο κατα πλατος ενος στομιου
τοποθετημενου στην γραμμη εισοδου του νερου ψυξης.Το ροομετρο ειναι ρυθμισμενο για να
μετραει την βασικη ροη.Η περιοχη ροης ειναι (8 εως 40 m3/h). Η οραση κατα μηκος της κορυφης
του φλοτερ.
3.5. Η Τουρμπίνα.
3.5.1. Ταχύτητα της τουρμπίνας
Η ταχυτητα της τουρμπινας [Ν] διαβαζεται απευθειας στο ψηφιακο ταχομετρο σε RPM.
3.5.2. Ροπή της Τπυρμπίνας
Η ροπη που αναπτυσεται απο την τουρμπινα διαβαζεται απευθειας απο τον ψηφιακο δεικτη
ροπης σε Nm.

21
Η ισχυς εξοδου απο την τουρμπινα ειναι :

2π.N.Τ
P = ------------
60000
3.6. Ασφάλεια των Οργάνων.
Δες στο Κεφ. 4.2 σχετικα με την χρηση των οργανων.
3.6.1. Θερμοκρασία και Ροή στα Πτερύγια του Υπερθερμαντήρα.
Ενας ανιχνευτης ροης εχει εξασφαλιστει για να δειχνει ποτε υπαρχει μια θετικη ροη στα
πτερυγια του υπερθερμαντηρα.Ενας δεικτης θερμοκρασιας (0 εως 120 οC) παρακολουθει την
θερμοκρασια του κρυου νερου οταν αφηνει τα πτερυγια του υπερθερμαντηρα.
3.6.2. Θερμοκρασία Υπέρθερμου Ατμού.
Ενα θερμομετρο (0 εως 300 οC) εχει τοποθετηθει μπροστα απο τον λεβητα για να
παρακολουθει την θερμοκρασια του ατμου που τροφοδοτει τον συσσωρευτη.

22
Κεφάλαιο 4
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΥΠΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
4.1. Γενικές Προφυλάξεις Ασφαλείας.
Τιποτα δεν συνεισφερει περισσοτερο στην ασφαλη λειτουργια μιας εγκαταστασης απο μια
πληρη ,λεπτομερη, γνωση των αρχων λειτουργιας της.
Ο ατμος μπορει να γινει επικινδυνος.Η πιεση του κορεσμου του αυξανει ταχεως με την
θερμοκρασια και η θερμοκρασια εργασιας του και η περιεχομενη θερμοτητα ειναι αρκετη για να
επιφερει σοβαρα εγκαυματα.
Η μοναδα εχει κατασκευαστει με ασφαλη χαρακτηριστικα και διαφορες λειτουργιες οπως το

επιπεδο συμπυκνωματος στον συσσωρευτη και η ταχυτητα περιστροφης της τουρμπινας
ελεγχονται και περιοριζονται αυτοματα. Οι παρακατω οδηγιες περιγραφουν τις σημαντικοτερες
προφυλα ξεις ασφαλειας που πρεπει να ληφθουν, αλλα μην αμελειτε να καλυψετε ολες τις οψεις
της ασφαλειας της εγκαταστασης.Ο χειριστης της μοναδας φερει την αμμεση ευθυνη για την
ασφαλεια και πρεπει επομενως να ειναι διεξοδικα εξοικειωμενος με καθε οψη της μοναδας και της
λειτουργιας της.
4.1.1. Καυστήρας.
Παρατηρειστε τις οδηγιες λειτουργιας του καυστηρα προσεκτικα.Αν ο καυστηρας δεν αναψει
αμμεσως ελεγξτε για μια λαθος κατασταση οπως περιγραφεται στο HandBook λειτουργιων του
λεβητα. Συνεχης αποτυχια στην εκκινηση του καυστηρα, δειχνει οτι ο καυστηρας χρειαζεται
συντηρηση, ή οτι υπαρχει καποιο προβλημα στο καυσιμο (λαθος τυπος , μολυνση κ.τ.λ).
Αποτυχία του καυστηρα να αναψει μπορει να εχει σαν συνεπεια μια συσωρευση ακαυστου
πετρελαιου στον Λεβητα, το οποιο μπορει μεταγενεστερα να προκαλεσει εκρηξη και μεγαλη ζημια.
Μην επιχειρησετε πανω απο ΔΥΟ (2) προσπαθειες για να αναψετε τον καυστηρα, χωρις να
ερευνησετε την αιτια της αποτυχιας και χωρις να ελεγξετε για να εξασφαλισετε οτι ακαυστο
πετρελαιο δεν εχει συσωρευτει στον Λεβητα.
Ειναι απαραιτητο να χρησιμοποιειται καυσιμο με τις σωστες προδιαγραφες. Διατηρειστε το καυσιμο

καθαρο. Μην αντλειτε καυσιμο απο τον πυθμενα του δοχειου καυσιμου. Διατηρειστε το δοχειο
καυσιμου στεγανα κλεισμενο. Μην το ανοιγετε παρα οταν το γεμιζετε. Λαβετε μετρα ωστε νερο,
σκονη, αμμοχαλικο κ.λπ. να μην εισελθει στο δοχειο.
4.1.2. Λέβητας
Ο λεβητας ειναι βασικα ενας μετατροπεας θερμοτητας, οπου θερμοτητα μεταφερεται απο τα
ζεστα αερια της καυσης στο νερο, στο οποιο λαμβανει χωρα μια αλλαγη φασης σε ατμο.
Ειναι απαραιτητο η θερμοκρασια των φλογοσωληνων (περιλαμβανονται και οι σωληνες του

υπερθερμαντηρα) να διατηρειτε μεσα σε καποια ορια ασφαλη και αυτο σημαινει οτι πρεπει να
τροφοδοτουμε με νερο τον λεβητα καθ'ολη την διαρκεια λειτουργιας του.Αν η παροχη του νερου
πεσει κατω απο καποιο οριο ασφαλειας, οι σωληνες μπορουν να υπερθερμανθουν προκαλωντας
παραμορφωση, εξασθενιση και ακομα χειροτερα, σπασιμο η εκρηξη κατω απο πιεση.Κατω απο
αυτες τις συνθηκες η θερμοκρασια του κεκορεσμενου ατμου θα ξεπερασει το προκαθορισμενο οριο
και ο λεβητας θα διακοψει αυτοματα την λειτουργια του.Αν παρα πολυ νερο τροφοδοτει τον λεβητα,
23
το ιδιο θα συμβαινει και στον συσσωρευτη.Καντε διορθωτικες ενεργειες αν το επιπεδο του

συμπυκνωματος στον συσσωρευτη αυξηθει γρηγοροτερα απο το κανονικο.
Η πιεση στον λεβητα και τον συσσωρευτη θα αυξανει και ο ρυθμος μεταφορας θερμοτητας
απο τα αερια της καυσης θα ειναι μεγαλυτερος απο αυτον που απαιτειται για να ικανοποιησει την
απαιτηση σε ατμο.Κοντρολαρισμα της πιεσης επιτυγχανεται, ειτε μεταβαλλοντας τις απαιτησεις σε
ατμο, ειτε μεταβαλλοντας τον ρυθμο ροης του καυσιμου.Σε κανονικη λειτουργια ο ρυθμος ροης του
καυσιμου κοντρολαρεται αν η πιεση του λεβητα ρυθμιστει απο τους διακοπτες πιεσης που ειναι
τοποθετημενοι μπροστα στον λεβητα.
Οταν απαιτειται λιγος ατμος αυτο θα εχει σαν συνεπεια να εχουμε υψηλοτερη πιεση στον
λεβητα, παρα στην περιπτωση που απαιτειται μεγαλη ποσοτητα ατμου.Συμπερασματικα υψηλοτερη
ή χαμηλοτερη πιεση λεβητα απο την κανονικη για μια δεδομενη απαιτηση ατμου, ειναι αιτια για μια
διερευνηση στον καυστηρα η στους σωληνες του λεβητα για σχηματισμο πουρι.Ο λεβητας ειναι
εφοδιασμενος με δυο βαλβιδες ασφαλειας οι οποιες θα ελευθερωσουν τον ατμο αν η πιεση
ξεπερασει τα προκαθορισμενα ορια. Μην επεμβαινετε στις βαλβιδες ασφαλειας. Αυτες πρεπει να
ελεγχονται τακτικα για την σωστη λειτουργια τους μονο απο εμπειρο συντηρητη.
4.1.3. Τουρμπίνα.
Το κυριο χαρακτηριστικο αναφορικα με την ασφαλεια της τουρμπινας ειναι να προστατευθουμε

εναντια σε υπερταχυτητα η οποια μπορει να προκαλεσει σπασιμο στον τροχο της τουρμπινας.Βεβαια
η τουρμπινα ελεγχεται απο μια βαλβιδα ανακοπης και εχει μηχανισμο αποσυνδεσης σε περιπτωση
υπερταχυτητας. Αποτυχια ή εμπλοκη αυτων των μηχανισμων μπορει να οδηγησει σε καταστασεις
μεγαλης ταχυτητας.Αν κατι τετοιο συμβει η βαλβιδα εισοδου του ατμου ( V12) στην τουρμπινα η οι
κυριες βαλβιδες ατμου (V2 - V3) πρεπει να κλεισουν οσο το δυνατον γρηγοροτερα. Διακοπη της
λειτουργιας του λεβητα δεν θα εμποδισει απαραιτητα ενα ατυχημα λογω μεγαλης ταχυτητας, το οποιο
θα οφειλεται στον αποθηκευμενο στον συσσωρευτη ατμο.
Διατηρειστε τον ρυθμιστη ταχυτητας της τουρμπινας και τον μηχανισμο αποσυνδεσης σε
περιπτωση υπερταχυτητας, σε καλη κατασταση. Επισης φροντιστε ωστε, σκορπια υφασματα,
μακρια μαλλια κ.τ.λ να διατηρουνται μακρια απο τα κινουμενα μερη της τουρμπινας.
4.1.4. Δυναμόμετρο.
Το δυναμομετρο δεν πρεπει να εκτιθεται σε υπερταχυτητες. Οι παραπανω προφυλαξεις για

την τουρμπινα εχουν εφαρμοστει και στο δυναμομετρο.
4.1.5. Συμπυκνωτής και Δοχείο Συμπυκνωμάτων.
Υπερπιεση στον συμπυκνωτη και στο δοχειο συμπυκνωματων πρεπει να αποφευγεται.Μια

τετοια κατασταση μπορει να προκληθει αν το κρυο νερο δεν τροφοδοτησει τον συμπυκνωτη κατα
την διαρκεια της λειτουργιας της μοναδας. Αν η βαλβιδα ασφαλειας του συμπυκνωτη ξεφυσα η
λειτουργησει ο συναγερμος για την υψηλη θερμοκρασια του νερου ψυξης, διακοψτε την λειτουργια
της εγκαταστασης και εξακριβωστε την αιτια. Το δοχειο συμπυκνωματων εχει επισης συναγερμο για
την υψηλη σταθμη ρευστου. Αν αυτος ο συναγερμος λειτουργησει ελεγξτε αν η αντλια εξαγωγης
συμπυκνωματων λειτουργει και οτι η βαλβιδα αντεπιστροφης λειτουργει κανονικα.

24
4.1.6. Αντλίες.
Αν η μοναδα δεν χρησιμοποιειται συχνα οι αντλιες μπορει να παθουν εμπλοκη. Ενας

κινητηρας που καιγεται ειναι το αποτελεσμα αν μια αντλια σε εμπλοκη ενεργοποιηθει για χρονο
πανω απο λιγα δευτερολεπτα.Αν η αντλια δεν περιστρεφεται διακοψτε την ηλεκτρικη παροχη
σ'αυτην και εξακριβωστε την αιτια της αστοχιας.Υπερβολικος θορυβος η διαρροη απο μια αντλια
σημαινει οτι απαιτειται συντηρηση. Μια θορυβωδης αντλια κενου δειχνει οτι η αντλια ειναι ανεπαρκως
φορτωμενη.Προσπαθηστε να ανοιξετε την V21 ελαφρα.Οταν χρησιμο ποιουνται δυο αντλιες ειναι
καλο να λειτουργειτε τις αντλιες εκ περιτροπης ετσι ωστε και οι δυο να εχουν κατα προσεγγιση ιση
χρηση. Κατ'αυτο τον τροπο επιδεινωση οφειλομενη στην μη χρηση θα αποφευχθει.
4.1.7. Οδηγίες για περισσότερη Ασφάλεια.
Μην επιχειρησετε να πραγματοποιησετε συντηρηση η μη επιτρεπομενες ρυθμισεις, ενω η

μοναδα λειτουργει. Οταν ανοιγετε η κλεινετε βαλβιδες ατμου πληρως, παντοτε σταματατε περιπου 1/4
της στροφης πριν απο το τελος. Αυτο βοηθα να προστατευσετε την βαλβιδα απο εμπλοκη που
θα οφειλετε σε διαφορετικη θερμικη διαστολη οταν η μοναδα θερμαινεται η κρυωνει.Προστατευτικα
γαντια η χρηση γαλλικου κλειδιου συνισταται για την λειτουργια χειροκινητων βαννων που ειναι
ζεστες.Μην κτυπατε η στραπατσαρετε τις προσοψεις των γυαλινων κουτιων οπου βρισκονται τα
μανομετρα η τους γυαλινους σωληνες, δεικτες επιπεδου.Το σπασιμο του γυαλιου μπορει να αποβει
επικινδυνο.
4.2. Διαδικασίες Λειτουργίας
Η παρακατω διαδικασια πρεπει να ακολουθειτε για να ειναι ικανη η εγκατασταση να

δουλεψει σε μια κατασταση που να ανταποκρινεται περιπου
στην μεγιστη ικανοτητα αποδοσης της.
Αναφερομαστε στην Εικ.2 και στα σχηματα 1 και 2 για να προσδιορισουμε βανες και κοντρολ.
Η διαδικασια χωριζεται σε 4 βηματα :

1) Ελεγχοι πριν το ξεκινημα
2) Παραγωγη ατμου
3) Λειτουργια τουρμπινας
4) Διακοπη (σταματημα)
4.2.1.Ελεγχοι πριν το ξεκίνημα.
1. Εξασφαλιστε οτι ο κυριος διακοπτης στην κονσολα ελεγχου ειναι OFF και οτι ολοι οι ηλεκτρικοι
διακοπτες στην κονσολα ελεγχου και στον πινακα ελεγχου του λεβητα ειναι στην θεση OFF η στην
θεση MIN.
2. Εξασφαλιστε οτι αρκετο καυσιμο ειναι διαθεσιμο για να συμπληρωθει ο κυκλος. Αν ειναι
απαραιτητο γεμιστε ως επανω την ημερησια δεξαμενη καυσιμου ανοιγοντας την V42 και
δραστηριοποιωντας την χειροκινητη αντλια καυσιμου.Κλειστε την V42 οταν η δεξαμενη ειναι γεματη.
3. Ελεγξτε ολες τις βανες να ειναι κλειστες εκτος απο :
 Μεμονωμενες βαννες που ειναι προσαρμοσμενες σε μανομετρα, μειωτες πιεσης και

σταθμοδεικτες. Αυτες οι βαννες δεν εχουν επιγραφες αφου παντα μενουν ανοικτες.

25
 Η βαννα κυριας παροχης νερου V31 και οι βαννες κυριας παροχης στον πυργο ψυξης και στο
κυκλωμα αποσκληρυντη νερου στην δεξαμενη τροφοδοσιας V29 και V32.
 Οι βαννες του κυκλωματος ψυξης συμπυκνωματων V24 ,V25A/B V26A/B, V27
 Οι βαννες αντλιας εξαγωγης συμπυκνωματων V17A/B και V18A/B.
4. Μετακινηστε, καθαριστε και επανατοποθετηστε το στραγγιχτηρα στον αγωγο ατμου.
5. Εξασφαλιστε οτι ο συνδεσμος αποσυνδεσης μπορει να περιστραφει με το χερι. Επισης ελεγξτε

αν το δυναμομετρο της τουρμπινας μπορει να περιστραφει με το χερι και οτι ο μηχανισμος
αναστολης σε περιπτωση υπερταχυτητας της τουρμπινας εχει τεθει σε λειτουργια.Γεμιστε με λαδι τα
εδρανα της τουρμπινας και του ρυθμιστη ταχυτητας στα σωστα επιπεδα.
6.Ελεγξτε οτι το δοχειο συμπυκνωματων ειναι αδειο.Αν οχι ενεργοποιηστε τις αντλιες εξαγωγης
συμπυκνωματων, μεχρι να αδειασει και κατοπι θεστε τις OFF.
7.Ελεγξτε οτι το ρεζερβουαρ του πυργου ψυξης και η δεξαμενη ανατροφοδοτησης ειναι γεματες.
8. Ελεγξτε οτι η μοναδα αποσκληρυνσης νερου ειναι συνδεδεμενη και λειτουργει.
9. Ελεγξτε οτι ολες οι αποχετευσεις ειναι καθαρες και οχι φραγμενες.
4.2.2. Παρασκευή Υπέρθερμου Ατμού.
1. Ανοιξτε τις παρακανω βανες:
 Ολες τις βανες στην γραμμη ανατροφοδοσιας νερου V19, V8A/B
 Τις βανες εισοδου και εξοδου υπερθερμαντηρα V3, V4
 Την βανα by-pass της τουρμπινας και την βανα εξοδου στην ατμοσφαιρα V11, V16.
 Την βανα κυριας παροχης καυσιμου V40.
 Την βανα της ατμοπαγιδας του συσσωρευτη V36.
Ελεγξτε οτι οι βανες του νερου ψυξης του υπερθερμαντηρα V6 , V7 ειναι τελειως κλειστες.
2. Εν μερει ανοιξτε την βανα by-pass του κεκορεσμενου ατμου V5.
3. Γυριστε τον κυριο (κεντρικο) διακοπτη της κονσολας ελεγχου στη θεση ON (το προειδοποιητικο
λαμπακι θα αναψει).Αυτος τροφοδοτει με ισχυ και τον πινακα ελεγχου του λεβητα.
4. Πιεστε το πρασινο κουμπι για την υπερθερμανση των σωληνων σε υψηλη θερμοκρασια,
προειδοποιητικο που θα επιτρεψει στην ισχυ να ενεργοποιησει τον πινακα ελεγχου του ΜΠΟΙΛΕΡ.
Γυριστε τον κυριο διακοπτη αυτου του πινακα στο ON.
5. Ενας αριθμος προειδοποιητικων δεικτων θα αναψει στον πινακα ελεγχου του

λεβητα.Επανατοποθετηστε τους, πιεζοντας το μπουτον Reset. Ολα τα προειδοποιητικα λαμπακια
εκτος το ON γενικα και το χαμηλης σταθμης τροφοδοσιας νερου θα πρεπει να σβησουν.Δηλαδη το
POWER ON και LOW FEED και το WATER FLOW.

26
6. Επιλεξτε την αντλια τροφοδοσιας της οποιας την βανα ανοιξατε στο βημα 1 και αναψτε την.
Ελεγξτε οτι το νερο κυλα απο την βανα V5 στην αποχετευση και οτι η λυχνια της χαμηλης σταθμης
νερου τροφοδοσιας εχει σβησει.
7. Επιλεξτε χαμηλη φλογα και αναψτε τον καυστηρα. Ο καυστηρας πρεπει να αρχισει αυτοματη
καθαρση του και τον κυκλο αναφλεξης.Ελεγξτε για την παρουσια της φλογας.Αν ο καυστηρας δεν
λειτουργει κανονικα σταματηστε και διωρθωστε το λαθος πριν συνεχισετε την διαδικασια.
8. Οταν ο ατμος εξερχεται απο την βανα V5 στην αποχετευση(αυτο θα παρει περιπου 5-10 λεπτα)
ανοιξτε την βανα V1 για να επιτρεψετε στον ατμο να μπει στον συσσωρευτη και αργα κλειστε την V5.
9. Ελεγξτε αν ο ατμος βγαινει απο τα στομια αερος και παρακολουθηστε την θερμοκρασια
υπερθερμανσης η οποια δεν πρεπει να ξεπερνα τους 300 οC.
10. Επιτρεψτε για λιγα λεπτα στον ατμο να φευγει στην ατμοσφαιρα για να καθαρισει την παροχη
ατμου απο αερα και μπαζα και στην συνεχεια κλειστε μερικα την βανα V11 (by-pass ατμου).Μην
διακοψετε πληρως την παροχη ατμου. Αυτο θα αποστερησει τους σωληνες του υπερθερμαντηρα
απο την παροχη ατμου και θα τους προξενησει υπερθερμανση.
11. Οταν η πιεση του λεβητα φτασει περιπου στα 4bar επιλεξτε ψηλη φλογα. Αν η πιεση ξεπερασει
το ψηλοτερο οριο που εχει τεθει ο καυστηρας θα σβησει και θα ξαναξεκινησει αυτοματα οταν η πιεση
πεσει.
4.2.3. Λειτουργία Τουρμπίνας (Εξαγωγή Κενού).
1. Ανοιξτε την βανα εξοδου της τουρμπινας V14 και ολες τις βανες των ακροφυσιων της τουρμπινας.
2. Ανοιξτε την βανα κενου V20.Ανοιξτε την αντλια κενου και την βανα παροχης νερου του κυριως
αγωγου V22 μια στροφη. Γυριστε στο ON τους διακοπτες της αντλιας κενου, την αντλιας νερου
ψυξης συμπυκνωματων και του ανεμιστηρα του πυργου ψυξης.Γυριστε τον διακοπτη της αντλιας
εξαγωγης συμπυκνωματων στο AUTO.Ρυθμιστε την βανα εξοδου του νερου ψυξης V27 να δινει μια
παροχη περιπου 25 m3/h.
3. Περιμενετε μεχρι το μανομετρο κενου να δειξει περιπου -0,8 bar και επειτα αργα ανοιξτε την βανα
V13 για να επιτρεψετε στον ατμο να περασει στις μεμβρανες του δακτυλιου του ανθρακα.
4. Γυριστε την βιδα ρυθμισης ταχυτητας του ρυθμιστη στη θεση MINIMUM αν δεν ειναι ηδη στη θεση
αυτη.
5. Σταδιακα ανοιξτε την βανα εισαγωγης ατμου V12 και επιτρεψτε στο περιτυλιγμα της τουρμπινας
να ζεσταθει αργα. Συνεχιστε να ανοιγετε την βανα και επιτρεψτε στην τουρμπινα να περιστραφει. Η
βανα V11 πρεπει να ειναι τωρα κλειστη.
6. Συνεχιστε να ανοιγετε την βανα V12 αργα μεχρι που ο ρυθμιστης θεωρηθει οτι εχει φτασει
στο κατωτερο οριο που εχει τεθει. Αν ο ρυθμιστης αποτυχει να ρυθμισει την ταχυτητα στο χαμηλο
οριο που εχει τεθει διακοψτε την μοναδα και διερευνηστε για την αιτια.
7. Οταν ο ελεγχος ταχυτητας εχει επιβληθει και η τουρμπινα ειναι ολοκληρωτικα ζεσταμενη,
ανοιξτε την βανα V11 τελειως και ρυθμιστε την ταχυτητα θετοντας την ρυθμιστικη βιδα στις 3200
RPM περιπου.Η ταχυτητα θα πρεπει να πεσει στις 3000 RPM οταν το φορτιο της τουρμπινας
αυξηθει.
8. Το φορτιο της τουρμπινας εφαρμοζεται τωρα χρησιμοποιωντας το ηλεκτρικο δυναμομετρο.

Γυριστε τον διακοπτη πεδιου ON και κλειστε τον οπλισμο ανοιγματος του κυκλωματος. Αυξηστε το

27
ηλεκτρικο φορτιο περιστρεφοντας τον ευκολα κινουμενο ροοστατη κατα την φορα του ρολογιου μεχρι
που η ταχυτητα της τουρμπινας πεσει περιπου στις 3000 RPM. Συνισταται το φορτιο να
εφαρμοζεται σταδιακα ωστε να αποφυγουμε ξαφνικες μεγαλες απαιτησεις σε ατμο, πραγμα που
θα προκαλεσει μια υπερβολικη πτωση στην πιεση του ατμου του λεβητα, αλλα οχι τοσο αργα απο
την αλλη μερια ωστε ο λεβητας να αναστειλει την λειτουργια του λογω υπερθερμανσης.
9. Μ'αυτες τις συνθηκες η μοναδα λειτουργει στην μεγιστη αποδοση της. Οι συνθηκες λειτουργιας
της τουρμπινας μπορει να μεταβληθουν απο :
 Αλλαγη στο ηλεκτρικο φορτιο. Αυξηση στο ηλεκτρικο φορτιο θα κοντρολλαρει την ταχυτητα της
τουρμπινας κατω απο τα ορια του ρυθμιστη.
 Αλλαγη της ταχυτητας, χρησιμοποιωντας τον ρυθμιστικο κοχλια. Μην υπερβειτε τις 3000 RPM.
 Περιοριζοντας τον αριθμο των ακροφυσιων σε χρηση της τουρμπινας.
 Αλλαζοντας την πιεση εισοδου του ατμου με στραγγαλισμο.
 χρησιμοποιωντας την V13.
 Αλλαζοντας την πιεση εξοδου με στραγγαλισμο, χρησιμοποιωντας την βανα εξοδου V14.
10. Κατα την διαρκεια της λειτουργιας ελεγξτε ολες τις πιεσεις και θερμοκρασιες και σημειωστε
οποιαδηποτε ανωμαλια στο ημερολογιο λειτουργιας του λεβητα.
4.2.4. Διακοπή Λειτουργίας.
1. Κλειστε αργα την βανα εισοδου ατμου V12 και κρατηστε την by-pass βανα V11 ανοικτη. Κλειστε
την V13 οταν η τουρμπινα σταματησει να περιστρεφεται. Για προσωρινη διακοπη κλειστε την V12
μονο.
2. Στον πινακα ελεγχου του λεβητα επιλεξτε καυστηρα OFF.Κλειστε την V1 και ανοιξτε σιγα την
V5.Γυριστε την αντλια τροφοδοσιας στο OFF οταν η θερμοκρασια υπερθερμου ατμου φτασει
περιπου 100 οC.
3. Κλειστε την βανα ελεγχου V40.
4. Στην κονσολα ελεγχου γυριστε την αντλια κενου, αντλια ψυξης συμπυκνωματων και τον
ανεμιστηρα του πυργου ψυξης στο OFF.Κλειστε και την βανα V22.Αν το δοχειο συμπυκνωματων
δεν ειναι αδειο γυριστε την αντλια εξαγωγης συμπυκνωματων στο χειροκινητη και οταν το δοχειο
αδεισει γυριστε στο OFF.
5. Γυριστε τον ευχρηστο ροοστατη διεγερσης τελειως αντιθετα απο τους δεικτες του ρολογιου.Γυριστε
τον διακοπτη πεδιου OFF και ανοιξτε τον οπλισμο ανοιγματος του κυκλωματος.
6. Γυριστε στο OFF τους κυριους ηλεκτρικους διακοπτες τοσο στον λεβητα οσο και στην κονσολα
ελεγχου.Ανοιξτε την βανα αποχετευσης V35.
7. Επιτρεψτε στον λεβητα να κρυωσει περιπου μεχρι την θερμοκρασια περιβαλλοντος και μετα
κλειστε ολες τις βανες.Αν ο λεβητας προκειται να μην χρησιμοποιηθει για μεγαλη περιοδο ειναι
χρησιμο να γεμισει για να αποφευχθει διαβρωση.Ακολουθηστε τις οδηγιες που βρισκονται στο
HANDBOOK του λεβητα.

28
4.3. Εναλλακτικές Λειτουργίες.
4.3.1. Εξοδος στην Ατμόσφαιρα.
1. Μειωστε το φορτιο του δυναμομετρου στο 0.
2. Κλειστε την παροχη ατμου στην τουρμπινα V12.
3. Γυριστε την αντλια κενου στο OFF κλειστε την V22
4. Ανοιξτε αργα την βανα V15 και μετα κλειστε την βανα εξαγωγης συμπυκνωματων V14.
5. Αργα ξανανοιξτε την βανα V12 και αποκαταστηστε το φορτιο του δυναμομετρου. Μην
λειτουργειτε για μεγαλες περιοδους αυτο τον κυκλο για αν αποφυγετε υπερβολικη ποσοτητα
συμπληρωματικου νερου να περασει απο τον αποσκληρυντη. Αντιστρεψτε την παραπανω
διαδικασια για να επιστρεψετε στην εν κενω λειτουργια της τουρμπινας.
4.3.2. Παροχή Κεκορεσμένου Ατμού
Για να λειτουργησετε με κεκορεσμενο ατμο μονο οι σπειρες του υπερθερμαντηρα πρεπει

να διατηρηθουν, κρυες περνωντας το κρυο νερο συμπυκνωσεως απο αυτες. Μην δοκιμασετε να
αλλαξετε σε κεκορεσμενο ατμο αμεσως μετα την λειτουργια με υπερθερμο ατμο.Η εισαγωγη κρυου
νερου στους ζεστους σωληνες του υπερθερμαντηρα μπορει να προκαλεσει ξαφνικη δημιουργια
ατμου και το θερμικο σοκ να καταστρεψει τους σωληνες του υπερθερμαντηρα. Διακοψτε την μοναδα
και αφηστε τον λεβητα να κρυωσει πριν ξαναρχισετε οπως περιγραφεται παρακατω.
1. Πραγματοποιηστε τους ελεγχους πριν την εκκινηση οπως περιγραφονται στο Κεφ. 4.2.1
2. Ανοιξτε την βανα κεκορεσμενου ατμου V2.
3. Κλειστε τις βανες εισοδου και εξοδου του υπερθερμαντηρα V3 , V4.
4. Ανοιξτε τις βανες ψυξης του υπερθερμαντηρα V6 , V7.
5. Ανοιξτε τον κυριο διακοπτη της κονσολας και γυριστε στη θεση ON τους διακοπτες της αντλιας του
νερου ψυξης συμπυκνωματων και του ανεμιστηρα του πυργου ψυξης
6. Ελεγξτε οτι ο ροοδεικτης δειχνει μια θετικη ροη νερου μεσα στους σωληνες του υπερθερμαντηρα.
7. Ανοιξτε τις βανες V19, V8A/B, V11, V16.
8. Ανοιξτε την βανα της ατμοπαγιδας του συσσωρευτη V36 και την βανα καυσιμου V40.
9. Τωρα συνεχιστε την διαδικασια της παραγραφου 4.2.2 απο το βημα 4 και μετα. Οταν ο λεβητας
λειτουργει σταθερα, κεκορεσμενος η σχεδον κεκορεσμενος ατμος θα παραγεται. Λειτουργηστε την
τουρμπινα συμφωνα με την διαδικασια που δινεται στο 4.2.3 εκτος του οτι, προφανως δεν ειναι
απαραιτητο να ανοιξετε την αντλια νερου ψυξης και τον ανεμιστηρα του πυργου ψυξης μια και ηδη
λειτουργουν.Κατα την διαρκεια της λειτουργιας ελεγξτε την εκροη θερμοκρασιας στο νερο ψυξης
του υπερθερμαντηρα. Αν πλησιαζει στους 100 οC σταματηστε τον λεβητα και ελεξτε την επαρκεια
της ροης στους σωληνες.

29
4.3.3. Επαναφορά σε λειτουργία του Υπερθερμαντήρα.
1. Μειωστε το φορτιο του δυναμομετρου στο 0 και κλειστε τις βανες V12 V13 για να απομονωσετε
την τουρμπινα .
2. Ανοιξτε πληρως την by-pass V11.Υπερθερμος ατμος θα εκτοξευεται τωρα στην ατμοσφαιρα.
3. Κλειστε πληρως τις βανες ψυξης του υπερθερμαντηρα V6 , V7.
4. Αμεσως ανοιξτε την βανα V4.Μην καθυστερεισετε αν το κανετε αυτο ειδ' αλλως το παγιδευμενο
νερο στους σωληνες του υπερθερμαντηρα μπορει να διασταλει και να φραξει τους σωληνες.
5. Αργα ανοιξτε την βανα V3 και κλειστε την V2.Το νερο στους σωληνες του υπερθερμαντηρα θα
ξεφυσησει απο τον κεντρικο αγωγο ατμου και θα βγει απο την οπη στον αερα.Επιτρεψτε την εξοδο
αυτη του ατμου για αρκετη ωρα ωστε να βεβαιωθειτε οτι το νερο εχει εξελθει καθαρο. Το
ΜΠΟΙΛΕΡ τωρα μας τροφοδοτει με υπερθερμο ατμο και η Τουρμπινα μπορει να ξαναρχισει να
ειτουργει οπως περιγραφεται στο 4.2.3.
Προσοχή
Οι κυκλοι ατμου και νερου ψυξης υπερθερμαντηρα δεν πρεπει ποτε να συνδεονται. Ετσι
οταν οι βανες V6, V7 ειναι ανοικτες οι V3 και V4 πρεπει να ειναι κλειστες και το αντιστροφο.

30
4.4. Συνοπτικές Οδηγίες Λειτουργίας Μονάδος
 V 19 on Παροχή νερού
 V 40 on Παροχή καυσίμου
 V 8A ή V 8B on Αντλίες τροφοδοσίας
 V 3 on Εξαγωγή ατμού προς τον υπερθερμαντήρα
 V 2 off Λήψη κεκορεσμένου ατμού
 V 4 on Εξοδος από υπερθερμαντήρα προς τουρμπίνα
 V 11 & V 16 on Εξοδος του ατμού προς την ατμόσφαιρα μεχρι να κριθεί κατάλληλος
για να χρησιμοποιηθεί στην Τουρμπίνα. Τότε τις κλείνουμε.
 V 5 on Εως ότου πληρωθούν οι υδροτουμποσωλήνες
 V 1 off Εως ότου αρχίσει να βγαίνει ατμός από την V5 οπότε κλείνουμε την V5
και συγχρόνως ανοίγουμε την V1.
 V 22 on ( πολύ λίγο ) για την δημιουργία κενού στην Αντλία κενού ( Vacum
pump ).
 V 14 on Εξοδος ατμού από Τουρμπίνα προς τον Συμπυκνωτή Condeser ).
 V 15 off Οδηγεί την έξοδο του ατμού της Τουρμπίνας στην ατμόσφαιρα και στον
Συμπυκνωτή.
 V 12 Είσοδος ατμού στην Τουρμπίνα. Ανοίγει σταδιακά και συγχρόνως

κλείνει η V 11.

31
Κεφάλαιο 5
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ
Για καθενα απο τα πειραματα που περιγραφονται στο κεφαλαιο 2, ειναι απαραιτητο να
λειτουργησει η εγκατασταση κατω απο σταθερες συνθηκες. Αλλοιως αν μια σειρα απο μετρησεις
εχουν παρθει σε διαφορετικες συνθηκες λειτουργιας , βεβαιωθειτε οτι αρκετος χρονος παρερχεται
μεταξυ των μετρησεων για να αποκατασταθουν συνθηκες σταθερης λειτουργιας .
Ο χρονος που απαιτειται μεταξυ μετρησεων μπορει να καθοριστει εμπειρικα παιρνοντας μια
σειρα μετρησεων σε τακτικα διαστηματα.Οταν μικρες η καθολου αλλαγες δεν παρατηρουνται μεταξυ
διαδοχικων μετρησεων μπορει να θεωρηθει οτι εχει επιτευχθει σταθερη κατασταση λειτουργιας.
Αν και ο λεβητας μπορει να λειτουργησει μονος του ,φερνοντας ατμο κατευθειαν στην
ατμοσφαιρα, συνισταται να λειτουργει και η τουρμπινα επισης ,ακομα και αν τα πειραματα που
γινονται αφορουν αποκλειστικα τον λεβητα.Αυτο θα βοηθησει να βεβαιωθειτε οτι ολες οι
συνιστωσες της εγκαταστασης διατηρουνται σε κατασταση λειτουργιας και θα αποφευχθει να
περασουν μεγαλες ποσοτητες νερου απο τον αποσκληρυντη.Για καθε μια απο τις παραπανω
διαδικασιες θεωρειται οτι η μοναδα εχει αρχισει και συνεχιζει τις λειτουργιες της συμφωνα με τις
οδηγιες του κεφαλαιου 4.
Ενα χαρακτηριστικο σετ μεγεθων για τα οποια απαιτουνται μετρησεις κατα την διαδικασια των
πειραματων σας δινεται με τις σημειωσεις.
Οι παρατηρησεις που προτεινονται δεν ειναι απαραιτητες για να κανετε τους υπολογισμους
σας ,αλλα σημειωστε τις για να αποκτησετε μια καλλιτερη εκτιμηση των διαδικασιων και των αλλαγων
που παρατηρουνται.

32
5.1. Ρυθμός Ροής Μάζας Ατμού (Σύγκριση Μεθόδων)
Τρεις μεθοδοι μετρησης μαζας ατμου μπορουν να χρησιμοποιηθουν :
α) Στομιο και μετρητης διαφορικης πιεσης
β) Μετρηση του χρονου που απαιτειται για να γεμισει το δοχειο συμπυκνωματων
γ) Μετρηση του απαιτουμενου χρονου για μια δεδομενη αλλαγη στην συνολικη ποσοτητα του
νερου τροφοδοσιας.
Σημείωση
Αν ο ατμος διοχετευεται στην ατμοσφαιρα η μεθοδος (β) μπορει να παραληφθει απο την
συγκριση.
Διαδικασία
Μετρηστε :
1. Ρυθμο ροης ατμου απο τον μετρητη Κεφ 3.2.4
2.Τον χρονο για την αλλαγη της ποσοτητας συμπυκνωματος κατα 20 lt οπως δειχνεται στο γυαλι
ορασης του δοχειου συμπυκνωματων.
3.Λιτρα νερου οπως δηλωνονται απο τον συνολικο μετρητη νερου τροφοδοσιας για πανω απο 30 min
κατα προσσεγγιση.
4.Θερμοκρασια συμπυκνωματων και νερου τροφοδοσιας.
Ο ρυθμος ροης της μαζας ατμου μπορει να μεταβληθει αλλαζοντας το φορτιο του μποιλερ οπως
περιγραφεται στο Κεφ. 5.2 παρακατω.
Σημεια για συζητηση
1.Ποια ροη μαζας υποθετετε οτι ειναι η πιο ακριβης και γιατι;
2.Δωστε μια εξηγηση για τις διαφορες στους παραπανω ρυθμους ροης μαζας.

33
5.2 Αποτελεσματικότητα του Μπόϊλερ
Μετρηστε :
1. Ρυθμο ροης καυσιμου Κεφ. 3.1.1
2. Ρυθμο ροης μαζας ατμου (Μεθοδος Β)
3. Θερμοκρασια νερου τροφοδοσιας
4. Πιεση και θερμοκρασιας παροχης ατμου
Παρατηρηστε:
1. Πιεση και θερμοκρασια λεβητα
2. Θερμοκρασια σωληνα καυσαεριων
H αποδοτικοτητα του Λεβητα εξαρταται τυπικα απο το φορτιο του λεβητα. Το φορτιο του Λεβητα
μπορει να μεταβληθει (μεσα σε ορια) οπως παρακατω.
α.) Για να αυξησετε το φορτιο του λεβητα, ανοιξτε αργα την βαννα by - pass της τουρμπινας
V11. Αυτο επιτρεπει στον ατμο να ξεφυγει στην ατμοσφαιρα και αυτο σημαινει οτι προσθετο νερο
πρεπει να περασει απο τον αποσκλυρηντη. Μην λειτουργησετε επομενως κατα αυτο τον τροπο για
περισσοτερο απο οσο απαιτειται για να σταθεροποιησετε και να καταγραψετε τις απαραιτητες
μετρησεις.Ο μεγιστος ρυθμος ροης μαζας ατμου, ειναι περιπου 450 kg/hr.Η πιεση του λεβητα θα
πεσει προοδευτικα αν η τιμη αυτη ξεπεραστει. Σημειωστε οτι με την τουρμπινα να λειτουργει
οπως αναφερεται στο Κεφ.4.3 ισως να μην ειναι δυνατο να αυξησετε το φορτιο του λεβητα
σημαντικα.
β) Για να μειωσετε το φορτιο του λεβητα περιοριστε το φορτιο του δυναμομετρου στο
ελαχιστο.Για να περιορισετε περαιτερω το φορτιο του λεβητα προοδευτικα κλειστε ολες τις βανες
ακροφυσιων της τουρμπινας.Ενδιαμεσα φορτια μπορουν να εξασφαλιστουν μεταβαλοντας το
φορτιο του δυναμομετρου .ΜΗΝ ΡΥΘΜΙΖΕΤΕ ΤΗΝ ΡΟΗ ΑΤΜΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΟΥΡΜΠΙΝΑ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΑ ΑΚΡΟΦΥΣΙΑ.ΑΥΤΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΙΤΕ ΤΕΛΕΙΩΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΕΙΤΕ
ΤΕΛΕΙΩΣ ΚΛΕΙΣΤΑ. Διαβρωση των βανων θα παρατηρηθει αν τις χρησιμοποιησετε σαν ρυθμιστες.
Το ελαχιστο φορτιο συμβαινει με ενα ακροφυσιο ανοικτο και Μηδεν (0) φορτιο στο δυναμομετρο.
Κατω απο αυτες τις συνθηκες η λειτουργια του καυστηρα θα ειναι διακοπτομενη και επομενως
σχετικα μεγαλης διαρκειας περιοδοι θα απαιτουνται για να πραγματοποιηθει αυτο το τεστ.

34
Τυπολογιο - Δεδομενα
1. Η αποτελεσματικοτητα του Λεβητα(Βαθμος Αποδοσης) προσδιοριζεται ως εξης :
Ρυθμος της μεταφερομενης θερμοτητας στον Ατμο

nboiler = ----------------------------------------------------------------------------------
Ρυθμος της ενεργειας που παραλαμβανεται απο το Καυσιμο
m*(H - H )
s out in
= ---------------------- οπου
.
m * LCV
fu
.
m = Ρυθμος Ροης Μαζας ατμου
s
.
m = Ρυθμος Ροης Μαζας πετρελαιου
fu
LCV = Κατωτερη Θερμογονος δυναμη του Πετρελαιου=42 MJ/Kgr
2. Διδεται: Σχετικη Πυκνοτητα Πετρελαιου = 0.84 Kgr / Lt
Σημεια για συζητηση :
1. Πως μπορειτε να χαρακτηρισετε αυτον τον ΛΕΒΗΤΑ σε σχεση με τον βαθμο αποδωσης
του ;
2. Γιατι δεν μπορει η αποδοση του ΛΕΒΗΤΑ να φθασει το 100 % ;
3. Γιατι χρησιμοποιειται η κατωτερη θερμογονος δυναμη του καυσιμου( το αντιθετο της ανωτερης )
για τον υπολογισμο του βαθμου αποδοσης αυτου του τυπου ΛΕΒΗΤΑ ;
Σημειωση
Οι παραπανω υπολογισμοι υποθετουν μια αποδοτικοτητα καυσης στον λέβητα 100 % .

35
5.3. Ισεντροπική Ικανότητα Τουρμπίνας
Μετρηστε :
1. Ταχυτητα αξονα τουρμπινας
2. Ροπη τουρμπινας
3. Ρυθμο ροης μαζας ατμου (Μεθ.2)
4. Θερμοκρασια και πιεση ατμου εισοδου τουρμπινας
5. Θερμοκρασια και πιεση ατμου εξοδου τουρμπινας
Η ταχυτητα της τουρμπινας μπορει να μεταβληθει μετακινωντας την ρυθμιστικη βιδα της
ταχυτητας του ρυθμιστη. Μην ξεπερασετε το οριο ταχυτητας της τουρμπινας πανω απο 3200 rpm
αλλοιως ο μηχανισμος ανακοπης ταχυτητας ισως λειτουργησει.Το φορτιο της τουρμπινας μπορει να
μεταβληθει χρησιμοποιωντας το δυναμομετρο. Αν εν τουτοις το φορτιο του δυναμομετρου αυξηθει
σε σημειο που ο ρυθμιστης διατηρει την βανα αναστολης στην πιο ανοικτη της θεση, πραιτερω
αυξηση του φορτιου του δυναμομετρου θα προκαλεσει την πτωση της ταχυτητας της τουρμπινας.
Καθε μια απο τις παραπανω στρατηγικες μπορει να χρησιμοποιηθει για να μεταβαλλει τις
συνθηκες λειτουργιας της τουρμπινας.
Ο Ισεντροπικος βαθμος αποδωσης της Τουρμπινας υπολογιζεται σαν
Ισχυς που παιρνουμε στον Αξονα της Τουρμπινας

n = ---------------------------------------------------------------------- =
turb Ισεντροπικη ισχυς που μας αποδιδει ο ατμος
Ροπη Χ Περιστροφικη ταχυτητα Τουρμπινας

= ------------------------------------------------------------------------ =
Ροη μαζας ατμου Χ Ισεντροπικη διαφορα Ενθαλπιας
T.ω
= ---------------------
.
m *(H -H )
s in out
οπου H = Ενθαλπια εισοδου ατμου στον Στροβιλο

in
H = Ενθαλπια εξοδου ατμου απο τον Στροβιλο

out

36
1. Μεγαλες τουρμπινες ατμου λειτουργουν με βαθμους αποδοσης 80-90%. Γιατι ο βαθμος

αποδοσης της τουρμπινας μας ειναι τοσο μικρος ;
2. Κατω απο ποιες προυποθεσεις μπορει ο βαθμος αποδοσης να βελτιωθει ; Ειναι δυνατον να
λειτουργησει η τουρμπινα μας κατω απο τετοιες προυποθεσεις και αν οχι γιατι ;
3. Πως επηρεαζει η ισχυς εξοδου την αποδοτικοτητα της τουρμπινας ;

37
5.4. Θερμική Ικανότητα Κύκλου Ατμού
Μετρηστε :
1. Ολες τις πιεσεις και τις θερμοκρασιες ατμου και συμπυκνωματων
2. Ταχυτητα και ροπη τουρμπινας
3. Ρυθμο ροης μαζας ατμου (Μεθοδος β)
Παρατηρηστε :
1. Ρυθμο ροης καυσιμου
2. Θερμοκρασιες εισοδου εξοδου
3. Ρυθμο ροης νερου ψυξης συμπυκνωτη
Οι καταστασεις λειτουργιας του κυκλου μπορουν να μεταβληθουν οπως περιγραφεται στο

Κεφ. 5.2 εκτος το οτι ο ατμος δε πρεπει να γινει by - pass.
Ο Θερμικος βαθμος αποδοσης του κυκλου προσδιοριζεται σαν
Ισχυς εξοδου στον αξονα της τουρμπινας

n = ------------------------------------------------------------
cycl Ρυθμος μεταφορας Θερμοτητας στον ατμο
1. Ο Ρυθμος μεταφορας θερμοτητας στον ατμο υπολογιζεται συμφωνα με οσα ναφερονται στο
Κεφ. 5.2
2. Η ισχυς εξοδου στον αξονα της τουρμπινας υπολογιζεται συμφωνα με το Κεφ. 5.3.
Σημειωση
Στους παραπανω υπολογισμους εχει αγνοηθει η ισχυς της αντλιας τροφοδοσιας
1. Πως επηρεαζει ο Ισεντροπικος βαθμος αποδοσης τα παραπανωαποτελεσματα ;
2. Σχεδιαστε τον κυκλο σε ενα T - S και ενα H - S διαγραμμα.
3. Πως μπορει να βελτιωθει ο βαθμος αποδοσης του κυκλου μας ;

38
5.5. Γενική Θερμική Ικανότητα Μονάδος
Μετρηστε :
1. Ρυθμο ροης καυσιμου
2. Ταχυτητα και ροπη τουρμπινας
Παρατηρηστε :
1. Συνολικο ηλεκτρικο φορτιο που χρησιμοποιηται απο την μοναδα (αν ειναι πρακτικο).
2. Voltς και Ampere του δυναμομετρου.
Οι συνθηκες λειτουργιας της μοναδας μπορουν να μεταβληθουν οπως περιγραφεται στο

Κεφ.5.2
Ο συνολικος Θερμικος βαθμος αποδοσης της μοναδας προσδιοριζεται σαν
Ισχυς εξοδου στον αξονα της Τουρμπινας

n = ---------------------------------------------------------------
cycle Ρυθμος ενεργειας που εκλυεται απο το Καυσιμο
1. Η ισχυς που εκλυεται απο το καυσιμο υπολογιζεται συμφωνα με οσα αναφερονται στο Κεφ. 5.2
2. Η ισχυς εξοδου στον αξονα της Τουρμπινας υπολογιζεται συμφωνα με το Κεφ. 5.3
Σημειωση
Κανονικα η βοηθητικη Ισχυς που χρησιμοποιειται για να κινει αντλιες, ανεμιστηρες κ.λπ. που
ειναι απαραιτητες για να λειτουργησει η μοναδα, πρεπει να αφαιρειται απο την Ισχυ Εξοδου της
Τουρμπινας. Βεβαια σε μεγαλου μεγεθους μοναδες η βοηθητικη αυτη Ισχυς ειναι μικρο επι τοις
εκατο ( % ) ποσοστο απο την Ισχυ του αξονα της τουρμπινας και μπορει ευλογα να παραληφθει
απο τους υπολογισμους. Σε τετοιας μικρης εκτασης ομως μοναδες η αφαιρεση της βοηθητικης
Ισχυος μπορει να επηρεάσει σημαντικά τα αποτελέσματα.

39
5.6. Ικανότητα Εναλλάκτη Θερμότητας.
Ο Εναλλάκτης θερμότητας εδώ είναι ο συμπυκνωτής.
Μετρήστε :
1. Ρυθμό ροής συμπυκνώματος καθώς και την θερμοκρασία του.
2. Θερμοκρασία εξόδου συμπυκνωμάτων τουρμπίνας.
3. Πίεση του συμπυκνωτή.
4. Ρυθμό ροής νερού ψύξης συμπυκνωτή και την θερμοκρασία εισόδου και εξόδου του.
Ο ρυθμός ροής μάζας του ατμού μπορεί να μεταβληθεί όπως περιγράφεται στο Κεφ. 5.2.
Ο ρυθμός ροής του νερού ψύξης του συμπυκνωτή μπορεί να μεταβληθεί χρησιμοποιώντας
την βάνα εξόδου του συμπυκνωτή ( V27).
Τυπολόγιο - Δεδομένα.
1. Η απόδοση ενός εναλλάκτη θερμότητας προσδιορίζεται σε σχέση με τις θερμοκρασίες των

ρευστών που τον διαρρέουν σαν
Θερμοκρασιακή αύξηση του ρευστού με την μικρότερη θερμοχωρητικότητα

Ε = ---------------------------------------------------------------------------------------------
Μέγιστη δυνατή θερμοκρασιακή αύξηση
Στη περίπτωση του συμπυκνωτή της μονάδας το νερό ψύξεως θεωρείται σαν το ρευστό
με την χαμηλότερη θερμοχωρητικότητα και ο παραπάνω τύπος γίνεται
Τ7 - Τ6
Ε = ------------------ (α)
Τσυμπ - Τ6
όπου :
Τ7 : Θερμοκρασία εξόδου νερού ψύξης από τον συμπυκνωτή

Τ6 : Θερμοκρασία εισόδου νερού ψύξης στον συμπυκνωτή
Τ συμπ. : Θερμοκρασία συμπυκνωμάτων ( από πίνακες )
2. Εξ άλλου όταν η μεταφορά θερμότητας από συμπυκνούμενο ατμό λαμβάνει χώρα κάτω
από σταθερή ουσιαστικά θερμοκρασία η απόδοση δίδεται επίσης και από τη σχέση
-NTU
Ε=1-e
όπου NTU συντελεστής που προσδιορίζεται σαν
Ολικός συντελεστής μεταφοράς θερμότητας Χ Επιφάνεια συναλλαγής

40
NTU = --------------------------------------------------------------------------------------------------
(Ροή μάζας ρευστού Χ Ειδική θερμοχωρητικότητα ) minimum
U ολ Χ Α
= ------------------- (β)
( m X C ) min
όπου
U ολ = Ολικός συντελεστής μεταφοράς θερμότητας

A = Επιφάνεια μεταφοράς της θερμότητας = 1,40 m2 εδώ
m = Ρυθμός ροής μάζας νερού ψύξης
c = Ειδική θερμοχωρητικότητα νερού ψύξης
Από τον συνδυασμό των σχέσεων (α) και (β) μπορούμε να υπολογίσουμε τον
συντελεστή Ολικής Μεταφοράς Θερμότητας U ολ του συμπυκνωτή της μονάδας μας.
Σημείωση :
Αν ο ρυθμός ροής του νερού ψύξης του νερού του συμπυκνωτή περιοριστεί πάρα πολύ
τότε ποσότητα θερμότητας θα μεταδοθεί από τον ατμό στην έξοδο της τουρμπίνας και η πίεση
του συμπυκνωτή θα αυξηθεί. ΜΗΝ ΞΕΠΕΡΑΣΕΤΕ ΠΟΤΕ ΜΙΑ ΠΙΕΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΠΥΚΝΩΤΗ
ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΠΟ - 0.5 BAR.
Σημεία για συζήτηση :
1. Υπολογίστε τον συντελεστή επιφανειακής μεταφοράς θερμότητας στη πλευρά του νερού.
2. Υπολογίστε τον συντελεστή επιφανειακής μεταφοράς θερμότητας στη πλευρά του ατμού.
Είναι μεγαλύτερος απ’ ότι στην πλευρά του ατμού ; Γιατί ;
3. Τι αποτελέσματα έχει η παρουσία αέρα στη διαδικασία της συμπύκνωσης ;
4. Τι αποτελέσματα έχει η μόλυνση της επιφάνειας του συμπυκνωτή στη διαδικασία της
συμπύκνωσης ;

41
5.7. Ενεργειακή ανάλυση Σταθερής Κατάστασης.
Μετρήστε όλες τις παραμέτρους όπως φαίνονται στα φύλλα μετρήσεων που σας
διανέμονται. Οι συνθήκες λειτουργίας της μονάδας μπορούν να μεταβληθούν όπως
περιγράφεται στη Παρ. 6.2.
5.8. Μέτρηση Αποτελεσματικότητας της Μόνωσης
Διάφοροι τύποι και μεγέθη μόνωσης μπορεί να προμηθευτούν και να προσαρμοστούν

σε ένα τμήμα της σωλήνας ατμού μετά από τις σπείρες του υπερθερμαντήρα.
Διαδικασία :
1. Προσαρμόστε την επιθυμητή μόνωση και προσκολήστε τον μηχανισμό επιμελούς εξέτασης
της εξωτερικής επιφανείας.
2. Ρυθμίστε την πίεση και τη θερμοκρασία ατμού.
3. Παρακολουθήστε και τη θερμοκρασία της εξωτερικής επιφάνειας της μόνωσης. Οταν οι

μετρήσεις σταθεροποιηθούν σημειώστε τις θερμοκρασίες εσωτερικής και εξωτερικής επιφάνειας
της μόνωσης.

42
ΦΥΛΛΟ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ ΟΝΟΜΑ: ΗΜ/ΝIΑ :

ΜΟΝΑΔΑΣ ΑΤΜΟΥ
Ατμοσφαιρική Πίεση (mbar) : Εξωτερική Θερμοκρασία oC :
Αριθμός Πειράματος 1 2
ΘΕΣΗ ΜΕΤΡΗΣΗΣ Θερμοκρ. Πίεση Θερμοκρ. Πίεση
( οC ) ( bar ) ( οC ) ( bar )
1. Κεκορεσμένος Ατμός
2. Υπέρθερμος Ατμός
3. Είσοδος Τουρμπίνας
4. Εξοδος Τουρμπίνας
5. Συμπύκνωμα
6. Είσοδος Νερού Ψύξεως
7. Εξοδος Νερού Ψύξεως
8. Καύσιμο
9. Τροφοδοτικό Νερό
10. Καυσαέρια
11. Σωλήνα ατμού μονωμένη
12. Επιφάνεια μόνωσης
Μετρήσεις Ροής Νερού - Ατμού - Συμπυκνωμάτων

1. Ατμός (Kgr/h)
2. Συμπύκνωμα Litres
Time(sec)
3. Τροφοδοτικό Litres
Νερό
Time(sec)
4. Νερό Ψύξεως
5. Καύσιμο Millilitres
Time ( sec )
Μετρήσεις Τουρμπίνας
1. Στροφές RPM
2. Ροπή ( Nm )
3. Πεδίο Amps/V
olts
4. Amps/V
olts
Σημειώσεις :
Ποσότητα συμπυκνωμάτων : Χρόνος που πέρασε :
Πίνακας 1. Φύλλο Μετρήσεων Μονάδος Ατμού Εργαστηρίου Ατμολεβήτων - Ατμοστροβίλων.

43
Κεφάλαιο 6
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΣΥΣΚΕΥΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΩΝ-

ΑΤΜΟΣΤΡΟΒIΛΩΝ
Α.Θεωρητική Αναφορά.
Αυτή η εκπαιδευτική εγκατάσταση έχει σχεδιαστεί για να εξυπηρετήσει τις απαιτήσεις των
διδακτικών προγραμμάτων, χωρίς παράλληλα να χάνει την επαφή του, με αντίστοιχα βιομηχανικά
εργαλεία.
Σκόπιμα έχει αποκλειστεί κάθε τι που θα φαινόταν σαν “μινιατούρα” ή σαν “μοντέλο”.
Όλος ο εξοπλισμός μπορεί εύκολα να βρεθεί στην αγορά και χρησιμοποιείται ευρέως στις
βιομηχανικές εφαρμογές.
Αυτό θα επιτρέψει στους σπουδαστές να έρθουν σε επαφή με εξοπλισμό και μηχανήματα τα οποία
σίγουρα θα συναντήσουν στην μελλοντική τους επαγγελματική πορεία και συνεπώς να αποκτήσουν
πείρα σε υλικά βιομηχανικής χρήσης.
Όλες οι δοκιμές που περιγράφονται στην συνέχεια έχουν βιομηχανική διάταξη, έτσι ώστε να
εξασκηθεί το μυαλό των σπουδαστών να τα βγάζει πέρα με “αληθινό” εξοπλισμό και όχι με μοντέλα
“κλίμακας”.
Οι διαστάσεις της εγκατάστασης είναι τέτοιες ώστε να επιτρέπουν την εύκολη τοποθέτηση της
σε κάθε αίθουσα ή εργαστήριο και η απαιτούμενη ισχύς να μην είναι πολύ υψηλή έτσι ώστε να έχουμε
ευκολότερη λειτουργία. Μεγαλύτερη προσοχή έχει δοθεί στον όλο μηχανολογικό σχεδιασμό έτσι ώστε
ενδεχόμενο λάθος να μην προξενήσει ζημιά στην εγκατάσταση ή να βλάψει τους σπουδαστές.
6.1.Περιγραφή της εγκατάστασης και βασικός εξοπλισμός
6.1.1. Εναλλάκτης θερμότητας
Ο συγκεκριμένος εναλλάκτης θερμότητας, τύπου νερού-νερού, έχει σχεδιαστεί ώστε να

επιτρέπει την μελέτη της εναλλαγής θερμότητας μεταξύ δύο ρευστών, σε συνθήκες παράλληλης αλλά
και διασταυρωμένης ροής, βάζοντας σε ενέργεια δύο τρίοδες βαλβίδες.
Υπάρχουν θερμόμετρα που μετρούν την θερμοκρασία των δύο. Αυτό επιτρέπει στους
σπουδαστές να καθορίσουν και την ολική αλλά και την μερική μετάδοση θερμότητας σε ρευστά
διαφορετικών θερμοκρασιών.
Παρέχεται η βέλτιστη θερμική μόνωση στον εναλλάκτη θερμότητας, μειώνοντας με αυτό τον
τρόπο τις απώλειες θερμότητας σχεδόν στο μηδέν και εξασφαλίζουμε εξαιρετική απόδοση μετάδοσης
θερμότητας.
Όπως φαίνεται στο σχήμα , ο εναλλάκτης θερμότητας είναι μονοσωληνοειδή τύπου, όπου
το προς θέρμανση ρευστό κυκλοφορεί εξωτερικά και το ρευστό θέρμανσης εσωτερικά στην μονάδα.
Η επιφάνεια θέρμανσης μπορεί να καθοριστεί μέσω πολύ απλού γεωμετρικού υπολογισμού,
όπως φαίνεται στο κεφάλαιο “Διαστάσεις και στοιχεία”.
6.1.2. Θερμόμετρα.
Όπως προείπαμε, ο εναλλάκτης θερμότητας είναι εξοπλισμένος με (δύο) αναλογικά

θερμόμετρα (με καντράν), τοποθετημένα στα δύο μέτρα, που έχουν σαν σκοπό τον έλεγχο της
θερμοκρασίας, με ακρίβεια, και του προς θέρμανση ρευστού αλλά και του θερμαντικού ρευστού τα
οποία ρέουν εξωτερικά και εσωτερικά του εναλλάκτη.

44
Θύλακες στέγασης για προστασία των θερμομέτρων υδραργύρου παρέχονται στο πλάι κάθε
αναλογικού θερμομέτρου. Η ακρίβεια των αναλογικών θερμομέτρων είναι ίση με το ± 2 % της
μέγιστης τιμής της κλίμακας.
Το καντράν έχει διάμετρο 100 mm. Θα ήταν σωστό να παίρνουμε πάντα υπόψη μας κάθε
σφάλμα ανάγνωσης όταν η ισορροπία θερμότητας έχει επιτευχθεί. Το σφάλμα των ακριβείας
θερμομέτρων υδραργύρου (εάν υπάρχουν) είναι λιγότερο από 1 0C. Θα συμβουλεύαμε να ρίξετε έστω
και λίγες σταγόνες διαθερμικού λαδιού μέσα στις υποδοχές (θύλακες) των θερμομέτρων ακριβείας
πριν την τοποθέτηση των οργάνων. Η σωστή τοποθέτηση των θερμομέτρων είναι απαραίτητη για την
ακρίβεια των μετρήσεων.
Με διαθέσιμους αυτούς τους δύο τύπους θερμομέτρων, οι σπουδαστές μπορούν να κάνουν
ενδιαφέρουσες συγκρίσεις, βρίσκοντας έτσι τα προτερήματα και μειονεκτήματα αυτών των οργάνων.
6.1.3. Μετρητές ροής
Η συγκεκριμένη εγκατάσταση είναι εφοδιασμένη με μετρητές ροής του τύπου της στιγμιαίας
απευθείας ανάγνωσης, οι οποίοι είναι πρακτικώς κατάλληλοι για μέτρηση ροών με μικρή παροχή.
Λόγω της απλότητάς τους, το πεδίο εφαρμογής των οργάνων αυτού του τύπου είναι πολύ ευρύ.
Όπως φαίνεται στο σχήμα, ο μετρητής ροής βασικά αποτελείται από τρία μέρη:
1. από ένα κορμό με βιδωτούς ή φλανζωτούς συνδέσμους
2. από ένα κατακόρυφο βαθμονομημένο σωλήνα σε σχήμα κόλουρου κώνου
3. ένα επιπλευστήρα κατάλληλου μεγέθους
Η προς μέτρηση ροή κατευθύνεται προς τα πάνω μέσα στον σωλήνα με αποτέλεσμα να
παρασύρει κατακόρυφα τον επιπλευστήρα. Σε κάθε παροχή ο επιπλευστήρας κινείται σε μία
καθορισμένη θέση η οποία ανταποκρίνεται στις δυνάμεις που επιδρούν σ`αυτόν.
Το υγρό ρέει μέσω του κυκλικού τμήματος που σχηματίζεται από την εξωτερική διάμετρο του
επιπλευστήρα και την εσωτερική διάμετρο του σωλήνα. Η ροή από εδώ και πέρα έχει για κάθε
παροχή (συνεπώς και θέση επιπλευστήρα), μία διαφορετική περιοχή, η οποία είναι απ`ευθείας
ανάλογη της παροχής.
Το διάβασμα των στιγμιαίων τιμών της παροχής γίνεται παρατηρώντας τον επιπλευστήρα (ο
οποίος λειτουργεί επίσης και σαν δείκτης) μέσω της βαθμονομημένης κλίμακας του γυάλινου σωλήνα.
Τα βασικά πλεονεκτήματα αυτού του οργάνου είναι τα παρακάτω:
 δυνατότητα μέτρησης πολύ μικρών ταχυτήτων ροής (έως 1,5 l/h)
 δυνατότητα εγκατάστασης σε οποιοδήποτε σημείο του συστήματος (ακόμα και αμέσως πριν ή μετά
την βαλβίδα, σε γωνιά, χωρίς να παρατηρηθεί αλλαγή στις μετρήσεις)
 χαμηλή (και σταθερή) πτώση πίεσης σε κάθε παροχή
 απλή και εύκολη ικανότητα αντικατάστασης των επιμέρους μερών του
 εύκολη τοποθέτηση, συντήρηση και καθαρισμός
 ακρίβεια μέτρησης ίση με ±1 με 2% της στιγμιαίας τιμής.
Υπενθυμίζεται πως αυτά τα όργανα έχουν ρυθμιστεί να μετρούν υγρά που ρέουν σε θερμοκρασία
περιβάλλοντος. Αν οι θερμοκρασίες αποκλίνουν από αυτή την κατάσταση, η ένδειξη πρέπει να
διορθωθεί σύμφωνα με τον πίνακα που δίνεται στο τμήμα.
6.1.4.Κυκλοφορητής
Ο κυκλοφορητής είναι φυγοκεντρικού τύπου, ειδικά σχεδιασμένος για την κυκλοφορία ζεστού
νερού. Η αντλία κινείται από ηλεκτρικό κινητήρα κλειστού τύπου και χρησιμοποιείται για την
εξασφάλιση της συνεχούς κυκλοφορίας του θερμαντικού νερού.
Ο κυκλοφορητής, ο οποίος έχει συμπαγή χυτοσίδηρο κορμό και άξονα από ανοξείδωτο
χάλυβα καθώς και μηχανική στεγανοποίηση, είναι ικανός να αντεπεξέλθει σε ικανοποιητικές πιέσεις
και υψηλές θερμοκρασίες (δείτε κεφάλαιο “Διαστάσεις και στοιχεία”)

45
6.1.5. Θερμαντήρας
Όλες οι θερμικές απαιτήσεις της εγκατάστασης παρέχονται από τον θερμαντήρα ο οποίος
μπορεί να λειτουργεί με ηλεκτρισμό ή με ατμό.
Ο ηλεκτρικός θερμαντήρας αποτελείται από ένα θερμικά μονωμένο κυλινδρικό κέλυφος στο
κάτω μέρος του οποίου είναι τοποθετημένος ο σύνδεσμος για το γέμισμα και άδειασμα του
θερμαντικού συστήματος.
Το κέλυφος είναι εφοδιασμένο με δύο ενισχυμένες αντιστάσεις, που ελέγχονται και ρυθμίζονται
ανεξάρτητα από διακόπτες. Μέσω της ενεργοποίησης μίας ή και των δύο αντιστάσεων, ανάλογα με
την παροχή των υγρών που λαμβάνουν μέρος, η θερμοκρασία εισαγωγής του θερμαντικού νερού
μπορεί έτσι να σταθεροποιηθεί στις επιθυμητές τιμές.
Οι δύο θερμοστάτες θα τοποθετηθούν σε διαφορετικές τιμές θερμοκρασίας (π.χ. ένας στους
70°C και ένας στους 75°C) με σκοπό να εκμεταλλευτούμε πλήρως τις ιδιότητες της εγκατάστασης.
Στο σχήμα φαίνεται το διαχωριστικό έλασμα που είναι τοποθετημένο εσωτερικά στον
εναλλάκτη θερμότητας, σκοπός του οποίου είναι να κυκλοφορεί το νερό μέσα από συγκεκριμένο
πέρασμα, διευκολύνοντας την μετάδοση θερμότητας.
Μέσα στο κυλινδρικό θερμικά μονωμένο κέλυφος, ο θερμαντήρας ατμού είναι εφοδιασμένος
με πλήθος χάλκινων σωλήνων σχήματος U ειδικά σχεδιασμένων για να αποτρέψουν οποιοδήποτε
πρόβλημα διαστολής. Το διάγραμμα ροής του θερμαντήρα ατμού φαίνεται στο σχήμα .
Ο ατμός του θερμαντήρα πρέπει να είναι κορεσμένος και η μέγιστη πίεση να μην υπερβαίνει
τα 6 kg/cm². Ο ατμός μπορεί να παραχθεί, στην περίπτωση που δεν υπάρχει άλλη πηγή ατμού
διαθέσιμη, από ένα μικρό ηλεκτρικό λέβητα ή ακόμα καλύτερα από γεννήτρια ατμού που καίει
υγροποιημένο αέριο.
Όπως μπορούμε να δούμε στην ενσωματωμένη κονσόλα της εγκατάστασης του θερμαντήρα,
ένα πλήρες σετ από βαλβίδες, βαλβίδες διόδου και άλλα όργανα παρέχονται για τον έλεγχο του
ατμού, όπως :
 μία βαλβίδα ασφαλείας με ελατήριο ρυθμισμένη στα 6 kg/cm² είναι τοποθετημένη στην γραμμή
εισόδου, εκτός της βελονοειδούς βαλβίδας ελέγχου, με σκοπό να αποβάλλει τον ατμό στην
ατμόσφαιρα στην περίπτωση που η εισαγωγή ατμού ξεπεράσει την επιτρεπτή πίεση
 ένας μετρητής πίεσης, ένα θερμόμετρο και ένας θύλακας (εσοχή) για ένα δοκιμαστικό θερμόμετρο
υδραργύρου παρέχονται εκτός της βαλβίδας ασφαλείας, για τον έλεγχο της κατάστασης του ατμού
προς τον εναλλάκτη θερμότητας
 μία βελονοειδής βαλβίδα, που παρεμβάλλεται στο υγρό εάν είναι αναγκαίο, και το κυκλοφορεί
μέσω μίας ατμοπαγίδας που είναι τοποθετημένη στην γραμμή εξαγωγής του εναλλάκτη
θερμότητας.
Αυτός ο εξοπλισμός συμπληρώνεται από ένα θερμόμετρο και τελικώς από το σύστημα
αποβολής που οδηγεί στην αποχέτευση.
6.1.6. Πίνακας ελέγχου

6.1.6.α. Εγκατάσταση με ηλεκτρικό θερμαντήρα.
Ο γενικός διακόπτης, θερμομαγνητικού τύπου, είναι τοποθετημένος στο κεντρικό μέρος του
πίνακα. Υπάρχει επίσης ένας διακόπτης ελέγχου για τον κυκλοφορητή και ένας διακόπτης τριών
θέσεων (2-0-1) ο οποίος χειρίζεται τα δύο συστήματα ελέγχου των αντιστάσεων.
Ο πίνακας περιλαμβάνει ένα βολτόμετρο και ένα αμπερόμετρο για τον έλεγχο της
αποροφούμενης ισχύς από τις αντιστάσεις.
Ένα πλήθος από λάμπες δίνουν μία οπτική ένδειξη για την ύπαρξη τροφοδοτικής ισχύος, για
την λειτουργία της αντλίας, για την σύνδεση των αντιστάσεων.
6.1.6.β.Εγκατάσταση με θερμαντήρα ατμού.
Αυτή η έκδοση χρειάζεται μόνο ένα διακόπτη on/off για την λειτουργία της αντλίας.
Ηλεκτρικός θερμαντήρας.
46
Αντιστάσεις 2 ×9000 W (415 V)

Κλίμακα ελέγχου θερμοστάτη 0 + 100° C
Aπόκλιση ±5° C
ζ. Διαστάσεις και στοιχεία
Γενικά στοιχεία
Συνολικές διαστάσεις 2700×700 mm
Συνολικό ύψος 1900 mm
Σύστημα σωληνώσεων
Συνολικό μήκος γραμμών που
λαμβάνουν μέρος στην
μετάδοση θερμότητας 12m
Διάμετρος εξωτερικής γραμμής
(κρύο νερό) 1”
Διάμετρος εσωτερικής γραμμής
(ζεστό νερό) ½´´
Επιφάνεια μετάδοσης θερμότητας 0,711m²
Mετρητές ροής
μετρητής ζεστού νερού : πεδίο 100÷1200 lt./h
μετρητής κρύου νερού : πεδίο 100÷1200 lt./h
Κυκλοφορητής
Μανομετρικό 5,6 m max.
Παροχή 12 m³/h max.
Στροφές 1470 RPM
Ισχύς εξόδου 0,33 HP
Θερμοκρασία λειτουργίας 110°C max.
Τύπος κινητήρα Κ 50 Α.
6.2.Τοποθέτηση, χρήση και συντήρηση
6.2.1. Τοποθέτηση
Αυτός ο εναλλάκτης μπορεί εύκολα και γρήγορα να εγκατασταθεί σε οποιοδήποτε σημείο του
εργαστηρίου καθώς στηρίζεται πάνω σε τέσσερις ρόδες.
Η εγκατάσταση με ηλεκτρικό θερμαντήρα χρειάζεται σύνδεση με την ηλεκτρική εγκατάσταση
καθώς και με το δίκτυο νερού. Ένας σύνδεσμος με βαλβίδα που χρησιμεύει για το γέμισμα και
άδειασμα του συστήματος θέρμανσης νερού παρέχεται κάτω από τον θερμαντήρα, συνδέοντας την
μονάδα με το σύστημα θέρμανσης νερού. Επίσης παρέχονται δύο στηρίγματα για τους σωλήνες
εισόδου και εξόδου, μέσω των οποίων κυκλοφορεί το νερό που πρόκειται να θερμανθεί (κυκλοφορία
ανοικτού τύπου).
Για την σύνδεση με την ηλεκτρική εγκατάσταση δίνεται ένα τριφασικό ντουί 220 V συνολικής
ισχύος 18 KW, καθώς παρέχεται επίσης και ένα καλώδιο τουλάχιστον με 4 mm διάμετρο, για την
αποτελεσματική σύνδεση του αποδέκτη, που βρίσκεται στον σκελετό του συστήματος στηρίξεως.
Mια ένωση με το τοπικό σύστημα διανομής ατμού που τροφοδοτεί με κορεσμένο ατμό στις 6
atm μέγιστη πίεση είναι απαραίτητη, κοντά στις άλλες συνδέσεις που αναφέραμε προηγουμένως, για
την εγκατάσταση με θερμαντήρα ατμού.

47
6.2.2.Γενικές οδηγίες για χρήση
Το αντικείμενο της δοκιμής ελέγχου Νο.1 είναι το ξεκίνημα της εγκατάστασης.
Οι κυριότεροι χειρισμοί είναι οι εξής :

1. Θέτουμε τον θερμαντήρα σε λειτουργία μόνο όταν ο κυκλοφορητής έχει ξεκινήσει.
2. Περιμένουμε να σταθεροποιηθεί το θερμικό φαινόμενο πριν ξεκινήσουμε την διαδικασία των
μετρήσεων.
3. Στην περίπτωση που υψηλές θερμοκρασίες (πάντα κάτω του σημείου βρασμού) έχουν επιτευχθεί
μέσα στον θερμαντήρα, αφήνουμε να διαφύγει σταδιακά ο αέρας που πιθανώς υπάρχει μέσα στην
μονάδα.
4. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, όταν αποβάλλουμε τα υγρά στο αποχετευτικό σύστημα, πως οι
θερμοκρασίες των υγρών στην έξοδο της εγκατάστασης είναι πολύ υψηλές.
5. Κλείστε τον θερμαντήρα πριν σταματήσετε τον κυκλοφορητή.
6.2.3.Συντήρηση
Η συντήρηση της εγκατάστασης περιορίζεται στον συνήθη καθαρισμό ο οποίος πρέπει να

γίνεται σε τακτικά χρονικά διαστήματα.
Στην περίπτωση που ο δείκτης του μετρητή ροής (επιπλευστήρας) δεν κινείται καλά μέσα στον
γυάλινο σωλήνα εξαιτίας ακαθαρσιών ή πουρί από τον λέβητα μπορεί εύκολα ο μετρητής να βγει και
να καθαριστεί μέσω των σχετικών εξαγωνικών βιδών και των φλαντζών που παρέχονται για την
σύνδεση του στους σωλήνες.
Προκειμένου να αποφύγουμε την οξείδωση ή το πουρί στον λέβητα (τα οποία δημιουργούν
στροβιλισμό του νερού και επηρεάζουν εκτός των άλλων και τον μετρητή ροής) συνιστάται να
γεμίζουμε το σύστημα κλειστού κύκλου με αποσταγμένο ή απιονισμένο νερό. Αν χρησιμοποιείται νερό
από το δίκτυο πόλεως, το οποίο έχει σκληρότητα 30°F, αυτό το νερό θα είναι αλκαλικό (pH 10 με 11).
Για να αποτρέψουμε την δημιουργία πουρί στον λέβητα καλό θα ήταν να εισάγουμε 200 g από
Solve soda ή ακόμα καλύτερα λίγο φωσφορικό κάλιο.
Β.Πειράματα -Ελεγχοι
6.3.Κατάλογος πειραμάτων και ελέγχων
1. Προετοιμασία της εγκατάστασης

2. Εναλλάκτης θερμότητας σε συνθήκες παράλληλης ροής
3. Εναλλάκτης θερμότητας σε συνθήκες αντιρροής
4. Μέση διαφορά θερμοκρασίας σε συνθήκες παράλληλης ροής
5. Μέση διαφορά θερμοκρασίας σε συνθήκες αντιρροής
6. Ολικός συντελεστής μετάδοσης θερμότητας
7. Θεωρητικός υπολογισμός του ολικού συντελεστή μετάδοσης θερμότητας
8. Απόδοση του εναλλάκτη θερμότητας
9. Ρύθμιση θερμοκρασιών και μηδενισμός των θερμομέτρων

48
.Πείραμα (Δοκιμή ελέγχου) Νο.1.
Προετοιμασία της εγκατάστασης
Οι εργασίες που πρέπει να γίνουν προκειμένου να τεθεί η εγκατάσταση σε λειτουργία είναι οι

εξής:
1. Συνδέουμε τον σύνδεσμο με την βαλβίδα εισόδου, στο κάτω μέρος του θερμαντήρα, με το τοπικό
δίκτυο ύδρευσης.
2. Γεμίστε το σύστημα θερμαντικού νερού πολύ σιγά, έτσι ώστε όλος ο αέρας που υπάρχει στους
σωλήνες να μπορεί να διαφύγει μέσω του εξαερισμού στην κορυφή της εγκατάστασης.
3. Διακόψτε την διαδικασία του γεμίσματος όταν ένας συνεχιζόμενος πίδακας νερού ξεπηδά από τον
εξαερισμό, και κλείστε την βαλβίδα εισόδου μεταξύ του συνδέσμου και του θερμαντήρα.
4. Μέσω δύο πλαστικών σωλήνων, συνδέστε το σύστημα του νερού που πρόκειται να θερμανθεί
συγχρόνως με το δίκτυο πόσιμου νερού ( 3/4" σωλήνα σε πίεση τουλάχιστον 2 atm προκειμένου
να διατηρήσουμε την μέγιστη παροχή) και με το αποχετευτικό σύστημα. Η αποχέτευση πρέπει να
είναι ικανή να αποβάλλει 50 l/sec.
5. Επιτρέψτε δύο (2) λεπτών κυκλοφορία στο νερό που πρόκειται να θερμανθεί και, στην συνέχεια,
κλείστε τον εξαερισμό.
6. Μέσω του αντίστοιχου καλωδίου γείωσης, συνδέστε την εγκατάσταση με την πλάκα γείωσης της
σχολής.
7. Συνδέστε την εγκατάσταση με το ηλεκτρικό δίκτυο που τροφοδοτεί τριφασική τάση στα 220 V
(όπως φαίνεται στο διάγραμμα του πίνακα ελέγχου) μέσω ενός ηλεκτρικού αγωγού τεσσάρων
καλωδίων.
8. Εάν η εγκατάσταση έχει θερμαντήρα ατμού, συνδέστε το σύστημα ατμού με την τοπική πηγή
ατμού αφού εκ των προτέρων ελεγχθεί πως η βαλβίδα ανίχνευσης ατμού είναι κλειστή.
9. Ξεκινήστε τον κυκλοφορητή με την μικρότερη παροχή και κάντε έλεγχο στον μετρητή ροής για την
απουσία φυσαλίδων αέρα που παρασύρονται από την ροή του νερού.
10. Βάλτε τον θερμαντήρα σε λειτουργία. Στην
ειδική περίπτωση του ηλεκτρικού θερμαντήρα, θέτοντας τον σε λειτουργία θα αναμίξει μόνο την
ενεργοποιημένη από τις δύο αντιστάσεις, ή και τις δύο εάν είναι απαραίτητο, και θα ρυθμίσει τους
θερμοστάτες. Αν ο θερμαντήρας είναι με ατμό, θέτοντας τον σε λειτουργία θα χρειαστεί το άνοιγμα
της βαλβίδας εισόδου ατμού. Η διαφορά στην θερμοκρασία μεταξύ του θερμού ατμού που μπαίνει
και το κέλυφος του θερμαντήρα, το οποίο είναι σχετικά κρύο, θα έχει σαν αποτέλεσμα μία γρήγορη
συμπύκνωση του ατμού. Αν εμφανιστεί αυτό το φαινόμενο, θα ήταν επιβεβλημένο να διακοπεί το
άνοιγμα της βαλβίδας εισόδου ατμού και να περιμένουμε να σταθεροποιηθεί η ροή.
11. Κάντε έλεγχο για να δείτε ότι το δοχείο
διαστολής είναι γεμάτο με νερό μέχρι τα 3/4 της χωρητικότητας του, και στην συνέχεια κλείστε τον
εξαερισμό του συστήματος θερμαντικού νερού.

49
6.5. Πείραμα Νο.2.
Εναλλάκτης θερμότητας σε συνθήκες παράλληλης ροής
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Οι οδηγίες μεταξύ παρενθέσεων αναφέρονται σε εγκαταστάσεις με θερμαντήρα ατμού.
1. Προετοιμάστε την εγκατάσταση ακολουθώντας την διαδικασία που περιγράφεται στην δοκιμή Νο.1.
2. Βάλτε την τρίοδη βαλβίδα στην θέση“παράλληλη ροή”(δείτε σχήμα ).
3. Ρυθμίστε την ροή του νερού που πρόκειται να θερμανθεί και κάντε έλεγχο στην μεταβολή του
μετρητή ροής.
4. Θέστε το σύστημα κλειστού τύπου σε λειτουργία ξεκινήστε πρώτα τον κυκλοφορητή και στην
συνέχεια τον ηλεκτρικό θερμαντήρα (αφού ξεκινήσετε τον κυκλοφορητή, ανοίξτε σιγά την βαλβίδα
εισόδου ατμού έως ότου οι επιθυμητές θερμοκρασίες και πιέσεις αποκατασταθούν).
5. Όταν η εγκατάσταση είναι σε συνθήκες κανονικής λειτουργίας και το θερμό νερό έχει φτάσει στις
επιθυμητές βαλβίδες της θερμοκρασίας εισόδου και ροής, καταχωρήστε τα ανάλογα στοιχεία στα
αντίστοιχα φύλλα στοιχείων.
6. Διαβάστε όλες τις θερμοκρασίες των δύο συστημάτων και καταχωρήστε τις τιμές στα φύλλα
στοιχείων.
Εναλλάκτης θερμότητας σε συνθήκες αντιρροής
1. Προετοιμάστε την εγκατάσταση ακολουθώντας την διαδικασία που περιγράφεται στην δοκιμή Νο.1.
2. Βάλτε την τρίοδη βαλβίδα στην θέση “αντιρροή” (σχήμα ).
3. Εκτελέστε όλες τις λειτουργίες που αναφέρονται στην δοκιμή Νο.2 από το σημείο 3 έως το σημείο
7.
4. Χρησιμοποιείστε τα φύλλα στοιχείων για το πείραμα Νο.3.

50
6.7.Πείραμα Νο 4
Μέση διαφορά θερμοκρασίας σε συνθήκες παράλληλης ροής
Για την ρύθμιση της εγκατάστασης σε ορισμένες ταχύτητες ροής του θερμαντικού και του
θερμαινόμενου ρευστού, ο εναλλάκτης θερμότητας χαρακτηρίζεται από την μέση διαφορά
θερμοκρασίας μεταξύ των δύο ρευστών.
1. Τοποθετήστε την εγκατάσταση σε λειτουργία παράλληλης ροής και περιμένετε να φτάσει το

φαινόμενο τις κανονικές συνθήκες.
2. Όταν επιτευχθούν αυτές οι συνθήκες, μετρήστε 
 την ροή του θερμού ρευστού
 την ροή του κρύου ρευστού
 την θερμοκρασία Τci του κρύου ρευστού σε κάθε σημείο μέτρησης
 την θερμοκρασία Τhi του θερμού ρευστού στα ίδια σημεία μέτρησης
3. Χρησιμοποιήστε τα φύλλα στοιχείων των ελεγχόμενων δοκιμών  καταχωρήστε στους πίνακες τις
τιμές θερμοκρασίας όπως επίσης και τις ταχύτητες ροής προκειμένου να καθοριστούν οι συνθήκες
της μετάδοσης θερμότητας.
4. Βάλτε σε άξονες διαγραμμάτων 
 τις θερμοκρασίες Τci και Thi σε διάταξη με
 τα σημεία μέτρησης, το μήκος του σωλήνα μεταξύ δύο σημείων μέτρησης.
5. Σχεδιάστε τις καμπύλες, αντίστοιχα για Τhi και Tci.Θα είναι προφανές πως η αρχική διαφορά
επέρχεται προοδευτικά και πως το περίγραμμα (διάγραμμα) των δύο καμπυλών δεν είναι ευθύ
αλλά ασυμπτωτικό.
6. Καθορίστε την μέση διαφορά από την ακόλουθη σχέση 
n
T
i =1
1i - T2i 
(1) όπου Τ1i-T2i= διαφορά
Δ Τm =
n
θερμοκρασίας στα σημεία μέτρησης, n= ολικός αριθμός σημείων μέτρησης
7. Ο παραπάνω τύπος θα δώσει ουσιαστική και σωστή τιμή αν χρησιμοποιηθούν όλα τα σημεία
μέτρησης. Γενικά, μόνο οι θερμοκρασίες εισόδου και εξόδου μετριούνται στους βιομηχανικούς
εναλλάκτες θερμότητας. Η μέση διαφορά μπορεί να υπολογιστεί όπως παρακάτω 
ΔΤ m =
 Thi - Tci    Tho  Tco 
(2) όπου Thi και Tci είναι οι
2
αρχικές θερμοκρασίες, και Tho και Tco είναι οι τελικές .Ο προηγούμενος τύπος υποθέτει κατά
προσέγγιση μία γραμμική κατανομή της θερμοκρασίας. Ο τύπος του λογαριθμικού μέσου είναι πιο
ΔΘm =
 Thi - Tci    Tho  Tco 
σωστός Thi - Tci
ln
Tho - Tco
8. Η σύγκριση των δύο ΔΤm που καθορίζονται από τους παραπάνω τύπους είναι πρακτικού
Thi  Tci
ενδιαφέροντος. Συνήθως μέχρι  1,6 η προσέγγιση που δίνεται από τον τύπο (2)
Tho - Tfco
είναι πιο επαρκής, για μεγαλύτερες τιμές ωστόσο θα χρειαστεί η χρήση του τύπου (3).

51
Μέση διαφορά θερμοκρασίας σε συνθήκες αντιρροής
Αυτή η δοκιμή είναι σχεδόν παρόμοια με την δοκιμή Νο.4., καθώς η μόνη διαφορά είναι η
αντίθετη διεύθυνση της ροής. Για αυτό, όταν η εγκατάσταση έχει τεθεί σε λειτουργία με αντιρροή, όλες
οι μεταβλητές που εμπλέκονται σε αυτή την δοκιμή μετριούνται, χρησιμοποιώντας το αντίστοιχο
φύλλο στοιχείων όπως προτείνεται στην δοκιμή Νο.4.
Οι τύποι που εφαρμόζονται σε αυτή την ειδική περίπτωση είναι οι ίδιοι με αυτούς που δίνονται
στην δοκιμή Νο.4. (η έξοδος του κρύου ρευστού αντιστοιχεί ωστόσο εδώ στην είσοδο του
θερμού ρευστού, και αντίστροφα),συγκεκριμένα :
n
T 1i  T2i 
(1)
ΔΤ m  i 1
n
ΔΤ' m =
 Thi - Tco    Tho  Tci 
(2)
2
ΔΤ' ' m =
 Thi - Tco    Tho  Tci 
Thi - Tco (3)
ln
Tho - Tci
όπου Δτm= ο αριθμητικός μέσος
Τ1i-T2i = διαφορά θερμοκρασίας στα σημεία μέτρησης
n = ολικός αριθμός των σημείων μέτρησης
= προσεγγιστικός αριθμητικός μέσος
Τhi,Tci = αρχικές θερμοκρασίες
Tho,Tco = τελικές θερμοκρασίες
ΔΤ”m = λογαριθμικός μέσος
ln = φυσικός λογάριθμος
Εδώ, η διαφορά στην θερμοκρασία θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη από ότι στην περίπτωση
του εναλλάκτη θερμότητας σε συνθήκες αντιρροής, έχοντας σαν αποτέλεσμα την βελτίωση της
μετάδοσης θερμότητας.
Η προσέγγιση του ΔΤm θα βελτιωθεί γιατί η διακύμανση της θερμοκρασίας θα είναι πιο
γραμμική σε αυτή την ειδική περίπτωση.

52
Ολικός συντελεστής μετάδοσης θερμότητας
Η λειτουργία του εναλλάκτη θερμότητας χαρακτηρίζεται από τον Uoλ, που είναι ο ολικός
συντελεστής μετάδοσης θερμότητας, και εκφράζεται σε Cal/h·m² ·°C.
Για τον καθορισμό του Uoλ, ακολουθείται η διαδικασία που περιγράφεται στην συνέχεια :
1. Θέστε την εγκατάσταση σε λειτουργία και φέρτε την σε κανονικές συνθήκες.
2. Ακολουθώντας την δοκιμή Νο.4. εάν η εγκατάσταση έχει ρυθμιστεί να λειτουργήσει σε συνθήκες
παράλληλης ροής, ή την δοκιμή Νο.5. εάν έχει ρυθμιστεί για συνθήκες αντιρροής, μετρήστε :
 την ροή του θερμού ρευστού
 την ροή του κρύου ρευστού, και υπολογίστε την μέση διαφορά της θερμοκρασίας (Δτm ,ΔΤm ή
ΔΤm , σύμφωνα με την επιθυμητή ακρίβεια).
3. Η μεταφερόμενη θερμότητα από το θερμό νερό μπορεί να εκφραστεί όπως παρακάτω : Pc = Qc (
Fhi - Fho ) [ Cal/h ] όπου Qc = ροή θερμού υγρού, σε dm³/h ,
υποθέτοντας 1 Kg/dm³ σαν ειδικό βάρος και 1 Cal/Kg °C σαν ειδική θερμότητα του νερού.
4. Αυτή η θερμότητα μπορεί επίσης να καθοριστεί από τον ακόλουθο τύπο  Qc = Uολ · S · ΔΤ m
όπου S =ολική επιφάνεια μετάδοσης θερμότητας, σε m².
5. Επομένως, Uολ= Pc / (S ·ΔΤ m) [ Cal/h °C m² ]
6. Σύμφωνα με ότι έχει ειπωθεί, δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί η θερμότητα που
παραλαμβάνεται από το κρύο ρευστό καθώς είναι γενικά λιγότερη από την θερμότητα που
μεταδίδεται εξαιτίας των απωλειών. Σχετικά με αυτό, δείτε την δοκιμή Νο.8.
7. Όταν το θερμό ρευστό (Qc) μειώνεται, το νερό ρέει πιο σιγά μέσα στον θερμαντήρα και εξέρχεται
με υψηλότερη θερμοκρασία ( αν το Qc μειώνεται, το Thi αυξάνεται).

53
Θεωρητικός υπολογισμός του ολικού συντελεστή μετάδοσης θερμότητας
Αφού καθορίστηκε πειραματικά στην δοκιμή Νο.6, ο ολικός συντελεστής μετάδοσης

θερμότητας μπορεί να υπολογιστεί θεωρητικά όπως ακολούθως :
1
Uολ =
ηe Ai S 1 cal/h C m²
 
fi K fe
όπου :
Αe = εμβαδόν της εξωτερικής επιφάνειας του σωλήνα
Αi = εμβαδόν της εσωτερικής επιφάνειας του σωλήνα
fi = αγωγιμότητα του εσωτερικού στρώματος
s = πάχος του τοιχώματος του σωλήνα
Κ = συντελεστής αγωγιμότητας του σωλήνα
fe = αγωγιμότητα εξωτερικού στρώματος
Λέγοντας στρώμα εννοούμε την λεπτή στρώση ρευστού που είναι σε επαφή (κολλημένο) στην
επιφάνεια του σωλήνα (αποτέλεσμα του ιξώδους) και χαρακτηρίζεται από την στρωτή ροή του:
 Ae, Ai, s και Κ είναι κατασκευαστικά στοιχεία της εγκατάστασης, ενώ απεναντίας, fi και fe είναι
μεταβλητές που εξαρτώνται από τις συνθήκες λειτουργίας, ειδικά από την παροχή των ρευστών.
 Αν χρησιμοποιούνται σωλήνες λεπτού τοιχώματος από υλικό υψηλής αγωγιμότητας για τους
εναλλάκτες θερμότητας, τότε ο όρος s/K μπορεί να αμεληθεί.
 Εκτός της παροχής των ρευστών, οι τιμές της αγωγιμότητας fi και fe εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό
από παράγοντες ,όπως για παράδειγμα , οι φυσικές ιδιότητες, οι διαστάσεις, οι συνθήκες
επιφανείας κ.ά.
 Για τους λόγους που αναφέραμε παραπάνω, ο θεωρητικός υπολογισμός του ολικού συντελεστή
μετάδοσης θερμότητας αποδεικνύεται έτσι πολύ δύσκολος και σημαντικός.

54
Απόδοση εναλλάκτη θερμότητας
Αν ο σκοπός του εναλλάκτη θερμότητας είναι να θερμάνει ένα ρευστό που δίνεται , η
απόδοση αυτού του εναλλάκτη μπορεί να καθοριστεί ως εξής 
n=(θερμότητα από θερμό )/(θερμότητα από ψυχρό ).
Το n είναι ένας δείκτης της καλής πραγματοποίησης της εναλλαγής θερμότητας, χωρίς
θερμικές απώλειες.
1. Η θερμότητα που λαμβάνεται από το κρύο ρευστό μπορεί να εκφραστεί όπως ακολούθως  Pf =
Qf · ( T co - T ci ) Cal/h υποθέτοντας 1 Kg/dm³ σαν το ειδικό βάρος και 1
Cal/Kg °C σαν την ειδική θερμότητα του νερού.
2. Η θερμότητα που μεταφέρεται από το θερμό ρευστό είναι ίση με 
Pc = Qc · ( Thi - Tho ) Cal/h
3. Στους παραπάνω τύπους , το Q εκφράζεται σε dm³/h ,και επιπλέον 
Tci = αρχική θερμοκρασία του κρύου ρευστού Tco = τελική θερμοκρασία του
κρύου ρευστού Thi = αρχική θερμοκρασία του θερμού ρευστού Tho = τελική θερμοκρασία του
θερμού ρευστού. Εάν επιθυμούνται πιο ακριβείς τιμές του ειδικού βάρους και της
ειδικής θερμότητας, χρησιμοποιήστε τις μέσες θερμοκρασίες που δίνονται στους παρακάτω
πίνακες.
4. Η απόδοση του εναλλάκτη θερμότητας είναι τότε  η=Pf/Pc
όπου Pc - Pf είναι η απώλεια θερμότητας.

55
6.12. Δοκιμή ελέγχου Νο.9.
Ρύθμιση των θερμοκρασιών και μηδενισμός των θερμομέτρων
Τα θερμόμετρα που συνοδεύουν την εγκατάσταση είναι του πρότυπου διμεταλλικού τύπου.
Έχουν ένα καντράν διαμέτρου 100 mm και κλίμακα τιμών από 0C έως 120C .Το σφάλμα τους είναι
περίπου 1% της πλήρης κλίμακας τιμών .
Η ακριβής ένδειξη της θερμοκρασίας είναι πολύ σημαντική στην εγκατάσταση αυτού του
τύπου  αυτός είναι και ο λόγος που η μεγαλύτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στα παρακάτω σημεία
 Όλα τα θερμόμετρα πρέπει να είναι πάντα καλά μηδενισμένα και το καθένα από αυτά πρέπει να
έχει την δική του καμπύλη σφάλματος ( χρησιμοποιήστε την πρότυπη δοκιμή θερμομέτρου που
παρέχει η εταιρία για αυτό τον σκοπό).
 Δίπλα από κάθε θερμόμετρο υπάρχει μία εσοχή (θύλακας), στην οποία μπορεί να τοποθετηθεί
ένα ακριβείας θερμόμετρο υδραργύρου εργαστηριακού τύπου, το σφάλμα του οποίου είναι
μικρότερο από 0,5C .
Τα αναλογικά θερμόμετρα επαρκούν για κάθε συνηθισμένη δοκιμή, ενώ η ανάγνωσή τους
είναι εύκολη και άμεση. Η χρήση των εργαστηριακών θερμομέτρων ακριβείας συνιστάται ωστόσο σε
πιο πολύπλοκες δοκιμές . Σ’αυτήν την περίπτωση, οι σχετικές εσοχές πρέπει να γεμίσουν με λάδι
προκειμένου να βελτιωθεί η μετάδοση θερμότητας .
Αν δεν υπάρχει άλλο σχετικό όργανο (για μηδενισμό) στην σχολή, προτείνεται να μηδενιστούν
τα θερμόμετρα όπως παρακάτω :
1. Τοποθετήστε όλα τα θερμόμετρα υδραργύρου (σφάλμα 0,5C) στις σχετικές εσοχές.
2. Πριν βάλετε σε λειτουργία τον θερμαντήρα, γράψτε στα αντίστοιχα φύλλα( ένα φύλλο για κάθε
θερμόμετρο που πρόκειται να δοκιμαστεί ) τις θερμοκρασίες που αναγράφονται στα αναλογικά και
στα θερμόμετρα υδραργύρου.
3. Θέστε σε λειτουργία την εγκατάσταση και σταθεροποιήστε την σε μία ορισμένη θερμοκρασία.
Διαβάστε ξανά τις θερμοκρασίες.
4. Επαναλάβετε την δοκιμή σε τρεις ή τέσσερις υψηλότερες τιμές θερμοκρασίας .
5. Αποσυνδέστε τις αντιστάσεις ( κλείστε την βαλβίδα εισόδου ατμού ) και επαναλάβετε την δοκιμή σε
μερικές χαμηλότερες τιμές θερμοκρασίας , επιτρέποντας στην εγκατάσταση να ψυχθεί μέσω
ακτινοβολίας. Ο κυκλοφορητής πρέπει να είναι σε λειτουργία .
6. Οι πίνακες που έχουμε από την κατασκευάστρια εταιρία δείχνουν την καμπύλη θερμοκρασίας των
διάφορων θερμομέτρων , και συγκρίνεται με την θερμοκρασία που διαβάζουμε στο καντράν.
Χρησιμοποιήστε το φύλλο αναπαράστασης για ελεγχόμενες δοκιμές.

56
Εικ.4.Σχηματική απεικόνιση Εναλλάκτη Θερμότητας Εργαστηρίου

57
Εικ.5 Θέσεις των τριόδων βαλβίδων για λειτυοργία Ομμοροής - Αντιρροής

58
Κεφάλαιο 7.
ΜΕΙΩΤΗΡΕΣ ΠΙΕΣΗΣ ΑΤΜΟΥ
7.1. Εισαγωγή.
Κάθε βιομηχανική εγκατάστα ση ατμού αποτελείται από τα εξής κύρια συστήματα :

1. Μονάδα παραγωγής ατμού ( ατμολέβητας, ατμογεννήτρια ).
2. Δίκτυο διανομής ατμού
3. Μονάδες κατανάλωσης (εναλλάκτες θερμότητας).
4. Δίκτυο επιστροφής συμπυκνω μάτων.
Ενα από τα απαραίτητα εξαρτήματα του δικτύου διανομής είναι ο μειωτήρας πίεσης ατμού.
7.2. Σκοπός.
Οι βασικές αιτίες που επιβάλλουν την εγκατάσταση μειωτήρων πίεσης, στο δίκτυο διανομής ατμού
είναι οι παρακάτω.
7.2.1. Ποιότητα ατμού.

Η πίεση λειτουργίας των μονάφων παραγωγής ατμού, ιδιαίτερα των ατμολεβήτων είναι αρκετά υψηλή
(15-25 bar) με σκοπό την παραγωγή ατμού με υψηλό βαθμό ξηρότητας ( χαμηλή πίεση λειτουργίας
δημιουργεί «υγρό» ατμό). Με την εγκατάσταση του μειωτήρα πίεσης ατμού, επιτυγ χάνεται η
επιθυμητή τιμή της πίεσης πριν από την μονάδα κατανάλωσης.
7.2.2. Οικονομία Υλικών.

Επειδή ο ατμός σε υψηλή πίεση έχει σχετικά μικρότερο ειδικό όγκο, είναι δυνατή η μεταφορά
«δεδομένης ποσό τητας» ατμού ( Kgr/h), υψηλής πίεσης, με σωληνώσεις μικρότερης διατομής. Ετσι
μειώνεται το κόστος κατασκευής του δικτύου διανομής, ενώ με την εγκατάσταση του μειωτήρα πίεσης,
επιτυγχάνεται η επιθυμητή τιμή της πίεσης πριν από την μονάδα κατα νάλωσης.
7.2.3. Εξοικονόμηση ενέργειας.

Με την εγκατάσταση μειωτήρα πίεσης ατμού και συνεπώς με την χρησιμοποίηση ατμού χαμηλής
πίεσης, επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενέργειας, που οφείλεται στα εξής :
α) Μείωση των θερμικών απωλειών, λόγω μικρότερης θερμοκρασιακής διαφοράς.
β) Μείωση της ποσότητας του ατμού που απαιτεί μια μονάδα κατανάλω σης,δεδομένης θερμικής
ισχύος ( κατα νάλωσης) , λόγω του μεγαλύτερου ποσού λανθάνουσα ςθερμότητας, που μεταφέρει ο
ατμός χαμηλής πίεσης.
γ) Μείωση της ποσότητας του ατμού εκτόνωσης (flash steam), λόγω μικρότερης διαφοράς πίεσης.
7.2.4. Ελεγχος της θερμοκρασίας.

Επειδή τα μεγέθη της πίεσης και της θερμοκρασίας του ατμού αλληλοεξαρ τούνται, είναι δυνατός ο
έλεγχος της θερμοκρασίας, ρυθμίζοντας την πίεση εξόδου, ενός μειωτήρα πίεσης ατμού.

59
7.2.5. Ασφάλεια.
Κάθε μονάδα κατανάλωσης ατμού, χαρακτηρίζεται από την «πίεση λειτουργίας» αλλά και την
«μέγιστη επιτρεπόμενη πίεση». Αν η πίεση της μονάδας παραγωγής του ατμού είναι μεγαλύτερη από
την πίεση λειτουρ γίας μιας κατανάλωσης, τότε επιβάλλεται η εγκατάσταση μειωτήρα πίεσης ατμού,
στο δίκτυο διανομής, πριν από την μονάδα κατανάλωσης.
7.2.6.Διαφορετικές μονάδες κατανάλωσης.

Σε κάθε σχεδν εγκατάσταση ατμού οι διάφορες μονάδες κατανάλωσης, απαιτούν ατμό διαφορετικής
πίεσης πράγμα που επιτυγχάνεται με την εγκατάσταση μειωτήρων πίεσης ατμού.
7.3. Τύποι Μειωτήρων Πίεσης Ατμού.

Αν και υπάρχουν διάφοροι τύποι μειωτήρων πίεσης ατμού, είναι δυνατός ο διαχωρισμός τους σε δύο
κατηγορίες, ανάλογα με την αρχή λειτουργίας τους :
 Μειωτήρες πίεσης άμεσης δράσης
 Μειωτήρες πίεσης έμμεσης δράσης
7.4. Μειωτήρες άμεσης δράσης.

Τα βασικά εξαρτήματα ενός μειωτήρα άμεσης δράσης φαίνονται στην Εικ.6. Η αρχή λειτουργίας του
μειωτήρα βασίζεται στις δυνάμεις που εξασκούνται στο διάφραγμα (3). Οταν η πίεση εξόδου
μειώνεται(λόγω κατανάλωσης ατμού από την μονάδα κατανάλωσης), τότε μειώνεται και η δύναμη που
ασκείται στην κάτω επιφάνεια του διαφράγματος, με αποτέλεσμα το ελατήριο ελέγχου (2) να πιέζει το
διάφραγμα (3) και μέσω του στελέχους (4) να ανοίγει την βαλβίδα (5). Ετσι επιτρέπεται η παροχή
ατμού στη μονάδα κατανάλωσης, με αποτέλεσμα την βαθμιαία αύξηση της πίεσης εξόδου. Οσο η
πίεση εξόδου αυξάνεται, τόσο μειώνεται η δύναμη που ασκεί το ελατήριο ελέγχου στο στέλεχος μέσω
του διαφράγματος, με αποτέλεσμα η κύρια βαλβίδα να κινείται πίσω, προς την έδρα της, με τη
βοήθεια του ελατηρίου επαναφοράς (6).
Από την αρχή λειτουργίας του μειωτήρα που περιγράφηκε, συνεπά γεται ότι η τιμή της πίεσης
εξόδου, κατά το άνοιγμα ή το κλείσιμο της κύριας βαλβίδας, αποκλίνει από την επιθημητή τιμή (πίεση
ρύθμισης). Η απόκλιση είναι θετική (αύξηση της πίεσης) κατά το κλείσιμο και αρνητι κή ( μείωση της
πίεσης) κατά το άνοιγνα της βαλβίδας).
Λόγω μικρής διαδρομής του στελέ χους, και ιδιαίτερα αν η διάμετρος του διαφράγματος είναι μικρή, η
μέγιστη παροχή ατμού του μειωτήρα άμεσης πίεσης είναι μικρή.
Κατά την διάρκεια που η βαλβίδα είναι ανοικτή, η μεν πίεση εξόδου μεταφέρεται στο διάφραγμα, η δε
πίεση εισόδου στην κάτω επιφάνεια της κύριας βαλβίδας με αποτέλεσμα να τείνουν να κλείσουν την
βαλβίδα.
Ετσι συνιστάται κατά την ρύθμιση της πίεσης εξόδου, το ελατήριο ελέγχου πρέπει να είναι ικανό να
αντιμετωπί ζει τις δυνάμεις που προέρχονται από τις δύο πιέσεις. Σε εγκαταστάσεις που η πίεση
εισόδου μεταβάλλεται, τότε μεταβάλλεται αναπόφευκτα και η πίεση εξόδου.
Συνοψίζοντας τα χαρακτηριστικά του μειωτήρα ατμού άμεσης δράσης, έχουμε ότι :

1. Ο μειωτήρας εμφανίζει μικρή από κλιση της πίεσης εξόδου από την επιθημητή τιμή.
2. Εχει σχετικά μικρή παροχή.
3. Η πίεση εξόδου μεταβάλλεται με την πίεση εισόδου.
4. Είναι κατάλληλος για πολλές εφαρμογές όπου δεν απαιτείται ακριβής έλεγχος της πίεσης και η
παροχή ατμού είναι σχετικά μικρή και ακριβής.
Στην Εικ.7. φαίνεται ένας μειωτήρας ατμού άμεσης δράσης BRV, της εταιρείας SPIRAX SARCO. Σ’
αυτόν τον μειωτήρα το διάφραγμα έχει αντικατασταθεί με φυσούνα με σκοπό να μειωθεί η διάμετρος
του διαφράγματος και συνεπώς το μέγεθος του μειωτήρα.

60
7.5 Μειωτήρες πίεσης έμμεσης δράσης.
Οι μειωτήρες πίεσης έμμεσης δράσης χρησιμοποιούνται σε εγκαταστάσεις ατμού που απαιτούν : 1)

Μεγάλη παροχή ατμού και 2) διατήρηση σταθερής πίεσης εξόδου.
7.5.1. Λειτουργία.
Τα βασικά εξατήματα ενός μειωτήρα ατμού έμμεσης δράσης φαίνονται στην Εικ. 8 .
Η πίεση εξόδου δρα στη κάτω επιφάνεια της μικρής μεμβράνης (Γ) μέσω του εξωτερικού σωλήνα (Δ)
ή του εσωτερικού (Ζ). Οταν ή πίεση εξόδου μειώνεται τότε το ρυθμιστικό ελατήριο (Β) πιέζει την μικρή
μεμβράνη με αποτέλεσμα να ανοίξει η βαλβίδα πιλότου (Ε) και να μετεφερθεί η πίεση εισόδου μέσω
του σωλήνα (Η) στη κάτω επιφάνεια της μεγάλης μεμβράνης (Θ). Λόγω του μεγέθους της μεγάλης
μεμβράνης, η δύναμη που εξασκείται στη κύρια βαλβίδα (Ι) αντισταθμίζει την δύναμη του ελατηρίου
επαναφοράς (Κ) και τελικά ανοίγει την κύρια βαλβίδα επιτρέποντας την παροχή ατμού και την αύξηση
της πίεσης εξόδου.
Η αύξηση της πίεσης εξόδου επηρεάζει την ισσοροπία δυνάμεων στη μικρή μεμβράνη και τείνει να
κλείσει τη βαλβίδα πιλότου και να μειώσει την ποσότητα ατμού που διέρχεται δια μέσου αυτής. Η
ποσότητα αυτή του ατμού τελικά εξέρχεται μέσω του σωλήνα (Λ) και της οπής (Μ), στην έξοδο του
μειωτήρα ενώ το ελατήριο επαναφοράς τείνει να κλείσει την κύρια βαλβίδα και να στραγγαλίσει την
ροή.
Τελικά η βαλβίδα του πιλότου ισορροπεί σε τέτιοα θέση ώστε :
1. Η ποσότητα του ατμού που διέρχεται δια μέσου αυτής να είναι ίση με την ποσότητα του ατμού που
εξέρχεται από την οπή (Μ).
2. Η πίεση που ασκείται στη κάτω επιφάνεια της μεγάλης μεμβράνης, να ρυθμίζει την θέση της κύρια
ςβαλβίδας ώστε να είναι ικανή να αντιμετωπίζει το απαιτούμενο φορτίογια τις δεδομένες τιμές των
πιέσεων εισόδου και εξόδου.
Ετσι κάθε μεταβολή της πίεσης ή του φορτίου γίνεται αντιληπτή από την μικρή μεμβράνη η οποία
μέσω της βαλβίδας πιλότου ρυθμίζει αμέσως τη θέση της κύριας βαλβίδας.
Τέλος θα πρέπει να αναφερθεί ότι η τάση του ρυθμιστικού ελατηρίου ρυθμίζεται από τον κοχλία (Α).
7.5.2. Πλεονεκτήματα.
Οι μειωτήρες πίεσης έμμεσης δράσης συγκρινόμενοι με τους μειωτήρες άμεσης δράσης εμφανίζουν
τα εξής πλεονεκτήματα :
1. Μεγάλη ευαισθησία σε μικρές μεταβολές της πίεσης εξόδου. Η ικανότητα αυτή του μειωτήρα
οφείλεται στη μικρή ποσότητα ατμού που απαιτεί η μεγάλη μεμβράνη για να ανοίξει τελείως την
κύρια βαλβίδα.
2. Η πίεση εξόδου παραμένει σταθερή ανεξάρτητα από τη μεταβολή της πίεσης εισόδου.
Οποιαδήποτε μεταβολή(κυρίως αύξηση) της πίεσης εισόδου, μεταφέρεται ταυτάχρονα τόσο στην
πάνω πλευρά της κύριας βαλβίδας όσο και στη κάτω,μέσω της μεγάλης μεμβράνης, με αποτέλε
σμα το άνοιγμα της κύριας βαλβί δας να μην επηρεάζεται από την αύξηση της πίεσης εισόδου.
Στην Εικ.9. φαίνεται ένας μειωτήρας έμεσης δράσης (δηλ. με βαλβίδα πιλότου) της εταιρείας SPIRAX
SARCO.
7.5.3. Εκλογή τύπου μειωτήρα πίεσης ατμού.
Η εκλογή του σωστού τύπου μειωτήρα εξαρτάται από τις απαιτήσεις των μονάδων κατανάλωσης
ατμού.
Ετσι σε εγκαταστάσεις που οι απαιτήσεις σε ατμό είναι περιορισμένες ( μικρό φορτίο) , ή όταν η διατή-
ρηση σταθερής πίεσης εξόδου δεν είναι και τόσο σημαντική τότε χρησι μοποιούνται μειωτήρες
άμεσης δρά σης ( δηλ. τύπου BRV ).
Σε κάθε άλλη περίπτωση και ιδιαίτερα όταν υπάρχουν μεγάλα χρονικά διαστήματα που ο μειωτήρας
πίεσης δεν δουλεύει, ή όταν η πίεση στο δίκτυο χαμηλής πίεσης δεν πρέπει να ξεπεράσει μια

61
ορισμένη τιμή ( σταθε ρή πίεση εξόδου ), τότε χρησιμοποι ούνται μειωτήρες έμμεσης δράσης ( δηλ.
τύπου DP).
Το ρυθμιστικό ελατήριο (και για τους δύο τύπους μειωτήρων) εκλέγεται ανάλογα με την πίεση εξόδου.
Σε περιπτώσεις που η πίεση εξόδου (π.χ. 6,5 barg) περιλαμβάνεται στην περιοχή πιέσεων δυό
διαφορετικών ελατηρίων (π.χ. για D.P. στις περιοχές 2,5-7 barg και 6-15 barg)τότε εκλέγεται το
ελατήριο με την μικρό τερη περιοχή πιέσεων. (δηλ. παρα πάνω αυτό με περιοχή 2,5-7 barg ).
Τέλος όταν η μείωση της πίεσης που θέλουμε να επιτύχουμε είναι μεγάλη, ή το φορτίο μας
μεταβάλλεται απότομα τότε προτείνεται η εγκατάσταση δύο ή και περισσοτέρων μειωτήρων.
7.6. Εκλογή μεγέθους μειωτήρα πίεσης.
Η σωστή εκλογή του μεγέθους ενός μειωτήρα πίεσης είναι σημαντική για την κανονική λειτουργία του
μειωτήρα και της εγκαταστάσεως.
Αν το μέγεθος του μειωτήρα είναι μεγαλύτερο από εκείνο που απαιτεί η εγκατάσταση, τότε τα
προβλήματα που θα παρουσιάσει η εγκατάσταση είναι :
1) Φθορά της κύριας βαλβίδας λόγω της συνεχούς λειτουργίας (άνοιγμα-κλείσιμο) και
2) Ασταθής πίεσης εξόδου λόγω της μεγάλης παροχής του μειωτήρα.
Ετσι επιβάλλεται η εκλογή του μειωτήρα να γίνεται με βάση τις συγκεκριμμένες απαιτήσεις (πίεση
εξόδου-φορτίο) της εγκατάστασης.
7.7. Εγκατάσταση μειωτήρα.

Η αξιοπιστία και η ακρίβεια της λειτουργίας ενός μειωτήρα πίεσης εξαρτάται εκτός από τη σωστή
εκλογή του τύπου και του μεγέθους του καια πό τη σωστή του εγκατάσταση.
Στην Εικ.10. φαίνεταιι η ιδανική εγκατάσταση ενός μειωτήρα ατμού. Ετσι πριν από τον μειωτήρα
πρέπει να τοποθετηθεί ένας διαχωριστήρας διότι έτσι αποφεύγεται η παρουσία υγρα σίας στον
ατμό, ενώ ένα άλλο εξάρτημα που πρέπει να τοποθετηθεί πριν τον μειωτήρα είναι το φίλτρο ατμού.
Η εγκατάσταση του φίλτρου προστατεύει τον μειωτήρα από τα ξένα αντικείμενα (σκουριά κ.λπ.) που
μεταφέρει ο ατμός. Το φίλτρο πρέπει να τοποθετηθεί οριζόντια, έτσι ώστε ο ατμός να περνά μέσα
από όλο το πλέγμα.

62
Εικ. 6. Αρχή Λειτουργίας Μειωτήρα Πίεσης Ατμού Αμεσης Δράσης
Εικ.7. Μειωτήρας Πίεσης Ατμού Αμεσης Δράσης τύπου VRV της SPIRAX SARCO

63
Εικ. 8. Αρχή Λειτουργίας Μειωτήρα Πίεσης Ατμού Εμεσης Δράσης
Εικ.9. Μειωτήρας Πίεσης Ατμού Αμεσης Δράσης τύπου DP της SPIRAX SARCO.

64
Εικ. 10. Τυπική Εγκατάσταση μειωτήρα Πίεσης

65
Κεφάλαιο 8
ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ.
8.1. Εισαγωγή.
Τα περισσότερα δίκτυα ατμού αποτελούνται από διάφορα εξαρτήματα όπως μειωτήρες

πίεσης ατμού, θερμοστατικές βαλβίδες, φίλτρα, διαχωριστήρες, ατμοπαγίδες κ.α. η εγκατάσταση των
οποίων εξαρτάται από τις μονάδες κατανάλωσης ατμού (πίεση λειτουργίας, παροχή ατμού κ.λπ.).
Ενα από τα απαραίτητα εξαρτήματα κάθε δικτύου ατμού, είναι η ατμοπαγίδα που τοποθετείται μετά την
μονάδα κατανάλωσης και επιτρέπει την απομάκρυνση του συμπυκνώματος ενώ εμποδίζει την έξοδο
ατμού.
Προυποθέσεις για την αποδοτική κατανάλωση των μονάδων κατανάλωσης και γενικότερα
όλου του δικτύου ατμού είναι τόσο η σωστή λειτουργία, όσο και η εκλογή του κατάλληλου τύπου
ατμοπαγίδας. Οι βασικές αιτίες που προκαλούν προβλήματα (αύξηση της κατανάλωσης καυσίμου,
μείωση της απόδοσης των μονάδων κατανάλωσης κ.ά. ) σε ένα δίκτυο ατμού και οφείλoνται στην
κακή λειτουργία των ατμοπαγίδων είναι :
1. Η ατμοπαγίδα μένει ανοικτή και ο ατμός περνά στο δίκτυο επιστροφής συμπυκνωμάτων ή χάνεται
στην ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα την αύξηση της κατανάλωσης καυσίμου, ή του κόστους
παραγωγής ατμού ( κατα νάλωση νερού, κόστος επεξερασίας).
2. Η παροχή της ατμοπαγίδας είναι μικρότερη από την απαιτούμενη οπότε το συμπύκνωμα
παραμένει στους χώρους ατμού ( δίκτυο διανομής, μονάδες κατανάλωσης) με τα ακόλουθα
αποτελέσματα :
α) Την μείωση της απόδοσης
β) Αύξηση του χρόνου παραγωγής ενός προιόντος και συνεπώς μείωση της παραγωγικότητας.
γ)Αύξηση των θερμικών απωλειών με ακτινοβολία από τις μονάδες κατανάλωσης, λόγω αύξησης του
χρόνου παραγωγής.
δ) Διάβρωση των σωληνώσεων και των μονάδων κατανάλωσης.
ε) Καταστροφή της εγκατάστασης λόγω υδραυλικών πληγμάτων.
Για την επίλυση των παραπάνω προ βλημάτων επιβάλλεται :
ι) Γνώση της λειτουργίας των διαφόρων τύπων ατμοπαγίδων.
ii) Γνώση των χαρακτηριστικών (πλεονεκτήματα - μειονεκτήματα) κάθε τύπου ατμοπαγίδας.
iii) Υπολογισμός συνθηκών λειτουργίας ( πίεση εισόδου, αντίθλιψη, φορτίο ).
iv) Εκλογή του κατάλληλου τύπουκαι μεγέθους ατμοπαγίδας.
v) Προληπτικός έλεγχος της σωστής λειτουργίας κάθε ατμοπαγίδας του δικτύου.
8.2. Τύποι Ατμοπαγίδων.
Οι τύποι των ατμοπαγίδων που κυκλοφορούν σήμερα στο εμπόριο, περιλαμβάνονται σε μια
από τις παρακάτω κατηγορίες :
 Μηχανικές ατμοπαγίδες
 Θερμοστατικές ατμοπαγίδες
 Θερμοδυναμικές ατμοπαγίδες
Οι Μηχανικές Ατμοπαγίδες αντιλαμβά νονται την διαφορά της πυκνότητας μεταξύ ατμού και
συμπυκνώματος και απομακρύνουν το συμπύκνωμα σε θερμοκρασία ατμού.
Οι Θερμοστατικές Ατμοπαγίδες αντιλα μβάνονται τις διαφορές θερμοκρασίας και απομακρύνουν το
συμπύκνωμα σε θερμοκρασία κάτω από αυτήν του ατμού. Χρησιμοποιούνται συχνά για να
συγκρατούν το συμπύκνωμα στον χώρο του ατμού, έτσι ώστε να παίρνει μέρος της αισθητής του
θερμότητας και να μην χάνεται σε απώλειες ατμού.
66
Οι Θερμοδυναμικές ατμοπαγίδες αντι λαμβάνονται τις δυναμικές διαφορές ροής του συμπυκώματος και
του ατμού συμπυκνωμάτων και απομακρύνουν το συμπύκνωμα σε θερμοκρασία ελάχιστα κάτω από
αυτήν του ατμού.
8.3. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΩΝ :
Α - ΚΑΛΛΥΤΕΡΗ ΕΠΙΛΟΓΗ Β - ΑΠΟΔΕΚΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ
ΠΛΩΤΗ ΑΝΕ ΘΕΡΜ ΕΞΙΣΟΡ ΔΙΜΕΤΑ ΔΙΑΣΤΟ ΠΛΩΤΗ

ΡΟΣ ΣΤΡΑΜ Ο ΔΥΝΑ ΡΟΠΗ ΛΛΙΚΗ ΛΗΣ ΡΟΣ
ΘΕΡΜΟ ΜΕΝΟ ΜΙΚΗ ΣΗΣ ΥΓΡΟΥ ΘΕΡΜΟΣ
ΣΤΑΤΙΚΗ Υ ΠΙΕΣΗΣ ΤΑΤΙΚΗ
ΚΑΔΟΥ +
ΑΠΕΓΚΛ
ΩΒΙΣΜ.
ΑΤΜΟΥ
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΩΝ
 Χύτρες Βρασμού - Σταθερές Α --- Β Β --- --- Β
 Χύτρες Βρασμού - Ανατρεπ. ---- --- --- Β --- --- Α
 Χύτρες Βρασμού - Με βάση Β --- --- Α --- --- Β
 Φούρνοι Ατμού --- --- --- Α --- --- ---
 Πλάκες Θέρμανσης Β --- --- Α --- --- Β
ΘΕΡΜΑΝΣΗ ΚΑΥΣΙΜΩΝ
(ΜΑΖΟΥΤ) --- Α Β --- --- --- ---
 Δεξαμενές Αποθήκευσης Α Β --- --- --- --- ---
 Θερμαντήρες Γραμμής Β Α --- --- --- --- ---
 Θερμαντήρες Εξαγωγής --- --- Β Α Β Β ---
 Γραμμές Συνοδείας &
Σωλήνες με Χιτώνιο
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ
 Αυτόκλειστα & Αποστειρωτές Β Β ---- Α --- --- Β
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΞΗΡΑΝΤΗΡΕΣ
 Σερπαντίνες Ξήρανσης (συνεχ.) Β Α --- Β Β --- ---
 Σερπαντίνες Ξήρανσης (σχάρες) --- Β --- Β Α --- ---
 Κύλινδροι Ξήρανσης Β Β --- --- --- --- Α
 Σωληνωτοί Ξηραντήρες Α Β --- Β --- --- ---
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΠΛΥΝΤΗΡΙΩΝ
 Πρέσσες Σιδερώματος Β Β Α --- --- --- ---
 Σιδερωτήρια & Κύλινδροι Σιδερ. Β Β Β Β --- --- Α
 Μονάδες Ανάκτησης Διαλυτικού Α Β Β --- --- --- ---
 Φυγοκεντρικά Στεγνωτήρια Α Β --- --- --- --- Β
ΠΡΕΣΣΕΣ
 Πρέσσες Πολλαπλών Πλακών Β Β Α --- --- --- ---
(Παράλ.) --- Β Α --- --- --- ---
 Πρέσσες Πολλαπλών Πλακών Β Α Β --- --- --- ---

67
(Εν σειρά)
 Πρέσσες Ελαστικών
ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
 Χύτρες Βρασμού -Σταθερές Α --- Β Β --- --- Β
 Χύτρες Βρασμού- --- --- --- --- --- --- Α
Ανατρεπόμενες Α Β --- --- --- --- Β
 Δεξαμενές Ζύμωσης Μπύρας- Α Β Β --- --- --- ---
Εξατμιστ. --- --- Β Α --- --- ---
 Χωνευτήρια Α Β --- --- --- --- ---
 Τράπεζες Θέρμανσης --- Α Β --- --- --- ---
Β Α --- --- --- --- ---
 Αποστακτήρες
 Δεξαμενές Αποθήκευσης
 Μηχανήματα Βουλκανισμού
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΘΕΡΜΑΝΣΗ
ΧΩΡΩΝ Α Β --- --- --- --- Β
 Εναλλάκτες Θέρμανσης Νερού- Α Β Β --- --- --- Β
Αέρος Β --- --- Α Β --- ---
 Πάνελ και Ταινίες Ακτινοβολίας
 Θερμαντικά Σώματα --- Α --- --- ---
Ακτινοβολίας & Επαγωγής Β Β
 Σερπαντίνες Θέρμανσης οροφής
ΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΑΓΩΓΟΙ ΑΤΜΟΥ
 Οριζόντιες Γραμμές - Τερματικά Β Β Α Β --- --- ---
 Διαχωριστές Α Β Β Β --- --- ---
 Αποστράγγιση κλεισίματος --- --- --- Β --- Α ---
ΔΕΞΑΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΚΑΔΟΙ

 Καδοι Επεξεργασίας (Ανοδικός Β Β Α Β --- --- ---
Σωλήνας Αποστράγγισης )
 Καδοι Επεξεργασίας (Σωλήνας Α Β Β Β --- --- ---
Αποστράγγισης στη βάση)
 Μικρές Δεξαμενές με Α Β --- Β --- --- ---
Σερπαντίνες (γρήγορο βράσιμο)
 Μικρές Δεξαμενές με --- --- --- --- --- Α ---
Σερπαντίνες (αργό βράσιμο)

68
8.4. ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ ΠΛΩΤΗΡΟΣ
Λειτουργούν τόσο σε μικρά όσο και σε μεγάλα Οι ατμοπαγίδες πλωτήρος έχουν

φορτία και αντιμετωοίζουν με επιτυχία μεγάλες ενσωματωμένο ένα θερμοστατικό εξαεριστικό
διακυμάνσεις πίεσης. Αν και είναι συμπαγείς σε που επιτρέπει στον αέρανα παρακάμψει την
μέγεθος, η ικανότητα απομάκρυνσης του κεντρική βαλβίδα, διότι διαφορετικά δεν θα
συμπυκνώματος, είναι μεγάλη και συνε χής, μπορούσε να φύγει, γεγον’ος που δεν θα
εξασφαλίζοντας την μέγιστη μεταφορά επέτρεπε στην ατμοπαγίδα ναλειτουργήσει.
θερμότητας. Οι ατμοπαγίδες πλωτήρος είναι η
καλύτερη επιλογή για την αποστράγγιση μιας Χαρακτηριστικά
εγκατάστασης, με αυτόματο έλεγχο της
θερμοκρασίας. Εχουν πάντα ενσωματωμένο Αμεση απομάκρυνση του 
ένα αυτόματο εξαεριστικό ή/και σύστημα συμπυκνώματος, στη θερμοκρασία του
απεγκλωβισμού του ατμού. ατμού, μόλις δημιουργείται.
Εργάζεται αποτελεσματικά σε μεγάλα αλλά 
Λειτουργία. και μικρά φορτία, χωρίς διαροή ζωντανού
ατμού.
Μόλις το συμπύκνωμα φθάσει στην Δέχεται μεγάλες και ξαφνικές διακυμάνσεις 
ατμοπαγίδα, ανυψώνεται ο πλωτήρας και ο της πίεσης.
μηχανισμός του μοχλού ανοίγει την κεντρική Μεγάλη παροχή σε σχέση με το μέγεθος. 
βαλβίδα. Καθώς η βαλβίδα βρί σκεται πάντοτε Ανοξείδωτα εσωτερικά εξαρτήματα που 
κάτω από την επιφάνεια του νερού, δεν μπορεί μειώνουν την φθορά και την διάβρωση.
να περάσει ο ζωντανός ατμός. 
Διαστάσεις 15 mm έως 100 mm.
Το σοβαρό υδραυλικό πλήγμα μπορεί να
Επιλογή βιδωτής ή φλαντζωτής σύνδεσης. 
καταστρέψει τον μηχανισμό και, εάν υπάρχει
Υλικό σώματος: Σφαιροειδής χυτοσίδηρος, 
τετοια πιθανότητα, δεν πρέπει να
προδιαγράφεται αυτός ο τύπος ατμοπαγίδας ή χυτοσίδηρος, ή χυτοχάλυβας, ή ανοξ.
Επίσης εάν είναι εκτεθιμένες σε συνθήκες χάλυβας.
Πίεση : έως 32 bar μανομετρική. 
παγετού οι ατμοπαγίδες αυτές πρέπει να
μονώνονται. Ικανότητα : έως 40.000 Kgr/h 
Οι ατμοπαγίδες πλωτήρος πρέπει να Προαιρετικό σύστημα απελευθέρωσης 
εγκαθίστανται όσο το δυνατόν πιο κοντά στο εγκλωβισμένου ατμού.
σημείο αποστράγγισης, με τον άξονα του
πλωτήρα οριζόντιο και με διεύθυνση όπως
σημειώνεται στο σώμα τους. Πριν από την
ατμοπαγίδα πρέπει να τοποθετείται φίλτρο.

69
8.5.ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ ΑΝΕΣΤΡΑΜΜΕΝΟΥ ΚΑΔΟΥ

Οι ατμοπαγίδες ανεστραμμένου κάδου είναι ο Οποιαδήποτε παράκαμψη πρέπει να
πιο στιβαρός τύπος μηχανικής ατμοπαγίδας τοποθετείται πάνω από την ατμοπαγίδα, γιατί
και αντέχει στο υδραυλικό πλήγμα. Επίσης με άν βρισκόταν από κάτω και ήταν ανοικτή ή είχε
την τοποθέτηση μιας βαλβίδας αντεπιστροφής διαρροή, θα απομάκρυνε το υδατικό φράγμα.
στην είσοδο, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και Εάν η ατμοπαγίδα βρίσκεται σε ψηλό επίπεδο,
με υπέρθερμο ατμό. Διατίθενται σε μεγάλη τότε για την ανύψωση του συμπυκνώματος,
ποικιλία διατομών βαλβίδων για ακριβές πρέπει να χρησιμοποι είται σωλήνας μικρής
ταίριασμα της πίεσης λειτουρ γίας και του διαμέτρου ( με μικρό σιφώνι U στο κάτω
φορτίου. Απομακρύνουν το συμπύκνωμα μέρος). Μια πτωτική κλίση και μια βαλβίδα
διακεκομένα και δεν επιτρέπουν την γρήγορη αντεπι στροφής πριν από την ατμοπαγίδα θα
απομάκρυνση του αέρα. Γι’ αυτό πολλές φορές βελτιώσει την λειτουργία της.
είναι απαραίτητη η τοποθέτηση ξεχωριστού Μερικοί τύποι έχουν ενσωματωμένη μια
εξαεριστικού. Σε συνθήκες παγετού πρέ πει να βαλβίδα αντεπιστροφής για προστασία από
μονώνονται. συνθήκες μικρόυ φορτίου, ξαφνικής πτώσης
Λειτουργία. πίεσης, ή υπέρθερμου ατμού ( ο οποίος
Ο ατμός εισέρχεται στον ανεστραμμένο κάδο. μπορεί να εξατμίσει το υδάτινο φράγμα). Σε
Αυτό αυξάνει την άνωση στον κάδο και κλείνει συνθήκες υπέρθερμου ατμού, μπορεί να
την βαλβίδα μέσω του μοχλού, εμποδίζοντας απαιτηθεί πλήρωση με νερό πριν ανόιξει η
έτσι την διέλευση ζωντανού ατμού. Καθώς ο παροχή ατμού.
ατμός μέσα στον κάδο συμπυκνώνεται, λόγω Χαρακτηριστικά
της απώλειας θερμότητας από το σώμα της Στιβαρή ατμοπαγίδα που αντέχει στο 
ατμοπαγίδας, ο κάδος βυθίζεται και ανοί γει η υδραυλικό πλήγμα.
βαλβίδα μέσω του μοχλού. Το συμπύκνωμα Μεγάλη επιλογή διατομών βαλβίδας για 
απομακρύνεται μέχρις ότου ο ατμός αυξήσει ακριβές ταίριασμα στην πίεση και το
πάλι την άνωση στο κάδο και κλείσει την φορτίο.
βαλβίδα. Καλό υδάτινο φράγμα λόγω του σωλήνα 
Η ύπαρξη σημαντικής ποσότητας αέρα μέσα εισόδου ο οποίος επεκτείνεται βαθειά μεσα
στον κάδο, που προφανώς δεν συ στον κάδο.
μπυκνώνεται, θα έκανε τον κάδο να επι πλέει Επιλογή βιδωτής, κολλητής, φλαντζωτής ή 
συνεχώς. Για τον λόγο αυτό μια μικρή οπή περιστρεφόμενης σύνδεσης.
εξαερισμού επιτρέπει την δια φυγή του αέρα. Ανοξείδωτα εσωτερικά εξαρτήματα που 
Η διαφυγή αυτή είναι μάλλον αργή και, εάν μειώνουν την φθορά και την διάβρωση.
πρέπει να απομακρυνθεί σημαντική ποσότητα Διαστάσεις 15 mm έως 50 mm. 
αέρα, πρέπει να εγκατασταθεί παράλλη λα ένα Υλικό σώματος: Σφαιροειδής χυτοσίδηρος, 
θερμοστατικό εξαεριστικό. ή χυτοσίδηρος, ή χυτοχάλυβας, ή ανοξ.
Η ιδανική θέση των ατμοπαγίδων χάλυβας.
ανεστραμμένου κάδου, είναι χαμηλότερα από 
Πίεση : έως 62 bar μανομετρική.
την μονάδα που αποστραγγίζεται ώστε να είναι
Ικανότητα : έως 9.000 Kgr/h 
πάντοτε γεμάτες νερό.Εά αναμένονται
Προαιρετικοί σφραγισμένοι τύποι από 
συνθήκες παγετού πρέπει να μονόνωνται.
ανοξείδωτο χάλυβα.

70
Εικ. 11. Μηχανικές Ατμοπαγίδες Πλωτήρος
Εικ.12. Μηχανικές Ατμοπαγίδες Ανεστραμμένου Κάδου

71
8.6. ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ.
Αυτές οι ελαφριές αλλά στιβαρές ατμοπαγίδες Μόνο ένα κινούμενο μέρος, -ένας 
έχουν μόνο ένα κινούμενο μέρος- ένα ανοξείδωτος δίσκος- εξασφαλίζει αξιόπιστη
σκληρημένο ανοξείδωτο δίσκο, που λειτουργεί λειτουργία.
και σαν βαλβίδα αντεπιστροφής. Σε ολόκληρο το Βέβαιη απομάκρυνση του 
εύρος των πιέσεων λειτουργίας δεν απαιτείται συμπυκνώματος, με στεγανό κλείσιμο,
ρύθμιση ή αλλαγή του μεγέθους της βαλβίδας. Η χωρίς τυχαία ή ρυθμιζόμενη διαρροή.
απομάκρυνση του συμπυ κνώματος είναι βέβαιη, Αντέχει στον υπέρθερμο ατμό, στο
με στεγανό κλείσιμο, χωρίς τυχαία ή ρυθμιζόμενη υδραυλικό πλήγμα, στον παγετό στο
διαρροή. Οι ατμοπαγίδες αυτές αντέχουν στον διαβρωτικό συμπύ κνωμα και στους
υπέρθερμο ατμο, στο υδραυλικό πλήγμα, στον κραδασμούς.
παγετό, στις διαβρωτικές συνθήκες και στους Ενα ευδιάκριτο κλικ, κατά το κλείσιμο,
κραδασμούς. Εργάζονται σε οποιαδή ποτε θέση αποτελεί εύκολο τρόπο ελέγχου της συμπε
και κάνουν ένα ευδιάκριτο κλικ κάθε φορά που ριφοράς της ατμοπαγίδας.
κλείνει η βαλβίδα. Ετσι ελέγχεται εύκολα η Δεν απαιτείται ρύθμιση ή αλλαγή του 
λειτουργία τους. μεγέθους της βαλβίδας, σε ολόκληρο το
Λειτουργία. εύρος των πιέσεων λειτουργίας.
Κατά την εκκίνηση η εισερχόμενη πίεση Επιλογή βιδωτής, κολλητής, φλαντζωτής ή 
ανυψώνει τον δίσκο και το ψυχρό συ μπύκνωμα περιστρεφόμενης σύνδεσης.
και ο αέρας απομακρύνονται αμέσως. Οταν 
Διαστάσεις 15 mm έως 25 mm.
διέρχεται ζεστό συμπύ κνωμα από την
Υλικό σώματος: Ανοξείδωτος χάλυβας. 
ατμοπαγίδα δημιουργεί ται ατμός
συμπυκνωμάτων. Η υψηλή του ταχύτητα κάτω
Ικανότητα : έως 1.000 Kgr/h 
από τον δίσκο δημιου ργεί υποπίεση κάτω από
τον δίσκο και τον έλκει προς την έδρα. Την ίδια Εξασφαλίζει την πλήρη απομάκρυ νση του 
ώρα στον θάλαμο πάνω από τον δίσκο, συμπυκνώματος.
παρουσιάζεται πίεση ατμού συμπυκνω μάτων Προαιρετική ηλεκτρολυτική επινικέλωση 
που πιέζει κάτω τον δίσκο, αντίθετα δηλ. προς Προαιρετική τοποθέτηση κρουνού εκκένω 
την πίεση του εισερχόμενου συμπυκνώματος, σης στο φίλτρο.
μέχρι ο δίσκος να καθήσει στον εσωτερικό Προαιρετικός εξαεριστικός δίσκος. 
δακτύλιο και να κλεισιε την βαλβίδα.Ταυ τόχρονα
ο δίσκος ακουμπάει πάνω στον εξωτερικό
δακτύλιο και παγιδεέυει ατμό και πίεση μέσα
στον θάλαμο.
Η πίεση μέσα στον θάλαμο μειώνεται καθώς
συμπυκνώνεται ο ατμός συμπυκ νωμάτων και
έτσι ο δίσκος ανυψώνεται. Ο κύκλος αυτός
επαναλαμβάνεται.
Για βέλτιστη συμπεριφορά και μεγάλη διάρκεια
ζωής οι θερμοδυναμικές ατμοπαγίδες πρέπει να
εγκαθίστανται με τον δίσκο όρθιο.
Με την χρήση ενός προαιρετικού εξαεριστικού
δίσκου, είναι δυνατή η αποφυγή εγκλωβισμένου
αέρα, όταν υπάρχουν εγκλωβισμένες μεγάλες
ποσότητες αέρα στο δίκτυο. αυτό μπορεί να
παρουσιαστεί όταν η εγκατάσταση κλείνει και
αναρροφάται αέρας μέσα στο σύστημα.
Χαρακτηριστικά
Συμπαγής και ελαφριά ατμοπαγίδα. 

8.7. ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΙΚΕΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗΣ ΠΙΕΣΗΣ.
Αυτές οι συμπαγείς, ελαφρές ατμοπαγί δες απομακρύνουν το συμπύκνωμα μόλις

ψυχθεί σε θερμοκρασία κάτω από αυτήν του κεκορεσμένου ατμού. Συγκρα τούν το
συμπύκνωμα επιτρέποντας την χρησιμοποίηση μέρους της θερμότητάς του. Επομένως
είναι φυσικό να παρου σιάζεται συγκέντρωση συμπυκνώματος στο χώρο του ατμού,
πριν ανοίξει η ατμοπαγίδα. Δεν απαιτούν ρυθμίσεις στις διάφορες πιέσεις του ατμού. Οι
Θερμοστατικές Ατμοπαγίδες Εξισορρό πησης Πίεσης απομακρύνουν ελεύθερα τον
αέρα.
Λειτουργία.
Στην καρδιά των Θερμοστατικών Ατμοπαγίδων Εξισορρόπησης Πίεσης βρίσκεται μια
ανοξείδωτη κάψουλα γεμάτη υγρό, που περιέχει ένα ζεύγος διαφραγμάτων. Το υγρό
βράζει σε θερμοκρασία λίγο κάτω από αυτήν του κορεσμένου ατμού.
Κρύος αέρας και συμπύκνωμα εισέρχο νται στην ατμοπαγίδα. Δεδομένου ότι η κάψουλα
είναι κρύα, η βαλβίδα είναι ανοικτή και το συμπύκνωμα και ο αέρας απομακρύνονται.
Καθώς το συμπύκνωμα πλησιάζει τη θερμοκρασία του ατμού, η κάψουλα θερμαίνεται.
Το υγρό της βράζει και ο παραγόμενος ατμός επενεργεί στο συγκρότημα των
διαφραγμάτων και σπρώχνει την βαλβίδα προς την έδρα.
Υπό την δυναμική επίδραση της ροής του συμπυκνώματος η βαλβίδα κλείνει και
διακόπτεται η ροή.
Καθώς η ατμοπαγίδα, που είναι γεμάτη νερό, χάνει θερμότητα το περιεχόμενο της
κάψουλας συμπυκνώνεται και πέφτει η πίεσή του. Η βαλβίδα ανοίγει ξανά,
απομακρύνεται συμπύκνωμα και έτσι επαναλαμβάνεται ο κύκλος.
Η ιδεώδης θέση των Θερμοστατικών Ατμοπαγίδων Εξισορρόπησης Πίεσης είναι σε
οριζόντια γραμμή, με την κάψουλα προς τα επάνω και με ένα μικρό κατακόρυφο σωλήνα
στην είσοδο της ατμοπαγίδας για υποβοήθηση της λειτουργίας της.
Χαρακτηριστικά
Εξαιρετικά χαρακτηριστικά εξαερισμού. 

Στιβαρή ανοξείδωτη κάψουλα με χοντρά 
τοιχώματα, που αντέχει σε υδραυλικό
πλήγμα και υπέρθερμο ατμό.
Ειδικές κάψουλες για συστήματα 
επιστροφών με κενό, αποστειρωτές και
φούρνους ψεκασμού ατμού.
Επιλογή βιδωτής, κολλητής, φλαντζωτής ή 
περιστρεφόμενης σύνδεσης.
Διαστάσεις 15 mm έως 50 mm. 
Υλικό σώματος: Ορείχαλκος, χυτοχάλυβας, 
ή ανοξείδωτος χάλυβας.
Ικανότητα : έως 18.000 Kgr/h. 
Προαιρετικό ενσωματωμένο φίλτρο. 
Προαιρετικοί σφραγισμένοι τύποι από 
ανοξείδωτο χάλυβα.
Εικ.13. Θερμοδυναμικές Ατμοπαγίδες
Εικ.14. Θερμοστατικές Ατμοπαγίδες Εξισσορόπησης πίεσης

8.8. ΘΕΡΜΟΣΤΑΤΙΚΕΣ ΔΙΜΕΤΑΛΛΙΚΕΣ ΑΤΜΟΠΑΓΙΔΕΣ
Οι διμεταλλικές Θερμοστατικες φλαντζωτοί και βιδω τοί τύποι. Κατά την
Ατμοπαγίδες χρησιμοποι ούνται κυρίως συντήρηση το στοιχείο απλώς ξεβιδώνεται
για τον έλεγχο της απομάκρυνσης του και αντικαθίσταται, χωρίς να χρειαστεί η
συμπυκνώμα τος, έτσι ώστε να χρησιμο απομάκρυνση της ατμοπαγίδας από την
ποιείται η αισθητή του θερμότητα και να γραμμή.
μειώνονται οι απώλειες που οφείλονται
στον ατμό συμπυκνωμάτων κατά την
εκτόνωση. Είναι εξαιρετικά στι βαρές
ατμοπαγίδες με ενσωμα τωμένο ανοξεί Χαρακτηριστικά.
δωτο φίλτρο. Οι διμεταλλικές ατμοπα γίδες Η θερμοκρασία απομάκρυνσης του συμπυ 
δέχονται μεγάλο εύρος φορτίων και κνώματος ελέγχεται από διμεταλλικό στοι
πιέσεων και είναι ανθεκτικές σε υδραυλικό χείο, που επιτρέπει τη χρήση της αισθητής
πλήγμα, διαβρω τικό συμπύκνωμα και θερμότητας και μειώνει τις απώλειες από
παγετό. Επίσης απομακρύνουν ελεύθερα τον ατμό συμπυκνωμάτων.
τον αέρα. Το μοναδικό πολλαπλό σπει ροειδές 
Λειτουργία. διμεταλλικό στοιχείο έχει μεγάλη επιφάνεια
Καθώς το συμπύκνωμα στο εσωτερικό της και μικρή μάζα για εξασφάλιση μέγιστης
ατμοπαγίδας πλησιάζει την θερμοκρασία ευαισθησίας.
του ατμού,τα φύλλα ενός πολλαπλού Το στοιχείο ακολουθεί σχεδόν την καμπύλη 
σταυροειδούς διμεταλλικού στοι χείου κεκορεσμένου ατμού και είναι επομένως
παραμορφώνονται και έλκουν την βαλβίδα εξίσου αποτελεσματικό σ’ όλες τις πιέσεις.
στην έδρα της, αντίθετα προς την πίεση Ευαίσθητη απόκριση που αποφεύγει την 
της γραμμής. Καθώς τα μπράτσα των θερμική αδράνεια βαρύτερων στοιχείων.
στοιχείων έχουν διαφορε τικά μήκη, Εξαιρετικά στιβαρή κατασκευή. Αντέχει σε 
έρχονται σε επαφή διαδοχικά, υδραυλικό πλήγμα, διαβρωτικό
εξασφαλίζοντας πρόσ θετη δύναμη συμπύκνωμα και Παγετό.
κλεισίματος σε υψηλότερες πιέσεις. Απομακρύνει ελεύθερα τον αέρα. 
Καθώς το συμπύκνωμα ψύχεται, η Ενσωματωμένο φίλτρο.
παραμόρφωση μειώνεται και η βαλβίδα
Ευκολία στην εγκατάσταση.
ανοίγει.
Επιλογή βιδωτής, κολλητής, ή φλαντζωτής 
Σε Διμεταλλικές ατμοπαγίδες μεγαλύτερης
σύνδεσης.
ικανότητας παρο χής, χρησιμοποείται ένα
Διαστάσεις 15 mm έως 40 mm. 
στοι χείο δίσκου/ελτηρίου.
Η εγκατάσταση και η συντήρησή τους είναι Υλικό σώματος: Χυτοχάλυβας, ή Ανοξεί 
απλές. Οι Διμεταλλι κές Ατμοπαγίδες δωτος χάλυβας.
μπορούν να ηλεκτροσυγκολληθούν Πίεση : έως 45 bar μανομετρική. 
κατ΄ευθεία πάνω στην γραμμή, χωρίς να Ικανότητα : έως 9.000 Kgr/h 
αφαιρεθούν τα εργαζόμενα εξα Προαιρετικοί σφραγισμένοι τύποι από 
ρτήματα.Εναλλακτικά διατίθε νται επίσης ανοξείδωτο χάλυβα.
Εικ.15. Διμεταλλικές Θερμοστατικές Ατμοπαγίδες
Κεφάλαιο 9.
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΑΤΜΟΥ ΑΠΟ ΔΙΑΡΡΟΕΣ.
Τα τελευταία χρόνια η συνεχής αύξηση της τιμής των καυσίμων και συνεπώς του κόστους
παραγωγής, έχει σαν αποτέλεσμα την προσπάθεια βελτίωσης όλων των βιομηχανικών
εγκαταστάσεων με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας.
Ειδικότερα στα δίκτυα ατμού, οι βασικές αιτίες που αυξάνουν την κατανάλωση ενέργειας
είναι οι παρακάτω :
1. Κακή λειτουργία των ατμοπαγίδων

2. Ελλειψη μόνωσης στα δίκτυα μεταφοράς
3. Παρουσία υγρασίας και αέρα στον ατμό
4. Ελλειψη κλειστού δικτύου επιστροφής συμπυκνωμάτων
5. Ελλειψη δικτύου χαμηλής πίεσης ( 2 bar ), χρησιμοποιώντας τον ατμό εκτόνωσης ( Flash
steam ).
6. Απώλειες «ζωντανού» ατμού, από το δίκτυο μεταφοράς.
Στο σημείο αυτό θα εξεταστούν οι απώλειες ατμού από διαρροές που συμβαίνουν στο
δίκτυο ατμού (από φλάντζες, ατμοφράκτες, ατμοπαγίδες, διάφορα εξαρτήματα κ.λπ.). Αν και
φαίνεται ασήμαντη η ποσότητα του ατμού που χάνεται στην ατμόσφαιρα, ωστόσο το συνολικό κόστος
του καυσίμου είναι σημαντικό και πολλές φορές μεγαλύτερο από το κόστος επισκευής ή και
αντικατάστασης ενός εξαρτήματος ( π.χ. ατμοπαγίδα, ατμοφράκτη).
Ετσι το διάγραμμα της Εικ.16 μας δίδει την απώλεια ατμού σε Kgr/h, ανάλογα με το μέγεθος
της οπής και την πίεση λειτουργίας. Το νομογράφημμα του Εικ.17 μας δίδει την ετήσια
κατανάλωση καυσίμου, ανάλογα με το είδος του καυσίμου( άνθρακας, πετρέλαιο, υγραέριο) και τις
ώρες λειτουργίας της εγκατάστασης, ενώ το νομογράφημα του Εικ.18 μας δίδει επίσης την
απώλεια ατμού σε Kgr/h για οπή 3mm,, ανάλογα με την πίεση λειτουργίας.
Εικ.16. 17. 18. Απώλειες ατμού από διαρροές
Κεφάλαιο 10.
Πηγές και επίδραση αέρα στα δίκτυα ατμού.
10.1. Γενικά.
Ο αέρας όπως και κάθε άλλο μη συμπυκνούμενο αέριο όπως το Ο2, CO2, είναι
ανεπιθύμητος στις θερμικές εγκαταστάσεις, επειδή είναι η κυριότερη αιτία διάβρωσης. Επιβραδύνει
τη διανομή του ατμού και δημιουργεί τοπικά κρύα σημεία, προκαλώντας στρεβλώσεις και τάσεις. Το
σπουδαιότερο του όμως μειονέκτημα είναι ότι επιδρά είναι ότι επιδρά αρνητικά στη μεταφορά της
θερμότητας. Μειώνει δηλαδή την απόδοση των εναλλακτών και αυξάνει την κατανάλωση του
ατμού.
Ετσι για παράδειγμα η παρουσία αέρα σε μια χύτρα με χιτώνα καθυστερείτον χρόνο
βρασμού, αέρας σε αναλογία 6% κατ΄όγκο σε ένα θερμαντήρα με ατμό, μειώνει την απόδοσή του
κατά 30% περίπου, ενώ στα Νοσοκομεία η παρουσία αέρα στους κλιβάνους δημιουργεί προβλήματα
αποστείρωσης.
10.2. Φιλμ αέρα.
Ο αέρας, κακός αγωγός της θερμότητας, αρχικά δημιουργεί ένα μονωτικό στρώμα κατά μήκος
της θερμαινόμενης επιφάνειας, όπως φαίνεται στην Εικ. 19 . Η θερμική αγωγιμότητα του αέρα σε
W/m oK είναι 0,026 του νερού 0,6 του σιδήρου 46 και του χαλκού 340.
Ετσι ένα στρώμα αέρα πάχους 25 μm, ισοδυναμεί με χαλκοσωλήνα πάχους 13 in. Οσο
μεγαλύτερο είναι το πάχος του φιλμ, τόσο μεγαλύτερη είναι η αντίσταση στη μεταφορά της
θερμότητας. Ο αέρας δεν μεταφέρει χρήσιμη θερμότητα όπως ο ατμός και αν αναμιχθεί μ΄αυτόν του
μειώνει την θερμοκρασία.
Το παραπάνω φαινόμενο εξηγείται με τον Nόμο του Dalton, ή των μερικών πιέσεων που ορίζει
ότι σ’ ένα μίγμα αερίων ή ατμών, η ολική πίεση του μίγματος ισούται με το άθροισμα των μερικών
πιέσεων των αερίων που αποτελούν το μίγμα ( η πιέσεις μετρούνται σε απόλυτες μονάδες).
Παράδειγμα.
Κλίβανος γεμίζει με ατμό (κεκορεσμένο) στα 1,4 bar(g), (σχετική πίεση ) που η θερμοκρασία του
είναι 126 οC ( από πίνακες). Εάν το περιεχόμενο του κλιβάνου είναι ένα μίγμα αέρα/ατμού που
αποτελείται από 3 μέρη ατμού και 1 μέρος αέρα, στην ίδια ολική πίεση, τότε η μερική πίεση που
ασκείται από τον ατμό θα είναι 0,75 Χ 2,4 = 1,8 bar (abs) και εκείνη που εξασκείται από τον αέρα θα
είναι 0,25 Χ 2,4 = 0,6 bar (abs). Η θερμοκρασία του ατμού στα 1,8 bar abs είναι 118 οC και αυτή θα
είναι η θερμοκρασία που θα επικρατεί τελικά στον κλίβανο, δηλ. χαμηλότερη κατά 9 οC, άσχετα με το
αν το μανόμετρο θα δείχνει 2,4 bar.
Σε μερικές βιομηχανίες, όπως ελαστικών αυτοκινήτων, πλαστικών, χημικών διεργασιών κ.λπ.

η παρουσία αέρα μπορεί να είναι καταστροφική για τα προιόντα, επειδή μια διαταραχή της
θερμοκρασίας ακόμα και κατά λίγους βαθμούς, μπορεί να προκαλέσει αλλαγή της κατάστασης του
προιόντος.
10.3. Πηγές αέρα.
Σε κάθε σταμάτημα της λειτουργίας ενός θερμικού δικτύου, ο ατμός συμπυκνώνεται και το
κενό που δημιουργείται αναρροφά αέρα από τις ατμοπαγίδες, τις φλάντζες κ.λπ. μη στεγανά σημεία
της εγκατάστασης. Επίσης αέρας εισέρχεται στο σύστημα και με το νερό τροφοδοσίας.
Όλα τα ακατέργαστα νερά περιέχουν διαλελυμμένο Ο 2 και επομένως το αέριο αυτό υπάρχει
και στη δεξαμενή τροφοδοσίας.
Ο αέρας περιέχει επίσης CO2. Αν και η περιεκτικότητά του είναι μικρή, περίπου 0,03%, η
διαλυτότητά του όμως είναι 30 φορές περισσότερη από του Ο 2 .
Το CO2 και το Ο2 ελευθερώνονται μέσα στον Λέβητα και μεταφέρονται με τον ατμό στα δίκτυα
και στους εναλλάκτες. Στα παραπάνω πρέπει να αναφέρουμε ότι ωρισμένοι αποσκληρυντές νερού
δημιουργούν επιπλέον CO2.
10.4. Καθυστέρηση στη φάση εκκίνησης ( Start up ).
Ένα πρόβλημα το οποίο συχνα αγνοούμε ή παραβλέπουμε, είναι η καθυστέρηση του

θερμικού δικτύου στη φάση εκκίνησης ( Start up ), η οποία οφείλεται στον αέρα.
Όταν ξεκινά το δίκτυο ακολουθεί μια χρονική περίοδος μεχρις ότου φθάσει σε θερμική
ισσοροπία. Η ταχύτητα με την οποία θα γίνει αυτό εξαρτάται από το πόσο γρήγορα θα
ελευθερωθούν οι γραμμές και οι εναλλάκτες από την παρουσία του αέρα. Εάν δεν βγει ο αέρας δεν
εισέρχεται ατμός ούτε στις σερπατίνες ούτε στα χιτώνια των εναλλακτών.
10.5. Εξαέρωση - Εξαεριστικά.
Τα διάφορα προβλήματα που δημιουργεί ο αέρας αντιμετωπίζονται με την χρήση

εξαεριστικών. Στην Εικ. 20 φαίνονται δύο θερμοστατικά εξαεριστικά τα οποία λειτουργούν όμοια με
τις θερμοστατικές ατμοπαγίδες. Ανοίγουν με την παρουσία αέρα και σταματούν όταν υπάρχει
ζωντανός ατμός. Για να προστατεύεται το θερμοστατικό στοιχείο από διαβρώσεις και υδραυλικά
πλήγματα, είναι κατασκευασμένα από ανοξείδωτο φύλλο.
Τα αυτόματα εξαεριστικά που χρησιμοποιούνται στα δίκτυα ατμού τοποθετούνται πάνω από το
επίπεδο του συμπυκνώματος, έτσι ώστε να φθάνει σε αυτά μόνο ατμός, αέρας και μείγμα
/ατμούαέρα. Συνήθως τοποθετούνται στο τέλος των κεντρικών σωλήνων διανομής του ατμού και των
μεγαλύτερων κλάδων. Η Εικ. 21 δείχνει τη χρήση ενός Ταυ προκειμένου να δημιουργηθούν
κατάλληλα σημεία αποστράγγισης και εξαερισμού.
Ο αέρας που φεύγει από το εξαεριστικό είναι σκόπιμο να οδηγείται σε ασφαλές σημείο. Συχνα
οδηγείται στην γραμμή συμπυκνωμάτων, όταν αυτή με βαρύτητα οδηγείται προς ένα εξαεριζόμενο
δοχείο.
Εικ. 19. Κατανομή Θερμοκρασιών σε τοίχωμα με φιλμ αέρα.
Εικ. 20. Θερμοστατικά Εξαεριστικά

10.6. Πως ο αέρας μειώνει τον συντελεστή θερμοπερατότητας (ολικό συντελεστή
μετάδοσης θερμότητας ).
Παράδειγμα :
Ο αέρας και άλλα αέρια είναι κακοί αγωγοί της θερμότητας. Για να περάσει η θερμ΄’οτητα του
ατμού ο οποίος ρέει σε μια σερπαντίνα, χιτώνιο, ή σ’ ένα κύλινδρο, στα υλικά διεργασίας, πρέπει να
ξεπεράσει 3 εμπόδια.
1. Το φιλμ αέρα από την πλευρά του ατμού στη μεταλλική επιφάνεια
2. Τη μεταλλική επιφάνεια
3. Ενα φιλμ από την πλευρά των ρευστών στη μεταλλική επιφάνεια
Ο ολικός συντελεστής θερμοπερατότητας k σε Kcal/h.m2.oC θα δίδεται από τον τύπο :
1 1 1 1 λ
---- = ----- + ----- + ------ , όπου k2 = -----.
k a1 k2 a3 s
Για τον χαλκό λCu = 260 W/m.Κ ( μέση τιμή ).

Ο συντελεστής μεταφοράς θερμότητας πολών υλικών είναι (κατά προσέγ γιση) γνωστός .
 Για νερό που βράζει σε λεία επιφάνεια ο συντελεστής συναγωγής θερμότητας έχει τιμή : 1930
Kcal/h.m2.oC ( μέση τιμή ).
 Για φύλλο χαλκού πάχους s=3/8 in= 9,5 mm ο συντελεστής k2 = λ/s έχει τιμή
k2 = λ/s = 260/9,5.10 -3 = 27.083 W/m 2.Κ = 23.550 Kcal/h.m2.oC
 Για ατμό ( χωρίς αέρα ) που συμπυκνώνεται σε μια επιφάνεια, έστω ότι η μέση τιμή του
συντελεστή συναγωγής a1 που σχηματίζεται είναι : 12.200 Kcal/h.m2.oC. Εάν η ταχύτητα του
ατμού επάνω στο φιλμ δεν είναι μεγάλη, 1% κατ’ όγκον αέρας μειώνει την τιμή του a1 στο μισό
(6.100), 2% στο 1/3 (4.066), 3% αέρας στο 1/4 (3.050), 4% στο 1/5 (2.440) κ.ο.κ.
Ετσι για καθαρό ατμό θα έχουμε :
1 1 1 1 1 1 1
---- = ----- + ----- + ------ = --------- + -------- + ---------- = 0,000637
k a1 k2 a3 12.200 23.500 1.950
και k = 1570 Kcal/h.m2.oC.
 Με 1% κατ’ όγκον αέρα στον ατμό θα έχω :

1 1 1 1 1 1 1
---- = ----- + ----- + ------ = --------- + -------- + ---------- = 0,000719
k a1 k2 a3 6.100 23.500 1.950
και k = 1390 Kcal/h.m2.oC, δηλ. μείωση 11%.
1 1 1 1 1 1 1
---- = ----- + ----- + ------ = --------- + -------- + ---------- = 0,000801
k a1 k2 a3 4.066 23.500 1.950
2 o
και k = 1248 Kcal/h.m . C, δηλ. μείωση 20,5%.

1 1 1 1 1 1 1
---- = ----- + ----- + ------ = --------- + -------- + ---------- = 0,0001047
k a1 k2 a3 2.033 23.500 1.950
και k = 955 Kcal/h.m2.oC, δηλ. μείωση 39%.
Εικ. 21 Αποστράγγιση και εξαερισμός τέρματος γραμμής ατμού.

10.7. Απαεριωτές.
Οι απαεριωτές έχουν σκοπό να απαεριώνουν το νερό τροφοδοσίας από το O2 και το CO2

πριν εισέλθει στον Ατμολέβητα , για να αποφεύγονται οι διαβρώσεις στις τροφοδοτικές αντλίες, στον
ατμολέβητα, στο δίκτυο και στα διάφορα όργανά του. Οι σύγχρονοι απαεριωτές στη βιομηχανία
δουλεύουν σε πίεση 1,3 - 1,5 bar(abs).
Η αρχή λειτουργίας τους στηρίζεται στην ανάμιξη του ατμού με το νερό προσαγωγής και τη
θέρμανσή του μεχρι του σημείου βρασμού. Η διαλυτότητα των αερίων O2 και CO2 μειώνεται με την
αύξηση της θερμοκρασίας και πρακτικά μηδενίζεται στο σημείο βρασμού.
Από την Εικ. 22 έχουμε ότι η ποσότητα ατμού που απαιτείται στον απαεριωτή είναι :
(m1 - m2 )( hfw-h’)
m = -------------------------- Kgr/h
h’’ - h’
όπου
m1 = ποσότητα του ατμού στην έξοδο του ατμολέβητα

mB * Hu * n
m1 = -------------------
h’’ - hfw
 m2 η ποσότητα Στρατζώνας σε Kgr/h,
 mΒ = μάζα του καυσίμου (Kgr/h),
 n = η απόδοση του Λέβητα
 Hu = η κατώτερη θερμογόνος δύναμη του καυσίμου ( 9.600 Kcal/Kgr για το Μαζούτ) και 10.000
Kcal/Kgr για το,πετρέλαιο.
 h’’ = ενθαλπία ατμού ατην έξοδο του ατμολέβητα σε Kcal/Kgr
 h’ = ενθαλπία νερού εισαγωγής στον απαεριωτή
 hfw = ενθαλπία νερού προσαγωγής στον ατμολέβητα.
Το νερό εισέρχεται από το πάνω μέρος του απαεριωτή, διοχετεύεται σε ένα σύστημα
καταιονισμού και επιτυγχάνεται έτσι ο διασσορπισμός του. Ο ατμός που εισέρχεται από κάτω ανεβάζει
πολύ γρήγορα την θερμοκρασία των σταγονιδίων, μεχρι τον βρασμό τους και συμπαρασύρει έτσι το
μεγαλύτερο ποσοστό των αερίων. Τα εκλυόμενα στον απαεριωτή αέρια είναι πολύ διαβρωτικά και γι’
αυτό τα κύρια μέρη του κατασκευάζονται από ανοξείδωτο χάλυβα.
Εικ. 22. Εγκατάσταση απαεριωτή.
Κεφάλαιο 11.
Η ΚΑΥΣΗ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ
11.1. Λίγα θεωρητικά.
Υγρά καύσιμα στην καθημερινή πρακτική ονομάζουμε τους ορυκτούς υδρογονάνθρακες

που αποτελούνται από μίγματα διαφόρων ενώσεων του άνθρακα ( C ) και του υδρογόνου ( Η ).
Τα μίγματα αυτά δεν είναι καθαρά, δηλ. δεν αποτελούνται μόνο από ενώσεις C και H αλλά
έχουν και ξένες προσμίξεις, από τις οποίες η πιο σημαντική είναι το θειάφι ( S ). Στα
βαρύτερα καύσιμα, τα οποία είναι γνωστά ως ΜΑΖΟΥΤ, υπάρχουν και ενώσεις του Βαναδίου
( Va ) και άλλων στοιχείων, που όλα μαζί χαρακτηρίζονται από την λέξη «στάκτες» ( ashes)
γιατί αφήνουν άκαυστα στερεά κατάλοιπα , γνωστά και σαν «αιθάλη».
Το θειάφι στα ελαφρύτερα καύσιμα που είναι γνωστά ως ΝΤΗΖΕΛ ( DIESEL-OIL), δεν
πρέπει να είναι πάνω από 1,3 %. Η αφαίρεσή του (αποθείωση) γίνεται με ειδικές συσκευές
στα διϋλιστήρια του αργού πετερελαίου και μπορεί έτσι να μειωθεί σε ποσοστό κάτω του 0,5
%. Για τα καύσιμα τύπου ΜΑΖΟΥΤ, η αφαίρεση του S από το υγρό καύσιμο είναι δύσκολη.
Αντίθετα είναι πιο εύκολη η εξουδετέρωση των προϊόντων της καύσης του S μέσα στο ίδιο το
καυσαέριο, πριν οδηγηθεί στην καπνοδόχο, και πρέπει να επιβάλλεται στις μεγάλες μονάδες
κοντά στις πόλεις.
Η καύση των υγρών καυσίμων, είναι η χημική ένωση των συστατικών τους με το
Οξυγόνο ( Ο2 ) με ταυτόχρονη παραγωγή θερμότητας. Το οξυγόνο παρέχεται από τον αέρα
της ατμόσφαιρας που είναι μίγμα 23, 21 % σε βάρος (20,9 % σε όγκο ) του οξυγόνου και 76,79
% σε βάρος (79,10 % σε όγκο ) του αζώτου ( Ν2 ) και μερικών αδρανών αερίων ( Αργόν,
Κρυπτόν, Ηλιον κ.λπ. ). Το άζωτο δεν παίρνει μέρος στη χημική αντίδραση αλλά θερμαίνεται
από την θερμότητα που εκλύεται, δεσμεύοντας μέρος της θερμότητας που παράγει η καύση.
Από αυτή την αιτία μειώνεται τελικά η θερμοκρασία της φλόγας που σχηματίζεται κατά την
καύση.
Κατά την ένωση του άνθρακα με το οξυγόνο ( Τέλεια καύση και Στοιχειομετρική
ανάλυση δηλ. χωρίς περίσσεια αέρα ) έχουμε :
C + O2 ———› CO2 ή
1Kgr C + 2,66 Kgr O2 = 3,66 Kgr CO2 + 8.000 Kcal
Κατά την ένωση του Υδρογόνου με το Οξυγόνο έχουμε :

Η2 + ½ Ο2 ———› Η2Ο ή
1 Kgr H + 8 Kgr O = 9 Kgr H20 + 28.900 Kcal
Αν δεχθούμε μια μέση σύνθεση του DIESEL-OIL με 88% C και 12% Η (κατά
βάρος σύσταση) τότε για την καύση 1 Kgr του καυσίμου απαιτούνται :
0,88 * 2,66 + 0,12 * 8 = 2,34 + 0,96 = 3,3 Kgr Ο2 το οποίο περιέχεται σε 3,3 / 0,2321 =
14, 22 Kgr αέρα ( ή σε 11 Νm3 αέρα ).
Ετσι τό σύνολο των 14,22 + 1 = 15,22 Kgr καυσαερίου αποτελείται από CO2 , H2O και
N2 ( διοξείδιο του άνθρακα, υδρατμό και άζωτο ).
Κατά την καύση θα εκλυθούν εξάλλου 0,88 * 8.000 + 0,12 * 28.900 = 7.040 + 3.468 =
10.508 Kcal/Kgr η οποία ονομάζεται Ανωτέρα Θερμογόνος Δύναμη (Α.Θ.Δ.) και θα
εμφανισθούν στα καυσαέρια τόσο με την μορφή της αύξησης της θερμοκρασίας των αερίων
CO2, Ν2, και Η2Ο όσο και σαν θερμότητα εξάτμισης του Η 2Ο. Το νερό το οποίο έχει βάρος
0,12 * 9 Kgr = 1,080 Kgr έχει ατμοποιηθεί και συνεπώς έχει απορροφήσει 1,080 * 540 = 580
Κcal με την μορφή της λανθάνουσας θερμότητας ( 540 Kcal/Kgr είναι η θερμότητα ατμοποίησης
του νερού σε πίεση 1 atm ). Το ποσό των 10.508 - 580 = 9.928 Kcal/Kgr ονομάζεται Κατωτέρα
Θερμογόνος Δύναμη ( Κ.Θ.Δ. ) του καυσίμου.
Σημείωση : Για κάθε 1% κατά μάζα περιεκτικότητα του Η2 στο καύσιμο, η διαφορά ΑΘΔ
και ΚΘΔ είναι 54 Kcal/Kgr.
Η θερμοκρασία που αναπτύσσεται στη φλόγα εξαρτάται τόσο από την περίσσεια του
αέρα, και κατά συνέπεια από τον όγκο των καυσαερίων, όσο και από την απορρόφηση
θερμότητας από τα τοιχώματα του θαλάμου καύσης.
Αν δώσουμε σε τέλεια ανάμιξη, την ιδανική ακριβώς ποσότητα του αέρα που απαιτεί
η χημική αντίδραση, τότε λέμε ότι έχουμε τέλεια ή στοιχειομετρική καύση ή με περίσσεια αέρα
0%. Αν δώσουμε αέρα διπλάσιο απ’ ότι χρειάζεται τότε έχουμε περίσσεια 100 %. Αν πάλι
δώσουμε λιγότερο αέρα τότε το προϊόν δεν θα είναι CO2 + H20 + N2 αλλά θα έχουμε και CO
(μονοξείδιο του άνθρακα ) και Η2 ( ελεύθερο υδρο-γόνο ) και κατά πάσα πιθανότητα και άκαυστο
άνθρακα σε μορφή αιθάλης ( C2 ).
Η καύση σ’ αυτή την μορφή λέγεται ατελής καύση και η θερμότητα που εκλύεται είναι
λιγότερη από πριν γιατί ένα μέρος της κατέχεται από τα άκαυστα CO, H2 και C2.
Εξ’ άλλου στα βαρειά καύσιμα ( ΜΑΖΟΥΤ ) το S καίγεται προς SO2 και SO3. Οταν η
περίσσεια του αέρα είναι < 20% τότε η καύση γίνεται κυρίως προς SΟ2, ενώ όταν είναι πάνω
από 20% τότε γίνεται κυρίως προς SO3 (ανυδρίτης θειϊκού οξέος ).
Οσο πιο πολύ ψυχόμενα είναι τα τοιχώματα του θαλάμου καύσης, τόσο πιο χαμηλή
είναι η θερμοκρασία της φλόγας σε σχέση με την θεωρητική θερμοκρασία που προκύπτει
από υπολογισμούς, διαγράμματα κ.λπ.
Σε περίπτωση που η θερμοκρασία της φλόγας πέφτει πολύ χαμηλά (κρύα φλόγα
βαθυκκόκινη), έχουμε πολλά φαινόμενα ανεπιθύμητα όπως π.χ. αστάθεια της φλόγας και
ενοχλητικές παλμώσεις, ατελή καύση με παρουσία αιθάλης, CO κ.λπ. Στην περίπτωση αυτή
πρέπει ή να αυξήσουμε την φόρτιση του θαλάμου καύσης αυξάνοντας την παροχή του
καυσίμου, ή να μειώσουμε την απορροφητικότητα των τοιχωμάτων του θαλάμου καύσης
( απώλειες ) επενδύοντας τον με πυρίμαχη επένδυση.
Οι λέβητες γενικά, αλλά περισσότερο οι λέβητες ζεστού νερού, δεν πρέπει να

υποφορτίζονται κάτω από το 2/3 του ονομαστικού τους φορτίου, διότι τότε η καύση είναι κακή και
τα καυσαέρια ψύχονται υπερβολικά και αρχίζει η υγροποίησή τους, στο τέλος της διαδρομής
τους, με αποτέλεσμα την δημιουργία οξέων ( H2SO4, HCO3 ) και την φθορά των τούμπων
(σωληνώσεις που κυκλοφορεί το νερό).
Είναι λάθος η προδιαγραφή καυστήρων με μεγάλη αυξομείωση παροχής για λέβητες

ζεστού νερού. Αν υπάρχει σοβαρός λόγος να εργαστεί ένας λέβητας για πολύ καιρό σε
κατάσταση υποφ’όρτισης, πρέπει να γίνει σοβαρή μελέτη για την κατάλληλη επένδυση του
θαλάμου καύσης και την απομόνωση ωρισμένου αριθμού τούμπων, ώστε τελικά να
προκύψουν ανεκτή θερμοκρασία φλόγας και ανεκτή θερμοκρασία εξόδου καυσαερίων. Αν δεν
παρθούν αυτά τα μέτρα, τότε ο λέβητας είναι καταδικασμένος σε πρόωρη φθορά.
11.2. Παράδειγμα.
Στο διάγραμμα της Εικ. 23 έχουμε όλη την εικόνα των στοιχείων της καύσης για υγρό
καύσιμο με ΚΘΔ 9.600 Kcal/Kgr.
Κατά τον έλεγχο των καυσαερίων είναι γνωστό ότι μετράμε εκτός από τον δείκτη αιθάλης, την
θερμοκρασία εξόδου των καυσαερίων και την περιεκτικότητα σε CO2.
Ετσι για CO2 = 13 % και Τ = 360 ο C έχουμε περίσσεια σε αέρα λ=18%, ποσότητα αέρα
καύσης 12,5 Nm3/Kgr, θερμικό φορτίο καυσαερίων 740 Kcal/Nm3.
Η τομή της κατακόρυφης με την καμπύλη του Οξυγόνου δίδει την περιεκτικότητα των καυσαερίων
σε Ο2 δηλ. εδώ Ο2 = 3,4 % και η τομή με την καμπύλη f δίνει την θερμοκρασία της φλόγας εδώ
Τφλ. = 1840 οC. Η μεσαία κλίμακα δίδει τις απώλειες θερμότητας στα καυσαέρια σαν επί τοις %
ποσοστό της θερμογόνου δυνάμεως ( UG ), εδώ UG = 14% και η παράλληλη κλίμακα τον βαθμό
απόδωσης του λέβητα εδώ ηλ =
86 % ( με την παραδοχή ότι οι υπόλοιπες απώλειες είναι αμελητέες ).
Αν δώσουμε σε τέλεια ανάμιξη, την ιδανική ακριβώς ποσότητα αέρα που απαιτεί η
χημική αντίδραση, τότε λέμε ότι έχουμε «τέλεια» ή «στοιχειομετρική καύση», ή καύση με
περίσσεια αέρα 0%. Αν πάλι δώσουμε διπλάσιο αέρα απ΄ότι χρειάζεται τότε λέμε ότι έχουμε
περίσσεια 100%. Στην πράξη δίδουμε σαν περίσσεια ποσότητα αέρα, που κυμαίνεται από
5%-30% και αυτό το εκφράζουμε με τον «συντελεστή περίσσειας αέρα «λ» ( λ =1,05 - 1,30 ).
Αν τέλος δώσουμε λιγότερη ποσότητα αέρα απ’ όση χρειάζεται, ή κάνουμε ατελή
ανάμιξη, τότε το τελικό προιόν δεν θα είναι CO2+H2+N2 αλλά θα έχουμε και CO (μονοξείδιο του
άνθρακα) και Η2 (ελέυθερο υδρογόνο), και κατά πάσα πιθανότητα και άκαυστο άνθρακα σε μορφή
αιθάλης ( C ).
Η καύση σ΄αυτή την μορφή λέγεται «ατελής καύση» και η θερμότητα που εκλύεται είναι
λιγότερη απ΄όση αναφέραμε προηγούμενα, γιατί ένα μέρος της περιέχεται στα άκαυστα CO, H2,
και C.
Στα βαρειά καύσιμα εξάλλου το S καίγεται προς SO2 και SO3. Οταν η περίσσεια του αέρα
είναι κάτω από 20% τότε η καύση γίνεται κυρίως σε SO2 . Οταν η περίσσεια αέρα είναι πάνω από
20%, τότε γίνεται κυρίως σε SO3.
Οσο πιο πολύ ψύχονται τα τοιχώματα του θαλάμου καύσης, τόσο πιο χαμηλή είναι η
θερμοκρασία της φλόγας, από την θεωρητική κατάσταση που μας προσδιορίζει το διάγραμμα.
Σε περίπτωση που η θερμοκρασία της φλόγας πέσει πολύ χαμηλά, κρύα, βαθυκκόκινη
φλόγα), έχουμε πολλά ανεπιθύμητα φαινόμενα, όπως π.χ. αστάθεια της φλόγας και ενοχλητικές
παλμώσεις, ατέλεια της καύσης με παραγωγή αιθάλης, CO, κ.λπ. Στην περίπτωση αυτή πρέπει ή
να αυξήσουμε τη φόρτιση του θαλάμου, αυξάνοντας την παροχή καυσίμου, ή να μειώσουμε την
απορροφητικότητα των τοιχωμάτων του θαλάμου καύσης, τοποθετώντας π.χ. μια πυρίμαχη
επένδυση.
11.3. Ελεγχος Μονοξειδίου του Ανθρακα ( CO % ).
Οταν έχουμε ατελή καύση , εξ΄ αιτίας αντικανονικών συνθηκών καύσης στο θάλαμο, ή
ακόμα από κακή ανάμιξη του αέρα με το καύσιμο στην κεφαλή του καυστήρα, τότε είναι
πιθανή η παρουσία μεγάλου ποσοστού CO στα καυσαέρια. Η μέτρησή του είναι αρκετά
δύσκολη και ο προσδιορισμός του είναι καλύτερα να γίνει έμεσα μετρώντας το CO2 και το O2 %.
Με το «τρίγωνο OSTWALD» βλ. Εικ.24 έχουμε έμεση εκτίμηση της περιεκτικότητας

του καυσαερίου σε CO % ( τιμές β%). Μετρώντας το CO2% (α) και το Ο2% (ω) , προσδιορίζουμε το
CO% (β) και την πραγματική περίσσεια του αέρα λ% .
Η καύση του C προς CO δίνει 2.340 Kcal/Kgr περίπου που είναι σημαντικά μικρότερο από
το ποσό των 8.100 Kcal/Kgr που δίδει η τέλεια καύση προς CO2.
Για κάθε 1% ποσοστό παρουσίας του CO στα καυσαέρια έχουμε μείωση του βαθμού
απόδωσης κατά 3% περίπου . Είναι μια απώλεια πολύ πιο σημαντική από την απώλεια που
προκαλεί η παρουσία αιθάλης, και το χειρότερο είναι ότι δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή η
παρουσία του, όπως γίνεται με την αιθάλη.
11.4. Ρυθμίσεις καυστήρων.
Η μέτρηση του βαθμού απόδωσης με μέτρηση μόνο του CO2 και της Τga προυποθέτει την
τέλεια καύση του C προς CO2 και όχι προς CO. Σε καλούς και καλά ρυθμισμένους καυστήρες η
παρουσία του CO% δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,1 % ( με άμεση μέτρησή του).
Κατά την καύση του πετρελαίου DIESEL είναι δυνατή η εμφάνιση σημαντικής παρουσίας
CO σε δύο περιπτώσεις. α) Αν κάνουμε κακή ρύθμιση ενός καλού καυστήρα, δίνοντας λιγότερο
αέρα απ’ ότι χρειάζεται και β) αν έχουμε να κάνουμε με ένα κακής ποιότητας καυστήρα.
Στην 1η περίπτωση η έλλειψη σε αέρα καύσης θα προκαλέσει και την ταυτόχρονη
εμφάνιη αιθάλης, γιατί ή έλλειψη είναι καθολική σ’ όλη την φλόγα. Η παρουσία αιθάλης θα
μας αναγκάσει να ξανακάνουμε την ρύθμιση και έτσι θα αποφευχθεί η ελλατωματική καύση
προς CO.
Στη 2η περίπτωση που έχουμε ένα κακής ποιότητας καυστήρα, χωρίσ σωστή ρύθμιση
μίγματος πάνω στην κεφαλή, με παράκεντρα τοποθετημένο δίσκο στροβιλισμού του αέρα,
που δίδει μονόπλευρη εκροή του αέρα και στραβή φλόγα, είναι δυνατή η ταυτόχρονη
εμφάνιση CO στη πλευρά της φλόγας που έχει έλλειψη σε αέρα και μειωμένης ποσότητας CO2
στη πλευρά που έχει περίσσεια σε αέρα. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε ένα πολύ χαμηλό
βαθμό απόδωσης με ταυτόχρονη εμφάνιση υψηλού ποσοστού O2 και CO και μειωμένη ποσότητα
CO2. Κάθε προσπάθεια να μειωθεί ο βαθμός απόδωσης θα προκαλέσει την εμφάνιση
άφθονης αιθάλης.
Ετσι ένας φθηνός αλλά κακής ποιότητας καυστήρας, θα μας κοστίσει πολλαπλάσια γιατί
θα έχει αυξημένη κατανάλωση πετρελαίου.
Η γωνία «α» του κώνου διασκορπισμού είναι επίσης ένα σημαντικό στοιχείο για την
εκλογή του ΜΠΕΚ του καυστήρα. Γενικά οι γωνίες είναι τυποποιημένες σε 30 ο, 45ο, 60ο, και 80ο
και σημειώνονται πάντοτε πάνω στο μπεκ. Γενικά πρέπει να χρησιμοποιούμε μπεκ με γωνία
όση καθορίζει ο κατασκευαστής του καυστήρα. Αν όχι κινδυνεύουμε να μην επιτύχουμε τα
ποσοστά CO2 που εγγυάται ο κατασκευαστής και επιπλέον να έχουμε αστάθεια στη φλόγα ή
δυσκολία στο ξεκίνημα. Οι πιο συνηθισμένες γωνίες είναι οι 45 ο και 60ο. Οι γωνίες 30 ο και 80ο
αφορούν ωρισμένες ειδικές εφαρμογές.
Η μορφή της φλόγας εξ’ άλλου δηλ. το μήκος και το πλάτος της δεν επηρρεάζεται τόσο
πολύ από την γωνία του μπεκ, όσο από τη σχεδίαση της κεφαλής καύσης του καυστήρα. Η
ταχύτητα εκροής του αέρα, ο βαθμός στροβιλισμού του στο δίσκο κ.α. στοιχεία ( δες και Εικ.
24 ) παίζουν σημαντικότερο ρόλο στη μορφή της φλόγας παρά η μορφή του μπεκ.
Οταν έχουμε καυστήρα διβάθμιο με δύο μπεκ ( απαραίτητος για παροχή καυσίμου Q > 30
Kgr/h ), έχουμε πάντοτε δύο ρυθμίσεις, μία για την πλήρη παροχή καυσίμου ( δηλ. και με τα
δύο μπεκ), και μία για το 50% του φορτίου ( ένα μπεκ). Η φάση λειτουργίας με ένα μόνο
μπεκ λειτουργεί 8-10 sec. και έχει κύριο προορισμό να μας βοηθήσει να υπερνικήσουμε , τις
αυξημένες αντιστάσεις ροής των καυσαερίων, μέσα στους πιεστικούς λέβητες, ( λέβητες με
αντίθλιψη στο θάλαμο καύσης) κατά τη στιγμή της ανάφλεξης του μίγματος αέρα-καυσίμου. Οι
αντιστάσεις αυτές ροής των καυσαερίων, μπορούν να φτάσουν, ανάλογα και με τη σχεδίαση του
λέβητα, από 2 έως 6 φορές την κανονική υπέρθλιψη λειτουργίας του λέβητα. Ετσι αν ο καυστήρας
έχει ανεμιστήρα με χαμηλή στατική πίεση, που δεν ξεπερνά το μέγιστο της πίεσης που εμφανίζεται
σαν εκρηκτικό κύμα, τη στιγμή της ανάφλεξης του μίγματος, θα αρχίσει μια σειρά από ενοχλητικές
παλμώσεις, οι οποίες είτε θα αποσβεστούν μετα από λίγο χρόνο, είτε θα σταθεροποιηθούν κι θα
συνεχιστούν μόνιμα, με δραματικές συνέπειες τελικά για την εγκατάσταση.
11.5. Προυποθέσεις για μια σωστή καύση.
Οπως έχουμε αναφέρει η καύση των υγρών καυσίμων είναι η χημική ένωση των συστατικών
τους με το οξυγόνο και η έκλυση θερμότητας. Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει το υγρό καύσιμο να
έλθει σε επαφή με τον αέρα (από τον οποίο θα «παραλάβει» το Ο 2).
Στους πολύ μικρούς καυστήρες (π.χ. σε σόμπες αλλά και στις βενζινομη χανές), αυτό
επιτυγχάνεται με την προηγούμενη εξάτμιση του καυσίμου. Στους συνηθισμένους όμως μηχανικούς
καυστήρες, (όπως και στις Ντηζελομηχανές), αυτό γίνεται με τον καταμερισμό του καυσίμου σε πολύ
μικρά σταγονίδια, κατά το δυνατόν ομοιόμορφα σε διάμετρο. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή σαν
Attomization και θα μπορούσε να αποδοθεί σαν «κονιοποίηση».
Καθε cm3 πετρελαίου διασπάται σε 10.000.000 σταγονίδια. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται
μια διάταξη κατάλληλη να διασπάσει τις επιφανειακές τάσεις του υγρού, που τείνουν να
σχηματίσουν μεγάλες σταγόνες. Αυτό επιτυγχάνεται με τα γνωστά ακροφύσια (μπεκ), σε συνδυασμό
με μια αντλία υψηλής πίεσης, οδοντωτού τύπου.
Η μορφή κονιοποίησης του καυσίμου δεν είναι ίδια για όλα τα μπεκ. Ετσι εκτός από την
παροχή του καυσίμου που σημειώνεται συνήθως σε USG/h ή σε Kgr/h ή σε lt/h, σημειώνεται πάντα
και η γωνία του κώνου που σχηματίζεται, καθώς και η κατανομή του καυσίμου στον κώνο
διασκορπισμού (SPRAY PATTERN) βλ. Εικ 24 .
Η παροχή του μπεκ, δίδεται εξάλλου για λέβητες ζεστού νερού, για πίεση καυσίμου
100psi( 7 at). Η εφαρμογή άλλης πίεσης π.χ. μεγαλύτερης δίδει άλλη παροχή. Η νέα παροχή θα
είναι Q0 = Qt * P/7.
Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι και το ιξώδες του καυσίμου επηρεάζει την παροχή, η
οποία δίδεται για ονομαστικό ιξώδες 1,4 oE. Αν έχουμε και διαφορετικό ιξώδες τότε η σχέση
γίνεται :
V0 - Vt
Qo = Qt X P0/Pt X ( 1 + ----------- ) όπου
100
Qt = Ονομαστική παροχή ( για 7 at ).

Q0 = Πραγματική παροχή
Pt = Ονομαστική πίεση (100 psi ή 7 Kgr/cm2)
P0 = Πραγματική πίεση
Vt = Ονομαστικό ιξώδες (δηλ. 5 Cst, ή 1,4 oE, ή 38 Redwood I)
Vo = Πραγματικό ιξώδες σε Cst.
11.6. Ας γνωρίσουμε τα υγρά καύσιμα.
Το καύσιμο ( πετρέλαιο) που χρησιμοποιούμε συνήθως στους λέβητες έχει μια

«Θερμογόνο δύναμη» ή «θερμογόνο ικανότητα» που μετριέται σε Kcal/Kgr ( στο Τεχνικό Σύστημα
) ή σε KJ/Kgr ( S.I. ) . Το πετρέλαιο είναι κατά βάση είναι μια χημική ένωση που αποτελείται
από C ( 88% κατά βάρος περίπου) και Η 2 ( 12% περίπου). Βέβαια τα παραπάνω είναι τα κύρια
συστατικά μόνον, γιατί συνήθως υπάρχουν και άλλα όπως S, N2 κ.α., ανάλογα με την προέλευση,
την επεξεργασία κ.λπ.
Κατά την καύση του πετρελαίου, ο μεν άνθρακας πρέπει να καεί σε CO2, ενώ το Η2 θα καεί
σε Η2Ο, δηλ. νερό. Αν η καύση γίνεται σε ιδανικές αναλογίες αέρα-καυσίμου είναι δηλ. «τέλεια»
και «στοιχειομετρική», όπως λέμε στην Χημεία, τότε κάθε κιλό πετρελαίου χρειάζεται 11 m3
αέρα τα οποία πρέπει να αναμιχθούν τέλεια μαζί του, για να καεί.
Ο άνθρακας κατά την καύση του δίνει 8.000 Kcal/Kgr, ενώ το Υδρογόνο δίδει 28.900
Kcal/Kgr (εξώθερμες αντιδράσεις γνωστές από τη Χημεία ). Αν λοιπόν έχουμε πετρέλαιο με αναλογία
88% C και 12% Ο2, τότε για κάθε Kgr πετρελαίου που καίγεται παίρνουμε ο,88 * 8.000+
0,12*28.900 = 10.500 Kcal/Kgr περίπου.
Το ποσό αυτό της θερμότητας που μπορεί να αποδοθεί από την καύση 1 Kgr υγρού
καυσίμου πετρελαίου, ονομάζεται Θερμογόνος Δύναμη του καυσίμου και διακρίνεται σε Ανωτέρα
Θερμογόνο Δύναμη (Α.Θ.Δ.), και Κατωτέρα Θερμογόνο Δύναμη, όπως θα δούμε παρακάτω.
Οι αναλογίες σε Ανθρακα και Υδρογόνο, δεν είναι βέβαια ακριβώς οι ίδιες, αλλά δεν
διαφέρουν και πάρα πολύ, μεταξύ του Ντήζελ και του Μαζούτ. Γι αυτό και η θερμογόνος
δύναμη του Μαζούτ και του Ντήζελ κυμαίνεται, με μικρές αποκλίσεις από 10.000 - 10.600
Kcal/kgr ( ή αν λάβουμε υπόψη μας ότι 1 Κcal = 4,2 KJ σε 42.000 - 44.400 KJ ).
Το νερό που παράγεται κατά την καύση του Υδρογόνου, εμφανίζεται μέσα στα
καυσαέρια σε μορφή υδρατμού, που δεν υγροποιείται, μια που τα καυσαέρια φεύγουν στην
ατμόσφαιρα με πάνω από 100 οC θερμοκρασία και παρασύρει μαζί του περίπου 650 Kcal/Kgr
καυσίμου, όση δηλ. είναι η θερμότητα ατμοποίησής του.
Ετσι όταν λέμε ότι ένα Kgr πετρέλαιο δίνει 10.500 Kcal, πρέπει να διευκρινίσουμε ότι αυτή
είναι η Ανωτέρα Θερμογόνος Δύναμη (Α.Θ.Δ.), στην οποία περιλαμβάνεται και η θερμότητα
ατμοποίησης των υδρατμών που περιέχονται στα καυσαέρια. Για τους υπολογισμούς μας όμως
παρακάτω, δεν πρέπει να παίρνουμε υπόψη μας αυτήν, αλλά την Κατωτέρα Θερμογόνο Δύναμη
(Κ.Θ.Δ.) η οποία είναι ίση με την διαφορά της Α.Θ.Δ. μείον την ποσότητα της θερμότητας
(λανθάνουσα θερμότητα) που κατακρατείται από τους υδρατμούς, οι οποίοι δεν υγροποιήθηκαν. Το
ποσό αυτό είναι 55 Kcal περίπου για κάθε 1% Η2 που περιέχεται στο καύσιμο ( και επομένως
650 Kcal για 12% περιεκτικότητα σε Η2).
11.7. Απόδοση του Συστήματος Λέβητας - Καυστήρας.
Από την Κατωτέρα Θερμογόνο Δύναμη (Κ.Θ.Δ.) ή Hu κάθε καυσίμου επιδιώκουμε να

πάρουμε όσο το δυνατόν περισσότερο μέρος της γίνεται ( με το σύστημα του καυστήρα-λέβητα) και
να την μεταδώσουμε στο ζεστό νερό, ή στον ατμό ή γενικότερα στο μέσο το οποίο θερμαίνουμε.
Το υπόλοιπο μέρος της Κ.Θ.Δ., θα χαθεί με την μορφή απωλειών κυρίως λόγω καυσαερίων (UG
%) , και κατά ένα μικρότερο μέρος λόγω απωλειών ακτινοβολίας ( Uακ % ) , από τα εξωτερικά
τοιχώματα του λέβητα.
Ετσι λοιπόν ο βαθμός απόδοσης του λέβητα μπορεί να εκφραστεί με τους εξής δύο
τρόπους.
Θερμότητα που δίδεται στο ατμό mD ( hout-hin)

ηλ = -------------------------------------------- = ----------------- Θερμότητα που αποδίδει το
καύσιμο mB X Hu
ή ακόμη ηλ = 100% - UG % - Uακ %
11.8. Μέτρηση του βαθμού απόδοσης λεβήτων.
Ο βαθμός απόδοσης ενός λέβητα μπορεί εύκολα να μετρηθεί επί τόπου μέσα στο
λεβητοστάσιο, με τη χημική ανάλυση των καυσαερίων, με συσκευή τύπου ORSAT
(BACCARAH, BRIGON κ.λπ.). Με τη συσκευή αυτή ελέγχεται ο βαθμός αιθάλης στα
καυσαέρια, η περιεκτικότητα των καυσαερίων σε CO2 %, και τέλος η θερμοκρασία των
καυσαερίων.
Ο καυστήρας ρυθμίζεται σε πρώτη φάση έτσι ώστε να μην ξεπερνάει ο δείκτης αιθάλης την
τιμή 3, στη συνέχεια μετράμε το CO2% και τη θερμοκρασία ενώ παίρνουμε ΔΤ = Θερμοκρασία
καυσαερίων - θερμοκρασία αέρα στο λεβητοστάσιο. Από τα δύο αυτά στοιχεία βρίσκουμε τον
εσωτερικό βαθμό απόδωσης του συστήματος λέβητας - καυστήρας όπως είναι φορτωμένος και
λειτουργεί την στιγμή αυτή. Στον εσωτερικό βαθμό απόδοσης εξ’ άλλου δεν υπολογίζονται οι
απώλειες λόγω ακτινοβολίας των τοιχωμάτων.
Τόσο ο βαθμός αποδόσεως όσο και η φόρτιση βρίσκονται από ένα υπολογιστικό κανόνα ο
οποίος συνοδεύει κάθε συσκευή BACCARAH - BRIGON κ.λπ.
Η θερμοκρασία των καυσαερίων πρέπει να βρίσκεται στα όρια 180-350 οC. Αυτό σημαίνει ότι
τα καυσαέρια δεν πρέπει να είναι πιο θερμά από 350 οC, γιατί αυξάνουν αδικαιολόγητα οι απώλειες
θερμότητας, αλλά από την άλλη δεν πρέπει να είναι κάτω από 180 οC, γιατί τότε υπάρχει κίνδυνος
να υγροποιηθεί το SO3 και να μετατραπεί σε H2SO4, το οποίο θα προκαλέσει διαβρώσεις στο
λέβητα, στη καπνοδόχο και στο περιβάλλον.
Οσον αφορά τον καυστήρα με κανένα τρόπο δεν μπορούμε να μιλάμε για «βαθμό
απόδοσής» του, αλλά μόνον για καλή ποιότητα του καυστήρα, η οποία εξαρτάται από τα εξής
στοιχεία :
α) Να εξασφαλίζει ασφάλεια κατά την λειτουργία

β) Να δίδει περιεκτικότητα καυσαερίων σε CO2 υψηλή
γ) Να δίδει περιεκτικότητα καυσαερίων σε CO χαμηλή ( < 0,1 %)
δ) Να δίδει δείκτη αιθάλης χαμηλό ( <3)
ε) Να έχει δυνατότητα λειτουργίας σε λέβητα αντίθλιψης
στ) Να έχει την ικανότητα υπερνίκησης του αρχικού κύματος υπερπίεσης, κατά την
έναυση καύσης του πετρελαίου ( διβάθμιος καυστήρας ) Εικ. 25.
ζ) Να δίδει σταθερότητα λειτουργίας της φλόγας, χωρίς παλμώσεις, με ρύθμιση της κεφαλής.
Οι υπάρχοντες κανονισμοί για καυστήρες παροχής 30 Kgr/h και πάνω, επιβάλλουν την
διβάθμια λειτουργία του καυστήρα με δύο μπεκ, πράγματα που εξασφαλίζουν ομαλή εκκίνηση και
υψηλό CO2%.
Η έννοια της σταθερότητας λειτουργίας της φλόγας χωρίς παλμώσεις, δεν πρέπει να συγχέεται
με τον θόρυβο λειτουργίας του κινητήρα του καυστήρα, του ανεμιστήρα, ή της αντλίας. Αυτά είναι
τόσο αδιάφορα και παίζουν τόσο μικρό ρόλο μέσα στο πλαίσιο των κατασκευαστικών στοιχείων του
λέβητα, που οι κανονισμοί δεν ασχολούνται καθόλου μαζί τους. Αντίθετα το θέμα της σταθερότητας
της φλόγας και των παλμώσεών της, έχει γίνει αντικείμενο σημαντικών μελετών, γιατί η πάλμωση
αυτή μεταδίδεται σ’ όλο το κτίριο.
Εικ. 23 Στοιχεία καύσης υγρού καυσίμου με Κ.Θ.Δ. 9600 Kcal/Kgr
Εικ. 23. Τρίγωνο του OSTWALD
Εικ 24.α,β. Μορφές της φλόγας @ κατανομή καυσίμου στον κώνο διασκορπισμού του μπεκ.
Εικ. 25. Συσκευή μετρήσεως καυσαερίων.
Εικ. 26 Κύκλωμα Ατμοηλεκτρικού Σταθμού
Εικ. 27. Κύκλωμα Λεβητοστασίου χαμηλής πίεσης.
ΒΙΒΛ ΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. « T. D. 800 STEAM POWER PLANT - INSTRUCTIONAL MANUAL » από τον Dr. M.A. Bell της
TECQUIPMENT.
2. « Τεχνική Θερμοδυναμική » του Δρα K.X.Λέφα , Εκδόσεις ΦΟΙΒΟΣ, Αθήνα 1989.
3. « Θεωρία και Τεχνική του Υδρατμού » Τόμοι Α & Β του Δρα K.X.Λέφα , Εκδόσεις ΤΕΕ, Αθήνα
1994.
4. « Ατμοπαραγωγοί I ( Γενικές αρχές ) και II ( Εμβάθυνση )» του Ν. Παπαγεωργίου , Εκδόσεις

ΣΥΜΕΩΝ, Αθήνα 1991.
5. « Ναυτικοί Ατμολέβητες» των Γ.Φ. Δανιήλ - Κ. Η. Μιμηκόπουλου , Εκδόσεις ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ,

Αθήνα 1994.
6. « Ατμομηχανές » των Γ.Φ. Δανιήλ - Κ. Η. Μιμηκόπουλου , Εκδόσεις ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ, Αθήνα

1991.
7. « Θερμικές Μηχανές » του Η.Α. Κροντήρη, Εκδόσεις Ο.Ε.Δ.Β., Αθήνα 1992.
8. Σημειώσεις μαθήματος «ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ» του Μιχάλη Ι. Κτενιαδάκη, έκδοση ΤΕΙ

Ηρακλείου, Ηράκλειο 1995.
9. « Τεχνική Οδηγία του Τ.Ε.Ε. 2481/86 Εγκαταστάσεις σε κτίρια- Διανομή ατμού μεχρι ΡΝ 16 bar -
300 oC » Εκδόσεις Τ.Ε.Ε., Αθήνα 1989 .
10. « Βιομηχανικές Εγκαταστάσεις Ατμού » του Α.Α.Αντωνιάδη, έκδοση Συλλόγου Μηχανολόγων-

Ηλεκτρολόγων Β. Ελλάδας, Θεσσαλονίκη 1994.
11. «Thermodynamics for Technicians » των D.H. Bacon και R.C. Stephenson, , εκδόσεις
Butterworths, 1982.
12. « The efficient use of steam », του P.M. Goodal , εκδόσεις I.P.C. Science & Technology Press,
1982.

ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΕΣ ΑΤΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΙ

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΕΣ ΑΤΜΟΣΤΡΟΒΙΛΟΙ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Σημειώσεις Εργαστηρίου Ατμολεβήτων - Ατμοστροβίλων

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ......................................................................................5

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ.........................................................................................14

3.6.2. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΊΑ ΥΠΈΡΘΕΡΜΟΥ ΑΤΜΟΎ....................................................................................21

ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΥΠΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ........................................22

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΣΥΣΚΕΥΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΗ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΩΝ-ΑΤΜΟΣΤΡΟΒIΛΩΝ. . .43

ΕΝΑΛΛΆΚΤΗΣ ΘΕΡΜΌΤΗΤΑΣ ΣΕ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΑΝΤΙΡΡΟΉΣ ........................................................................50

ΜΕΙΩΤΗΡΕΣ ΠΙΕΣΗΣ ΑΤΜΟΥ..........................................................................................................59

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΑΤΜΟΥ ΑΠΟ ΔΙΑΡΡΟΕΣ.................................................................77

ΠΗΓΈΣ ΚΑΙ ΕΠΊΔΡΑΣΗ ΑΈΡΑ ΣΤΑ ΔΊΚΤΥΑ ΑΤΜΟΎ...................................................................79

10.4. ΚΑΘΥΣΤΈΡΗΣΗ ΣΤΗ ΦΆΣΗ ΕΚΚΊΝΗΣΗΣ ( START UP )...................................................................80

Η ΚΑΥΣΗ ΤΩΝ ΥΓΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ...............................................................................................86

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ

1.1.Θεωρία Εγκαταστάσεων Ατμού

Qin + Win = Qout + Wout

Ο θεωρητηκός θερμικός βαθμός απόδοσης της ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ ειναι το πηλίκο :

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

S.I. μονάδες χρησιμοποιούνται σε όλες τις μετρήσεις και τους υπολογισμούς.

Εικ.1. Σχηματική παράσταση βασικού κύκλου ατμού ( κύκλος Clausius-Rankine)

1.2 Περιγραφή της Εγκατάστασης

1.2.1 Λέβητας και Συσωρευτής

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

Ο ΣΥΜΠΥΚΝΩΤΗΣ είναι ένας απλός μονοβάθμιος οστρακοειδής και σωληνωτός εναλλάκτης

1.2.4 Το Δοχείο Συμπυκνωμάτων

Το δοχείο συμπυκνωμάτων είναι ένα κλειστό δοχείο το οποίο παραλαμβάνει το συμπύκνωμα

1.2.5. Η Δεξαμενή Τροφοδοσίας Νερού.

1.2.6. Ο Πύργος Ψύξης

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

1.2.7 Ο Αυτόματος Αποσκληρυντής Νερού

Προκειμένου να αποτρέψουμε το σχηματισμό (συσσώρευση) «πουρί» στους σωλήνες του

1.2.8 Η Κονσόλα Ηλεκτρικού Ελέγχου.

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

1.2.9. Η Δεξαμενή Καυσίμου.

1.2.11. Βοηθητικός Εξοπλισμός

1) Βαλβίδες ασφαλείας -ανοίγουν για να αποδεσμεύσουν ατμό, αν η πίεση που εφαρμόζεται

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

4) Βαλβίδες αντεπιστροφής (ή ελέγχου) - επιτρέπουν την ροή του ρευστού σε μια

6) Χειροκίνητες βαλβίδες - αυτές μας επιτρέπουν να εμποδίζουμε η να ρυθμίζουμε τη ροή

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

Εικ.2 . Σχηματικό Διάγραμμα της Μονάδας Ατμού TD-800

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

Εικ.3 Αναλυτικό Λειτουργικό Διάγραμμα της Εγκατάστασης

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ

2.1. Στάνταρ Πειράματα.

2.2. Επιδείξεις ( Πρακτικές ).

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

2.3. Περισσότερα Πειράματα

Αν πρόσθετος εξοπλισμός είναι διαθέσιμος, περισσότερα πειράματα μπορούν να εκπληρωθούν

1) Χρησιμοποιώντας Εξοπλισμό Ανάλυσης Καυσαερίων :

2)Χρησιμοποιώντας Εξοπλισμό Μέτρησης Αέρα και υγρόμετρο:

3) Χρησιμοποιώντας Εξοπλισμό Ανάλυσης του νερού του Λέβητα :

4) Χρησιμοποιώντας Ένα Αδιαβατικό (Στραγγαλιστικό) Θερμιδο- μετρητή:

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

3.1. Σύστημα Καύσης

3.1.1. Ροή Καυσίμου.

Για να μετρησετε την ροη καυσιμου :

3.1.2. Θερμοκρασία Καυσίμου.

Μύρων Ε.Μονιάκης - Καθηγητής Εφαρ/γών - Τμ. Μηχ/γων, ΣΤΕΦ ΤΕΙ-Ηρ.

3.1.3. Θερμοκρασία στην καμινάδα καυσαερίων.

3.1.4. Ανάλυση Καυσαερίων Καμινάδας.

3.2. Κύκλος Ατμού.