Bai Giang May Dien PDF

1/11/2018
Môn Học:
MÁY ĐIỆN
Presenter: Ngô Phi Thường

Industrial Electrical Department
Tel: 0945720249
Web: npthuongbk.violet.vn
Email: npthuong@caothang.edu.vn
11/01/2018 2:16 CH
Chương 1 : TỔNG QUANG
1. Máy điện & Hệ thống điện:
* Nguồn Điện: Phát (Cung Cấp) Điện Năng

* Đường Dây: Dẫn (Truyền) Điện Năng.
* Thiết Bị Biến Đổi: Biến Đổi Áp, Dòng, Tần Số…
* Tải Điện: Nhận (Tiêu Thụ) Điện Năng.
11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 2
1
1/11/2018

MÁY ĐIỆN
Máy điện tĩnh Máy điện quay
Máy biến áp Máy điện xoay chiều Máy điện một chiều
Máy điện Máy điện Máy Động

đồng bộ không phát 1 cơ một
đồng bộ chiều chiều
Máy Động Máy Động cơ

phát cơ điện phát không
điện đồng bộ không đồng bộ
đồng bộ đồng bộ
2
1/11/2018
3
1/11/2018
2. Các định luật cơ bản trong phân tích máy điện:

Định luật Ohm trong mạch từ:
4
1/11/2018

Lõi thép

5
1/11/2018


Định luật Cảm ứng điện từ   
e  lv  B
6
1/11/2018

Định luật về lực điện từ
  
F  li  B
7
1/11/2018
3. Vật liệu chế tạo máy điện
Vật liệu dẫn điện: Đồng hay nhôm,

Có tiết diện tròn hay vuông và được
bọc cách điện
Vật liệu dẫn từ: thép kỹ thuật điện

có chứa Silic (2-5%)
8
1/11/2018
Vật liệu cách điện: giấy, vải lụa, PVC, PE…
Vật liệu kết cấu: Gan, thép lá, thép rèn, kim loại màu.
4. Phát nóng trong máy điện
Tổn hao sắt trong mạch từ

Tổn hao đồng trong dây quấn
Tổn hao do ma sát
9
1/11/2018
Chương 2 : MÁY BIẾN ÁP
1. Tổng quang:
1. Tổng quang:
10
1/11/2018
1. Tổng quang:
 Dòng điện truyền tải trên đường dây:
 Tổn hao công suất trên đường dây:
1. Tổng quang:
11
1/11/2018
1. Tổng quang:
2. Phân loại và cấu tạo
12
1/11/2018
13
1/11/2018
14
1/11/2018
15
1/11/2018
16
1/11/2018
17
1/11/2018
3. Thông số định mức
18
1/11/2018
19
1/11/2018

Đối với MBA ba pha:
S đm  3.U1đm .I1đm  3.U 2 đm .I 2 đm
20
1/11/2018
4. Nguyên lý hoạt động
21
1/11/2018
22
1/11/2018

Máy biến áp một pha có cuộn cao áp là 296 vòng, điện áp định mức cuộn
cao áp là Uca = 220V, điện áp định mức cuộn hạ áp Uha = 110V.
a. Tính số vòng dây cuộn hạ áp
b. Tính từ thông cực đại khi đặt điện áp định mức vào cuộn cao áp, cuộn
hạ áp hở mạch
c. Tính từ thông cực đại khi đặt điện áp định mức vào cuộn hạ áp, cuộn
cao áp hở mạch
d. Tính công suất biểu kiến lúc không tải. Biết dòng điện không tải bên
phía cao áp là I0ca = 0,6A
5. Tổ đấu dây MBA 3 pha
23
1/11/2018
24
1/11/2018
25
1/11/2018
U d1
k
Ud 2
U d1
k
Ud 2
26
1/11/2018
27
1/11/2018

Xác định góc giờ  2 bước
Bước 1
- Xác định sơ đồ đấu nối (sơ – thứ)
- Vẽ các vector sđđ (sơ - thứ)
- Vẽ vector điện áp dây (sơ – thứ)
Bước 2
- Chọn 2 vector điện áp dây (sơ – thứ) tương
ứng
- Đọc độ lệch pha theo phương thức đồng hồ
+Kim dài (sơ cấp)
+Kim ngắn (thứ cấp)
Sơ đồ đấu nối:
28
1/11/2018
Y/Y12 ??
29
1/11/2018
Y/Y12 ??
Y/Y6 ??
30
1/11/2018
Y/Y6 ??
Δ/Δ/12 ??
31
1/11/2018
Y/Yz2 ??
6. Chế độ không tải của MBA:
32
1/11/2018
33
1/11/2018

Xt1: Điện kháng tản từ (đặt trưng cho
từ thông tản).
Xm: Điện kháng từ hóa (tạo ra sức
điện động cảm ứng).
R1: Điện trở dây quấn sơ cấp.
Rc: Điện trở đặt trung cho tổn hao
thép.
Im: Thành phần dòng từ hóa tạo ra từ
thông Φ
Ic: Thành phần dòng không tải tạo
nên tổn hao thép.
34
1/11/2018

Thí nghiệm không tải: Mạch gần đúng
35
1/11/2018


36
1/11/2018

Thí nghiệm không tải: Bài tập

37
1/11/2018


Thí nghiệm không tải:
Không nên để máy biến áp ở tình trạng không tải hoặc non tải
38
1/11/2018
7. Chế độ mang tải của MBA:
39
1/11/2018
40
1/11/2018
41
1/11/2018
Kiểm tra:
Bài 3: Nêu cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy biến áp (quá trình
điện từ, hình vẽ,..nói theo cách mình hiểu)
Bài 4: Vẽ sơ đồ các tổ đấu dây MBA 3 pha mà em biết?
(câu 1, 2, 3: mổi câu 2đ, câu 4, vẽ được 1 hình 0.3đ ???)

Quy đổi thứ cấp về sơ cấp:
42
1/11/2018
8. Thí nghiệm ngắn mạch MBA
43
1/11/2018
Un% = ∗ 100%
44
1/11/2018
45
1/11/2018
46
1/11/2018
9. Giản đồ phân bố năng lượng và hiệu suất MBA
9. Giản đồ phân bố năng lượng và hiệu suất MBA
47
1/11/2018
10. Máy biến áp vận hành song song
11. Máy biến áp đặc biệt

MBA TỰ NGẪU VÀ MBA CÁCH LY
MBA TỰ NGẪU MBA CÁCH LY
48
1/11/2018


49
1/11/2018

MBA ĐO LƯỜNG: MÁY BIẾN ĐIỆN ÁP PT, VT, TU

MBA ĐO LƯỜNG: MÁY BIẾN ĐIỆN ÁP PT, VT, TU
Cấp công suất nhỏ: 200VA, 600VA,

1000VA
Phải nối đất 1 đầu ra thứ cấp
50
1/11/2018

MBA ĐO LƯỜNG: MÁY BIẾN DÒNG TI, BI, CT
Biến đổi dòng điện lớn ra dòng điện

nhỏ (1A,5A), tỉ lệ với dòng điện
lớn. Dùng để đo lường, điều khiển

MBA ĐO LƯỜNG: MÁY BIẾN DÒNG TI, BI, CT
Thứ cấp không được hở mạch
51
1/11/2018

MÁY BIẾN ÁP HÀN
Chương 3 : MÁY ĐIỆN KHÔNG ĐỒNG BỘ
52
1/11/2018

MÁY ĐIỆN KHÔNG ĐỒNG BỘ
“MBA biến thể” (truyền năng

lượng, f thay đổi)
Hoạt động ở chế độ động cơ hoặc Động cơ KĐB: Sử dụng phổ biến
máy phát
Máy phát KĐB: Ít thông dụng (đặc
tính vận hành không tốt)

Cấu tạo
2 phần: Stator (đứng yên) và Rotor

(quay)
Bộ phận cơ khí và làm mát
53
1/11/2018

Stator
Phần đứng yên
Lõi thép (lá thép kỹ thuật điện

ghép lại thành hình trụ vành
khăn)+ Dây quấn.

Rotor
Phần quay
Rotor dây quấn (thay đổi tốc độ

được, phải dung vành trượt và
chổi than) và Rotor lồng sóc (còn Short circuits all
rotor bars.
gọi là rotor ngắn mạch).
/rotor winding
Cánh khuấy?
54
1/11/2018

Rotor
Phần quay
Rotor dây quấn (thay đổi tốc độ

được – nhưng hiệu suất thấp, phải
dung vành trượt và chổi than) và
Rotor lồng sóc (còn gọi là rotor
ngắn mạch- thay đổi tốc độ bằng
biến tần).

H.P: Công suất (mã lực)
AMPS: Dòng định mức
VOLTS: Điện áp định mức
R.P.M: Tốc độ định mức

(vòng/phút).
CLASS INSUL: Cấp chịu nhiệt
SERVICE FACTOR: công suất tối (A, B, F, H).
đa.
NOM EFF: hiệu suất
55
1/11/2018
56
1/11/2018

Công suất cơ có ích định mức ở đầu trục Pđm (kW hay W )
Dòng điện dây định mức stator Iđm (A, KA)
Điện áp dây định mức stator Uđm (V, KV)
Cách đấu dây (Y hay ∆)
Tốc độ quay rotor định mức nđm(vg/ph)

Hiệu suất định mức ηđm , cấp chịu nhiệt, cấp bảo vệ (IP)
Hệ số công suất định mức cosφđm
Pdm
Pdien _ dm   3Udm .Idm .cosdm
dm
Pdm ~ n.V
Công suất động cơ tỉ lệ thuận với tích tốc độ và thể
tích
57
1/11/2018
3. Từ trường quay
Cực từ
Cực từ lồi, cực từ ẩn
Số cực từ 2P là số chẳn
Cực từ
58
1/11/2018
Từ trường quay
Từ trường quay
59
1/11/2018
Từ trường quay
Từ trường quay
3 pha 2 pha
60
1/11/2018
Từ trường quay
Từ trường quay
61
1/11/2018
4. Nguyên lý làm việc động cơ KĐB 3 pha

Cảm ứng điện từ + Từ trường quay

+ Lực điện từ
 
V F
B
Bình thường s = 2-5%
4. Nguyên lý làm việc động cơ KĐB 3 pha
62
1/11/2018
5. Nguyên lý làm việc của máy phát KĐB 3 pha

Máy phát KĐB vận hành với lưới điện
Dùng động cơ sơ cấp (ví dụ: máy nổ) quay trục động cơ lớn hơn tốc
độ đồng bộ (n1).
Tiêu thụ công suất phản kháng Q, làm giảm hệ số công suất của mạng
5. Nguyên lý làm việc của máy phát KĐB 3 pha

Máy phát KĐB vận hành độc lập
Dùng động cơ sơ cấp (ví dụ: máy nổ) quay trục động cơ đạt tốc độ
định mức.
Cung cấp công suất phản kháng bằng các tụ đấu song song với các
pha để kích từ
63
1/11/2018
6. Các phương trình của động cơ KĐB

So sánh động cơ KĐB và MBA
Giống: Cảm ứng điện từ
Khác:
- Từ trường quay.
- Dây quấn phân bố rãi
- Khe hở không khí lớn
- Thứ cấp ngắn mạch, quay tròn
- Biến đổi điện - cơ

Sức điện động cảm ứng trên mổi pha dây quấn startor
64
1/11/2018

Phương trình cân bằng áp stator

Phương trình cân bằng áp rotor
Rotor đứng yên
65
1/11/2018

Rotor đứng yên

Rotor quay
66
1/11/2018

Rotor quay
7. Mạch tương đương ĐC KĐB 3 pha

Rotor đang quay
67
1/11/2018

Rotor đứng yên
68
1/11/2018
8. Giản đồ năng lượng – hiệu suất của động cơ KĐB
69
1/11/2018
70
1/11/2018
9. Đặc tính cơ của động cơ KĐB
71
1/11/2018
Moment (Torque): Nm Power: W
72
1/11/2018
73
1/11/2018
74
1/11/2018
75
1/11/2018
76
1/11/2018
77
1/11/2018
10. Mở máy và điều chỉnh tốc độ động cơ KĐB
Yêu cầu khi mở máy (khởi động)
Dòng mở máy nhỏ, momen lớn
Thời gian mở máy ngắn, tổn hao ít
Thiết bị đơn giản, kinh tế

Đặc điểm quá trình mở máy
Dòng mở máy lớn: Imm = (5-7).Iđm
Gây phát nóng trên các cuộn dây

quấn và mạch từ.
Ảnh hưởng đến các thiết bị điện

trong mạng
78
1/11/2018
Các phương pháp mở máy
Mở máy trực tiếp
Mở máy giảm dòng điện
Các phương pháp mở máy
79
1/11/2018
Sử dụng tổng trở (điện trở R hoặc

cuộn kháng L) mắc nối tiếp với
stator
Mở máy sử dụng cuộn kháng

stator
Mở máy sử dụng cuộn kháng
80
1/11/2018

stator
Sử dụng tự biến áp mở máy (máy

biến áp tự ngẫu có tỉ số KT): Điện
áp giảm KT lần, dòng và moment
giảm K2T Mở máy sử dụng MBA tự ngẫu

stator
Sử dụng tự biến áp mở máy (máy

biến áp tự ngẫu có tỉ số KT): Điện
áp giảm KT lần, dòng và moment
giảm K2T Mở máy sử dụng MBA tự ngẫu
81
1/11/2018
Mở máy từng phần: khi có nhiều

cuộn dây quấn stator trên mổi pha
Đổi đấu Y/Δ: Động cơ khi làm

việc bình thường đấu Δ sẽ được
chuyển qua đấu Y trong quá trình

khởi động. Điện áp giảm 3𝑙ầ𝑛.
Dòng điện và moment giảm 3 lần. Khởi động Y/Δ
Mở máy từng phần: khi có nhiều

cuộn dây quấn stator trên mổi pha
Đổi đấu Y/Δ: Động cơ khi làm

việc bình thường đấu Δ sẽ được
chuyển qua đấu Y trong quá trình
khởi động. Dòng điện giảm 3 lần.
Khởi động Y/Δ
82
1/11/2018
Sử dụng khởi động mềm Soft

starters.
Soft starters
Điều chỉnh tốc độ
Thay đổi tốc độ đồng bộ của từ Thay đổi số cặp cực P, thay đổi tần
trường số nguồn f (biến tần).
Thay đổi điện áp nguồn, thay đổi

Thay đổi độ trượt khi làm việc điện trở rotor và thêm điện áp có
tần số thích hợp vào rotor (chỉ
dung cho rotor dây quấn).
83
1/11/2018
11. Đảo chiều quay động cơ KĐB 3 pha
12. Vận hành động cơ 3 pha trong lưới điện 1 pha
84
1/11/2018
12. Bài tập
12. Động cơ KĐB 1 pha
Cấu tạo giống động cơ KĐB 3 pha

chỉ khác dây quấn stator.
Tổn hao lớn hơn, hiệu suất thấp

hơn, kích thước lớn hơn so với
động cơ KĐB 3 pha cùng công
suất và tốc độ, vận hành ồn hơn.
85
1/11/2018
Động cơ quạt, máy bơm, máy nén

trong máy lạnh, tủ lạnh,…
Công suất từ 40-400W
Phân loại theo cách mở máy
Mở máy dùng pha phụ (dùng điện

trở).
Mở máy dùng tụ điện (tụ thường

trực, tụ khởi động)
Mở máy dùng vòng ngắn mạch
86
1/11/2018

trở)
Ví dụ: Quạt, bơm ly tâm, thiết bị

văn phòng (40-400W).
12. Động cơ KĐB 1 pha Stator có 2 bộ dây quấn lệch nhau

90o không gian: pha chính và phụ.
Pha chính: Tiết diện lớn, nhiều
vòng dây, điện trở nhỏ
trở) Pha phụ: tiết diện nhỏ, ít vòng dây,
điện trở lớn
Ví dụ: Quạt, bơm ly tâm, thiết bị
văn phòng (40-400W). Đạt khoảng 75% tốc độ, công tắc
ly tâm ngắt pha phụ ra.
Moment mở máy thấp, dòng mở
máy nhỏ
87
1/11/2018

Cải thiện moment mở máy
Máy bơm, máy nén các thiết bị

điều hòa không khí, tủ lạnh.

Tụ khởi động
Tụ thường trực
Tụ khởi động và tụ thường trực
88
1/11/2018

Dùng Tụ khởi động: có moment

mở máy lớn, tụ khởi động (tụ đề)
được cắt ra khỏi sau khi mở máy.

Dùng Tụ thường trực (tụ ngậm):

có moment mở máy nhỏ, chạy êm
hơn, hiệu suất và hệ số công suất
cao hơn dùng tụ đề.
89
1/11/2018
12. Động cơ KĐB 1 pha Tụ khởi động có điện dung lớn

hơn tụ thường trực

Dùng tụ khởi động và tụ thường

trực: moment mở máy lớn hơn chỉ
dùng tụ thường trực, chạy êm hơn
chỉ dùng tụ khởi động
Mở máy dùng vòng ngắn mạch
Moment mở máy nhỏ, công suất

thấp, hiệu suất thấp. Ví dụ quạt
bàn 40W
90
1/11/2018
Đảo chiều quay
Đổi chiều cuộn chạy hoặc cuộn đề
Ví dụ: Sơ đồ đấu dây quạt bàn
Gồm cuộn số, cuộn chạy, cuộn đề,

tụ chạy, hộp số
91
1/11/2018
Chương 4 : MÁY ĐIỆN ĐỒNG BỘ
Máy phát thủy điện Lai Châu Máy phát nhiệt điện Vũng Áng
92
1/11/2018
Động cơ đồng bộ Máy phát đồng bộ
MÁY ĐIỆN ĐỒNG BỘ
Máy phát đồng bộ
Động cơ đồng bộ (bù đồng bộ)
Cấu tạo: Rotor (quay), stator

(đứng yên), hệ thống kích từ (vành
trượt, chổi than)
93
1/11/2018
ROTOR
Rotor nam châm vỉnh cửu hoặc Rotor dây

quấn (cấp điện áp DC vào cuộn dây rotor
để kích từ)
STATOR
94
1/11/2018
Vành trượt và chổi than
Máy phát đầu trục
Tiếp xúc giữa vành trượt và chổi

than dễ sinh ra tia lửa điện.
Kích từ được thay thế bằng máy

phát đầu trục và chỉnh lưu. Gọi là
“brushless” (không chổi than)
95
1/11/2018
Máy phát đầu trục
Là máy phát điện xoay chiều 3 pha
Stator được cấp nguồn áp DC
Khi rotor quay sinh ra điện áp AC

3 pha ở cuộn dây rotor, được chỉnh
lưu thành DC và cấp vào cuộn dây
rotor chính.
2. Máy phát điện đồng bộ
Máy phát điện đồng bộ
Sử dụng phổ biến: máy phát

turbine gió, turbine khí trong các
nhà máy nhiệt điện, máy phát nhà
máy thủy điện, máy phát diesel.
Rotor cực từ ẩn và rotor cực từ lồi
96
1/11/2018
Rotor cực từ ẩn: máy phát được

kéo bởi turbine quay tốc độ nhanh
(turbine hơi, turbine khí), rotor có
số cực ít (2p = 2, 2p = 4)
Rotor cực từ lồi: máy phát thủy

điện, máy phát diesel (2p > 4)

Quay rotor bằng động cơ sơ cấp
với tốc độ n1, kích từ vào cuộn dây
rotor (từ trường DC), từ trường
rotor quay với tốc độ n1 quét qua
các cuộn dây stator, tạo nên suất
điện động cảm ứng xoay chiều với
tần số f
97
1/11/2018
Kích từ trực tiếp: qua vành trượt

và chổi than.
Kích từ không chổi than: dùng
máy phát đầu trục
Sức điện động và tần số
98
1/11/2018

Sức điện động và tần số
Thay đổi điện áp: điều chỉnh kích từ

Thay đổi tần số: điều chỉnh tốc độ quay của động cơ sơ cấp
Suất điện động và tần số
99
1/11/2018
Suất điện động và tần số
3. Phản ứng phần ứng của máy phát đồng bộ
Phản ứng phần ứng

Là sự tương tác giữa từ do dòng
điện cảm ứng ở stator với từ
trường kích từ do phần cảm rotor
tạo ra. Phụ thuộc vào tính chất tải.
Tải R: Ngang trục khử từ
Tải L: Dọc trục khử từ
Tải C: Dọc trục trợ từ
100
1/11/2018

Tải R: Ngang trục khử từ

Tải L: Dọc trục khử từ
101
1/11/2018

Tải C: Dọc trục trợ từ
4. Mạch tương đương máy phát đồng bộ
102
1/11/2018
5. Thông số định mức máy phát điện đồng bộ
103
1/11/2018
6. Độ thay đổi điện áp máy phát đồng bộ
Vận hành máy phát đồng bộ

Bước 1: Điều chỉnh tốc độ động
cơ sơ cấp (governor) để đạt được
tần số yêu cầu và duy trì tốc độ
này.
Bước 2: Điều chỉnh kích từ để đạt
được suất điện động Epha
Chú ý: Khi đóng tải, điện áp pha
Vpha sẽ khác Epha tùy vào tính chất
tải. (chỉnh bằng AVR)
104
1/11/2018
Tải có tính cảm (L – i trễ pha u)
Tải có tính dung (C – i sớm pha u)
105
1/11/2018
106
1/11/2018
7. Các đặc tuyến của máy phát điện đồng bộ:
Đặc tuyến không tải
Đồ thị biểu diễn quan hệ giữa suất

điện động Epha và dòng kích từ Ikt
ứng với các tốc độ quay khác nhau
của rotor.
Thí nghiệm: không đấu tải và duy
trì tốc độ động cơ sơ cấp để ổn
định tần số, đo suất điện động đầu
ra và dòng kích từ đầu vào. Epha dư = 1V-10V
107
1/11/2018
Đặc tuyến tải (đặc tuyến ngoài)
Đồ thị biểu diễn quan hệ giữa điện

áp Vpha và dòng điện Ipha ứng với
hệ số công suất tải khác nhau.
Điện áp trên tải sẽ thay đổi khi

dòng tải thay đổi, vì vậy phải điều
chỉnh dòng kích từ để ổn định áp.
Đặc tuyến tải (đặc tuyến ngoài)
Tải R,L (i trễ pha u) dòng tải tăng

thì điện áp tải giảm (tính khử từ).
Tải C (i sớm pha u) dòng tải tăng

thì điện áp tải tang (tính trợ từ)
108
1/11/2018
Đặc tuyến điều chỉnh
Đồ thị biểu diễn quan hệ giữa

dòng pha tải Ipha và dòng điện kích
từ Ikt ứng với hệ số công suất tải
khác nhau của tải để điện áp tải
không đổi.
Tải RL Ipha tăng thì Ikt phải tăng
Tải C Ipha tăng thì Ikt phải giảm
8. Quá trình tự kích máy phát đồng bộ
109
1/11/2018
8. Quá trình tự kích máy phát đồng bộ

Khi vận hành thực tế, nguồn áp
kích từ không sử dụng nguồn DC
độc lập bên ngoài.
Máy phát được thực hiện quá trình

từ kích nhờ từ trường dư trong
cuộn dây rotor.
Từ trường dư tạo ra sức điện động

Edư được chỉnh lưu thành dạng DC
9. Hiệu suất và phân bố năng lượng
110
1/11/2018
9. Hiệu suất và phân bố năng lượng
10. Máy phát đồng bộ làm việc song song (hòa lưới)
111
1/11/2018
Điều kiện hòa đồng bộ
Cùng thứ tự pha
Cùng giá trị điện áp
Cùng tần số
Cùng góc pha điện áp
Xác định thời điểm hòa đồng bộ

(cùng góc pha điện áp)
Đồng bộ kế
Phương pháp độ sáng 2 đèn
112
1/11/2018
Xác định thời điểm hòa đồng bộ

(cùng góc pha điện áp)
Đồng bộ kế
Phương pháp độ sáng 2 đèn
11. Động cơ đồng bộ
Máy điện đồng bộ có tính thuận

nghịch.
Cơ – điện: máy phát
Điện – cơ: động cơ (Động cơ hoặc

máy bù đồng bộ)
113
1/11/2018

Động cơ KĐB Động cơ ĐB
Kích từ ở stator Kích từ rotor & stator

Hiệu suất thấp hơn Hiệu suất cao hơn
Tự khởi động Không tự khởi động

Động cơ KĐB Động cơ ĐB
Tốc độ thấp hơn nđb Tốc độ bằng nđb

Chỉ tiêu thụ Q Tiêu thụ hoặc phát ra Q
Giá thành rẽ Giá thành cao
114
1/11/2018

Thiếu kích từ Dư kích từ
Epha nhỏ, i chậm pha u Epha lớ, i nhanh pha u
Giống tải R-L Giống tải R-C
Tiêu thụ P và Q Tiêu thụ P và phá ra Q
Điều chỉnh điện áp lưới Bù công suất phản kháng

điện. như tụ điện.
12. Các phương pháp mở máy động cơ đồng bộ

Có 2 phương pháp mở
máy động cơ đồng bộ
Theo phương pháp hòa

đồng bộ
Dùng biến tần
115
1/11/2018
Chương 5 : MÁY ĐIỆN MỘT CHIỀU (DC)

Phân loại
Máy phát một chiều
Động cơ một chiều

Cấu tạo: có 3 phần
Phần cảm: Là stator, tạo

ra từ trường kích thích 1
chiều, cực từ lồi, dây
quấn tập trung.
116
1/11/2018

Phần cảm: Là stator, tạo

ra từ trường kích thích 1
chiều, cực từ lồi, dây
quấn tập trung.
Phần ứng: là rotor, các lá

thép ghép lại thành khối
trụ, có răng rãnh để bố trí
dây quấn.

Cổ góp và hệ thống chổi

than
Cổ góp: các phiến góp

làm bằng đồng xếp tròn
liên tiếp tạo thành khối
trụ, các phiến góp được
cách điện bằng mica
cách điện.
117
1/11/2018
2. Máy phát điện một chiều

Nguyên lý hoạt động
Cấp dòng một chiều vào dây

quấn phần cảm (stator).
Quay phần ứng (rotor) bằng

động cơ sơ cấp với tốc độ n
(vòng/phút).
Nhờ hiện tượng cảm ứng điện

từ, trên phần ứng sinh ra sức
p: cặp cực, N: Số thanh dẫn, 2a: số
điện động E mạch nhánh song song

Nguyên lý hoạt động
118
1/11/2018

Phân loại

Moment điện từ
pN
M dt   kt I u  kM  kt I u
2 a
pN
kM 
2 a
Pđm
M đm  9,55
nđm
119
1/11/2018

Ví dụ:
Cho động cơ một chiều kích từ độc lập với thông số: Uđm=220 V;
Pđm= 5 kW, nđm= 1500 vòng/phút, =0,85, điện trở phần ứng Rư = 0,2 .
Tính Moment định mức, dòng điện định mức?
Pđm
M đm  9,55
nđm
4. Máy phát điện một chiều kích từ độc lập
120
1/11/2018
121
1/11/2018

Sự thay đổi điện áp khi có tải
122
1/11/2018


123
1/11/2018

5. Máy phát điện một chiều kích từ song song
124
1/11/2018
5. Máy phát điện một chiều kích từ song song
6. Máy phát điện một chiều kích từ nối tiếp
125
1/11/2018
6. Máy phát điện một chiều kích từ nối tiếp
7. Máy phát điện một chiều kích từ hỗn hợp
126
1/11/2018
7. Máy phát điện một chiều kích từ hỗn hợp
8. Động cơ điện một chiều
127
1/11/2018
8. Động cơ điện một chiều
8. Động cơ điện một chiều kích từ độc lập
128
1/11/2018
129
1/11/2018
Câu 1:
Cho động cơ một chiều kích từ độc lập với thông số: Uđm=100 V;
Pđm= 2 kW, nđm= 1000 vòng/phút, =0.9.Tính Moment định mức, dòng điện
định mức?
Câu 2:
Cho máy phát điện DC kích từ độc lập, có sực điện động E = 200V, khi vận
hành với động cơ sơ cấp quay 1500 vòng/phút và dòng kích từ bằng 3A.
a. Muốn sức điện động tăng lên 250V mà tốc độ động cơ không đổi phải
làm gì?
b. Muốn giảm sức điện động còn 150V mà kích từ không đổi phải làm gì?
130
1/11/2018
Ôn tập
Câu 1:
Phân loại máy điện.
Các định luật cơ bản trong máy điện.
Khái niệm máy biến áp.
Cấu tạo, phân loại, nguyên lý làm việc của máy biến áp.
Tổn hao trong máy biến áp.
Điều kiện vận hành song song của máy biến áp.
Ví dụ: Vẽ sơ đồ cấu tạo và cách đấu dây biến áp đo lường (biến áp, biến
dòng)
Ôn tập
Câu 2:
𝑃 (𝑊)
𝑈 %= =? % 𝑈 %= 𝑈 % − 𝑈 % =? %
10𝑆đ (𝑘𝑉𝐴)
𝑈 %
𝑈 % 𝑈 = 𝑈 =? 𝑉
𝑈 = 𝑈 =? 𝑉 100 đ
100 đ
131
1/11/2018
Ôn tập
Câu 2:
𝛥𝑈 % = 𝛽. [𝑈 %. cos𝜑 + 𝑈 %. sin𝜑 ]
𝛥𝑈 % =? %
𝛥𝑈 % ∗ 𝑈
𝛥𝑈 = =? 𝑉
100
Ôn tập
Câu 2:
𝛽𝑆cos𝜙 𝑃
𝜂= 𝛽=
𝛽𝑆cos𝜙 + 𝑃 + 𝛽 𝑃 𝑃
132
1/11/2018
Ôn tập
Câu 3:
Máy biến áp một pha có Sđm = 100KVA, U1đm = 10000 V,
U2đm = 250V, R1 = 0.15Ω, X1 = 0.5 Ω.
Vẽ và tính các thông số trong sơ đồ thay thế máy biến áp khi ngắn
mạch.
𝑆đ
𝐼 = 𝐼đ = =? 𝐴
𝑈đ
𝑅 = 𝑅 + 𝑅 = 2𝑅
𝑋 = 𝑋 + 𝑋 = 2𝑋

𝑍 = 𝑅 +𝑋
Ôn tập
Câu 4:
Một MBA 3 pha có tổ nối dây Y/Y, 400kVA, 35/0.4kV có dòng điện không
tải io%= 1.5%; điện áp ngắn mạch un% = 5%; tổn hao không tải Po = 920W;
tổn hao ngắn mạch Pn = 4600W.
a. Tìm dòng điện định mức, dòng không tải, hệ số công suất coso, điện áp
ngắn mạch.
b. Xác định hệ số tải để hiệu suất cực đại.
𝑃
𝑆 𝑐os𝜑o =
𝐼 = 𝐼 = 𝑖 %𝐼 3𝑈 𝐼
3𝑈
𝑆 𝑈 𝑃
𝐼 = 𝑈 = 𝑢 %. 𝛽=
3𝑈
3 𝑃
133
1/11/2018
Kiểm tra
Câu 1: Điều kiện vận hành song song của máy biến áp.
Câu 2:
Một MBA 3 pha có tổ nối dây Y/Δ, 500kVA, 35/0.4kV có dòng điện không
tải io%= 2%; điện áp ngắn mạch un% = 8%; tổn hao không tải Po = 1250W;
tổn hao ngắn mạch Pn = 5200W.
a. Vẽ sơ đồ đấy dây và tính tỉ số máy biến áp
b. Tìm dòng điện định mức, dòng không tải, hệ số công suất coso, điện áp
ngắn mạch.
c. Xác định hệ số tải để hiệu suất cực đại.
Ôn tập chương 3
Câu 1:
Cấu tạo, phân loại, nguyên lý làm việc của động cơ không đồng bộ ba pha.
Tổn hao trong động cơ không đồng bộ.
Các phương pháp mở máy động cơ không đồng bộ ba pha.
Phân loại động cơ một pha.
Câu 2:
Một động cơ điện không đồng bộ ba pha Pđm = 14 kW, f = 50Hz; Y/Δ = 380/220; Imm/ Iđm = 6;
Mmm/ Mđm = 1,5; cosφđm = 0,85; ηđm = 0,91; nđm = 960 vòng/phút; động cơ làm việc với lưới
điện có Ud = 220V.
a. Xác định cách đấu dây động cơ, tính tốc độ đồng bộ, hệ số trượt và tần số dòng điện rotor ?
(1đ)
b. Tính Iđm, Imm, Mđm , Mmm (1đ)
c. Mô men cản Mc = 0,55Mđm. Phương pháp nào mở máy được động cơ? (1đ)
- Đổi đấu sao/tam giác hay sử dụng MBA tự ngẫu k = 1,6
134
1/11/2018
Kiểm tra chương 3

Câu 1:
Nêu các phương pháp mở máy động cơ không đồng bộ ba pha.
Câu 2:
Một động cơ điện không đồng bộ ba pha Pđm = 10 kW, f = 50Hz; Y/Δ = 380/220; Imm/ Iđm = 6;
Mmm/ Mđm = 2; cosφđm = 0,8; ηđm = 0,93; nđm = 1420 vòng/phút; động cơ làm việc với lưới điện
có Ud = 380V.
a. Xác định cách đấu dây động cơ, tính tốc độ đồng bộ, hệ số trượt và tần số dòng điện rotor ?
(1đ)
b. Tính Iđm, Imm, Mđm , Mmm (1đ)
c. Mô men cản Mc = 0,6Mđm. Phương pháp nào mở máy được động cơ? (1đ)
- Đổi đấu sao/tam giác hay sử dụng MBA tự ngẫu k = 1,9
135

Bai Giang May Dien PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Bai Giang May Dien PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1/11/2018

Presenter: Ngô Phi Thường

Chương 1 : TỔNG QUANG

1. Máy điện & Hệ thống điện:

* Nguồn Điện: Phát (Cung Cấp) Điện Năng

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 2

Chương 1 : TỔNG QUANG

1. Máy điện & Hệ thống điện:

Máy điện tĩnh Máy điện quay

Máy điện Máy điện Máy Động

Máy Động Máy Động cơ

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 3

Chương 1 : TỔNG QUANG

1. Máy điện & Hệ thống điện:

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 4

Chương 1 : TỔNG QUANG

1. Máy điện & Hệ thống điện:

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 5

Chương 1 : TỔNG QUANG

1. Máy điện & Hệ thống điện:

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 6

Chương 1 : TỔNG QUANG

1. Máy điện & Hệ thống điện:

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 7

Chương 1 : TỔNG QUANG

2. Các định luật cơ bản trong phân tích máy điện:

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 8

Chương 1 : TỔNG QUANG

2. Các định luật cơ bản trong phân tích máy điện:

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 9

Chương 1 : TỔNG QUANG

2. Các định luật cơ bản trong phân tích máy điện:

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 10

Chương 1 : TỔNG QUANG

2. Các định luật cơ bản trong phân tích máy điện:

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 11

Chương 1 : TỔNG QUANG

2. Các định luật cơ bản trong phân tích máy điện:

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 12

Chương 1 : TỔNG QUANG

2. Các định luật cơ bản trong phân tích máy điện:

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 13

Chương 1 : TỔNG QUANG

2. Các định luật cơ bản trong phân tích máy điện:

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 14

Chương 1 : TỔNG QUANG

3. Vật liệu chế tạo máy điện

Vật liệu dẫn điện: Đồng hay nhôm,

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 15

Chương 1 : TỔNG QUANG

3. Vật liệu chế tạo máy điện

Vật liệu dẫn từ: thép kỹ thuật điện

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 16

Chương 1 : TỔNG QUANG

3. Vật liệu chế tạo máy điện

Vật liệu cách điện: giấy, vải lụa, PVC, PE…

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 17

Chương 1 : TỔNG QUANG

4. Phát nóng trong máy điện

Tổn hao sắt trong mạch từ

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 18

Chương 2 : MÁY BIẾN ÁP

11/01/2018 2:16 CH GV : Ngô Phi Thường 19