Mga Uri ng Panghalip

Mga Uri ng Panghalip

1. Panghalip na Panao (Personal Pronoun)– ay ipinapalit sa ngalan ng taong nagsasalita, sa taong

kausap at sa taong pinag-uusapan. May kailanan ang panghalip na panao. Ito ay maaaring isahan,
dalawahan at maramihan, tulad ng - ako, ko, akin, amin, kami, kayo, atin, inyo, kita, kata, mo, siya,
kanila, siya, kanya

Halimbawa:
Taong Nagsasalita
(Isahan: Ako, akin, ko)
a. Ako ay pupunta sa Maynila.
b. Akin ang laruang hawak mo.
c. Ibigay ko ito sa aking ina.
(Dalawahan: kita, kata)
a. Kita nang maligo sa ulan. (Maligo tayong dalawa sa ulan.)
b. Kata nang manood ng sine. (Manood tayong dalawa ng sine.)

(Maramihan: Tayo, kami, natin, naming, atin, amin)

a. Tayo nang pumunta sa Antipolo.
b. Kami ay kakain sa JoliMc.
c. Bisitahin natin si Lola.
d. Atin ang pulang kotse.
e. Amin ang bahay na kulay bughaw.

Taong Kausap:
(Isahan: Ikaw, ka)
a. Ikaw ang iniibig ko.
b. Pumunta ka sa opisina ng punong-guro.

(Dalawahan: kita, kata)

a. Magkikita kita sa tapat ng monumento ni Gat. Jose Rizal.
b. Maghuhulog kata ng pera sa bangko.

(Maramihan: Kayo, inyo, ninyo)

a. Kayo ang kanyang mga magulang.
b. Sa inyo ang asong nasagasaan.
 c. Nasusunog ang bahay ninyo!

Taong Pinag-uusapan:
(Isahan: Siya, niya, kanya)
a. Siya ang sumuntok sa akin.
b. Binigyan niya ako ng kendi.
c. Ibibigay ko ang damit na ito sa kanya.

(Dalawahan: kita, kata)

a. Ayaw nila kata sa atin. (Ayaw nila sa ating dalawa.)
b. Kita ay pinayagan nilang magpakasal sa huwes.

(Maramihan: Sila, kanila, nila)

a. Nagbigay sila ng donasyon sa simbahan.
b. Kanila ang ospital na iyon.
c. Bibigyan nila tayo ng mga pasalubong.

2. Panghalip na Pamatlig (Demonstrative Pronoun) – ay inihalili sa pangngalang nagtuturo ng lugar

na kinalalagyan ng pangngalan. Iinihalili rin ito sa pangngalan na malapit o malayo sa nagsasalita,
kinakausap o nag-uusap.
Malapit sa Nagsasalita
-ito/ ire ( Ito ay masarap na prutas. Ire ay ibinigay sa akin ng aking butihing ina.)
-heto ( Heto na ang pasalubong ko sa inyo.)
-dito ( Dito ka maghiwa ng mga gulay.)

Malapit sa Kausap
-iyan ( Iyan ang libro ko.)
-hayan/ ayan (Hayan/Ayan na sa likod mo ang asong ulol!)
-diyan (Diyan mo ilapag ang mga bayong.)

Malayo sa Nag-uusap
-iyon (Iyon ang bahay nila Paulo.)
-hayun/ ayun (Hayun/Ayun ang magnanakaw!)
-doon (Doon tayo kumain.)

3. Panghalip na Panaklaw (Indefinite Pronoun)- ay mga panghalip na sumasaklaw sa kaisahan at

dami o kalahatan ng kinatawang pangngalan, tulad ng - lahat, madla, sinuman, alinman, anuman,
pawang
Nagsasaad ng Kaisahan
a. Isa (Isa tayo sa pinagpala ng Diyos.)
b. Isapa (Isapa ang pagpuputol ng kahoy sa gubat.)
c. Iba (Iba ang bahay sa tahanan.)
d. bawat isa (Bawa't isa ay mayroon tungkulin sa bayan.)

Nagsasaad ng dami o kalahatan

a. Lahat (Lipulin ang lahat ng peste!)
b. Madla (Mananagot siya sa madla dahil sa kanyang kabuktutan.)
c. Pulos (Pulos kalokohan ang pinagsasabi niya.)
d. Balana ( Iniisip nila na walang ginawa si Pangulong Marcos para sa kabutihan ng balana.)
e. Pawang (Ang iginanti niya ay pawang kabutihan.)
4. Panghalip na Patulad – ay inihalili sa itinutulad na bagay.
Ganito/Ganire - Malapit sa nagsasalita
Ganito/Ganire ang paggawa niyan.
Ganito/Ganire kung umarte si Nora Aunor.

Ganyan - Malapit sa kausap

Ganyan nga kung umiyak si Momay.

Ganoon - Malayo sa nag-uusap

Ganoon ang tamang pagtatapas ng niyog

5. Panghalip na Pananong (Interrogative Pronoun) - inihahalili sa pangngalan kung nagtatanong.

Halimbawa:
ano, anu-ano, sino, sinu-sino, nino, alin, alin-alin
a. pangtao (sino, kanino)
Sino ang umutot?
Sino ang kumuha ng bolpen ko?
Kanino ang kalamay na ito?
Kanino kaya ang mapupunta ang gantimpala?

b.bagay, hayop, lugar (ano, alin)

Ano ang laman ng kahon?
Alin dito ang sa iyo?
 c. bagay, hayop, lugar, tao (ilan)
Ilan sa inyo ang sasali sa paligsahan?
Ilang halaman ang ating dadalhin?

6. Panghalip na Pamanggit (Relative Pronoun) - Ito ay kataga o parirala ng tagapag -ugnay ng

dalawang kaisipan o pananalita. Ginagamit ang daw,raw,umano,diumano,ani,sa ganang akin/iyo.

Halimbawa:
Ang pagpapatawad daw ang pinakamatamis na paghihiganti.

Ang Panghalip ay ang salitang panghahalili o pamalit sa pangngalan. Ito ay tinatawag na Pronoun sa
wikang Ingles.

Panao
ang tawag sa panghalip na pamalit o panghalili sa pangngalang tao. Ang panghalip na panao ay
ipinapalit sa taong nagsasalita, kinakausap at pinag-uusapan. Ito ay maaring isahan o maramihan
Panauhan Isahan Dalawahan Maramihan

Una ako, ko, akin, kata kita, amin, natin, atin tayo, kami, naming, atin
Ikalawa iyo, mo, ka, ikaw kayo, inyo, ninyo kayo, inyo, ninyo
Ikatlo kaniya, siya, niya nila, sila, kanila nila, sila, kanila

Kung saan ang:

Unang Panauhan — tumutukoy sa tagapagsalita.

Ikalawang Panauhan — tumutukoy sa kinakausap.
Ikatlong Panauhan — tumutukoy sa pinag-uusapan.

Datu Kalantiaw
panghalip na ipinapalit o ihinahalili sa pangngalang bagay o lugar na itinuturo. Halimbawa, Ang ito, iyan
at iyon ay mga panghalip na pamatlig na pambagay Ang dito, diyan at doon ay mga panghalip na
pamatlig na panlunan.

Ginagamit ang:

Ito – kung hawak o malapit sa nagsasalita ang bagay na itinuturo

Iyan – kung hawak o malapit sa kinakausap ang bagay na itinuturo
Iyon – kung ang itinuturong bagay ay malayo sa nag-uusap
Dito – kung ang lugar na itinuturo ay malapit sa nagsasalita
Diyan – kung malapit sa kinakausap ang lugar na itinuturo.
Doon –kung ang lugar na itinuturo ay malayo sa nag-uusap

Ang dito, diyan at doon ay nagiging rito, riyan at roon kung ang nauunang salita ay nagtatapos sa
patinig sa mala-patinig na w at y.
Halimbawa: parke roon; bahay rito
Kinalalagyan Paturol Paari Patulad Pahimaton

Malapit sa nagsasalita ito,ire,dito nito, nire ganito,ganire eto, heto

Malapit sa kausap iyan niyan ganyan hayan, ayan
Malayo sa kausap iyon niyon ganoon hayun, ayun

Panaklaw

Ito ay nagsasaad ng dami o kalahatan.

anuman, kaninuman, lahat, bawat-isa, alinman, sinuman, pulos, madla, iba
Nakahilig na pantitik halimbawa:Lahat tayo ay magtutulungan.

Panghalip na kaukulan

Palagyo

Ito ay kapag ginagamit ang panghalip bilang simuno.

Panauhan Una Ikalawa Ikatlo
Unang Panauhan ako kata kami
Ikalawang Panauhan ka ikaw kayo
Ikatlong Panauhan siya sila
Halimbawa:

Ako ang magluluto.

Ikaw ang magluluto.
Siya ang magluluto.

Paari

Ito ay nagsasaad ng pag-aari ng isang bagay.

Unang Panauhan akin, ko, amin, atin, naming, natin
Ikalawang Panauhan mo, iyo, ninyo, inyo
Ikatlong Panauhan niya, kaniya, nila, kanila

Halimbawa:

(Pauna) Ang inyong damit ay nalabhan na.

(Pahuli) Ang damit mo ay nalabhan na.

Palayon

Ito ay ginagamit bilang layon ng pang-ukol at sumusunod sa pandiwang nasa tinig ng balintiyak.

Halimbawa:
Si Jenny ay nakasakay ko.
Pinakain nila ang mga tuta.
Mga Gamit ng Panghalip
Panaguri ng Pangungusap

Halimbawa:
Ang pera ay kanya.
Ang bola ay kanila.
Panuring Pangngalan

Halimbawa:

Ang ganiyang tatak ng relo ay maganda.

Ginagamit bilang Pantawag

Halimbawa:
Ikaw, umalis ka na.
Kayo, hindi ba kayo sasama?
Sila , hindi pa ba sila kakain?
Bilang Kaganapang Pansimuno

Halimbawa:
Tayo ay kakain na.
Iyan ang gagawin mo.
Bilang Layon ng Pang-ukol

Halimbawa:
Nagluluto si Diane para sa inyo.
Para sa kanila ito.
Sa kanila itong proyekto na ito.
Tagaganap ng Pandiwa sa Balintiyak na Ayos

Halimbawa:
Inabutan niya sila ng pagkain.
Ang relo na binili mo ay maganda.