Professional Documents
Culture Documents
Qfar eshte menaxhimi i operacioneve ?-Qdo biznes menaxhohet nepermjet 3 funksioneve :fiancave,marketingut dhe
operacioneve.Menaxhimi i operacioneve perfaqeson ate funksion te biznesit qe planifikon,organizon,drejton dhe
kontrollon burimet qe nevojiten per te prodhuar produktet dhe sherbimet e kompanise.
-Roli i menaxhimit te operacioneve eshte te transformoje inputet(njerzit,pajisjet,teknologjia,materialet dhe
informacionet)e kompanise ne outpute(produkte dhe sherbime)finale
-Inputet per proceset :materialet,informacioni,klientet.Paketa tjeter e inputeve jane burime te cilat
veprojne mbi burimet qe transformohen,e keto jane:Fasilitetet-infrastruktura,Stafi.
-Outputet nga procesi:*Produktet pergjithesisht jane te prekshme,ndersa burimet jo,*sherbimet shpesh jane
unike,*sherbimet kane nderveprim te larte me klientet,*shpesh sherbimet bazohen tek njohurite
Karakteristikat e produkteve
Produkti mund te rishitet,mund te mbahet reserve,disa aspekte te cilesise jane te matshme,shitja eshte e dallueshme
nga sherbimi,produkti eshte i transportueshem,vendodhja e njesise prodhuese eshte e rendesishme per
kosoton,automatizimi eshte i thjeshte,te ardhurat gjenerohen kryesisht nga produktet etj.
Karakteristikat e sherbimeve
Rishitja e sherbimit e pazakonshme,shume sherbime nuk mund te ruhen,shume aspkte te ciliesise eshte veshtire te
maten,shtija eshte pjese e sherbimit,vendodhja e kryerjese se sherbimit eshte e rendesishme per kontaktin me
klientin,sherbimi shpesh eshte veshtire te automatizohet
-LIGJERATA 2-
STRATEGJIA E OPERACIONEVE &PRIORITETET KONKURUESE
-Per ta ruajtur e mbajtur pozicionin konkurues ne treg ,kompania duhet te kete nje plan afategjate.Plani
afategjate i biznesit quhet strategji biznesi.Qe nje kompani te avansoje,strategjia e biznesit duhet te mbeshtetet nga
secili nga funksionet individuale te bizesit:fiancimi,marketingu dhe opracionet.
Strategjia e operacionve eshte nje plan afategjate i funksionimit te operacioneve qe spacifikon
parashimikimin dhe perdorimin e burimeve per te mbeshtetur strategjine e biznesit.
-Strategjia e biznesit te kompanise do te ndertohet mbase menaxheret kane konsiderurar shume faktore
qe kane mare disa vendime strategjike.Ketu perfshihet percaktimi se ne qfar biznesi kompania eshte,analiza dhe
njohja e tregut dhe identifikimi i aneve te forta te komanise.Keta 3 faktore jane kritik per ndertimin e planit
afategjate te kompanise ose strategjise se biznesit .
1.Misioni
-Qdo ndermarrje ka nje mission qe perben edhe arsyen e ekzisences se saj.Misioni eshte percaktimi qe i pergjigjet
ketyre 3 pyetjeve:A)Ne qfar biznesi do te jete kompania, B)Kush do te jene klientet dhe cilat do te jene vetit
karakterizuese te klienteve,C)Si kompania do te kryej biznesin e saj,a do te jene sherbime te nivelit te larte? Etj.
2.Analiza e mjedisit
Faktori i dyte qe duhet konsideruar eshte mjedisi i jashtem i biznesit.Analiza e mjedsit eshte process i monitorimit
te mjedisit te jashtem.Montorimi i ketij mjedisi e lejon kompanin qe te indentifikoj mundesite dhe kerecenimet.
Mjedisi i jashtem i biznesit gjithmone do te jete i ndryshem.Modelet e ndryshimit ne mjedis jane tendencat e
tregut ,tendencat ekonomike,politike dhe sociale
3.Kompetencat unike
-Kompetencat unike perfshijne aftesite special te punetoreve si ekspertiza ne dhenien e sherbimeve sipas kerkeses
se klienteve apo njohurite ne teknologjine e informacionit.Si shembull mund te jete perdorimi i pajisjeve fleksibile.
-Avantazhi konkurues percakton aftesine e firmes per te arritur epersi ne treg kundejt konkurenteve te saj.Krijimi i
avantazhit konkurues kerkon njohjen e dy gjerave:nevojat dhe deshirat e klientit si dhe permushjen e tyre ne
menyren me te mire
-Prioritetet konkuruese parqesin theksin strategjik qe nje firme vendos mbitregues te caktuar te performances dhe
aftesi opeacionale brenda zingjirit te vleres.
LIGJERATA 3
PROJEKTIMI I PRODUKTIT-SHERBIMIT
-Projekti eshte nje perpjekje e perkoheshme qe ndermerret per te krijuar nje produkt apo sherbim
unik.Projekti perfshine ndermarrjen e nje sere aktivitetesh te nderlidhura dhe te koordinuara qe orientohen drejt
arritjes se nje qellimi qe kane nje kohezgjatje te percaktuar dhe qe jane pothuajse te gjitha unike deri ne nje far
shkalle .
-Projektet mund te konsierohen si nje ser aktivitetesh dhe detyrasgh qe:Kane nje objektiv specific qe duhet
te perfundojne brenda specifikimeve te peracaktuara,kane afat fillimi dhe perfundimi te percaktuar,kane limite ne
financim,konsumojne burime njerezore dhe jo njerezore dhe jane shume funksional.Qdo projekt mund te
kushtezohet ne menyra te ndryshme nga:qellimi,koha dhe kostoja.
Projektimi i produktit/sherbimit
-Projektimi i mire i kenaqe klinetet,kalon ne tregun e tij qellimin e produktit dhe te sherbimit dhe sjelle te ardhura
fiananciare per biznesin.Objekivi i projektimit per produktet,ashtu edhe per sherbimet eshte qe te kenaqe klientet
duke permbushur nevojat dhe parashikimet e tyre.
-Projektimi i produktit /sherbimit mund te shihet si nje process qe ka nisje dhe perfunim klientin.\\\\\
Ndermarrjet perfshihen ne projktimin apo riprojektimin e produktit/sherbimit per nje teresi arsyesh.Nder me
kryesoret mund te permenden mundesit dhe kercenimet e tregut.Faktoret qe rrisin mundesin dhe kercenimet mund
te jen me nje ose me teper ndryshime:1.Ndryshimi ekonomik,2.Social dhe demografik,3.Politik apo
ligjor,4.ndryshimi ne konkurence etj.
FAZA E RRITJES SE PRODUKTIT-Ne kete faze projektimi i produktit ka filluar te stabilizohet dhe
parashikimket efektive te kerkesave per kapacitet jane te nevojshme.Kjo faze karakterizohet nga nje rritje e shpejte
e shitjeve.Volumet e medha lejojne qe operacionet te aplikojne teknikat e prodhimit massiv qe qojne ne uljen e
kostos
FAZA E FUTJES SE PRODUKTIT –Kjo faze perfshine projektimin dhe testimin e produktit.Kur nje produkt
sapo te futet,ai mund te trajtohet sin je kuriozitet
FAZA E MATURMIT-Kjo faze ndodhe kur shitjet dhe shperndarja kane arritur piken e tyre.Volumi i cili reflekton
numrin e klienteve,sasia e blerjes dhe frekuencat klienteve jane stabile.Ne kete faze qmimi konkurues mund te
behet i fuqishem,firmat fillojne te stabilizohen,operacionet perballen me varietetin e produkteve dhe mbajne
kosoton e ulet.
-Per te arritur ne projektin final te produktit apo sherbimit,aktiviteti i projektimit duhet te kaloje neper disa faza :
1.gjenerimi i konceptit,2.shfaqja e konceptit,3.projekti paraprak,4.vleresimi e permiresimi,5.prototipi e projekti final/
GJENERIMI I KONCEPTIT
-Idete per konceptet e reja te produktit ao sherbimit mund te vijne nga burimet jashte ndermarrjes,sikurse nga
klientet apo konkurentet dhe nga burimet brenda ndermarrjes si psh nga stafi,idete nga klientet,degjimi i klientve,
idete nga konkuentet.
STANDARDIZIMI I PRODUKTEVE
-Produktet e standardizuara jane ne dispozicion te menjehershem per klientet.Keto produkte kane avantazhet dhe
disavantazhet e tyre:1.Perfitimi i standardizimit eshte koha dhe kosotoja e reduktuar edhe e trajnimit te punonjesve
si dhe reduktimi i kohes per projektimi ne puneve.Standardizimi ka edhe disavantazhe,nje nder me kryesoret lidhet
me reduktimin e varietetit,klientet mund te mos jene te kenaqur
PROJEKTIMI I SHERBIMIT\
-Ka shume ngjajshmeri ndermejt projektimit te produktit dhe sherbimit .Megjithate ka edhe ndryshime qe lidhen me
natyren e prodhimit.Projektimi i produktit,prodhimi dhe sheperndarja ndahen ne kohe,ndersa te projektimi i
sherbimit sherbimet zakonisht krijohen dhe shperndahen ne te njejten kohe.
Produktet nuk jane shume te dukshme per klientin Jane me teper te dukshme per
LIGJERATA -IV-
PROJEKTIMI I PROCESIT TE PRODHIMIT
-Objektivi i projektimit si per produktet,ashtu edhe per sherbimet eshte qe te kenaqe klientet duke permbushur
nevojat dhe parashikimet e tyre.Projektimi i produktit/sherbimit mund te shihet si nje process qe ka nisje dhe
perfundim klientin.Qfar te projektohet ne nje sherbim apo produkt?-Te gjitha produktet dhe sherbimet mund te
konsiderohen se kane 3 aspekte:1.KONCEPTIN- i cili eshte kuptim i permbajtjes,perdorimit dhe vleres se sherbimit
apo produktit,2.PAKETA- e komponentit te produktit /sherbimit qe siguron ato perfitime te percaktuara tek
koncepti,3.PROCESI- i cili percakton menyren sipas se ciles produkti apo sherbimi do te krijohet apo shperndahet.
-Krijimi i projekteve per produktet/sherbimet eshte ne vetvete nje process i cili perputhet me skemen e
pergjithshme INPUT-------Transformim------------------OUTPUT
-Projektimi i procesit te prodhimit ndikon drejteprdrejt ne produktivitetin pasi shume nga inputet ne raportin
output/input percaktohen gjat projektimit te procesit.Megjithate zgjedhjet e projektimit te proccesit nuk behen
menjehere sepse projektimi i procesit eshte nje aktivitet i vazhdueshem.
INTENSITETI I KAPITALIT
-Raporin ndermjt kapitalit (dmth makinerise,automatizimit)dhe fuqise punetore qe perdoret ne procesin e
prodhimit.Pavaresisht nese projektohet nje process i ri apo riprojektohet nje proces ekzistues,menaxheri i prodhimit
duhet te percaktoje se qfare do te kryhet nga makinerite
-Intenziteti i kapitalit shprehet ne kombinimin e maktinerive dhe aftesive njerezore nje nje proces prodhimi.Sa me
e madhe te jete koto relative e makinerive,aq me i madh eshte intenziteti i kapitalit.
Objektivat e projektimit te procesit-I gjithe problemi ne projketimin e procesit eshte garantimi se performanca e
procesit do te jete e pershtatshme per te arritur ate qfar kerkohet te arrihet.Vendimet per procese duhet te
perputhen me prioritetet konkuruese dhe me aftesine e ndermarrjes per te sigurar burimet e nevojshme e per te
mbeshtetur ato.
Vendimet per projektimin e procesit duhet te merren kurr:a)ekziston nje zbraztire ndermjet prioriteteve konkuruese
dhe aftesive konkuruese,b)nje produkt/sherbim i ri apo teresisht i modifikuar do te ofrohet,c)cilesia duhet te
permiresohet,d)prioritetet konkuruese kane ndryshuar.
-Performanca e rrjedhjes se procesit mund te pershkruhet me:RITMIN E PERPUNIMIT-qe eshte numri i njesive qe
kalojne neper process per njesine e kohes,KOHEN E PERPUNIMIT-qe eshte koha mesatare totale qe kerkohet
neper procese per tu transformuar neper output.
Shkalla e integrimit vertical-sa me i madh qe eshte numri i proceseve qe kryhen nga nje kompani ne gjithe
zingjirin nga lenda e pare e materialit deri tek shperndarja e produkteve aq me i madh do te jete integrimi
vertical.Integrimi vertical eshte nje vendim strategjik qe duhet te mbeshtese rritjen e kompanise ne te ardhmen.
Matrica process/produkt –eshte nje model qe pershkruan lidhjen e zgjedhjes se procesit me karakteristika te
produktit te prodhuar.Karakteristikat e produktit duhet te drejtojne zgjedhjen e procesit.
PLANIFIKIMI I PROCESIT
-Planifikimi i procesit percakton se si do te prodhohet nje produkt apo si do te jepet nje sherbim.Planifikimi
percakton se cilet komponente do te prodhohen brenda per brenda dhe cilet do te blihen nga furnitori,zgjedh
proceset dhe pajisjet specifike dhe zhvillon e dokumenton specifikimet per prodhimin dhe shperndarjen.
Vendimi te prodhosh apo te blesh-marra e vendimeve te prodhosh apo te blesh lidhet me vlersimin e faktoreve
qe jane:Koson,Kapacitetin,Cilisia,Shpejtesia,Siguria dhe ekspertiza
Pyetjet kryesore qe lidhen me planifikimin e kapacitetit jane:1.Qfare lloji kapaciteti nevojitet?,2.Sa kapacitet
nevojitet?,3.Kur ky kapacitet nevojitet?
-Parashikimet perbejne inputin kryesor per tu pergjigjur pergjigjur pyetjes se sa kapacitet nevojitet
Vendimet per kapacitet jane me kritike nde ndermarrje:1.vendimet per kapacitet kane ndikim real ne aftesine e
ndermarrjes,2.Vendimet e kapacitetit ndikojne ne koston e operimit,3.Kapaciteti zakonisht eshte determinuesi
kryesor i kosotos fillestare,4.Vendimet per kapacitet perfshijne angazhime afategjata,5.Vendimet per kapacitet
ndikojne ne konkurence,6.Kapaciteti ndikon ne lehtesimin e menaxhimit etj.
-Planifikimi i kapaciteit eshte proces i percaktimit te sasise se outputit qe mund te arrihet nga njesia prodhuese.Nese
kompania nuk planifikon ne menyre korrekte kapacitetin ose nuk do te kete sasi outouti te mjaftueshme per te
permushur kerkesat e klienteve ose do te kete kapacitet te teoert qe do te rrine.
-Planifikimi i kapacitetit eshte i rendesishem nese kompania do qe te rrise dhe te perfitoje nga kerkesa.
EKONOMITE E SHKALLES
-Koncepti i njohur si ekonomi e shkalles percakton qe kosoto mesatare per njesi e sherbimit ose mallit mund te
reduktohen duke rritur sasine e saj te outputit.Ka 4 shkaqe kryesore se perse ekonomite e shkalles mund te qojne
kosoton drejt uljes kur rritet outputi e keto jane:1.Shperndarja e kostos fikse
2.Reduktimi i kosotos se ndertimit
3.Shkurtimi i kosotos ose materialeve te blear
4.Gjetja e avantazheve te procesit
-Shperndarja e kostos fikese
Keto kosto perfshijne:
1.Koston e ngrohjes
2.Pagat e menaxhimit
3.Amortizimin e nderteses dhe te pajisjeve
-Reduktimi i kostos se ndertimit-Aktivitetet dhe shpenzimet e caktuara kerkohen per ndertimin e njesive
prodhuese:
-lejet e ndertimit,pagesat per arkitektin,pagesat per pajisjet e ndertimit apo te marra me qira etj.
DISEKONOMITE E SHKALLES –Ne nje moment njesia prodhuese mund te behet aq e madhe sa qe
disekonomite e shkalles te veprojne,pra kosto mesatare per njesi te rritet me rritjen e pernasave te njesis prodhuese
-Kapaciteti i projektuar eshte sasia maksimum e outputit qe mund te arrihet nga nje njesi prodhuese ne kushte
ideale per nje njesi kohe.Kapaciteti teorik nuk perfshine rregullimet dhe mirembajtjen e zakonshme apo nderprerjet
e pa planifikuara.Mund te jete i qendrueshem vetem per nje periudhe te caktuar kohe.
-Kapaciteti efektiv-eshte sasia e outputit per nje njesi kohe qe mund te sigurohet ne kushte normale
funksionimi.Outputi aktual nuk mund te kaloj kapacitetin efektiv dhe kjo ndodhe per nje ser faktoresh si;prishja e
makines,mungesat e fuqise punetore,vonesat ne furnizim me material,problemet e cilesise.
ZGJERIMI I KAPACITETIT-Kerkesat per kapacitet rralle here jane statike,ndryshimet tek tregjet dhe linjat e
produktit si dhe ne konkurence do te kerkojne qe firma te planifikoje rritjen apo reduktimin afategjate te kapacitetit
PROCESI I PLANIFIKIMIT TE KAPACITETIT-Procedura tre hapeshe per marrjen e vendimeve per planifikimin
e kapacitetit eshte:1.Indentifikimi i kerkesave per kapacitet
2.Zhvillohen alternativat e kapacitetit
3.Vleresohen alternativat per kapacitete